Skip to main content

Full text of "Inscriptiones latinae selectae"

See other formats 


IN8CRIPT10NES  LATINAE 


8ELECTAE. 


EDIDIT 


HERMAOTtlS  DESSAU. 


VOLII.    PARSI.  |(pSMia' 


BEROLINI 

APUD  WEIDMANNOS 
MCMn. 


CA/ 


SVMMARIVM 

YOL.  n,  1. 


Capiit  XI.  pag. 

Titali  sacri  et  sacerdotam 1 

Namina  Romana  p.  1.  (luppiter  luno  Minerva  p.  14.  Hercules 
p.  52.     Silvanus  p.  67.      Lares  p.  77.      Genii  p.  83.      Fortuna  p.  88.) 

Aesculapins  p.  106. 

Numina  Graeca  p.  129.  Numina  Thraciae  p.  132.  Mater  deum 
magna  p.  137.  Mithras  p.  152.  Numina  Syrorum  p.  164.  Numina 
Aegypti  p.  176.  Numina  Africae  p.  187.  Numina  Hispaniae  p.  198, 
Aquitaniae  p.  200,  Galliae  et  Germaniae  p.  202.  Numina  Norici 
Carniae  cet.  p.  240. 

Leges  templorum  p.  246.    Ferialia  p.  250.    Inventaria  sacra  p.  251. 

Sncerdotes  publici  populi  Romaiii  p.  252.  Ministri  sacrorum 
p.  258.  Sacerdotia  externa  a  populo  Romano  recepta  p.  263.  Fasti 
sacerdotum  p.  266. 

Ex  actis  fratrum  Arvalium  p.  267.  Ex  actis  sacrorum  saecula- 
rium  p.  282. 

Caput  XII. 

Tituli  pertinentes  ad  ludos 289 

Gladiatores  p.  297.  (Senatus  consultum  de  sumptibus  ludorum 
gladiatoriorum  minuendis  p.  310).  Palaestra  p  314.  Certamina  poe- 
tarum  p.  318.     Scaena  p.  319.     Circus  eiusque  factiones  p.  333. 

Caput  XIII. 
Tituli  operum  locornmque  publicorum.  Termini.  Titali  nonnalli  aedificiorum 

privatorum 346 

Lex  operum  Puteolana  p.  346. 

Moenia,  turres,  portae  p.  348.  Plateae,  fora  p.  353.  Capitolia 
p.  355.  Viae  intramuranae  p.  356.  Viae  suburbanae,  clivi,  campi 
p.  358.  Compita  p.  3607  Aedes  sacrae  p.  360.  Signa,  arae,  bases 
p.  365.  Obelisci  p.  373.  Statuae  p.  373.  Aerarium.  Tabulariam. 
Caria  p.  379.  Secretaria  p.  380.  Tribunalia  p.  381.  Basilicae  p.  381. 
Porticus  p.  383.  Chalcidica  p.  387.  Arcus.  Fomices  p.  388.  Macella 
p.  389.  Fullonicae  p.  381.  Lanariae  cet.  p.  392.  Mensurae  p.  393. 
Ponderaria  p.  394.  Horologia  p.  395.  Septizonium  p.  395.  Araphi- 
theatra  p.  396.  Theatra  p.  398.  Circus  p.  402,  Sphaeristeria  p.  403. 
Balnea  p.  403.    Aquaeductus  p.  41 5.    Emissaria  p.  429.    Viae  p.  430. 


IV  Summarium. 

Pontes-riparum  raunitiones  p.  442.  Stationes  cursus  publici  p.  450. 
Horrea  p.  450.     Opera  varia  p.  452. 

Termini  riparum  Tiberis  p.  455.  Termini  inter  publicum  et  pri- 
vatum  p.  459. 

Sententia  de  finibus  Genuatium  et  Yeturiorum  Langensium  p.  462. 
Decretum  de  tinibus  Patulcensium  et  Galillensium  p.  464.  Termini 
varii  p.  464. 

Senatus  consulta  de  aedificiis  non  diruendis  p.  480. 

Caput  XIV. 
Tituli  municipales 482 

Urbs  Roma  -  Tribus  p.  483.     Vici  urbis  Romae  p.  488. 

Lex  lulia  municipalis  p.  492.  Lex  municipii  Tarentini  p.  500. 
Lex  coloniae  Genetivae  luliae  s.  Ursonensis  p.  502.  Lex  municipii 
Salpensani  p.  516.  Lcx  municipii  Malacitani  p.  519.  Epistulae  im- 
peratorum  de  constitutione  civitatium  p.  526. 

Tesserae  et  tabulae  patronatus  p.  528. 

Alba  decurionura  p.  537.   Fasti  magistratuam  municipalium  p.  540. 

Antiquissima  nonnulla  p.  543.  Ostia  p.  545.  Pompeii  p.  586. 
(Tituli  picti  p.  594).  Neapolis  p.  603.  Beneventum  p.  610.  Etruria 
p.  624.  Umbriap.  631.  Sardinia  p.  657.  Sicilia  et  insulae  adiacentes 
p.  657  Africa  p.  658.  (Libellus  colonorum  saltus  Burunitani  p.  676.) 
Mauretania  p.  678.  Hispaniae  p.  682.  (Lex  metalli  Vispascensis  p.  682). 
Galliae  p.  696.  Britannia  p.  712.  Germaniae  p.  713.  Raetia  p.  719. 
Noricum  p.  719.  Pannonia  p.  720.  Dacia  p.  722.  Dalmatia  p.  726. 
Moesia  p.  728.  Macedonia  p.  731.  Asia  p  731.  Syria.  Palaestina 
p.  735.     Cyprus  p.  736.     Creta  p.  736. 


Corrigenda. 

P.  173  n.  4333  v.  1  pro  ev&vvz^qi  scr.  sl&vvTijQi. 

P.  355  n.  5363  v.  1.  2  pro  Valentiniarii  scr.  Valentiniani. 

P.  426  n.  5793  fin.  pro  CTXX  scr.  ClXX. 


CAPVT  XI. 
TITVLI  SACRI  ET  SACERDOTVM. 


2957  Aecetiai'  pocolom. 

In  patera  fictili  nigra,  Folcis  rep.,  nunc  Londinii,  pictum  colore  flavo  (I  4S; 
delineavit  Ritschl  tab.  X  fig.  b).  De  pateris  et  urceis  his  egerunt  Ritschl  de  fictil, 
litterat.  antiquissimis.  1853  (opusc.  phil.  4,  279  seq.)  et  lordan  ann.  inst.  arch.  1884 
p.Jseq.  Haec  sola  ex  pateris  his  nulla.  figurae  humanae  imagine  instructa  est,  sed 
ornamentis  tantum  (ramis  el  gyris  quibusdam).  —  1)  Aecetiam  deam  Aequitiam 
esse  sive  Aequitatem  consenserunt  Mommsen  et  Ritschl  (cf.  huins  opuse.  4  p.  2SS). 

2958  Aisclapi  pococolom  (sic)  (puer  volans  d.  liqnorem  fundens  ex  urceo, 
s.  pateram  tenens). 

In  patera  ficlili  nigra  picturis  albis  ornata,  Clusio  Romam  adlata,  nune  Berolini 
(delineavit  lordan  ann.  insl.  arch.  1884  tab.  R  cf.  p.  S57  melius  quam  Ritschl  Prisc. 
epigr.  Lnt.  suppl.  F=  opusc.  tab.  XIX  fig.  4  cf.  opp.  4  p.  564). 

2959  Belolai  (sic)  pocolom  (caput  deae,  cuius  crinibus  serpentes  in- 
serti  sunt). 

In  patera  fictili,  olim  Florentiae,  nunc  Parisiis  (I  44;  delineaverunt  Ritschl 
tab.  XI  fig.g  et  lordan  symb.  ad  hist.  relig.  Ital.  alter.  [ind.  lect.  Regiomont.  1885] 
p.14).  —  Belolai  errore  scriptum  esse  pro  Belonai  satis  indicat  pictura  (non  recte 
de  bellula  aliqua  cogitaverunt  nonnulli).  Ceterum  in  hao  sola  ex  pdleris  huius 
generis  adhuc  notis  caput  deae  ad  quam  pertinet  pictum  est,  in  reliquis  plerisque 
Erotes  ludibundi. 

2960  Coera*  pocolo. 

bi  patera,  olim  Hortae  ut  videtur,  deinde  Romae,  diu  latet  (I  45  cf.  lordan 
ann.  inst.  arch.  1884  p.  1S).  —  1)  Tertia  Httera  videtur  e  fuisse,  quamquam  variant 
apographa;  fortasse  fuit  Coerai,  quamvis  unum  tantum  ex  quattvor  apographis  i  lit- 
teram  in  fine  exhibeat,    Deam  Coerayn  sive  Curam  cum  Mente  composuit  lordan  l.  c. 

2961  Forlunai  pocolo. 

In  urceo  fictili  striato,  lilteris  albis,  rep.  dicitur  in  provincia  Hydruntina, 
postea  Romae  (IX  258  delineavit  Ilelbig). 

2962  lunonenes   (sic)  pocolom    (Amor  stans  in  canc). 

In  patera  fictili  nigra,  Folcis  rep.  (lordan  ann.  inst.  arch.  1884  tab.  A  cf.  p,  6). 

2963  Keri   pocolom   (puer  alatus  tibiis  duabus  canens), 

In  patera  fictili  nigra,  Folcis  rep.,  nunc  Romae  (I  46  delineavtl  Ritschl  tab.  X 
fig.  d). 

Dessau,  Inscriptiones  Latinae  11.  1 


2  Caput  XI. 

S964     Lavernai  pocolom  (puer  alatus  d.  ramum,  s.  pateram  tenens). 
In  patera  fictili  nigra,  Hortae  rep.,  nunc  Romae  (1 47  delineavit  Ritsckl  tab.  X 
fig.  e). 

2965  Me[«erwae]  vel  Me[rmn  'pocolom]. 

In  fragmento  paterae  similis,  litteris  lutei  coloris,  Romae  in  Esquiliis  rep. 
(XF  6187  =  Jnn.  inst.  arch.  1880  tab.  R  fig.  6  delineavit  Drestel). 

2966  Saeturni  pocolom. 

In  urceo  fictili,  incertae  originis,  servabatur  Romae  (I  48  delineavit  Ritschl 
tab.  X  fig.  a). 

2967  Salutes  pocolom  (puer  alatus  tibiis  ca^iens). 

In  patera  nigra,  Hortae  rep.,  nunc  Romae  (1 49  delineavit  Ritschl  tab.  X  fig.  f). 

2968  Vesta'  pocolo. 

In  fragmento  urcei  striati,  Lanuvii  rep.,  est  in  museo  Britannico  (delineavit 
Pascal  Notizie  degli  scavi  189S  p.  43;  cf.  Jahrb.  des  archaeol.  Instituts  1897  p.  19S). 
—  1)  Vestai  Jahrb. 

2969  Volcani  pocolom  (puer  alalus  unguentarium  ut  videtur  tenens,  ante 
eum  herma  barbatus  nescio  quid  in  capite  gestans). 

In  patera  nigra,  Tarquiniis  rep.,  est  Berolini  (I  30  delineavit  Ritschl  tab.  X 
fig.  c;  cf.  lordan  ann.  inst.  1884  p.  538). 

2970  Apolenei. 

2971  Fide. 

2972  lunone. 

2973  luno  Lo|ucina'. 

2974  Mat.  Mlatut. 

2975  Salute. 

2976  Dei.  Mari|ca^ 

2977  Deiv.  [iV]o[«]e  sede^  |  P.'  Popaio  Pop.»  f. 

2978  Cesula  |  Atilia  |  donu  |  da[f]  Diane. 

2979  Feronia  |  Sta.  Tetio^  |  dede. 

2980  lunone  reg.''  ]  matrona  |  Pisaurese*  |  dono  dedrot. 

2981  Matre  |  Matuta  j  dono  dedro  |  matrona.  |  M'.  Curia,  |  Pola 
Livia  I  deda^ 

2982    I  Nomelia  |  dede. 

2983  Lebro»°. 

Prope  Pisaurum  rcp.,  cippi  pyramidum  similes  supra  truncarum  (1 167 — 180. 
XI  6290  —  6503  vidit  Bormann;  delineavit  Ritschl  tab.  XLIII.  XLIF).  Titulos 
n.  2970 — 2973,  in  quibus  nuda  deorum  nomina  sunt,  paullo  antiquiores  reliquis 
pulat  Bormann. —  1)  Quattuor  postremae  litlerae  in  latere  lapidis  (similiter  etiam 
in  N.  2974.  2976.  2977  singuli  versus  in  latus  lapidis  excurrunt).  —  2)  Deiva  Ma- 
rica  (deam  hanc  memorant  Ferg.  Aen.  7, 47  aliique),  —  3)  Divos  Novemsedes  agnovit 
Momvisen  (prima  et  tertia  littera  in  lapide  non  agnoscuntur ;  punctum  ante  sede 
certum  est).  Esos  Novesede  pesco  pacre  est  in  tabella  Marsica  quam  ediderunt 
Mommseji  unterital.  Dial.  p.  529  et  Zvetaieff  inscr.  Ital.  med.  dialectic.  tab.  VI  3. 
Praeterea    cf.    de   diis   Novensidibus   sive   tit  plerumque   dicebantur   novensilibus 


Tituli  sacri  et  sacerdotum.  3 

Ih-eller  R.  Myth.  I  p.  101  (ed.  5).  —  4)  Litlera  iam  dimidiata  incertum  utntm  T. 
fuerit  an  P;  hoc  praetulit  qui  nuper  vidit  Bormann.  —  5)  Sic  videtur  legendum 
esse,  quamquam  secunda  littera  ad  d  proprius  accedit  quam  ad  o  (punctum  ante  f 
non  certum  est).  —  6)  Punclum  inler  et  Sla  et  Tetio  non  cerlum.  Jntellege:  Staius 
Tettiu*.  —  7)  Particulam  litterae  g  vidit  Bormann.  —  8)  Intellege:  Matronae  Pi- 
saurenses  (in  fine  horum  vocabulorum  possunt  periisse  tingulae  litterae).  —  9)  Fertus 
tres  postremi  pottea  additi  esse  videntur.  —   10)  Intellege:  Libero.     Ceterum  hic 

lapis  multo  postea  repertus  est,  neque  plane  similis  eorum  qui  praecedunt, 

1 . — __ 

2984  Anabestas*. 

2985  Remureine. 

Romae  in  monte  Palalino  rep.  columellae  ex  lapide  Albano  (Fl  21.  566  cf,  50794 
hanc  vidit  Huelsen,  delineavit  Huebner  ex.  scr.  ep.  n.  94).  Certe  N.  2893  (sed  tine 
dubio  etiam  N.  2894),  testibus  ipsis  litteris  (cf.  Huelsen  et  Huebner  l.  c),  non  ea 
aetate  incisa  est  cuius  esse  se  simulat,  sed  saee.  p.  Chr.  primo,  fortasse  temporibus 
Claudii.  —  1)  Dativus  pluralit  videtur  esse,  ut  Comitcas  infra  N.  2986.  Ipsa  nu- 
mina  ignota. 

2986  devas  |  Corniscas*  |  sacrum. 

Rumae  rep.  trans  Tiberim  snb  laniculo  (I  814.  FI  96  aliquoties  detcripta 
taec.  XFI).  —  1)  Memorat  divas  Cornitcas  et  eorum  sacellum  Tranttiberinum 
Festut  ep.  p.  64. 

2987  Coronicei  |  T.  Terentius  L.  C.  1.  donom  |  mereto  dedet. 

Romae,  parva  basis  rotunda  lapidis  calcarei,  nunc  Lipsiae  (FI  50838  vidit 
Mommsen;  delineavit  Huelsen  Roem.  Mitlh.  1893  p.  65).  De  numine  praelerea  ignoto 
cf.  Huelsen  l.  c.  p.  64. 

2988  Vediovei*  patrei^*  |  genteiles  luliei'.  (in  latere)  \ed\[oveiy  aara 
(in  parte  postica)  leege  Albana'  dicata. 

Bovillis  rep.,  iam  Romae,  ara  formae  veluslae  (1807.  XIF  2587  recognoverunt 
HueUen  et  Mau;  Ritschl  iab.  LFI  f).  —  1)  De  Fediove  cf.  Preller  Roeni.  Myth.  ed.  5 
I  p.  262  cum  notis  lordani.  —  2)  Patrei  vocabulum  postmodum  additum  esse  ex 
collocatione  palet.  —  3)  luliorum  tacra  gentilicia  antiquitus  Bovillis  fieri  solita 
ette  colligi  potest  ex  Tac.  a.  2,41.  —  4)  Haec  antiquitut  erata,  scilicet  errore 
potita  a  quadratario  el  mox  sublata.  —  5)  lulii  ex  Alba  oriundos  se  putabant,  et 
ipsi  Bovillani  Albani  Longani  vel  erant  vel  dicebantur  (ef.  C.  I.  L.  XIF  p.  251), 
unde  non  mirum  aram  hanc  dicatam  eis  legibus  quae  Albae  in  utu  fuisse  puta- 
bantur. 

2989  [M.  Am]\\\o  M.  f.,  C.  An  . .  .\  \  [praijtoris  pro  po[ptod]  |  . . .  ti* 
Diove  dede[re]. 

Romae  empta,  lamella  aerea,  ted  incertum  num  Romae  reperta,  nunc  in  muteo 
Berolinenti  (I  188.  FI  156;  Rittchl  pritcae  Lat.  suppl.  tab.  II f).  Supplementa 
sunt  Mommseni.  —  1)  Aut  An . . .  fuit  aut  Am  . . .  —  2)  [Z?t]ti  supplevit  Mommsen 
putant  Ditem  non  divertum  ette  a  Fediove;  ted  cf.  lordan  ap.  Prellerum  Roem. 
Myth.  ed.  5  II  p.  63  not.  5. 

2990  Diuei»  |  Ardea|les'. 

In  summo  monte  Albano  (Monte  Cavi)  rep.,  ett  Romae  (XIF  2251  correxit 
Huelten  Roem.  Mitth.  1893  p.63). —  1)  Primam  litleram  d  fuitte  formae  peculiaris 

1* 


4  Caput  XI. 

(infra  apertam),  ut  est  etiam  in  Ardeates  vocabulo,  statuit  Huelsen,  Ceterum  Jup~ 
piter  hic  est  Latiaris,  ut  dicitur  in  titulo  eodem  loco  reperto  infra  J\.  5072.  — 
2)  tes  litterae  in  latere  basis. 

2991  Sa.'  Burtio  V.  f.  |  lue*  dono  |  ded.  mereto. 

Ad  lacum  Fucinum  rep.  (Eph.  ep.  8,  174-  vidit  Huelsen).  —  1)  Salvius  prae- 
nomen.  —  2)  lue,  idem  quod  luve,  lovi. 

2992  Tampia  L.  f.  |  Diovei. 

Aquileiae,  in  columnae  parte  summa  (r  p.  1075,  vidit  Pait  CIL.  suppl.  Ital,  I 
n.  395). 

2993  Tampiai'  |  Diovei. 

Peragae  prope  Patavium,  in  columnae  parte  summa  (I  145S,  V  2799  vidit 
Mommsen).  —  1)  Fortasse  hic  quoque  fuit  Tampia  L.  f.  (cf,  Pais  l.  cit.  ad  iV.  2992). 

2994  .  .  .  o  lovei'  Victore 

.  .  .  T.  Mefu  .  .  .  M.  f. 

...  III  vir  [resfijtuit. 
Romae  rep.  in  Quirinali,  una  ut  videtur  cum  N.  5140  (1 658.  FI 458  cf.  50767<* 
deser.  luttus  Rycquius).  —  1)  Diovei  (non  oiovei)  in  lapide  fuisse  putat  Mommsen. 
—  Ad  Capilolium  vetus,   quod  fuit  in   Quirinali,   tilulum   retfulit  Mojnmsen,   sed 
cf.  Huelsen  Mus.  Rhen.  1894  p.  408. 

2995  (in  parte  aniica)  lovi  (in  postica)  imp.  Caesar  Vespasianus  Aug.  | 
per  coUegium  pontificum  fecit. 

Romae  prope  thermas  Titi,  ut  videtur,  rep.  (FI  569,  inscriptionem  posticae 
multi  descripserunt  saec.  XFI,  in  his  Smetius,  anticae  duo  tantum  vel  Ires,  quonim 
unus  lovi  in  alio  saxo  fuisse  tradit). 

2996  I.  0.  m.  s.*,  I  conservato  ri  imperii  d.  n.  | *  Aug.  et  ex]- 

auditori  prejcum  generis  |  humani,  C.  Munaltius  Felix  vet.,  |  fl.  p.  p.^  po- 
suit  dedi[cavitque. 

In  Numidia  loco  diclo  El-Mahder,  inter  Cirlam  et  Lambaesim  (Rec.  de  Constan- 
tine  50,  189SJ6  p,  28S;  Bulletin  arch.  du  comitd  des  travaux  hist.  1896  p.  285).  — 
1)  Sacrum,  —  2)  Erasum  nomen  imperatoris ,  litterarum  quattuor  vel  qriinque 
(Cari  fortasse).  —  3)  Flamen  perpetuus  (fortasse  coloniae  Cirtensis).  Eiusdem 
nominit  vir,  fortasse  idem,  flamen  perpetuus  et  curator  coloniae  Cirtensis  a.  505  a 
ehristianis  Cirtensibut  scripturas  sacras  sibi  tradi  iussit  (Gesta  apud  Zenophilum, 
in  ed.  Optati  Findobonensi  p.  186). 

2997  I.  o.  m.  I  summo  excellenjtissimo  |  Maecius  Probus  v.  c,  praef.  | 
alim.',  quod  hoc  in  loco  |  anceps  periculum  |  sustinuerit  |  et  bonam  vale- 
tudijnem  reciperaverit,  |  v.  &.^ 

In  agro  Campano  rep.  (X580S  vidit  Mommsen).  —  1)  Praefcclus  alimenlo- 
rum.  —  2)  Fotum  solvit. 

2998  lovi  summo  exjsuperantissimo*  |  divinarum  hu[manarumque  [ 
rerum  rectori  |  fatorumque  ar|bitro  ....  a  |  ....  et  pro  j leg.  j 

Apuli  (Carlsburg)  in  Dacia  (III 1090  bis  ut  videlur  descripta  taec.  XFIII).  — 
1)  Eadem  cognomina  lovis  N.  5005.  5094,   iletn  FI  426. 


Titali  sacri  et  sacerdotum.  —  luppiter.  6 

2999  lovi  oplimo  ma[xiino  deorum  principi,  j  gubernatori  om|nium 
rerum,  |  caeli  lerrarum|quc  rectori,  ob  re|portatam  ex  gen]tilibus  barba- 
ris  I  gloriam  |  Flavius  Leontius  |  v.  p.'  dux  per  Afrijcam  posuit. 

Lambaesi  (yill  S.  18H9  Schmidt  vidit  eclypum).  —  1)  Fir  perfectissimus. 

3000  I.  op[r.]  max.  I  Geniisque  diis  |  [jjmmortalibus  |  [mcf]oriisque 
dd.  nn.  I  invic[f]or.,  M.  Aurel.  Vitalis  |  v.  e.,  p.  p.'  Maur.  Caesarien.,  |  Ulp. 
Castus  dec.  alae  j  Thracum,  ob  barjbaros  cesos  ac  |  fusos  v.  s.  1.  a.,  |  . .  idus 

Aug.,  a.  p.='  CC  I  et  XV^ 

In  Mauretania  prope  Auziam  loco  dicto  Jin  bu  Dtb  (FIII  S.  20827  vidi  ec- 
typum).  —  1)  yir  egregius,  praeses  provineiae.  —  2)  Anno  provinciae  (Maureta- 
niae).  —  3)  Significatur  annus  p.  Chr.  2,U. 

Alios  titulos  lovi  optimo  maximo  dedicatos  ob  expeditiones  bellicas  feliciter 
peractas  vide  supra  N.  628.  H9i. 


I 


3001  pro  salule  |  coloniae  et  ordinis  |  decurionum  et  populi  |  Tu- 
dertis,  lovi  opt.  max.  ]  custodi  conservatori,  j  quod  is  sceleratissimi  servi  | 
publici  infando  latrocinio*  ]  defixa  monumentis''  ordinis  ]  decurionum  no- 
mina  |  numine  suo  eruit  ac  vindijcavit  et  metu  periculorum  |  coloniam 
civesque  liberavit,  |  L.  Caucrius  Ciementis  lib.  ]  Primigenius  ]  sexvir  et 
Augustalis  et  Flavialis^  ]  primus  omnium  his  honoribus  ]  ab  ordine  do- 

natus,  ]  votum  solvit. 

Tuder  (XI  4639  vidit  Bormann).  —  1)  Seelere.  —  2)  Sepulcris.  De  hac  de- 
fixionum  superstitione  cf.  Plin.  h.  n.  28,  19.  Tac.  a.  2,  79  cet.  et  quae  composuit 
ffunsch  Defixionum  tabellae  Alticae  p.  III.  IF.  XXX.  —  3)  Tam  seviri  quam 
Augustales  reperiuntur  etiam  in  aliis  titulis  Tudertinis  (cf.  CIL.  XI  p.  679),  Fla- 
vialis  praeterea  nuUus.  Primus  omnium  cum  Flavialis  dignitate  exornatus  sit  Primi 
genif/s,  apparet  eum  vixisse  temporibus  Flaviorum.  Fortasse  ipse  partem  habuit 
in  detegendo  scelere  servi  illius  publici. 

3002  [/]ovi  op|[<]imo  mjaximo  pi]entissi|mo  exaudi]tori  ress]titutori 
(sic)  T.  1  Varius  Agrjippinus  v.  s. 

Inter  Capuam  et  Trebulam  rep.  (X  4S5S  vidit  Mommsen). 

3003  lovi  0.  m.  summ.  ]  exsuperantis.  *  m.^  ]  T.  Sextius  Verian]us 
pro  salute  Corjneliani  f.',  c.  v.,  cons.''j 

In  Etruria  prope  Castel  nucvo  dell'  Abbate,  non  longe  a  Clusio  (XI  2600  vidit 
Bormann).  —  1)  Cf.  N.  2998.  —  2)  Fortasse  aliud  cogiiomen  lovis  optimi  maximi. 
—  3)  Filii.  —  4)  Clarissimi  viri,  consulis. 

3004  L  0.  m.  (in  parte  opposita)  [P.  Su\\\>\c\o  Quirin.  C.  Valg[t]o 
c[os.]',  )  Sex.  Pontidio  Basso  M.  lunio  Celere  IIv[tr.]^  ]  Scx.  Helvio  C.  f. 
P.  Tilio  Falerno  aed.^  ]  P.  Rammius  P.  l.  Chreslus  ]  navigator  I.  o.  m. 
(navis  velis  expansis). 

Capuae(X580i  vidit  Mommsen).  —  1)  A.u.e.742.—  2)  Duoviris,  3)  aedili- 
bus,  scilicet  coloniae  Capuae. 


6  Caput  XI. 

3005  lovi  optumo  I  maximo  ex  viso  |  aram  aedificavit  |  P.  Cornelius 

P.  1.  Trupo  I  mesorS  I  prec^ 

Ostiae  rep.,  deinde  Romae  (1  4409.  XIF  23  deser.  Marinius).  —  1)  Mensor.  — 

2)  Precario,  sc.  loco  concesso  (Momms.). 

3006  C.  Titius  C.  1.  I  Pelops  a  (  love  ex  visu  |  iussus  posit  (dc). 

Ateste  (Este)  rep.  (^2472  vidit  Mommsen). 

3007  I.  0.  m.  I  Aur.  Martinus  |  Basus*  et  Aur.  |  Castor  po.  Lyd|i* 
circumstantes  |  viderunt  numen  |  a[^]uilae^  descidise"  |  monte  supra  dra- 
cone^  I  tres  valida  vii^  |  Supstrinxit  a^^Juila^  Hi  s.  s.'  a^jjuila^  de  |  peri- 
culo  I  liberaverunt.  |  V.  1.  m.  p. 

Jpuli  in  Dacia  rep.  (III  S.  77S6  viderunt  Hirschfeld  et  Domaszewski).  — 
1)  Fortasse  non  nomen,  sed  sacerdotii  aliquod  genus;  cf.  III  S.  7854.  —  2)  Pontem 
Lydi,    dubitans   proposuit   Mommsen    (nam   fluvius   huius    nominis    ignotus).   — 

3)  AQVILAE,  AQVILA  lapis.  —  4)  Intellege:  descendisse  (similia  reperiuntur  in  actis 
Arvalium).  —  5)  Dracones.  —  6)  Vi.  —  7)  Supra  scripti. 

3008  lovi  I  optum.  max.  |  Ti.  Claudius  |  Ennychus*  |  et  Claudia  | 
Manto*  I  ex  voto. 

Romae  rep.  in  regione  Suburae  (FI  S0958  —  Notizie  degli  scavi  4888  p.  698).  — 
1)  Nota  cognomina  a  vaticinatione  desumpta. 

3009  lovi  optim.  maxi.  |  Capitolino  |  pro  salut.  An|tonini  Aug.  Pii, 
Postumi|us  Acilianus  |  praef.  coh.  I  Delm.* 

Maryport  in  Anglia  rep.  a.  4875  (Eph.  ep.  5, 95  vidit  Bruce).  —  1)  Idem  pi-ae- 
fectus  eodem  loco  reliquit  titulos  VII  567.  588.  400. 

3010  lovi  !  statori  1  Q.  Aburn[«]us  |  Caedic[«]anus*  |  leg.  Aug. 

Apuli  in  Dacia  (III  4089  bis  descripta).  —  1)  Fixit  temporibus  Hadrianl,  cf. 
CIL.  XF  p.  73.  480. 

3011  lovi  statori  |  sac.  |  L.  Septimius  |  Carchedoni|us  v.  s. 

Prope  Masculam  (Khenchela)  Numidiae  rep.  (FIII  S.  47674  Schmidt  vidit  ec- 
typtim). 

3012  lovi   statori     et     conserva[fon,  votis  decennalium  solntis] 

et  vicennalium  susceptis,  et  ob  victoriam  [et  reditum  d.  n.  imperatoris  Caesaris] 
Marci  Aurelii  Antonini  Augusti  Parthici  max[imi  pontificis  maximi  trib.  pot. 

XI  cet.] 
Romae,  in  vinea  quadam  ad  viam  Salariam  (FI  454  solus  descripsit  saec.  XFII 
Fabrettius).  —  Fidetur  spectare  ad  a.  208,  quo  vota   deeennalia  Caracalli  soluta 
testantur   nummi   et   quo   ille   ad   bellum   Britannicum    cum  patre  profectus   est 
(Eckhel  7,  206). 

3013  I.  0.  m.  I  conserva|tori  L.  Aemijhus  Carus*  leg.  |  Aug.  pr.  pr. 

Philadelphiae  sive  Rabbath  Aminon  (Briinnow  Mittheil.  und  Nachrichten  des 
deutschen  Palaestina-Fereins  4896  p.  4).  —  1)  Fide  supra  N.  4077.  Hunc  titulum 
posuit  Carus  cum  esset  legatus  pro  pr.  Arabiae.  Idem  cum  esset  legatus  legionis  in 
Germania  inferiore,  in  hac  quoque  provincia  titulum  lovi  dedicavit  Coloniae  Agrip- 
ptnae  (Brambach  554). 


Tituli  sacri  et  sacerdotum.  —  luppiter.  7 

3014  I.  0.  m.  I  aeterno*  |  conservatori  |  Callistus  |  Aug.  n.  disp.''  | 
pro  salule  |  sua  et  suor.  |  ex  v.  p. 

Zalatnae  (Ampeli)  in  Dacia  (III  1S01  vidit  Mommten).  —  1)  Aeterni  lovit 
nomine  hic  et  in  aliis  inscripttonibus  (III  S.79f2 — 7914  cet.)  significari  numen  ali- 
quod  Syrorum  (lovem  Dolichenum)  putat  Cumont  revue  archeol.  1888  1. 11  p.  186.  — 
2)  Idem  Callistus  Augusti  nostri  dispensator  alium  titulum  lovi  conservatori  po- 
tuit  III  1085. 

3015  I.  0.  m.  I  conservat.  ]  L.  Ant.  Secun.  |  Aug.  col.  Ap.*,  |  in  his 
aedib.  |  natus,  cum  |  Celsina  fil.,  |  v.  s.  I.  m. 

Prope  Apulum  Daciae  (III  1084  servavit  Martinus  Opitz).  —  1)  Augustalts 
coloniae  Apulensis. 

3016  lovi  I  conservatori  |  omnium  rerum  |  M.  [^]rucius  Na[fflZ]is  j  v. 
s.  I.  m. 

Rougiers  inter  Aquas  Sextias  et  Toulon  (XI1 1066  p.82Sl  ad  apographum  factum 
saec.  Xyill). 

3017  lovi  I  frugifero  ]  M.  Erucius  ]  Natalis. 
Rougiers  (XII  336  p.  809  Robert  Parisiensis  vidit  ectypum). 

3018  lovi  0.  m.  I  conservatori  pos|sessionum  Roscior|um  Paculi 
Aeliani  n.*  cos.*  |  et  Bassae  flliorumque  |  eor.,  ex  voto  L.  |  Roscius  Eubu- 
lus  nutrit.  |  et  procurat.  cum  P.  Roscio  ]  Firmo,  lib.  proc.  eor.  (In  latere) 
d.  IIII  non.  Mart.  |  luliano  II  et  Crisp[moJ  |  cos.' 

Concesii  in  valle  Trompia  supra  Brixiam  (F  4241  bis  descripta,  saec,  XV  et 
denuo  saec.  XVII).  —  1)  Nostri.  —  2)  Consulis  (L.  Rosciut  Paculut  Aelianus  consul 
ord.  fuit  a.  223).  —  3)  4  Mart.  224. 

3019  lovi  monitori  |  conservatorique  | ^  [  leg.  Aug.  leg.  XIII 

Gem.  I  somno  monitus. 

Apuli  (Carlsburg)  in  Dacia  (III  1032  servavit  Ariostus  auctor  incorruptus). 
Alium  titulum  lovi  monitori  dedicatum  dedi  supra  N.  S46.  —  1)  Fidetur  legati 
nomen  erasum,  ut  in  III  1062. 

3020  I.  o.  m.  I  custodi,  |  dis  deabus|que,  j  Q.  Fabius  Com|modus  trib.  | 
leg.  II  Ad. 

Aquinci  rep.  (III  S.  1042S  vidit  Domaszewski) . 

3021  I.  0.  m.  I  defensori  |  et  tutatori  |  C.  lul.  Sen|nianus  cu[m]  | 
luL  Ruflna  |  coniuge  |  v.  L  p. 

Reckae,  ubi  fuit  Romula  Daciae,  iam  Bukaresti  (III S.  8024  vidit  Domaszewski). 

3022  L  0.  m.  |  depulsori  et  |  diis  deabusque  |  omnibus  et  |  Genio 
loci  1  T.  Flav.  Latinianus  |  praefectus  |  vigilum*  |  .  .  .  . 

Lugduni  (XIII  174S  vidit  Ilirschfeld).  —  1)  Utnim  Romae  an  Lvgduni  prae- 
fectus  vigilum  fuerit,  haesitat  Hirschfeld. 

3023  [/.]  o.  m.  statori  |  [i]tem  depulsor.,  |  .  .  [/]uL  Maximi|[o]nus 
trib.  mii.  |  v.  s.  pro  sua  sul[or]umq.  salute. 

Tordae,  ubi  fuit  Potaissa,  in  Dacia  rep.  (III  89S  vidit  Mommten). 


8  Caput  XI. 

3024  lovi  depulso|ri,  Genio  loci,  |  M.  Valerius  |  Maximianus*  |  leg. 
Aug.  leg.  I  III  ^  Aug.  pr.  pr.,  |  consul,  et  |  Ulpia  Aristonice. 

Lambaesi  (FIII 2621  vidit  Wilmanns).  —  1)  Vide  supra  N.  402.  —  2)  III  nu- 
merus  in  litura  reslitutus  (cf.  supra  N.  303  not.  ■/,  N.  2296  not.  5). 

30S5  I.  o.  m.  salutari  |  et  Genio  domus  |  eius  L.  Serenius  |  Bassus 
7  leg.  II  I  Adi.'  gravissima  infirmitale  [  liberatus  |  v.  s.  1.  m. 

Aquinci  rep.  (III64S6  cf.  III S.  10589  vidit  Mommsen).  —  1)  Centurio  legionis 
secundae  Adiutricis. 

3026  lovi  tulori  |  Q.  Veturius  Secundus,  |  A.  Libius  Hilarianus  | 
quaglator.*  et  curator.,  |  donu  daeder.  |  cultoribus. 

Prope  Ostiam  rep.  (XIF  23  vidi).  —  1)  Quaglator  collegii  alicuius  est  etiam 
X  5910.    Focabulum  a  coagulando  ductum  respondet  fere  coactori  (Momms,). 

3027  lovi  I  tutatori  |  maris*. 

Benevenli  (IX  1349  viderunt  Mommsen  et  Dressel).  —  1)  Duae  postremae  lit- 
terae  iam  non  extant,  vidit  eas  Gualierus  auctor  sincerus. 

3028  sancto  I  lovi  territori  |  sacrum. 

In  agro  Tiburtino  rep.,  deinde  Romae  (XIV  5339  vidil  Henzen). 

3029  prestito  lovi  s.  |  !!!!!!  !^  \  tribunus  coh.  X  |  praet.,  cultor 
nu|miDis  ipsius,  profic|iscens  ad  opprimen|dam  factionem  |  GaUicanam' 
iussu  I  principis  sui  aram  |  istam  posuit. 

Poetovione  rep.,  est  Gratzii  (III 4057  vidil  Mommsen),  —  1)  Foeabulum  erasum. 
Festigia  nominis  Plautiani  deprehendere  sibi  visus  est  Premerstein,  sed  cf.  Hirsch- 
feld  III  S.  10868,  item  Prosopogr.  Imp.  Rom.  sub  C.  Fulvio  Plautiano.  —  2)  Signi- 
ficari  bellum  aliquod  de  principatu  gestum  inter  exercitus  Pannonicum  et  Ger- 
manicum  putat  Mommsen.  Titulum  arae,  quam  lovi  praestili  posuisse  dicebatur 
Hercules  victor,  dabimus  infra  N.  5401. 

3030  deo  lobi  |  prestabili  |  P.  Staius  |  Eutychi|anus. 
Terraloggia  non  longe  a  Benevento  (IX  1498  vidit  Hirschfeld). 

oVoV  (vir  habitu  lovis  s.  fulmen  et  tridentem,  d.  bidentem  tenens,  pone  del- 
phinus)  love  iutori. 

In  tabula  fictili  picturata,  rep.  Urbisagliae  in  Pieeno,  pictum  (IX  3351  vidit 
Mommsen;  imago  est  Monumenti  deW  Inst.  arch.  XI  tab.  XVII  enarravit  Schmidt 
ann.  inst.  1880  p.  65),  In  simili  tabula  una  reperta  picta  est  Minerva,  in  terlia 
Victoria,  sed  sine  inscriptionibus.  —  love  lutori  Momms.,  love  lutor  Schm. 

3032  lovi  I  in)petratori '  |  A.  L.  C. 

Romae,  in  cippi  rep.  in  alveo  Tiberis  duobus  lateribus  (VI  50953  =  Notitie 
degli  scavi  1893  p.  44  viderunt  Vaglieri  et  Huelsen),  —  1)  Cf.  infra  N.  5454(3. 

3033  lovi  I  opsequenti  |  publice. 

Olim  Bagnacavallo  inler  Ravennam  et  Faventiam,  iam  Ferrariae  (XI  638 
vidit  Mommsen). 


Titali  sacri  et  Bacerdotam.  —  luppiter.  9 

3034  lovi  valenti  |  D.  Footeius  Frontinianus  |  L.  Sterlinius  Rufinus 
leg.  I  Augustor.  pr.  pr.,  cos.  desig.' 

Lambaesi  rep.  in  templo  Aesculapii,  perlinebat  ad  aediculam  lovis  in  inscrip- 
tione  epistylii  eiusdem  tcmpli  (cf.  infra  A.  SSi2)  memoralam  (Flll  2379  d  vidit 
ffilmanns).  —  1)  Fide  supra  N.  1082. 

3035  1.  0.  m.  I  paterno  |  Aurel.  Vetjus  adiutor  |  offici  corni|culario- 
rum*  e  |  v.*  1.  m.  p. 

In  Dacia,  in  vico  Lona  prope  Tordam,  velerem  Polaissam,  iam  Findobonae 
(III  89i  vidit  Mommsen).  —  1)  Cf.  supra  N.  2390.  2591.  —  2)  E  voto. 

3036  [/o]vi  Quirino. 

3036»   lovi  Cyrin[o]  (et  infra)  C.  Tati  Max. 

Casteldieri  in  Paelignis,  tegulae  duae  (IX  3503  descripsit  Dressel). 

3037  I.  0.  m.  1  iur.'  |  d.  c.  s.» 

Brixiae  (Pais  n.  1277  misil  Petrus  da  Ponle  Brixianus).  —  1)  lovi  optimo 
maximo  iurario  (cf.  ad  N.  505S  not.  2).  —  2)  De  conscriptorum  senlentia. 

3038  C.  Volcaci.  C.  f.  har.'  de  stipe  lovi  iurario^ [m]oni- 

mentom. 

fiomae  in  insula  Tiberina  rep.,  pavimentum  operis  Signini  (I  410S.  VI  579 
ex  imagine  quam  fieri  fecit  P.  H.  Fiscontius;  ex  eadem  Ritschl  tab.  LlXa).  — 
1)  Haruspex.  —  2)  lovem  iurarium,  \.  e.  OQXiov,  agnovit  Mommsen. 

3039  lovi  paganico  sacr.  |  ex  indulgentia  dominorum'  |  Successus 
publicus  municipum  |  Asisioatium  ser.  Amoenianus  |  aedem  cum  portici- 
bus  a  solo  I  sua  pec.  fecit,  item  mensam  et  aram  |  d.  d. 

Asisii  (XI  S57S  vidit  Bormaim). —  1)  Scilicet  municipii  Asisinatis. 

3040  Licinia  Licinia  Octavia 
Quinta          Purpuris        Saturnin. 

fulmen  alatum  tres  feminae  stantes  patera 

lovi  optimo  maximo 

purpurioni*. 
Romae   rep.   prope   monlem    Testaceum    (FI  42i  p.  854   vidit   de  Rossi).  — 
1)  Cognomen  lovi  inditum  videtur  a  cognomine  dedicantis  (cf.  lordan  ad  Prelleri 
R.  Mylh.  I  p.  208,  1). 

3041  T.  Pinarius  Eros  |  lovi  caelesti  v.  s.  |  1.  m. 

Salonis  (III  S.  8668  vidit  Hirschfeld). 

3042  lovi  I  sereno  |  Nummius  |  Albinus*  |  ex  voto. 

Romae,  nunc  in  Faticano  (Fl  455  vidit  Henzen).  —  1)  Incerlum  num  unus 
ex  viris  nobilibus  (cf.  supra  N.H49)  huius  nominis. 

3043  lovi  I  pluvia[/t]. 

Canutii,  ut  videtur,  rep.  est  Neapoli  (IX  524  vidit  Mommten). 


10  Caput  XI. 

3044  lovi  I  tonanti. 

Fernegues  prope  Aquas  Sextias  (XI J  301  vidit  Fillefosse).    Similis  est  1X2162. 

3045  I.  0.  m.  I  tonitra|tori  T.  Aur.  |  Maximus  |  \e[t.]  Augg. 
Prope  Serajevo  rep.  (III  S.  8374  cf.  p.  2256  descr.  Patscli). 

3046  lovi  sancto  brontonti  Aur.  Poplius  (deus,  sed  Apollo,  non  lup- 
piter,  sedens  in  rupe ;  adstant  virgines  duae  altera  urceum  altera  pateram  tenens). 

Romae  (VI  452  vidit  Huebner;  delineavit  Gerhard  ant.  Bildwerke  LXXXI1 1 
cf.  p.  251). 

3047  sacr.  |  lovi  |  tonanti  |  fulminanti. 

Prope  Anguillaram  ad  lacum  Sabatinum  rep.  (XI  5775  vidit  Garruccius). 

3048  lovi  I  sacr.  |  fulminari  |  T.  Trebius  |  T.  f. 
Prope  Atestem  (Este)  rep.  (F  2474  vidit  Mommsen). 

3049  I.  0.  m.  fulm.  ful.'  I  sacr.  |  Fl.  Verus  M[y]robalajnus*  proc. 
Aug.  n.,  praejpos.  splendidissim.  |  vect.  ferr.^  per  |  Asclepiadem  j  ark.  stat. 
SiscS  I  V.  s.  1.  m. 

Sisciae  (III  5955  cf.  p.  1742  bis  descripta  saec.  XFIII).  —  1)  lovi  optimo 
maximo  fulmini  fulguri  (cf.  N.  5052/5).  —  2)  Metrobalanus  traditur,  correxit 
Froehner.  —  3)  Praepositus  splendidissimi  vectigaUs  ferrariarum.  —  4)  Arkarium 
stationis  Siseiensis. 

3050  (fulmen)  I.  o.  m.  co.*  |  ex  premissa  |  fulguris  [  potestate  |  FJa- 
vius  Valens  |  v.  c.  ex  d.'^  v.  s.  1.  m.  |  D.  p. 

Galliani,  inter  Comurn  et  Mediolanium,  rep.  (F  3670  vidit  Mommsen)  — 
1)  Conservatori  (^).  —  2)  Ex  devotione  {1).    Mo. 

3051  aram  lovi  fulge|ratoris  (sic)  ex  precepjto  deorum  monltensium* 
Val.  Creslcentio  pater  deoru  |  omnium^  et  Aur.  Exulperantius  sacerdos  | 
Silvani  cun  fratribus  |  et  sororibu  (sic)  dedica|verunt. 

Romae  in  colle  Quirinali  (VI  577  ad  exemplum  Smetii).  —  1)  Intellege  deos 
montium  urbis  cf.  Mommsen  hist.  Rom.  I  p.  108  ed.  7.  —  2)  Patres  ad  mysteria 
Mithriaca  pertinent;   pater  deorum  omnium  hac  sola  inscriplione  commemoratur. 

3053  lovi  I  fulmini  fulguri*  tonanti  |  [I.]  Rustius  L.  f.  [Cjaepio* 
pont.  I  ex  s.  c.  dedicavit. 

Interamnae  ad  Narem  (Terni)  (XI  4172  semel  ut  videtur  descripta  saec.  XVI). 
—  1)  Cf.  praeter  J\.  5055  hemerologium  Arvalium,  ubi  sub  d.  7  Ocl.  recensetur  sacrum 
lovi  fulguri,  lunoni  curriti  (CIL.  I  ed.  2  p.  551).  —  2)  JSomen  restitutum  ex  alia  in- 
scriptione  Interamnate  eiusdem  hominis  (XI  4217). 

3053    lovi  I  fulguri  |  fulmini. 

Prope  Viennam  rep.  (XII  1807  vidit  Hirschfeld). 


3054    fulgur  dium. 

Romae  rep.  in  Esquiliis,  in  lapidum  in  arcae  formam  compositorum  uno  (VI 203 
cf.  5ff714  aliquoties  descripta  saec.  XVIII). 


Tituli  sacri  et  sacerdotuin.  —  luppiter.  11 


3055    fulgur  I  divom  |  condituui. 
Nemauti  (XII  5048  vidit  Hirschfeld). 


3056  de  caelo  |  tactum  |  et  |  conditum. 

Opilergii  (F"  496S  cf.  p.  4066  habet  solus  f^alvasonius  auctor  fidei  suspectae). 

3057  lovi  I  summan.  |  T.  Caecilijus  |  Sextio. 
y^eronae,  sed  fortasse  alibi  rep.  (F  5236  vidit  Mommsen). 

3058  V.  s.  1.  m,  lovi  aljto'  summ|ano  Felici|anus  Primi  v.  s.  culm 
suis  I  d.  d.  d. 

Barsand,  inter  Comum  et  Bergomum  (FS660  vidit  Mojmnsen).  —  1)  Sic  legit 
Mommsen;  alt.  to.  legit  Labus  explicavitque :  altitonanti. 

3059  Summanium  fulgur  |  conditum. 

Romae  in  Esquilino  rep.  (Fl  50880  =  Notizie  degli  scavi  1880  p.  463). 

3060  I.  0.  m.  I  auctori  |  bonarum  |  Tempesjtatium,  |  Val.  lustus. 
In  Aquitania  loco  dicto  Lescure  (XIII  6  descr.  Allmer). 

3061  lovi  0,  m,  I  Tempestatium  [  divinarum  |  potenti,  |  lcg.  III  Aug.  1 
dedicante  |  Q.  Fabio  CatuUino  |  leg.  Aug.  pr.  pr.* 

Prope  Lambaesim  rep.  (FIII  2609  vidit  Renier).  —  Una  repertus  est  titulus 
gemellus  dedicatus  Fenlis  bonarum  Tempestatium  potentibus  (VIII 2610).  —  1)  Vide 
supra  N.  2487  not.  48. 

3062  lovi  optim6  maxim6  |  caelestino,  fontibus  et  |  Minerv^e  et  col- 
legi6  1  sanctissim6,  quod  consisltit  in  pr^edis  Larci  Mace|donis'  |  in  curia,  | 
Flavius  Successus  cum  suis.   (In  parte  postica)  T.  Flavius  |  Successus  |  d.  d. 

(In  latere  dexiro  Minerva  libans  ad  aram;   in  sinistro  fluvius  umae  innixus). 

Romae  rep.  retro  ecclesiam  S.  Balbinae  (in  Aoentino),  nunc  Urbini  (VI  404 
cf.  5ff7S6  vidit  Bormann  titulum  frontis).  —  1)  Videtur  esse  idem  qui  fuit  legattu 
Galatiae  anno  422  et  postea  consul  (cf.  Prosopogr.  imp.  Rom.  s.  v ). 

3063  lovi'  I  propagatori  |  conservatori  |  et  Genio  fontis,  |  excepto- 
rium  I  quod  [L.  F]i[^]ilius  |  Felix  v.  e.^  pater  |  extruxit,  |  [Fji^^f^iiius  Se- 
cunjdus^  filius  |  v.  s.  1.  a. 

In  Numidia  prope  Lambaesim  (VIII  4294  p.  936  bis  ut  videtur  vel  ter  de- 
scripta).  —  1)  Sic  unus  auctor,  . . .  o  . . .  reliqui.  —  2)  Vir  egregius;  nisi  forte  in 
lapide  fuit  vet.  (veteranus).  —  3)  Idem  homo  videtur  memorari  VIII  2651. 

3064  lovei  sacr.  (In  postica)  hanc  aram  |  ne  quis  dealbet.  (In  later» 
intuenU  dextro)  M.  Blossius  M.  1.  Agato  |  (sequuntur  alia  nomina  libertinorum 
decem). 

Capuae  olim,  nunc  Neapoli  (I  S74.  X  578S  Ritschl  tab.  LXIVe). 

3065  lovei  Leibero '  s.  . . . 

In  Sabinis  prope  vicum  Poggio  Mirteto  rep.  epistylium  (lordan  ind.  leet. 
acad.  Regiom.  4886/7  p.  5  descripsit  parochus  quidam  regionis  illius).  —  1)  Tiiulum 
dedicalionis  aedis  lovis  Liberi  Furfone  in  Sabinis  repertum  dabimus  infra  inter 
acta  sacra.  Praelerea  lovi  Libero  videtur  dedicalus  esse  etiam  titulus  Campanus 
X  5786.    Cf  Preller  R.  Myth.  ed.  5  I  p.  443  cum  notis  lordani. 


12  Caput  XI. 

3966  [/]ovi  Liberta[<?] '  |  sacrum.  |  Positum  aedil.*^  |  P.  Valeri  Bassi  \ 
praef.  fabrum. 

TuscuH  ([  ii24.  XIF  2379  Ritschl  tab.  LXXFl).  —  1)  Cf.  ad  eam  quae  se- 
quitur.  —  2)  Aedilitate. 

3067  ciirat6res  |  lovi  Libertati'. 

Olim  Bagnacavallo  inter  Ravennam  et  Faventiam,  iam  Ferrariae  (XI  637  vidit 
Mommsen).  —  1)  lovis  Libertatis  aedes  etiam  Romae  fuit  in  Ave7itino,  cf.  mon. 
Ancyr.  IF  6. 

3068  lovi  luventuti*  |  sacrum  |  Cn.  Domitius  Afri^  libert.  |  Ingenuus, 
accensus. 

Sutrii  (XI  S243  vidit  Bormann).  —  1)  Alius  titulus  lovi  laentati  positus  esl 
IX  3374.  —  2)  Patronus  fuit  Cn.  Domitius  Afer  celeber  orator  temporum  Tiberii 
et  Claudii. 

3069  lovis  tutelae  |  C.  Hostilius  |  Aemilianus  |  vet.  Augg.  nn.  |  v. 
s.  1.  m. 

Poncarale  prope  Brixiam,  nunc  Brixiae  (F  4243  vidii  Mommsen). 

3070  Victoriae  aeter|ni  im|victi  (sic)  lovis  |  optimi  maximi  |  M.  Val. 
Caminas  |  castelli  restilutor.  |  Autolycu[s]  ^ 

Ad  oram  Liguriae  in  vico  Taggia  (F7809  vidit  Mommsen).  —  1)  Focabulum 
alia  litteratura  adieclum. 

3071  C.  Calvisio  |  L.  Passieno  cos.'  |  M.  Menius  M.  f.  Rufus  [s]ac.  VP,  | 
[L].  Vibidius  L.  f.  sac.  IP,  |  lovi  aer[«]s''  et  dis  indigetibu[s]  |  cum  aedici[a] 
et  base  |  [et  ae]di  et  porticu  d.  s.  [p]. 

Inler  Soram  et  Ferulas  in  viva  rupe  incisum  litteris  parvis  (X  3779  Mommsen 
vidit  eclypum).  —  1)  A.  u.  c.  730.  —  2)  Fidetur  intellegendum  esse:  sacerdos 
sextum,  3)  sacerdos  ilerum.  —  4)  Focabulum  7ion  nimis  certae  lectionis  (quarta 
littera  periil,  secunda  incertum  utrum  fuit  E  an  I  an  T  cet.);  neque  de  et  quod 
seqtiitur  constat. 

3072  L.  Ru[6e]lliu[s]  |  Geminus  c[os.] '  |  lovi  Latia[n'^  |  t;o]tum. 

In  monte  Albano  rep.  (XIF  2227).  —  1)  Consul  a.  p.  Clir.  29.  —  2)  Cf.  supra 
ad  N.  2990. 

3073  lovi  I  Apenino*  |  T.  Vivius  C[ar]|mogenes  [et]  \  Sulpicia  Eu- 
[pftro]|syne  coniu[a;]  |  v.  s.  d.  d. 

Prope  Sch(i)eggiam  (7ion  longe  ab  Iguvio),  ubi  via  Flaminia  transibat  montem 
Appenninum ,  rep.,  est  Feronae  (XI 3803  vidit  Mommsen).  —  1)  Aede7n  lovis  Apen- 
nini  prope  Iguvium  notat  tabula  Peutingerana.    Cf.  etia^n  vit.  Clandii  10  et  Fir77ii  5. 

3074  lovi  0.  m.  I  Appennino  [  conservajtori  |  dominor.  |  Dn[M.]'  for- 
tissimo|rum  |  felicissimo|rumque  |  imperatorum. 

Rusicade  (Philippeville)  Nu7nidiaerep.  (F III 7961  vidit  JFilmanns). —  1)  Tertia 
n,  pertinens  ad  Getam,  scalpro  delela  est. 

3075  I.  0.  m.  I  Appennino  |  M.  Ulp.  Valenli|nus  dec.  col.*  |  v.  s.  1.  m. 
Szent  Gyorgyvdlya,  inter  Sarmizegeiusam  et  Apulum  Daciae  (III  S.  12376  =■ 

arch.  ep.  Mitth.  44, 1891  p.  110  vidit  Cumont).  —  1)  Decurio  coloniae  (Sarmizegetusae). 


Tituli  sacri  et  Bacerdotum.  —  luppiter.  13 

3076  [/]ovi  Cacuno  f.  c.  .  . 

In  Sabinis  prope  Canetnorlo  (iam  Urvinio)  rep.  (IX  4876  vidi). 

3077  lovis  I  Caculnus. 

Romae  in  museo  Kircheriano,  lamina  aenea,  ubi  reperta  sit  ignoratur  (FI 571 
descripsit  Kiessling). 

3078  aram  |  cosliluit  |  lovi  Cimilnio  A^^Jilleius*  Pris|cus  c.  s,  o.  |  v. 
1.  s.  o.'^ 

Orvieti  (XI  2688  vidit  Bormann).    —    1)  Nomen  non  ceriae   leclionis  est.  — 

2)  Fortasse:  cum  suis  omnibus  volum  liberis  solvit  (Bo.);  sed  lectio  non  est  certa. 

3079  lovi  I  Vesuvio  |  sac.  |  d.  d. 
Capuae  (X  3806  semel  descripta  saec.  XFII). 

3080 

Hercules  (vultu  luppiter  Genius 

adulescentis  cum  aquila,  ful-  (barbatus) 

mortalis)  cum  mine,  sceptro;  sedens  in 

pelle  leonina  iuxta:  monte,  laurum 

et  clava  quercus  arborem  ampleetens 

Herculi  lovi  Genio 

luliano*  Caelio  Caeiimontis^ 

Anna'  sacrum 

Romae,  incertvm  quo  loco  urbis  effbssa,  vix  in  Quirinali  ut  traditvr,  sed 
potivs  in  monte  Caelio  (FI  334;  Bull.  comunal.  1887  tab.  XIX  p.  513  cf.  p.  542). 
—  1)  Talia  cognomina,  derivata  a  nominibus  dedicantium  vel  eorum  in  qvorum 
praediis  sacella  extructa  erant,  et  in  aliis  diis  inveniuntur,  et  in  ipso  love  (N.  3040) 
et  saepius  in  Hercule  (v.  infra  N.  3444.  5468).  —  2)  Cf.  lordan  Top.  II  p.  2S9.  — 

3)  Nunien  dedicantis. 

3081  pro  salute  et  red[i7u]  |  imp.  Caes.  Traiani  Iladri [ani]  |  Geminia 
Myrtis*  cum  Anici[a  Prisca  /".]  |  aedem  cultoribus  lovis  Axo[rani^  rfe</.],  | 
ut  in  memoriam  Auici  Prisci  (:\oniugis\  sui  in  ea  semper  epulentur. 

Terracinae  ut  videtvr  vel  prope  Terracinam  (X  6485  ad  exemplvm  Giovenazzii 
auctoris  accurati).  —  1)  Eadem  Geminia  Myrtis  et  Anicia  Prisca  imperante  Traiano 
Bellonae  acdetn  fecerant  X  6482.  —  2)  lovis  Axur  repraesentatvr  in  nvmmis  C. 
Fibii  Pansae  consulis  a.  711  (Eckhel  S,  539);  lovem  Anxurem  Anxure  (id  antiquum 
Tarracinae  vocabulum)  cultum  esse  tradunt  Fergilius  Aen.  7,  799  cum  Servio  ei 
Porphyrione  ad  Horat.  sat.  1,S,26  cf.  praeterea  Mommsen  X  p.  623. 

8082  cultores  lovis  Latii':  |  M.  Fremedius  Severus  et  Blassia  Vera 
patroni,  |  in  dedicatione  dederunt  pane  et  vinu  et  X  S';  |  P.  Seneka  Cor- 
nelius  palronus,  aream  d.  d. ;  |  M.  Fremedius  lustus,  et  lustinus;  |  T.  Lu- 
rius  Clemens,  |  T.  Cossonius  Severus,  |  (sequuntur  alia  nomina  plus  viginti,  se- 
quebantur  alia  quae  perierunt). 

Pisauri  (XI 6310  vidit  Bormann).  —  1)  lupiter  Latius  praeterea  ignotus;  in- 
certum  utrum  componendus  cum  Latiare  supra  N.  5072.    —    2)  Denarios  semisse». 


14  Caput  XI. 

3083  lovei  lunonei  Minervai  |  Falesce  quei  in  Sardinia  sunt  |  donum 
dederunt;  magistreis  |  L.  Latrius  K.  f.,  C.  Salv[e]na  Voltai  f.,  |  coiraveront 

(in  parte  aversa) 
conlegium*  quod  est  aciptum  aetatei  aged[aj]% 
opiparum  ad  veitam  quolundam  festosque  dies, 
quei  soueis  a[rp]utieis  opidque  Volcani' 
condecorant'  sai[pi]sume  comvivia  loidosque, 
ququei*  huc  dederu[n?  i]nperatoribus  summeis^ 
utei  sesed  lubent[es  6e]ne  iovent  optantis. 

Faleriis  rep.,  lamina  aenea  (XI S078  descr.  Garruccius).  Tractavit  Buecheler 
carm.  epigr.  n.  2.  —  1)  gonU,  2)  Volg-,  3)  gond-  incisum  est  in  aere.  —  4)  Ae- 
ceptum,  utile  gratumque  (Bue.)  ad  aetatem  agendam.  —  5)  Cocos  esse  primum 
vidtt  Buecheler.  f^olcano  studere  dicitur  cocus  apud  Plautum  Aulul.  5S9.  Hos 
cocos  diversos  esse  apparet  a  Faliscis  in  Sardinia  degentibus  qui  titulum  in  parte 
opposita  laminae  incidendum  curaverunt.  Lamina  igitur  ad  aliud  donarium,  in 
eadem  tamen  ut  videtur  aede  (cf.  not.  6),  affixa  est.  —  6)  Imperatores,  quibus  do- 
num  dederunt  coqui,  videntur  intellegi  luppiter  luno  Minerva  etiam  in  parte  op- 
posita  laminae  memorati. 

3084  lovi  0.  m.,  I  lunoni  reg.,  |  Minervae  |  ob  restitutio|nem  Capi- 
toli  I  ordo  spl.  Flor.''  |  d.  d. 

Faesulis  rep.  a.  1879,  arula  (XI  1343  vidit  Bormann).  —  1)  Capitolium  non 
Romanum  (de  cuius  restilutione  temporibus  Flaviorum  noli  cogitare),  sed  Faesula- 
num.  Una  cum  hoc  titulo  repertum  esse  fragmentum  aeneae  lupae  auetor  est 
Gamurrinius  (cf.  Kuhfeldt  de  Capiloliis  imperii  Romani  p.  29).  —  2)  Ordo  splen- 
didissimus  Florenti?wrum  (non  adeo  mirum,  Florentinos,  cum  Faesulis  Capitolium 
restitueretur,  donarium  ibi  posuisse.  f^arias  necessitudines  fuisse  inter  civitates 
p}'opinquas  probabile  est.  Eundem  hominem  pontificatu  et  Florentiae  et  Faesulit 
fungente?n  habuimus  supra  N.  14^29). 

3085  I.  0.  m.  I  C.  Caerellius  |  Sabinus»  leg.  |  Aug.  leg.  XIII  G.  |  et 
Fufidia  I  Pollitta  eius  |  voto. 

3086  lunoni  |  reginae  Po|puloniae''  |  deae  patriae  |  C.  Caerellius  (  Sa- 
binus  leg.  |  Aug.  leg.  XIII  G.  |  et  Fufidia  |  Pollitta  eius  |  voto. 

3087  Minervae  |  lovis  consili|orum  partici|pi  C.  Caerellius  |  Sabinus 
leg.  I  Aug.  leg.  XIII  G.  |  et  Fufidia  |  Pollitta  eius  |  voto. 

Apuli  in  Daeia  rep.  (III 1074. 1073.1076  secundam  et  tertiam  vidit  Domaszewski), 
—  1)  Legatus  legionis  XIII  Geminae  fuit  sub  Commodo  (III  1092;  cf.  III  1111). 
Ad  filium  eius  pertinet  titulus  supra  N.  1160.  —  2)  Cf.  infra  JS.  5106.  5112. 

3088  lovi  Augusto  1  Appuleia  M.  f.  Quinta'  [  suo  et  L.  Turpili  Broccb[i]  1 
Liciniani  filii  nomine  t.  [p.  i.]. 

3089  lunoni  Augustae  |  Appuleia  M.  fil.  Quinta  *  |  suo  et  L.  Turpilii 
Brocchi  1  Liciniani  filii  nomine  |  test.  pon.  iuss. 

laderae  (Zara)  in  Dalmatia  (III  S.  9994.  9982  vidit  Hirschfeld).  —  1)  Eadem 
mulier  memoratur  III  2940. 


Titali  sacri  et  sacerdotum.  —  luppiter  luno  Minerva.  15 

3090  Mercurio',  |  aeterno  deo  \\ovt\  \  7]unoni  regin.,  Min[ert;ae,  j  5oJli, 
Lunae,  Apol[/tm,  |  Z?ia]nae,  Fortuna^e],  |  ,  .  nae,  Opi,  Isi,  P][etati]\  |  .  .  . 
Fatiis  d[iym«,  |  quod  6o]num  [faustum  |  feli]\q\ie  [sit]  |  imp.  Caesari  Au- 
gus[/o,  imperioY  I  ®*"^'  senali  populi^gwe  Romani]  |  et  gentibus,  nono 
[a««o]^  I  introeunte  felic[rter]  |  C.  Caesare  L.  Pau[Wo  cos.]\  \  L.  Lucretius 
L.  1.  Zethus''  I  iussu  lovis  aram  Augustam  |  posuit.  Salus  Semonia.  Populi 
Victoria*'. 

Romae  rep.  in  alveo  Tiberis  (VI  30973;  delineavit  Premerstein  arch.  ep, 
Mitth.  aus  Oestr.  iS,  1893  p.  78).  —  1)  Vocahulum  postea  additum;  antea  series 
deorum,  quibus  ara  Au^ista  dedicata  est,  coepit  a  love  lunone  Minerva.  — 
2)  Supplementa  non  certa,  —  3)  Nonus  annus  fortasse  ex  quo  magistri  vici 
creari  coepti  sunt,  in  quo  ara  stetit  et  ex  cuius  magisiris  videlur  fuisse  Zethus. 
Circa  anum  a.  746  magistros  singulorum  vicorum  in  urbe  legi  coeptos  esse  novi- 
mus  ex  Dione  S3,  8  et  ex  titulis  compluinbus  (cf.  infra  JS.  3508  not.  3).  — 
4)  A.  734  (p,  Chr.  i).  —  5)  Zethus  hic  libertinus  videtur  fttisse  magister  vici.  — 
6)  Haec  quoque  vocabula  postea  addita.  Salus  Semonia  mcmoratur  Macrob.  sat. 
1,  16,  8. 

lovi  lunoni  Minervae  Felicitati  Romac  divo  Augusto  titulum  positum  a.  63 
habes  supra  N.  S55. 

3091  lovi  optimo  |  maximo,  Iuno|ni  reginae,  Min|ervae  sanctae,  |  Soli 
Mithrae,  |  Herculi  Mar[ti  Mercurio,  |  Genio  loci,  di|is  deabusque  |  omnibus, 
M|arcus  Aureli|us  Decimus  v.  p.,  p.  |  p.  N.*  ex  principe  pelregrinorum,  | 
votum  solvit. 

Dianae  in  Numidia  (VIII  4378  descr.  Renier).  —  1)  Fide  siipra  N.  607  not.  4, 
item  N.  2291. 

3092  L  0.  m.,  I  lunoni  regin.,  |  Minervae,  Nep|tuno,  Libe.  patr[t],  | 
Dianae,  ceterisq.  |  dibus  L.  Anton.  Sa[binianus  corni[c.]  |  leg.  leg.  I  Ad.  P. 
f.  Se[u.]*,  I  templum  vetust[afe]  |  conlapsum  fa|ciundum  cur.,  |  cum  Aur[e/. 
i4]elian.  |  cori[iuge]. 

Arrabonae  in  Pannonia  superio7'e  (III  S.  11079  vidit  Hirschfeld),  —  1)  Comi- 
cularius  legati  legionis  primae  Adiutricis  Piae  fidelis  Severianae. 

3093  ayad\fi]  nvy\ri\  I.  o.  m.  rector. ,  |  lunoni  Regin.,  |  Miner., 
Victo.,  I  Volk.,  Mercur.,  |  Fatis  divinis  |  Aur.  Pudens  |  strat.  cos.*  v.  L  p. 

In  Bulgaria  loco  dicto  Vlasko  Selo,  provinciae  Moesiae  inferiorit  (III S.  45748 
misit  Skorpil).  —  1)  Strator  consularis. 

3094  lovi  0.  m.  summo  |  exsuperantissimo,  |  Soli  invicto,  Apollini,  ] 
Lunae,  Dianae,  Fortunae,  ]  Marti,  Victoriae,  Paci,  |  [Q.]  Antistius  Adven- 
tus'  I  leg.  Aug.  pr.  pr.  |  dat. 

Prope  Utrecht  rep.,  est  Leidae  (Brambach  33  qui  vidit).  —  1)  Idem  qui  me- 
mbratur  supra  N.  4091,  quem  legatum  Germaniae  inferioris  fuisse  imperante  Marco 
docet  etiam  cursus  honorum  eius  nuper  repertus  in  t.  Thibilitano,  quem  dabimus 
infra  in  Additamentis. 


16  Caput  XI. 

3095    I.  0.  m.,  I  lunoni,  |  Neptuno,  |  Marti,  L.  Val.  |  Ifalus  optjimo 
QQllegio  negotliantium  |  d.  d. 

Aquinci  rep.  (III  S.  iOiSO  vidit  Domarzewtki). 


2096  lunonei  Quiritei'  sacra"''  [  C.  Falcilius  L.  f.  consoP  |  dedicavit. 
(In  latere) ti  |  ....  lcius  L.  f.  pr. 

Beneventi  (IX  1347  servavit  Verusius).  —  1)  De  lunone  Quirite  sive  Currite, 
cui  etiam  in  urbe  sacrificntum  esse  conslat  ex  hemerologio  Arvalium  (ubi  est  sub 
d.  7  Oct.  [Ijunoni  curriti,  ciim  in  alio  hemerologio  urbano  sub  eodem  die  sit  scriptum 
lunoni  Q.  in  campo,  cf,  CIL.  I  ed.  2  p.  551)  cf.  infra  ad  N.  5HI  et  praeterea  Preller- 
lordan  I p.278.  —  2)  Similiter  legitur  sacra  in  aliis  titulis  valde  antiquis,  cf.  iixfra 
N.  5099.  5188.  —  3)  Consul  BenevenU. 

3097  Q.  Caecilius  Cn.  A.  Q.  Flamini  leibertus'  lunone  Seispitei'^  |  matri 
reginae. 

Lanuvii  rep.,    epistylium   marmoreum    ( XI F  2090;    Rifschl  tab.  LXIIa).    — 

1)  Cn.  et  Auli  Caeciliorum  et  Q.  Flaminii  servus  fuerat  hic  ante  manumissionem. 
Nullo  cognomine  quod  ulitur,  indicat  titulum  aniiquiorem  esse  temporibus  SuUae 
(cf.  de  libertinis  cognomine  carentibus  Mommsen  Staatsr.  III  p.  423).  —  2)  De 
lunone  Sispite  (sive  Sospita)  Lanuvii  potissimum  culla  cf.  CIL.  Xlf^  p.  192.  Ad 
aedem  eius  Lanuvinam  pertinuit  etiam  titulus  quem  supra  dedimus  N.  516. 

3098  lunoni  Argeiae'  C.  Blandus''  procos. 

Tibure,  basis  ut  videtur  rotunda  (XIF  5SS6  descripserunt  ineunte  saee.  XFI 
Accursius  et  paullo  anle  auctor  ignotus  quidam  sed  accuratus).  —  1)  Sic  Acciir- 
sius  in  schedis  autographis  bibliothecae  Ambrosianae,  neque  aliter  videtur  legisse 
ignotus  ille  auctor,  cuius  autographum  non  tenemus  (Argiae,  Argeiae,  Argeivae  re- 
ferunt  qui  schedas  eius  adhibuerunt).  Aram  illam  probabile  est  fuisse  restitiitam 
tantum  a  Blando,  positam  autem  fuisse  ut  tunc  putabant  ab  Hercule  Argivo  (cf 
infra  N.  5403)  cum  Tibur  vcnisset,  similiter  ut  Hercules  tunc  posuisse  dicebatur 
aram  lovis  Tibure,  quam  idem  Blandus  restituit  (cf.  infra  N.  5iOl  cum  adnotatis). 
Inde  et  cognomen  Argivae  explicatur  et  vocabuli  forma  vetustatem  simulans.  —  2)  De 
Blando  cf.  supra  N.  196  et  infra  N.  5401.  Hanc  aram  videtur  posuisse  aliquanfo 
post  aram  lovis  N.  5iOl,  scilicet  factus  iam  proconsul  (nescio  cuius  provinciae). 

3099  lunone  |  Loucina  |  Tuscolana'  |  sacra^ 

3099*  ...ole  I  [rwscjolana'  |  sacra. 

Prope  Capuam  rep.,  iam  Neapoli  (I  1200/1,  X  5307/8  p.  976.  Ritsckl  tab. 
XXXFId.  e).  —  1)  Fidetur  significari,  sacra  facta  ex  instituto  Tusculanorttm.  — 

2)  Sacra  a  summo  deorsum  scriptum  a  dextra  reliquae  i7iscripfionis. 

31€0    lunonei  |  Loucina. 

Ad  paludes  Pomptinas  rep.,  iam  Neapoli,  lamella  aenea  (X  6484.  Ritschl 
fnb.  II  d). 

3101    Imone^  Loucinai  |  Diovis^;  castud'  facitud^ 
Romae,  lamella  aenea,  pars  extat  Bononiae  (FI  537 ;  partem  superstitem  de- 
Uneavit  Ritschl priscae  Lat.  mon.  ep.  enarr.  p.  98  =  opusc.  4  p.  728).    In  parte  aversa 


Tituli  sacri  et  sacerdotum.  —  luno.  17 

litterae  supersunt  ex  titulo  antiquiore.  —  1)  Litteris  inclinatis  partem  dedi  quae 
iam  non  extat,  quam  kabemus  semel  tantum  a  nescio  quo  descriptam.  —  2)  Diovis 
vocabulum  iungendum  cum  iis  quae  praeceduni,  ut  suppleatur:  coniugi  (Momms. 
CIL.  FI).  —  3)  Intellege:  casle  facito  (Momms.). 

3102  P.  Servilio  L.  Antonio  cos.^  |  a.  d.  IIII  k.  Sext.  |  locavit  Q.  Pe- 
(liiis*  q.  urb.  |  murum  lunoni  Lucinae»  |  •HS-^^Ij^/gl^,;?!,^!^,?!^/?!^^!^^  |  eidem- 
que  probavit*. 

Romae  rep.  in  Esquiliis  (FI  5S8  viderunt  de  Rossi  et  Bormann;  Ritschl 
tab.  LXXXIXb  cf.  Huebner  ex.  scr.  epigr.  n.  47).  —  1)  J.  u.  c.  715.  —  2)  Filius 
consulis  a.  711.  —  3)  Aedem  lunonis  Lueinae  in  Esquiliis  memorat  hemerologium 
Praenestinum  (cf.  CIL.  I  ed.  2  p.  510).  —  4)  Sestertium  milibus  trecentis  octoginta. 

3103  lunoni  Lucin.  |  Sulpicia  Ser.  f.  pro  |  PauUa  Cassia  |  f.  sua  | 
d.  d.  1.  m. 

Romae  vel  prope  Romam  rep.  (Fl  561  servavit  Fabrettius).  Titulus  aut  libera 
etiamtum  re  publica  aut  sub  primis  imperatoribus  scriptus  est. 

3104  Bassa  Vitelli'  |  [p]ro  Q.  Vitellio  Q.  f.  filio  suo  |  [/wjnoni  Lu- 
cinae  v.  s.  L  m. 

Romae  (FI 5S9  descr.  Svietius),  —  1)  Fortasse  hic  Q.Fitellius  quemmemorat 
Tac.  a.  S,  48.    Alium  titulum  lunoni  Lucinae  dedicatum  dedimus  supra  I\l.  566. 

3105  . .  Mess  . . .  f .  Stichus  |  . .  nsor,  abavos  |  patris  mei*,  |  [/MJnoni 
Populona[eJ*  |  sacrum. 

Teani,  litteris  liberae  rei  publicae  (11198.  X4780  descripsit  Mommsen;  imagi- 
nem  Ritschl  tab.  LXXFIII  c).  —  1)  Dedicationem  factam  aliquando  ab  abavo  patris 
sui  (sive  ut  postea  dicebant  atavo)  restituit  adnepos.  Is  ipse  nomen  suum  tacuit 
(vel  forte  in  alia  inscriptione  posuit).  —  2)  Sic  hic  et  infra  N.  5112,  Populonia 
scriptum  est  supra  5086.  De  ipsa  dea  cf.  Preller  ed.  5  I  p.  279.  Cultum  eius 
Teanensem  testantur  etiam  iyiscripliones  sacerdotum  infra  N.  5112.  5115. 

3106  lunoni  reginae  |  sacrum  |  Lic.  Serenianus*  v.  c^  et  |  Varinia 
Flaccina  c.  f.*  |  pro  salute  filiae  suae  |  Variniae  Serenae  |  dicaverunt  (in 

utroque  latere  astrum). 

Alhanje  prope  Emeritam  (Merida),  intra  provineiam  Baeticam  (I1 1024  saepius 
descripta).  —  1)  Fortasse  is  qui  Cappadociavi  reocit  temporibus  Maximini  (III  6952 
cet.;  Cyprianus  ep.  75,  10).  —  2)  Fir  clarissimus,    3)  clarissima  femina. 

3107  lunoni  reginae  |  Attius  Epiicius*  v.  p.*  praeses  |  prov.  insu- 
larum*.      (In  postica)  NII   (avis). 

In  insiila  Samo,  columna,  cui  videtur  signum  impositum  fuisse,  scriptum 
litteris  informibus  (III  S.  7162  descr.  Fabricius,  Mommsen  vidil  eclypum).  —  1)  Sic 
viale  scriptum,  fortasse  pro  Epinicius.  —  2)  Fir  perfectissimus.  —  3)  Provincia 
insularum  instituta  est  a  Diocletiano  (cf.  Marquardt  Staatsr.  /*  p.  548). 

3108  lunoni  monetae  regin.  |  sacrum  |  [£.]  Antonius  L.  1.  Eutbetus  | 
et  Antonia  Dionysia  |  vot.  sol. 

Romae  (Fl  562  descripsit  saec.  XFII  lae.  Spon,  auctor  accuratus). 

Dessad,  Inscriptiones  Liitinae  II.  2 


18  Caput  XI. 

3109  lunoni  caeJesti  |  Q.  Caecilius  |  Rufinus  Crepe|reianus  cos.,  |  leg. 
Augg.  pr.  pr.S  I  V.  s.  1.  m. 

Aquinci  rep.  (III  S,  40407  Domaszewski  vidit  ectypum).  —  1)  Idem  legatus 
lovi  oplimo  maximo  posuit  titulum  III  S.  i0413. 

3110  lunoni  |   veridicae  |  (sequuntur  complures  versus  erasi). 

S.  Nicola  Manfredi  prope  Beneventum  (IX  2H0  cf.  Eph.  ep.  8, 10S  Itim  vidit 
ectypum). 

3111  Mammiae  C.  f.  |  luslae  |  Q.  TuUius  Q.  f.  Horat.  |  Cincius  Pris- 
cus  I  pontifex  sacrarius  |  lunonis  |  Quiritis^  patronus  j  municipi,  |  testa- 
mento  poni  iussit. 

In  civitate  Caslellana,  i.  e.  Faleriis  (XI  5123  aliquoties  descripta  saec.  XV. 
XVI).  —  1)  Alius  pontif.  sacr.  lun.  Cu[m7t*]  est  in  t.  Faleriensi  XI  5100.  Praeterea 
lucus  lunonis  Curritis  memoratur  in  t.  Faleriensi  XI  5126,  quem  infra  dabimus 
inter  titulos  memorabiles  aedificiorum.  Atque  etiam  Terlullianus  apol.  %4  indicat 
apud  Faliscos  coli  lunonem  cognomine  illo  insignem. 

3112  Flaviae  Coeliae  |  Anniae  Argivae  |  sacerd.  lunonis  |  Populonae*,  | 
L.  Fl.  Coeli  Prisci  |  Ilvir.,  pont.,  |  filiae,  |  Teanensis  alumn.  |  et  n[of]arius 
patris  I  eius,  |  1.  d.  d.  d. 

3113  Vitelliae  |  Virgiliae  |  Felsiae*  |  [mjinistrae  sa|crorum  pu[6?.  | 
pjraesidis  Iu[w]o|nis  populo[n.]S  |  Virgilia  Fi  .  .  .  a  |  [m]a[?e]r,  1.  d.  d.  [d.] 

Teani  (X  4789.  4791  vidit  Mommsen).  —  1)  Cf.  supra  N.  5103  not.  2.  Ad 
aliam  sacerdotem  eiusdem  dei  Teanensem  pertinet  X  4790.  —  2)  Nonien  nun  certum 
esse  ait  Mommsen.  —  3)  Praesidis  vocabulum  videtur  pertinere  ad  ipsam  lunonem. 

3114  lun.     Lun. 
reg.     sacr. 

P.  VituUius  I  Philologus  |  VI  vir  Aug.  |  imperio. 
Veronae  (F  5255  vidit  Mommsen). 

3115  lunonibus'  |  L,  Clodius  |  Arbusculae  L  |  Auctus  |  v.  s.  1.  m. 
Brixiae  (F  4225  vidil  Mommsen).  —  1)  Iuno?ies  hae,  in  Gallia  Cisalpina  coli 

solilae,  nihil  aut  non  multum  conunune  habuerunt  cum  lunone  Romanorum,  et 
reperiuntur  dictae  lunones  Matronae  (v.  infra  N.  5122),  nempe  non  diversae  a 
numinibus  quae  sub  Matronarum  nomine  in  hae  ipsa  regione  et  trans  Alpes  cole- 
bantur;  cf.  Ihm  Ann.  Rhenan.  85,  1887  p.77seq.,  et  infra  in  capite  de  nundnibus 
peregri?iis. 

3116  lunonibus  |  Aug.  |  L.  Licinius  Hymnus  [  Vlvir  |  v.  s.  L  m. 

3117  lunonibus  |  Aug.  sac.  |  Metella  (sic  videtur)  Ide  nomine  |  suo 
et  I  T.  Flavi  Hermetis  |  viri  sui  |  d.  d. 

Feronae  (V  5239.  5240  vidit  Mommsen).  —  Aliot  titulos  lunonibus  dicatot 
ibidem  repertos  habes  ib.  n.  5254 — 5258. 

3118  lunonibus  |  Augustalib.  |  porticum  et  |  maceriam,  |  Capito  Luci 
f.  I  et  lulia  uxsor  |  v.  s.  1.  m. 


Tituli  sacri  et  sacerdotum.  —  luno.  Minerva.  19 

j4gen,  ubi  fuit  Agirmum  oppidum  Niliobrigum.  in  Aquitania,  rep.  a.  1891 
(XIII  9U  ad  eclypum). 

3119  lunonibus  sacrum  |  M.  Magius  M.  1.  AmaraDtus  |  Illillvir  et  | 
Magia  M.  f.  Vera,  Magia  M.  1.  Ilias,  |  aedem,  signa  III,  portic.  cum  ma- 
ceris  [ei\  |  culina  et  locum  in  quo  ea  sunt,  ]  votum  solverunt,  1  loco 
privato. 

Aquileiae  (V  781  aliquoties  descripta  saeculis  prioribus). 

3120  Domnab.'  |  sacrum  |  Sex.  Baebius  |  Bai.  f.  vet.  ex  classe  |  vestia- 
rius  I  V.  s.  1.  m. 

Aquileiae  {V  T7i  semel  descripta  saec.  Xr).  —  1)  DOMNA'B  traditur. 

3121  luDonib.  |  montan.  |  Cinnamis  |  v.  s. 
jSemaiui  (XII  S067  Hirschfeld  vidit  ectypuvi). 

3122  lunonib.  |  Mdtr6n.  |  ex  visu  |  C.  Vir.  Max.  (in  utroque  latere) 
lun.  I  C.  V.  M. 

Comi  (F  3249  vidit  Mommsen).  —  Alius  titulus  Matronis  lunonibus  dedicatus 
fst  V  SiSO. 

3123  Genitor  lunonem  dedicat 
alleque  Pompeiae  locat. 
Levamen  hoc  doloribus 
lacrimisque  pausam  credidit. 
At  nunc  videndo  iugiter 

et  fletum  et  gemitus  integrat. 
Sufetulae  (Sbitla)  in  Africa  (VIll  2S1  =  1140S  vidit  Wilmanns;  Buecheler 
carm.  epigr,  n.  220).  Versus  sunt  acrostichi  nominis  Gallae.  Titulus  pertinebat 
ad  imaginem  Pompeiae  Gallae  habilu  lunonis  dedicatam,  eodemque  vel  adeo  po- 
tiore  iure  collocari  potuit  inter  sepulcrales.  —  Titulos  lunonibus  mulierum  dedicatos 
vide  infra  inter  sepulcrales  (cf.  item  N.  416.  3644.  5643). 


3124  Menerva  sacru  |  Lr.  Cotena  Lr.  f.*  preto[r]''  de  |  zenatuo  sen- 
tentiad  vootum  |  dedet';  cuando  datu  rected  |  cuncaptum^ 

Faleriis  rep.,  lamina  aenea,  est  Romae  (XI  3081  vidit  Bormann;  imaginem 
dedit  Zvetaieff  inscr.  Ital.  med.  dialectic.  tab.  Fll  n.  4  cf.  p.  S8  n.  68).  Scripta 
est  lilleris  non  Latinis  sed  Faliscis.  —  1)  Lars  Cotena  Lartis  filius.  —  2)  Ultima 
liltera  Q,  errore  fabri  aerarii,  qui  Etruscam  litteram  pro  Falisca  (fl)  huc  intulit. 
—  3)  Intellege:  quod  votum  erat,  dedit.  —  4)  Fidetur  significari,  quocunque  tem- 
pore  dedicatum,  recte  dedicalum  esse  cf.  Liv.  22,  10,  4;  36,  2,  S  (id  aulem  repe- 
■Utum  ex  formula  voti  concepti) ;  quamquam  concipiendi  vocabulum  quomodo  hic 
adhiberi  potuerit,  obscurum  (Mommsenus  intellegit:  aliquando,  i.  e.  suo  tempore, 
iatum;  recte  conceptum). 

3125  .  .  .  [Mejnerva  dono  de[(ief]. 

Romae  rep.  in  Esquiliis,  inter  vias  Macchiavelli  et  Buonarroti ,  ubi  iemplum 
Minervae  Medicae  fuisse  videtur,  fragmenlum  vasis  fictilis  (VI  30980  vidit  Huelaen; 
Gatli  hvll.  comunale  1887  p.  134  cum  imagine  tab.  IX). 

2* 


20  Caput  XI.  I 

3126  Pl.  Specios  I  Menervai  |  donom  |  port.* 

Florentiae,  laviella  aenea,  incertae  originis  (I49i.  FI 323 ;  Ritschl  tab.  IIc). 

—  1)  Sic  videtur  esse  in  aere.    Portandi  vocabulum  mirum  in  dedicaiione. 

Aliam  dedicationem  Minervae  faclam  ante  tempora  Augusti  dedimus  supra  1^.1851. 

3127  Minervae  6[on.  d.]  \  fullones',  |  magistri  quinque[n.]  curavere,  | 
L.  [F]uuli^  C.  1.  Statius,  |  P.  Oppi.  L.  1.  Pilonicus,  |  L.  Magni.  L.  l.  Alau- 
cus,  I  Pampilus  Turpili  T.  s.' 

Spoleti  (1 4406.  XI 4771  viderunt  Mommsen,  Bormann).  —  1)  Ut  reliqui  arti- 
fices  (fasti  Praenestin.  ad  d.  20  Mart.,  CIL.  I  ed.  2  p.  512;  cf.  etiam  titulum  semel 
descriplum  in  insula  Apsoro  Dalmatiae  III  5456:  Artifici|bus  Miner.  |  BabuUia  |  Sex. 
f.  Maxi|[OT]a),  ita  etiam  fullojies  et  lotores  Minervam  colebant,  cf.  Ovid.  fast.  3,821. 

—  2)  Euuli.  lapis  teste  Bormanno,   qui  Fulii  nomen,  in  aliis  titulis  Spoletinis  re- 
pertum,  intellegi  putat  (Fuuli  legerat  Mommsen).  —  3)  Cf.  N.  5S8I  not.  •/. 

3128  Minervae  |  Aug.  sacr.  |  M.  Valerius  |  Venustus  |  el  Mulceddtia 
Tais  I  gentilibus*  |  Artorianis  lotoribus^  |  aram  d.  d. 

Aquileiae  rep.  (V  801  cf.  Majonica  Mitlh.  der  k.  k.  Centralcomm.  1893  p.  60). 

—  1)  Cf  Hula  arch.  ep.  Miith.  aus  Oestr.  13,  1890  p.  100.  —  2)  Cf  ad  eam  quae 
praecedit. 

3129  Numini  |  evidenlissimo  |  Minervae  Aug.  |  sacrum,  |  conserva- 
trici  ct  I  antistiti  splendidisjsimi  corporis  |  stuppatorum',  ornaltam  omni 
cultu  d.  d.  I  Marcii  lulii  Carpus  patrn.^  |  Carpus  [f.y  corp."*,  Amat.  Ru- 
finian.  |  hon.^  Firmus  hon.^ 

In  Poriu  Romano  rep.,  deinde  Romae  (XIF  44  vidi).  —  1)  Cf.  VI  1649.  — 
2)  Patronus  (coUegii  stuppatorum).  —  3)  Filius  (eius  qui  praecedit).  —  4)  Corpo- 
raius,    5)  honoratus,  scilicet  in  collegio  stuppalorum. 

3130  Minervae  |  custodi. 

Urbini,   quo  venit  ex  urbe  Roma  (VI  S29  vidit  Bormann). 

3131  Minervae  |  victrici  |  C.  Val.  Pudens'  |  leg.  Aug.  pr.  pr. 
Aquinci  rep.  (III  S.  10438).  —  1)  Idem  legatus  Aquinci  dedicavit  etiam  tilulos 

III  S.  10396.   10399.     Provincias  administravit  sub   Severo   et   Caracalla,   cf.  VIII 
S.  11999.  Brambach  6a. 

3132  simulacrum  Minerbae,  |  abolendo  incendio  |  tumultus  civihs 
igni  I  tecto  cadente  confractum,  |  Anicius  Acihus  Aginatius  |  Faustus  v.  c. 
et  inl.,  praef.  urbi  *,  |  vic.  sac.  iud.,  in  mehus  |  integro  proviso  pro  |  beati- 
tudine  temporis  restituit. 

Romae,  quo  loco  urbis  reperta  sit,  incertum  (VI  S26  ad  exemplum  Pighii).  — 
1)  Videiur  esse  (ut  coniecit  de  Rossi  ann.  inst.  arch.  1849  p.  342)  Faustus  is  qui 
consul  fuit  in  Occidente  a.  483  (Aginatius  Faustus  dicius  in  epitaphio  tirbano  ap. 
Rossium  intcr.  chr.  1 882;  ad  eundem  pertinet  tilulus  amphitheairi  Flavii  V1 1796,51 
=  52139);  cf.  Mommsen  ind.  in  Cassiod.  var.  p.  492. 

3133  [Mm]ervae  Matusiae  |  [Afemjmius  Caec[j7]ianus  |  [P/ac]idus  cos.\ 
aug[wr],  I  V.  s. 


Tituli  sacri  et  sacerdotom.  —  Minerva.  Mars.  21 

In  Umbria  rep.,  prope  Fabrianum  loco  dicto  Nebbiano  (XI  S740  vidit  Bor- 
mann).  —  1)  Eiusdem  consulis  est  tilulus  urbanus  FI  51757  =  Bull.  comunale  1877 
p.  179;  cf.  tupra  N.  1251. 

3134  Miuervae  (  memori  |  Coelia  luliana  |  iDdulgentia  |  medicioa- 
rum  I  eius  infirmitati  |  gravi  liberatam  (sic)  \  d.  p.* 

Travi  in  agro  Placentino  (XI  1297  vidit  Bormann).  Prope  eundem  locum 
repertus  est  titulus  supra  N.  2605  et  praeterea  alii  multi  Minervae  dedicati,  cf. 
XI  1292  seq.  Apparet  Minervae  nomine  hic  celebrari  deam  aliquam  salularem,  ut 
in  Gallia  Transalpina  Minervam  cognomine  Belisamam.  —  1)  Donum  posuit. 

3135  Minervae  |  memori  |  Tullia  |  Superiana  |  restitulione  |  facta 
sibi  I  capillorum  |  v.  s.  I.  m. 

Placentiae,  poitea  Mediolanii,  reperta  sine  dubio  eodem  loco  agri  Placentini 
quo  N.  5154  (XI  1503  aliquoties  descripta). 

3136  Minervae  Aug.  |  L.  Callidius  Primus  |  Brixellanus  ex  arg.  ] 
lib.  IP,  item  L.  Callidius  |  Primus  aures  argenteas*  |  v.  s.  1.  m. 

Placentiae  olim,  sed  rep.,  ut  videtur,  ibi  ubi  N.  5154  (X1 1293  semel  descripta 
saec.  XFI).  —  1)  Callidius  Primus  is  qui  primo  loco  nominatur  signum  Minervae 
ex  argenti  libris  duabus  dedicavit,  alter,  fortasse  filius  eius,  aures  argenteas,  sci- 
licet  ope  eius  sanus  ab  auriculis',  ut  est  in  inscriptione  Epidauria  Aesculapio  de- 
dicata,  quam  infra  dabimiu. 

3137  Minervae  |  medicae  |  Cabardiac'  |  Valeria  |  Sammonia  1  Vercel- 
lens.  I  V.  s.  I.  m. 

Placeniiae  olim,  deinde  Parmae  (X1 1506  aliquoties  descripta).  —  1)  Minervae 
Gabardiacensi  dedicalus  est  etiam  titulus  prope  Travi  rep.  X1 1501.  Nomen  illud  a 
loco ;  hodie  quoque  castellum  prope  Travi  siium  dicitur  Caverzago.  Cf.  de  sacrario 
hoc  Minervae  Bormann  XI  p.  235.  234. 

3138  deae  Palladi^  C.  |  Aur.  Festinus  7  |  strat.*  Cl EI|GNA- 

TIANI  leg.  I  tabularium  pensijlem  (sic)  a  solo  fecit,  |  adiutore  Cossio  |  Mar- 
tino,  Prae[s]jen[/]e  et  Extr[j]cato\ 

Mogunliad  rep.  a.  1714  (Brambach  974  semel  descripta).  —  1)  Palladi  in- 
scriptiones  dicatas  alias  nullas  habemus  (nam  Cirtensis  FIII  6938  non  certae 
lectionis  est  et  plane  incerti  supplemenli).  —  2)  Centurio,  strator  (slratores  prae- 
sidum  centuriones  habes  supra  N.  1102  fin.  1140  fin.,  cf.  etiam  2418).  Cf.  Domaszewski 
Relig.  des  roem.  Heeres  p.  50  nol.  150,  —  3)  Scilicet  consulibus  (a.  217). 


3139    Martei  |  M.  Claudius  M.  f.*  |  codsoI  dedit. 

Romae  rep.  extra  portam  Capenam  (vel  potius  extra  portam  hodie  dictam 
S.  Sebastiani),  nunc  Neapoli  (I  551.  VI  474  cf.  5(^74;  Ritschl  tab.  La.  Dedimus 
iam  supra  N.  15).  Pertinet  ad  celebre  templum  Martis  situm  inter  lapidem  I  et  Ilviae 
Appiae  (Huelsen),  —  1)  Fidetur  esse  Marcellus  consul  quinquies;  basis  fortasse 
eodem  tenipore  ab  eo  posita  quo  N.  12. 


22  Caput  XI. 

3140  P.'  Corr\[elios]  \  V."  f.  coso[/j»  |  proba[t;jY].  |  Mar[fe  sacrum]. 

Romae  in  Quirinali  videtur  rep,  (VI  i7S  cf.  S0767a  descr.  Rycquius.  In  latere 
aracy  sed  vi.T  ^ius  arae  in  qua  est  N.  2994^,  extitisse  ait  Rycquius  in  schedis).  —  Sup- 
plevit  Mommsen.  —  1)  P.  Httera  formae  antiquae  (TT).  —  2)  Non  V  fuisse  sed  L 
uncinatum  { j,)  probabililer  staluit  Mommsen.  —  3)  Quis  ex  Publiis  Corneliis  con- 
sulibus  saeculorum  ab  u.  c.  quinti  et  sexti  significetur,  quaerit  Mommsen  CIL.  I  l.  c. 
Pertinuisse  videtur,  ut  ea  quae  sequitur,  ad  aedem  Quirini,  cf.  Huelsen  mus.  Rhen. 
1894  p.  406. 

3141  Quirino  |  L.  Aimilius  L.  f.  |  praitor^ 

Romae  rep.  in  monte  Quirinali  una  cum  N.  3140  (1 650.  VI 363  descr.  luslus 
Rycquitis).  —  1)  Fortasse  L.  Aemilius  Papus  praetor  a.  S49  (Liv.  28, 58,  H)  vel  L, 
Aemilius  Paullus  postea  bis  consul,  praetor  a.  565,  cf.  supra  N.  IS  not.  (Momms.). 

3142  M.  Fourio  C.  f.  tribunos  |  militare  de  praidad  Maurte  dedet. 
Tusculi  (I  65.  XIF  2S78;  Ritschl  tab.  XLIXa).    Plane  gemellum  titulum  ab 

eodem  Furio  Fortunae  positum  habes  I  64,   XI F  2S79;  Ritschl  tab.  XLXb, 

3143  C.  Placeutios  Her.  f.  |  Marte  sacrom.  (A  tergo)  C.  Placentius 
Her.  f.  I  Marte  donu  dede. 

In  agro  Tiburtino  ut  videtur  rep.,  iam  Parisiis,  lamina  aerea  (1 62.  XIF  5S65  ; 
Ritschl  tab.  XCVII  enarr.  p.  92). 

3144  Mavortei. 

Romae  ad  viam  Appiam  in  vinea  olim  Amendola  (1 808.  VI 475  vidit  Ilenzen). 

3145  Marspiter. 

Romae  effossa  in  Palatino  una  cum  N.  298S,  columnula  ex  lapide  Albano 
(I  809.  VI  487  servavit  Fabrettius). 

3146  Martei  |  Q.  Camurti.  (  P.  f.  d.  d. 

Pratae  inter  Beneventum  et  Abellinum  (IX  4089  vidit  Dressel). 

3147  [iVMJmisio  Mar[fjo]^  |  M.  Terebonio  C.  1.  |  donum  dat  liben[s]| 
meritod. 

Florentiae  in  museo,  Romae  sine  dubio  rep.,  parva  basis  (I  190.  VI 476;  Ritschl 
tab.  Ld).  —  1)  Cf.  ad  N.  5148. 

3148  . . .  onius  Q.  f.  I  Numisio  Martio '  |  donom  dedit  |  meretod. 

Romae,  basis  rep.  in  alveo  Tiberis  (VI  50986  vidit  Huelsen;  Gatti  Bullett. 
4!omunale  4892  p.  76).  —  1 )  Idem  numen  in  tribus  his  titulis  N.  5447 — 5449  signi- 
ficari  apparet,  praeterea  inauditum. 

3149  Marii  sive  |  Numiterno*  |  Achilles  Aug.  lib.  |  proc,  et  Ulpia 
Nice  I  eiu[s]  d.  d.,  |  \.  d.  d.  d. 

Atinae  (X  S046  vidii  Mommsen).  —  1)  Cf.  ad  N.  5448. 

3150  P.  Vibiedius  |  Tertius  |  QuiriDO  |  d.  d. 

/n  Sabinis,  ad  S.  Vittorino,  prope  rudera  Amitemi  (Notizie  degli  scavi  4894 
j>.  259). 


Tituli  sacri  et  sacerdotum.  —  Mars.   Quirinus.   Numiternus.  23 

3151  [il/j^rti  Cypri6'  |  [£. /javoldnus  Apulus  signum  |  marmoreum 
ex  voto  posuit  et  |  aedem  vetustate  con[lapsam]  \  refecit,  adiecto  pronio 
et  co[ZMmnts]. .  .  . 

Prope  Iguvium  rep.,  tabula  marmorea,  nuper  Iguvio  Florentiam  trantlata 
(XI  S80S  vidit  Bormann).  Una  rep.  ett  basis  parva  inscripta  L.  lavolenus  Apulus  | 
Totum  solvit  1.  m.  (XI  3806).  —  1)  Focabulum  fortasse  linguae  Umbrorum,  signi- 
ficans  bonum,  cf.  titulum  Vmbrum  prope  Iguvium  rep.^^Cubrar  mater^  cet.  (Fabretti 
C.  Inscr.  Ilal.  suppl.  I  p.  H);  et  ail  Varro  de  l.  L.  S,  iS9  apud  Sabinos  cipritm 
bonum  esse.     Deam  Cupram  habes  supra  N.  5i5. 


3152  Marti  |  Gradivo  |  d.  d.  |  L.  Plutius  Pius  |  aedilis,  monitorS  | 
augur,  praef.  sacror. 

Apud  Montem  Porlium  in  agro  Tusculano,  iam  Romae  in  museo  Faticano 
(XIV  SS80  vidit  Henzen).  —  1)  Tusculi  fuit  aedilis  lustralis  et  monilor  sacrorum, 
cf.  supra  N.  90S  not.  5. 

3153  Marti  Gradiv.  |  T.  Arius  Celadus  |  sacrum  restituit. 

Aquileiae  rep.  a.  iSlS  (F  8S56  descr.  Majonica). 

3154  Mar[fi]  Gra[d]|ivo  sacrjum  coh.  |  I  sagitt.  oo'  |  Gordiana. 

Tum-Severin,  ubi  fuit  Drobeta  Daciae  (III 6S79).  —  1)  Cohors  prima  sagit- 
tariorum  miliaria. 

Gradivo  patri  dedicatus  est  titulus  supra  N.  S599. 

3155  Marti  militari  |  coh.  I  Baetasiojrum  c.  R.,  |  cui  praeest  ll[/jpius 
Titianu[s]  praef.,  v.  s.  1.  J.  m. 

Maryport  in  Anglia  rep.  (VII  591  dedit  Bruce).  Plane  similis  est  iitulus 
VII  590  eodem  loco  eidem  deo  ab  eadem  cohorte  positus,  praefecto  Atlio  Tutore 
(cf.  supra  N.  S754).  Ad  templum  Martis  militaris  spectare  videlur  t.  Coloniensis 
Brambach  467  (=  Orell.  15S6  sed  cum  supplemenlis  noviciis). 

3156  deo  Marti  arm.*  |  lulius  Emeri|tus  mil.  leg.  VIII  |  Aug.  Seve- 
rianae  |  [i42]ex[a]n[cfr]ian[ae]^  |  exactus  cos.'  |  Dedicata  a.'*  |  XIII  k.  Maias  | 
Maximo  et  |  Aeliano  cos.*  |  V.  s.  1.  I.  m. 

Moguntiaci  (Brambach  996  qui  vidit  ectypum).  —  1)  De  Marte  armato  vel 
armigero  cogitaverunt,  fortaste  recte.  —  2)  Vocabulum  erasum.  —  3)  Cf.  N.  S586 
not.  4.  —  4)  a.  [d.]  (Br.).  —  5)  A.  SS5. 

3157  Marti  |  Aug.  |  et  dis  cam|pestribus  |  L.  Aure[/.  3fa]|xim[us]  . . . 
Lambaesi  (VIII S65S  vidit  JVilmannt).     Marti  campestri  dedicatus  est  titulut 

supra  N.  S416,  deo  Marti  militiae  potenti  N.  SS96. 

3158  Marti  |  ultori. 

Nesce  in  Aeqmculis  (IX  4108  vidit  Drettel). 

3159  Marti  patr.  |  conservat|ori  et  bonae  |  Victoriae  \  L.  Ael.  Ru- 
fin|us  pro  se  et  |  suos  (sic)  \  v.  1.  p. 

/n  Daeia,  Apuli  ui  videtur,  rep.,  est  Vindobonae  (III  1600  vidit  Mommten). 


24  Caput  XI. 

3160  Marti  Aug.  |  conservatori  |  corporis  sui,  |  Mercurialis  Aug.  \  n. 
vi[Z.]^  ex  iussu  numilnis  ipsius,   sigillum  |  marmoreum  posuit. 

In  valle  Eisack  fluminis  inter  Brixen  et  Bozen,  prope  Seben  (V  S08i  solus 
descr.  saec.  XFI  Aventinus  auctor  aecuratus).  —  1)  Filicus  videtur  fuisse  stationis 
vectigalium  illo  loco  constitutae,  cf,  supra  N.  48S9. 

3161  Marti  amico  |  et  consentienti  |  sacrum.  |  Hermias  dedicavit  [ 
idemq.  vovit. 

In  Dacia,  Potaissae  fortasse  rep.,  nunc  Vindohonae  (III 897  vidit  Mommsen). 
—  Gemellus  est  titulus  iV.  3i94  Mercurio  consentienti  ab  eodem  Ilermia  positus. 

3162  Pacifejro  Marti  |  Elega  Urba'  posjuit  ex  volto. 

Ribchester  in  Anglia  rep,  (VII 219  servavit  Camden).  —  1)  Nomen  corruptum. 


3163    Venerei  Erucina  .  .  . 

In  Sicilia  in  monte  Eryce  (X  7SS5  descr.  Gualterus). 


3164     I  [Fenejre  j  Erucinai  |  dono  |  dedet. 

3164*   [Fenjerei  Erucio.  |  [*]acrom  |  . . .  Itinius  P.  f. 

In  monte  Eryce  (X  7254.  7%SS  vidit  Mommsen).  —  Romae  quoque  aedes  Ve- 
neris  Erycinae  fuit  (Liv.  40,  54,4;  fast.  Arval.  ad  d.  25  Apr.,  cet.).  —  Cf.  etiam 
supra  N.  959. 

3165  Venerus  Heruc. 

Puteolis  rep.  dicitur,  tegula  (X  8042,  i  semel  descripta  saec,  XVIII). 

3166  Veneri  felici  sacrum  |  Sallustia  Helpidus  d.  d. 

Romae,  basis  cui  impositae  sunt  staluae  Veneris  et  Amoris  (VI  782  vidit 
Henzen). 

3167  Veneri  |  placidae  |  sacrum. 

Romae,  olim  ad  viam  Appiam  (VI  785  saepius  descripta  saec.  XVI). 

3168  Veneri  pudicae  |  [C]laudia  Maximill[a]  |  ex  viso  donum  posuit. 
Romae  (fl  784  vidit  Bormonn). 

3169  Veneri  caelesti  |  Augustae  sacr.  |  Nummia  C.  f.  Dorcas  |  s.  p. 
f.  c.  I  eademque  dedicavil.  |  L.  d.  d.  d. 

Boviani  (IX  2S62  vid.it  Mommsen). 

3169*  Dexter  |  Veneri  |  opsequenti  |  I.  m.  don. 

Terracinae  rep.  a.  4894  (Notizie  4894  p.  402).  —  Ve7ieri  obsequenti  dedicatus 
esse  dicitur  etiam  titulus  XIV  5S69.  Aedem  urbanam  eius  deae  memorat  Servius 
ad  Aen.  4,  720  cf  Liv.  40,54,9. 

3170  Veneri  probae  sanctiss.  sacr.  |  Ti.  Claudius  Marcion.  ( 
[■S]alve,  mille  animarum  inlustricenare^  opus,  salve  | 
[p]ulchri  oneris  portatrix  inixuperabile"  (sic)  donum,  | 
rerum  humanarum  divinarumque  magistra,  | 

satrix  servatrix  amatrix  sacrificatrix,  [ 

salve  mille  animarum  inlustricenare  opus,  salvel 


Tituli  sacri  et  sacerdotam.  —  Mars.  Venus.  26 

Cumis  rep.,  nunc  Neapoli  (X  3692  vidit  Mommsen.  Buecheler  carm.  epigr. 
n.  2S5).  —  1)  De  fioe  vocabulo  cf.  Buecheler  l.  c.  —  2)  in  ixuperabile  lapis;  in- 
iellege:  insuperabile. 

3171    VeDeri  Genetrici  |  ^u4q>Qo6i[rri\  revetsLQa. 

Eresi  in  Lesbo  (III  8.7137  vidil  Cichorius).  In  basi  gemella  scriptus  est  titulus 
luliae  Caesaris  filiae  quem  supra  dedimus  N.  127,  qui  videtttr  una  cum  hoc  dedi- 
catus  esse. 

3171*  deae  Veneri  |  [G]enetric[i]*  |  sacrum. 

Beneventi  (IX 1SS5  semel  descripta  saec.  XFIII).  —  1)  C.  Enetri  C.  1.  iraditur. 


3172    Veneri  |  Genetrici,  |  FortuD[ae]  |  R •  |  Vibia  Secund 

1 

Praeneste  (XIF  2903  vidi).  —  1)  Forlasse  r[educi]. 


3173  Veneri   victrici   |  L.  Apronius  Amandus   |    Vlvir  Aug.    |   solo 

privato  s.  p.  p. 

Tifemi  in  Umbria  (XI S928  vidit  Bormann).  —  1)  De  Fenere  Fictrice,  eadem- 
que  Fietoria,  cf.  Preller  ed.  5  I  p.  442,  Mommsen  in  comm.  ad  hemerologia  ann. 
lulian.  Iiil.  20.  50  (CIL.  I  ed.  2  p.  522). 

3174  Veneri  vicltrici  pro  sal.  |  imperi  et  s.  p.  q.  R.  )  et  ordinis 
col.  1  Apul.,  C.  lul.  Valles  haruspex  |  col.  s.  s.*  et  antis|tes  huiusce  |  loci'| 

[v.  1]  p. 

Jpuli  (Maros-Porto)  in  Dacia  rep.  (III  HIS  cf.  III  S.  p.  1590  integra  bis  de- 
scripta,  partem  vidit  Mommsen).  —  1)  Coloniae  supra  scri//tae.  —  2)  Fortasse  locus 
sacer  erat  Mithrae;  una  videlur  stetisse  t.  III 1114  dedicatus  Soli  invicto. 

3175  Veneri  victrilci  Aug.  sacr.  |  in  honorem  Lu|ciliae  Lepidinae  1 
Flavia  Titia  filiae  |  pientissimae. 

Merobrigae  in  Lusitania  (II  25  semel  ut  videtur  descripta). 

3176  Veneri  |  victrici  |  in  memoriam  |  Albuciae  C.  f.  |  Pontiae  |  uxo- 
ris  I  M.  Marius  Paujlus.  L.  d.  d.  d. 

Salonis  (III  196S  vidit  Mommsen). 

3177  Veneri  |  victrici  |  Particae  |  Aug.*  sac,  |  in  meraoriam  |  Anto- 
niae  |  Dec.  f.  Paulae,  |  Dec.  Antonius  |  Proculus,  decur.  |  Salon.,  et  Co- 
ponia  I  parentes.  |  L.  d.  d.  d. 

In  Dalmatia  rep.  loco  dicto  Danillo  (III  2770  semel  descripta).  —  1)  Ut  Venus 
victrix  eadem  quae  Fictoria,  sic  Fenus  haec  victrix  Parihica  Augusta  eadem  quae 
Fictoria  Parthica  Augusta  (cf.  supra  N.  50S);  cf.  Mommsen  I.  c. 

3178  Venelri  |  victrijci  |  Hyblenlsi  |  C.  Public.  |  Donaltus  |  d.  d. 
Hyblae,  cui  cognomen  maioris  fuit  (Patemo),  in  Sicilia,  nunc  Calaniae  (X  7015 

vidit  Mommsen). 

3179  Signia  Ursa  Signi  |  Symphor.  f.  templum  |  Veneri  Pelagiae  a 
solo  fecit  et  signum  |  ipsius  deae  posui[f],  |  sac*  L.  Coroificio  Secundo, 
k.  Mais. 


/ 


26  Caput  XI. 

In  insula  Dalmatiae  Nlgra  Corcyra  (Curzola)  (III  5066  cf.  III S.  10085  Hirsch- 
feld  vidit  ectypum).  —  1)  Sacerdote. 

3180  imperio  Veneris  fisicae*  lovi  o.  m.  |  Antistia  Melhe  |  Anlisti 
Primigeni  |  ex.  d.  d. 

Pompeiis  rep.  inter  annos  1394^  et  1600  cum  aquaeduclus  fieret  (X  928  ser- 
vavit  Capaccius  auctor  accuratus).  —  l)  Eadem  Venus  fisica  memoratur  etiam  in 
duabus  inscriptionibus  parietariis  Pompeianis  (IF 1320  et  ad  X  928) ;  Mefitis  fisica 
est  X  205.  Vocabulum  obscurum,  de  tpvoix-  non  cogilandum. 

3181  Veneri  Aug.  |  L.  lulius  L.  f.  Q.»  Martiallis  Illvir^  aed.  et  q. 
pot.^  si|mulacrum  aereum  Veneris  |  cum  aede  sua  et  Cupidinibus  |  ex 
liberalitate  L.  luli  Martialis  |  patris  sui,  super  aliam  libeiralitatem  Romae 
aeternae*,  |  quam  nomine  Victoris  fratris  |  \su\\  posuisset,  dedit.  Dec.  dec. 

Cirtae  (FIII  696S  vidit  Wilmanns).  —  1)  Quirina  (tribu).  —  2)  Triumvir, 
sc.  coloniarum  Cirtensium.  —  3)  Aedilis  et  quaestdriae  potestatis.  —  4)  Praeter 
Feneris  simulacrnm  et  aedem  lulius  Martialis  etiam  simulacrum  Romae  aeternae 
promiserat,  nomine  fratris. 

3182  lovi,  lunon.,  Miner.,  |  Antonia  M.  lib.  |  Aphrodisia  scyphos  II,  | 
Venerem,  speculum  [  donum  dedit. 

Augustae  Praetoriae  (Aosta)  rep.   (F  6829  oidit  Mommsen). 

3182*  Mescenia  |  Valentina  |  imperio  |  Veneris  |  lunonem  |  d.  d. 
Salonis  (III  1962  vidit  Mommsen). 

3183  Fedimus  conditjor  sacrari  Veueris  |  Chendies*  cum  po|rticum 
et  cocinaltorium  costitui  |  et  ente^  donavi. 

Olim  Romae  ut  videtur,  iam  Oxonii  (FI  2275  vidit  Huebner).  —  1)  Intellege: 
Cnidiaes  (cultores  [Fener]\s  Cnidiae  memorantur  FI  4872;  Bonae  deae  Feneri  Cni- 
diae  dedicatus  est  titulus  infra  iV.  5S1S).  —  2)  Mommsen  intellegit:  et  enl(h)ecam. 

3184  M.  AureHus  Pacorus  |  et  |  M.  Cocceius  Slratocles,  j  aeditui  Ve- 
neris  hortorum  |  Sallustian6rumS  |  basem  cum  |  paiment6  |  marmorato  | 
Dednae  |  d.  d. 

Romae,  incerlum  qua  regione  urbis  rep.  (F1 122  saepius  descripta  saec.  XFI). 
—  Confictus  esl  titulus  Feneris  hortorum  Sallustianorum  Orell.  1569  (=  FI  667*).  — 
1)  Alius  avdituus  Feneris  hortorum  Sallustianorum  est  Eph.  ep.  4,  869. 

3185  N.  Pumidius  Q.  f.,  |  M.  Cotlius  M.  f.  |  (sequuntur  alia  nomina 
dccem):  heisce  magistreis*  Venerus  loviae  murum'^  |  aediOcandum  coira- 
verunt  ped.  CCJ^XX  et  |  loidos  fecerunt  Ser.  Sulpicio  M.  Aurelio  co[s.]'. 

Capuae,  nunc  Neapoli  (I  S6S.  X  5776;  Ritschl  tab.  LXIIIa).  Alterum  exem- 
plum  eiusdem  inscriptionis,  sed  mutilum,  est  in  lapide  bis  tantum  descripto  X  5777 
=  Eph.  ep.  8,460.  —  1)  inagistres  videtur  esse  in  altero  exemplo.  Ceterum  de  his 
magistris  fanorum  in  agro  Campano  ante  conditam  coloniam  Capuam  creari  soli- 
tis  cf.  Mommsen  CIL.  X  p.  567  et  infra  N.  5540.  5541. 5597,  item  inter  titulos  muni- 
cipales.  —  2)  Postrema  vocabuli  littera,  scripta  in  fino  vertus  eius  qui  praecedit, 
T)er  signum  quoddam  ad  hunc  versu?n  revocata.  —  3)  A.  u.  c.  646. 


Titali  sacri  et  sacerdotum.  —  Venus.  Mercurius.  27 

3186    Avillia[e]  |  Aeliane,  ii)[arri]   |   Egnati  Rufi  |   equitis  Ro[»iaJ|ni, 

sacerdot[i]*  |  Iovia[e]  V[e]ner[iae]'  |  Abellanor^wm]  | |  .  .  .  . 

cie  .  . 

Abellae  (X  1207  semel  descrfpla  saec.  Xnil).  —  1)  sacerdotis,  2)  vi  ner.  tra- 
ditur. 


3187    Acca*  Q.  f.  I  sacerdos  |  Veneris^ 

Pratolae  prope  rudera  Corfinii  (IX  5166  descr.  de  Nino).  —  1)  MuUerem. 
Paelignam  huius  nominis  nominari  apud  Silium  9,  117  monet  Mommsen.  —  2)  In 
aliis  quoque  oppidis  Italiae  inferioris  sacerdotes  Veneris  vcl  Feneriae  creabantur, 
cf.  IX  25S8.  2369.  X  SIU;  Eph.  ep.  8,  577.  Sacerdotes  Cereris  et  Feneris  vide 
infra  N.  55S0.  55S1. 


3188  L.  Pescenius  T.  f.  |  Mircurio  *  dono  dedit  mereto.  (Ab  altera 
parte)  sacra  lovi^  Stigio^ 

Prope  Firmum  Picenum  rep.  a.  1348,  tabella  aenea  (I  181.  1X3530  descripta 
reperiiur  in  aclis  quibusdam  publicis  civitatis  Firmanae  a.  1348  confeclis;  aliud 
apographum  innotuit  viris  doctis  tum  Romae  degentibus).  —  1)  Mercurio  acta.  Sed 
Mircur-  scribitur  etiam  N.  5189.  5206  et  in  vase  aeneo  Praenestino  XIF  4106,  Mirqur- 
XIF  4099. —  2)  lovis  acta.  —  3)  Stygio  vel  Stugio  in  aere  fuisse  putat  Mommsen 
(suspectam  hanc  partem  inscriptionis  reddit  quod  sacra  lovi  Stygio  hemislichium 
est  Fergilii  Aen.  4,  658). 

3189  [L.]  Pontius  Cn.  f.  |  Mircurio  (sic)  |  dedit.  |  ^evmog  \  [n]6v- 
Tiog  I  [Fyja/of  vlog  \  ['E^Qfiai  dcoQo^v]. 

In  instila  Issa  (Lissa)  Dalmatiae  (III  5076  vidit  Mommsen). 

3190  Merqurio  |  M'.  Rustius  M.  f.  M'.  u  |  duumvir*  dat. 

Romae  in  museo  Capitolino,  ara  rotunda  litteris  fortasse  liberae  rei  publicae 
(FI  318  cf.  50784,  Huebner  cx.  script.  epigr.  n.  2).  —  1)  Duovir  Antii  puto,  ex 
quo  oppido  aram  Romam  adlatam  esse  suspicor  collato  titulo  Antiate  X  6680. 

3191  [Merc]urio  August[o]  .  .  .  .  j  [j)ro  salute  mper]atoris  Titi  Cae- 

saris  [Vespasiani  Aug.]  | templum  a  fundamenl[?s] [  . . .  [mace]- 

riem  in  circumitu  et  aediOcis . . . 

Coloniae  Agrippinae  rep.  a.  1866  (Brambach  2040;  Huebner  ex.  script.  epigr. 
71.  594). 

3192  Mercurio  |  Sex.  Veracilius  |  Sex.  f.  Ouf.  |  Priscus  Illlvir  i.  d.*  | 
ex  voto  don.  ded.  |  dracones  aureos  |  libr.'  quinque  |  adiectis  ornament.  ( 
[e]t  cortina  (in  latere  herma  Mercurii;  iuxta  aries;  caduceus  —  in  altero  latere 
herma  barbatus,  ante  quem  mensa  cum  urceo). 

Mediolani,  ara  (Notizie  degli  scavi  1896  p.  446  seq.).  —  1)  Quattuorvir  iure 
dicundo.  —  2)  Librarum. 

3193  Mercurio  caelesti  fatali  |  Q.  Munatius  Trochorus  |  ex  voto  soi- 
vit  I  votum  Mimatiorum. 

Romae  (FI  321  bis  descripta  saec.  XFjXFI). 


28  Caput  XI. 

3194  Mercurio  |  consenlienti  1  sacrum  |  Hermias  dedicavit  |  idemq 

vovit. 

Rep.  una  cum  N.  5161  (III  898  vidit  Mommsen). 

3195  sacrum  |  Mercuri6  |  epul6ni  |  euphrosyn6  (in  lateribus  cyathus, 
tibiae). 

Romae,  nunc  Parisiis  (VI  322  vidit  Henzen). 

3196  Merc[M]rio  sob[no]  .  .  . 

In  Africa  loco  dicto  Henschir  Bez,  ubi  fuit  civitas  Vazitana  Sarra  (VI 11 
S.  42002  vidit  Cagnat).  Aedes  Mercurii  sobrii  memoratur  in  inscriptione  eiusdem 
loci  VIII  42006;  etiam  Tkuburnicae  (in  valle  Bagradae),  ilem  Cirtae  Mercurium 
sobrium  cultum  esse  docent  tituli  VIII  S.  H690.  49490.  Romae  quoque  statua  fuit 
eiusdem  dei,  cf.  VI 9714:  numularius  a  Mercurio  sobrio,  ib.  9483  insul.  [a  il/]ercurio 
sobrio.     Cf.  Paulus  Festi  p.  296  s.  v.  sobrium  vicum. 

3197  Mercur.  invic*  sacr.  |  pro  salute  |  Praesentis  |  n.  |  [5|agaris 
act.^  e[ius]. 

Venusiae  (IX  423  semel  ut  videtur,  sed  satis  accurate,  descripta).  Initio 
fractam  fuisse  traditur.  —  1)  Mercurio  invicto  praeterea  dedicatus  est  titulus 
X  6219.  —  2)  Actor,  Ab  eodem  homine  pro  salute  eiusdem  Praesentis  eodem  loco 
dedicatus  est  titulus  hic  '^HXlo)  Mi&ga  vnsQ  aojxr}Qiaq  BQi[xx]iov  IlQaiaevvoq  Sd- 
yaQig  otxovof^og  (Inscr.  Gr.  Sicil.  Ital.  688).  Brittii  Praesentes  complures  floru- 
erunt  saec.  p.  Chr.  altero. 

3198  Mercurio  |  regi  sive  |  Fortune,  Blesio  Burjgionis  fil.  |  v.  s.  1.  m. 
Nijmegen,  ubi  fuit  Noviomagus,  Germaniae  inferioris  (Brambach  10  qui  vidit). 

3199  Mercurio  |  lucrorum  potenti*  |  et  conservator.  sacr.  |  C.  Gemel- 
lius  C.  fil.  I  Ouf.  Valerianus  |  Illlvir  a.  p.^  praef.  i.  d.,  |  cum  Cilonia  Se- 
cunda  |  coniug.  et  Gemellis  (  Valeriana  Secundo  |  Valeria  l[t]beris  suis  |  ex 
voto  donum  |  posuit  et  dedicavit.  j  L.  d.  d.  d.  (In  latere)  dedicata  |  III  k. 
lunias  |  Dextro  II  |  et  Fusco  cos.^ 

Fontaneti  inter  lacum  Verbanum  et  Novariam,  iam  Mediolani  (V  6396  vidit 
Mommsen).  —  1)  Sic  appellatur  Mercurius  etiam  in  alia  inscriptione  eiusdem 
regionis  V  6394.  —  2)  Quatluorvir  aedilicia  potestate.  —  3)  Videtur  significari 
annus  496;  cf.  ad  V  6649. 

3200  'EQ{.iiig. 

Lucri  repertor  atque  sermonis  dator,  | 

infas  palaestram  protulit  Cyllenius  | 

'l^QTig^  tbv  'EQf.ifjv  eioad'''  ^EQrjfxg  d'  'ATricot.  \ 

xal  yevog  (pikovg  ^'  af.ia  \ 

(sequuntur  alii  nonnulli  versus  Graeci  desperatae  lectionis). 
(In  latere  sinislro) 

interpres  divum  caeli  terraeq.  |  meator,  ] 
sermonem  docui  mortales  atq.  |  palaestram. 
[rofi]usque  terrae,  | 


Tituli  sacri  et  sacerdotum.  —  Mercurius.  29 

sermonis  dator  atq.  somniorum,  | 
lovis  nimtius  et  precum  minister. 

Romae  in  villa  Albania,  in  herma  Mercurii  (Fl  S20  vidit  Henzen;  Graeca 
contulit  Kaibel  inscr.  Gr.  Sieil.  Ital.  n.  978.  Latina  tractavit  Buecheler  carm.  Lat. 
epigr.  n.  1S28).  —   1)  ^Axxiq  viavult  Kaibel. 

3201  (Mercurius  sedens,  adsunt  haedus,  gallus^  testudo)  i,  honorem  d.  d.  I 
Mercurio  neglotialori. 

Heddernheim  rep.,  nunc  in  museo  Wiesbadensi  (Brambach  1460;  imaginem 
dedit  Lehner  Westd.  Zeitschr.  1898  p.  272).  Titulum  Brambach  1471  huius  partem 
alteram  esse  putat  Lehner  l.  c. 

3292    (Mercurius,  Rosmerta?)  deo  Mercur.  |  nundinatori. 

Bierstadt  prope  Wiesbaden,  iam  in  museo  Wiesbadensi  (Brambach  1S08). 

3203  Mercurio  j  cuius  sedes*atep.'  |  sunt  |  Appius  Cl.  Lateranus  [ 
XVvir  sacr.  fac,  |  cos.  design.,  |  leg.  Aug.  pr.  pr.  |  leg.  111  Ital.^  |  v.  s.  1.  m. 

Avgustae  Findelicum  (III  S793  vidit  Mommsen).  —  1)  Sic  legit  JHommsen 
(l  et  e  litterae  contignatae),  ater  priores  quidam,  unde  nonnulU  fecerunt  a  tergo. 
Quid  subsit,  ignoratur.  —  2)  Legalus  fuit  pro  praetore  provinciae  Raetiae  et  legio- 
nis  in  ea  tendentis  tertiae  Italicae,  non  ante  Marcum  imperatorem,  qui  legionem 
terliam  Italicam  conscripsit  et  in  Raetia  coUocavit  (Dio  SS,  24  cf.  supra  N.  2287 
not.  2  et  N.  2288  fin.). 

3204  deo  Mercurio  attegi|am*  teguliciam  compiositam  Severinius  | 
Satullinus  c.  T.*  ex  volto  posuit  1.  I.  m. 

In  Alsatia  prope  Niederbronn  rep.  (XIII  60S4  vidit  Zangemeister).  —  1)  Cf. 
luvenal.  14,  196:  dirue  Maurorum  aitegias.  —  2)  Civis  Tribocus  (Zangemeister 
ann.  Bonn.  76,  1883  p.  227;  punctum  inter  C.  et  T.  iam  non  agnoscilur). 

3205  Optatus  Cassius  |  Optionis  f.*  | 

Susceptum  merilo  ]  votum  tibi,  |  [Mjercuri,  solvi,  | 
ut  facias  hilares  |  semper  tua  |  templa  colamus. 
Novariae  (F  6S06  vidit  Momrnsen;  Bueckeler  carm.  epigr.  n.262).  —  1)  Idem 
ut  videtur  memorntur  V  6609. 

3206  L.  Oppius  L.  f/,  Min.*  Staius  Ov."  f.,  L.  Vicirius  [Ti.  f.],  |  A. 
Plotius  M.  1.*,  C.  Sehius  C.  I.",  C.  Claudius  C.  I.,  |  magistres^  Mircurio* 
ct  Maia  donu.  d.  ]  s.  |  ^evxiog  ^OTtniog^  .Aevxlov,  \  Mivaxog^  ^vaiog 
Ovlov^,  I  ^Evy.iog  OvixiQiog  Te^€Qio[v],  |  AvXog  IlkwTiog  MaaQ- 
xov,  1  Faiog  2rjiog  Faiov,  Faiog  KXav6[i^og  Faiov,  ol  'EQfxaiOTai, 
'EqixeV  I  y.a't  Maiai. 

Deli  rep.  (III  S.  7218  Mommsen  vidit  ectypum).  —  1)  In  synopsi  rerum  sac- 
rarum  aedis  ApolHnis  DeUi  scripta  anno  circiter  180  ante  Chr.,  quam  edidit  Ho- 
moUe  buU.  de  corr.  heUenique  6,  1882  p.  29  seq.,  repetivit  Dittenberger  syll.  n.  367, 
recensentur  inter  donnria  recens  inlata  (v.  147.148,  ap.  HomoUe  p.4S):  axs(pavov 
XQvaovv  imypufrjv  ^exovxa  ^"  Mivaxog  Mivdxov  Ti^iog  '^Potfxaloq  ix  Kv/irjg  dvi&tj- 
xev''  dXXo  axeqidviov  imyQa^ijV  sxov  ''jisvxiog  "Onniog  ''Pwfiaiog  'AnoXXtovi 
XaQioxTjQiov^.  Sed  ab  hoc  L.  Oppio  noster  omnino  diversus,  quippe  qui  aUquantum 
postea  vixerit,  tiquidem  recte  HomoUius  (bull.  de  corr.   heUen.  8,  1884  p.  89)  hunc 


30  Caput  XI. 

titulu7n  scriptum  putat  inter  annos  circiter  460 — 440  anle  Chr.  —  2)  Minatus  prae- 
nomen  praeterea  reperitur  IX  4140.  2809  et  in  titulo  Deliaco,  de  quo  vide  not.  4  et 
apud  Velleium  2,  46,  3)  Ovius  praenomen  IX  438.  XIF3502.  4122,  4  et  apud  Livium 
9,  7.  26.  40,  38,  —  4)  Liberti  cognomine  absiinentes  vix  reperiuntur  post  tempora 
Sullae  (cf.  supra  N.  3097  not.  4).  —  5)  Magistri,  scilicet  collegii  Mercurium  et 
Maiam  colentis  (Graece  igitur  ol  ''EQf/.aiaxai),  mercatorum  sine  dubio.  Alius  simiiis 
titulus  Deliacus  est  III  S.  7217.  —  6)  Sic  (Mirc-)  etiam  iV.  3488.  5489.  —  7)  '^EqhsI 
scriptum  etiam  III  S.  7217. 

3207  Niger  Sitti  [P.  ser.],  |  Salvius  Arri  Q.  ser.,  |  P.  Sittius  P.  I. 
Suneros,  |  Albanus  Numisi  L.  ser.  |  Merc.  Maiae  sacr.,  |  ex  d.  d.,  iussu  j 
M.  Lucci  Libella[e  llvir  i.  d.]  \  .  .  ceptum  . . 

In  agro  Pompeiano  rep.  (Notizie  4893  p.  213).  Pompeiis  Mercurio  et  Maiae 
a  collegio  quodam  libertinorem  et  servorum  ex  decreto  decurionum  iussu  duum- 
virorum  sacra  fieri  solita  esse  etiam  alii  tituli  declarant;  ex  iisdem  coUigitur, 
procedente  tempore  Mercurio  et  Maiae  adiunctum  esse  Augustum.  Nonnullos  ex 
his  ministrorum  Mercurii  Maiae  Augustae  titulis  Pompeianis  dabimus  infra  inter 
titulos  municipales. 

3208  Mercurio  Augusto  |  et  Maiae  Augustae  |  sacrum  ex  voto  |  M. 
Herennius  M.  1.  Albanus  |  aedem  et  signa  duo  cum  |  imagine  Ti.  Augusti  | 
d.  s.  p.  solo  publico  fecit. 

Lugduni,    arae    tres    iisdem    verbis   inscriptae    (XIII  4769   vidit  Hirschfeld). 

3209  in  ho.  d.  d.  |  Mercurio  |  et  Maiiae  ca|ducium  et  |  aram  Mascllius 
Satto  I  [/"Jaber  ex  vo|[f]o  v.  s.  1.  1.  |  m. 

Kreuznach  (Brambach  n.  724  vidit). 

3210  Maiae  |  v.  v.*  s.  1.  mer.  |  C.  Attius  Atticus. 

Grenoble,  tabula  ut  videtur  aerea  (Revue  arch.  29,  4896  p.  593  n.  81).  — 
1)  Fortasse:  ut  voverat  (Cagnat). 

3211  deae  |  Maiiae  |  aedem  a  solo  fejcit  G.  Arrius  Paltruitus  bf.  1 
cos.*  I  V.  s.  1.  1.  m. 

Germersheim  rep.  (XIII  6093  vidit  Zangemeister).  —  1)  Beneficiurius  con- 
sularis. 


3312    Apoline  |  L.  Carnius  C.  f. 

Panormi,  fortasse  Halaesae  rep.  (X  7263  vidit  Mommsen). 

3213  Maxima  Nasia  Cn.  f.  Apoline  dat. 

In  Piceno  rep.  loco  dicto  Moitovalle,  lapis  foramen  habens,  per  quod  nummi 
in  vasculum  cameramve  suppositam  demitterentur  (IX  3805  Mommsen  vidit  ec- 
typum). 

3214  C.  Hinoleio  C.  1.  |  Apolone  dono  ded. 

In  agro  Caleno  rep.,  iam  Neapoli,  cistellae  fictili  (fortatse  acerrae)  stilo  in- 
tcriptum  (X  4652;  Ritschl  pritcae  Lat.  epigr.  tuppl.  III  =  opusc.  4  tab.  XFII  fig.  A 
cf  p.  320). 


Tituli  sacri  et  sacerdotum.  —  Merurius  et  Maia.   Apollo.  31 

3215  L.  Opio  C.  1.  I  Apolene  |  dono  ded.  |  merito. 

Prope  Mosciano  in  agro  Praetuttiorum  rep.  (Bamabei  Noiizie  degli  scavi  4891 
p.  570). 

3216  M.  Mindios  L.  fi.,  |  P.  Condetios  Va.  fi.,  |  aidiles,  vicesma 
parti  I  Apolones  dederi. 

liomae,  nunc  Monachii,   tabella  aerea  (I  182.  yi  25;  Ritschl  tab.  Ilb). 

3217  . . .  mpricius  C.  f.  |  . .  aburcus  q.  |  [ijpolinei  dat. 

Faleriis  rep.,  deinde  Parisiis  (XI  5075  vidit  Mommsen). 

3218  Apoliiui  Genioque  Augusti  Caesaris  sacrum  |  L.  Apusulenus  L. 
1.  Eros  magister  puteum  puteal  laurus  d.  p.  s. 

Prope  Bononiam  rep.  (XI  80i  vidit  Bormann). 

3219  Apollini  Auguslo  |  sacrum  |  raagister  et  minister  j  anni  Lll* 
d.  d.,  I  L.  Laberius  L.  1.  Felix,  ]  Tertius  Q.  Q.^  Nunniorum  [  Lunesis  et 

Montani    (in  latere:  laurus;   in  aliero  latere:  corvus.) 

Romae  rep.  a.  IS62  inler  Aveniinujn  et  viontem  Testaceum  (FI 5S  ad  exempla 
complura  accurata,  facla  saec.  XVI.  XVII).  Ornamenta  laierum  sic  ut  supra  unus 
tantum  auctor  enotavit,  reliqui  variant  vel  tacent.  —  1)  Magister  et  minister 
fuerunt  Laberius  Felix  et  Tertius  Nunniorum  servus  anno  quinquagesimo  allero 
ex  quo  constitntus  est  vicus  in  qao  simulacrum  Apollinis  dedicatum  est,  id  est  ut 
videtur  circa  annum  4SJ6  p.  Chr.,  nam  vici  ordinali  et  magistri  annui  creari  (vel  denuo 
creari)  coepti  sunt  circa  a.  7i7  u.  c,  (cf.  ad  N.  5615).  —   2)  Duorum  Quintorum. 

3220  ApoUini  |  Q.  LoUius  |  Urbicus  |  praef.  urb.* 

Romae  (FI  28  ter  ut  videLur  descripta  suec.  XFI).  —  1)  Cf.  supra  N.  1065. 

3221  Apollini  sancto  |  L.  Minicius  Natalis*  |  cos.,  pr6  cos.  |  Africae,  ] 
augur,  leg.  |  Aug.  pro  pr.  |  Moesiae  inferioris. 

Canino  prope  rudera  yuleenlana  rep.  (XI  292S  vidit  Bormunn).  —  1)  Cf. 
supra  N.  1061,  infra  N.  5i1S. 

3222  Apollini  sancto  |  Memmius  Vitrasius  |  Orfitus  v.  c.  {  bis  praef. 
urbi',  I  aedem  providit,  |  curante  Fl.  Claudio  |  Euangelo  v.  c,  comite. 

Romae  (VI  4S  vidit  Henzen).  —  1)  Praefectus  urbi  ilerum  fuit  a.  5S6J9,  cf. 
supra  N.  1245  not.  5. 

3223  deo  sancto  ApoUini   pacifero,    ex  voto  libes  solvit  milex  (sic) 

cortis   X    praetoriae    centuria    Dasi  Aelius    C ,    libes  votum    red- 

dedit. 

Romae  (VI  57  fortasse  semel  tantum  descripta  saec.  XV). 


3224    ApoUini  |  salutari  |  et  medicinali  |  sacrum. 

Incertum  quo  loco,  sed  Romae  ut  videtur  (VI  59  ad  apographum   quod  Fr, 
Vettorius  a.  1752  misil  Gorio). 


3225    ApoUini  |  praestanti  |  C.  H.  M.' 

fiomae  (VI  58  viderunt  Smelius  et  Jiuper  de  Rossi).  —   1)  Videntur  indicari 
tria  nomina  dedicantis. 


32  Caput  XI. 

3236   (Apollo  d.  delphino  innixus,   s.  lyram  tenens;   iuxta  grypus,  in  globo 
stans;  aquila)  deo  Apollini  praestantiss.  |  Aur.  Vitalis  pro  se  suisq.  v.  1.  p. 
Jpuli  (Carlsburg)  in  Dacia  (III  991  vidit  Mommsen). 

3S27  ApoUini  |  sacrum  |  L.  Statilius  |  Primus  de  sua  p.  p.  |  Hanc 
aram  vetustate  |  labefactatam  |  L.  Statilius  |  Pollio  de  sua  pec.  et  |  reno- 
vavit  et  restituit. 

Prope  Civitavecchia  rep.  in  ruderibus  Castronovanis,  iam  Romae  (XI  5372 
vidit  Henzen). 

3328    Hilarus  |  Syriaci  Aug.  lib.  j  tabuL*  ser.  | 

Accipe,  Phoebe,  pre[c]or  |  T[j]ry[nf]hia  munera*  |  pro  me: 

haec  tibi  quae  |  potui  fortia  dona''  dedi.  | 
Hic  orbem  domuit,  tu  pacem,  |  Phoebe,  dedisti: 
utraq.  |  res  votis  annuat  ista^  |  meis. 
Aquileiae,  in  lapide  qui  arboris  trunctim  imitatur  (Majonica  arch.  ep.  Mitth, 
1896  p.209;  Buecheler  carm.  epigr.  n.18H).  —  1)  Tabularii.  —  2)  Herculis  arma. 
—  3)  (Jtraque  ista,  scilicet  victoriam  et  pacem,  intellegit  Hilberg  Jahreshefte  des 
oesterr.  arch.  Inst.  II  1899  Anz.  p.  SO. 

3229  monitu  ApoUinis  |  P.  Metihus  Secundus  |  leg.  Aug.  pr.  pr.* 

Lambaesi  (FIII  2391  vidit  Renier).  —  1)  Legatus  pro  praetore  exercitus 
Africani  fuit  a.  123,  cf.  supra  N.  1035  not.4. 

3230  diis  deabusque  selcundum  interpreltationem  oracu|li  Clari  Apol- 
linis  1  coh.  I  Tungrorum. 

Housesteads  in  Anglia,  ubi  fuit  Borcovicium  statio  valli  Hadriani,  iam 
Newcastle  (FII  655  vidil  Huebner). 

3230*  d.  deabusque  |  secundum  interlpetrationem  (sic)  Clalrii*  Apol- 

linis. 

Corinii  in  Balmatia  rep.  (III  2880  vidit  Mommsen).  —  1)  CLARI'I  lapis. 

3230**  dis  deabusq.  |  s[e]cundum  |  interpreta|tionem  ora|culi  Clajri 
ApoUin. 

In  confiniis  Numidiae  et  Mauretaniae,  m  regione  Ferdjua  (f^III  8531  semel 
descripta). 

Titulum  Apollinis  Pythii  dabimus  infra  inter  titulos  numinum  peregrinorum. 

3231  ApoUini  |  Aug.  |  in  memoriam  |  M.  Modesti  M.  f.  |  Repentini  | 
M.  Modestius  |  Repentinus  |  pater  vet.  ex  dec.  |  al.  I  Aravacorum. 

Ovilavae  (ITels)  in  Norico  (III  3629  semel  descripta  sub  finem  saec.  XF). 

3232  ApoUini  |  Aug.,  ho|nori  mem|oriaeque  L.  |  Aemili  L.  fil.  j  Quir. 

Celatilani,  Porcia  |  Festa  fili  |  karissimi.  |  L.  d.  d.  d. 

Rep.  Caldas  de  Malavella  prope  Gerundam  Hispaniae  Tarraeonensis  (II  S.  6181 
vidit  Huebner). 

3233  Diana  j  M.  Livio  M.  f.  |  praitor'  dedit. 

l^ope  oppidum  Nemi  rep.,  ubi  fuit  fanum  et  Nemus  Dianae  in  agro  olim 
Aricinorum,  ara  lapidis  Gabini  (XIF  4182^).  —  1)  Iiicertum  utrum  Aricinus  praetor 
an  populi  Romani. 


Tituli  sacri  et  sacerdotum.  —  Diana.  33 

3234  Poublilia  Turpiiia  |  Cn.  uxor  |  hoce  seignum  pro  Cn.  filiod  | 
Dianai  duuum  dedit. 

Prope  Nemi  rep.,  tabula  aenea  (XIF  4270  dd  imaginem  photographieam). 

3235  Diana  mereto  |  noutrix  Paperia. 

Prope  Nemi  rep.,  i?i  ciispide  (ie?iea  (Notizie  degli  tcavi  4895  p.  456).  (Vna 
rep.  exse  dicitur  mamma  aenea). 

3236  Cn.  Q.'  et  raed^  Diana. 

I?i  7nargi?ie  vasculi  aenei  prope  Nemi  rep.  (XIF  4184a  vidit  Hirschfeld). 
—  1)  Nomen  dedica?itis.  —  2)  Fortasse  intellegendum :  me  quoque;  certe  med  vide- 
tur  referri  debere  ad  ipsum  vasculum. 

3237  A.  [rji^tjinius  A.  [f.  Dtjanae  |  aidicolam  votum  |  dedit  mere- 
tod.  I  ^vXog  Tiriviog  ^vXio  |  vog  '^QTa/^iTi  evxav  \  vaiaxov  ccTtsdcoxe. 

Tare?iti  rep.   (Notizie  degli  scavi  1896  p.  S41). 

3238  Dianai  opifer.  |  Nemorensei  |  L.  Apuleius  L.  1.  Antio[c]. 

Tibure  (XIF  3S37  bis  vel  ter  descripta  saec.  XFI). 

3239  irap.  Caesar  |  Augustus  fines  |  Dianae  restituit,  |  avTO/.QocTWQ 
KalouQ  I  ^s^aorbg  oQOvg  \  l^QTii.iidL  a7toxaTs\orrjO€v. 

Inter  Ephesum  et  Tire  oppidum,  ad  vicum  MsyaXsg  KaxsvxSQ  (Ath.  Mitth.  4896 
p.  57S  descr.  Graecus  quidam).  —  Ad  Dianam  Ephesiam  pertinent  eliam  tituli  supra 
editi  N.  97.  411. 

3240  irap.  Caesar  |  Vespasianus  Aug.  |  cos.  VIII'  fines  locor.^  |  dica- 
torum  Dianae  |  Tifat.  a  Cornelio  Sulla^  |  ex  forma  divi  Aug.  |  restituit. 
(In  summo  cippo)  P.  D.  |  T.* 

Prope  Capuam  ad  ecclesiam  S.  Angeli  in  Fortnis  rep.  (Notizie  degli  scavi 
4895  p.  16S).  Alium  cippum  iisdetn  verbis  inscriptum  dedimus  supra  ri.  2S1.  — 
1)  A.  77  (vel  78).  —  2)  agrorum  exemplum  supra  N.  231  (locorum  etiam  id  quod 
viderat  saec.  XVI  Metellus).  —  3)  Cf  Fellei.  2,  2S.  —  4)  Praedia  Dianae  Tifa- 
tinaef  (lanellius). 

3241  Diane  |  Tifatine. 
In  signaculo  aereo    rep.  prope  Capuam  (X  8039, 1  vidit  Mommsen).     Hoc  si- 

laculuin  argumento   est,    Dianae  Tifatinae   aedem  suum    tamquam  patrimonium 
fhabuisse,  cf.  Mommsen  CIL.  X  p.  567,  item  infra  ad  N.  5525. 

3242  Dianae  |  [Tijfatinae'  | in cis  |  M.  Icc|ius  |  Muram|ius 

(Dianae  imago). 

Le  Pegue  in  agro  Focontiurum  rep.,  nunc  Avennione  (XII  1705  vidit  Hirsch- 
feld).  —  1)  Latinae  priores,  male. 

3243  Dianae  |  Nemoresi  Vestae  |  sacrum,  dict.*  |  imp.  Nerva  Traiano 
[lAug.  I  Germanico  III  cos.^  praef.^  |  cius  T.  Voltedio  Mamiliano,  |  quae- 
6torib.  I  L.  Caecilio  Urso  II,  M.  Lucretio  |  Sabino  II,  aedilib.  Q.  Vibenna 

|Ouieto,  I  Ti.  Claudio  Magno,  |  P.  Cornelius  Trophimus  pistor  j  Romaniensis 

Dbssau,  Inscriptiones  Latinae  II.  3 


34  Caput  XI. 

ex  reg.  XIIII^  idem  cur.  |  vici  quadrati,  et  Lania  C.  f.  Thionoe  (sic)  coniux  | 
eius,  votum  libens  solverunt. 

Apud  lacum  Nemorensem.  rep.,  est  Romae  (XIF  2215  vidil  Henzen).  — 
1)  Dictatore  (dictatura  summus  magistratus  Ariciae,  quo  anno  100  functum  esse 
Traianum  apparet).  —  2)  A.  100.  —  3)  Praefecto.  —  4)  Ex  regionibus  quattuor- 
decim  (scilicet  aliqua  earum)  urbis  Romae. 

3244  Deanae  (sic)  \  Nemorensi  |  sacrum  |  M.  Acilius  Priscus  |  Egri- 
lius  I  Plarianus*. 

Romae,  sed  fortasse  Nemore  rep.  (XIF  2212  descr.  Henzen).  —  1)  Ad  kunc 
hominem  pertinent  tituli  Ostienses  XIF  72.  1SS.  136. 

3245  Dianae  Nemores.  |  sacrum  |  Ti.  Claudius  Claud[i]|anus  praef. 
co[h.]  I  I  Bracar.  August.  |  e[x]  voto  su[s]cep.  de  suo. 

Naronae  (Fiddi)  (III  1775  semel  descripta). 

3246  Dianae  |  Aug.  sacr.  |  Q.  Claudius  |  Severinus  |  Illlllvir  |  Aquil.  | 
voto  suscept.  I  remonente  |  dea  solvi. 

Aquileiae  rep.  a.  1874  (V  8216  descr.  Majonica). 

3247  Dianae  Lucif.  (Diana  cum  cane).  |  (In  latere)  Lunae  (Luna  stans  cum 
velo  supra  caput).  (In  altero  latere)  Sex.   Ivent.   Suavis   (vir  pateram  tenens). 

Colognolae  prope  Veronam,  iam  Feronae  (F  5224  vidit  Mommsen). 

3248  Dianae  caelesti  j  sacnim  |  Q.  Cornelius  |  Theophilus  |  cum  Quintia 
M.  f.  I  Luperca. 

Tibure  (XIV  5556  vidi). 

3249  compolenti'  |  Dianae  |  Mummeius  |  Atticus  et  |  Mumeia  (sic) 
Felic[/]a  \  d.  d. 

Nepete  (XI  5198  vidit  Smetius).  —  1)  Cf  infra  ad  N.  5458. 

3250  Dianae  |  conservatric.  |  pro  salute ani'  ii.  |  cos.,  filamin. 

Aug.,  procos.,  1  pontif.,  sodalis  |  Aureliani  Antoniniani,  |  Hosius  lib.  v. 
s.  1.  m. 

Veronae  (V  5225  cf.  p.  1074  vidit  Mommsen).  —  1)  Nomen  erasum,  fortasse 
Quintiani. 

3251  Dianae  victrici  |  C.  Jul.  Maximus  |  proc.  Aug.,  (  praepositus 
limitis. 

In  Mauretania  loco  dicto  Arbal  (VIII  9790  vidit  fVibnanns). 

3252  Dianae  |  sacrum  |  domus  Rubjeniorum'. 

Ateste  (Notizie  degli  scavi  188S  p.  38).  —  \)  Cf  infra  N.  5445. 

3253  Diana  |  Cariciana*  |  M.  Aurelius  Caricus,  |  aquarius  huius  loci,| 
cum  libertis  et  alumjnis  sigillo^  Dianae.  |  Dedic.  idib.  Aug.^  |  [ijm[|).j 
1111111*  Aug.  et  I  Oclatinio  Adv[e]nto  cos.*^ 

Romae  (VI  151  bis  descripta  saec.  XVII). —  1)  Intellege:  Dianae  Caricianae. 

—  2)  Sigillum.  —  3)  Haec  a  descriptoribus  interponuntur  inter  nomina  consulum. 

—  4)  Apparet  rasura  periiste  Antonini  (Elagabali)  vocabulum.  —  5)  A.  218. 


Titoli  sacri  et  sacerdotum.  —  Diana.  35 

3254  P.  Valeriiis  Bassus  |  praefectus  fabrum  |  et  Caecilia  Progne  | 
Dianae  Valerianae  |  d.  tl. 

Romae  (f^I  15S  aliquoties  descripta  saec.  XFl). 

3255  Dianae  Aug.  |  colleg.  lotor.'  |  sacr.  |  Primigenius  r.  p.  |  Arici- 
norum  ser.  arc^,  |  curator  II,  cum  |  M.  Arrecino^  Gelliano  |  filio  cura- 
tore  I,  I  d.  d/ 

Ariciae  (XIF  2136  saepe  descripta).  —  1)  Collegii  lotorum.  —  2)  Rei  publicae 
Aricinorum  servus  arcarius.  —  3)  Libertus  fuisse  videtur  rei  publicae  Aricinorum, 
—  4)   Curatore  primum  dono  dedit. 

3256  Graeceia  P.  f.  Rufa  Pompon.  Dianae  Loch.'   s.  p.  s.  c.  p.  s.** 

Neapoli,  iam  iii  Anglia,  puteal  marmoreum,  in  quo  sculpti  Paris  et  Helena 
cum  Venere  et  Musis  tribus  (X  1SS5  p.  971 ;  Michaelis  Ancient  Marbles  in  Great 
Britain  p.  S17  n,  36).  —  1)  De  Diana  Lochia  vix  cogitari  potest  (Mo.).  —  2)  Lit- 
terae  incertae  explicationis. 

3257  Dianae  deae  |  nemorura  comiti,  |  viclrici  ferarum,  \  annua  vota 
dedi*  I  Fannius  Iuli|anus  praefectus  |  cohortis  II  j  Sardorum. 

Altavae  (Lamoriciere)  ifi  Mauretania  rep.  (FIII  9851  semel  descripta).  — 
l)  Nota  colon  dactylicum. 

3258  [wwjbrarum  ac  nemo|rum  incolam,  |  ferarum  domitricem*,  |  Dia- 
nam  deam  virginem,  |  Auxentius  v.  c,  ubique  |  piu[s],  suo  numini  sedi|que 
restituit. 

Romae  (Vl  124  cf.  50700  viderunt  Henzen  et  Huelsen).  —  1)  Carmen  facere 
temptavit  (cf.  Buecheler  carm.  epigr.  n.  1S20). __^_____ 

3259  Dianae  |  sacrum  \  Q.  TuUius  |  Maximus'  |  leg.  Aug.  ]  leg.  VIl 
Gem.  I  Felicis. 

(in  parle  poslica) 
astrum  luna  astrum 

Aequora  conclusit  campi  |  divisque  dicavit  | 
et  templum  statuit  tibi,  |  Delia  virgo  triformis,  j 
Tullius  e  Libya  rector  |  legionis  Hiberae,  | 
ut  quiret  volucris  capreas,  |  ut  figere  cervos,  | 
saetigeros  ut  apros,  ut  |  equorum  silvicolentum  | 
progeniem,  ut  cursu  certare,  |  ut  disice'^  ferri,  | 
et  pedes  arma  ferens  et  |  equo  iaculator  Hibero.  | 

(in  latere  dextro) 

Dentes  aprorum,  |  quos  cecidit,  |  Maximus  | 
dicat  Dianae,  |  pulchrum  vir|tutis  decus.  | 

(in  latere  sinislro) 

Cervom  aUifron|tum  cornua  | 
dicat  Dianae  |  TuIIius,  | 
quos  vicit  in  pa|rami'  aequore  | 
vectus  feroci  |  sonipede. 

3260  (in  tabula,  quae  una  reperta  ett) 

Donat  hac  pelli,  D[tana], 

3* 


36  Caput  XI, 

Tullius  te  Maxiui[Ms] 
rector  Aeneadum,  [gemella] 
legio  quis  est  se[ptima], 
ipse  quam  detrax[?Y  apro] 
laude  opima  Tp[raeditus]. 

Legione  (Leon)  in  Hispania  rep.  (II  2660  cf.  p.  912  vidit  Huebner.  Tractavit 
Buecheler  cai-m.  epigr.  n.  1S26).  —  1)  Fidetur  esse  vir  huius  fiomi?iis  qui  legatus 
Thraciae  fuit  suh  divis  fratribus.  —  ^^''Disicem'  Buecheler  putat  deductum  a 
disiicendo.  —   3)  Focabulum  ex  Hispania  lingua  explicat  Huebner. 

3261  incola  Tifatae,  ve|natibus  incluta  virgo,  | 
haec,  Latona*,  tuis  statu|it  miracula^  templis  | 
cunctis  notus  homo,  sil|varum  cultor  et  ipse,  | 
laudibus  inmensis  vitae  |  qui  servat  honorem,  | 
Delmatius  signo,  prisco  ]  de  nomine  Laetus.  | 
credo  quidem  donum  nul|Us  hoc  aittea  natum  | 
collibus  aut  silvis:  tanjtum  caput  explicat  umbris  | 

(perierunt  versiculi  duo) 

quae  verum v[o]ti  | 

Prope  Capuam  ad,  ecclesiam  S.  Angeli  in  Formis,  iam  JSeapoli  (X  5796  vidit 
Mommsen.  Tractavit  Buecheler  carm.  epigr.  n.  236).  —  1)  IVon  LatoJiam,  sed 
Latonae  filiam  virginem  intellegi  apparet.  —  2)  Fidetur  Delmatius  cornua  cer- 
vina  deae  dedicasse. 

Eiusdem  argumenti  carmen  est  XI  3262  ==  Buecheler  carm.  epigr.  n.  4800. 

3262  Diane  |  venat|rici  Arjpo  Ur|e[«]  f.  Faus|tanus  |  ex  pr.'  |  Victor  |  s.' 
pro  s|al.  sua. 

In  ora  Callaeciae  loco  dicto  Puerto  del  Son  (II  S.36S8  descr.  Hispani  quidam). 
—   1)  Fortasse  non  omnia  recte  excepta. 

3263  [Z)]iane  Augus|te  silvestri  |  [e]x  iuso'  posu|it  Septimus  |  pro 
tilio  suo. 

Salonis  (III  1957  vidit  Mommsen).  —  1)  Ex  iussu. 

3264  nomine  |  Q.  Domitii  Alpini  |  Licinia  mater  |  signum  Dianae  et 
venationem  |  et  salientes  t.  f.  i. 

Feronae  rep.  iuxta  amphitheatrum  (F  5222  vidit  Mommsen).  Aliud  exemplum 
eiusdem  tituli,  sed  mutilum,  nuper  prodiit  Feronae  (Notizie  degli  scavi  1895  p.  12). 

3265  Deanae  |  sacrum  |  A.  Titius  C.  f.  |  Pom.  Sever|us  Arretio  | 
7  leg.  VI  Vic.  p.  f.;  I  idemque  vivari|um  saepsit. 

Coloniae  Agrippinae  (Bramhach  556  vidit). 

3266  Dianae  |  et  Sil.  silve.  |  dis  presi|dibus  vjenation.  |  M.  Aur.  Pom- 
pejius  sacerdot.* 

Aqmnci  rep.  (III  S.  15568  deser,  Froehlich).   —    1)  Sacerdotalis. 


Tituli  sacri  et  sacerdotum.  —  Diana.  Trivia.  Hecate.  Latona.  37 

3267  (leae  Diane  |  et  Silvano  |  ursari*  |  posueru|nt  ex  voto. 
Ziiricli  rep.  (XUI  3245  vidit  Schmidt).  —  1)  Deo  Silvano  ab  ursario  quodam 

legionis  positus  est  titulus  Rhenanus  Brambach  iH.    Praeterea  ursarii  memorantur 
in  carmine  Aquisextienti  XII  333  =  Buecheler   cann.  epigr.  n.  463. 

3268  Silvano  silves|tri  et  Dianae  |  M.  Aur.  Comat.  |  Super.'  dec. 
an[f]is[tes  pro  salute  [  sua  et  Coniatior.  |  Superiani  Supe|res  Exsuperajtiani 
Super|stitis  filior.  |  v.  s.  1.  m. 

Carlsburg  (Apuli)  in  Dacia  (III  4134.  III  S.  7775  vidit  Domaszewski).  — 
1)  Eiusdem  Comatii  Superi  sunt  tituli  qui  sequuntur  et  praeterea  III  1096. 

3268*  Dianae  |  mellificae*  |  sacrum  |  Com.  Su[per. 
Carls/jurg  (III  i002  ad  exemplum   traditum  ab  Ariosto  auctore  incorruptae 
fidei).  —  1)  Agnomen  deae  fortasse  corruptuvi. 

3268*^  Trif.'  Libcrae  j  M.  Aur.  Cojmat.  Super.  j  antistes. 

Carlsburg  (III  1093  vidit  Mommsen).  —   1)  Triformi. 

3269  pro  salu.  Augg.  n.  n.  |  M.  Aur.  Sabinus  d.  d.  d.S  suppl*  |  C. 
lul.  Calocaero  ierof.^  (iuxta)  Fla.  Procla  Cal.*  j  et  spira*. 

Romae,  in  basi  statuae  Dianae  triformis  (VI  261  viderunt  Marinius  et  Bor- 
inann).  —  1)  Donuvi  dat  dedicat.  —  2)  Supplicante.  —  3)  Hierophanta.  —  4)  In- 
tellege:  Calocaeri,  scilicet  uxor.  —  5)  Cf.  infra  ad  N.  3313. 

3270  Dianae  |  Tifatinae  1  Triviae  |  sacrum. 

Capuae,  in  quattuor  lateribus  basis  (X  5793  aliquoties  descripta  saec.  XVII). 

3271  Triviabus  |  v.  s.  1.  j  L.  S.  Pudens». 

Imoski  in  Dabnatia  rep.,  iavi  Spalati  (III  S.  8311  ed.  BuUc).  —  1)  Idein  hovio 
eodem  loco  eliavi  Cereri  votum  solvit  (III  S.  8308). 

3272  pro  salute  et  victoria  M.  Aur.  |  Antonini  Aug.  et  Commodi 
Caes.  totijusq.  domus  eius,  Gamianus  Aug.  lib.  j  [arfi]u[^j  rat.*  stat.  signum 
Tribiae  j  posuit. 

Romae  (VI  31053  =  BrtU.  comunafe  1886  p.  181).  —  1)  Cf  N.  1480. 

3273  Hecate  1  Augustae  j  Aurelii  As[clepiodo[tus  et  Lucijus  pro 
sal.  I  sua  et  suor.  j  v.  s.  I.  m. 

S.  Oswald,  ubi  fuit  Atrans,  iam  Laibach  (III  3119  vidit  Mommsen). 

3274  dea^  Heca|tae  C.  Can[didius  Pisjcditor  visu  |  monitus. 

Treveris  rep.  a.  1879  (Hettner  Steindenkmaler  des  Museums  zu  Trier  n.  83). 

3275  L.  Curius  [Eutrapelus^  et]  \  Vargunt[eiVi  Nais^\  \  Latona[e*  proj  | 
Sex.  Vibrent  

Ariciae  rep.  a.  1789  (XIV  2137  seviel  descripta).  —  1)  Nomina  suppleta  ex 
XIV  2214,  quem  titulum  iidem  homines  videntur  dedicavisse  Dianae.  —  2)  Latona 
memoratur  etiam  in  frustulo  inscriptionis  reperto  in  Nemore  Aricino  XIV  4187, 

3276  Deanae  sacrum  |  in  memoriam  Terentiae  Cn.  f.  |  Priscae  j 
C.  Decimius  Ammonianus  |  Flavianus  |  uxoris,  Ammonilla  f.'  |  matris,  fecer. 

La  Tolfa  supra  Civitavecchiam  (XI  3332  vidit  Zangemeister).  —  1)  Filia. 


38  Caput  XI. 

3277  (in  fronte)  ara  Neptuni'  (infra:  rosfrum  navis,  imago  Nepluni.  A 
tergo)  ara  |  Neptuni. 

3278  r*«  fronte)  ara  Tranquillitatis'  (infra:  rostrum  navis,  nauta  velo  ex- 
panso  navigans.  A  tergo)  ara  |  Tranquillita.  (sic). 

3279  (in  fronte)   ara   Ventorum^    (infra:  roslrum   navis  et  imago  Fenti. 

A  tergo)  ara  I  Ventorum. 

Antii  rep.,  arae  rotttndae  7narmoreae  tres,  ?iune  in  museo  Capitolino  (X  66i2 
— 6644  vidit  Henzen).  —  1)  His  ipsis  nu7ninibus  sacra  fecit  Caesar  divi  filius,  cu7n 
kalendis  luliis  an?ii  718  Puteolis  proficisceretur  contra  Sex.  Pompeium  (Appian.  bell. 
civ.  S,  98  &vo}v  afia  xccl  anivSwv  ano  ZTJg  vavagxiSoq  vswq  ig  xo  nsXayog  dvs- 
fioig  svdioig  xal  da(paXsl(t>  Iloasidttivi  xal  dxv/xovi  S^akdaay).  Triimi  ararum 
quae  tunc  PuteoUs  statutae  esse  putandae  sunt,  imagines  videntur  in  suo  portu 
posuitse  Antiatini. 

3280  Neptuno  |  sacrum  |  (tres  versus  erasi)  . . .  us  \  votum  in  Siculo 
fretu  (sic)  I  susceptum  solvit. 

Capuae  (X  3815  vidit  Mo?n?nse?i). 

3281  Neptuno  |  C.  lulius  |  Gemiuus  |  Capeliianus'  |  leg.  Aug.  pr.  pr. 
Aquinci  rep.  ad  Danuvium  (III  3486  vidit  Mo?n7nse?i).  —   1)  Legatus  Panno- 

niae  inferioris  fuit  temporibus  Antoni?ii  Pii  (dipl.  mil.). 

3282  \im]p.  Caes.\  divi  Hadriani  f.,  divi  Traian[i  Parth.\  \  [m]^.,  d?]vi 
Nervae  pronepos  T.  Aelius  |  [^arfnjanus  Anloninus  Aug.  Pius  p.  p., 
cos.  Illl,  I  [trib.  ]3o]t.  XXP,  collectis  fontibus  et  |  [sca/M]riginibus'  aedem 
Neptuni  |  [o]  solo  fecit,  |  [dedicante  L.  Matuccio  Fuscino  le]g.  Aug.  pr.  pr.^ 

Atn- Dri?in  prope  La?nbaesi?n  (f^Ill  2633  vidit  Renier).  —  1)  A.  1S8.  — 
2)  Supplevit  Mo7n?nse?i.  —  3)  JVo??ie?i  legati  quod  periit  suppletu7?i  ex  FIII  2S01. 
rill  S.  178S8  cf  supra  N.  542  not.  1. 

3283  Neptuno  et  |  dis  aquatilib.  |  pro  salute  et  |  incolumit.  v.  s.  1. 
m.  I  C.  Quart.  Secundin. 

Comi  (F  S2S8  vidit  Mommsen). 

3284  Neptuno  Aug.  |  et  Nymphis  |  sacrum  |  T.  Aelius  Aug.  iib.  | 
Olympas  pr6c.  |  votum  s.  1.  m. 

ttomae,  ?mnc  Siockholmiae  (VI  S56  cf.  50786). 

3285  Neptun.  I  et  Nymph.  |  pro  |  Cassia  |  Cleme|ntilla  \  v.  s.  I.  m. 
Laibach  (III  S.  15400  ex  Miilhier  Centralco7tn?i.  1892  p.  65). 

3286  in  h.  d,  d.  |  d.  Neptuno,  |  contubernio  |  nautarum  |  Cornelius  1 
Ahquandus  |  d.   S.   d.   (Neptunus  d.  delphinu7n  s.  tridente?n  te?iens ;  belua  marina). 

Prope  Ettlingen  ut  videtur  rep.,  est  Carlsruhe  in  7nuseo  (Bra7nbach  1668.  1678 
vidit). 

3287  Neptuno  sac.  (Neptunus  stans  in  scapha,  d.  cornu  te?ietis,  s.  tride?i- 
te7n)  j  Maximus  Teurius*  |  vicarius,  Metela  |  Danius  Carb.',  |  Vibius  Vela- 
genius,    Peda   I   Parra,   Enicius  |  Miranius  Carb.^   |   Silvauus  Velagenius, 


Tituli  sacri  et  sacerdotum.  —  Neptunus.  Vulcanus  et  Venti.  39 

Ebelin.  |  Lasser,  Metela  Edanius  Car.,  |  Maximus  Minatius  Garb.,  |  Secun- 
dus  Enicius  Parrae  f.  Barg.,  |  piscatores,  1.  m.  (In  latere:  concha;  in  alio 
latere:  patera). 

Borgo  S.  Dahnazzo,  iam  Mondovi  (F  7850  vidit  Moinmsen).  —  1)  Nomina 
non  Roviana,  sed  Ligustica  fortasse.  —  2)  Garb.  fortassc  munus  aliquod  significat, 
vel  nomen  viei  alicuius  est  vel  gentis. 

3288  Neptu.  sacr.  |  molin.* 

Prope  Giinsburg  rep.  i?i  fluvio  Giinz,  iam  Augsbur^  (III S866  vidit  Mommsen). 
—  1)  Molinarii. 

3289  Neptuno  sacrum    |   L.  Valerius  Nigri  1.  Menander   |   portitor 

Ocrisiva*.  (Neptunus  dextra  tridentem,  sinisira  piscem  teiiens;  infra  delphini.  In 
postica  arae  eadem  inscriptio,  pro  Neptuno  ta7nen  sacerdos  sculptus  sacrificans  ad 
aram.     In  latere  utroque  hornines  terni  navigantes  in  navicula). 

Interamnae  (Terni),  ara  marviorea  (XI  417S  vidit  Bormaim).  —  1)  Nomen 
ioci  putat  Bormann  ablativo  casu  positmn,  derivatum  fortasse  peri?ide  alque  Ocri- 
culum  ab  Ocre  vocabulo  Umbrorum  quod  videlur  sigJiificare  mo?item  (Buecheler 
Vmbr.  p.  212). 

3290  Neptuno  deisq.  Aug.  j  T.  Abudius  Verus,  |  post  subpraefect.*  | 
classis  Ravenn.  |  templo  restituto,  |  molibus  extruct.,  |  domo  exculta  |  in 
area  d.  d.'  |  concessa  sibi  |  dicavit. 

Parentii  in  Histria  (V  S28  vidit  Mommsen),  —  1)  Fortasse:  post  subprae- 
fecturam  elassis  Ravennatis  (dubitat  tame?i  Moi?tmsen).  —  2)  Deeurio?ium  decreto. 

3291  Neptuno  |  V.  S.  1.  m.  (ab  altero  latere)  Viribus  j  V.  s.  I.  m. 
Gussagi  agri  Brixia?ii  (V  428S  seinel  descripta^circa  a.  1700). 

3292  Neptuno  |  adiutori  |  sacrum  |  M.  Aemilius  |  Flaccus*  q.'' 
Tibure,  iam  Romae  (XIF  5SS8  vidi).    —    1)   Ide7n  liomo  eodem  loco  titulum 

posuit  lovi  Custodi  (XIF  SSS7).  —  2)  Quaestor. 

3293  ll[e/]vius  Suavis  et  fi5]r[a]|sia'  Faustina  coniunx  eius  |  votum 
solverunt.  | 

Helvius  haec  voto  suscepi  munera  divi,  | 

constituique  lareni  sedibus  in  patrftts].  | 
Haec  eadem  coniunx  mecum  Faustina  locavi[/]  | 
undarum  domino  Nereidumque  patr[t]. 
Thuggae  i?i  Africa  (Carlon  decouvertes  en  Tunisie  p.  1S9).  —   1)  .  cr .  |  s .  ia 
traditur. 


3294    Severa  Nigri  f.  |  Volcano  et  Venti[s]  |  v.  s.  1.  m.   (Folcanus,  s. 

/ia.sta?ii,  d.  malleum  tenens ;  humi  forceps  iacet.  luxta  mulier,  cuius  vestis  vento 
inflata  esl,  ge?iibus  ?iixa.  A  lateribus  proto?nae  duae  barbata  altera,  altera  im- 
berbis:  Fenlorttm  scilicet). 

Nemausi  (XII  51SS  vidit  Hirschfeld).  —  Alios  Fulcani  titulos  Gallicos  habes 
XIII  SiOS—SW,  item  ib.  16T7  et  2940,  tibi  Fulcano  iungitur  Festa. 


40  Caput  XI. 

3295  Volk.  mili  |  sive  Mulcibero'  |  Lucii  Velti  |  Telesphorus  et  [ 
Chrysantus  (sic)  frat[r.]^  |  Vlvir.  Aug.,  nomi[«eJ  |  Vettiae  L.  f.  Secundi[nfle]  [ 
Telesphori  fil.  1  L.  d.  d.  d. 

Brixiae  (V  429S  vidit  Mommsen).  —  1)  Mulcibero  Folcano  dedicatut  fuit 
ettam  titulus  Sentinas  XI  S741  (sed  mutilus  et  fortasse  non  bene  descriptus).  Cf. 
Preller  li.  Myth.  2^  p.  148.  —  2)  Fratres. 

'        3296    ara  \V  \  Vo[/]cano. 

Romae  ut  videtur  (FI  799  ex  Passioneio).  —  1)  Videtur  cogitandum  esse  de 
aris  duodecim  deorum,  quarum  undecima  ad  Folcanum  pertinebat  (Henzen). 

3297  L.Helvaci.  C.  f.  M.  n.  |  Corbulo  pr.',  |  Volkano  don.  |  de 
sen.  sent. 

Albae  ad  Fucinum  (IX  6549  Mommsen  vidit  ectypum).  —  1)  Praetor  scilicet 
Albensium. 

3298  Q.  Vibius  Q.  f.  Maxumus,  M.  Varius  L.  f.  |  Capito  pr.  llvir.', 
aram  Volcano  maceriaq.  |  aream  saepiendam  piscinamque  ex  d.  d.  |  de 
pecunia  pubHca  facieda  (sic)  coer.  |  Q.  Vibius  Q.  f.  Maxumus  probavit. 

Narbone  (I  4488.  XII  4558  vidit  Hirschfeld).  —  1)  Praetores  duoviri  Narbo- 
nensium. 

3299  deo  patrio'  |  Cn.  Turpilius  |  Cn.  f.  Turpilijanus  aedil.  et  |  pr. 
sac.  Volk.  fac.*,  |  sigill.  Volkani  |  ex  voto  posuit.  |  Arg.  p,  XV  scrp.  |  IX'. 

Prope  Ostiam  rep.  (XIF  5  semel  sed  accurate  ut  videtur  saec.  XFIII  de- 
scripta).  —  1)  Deus  patrius  non  cofistat  an  idem  sit  atque  Fulcanus.  —  2)  Aediles 
et  praetores  sacris  Folkano  faciundis  saepe  me^norantur  in  titulis  Osliensibus,  cf. 
infra  inter  municipales.  —  Z)  Argenii  pondo  XF  scriptula  IX. 

3300  Volcano  |  Aug.  |  M.  Mucius  |  Frontinus  |  et  L.  Valer.  |  Cyril- 
lus  I  Augustal.  I  curator.  |  thermar. 

Camunti  rep.  (III  4447  vidit  Momnuen). 

3301  Volkano  Aug.  et  cw\{[oribus  eius]  \  C.  Mascul.  Lusor.  titul.  c[im 
SCr.^   dedit^   (sequuntur  vel  sequebantur  nomina  hominum  plus  nonagiiita). 

Celeiae  in  Norico  (III  S.  14699  Hirschfeld  vidit  ectypum).  —  1)  Titulum  cum 
scriptura  (sic  dubitans  supplevit  Hirschfeld,  collata  III  S196). 

3302  Volcano  |  Aug.  sacr.  |  ex  imp.,  vicus  Fortun.  a  templ.  |  For- 
tunae  ad  horr.  |  m.  p.' 

Prope  Poetovionem  rep.  (III  S.  40873  vidit  Hirschfeld).  —  1)  Sic  dubitans  legit 
Hirschfeld,  intellegens :  mille  passus,  p.  p.  legit  Gurlitt  Jahresh.  d.  oesterr.  arch, 
Intt.  II  4899  Anz.  p.  90. 

3303  in  h.  d.  d.  |  Volkan.  |  sacrum  |  vicani  |  Murren|ses  v.  s.  1.  m. 
Benningen  (fFurtemberg,  ibi  ubi  N.  2604)  rep.,  est  Stutlgart  (Brambach  1S9S 

vidit). 

3304  Volkano  |  et  Erquli  |  C.  Cassielcus  |  Martialis  |  voto. 

Prope  lacum  Ferbanum  (l.  Maggiore),  in  vico  Besozzo  (FSS10  bis  descripta 
taec.  XFII—Xrill). 


Tituli  sacri  et  sacerdotum.  —  Vulcanus.  Stata  mater.  Vesta.  41 

3305    Volcano  quieto  Aii|giisto  sacrum  mag.  reg.  |  III"  vic.  Sabuci* 

ann.  L  .  .  .  .,  |  C.  lulius   C.   I.   Salvius,  C.  Flav.  |  (reliqua  corrupta). 

Homae  rep.  in  Esquiliis  (VI  801  solus  descripsit  Fr.  Bianchini  auctor  accu- 
ratus).  —   1)  Magistri  regionis  tertiae.  —  2)  f^icus  aliunde  non  notus. 

3806  Volcano  quieto  Augusto  |  et  Statae  matri '  Augustae  |  sacrum  | 
P.  IMnarius  Thiasus  et  M.  Rabutius  Berullus  |  mag.  vici  armilustri'^  anni  V. 

Romae  olim,  sed  incertum  quo  loco  urbis  rep.,  nunc  Neapoli  (VI  802  vidit 
Mommsen).  —  1)  Cf.  Festus  p.  517  et  praeterea  Preller  R.  Myth.  2  p.  133  ed.  Jordan. 
—  2)  Vicus  artnilustri  memoratur  inter  vicos  regionis  decimae  tertiae  in  basi  Capi- 
tolina  Vl  473,  armilustrium  in  Notitia  urbis  reg.  XIII  Aventino. 

3307  Statao  matri  sac.  |  Q.  Coelius  Q.  I.  |  Apollonides  |  mag.  vici,  1 
D.  Laelio  Balb.,  |  C.  Antistio  Vet.  cos.' 

Romae,  incertum  qiio  loco  urbis  rep.  (VI  765  vidit  Henzen).  —  \)  A.u.  c.  747. 

3308  Germanico  Caesare  |  C.  Fonteio  [Copjitone  |  cos.'  |  k.  lan.,  | 
Statae'  Fortunae  Aug.  |  sacr.  |  Sex.  Fonteius  9.  1.  Trophimus,  |  Cn.  Pom- 
peius  Cn.  I.  Nicephor.,  |  mag.  vici  |  sandaliari^  reg.  |  IIII  anni  XVIIP,  |  d.d. 

Romae,  incertum  quo  loco  urbis  rep.  (VI 761  saepius  descripta  saec.  XVI).  — 
1)  A.  p.  C.12.  —  2)  Sieiae  excepit  Smetius,  sed  Statae  auctor  nonminus  accuratus 
Accursius  aliique.  —  3)  Cf.  infra  N.  5614.  —  4)  Huius  igilur  vici  magistri  primi 
Inierant  anno  u.  c.  748;  cf.  infra  ad  N.  5615. 

3309  Statae  matri  |  Aug.  sacrum  |  mag.  reg.  VII  |  vico  Minervi.  | 
anni  L,  |  Ap.  Arrenus  Appianus,  |  C.  Cornelius  Eutychus,  |  Sex.  Plotius 
Quartio,  |  C.  Vibius  Phylades.  |  Dedicata  est  |  XVII  k.  Sep.  |  lustratione. 

Romae  extra  portam  Pincianam  rep.  (VI  766  vidit  Henzen). 

3310  Statae.  * 

Fiamignani  in  Aequtculis  (IX  4H5  vidit  Hensen). 

3311  Statae  Augustae  |  matri  sacrum  |  Gpicernia  Q.  I.  |  Acris  posuit. 
Ad  Forum  Cassii,  non  lange  a  Sulrio,  rep.  (XI  5521   bis  descripta). 

3312  M.  Lollius  I  Epinic[MJs"  |  aed.  vovit,  |  Ilvir  |  dec.  dec.  |  Statae 
matr.  |  de  sua  pecun.  |  posuit  |  sacrum. 

Kato-Achaia,  quae  Olenus  fuit,  sed  videtur  Patras  pertinere  (III 300.  III  S.7236 
vidit  Duhn).  —  1)  EPIN|CYS  lapis. 


3313  (sub  imagine  deae  sedentis)  Vestae  sacrum  |  C.  Pupius  Firminus' 
et  I  Mudasena  Trophime. 

Romae,  iam  fVilton  -  House  in  Anglia  (VI  787  cf  50852,  delineavit  Fabretti 
de  column.  Traian.  p.559,  enarravit  fVissowa  ann.  inst.  arch.  1885  p.162  cf.  Michaelis 
Ancient  Marbles  in  Great-Britain  p.676  n.15*). —  1)  Idem  homo  numinibus  sanctis 
(Aesculapio  et  Hygiae)  posuit  titulum  VI  546  =  50790.  Anno  144  fuit  quaestor 
corporis  pistorum  urbanorum  (VI  1002). 

3314  [ViBJstae  donum  pro  salute  |  luliae  Aug.  matris  |  M.  Antonini 
Aug.  n.  p.  m.\  I  Eutyches  fictor^  cum  rilii[s]  |  voto  suscepto. 


42  Caput  XI. 

hi  foro  Romano  ad  basilicam  luliam  rep.  (VI  786  vidit  Henzen).  Lapidem 
stetisse  olim  in  atrio  Festae  coniecit  Jordan  To/>.  I  2  p.  297.  —  1)  Pontificis 
inaximi.  —  2)  De  fictoribus  ponlificum  cf.  Marquardt  Staatsr.  II^  p.  249  (item  supra 
N.  436  sub  fin.,  et  infra  inter  titulos  sacerdotum). 

3315  Vestae  sacrum  |  anlistiti  |  praedioiuni  |  Helvidiaaorum. 
Romae  in  hortis  quibtisdam  privatis,  ''prolome  Vestae[?]   colosseae  magnitu- 

dinis'  (FI  788  servavit  Fabrettius). 

3316  Vestae  sacru[m]  |  P.  Titius  L.  f.,  |  P.  Curtius  P.  f.  Salas.»  | 
llllvir.,  de  munere  |  gladiatorio  |  ex  s.  c. 

Canusii,  basis  quadrata  (IX  526  vidit  Mommsen),  Gemellus  est  titulus  basis, 
quam  iidem  quattuorviri  ex  senatus  Canusini  consulto  posuerunt  Vortumno  (infra 
N.  5SS9).  —  1)  Curtii  Salassi  memorantur  ap.  Ciceronem  ad  fam.  6,  48,  2  (a.  u. 
c.  709).  Hieronym.  chron.  ad  a.  Abr.  4976  (a.  u.  c.  745),  in  titulis  parietariis  Pom- 
peianis  IV  4886.  4919,  denique  JII  346. 

3317  Vestae  |  Q.  Cassius  M.  f.  |  Varus  |  v.  s.  I.  m. 

Castelrotto  prope  Veronam,  nunc  Veronae  (V  5919  vidit  Mommsen).  Alius 
quoque  titulus  Veslae  in  eadem  regione  repertus  est  (V  5920). 

3318  Vestae  Aug.  |  sacrum  |  M.  lunius  Quir.  |  [//ijspanus  |  Sego- 
viensis'  |  testamento  suo  |  fieri  iussit.  |  Huic  ordo  Naevens.^  |  decreto  lo- 
cum  1  dedit. 

Hispali  (Sevillae)  rep.,  sed  fortasse  aliunde  eo  adlata  (II 4466  vidit  Huebner). 
Aliam  dedicationem  Vestae  Augustae  in  Hispania  factam  habes  II  5578.  —  1)  Cf. 
Hirtius  bell.  Alex.  37,  6;  Huebner  l.  c.  et  suppl.  p,  844.  —  2)  Cf.  II 4048  cum  nota 
Huebneri  p.  453. 

De  GalUcis  quibusdam  titulis  Veslae  cf  ad  N.  5294. 


3319  lano  Ge|mino  |  Consuti.  |  lanuarius  |  v.  s.  1,  m. 

Rep.  prope  Wolfsberg  in  Carinthia  in  imo  monte  Saualpe  (III  S092*  vidit 
fVilmajins). 

3320  lano  patri  |  Aug.  sacrum  (  C.  lulius  C.  f.  Ser.*  |  Aetor"  aed.,  | 
donalus  ab  Ti.  Caes.  |  Aug.  f.  Augusto  torq.  |  maiore  bello  Delma|tico,  ob 
honorem  |  Ilviratus  cum  liberis  |  suis  posuil. 

JWavii  certe  inde  a  saec.  XVI,  sed  videtur  adlata  esse  ex  Dalmatia;  iam 
Ateste  (III  5138  vidit  Mommsen).  Etiam  alias  dedicationes  layio  patri  faclas  habe- 
mus  ex  Dalmatia  (III  2881.  5050).  —  1)  Sergia  tribus  passim  reperitur  in  Dal- 
matia  (cf.  Kubitschek  imp.  Rom.  trib.  descr.  p.  252).  —  2)  CognoTnen  alibi  non 
repertum. 

3321  lano  Aug.  |  sacrum  |  Cinius  Genialjis  pro  salute  o|rdinis  sui 
el  civi|um  suorum  silmulacrum  ti.'  |  reformavit  ad|que  restituid.' 

Aenonae  (Nona)  in  Datmatia  (III  2969  servavit  Cyriacus).  —  l)  Sic  traditur. 

3322  Pannicus  |  Phospori,  |  Primigenius  |  Primi  |  aram  |  lanipatri  | 
sua  pec.  f. 

Asisii  (XI  3574  vidit  Bormann). 


Tituli  sacri  et  sacerdotum.  —  Vesta.  lanus.  Saturnus.  Ops.  43 

3323  laoo  patri  Aug.  sac.  |  L.  Atrilius  L.  f.  Felix  |  votiim  sol.  L 
animo  |  s.  p.  f.  et  tiedicavit. 

Dianae  in  Numidia  (FIII  4S76  vidit  U^llmanns). 

3324  laDi  patro  (sie)  \  L.  Bennius  |  Primus  |  sacerdos  |  cum  Bennio  | 
Fortunato  |  fllio  |  v.  s.  I.  a. 

Prope  Lambaesim  (Flll  2608  vidit  Renier).  —  Titulum  Musti  in  Africa  [/]ani 
(sic)  patri  Aug.,  simul  aittem  JSiitrici  et  Frugifero  diis  dedicatum,  dabimus  infra 
inter  titulos  numinum  Afrorum. 

3325  M.  M.  et  I  L  P.  Aug. 

Mactari  (FIIl  S.  11797  vidit  Cagnat).  —  Malri  Magnae  el  lano  patri  Augusto. 


3326  senalus  populusque  Romanus  |  inceudio  consumptum  reslituit. 
Romae  in  foro,  in  epistylio  aedis  oclo  columnarum  ad  imum  clivmn  Capito- 

linum,  litteris  olim  aere  incrustatis  (FI  957 ;  Huebner  ex.  scr.  epigr.  469).  Aedem, 
quae  per  tria  saecula  Concordiae  fuisse  ptitabalur,  ia?n  constat  (praeserlim  post 
effossa  rudera  verne  aedis  Concordiae)  fuisse  antiquissimam  aedem  Satumi  (cf. 
lordan  Top.  I  2  p.  560  seq.),  quam  restituit  L.  Mtmatiiis  Plancus  consul  a.  712  (cf. 
supra  ]S.  41. 886).  Hic  titulus  ad  aliam  restitutiotiem  spectat,  factain  eam  vix  ineunte 
saeculo  p.  Chr.  tertio,  ut  plerique  putatit  (cf.  lordan  Top.  l.  c.  p.  561  7iot.  69),  nam 
illis  temporibus  imperatores  templa  urbis  Romae  restiitiere  solebant,  neque  potuit 
omnino  sileri  de  imperatore  in  titulo  illo  loco  proposito,  scd  polius  labente  saec. 
tertio,  cujn  imperatores  admijiistrationem  ur.bis  Romae  paulatim  senatui  relinque- 
rejit,  vel  etiam  saec.  IF'. 

3327  Saturno  |  Aug.  sac.  |  Claudia  |  Aesernina  |  sacerdos  |  divae 
Auguslae  |  t.  p.  i. 

Narnnae  iji  Dalmalia  (III  1796  bis  descripta). 

3328  Saturno  |  conserv[arorj]  |  .  .  .  . 

Ferotiae  (F5295  vidit  Mommsen).  Alias  dedicationes  Satumo  (Saturno  Augusto) 
factas  Feronae  habes  V  5291.  5292.  88ii. 

3329  Opi  divinae  |  P.  Aruntius  |  P.  f.  |  Aeserninus  lUilvir  |  p.  v. 
Prope  AeserJiiam  (IX  2655  ad  exemplujn  aucloris  paene  ignoti  et  fidei  in- 

certae). 

3330  ex  impe[no]  1  Opi  et  |  dibus  et  |  deabus,  [  Vettia  | *  |  d. 

d.  1.  m. 

Prope  Albam  Fucejitem,  Jion  longe  a  Tagliacozzo,  rep.  (IX  5912  vidit  Motnm- 
sen).  —  1)  Cognomen  Fettiae  recte  legi  noJi  potuit. 

3331  \Opi]  Opifer.  sac*  D  .  .  .  I ius. 

Prope  FideJias  rep.,  fragmetitejn  vasis  quadrati  (Eph.  7, 1268  =  Notizie  1889 
p.  109  descr.  Lancianius).  —  1)  Opis  Opiferae  sacra  urbana  jnettiorat  hemerologiutn 
fratriun  Arvalium  sub  d.  25  Aitg.  (cf.  CIL.  I  ed.  2  p.  526),  aedem  eiusdem  deae  me- 
morat  Plin.  h.  n.  11, 174;  cf.  lordan  eph.  ep.  I  p.  229,  Top.  I  2  p.  45.  Cetemm  etiatn 
alia  nuttiitia  opifera  dicebatitur  (Diatia,'  v.  supra  N.5258;  Forlima  XIF  5S59.  cel.). 


44  Caput  XI. 

3332  Opi  Aug.  sac.  |  A.  Poinpeius  Dativus  |  numioi  sanctissi|mo,  per 
antistitis  (sic)  \  iussus,  de  suo  |  fecit. 

Theveste  (FIII  S.  i6S27  vidit  Schmidl).  —  Forlasse  in  hoc  titulo  Afrieano 
Opis  nomine  intellegitur  numen  a  Romanoriim  dea  Ope  plane  diversum.  Titulum 
Saturno  domino  et  Opi  reginae  sacratum  Lambaesi  (item  complures  Satumi)  dabi- 
mus  infra  inter  titulos  numinuvi  Africanorum. 


3333  [Cjereres  ca  .  .  .  . 

Parisiis  in  museo,  tabella  aenea  Utteris  antiquissimis  (I  811.  VI  87  vidit 
Huebner).  Supplendum:  Cereres  castae,  vel  potius,  similiter  ut  supra  N.  5101 :  Ce- 
reres;  cas{te  facito].  Castus  Cereris  memoratur  ap.  Festum  p.  1S4  s.  v.  minuitur.  Cf. 
etiam  Pascal  Hervi.  50,  189S  p,  S49  seq. 

3334  Cereri  sacr.  (vir  bovem  ducens,  vir  tibiis  canens,  mulier  stolata  ad 
tripodem  stat  sacrificans.  In  latere  dextro  urceus,  infra  sus,-  in  sinistro  patera, 
infra  ovis.     In  postica  truncus  iauri). 

Carseolis  rep.   (IX  4031  vidit  Slevenson). 

3335  Cereri  August.  |  matri  [s]a[cjr.*  |  L.  Bennius  Primus  |  mag. 
pagi,  I  Bennia  Primigenia  |  magislra,  fecer.  1  Germanico  Caesare  II,  |  L. 
Seio  Tuberone  cos.^  |  Dies  sacrifici  XIII  k.  Mai.^  (In  lateribus  videntur  fuisse 
spicae  et  taedae). 

Incertum  quo  loco  rep.,  fortasse  ibi  ubi  J\.  5556,  una  cum  qua  proponitur  a 
quibusdarn  (XI  5196  semel  descripta  saec.  XVI).  Orjiamenta  laterum  similia  vi- 
dentur  fuisse  etiam  in  inscriptione  Cereri  dedicata  X  467.  —  \)  In  apographo  vi- 
detur  fuisse  agr,  —  2)  A.  p.  C.  18.  —  3)  19  Apr.,  postremus  dies  ludorum  Cerialium 
urbanorum,  cf.  CIL.  I  ed.  2  p.51S. 

3336  Cereri  |  frugif.  |  sacr.  |  L.  Veianius  Cosmus  |  p.  p. 

JSepete  (XI  5197  vidit  Bormann). 

3337  (caput  capri;  iuxta  culter,  patera)  Cereri  |  Vert.'  sac.  |  Bovia  | 
Maxima  |  sacerdos  |  XV  viral.'^  |  (sequuntur  Htterae  complures  dimidiatae  non 
certae  lectionis). 

Potentiae  in  Lucania  (X  129  vidit  Mommsen).  —  1)  Cognomen  deae  obtcurum. 
—  2)  Sacerdotes  quindecimvirales  praeterea  non  novimus  nisi  Matris  magnae 
Idaeae,  cf.  Marquardt  Staatsv.  III  ed.  2  p.  59S  7iot.  4  et  infra  inter  titulus  numi- 
num  peregi'i7iorum. 

3338  Claudia  Attica  |  Attici  Au[^.]  lib.  a  r^ti6nib.,  |  in  sacrario  Ce- 
reris  Antiatinae  |  deos  sua  impensa  posuit,  |  sacerdote  lulia  Procula,  |  imp. 
Ca6sar.  D6mitiano  |  Aug.  Germanic.  XI  cos.' 

Antii  rep.,  est  Feronae  (X  6640  vidit  Mornmseti).  —  1)  A.  8S. 

3339  monitu  sanctissimae  Cereris  et  Nympharum  hic  puleus  factus 
omni  sumptu*  |  C.  CaeciH  Onesimi  |  patro.  et  qq.  p.  p.  c.  m.  adiutor.',  | 
et  L.  Hortensi  Galli  |  qq.  naulicariorum^  |  et  N.  Treboni  Eutychetis  I 
qq.  II  acceptorum.*  |  Ded.  X  k.  Sept.  Laterano  et  Bufino  |  cos." 

Ostiae  rep.,   7iunc  Romae  m  Faticano,  puteal  rotU7idum  77iarmoreum  (XIV  S 


Tituli  sacri  et  sacerdotum.  —  Ops.   Ceres.  45 

vidit  Jlenzen).  —  l)  Hucusque  litterae  scriplae  in  mavgine  superiore  pulealis,  reli- 
quae  in  fronte.  —  2)  Patroni  et  quinquennalis  perpetui  corporis  mensorum  adiu- 
torum,  3)  quinquennalis  nauticariorum ,  4)  quinquennalis  ilerum  acceptorum.  De 
hi.s  corporibus  Ostie/nibiis  vide  supra  J\.  liSI  et  infra  inter  titulos  municipales,  — 
5)  23  Aug.  Iff7. 

3340  Ser.  Sueti.  Ser.  l.  Bai.,  |  P.  Babrius  L.  1.,  |  M.  Sexti.  N.  M.  I.,  | 

N.  Sexli.   N.  M.   1.,  |  L.   Hordioni.   L.  1.  Lab.   (sequuntur  aHa  nomina  libertino- 

rumocto).  Heisce  magistreis'  Cererus  murum  |  et  pluteum'^  long.  p.  ±XXX, 
alt.  p.  XXI,  I  faciund.  coiravere*  eidemq.  loid.'  Fec,  |  C.  Atilio  Q.  Ser- 
vilio  cos.* 

3341  .  •  •  nius  L.  ('.,  I  .  .  .  .  ius  L.  f.*  |  (sequuntur  nomina  decem,  in- 
genuorum  omnia).  [Heisce  magtstreis]  Cererus  murum*  et  |  [plutenm  long. 
p.]  .  .  XH,  altum  XXH,  laciundum  coiraver.,  [C.  F/]avio  C.  t. ,  C.  Mario 
C.  f.  cos." 

Capuae  (I  566.  368.  X  3779.  5780;  Ritscld  tab.  LXIIJb.c).  —  l)  In  titulo 
eodem  anno  eodemque  loco  et  ab  hominibus  eiusdem  fere  condicionis  posito  iiifra 
N.5597  scriptum  est  magistrei,  coeravere,  loedos.  —  2)  Eliam  Castoris  et  PoUucis 
magistri  qui  eodem  anno  fuerunt  praeter  ludos  exhibitos  murum  et  pluteum  fa- 
ciundum  curaverunt  (JV.  3597).  —  3)  A.  648.  —  4)  Nota,  cum  a.  6i8  duodecim 
magistri  fuerint  libertini,  a.  630  omnes  fuisse  ingenuos.  —  5)  Apicis  ad  designan- 
dam  vocalis  longitudinem  positi  antiquissimum  hoc  exemplum.  —  6)  A.  630  (C.Marius 
tioc  anno  iterum  consul  fuit,  sed  iterationis  nota  omissa  est). 

3342  Favonia  M.  f.,  |  sacerdos  Cereris  (  publica  p.  R.  Q.* 

Romae  (I  1106.  fl  2182  Rilschl  tab.  XCj).  —  1)  Populi  Romani  Quiritium. 
Ceterum  cf.  N.  5545  not. 

3343  Casponia  P.  f.  |  Maxima  |  sacerdos  Cereris  |  publica  populi  | 
Homani  Sicula'. 

Roinae  (FI  2181.  52443  nuper  paene  lotam  vidit  Gatti).  —  \)  De  sacerdoti- 
bus  Cereris  e  Graecia  (magna)  Romam  accitis  et  civitate  donaUs  agit  Cic.  pro 
Balb.  24,  53.     Cf  Marquardt  Staatsv.  III  ed.  2  p.  564. 

3344  Munniai  C.  f.*  |  sacerd.  Cer.^  (culter,  scrofa). 

Atinae  in  Campania  (I  1176.  X  3075  Ritschl  tab.  LXf).  —  1)  Fieri  polest 
ut  perierit  aliquid  in  fine  singulorum  versuum.  —  2)  Vt  Romae  (v.  N.  5342.  3543), 
ita  in  oppidis  quoque  Italiae  inferioris  sacerdoles  publicae  Cereris  creari  sole- 
bant,  ut  Puteolis  (IX  1812)  et  Pompeiis  (X  812.  1074),  cf.  praeterea  iriscriptiones 
quae  sequuntur. 

3345  Lolliae  |  Primae  |  sacerdoti  |  Cereria  (sic). 

Prope  Aeclanum  (IX  1038  vidit  Dressel).  Ad  aliam  sacerdotem  Cereriatn  spectat 
IX  3558  ■■  Buecheler  carm.  epigr.  1125. 

3346  .  .  I *  I  sacerdos  Cereris  |  publica  summa. 

3347  Staiae   M.  f.  |  Pietati  |  sacerd.  Cerer[»s]   |  publ.  primae.  |  L. 


d.  d.  d. 


46  Caput  XI. 

Teani  (X  4793.  4794  hane  vidit  Mommsen,  Hlatn  solus  vidit  Fabius  Giorda- 
nvs  saec.  XVI). —  1)  Nominis  ut  videtur  vestigia  haec  iMacqui  ...  enotavit  Giord. 

3348  .  .  .  icuria  M.  f.  sacerdos  |  Cerialis  mundalis '  |  d.  s.  p.  f.  c. 

Capuae  (X  5926  vidit  Mommsen).  —  1)  Mundum  sacrorum  Romanorum  pro- 
prie  Cereri  sacrum  fuisse  ex  Festi  loco  p.  •142  licet  male  hiante  effieitur.  Propterea 
sacerdos  Cereris  recte  appellatur  item  mundalis  (Mommsen  l.  c). 

3349  viva  fecit  |  Suellia  C.  f.  |  Consanica  |  sacerdos  |  Cerialis  |  deia 
Libera.'  |  H.  m.  li.  n.  s. 

Aeserniae  (IX  2670  viderunt  Mommsen  et  Dressel).  —  1)  Sacerdos  Cerqris 
et  dei  Liberi  videtur  sic  appellari  potuisse  (cf.  N.  5543.  5548). 

3350  Agria  Sueia  N.  f.  |  sacerdos  |  Cerer.  et  Venerus. 

Casini    (1  1185.   X  S191  bis  descripta). 

3351  Mamia  V.  f.  |  sacerdos  |  Cereris  et  Veneri[s]. 

Pratolungi  prope  Sulmonem  rep.  (IX  5090  vidit  Dressel),  Aliae  sacerdotes 
Cereris  et  Feneris  Sulmonenses  sunt  IX  5087.  5090.  Surrenti  quoque  Ceres  et 
Venus  saeerdotem  mulierem  habebant  (X  680.  688).     Cf.  Nissen  Pomp.  Stud.  p.  528. 

3352  Flaviae  |  Ammiae  |  sacerdoti  {  Cereris  |  ob  honorem  |  caerimo- 
niorum  |  honestissime  |  praebitorum,  |  decreto  ordinis.' 

Leprignani  in  agro  Capenate  (XI  5955  vidit  Bormann).  —  1)  Scilicet  muni- 
cipis  Capenatium. 


3353  Serviai  C.  f.  |  sacerdolis  Liberi  |  publicai  Aquinatis. 
Aqiiini  (I  1182.  X  5422  Ritschl  tab.  LXXg). 

3354  P-  Annaeus  Q.  1.  |  Epicadus'  |  aedem  Leiberi  |  patrus  faciund.  | 
coir.  hib.  mer. 

Prope  Naronam  Dalmatiae  rep.  (1 1469.  III  1784  vidit  Momfnseti).  —  1)  Idem 
Epicadus  memoratur  I  1471  =  ///  1820. 

3355  Libero  palri  |  sancto  sacr.  |  Sex.  Caelius  j  Primitivus  et  |  Pubh- 
cia  Antulla  |  voto  suscepto  |  d.  d.  (In  parte  aversa)  dedic^verunt  |  idib. 
Octobr.  l  Cn.  Pompeio  Feroce  |  Liciniano  |  C.  Pomponio  Rufo  |  cos.' 

Romae,  nune  Florentiae  (VI  468  vid.it  Henzen).  —  1)  Cos.  vocabulum  ad 
prioris  consulis  nomen  adseriptum.  Consules  illi  fucrunt  suffecti,  ajino  incerto, 
saec.  p.  Chr.  I  sine  dubio. 

3356  L  0.  m.  c'  I  et  Libero  |  patri  vinijarum  (nic)  con|servatori  | 
Verus  et  Vajlerius  Vale|ri  Maximini  |  v.  s.  1.  m. 

Prope  lacum  Verbanum  (l.  Maggiore)  loeo  dicto  Mezzana  rep.  (V  S545  vidit 
Mommsen).  —  1)  lovi  optimo  maximo  eonservatori(?). 

3357  Libero  |  Cratilhano. 

Aeserniae  (IX  2651  vidit  Mommsen). 


Tituli  sacri  et  sacerdotum.  —  Ceres.  Liber.  47 

3358  .. .  Kalandio  pro  sua  salute  dooum  |  (vestigia  duorum  pedum  circum- 
data  a  serf/ente)  \  [Ijibcro   KalliDiciaDO*. 

Romae  (fl  465  vidit  Henzen).  —  1)  Agnomen  koc,  ut  etiam  Liberi  patrit 
I^ocliant  N.  1950,  ductum  ab  eo  qui  primus  sacellum  instituit  (cf.  7V.  5iS5). 

3359  Libero  |  Pantheo'  |  sacr. 

Pentimae  (IX  5I4S  descr.  Acairsius  aliique).  —  1)  Signum  Liberis  (sic)  Panthei 
memoratur  XI F  2865. 

3360  deo  saocto  nuiDini  |  deo  magno  Libero  |  patri  et  adstatori  | 
et  conserbatori  h.  !.•  coll.  |  Velabrensium  |  Domitius  Secundus  curat.  |  et 
instaurator  fratrib.  suis.  ^ 

Romae  in  Felabro  rep.  (FI  467;  Gatti  Notizie  degli  scavi  189%  p.  545).  — 
1)  Huius  loci.  —  2)  Fratres  videntur  dicti  esse  pro  coUegis. 

3361  pro  salutem  et  victorias  |  dd.  nn.  |  impp.  Severi  et  Antonini 
Augg.  I  et  luHae  Aug.  matri  Augg.  totiusq.  |  domus  divinae  eorum,  |  ex 
concessu  in  praediis  suis  sacrarium  |  dei  Liberj  cum  aedicula  et  coIum|nis 
suis  inpendis  marmora[r]un[<]'  |  et  aream  et  ortulum  super  Nym|phis  qui 
locus  appellatur  Memphi'^,  |  donum  dederunt  spirae.' 

Romae  (FI  461  semel,  sed  accurate,  descripta  saec.  XFIII).  —  1)  marmora 
nunc  traditur.  —  2)  Locum  qui  appellatur  Memplii,  suspicatur  Marini  Arv.  p.  628 
in  memoriam  itineris  per  Aegyptum  facti  a  Severo  nominatum  esse;  cf.  vit.  Sev.  17. 
—  3)  Cf  N.  5270.  5567.  5569/70. 

3362  corpus  fuIIon|um  qui  in  aedifi|cium  contulerunt  (sequuntur  no- 

mina  corporatorvm  viginli  duo.  Deinde  sculpta  aedicula  cum  imagine  Bacchi,  qtd 
niaiiu  dextra  videtur  tenuisse  ca7itharum)  Libero  Aug.  sac.  |  in  columna 
corpo.*  1  Sex.  INonius  luvenajlis  nomine  s.  et  fll.  suor.  |  Noni  et  Luci,  Li- 
berum  funjdente  vinu  p.  s.  f.'  idemq.  d. 

Mactari  in  Africa,  columna  (Bull.  du  comite  des  travaux  hist.  1895  p.  124).  — 
1)  Corporatorum  (?).  —  2)  Fundentem  vinum  pecimia  sua  fecit. 

3363  Tullius  (  Zoticus  VI|vir  Aug.  ad  |  Liberum  patrem  |  cum  re- 
dimiculo  |  auri  111'  et  thyrso  |  et  cantaro  arg.  p.  IIS^  |  testamento  |  .  ... 

Arimini  (XI  558  semel  descripta  saec.  XV).  —  1)  Ante  III  videtur  exciditte 
scripulorum  signum.  —  2)  Argenti  pondo  2^/2. 

3364  Libero  patri  |  sacrum  |  T.  T.  Flavii  Ecle|ctianus  et  01ym|pia- 
nus  fil.  eius,  |  sacerdotes  |  orgiophantae. 

Puteolis  (X  4585  saec.  XFI  bit  ut  videtur  descripta). 

3365  Libero  patri  sa|crum  XXannale'  |  T.  FI.  Eglectiani  sacerd.,  | 
Aurel.  Aug.  lib.  Draco  |  parastata  consacravit. 

Neapoli,  Puteolis  ut  videtur  oriunda  (X  1584  vidit  Mo7nmsen).  —  1)  Fi 
cennaie. 


48  Caput  XI. 

3366  [pro  salute?  mp.  Caesaris  l.  Septimii  Severi  Pii  \  Pjertinacis 
Aug.  et   [M.  Aureli  4n/o]|nini   Pii   Aug.  et  P.  Sep{[imi  Getae  no6j] |lissimi 

Caes.  et  Iuii[a«  Domnae  mat.  Augg.]  \  et  liastrorum,   Stla[ccta] 

sacerdos  Cererum  introit[ws  causa]  .  .  .\  thiaso  Placidiano  donavit | 

[/^]lavio  T.  f.  Eclectiano  sace[rdote] |  [e]t  Stlacciis  Sotere  et  Repa- 

r[ato] 

Puteolis  rep.,  esl  Neapoli  (X  1383  vidit  Mommsen). 

3367  Libero  patri  |  spira  Ulubrana  |  d.  s.  p.  f. 
Corae  (X  6310  ab  incolis  quibusda?n  Corae  oppidi  descripta). 

3368  Liber[o]  pal[n]  Aug.  sacrum.  |  L.  {vel  T.)  Calpurnius  Fortu- 
natus  cistifer*  pedisequarius  ^  et  lulia  |  Pattara  uxor  pedisequaria^  et  Cal- 
purnius  Restutus  fil.  cistifer  pedisequa|rius^  et  Calpurnia  Fortunata  fil. 
pedisequaria^  et  Calpurnii  Fortunatii'  |  filii  cistiferi  pedisequari,  votum 
solverunt  (ad  margine?n  et  inter  vocabula  saepins  signa  y  et  '\\\.) 

Prope  Thamugadem  (Gsell  mel.  d'arch.  et  d'hist.  13,  4895  p.  i77).  —  1)  In 
inscriptio7ie  item  Africana  f^II1 10627  =  16352  reperitur  coronatus  cistifer.  —  2)  Pedi- 
sequarii  fortasse  sunt  qui  dx9?.ov9^oi  dicuntur  in  inscriptione  Samolhracia  I  381 
==  ///  713  (ubi  recensentur  post  symmystas).  —  3)  Scr.  Fortunati. 

3369  Pontius  da|duchus  spijrarches  Li|beris*  patris  |  stibadium  re- 
s[f«7]|uit  loco  suo. 

3370  Achilleus  |  spirarch[es  i?]|beris'  pat[ns]  |  stibadium  [res^ltituit 
loco  [sno]. 

tiomae  rep.  (FI  2231.  2232  semel  iterumve  descriptae  saec.  Xf^II).  —  1)  Sic 
videtur  in  utroqt/e  lapide  fuisse. 

3371  L.  Aemilio  Ad|iutori  antisti|ti  sacrorum  Lijberi  palris  curijae 
Aug.  anni     ',  |  curia  Aug.  pa|trono  ob  meri|[/]a  sua  pecunia  |  posuit/. 

Lepti  minore  rep.  (Revue  arch.  27,  1893  p.  402   n.  18i   descr.  Gatickler).  — 

1)  Numeri/m  omissum  esse  apparet. 

3372/3  Ti.  Claudio  Ner.  P.  Quintilio  |  Varo  cos.S  |  L.  Octavius  Cha- 
rito  operis  (sic)  \  faciundo  praefuit  el  parietem  |  supra  arcus  de  suo  fecit,  | 
signu[m  L]iberi  et  Priapisci^  |  [pos]  uit. 

Prope  Telesiam  in  Samnio  (IX  2197  vidit  Mommsen).  —    1)  ^4.  u.  c.  741.  — 

2)  Sigilla  Priapi  et  Liberi  memoranlur  etiam  VI  364. 

3374  Alfeno  Fortunato  | 

visus  dicere  somno  | 
Leiber  pater  bimajtus*, 
lovis  e  fulmine  |  natus, 
basis  hanc  no|vatione'm 
Genio  |  domus  sacrandam.  | 
Votum  deo  dicavi 
praef.'^  |  ipse  castris. 


Tituli  sacri  et  sacerdotum.  —  Liber.  49 

• 
Ades  ergo  |  cum  Panisco 

memor  |  hoc  munere  nostro  | 

natis  sospite  matre;  | 

facias  videre  Romam  | 

dominis^  munere  hono|re 

mactum  coronajtumque. 
Lambaesi  (f^lll  S652  vidit  ff^dmanns) .    Cf.  Buecheler  carm.  epigr.  n.  1S19.  — 
1)  Fiiletur  scribendum   himater   (quadratarius  aberravit  in  versum  seqxientem),    ut 
Bacchus  vocatur  etiam  ab  Ovidio  met.  4, 12  et  alibi.  —  2)  Praefectus.  —  3)  Fortasse 
M.  Aurelius  et  f^erus,  quorum  aetati  carmeJi  optime  convenit. 

3375  fecerat  Eufranor  Bacchum,  |  quem  Gallus  honorat  | 

fastorum  consuP  carmine  |  ture  sacris. 

Romae  in  monle  Aventino  rep.,  litteris  non  bonis  (f^I  48  vidit  Hen&en;  cf. 
Huebner  ex.  scr.  epigr.  n.  H41).  Buecheler  carm.  epigr.  n.  889.  —  1)  Significatur 
Gallus  aliquis  consul  ordinarius,   fortasse  is  qui  consul  fuit  a.  298. 

3376  Bacchum  |  et  Sylenum  (sic)  \  sobrios  |  vides:  |  sic  cocum  {  decet. 
Romae  (fl  49  vidit  HeJizen).     Cf.  Buecheler  carm.  epigr.  1798. 


3377  bic  fuit  horridus  |  ante  locus,  | 

Asteri'  consilio  coe|ptus,  Liberi  ter  Bromio.*  | 
Silvigeri^  dei  auxilium  |  renovatum  in  urbe. 
Romae  (Fl  462  viderunt  de  Rossi  et  Henzen;  Buecheler  carm.  epigr.  n.  894).  — 
X)  Videlur  esse  unus  ex  Turciis  cognomine  Asteriis  supra  N.  1229.  1250,  fortasse 
Apronianus  praefectus  urbi  a.  565.  —  2)  Liber  videtur  dici  ter  Bromius,  sed  quam 
ob  causam,  obscurum  (cf.  Buecheler  l.  c).  Pro  Bromio  scribi  debuisse  Bromiq.,  ut 
vocabulum  cohaereat  cum  iis  quae  praecedunt,  putat  Henzen.  (Significari,  filios 
filiasve  tres  Asterii  dedicavisse  vino  et  ture,  nuper  coniecit  Momms.)  —  3)  Intellegi 
videtur  Silvanus.  Titulum  prostitisse  in  aedicula  Libej-i  et  Silvani  probabiliter 
statuil  Henzen. 

3378  pro  saiute  |  P.  Betuleni  |  Apri  nberis[que*  eius  lovi  |  o.  m. 
Libero  Lib.*,  |  IViceforus  act.*  |  v.  s. 

hi  Sabinis,  prope  locum  dictum  Lavaj-ete,  agri  ut  videtur  Amitemini  (IX  4S15 
vidit  Dressel).  —  1)  Requiritur  liberorumque.  —  2)  Liberae,  —  3)  Actor. 

3379  Liberae  |  sacr. 

Romae,  ara  (FI  469  cf.  add.  p.  500S  vidit  Henzeji). 

3380  Libero  pa|tri  et  Liberae  |  M.  Ulp.  Firjminus  im|m.  librar.  |  p.* 

Potaissae  (Torda)  in  Dacia  (III  S.  7684  vidit  Domaszewski).  —  1)  Immunis 
librarius  (cf  supra  N.  2427)  posuit.  Alium  tilulum  a  milite  quodam  exereitus 
Dacici  pusitum  Libero  patjn  et  Liberae  habes  supra  N.  2459.  De  Libero  Dacorum 
cf,  Domaszewski  Rel.  des  roem.  Heeres  p.  S4.  Liberi  Thracici  titulos  nonnuUos  dabi- 
mus  infra  in  capite  de  numinibus  peregrinis. 

3381  templum  Liberi  |  patris  et  Liberae  vetus|tate  dilabsum  resti- 
tuit  I  coh.  I  Belg.'  adiectis  porlticibus,  curam  agente  |  Fl.  Victore  7  leg.  I 
Ad.  p.  f.*  I  Severo  et  Pompeiano  |  II  cos.^ 

Dessau,  Inscriptiones  Latinae  II.  4 


50  Caput  XI. 

Humac  prope  Ljubuski,  in  provincia  Dabnatia  (III  1790  —  III  S.  848i  vidit 
Hirschfeld).  —  1)  Cf.  supra  N.  2S79.  —  2)  Centurione  legionis  primae  Adiutricis 
piae  fidelis  (de  centurionibus  legionariis  cohortium  auxiliariarum  curam  agentibus 
cf.  supra  N.  2612  seq.).  —  3)  A.  175. 

3382  Libero  |  [p]ain  et  Li[6]|ere,  et  Herclia[»][is  et  cervabu[s]'  |  Ro- 
manus  Au^^r.]  n.  |  et  Aur.  Creste  vo[f.]  |  posuerun[f]. 

Ainpeli  (Zalatnae)  in  Dacia  (III 1S05  vidit  Mommsen).  —  1)  Hercliani  et  cervae 
fuerunt  fortasse  coUegia  duo  viroruvi  feminarumque  cum  Liberi  et  Liberae  cullu 
nescio  quo  modo  coniuncta  (Momms.). 

3383  l.  0.  m.  Fu[l.y  1  et  lun.  Re^^.]  |  et  deo  Lib.  |  et  Hilare,  |  G. 
lul.  Serv[an]|dus  vet.  [et]  |  Fl.  Numisi[Ms  et  \  iV]umisia[nMs] 

Naissi  (III  1680.    III  S.  82i8  vidit  Domaszewski).  —  \)  Cf  N.  30i7  seq. 

3384  deae  Semelae  et  |  sororibus  eiius  |  deabus  ob  honorem  |  sacri 
matratus  |  Reginia  Paterna  |  mater  nata  et  |  facta  aram  po|suit  J  sub  sacer- 
dota[feJ  I  Seranio  Catullo  |  patre. 

Coloniae  Agrippinae  rep.  a.  167i  (Brambach  515  qui  vidil). 


3385      litoribus  vestris  quoniam  certamin[a]'  laetum 

ex[A]ibuisse  iuvat,  Castor  venerandeque  Pollux'"', 
munere  pro  tanto  faciem  certaminis  ipsam, 
magna  lovis  proles,  vestra  pro  sede  locavi, 
urbanis  Catius^  gaudens  me  fascibus^  auctum 
Neptunoque  patri  ludos  fecisse  Sabinus^. 

Ostiae  (XI f^  1  semel  descripta  saec.  XF,  a  Cyriaco  ut  videtur).  —  1)  cerla- 
mine  traditur.  —  2)  Ludos  Castorum  Osliae  a  magistratibus  urbanis  (quarto  p.  Chr. 
saeculo  a  praefecto  urbis)  celebrari  solitos  memorant  Polemius  Silvius  in  fastis  sub 
die  27  lan.  (cf.  CIL.  I  ed.  2  p.  508),  et  Aethici  quae  dicebatur  cosmographia  (Geogr. 
Lat.  min.  ed.  Riese  p.  85).,  cf.  praeterea  Ammian.  Marc.  19, 10,  4.  —  3)  Ptdetur  esse 
Catius  Sabinus  qui  consul  iterum  ordinarius  fuit  a.  216  (cf.  supra  N.  435).  — 
4)  Significari  videtur  praetura  urbana,  in  qua  Catius  Sabinus  etiam  Herculi  carmeyt 
dedicavit  infra  N.  5402.     Praetor  Sabinus  videtur  fuisse  sub  Commodo. 

3^6 

.  .  Calvius  P.  f.  P.  n.,         C.  Geminius  C.  f.  Mateiclus  aedem 
Castoris  Pollucis  de  s.  s.  faciendam  pequn.  'sac.  coeravere. 
[M.y  Calvius  M.  f.  P.  n.,  C.  Crassicius  P.  f.  C.  n.  Verris,  d.  s.  s.  pro- 

b[ayer.  rf]edicar.  [^.] 
Corae  (1 1130.  X  6S0S  vidit  Mommseji;  Ritsclil  tab.  LXFIIIa).    Alterius  exempli 
eiusdem  tituli  (in  quo  tamen  nomina  propria  alio  ordi?ie  videntur  fuisse  coliocata) 
fragmenta  sunt  1 11S1  =  X6S06.  —  1)  Praenomen  suppletum  ex  altero  exemplo  tituli. 

3387    I  sacr[?im]  |  Castori  et  PoI[i«cj]  |  Merula  Ilvir.  (in  utro- 

que  latere  pileus  stellatus  et  hasta). 

Feiis  rep.,  est  Romae  (XI  5777  vidit  Bormann), 


Tituli  sacri  et  sacerdotum.  —  Liber  et  Libera.    Castor  et  PoUux.        51 

3388  Casto|ribu8  |  Q.  [Fl.y  |  Balbus  cos. 

Tusculi  rep.  (XIF2S76  bis  ut  videtur  descripta).  De  cultu  Casiorum  Tusculano 
cf.  CIL.  Xir  p.  gS4  et  infra  ad  N.  3596.  —  1)  EI,  ET  apographa. 

3389  Casto|ribus  |  Aug.  sacr. 

Ampeli  (Zalatna)  in  Dacia  (III  IS87  vidit  Mommsen). 

3390  Castori  Augusto  sac.  |  L.  Calpurnius  L.  fil.  Quir.  |  Successianus 
curator  |  dendrophorum  v.  s.  |  lib.  animo. 

3391  Polluci  Aug.  sacr.  )  L.  Calpurnius  L.  fil.  Quir.  |  Sucessianus  (sic) 
curator  |  dendrophorum  |  v.  s.  hb.  animo. 

Cirtae  rep.  (FIII  6940.  6941  cf.  p.  1847  huius  ectypum  vidit  Renier). 

3392  Castori  |  deo  1  ex  visu  |  S[e]x.  Sext.  |  Epagat[A]us. 

Fisani  inter  Cremonam  et  Brixiam  (Pais  n.  1266  descr.  da  Ponte  Brixianus). 

3393  Castor.  |  sacr.  |  Ti.  lul.  |  Sanct.  |  filius  |  Celsus  |  voto. 

Mandetire,  ubi  fuit  Epamandtiodunim  (XIII S409  semel  descripta  saec.  XFII). 

3394  in  honorem  |  domus  divin.  |  Concordiae  |  civit.,  Castori  [  et  Pol- 
luci  I  M.  Petronius  |  .  .  .  .* 

Metz  rep.  a.  1700  (Orell.  1S64;  descriptam  a  Gallandio  ex  codice  Traiectino 
n.  S6  ed.  Brambach  mus.  Rhe7i.  20,  186S  p.  625).  —  1)  Infra  mutilam  fuisse  non 
traditur. 

3395  sacrum  |  Polluci  \  Sex.  Quinlius  |  Sex.  Q.  Succes|sini  lib.  For- 
tu|natus  ob  hono|rem  Vlvir.  ex  d.*  |  ordinis  soluta  pe|cunia  petente  pojpulo 
donum  de  |  sua  pecunia,  |  dato  epulo  ci  vibus  et  incolis  et  |  circensibus 
lactis,  I  d.  d. 

Menjibar  ad  Baetem  fl.,  ubi  videtur  fuisse  Ossigi  Baeticae  (II 2100  cf.  p.  88S 
Huebner  vidil  ecf.ypuvi).  —  1)  Decreto. 

3396  permissu  |  aedituum  |  Castoris  et  |  Pollueis,  |  L.  Volumnio  | 
Amerimno  |  curatori  | d  |  .  .  . 

Romae  (XIF  2659  vidit  Henzen).  —  Tusculi  collegium  aedituorum  (aedis) 
Castoris  et  Pollucis  fuisse  constat  ex  lapide  Tusculano  XIF  2657  (ef.  infra  iriler 
municipales) ;  hunc  quoque  lapidem  Tusculo  Romam  asportatum  esse  crediderim. 

3397  T.  lunius  N.  f.,  |  C.  Numolei.  Cn.  f.,  |  M.  Fisius  M.  f.,  |  M. 
Fufius  L.  f.,  I  C.  Tittius  C.  f.,  |  Q.  Monnius  N.  f.,  |  D.  Rosci.  Q.  I.  Lin[f]io,  | 
D.  Iteius  Cn.  1.,  |  M.  Valerius  M.  I.,  |  Q.  Fulvius  Fulviae  1.,  j  P.  Pactumeius 
C.  1.,  1  L.  Pomponius  C.  1.*  |  Heisce  magistrei"  Castori  et  |  PoUuci  murum 
et  pluteum'  faciundu.  |  coeravere  eidemque  loedos  |  fecere,  Q.  Servilio 
C.  Atilio  cos." 

Capuae  (I  S67.  X  5778  vidit  Mommsen).  —  l)  Dimidia  pars  magistrorum  in- 
genui  fuerunt,  dimidia  liberlini.  Cf.  similes  titulos  Campanos  N.  518S.  5540.  5541. 
5609.  5770.  —  2)  Cf  supra  N.  5540  not.  1.  —  3)  Cf  ib.  not.  2.  —  4)  A.  648.  —  Signa 
marm.  Cast.  et  Pol.  memorantur  in  inscriptione  eiusdem  loci  eiusdemque  fere  aetatit 
(a.  6SS)  X  5781. 


52  Caput  XI. 

3398  Gal.  Tettienus  Pardalas*  et  |  Tettiena  Galene  tetrastylum  |  sua 
pecunia  fecerunt  item  simulacra  Castoris  |  et  Pollucis  municipibus  Asisi- 
iijiibus  don.  deder.  |  et  dedicatione  epulum  decurionibus  sing.  X  V^  sex- 
vir.  -X'  III,  I  plebei  S  IS  dederunt.  |  S.  c.  1.  d.* 

Asisii  (XI  S572  vidit  Bormann).  —  1)  Liberlus  videtur  fuisse  Galeonis  Tet- 
tieni  Petroniani  consulis  a.  76  (cf.  supra  JS.  1993)  aut  Galeonis  Tettieni  Severi  (cf. 
Prosopogr.  imp.  Rom.  s.  v.).  —  2)  Singulis  denarios  quinos.  —  3)  Senatiis  consulto 
locus  datus. 

3399  M.  Ael.  M.  f.  Rusticus  rector,  |  imm.  II,  h6n.  III S  |  in  diem 
vitae  suae  |  mesoribus  mach.  f.  p.  |  quib.  ex  s.  c.  coir.  lic^  |  Castores 
d.  d.  I  et  ob  dedicatione  |  dedit  sing.  S  IP,  |  L.  Faenio  Fidele  |  qq.  11."  | 
Dedic.  XV  kal.  Iiin.  |  Saturnino  et  Gallo  cos.* 

Romae  (FI  85;  in  gemello  lapide  eadem  paene  est  inscriptio,  utramque  vidit 
Henzen).  —  1)  Immunis  iterum,  honoratus  tertium,  scilicet  in  corpore  mensorum, 
cuius  et  rector  fuerat.  —  2)  Mensoribus  machinariis  frumenti  publici,  quibus  ex 
senatus  cojisulto  coire  licet.  —  3)  Singulis  denarios  hinos.  —  4)  Quinquennale 
iterum.  —  5)  A.  498. 

3400  d.  d.  ilaminica  Viennae  |  tegulas  aeneas  auratas  |  cum  carpus- 
culis  et  I  vestituris  basium  et  signa  |  Castoris  et  Pollucis  cum  equis  |  el 
signa  Herculis  et  Mercuri  |  d.  s.  d. 

Viennae  Allobrogum,  litteris  primi  p.  Chr.  saeculi  ineuntis  (XII  1904  vidit 
Hirschfeld).  —  Tabula  cum  integra  esse  videatur  —  certe  fractam  eam  esse  7iemo 
adnotavit,  initium  inscriptionis  (cum  nomine  flaminicae)  fortasse  in  alio  lapide 
scriptum  erat. 

3401  lovi  praestiti  |  Hercules  Victor  dicdvit,  |  Blandus  pr.*  restituit. 
Tibure,  ara  marmorea  litteris  pulchris  (XIF 5SSS  vidi).  —  Romae  erat  ara, 

quam  dil  EvQsalcp  (sic  Dionysius ;  inventorem  lovem,  appellant  Solinus  et  auclor  de 
orig.  gentis  Rom.,  quod  ver.mm  puto  ex  Graeco)  id  est  nisi  fallor  lovi  Praestiti  po- 
suisse  ferebatur  Hercules  propter  boves  a  Caco  recuperatas  (Dionys.  1,  59,  Solin.  •/,  7, 
auctor  libelli  de  orig.  gentis  Rom,  c.8).  Similis  ara  fuisse  videtur  Tibure  quae  urbs 
praecipue  Hercuii  sacra  credebatur  (cf.  CIL.  XIF  p.  567  et  infra  N.  54H — 5418)  ; 
eam  aram  temporibus  Augmti  vel  Tiberii  restituit  Blandus  nobilis  Tiburtinus  (ef. 
not.  1).  —  1)  Est  C.  Rubellius  Blandus,  qui  supra  N.  196.  5098.  Tiburtinum  eum 
fuisse  indicat  Tacitus  ann.  6,  27.  14,  22. 

3402  Hercules  invicte,  Catius'  hoc  tuo  donu[»i  libens] 

numini  sancto  dicavit  praetor  urbis^ 

cum  pia  aollemne  mente  rite  fecisset  [sacnim], 
tradidisti  quod  Potitis^  Euandreo  [saeculo] 
administrandum  quodannis  hic  ad  a[ram  maxm]am. 

Romae  rejj.  uTia  cum  iis  quae  sequuntur  prope  ecclesiam  S.  Muriae  in  schola 
Graeca  (sive  in  Cosmedin),  ubi  hodie  dicitur  ''piazza  Bocca  della  yerita  (VI  515 
vidit  Bormann  imminutam,  pleniorem  descripserunt  lucundus  aliique.  Buecheler 
carm,  epigr,  n.  228).     Pertinent  hi  tituli  ad  aram  Herculis  in  foro  Boario  sitam. 


Tituli  sacri  et  sacerdotum.  —  Castor  et  Pollux.    Hercules.  53 

quae  maxima  appellabatur  fanumque  contiguum  ^"  quae  praesenti  Herculi  Arcas 
Euander  sacraverat  (Tac.  ann.  4S,  4i),  monumentaque  sunt  saerificiorum  a  prae- 
tore  urbano  quotannis  ibi  factorum  (cf.  not.  2),  cf.  de  Rossi  ann.  inst.  arch.  i854 
p.  28  seq. ;  lordan  Top.  1,  2  p.  481  (accuratius  nuper  locum  definivit  Huelsen  diss, 
acad.  pontif  archaeol.  Rom.  scr.  2  vol.  6,  4896  p.  242  seq.).  —  1)  Cf  supra  N.  558S 
not.  3.  4.  —  2)  A  praetore  urbis  quotannis  Uerculi  iuvencam  immolatam  esse  tradit 
Varro  de  l.  L.  6,  54.  —  3)  De  Potiliis  cf  Liv.  1,  7,  12.  9,  29,  9.  Dionys.  4,  40  cet. 

3403  Te  precor,  Alcide,  sacris,  |  invicte,  peractis  | 

rite  tuis  laetus  dona  |  ferens  meritis.  | 
Haec  tibi  nostra  potest  |  tenuis  perferre  camena,  | 

nam  grates  dignas  tu  |  potes  efficere.  | 
Sume  libens  simulacra,  |  tuis  quae  munera  Cilo* 
aris  urbanus^  dedicat  |  ipse  sacris. 
Romae  rep.   ibi  ubi  N.  5402 ,    deinde   translata   in  Capitolium    (FI  512  vidit 
Henzen.   Buecheler  carvi.  epigr.  n.  868).   —    1)  L.  Fabius  Cilo  consul  suff.  a.  195, 
cf  suprti  N.  1141.  1142.  —  2)  Inteilege:  praetor  urbanus.    Cilonem  urbana  praetura 
functum  esse,  paullo  ante  a.  195  sine  dubio,  constat  etiam  ex  aliis  titulis  eius  (not.  1), 

3404  Alcide,  sacri  generis  |  decus,  hoc  tibi  |  praetor  | 

et  lovis  antistes'  |  dedico  Perpetuus^ 

Romae  rep.  una  cum  N.  5402 ,  deinde  translata  in  Capitolium  (FI  516  vidit 
Hensen.  Buecheler  carm.  epigr.  n.  869).  —  1)  Quod  sacerdotium  significetur,  nescio. 
—  2)  Foriasse  Marius  Perpetuus  consul  ord.  a.  257. 

3405  Argive  victor  |  Hercules,  | 
donum  hoc  |  tibi  urbanus  |  praetor 
Veldumnianus  |  lunius*. 

Romae,  rep.  sinc  dubio  ibi  ubi  N.  5402,  quamquam  id  non  traditur  (FI  519 
vidit  Henzen;  cf.  Bvecheler  carm.  ep.  n.  22  p.835).  —  1)  Fortasse  yeldumnianus 
consul  ord.  a.  272.     Ceterum  lapidem  in  fine  mutilum  esse  crediderim. 

3406  Annaeus  |  Placidus'  |  Hercuh  |  donum  |  dedi. 

Romae  in  aedibus  privatis  (FI  271  .mepius  descripta  saec.  XFjXFI,  9f. 
Buecheler  carm.  epigr.  n.  21).  —  1)  Fortasse  is  qui  memoratur  supra  N.  1127  fin. 

3407  Herculi  in|victo  |  M.  Cassius  |  Horlensius  |  Paulinus  pr.  urb.,  | 
XVvir  sacris  |  faciundis,  |  donum  dedi. 

3408  deo  HercuU  |  invicto  |  C.  lul.  Pomponius  |  Pudens  |  Severia- 
nus  I  V.  c,  praet.  urb. 

Romae  rep.  una  cum  N.  5402  (FI  518.517  saepius  descriptae  saec.  XVjXFI). 

3409  deo  Herculi  inv.  |  M.  lun.  Caesonius  |  ^icomachus  Anicius  | 
Faustus  PauUnus  |  c.  v.,  p.  u.*,  d.  d.  (In  laiere)  d.  d.'*  |  XII  kal.  Octob.  j 
Crispo  et  Constantijno  Caess.  II  cons.' 

Roynae  rep.  una  cum  N.  5402  (FI  51S  itucriptio7iein  lateris  descr.  Henzen, 
inscripiionem  frontis  lucundus).  —  1)  Clarissimus  vir,  praetor  urbanus.  —  2)  De- 
dicalum.  —  3)  20  SepL  521. 


54  Caput  XI. 

3410  Sancte, 

De  decuma,  Victor,  tibei  Lucius  Munius'  donum 
Moribus  antiqueis  pro  usura^  hoc  dare  sese'  — 
Visum  animo  suo  perfecit,  tua  pace*  rogans  te 
5  Cogendei  dissolvendei®  tu  ut  facilia  faxseis^ 
Perficias  decumam  ut  faciat  verae  rationis', 
Proque  hoc  atque  alieis  doneis  des  digna  merenti. 
(iuxta  videtur  sculptum  fuisse  sacrificium). 
Reate  ante  ecclesiam  cathedralem  (1342.  1X4672  descr.  saec.  XF  Pomponius 
Laetus,  a  quo  accepemnt  plurimi,  saec.  XFI  complures  viri  in  describendo  accurati 
et  exercitati,  ut  Accursius  et  Budaeus,  ita  ut  de  lectione  constet).    Buecheler  carin. 
epigr.  n.  248.   —    1)  Munius  qjii  viderunt  omnes  (unus  Pomponius   quid  hoc   loco 
legerit  non  satis  constat),  neque  inauditum  Muniorum  nomen  in  Sabinis  (IX  4274)  ; 
Mummii  nomen  introduxit  primus  editor,  quem  secuti  sv7it  reliqui  omnes,  cogitantes 
de  L.  Mummio  consule  a.  608  (supra  N.  20  seq.).     Sed  in  privatum  hominem,  mer- 
catorem  potissimum,  congruere  omne  argumentum  huius  carminis  iam  Ritschelius 
observavit  (opusc.  4  p.  105).  —  2)  Sic  omnes  qui  viderunt;  promiserat  olim  coniecit 
Mommsen  (quod  post  hoc  inseimit  Ritschl  opp.  4, 111).  Decima,  quam  mercatores  re 
bene  gesta  Ilerculi  reddere  solebant   (Macrob.  sat.  5,  6,  11),   apte  dici  potuil  deo 
reddi  pro  usura.  —   3)  Sententia  hiat,   culpa  sine  dubio  poetae.  —   4)  Te  non  i?i- 
vito  (Bue.)    —    5)  disolvendei   refertur  ex  Pomponii  schedis.    —    6)  Precatur  Her- 
culem  Munius,  tit  facultatem  sibi  praebeat  cogendi  et  dissolvoidi,  in  quibus  rebus 
negotiatio  consistit.  —   7)  Dei  auxilium  invocat  in  computanda  decuma,  ne  error 
in  hac  re  admissus  fraudi  sibi  fiat  (Mo.). 

3411  M.  P.  Vertuleieis  C.  V  | 

Quod  re  sua  di^/^Jeidens  asper  (sic)  |  afleicta 
parens  timens  |  heic  vovit  voto  hoc  |  solut[o, 
rfe]cuma  facta  |  poloucta  leibereis  lube|tes  (sic) 
donu  danunt  |  Hercolei  maxsume  |  mereto. 
Semol  te  |  orant  se  voti  crebro  |  condemnes. 
Sorae  (I  117S.  X  3708  Ritschl  tab.  LII  a).     Sunt  versus  Saturnii  interstitiis 
in  ipso  lapide  separati.    Cf.  Buecheler  carm.  epigr.  n.  4.    Ex  simili  carmine  Satur- 
nio,  dedicato  ab  Aufidio  quodam  cum  Herculi  iterum  decumam  redderet,  superest 
IX  5369  (=  Buecheler  carm.  epigr.  n.  3).  —  1)  M.  et  P.  Fertuleii,  Gaii  filii. 

3412  Herculei  |  C.  Antestius  Cn.  f.  |  cens.  |  decuma  facta  iterum  |  dat. 

Tibure  (XI F  5341  bis  vel  ter  descripta  saec.  XFIII). 

3413  P.  Ateius  P.  1.  Regillus  fecit  |  sibi  et  |  P.  Aleio  P.  1.  Salvio, 
patron.,  |  pomario;  is  ter  Herculi  decumam  fecit;  |  vixit  ann.  CH,  et  |  Pri- 
mae  1.  suae  carissimae  et  |  Ateiae  lollae  patroni  filiae. 

Prope  Capuam,  nunc  Neapoli  (X  5936  vidit  Mommsen). 

3414  Pomponia  L.  f.  Nunnulei  Herc.  Vict.   C.  Nunnuleio  C.  f.  ISiido  leg. 

|pro  pra6t. 
Pomponia  L.  f.  uxor  posuit. 
Tibure  (XI F  5346  vidi).     Tabula   videtur  sustinuisse  donarium  a  Pomponia 
Herculi  simul  et  memoriae  vel  ho?iori  mariti  sui  dedicatum. 


Tituli  sacri  et  sacerdotum.  —  Hercules.  55 

3415  Herculi  |  Tibiirt.  vict.  |  et  ceteris  clis  |  praet.  Tiburt.'  |  L.  Mi- 
nicius  I  Natalis'  |  cos.,  augur,  |  leg.  Aug.  pr.  pr.  |  provinciae  |  Moesiae 
infer.,  |  vot.  suscep. 

Tibure  (XI^  5SSi  vidi).  —  1)  Dis  praetoriis  (?)  Tiburtibus  (Fortuna  Praetoria 
est  in  t.  Tiburtino  XIV  5SiO).  —  2)  Cf.  supra  N.  4061.  5i21. 

3416  H.  V.  V.  s.'  I  C.  lulius  C.  f.  I  Pal.  Rufus  |  trib.  militum  bis,  | 
fani*  curator,  |  v.  q.'  ab  aerario  Saturni. 

Tibure,  nunc  Romae  (VI  5Si4  vidit  Hensen).  —  1)  Herculi  victori  votum 
snlvit.  —  2)  Fani  Herculis.  Curatores  fani  Herculis  Fictoris  Tiburtini,  qui  Romae 
senatorii  ordinis  honoribus  functi  erant,  habes  supra  N.  lOii  (not.  4).  4061  (not.  5). 
4401  (not.  2).  440i.  —  3)  Fiator  quaestorius  (cf.  supra  N.  1926  seq.). 

3417  M.  Caerellius  |  lazemis'  qq.  |  pistorum  Hl  |  et  perp.^  et  |  codi- 
carius,  item  |  mercator  |  frumentarius  |  invicto  |  Herculi  ]  ex  voto  d.  d. 

Tibure  (XIFi25i  vidit  Gatti).  —  1)  Idem  cognomen  in  titulo  Magnesiae  ad 
Maeandrum  rep.  Bull.  de  corr.  heU.  489i  p.  40,  simile  VI  6i76.  —  2)  Quinquennalis 
pistorum  ter  et  perpetuus  (scilicet  post  ter  geslam  quinquennalitatem  konore  per- 
petuae  quinquennalitatis  a  pistoribus  exornatus),  Ostiae  puto, 

3418  Herculi  Victori  |  Certenciino  (sic)  \  M.  Aurelius  Aug.  lib.  |  Zo- 
ticus  I  nom.'  a  censibus  (  d.  d.  |  Gregorius.  |  (In  latere)  dedicata  id.  lan.  | 
luliano  II  et  Crispino  |  cos.^ 

Tibure  (XIV  5SS5  vidi).  —   1)  Nomenclator.  —  2)  A.  22i. 

Praeterea  titulos  Herculi  invicto  Tibure  dedicatos  dedimus  supra  N.  26i2.  2706. 

3419  L.  Gemenio  L.  f.  Pelt .  .^  |  Hercole  dono  |  dat  lubs  merto  |  pro 

sed  sueq.^  |  Ede  leigibus  |  ara  Salutus^ 

Praenesle  rep.  a.  4882 ,  cippus  tofaeus  (XIV  2892  imaginem  dedit  Steventon 
buU.  Inst.  arch.  4885  ad  p.  9).  —  1)  Lectionis  non  omnino  certae.  Ad  Pel,  quod 
certum  est,  adiunctae  sunt  i?i  versu  sequenti,  sciUcet  ad  hunc  revocatae  per  Uneo- 
lam  obUquam,  Utlerae  duae,  quarum  prior  videtur  fuisse  T,  secunda  fortasse  fuit 
E  vel  D.  Subest  fortasse  cognomen  Geminii.  —  2)  Pro  se  suisque.  —  3)  Esdem, 
i.  e.  iisdem,  legibus  (dedicata  est)  ara  Salutis. 

3420  Q.  K.  Cestio.  Q.  f.  |  Hercole  donu  |  [djedero. 

Praeneste  rep.  una  cum  N.  5i19  (XIV  2891  vidit  Stevenson). 

3421  L.  Seius'  C.  f.  |  Hercolo  |  donum  |  dat  Burus^ 

Prope  Castelvecchio  Subequo,  ubi  videtur  fuisse  Superaequum  PaeUgnorum 
(de  Nino  Notizie  degU  scavi  4898  p.  76).  —  1)  Selus  legit  de  Nino,  sed  deUneatio 
quam  edidit  videtur  etiam  Seius  admittere.  —  2)  Videtur  cognomen  Seii. 

3422  M.  C.  Pomplio.  No.  f.  |  dedron  |  Hercole. 

Romae  rep.  in  alveo  Tiberis  (VI 50898  =- Notizie  4890  p.  55  viderunt  VagKeri 
et  Huelsen). 

3423  Publicia  L.  f.,  |  Cn.  Corneli  A.  f.  uxor,  |  Hercole  aedem  |  valvas- 
que  fecit  eademque  |  expolivit  aramque  |  sacram  Hercole  restitu.  |  Haec 
omnia  de  suo  et  virei  (fecit)*  ]  faciundum  curavit. 


56  Caput  XI. 

Roviae  in  Esquilino,  sed  de  loco  ubi  reperta  sit,  non  satis  constai  (Eph. 
ep.  4,  754  vidit  Henzen).  —  1)  fecit  vocabulum  erasum. 

Titulos  duos  a  magistratibus  liberae  reipublicae  Romae  Herculi  dedicalos 
dedimus  supra  N.  H.  20. 

3424  Herculi  invicto  sacr.  |  Hermeros  Aug.  lib.  tab.*  |  thensauror. 

Romae  extra  portam  Tiburtinam  (FI  30737  vidi).  lisdem  verhis  inscripta 
est  VI  523,  quae  dicitur  reperta  esse  ante  portam  Esquilinam  (Maiorem),  FII  fere 
mil.  pass.  ab  urbe.  —   1)  Tabularius  (ut  est  perscinptvm  in  tiiulo  gemello). 

3425  Herculi  . . .  |  Fl.  Lollianus  v.  c,  praef. . . . 

Romae  rep.  in  Esquilino  prope  ecclesiam  S.  Luciae  in  Selci  (Gatii  Bull.  comu- 
nale  1889  p.  42,  Notizie  4889  p.  14).  In  margine  inferiore  diciiur  esse  IIII,  quod 
vix  ad  hanc  inscripiionem  pertinet.  —  1)  Cogitavi  de  Flavio  Lolliano  Mavortio 
(supra  N.  1223  seq.),  qui  praefectus  urbi  fuit  a.  542 ,  sed  editor  litteras  tituli  ait 
esse  saeculi  p.  Chr.  tertii  potius  quam  quarti  (Lollianus  praefectus  vrbis  a.  254 
Egnatius  fuit,  non  Flavius). 

3426  P.  Egn [o/ms]  . . .  s  v.  c*  |  \iOn[tifex\  Herculis  |  et  rector  de- 
curiae  |  Herculeae*  curavit. 

Romae  rep.  in  regione  urbis  nona,  ubi  iam  dicitur  Piazza  Cairoli,  litteris 
quae  saec.  p.  Chr.  quartum  indicant  (VI  50895  vidit  Huelsen;  Gatti  Notizie  1892 
p.  21,  Bull.  comunale  1892  p.  57).  —  1)  Fir  clarissimus.  —  2)  Fideiur  esse  idem 
sacerdos  qui  in  titulis  et  ipsis  quarti  p.  Chr.  saeculi  supra  N.  1259  dicitur  cu- 
rialis  Herculis ,  N.  2942  sacerdos  Herculis. 

3427  Herculei  |  sacrum  |  C.  Marci.  C.  1.  Alex.  fecit,  servos  |  vovit, 
liber  solvit.  (Ab  altera  parte  eiusdem  lapidis)  Herculei  |  sBcrum  |  C.  Marci. 
C.  1.  Alex.  I  dat. 

Prope  Puteolos  (I  1255.  X  1569  bis  descripta). 

3428  Herculi  |  sancto  sac.  |  P.  Pomponius  Noe|tus  votum  sol.,  |  ami- 
cos  acc'  bene.  |  L.  Eggio  Marullo  et  |  Cn.  Papirio  Aeliano  cos.^,  |  I.  d.  d.  d., 
k.  luL 

Casini,  in  cantharo  magno  lapidis  Tiburiini  (X  5160  vidit  Mommsen).  — 
1)  Accepit.  —   2)  J.  184. 

3429  Herculi  |  scyphos  |  votum  posuit  |  C.  Clodius  |  C.  lib.  Laetus  | 
Augustalis. 

Taurinis  (F  6952  vidit  Mommsen). 


3430  n  Aug.  I  cos.'  I  k.  Aprillib.  |  T.  FJ.  Eros  |  Hercullem  |  pue- 
ri|num  |  cum  basi  |  Deanae  |  d.  d. 

Romae  (VI  126  vidit  Marinius).  —  l)  Duobus  Augustis  consulibus  (a.  161 1). 

3431  T.  Vetio  I  duno  |  didet  |  Herclo  |  lovio  |  brat  |  dala. 

Loco  dieto  Navelli  in  agro  Vestinorum  ut  videtur  (IX  5414  vidit  Mommsen; 
imaginem  exhibei  Zveiaieff  inscr.  lial.  mediae  dialeciic.  tab.  II  n.  4  cf.  p.  15  n.  9).  — 
Sermo  videtur  mixius  inter  Latinum  et  Oscum;  cf.  Buecheler  l.  c. 


Titali  sacri  et  sacerdotum.  —  Hercules.  67 

3432  Ilorculi  lovio  sacrum  |  C.  Voltilius  Alexantler  lec. 

Romae  rep.  extra  porlam  Maiorem,  sub  statua  parva  Herculis  (FI  30906  = 
Bullettino  comunale  1880  p.  286).  —  In  titulo  item  urbano  VI  291  =  400  cf.  add. 
p.  50H  ....  I  sacrum  lovis  |  Herculi  voto  legit  Henzenus^  sed  lovio  Herculi  unus  eorum 
qui  saec.  XVI  titulum  viderunt,  lovi  o.  m.  Herculi  alius  sed  fide  parum  dignus 
(Boissard),   lovi  d.  Seguier  auctor  accuratus. 

3433  (aquila)  Herculi  I  Primigenio  |  sacrum,  |  C.  Petronius  |  C.  f. 
Vel.  I  Paetus  f. 

Romae  (FI  30907  vidit  Huelsen  —  Bull.  comunal.  1888  p.  403).  Aliae  dedi- 
cationes  faclae  HercuH  Primigenio  sunt  I1 1436.  XI  S9S4  =  Or.  1S4S  (ubi  Accursius 
legit  Herroli  Primogenio  sac).     Menestrator  ab  Hercul.  primig.  est  VI  964S. 

3434  Herculi  victori  |  pollenti  potenti  |  invicto  d.  d.  1.  m.  |  C.  Vibius* 
Fronto  |  viator  q.-^  |  Dedic.  III  k.  lul.  |  L.  Vettio  Paullo  |  T.  lunio  Mon- 
tano   COS.'  (In  latere  Herctiles  Cerberum  ducens,  in  altero  latere  sus.) 

Romae,  ara  magna  rotunda  marmorea  (VI  328  vidit  Henzen).  —  l)  jSomen 
nunc  plane  evanidum  suppletum  ex  apographis  antiquioribus.  —  2)  Quaestorius.  — 
3)  Consules  suffecti  fuerunt  anno  p.  Chr.  81  (act.  Arv.). 

3435  Herculi  in|victo  inpetrabi[/i]  |  C.  Valerius  Vale|rianus  aram  |  con- 
stituit  cum  l  suis  omnibus  |  v.  s.  I.  m. 

3435*  Herculi  inpetra.  sacr.  |  C.  Calvisius  Secundinus  |  Vlvir  iun., 
decur.,  item  q.,  aram  v.  s.  I.  m. 

Mediolani  (V  3769.  3768  haec  semef,  illa  bis  vel  ter  descripta). 

3436  €ix>}  I  'HQaxXfj  d^aXlocpoQit)  \  uqc^  evaxovOTco  |  .A.  KoQvrj- 
Xiog  A.  KoQvr^Uov  IlQei^iyevLov  \  viog  IlaL  TeQevtiavoQ  \  xai  Arm- 
viog  aneXevd-eQog  \  eTtoLtiGav.  \  Herculi  pacifero  |  invicto  sancto  |  sacr.  | 
voto  suscepto  I  L.  Cornelius  L.  f.  ]  Pal.  Terentianus  |  et  Lemnius  libertus  | 
merito  libentes  |  fecerunt. 

In  oppido  Pontecorvo  ad  Lirim  (X  558S  vidit  Mommsen). 

3437  Herculi  |  salutifero  |  Q.  Vib.  Amillus  |  Aug.  col.  Dac*  |  pro  sa- 
lute  I  luliani  fili  sui. 

Mehadiae  in  Dacia  (II1 1372  bis  fortasse  saec.  XVIII  descripta).  —  1)  Augu- 
stalis  coloniae  Dacicae,  i.  e.  Sarmizegetusae. 

3438  [fl]erculi  |  compoti*  |  L.  Masuvius  |  Bassus  |  d.  d. 

In  Piceno  prope  Tavignano  vicum  in  abbaiia  S.  Victoris  (IX  3731  semel  de- 
teripta  ab  homiiie  fide  digno).  —  1)  Idem  cognomen  in  Bona  dea  infra  N.  5303, 
ef.  etiam  snpra  N.  3249. 

3439  Herculi  |  defensori  |  M.  Silius  |  Messalla  |  consul.* 

Romae  rep.  (VI  308;  Huebner  ex.  scr,  ep.  479).  —  1)  Fortasse  is  qui  fuit 
eonsul  su/fectus  a.  195  (Dio  75, 17). 


58  Caput  XI. 

3440  Herculi  |  conserbalori  |  A.  Sergius  |  Megalensis  |  curator  II  | 
sociis  cultor.  |  Larum  et  imag.  |  August.*  dedit.  (In  latei'e)  idibus  Nove.  | 
Quintibo  (sic)  |  et  Prisco  cos.^ 

Romae  {VI 501  vidit  de  Rossi).  —  1)  Curator  iterum  sociis  cultoribus  Larum 
et  imagiyium  Augusti  (cf.  infra  N.  5545  not.  1).  —  2)  A.  169. 

3441  Herculi  |  restitutori^  |  C.  lulius  Hilario. 

In  Pisidia,  ibi  ubi  fuit  Tymandus  (III  S.  6867  vidit  Ramsay).  —  1)  Idem 
cognomen  in  Silvano  infra  N.  5364,  item  in  love  supra  N.  5002. 

3442  Herculi  domestico'  |  T.  Aeli  Rubri  Superstitis. 

Tibure  rep.,  basis  in  cuius  super/icie  supererant  vestigia  pedu7u,  clavae, 
pellis  leoninae  (XIF  5Si2  saepius  descripta).  —  1)  Voeabulum  non  omnino  certum 
(d...stico  similiterque  apographa  accurata). 

3443  Herculi  |  tutori  |  domus  |  Novelliana'  (In  postica:  Hercules  cum 
leone  pitgnans.    Iti  latere:  arbor  Hesperidum.    In  altero  latere:  clava  et  pharetra). 

Capuae  rep.  (X  5799  vidit  Mommsen).  —  1)  Cf.  supra  N,  5232. 

3444  Herculi  (  Aeliano^  |  sacrum,  |  quem  consacra|vit  Sammius  | 
TertuUinus  |  ex  maioriario^. 

Mirabellae,  ubi  fuit  Aeclanum  (IX  1093  vidit  Mommsen).  —  1)  Similia  cog- 
nomina  Herculis  supra  N.  5080,  infra  N.  5468.  —  2)  Officii  vel  potius  militiae 
quoddam  genus  videtur  significari,-  cf.  supra  ad  N.  2148. 

3445  numini  domus  Aug.  |  sacrum.  Herculi  salutari  *,  |  quod  factum 
est  sodalic.  horr.  Galban.  cohort.  .  .^  |  A.  Cornehus  Aphrodisius  quinquenn.  | 
aediculam  novam  a  solo  sodalibus  suis  pecun[m]  |  sua  donum  dedit.  |  De- 
dicavit  k.  lunis  Quintilio  et  Prisco  cos.^ 

Romae  rep.  sub  Aventino,  est  Neapoli  (VI  558  cf.  50744  recognovil  Huelsen 
ad  eclypum),  —  1)  Herculem  salutarem  ab  horreariis  cultum  habemus  etiam  VI  559 
(cf.  not.  2),  cf,  item  infra  titulum  Genio  horreorum  Leonianorum  dicatum,  — 
2)  Sodalicio  horreorum  Galbanorum,  cohortis  (sequebatur  numerus),  A  simili  so- 
dalicio  horreariorum  cohortis  secundae  positus  est  titulus  supra  N,  1622,  a  collegio 
Herculis  cohortis  primae  VI  559.  —  3)  A.  139. 

3446  sanctissimo  Herculi  |  invicto  |  corpor.  custodiarior.  |  L.  Curtius 
Abascantus,  cum  |  Curtio  Gaudente  fil.  |  imm.  a.  IHl ',  |  crateram  argyro- 
corintham  {  cum  basi  sua  et  hypobasi  |  marmorea  |  sua  pecunia  donum  | 
dederunt.  |  Dedicat.  VIIII  k.  lun.  |  Ser.  Scipione  Orfito  Q.  Non.^  Prisco  cos.^ 

Romae  (VI  527  vidit  Henzen).  —  1)  Immuni  annorum  quattuor.  —  2)  Non. 
postea  additum  (Huebner  ex.  scr.  ep.  283),  vide  an  manu  recenti,  —  3)  A,  149  (alter 
consuhtm  praeterea  dicitur  Sosius  Priscus). 

3447  Herculi  buii.'  |  M.  Ulpius  |  Aug.  Hb.  |  Timocrates  |  aeditus  |  d.  d. 
Romae  (VI 502  vidit  Henzen).  —  1)  Bullato,  intellegit  Mommsen,  cogitans  de 

Hercufe  puerino  (cf,  N.5450). 

3448  Hercoli  celeri  dat  |  A.  Rutihus  P.  1.  Antiocus. 
Romae  (VI  504  cf,  add.  p,  5012  vidit  Stevenson), 


Tituli  sacri  et  sacerdotum.  —  Hercules.  59 

3449  Herculi  Fundanio*  |  Ti.  Claudius  Habitus  |  libens  volum  solvit. 

Romae,  yostea  Parisiis,  basis  statuae  parvae  aeneae  (FI  514  cf,  mus.  Rhen. 
20,  1863  p.  625  descr.  Galland).  —  1)  Templum  Herculis  Fundani  memoratur  in 
vita  Floriani  imp.  c.  4. 

3450  [C.  iejmilius  C.  1.  Eleulher  Herculi  Gallico  v.  s.  m.'  (sic). 

Piedimonte  prope  Allifas  in  finibiis  Samnii  et  Campaniae  (IX  2522  Mommsen 
vidit  ectypum).  —   1)  f^otum  solvit  merito. 

3451  Herculi  |  ponderum  |  Q.  Aemilius  |  Vibianus  |  b[/".]'  trib.  coh. 

111  ...    I   0.  V. 

Rvmae  (FI 556  ter  descripta  saec.  XFII).  —  1)  Beneficiarius  (traditur  b,  pro- 
babile  est  h  et  i  fuisse  contignatas). 

3452  Herculi  Saxdno  sacrum  |  Ser.  Sulpicius  Trophimus  |  aedera 
zothecam  culinam  |  pecunia  sua  a  solo  restituit  |  idemque  dedic^vit  k.  De- 
cembr.  |  L.  Turpilio  Dextro  M.  Maecio  Rufo  cos.*  |  Eutychus  ser.  per- 
agendum  curavit. 

Tibure  (XIF  5345  saepe  descripta  a  saec.  XF  ad  XFIII).  —  1)  Consules  suf- 
fecti  videntur  fuisse  temporibus  Flaviorum  (nam  alter  eorum  videtur  esse  M.  Mae- 
cius  Rufus  quem  nummi  proconsulem  Bithyniae  fuisse  a.  79  perhibent),  certe 
non  postea,  cum  postea  homines  privati  suffectos  consules  in  annis  indicandis 
neglegerent. 

3453  Herculi  Saxsano  et  |  imp.  Vispasiano  (sic)  \  Aug.  et  Tito  imp. 
et  I  Domitiano  Caesari  |  M.  Vibius  Martialis  |  /  leg.  X  Gem.  et  commiHltones 
vexiili  ieg.  eiusd,  |  qui  sunt  sub  cura  eius  |  v.  s.  1.  m. 

3454  1.  o.  m.  et  Her|culi  Saxa.  |  sacrum  ]  P.  Talpidius  |  Clemens 

y  leg.  VIll  Aug.  I  CUm  mil.  leg.  eius  |  V.  S.  l.  1.  m.  (In  latere  dextro  clava), 
Ad  Norroy-sous-Preny  (prope  Pont-a-Mousson),  ad  Mosellam,  rep.  in  tapici- 
dinis,  aj-ae  duae,  haec  ?iunc  in  museo  Sangermanensi,  illa  Bruxellis  (delineavit 
Robert  Melanges  Graux  p.  552.  554).  In  iisdem  lapicidinis  extabat  rupi  incisus 
tituliis  ap.  Robert  l.  c.  p.  550,  quem  alio  loco  dabimus. 

3455  Herculi  |  Saxsano  |  C.  Mettius  |  Seneca  y  \  leg.  XV'  et  |  vexil- 
lari  I  leg.  eiusdem  |  v.  s.  1.  m. 

Schweppenburg  (prope  Brohl)  rep.  in  lapicidinis  (Freudenberg  ann.  Rhen.SOjSI, 
1871  p.  192).  Eodem  loco  etiam  alius  titulus  Nerculi  Saxano  dedicatus  a  militibus 
prodiit  (Brambach  672).  —  l)  Centurio  legionis  quintae  decimae.  Significatur  legio 
XF Primigenia.    Tilulus  igitur  est  antiquior  anno  p.  Chr.  70  (cf.  supra  J\.227S). 

3456  Herculi  Saxsano  |  sacrum  luhus  Vijctor  7  pro  se  et  co|militones 
sijngulares  pedite|s'  Acili  Slraboni[s]*  |  leg.  Aug.  v.  s.  l.  m. 

Brohl  rep.  in  lapicidinis,  iam  Bonnae  (Brambach  665,  explevil  Zange?neister 
ff^estd.  Zeitschr.  1892  p.  282).  —  1)  De  peditibus  singularibus  praesidis  cf.  supra 
N.  2416  not.  1.  —  2)  Acilium  Strabo?ie7n  eimdem  putat  Zangeineister  quem  me?norat 
Tac.  a.  14,  58.  —  Eodem  loco  multi  alii  tituli  Herculi  Saxano  vel  lovi  et  Herculi 
Saxano  a  mtlitibus  positi  prodieru?it  (Brambach  651  seq.;  Klein  Ann.  Rhen.  81,  1886 
p.  112.  113),  quorum  ?ionnullos  alio  loco  dabi?nus. 


60  Caput  XI. 

3457    Herculi  Saxan[o]  |  Liibiamus  Endruri  |  Quintalli  |  v.  s.  1.  [o.] 
Tridejiti  (V  S015  vidit  Mommsen). 


3458  Herculi  Aug.  |  sac.  Val.  Vale|rianus  mil.,  |  cum  insist|erem  ad 
cap|itella  columnarum*    ad  ter|mas  Licinanjs^  (sic)  q.  a.  se   *iune  S|irmi, 

V.  1.  s. 

In  insula  Brazza  Dalmatiae  rep.  ad  lapicidinas  vetustas,  nunc  Salonis  (111 
S.  40i07  vidit  Hirschfeld).  —  1)  Thermae  Licinianae,  fortasse  appellatae  a  Licinio 
imperalore.  —  2)  Hirschfeld  (arch.  ep.  Mitth.  aus  Oestr.  9,  1883  p.  H)  confert 
Passionem  Sanctorum  quattuor  Coronatorum.  (ap.  Buedinger  Unters.  Z7tr  roem. 
Kaisergesch.  5,  4870  p.  323),  ubi  Diocletianus  narratur  praecepisse  ut  'ex  metallo 
porphyrelico  capitella  columnarum  inciderentui'^ . 

3459  Herculi  |  lapidari  |  Alman[f]i|censes'  |  p. 

S.  Ponzio  prope  Nizzam  rep.  (F  7869  semel  descripta  saec.  XVII).  —  l)  Cf 
XII  752. 

3460  Herculi  |  barbato  |  sacrum  |  M.  Hellius  |  Secundus  |  tubicen  | 
leg.  X  G.  p.  I  f.  I  V.  s.  1.  m. 

Brohl  rep.  a.  4840  (Brambach  635  ex  Lersch  Ce?itralmuseum  rheinl.  Insehr.). 

8461    Herculi  et  |  Alcmenae  |  C.  Materni|us  Primus  |  v.  p.  1.  m. 

Goyer  sive  Jeuck,  qui  vicus  est  a  Leodio  (Liittich  s.  Liege)  inter  septentriones 
et  occidentem  versus  (Orell.  1336  cf.  Brambach  mus.  Rhen.  20,  1863  p.  627,  Schuer- 
mans  bull.  des  commissions  d'art  et  d'archeol.  de  Belgique  7,  1868  p.  68:  semel  vi- 
deiur  descripta  esse  saec.  XFII). 

3462  Camurii  Taci[f]inus*  ]  et  Hermes  lib.,  Vlvir  Aug.,  |  sign.^  aba- 
cum  cum  signis  H  |  Hercule  et  Amphale^  coUeg."  |  dendrofor.  d.  d. 

Veronae  (V  5512  semel  descripta  saec.  XV).  —  1)  C.  amurii  et  deinde  taciinus 
fraditur.  —  2)  Signum  (cuius  dei,  non  traditur).  —  3)  amphalc  traditur,  quod  non 
mutandum.  In  tabula  marmorea,  quae  olim  Romae  fuit,  nunc  est  Neapoli  (edidit 
eam  Piranesi  raccolta  di  vasi  antichi  tab.  87),  in  qua  sculpti  sunt  duodecim  labores 
Hercules  et  in  medio  ipse  Hercules  cum  Omphale,  infraque  arcus  et  pharetra,  qua- 
sillum  et  colus,  inter  quae  interpositus  est  titulus  hic  Gassia  |  Mani  filia  (  Prisciila 
fecit,  in  ea  tabula  ad  imagines  HercuHs  et  Omphales  adscripta  sunt  vocabula  Her- 
cules,  Omphale  (VI 5475*  inter  falsas,  non  recte  ut  mihi  videtur;  cf.  Stephani  der 
ausruhende  Herakles  p.  205).  Videtur  pertinuisse  tabula  ad  sepulcrum  (iudice  Ste- 
phanio  Omj/hale  habet  vultus  mulieris  mortalis).  —   4)  Collegio. 

3463  Herculi  |  iussu  Silvani  |  dei,  |  Cn.  Sentius  Carpus  |  fec. 
Romae,  nunc  Florentiae  (VI  288  vidit  Henzen). 

3464  Herculi  Libero  Silvano  |  diis  sanctis  Ti.  luiius  Alexander  d.  d. 
Romae,  deinde  Oxonii  (VI  294). 

3465  Herculi  s.  s.',  |  Silvano  s.  s.*,  |  M.  Ulpius  |  Apollonius  |  Aug.  1. 
preco  1  familiae  castresis  |  posuit. 

Romae  rep.  trans  Tiberim  (VI  S09H  vidit  Gatti).  —    1)  Sancto  sacrum. 


Tituli  sacri  et  sacerdotum.  —  Hercules  et  Silvanus.    Semo  Sancus.        61 

3466  Herculi  \  defensori  |  Papirii.  (in  laleribus  porca,  culter;  scyphut, 
clava;  a  tergo)    'HgaKXel  |  ak€^l\xaKtoi  I  IIa7t€iQl\oi. 

3467  Silvano  |  custodi  |  Papirii.   (a  tergo)  2d^av(^  \  q^vXani  |  JTa- 

TreiQioi. 

Romae,  arae  duae  (f^I  309  vidit  de  Rossi,    510  vidit  Henzen). 

3468  Silvano  Naeviano  |  et  Herculi  |  Romanilliano  |  Calvius  |  lustus*  | 
d.  d. 

Romae  (FI  6iS  vidii  Henzen).  —  1)  Fortasse  idem  qui  supra  N.  1470. 

3469  Hercules  |  [i]nvicte,  san[c]|te  Silvani  ne|pos ', 
hic  advejnisti;  ne  quid  |  hic  fiat  mali^  | 

G.  p.  R.  f.^ 
Romae  rep.  ad  viam  Appiam  (FI  329  correxit  Bormann  Eph.  ep.  4,  756. 
Buecheler  carm.  epigr.  n.  25).  —  1)  Respici  fabulam  quandam  ignotam,  qua  Her- 
culis  mater  diceretur  fi.Ua  fuisse  Silvani,  statuit  Momjnseii.  —  2)  Expressi  sunt 
versus  Graeci:  6  zov  dioq  nalq  xakklvixog  '^HgaxkTJg  ivd^dSe  xaroixsl,  (xridev  ei- 
oizQ)  xaxov.  Qui  et  alibi  reperti  sunt  et  Pompeiis  in  pariele  inscripti  (cf.  Kaibel 
epigr.  Gr.  ex  lap.  conl.  n.  1158;  exc.  de  sent.  sub  Commodo,  in  Dionis  ed.  Din^ 
dorfiana  V  p.  208).  —  3)  Genio  populi  Romani  feliciter. 

3470  Hercul.  |  et  Silvajno  vex|ilatio  1.  XHI  G.  An|[f.]S  Aur.  Arijmo 
v.  m.  p.*,  I  immuni.^ 

In  Dacia  ad  Bezsan  montem  prope  Devam  rep.  in  lapicidinis  vetustis  (III 
S.  12365  =  arch.  ep.  Mitth.  15, 1890  p.  196  ed.  Teglas).  —  1)  Fexillatio  legionis  XIII 
Geminae  Antoninianae.  —   2)  Fotum  merito  posuit. —  3)  Immunis. 

3471  dibus  I  HercuU  |  et'  |  Silvano  |  fe,*  |  Priraus  cu.  ar.^  |  pro  se 
et  I  vexilatione  j  v.  s.  1.  m. 

In  Anglia,  Hale  prope  Moresby  non  longe  a  vallo  Hadriani  (Eph.  ep.7,968). 
—   l)et,    2)fe  (cum  punctis  inter  litteras)  traditur.  —   3)  Custos  armorum. 


3472  Semoni  |  Sanco  |  sancto  deo  Fidio*  |  sacrum  |  decuria  sacer- 
dot.  I  bidentalium^ 

Romae,  incertum  quo  loco  urbis  rep.  (dicebatur  rep.  esse  inter  colles  Quiri- 
nalem  et  Pincium,  sed  cf.  Huelsen  mus.  Rhen.  1894  p.  410),  basis  quae  siutinebat  deum 
Apollini  similem  (FI 50994  =  ann.  inst.  arch.  1881  p.  38  descr.  Dressel;  cf.  lordan 
ann.  inst.  arch.  188S  p.  108).  —  1)  De  hoc  deo  cf  Preller  ed.  3  II  p.  270  seq.  — 
2)  Decuria  sacerdotum  bidentalium  non  memoratur  nisi  in  titulis  Sanco  dedicatis 
hoc  et  iis  qui  sequuntur,  et  in  fistutis  plumbeis  repertis  in  monte  Quirinali  forum 
Traianum  versus  (id  est  non  lorige  a  templo  Sanci),  quibtis  inscriptum  est  dec. 
sacerdotium  videntalium  (praeterea  numeri  quidam,  in  una  etiam  plumbariae  nomen; 
cf.  Xr  7235). 

3473  Sanco  sanclo  Semon.  |  deo  Fidio  sacrum,  |  decuria  sacerdotura  | 
bidentaUum  reciperatis  {  vectigaHbus. 

Romae  rep.  in  Quirinali  apiid  ecclesiam  S.  SHvestri,  est  Neapoli  (FI 368  vidit 
Mommsen).  Aedem  Sanci  vel  aedem  dei  Fidii  in  monte  Quirinali,  a  qua  aede  nomen 
habebat  porta  Sanqualis,  memorant  yarro  I.  L.  3,32;  Liv.  8,20,8;  Paul.  Festi 
p.  343.     Cf  Huelsen  mus.  Rhen.  1894  p.  409. 


62  Caput  XI. 

3474  Semoni  |  Sanco  |  deo  Fidio  |  sacrum*  |  Sex.  Pompeius  Sp.  f.  | 
Col.  Mussianus  |  quinquennalis  |  decur.  |  bidentalis'^  ]  donum  dedit. 

Romae  rep.  in  insula  Tiberina  ad  S.  Bartholomaei,  nunc  in  Vaiicano  (VI  S67 
vidit  Benzen).  —  1)  Hanc  similemve  aram  Semoni  in  insula  Tiberina  dedicatam 
quidam  ex  veleribus  Christianis  miro  errore  Simoni  mago  dedicatam  esse  sibi 
persuaserunt,  cf.  lustinus  martyr  Jpol.1,26:  dvSQidvzi  naQ^  vfiwv  wq  &£og  xexi- 
(jLijxai,  oq  dvdQidg  dvsyr,y£Qxai  iv  x(5  Tl^SQi  Ttoxafup  fisxa^v  x(Sv  6vo  y£<pvQ(3v, 
£^a>v  i7iiyQa<ptjV  '^Pcj/xaixr,v  xavxijV  Slficovi  dso)  adyxxcp,  cf.  c.  36;  TertuUian. 
apol.  45.  —  2)  Idem  homo  memoratur  XIV  2839  (ubi  est  [quinque]nns\\?,  decuriae 
[*acerrfo]lium  videntalium). 

3475     I  Phileros  |  ex  decreto  XXX  viriim '  |  sacellum  Se- 

moni  I  Sanco  de  sua  |  pecunia  fecit. 

In  agro  suburbano  ad  viam  Appiam  (XIV  2438  descripsit  Petrus  Rosa).  — 
1)  Trigintaviri  videntur  esse  decuriones  Castrimoeniensium  (cf.  XIV  2466  ad  v.  41), 
intra  cuius  oppidi  fines  hic  lapis  potest  stetisse. 

3476  Sanco  deo  |  Fidio  |  d.  d. 

Romae,  tabella  aenea  (VI  50993  =  Bull.  com.  1892  p.  184  descr.  Gatti). 


3477  Hedoue  |  M.  Crassi  ancilla  j  Feroniae  v.  s.  1.  m. 
Florentiae  olim  in  museo  quodam,    iam  iji  juuseo  Britannico,  tabella  aenea 

(VI  147  =  50702;  Huebner  ex.  scr.  epigr.  n.  889). 

3478  Sex.  Audienus  C.  1.  |  Feroniae  |  d.  1.  m. 

Trebulae  Mutuescae  in  Sabinis  rep.  inter  rudera  aedis  quae  Feroniae  creditur 
(V1 146.  1X4875  servavit  Fabretti). 

3479  Q.  Pescenn[jMs]  . .  [/".]  |  colomnas  III  |  de  suo  dat  |  Feroneae,  | 
et  crepidinem  |  ante  colomnas  |  ex  lapide  |  . . . . 

Trebulae  Mutuescae  (MoJiteleo7ie},  culumna  (I  1507.  IX  4S73  bis  descripta). 
Puncta  (vel  cerle  partem  punctoj-um)  quadrata  fuisse,  ut  in  aliis  quibusdam  in- 
scriptionibus  valde  antiquis,  indicatur  in  altnro  apographo.  Mutilam  fuisse  in  fine 
non  Iraditur. 

3480  itus  actusque  est  |  in  hoce  delubrum  |  Feroniai  ex  hoce  loco  | 
in  via  poplicam  |  campanam  qua  |  proximum  est  |  p.  (DCCX . . . 

Coppito  prope  rudera  Amiterni  (I  1291.  IX  4521  vidit  Ritsckl  tab.  LXII  b). 
AUus  titulus  eiusdem  regionis  dedicatus  Feroniae  est  IX  4180;  tertius  supra 
jS.  975. 

3481  Hermeros  |  Ti.  Claudii  Caisaris  Aug.  |  Germanici  ser,  |  Thya- 
midianus'  ab  marmorib.'^,  |  magister^  |  Feroniae  aras  quinque  |  d.  s.  d.  d. 

Nepete  (XI  5199  vidit  Bormann).  —  1)  THhAMIDIANVS  lapis,  tertia  littera 
Claudiana,  cf.  supra  N.  210  Jiot.  4.  —  2)  Alii  Augustorum  servi  et  liberti  a  mar- 
moribus  sunt  supra  N.  1398.  1600.  —  3)  Magister  collegii  alicuius. 


Tituli  sacri  et  sacerdotum.  —  Sancus,  Feronia.  Vacuna.  Mater  Matuta.       63 

3482  lunoni  Feronfiae]  |  Barbia  L.  f.  Secun[rfa]  |  aedeni,  signum, 
por[fi][cus  d.  p.  s.  d. 

Olim  Fillanuovae  in  Histria.  est  Feronae  (V  412  vidil  Mommsen). 

3483  ar I  Feroniae  sac,  (  in  memoriam'  |  .  .  Minei  Frisci  fll.  | 

T.  Kaniiis  lanuar.^  |  sac.  gratuitus  |  anno  XXXX  |  d.  d. 

Aquileiae  rep,,  extat  Feronae  (V  776  vidit  Mommsen).  —  1)  In  memoriam  mor- 
talium  titvli  diis  dicati  multi  Aquileiae  reperti  sunt,  cf.  infra  N.5SS0.  —  2)  Idem 
homo  Fonti  B.  dedicavit  titulum  V  73S. 


3484  Q.  Murrius  Cn.  f.  |  Vacunae  vot.  |  dat  lubens  merito. 

In  Sabinis  prope  vicum  Laculo  (IX  4636,-  de  visu  Persichetti  Notizie  degli 
scavi  1891  p.  542).  Loco  illo,  ubi  lapis  ecclesiae  cuidam  inaedificalus  est,  extitit 
certe  iayn  saec.  p.  Chr.  XFII.  Non  recte  Martellio  homini  levissimo  crediderunt 
lapidem  extare  prope  vicum  eiusdem  regionis  Bacugno,  quem  sajie  a  f^acuna  nomen 
habere  nihilominus  polest  verum  esse.  —  De  Facuna  cf.  Preller  I  (ed.  3)  p.  408  seq. 

3485  .  .  Esuvius  1  Modestus  Vacun[ae  |  p]ro  valetudine  pat[ns]  |  v. 

(corona  lemniscata)   [s.J. 

3486  pro  reditu  L.  Acesti  ex  Africa  |  vovi  Vacunae  Aredia  Daph[ne]  | 

et   C.  Pomponius,  |  (palmae  duae,  corona  lemniscata)  V.   S.   1.   m. 

Poggio  Fidone  in  Sabinis,  non  longe  a  Reate  (IX  47S2.  47S1  ab  incola  quo- 
dam  regionis  illius  descriptae,  satis  accurate  ut  videtur). 


3487  Matri  [ilfa]tutae  |  Magia  Prisca  |  signum  lovis  |  d.  d. 

Corae  (X  8416  Barnabeius  vidit  ectypum).  —  Praeter  hunc  et  eos  qui  se- 
quuntur,  item  antiquissimum  supra  N.  2974,  Matri  Matutae  dedicatus  videtur  esse 
etiam  titulus,  cuius  exiguum  fragmentum  prodiit  loco  dicto  Conca,  inter  Antium 
et  viam  Appiam  (Notizie  degli  scavi  1896  p.  102  et  melius  p.  19o),  ubi  Satricum 
fuisse  videttir  (cf.  CIL.  X  p,  661).  Fuit  Satrici  celebre  Matris  Matutae  templum 
(Liv.  6,  55,  4.  7,  27,  8.  28,  11,  2).  De  effossiotiibus  ruderum  huius  templi  cf.  Bar- 
nabei  Notizie  degli  scavi  1896  p.  25  seq.  99seq.  190  seq.,  Graillot  Melanges  de  l'Ec. 
fr.  de  Rome  16,  1896  p.  151  seq.,   Petersen  Roem.  Mitth.  1896  p.  1S7  seq. 

3488  Cervaria  Sp.  f.  Fortunata  |  niagistra  |  Matri  Matutae  |  d.  d. 
Corae  (X  6S11   referunt  lucundus  el  post  multum  temporis  Fea).     In  eodem 

lapide  videntur  extilisse  haec  multo  antiquiora  et  omnino  ab  illis  aliena  Paul.  Toutia 
M.  f.  et  I  consuplicalrices  (I  11SS  =  X  6S18). 

3489  Publiciae  L.  f.  |  Simili  |  magistrae  |  Matris  Metut.  (sic),  \  M.  Aemi- 
lius  M.  f.  I  Ulpianus  |  uxori  |  sanctissimae.  ]  [L.]  d.  d.  d. 

Praeneste  (XIF  2997  vidi).  —  Ad  aliam  magistram  Matris  Matutae  Praenesti- 
nam  videtur  perlinere  XIF5006. 

3489     Matri  Matutae  |  Flavia  T.  fil.  Nicolais  |  Saddane  L.  Anlisti 
Veteris'  ex  responso  |  deae  lunonis  aram  |  fecit  dedicavitque. 

Supra  Berytum  prope  vicum  Beit-Meri  in  ruderibus  dictis  Der-el-kala,   ubi 


64  Caput  XI. 

fuit  tcmplum  lovis  Balmarcodis,  cuivs  inscriptiones  dahimus  infra  (III  S.  6680 
Mommsen  vidit  ectypum).  —  1)  Fix  unus  ex  nobilibus  huius  nominis,  quos  7iovi- 
mus  consulatihus  functos  esse  circa  a.  p.  Chr.  28  et  anno  55.  Ceterum  Antistii 
memorantur  in  titulo    eiusdem  loco  III  155. 


3491  Q.  Mucius  Q.  [/.]  |  Trupho  ser.  |  vovit,  leiber  solv.  |  1.  m.  | 
Bonae  deae  |  sacr. 

Romae,  bis  descripta  (Fl  39  cf.  add.  p.  851). 

3493  [/wjcus  Bone  dee  |  dedicatus,  ut  liceat  |  per  masculos  rem|un- 
dari,  permit.  Pom  . .  |  coni[»ja^j]s[f]r.',  ara.  posu.  |  Ren.  Maxim.  uxsor 
Umbr[o]|nis  p.  p.^   posit.  in  va[cwo]^  |  suo. 

Prope  Spoletium  rep.  (XI  4767  descripsit  Bormann).  —  1)  Permittente  Pom- 
peia  (?)  commagistra  (?).  —  2)  Primipilaris.  —  3)  Supplevit  Mommsen  intellegens 
de  loco  profano. 

3493  Septimia  Galla,  |  Alennia  Sabina,  |  Petronia  Tertulla,  (  Bonae 
deae  |  d.  d. 

Prope  Tuder  rep.  loco  dicto  Elci,  lamina  aenea  (XI 4656  =  Bull.  Inst.  arch, 
1881  p.  9  vidit  Gamurrinius). 

3494  Quieta  Aties  |  Pieridis  |  ministra  Bone  die  (sic)  |  proma' 
posit  d.  d. 

Prope  Tuder  rep.  una  cum  ea  quae  praecedit,  basis,  quae  videtur  sustinuisse 
statuam  juuliebrem  (XI  465S  vidit  Bormann).  —  1)  Promae  voeabulum  similiter 
hic  usurpari  ut  alibi  saepe  masculine  promi  vocabulum ,  putant  Gamurrinius  et 
Bormann. 

3495  Aurunceia  Sp.  f.  |  Acte  mag.  |  Bone  deae  tunicas  |  duas  et 
palliolum,  |  rasas  caleinas^  et  |  lucerna  aeria  d.  d. 

Signiae  (Eph.  ep.  8,  624  descr.  Gatli  bull.  Inst.  1885  p.  190).  —  1)  Callainas 
lacernas  memorat  Martialis  14,  159,  vestis  serica  callaina  memoratur  XIF  2213 
^galbinas  in  lapide  fuisse  coniecit  Mommseii  eonferens  luvenal.  sat.  2,  97). 

3496  Bonae  deae  |  Caiena  Priscae  lib.  Attice  |  ministra  (corona 
quema  vittata,  ifi  qua  duae  aures  inauribus  ornatae  cernuntur;  in  lateribus:  patera, 
in  qua  caput  virile  cornutum  insculptum  est;  urceus). 

Arelate  (XII  634  vidit  Hirschfeld). 

3497  Auribus  |  B.  d.  d.*  |  Petrusia  |  Proba  |  magistra  |  Galgesti  | 
Hermerot. 

Aquileia  ut  videtur  Patavium  delata  (F  739  descHpserunt  Patavini  complures 
saec.  XFI/Xni).  —  1)  Auribus  Bonae  deae  dedit.    Cf  infra  JS.  5S48. 

3498  Bonae  deae  paganae'  |  Rufria  C.  f.  Festa,  |  Caesilia  Q.  1.  Scy- 
lace,  I  magistrae,  d.  p.  s.  —  Decidia  L.  f.  Pauli [na]  |  et  Pupia  L.  1.  Peregri- 
n[a]  I  ministrae  |  Bonae  deae  |  aedem  fecerunt  |  d.  p.  s. 

Aquileiae  (V  762  bis  ut  videtur  descripta  saec.  XF  vel  ineunte  XFI).  TituU 
duo,  qui  videntur  in  eodem  lapide  (iuxta  positi)  fuisse,  —  1)  pagaiae  pars  codicum 
per  quos  apographa  illa  ad  nos  pervenerunt.  


Titali  Bacri  et  sacerdotum.  —  Bona  dea.  65 

3499  Aiiguslae  Bonae  deae  |  Cereri[a]e*  sacrum  |  ....ystls  I.  T[y]che*, 
aedem  |  ....i  de  pecunia  sua  fecit;  |  Fauslus  Barbonius  Illlvir  d.  d.' 

Aquileiae  (F  761  semel  descripta  saec.  Xf^II  ab  auctore  satis  accuralo  Capo- 
daglio).  —  1)  Cererie  traditur.  Idem  engnomen  Malris  deum  est  in  titulo  item 
Aquileiensi  F796.  —  2)  Tiche  traditur.  —  3)  Fortasse  non  integra  fuit  in  fine. 

3500  Bonae  deae  |  sacrum  |  M.  Veltius  Bolanus'  |  restitui  iussit. 

3501  B.  d.  r.»  I  Cladus  |  d.  d. 

3501*  Bon.  deae  restitu[/].  |  simulacr.  in  tut.'  insul.  |  Bolan.  posuit, 
item  aed.  |  dedit  Cladus  1.  m.  (in  latere)  Bol. 

Romae  trans  Tiberim  (Fl  65 — 67  vidit  de  Rossi).  —  1)  Huius  nominis  viros 
duos  novimus;  alter  consul  fuit  sub  Nerone  (Slat.  silv.  5, 2, 167;  Tac.  hist.  2,  64  cet.), 
alter  consul  ord.  a.  H1.  —  2)  Bonae  deae  restitutae.  —  3)  Sic  Amatius,  in  tui 
Rossius;  intellege:    in  tutelam  insulae  Bolanianae. 

3502  Venustus  |  Philoxeni  |  Ti.  Claudi  Caesaris  |  servi  |  dispensatoris  | 
vicarius  |  B.  d.  v.  s.  1.  m. 

Romae,  iam  Florenliae  (FI  64  vidit  Henzen). 

3503  ex  visu  iussu  Bonae  deae  |  sacr.  |  Callistus  Rufinae  n.  act.* 
Albani ,   sub  simulacro   mulieris  comu  copiae  tenentis   (XIF  2231   imaginem 

edidit  Marucchi  bull.  arch.  municip.  4879  tab.  XXIII).  —    1)  Dloxtrae  aclor. 

3504  Bona*  diae*  |  castresi  s.  |  Gemellus  Aii[^.]^ 

In  castello  quodam  Scotiae,  tabella  marmorea,  adlala  sine  dubto  ex  urbe 
Itoma  (ri  30834  =  Eph.  epigr.  4,723  vidit  Michaelis).  —  1)  Sic  tradHur.—  2)  Ulti- 
mum  elementum  non  certum.  Fidetur  intellegendum  esse:  Augusti  (servus).  Bonae 
diae  (sic  traditur)  castr.  dedicatus  est  etiam  titulus  VI  70.  Bonae  deae  Galbillae 
a  vilico  horreorum  Galbianorum  dedicatus  est  titulus  supra  JS.  1621. 

3505  Bonae  deae  |  conpoti*  |  sacrum  |  fecit  |  Antonia  Hygia  |  d. 
s.  d.  d. 

Romae  (FI  71  ex  schedis  Hieronymi  Amati).  —  1)  Idem  cognomen  in  Hercule 
supra  i\.  3438. 

3506  Bon.  deae  |  luciferae  |  Anlistia  Veteris*  hb.  Eur.  |  d.  d. 
Romae   (FI  73  vidit  Kiessling).   —   1)  Antistios   Feteres  novimus  complures 

(cf.  supra  N.  3489  not.  1),  nullum  post  C.  Antistium  Feterem  consulem  a.  96. 

3507  Bonae  deae  |  nutrici  d.  d.  ]  Onesimus  |  Caesaris  n.  |  ser.  Fausti- 
nus  et  I  Valeria  Spendusa  et  |  Valeria  Pia  filia. 

Romae  (FI  74  bis  descripta). 

3508  Anteros  |  Valeri  Bonae  |  deae  oclatae  (sie)  \  d.  d.  1.  a.  (In  aversa): 
C.  Pae[/iJ|nius  et  .  . 

Romae  rep.  tpans  Tiberim  (VI 7 3  vidit  Detlefsen). 

35(^9  D.  Rupilius  L.  [/^,]  0  . . .  |  Bonae  deae  regi[nae]  |  triumphali  v. 
s.  I.  [m.] 

Sutrii  (XI  5243  vidit  Bormann). 

Dbssau,  Inscriptiones  Latinae  II.  5 


66  Caput  XI. 

3510  Bonae  deae  |  Arcensi  triumphal.  |  Valeria  Amaryllis  |  v.  s.  1.  a. 
Massae  prope  Albam  Fucentem  rep.,  tabella  aenea  (Eph.  ep.  8,  48S  Ihm  vidit 

ectypum). 

3511  C.  Tullius  Hesper  |  et  Tullia  Restituta  |  Bon^e  deae  Anniajnensi 
sanctissim.  |  donum  |  posuerunt. 

Romae  olim ,  nunc  Londinii  (VI  69  cf.  Eph.  ep.  4,  722  vidit  Huebner). 

3512  Bonae  deae  sanctissimae  |  caelesti  L.  Paquedius  Festus,  |  red- 
emptor  operum  Caesar.*  |  et  puplicorum,  aedem  diritam  |  refecit,  quod 
adiutorio  eius  |  rivom  aquae  Claudiae  August.''  |  sub  monte  Aeflano^  con- 
summa|vit,   imp.  Domit.  Caesar.  Aug.  Germ.  XIIII  cos.,  V  non.  lul." 

Olim  in  vico  S.  Gregorii  inter  Tibur  et  Praeneste,  quo  adlata  esse  dicebatur 
ex  monte  S.  Angeli  sito  inter  vicum  illum  et  Tibiir  (XIF  5330  partem  Romae 
vidit  Bormann).  —  1)  Caesaris  (vel  Caesarianorum) .  —  2)  Cf.  supra  N.  218.  — 
3)  Aefulam  oppidum,  a  quo  nomen  sine  dubio  habuit  mons  Aeflanus,  memorant 
Horat.  carm.  5,  29,  6  et  Liv.  26,  9,  9  (cf.  CIL.  l.  c).  —  4.)  5  lul.  88. 

3513  Felix  publicus  |  Asinianus  pontific*  |  Bonae  deae  agresti  Fe- 
licu.*  I  votum  solvit  iunicem'  alba  (sic)  |  libens  animo  ob  luminibus  |  re- 
stitutis,  derebctus  a  medicis  post  |  menses  decem  bineficio  (sic)  dominaes 
medicinis  sanatus  per  |  eam.  Restituta  omnia  ministerio  Canniae  For- 
tunatae. 

Romae,  rep.  ut  videtur  ad  lapidem  tertiae  viae  Ostiensis  (FI 68  vidit  Henzen).  — 
1)  Pontificum.  Servus  publicus  fuerat  a  sacris  pontificalibus. —  2)  Fortasse:  Feli- 
culae,  ut  nomen  Felix  indiderit  Bonae  deae  a  nomine  suo.  —  3)  Cf.  infra  N.  5824. 

3514  Bonae  deae  |  Hygiae. 

Romae,  basis  statuae  parvae  mulieris  sedenlis,  cuius  pars  superior  periit 
(FI  72  vidit  Henzen). 

3515  Bonae  deae  Veneri  Cnidiae  |  D.  lunius  Annianus  Hymenaeus  et 
invicta  spira  [PJhaedimiana*. 

Romae  olim,  nunc  Oxonii  (FI  76  vidit  Huebner).  —  1)  et  haedimiana  legit 
Huebner  cum  plerisque.  Spirae  sodalicia  Bacchica  dicta  (cf.  supra  N.  5567.  5569. 
5570,  item  infra  inter  numinum  Thracicorum  titulos),  sed  etiam  aliorum  deorum 
(N.  5270),  Phaedimiana  haec  spira  appellata  fortasse  a  conditore,  ut  supra  N.  5566 
thiasus  Placidianus.  Spirae  mentio  in  dedicatione  donarii  adiuncta  ad  nomen  ho- 
minis  est  etiam  supra  N.  5270  (Mommseno  videtur  retinendum  ef,  et  intellegendae 
duae  spirae,  invicta  et  Phacdimiana), 

3516  Bonae  deae  |  et  Panthaeo  (sic),  \  Diane,  Silvanajbus',  |  G.  lul. 
Valens  |  praef.  leg.  II  Adi.  | ^  I  P-  f-  ex  voto. 

Aquinci  rep.  (III  S.  10594  vidit  Domaszewski).  —  1)  Cf.  infra  N.  5571  teq.  — 
1)  Erasum  agnomen  legioni  in  honorem  imperaloris  impositum, 

3517  coUegium  |  cultorum  |  Bonae  deae  |  caelestis. 
Venafri  (X  4849  fortasse  semel  tantum  descripta). 


Titali  sacri  et  sacerdotam.  —  Bona  dea.    Silvanus.  67 

3518  Bonae  deae  sacr.  |  C.  Valerius  C.  f.  Martialis. 

3519  Silvano  |  sacr.  |  C.  Valerius  C.  f.  |  Martialis. 
Minturnis  (X  S998.  S999  temel  deseriptae). 

3520  imperio  Silvani  |  ni  qua  mulier  velit  |  in  piscina  virili  |  descen- 
dere,  si  minus  |  ipsa  d6  se  querelur,  |  hoc  enim  signum  |  s^nctum  est. 

Romae  rep.  trans  Tiberim  (FI S79;  Huebner  ex.  scr.  epigr.  n.  HS8). 

3521  Silvano  sacrum  |  Tychicus  |  Glabrionis  n.  ser.  |  vilicus  horto- 
rum  I  V.  s. 

Romae  in  colle  hortorum  (monte  Pincio)  rep.  (yi  623;  Huebner  ex.  scr. 
epigr.  n.  11SS).  De  hortis  Acilianis,  quos  propter  hunc  titulum  credunt  illo  loco 
fuisse,  dixit  Lancianius  Bull.  arch.  comunale  1891  p.  132  seq. 

3522  Communis  C.  Petroni  |  saltuarius*  votum  |  Silvano  solvit  hbes  | 
merito. 

In  monie  f^esuvio  supra  Herculaneum  rep.  (X  1409  Nissen  vidit  ectypum). 
Nissen  litteras  iudicavit  saeculi  p.  Chr.  allerius.  Nomen  domini  tamen  videtur 
indicare  aetatem  antiquiorem.  —  1)  Alios  titulos  Silvano  dedieatos  a  saltuariis 
habes  infra  N.  3S2i  et  V  SS48.  IX  3421. 

3523  Silvano  sac[r.]  I  Ursulus  vil.  Dian[ae]*  j  et  candidali^:  !  Threptus, 
Trophi[mtts],  |  Alcides,  Eutych[Ms],  |  Sumphor.,  Herme[s],  |  C[os]mus, 
Faustus,  I  ex  viso. 

Prope  Capuam  ad  S.  Angeli  in  Formis  (cf.  supra  N.  5240)  rep.  (X  8217  vidit 
Dressel).  —  1)  Servus  fuit  vilicus  Dianae  Tifatinae.  Ancilla  quae  fuerat  eiusdem 
ut  videtur  Dianae  Tifatinae,  deinde  liberta,  memoratur  in  hoc  lapide  sepulcrali 
originis  ut  videtur  Campanae:  M.  Orfio  M.  f.  Fal.  |  Rufa  Dianaes  |  1.  sibi  et  coiiuci 
(sic)  I  suno  (sic)  fecit.  —  2)  Candidati  servi  hi,  quos  apparet  sub  Ursulo  vilico  fuisse, 
fortasse  ideo  appellati,  quod  destinati  erant  ad  successionem  officii  eius  (Mo.). 

3524  S.  Aug.  S.'  (Silvanus  iuvenis,  d.  falcem,  s.  pinum  tenens;  iuxla  sedet 

canis)  C.  Ingenuvius  Helius  |  saltuar.  Virtutis  |  v.  m.  1.  p.* 

In  agro  Ferrariensi  rep.,  est  Ferrariae  (F  2383  vidit  Mommsen).  —  1)  Sil- 
vano  Augusto  sacrum.  —  2)  f^otum  merito  libens  posuit. 

3525  S.  s.  8.*  I  Sex.  Scutarijus  Aethrius  |  et  fih  sui  et  |  Heracla  | 
cognatus  |  dedicarunt. 

Romae,  in  museo  f^aticano,  truncus  arboris  marmoretis  vite  cinctus,  infra 
animalia  varia,  in  spalio  quadrato  in  tahellae  modum  laevigato  incisus  est  titubit 
(FI 687 ;  imaginem  dedit  Reifferscheid  ann.  inst.  arch.  1866  tab.  L  fig.  1  cf.  p.  222).  — 
1)  Silvano  sancto  sacrum. 

3526  saucto  1  Silvano  vo|tum  ex  viso  |  ob  libertatem  |  Sex.  Attius 
Dio|nysius  sig.*  cum  |  base  d.  p.' 

Prope  monasterium  Sublacense,  retro  Tibur,  rep.  (XIFS4S6  vidi).  —  1)  Sig- 
num,    2)  donum  posuit. 


68  Caput  XI. 

.3527  Silvano  |  sanc.  sac.  |  Dorothe|us  Aug.  |  lib.  proc.  |  massae  |  Ma- 
rian.*  |  s.  d.  d. 

Osliae  rep.,  est  Romae  (XIFS2  descripsi).  —  1)  Cf.  Hirschfeld  Ferwaltungsg.  I 
p.  78  not. 

3528  Silvane,  sacra  semicluse  fraxino  | 

Et  huius  alti  summe  custos  hortuli,  [ 
Tibi  hasce  grates  dedicamus  musicas,  | 
Quod  nos  per  arva  perq.  montis  Alpicos  | 
5  Tuique  luci  suave  olentis  hospites',  | 
Dum  ius  guberno  remq.  fungor  Caesarum,  | 
Tuo  favore  prosperanti  sospitas.  | 
Tu  me  meosque  reduces  Romam  sislito  | 
Daque  Itala  rura  te  colamus  praeside:  | 
10  Ego  iam  dicabo  mile  (sic)  magnas  arbores.  ( 
T.  Pomponi  Victoris  proc.  Augustor.'' 

Aximae,  hodie  Aime,  in  Alpibus  Graiis  (XI1 105  vidit  Hirschfeld).  Buecheler 
carm.  epigr.  n.  49.  —  1)  Feras  silvarum  incolas  (Bue.).  —  2)  Idem  T.  Pomponius 
Fictor  memoratur  in  titulo  infra  N.  5823:  videtur  fuisse  procurator  Alpium  Graia- 
rum  et  Poeninarum  temporibus  divorum  fratrum. 

3529  Silvano  sacr.,  |  M.  Vicirius  Rufus  v.  s.*  | 

Quod  licuit  lunianos  |  reparare  penates 
quod|que  tibi  vovi,  posui,  de  |  marmore  signum. 
Non   procul   ab  Abellino  Beneventum   versus  rep.    (X  4114  vidit  Mommsen). 
Buecheler  carm.  epigr.  n.  2S8.  —  1)  Fotum  solvit. 

3530  ^\ilvano  sacjrum  Alhe[naeMs]  .  .  nii  Laterani  |  Hb.  proc*  et 
Eutyches  disp.^ 

Mague  deum,   Silvane  potens,  |  sanclissime  pastor, 
Qui  nemus  |  Idaeum  Romanaque  castra^  |  gubernas, 
Mellea''  quod  docilis  iunctast  tibi  fistula  cera.^  | 
Namqe  (sic)  procul  certe  vicinus  |  iungitur  amnis, 
5  Labitur  |  unda  levi  per  roscida  prata  Tirinus^  | 
Gurgite  non  alto  nitidis  argenteus  undis\  | 
Et  teneram  ab  radice  ferens,  Silvane,  cupressum:®  | 
Adsis  huc  mihi,  sancte,  favens  numenq.  reportes,  | 
Quod  tibi  pro  meritis  simulacrum  aramq.  dicavi  | 

10  Haec  ego  quae  feci  dominorum  causa  salutis  | 
Et  mea  proque  meis  orans:  vitamq.  benignam  | 
OfQciumque  gerens  fautor  tu  dexter  adesto,  | 
Dum  tibi,   qui  refero  quaeq.  aris,   inclute,  reddo,  | 
Ex  voto  meritoque  libens  mea  dicta  resolvo:  | 

15       llle  ego  qui  inserui  nomen  in  ara  meum.  | 


Tituli  sacri  et  sacerdotum.  —  Silvanus.  69 

Nunc  vos  0  laeli  bene  gestis  corpora  rebus  | 
Procurate  viri  et  semper  sperate  fuluruml'  | 

D.  cl.  (in  latere)  Silvano  |  et  Augurino  |  cos.'"  |  XVI  k.  April. 

/rt  agro  Feslinorum  yrope  oppidum  Capislrano   (IX  337S  viderunt  Brunn  et 

Dressel).    Bt/echeler  carm.  epigr.  n.  2S0.  —  1)  Libertus,  procurator,   2)  disperisator. 

—  3)  C/.  infra  N.  5SSi.  —  4)  Casus  est  sextus.  —  5)  Cf.  Ferg.  ecl.  3,  2S.  —  6)  Jd 

notnen   fluvio   qui  nunc  appeiiatur  Tritamis  fuisse  apparet.    —    7)  Cf.  Ovid.  met. 

S,  407.  —  8)  Ferg.  georg.  1,  20.  —  9)  Cf  Ferg.  Aen.  9,  4S7.  1S8.  —  10)  y/.  /56. 

3531  .  .  I  (J.  d.  I  T.  Flavius  |  Sabinus  |  Silvano  |  sancto. 

Romae  rep.  in  Quirinali  (Fl  31021  =  Nolizie  degli  scavi  1887  p.  109,  vidit 
Gatti).  Una  prodierunt  alii  tituli  nonnulli  Silvano  sacri  (Nolizie  l.  c.  =  FI 51020. 
31022).  Illo  fere  loco  fuisse  donum  Flavii  Sabini  fratris  Vespasiani  monuit 
Huelsen,  qui  hunc  cippum  conieeit  fortasse  ab  ipso  fratre  Fespasiani  dedicalum 
(Mus.  Rhen.  1894  p.  400). 

3532  imp.  !!!!!!!!!'  Aug.  |  Germanico  XV,  |  M.  Cocceio  Nerva 
U  cos.^  I  Thallus*  agitator,  L.  Avilli  Plantae  ser.,  |  domiQum  Silvanum  de 
suo  I  posuit  item  dedicavit. 

Romae  (VI  621  servavit  Fabrettius).  —  1)  Erasum  nomen  Domitiani.  — 
2)  A.  90.  —  3)  Auriga  memoratus  a  Martiale  4,  67,  S  et  in  titulo  Dioclis  aurigae, 
quem  dabimus  infra  (==  VI  10048)  v.  14. 

o53o  (Silvanus,  stans  intra  aediculam,  corona  pinea  redimitus  sinittra 
ramum  pineum  dextra  falcem  tenens,  in  sinu  chlamydis  gestans  poma;  ad.ilat  canis.) 
T.  FMvius  Euaristus  et  Ti.  Claudius  Sostratus*  a^ditui  port.  Crep.^  |  et  Sex. 
Ca^lius  Encolpius  et  Ti.  Claudius  Herma  a^dituus  d6  |  mon6ta  Silv^num 
monolithum  sanct.  d.  s.  d.  d.  sodal.  b.  m.^ 

Romae,  incertum  qua  regione  urbis  rep.,  est  in  aedibus  Doria  (VI6i7S  cf.  50810; 
imaginem  dei  edidit  Reifferscheid  ann.  inst.  arch.  1866  tab.  T  fig.  1  cf.  p.  211).  — 
1)  Cognomen  plenum  ex  delinealione  Peruzzii.  —  2)  Aeditui  porticus  Crepereiae,  vel 
similiter,  tnteliegendum  erit  cum  Huelseno  (quamquam  porticus  talis  nominis  prae- 
terea  non  memoralur) ;  porticum  (et)  crepidinem  intellexerat  Mommsen.  —  3)  De 
suo  donum  dederunt  sodalibus  bene  merentibus. 

3534  imperio  |  domini  Silvani  |  C.  Cossutius  C.  lib.  Epaphroditus  | 
aram  Silvano  marmoravit,  item  |  simulacrum  Herculis  restituit,  item  |  aedi- 
culam  et  aram  eiusdem  corrupta  ref.*  |  Dedicavit  k.  Martis  |  P.  Calvisio 
Rusone  L.  Caesennio  Paeto  cos.'^ 

Romae  (VI  S97  ad  exemplum  Pighii).  —  1)  Refecit.  —  2)  Contulet  tuffecti 
fuerunt  tub  Vespasiano. 

3535  pro  salute  et  |  incolumitate  |  indulgentissimorum  |  domino- 
rum*,  1  Marcio  lib.  proc,  sacris  eorum  |  iudiciis  gratus,  |  Silvano  deo  prae- 
senti  I  ef6giem,  loci  ornatum,  |  religionem  instituit  |  consecravitque  |  libens 
animo. 

Romae  (VI  648  vidit  Henzen).  —  1)  Sc.  imperatorum. 


70  Caput  XI. 

3536  sancto  Silvano  |  Abascantus  Aug.  lib.  Atimetianus  |  ampliato 
podio  marmora  reliq.  quae  defuer.  |  adiecit,  et  aedem  opere  signin.  inpo- 
suit,  in  qua  |  consacravit  signa  Siivani  lovis  Volcani  |  Apollinis  Asclepi 
Deanae,  ilem  typum  et  |  pavimenlum  Graecense*  ante  podium  eius  d. 
p.=^  XXIV. 

Romae  ut  videtur,  quamquam  de  loco  non  traditur  {VI  636  solus  servavit 
Sirmondus).  —  1)  Pavimentum  Graecense  id  esse  quod  Plinio  Fitruvioque  dicitur 
Graecanicum,  monuit  Mommsen.  —   2)  Pedum. 

3537  Silvano  Flaviorum  |  Cassianus  T.  Flavi  Aug.  lib.  j  Celadi  liber- 
tus  fecit  una  |  cum  Flavis  Cassiano  et  |  Amando  filis.  Inchoata  J  Antonino 
Aug.  Pio  p.  p.',  I  dedicata  XV  k.  April.  |  Scipione  Orphito^  et  |  Sosio 
Prisco  cos.^ 

Roviae  rep.  ad  tertium  lapidem  viae  Labicanae   (VI  644  vidit  Henzen).  — 

1)  Intellegendum  videtur:  Antonino  Aug.  consule,  fortasse  quartum  consule  (a.44S). 
—  2)  Plerumque  scribitur  Otfit-.  —  3)  A.  149. 

3538  Silvano  |  Caeserianensi  |  Trophimus  |  act.* 

Prope  Beneventum  ad  S.  Maria  Tuori  (IX  2113  vidit  Dressel).  —  1)  Actor. 

3539  Silvano  Pegasiano'  j  D.  Fonteius  Frontinianus  |  L.  Stertinius 
Rufinus  leg.  |  Augustor.  pr.  pr.,  cos.  des. 

Lambaesi  rep.  in  templo  Aesculapii,  cf.  supra  JS.  3034,  infra  N.  3841  (VIII 2379^ 
vidit  fVilmanns).  —  1)  A  quo  Pegaso  hic  Silvanus  nomen  traxerit,  nescimus  (vix 
licet  cogitare  de  Pegaso  iuris  auctore  temporibus  Flavianis,  quem  sane  plurimis 
provinciis  praefuisse  traditur). 

3540  Silvano  dendrophoro  sacrum,  |  M'.  PobHcius  Hilarus  margar.* 
qq.  pp.^  cum  liberis  |  Magno  et  Harmoniano  dendrophoris  M.  d.  m.  de 
suo  fecit. 

Romae  in  aedibus  privatis  (VI  641   vidit  Kiessling).  —    1)  Margaritarius.  — 

2)  Quinquennalis  perpetuus  sciticet  collegii  dendrophororum  Matris  deum  magnae. 
Titulum  statuae,  quam  huic  ipsi  Hilaro  coUegium  dendrophorum  posuit  infra 
dabimus. 

3541  Silvano  sacrum,  sodal.  |  eius  et  Larum*  donum  |  posuit  Ti. 
Claudius  Aug.  |  lib.  Fortunatus  a  |  cura  amicorum  |  idemque  dedicavit  |  et 
epulum  dedit  [  decuris  n.  IIII,  |  k.  Augustis  C.  Mini|cio  Fundano  et  |  C. 
Vettennio  Se|vero  cos.* 

Romae,  iam  Oxonii  (VI  650  vidit  Huebner).  —  1)  Sodalieio  eius,  sc.  Silvani, 
et  Larum.  —  2)  A.  lokj(cf  supra  iV.  2002). 

3542  [rjrypho  templum  |  [Silvano]  ex  viso  a  solo  inpendiis  |  [suis]  restituit, 
Colonus  Al|[c]es  nutricis  fecit  conserv.i  |  Silvano  |  sancto  sacro  (sic)  |  Larum 
Caesaris  |  n.  et  collegi  majgni*,  Cn.  Turpilius  |  Trophimus  voto  |  succeplo 
aram  |  de  suo  d.  d. 

Romae  rep.  in  regione  Transtiberina  (VI 692  descripserunt  Smetius  aliique). 
—  1)  Conservis.  Ceterum  haec  (in  plintho  basis  ut  videtur)  postea  addita.  — 
2)  Vide  ad  N.  3343.  


Tituli  sacri  et  sacerdotum.  —  Silvanus,  71 

3543  sancto  SilvaDO  sacr.  |  Eutyches,  collegi  |  magni  Lar.  et  imag.'  | 
domii.  j  invicti  |  Antonini  Pii  |  Felicis  Aug.  |  p.  p.'  |  ser.  actor,  d.  d.  | 
hortis  Aponiaiiis^  |  aram  marmorea  |  cum  suo  sibi  sigillo  |  Silvani. 

Romae  (yi  671  cf.  30808  ad  Fabretlium).  —  1)  Collegium.  hoc,  pleno  nomttie 
appellatum  collegium  magnum  Larum  et  imaginum  domini  nostri  Caetaris  (tic 
eliam  in  titulo  Poetovionesi  III  4038),  iam  habuimus  supra  N.  150%.  I33i.  47SS.  — 
2)  Inteltegitur  Caracalla.  —   3)  Sic  ex  alio  apographo  (Abon-  Fabrelti). 

3544  numini  domus  August.  et  san[cfi  Silvani\  salutaris  sacr.  |  imp. 
Caesar.  INervae  Traiani   optimi  [Aug.  Germ.  Dajcici  imagine  arg.*,  |  para- 

stalicas   cum  suis  ornamentis   et  regulis  et [e]i  concameratione 

ferrea,  |  C.  lulius  Nymphius  dece-annalis*  sua  [pecunia  posui]l  donumque 

dedit  I  in  templo  sancti  Silvani  salutaris,  quod  est  in  ho[rfis] [e]t 

praedio  suo,   dedicavitque  |  idibus  lanuaris  L.  Vipstano  Messala   [M.  Pe- 
done]  cos.' 

Romae  rep.  in  monte  Aventino  (FI  345  ter  ut  videtur  descripta  saec.  XFIl). 
—  1)  Intellegendum  videtur:  imaginem  argenteam.  —  2)  f^ocabulum  formatum  ad 
exemplum  quinquennalis.  —  3)  A.  113. 

3545  Silvano  deo  |  sacr.  |  Q.  Vibiedius  Philargyrus  |  minist.  Lar. 
Aug.  et  Aug.  I  Merc.*,  tectum,  mensam  |  lapid.,  aram  voto  susc.  |  e.  m.  d. 
s.  p.  V 

Grumenti  in  Lvcania  (X  203  vidil  Mommsen).  —  1)  Minister  Larum  Avgusto- 
rum  (cf.  infra  N.  5623)  et  Augustalis  Mercurialis  (alivs  Mercurialis  Augustalis 
Grumenti  est  X  232).  —  2)  E  monitu  (?)  de  sua  pecunia  fecit. 

3546  Silvano  sacrum,  voto  |  suscepto  pro  salute  Domitian[i]  |  Aug. 
n.,  L.  Domitius  Phaon  ad  cultum  |  tutelamque  et  sacrflcia  (sic)  in  omne  | 
tempus  posteru  (sic)  iis  qui  in  collegio  |  Silvani  hodie  essent  quique 
poslea  I  subissent,  fundum  lunianum  et  |  LoUianum  et  Percennianum  et  | 
Statuleianum  suos  cum  suis  villis  |  ftnibusque  attribuit,  sanxitque  uti  |  ex 
reditu  eorum  fundoru  (sic)  q.  s.  s.  s.'  k.  lanu.,  |  III  idus  Febr.  Domitiae 
Aug.  n.  natale*,  et  |  V  k.  lulias  dedicatione  Silvani,  et  XII  k.  |  lulias  Ro- 
sahbus^  et  IX  k.  Novembr.  natal.  |  Domitiani  Aug.  n.*,  sacrum  in  re 
praesenti  |  fieret,  convenirentque  ii  qui  in  |  collcgio  essent  ad  epulandum, 
cura|ntibus  sui  cuiusque  anni  magislris.  Huic  |  rei  dolum  malum  afu- 
turum  quominus  |  ea  quae  supr.  scripta  sunt  fiant,  |  manifestum  esl,  cum 
pro  salute  optum[i]  |  principis  et  domini  i.  s.'  fundi  consecrat[i]  |  sint 
diesque  sacrificiorum  conprejhensi.  Prael[e]rea  locus  sive  ea  pars  |  agpi  (sic) 
silvaequ[e]  est,  in  vivario',  quae  cippis  |  positis  circa  Silvanum  determi- 
nata  |  est,  Silvano  cedet,  et  via  aditus  ad  Silvanu  (sic)  \  per  fundum  Qae- 
sicianum  (nc)  omnibus  patebit.  |  Lignis  quoque  et  ex  fundo  Galliciano  | 
et  aqua  sacrifici  causa  et  de  vivario  |  promiscue  licebit  uti.  Haec  sic 
dari  |  fieri  praeslari  sine  dolo  malo  iussit  |  permisitque  [L.]  Domitius  Phaoo,  | 
cuius  omines  {iic)  locus  fuit. 


72  Caput  JCI. 

In  Lucania  prope  Caposele  (X  444  recognovit  Brunn).  —  l)  Qui  supra  scripti 
tunt.  —  2)  Cf.  supra  N.  272.  —  3)  De  Rosalibus  cf.  Marquardt  Staatso.  JIP  p.  5H. 
—  4)  Cf.  Sueton.  Domit.  1.  —  5)  Infra  scripti  (cxpectaveris :  supra  scripti;  fortasse 
in  archetypo  Jiomina  fundorum  subscripta  erant).  —  6)  Cf.  supra  N.  3264. 

3547  Silvano  |  sacr[M]m  |  sectores  |  materiarum  |  Aquileienses  |  et  in- 
colae  I  posuerunt  |  et  mensam*. 

Jquileiae  rep.  a.  4772  (V  81S  semel  a  nescio  quo  descripta).  —  1)  In  fine 
videtur  fuisse  mutila,  quamquam  id  non  traditur. 

3548  deo  sancto  |  Silvano  vejnatores  |  Bannies.*  s. 

In  Britannia  rep.  ad  vallum  Hadriani  loco  dicto  Birdoswald  (f^II  830  vidit 
Huebner).  —  1)  Venatores  hos  a  ludis  circensibus  vel  arenae  fuisse  cum  Brucio 
putat  Huebner ;  sed  cf.  N.  3S62.  Bannieses  dicti  a  Banna  castello  vicove,  qui  memo- 
ratur  etiam  FII  1291. 

3549  deo  Silvano  \  Aug.  |  Tib.  Cl.  [C]hres|tus  clavic.  |  carc.  p.  Lug.*  | 
aram  et  sig|num  inter  |  dino?,(sic)  arbo|res^  cum  ae|dicula  ex  vo|to  posuit. 

Lvgduni  (XIII 1780  vidit  Hirschfeld),  —  1)  Clavicularius  carceris  publici  Lug- 
dunensium.  —  2)  Cf  N.  5328  v.  10. 

3550  Silvano  |  Aug.  |  in  honor.  |  L.  Titi  Ismari  |  et  in  memor.  | 
L.  Titi  Epagathi  |  Hermetis  fil.,  et  |  L.  Titi  Epagathi  sen.,  |  L.  Tilius  One- 
simus  I  Ismari  lib.,  |  IllHIvir  Aquil.  |  d.  d. 

Aquileiae  rep.,  est  Findobonae  (V  829  vidit  Mommsen).  Alios  titulos  in  hono- 
rem  memoriamve  hominum  privalorum  Silvano  positos  Aquileiae  (ubi  tamen  tiec 
alia  cultus  Silvani  monumenta  desunt,  V  81S  seq.)  habes  V  821.  822.  824.  82S.  828. 
850;  similes  titulos  Beleno  vel  Jpollini  Beleno  dedicalos  V  744.  749  cet.,  Dianae 
unum  V  772,    Veneri  V  856,    Feroniae  supra  N.  5485. 

3551  Silvano  ]  Aug.  sacr.  |  in  honor.  |  L.  Sfati  Onesimi  |  Illlllvir.  et  | 
in  memor.  C.  Stal[?]  |  Primigeni  Aug.  d.  d.\  |  L.  Stali  Hermetis,  |  L.  Sta- 
tius  I  Encolpus  |  IlUIIvir. 

A  lilore  Veneto  iraducta  Opitergium,  deinde  Veronam,  reperta  videtur  esse 
Aquileiae  (V  827  vidit  Mommsen). —  1)  Auguslalis  decreto  decurionum. 

3552  S.  A.  s.*  I  in  honor.  |  L.  Valeri  |  Nymphodot.  |  Vivir.  et  d.  d. 
Aug.^  I  et  C.  Stati  Primig.  |  et  |  in  memoria  (sic)  \  C.  Stati  Heuret.  |  Vlvir. 
et  d.  d.  Aug.^  I  Alypup  |  lib. 

Aquileiae  (V  832  cf.  CIL.  suppl.  Ital.  I  68  vidit  Pais).  —  I)  Silvano  Augusto 
sacrum.  —  2)  Seviri  et  decurionum  decreto  Augustalis.  In  honorem  memoriam- 
que  eorundem  hominum  ab  alio  liberto  posilus  est  titulus  V  855  quem  nuper  VenetUs 
vidit  Pais  (l.  c),  cui  tamen  nullum  dei  nomen  videlur  fuisse  praescriptum  (in  hono- 
rem  |  L.  Valeri  j  Nymphodoli  et  |  C.  Stati  Primigeni  |  et  in  memoriam  j  C,  Stati 
Heureti  |  Eupor.  lib.). 

3553  pro  salute  |  et  reditu  |  L.  Turseli  [ylf]ax|imi  L.  Turseljius  Re- 
stu[f]us  1.,  I  Silvano  ca|sanico  vot.  [  lib.  solvit. 

Non  longe  a  Benevento  loco  dicto  Piano  di  Cubante  (IX  2100  semel  ut  videtur 
detcripta). 


Titali  sacri  et  sacerdotum.  —  Silvanus.  73 

3554  Silv[anoj  |  caslreo^si'  sac.],  |  Carpo[p^orws]  |  Gaelulici  [Aug.  n.]  \ 
dispens.  vic*  |  tl.  d. 

Romae  in  Avenlino  (Eph.  ep.  4,  7SS  vidit  Gatli).  —  1)  Silvano  caslrensi  de- 
dicatus  est  etiam  iitulus  Tergestinus  f^  324.  —  2)  Intellege:  Augusti  nostri  dispen- 
saioris  vicarius. 

3555  [5jilvano  |  conser|vator[j]  |  Felicissi|mus  aclo[rJ  |  d.  d. 
Sulmone  (IX  5076  vidit  Antinorius  Aquilanus  auclor  bonm).  * 

3556  Silvanus  CUStOS  (SHvanus  pineis  coronaius  d,  falcem,  s.  ramum 
pineum  tenens,  fructus  et  uvas  in  veste  sub  ala  gerens.  Adsidet  canis  arreetis 
auribus). 

Romae,  aedicula  marmorea  (FI 640  vidit  Zangemeister ;  Schreiber  Filla  Ludo- 
visi  p.  195  n.  487). 

3557  Silvano  d[om.J  |  0.  (sic)  Cornelius  |  Genetivos  |  decurio  ex  sing.  | 
V.  1.  m.  I  II  Silanis  cos.' 

Budae  (III  3494  vidii  Mommsen).  —  1)  A.  189. 

3558  Silvano  |  domestico  |  pro  s.*  T.  Flavi  |  Crescentis  |  praef.  n.  m. 
Hisp.*  I  T.  Fl.  Felicianus  |  domus  illius  alumnus. 

In  vico  Boros-Botsard  prope  Karlsburg  (Apulum)  Daciae  (III  H49  bis  de- 
seripta).  —  1)  Pro  saiute.  —  2)  Praefecli  numeri  militum  Hispanorum. 

3559  [SjYuflJno  I  domest[?J|co  et  Lar|. . . 

Budae  (III  5491  semel  descripta). 

3560  Silvajno  erba|rio^  Sep|timia  |  Constajntina  |  v.  s.  1.  m. 
Budae  (III  3498  vtdit  Mommsen).  —    1)  Herbario. 

3561  Silvano  fel.'  ]  P.  Falerius  |  Trophimus  |  venator  |  ornamentis  | 
decurional.* 

In  agro  Feronensi  loco  dicto  Mezzane  rep.,  iam  yeronae  (1^550%  vidit 
Mommsen).  —  1)  Felici.  —  2)  Idem  homo  eodem  aul  fere  eodem  loco  agri  VerO' 
nensis  Parcis  sacrum  fecit,  .infra  N.  5767. 

3562  Silvano  invicto  sac.  |  C,  Tetius  Veturius  Miciajnus  praef.  a[/]ae 
Sebosia|nae  ob  aprum  eximiae  |  formae  captum,  quem  |  multi  antecessojres 
eius  praedari  |  non  potuerunt,  v.  s.  1.  p. 

Slanhope  prope  Lanchester  (FII  4S1  vidit  Bruce). 

3563  pro  salute  Hadriani  Aug.  |  ct  Sabinae  Augustae  n.  |  Silvano 
Pantheo  Autarces  |  Sabina[eJ  Aug.  n.  lib.  |  ex  voto. 

Ilalicae  in  Hispania  rep.  a.  4896  (Eph.  ep.  8  p.  S24  n.  30S).  —  Silvano  Pantheo 
dedicati  suni  eliam  tiiuli  urbanus  FI  69S  et  Britannicus  FII  4058. 


3564  sancto  I  Silvano  |  restitutori^  |  Valeri  |  Euphranides  |  et  Per- 
gamus  I  vilici  |  d.  d. 

Romae,  nunc  in  Anglia  (FI  696  cf.  p.  5006).  —  1)  Cf  tupra  N.  3444. 

3565  Silvano  |  sacrati8|simo  |  d.  d.  |  lulius  |  Ambicas. 

Romae  (FI  6S0  vidit  Henzen). 


74  Caput  XI. 

3566  (Silvanus  falcem  gerem,  adstantibus  eane  et  gallo)  Silvano  salutari  | 
T.  Severinius  Speratus  |  veleranus  Aug.  |  coh.  VI  pr.  |  consacravit  |  Mamer- 
tino  et  Rufo  cos.' 

Romae  rep.  prope  aggerem  Servii  in  sacrario  domus  antiquae  (Fl  5716  =  SlOiS 
viderunt  Henzen  et  Huelsen).  —    1)  /i.  i82. 

3567  Silvano  |  siivestr.  |  sacru.  |  Mestr.  Flor.'  |  v.  s.  1.  m. 

Mursae  (Eszeg)  (III  5277  vf.  p.  1976  vidit  Kubilschek).  —  1)  Plane  incertum 
num  hic  Mestrius  Florus,  amicus  Plularchi  qui  consul  fuit  (Plut.  Oth.  1i)  et  pro- 
consul  Asiae  temporihus  Flavianis  (cf.  Prosograph.  imp.  Rom.  s.  v.). 

3568  Silvano  siljvestri  Aug.  pr|o  sal.  imp.  d.  n.*  |  que  precepisjti 
votum  tib|i  solvimus''  |  M.  Rubrius  |  Felix  et  C.  lujlius  lanuajrius  lib.  | 
animo. 

In  Numidia  loco  dicto  Aziz  ben  Tellis  Numidiae  (FIIl  8248  vidit  Wilmanns).  — 
1)  Pro  salute  imperatoris  domini  nostri.  —  2)  Hexameter  imperfeclus.  —  Silvano 
silvestri  et  Dianae  dedicatus  est  titulus  supra  N.  5268. 

3569  Valentio  |  Silvano  |  A.  Plulius  |  Athenaeus  |  v.  s.  1.  d.  d. 
Romae,  rep.  in  via  Labicana  (VI  698  vidit  Henzen). 

3570  Silvano  |  Lari  agresti,  |  A.  Larcius  Pro|culus  d.  d. 
Romae  (VI  646  vidit  Henzen). 

3571  [5i7]vanab.  |  Flavia  |  Donata  v.  s.  |  L  m. 

Veronae  in  museo  (V  5305  semel  descripta). 

3272     (Silvanus  cum  tribtis  Silvanabus)   Silvanis  |  Silvesjtrib.  |  .  .  .  . 

Scharfenegg  ad  Leitham  fl.,  non  longe  a  Carnunto,  rep.,  est  Vindobonae 
(III 4354  vidit  Mommsen;  cf  Schneider  arch.  ep.  Mitth.  aus  Oesterr.  9  p.  55  not.  2). 
—  Alius  titulus  Silvanis  Silvestribus  dedicatus  Carnunti  rep.  est  III  4442. 

3573  (Silvanus  cum  cane,  Silvanae  tres)  Sil.  et  Silva|nis  sa.,  Fla.  |  Secun- 
dina  |  v.  s.  1.  m. 

Aquinci  rep.  (III  S.  10460  vidit  Domaszewski). 

3574  Silvanab.  et  |  quadribis  Aug.  sacrum,  |  C.  Antonius  Valentinus  | 
vet.  leg.  XIIII  G.\  murum  a  fu|ndamentis  cum  suo  intjroito  (sic)  et  porti- 
cum  cum  |  accubito  vetustate  conla|bsum  impendio  suo  reslitu|it,  Gentiano 
et  Basso  cos.'' 

Carnunti  (III  4441  vidit  Mommsen).  —  1)  Veteranus  legionis  quartaedecimae 
Geminae.  —  2)  A.  211. 

3575  Silvano  |  et  Silvanis  |  et  Quadrubis  |  sacrum  |  L.  Minicius  | 
Honorat[Ms]  |  sig.  leg.  X  G.*  v.  s.  1.  [m.]. 

Vindobonae  rep.  a.  1895  (III  S.  15497  descr.  Kubitschek).  —  1)  Signifer  le- 
gionis  decimae  Geminae. 

3576  Silvano,  Maglae,  |  Longinia  |  Ingenua. 
Sisciae  rep.  (III  5965  vidit  Mommsen). 


Tituli  sacri  et  sacerdotum.  —  Silvanus.   Faoinus.   Priapus.  75 

3577   Matronis  sac.  |  Varius  [re]nax  |  v.  s.  1.  m.  (deae  tres). 

3378  Silvano  sac*  |  Varius  |  Tenax  |  v.  s.  1.  m.  (Sitvanus  cum  cane;  in 
latere  animal  in  rupe  iacens,  in  altero  latere  arbores). 

In  vico  Pedemontii  ilorozzo,  deinde  Taurinos  asportatae  arae  duae  (F7705.' 
7704  hanc  vidit  Mommsen).  —  1)  u  littera  inter  hunc  et  sequentem  versum  inter- 
posita,  nescio  quid  sibi  velit. 

3579  Silvano  deo  et  |  monlibus  Numidis  |  Q.  lul.  lulianus  et  Publi- 
cijus  Crescentinus  qui  prijmi  hinc  columnas  vicejnarias'  celaverunt  et  | 
et  (sic)  exporlaverunt,  |  v.  s.  1.  m. 

Ollm  Marignac  prope  St.-Beat  in  saltu  Pyrenaeo,  iam  Tolosae  (XIII  58  vidit 
Hirschfeld).  —  1)  Intellege  columnas  vicenos  pedes  allas.  f^estigia  lapicidinarum 
antiquarum  illo  loco  extare  rtferl  Barry  apud  Henzenum  buU.  Inst.  arch.  1862  p.  142. 


3580  Fauno  Aug.  sacr.,  |  Epitynchan|us  PhiIostor|[^]i  Aug.  arkar.  | 
[ui/r.]',  v.  s. 

Thabracae  in  ora  Africae  rep.  (Gauckler  Bull,  archeologique  du  coviite  des 
travaux  hist.  1894  p.  241).  —  1)  Intellege:  Augusti  arkarii  vicarius  (in  fine  tra- 
ditur  arkar.  |  . . .  ius  .. .). 

3581  Faustus  Versenni  P.  ser.*  |  Priapum  et  templura  |  d.  s.  pe- 
culi.  f.  c* 

Pisauri  (XI  6514  vidit  Bormann).  —  1)  Faustus  f^ersenni,  Publii  servus.  De 
hac  antiquiore  nominis  servilis  forma  (quam  habes  etiam  supra  N.  5127.  5207,  infra 
N.  5609.  5685'.  5819  cet.)  cf  Momms.  Staatsr.  III  p.  207  notl;  Marquardl  Privatleben 
p.20.  —  2)  De  suo  peculio  faciendum  curavit. 

3582  Priepo  I  Pantheo  |  P.  P.  Aelii  |  Ursio  et  Anjtonianus  ae|diles  col. 
Apul.  I  dicaverunt  |  Severo  et  [OJuin[/]iano  cos.' 

Albae  luliae,  i.  e.  Carlsburg  sive  ApuU  in  Dacia  (III  1159  semel  descripta 
saec.  XFI).  —   \)  A.  25S. 

3583  L.*  Granius  Fru|gi  ara  Priapo  |  de  suo  fecit  majiorio*  suo. 
In  Africa,   toco  dicto   Sidi  Ati  Ben  Kassem  (FIII  S.  14691  vidit  Cagnat).  — 

1)  Incertum  utrum  L.  an  T.  —  2)  Focabutum  ignotum,  quo  dominum  vel  patronum 
significari  putat  Mommsen.  (Maioriarius  est  supra  iV.  2148,  ex  maioriario  N.  5445). 

3584  saepe  Pridpus 

[^ac/]ea  melca*  datur 

aslra  fuisset. 

Romae,  pictum  in  fragmento  tectorii  (f^I  50995  vidit  Huetsen).  Buecheter 
carm.  epigr.  n.  862.  —  \)  De  melca  cf.  Buecheler  ?nus.  Rhen.  57,  1882  p.  S20. 

3585  custos  sepulcri  pene  destricto  deus  | 
Priapus  ego  sum.  Mortis  et  vitai  locus. 

Romae  rep.  ad  viam  Appiam  inter  sepulcrorum  rudera,  nunc  Parisiis  (FI 5708 
=  S175  =  50992  vidit  de  Rossi).  Buecheter  carm.  epigr.  n.  195.  Atia  carmina 
Priapea  tapidibus  inscripta  (F  2805  =  Buecheler  861;  XI  5862  cf.  Buech.  1S0S ; 
XIV  5S6S  =a  Buech.  n.  1S04)  hic  non  repelo. 


76  Caput  XI. 

3586  dis  manib.  |  C.  H.  C  |  Locus  adsignatus  |  moDimento  io  quo 
est  I  aedicla  Priapi.  |  In  fr.  p.  LXX,  in  ag.  p.  LXX. 

Veronae  (V  5634  vidit  Mommxen).  —    1)   Tria  nomina  defuncti. 

3587  Vortumno  |  sacrum. 

Bomae,  incertum  quo  loco  urbis  rep,  (Fl  805  vidit  Bormann). 

3588  Vortumnus*  |  temporibus  |  Diocleliani  et  |  Maximiani. 

Romae  rep.  in.  u.  ^349  prope  forum,  inter  columnas  templi  lulii  (i.  e,  aedis 
Castoris),  ecclesiam  S,  Theodori,  hortos  Consolalionis ,  i,  e.  in  vico  Tusco  medio 
(FI 804  descripsit  Smetius).  —  1)  Fortumni  signum  quod  fuit  in  vico  Tuseo  memo- 
rant  Varro  l.  L.  S,  46;  Propert.  4,  2,  alii;    cf.  lordan  Top.  I  2  p.  375  not.  52. 

3589  Vortumno  sacrum  |  P.  Curtius  P.  f.  Salassus^  |  P.  Titius  L.  f. 
Illlvir.,  I  de  munere  gladiatorio  |  ex  s.  c. 

Canusii  (IX  327  vidit  Mommsen).  In  eodem  lapide  multo  postea  incisus  est 
titulus  IX  6027.    Gemellus  est  titulus  Vestae  posilus  supra  iV.  5316,  —  \)  Cf.  N.  5516, 

3590  Genio  |  munic.  Segu[s.]  |  ex  testam[e]oto  |  Miniciae  P.  f.  (  Sa- 
binae  |  de  pecunia  quae  |  superfuit  ope|ns  Vertumni,  |  C.  Pinar.  Taurus  | 
heres  f.  c. 

Segusione  (Snsa)  in  Alpibus  Cottiis  (V  7253   vidit  Mommsen). 

3591  Fiorae  |  Ti.  Piautius  Drosus  |  mag.  II  |  v.  s.  1.  m. 

In  agro  Sabino  apud  Licentiam  dicebatur  rep.,  tabella  aenea,  nunc  ut  videtur 
Oxonii,  complura  extant  exempla  falsa  (XIV  5486  vidit  Huebner). 

3592  A.  Herennuleius  Sotericus  voto  su[c]|cepto  basim  posuit  deae 
Florae  Fortunae  Panthea[e]. 

Romae  (VI  50867  =  Epli.  epigr.  4,  72S  et  Bull.  comunale  1882  p.  1S0,  partem 
maiorem  vidit  Huelsen,  integram  semel  nescio  guis  descripsit  saec,  XVI). 

3593  T.  Tettienus  Felix',  Augustalis,  |  scriba  librar.  aediL  curuU.  (*ic),  \ 
viator  aedil.  plebis,  accensus  |  consuli*,  ftS  L  m.  n.  legavit  |  ad  exornan- 
dam  aedem  P6m6nis^  |  ex  qud  summei  factum  est  fastigium  |  inauratum, 
podium  pavimenta  marm.,  opus  tectorium. 

Salerni  (X  S51  vidit  Mommsen),  —  1)  Libertus  ille  videtur  fuisse  T,  Tettieni 
Sereni  consulis  temporibus  Flaviorum  (supra  N,  2118  not,  2).  —  2)  Cf.  N.  1946  seq. 
—  3)  Videntur  intellegi  Pomonae  plurali  numero. 


3594  L  0.  m.  I  et  dis  Pelnatibus  |  Scauria|Dus'. 

Carlsburgi,  ubi  fuit  Apulum  Ddciae,  iam  Vindobonae  (II1 1081  vidit  Mommsen), 
—  1)  Videtur  esse  D,  Terentius  Scaurianus  legatus  pro  pr.  Daciae  a.  110  (supra 
N,  2004). 

3595  lovi  et  I  dis  Penatibus  |  P.  NanoDi  Dio|phanli,  Augustajes 
Alinates. 

Atinae  in  Lucania  (X  551  vidit  Mommsen). 


Tituli  sacri  et  sacerdotum.  —  Vertumnus.  Flora.  Penates.  Lares.         77 

3596  deis  Penalibus  familiaribus  |  M.  Fulvius  M.  f.  Gillo  cos.'  fecit. 
Monlebuono  in  Sabinit  (IX  ^776  vidit  Slevenson).  —  1)  Consul  suffectus  a.  76, 

cf.  supra  N.  199S. 

3597  diis  deabus  |  Penatibus  |  familiaribus  |  et  lovi  ceteris|[f]ue 
diibus'  I 

Romae  rep.  in  monte  Caelio  (FI  50991  =  Grut.  S,  9  semel  vel  bis  descripta 
saec.  XFI).  —  1)  Sic  traditur,  deinde  lapidem  rupium  fuisse  non  adnotatur.  (Dis 
deabus  et  deis  Penatibus  dedicatus  est  etiam  titulus  V  S14.) 

3598  I.  0.  m.  I  dis  l  deabusque  |  hospitalibus'  Pe|natibusq.  ob  conj- 
servatam  salulem  |  suam  suorumq.  |  P.  Ael.  Marcianlus  praef.  cob.  |  aram 
sac.  f.  nc.  d.' 

Eburaci  rep.  (FII 257  principtum  vidit  Huebner).  —  1)  Quae  sequuntur,  du- 
dum  perierunt.  —  2)  Postrema  incertae  lectionis  (non  consentientibus  tesiibus). 

3599  . . .  .\et  diis  Pjenalibus  sacrarium  ...  | anus  pontif. 

min.,  patron.  ...  | [f^d]  \  reique  publicae  do[naui7j. 

Praeneste  (XI F  2900  vidit  de  Rossi). 

3600  T.  Annius  L.  f.  Larg[Ms]'  |  dibus  Penatibus  |  ob  rem  milita- 
rem*  |  votum  solvit  I.  m. 

Prope  Perusiam  rep.  (XI 1920  Bormann  vidit  partem).  —  1)  Largi  is  qui  solus 
kanc  partem  lapidis  saec.  XFII  descripsil  Ciattius.  L.  Annios  Largos  ordinis  sena- 
torii  complures  novimus  saec.  p.  Chr.  II  (cf.  Prosopogr.  Rom.).  —  2)  Hoc  quoque 
vocabulmn  (praeter  duas  primas  litteras  quae  extant)  servavit  Ciatlius. 

3601  ita  mihi  deos  Pendt6s  |  propitios,  ut  ego  hoc  |  monimentum  | 
non  violabo. 

Placentiae  (XI  4286  vidit  Bormann). 


\ 


3603  Draco  mag.  aediculam  [  sigilla  oroamentaque  omnia  |  Lar.  fam.' 
d.  s.  p.  f.  c^  e[?]demque  dedicavit. 

Anxani  in  Frentanis,  epistylium  scriptum  litteris  pulcherrimis  aetatis  fere 
liberae  rei  publicae  extremae  (IX  2996  viderunt  Mommsen  et  Dressel).  —  1)  Laribus 
familiaribus.  —  2)  De  sua  pecunia  faciundum  curavit. 

3603  Anteros  1.,  Heracleo  summar.*,  |  mag.*,  |  Larib.  et  famil.*  d.  d. 
Stabiis  rep.,  nunc  Neapoli  (X  775  vidit  Mommsen).  —  1)  Summarum  (scilicet 

vilicus).  —  2)  Magistri.  —  3)  Laribus  et  familiae. 

3604  C.  C.  N.'  I  Suavis  1.  et  |  Faustus  vilic.  Lar.  et  Genium  |  cum 
aedicula  prim.^  in  familia  d.  s.  d.  (^ 

Abderae  (Adra)  in  Baetica  (II  1980  Huebner  vidit  ectypum).  —  I)  Tria  no- 
mina  heri  significari  putat  Mommsen.  —  2)  Primi. 

3605  Laribus  et  [rM]|telae,  Genio  L.  |  n.*,  Telesphor.  |  et  Plate  do- 
Dum  I  dederunt. 


78  Caput  XI. 

Tarracone  (11  4082  cf.  p.  972  vidit  Huebner).  —  1)  Genio  Luci  nostri  (cf. 
infra  N.  5640).    Similiter  Lares  et  Genius  heri  coniunguntur  infra  N.  56H. 

3606  T.  Flavio  Phileto  et  Slatiliae  |  Paulae  et  Statiliae  Spatale,  |  vixit 
ann.  XX,  iussu  decur.  |  Larum  Volusianorum*. 

Romae  (VI 10266  vidit  Henzen).  —  1 )  Decurio  Larum  Folusianorum  est  etiam 
ri  10267. 

3607  Laribus  |  domest.  |  sac.  |  v.  s.  I.  m. 
Savariae  (111  4160  semel  descripta), 

3608  C.  Salvius  I  Eutychus  |  Lar.  cas.*  |  ob  redit.  |  Rectinae  n."  j  v.  s. 
Morrone  prope  Larinum  (IX  723  vidit  Dressel).  —  1)  Laribus  casanicis.    Cf. 

supra  N.  5S55.  —  2)  Nostrae. 

3609  hisce  ministris  Laribus  faciendum  co^[rarunt\'.  \  C.  Terenti.  C. 
L  Pilomus.,  I  Pilemo  Helvi  A.  s.\  ]  Helenus  Hosti  Q.  s.\  |  (seqtmntur  alia  no- 
mina  servorum  diiodecim).  \  Haec'  pondera  et  pavimentum  faciendum  et  . . . .,  | 
Q.  Caecilio  Q.  f.  Q.  n.,  T.  D^ejidio^  T.  f.  co[s.]'. 

Capuae  (X  5789  bis  descripta  saec.  XVL  XVll).  —  1)  Cf  N.  3581  not.  1.  — 
2)  Haec  alter  tantum  auctorum  legit;  expectaveris  hisce.  —  3)  DIIDIO  vel  DMDIO 
traditur.  —  4)  A.  u.  c.  656.  —  .^lios  antiquos  titulos  Laribus  a  servis  dedicatos  in- 
venies  V  792.  4087  (hanc  anni  a.  u.  c.  695). 

3610  magistri:  |  M.  Licinius  M.  f.  Pusillio,  |  Sex.  Vipsanius  M.  f.  Cle- 
mens,  |  Q.  Cassius  C.  f.  Niger;  |  ministri:  |  Blandus  C.  Afini  Asclae  ser.,  | 
Murranus  P.  Clodi  Turpionis  ser.,  |  Auctus  M.  Fabrici  Hilari  ser.,  |  com- 
pitum  refecerunt,  tectum  |  parietes  allevarunt,  valvas  |  limen  de  sua  pe- 
cunia  Laribus  dant,  |  Cosso  Cornelio  Lentulo  L.  Pisone  |  Augure  cos.* 

Veronae  (V  5257  semel  descripta  saee.  XV).  —   \)  A.  p.  u.  c.  755. 

3611  C.  Caesare  Aug.  f.  L.  PauIIo  cos.'  |  Lares  Augustos  |  Q.  Nu- 
misius  Q.  I.  Legio,  |  L.  Safinius  L.  1.  Hilarus,  |  Sodalis  C.  Modi  Cimbri 
ser.,  1  Aeschinus  Octavi  M.  ser.*  |  magistr.  de  suo  f.  c. 

Neapoli  (X  15S2  vidit  Mommsen).  —  1)  J.  u.  c.  734.  —  2)  Cf.  N.  3381  not.  1. 

3612  Larib.  Aug.  |  ministri*  |  qui  k.  Aug.  primi"  inierunt:  |  Anti- 
gonus  M.  luni  Erotis,  |  Anteros  D.  Poblici  Barnai,  |  Eros  A.  Poblici  Damae,  | 
lucundus  M.  Ploti  Anterotis. 

3612*  Larib.  Aug.  |  ministri  |  qui  k.  Aug.  primi  inierunt:  |  Anteros 
D.  Poblici  Barnai,  |  Eros  A.  PobHci  Damae,  |  lucundus  M.  Ploti  Anterotis,  | 
Antigonus  M.  luni  Erotis. 

Romae  rep.  in  insula  Tiberina,  bases  marmoreae  (VI  446.  447  vidit  de  Rossi).  — 
1)  Ministri  vici  eius  in  quo  arae  steterunt.  Ministri  hi,  servi  omnes,  adiuncti  fuisse 
putandi  sunt  magistris  vicorum  qui  posnerunt  titulos  N.  3613  seq.  —  2)  Circa 
annum  u.  c.  747,  circa  quod  tempus  magistri  plerorumque  vicorum  in  urbe  in- 
ierunt,  cf.  N.  3613  not.  3. 


Tituli  sacri  et  sacerdotum.  —  Lares.  79 

3613  Laribiis  Augustis  G\em's  Caesarujm^  sacr[M»i]. 

Q.  Rubrius  Sp.  I".*  L.  Aufidius  Cn ...  iciniu[s] 

Col.  Pollio  Felix  P [P]hileros 

[»w].igistri  qui  k.  Augustis  primi*  mag[tstermm  tn/]erunt. 
Lares  duo  rhyla  tenenles,  et  praelerea  hovio  caput  toga  involulus,  d.  pateram  ienent. 
In  utroque  latere:  duo  homines  Ubanles  ad  aram;  adstat  tibicen, 
In  postica:  corona  querna  et  lauri  duae. 
Romae,  ara  marmorea  (FI  443  vidit  Ilenzen).  —  1)  Supplemenlum  non  cer- 
tum ,  cum  etiam  littera  m  non  omnino  certa  videatur,  —  2)  Magistros  vicorum 
e  plebe  cuiusque  viciniae  lectos  esse  testantur  Suet.  Aug.  50  et  Dio  SS,  8,  libertinos 
plerumque  fuisse  apparet  ex  inscriptionibus  quae  sequuntur  (cf.  etiam  FI  35.  54); 
hic  quoque  non  ftiit  ingenuus,  sed  incerto  patre  natus  (ita  enim  accipiendum  Sp.  f., 
cf.  Mommsen  Staatsr.  III  p.  72  not.  4.  De  tribu  Collina  spuriorum  cf.  Mommsen 
ib,  p.  445).  —  3)  Magistros  vicorum  instituit  (vel  restituit)  Augustus  circa  annum 
u.  c.  747  (certe  snb  hoc  anno  rem  narrat  Dio  SS,  8).  El  ipso  anno  747  inierunt  vico- 
magistri,  ad  quorum  fastos  pertinet  FI  2222 ;  in  aliis  vicis  magixtros  primos  rep- 
perimus  initsse  a.  742  (infra  iV.  3620),  a.  74S  (infra  N.  3617),  a.  746  (supra  N.  5090), 
a.  748  (supra  N.  5508,  item  VI  545).  Ab  aliquo  ex  primis  illis  vicomagistris  po- 
situs  est  etiam  titulus  VI  128  Dianae. 

3614  Laribus  AugUStis  (Lares  duo  saltantes,  rhyla  tenentes).  In  latere  sin.: 
imp.  Caesare  Augusto  XIII,  M.  Plautio  Silvan.  cos.*,  (vir  togatus  caput  toga 
involutus;  alius  similis  lituum  tenens,  inter  hos  gallina  vescens ;  mulier  velata  pa- 

teram  tenens)  D.  Oppius  0.  1.  Ias6,  D.  Lucilius  D.  1.  Salvius,  L.  Brinnius  0.  1. 
Princeps,  L.  Fiirius  L.  I.  Salvius,  |  mag.  vici^  sandaliari^  In  latere  dextro 
corona  quema  (civica)  inter  duas  lauros  infra  recisas.  In  postica  Victoria  clipeum 
ad  tropaeum  adportans. 

Romae,  nunc  Florentiae,  ara  magna  marmorea  (VI  448  vidit  Henzen  praeter 
paucas  litteras  nunc  deperditas.  Cf.  Diitschke  JJffizien  p.  120  n.  218).  —  \)  A.  u. 
c.  7S2.  —  2)  Magistri  huius  vici  creabantur  inde  ab  a.  748,  cf.  supra  N,  5508.  — 
3)  Vicus  regionis  quartae  urbis  Romae,  cf.  supra  N.  5508.  Nomen  habuit  ab  Apol- 
line  sandaliario  (Notit.  urb.  reg.  IV),  quem  Augustus  dedicaverat  (Suet.  Aug.  S7). 

(in  latere  sinistro)  Larib.   AugUSt[js]  (in  latere  dextro) 

P.  Clodius  P.  I [«joscius     C.  M s  L.  I.  Salvius 

Lar  . .  manius      C.  [l.]  . .  stus  Lar 

mag.  vici  anni  noni 
sacrificium 

(in  pavimento  ante  aram)   [ffia]g[t]stri  vici   Aescleti'   anni   VIIII. 

Romae,  ara,  rep.  non  multum  a  Tiberi,  ubi  iam  dicitur  ^via  Arenula',  irans- 
lata  in  museum  Capitolinum  (VI  509S7  Huelsen  Roem.  Mitlh.  1889  p.  266;  Gatti 
bull.  comunale  1889  tab.  III  cf.  p.  69  seq.).  —  1)  Vicus  Aescleti  praeterea  non  me- 
moratur,  memoratur  Aesculetum  a  Varr.  de  l.  L.  S,  1S2  et  a  Plin.  h.  n.  16,  57. 

3616  [Laribu]s  Aug.  |  [aed.y  reg.  I  )  [yijco  III  ararum*,  |  iussu  |  C. 
Ponli  Faustini  |  Graniani  pr.',  |  mag.  fecerunt:  |  Valerius  Onesimus,  |  L. 
Pompeius  Euphrosyn.,  |  D.  Granius  Augustinus,  |  Ti.  Claudius  Hermes. 

Romae  rep.  ad  eecletiam  S.  Gregorii  in  monte  Caelio  (VI 4S5  vidit  Henzen).  — 


80  Caput  XI. 

1)  Aediculam.  —  2)  Ficus  trium  ararum  memoratur  inter  vicos  regionis  primae 
vrbis  Romae  in  basi  quam  magistri  vicorum  posuerunt  Hadriano  nunc  Capitolina 
VI  97S.  —  3)  Praetoris.  Augustuvi  instituisse,  ut  quatluordecim  regionum  urbis 
tutelam  praetores  et  tribuni  plebis  quotannis  inler  se  sorlirentur,  indicant  Dio  SS,  8, 
Suet.  Aug.  50,   eonfirmant  tituli  N.  3616—5620.  5772. 

3617  Laribus  Aug.  et  Genis  Caesarum,  [imp.  Caes.  Domitiano  Aug. 
cos.  IX]  I  desig.  X'  p.  p.,  permissu  A.  Anni  Camartis  lr[?6.  pleb.^,  aedi- 
culam,  reg.  I  vici  Bonoris]  |  et  Virtutis'  magistri  anni  LXXXXIP  a  s[olo 
impensa  sua  restituerunt] :  \  C.  lulius  C.  I.  Zosimus,  M'.  Birrius  M'.  I.  Hierus, 
M'.  B[irrius  M'.  1] 

Romae,  incertum  quo  loco  urbis  rep.,  iam  Veronae  (VlAi9  vidit  Mommsen). 
—  \)  A.  85.  —  2)  Cf.  JS.  5616  not.  5.  —  3)  Vicus  Honoris  et  Virtutis  memoratur 
etiam  inter  vieos  regionis  primae  urbis  Romae  in  basi  Capitolina  (cf.  JS.  3616  not.  2). 
ISomen  sine  dubio  habnit  ab  aede  Honoris  et  Virtutis,  quam  Marcellus  voverat  (Liv. 
27,  23  cet.).  —  4)  Huius  igitur  vici  primi  magistri  videntur  iniisse  a.  u.  c.  7iS 
(ante  Chr.  9). 

3618  Laribus  Augustis  |  imp.  Nervae  Caesaris  Traiani  Aug.  Germ. 
cos.  W,  permissu  Ti.  Allieni  Siciui  Quintiani  tr.  pL^  |  idem  probavit, 
aediculam  regionis  VI  vico  Portae  CoUinae  vetustate  |  conlapsam  a  solo 
sua  impensa  restituerunt  magistri  anni  CI..':  |  Ti.  Sicinius  T[i.]  1.  Re- 
ceptus,  A.  Varro  A.  1.  Felix,  P.  Vettius  P.  1.  Posidonius,  C.  Turranius  C.  1. 
Geni  [aZ?s]. 

fiomae  in  monte  Quirinali  (VI  450  cf.  50768  integram  nescio  quis  descripsit 
saec.  XV  exeunte,  quod  exemplum  referunt  lucundus  et  Manutius,  partes  unus 
alterve  descripsil  saec.  XVI.  XVII).  —  1)  A.  98  vel  99.  —  2)  Cf  N.  3616  not.  3.  — 
3)  Apographa  variant  inier  anni  CV  ei  anni  Cl .  . 

3619  Laribus  Augustis  et  Genis  Caesarum,  |  imp.  Caesari  divi  Nervae 
filio  Nervae  Traiano  Aug.  Germ.  ponlifici  maximo  trib.  pot.  Illl  cos.  III 
desi[^.  IIIP],  I  permissu  C.  Cassi  Interamnani  Pisibani  Prisci  praetoris*, 
aediculam  reg.  XIIIl  vici  censori^  magistri  anni  CVI . .  |  vetustate  dilapsam 
inpensa  sua  restituerunl,  idem  pr.*  probavit:  L.  Cercenius  L.  lib.  Hermes, 
M.  Livius  0.  lib.  Donax,  [  P.  Rutilius  P.  f.  Priscus,  L.  Coranius  L.  lib. 
Euaristus.  |  Dedic.  |  IIII  k.  lan.'  |  L.  Roscio  Aeliano  |  Ti.  Claudio  Sacer- 
dotae  (sic)  cos.® 

Romae  rep.  in  insula  Tiberina,  nunc  in  museo  Capitolino,  epistylium  aedi- 
culae  marmoreum  (VI  4S1  vidit  Henzen).  —  1)  A.  100.  —  2)  Cf.  N.  3616  not.  5.  — 
3)  Vicus  censorius  memoratur  etiam  in  basi  Capitoltna  (cf  N.  3616  not.  2)  et 
VI 821. —  4)  Praetor.  —  5)  dedic.  IIII  k.  lan.  a  dextra,  6)  quae  sequuntur  a  sinistra 
nominum  quattuor  magistrorum  incisa  sunt,  vocabulum  cos.  tractum  ad  prioris 
consulis  nomen  (consulum  hoc  par  praeterea  non  notum), 

3620  [Laribus  4]ugust.  vici  lovis  fagutal[ts'  et  \  Genis  Caesarum, 
i]rap.  Nerva  divi  Nervae  f.  Traian[o  |  Aug.  Germanico  Z>oc] ico  pont.  max. 
trib.  pot.  XIIP  imp.  VI  [cos.  V,  |  permissu] PoUionis  trib.  pleb.', 


Tituli  sacri  et  sacerdotum.  —  Lares.  81 

aed.*  reg.  III  vetusla[/c  |  dilapsam  a  solo  »tfl]gislri  anni  CXXI*  sua  inpensa 

reslitu[er.|  | Phoebus,  A.  Nonius  A.  1.  Onesimus,  | 

Callistus,  L.  Valerius  L.  1.  Eulichus. 

Romae^  olim  in  horlo  quodam  in  QuiHnali,  sed  incerlum  num  ibi  rep,,  est 
in  museo  Capitolino  (Fl  432  vidit  Henzen).  —  1)  Sacellum  lovis  Fagutalis  memo- 
rant  Varro  de  l.  L.  S,  iS2;  Plin.  h.  n.  i6,  37.  Cf.  lordan  Top.  11  p.  2S5.  —  2)  /i.  109. 
—  3)  Cf.  N.  5616  niit.  3.  —  4)  Aediculam.  —  5)  Huius  igitur  vici  primi  magistri 
videntur  iniisse  a.  742  (ante  Chr.  12). 

3621  LaribusAug.  et  [Genio  \  tw]p.  Caes.  !!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!' 
[P]ii  Fehc[?s  Ang.  pont.  max.,  trib.  pot.  II,  cos.,  p.  p.],  \  aediculam  reg.  VIII 
vico  Vestae*   \[etustate  conlapsam]  \  a  solo  pecunia  sua  restituer[unf  ma- 

gislri  anni  CCXX . .  .^]:  ...|nius  Pius,  L.  Calpurnius  Felix, [per]  \ 

C.  lulium  Paternum  praef.  vigii.''  em.  [vir.^,  L.  Mario  Maximo  II]  \  L.  Roscio 
Ael[mno  cos.^],  \  curantibus  M.  Servilio  Crispo  ei  M.  Serv[»7?o] 

Romae  rep.  a.  1878  ad  ecclesiam  S.  Pauli  extra  muros  (VI  50960  —  Eph.  ep. 
4,  746  vidit  Henzen).  —  1)  Erasa  sunt  nomina  Severi  Alexandri.  —  2)  Vicus  hic 
praeterea  ignotus  videlur  nomen  habuisse  a  celeberrimo  templo  Vestae,  quod,  situm 
in  foro  Romano,  pertinuit  ad  regionem  octavam  urbis.  Illo  loco  lapidem  hunc 
antiquitus  stelisse  patel  (cf.  lordan  Top.  I  2  p.  297  not.  126).  —  3)  Afinus,  quo 
hic  titulus  positus  est,  p.  Chr.  225,  fuit  vici  ducentesimus  tricesimus,  si  sumimus, 
in  hoc  vico  magistros  primos  iniisse  anno  u.  c.  747.  —  4)  Antea  procurator  fuit 
in  Dacia  (III 1S65). —  5)  Alium  praefectum  vigilum  eminentistimum  virum  habuimus 
supra  N.  463  (not.5);  cf.  quae  exposui  Eph.  ep.  7,  1207.  —  6)  A.  225. 

3632  Laribus  |  Agustojrum  (sic)  do|minoru|m  nostro|rum  et  Ca|sa- 
rum  (dc). 

Veronae  (V  5239  vidit  Mommsen). 

3623  C.  Marcius  Apilus  *,  |  magister  Larum  |  Augustor.*  et  Geoii  I  Cae- 
saris  August,,  |  hic  situs  est.  |  In  f.  p.  XX,  in  ag.  p.  XX. 

Halicae  in  Baetica  (II  1153  saepius  descripta  saec.  XVI—XVIIl).  —  1)  Cng- 
nomen  non  certum  (variant  descriptores).  —  2)  Magistri  Larum  Augustorum,  ordinis 
libertini  ut  videtur,  fuerunt  et  Tarracone  (II 4295.  4297 ;  magistri  Larum  II  4504. 
4506.  4507.   II  S.  6106)  et  in  aliis  oppidis  Hispaniae. 

3624  C.  Laetilio  M.  f.  K[palo]  \  Ilvir.  quinq.',  |  Lares  Augustales  et  | 
Mercurium  piscatores  |  et  propolae  de  pecun.  sua  |  f.  c.  i.  q.  p.' 

Carlhagine  nova  (II  S.  3929  Huebner  vidit  ectypum;  ex.  scr.  epigr.  227).  — 
1)  Intellegendum,  aut:  cum  duovir  esset  Laetilius,  aut  in  honorem  Laetilii.  Laeti- 
lius  ille  coliega  fuit  regis  Plolemaei,  lubae  filii,  in  quinquennalitate,  vivo  etiamtum 
Augusto,  testtbus  nummis  (Eckhel  4, 160),  ex  quibus  etiam  cognomen  supplevimus. 
—  2)  Faciundos  curaverunt  idemque  probaverunt. 

3625  Genio  domnor.,  Cereri,  |  T.  Poblicius  Crescens  Laribus  |  publi- 
cis  dedit  imagines  argent.  duas*  |  testamento  ex  -HS-ooc». 

Patavii  fuit  inde  a  saec.  XVII,  sed  fortasse  oriunda  e.c  Dalmatia,  basis 
(V  2793  vidit  Mommsen).  —  1)  Scilicet  alteram  Genii  dominorum,  alteram  Cereris, 
quarum  imaginum  sunt  vesligia  in  basi  relicta. 

Dbssad,  Inscriptiones  Latinae  II.  6 


82  Caput  XI. 

3626  Onesimus  Aug.  lib.,  |  proc,  |  fecit  imaginibus  et  |  Laribus'  cul- 
toribus  I  Fucini." 

Ad  lacum  Fucinum  rep.,  iam  Neapoli  (IX  5887  vidit  Mommsen).  —  1)  Ima- 
gines  in  titulo  dedicato  a  liberto  Avgusti  sine  dubio  sunt  imagines  domus  divinae. 
Lares  et  imagines  Caesaris  saepe  una  eolebantur,  cf.  supra  N.  5S43  not.  1.  — 
2)  Onesimus  in  acdicula  sacraverat  donoque  dederat  collegio  cultorum  dei  Fucini 
imagines  Caesaris  et  Larum. 

3627  P.  Flavius  Sp.  f.  Cam.  Decimus,  |  P.  Flavius  Palestricus  H.  A.S  | 
M.  Trebienus  Tiburtinus  H.  A.',  [  cur.,  |  cultoribus  domus  divinae  |  et  For- 
lunae  Aug.  Lares  |  Augustos  d.  d. 

Tibure  (XIF  5S61  tota  semel  descripta  saec.  Xf^II,  fragmentum  etiam  postea). 
—  1)  Herculaneus  Augustalis  (de  hoc  collegio  Tiburtino  cf.  CIL.  XIFp.  567  et  infra 
inter  municipales). 

3628  Larib.  d.  d.,   Romano  |  more  dedicata. 

Ad  S.  Fictorini  ecclesiam  prope  Aquilam,  ubi  fuit  Amiternum  (IX  4f8S  vidit 
Brunn). 


L.  Minicio  PauUino  |  M.  Papuleio  Latrone  q.*,  |  Lar.  pub.*  re- 
positi. 

Bononiae,  tabulae  duae  eadem  inscriptione  inscriptae  (XI  697  vidit  Bormann). 
—  1)  Quaestoribus.  —  2)  Laribus  publicis  aram  in  urbe  dedicatam  habes  supra 
N.  99;  cf.  item  N.  562S. 

3630  Laribus  |  salutaribus  |  Reginus  nost.  |  cos.' 

Romae  rep.  in  Esquiliis,  ara  in  uiroque  latere  eodem  titulo  inscripta  (FI 439 
vidit  Ilenzen).  —  1)  Reginus  noster  consul.  Ara  videtur  dedicata  a  servis  nomine 
domini  consulatum  adepti.     Reginos  honoribus  functos  novimus  complures. 

3631  Lari  victori  |  sacr.  |  Gavia  Statuta  |  v.  s.  1.  m. 

In  agro  Clusino  rep.,  est  Perusiae  (XI  2096  vidit  Bormann). 

3632   I  sevir j  C.  Salius  Ste |  Laribus  magn[i]s 

et  viator.  |  de  suo  restitu[«7]. 

Narbone  (XII  4520  semel  descripta  saec.  XFIII). 

3633  Maxsu|mus  [IJovjessi  f.  Lajribus  vi|alibus  |  v.  s.  1.  m. 

In  Callaecia  prope  locum  dictum  Celanova  (II  2SI8  semel  descripta  c.  a.  1600). 

3634  voto  suscepto  I  Laribus  |  conpitalibus  |  vialibus  |  [s]emitalibus  | 
sacrum. 

Prope  Falerios  (XI  5079  vidit  Bormann). 

3635  Laribus  |  competali|bus  sive  |  quadrivi|... 

Zahlbach  prope  Moguntiacum  rep.,  iam  Cassel  in  museo  (Brambach  44S9  a 
prioribus). 

3636  Fortunae  |  reduci,  Lari  |  viali,  Romae  |  aeternae,  |  Q.  Axius 
Aeliajnus'  v.  e.*,  proc.  |  Aug[g'.]  |  loni.' 

Sarmizegetusae  in  Dacia  (III 4422  semel  descripta  saec.  XFI).  —  1)  Cf.  supra 
N.  4574.  —   2)  Fir  egregius.  —  3)  Cf  infra  N  5849  not.  2. 


Tituli  sacri  et  sacerdotum.  —  Lares.    Qenii.  83 

3637  1.  0.  m.  et  La.  |  mil.*  ceteris|que  dis  |  C.  lul.  Pisiban.  |  Maxim.  | 
Aemil.  Papus'  |  tr.  lat.  leg.'  11  Ad.,  |  v.  s.  1.  m. 

3338  Hammoni*  |  L  o.  m.  et  Lar.  |  mil*  ceterisq,  |  dis  |  M.  Caec.  Ru 
finus  I  Marianus  |  tr.  lat.  leg.^  IV  [F.]  |  v.  s.  1.  m. 

Aquinci  (All-Ofen)  rep.  (111  5460.  3463  hanc  vidit  Mommten).  —  1)  Lares 
militares  memorantur  etiam  in  actis  Arvalium  anni  213  (supra  N.  451  versus  fin.). 
—  2)  Forlasse  C.  lulius  Pisibanus  consul  suff.  a.  inc.  (fasii  fer.  Lat.,  CIL.  I  ed.  8 
p.  S9).  —  3)  Tribunus  laticlavins  tegionis.  —  4)  Si  significatur  luppiter  Hammon, 
mirum  est  Hammonis  vocabulum  primo  loco  positum.  Possis  cogitare  de  stgno 
Hammonii,   quo  Rufinus  Marianus  usus  sit. 

3639   diis  Laribus  |  Gapetico|rum*  gen|tilitatis*. 

Inter  Salamancam  et  Meridam,  loco  dicto  ta  Oliva,  ubi  fuit  Capera  Baeticae 
(II 804  descr.  Accursius  aliique).  —  1)  Sic  Accurs.,  Capel-  alii.  —  2)  C/.  ad  II 2633. 


3640  Genio  L.'  nostri  |  Felix  l. 

Pompeiis  rep.  in  atrio  aedium  L.  Caecilii  lucundi  coactoris,  in  hermae  aerei 
stipite  marmoreo  (X  860  p.  968  vidil  Mommsen).  —  1)  Lucii. 

3641  Genio  M.  n.*  et  |  Laribus*,  |  duo  Diadumeni  |  liberli. 
Pompeiis  in  domo  Epidii  Rufi,    tabula  aediculae  podio  inserta    (X  861   vidit 

Mommsen;    cf.  Overbeck  et  Mau  Pompeji  p.  299  cum  tab.).  —  1)  Marci  nostri.  — 
2)  Cr.  N.  3605  not.  2. 

3642  Genium  |  Clodi  Romani,  |  Hermes  ser.  fec. 
Romae,  parva  basis  (TI  258  vidit  Henzen). 

3643  Genio  |  Similis'  |  famiba. 

Romae,  nunc  Vrbini  (FI  259  vidit  Bormann).  —  1)  Nomen  domini  (num 
significetur  C.  Sulpicius  Similis  praefectus  praetorio  Traiani,  plane  incertum). 

3643*  Ixus  1.  I  Genio  domini  |  v.  s.  1.  m. 
Concordiae  (Portogruari),  arula  (V  1868  vidit  Mommsen). 

3644  Genio  mitissimi  amantissimiq.  |  coniu^^tsj  et  lunoni  suae,  Ho- 
ratia  |  U-  fil ria  faciendum  cura.,  |  L.  Spellati  Saturnini'. 

Prope  Lambaesim  (f^III  3695  vidit  Renier).  —  1)  Nomen  mariti,  inserendum 
fuit  post  coniul^M]. 

3645  lunoni  Iusta[eJ  |  n.',  [  voto  suscepto  |  pro  salute  eius,  j  Cleanthus 
1.«  1  Prixus  Helle»,  |  Lar.  d.  d." 

In  ruderibus  Lunae  rep.,  una  ut  videtur  cum  proiome  muliebri  (XI  4524 
semel  ut  videlur  descripta  saec.  XFII).  —  1)  Nostrae  (lusta  nomen  fuit  mulieris). 
—  2)  Lihertus.  —  3)  Servorum  nomina,  qui  una  cum  Cleantho  protomen  dominae 
dedicaverint,  putat  Bormann  fortasse  recte.  —  4)  Lares  dono  dant.  Nota  imagines 
Larum  dedicatas  esse  lunoni  dominae  (de  lunonibus  mulierum  cf.  Preller  R.  Myth. 
ed.  3  I  p.87.  271  II  p.  196,  item  supra  ad  N.  5123). 

3646  Genio  |  loci. 

Ostiae  (XIF  11  vidi). 

3647  deo  I  Genio  |  loci  |  v.  s.  1.  m. 

Eburaci  (Eph.  3,  78.  180).  


84  Caput  XI. 

3648  Genio  loci  |  resiitulo  |  a  L.  Egnatujleio  Romulo  |  tribuno. 

Roiiiae  (yi  247  vidit  Bormann). 

3649  Genius  |  huius  loci  j  montis*  (ara,  circa  quam  volvilur  serpens 
cibos  in  ara  positos  gustans;  iuxta  puer  nudus  ramum  ienms). 

Herculanei  rep.  a.  1749,  pictum  in  pariele  (IF 1176  ex  '^Pitture  anliche  d'Erco- 
lano^  I  p.  207).  —  1)  Focabulum  num  recte  exceptum  sit,  dubito. 

3650  Genio  loci  |  feliciter. 
Ebu7'aci  (FH  25S  vidit  Huebner). 

3651  feliciler  sit  |  Genio  loci.  |  Servule,  utere  |  felix  tabern|am  aure- 
filcinam. 

Nurton,  profie  Eburacum,  rep.,  tituliis  mnrgine  inclusus  in  formam  tabellae 
ansatae,  nunc  Eburaci  (FIl  263   cf.  Eph.  ep.  7,  959  vidit  Haverfield). 

3652  Euphrates  Aug.  lib.,  |  proc,  ob  effecta  sibi  |  in  hac  stalione  1 
annua  centena,  |  Genio  huius  loci  |  d.  d. 

Lanuvii  dicitur  rep.,  est  Romae  (FI  246.  XIF  2087  vidit  Henzen). 

3653  Tutelae  et  |  Genio  lo|ci  Agathojdorus  acjtor. 
Carnunti  rep.  (III  4443  vidit  Mommsen). 

3654  diis  deabusq.  |  Genioque  loci  |  (complura  perierunt)  j  M.  Aur.  Va- 
lenti|nianus'  v.  c,  leg.  |  Aug.  p[r.]  pr. 

Aqiiinci  (IH  5418  vidit  Mommsen).  —  1)  Cf.  supra  JS.  399. 

3655  [5j7u]ano  Aug.  |  Genio  |  loci  pro  |  salute  |  C.  Veltii  |  Sa[6]i- 
nian[?]*  j  leg.  Aug.  pr.  p[r.],  |  Nymphicus  |  lib.  eius  |  [a]ediculara  (  ex 
voto  I  rest. 

Carnunti  (III  4426  cf.  11089  vidit  Mommsen).  —  1)  Idem  videtur  memorari 
FIII  825  et  fortasse  apud  Dionem  72,  5. 

3656  [G]enio  loci  |  et  Fortuna[c  |  c]onservatri|ci  pro  salute  |  d.  d. 
Claudi  Aug.  ]  Aur.  Superinu[s  |  p]'[«]f.  leg.  I  Adi.  |  a.  v.  I.*  ex  voto  |  po- 
[s]uit,  d.  n.  i.^  ]  Claudio  Aug.  [et]  \  Paterno  [cos.y 

Brigetione  (Szony)  rep.,  est  Pestini  (III  4289  vidit  Mommsen).  —  1)  Agent 
vices  legati.  —  2)  Invicto  (?).  —  3)  A.  269. 

3657  Genio  loci,  |  Fortun.  reduci,  |  Romae  aetern.  |  et  Fato  bono  | 
G.  Cornelius  |  Peregrinus  |  Irib.  cohort.  ]  ex  provincia  |  Maur.  Caesa.  j 
domo  ...  I  dec  .  .  .  (supra  caput  viri  barbati,  Fati  boni,  ut  puto,  caput  feminae 
galeatae,  Romae  sine  dubio.  In  postica)  Volanti  |  vivas  (ascia,  culter;  supra  pro- 
tomae  duae,  fortasse  Genium  loci  et  Fortunarn  repraesentantes.  In  latere  d.  patera 
et  urceus,  in  latere  s.  paterae  duae  et  fructus  nescio  quis). 

Ellenborough  prope  Maryporl  rep.  (FII  570  cf.  Eph.  ep.  5  p.  129  Huebner 
vidit  ectypum). 

Genium  loci  habes  etiam  supra  N.  2520.  2336;  cf.  etiam  N.  2015,  item  N.  1397. 

3658  deo  loci,  ubi  |  auspicium  dignita|tis'  tale  municipes  Api|[sen- 
ses\    ....   (in  utroque  latere  fulminis  dimidia  pars). 


Titali  sacri  et  Bacerdotam.  —  Genii.  85 

Henschir  Ain  Tarf  esch  Schna,  uhi  fitit  municipium  Apisa  maius  provinciae 
Africae,  iam  Tmifle  (VIII  774  cf.  p.  1M0  viderunt  fVilmanns  et  Schmidt).  — 
1)  Anaglypha  lalerum  ad  fulminis  nuntiationem  in  ineundis  magislratibus  sol- 
lemncm  refert  Mnmmsen. 

3659  ex  imperio  |  Geni  Alotiani'  |  Euaristus  servi[lor  deorurn  ex 
vi|so  lih.  an. 

Neapoli  olim,  nunc  Florentiae  (X  1S60  vidit  Henzen).  —  1)  Fortasse  ab  Haloto 
quodam  nomen  ductum. 

3660  Genio  domi*  |  suae  |  Sex.  Pompo|nius  Caeci|lianus  vet.,  |  ex 
strat.,  I  aram  res|tituit. 

Lambaesi  (Flll  2397  vidit  fFilmanns).  —  1)  Genio  domus  sacrum  titulum 
.'IfricaJium  habes  supra  Nt1091,  alium  FIII  S.21605  =  Eph.  ep.  5,10SS;  cf.  etiam 
supra  N.  3574  v.  6. 

3C61    Genio  |  macelli  |  Flavius  |  Urbicio  |  ex  voto  |  posuit  |  sacrum. 
Bracarae  Auguslae  (II  2413  semel  dfscripta). 

oDD»  (luppiter  sedens.  A  dextra  eius  Minerva  versa  ad  marmorarium  in 
scalpendo  capite  columnae  occi/palum  ;  iuxla  grandis  machina  qua  columna  erigitur, 
A  sinistra  lovis  Diana;  deinde  figura  habitu  ut  videlur  muliebri,  manu  sin.  cornti 
copiae  tenens,  libans  ad  aram;  postremo  ingens  serpens,  crista  barbaque  in.iignis. 
Supra  eum  serpentem  et  caput  figurae  illius  incisum  est)  GeniuS  [fAe]atli\  (In 
margine  inferiore  tabulae)  Lucceius  Peculiaris  redemptor  prosc[a]eni  |  ex 
biso  (sic)  fecit. 

Capuae,.  tabula  marmorea  sculpta  (X  5821  vidit  Mommsen.  Imaginem  dedit 
A.  S.  Mazochius  in  mulil.  Campani  amphilheatri  titul.,  et  ex  hoc  MHlin  Galerie 
myth.  tab.  XXXFIII  fig.  139,  aliique).  —  1)  Dubitari  polest,  uirum  hoc  ad  sp.rpentem 
pertineat  (ut  sub  eius  imagine  Genius  rcpraesentatus  sit)  an  ad  figuram  adstantem, 
quam,  cum  muliebris  esse  videatur,  Fortunam  esse  putarunt  nonniilli  (lahn  Berichte 
der  sachs.  Ges.  d.  W.  1S61  p.  304).  Qui  saeculis  prioribus  tabulam  viderunt  Mabil- 
lonius  et  Mazochius,   iis  figiirn  illa  mascula  visa  est. 

3663  pro  salute  |  dominoruni  |  Genio  honeorum  |  Saturninus  et  | 
Successus  I  horreari  |  donum  dederunt,  |  Caesare  Vespasiano  VI  |  Tilo  Cae- 
sare  imp.  IIII  |  cos.* 

Romae  (VI  23S  vidit  Henzen).  —    \)  A.  75. 

3664  Genio  horreorum  |  Leoniauorum  et  |  Herculi  salutari'  |  Luc^ 
Scanti  GemeUi  |  Musaeus  libertus. 

Romae  (VI  257  servavit  Accursius).  —   \)  Cf  N.  5445. 

3665  Genio  |  horreor.  Seian.  |  L.  Volusius  Acindynus  p.'  |  et  L.  Vo- 
lusius  Acindynus  f.^  |  signum  Aesculapi  |  sua  p.  d.  d. 

Romae  (VI  238  sae/nus  descripta  saec,  XVI.  XVII).  —  1)  Pater,   2)  fiUus. 

3666  Genio  Larum  |  horrei  Pupiani  j  L.  Lepidius  Politicus,  |  C.  Pupius 
Blastus  I  [d.]  d. 

Arimini  (XI  557  vidit  Bormann  fractam,  quae  perierunt  tupplevit  ex  apo- 
grapho  facto  saec.  XV). 


86  Caput  XI. 

3667  Genio  |  tutelae  |  horreorum  |  A.  Annius  j  Eucharislus  |  ex  voto. 
Caesaraugustae  (Zaragoza)  Hispaniae  Tarraconensis  (II 2991  semel  descripta 

saec.  XFI). 

3668  Num.  dom.  Aug.  |  sacrum,  |  Genio  conservatolri  horreorum  Galj- 
bianorum',  |  M.  Lorinus  |  Fortunatus  |  magisler  |  s.  p.  d.  d.  (In  parte  op- 
posita)  num.  dom.  Aug.  |  sacrum,  |  Fortunae  conserjvatrici  horreor.  |  Gal- 
bianorum',  |  M.  Lorinus  Forlunajtus  magister  |  s.  p.  d.  d.  (In  latere  aliero 
Fortuna  diademata,  d.  gubernaculum  supra  orbem,  s.  cornu  copiae  tenens;  in 
altero  sacerdos  imberbis  [Geniusl  velatus,  libans  ad  aram.) 

Romae,  ara  marmorea,  rep.  inler  montem  Teslaceum  et  Tiberim  (f^I  256  vidit 
Smetius).  —  1)  De  horreis  Galbianis,  sitis  eo  ipso  loco  ubi  haec  ara  reperta  est, 
cf.  supra  N.  1621  not.  2. 

3669  lovi  oplimo  maxi|mo,  Genio  areae  frujmentariae  Aug.  sac,  | 
P.  Marcius  P.  f.  Q.'  Cres|cens.  mag.^  ob  statuam,  |  quam  ob  honorem 
ma|gistratus  sui  die  III  nojnarum  ianuariarum  |  in  Capitolio  promiser.,  | 
inlatis  r.  p.  summis  ho|noraris  decurionatus  |  et  mag.  s.  p.  f.  et  eodem 
anjno  die  XVI  k.  Octobr.  |  dedicavit.    L.  d.  d.  d. 

Uzeli  (hodie  Vdjel)  agri  Cirtensis  (VIII  6359  vidit  fFilmanns).  —  1)  Quirina 
(tribu).  —  2)  Magister. 

3670  lovi  custodi  I  et  Genio  |  thesaurorum  |  aram  |  C.  luiius  Aug. 
lib.  I  Satyrus  |  d.  d.  (In  latere)  dedic.  XIII  k.  Febr.  [  M.  Civica  Barbaro  ] 
M.  Metilio  Regulo  cos.* 

Romae,  nunc  Parisiis  (VI 576  vidit  Henzen).  —  1)  A.4S7.  Quomodo  cum  hoc 
anno  conciliari  possit  dedicantis  numen  derivalum  aut  ab  Augusto  aut  a  Caligula, 
ignoratur. 

3671  I.  0.  m.  et  Genio  |  venahc*  \  P.  Aciiius  Cerdo  |  votum  solvit  j 
Nerone  Caesare^  |  Aug.  IIII,  |  Cosso  Lentulo  Cossi  f.  cos.* 

Romae  rep,  in  Aventino,  ara  in  fronte  et  a  tergo  eodem  titulo  inscHpta 
(VI  596  cf.  507S5  vidit  Boissevain).  —  1)  Ut  supra  iV.  48SS  habuimus  Genium 
publici  portorii,  ita  hic  et  JS.  5666— 5668  videtur  intellegendus  esse  Genius  vecli- 
galis  alicuius,  scilicet  Genius  vicesimae  quintae,  quae  aerario  populi  Romani  pen- 
debatur  ex  pretiis  mancipiorum  venalium.  Qui  dedicant  tilulos  hos,  aut  mercatores 
fuisse  crediderim  aut  mancipes.  —  2)  Verba  Nerone  Gaesare  rasura  temptata.  — 
3)  A.  60. 

3672  I.  0.  m.  et  |  Genio  p.  R.  et  venaHci',  |  C.  C.  Lappi  Mutilus 
et  1  Rufus  et  |  L.  L.  Rubri  Antiochus  |  et  Hymnus  |  votum  solverunt  I. 
m.,  I  L.  Verginio  Rufo  |  C.  Memmio  Regulo  |  cos.*  (In  parie  opposita)  [/.]  o. 
m.  et  J  Genio  p.  R.  et  venalic'  |  L.  L.  Rubri  Antiochus  |  et  Hymnus  et  | 
C.  C.  Lappi  Mutilus  et  |  Rufus  |  votum  solverunt  1.  m.,  |  L.  Verginio  Rufo  | 
C.  Memmio  Regulo  (  cos.'' 

Romae,  in  arae,  rep.  cum  ea  quae  praecedit,  duabut  frontibus  (VI 597  descrip- 
serunt  saec.  XVI  auctores  idonei).  —  1)  Cum  Genio  populi  Romani  et  venalicii  con- 
ferri  potest  Genius  populi  Romani  et  commercii  (supra  N,  1860).  —  2)  A.  63. 


Tituli  sacri  et  sacerdotum.  —  Genii.  87 

3673  I.  0.  m.  I  et  Soli  divino  |  et  Genio  |  venalici  |  Q.  lulius  Maximi  | 
lib.  Felix  |  cum  lulia  |  Q.  f.  Romaua  |  coniuge  libens  anim.  |  vot.  solvit,  | 
imp.  .'!!!!!.'!!'  \  Caesar.  Aug.  Ger.  XII,  |  Ser.  Cornelio  Dolabella  cos.* 

Romae  rep.  una  cum  iis  quae  praecedunt  (FI  398  vidit  Henzen).  —  1)  Do- 
mitiani  nomen  abrasum.  —  2)  /4.  86. 

3674  lovi  0.  m.  I  et  deae  Suriae  |  et  Genio  venalici  |  C.  Granius 
Hilarus  |  cum  Lissia  Sabina  |  v.  v. 

Romae,  incerlum  quo  loco  urbis  rep.  (f^l  399  aliquoties  descripla  saec.  XFJ). 

3675  Genio  |  Noricorum*  |  L.  lulius  Bassus  |  stationarius '  |  eo- 
rum  I  d.  d. 

Romae,  ineerlum  quo  loco  urbis  rep.  (Fl  230  vidit  Henzen).  —  1)  Stationes 
viunicipiorum  ad  for^im  Romanum  memorat  Plinius  h.  n.  46,  44,  236,  '  tabernas  circa 
forum  civitalibus  ad  stationem  locatas'  Suet.  Ner.  37.  Eo  loco,  ubi  haec  ara  de- 
dicata  erat,  civitates  Norici  stationem  suam  habuisse,  stationario  eoriim  curam 
agente,  probabiliter  putat  Mommsen. 

3676  Genio  |  senatus. 

Siccae  Feneriae  (Kef)  in  provincia  proconsulari  Africa  (FIIl  S.  iS848  vidit 
Schmidt).  —  In  provincia  Asia  non  rarae  dedicationes  sunt  9-ea  avYxk^zip  faetae. 

3677  Genio  |  plebei.' 

Romae  rep.  ad  Appiam,  nunc  Mediolani  (FI  249  vidit  Mommsen).  — 
1)  Potest  spectare  ad  plebem  collegii  alicuius.  Naronae  in  Dalmatia  Genio  plebis 
dedicatus  esl  titulus  III  177S. 

3678  Genius  |  populi  |  Romani. 

Romae,  rep.  ad  sacram  viam  inter  clivum  Capitolinunt  et  basilicam  luliam, 
saxum  quod  videtur  fuisse  pars  pavimenti  basilicae  luliae,  inscriptum  ab  otioso 
qttodam,  aetate  labente  (vix  anle  saec.  p.  Chr.  quintum);  nunc  in  museo  thermarum 
Dioclelianarum  (VI  248  vidit  Henzen  cum  amicis).  Per  longitudinem  eiusdem  la- 
pidis  iisdem  plane  litteris  inter  duas  phallorum  figuras  scriptum  est:  Orfite  |  cinede, 
qui  I  [b]\s  promisisti  petti|care  et  non  biti  dare  (=  vis  te  dare).  Priora  qui  scripsit, 
in  mente  (et  ante  oculos)  habuisse  videtur  Genium  populi  Romani  ab  Aureliano 
in  Roslris  dedicatum  (cf.  Jordan  Top.  I,  2  p.  577).  Titulus  est  similis  eorum  quos 
composuit  Huelsen  CIL.  Fl  29849*  seq. 

3679  P.  Tullius  Felus 

G.  p.*        fecit  oficinator         R.  f.* 
insule  Vitaliane 
donum  fecit 
(serpens). 
Romae  in  Esquilino  (via  delle  Sette  Sale),  in  pariete  quodam  pictum  (Gatti 
Notizie  189S  p.  80).  —  1)  Genio  populi  Romani  feliciter  (Gatti). 

3680  . . . .  ico  . . .  I  quis  hanc  ara[m]  |  laeserit,  babeat  |  Genium  ira- 
tum  I  populi  Romani  |  et  numina  divo|rum. 

Romae,  nunc  Urbini  (FI  29944  vidit  Bormann). 

Praeterea  inscriptiones  Geniorum  passim  reperiuntur  per  totum  hoc  opus  (cf. 
in  indice). 


88  Caput  XI. 

3681    Fortunai  |  poblicai  |  sacra'. 

Bcneventi,    tabella  aenea    (IX  1S4S    viderunt  Mommsen  aliique).    —    \)  Cf. 
N.  3096  not.  2. 


3683  Forte  ¥o[rtmiai] 

violaries,       [w]a[(;/s/res] 
rosaries,       co[iravere]. 
coronaries; 
Romae  rep.  trans  Tiberim,    V  m.  pass.  a  porta  Portuensi  (FI  169    cf.  5ff707 
tndit   Huelsen).     Sacrarimn  Fortis  Fortunae  silum   trans    Tiberim   ad  miliarium 
sextum  memorat  hemerologium  Amiterninum  sub   d.  24  lun.;   ex  hoc  sacrario  vi- 
dentur  prodiisse  lapides  hi  et  VI  168  (cf.  CIL.  I  ed.  2  p.  520). 

3682*  [F]orte  For[;«na?|  |  donum  dant  |  conlegiu  lani*  |  Piscinenses^  | 
Magistreis  |  coiraverunt  |  A.  Cassi.  C.  I.,  |  T.  Corneli.  9or.'  1.,  | 

Romae  rep.  ibi  ubi  ea  qnae  praecedit  (VI  167  cf.  50707  viderunt  Henzen  et 
Huelsen),  —  1)  lanii  excepit  Henzen;  sed  lineoia  quae  extal  post  lani  non  videtur 
esse  I  littera.  —  2)  Piscinenses  lanii  hi  dicti  a  piscina  publica,  quae  postea  regio- 
nis  urbi  duodecimae  nomen  dedit.  —  3)  Corneliae. 

3683  cisiariei  Praenestinei  F.  P.  d.  d.'  Mag.  cur.''  (sequuntur  nomina 
corrupta). 

Praeneste  (XIV  2874  semel  descripta  saec.  XV).  —  1)  Fortunae  Primigeniae 
-donum  dant.  —  2)  Magistri  curaverunt. 

3683*  coques  atriensis*  \F.  P.  d.  d.]  \  Magistres:  Rodo  Or[ccy?]  . . .  [s.],  | 
Artemo  Dind.^  Q.  s.,  Apoli[Mam  ....  s.],  1  Protus  Ae[mt7j..s.] 

Praeneste  (XIV^  287S  semel  descripta  saec.  XVIII).  —  1)  Atrienses  cur  dicti 
sint  hi  coqni,  latet.  *-   2)  Cf.  supra  N.  5S81  not.  2. 

3683^  ....  fabres  F.  P.  d.  [d] 
P/aenesle  (XIV  2876  vidit  Stevenson). 

3683°  conlegiu  mercator.  |  pequarioru,  mag.  coir.  |  [I.]  Muuci.  P.  f., 
C.  [V]atroni.  C.  l.,  |  F.  P.  d.  d.  ].  m. 

Praeneste  (XIV  2878  bis  descripta  saec.  XVI). 

3683«*  M'.  Obeili.  M.  f.,  Vo  . . . .,  |  aurufic.  de  sacra  v[tfl]|,  Apella  1., 
F.  P.  d.  [d.] 

Praenesle  (Notizie  degli  scavi  1896  p.  32).  > 

S683^  lani  danf,  mag.  coeravere:  |  L.  Ligurius  L.  1.  Antiochus,  |  P. 
Dindius  P.  1.  Davos  Calidus,  |  Q.  Petronius  Q.  1.  Salvius,  |  Sex.  Pontius 
Sex.  1.  Stabilio. 

Praeneste  (XIV  2877  integram  solus  descr.  Smetius). 

3684  Orcevia  Numeri  |  nationu  gratia'  |  Fortuna  Diovo  fileia*  |  Primo- 
genia'  |  donom  dedi. 

Romae  empta  a  Dutuit  Rolhomagensi ,  sed  reperta  sine  dubio  Praeneste, 
tabella  aenea  (XIV  2865  ad  ectypum;  imaginem  Froehner  coUection  Augusle 
Dutuit,  Paris.  1897  n.  77  tab.  74).  Tractavemnt  Mommsen  Herm.  19,  1884  p.  435; 
lordan  symbolae  ad  historiavi  religionum  Italicarum  alterae  (ind.  lect.  Regio- 
mont.  1883)  p.  5  seq.  —  1)  CRATIA  aes.     Intellege:    nationis  gralia,  i.  e.  propter 


Tituli  sacri  et  sacerdotum.  —  Fortana.  89 

feturam  pecorum;  cf.  Festtts  p.  167:  in  pecoribus  bonus  proventus  feturae  bona 
natio  dicitur  (Mn).  —  2)  De  fileia  forma  cf.  I.  Schmidt  Herm.  l.  c.  p.  4Si  not.  5. 
lovis  filia  Fortuna  Primigenia  praeterea  non  dicitur  nisi  in  N.  56SS  ut  videtur.  — 
3)  PRIMOOENIA  aes. 

3685  Fortunae  |  lovis  puero'  |  Primigeniae  |  d.  d.  |  ex  sorte  com- 
pos  I  faclus  I  Nolhus  Ruficanae  |  L.  f.  Plolillac. 

Praeneste  (XIF  2862  cf  p.  49i  quater  descripta  saec.  Xri/XP'11).  —  l)  Sic 
Iraditur.  Pueri  vocabultim  feminino  sensu  adhibitum  putat  Mommsen,  citans  Chari- 
sium  (jui  tradit  apud  antitjuos  id  ita  in  usu  fuisse,  ut  apud  Graecos  6  nalq  et  tj  nalq, 
et  ipsatn  Forttitiam  dici  lovis  puerttm,  i.  e.  filiam  (Mommsen  Herm.  19,  4S4). 

3(}86  Foitunae  |  lovi*  puero  |  ex  testamento  |  Treboniae  |  Symphe- 
rusae  |  P.  Annius  Herma  |  heres.  |  L.  d.  d.  d. 

Praeneste  (XIF^S^S  seplies  descripta  saec.  XFIjXI^II).  —  1)  lovis  unvm  ex 
septem  apographis), 

3687  Fortun.  Primig.  |  signum  Aequiltatis  Nigrinia  |  Auxesis  cum  | 
Felice  Aug.  lib.  et  |  suis  d.  d.  d.  d. 

36S8  Forlunae  |  Primigeniae  |  Ti.  Claudius  |  Thermodon  et  |  Mettia 
M.  f.  I  Lochias  eins  |  simulacra  duo  |  Spei  |  corolitica*  d.  d. 

Praeneste  (XIF  2860.  2853  saepius  descriptae  saec.  XFI).  —  1)  Corolitica 
videnttir  dici  signa  ex  marmore  corolilico  (Plin.  h.  n.  36,  62). 

3687  L.  Sariolenus  |  INaevius  Fastus  |  Consularis',  |  ut  Triviara  in 
lunonario,  |  ut  in  pronao  aedis  |  staluam''  Antonini  August.  |  Apollinis 
tsityches^  (sic)  Spei,  ]  ila  et  hanc  Minervam  |  Fortunae  Primigeniae  |  dono 
dedit  I  cum  ara. 

Praeneste  (XI F  2867  vidi). —  1)  Faslus  Consularis  cognomen  reperitur  etiam 
in  alia  Praenestina  XII^292i. —  2)  Reqiiirittir :  statuas. —  3)  Nt/men  videlur  con- 
flatum  ex  Iside  et  Fortuna.  (Eliam  in  lilulo  Delio  aetatis  Romanae  Rull.  de  corr. 
hellen.  6,    1882  p.  339  n.  43  memoratur  'laig  Tvxv  IlQcoToyeveia.) 

3688  Fortuo^e  |  Primigeniae  |  ex  voto  |  D.  Poblicius  |  Comicus  | 
manceps  aedis  |  per  aonos  XUI,  |  Pobhcia  Quinta  f.,  (  Fresidia  Palmyris 
ux(Tr.  I  Cellareis*  |  Amoeno,  Dionysio,  |  Lino. 

Praeneste  (XIF  2864  vidi).  — •  1)  Significariy  titulum  positum  esse  cum  cel- 
larii  essent  servi  tres  Amoenus,  Dionysius,  Linus,  putat  Henzen. 

3689  Fortunae  sanctae  |  Atinia  Tyrannis  |  seminaria  a  porta  [  trium- 
phale',  I  P.  Terentius  Fortunatus  [  vir  carissimus,  |  cui  gratias  maximas  | 
semper  egi*,  |  cum  |  Terentia  Fauslina  |  filia  |  donum  dedit.  |  L.  d.  d.  d. 

Praeneste  (XIV  28S0  descr.  Smetius  aliique).  —  1)  f^idetur  intellegi  porta 
quae  dicebatur  triumphalis  urbis  Romae  (lordan  Top.  I  4  p.  240  n.  76).  —  2)  Ma- 
riti  mendonem  postea  intrtuam  esse  apparet. 

3696         (modii  duo  spicis  repleti;   spicarum  manipuli  dtio) 
tu,   quae  Tarpeio  coleris  vicina  Tonanti', 
votorum  vindex  semper,   Fortuna,   meorum. 


90  Caput  XI. 

accipe,  quae  pietas  ponit  tibi  dona  merenti, 
effigieni  nostri  conservatura  parentis. 
5  Cuius  ne  taceat  memorandum  liltera  nomen, 
Caesius  hic  idemq.  Titus  Primusq.  vocatur: 
qui  largae  Cereris  messes  fructusq.  renatos 
digerit  in  pretium;  cui  constat  fama  fidesq. 
et,  qui  divitias  vincit,  pudor;   ire  per  illos 
10  consuetus  porlus   cura  sludioq.  laboris, 
litor.  qui  praestant  fessis  tulissima  nautis; 
notus  in  urbe  sacra;  notus  quoq.  finibus  illis, 
quos  Umber  sulcare  solet,  quos  Tuscus  arator. 
Omnibus  hic  annis  votorum  more  suorum 
15  centenas  adicit  numero  crescente  coronas, 
Forlunae  simulacra  colens  et  Apollinis  aras 
Arcanumq.  lovem^   quorum  consentit  in  illo 
maiestas,  longae  promittens  tempora  vitae. 
Accipe,  posteritas,  quod  per  tua  saecula  narres: 
20  Taurinus,  kari  iussus  pietate  parentis, 
hoc  posuit  donum,  quod  nec  sentenlia  Mortis 
vincere  nec  poterit  Fatorum  summa  potestas, 
sed  populi  salvo  semper  rumore,  manebit. 
(In  latere  intuenti  dextro)  L.  Ceion[j]o  Comm[orfo,  [  5]ex  Vetul[e]nio  Civii  (*ic)  I 
Pompeiano  c[os.]^  |  L.  d.  d.  d. 

Praeneste  (Xlf^  2832  vidi.  Buecheler  carm.  epigr.  n.  249).  —  Statuam 
(vv.  5.  4:  dona  conservatura  effigiem)  T.  Caesii  Primi  (v.  6)  mercatoris  frumen- 
tarii  (vv.  7 — iS;  eodem  spectant  etiam  spicae  super  inscriptionem  repraesentatae) 
Fortunae  dicavit  Caesius  Taurinus  filius  (v.  20).  —  1)  Significatnr  aedes  Fortunae 
Primigeniae  sita  Bomae  in  Capitolio;  cf.  Plutarch.  de  fortuna  Bom.  c.  17.  — 
2)  luppiter  Arkanus  memoratur  etiam  in  aliis  quibusdam  inscriptionibus  Prae- 
nestinis  (XIF  2937.  2972).  —   3)  A.  156. 

3697  M.  Ofasius  |  Firmus  Marus  |  Cornelius  Mari  f.  |  CIu.  Cossinus'  | 
praefectus  fabrum,  |  tribunus  militum  |  leg.  XIIII  Gemin  Victric,  |  curator 
lusus  iuven.,  [  Ilvir,  patronus  colon.,  |  Fortunis  Antialibus^  j  d.  d. 

Velitris  (X  6S5S  vidit  Stevenson).  —  1)  Fortasse  idem  ad  quem  spectat  fistula 
urbana  in  urbe  reperta,  inscripta  Mari  Corneli  Cossini  f.  [?]  (XF7490).  —  2)  Cultum 
Fortunae  Antiatem  testantur  Horat.  carm.  1,  5S,  aliique  (cf.  Preller-Iordan  Myth. 
II  p.  192).  Duas  fuisse  Fortunas  Antiates  apparet  ex  nunimo  Q.  Bustii  (Eckhel 
5,  298).  Titulus  qui  praeter  hunc  Fortunis  illis  dedicatut  putabatur,  suspectus  est 
(Orell.  1738  =  X  964*). 

3698  numini  For|tis  Fortune,  j  M.  Aurelius  |  Marinus  mil.  |  coh.  VII 
pr.  p.  V.*  I  Severiane  1  \  Serotini,  |  libens  cum  |  suis  votum  |  solvit. 

Bomae,  nunc  NeapoU  (F1 170  vidit  Mommsen).  —  1)  Praetoriae  piae  vindicis. 
—  Aquileiae  repertus  est  titulus  M.  M.  (Matri  magnae?)  Forti  Fortunae  dedicatus 
(r  8129).  


Tituli  sacri  et  sacerdotum.  —  Fortuna.  Felicitas.  91 

3699  (Fortuna  tnter  duas  mulieret;  et  harum  et  illius  non  extat  nisi  par$ 
inferior)  s.  d.*  Fort.  Felicit.  d.  d." 

Inler  inontem  Alhanum  et  Tusculum  rep.  (XIF  2S68  delineavit  de  Rossi  ann. 
inst.  arch.  1873  tab.  TU  fig.  5  cf.  p.  179).  —  1)  Sanctae  deae.  —  2)  Dono  dedit, 
scilicet  is,  cuius  nomen  periit  cum  parte  superiore  tabulae. 

3700  Felicitatei  |  T.  Cauponius  T.  f.,  |  C.  Auleslius  C.  f.  |  aed. 
Tibure  (Xlf^  5S38  descr.  Zoega  aliique). 

3701  T.  Vinio  Rufo,  T.  Tilsieno  ocl.  vir.',  |  Q.  Orfio  Fulcinio,  C. 
legio  aed.^,  |  praefectura  Amiteruina  pro  reditu  |  imp.  Caesaris  Augu[sfi]  ] 
Foriunai  .  .  . 

Aquilae  (IX  4182  viderunt  Momjnsen  et  Dressel).  —  1)  Ocloviros  summum 
magistratum  in  praefectura  Amiternina  fuisse  etiam  ex  aliis  titulis  constat.  — 
2)  Aedilibus. 

370S  pro  salute  imperat.  |  Hadriani  Aug.  p.  p.  |  Fortun.  red.,  de- 
creto  Cv.*  |  pec.  publ.  ex  arg.  p.  XI>-ZS  cur.  ag.'  |  P.  Aburtennio  Prisco 
P.  Aburtennio  Restituto  |  Illlvir. 

Romae  in  museo  f^aticano,  non  traditur  ubi  reperta  sit,  stetit  sine  dubio  Curibu* 
Sabinis  (IX  49S2  vidit  Mommsen).  In  aversa  dicitur  extitisse  titulus  Curensis  svpra 
N.  262.  —   1)  Decreto  centumvirum   (centumviri  ordo  Curibus,  cf.  supra  N.  460). 

—  2)  Ex  argenti  pondo  (libris)  decem  unciis  quinque.  —  3)  Curam  agentibus. 

3703  Fortunae  Au^^gf]  |  pro  salute  et  reditu  |  dommorum  u[nn.]  \ 
Severi  Pii  et  ]  Antonini  Pii  Augg.  et  |  ! I ! I  ! ! ! ! ! !^  \  et  luliae  Aug.  matris  j 
Augg.  !!!!!!!*,  \  Antonius  lib.,  (  proximus  a  libellis,  |  voto  suscepto  |  d.  d. 

(In  latere  dextro)   Romuli',  |  euhemeri"'!   (In  latere  sinislro)   salvis   Augg.  |  Bt 
././././'  Caes.  I  felix  |  Romulius^ 

Romae,  nunc  Londinii  (F1 180  vidit  Huebner  inscriptionem  frontis).  —  1)  Erasa 
esse  apparet  nomina  Getae,  2)  ilem  Plautillae.  —  3)  Agnomen  eius  qui  titulum 
dedicavit.  —  4)  I.  e.  evrjfiSQsZ,  i.  e.  bonam  vitam  agas.  (Alibi,  tit  in  N.  36S7.  3718, 
ad  talia  signa  'vivas'  adsvriptum  reperitur.) 

3704  Fortunae  |  Augustae  |  praesenti  |  M.  Aur.  Clesias  |  iunior  exs 
visu.  II  Fortunae  |  Augustae  |  respicie[nfi]  *  (  M.  Aur.  Ctes[iasj  |  iunior  exs 
visu. 

Romae,  in  duobus  lateribus  eiusdem  basis  (F1 181  saepius  descripta  saec.  Xfl). 

—  1)  Fortuna  respiciens   est  etiam   XI  6307,  item  supra   N.  2613   (l.  XI  547  su- 
spectus  est). 

3705  For[f.]  Bonae  |  dom[e]stic.  sacr.  (  [(?.]  Paetin.  Senilis*  |  v.  s. 
1.  1.  m. 

Apuli  in  Dacia  (III  1009  descr.  Bongarsius  a.  1S8S).  —  1)  Idem  homo  est 
III  998. 

3706  Fortunae  |  duci   (in  lateribus  patera,  speculum  [^]). 
Telesiae  in  Samnio  (IX  2194  vidit  Momjnsen). 


92  Caput  XI. 

3707  I«vi  0.  m.  1  Fortunaeque  |  maeliori  (sic)  Aug.  |  [e]t  dis  daeabusl- 
[^]uae  (sic)  commun|[t]bus  M.  Gellius  |  Stephanus  iun.  j  cum  Stephano 
palre  |  domu  Tettiana  ex  |  dirution.  restit.  dedicaruntq. 

S/ioletii  (XI  mo  =  Orell.  1749  vidit  Bormann). 

3708  Fortunae  opse^^.]  |  P.  Peilius  L.  f.,  C.  Calvius  P.  f.  |  cens. 
Curae,  basis  rotunda  Hlleris  antiquis  (1 1155.  X6S09  vidit  Mommsen;  imaginem 

Rilschl  tab.  L  f). 

3709  Forlunae  |  obsequenti  |  ord.  Comens.  |  voto  pro  |  salute  ci- 
vium  I  suscepto. 

Comi  (V  S246  vidit  Mommsen). 

3710  Fortunae  |  conserva|lrici  pro  |  salute  Marci  |  Aureli  luli  v.  c,  | 
auguri  (sic).,  praesi|dis  provinciae,  |  Dassius  no|tarius  |  votum  solvit. 

Salonis  (III  1938  vidit  Mommsen). 

3711  Fortunae  |  salutari  |  C.  Val.  Tertius  |  fisci  curator'  v.  [s.] 
Romar,  (VI  202  vidit  Henzen).  —  1)  In  cohorte  aliqua  praetoria  vel  urbana, 

cf.  supra  N.  2079—2081.  2116.  2117. 

3712  Forlunae  |  stabili  |  pro  salute  dominojrum  nn.  |  impp.  L.  Sep- 
timi  Severi  |  [Pi]i  Pertenacis  (sic)  et  |  M.  Aur.  Antonini  Augg.  |  .  .  .  . 
'  I  Ulp.  Valerianus  ^  leg.  X  G. 

Celeiae  rep.  a.  1869  (III  S1S6'^  vidit  Wilmaiins).   —    1)  Erasum  Getae  nomen. 

3713  Forlunae  j  supere  |  Aug.  (  sacrum  |  cum  aede  |  v.  s.  1.  1.  m. 

Apuli  in  Dacia  (III  1014  aliquoties  descripta).  —  Forluna  supera  est  etiam 
in  t,  Moguntiacensi  Brambach  1055  =  Henzen  7395  (litulus  Orell.  1768  =  1886 
spurius  esl). 

3714  pro  salute  |  el  reditu  et  victoria  |  imp.  Caes.  M.  Aurelli  Se- 
vejri  Alexandri  Pii  felic.  Aug.,  |  aram  Fortunae  Crassian.  |  Fabricius  lustus 
cum  I  lusta  et  lusto  filis  d.  d. 

Romae,  nunc  Florentiae  (Fl  186  vidit  Ilenzen  paene  toiam). 

3715  Fortuna  |  luveniana  |  Lampadia|na. 
Romae  (VI  189  vidit  Henzen). 

371C    Forlunae  |  Pienlianae  [  feiiciter. 
Romae  (Eph.  ep.  4,  727  descr.  Tomassetti). 


3717  (adulescens  sacrificans)  Ti.  Claudius  Aug.  1.  |  Docilis  |  aedltus 
aedis  |  Fortunae  Tullianae. 

Romae  ut  videtur  rep.,  est  in  casteilo  quodam  Britanniae  (FI 8706  descripsit 
Michaelis). 

3717*  Fortunae  |  Veruniensi*  |  imper.*  Octavia  |  Quinta  1.  I.  p.' 

Aquileiae  rep.  (V  778  non  plus  semel  ut  videtur  descripta).  —  1)  Virunensi 
in  lapide  fuisse  coniecit  Kellermann.  —  2)  Imperio,  id  est  iussu  eius  (Fortunae).  — 
3)  Laeta  libens  posuit. 


r 


Tituli  sacri  et  sacerdotum.  —  Fortuna.  Tutela  93 

3718  numini  |  Forlunae  Folianensi[s]',|  pro  salule  Liberal[?s]*,  |  Umbr. 
Polytimus  a([/07]  |  haram  (sic)  donum  iledit.  |  Verzobi',  vivas!  [/]ibi  et  |  tuis 
omnil)u[s]. 

Fitulani  inter  Beneventum  et  Telesiam  (IX  2133  vidit  Dressel  praeter  paiicat 

itteras  nunc  deperditat).  —  1)  Extat  prope  yitulanum  vicus  Foglianise,  quem  no- 
inen  suum  ex  Romana  aetale  traxisse  iam  apparet.  —  2)  Dnminus  Umbrii  Polytimi. 
Est  C.  Umbrius  Liberalis  comviemoralus   in  alio   titulo  einsdem  regionis  IX  2132. 

—  3)  Idem  agnomen  legitur  eliam  in  tilulis  Beneventanis  IX  46iO.  1683 ;  collegium 
aliquod  Martense  Beneventi  f^erzubianum  dicebatur  (IX  i68i  cet.;  cf.  infra  inter 
titulos  municipales  et  collegiorum). 

3719  Fortunae  |  balneari  |  T.  Pompeius  Pe|regrinianus  |  pro  salute  j 
sua  et  suorum  |  dicavil. 

In  oppido  Asturiae  Gijon,  non  longe  inde  rep.  (II  2701  saepius  descripta). 

3720  Fortunab.  |  bal.  Verul.  |  C.  Hostilius  |  Agathopus  |  d.  d. 
liomae  (FI 182  vidit  Henzen).  —  Titulum  quem  Fortunae  Augustae  peifeclo 

a  solo  balneo  aliquis  dedicavit  habes  III  1006.  Alius  titulus  Forlunae  in  balneo 
dedicatus  nuper  prodiit  Walidilm  ad  limitem  Germanicum  (Limesblatt  n.  24,  1897 
p.  659). 

3721  L.  Dunius  Apella,  |  C.  Annius  Tyrannus,  |  mag.  prim.  |  Fort. 
horr.  d.  d.'  (urceolus  et  patera.  In  parte  opposita)  C.  Annius  Tyraanus  c«c;  | 
et  L.  Dunius  Apella  |  mag.*  |  primi  |  For.  hor[r].  d.  d.*  (duo  copiae  cornua  cum 
frugibus  et  vomere.    In  lateribus:  gubernaculum ;  globus). 

Romae  (FI  188  vidit  Bormann).  —  1)  Magislri  primi  Fortunae  horreorum 
donum  dant,  —  2)  mag.  vocabulum  adiectum  ad  v.  1. 

3722  deae  Fortunae  Tutelae  |  L.  Baburius  luvenis. 

Romae  (Fl  178  servavit  Mnrinius). 

3723  Fortunae  adiutri|ci  et  Tutelae  Vat.  |  Floreotinus  j  v.  1.  s. 

Rnmne  (VI  179  bis  descripta  saec.  XFI). 


3724  (dea  sedens,  manu  s.  cornu  copiae  gerens ;  a  d.  gubernaculum  etglobus) 
Tutele  I  sancte  |  Aurelius  Urbanus  |  ex  voto  (puer  Ubens  ad  aram). 

Romae  in  museo  Vaticano   (VI  51034  vidit  Huelsen;   delineavit  Rci/ferscheid 
ann.  imt.  arch.  1866  tab.  K  fig.  4  cf  p.  227). 

3725  Fuscus  Augg.  I  nostrorum  |  verna  |  vilicus  |  Tutelae  |  votum  | 
reddidit. 

3726  (dea  habitu  Dianae  simili  sin.  arcum  tenens,  dextra  gubemaculo  in- 
nitens;  iuxta  anguis  et  rota)  Fuscus  Augg.  nn.  verna  |  vilicus  votum  posuit. 

Romae  (VI  774.  842  iilam  servavit  Sirmondus;  hanc  Berolini  vidit  Bormann; 
cf.  Mus.  zu  Berlin  Beschreibung  der  ant.  Skulpturen  [1891]  p.  235  u.  683). 


3727  Tulele  Candidiane  |  Constantius  Augg.  |  et  Caes.*  tabul.  s.  c*  | 
una  cum  Sergiam  |  Siricam  coniugem  |  suam  caelum  |  cum  columnis  et  | 
velis  et  aram  |  odoribus  re|plelam,   erga  suojrum  sanitatem^  d.  d. 


94  Caput  XI. 

Romae  inter  thermas  Titi  et  aedem  S.  Clementis  (FI 776  servavit  Fabrettius) 
—  1)  Avgnstorum  duorum  et  Caesaris  (Severi  ut  puto  filiorumque).  —   2)   Tabu- 
larius  summi  choragi  (Mo.).  —  3)  Intellege:  sanitatis  suorum  causa, 

3728  Tute[/ae]  |  doin[Ms]  |  Rupil[mnae]  |  M.  Here[nn«Ms]  |  Restit[M- 
tus\  I  rnemo  . . 

Veronae,  nunc  Parmae  (V  5504  p.  i074  vidit  Bormann). 

3729  Pan[;^]eo  Tutelae  |  ob  legationes  in  |  concilio  p.  H.  c*  |  aput 
An[/onj]num  |  Aug.  prospere  |  gestas  |  m ien. 

Dertosae  (II 4033  cf.  p.  4044  ter  descripta  saec.  XVIII).  —  1)  Provinciae  Hispa- 
niae  citerioris  (deinde  fortasse  excidit  ei). 

3730  Tutelae  Aug.  |  sacrum  |  C.  Terentius  Onesimus  |  ob  honorem 
seviratus  |  sui  et  in  honorem  |  C.  Terenti  Ursi  fili. 

Sagunti  vel  Dertosae  (II  4036  cf.  p.  972  saepius  descripta  saee.  XVI). 

3731.    Numinibus  |  Aug.  |  Tulelae  opti|mae  prout  lajtum  accip[e]re'  | 
Q.  lul.  Optatus,  I  Sulp.  Eutyches  1.  p. 

Romae  in  aedibus  privaiis  (VI  50984  vidit  Huelsen).  —   1)  ISon  intellegitur ; 
de  lato  clavo  no7i  cogitaverim. 

3732  Tiitelae  Aug.  |  Lascivos  Canti  1.  |  ex  v6to.  |  L.  d.  ex  d.  d.' 
Tonneins  ad  Garumnam  rep.  (XIII  385  vidit  lullian).  —    1)  Locus  datus  ex 

decreto  decuriorum. 

3733  Tiil6lde  |  Aug.  |  C.  Octiivius  |  Vit^lis  |  ex  v6t6  posujit.  |  L.  d.  ex 
d.  d.  I  D6dic.  X  k.  Ml.  Iiilidno  |  II  et  Crispino  cos.* 

Burdigalae  (XIII  384  vidit  Hirschfeld).  —    1 )  22  lun.  224. 

3734  Tutelae  Aug.,  |  Ussubio',  labrum  |  Silvinus  Scijpionis  f.  an|tistes  d. 
In  Aquitania  loco  dicto  Le  Mas  d'Agenais  (inter  Agen  sive  Aginum  et  Bor- 

deaux)  (XIII  919  vidit  lullian).  —  1)  Ussubium  stalio  viae  Burdigala  Aginum  du- 
centis,  teste  it.  Ant.  (cf  lullian  Bordeaux  2  p.  222).  Intellcgitur  Genivs  loci  illus. 

3735  Tutelae  Aug.  |  Vesunniae*  |  Secundus  |  Sotti  1.  d.  d. 
Perigueux,   ubi  fuit  Vesunna  Petrucoriorum  (XIII  956  vidit  Hirschfeld).  — 

l)  In  alio  titulo  eiusdem  loci  (XIII  949),   quem  item  vidit  Hirschfeld ,   est  Tutelae 
Vesunnae. 


3736  deae  Nemejsi  sive  For|tunae  |  Pistorius  |  Rugianus  |  v.  c,  le- 
gat.  I  leg.  Xlll  G.  I  Gord.* 

Jpuli  in  Dacia  (III  1423  semel  descripta  saee.  XVI).  —  1)  Legatus  legionit 
decimae  tertiae  Geminae  Gordianae. 

3737  ^eoTtoLvjj  NefxioEL  \  yial  ovvvaoioi  ^eoloiv  \ 

'.AQQiavog  ^cofiov  |  rovde  ■/.a&etdQvoaxo.  \ 
lustitiae  Nemesi  |  Fatis  quam  voverat  aram,  | 
numina  sancta  colens,  |  Cammarius*  posuit. 
Capuae  -(X  5812  vidit  Mommsen).  —    1)  Nota  hominem  in  Graeco  epigram- 
mate  iusto  cognomine  usum  esse,  in  Latino  signo  (Mo.) 


Tituli  sacri  et  sacerdotum.  —  Tutela.   Nemesis.  96 

3738  /iieydXr]  Nei.i€aig  r  \  ^aoiXevovaa  rov  y.6a(.i.,  \  magua  ultrix 
regina  urbis  (sic)\  \  Ex  visu  I  Hermes  Aug.  lib.  vilicus  |  eiusdem  loci  aram 
et  I  crateram  cum  basi  bicapite  |  d.  d. 

Romae  (Vl  S32  vidit  Henzen). 

3739  Virgini  vicjtrici  sancte  (sic)  \  deae  Nemesi  |  M.  Aurelius  |  Ro- 
manus  |  optio  karc*  |  cohor.  XII  urb.  Gordianae  |  d.  p.  (In  latere).-  ded.  | 
kal.  lan. 

Romae  (FI  S31  vidit  Henzen).  —  1)  Cf.  supra  N.  2126. 

3740  Nemesi  |  omnipoten[ti  Aug.  |  M.  Ulpius  |  Zosimus,  |  XII  k.  Sept. 
Rus|tico  II  et  Aquilino'. 

3741  pro  salute  d.  n.  |  inip.  M.  Aurel.  An|tonini  Aug.,  |  Aureli  Flo- 
rus  et  M|ercalor  Ilvir.  qq.  |  c[ol.]  Aq.*  tempulum  |  [iVe]mesis  vetuslate  | 
[con] lapsum  restituer.  |  [Messalla]  et  Sabi.  cos.  VIII  k.  lul.^  |  [D.  d.  A]ur. 
Suro  sala.'' 

3742  deae  Dianae  Nemesi  Aug.*  |  honoribus  et  faoribus*  (sic)  \  C.  luL 
Victorini  eq.  p.',  aedih,  |  Ilvirah^  et  T.  Fl.  Luciano  |  q.,  Ilvirah,  ponti- 
ficibus^  I  qq.  col.  Aq.,  |  Pupili(us)  Hyhatianus  |  antesstis  (sie)  numini  eius  | 
deae  posuit,  V  kal.  luhas  |  Aemiliano  |  ct  Basso  cos." 

Aquinci  rep.  in  rtideribus  templi  Nemesis,  quod  repperit  Carolus  Torma  cum 
amphitheatrum  Aquincense  effoderet  muro  ipsius  amphiteatri  adplicatum  (III 
S.  10441.  10439.  tOUO  vidit  Domaszewski).  —  1)  21  Aug.  162.  —  2)  Duoviri  quin- 
quennales  coloniae  Aquincensis.  —  3)  24  lun.  214.  Monuit  Momms.  diem  24  lun. 
antiquitus  sacrum  fuisse  Forti  Fortunae  (cf.  svpra  ad  N.  5682),  indeque  intellegi 
Nemesin  habitam  esse  ipsam  Fortunam  (cf.  N.  3756).  —  4)  Salariario,  legionis  ut 
putat  Mommsen. —  5)  De  Nemesi  Diana  cf.  infra  N.5745  et  Premerstein  Philol.S3, 
4894  p.  407  seq. —  6)  In  honorem  mortalium  diis  dicati  tiluli  non  raro  reperiuntur  ,• 
neque  aliud  hic  intellegendum  (simililer  ut  videtur  Brambach  540).  —  7)  Equo 
pubtico.  —  8)  Requiritur  casus  secundus.  —  9)  27  lun.  2S9. 

3743  lunoni  |  Nemesi  |  Eppius  Martinus  |  et  Mem.  Esper  tub.  |  leg. 
XIIII   G.   et  lul.  I  Rodo   et  (reliqua  non  perscripta). 

CamitnU  rep.  a.  1888  in  orientali  amphitheatri  introitu  (III  S.  11121  vidit 
Hirschfeld;  imago  est  Bericht  des  Fereins  Camuntum  189S/6  p.  SO  fig.  16').  —  Etiam 
in  occidentali  eiusdem  amphitheatri  Carnuntini  ostio  fuit  sacellum  Nemesis,  ex  quo 
prodierunt  tituli  III  S.  10471 — 10479.  —  Eliam  Sarmizegetusae  Nemesis  colebatur 
ad  amphitheatrum,  cf  III  S.  15777-15779.    Cf  Premerstein  Philol.  1894  p.  412. 

3744  (mulier  d.  tignum  quadratum,  s.  tibram  tenens;  ad  pedes  grypus  stat 
rotae  pedem  imponens)  Nemesi  exaudientislsime  Cl.  Marcellus  Au.* 

Apuli  (Carlsburg)  in  Dacia  (II1 1126  vidit  Mommsen).  —  1)  Fortasse:  Augtt- 
stalis  (Mo.). 

3745  (mulier  Dianae  similis,  cutn  areu  et  pharelra,  Ubant  ad  aram,  in  qua 
scriptum)  Nemlesi  |  Aug.  (iuxta  bestiarii  tres  pugnantes  cum  urso;  snpra)  SyrasC. 
Valerian.  Eutyches  Alb.  Ma.' 


96  Caput  XI. 

Teurniae  in  Norico  rep.  (II 1  4738  vidit  Mommsen;  cf.  A.  v.  Premerstein 
Philol.  33,  1894  p.  40S).  —  1)  Albii  Maximi,  scilicet  servi,  videntur  fuisse  vena- 
tores  illi  tres  (Albii  Ma.rimi  alii  servi  sunt  III  4876). 

3746  (mulier  stans  veste  curta  cum  caligis  et  subligaculo,  capite  nudo,  dextra 
flagellum  monstrans  draconi  ad  pedes  iacenli,  laeva  parmam  tenens  formae  qua- 
dratae  cum  face  lauro  tridente  ibi  insculptis;  ad  pedes  est  rota)  Nem.  reg.  Aug.* 
sac.  I  . .  lul.  Viclorinus  vet.,  [  [c.]  mun.  And.^  cum  suis  |  v.  s.  1.  m. 

In  parte  aversa  lapidis  in  quo  est  titulus  N.  100S,  sed  litteris  multo  minus 
bonis  (III  4008  vidit  Mommsen;  imago  deae  repraesentatur  Berieht  des  Fereins 
Carnuntum  i89S/96  p.  76).  —  1)  Nemesi  reginae  Augustae.  —  2)  Veteranus,  civis 
municipii  Andauloniae. 

3747  deae  Nemesi  |  Ael.  Diogenes  |  et  Sil[?Ja  Valeria  |  pro  salute  sua 
et  I  filiorum  suorum  |  mater  et  pater  |  ex  volo  a  solo  |  templum  ex  suo  | 
fecerunt  collejgio  u[f]riclari|orum. 

In  Dacia,  inter  Sarmizegetusam  et  Tibiscum,  ad  pagum  Marga  Transsilva- 
niae,  ubi  videtur  fuisse  Pons  Augusti  (III  4S47  descr.  a.  1690  Marsilius). 

3747*  Nemesi  |  Aug.  s.  |  C.  lulius  |  Chryso|gonus*  |  voto  fecit. 

3747^  daeo  (sic)  san|to  (sic)  Silvajno  sacr|um  C.  lujlius  Cry|sogo- 
nus  I  V.  s. 

Polae  rep.  a.  187S  in  fullonicae  vestibulo  (F  8i3S.  8156  descr.  Majonica).  — 
1)  Videtur  vixisse  aetati  Severi,  cf.  F61. 

3748  in  h.  d.  d.  |  Adrasliae,  |  coUeg.  |  utriclariorum. 

In  Transsilvania  prope  Maros  Vasarhely  rep.  (III 944  semel  vel  bis  descripta). 


3749    Bono  I  Evento. 

Veronae  (V  5218  vidit  Mommsen). 


3750  Bono  Eveului   (puer  chlamydatus  d.  pateram,  s.  spicas  tenens). 
In  museo  Britannico,  Romae  sine  dubio  rep.  (VI  144  vidit  Huebner). 

3751  Bono  Even|tui  sacr.  |  ex  testamenlto  Q.  luH  Li|bonis  h.  m. 
V.*  I  per  Annios  |  Titianum  lu|niorem  et  Felilcem  heredes  |  eius  ex  HS 
quin|que  milibus  n. 

Thibili  in  Numidia  (VIII  S.  18890  Schmidt  vidit  ectypum).  —  1)  Honestae 
memoriae  viri. 

3752  Bonum  |  Eventum  |  municipio,  |  municipibus  |  et  incolis  Asilsi- 
natibus  |  Q.  Tiresius  |  Primigeni  |  lib.  Campanjus  Vlvir  Aug.  |  S.  c.  1.  d.* 

/Isisii  (XI  S371  vidit  Bormann).  —  1)  Cf  N.  5589  not.  5. 

3753  deo  sa{ncto  Evjento  Fl.  |  Fronto  |  ex  prae|cepto. 
Bracarae  Augustae  (II  2H2  semel  descripta). 

3754  die  bono  (sic)  |  M.  Allecinus  Athictus  |  dedit  libens  animo  (puer). 
Caesareae  (Cherchel)  Mauretaniae  (VIII  9323  cf  VIII  S.  20938  viderunt  fVil- 

tnanns  et  Schmidl). 


Titall  sacri  et  sacerdotnin.  —  Nemesis.  Bonas  Eventas.  Fata.  97 

3755  Tempori  Bonlo  pro  salute  |  dominornm  |  [i»»]p.  nn.  L.  Sep- 
timi  I  Severi  Perte|nacis  et  M.  ]  Aurel.  Anton]ini  Augg.  et  j  L.*  Septimi  . . . .  | 
II   I  (reliqua  perierant). 

Tyrae  (prope  Akerman)  rep.  (III  S.  42510  ex  actis  societalis  histor.  et  arch. 
Odessilanae  a.  4890;  ib.  457i7  ex  Latyschev  inscr.  de  Russie  4889/91  p.  60).  —  1)  P. 
altera  edita. 


3756  deo  [  magno  |  el  Falo  |  bono  |  Val.  Valens  |  v.  p.,  praefect. 
classis  Mis.  |  p.  v.'  Gordianae  [  volum  solvit. 

&£([)  (.teyLaxt^  xai  xaA^  Molga  \  Ovdl^g 
aQXriv  Xaxiov  ertaQ^xov  Meiarjviov  aroXov 
'daTr]\aa  ^oi^iov  iy.xEXiov  evxr]v  \  ejnrjv. 
Cumis  (vel  Miseni)   rep.,   est  Neapoli  (X  5336  Inscr.  Gr.  Ital.  875  viderunt 
Mommien  et  Kaibel).    Titulus  Latinus  in  quattuor,    Graecus  (posteriore  ul  videtur 
tempore  additus)   in  tribus  lateribus  arae  legitur  (Graeci  tituli  versus  in  singulit 
lateribus  aliter  divisi).  —  1)  f^ir  perfectissimus,  praefectus  classis  Misenensis  piae 
vindicis.    Idem  Faleriut  Falens  est  supra  N.  S1S9  (not.  8). 

3757  Fatis  divinis  C.  Clod[iMs]   ....  anus  |  ex  viso   vo[fum]  solvit 

(pedum  planlae  sex). 

Romae  ut  videtur  (FI  443  servavit  Marinius).  —  Fata  divina  tria  picta  sunt 
in  sepulcro  infra  N.  5961.  Fata  deum  tria  habes  Eph.  ep.  8,  428  =  Buecheler  cann. 
epigr.  4169. 

3758  Fatis  divin.*  |  et  barbaric.  (  v.  s.  1.  m.  |  Postumia  P.  1.  |  Cal- 

lirhoe. 

AquHeiae  rep.  (F  77S  vidit  Mommsen).  —  1) 'Fate  vel  potius  Fati  barbarici 
non  videntur  esse  posse  nisi  numina  eius  generis  in  barbarico  culta,  id  est  peregrina, 
quibus  opponi  Romana  tamquam  vere  divina  notabile  est'  Mommsen, 


3759  Falis  masjculis   sacr.  |  Staumus  Velsumi   Britti*    et  |  Cornelia 
S.  fil.  I  Prisca  (  ex  voto  posuer.  ( 

Fezzani  (inter  Tridentum  et  lacum  Bcnacuni)  rep.,  deinde  Tridenti  (F  S002 
vidit  Mommsen).  —    1)  Nomen  barbaricum. 

3760  Fatabus  j  Deico  |  Biei  f.  (  v.  s.  1.  m. 

Prope  Brixiam  rep.  (F  4209  cf.  p.  4079  vidit  Mommseji). 


3761  Fatis  Fata[6«s]  (  Druinus  M.  No[nf]  (  Arri  Muciani'  c.  [y.]*  ( 
actor  praedioru[m]  (  Tublinat.^  tegurium*  [  a  solo  inpendio  suo  fe|cit  et 
in  tutela  eius  (  -HS-  n.  CC  conlustrio'  (  fundi  Vettiani^  dedit. 

Castel  Doblino  inter  Tridentum  et  lacum  Benacum  (F  SOOS  vidit  Kiepert).  — 
1)  Consul  fuit  anno  p.  Chr.  201 ;  cf.  supra  N.  4148.  —  2)  Ciarissimi  viri.  —  3)  Prae- 
diorum  Tublinatium  nomen  servavit  Cattel  Dobllno,  fundi  Fettiani  nomen  vieut 
Fezzano.  —  4)  Ita  dictum  pro  tugurio  (non  recte  vocabula  distinguere  conatus  est 
Labusiiu).  —  5)  Collegium  rusticorum,  agrorum  lustrationis  causa  constitutum. 

Drssau,  Inscriptiones  Latinae  II.  7 


98  Caput  XI. 

3762    Fatis  I  Dervonibus  |  v.  s.  1.  m.  M.  Rufinius  |  Severus. 

Calvazesii  in  agro  Brixiano,  nunc  Brixiae  (F i208  vidit  Mommsen).  —  Comi 
nuper  prodiil  titulvs  dicatvs  [F]atis  , .  ixibus  (Pais  n.  759). 

3463     (ires  mulieres  sedentes)  Fatis  Tenati[s]'  |  [r]rio  Diaspr . . .  I  [ei\ 

Tenatia  |  .  .  dido  .  .  .   (reliqua  legi  non  potuerunt). 

Steinamanger  (Ifl  S. 10907  vidit  Domaszewski;  aliter  Kubitschek  arch.  ep.  Mitth. 
aus  Oesterr.  16,  1895  p.  29).  —  1)  Intellege  Fata  familiae  Tenatiorum  (Dom.)  (sed 
forlasse  reclius  cum.  Kub.  Tenati[a]  legendum  et  deinde  Rhodias). 

3764  dis  deab.  |  fatalibus  |  conserv.*  V[e/]|tius  Secund|us  memor. 
Prope  Bellunum  rep.  a.  1870  (F8802   descr.  Franc.  Pellegrini).  —    1)  Con- 

servatoribus. 

3765  Parcis  |  L.  Valerius  Hybr[j<Za]  [  v.  s.  1.  m. 
JSemausi  (XII  5111  partem  vidit  Seguier). 

Titulos  Parcis  dedicatos  non  inveniri  fere  nisi  in  solo  olim  Gallico  notave- 
runt  Zangemeister  (cf.  ad  A'.  5766)  et  Ihm  ann.  Rhen.  85, 1887  p.  67.  180;  Parcarvm 
nomine  numina  quaedam  Gallica  intellegenda  esse  videntur. 

3766  deabus  |  Parcis  |  [C]aeson[t|M]s  Liberajiis  [t;]et. 
Wies-Oppenheim  prope  JVormatiam  rep.  (Korrespondenzbl.  d.  westd.  Zeitschr.2, 

1885  p.  42  Zangemeister  vidit  ectypum). 

3767  Parcis  Aug.  |  P.  Falerius  |  Trophimus'  |  ornamentis  |  decu- 
rionalib. 

Villae  novae  inter  Veronam  et  Viceiiam,  nunc  Veronae  (V5282  vidit  Momm^en). 
—  1)  Idem  Silvano  posuit  titulum  supra  N.  5S61.  (In  fine  tituli  nonnulla  adiecta  vi- 
dentur  esse  manu  recenti.)  —  Praeter  hunc  Veronae  extat  titulvs  Parcis  Augustis 
positus  V5281. 

3768  Parcis  deajbus  et  nu|minibus  Aug.  |  C.  Antistius  |  Frontinus  | 
curator  ter  |  ar.  d.  s.  d.* 

Lindi  (Lincoln)  Britanniae  (Eph.  ep.  7,  916  vidit  Haverfield).  —  1)  Curator 
ter  (tertium)  aram  de  suo  dedicavit. 

3769  Decidia  Egloge  |  aram  Parcabus  |  et  Bonae  deae  |  phialam  arg. 
p.  I  S^*  1  dono  dedit. 

AquiJeiae  (V 8242  descr.  Majonica).  —  1)  Intellege:  phialam  argenfeam  pondo 
librae  univs  et  dimidiae  et  unciae. 


3770    I  C.  Maius  N.  f.',  |  M.  Vibius  M.  f.  Ru.,  |  L.  Pomponi. 

L.  f.  F.,  I  L.  Olienus  L.  f.  . .  |  [He]\sc.  mag.^  Spei  Fidei  Fortunae  mur[MmJ  | 
faciundu  coiravere,  M.  Minu[cto]  1  S.  Postumio  cos.' 

Capuae  (X577S  vidit  Mommsen). —  1)  Aliorum  nominum  quae  praecesserunt 
reliquias  plus  minus  certas  omisi.  Videntur  autem  fuisse  nomina  magistrorum  duo- 
Jecim,  ingenuorum  omnia,  ut  supra  N.  5183.  5541.  —  2)  Cf.  N.  5183  not.  1.  — 
3)  A.  u.  c.  644. 

3771  Spei  I  Teucus  [  Mulvio  |  don.  d. 

Genzani  inter  Ariciam  et  Lanuvium  (XIV  2138  servavit  Fabrettius).  Priscae 
aetatis  esse  (dummodo  recte  exeepta  sit)  putat  Mommsen. 


Titali  sacri  et  sacerdotum.  —  Parcae.  Spes.  Fides.  Libertas.  99 

3772  Spei  Aug.  sacr.  |  Cn.  Geminius  Cn.  1.  Nymphius,  j  [Q.]  Gra- 
nius  Q.  1.  Eutactus,  |  A.  Cornelius  A.  A.  I.  Epagalhus,  |  A.  Cornelius  A.  1. 
Conditus',  |  sua  pec.  d.  d.,  |  permissu  T.  Catii  Catullini  |  Sest[iJ  Secundini 
pr.  urb.'  reg.  XIP. 

Romae  rep.  ad  Tiberim,  rub  Aventino  ut  videlur  Cincontro  Ripa  di  qua  dal 
Tevere  per  andar  a  S.  Paolo^),  nunc  in  insula  maiore  Balearium  (FI  760  vidit 
Huebner).  —  1)  Fidentur  esse  magistri  vici  alicuius  (cf.  supra  N.  S615  seq.).  — 
2)  Cf.  supra  N.  5616  not.  5. —  3)  XII  Huebner,  XIII  priores  paene  omnes,  fortasse  recte. 

3773  Spei  Aug.  I  sacr.  (In  latere)  Spes  I  posita  sum,  |  felix  viciniae  | 

dedicatum. 

Romae  (FI 759  videruni  Smetius  et  Metellus,  sed  fortasse  imcriptionem  lateris 
tantuvi,  utramque  inscriptionem  habet  lucundus). 

3774  Spei  Aug.  |  gabatham'  arg.  p.  II  £^  | 

Concordiae  (Portogruari)  rep.,  pars  superior  tabulae  aeneae  (Pais  n.  HO  ^qui 
vidit).  —  1)  Cf  Mart.  7,  48,  5.  H,  54,  48;  Marquardt  Privatl.  (ed.  S)  p.  635.  — 
2)  Argenti  pondo  tihras  duas  et  sextulam. 

3775    ius  tr.  mil.,   praef.  fabr.,  pr.',  |  [rei  p.  reliquit] 

•BS-  Itf^  et  fundum  Hermedianum  |  [et 'praedia  duo]  Herenniana,  ex  quo  re- 
ditu  quo [flanms]  ....  daretur  hostiaque  Fidi  (sic)  Augustae  inmol. 

Auximi  (IX  5845  vidit  Mommsen).  —  1)  Praetor  (Auximi).  —  2)  Sestertium 
quinquaginta  milia. 

3776  P.  Cornelius  |  Thallus,  |  P.  Corneli  Architecti  fil.,  |  mag.  quinq. 
coll.  fabr.  |  tignar.  lustri  XXVH,  |  nomine  |  P.  Corneli  |  Architectiani  fil. 
sui,  I  aliecti  in  ordinem  decurion.S  |  Fidei  signum*  donum  dedit. 

Romae,  sed  fortasse  Osliae  rep.  (VI  448.  XIV  5  vidit  Smetius).  —  1)  Ostien- 
sium  puto.  —  2)  Sustinebat  basis  signum  Fidei  a  Comelio  Thallo  collegio  fabrum 
tignuariorum  dono  datum. 

3777  Fidei  |  publicae  |  C.  Publicius  I  Melissus  ]  ob  honorem  |  HHHvi- 
ratus  I  d.  d.  d. 

Barcinone  (II  4497  ter  quaterve  descripta  saee.  XV.  XVI). 

3778  Fidei  suae  |  sacrum  |  Aspania  Q.  f.  Polia,  |  Q.  Petronius  |  Ire- 
naeus  |  sacrarunt. 

In  agro  Anagnino,  deinde  Romae  (X  5905  vidit  de  Rossi). 

3779  Libertatis  |  Aug.  |  signum  cum  |  sua  basi  |  C.  Fabius  C.  f.Quir.  | 
Fabianus  |  pecunia  sua  |  d.  d. 

Anticariae  (Antequera)  in  Baetica  (II  2055  saepius  descripta). 

3780  [s]enatus  populusque  R[omanus]  |  Libertati*. 

Romae  olim  in  aede  S.  Martinae  ad  forum  fragmentum  tabulae  marmoreae 
litteris  magnis  inferioris  aetatis  (VI 470  descripsit  Smetius). —  1)  Titulus  videtur 
pertinuisse  ad  atrium  Libertatis  (el  ita,  Libertatis  atrium,  fortasse  supplendum  in 
fine),  cf.  supra  N.825.  Atque  etiam  titulum  Libertati  dicatum  supraN.274  illo  loco 
fori  Romani,  non  in  Capilolio,  prostitisse  putat  HueUen  Roem.  Mitth.  4889  p.  240. 


100  Caput  XI. 

3781  s.  p.  q.  R.  aedem  Concordiae*  vetustate  conlapsam  in  melio- 
rem  faciem  opere  et  cultu  splendidiore  restituit. 

Romae  (Fl  89  cf.  p.  SSI  semel  descripta  ante  saec.  nonum,  quod  exemplum 
exhibet  vetus  codex  Einsidlensis,  de  quo  cf.  supra  p.  28  not,,  et  quod  ex  simili 
codice  habuit  etiam  Poggius.  Adiungitur  ad  inscriptionem  aedis  divi  Vespasiani 
supra  N.  SSS,  cuius  pars  adhuc  prostat  Romae  sub  Capitolio.  Cf.  Jordan  top.  I  2 
p.  m  not.  54).  —  1)  Cf  ad  N.  5782. 

378S  M.  Artorius  Geminus'  |  leg.  Caesar.  Aug.,  praef.  aerar.  mil.,  | 
Concordiae. 

Romae  effossa  a.  4847,  cum  pars  fori  Romani  quae  est  inter  arcum  Severi  et 
tabularium  ruderibus  superingestis  liberaretur  (Fl  90  vidit  Henzen).  lisdem  effbs- 
sionibus  etiam  alii  tituli  Concordiae  dicali  prodierunt  (FI92 — 9i,  item  ut  videtur 
supra  N.  435),  unde  iam  constat  illo  loco  fuisse  celeberrimam  aedem  Concordiae. 
Cf  lordan  top.  I  2  p.  555  seq.  —  1)  Cf  supra  N.9S5. 

3783  pr6  saliite  |  Ti.  Caesar[ts  i4w]g[M]st.  |  pontifi[cts  maxi]m\,  |  prin- 

ci[p]is  [opftmt]  et  |  \u&[tissimi  \  ex]  \[oto  suscep]lo,  |  C.  Fulviu[s] us  | 

procos.,  [pr.,  prae]f.  \  frum.  da[nd.]  ex  s.  [c,  le]g.  pro  pr., q.  |  pro 

pr.,  tr.  mil.  leg.  IX  Hisp.,  |  Concordiae.  |  Auri  p.  V,  arg,  p.  XXUI. 

Romae  rep.  a,  4872,  cum  fori  Romani  margo  orientalis  terra  purgaretur 
(ri5675  correxii  Huelsen  VI 50836). 

3784  M.  Papius  M.  f.,  L.  Matrius  L.  f.  |  duoviri  i.  d.  |  signum  Con- 
cordiae  ex  c.  c*  restituendum  |  coeraverunt  eidemq.  dedicarunt  |  et  basim, 
gradum,  aram  sua  pecunia  |  faciunda  coer.  eidemq.  probaver.,  |  a.  d.  IIII 
eid.  Oct.  Cn.  Domit.  C.  Asinio  cos." 

Prope  S.  Germano,  ubi  fuit  Casinum  (X  3139  descr.  Smetius).  —  1)  Ex  con- 
scriptorum  consulto.  —  2)  A.  u.  c.  744. 

3785  Eumachia  L.  f.',  sacerd.  publ.,  nomine  suo  et  |  M.  Numistri 
Frontonis'  fili,  chalcidicum,  cryptam,  porticus'  Concordiae  |  Augustae 
Pietati*  sua  pequnia  fecit  eademque  dedicavit. 

Pompeiis  rep.  humi  iacens  a  latere  aedificii  magni,  quod  foro  adiacet  a  parte 
orientali,  nunc  collocata  supra  portam  lateralem  eiusdem  aedificii,  quo  loco  videtur 
antiquitus  stetisse  (X  810  vidit  Mommsen).  Similis  titulus,  sed  cuius  partes  tantum 
repertae  sunt,  stetit  in  fronte  eiusdem  aedificii  (X  844).  —  1)  Eidem  Eumachiae 
in  eodem  aedificio  a  fullonibus  positus  est  titulus  X  815.  —  2)  M.  Numistrius 
Fronto,  qui  duovir  iure  dicundo  fuit  Pompeiis  a.  p.  C.  5  teste  titulo  X  892,  vix  hic 
fuit,  sed  potius  pater  eius,  maritus  Eumachiae.  —  3)  Enumerantur  partes  singulae 
ex  quibus  aedificium  constabat,  ut  etiam  alibi.  Quo  nomine  fuerit  ipsum  aedificium 
et  quibus  usibus  inserviverit,  neque  ex  hoc  titulo  discimus  neque  coniectura  re- 
periri  potuit.  Cf  Nissen  pomp.  Studien  p.  287  seq.,  Mau  pomp.  Reitrage  p.  233 
et  apud  Overbeck  Pompeji  ed.  4  p.  454  seq.  De  siructura  aedificii  nuper  egit  Mau 
Roem.  Mitth.  4892  p.  415  seq.  —  4)  Concordiam  et  Pietatem  regnantium  celebrari 
vidit  Nissen  pomp.  Sludien  p.  290.  Pietati  Augustae  ara  Romae  decreta  est  anno 
p.  Chr.  22  pro  salute  Liviae,  cf,  supra  N.  202.  Eadem  Livia  Concordiae  novam 
aedem  fecerat,  veterem  refecerat  Tiberius.  Circa  hoc  tempus  videtur  hic  titulus 
esse  statutus  (de  Neronis  et  Aprippinae  temporibus  cogitaverat  Nissen;  sed  picturas 
parietum  aedificii  antiquiores  esse  observat  Mau  pomp.  Reitrage). 


Tituli  sacri  et  sacerdotum.  —  Concordia.  Pietas.  Pax.  Securitas  cet.     101 

3786  Auguslo,  I  Paci  perpeluae  el  Concordiae  |  Augustae  |  Q.  Vibius 
Felicio  sevir  et  |  Vibia  Felicula  ministra  Tutelae  |  Augustae  d.  s.  p.  d.  d. 

In  oppido  Andalusiae  Mancha  Real  (II  5S49  Huebner  vidit  ectypum). 

3787  Paci  August.  |  sacrum  |  decuriones  populusque  |  coloniae 
Praenestin. 

3788  Securit.*  Aug.  |  sacrum  |  decurion.  populusque  |  coloniae 
Praeneslin. 

Prae7ieste  (XIF  2898.  2899  vidi).  —  1)  Statua  Securitatis  saeculi  memoratur 
supra  N.  2953. 

Titulos  Paci  Augustae  posilos  a  tribu  Sucusana  iuniorum  alio  loco  dabimus. 

3789  (in  clupeo  intra  coronam  quemam)  Paci  Aug.  (infra)  T.  Domitius 
R6mulus  I  votum  posuit,  quod  |  fidecommissum  Phoebum  liberu  |  recepit*. 

{In  iateribus  rami  laurei;   in  postica  sertum  quemum.) 

Narbone  (XII 4553  vidil  Hirschfeld).  Aram  esse  saeculi  p.  Ckr.  primi  ineuntis  et 
propler  omamenta  (cf.  mon.  Ancyr.  6,  17  seq.)  et  propter  litteras  putat  Hirschfeld. 
—  1)  Mommsenus  coniecit  Phoebum  fuisse  Romuli  filium  naturalein  eumque  a  do- 
mino  patri  ila  legatum  esse,  ut  eum  per  fideicommissvm  manumilti  iuberet  itaque 
patrem  eum  patroni  iure  quodammodo  recepisse. 

3790  Gen.  Pacis. 

Thamugade,   basis  semicircula  (FIII  S.  17852  vidi). 

3790*    lust[t/iae]  Augu[sfae]. 

Anconae  (IX  3890  semel  descripta).  Slatua  lustitiae  Augustae  videtur  memorari 
IX  4155. 

3791  Pietatis  |  sacrum  (serta  ex  pomis  frugibus  floribus,  quattuor  citharis 
suspensa;  infra:  incus,  malleus,  forceps ,  pileus  omatus  virgula  oleagina). 

Feiis  rep.,  ara  rotunda  marmorea,  est  Romae  in  museo  Lateranensi  (XI 5779 
vidit  Bormann;  imaginem  dedemnt  Canina  monum.  inst.  arch.  IF  tab.  XXXFI  cf. 
ann.  inst.  1846  p,  46,  item  lahn  Berichte  der  sdchs.  Ges.  der  Wiss.  1861  tab.  FIII  fig.  4 
p.  511).  Eadem  omamenla  fuisse  in  puteali  Libonis  quod  fuit  in  foro  Romano 
cullatis  nummis  Libonis  el  Paulli  Aemilii  Lepidi,  in  quorum  parte  aversa  puteal 
illud  expressum  est  (Momms.  Roem.  Miinzw.  p.  652),  perspexit  Canina.  In  parte 
adversa  eorundem  nummorum  repraesentatur  modo  Bonus  Eventus,  modo  Con' 
cordia;  in  Pietatis  ara  quomodo  factum  sit  ut  ornamenta  putealis  Liboniani  repe- 
tita  sint,  latet.  (Mimm  est  a  Ligorio  notissimo  falsario  proponi  titulum,  falsum 
sine  dubio,  putealis  Liboniani  dedicatum  Bon.  Evento  Concordiae  Pietati  p.  R.;  FI143i*) 

3792  [Pie]tati  |  et  |  [P]udicitiae  | 

Gerasae,  hodie  Djerdsch,  irans  lordanem,  in  confiniis  provinciarum  Syriae 
el  Arabiae  (Revue  biblique  1899  p.  8).  —  Infra  fractam  fuisse  non  traditur. 

3793  Providentiae  |  Augustae  sacr. 

Interamnae  ad  Narein  (Terni)  (XI  4171  vidit  Bormann).  —  Alios  titulos 
Providentiae  imperatoris  positos  habes  supra  N.  137.  282. 

3794  M.  Bicoleio  V.  1.*  Ilonore  |  donom  dedet  merito. 

Romae  rep.  ad  bivium  viarum  Salariae  et  Nomentanae,  ubi  fuit  porta  ColUna 
(FI  5692  vidit  Henzen).  Aedem  Honoris  exlra  portam  CoUinam  memorat  Cicero 
de  leg.  2,25,38.  —  1)  Intellege:  M.  Bicoleius  Fibi  libertus. 


102  Caput  XI. 

3795  Virluti  |  et  |  Honori  |  L.  Ulpius  |  Marcellus*  |  leg.  Aug.  |  pr. 
pr.|  Pannon.  inf.  |  V.  S.  (In  latere  sin.:  mulier  [Firtus]  alata,  d.  coronam,  s. 
patera7n  tenens,  insistens  globo;  in  latere  dextr.:  vir  armatus  [HonosJ  sinistra 
scutum  imponens  militi  prostrato). 

Fiinfkirchen  Hungariae,  ubi  fuit  oppidum  Sopianae  (III  5507  III  S.  10283 
viderunt  Mommsen  et  Domaszcwski).  Jquinco  ablatam  putat  Domaszewskius  Relig. 
des  roevi.  Heeres  p.  45.  —  1)  Fidelur  is  qui  sub  Commodo  legatus  fuit  Britanniae 
(Dio  7S,  8);  cf.  Prosopogr.  imp.  Rom.  s.  v. 

3796  honori  Visentium  |  sacrum,  |  M.  Minati  M.  f.  Sab.  Galli  |  Ilvir.  1 
i.  d.  quinq.S  |  Artoria  Auxesis  |  uxor  viri  sui  |  h.  c." 

3796»  Virtuti  Visenti  |  sacr.,  |  M.  Minati  M.  f.  Sab.  Galli  |  Ilvir.  i.  d. 
quinq.,  |  Maternus  f.'  patris  |  sui  h.  c^  et  ob  dedica|tionem  honorariam  | 
vicanis  epulum,  popu|lo  crustulum  et  |  mulsum  dedit. 

Ad  lacum  Folsiniensem,  ibi  ubi  fuit  Fisentium  hodieque  quoque  locus  dicitur 
Bisenzo  (XI  29i0.  29H  hanc  vidit  Bormann). —  1)  Duoviri  iure  dicundo  quinquen- 
nalis.  —  2)  Honoris  causa.  —  3)  Filius. 

3797  deo  Soli,  |  Honori  et  |  Virtuti  |  pro  saiute  |  . . .  . 

In  Africa  non  longe  a  Sicca  Veneria  in  ruderibus  oppidi  Ucubitani  (FIII 
S.  iS66S  aliquoties  deseripta). 

3798  Honori  et  Virtuti  |  imp.  Caes.  M.  Aure|[/]ii  Cari  p.  f.  invicti  j 
(reliqua  legi  non  potuerunt). 

Siccae  Veneriae  (VIII  i626  cf.  4S829  viderunt  fVilmanns  et  Schmidt). 

3799  Gloriae  |  Aug.  |  sacrum. 

Cirtae  (VIII  6949  semel  descripta). 

3800  (Virtus  galeata  hastaia)  deae  Virtuti  ]  Fatahs,  I  Negalaeli  |  Grati 
hb.,  v.  s.  1.  m. 

Prope  Coloniam  Agrippinam  rep.,  est  Darmstadt  (Brambach  446  vidit). 

3801  Virluti  deae  sanctae  |  Aug.  P.  Caehus  Victor  |  sacerdos  cum 
AureHa  Gerjmanilla  coniuge  tribunal  |  operae  (sic)  quadratario  in  suo  ]  solo 
fecerunt  et  d.  A.\   prov.''  CCIP. 

Auziae  (Aumale)  in  Mauretania  (VIII  9026  vidit  fVilmanns).  —  1)  Dedica- 
verunt.  —  2)  Anno  provinciae.  —  3)  Significatur  annus  p.  C.  241. 

3802  Virtuti  Ro|manae  pr.  sa[/.]  |  imper.  et  s.  [p.  q.  i?.]  |  et  ord. 

Co[/.  Apul.,  I   C.  lul.]  Vale[ns]'   (reliqua  evanuerunt). 

Apuli  (Carlsburg)  in  Dacia  (III  1116  vidit  Mommsen).  —  1)  Idem  homo  vi- 
detur  posuisse  III  1114.  1113,  unde  et  munera  eius  suppleri  possunl. 

3803  Virtuti  I  Bellonae  |  L.  Petronius  |  Calhstratus  |  visu  iussus. 

Novariae  (V  6307  bis  descripta). 

3804  deae  pedi|sequae  |  Virtulis  Beljlonae  lectilcam  cum  su|is  orna- 
menjtis  et  basem  |  C.  Avianus  Aman|dus  augur  d.  d.  |  et  consecravit. 

Aquis  Calidis  (Hammam  Rirha)  in  Mauretania  (Revue  arch.  52,  1898  p.46S; 
Bull.  des  antiq.  1898,  203). 


Tituli  sacri  et  sacerdotum.  —  Virtus.  Bellona.  Victoria.  103 

3805  in  h.  d.  d.  deae  Virluti  Bello|ne  montem  ValicaDiim'  |  velu- 
statc  conlabsum  |  restituerun  (sic)  hastireri  cijvitatis  Mattiacor.^  X  kal.  |  Sep. 
imp.  d.  n.  Maximino  Auf^.]'  |  et  Africano  cos.*,  hi  quorum  no|miDa  i.  s.  ta* 
sunt:  I  G.  MeDDjgDatius'  Severus  cur.  bis,  |  L.  Levjnius  Quetus,  |  (sequuniur 

alia  nomitia  sedecim). 

Castelli  Mattiacurum  (Kastel)  rep.  (Brambach  1556;  Iluebner  ex.  scr.  eiiigr. 
n.  HOi ;  vidi  ectypum).  —  1)  Sic  motis  ille  —  sive  aedificium  fuit,  utpote  quod  ve- 
tustaie  collapsum  restitui  potuerit  — ,  sine  dubio  appeUatus  propter  monlem  Vati- 
canum  urbis  Romae,  in  quo  sacra  Matris  deutn  praecipuam  sedem  suam  in  urbe 
videntur  habuisse  (cf.  N.  4151  not.  3).  Bellona  igilur  haec  cognata  Matris  deum,  cf. 
ad  N.  5806.  —  2)  Cf.  Mommseti  Herm.  S2  p.  SS7.  —  3)  Haec  (inde  a  d.  n.)  erasa,  sed 
legunltir.  —  4)  A.  256.  —    5)  Itifra  scripta.  —  6)  De  b  littera  cf.  N.  2626  not.  1. 

3806  T.  Statilio  Tauro,  |  M'.  Aemilio  Lepido  cos.\  |  Tricunda*  Ti. 
Claudi  Neronis'  ser.  vilic,  |  magist.''  Bellonae  lucerna*  cum  ]  suis'  orna- 
ment.  libens  animo  donum  |  dat,  idib.  lun.,  in  Ligures  Baebianos. 

Morcone  in  agro  Ligurum  Baebianorum  in  Samrdo,  tabella  aenea  utrimque 
scripla,  una  reperta  cum  lucerna  aenea,  ad  quam  erat  suspensa,  nutic  Oxonii 
(IX  1456  cf.  Eph.  ep.  8,  90;  imaginetn  et  tabellae  et  lucernae  dedit  Evans  Procee- 
dings  of  the  Society  of  antiquaries  of  London  ser.  II  vol.  14,  1891/5  p.  1S6).  — 
1)  A.  p.  Chr.  11.  —  2)  Nota  nomen  servi  Isauricum.  —  3)  Filius  Drusi,  is  qui 
postea  imperavit,  natus  a.  u.  c.  744,  adulescens  igitur  tunc  viginti  annorum.  — - 
4)  magister,  5)  lucernam  in  allero  latere  tabellae,  cet.  —  6)  SVtS  videtur  esse 
certe  in  altero  latere  tabellae.  —  Ceterum  haec  Bellona,  a  servo  Asiano  ut  puto 
(cf.  not.  S)  culta,  videtur  non  Romanorum  Bellona  fuisse,  sed  dea  peregrina,  ex 
Asia  oriunda,  cognata  Malris  deum  (cf.  infra  N.  4107,  supra  N.  2939,  et  praeterea 
Preller  ed.S  II  p.  586);  sacerdotum  eius  deae  titulos  dabimus  infra  post  titulos 
sacerdotum  Matris  magnae  (N.  4180  seq.). 

3807  Geminia  Myrtis  et  Anicia  [  Prisca'  |  pro  salute  imp.  Caesaris  | 
Nervae  Traiani  Aug.  Ger.  Dac.  |  ex  imperio  aedem  Bellonae  |  s.  p.  f. 

Ad  Forum  Appii  (X  6482  semel  descripta  saec.  XFIII).  —  1)  Cf.  supra  N.  5081. 
In  eadem  regione  repertus  est  alius  iitulus  Bellonae  dicatus  Nolizie  1898  p.  66. 

3808  Marti  et  Bellonae  |  Seslius  Nigrinus  ex  |  ius[s]u  reposuit. 
Alesiae  rep.,  est  Dijon  (XIII  2872  vidit  Hirschfeld). 

3809  Dis|cipli|Dae  |  mib|tari. 

Altavae  in  Mauretania,  ara  (FIII  9852  vidit  fFilmaniis).  —  Similis  ara  re- 
perta  est  Bir  Umm  Ali  prope  Thevestem  (FIII  106S7  =  17S8S).  —  Discipulinae 
[A]a^[gg.]  (Auguslorum  trium)  dedicalus  est  t.  Britannicus  VII  896. 

3810  ara  |  disciplinae. 

Lambaesi  ad  praetorium  rep.,  ara  (VIII  S.  180S8  vidit  Schmidt). 

3811  Victori|ae  divinae,  |  Virtutis  |  comiti  |  Auggg.,  |  r.  p.  c.  L.' 
Lambaesi  (VIII  S.  18240  vidit  Purgold).   —    1)   Res  publica   coloniae  Lam- 

baesitanae. 

3812  Victoriae  Aug.  |  AugUStales  (in  lateribus  corona  laurea;  palma). 
Nolae  (X  1257  vidit  Mommsen). 


104  Caput  XI. 

3813  iuip-  Caesar  Vespasianus  |  Aug.  pontifex  maximus,  trib.  |  pote- 
statis,  censor  aedem  Victoriae'  |  vetustale  dilapsam  sua  impensa  |  restituit. 

In  Sabinis,  in  valle  rivi  Digentiae  (iam  Licenza),  ad  vicum  Rocca  Giuvine 
(XIF 548S  vidi).  —  1)  Hanc  aedem  nonnulli  putarunt  esse  ^  fanum  pulre  f^acunae, 
post'  quod  Horatius  scripsit  epistulam  1 ,  10  (v.49);  et  sane  locus  fere  idem  est;  et 
eandem  esse  f^acunam  et  Fictoriam  iradiderat  Varro  (cf.  Preller  li.  Mylh,  l^  p.  409). 

3814  vecos  Supn.'  |  Victorie  Seinq."  |  dono  dedet  |  lubs  mereto ;  | 
queistores  |  Sa.  Magio  St.  f.,  |  Pac.  Anaiedio  St.' 

In  Marsis  loco  dicto  Trasacco,  ubi  vicum  Supinatem  fuisse  ex  hoc  titvlo 
colligi  potest  (IX  3849  vidit  Mommsen;  Ritschl  tab.  XCFlIId  p.  94).  —  1)  Intellege: 
vicus  Supinas  (cf.  infra  N.  3829).  Supinates  sunt  etiam  in  tilulo  eiusdem  regionis 
infra  JS.  4022,  civitas  Supinum  dicitur  memorari  in  instrumento  quodam  scripto 
a.  4008.  —  2)  Jgnomen  Fictoriae  obscurum.  —  3)  Salvius  Magius  Statii  filius, 
Paquius  Anaiedius  Stali  (filius). 

3815  P-  Pacil[iMs]  .  .  [/".]  ...  Zenon  Laetus  p.  p.  bis,  |  aedil.,  praef. 
iur.  dic.  et  sacris  faciundis,  |  aedem  Fortunae  et  Victoriae  sua  pec.  ref. 
communivitq. 

Prope  Romam  rep.  ad  viam  JNomentanam  ut  videtur  ibi  ubi  fuit  Ficulea 
(XIF  4002  descripsit  Hieronymus  Amati,  partes  viderunt  de  Rossi  et  Detlefsen  cf. 
VI  2314,  Eph.  ep.  7,  1266). 

3816  (dea  ornala  diademate  lunato,  d.  aristas  demiltens  in  vas  et  ipsum 
aristis  plenum,  s.,  ad  quam  gubemaculum  supra  orbem  positum  est,  cornu  copiae 
erigens)  Annonae  sanctae  |  Aelius  Vitalio  |  mensor  perpetuus  |  dignis- 
simo  I  corporis*  pistorum  |  siliginiariorum  |  d.  d. 

Romae  (VI  22  descr.  Smetius).  —  1)  Sic  tradilur;  requiritur  corpori. 
Statua  Annonae  urbis  dedicata  in  iheatro  Rusicadensi  memoratur  VIII  7960. 


3817  Nicomacus  Saf.  L.  s.S  |  Paapia  Atiedi  L.  s.,  |  Dorot.  Tettien. 
T.  s.,  I  Menti  Bonae  |  basim  don.  dant. 

Albae  ad  lacum  Fucinum  (14167.  1X3940  vidit  Mommsen;  Ritschl  tab.  LXh). 
—  1)  Cf  N.  5S84  not.  2. 

3olo    (sub  imagine  mulieris  scopulo  insidentis,  cui  caput  et  brachia  deerant) 

Menti  Bonae  d.  d.  Surus  Tettieni  C.  s.,  |  Philonic.  Marciae  s.,   INicomac. 
Albi  M.  s. 

Prope  Albam  Fucentem  ut  videlur  (I  4468.  IX  5941  servavit  Accursius). 

3819  [iJfenfet  fio]nae*,  serveiscontul.HS  ] QOCDtbV^  mag.X=»| 

....  ded.  HSV;"  |  . . .  us  Saleivi  P.  s.',  leiber  coeravit;  | Timotheus 

PopliH   L.  M.  s.,    Antio|[cMs]  .  .  .  .  us  pop.  s.^    leiber  coeravit;  | 

Petro  Furi  L.  s.,    Ra.'  Furi  L.  P.  C.  s. ;    Antiochus  Utili  Cn.  s., 

leiber  coeravit. 

Corae  (I  44S6.  X  6S14  ad  exempla  duo  facta  saec.  XV.  XVI).  —  1)  AUas 
dedicattones  Menti  Bonae  Corae  factas  habes  X6S42.  6S43,  unde  hic  quoque  videtur 
Mentis  mentio  suppleri  posse.  —  2)  Pro  4>,  quod  clare  adest  in  altero  apographo 
(in  allero  eius  loco  est  (D)  antiquae  editiones  exhibent  +,  qtwd  olim  ansam  erroribit" 


Tituli  sacri  et  sacerdotum.  —  Annona.  Mens  Bona.  Salus.  105 

dedit  (cf.  Momms.  Uerm.  22,  S99  not.  1).  Intellege:  sesterlivm  . . .  tria  milia  et  quin- 
quaginta  quinque.  —  3)  Magislri  decem  (in  alia  inscriptione  Corae  Menti  dicata, 
semel  tantum  descripta  (X6S15)  dicilur  fuisse:  roaag.  Ment.  dant  decem).  —  4)  Hic 
Humerus  vix  plene  exceplus.  —  5)  Cf.  N.  3S8i  not.  2.  —  6)  Populi  servus.  — 
7)  Nomen  vix  recte  exceptum  (omissum  in  altero  apographo). 

3820  C.  Pelronius  Optatus  |  mag.  Ment.  Bon.  |  statuam  basim  plu- 
teum  I  sacr. 

Paesti,  nunc  pars  Neapoii  (X  472  cf  Sogliano  Notizie  4889  p.  S48).  Bonam 
Mentem  Paesti  cultam  esse  docent  etiam  mimmi  Paestani,  in  quibus  cemitur  dea 
sedens  in  aede,  adscripto  nomine  Mens  Bona  (Carelli  num.  Ital.  veteris  p.  70  n.  1H 
tab.131  n.32—34,  Garucci  monete  dell'  Italia  antica  tab.  CXXII,  36.37;  Greek 
coins  in  the  Brit.  Museum,  Italy  p.  280  n.  S6). 

3821  Menti  Bonae  Saluti  |  Q.  Caecilius  Q.  1.  Philadelphus,  |  P.  Aquii- 
lius  P.  I.  Dacus  |  mag.  quinq.  ex  pec.  conl.  f.  c*  |  idemque  signum  de- 
dicarunt. 

Tibure  (Xir  3S64  semel  descripta  saec.  XFI).  —  1)  Magistri  quinquennales 
ex  pecunia  conlegii  (vel:  conlata)  faciundum  curaverunt. 


3822  Salutei  |  sacrum. 

Pompeiis  pictum  in  pariete  angiportus  cuiusdam  (Roem.  Mitth.  1889  p.  121 ; 
Notizie  degli  scavi  1891  p.  263). 

3823  Saluti  sacrum  |  ForocIaudien|ses  Vallenses  |  cum  |  T.  Pom- 
ponio  I  Victore'  j  proc.  [iM^wsfoJlrum. 

Martigny  rep.,  ubi  fuit  Octodurus  Varagrorum,  postea  Forum  Claudium  Fal- 
lensium,  ex  quattuor  civitatibus  vallis  Poeninae,  cf.  supra  N.  169,  una  (Bull.  des 
antiquaires  de  France  1898  p.  136).  —  1)  Cf  N.  3S28. 

3824  Saluti  Aug.  |  pro  incolu|mitate  Piquent.'  |  L.  Ventinaris  |  Lu- 
cumo*  I  adiect.  iunic'  |  v.  1.  1.  s. 

Prope  Piquenttim  (Pinguente)  Histriae  rep.  (F428  vidit  Mommsen). —  1)  Pi- 
quentinorum.  —  2)  De  nominibus  usitatis  in  Histria  mediterranea  cf.  Mommsen 
CIL.  V  p.  44.  —  3)  Adiecta  iunice;  cf.  supra  N.  3513. 

3825  Saluli  I  vicinia'  |  Capere|nsis. 

Caperae  in  Hispania,  ibi  ubi  N.  3659  cf.  N.  5881  (II 806  semel  descripta  saec. 
XVIII).  —  1)  Fidetur  intellegendum :  vicinitas. 

3826  Saluti  publicae  |  sacrum  |  .  .  Quintius  C.  f.  |  [Pajlatina  |  Ces- 
tianus  |  Ducenius  |  Proculus.' 

Ferentini  (X  S821  vidit  Mommsen).  —  1)  Fortasse  homo  nobilis;  cf.  Proso- 
pogr.  imp.  Rom.  s.  v. 

3827  Saluti  ge|neris  hu|mani  |  Sergius  |  Primus  |  posuit  |  merito. 
(In  parte  aversa)  Saluti  genelris  humani  I  L.  Sergius  Pri|mus  merijto  po- 
suit  I  deae  s.' 

St.-Paulien  (prope  Le  Puy)  rep.  (XIII  1S89  Hirschfeld  vidit  ectypum).  — 
1)  Aut  titulus  non  perscriptus,   aut  evanuerunt  nonnulla. 


106  Caput  XI. 

3828  dis  mao.  |  sacrum  |  Plaetoriae  |  Secundae  |  ministrae  Salutis  | 
ann.  XIII,  vixit  XXX. 

Preturi  prope  Amitemum  rep.  (IX  4460  vidit  Dressel). 

3829  Aninus*  |  vecus*  |  Valeludne  |  donum  |  dant. 

3830  V.  Vetius  Sa.  f.  |  Valetudne  |  d.  d.  1.  m.^ 

In  Marsis  prope  Castetluccio  di  Lecce,  litteris  vetustis  (IX  3813.  5812  vidit 
Monimsen),  —  1)  Nomen  vici  praeterea  ignolum.  —  2)  Cf.  supra  iV.  3814.  — 
3)  IIa7ic  Mommsen  propter  litterarum  formam  etiam  antiquiorem  iudicat  quam 
priorem. 

3831  Bonae  Valetu|dini  sacrum  |  ex  responso  |  Herculis  |  L.  Pesc. 
Holnoratus  ]  sac.  eius  d.  d.  |  d.  (sic).,  p.  CCXXll^ 

Milianae  in  Mauretania  rep.  (FIII  9610  vidil  Wilmanns).  Alius  iitulus 
Faletudini  in  eadem  provincia  dedicatus  est  FIII  S.  20747  (=  Eph.  ep.  S,  1S99).  — 
1)  (Anno)  provinciae  CCXII .  i.  e.  p,  Chr.  261. 

3832    I  [aJTQaTr^yovvltog]  j  enl  rovg  OTtkehlag]  \  Qsojtei- 

■d-ov[g]  I  Bt]Gai€cog^'  \  L.  Aufidius  Bassus  M..  |  maior  |  Aesculapio  et 
Valetudi]ni]. 

Alhenis  rep.  in  clivo  arcis  ad  meridiem  in  ruinis  Asclepiei  (III  S.7279  vidil 
Koehler).  —  1)  Idem  fortasse  praetor  C.  I.  Att.  III  438,  qui  titulus  positus  est  a. 
p.  Chr.  41. 

3833  Aiscolapio  dono[m]  |  L.  Albanius  K.  f.  dedit. 

Romae  rep.  in  alveo  Tiberis,  basis  (VI  30846  vidit  Vaglieri;  Notizie  degli 
scavi  4890  p.  33). 

3834  Aescolapio  |  donom  dat  (  lubens  merito  |  M.  Populicio  M.  f. 
Romae  rep.  in  alveo  Tiberis  prope  pontem  Cestium,  videtur  olim  stelisse  in 

templo  Aesculapii  in  insula  Tiberina  (VI 30849  vidit  Muenzer;  Borsari  Notizie  degli 
scavi  4892  p.  267).  —  Alius  titulus  valde  antiquus  Aesculapio  dedicatus  sed  mulilut, 
el  ipse  in  alveo  Tiberis  repertus,   est  VI  30830. 

3835  C.  Bruttius  I  Aescolapio  |  dono  dedit  |  meritod. 
Romae  apud  privatum  quendam,  basis  (VI  80847  vidit  Vaglieri). 

3836    I  A.  L s  L.  f.  Flaccus  |  aid.  d[e]  stipe' 

Aesculapi  (  faciundum  locavere,  [  eidem  pr.*  probavere. 

Romae  in  insula  Tiberina  ante  ecclesiam  S.  Bartholomaei  (VI  7  semel  ul  vi- 
delur  descripta  circa  a.  4300).  —  1)  Aes  deo  conlatu?n  (cf.  Varro  l.  L,  3,  482; 
supra  N.  92,  infra  N.  4149  cet.),  —  2)  lidem  praetores,  —  J)e  templo  Aesculapii  ibi 
sito  ubi  nunc  est  ecclesia  S.  Bartholomaei,  cf.  Becker  top.  p.  632. 

3837  Aisculapio  |  Augusto  sacrum,  [  Probus  M.  Ficlori  Fausti^  [  mi- 
nister  iterum  anui  XXXI. 

Romae  rep.  in  insula  Tiberina  (VI  42  vidit  Henzen).  —    1)  Sc.  servus. 

3838  Esculapio  I  dictu  et  factu  |  Isochrysus. 

In  agro  Praenestino,  ut  dicitur,  rep.,  lamina  aenea,  nunc  Neapoli  (XIV 2846; 
Huebner  exempl.  scriptur.  epigr.  n.  894). 


Tituli  eacri  et  sacerdotum.  —  Valetudo.  Aesculapius.  107 

3839  Asclepio  salutari  Aug.  sacr.  |  in  honore  palris  Pyrgensis'  |  L. 
Volumniiis  Carus  de  suo  fecit.  |  Locus  altribulus  ex  d.  d. 

Pyrgis  (S.  Severa)  in  ora  Etruriae,  nunc  Romae  (XI 5740  vidit  Bormann).  — 
1)  Conditor  vel  genius  oppidi.     Cf.  infra  N.  4032.  4055. 

3840  numini  domus  Aug.  sacrum.  |  Aesculapio  et  Saluti  Aug.  colle- 
gium  salutar.,  |  loco  adsignato  ab  proc.  patr.  Cae.  n.*,  a  solo  |  fecerunt: 
Felix  ver.^  Aspergus  Regianus,  Vindex  |  ver.*,  vilici  prediorum  (sic)  Galba- 
norum,  et  plebs:  |  imm.  Actalius  lanuarius,  UJpius  Sextianus,  Cluturius 
Secundus.  |  (Sequuntur  secundum  ordinem  lillerarum  per  quinque  paginas  dispo- 
sita  nomina  quinquaginta  tria.) 

Romae  rep.  prope  montem  Testaceum  (FI  50983  =  Bull.  archeolog.  comunal. 
rom.  488S  p.  S1  tab.  VI).  —  1)  Procurator  patrimonii  Caesaris  nostri.  —  2)  Vema. 

3841 

lovi  valenti  Aesculapio  et  Saluti  Silvano 

has  aedes      imp.  Caes.  M.  Aurelius  Antoninus  Aug.     per  leg.  III*  Aug.  fe- 

[pont.  max.  et  [cerunt 

imp.  Caesar  L.  Aurelius  Verus  Augustus 

Lambaesi  in  templo  Aesculapii,  titulus  medius  in  fronte  ipsius  templi,  reliqui 
duo  in  aediculis  ad  dextram  et  ad  sinistram  sitis  (VIII 2579  a — c  cf.  VIII  S.  18089 
viderunt  JVilmanns  et  Schmidt).  Ad  aediculas  lovis  Falentis  et  Silvani  pertine- 
ba7it  etiam  inscriptiones  eodem  loco  repertae  N.  5054  et  5359.  Eodem  loco  videntur 
stetisse  inscriptiones  quae  sequuntur  N.  5842 — 584i.  5895.  —  1)  ieg.  III  vocabula 
rasura  temptata. 

3842  Aesculapio  et  ]  Hygiae  |  M.  Aur.  Comilnius  Cassianu[s]'  |  v.  c, 
leg.  Augg.'  I  pr.  pr.,  |  cos.  desig. 

Lambaesi  (f'III  2389  vidit  Wilmanns).  —  1)  Cf.  supra  N.  4134.  —  2)  Altera 
^  erasa. 

3843  Hygiae  |  T.  Caunius  |  Priscus*  leg.  |  Aug.  pr.  pr.,  cos.  |  des., 
cum  Ve|ra  uxore  et  Fir|mino  et  Prisca  fil. 

Lambaesi  rep.  non  longe  a  templo  Aesculapii  (VIII 2388  vidit  fVilmanns).  — 
1)  Cf.  infra  N.  5895. 

3844  Aescul|apio  et  |  Hygiae  |  dis  bonis  |  sacrum.  |  Pelusii. 

Lambaesi  (VIII  2390  vidit  fVilmanns). 


3845  diis  magnis  |  et  bonis  Aescujlapio  et  Hygiae  |  Marc.  Aur.  Ve- 
tejranus  praef.  leg.  |  XIII  G.  Gallenian.  (sic)  |  v.  1.  m.  p. 

Mehadiae  in  Daeia  rep.,  est  Vindobonae  (III  1S60  vidit  Mommsen). 

3846  Aesculap.  |  et  Hygiae  |  pro  salute  luniae  |  Cyrillae  quod  a  | 
longa  innrmita|te  virtute  aqualrum  numinis  sui  |  revocaverunt,  ]  t.  b.  a.' 
eius  V.  s.  1.  m. 

Mehadiae  in  Dacia  (III  1S61  descripserunt  Arneth  aliique).  —  1)  Litterae 
singulares  significationi s  obscurae  (Mo.). 


I 


108  Caput  XI. 

3847  Aesculapio  |  et  Hygiae  ce|terisq.  diis  dea|busq.  huiusq.  |  loci 
salutarib.  |  C.  lul.  Fronto|nianus  vet.  ex  |  b.  f.  cos.  leg.  V  M.',  p.^  |  red- 
ditis  sibi  lumi|nibus  grat.  age.,  ex  |  viso  pro  se  et  Carteia  |  Maxima  coniug. 
et  lul.  I  Frontina  fllia  |  v.  s.  1.  m. 

Apuli  in  Dacia  (III  987  bis  ut  videtur  descripta  saec.  XFI).  —  1)  Feteranus 
ex  benefieiario  consularis  legionis  quiniae  Macedonicae.  —  2)  /Vo. 

3848  Auribus'  Aesc[M]|lapi  et  Hygiae  |  et  Apollini  et  |  Dianae  C.  lulUi 
Dius  Far|nax  Irenicus  |  fratres,  Aug.  |  munic.  Aur.  Apli^  |  p.  s.  s.  p.^ 
Pres.  I  II  et  Condi.  cos.'' 

Apuli  rep.  (III  986  vidit  Mommsen).  —  \)  Cf.  J\.  S497.  —  2)  Augustales 
municipii  Aurelii  Ap(u)li.  —  3)  Pro  salule  sua  posuerunt.  —  4)  A.  180. 

3849  [Aesculapio  et  Hygiae  dis  conservatoribus?]  \  Q.  Axius  Aelianus 
iunilor'  votum  pro  |  patris  inco|lumilate  suscep|tum  cum  gratula[tioDe  libens 
soljvit.    loni.  lonius^ 

Sarmizegetusae  rep.  (III  S.  7899  vidit  Domaszewski).  —  1)  Filius  Q.  Axii 
Aeliani  eius  qui  supra  N.  4371.  5636.  —  2)  Signa  ut  videtur  Aeliani  patris  et 
Aeliani  filii;  cf.  iV.  3636. 

3849*  'AoY.Xrjuiit}  xai  |  'Yyisl^  &eolg  \  (piXavd-QOJUoig  \  "A^Log 
u4lXiav[6]g  \  6  veuteqog  ev\xaQLori]Qiov.  \  ^loviog.* 

Sarmizegetusae  rep.  (III  H22  not.,  vidit  Mommsen).  —  \)  Cf.  ad  eam  quae 
praecedit. 

3850  I.  0.  m.,  lunoni,  Mi[nervae  et  Aescujlapio  domino  |  Septim. 
Ascl.*  Her|mes  libertus  |  numinis  Aes[culapi,  habens  j  ornamenta  dec.  j  col. 
Apul.^  et  Aug.^  I  col.  eiusdem,  |  v.  p. 

Hei'mannstadt,  Apuli  sine  dubio  rep.  (III 1079  vidit  Mommsen).  —  1)  Septimius 
Asclepius.  —   2)  Ornamenta  decurionalia  coloniae  Apulensis.  —  3)  Augustalis. 

3851  domino  Aesculapio  |  et  Hygiae  ex  permissu  |  eorum  negotia- 
tionis  I  fabariae  gratias  [  agentes  numini  (  et  aratis  f«c;  eorum',  [  T.  lulius 
Genesia[cus  et  Caecilia  |  Balbilla  cerijolaria  duo  Satujri*  et  Antiotes  (sic)  \ 
libentes  donum  [  dederunt. 

Romae  (V1 18  vidit  Henzen).  —  l)  Non  intellegitur.  Mommsenut  coniecit,  in 
lapide  incidi  debuisse  paratis,  ut  inteUegantur  opes  ex  negotiatione  fabaria  pa- 
ratae.  —  2)  Intellege  ceriolaria  duo,  habentia  effigies  Satyri  (cf.  VI  9234 :  cura 
basi  marmorea  et  ceriolarib.  duobus  aereis  habentibus  effigiem  Cupidinis  tenentis  ca- 
lathos)   et  Antiopae. 

3852  T.  Flavius  l  Anlipater  |  una  cum  (  Flavia  Arte[misia  uxore  |  et 
Alcide  lib.  |  Asclepium  et  |  Hygiam  j  I6vi  Flazzo*  |  votum  |  [libens  solvit]. 
(In  postiea):  T.  Flavius  Anti|pater  una  |  cum  Flavia  Ar|temisia  uxore  |  lovi 
Flazio^  vo|tum  libes  solvit. 

Neapoli  (X  1S71  inscriptionem  frontis  vidit  Mommsen).  —  1)  Sic  potiu* 
quam  Fiazzo  lapis.  —  2)  Sic  legerat  Accursius,  eiazio,  iazio  alii.  luppiter  hic 
praelerea  ignotus. 


Tituli  sacri  et  sacerdotum.  —  Aesculapius  et  Hygia.  Nymphae.         109 
3853  (aures  duae) 

Cutius  has  auris  Gallus  tibi  voverat  olim,  | 
PhoebigeDa,   et  posuit  sanus  ab  auriculis. 
Epidauri  (III S.  7266  ex  Epk.  archaeologica  Athenienti  188S  p.  199,  ubi  datur 
ligno  incisa). 


3854    Aescul.  1'ergam.  |  et  Hygiae  |  sacrum 

1  G.  Spedius  Hermias  | 

flamen  col.  Sarm.  |  pos. 

Sarmizegetusae  rep.  (III  H17a  semel  descripta). 

3855  deo  Aesculapio  |  Val.  Symphorus  et  Protis  |  signum  Somni 
aereum,  |  torquem  aureum  ex  dracunjculis  duobus  p.*  Cj',  enchiridium'  | 
argent.  p.  \{<£.*.,  anabolium'  ob  injsignem  circa  se  numinis  eius  |  efTec- 
tum  V.  s.  I.  m. 

Reiis  (Biez)  in  provincia  Narbonensi  rep.,  iam  Aquis  Sextiis  (XII 534  p.SlO 
vidit  Hirschfeld).  —  1)  Pondo.  —  2)  Sic  fere  has  notas  e.Tcepit  Hirschfeld ;  priore 
semunciam,  altera  sextulam  significari  putat  Mommsen.  —  3)  Enchiridium  et  ana- 
bolium  pro  instrumentis  chirurgicis  habuerunt  nonnulli;  alia  temptavit  Momnuen 
(XII  l.  c).  —  4)  Sic  fere  unum  ex  apographis  antiquis  (hodie  haec  pars  deest); 
significatur  sine  dubio:  nndas  quinque  ei  semunciam. 

3855*  divo  I  Traian.  |  C.  Quintius  |  Abascantus  |  test.  leg.'  |  medicis 
Taur.  I  cultor.  |  Asclepi  et  |  Hygiae. 

Taurinis  (F6970  vidit  Mommsen).  —  1)  Testamento  legavit. 


3856  Ti.  Ti.  I  lulii  |  Staphylus  |  et  Nymphius  \  p.  et  f.'  |  d.  s.  p.  | 
Diutur.* 

Romae  in  museo  Falicano,  incertum  quo  loco  urbis  rep.,  labrum  ex  lapide 
Tiburtino,  inscriptio  bis  repetita  (VI  5700  vidit  de  Rossi).  —  1 )  Pater  et  filius 
(p.  el  f.  omissum  est  in  allero  exemplo).  —  2)  De  Diuturna  sioe  lutuma  nympha  cf. 
Mommsen  Eph.  ep.  I  p.  56  =  CIL.  I  ed.  2  p.  526^. 

3857  Lumpheis  Dian.'  |  reducis  sacr.,  |  imp.  Caesare  XH  |  L.  Cor- 
nelio  Sulla  cos.*,  |  Synhistor  |  Sabidiae  C.  f.  disp.' 

In  Sabinis  prope  f^elinum  amnem,  ad  Borghetto  sive  Borgo  Felino  (IX  4644 
vidit  Stevenson).  —  1)  Focabulum  integrum  esse,  nullam  litteram  periisse,  ait  Ste- 
venson  CDianae  priores  nonnuUi).  —   2)  A.  u.  c.  749.  —  3)  Dispensator. 

3858  L.  Rantius  L.  f.  Tro.  Lumphieis  (sic)  |  (pner  hedera  eoronatus).  | 
Aev^iog  'PdvTiog  ylevxlov  \  vtog  Nvf^q^aig  (In  latere  dicuntur  fuisse  lit- 
ierae  Luni.). 

Neapoli,  fortasse  Ischiae  rep,   (X  6797  vidi). 

3859  Nymphis  Lymphisq.  |  Auguslis  ob  reditum  |  aquarum  |  P.  Pom- 
ponius  I  Cornelianus  c.  i.',  |  ut  vovit. 

Schio  prope  Ficetiam,  nunc  Ficetiae  (T  5106  vidit  Mommsen).  —  1)  Claris- 
simus  iuvenis. 


110  Caput  XI. 

3860  Satyr*  libert.  |  Nymphabus^  |  sacrum  |  instituit,  |  1.  a.  d.  s.  f.' 
Romae  ad  viam  Appiam,  deinde  in  museo  Capitolino  (VI 665  vidit  Bormann). 

—  1)  SAThR,   2)  NFMPHABVS  scripttim  est  in  lapide,  littera  Claudiana  (cf.  supra 
N.  210  not.  4).  —  3)  Libens  animo  de  suo  fecit. 

3861  fpedes  et  crura  duarum  Nympharum,  fluente  ad  pedes  aqua)  Oari- 
nus'  Augustor.  n.  ser.  ped[?se5.]  |  Nymphas  posuit,  puteum   im\[ituit  et 

col]\legis  d.  d.;  quod  dedicatum  e[st] |  M.  Pompeio  Macrino  P.  lu- 

\en[tio  Celso  cos.^] 

Romae  in  museo  Faticano  (VI  632  vidit  Henzen).  —  1)  Sie  videtur  esse  in 
lapide  (duabus  primis  litleris  contignatis),  requiritur  Earinus  (incertum  num  hie 
Earinus  Caesaris  servus  pedisequus  VI  8992).  —  3)  j4.  16i. 

3862  (Nymphae  vel  potius  Gratiae  tres  sese  amplectentes,  quarum  duae  ex- 
tremae  spicas  manibus  tenent;  Fluvius  barbatus  humi  stratus;  Hylas  a  Nymphis 
raptus,-  praelerea  Hercules,  Mercurius)    Epitynchanus,   M.   Aureli   Caes.   lib.  et 

a  cubiculo,  Fontibus  |  et  Nymphis  sanctissimis  litulum  ex  voto  restituit. 

Romae  rep.  sub  hortis  Matthaeis  ad  viam  Appiam,  est  in  museo  Capitolino 
(VI  466  vidit  Henzen;  imaginem  post  alios  dedit  lahn  arch.  Beitrdge  tab.  IV). 
De  Nymphis  Gratiarum  habitu  sculptis  dixit  lahn  Enlfilhrung  der  Europa  p.  59. 

3863  Nymphis  aeterjnis  sacrum,  |  Ti.  Cl.  Praec.  Ligar.  |  Magonianus 
per  1  Praeciiium  Zoticum  ]  patrem  aqua  (sic)  induxit.* 

Supra  Casinum  prope  S.  Eliae  oppidum,  in  vivo  saxo  incisum,  ubi  supra 
currit  aquaeductus  Casinum  pergens  (X  6165  vidit  Mommsen).  —    1)  Cf.  N.  5866. 

3864  Q.  Hortensius  Hymnus  Nymphis  divinis  v.  s.  compote'  factus 
1.  a.,  I  et  CasceUia  Arethusa,  permissii  Ti.  Latinl  Pandfisa6*. 

Sutrii  rep.,  nunc  Romae,  basis,  in  cuius  superficie  supersunt  vestigia  pedum 
trium  Nympharum  (XI  5247  vidit  Bormann).  —  1)  Compotis  sive  compote  anti- 
quior  forma,  unde  natum  compos  (Bo.).  —  2)  Fortasse  is  qui  fuit  legatus  Moesiae 
initio  principatus  Tiberii  (Tac.  a.  2,  66),  cf.  Prosopogr.  imp.  Rom. 

3865  Nymphas  salutares  |  M.  Rutilius  Lupus*  tr.  mil.  ]  leg.  XXII,  q., 
tr.  pl.,  I  leg.  Aug.  leg.  XIII  Gem. 

In  Pannonia  superiore  ad  thermas  Varasdin  -  Toplitz  rep.  (III  S.  40895  vidit 
Swobada).  —  1)  Rutilii  Lupi  complures  innotuerunt.  Hic  videtur  vixisse  primo 
p.  Chr.  saeeulo. 


Nymphis  Geminis  |  sacrum  |  C.  Fufius  Gemini'  1.  |  Politicus,  | 
idem  aquam  perduxit. 

Firmi  in  Piceno,  fortasse  aliunde  eo  adlata  (IX  6744  vidit  Mommsen).  — 
1)  C.  Fufius  Gerninus  fuit  consul  a.  p.  Chr.  29.  Jb  eo  Nymphis  nomen  indidisse 
libertum  apparet. 

3867  pro  salut.  domini  |  nostri  sa|nctissimi  |  Antonini  |  Pii  Augusti  | 
Nymphis  |  novis  sacrum  |  Rufrius  Sulpicia.  |  leg.  leg.  XIII  G.  Anto. 

Apuli  in  Dacia,  iam  Vindobonae  (III  4429  vidit  Mommsen). 


Titali  sacri  et  sacerdotum.  —  Nymphae.  111 

3868  Nymphis  sanct.*  novis  repertis  |  in  villam  Surdinianam  Amempti  | 
Caes.  1.  et  Orciviae  Phoebes  et  Rhodini  lib.  |  eorum,  deduct.  ad  eam  villam 
quae  et  ipsae  |  maiestati  suae'  se  dederunt  |  imp.  Caesare  Vespasiano  III 
M.  Cocceio  Nerva  cos.' 

Mondrngone  in  litore  Campano,  vbi  fuil  Sinuexta  (X  47Si  bis  vel  ter  descripia 
saec.  Xyill).  —  1)  Fix  intelleguntur  aquae  celebres  Sinuessanae,  de  quibus  infra  ad 
N.389S.  —  2)  Incertum  cuius  maiestas,-  an  ipsarum  Nympharum?  —  3)  A.71. 

3869  Nymphis  Aug.  sacrum  |  C.  Raecius  Leo  aquam  quam  nul|lus 
anliquorum  in  civitate  |  fuisse  meminerit,  inven[tam  impendio'  ex  vo- 
Iu[n]|l[afe]  C.  Raeci  Rufi  c.  v.  patron.  |  [mi  </e]dicavit,  (  [Severo  e]t  Pom- 
peiano  II  cos.  VI  idus  |  Nov.'^ 

In  insula  Dalmatiae  Arba  (Arbe)  rep.,  hodie  Legnari  (III 5116  vidit  Mommsen). 
—  1)  Inserendum  8uo,  aut  mox  pro  ex  seribendum  et  (Mo.).  —  2)  8  Nov.  175. 

3870  Nymphis  et  V[t]ribus^  |  Augustis  |  L.  Granius  L.  f.  [P]riscus  | 
VI[t;i]r  Aug.,  Illlvir  a.  p.,  |  pr[ae]f.  i.  d.*,  fontem  |  et  omnem  (sic)  opu[s]  j 
d.  [s.]  f.  I  idemq.  dedic. 

Feleiae  rep.,  est  Parmae  (XI  1162  vidit  Bormann).  —  1)  Cf.  N.  3871.  — 
2)  Sevir  Augustalis,  quattuorvir  aedilicia  poteslate,  praefectus  iure  dicundo. 

3871  Lymfis,  Virib.'  |  Q.  Vibius  Severus  |  v.  s. 

Fillincini  in  agro  Comensi  (y  S6i8  vidit  Mommsen).  —  1)  Eaedem  Vires  vi- 
dentur  intellegendae  esse  in  tituUs  Transpadunis  omnibus  supra  N.  5291  (ubi  con- 
iunguntur  cum  Nepluno),  V  1964.  S798.  8247.  8248.  Aliter  Firium  vocabulum 
videtur  acdpiendum  esse  V  6961.  6962. 

3872  [iVy]mphis  Lauren![fi6]us  pro  salute  |  [imp.  C]aes.  M.  A.  [Se- 
ve\ri  4/e]x[aJndri*  p.  [f.  \  Ang.\  Sext.  Cat ....  |  . .  ntin  ....'[...  sa  ..  . 

Gonsenheim  prope  Moguntiacitm  rep.  (Korrespondenzbl.  der  Westd.  Zeitschrift  6, 
1887  n.  152  p.  190  vidit  Zangemeister).  —  1 )  Alexandri  nomina  erasa.  —  2)  For- 
tasse  Sex.  Catius  Ciementinus  consul  a.  250. 

3873  (ApoUo  inter  duas  Nymphas)  Argenne,  Poppaeae  Augustae  Au- 
gusti'  liberta,  |  Apollini  et  Nymphis  votura  1.  d. 

3874  (Apollo,  Nymphae  tres,  earum  una  aquam  effundens  in  concham  alterius) 
Apollini  et  Nymphis  Nitrodibus'  |  C.  Metilius  Alcimus  v.  s.  1.  a. 

3875  .  . .  vius  Leitus'  Nymphis  Nitr6dis^  j  v6t.  sol.  1.  ani.  (Erotesduo). 
In   insula   Aenaria   (Ischia)   rep.,   iam   Neapoli  (X  6787.  6786.  6789  vidi).  — 

1)  SciUcet  uxoris.  —  2)  Praeter  hos  extat  titulus  Nymphis  Nifrodiaes  (sic)  X  6790 
PetropoU,  et  ipse  sine  dubio  Aenariae  rep.  —  3)  Fortasse  M.  Fulvius  Leitus  Ubertus 
Fulvii  GiUonis  consulis  a.76  (1X4794);  cf.  Prosopogr.  imp.  Rom.  s.v.  Leitus. 
Nymphis  GriseUcis  dedicatus  est  Utulus  supra  N.  1114. 

3876  ApoUini  et  Nymphis  Domitianis  |  Q.  Cassius  lanuarius  d.  d. 
3876*  Apollini  sancto  et  Nymphis  voto  susceplto  Gavia  Rhodine  d.  d. 

calicem  argenteum  p.  s. 

3877  Apollini,  Silvano,  Nymphis  Q.  Licinius  Nepos  d.  d. 

kicareUi  ad  lacum  Sabatinum  rep.  in  aquis  caUdis,  vasa  argentea,  nunc 
Romae  in  museo  Kircheriano  (XI  5286—5288  vidit  Bormann). 


112  Caput  XI. 

3878  Apollini,  Silvano,  Asclepio,  Nymphis  sacruni,  [L.j  Aiatius  Phoe- 
bus,  decurialis  decuriae  luliae  praeconiae  consularis',  voto  suscepto  d.  d. 
con  Phoebiano  filio. 

FicarelU  rep,  (XI  5Wi  semel  descripla  saec.  XF).  —  1)  Cf.  supra  N.  1953. 

3879  numini  |  [iVy]mpharum  |  et  Draconi  |  Abidius  Bassus  |  trib., 
cur.  m.  M.'  |  votum  dedit. 

y4d  Aquas  Flavianas  (Henchir  Hammam)  Numidiae  (FII1 17722  Cagnat  vidit 
ectypum).  —  1)  Curator  municipil  Masculitani  (ad  cimis  rempublicam  Aquae  Fla- 
vianae  pertinebant). 

3880  Nymphis  |  fontis  Amev.  |  Cn.  L.  Terentius  |  L.  f.  HomuUus  | 
lunior  leg.  |  leg.  VII  G.  f.  |  1.  v.  m.  s.  |  .  .  . 

Legione  (Leon)  rep.  (II  S084  cf.  p.  915  vidit  Huebner).  E.t  alio  exemplo 
eiusdem  tituli  videtur  superesse  II  S.  S676. 

3881  Nymphis  C|aparensium  |  Aelius  |  Epinicus  |  v.  s.  a.  1. 

3882  Fontanae]  [iJel.V[6]rinus|  Eme.*  pro  sa|luteComodi|  v.  s.  libesm. 

3882*   Saluti  |  Privata  |  I.  a.  v.  s. 

Rep.  in  Hispania  loco  dicto  Bafios  de  Montemayor,  inler  Caperam  (cf.  N.  582S) 
et  Salmanticam  (Eph.  ep.  8  p.  578  n.  71.  76.  78  descr.  Fita).  —  1)  Emeritensis. 

3883  Fontano  |  et  Fontanae  |  pro  salut.  Al|bi  Fausti  Albia  [  Pacina 
V.  s.  a.  1. 

Prope  yHlaviQOsam  Portugalliae  (II 1S0  semel  descripta).  Tilulos  Endovellico 
deo  dicatos  eode^n  loeo  repertos  infra  dabimus  inter  titulos  numinum  epichoriarum. 

3884  L.  Fufius  L.  I.  (  Alexsander  |  magisster  (sic)  |  quinqueannalis,  | 
interrexs*,  Fontano  |  de  sua  pecunia*^  |  ara  (sic)  posit  lib.  m.,  (  collegiu 
decretu  (sic). 

Prope  Formias  (X  6071  Mommsen  vidit  eclypum).  —  1)  Interrex  coUegii  (nam 
non  ad  rempubUcam  Formiarum  hoc  munus  pertinere  patel)  nuUus  praeterea  no- 
tus.  '^Ordo'  quoque  '^regaUum'  fuit  Formiis,  ut  monuit  Mommsen  (X  S09i).  — 
2)  Quae  sequuntur,  Utteris  deterioribus  adiecta. 

3885  Fonti  divino  (  aram  (  L.  Postumius  Satul[/]us  (  ex  volo  d.  d. 

Nescaniae   (Eseafla)   in  Baetica    (II  200S   saepius   ut  videtur   descripta  saec. 

xvi—xvni). 

3886  Fonti  I  perenni  (  M.  Ant.  (  Victori(nus  dec.  |  col.  Aq.,   aed. 
Aquind  in  mithraeo  rep.  (Ill  S.  10462  vidit  Domaszewski).  —  Titulos  diis  Cauti 

et  Cautopati  ab  eodem  Fictorino  positos  infra  dabimus  (N.  42S5)  inter  Mithriacos. 

3887  Fonli  [  sanctissimo  (  sacrum  [  P.  Cornelius  [  Synethus  et  [  M. 
Varius  [  Epitynchanus  [  d.  d. 

Bomae  (FI  1S5  descr.  Fabrettitis). 


3888    L.  Venuleio  Aproniano,  (  Q.  Articuleio  Paetino   cos.*,  [  mag. 

et  minis.  Fontis:  (  Ti.  Claudius  Salvius  II 11*  [  (sequuntur  aUa  magistrorum  no- 
mina  tria),  \  Zosimus  Aqulli  (sic)  II  [  (sequuntur  aUa  servorum  nomina  tria). 
Dedic.  V  k.  Aug. 


Titoli  sacri  et  sacerdotum.  —  Nymphae.  Fontes.  113 

Romae  (Fl  1S4  vidil  Henzen).  —  \)  A.  123.  —  2)  Quarlo  (scilicet  magisler). 
—  Alins  tilulos  a  magistris  et  ministris  Fontium  positos  habes  f^I  1SS  seq. 

3889  M.  Gavio  Orfito,  L.  |  Arrio  Pudente  cos.',  |  Fonti  Scauriano 
sac.  I  Mag.  |  G.  Antonius  Hymnus,  |  G.  Valerius  Hilarus,  |  G.  Fufius  Fi- 
leros,  I  P.  Caecilius  Agatyrsus;  |  min.:  Epitynchanus  Bassi,  Euty[ches  Cor- 
neliaes,  Acribes  Don|ali,  Facundus  Zotici.   Kal.  Septe. 

Romae  in  Aventino  ut  perhibetur  rep.,  poslea  Florentiae,  deinde  Perusiae 
{Vl  16i  aliquoties  descripta).  Una  prodiisse  dicuntur  similes  tituli  VI  163.  16S, 
quos  solus  Ligorius  videtur  vidisse.  —  l)  A,  16S. 

3890  Fontibus  |  divjinis  |  sacr.  |  M.  Antonius  |  Sp.  f.  Stephon  |  v. 
s.  I.  m. 

In  vico  Berzo  vallis  Camunnorum  (Val  Camonica),  iajn  Bergomi  (V  4938 
vidit  Mommsen), 

lovi  caelestino,  Fontibus,  Minervae  dedicatus  est  titulus  supra  N.  3062. 

3891  Herculi,  Genio  |  loci,  Fontibus  |  calidis,  Calpurjnius  lulianus  | 
V.  c,  leg.  leg.  V  Mac,  |  leg.  Aug.  pr.  pr.  |  [prov.]  Moes[tJae  i[7iferiori]s,  | 
V.  1.  s. 

Mehadiae  in  Dacia  (III  1366  cf.  p.  1419  partem  vidit  Hirschfeld,  reliqua 
sumpta  ex  apographo  facto  saec,  XVIII). 

3892  Aquis  Albulis  |  sanctissimis  |  Ulpia  Athenais,  |  Glypti  Aug.  |  lib. 
ab  epistu|Iis  uxor,  |  libens  |  d.  d. 

Romae,  sed  rep.  sine  dubio  ad  Aquas  Albulas  sub  libure  (XIV  3909  saepius 
descripta  saec.  XVII.  XVIII).  De  aquis  Albulis  cf.  CIL,  XIV  l,  c,  (p.  45S).  Alias 
inscriptinnes  Aquis  iis  dedicatas  habes  XIV 3908.3910.  3911.  in  his  carmen  Buech.86S. 

3893  [i^ts  5tn]uessanis  ^   ob  . .  | i  T.  Caunius  Pris[cus  |  Ug, 

Aug,  pr.]  pr.,  cos.  des.*,  cum  \[era  \  uxore  et  i^trjmino  et  Prisca  filiis. 

Lambaesi  ad  templum  vel  in  ipso  templo  Aesculapii  (VIII  2383  vidit  de  la 
Mare  auctor  accuratus).  —  1)  Supplevit  Mommsen.  Aquas  calidas  Sinuessanas 
memorant  Tac,  ann.  12,  66,  hist.  1,72  aliique;  cf.  Mommsen  CIL.  Xp.464.  Pertinet 
ad  eas  carmen  Graecum  ipso  illo  loco  repertum  Kaibel  ep.  Gr.  810  =  Inscr.  Gr. 
Sicil.  Ital.  889,  C/.  etiam  supra  iV.  3868.  In  Africa  iis  Aquis  titulum  dedicatum 
esse  non  est  mirum,  si  suminus  Caunium  Priscum  antea  usum  esse  aquis  Sinues- 
sanis  vel  oriundum  fuisse  Sinuessa.  —  2)  Idem  legatus  cum  suis  posuit  titulum 
supra  N.  3843  (eiusdem  nomen  plane  incerta  coniectura  restitutum  est  in  titulo 
anni  186  VIII  2697). 

3894  C.  Acutius  1  C.  f.  Maturus  |  A.  A.'  v.  s.  1.  m. 
Abani  prope  Patavium  rep.,  est  Patavii  (V  2783  vidit  Mommsen). 

3494*  C.  Cassius  |  Severus  |  missus  ex  pr.*  |  speculator,  |  A.  A.'  v. 
s.  1.  m. 

Patavii  olim,  sed  rep.  sine  dubio  ibi  ubi  ea  quae  praecedit  (V2784  aliquoties 
descripta  saec.  XVII),  —  1)  Aquis  Aponi,  vel  Apono  Augusto.  De  Aquis  illis  prope 
Patavium  cf.  CIL.  V  p.  271.  Alios  titulos  iisdem  Aquis  (A.  a.)  dedicatos  habes 
V  278S  seq.  8990,  —  2)  Praeiorio  (cf  supra  N,  2022.  2014  seq.). 

Dessau,  Inscriptiones  Latinae  II.  8 


114  Caput  XI. 

3895  INumini  aquae  |  AlexandriaDae*.  | 

Hanc  aram  Nymphis  extruxi,  |  nomine  Laetus,  | 
cum  gererem  fasces  patriae  |  rumore  secundo.  | 
Plus  tamen  est  mihi  gratus  |  honos,  quod  fascibus  annus  | 
is  nostri'^  datus  est,  quo  sanc|to  nomine^  dives  | 
Lambaesem  largo  perfu[dit  flumine  Nympha. 
Lambaese  (FIII  2662  cf.  18106  uidit  Wtlmanns).    Buecheler  carm.  epigr.  232. 

—  1)  Foeabulum  in  litura  repositum.  —  2)  Scr.  nostris  (Buecheler  tuetur  nostri^.  — 

3)  Scilicit  nomine  Alexandri. 

3896  dis  et  numinib.  |  aquarum  |  Ulp.  Secundinus,  |  Marius  Valens,  | 
Pomponius  Haemus,  |  lul.  Carus,  Val.  Valens,  |  legati  Romam  ad  j  consu- 
latum  Seve|riani  c.  v.*  missi,  incolujmes  reversi  ex  voto. 

Mehadiae  in  Dacia  (III  iS62  descr.  Arneth  aliique).  —  1)  M.  Sedatius  Seve- 
rianus  legatus  Daciae  (III 4S7S)  temporibua  ut  videtur  Antonini  Pii;  cf.  Protopogr. 
Imp.  Rom.  s.  v. 

3896*  Carpus  Aug.  Hb.  |  Pallantianus*  |  sanctis  |  Draconibus*  (  d.  d. 

Romae  (FlliS  vidit  Henzen).  Hic  collocavi  dubitans  collata  N.  3879  {Nv/i(prj 
/JQaxaiva  mulier  quaedam  defuncta  appellatur  VI 2728S.  De  Draconibus  memoratis 
a  Tac.  ann.  H,  44  cogitaverat  Lupius).  Cf.  etiam  FIII S.  1S247.  1SS78.  —  1)  Cf.  supra 
N.  4SSS.  —  2)  Longealii  Dracones  sunt  infra  N.  4080. 


3897    St.»  Staiedi.,  |  V.*  Salviedi.,  |  Pe.'  Pagio.  [  Foucino^  |  aram. 

Trasacci  in  Marsis  ad  lacum  Fucinum  (IX  3847  cf.  p.  770  vidit  Mommsen).  — 
1)  Statios,  2)  Fibios,  3)  Pettios{'i)  (cf.  Bull.  de  corr.  hellSnique  6,1882  p.  326).  — 
4)  C  et  l  litterae  ita  contignatae,  ut  a  G  non  differant.    Intellegitur  Fucinus  lacus. 


C.  Gavius  L.  |  f.,    C.  Veredius*  |   C.  f.  Mesalla*  |   Fucino  v. 
s.  I  1.  m. 

Pescinae  in  Marsis,  non  procul  a  lacu  Fucino  (IX  56S6  aliquoties  ut  videtur 
descripta  saeculis  prioribus).  —  1)  Nomen  non  certum;  variant  auctores.  —  2)  Sie 
traditur.  —  Cultores  Fucini  memorantur  supra  N.  3626. 

8899  ...clo*  et  Lac.  |  Benaco,  |  Successus  Q.  |  Samici  Myrini  |  v. 
s.  L  m.;  I  Q.  Samicius  |  Suc[ce5SMjs  iter.'' 

Rep,  ad  lacum  Benacum  in  vico  S.  Vigilii,  est  Feronae  (F3998  vidit  Mommsen). 
—  1)  Fortasse  numen  epichorium.  —  2)  Successus  votum  solvit  servus,  iteravit 
post  libertatem  adeptam  (Momms.).  Ab  eodem  Q.  Samicio  Successo  positus  est 
titulus  V  3219. 

3900  Ti.  Poppai.  |  Ti.  f.  |  Temavo  |  d.  d.  1.  m. 

In  vico  Montereale  rep.  ad  fluvium  Celina,  ubi  is  ex  Alpi  Feneta  prorumpit, 
ara  Utteris  vetustis  (Pais  380  descr.  Bertolini).  Timavus  fons  sive  fluvius  prope 
Aquileiam  saepe  memoratur  apud  antiqnos,  cf.  Mommsen  CIL.  V  p.  7S.  Titulus, 
qui  scriptus  videtur  vix  post  tempora  Sullana,  dedicatus  est  in  regione  aliquanto 
a  Timavo  remota,  fortasse  a  negotiatore  Aquileiensi  (Momms.). 

3901  P.  Mevius  |  Eutychus  |  aediculam  rest.  |  Sebetho  *. 

Neapoli  (X  1480  descripta  saec.  XFI  a   compluribus  viris  fide   dig7iis).  — 


Tituli  sacri  et  sacerdotam.  —  Namina  aqaaram.  115 

1)  Jn  nummo  Neapolitano  (apud  Sambon  monnaies  de  la  presqu'ile  Italique  p.  H1, 4) 
ad  caput  iuvenile  cornutum  (fluvii)  adscriptum  est  SiTCSiQog.  Nympham  Sebethidem 
memorant  Fergil.  Aen.  7,  7S4  aliique. 

3902  TiberiDO  |  sacr. 

Baschi  inter  Ameriam  et  Tuder,  supra  Tiberim  (XI 4644  Giovanellius  quidam 
descripsit  a.  1714).  —  Tiberinum  habes  praeterea  supra  N.  626.  2152.  —  Foltumo 
flumini  videtur  dedicatus  fuisse  titulus  Eph.  ep.  8,  S76. 

3903  Pado  patr[i].  ' 

Pigognagae  prope  Gonzagam,  10  chil,  ab  alveo  qui  nunc  est  fluminis  Padi 
(Bull.  inst.  arch.  1876  p.  8S  descr.  Atlilius  Portioli  Mantuanus). 

3904  Duri»  I  C.luliu77Pylacles. 

Prope  Portum  (0  Porto)  Portugalliae  (II 2570  semel  descripta  taec.  XVI).  — 
1)  Significatur  sine  dubio  Durius  fluvius. 

3905  Genium  fiaetis,  |  sig[nt(m  oere] um  |  L.  lulius s  | 

[voto\  susc[ep/o]  I rinorura  |  de  salario  suo  annuo  |  ex  x  *  LXII 

cum  base  |  d.  d.  d. 

Prope  Hispalim,  iam  in  ipso  oppido  Sevilla  (II116S  vidit  Huebner). —  1)  Denariis. 

3906  [6r]eni[o]  numinis  |  Caput-amsagae*  |  sacrum,  |  C.  Arruntius  | 
Faustus,  Arrunti  |  Proculi  fllius,  |  magistratus*  |  permisso  ordinis  |  suis  pe- 
cunis  fecit  |  itemque  dedicavit  |  libens  animo. 

In  pago  agri  Cirtensis  Sila  (FIII  S884  vidit  fFilmanns).  —  1)  Ampsaga  flu- 
vius  Cirtam  praeterfluit,  hodie  dictus  Bumel.  Pro  eius  parte  superiore  ab  antiqui* 
habitum  esse  rivum  Bu  Mersug,  qui  prope  Cirtam  in  illum  incidit,  hic  titulus 
doeeU  —  2)  Magister  pagi. 

3907  Savo  et  Ad|sallutae  |  sacr.  |  P.  Ant.  Secundus  |  v.  s.  1.  m. 

Ad  Savum,  non  longe  a  loco  ubi  in  eum  influit  fluvius  Sann,  prope  Saudorfel 
rep.  (III S158  vidit  Mommsen).  Tituli  Savo  et  Adsallutae  vel  etiam  soli  Adsallutae 
dicati  eodem  loco  complures  alii  prodierunt  (III  S15i  cf,  11680.  S156.  III S.  11684. 
1168S;  item  sine  dubio  eodem  loco  rep.  III  S15S).  Adsallutae  vocabulo  significare 
fluvium  Sann  recte  sine  dubio  coniecit  Knabl  Gratzensis. 

3908/9   Savo  Aug.  I  sac.  |  M.  luentius  |  Primigenius  |  et  soci  v.  s.  L  m. 

Scitarjevi  in  Croatia,   in  Savi  alveo  ut  videtur  anHquo  rep.,  nwie  Agram 

(III  4009  p.  1746  vidit  Mommsen). 

3910  Vidaso  |  et  Tianae  |  sacr.  |  Q.  ...  llius  |  [fjulvus  |  v.  ...  s. 

Topusko  in  Croatia  (III  S.  10819  descr.  Ralinka  et  Swoboda).  lisdem  ut  vi- 
detur  numinibus  dedicatus  est  lapis  eodem  loco  rep.  III  5941.  Fluviorum  numina 
fuisse  coniecit  Ihm  arch.  ep.  Milth.  1896  p.  78. 

3911  Danuvio  |  defluenti  |  Ti.  At[ejrius  Ca[/]|linicus  v.  s. 
Aquinci  (Ofen)  rep.  (111  5416  vidit  Mommsen). 

3912  in  h*  d-  d>  I  L  o.  m.  et  Danu;vio  ex  votjo  Primanus  {  Secundi 
V.  s.  1.  1.  I  Muciano  et  Fabi| [ono  cos.^] 

Ad  Danuvium  loeo  dicto  Riutissen  (inter  Ubn  et  Biberach)  (III 5865  aliquoties 

deacripta).  —  \)  A.  201. 

8* 


116  Caput  XI. 

3913  I.  0.  m.  I  et  Genio  lojci  et  Rheno  Cl.  Mar|cellinus  b.  [/".]  |  cos.^ 
V.  s.  1.  m.,  I  imp.  Commodo  |  VI  cos.''' 

Remagen  rep.  (Brambach  647  semel  descripla).  —  1)  Beneficiarius  consularis. 
—  2)  ^.  490.  —  yiUus  titulus  [/^]lum.  Rheno  dicatus  est  XIII S23S  =  Inscr.  Helv.  271. 

3914  Abnobae  |  Q.  Antonius  |  Silo  7  leg.  I  A|diutricis  et  |  leg.  II  Adiu- 
tri|cis  et  leg.  III  Aug.  |  et  leg.  IIII  F.  f.  1  et  leg.  XI  C.  p.  f.  |  et  leg.  XXII 
P.  f.  D.»  I  V.  s.  1.  1.  m. 

Prope  Roethenberg  (a  Roitweil  sive  Aris  Flaviis  inter  septr,  et  occidentem  ver- 
sus)  rep.,  nnnc  Stuttgart  (XIII 6S37  =  Brambach  4626  vidit  Zangemeister).  —  1)  Piae 
fidelis  Domitianae  (cf.  supra  N.  2279  not.  2). 

3915  in  h.  d.  d.  |  Deanae  Abnjobae  Cassiajnus  Casati  |  v.  s.  1.  1.  m.  | 
et  Attianus  |  frater,  Fal|con.  et  Claro  |  cos.' 

In  monte  Abnoba  (Schwarzwald)  prope  Miihlenbach  (inier  Haslach  et  Hornberg) 
rep,,  nunc  Freiburgi  (XIII 6283  =  Brambach  1685  descr.  Buecheler).  —  1)  A.  493. 

Alias  deae  Abnobae  vel  Dianae  Abnobae  inscripiiones  in  eadem  regione  re- 
pertas  habes  ap.  Brambach  1634.  1680. 1690  (=  XIII 3334. 6326. 6332).  —  Arduinnae 
dicatos  titulos  vide  infra  in  capite  de  numinibus  peregrinis. 

3916  Vosego  I  Maxsiilminus  {sic)  \  v.  s.  1.  1. 

Bergzabern  (Bayr.  Pfalz)  rep.  (XIII  6080  =  Brambach  1784  semel  descripta 
saec.  XFI). 

3917  Vo[se^]o  sil.  s.'  Adnam|us  Nertomari  fil.  |  v.  s.  1.  m.  (imago  dei 
arcum  ut  videiur  et  pharetram  tenentis), 

Zinsweiler  in  Alsaiia  rep,  (XIII 6027  =  Etudes  dSdiees  a  Mr.  Leemans  p.  246 
descr.  Zangemeisier).  —  1)  Fosego  silvesiri  sacrum,  In  alio  lapide  eiusdem  re- 
giones  extat  Vosego  sil.  (Zangemeisier  l.  c.  p.  239). 


3918    Carminia  L.  f.  |  Prisca  |  Histriae  Terrae  |  v.  s.  1.  m. 
Parentii  in  Histria  (V  327  vidit  Mommsen). 


3919  Histriae  f^num  |  ab  C.  Vibio  Var6  patre  inch6atum  |  Q.  Cae- 
sius  Macrinus  perfecit  et  dedicavit. 

Rovigni  in  Hisiria  rep.,  est  Veronae  (V  309  vidit  Mommsen).     Gemellus  esi 
titulus  Fortunae  eodem  loco  ab  eodem  Q.  Caesio  Macrino  positus  (V  508). 

3920  Daciis  |  tribus  et  |  Genio  leg.  XUI  G.  |  M.  Caelius  |  lulianus  | 
tr.  1.  c*  d.  d. 

Apuli  (Carlsburg)  rep.,  nunc  Clausenburg  (III 993  vidit  Mommsen).  —  l)  Tri- 
bunus  laiiclavius. 

Terram  Daciam  habes  etiam  supra  N.  1860. 

3921  diis  deabus  |  Daciarum  |  et  Terr[ae]  . . .' 

Apuli  (Carlsburg)  rep.  (III  996  p.  4590  vidit  Domaszewskius).  —   1)  Titulus 
imperfectus  reUctus. 

3922  I.  0.  m.  I  et  ceteris  diis  |  deabusque  imjmortalibus  et  Dalciae,  | 
pro  salute  domi[ni  n.  M.  Aur.  Antonijni  Pii  Felicis  Aug.  n.,  |  C.  Aur.  Si- 


Tituli  sacri  et  sacerdotum.  —  Fluvii.  Montes.  Provinciae.   Viae,         117 

gillius  trib.  |  leg.  XIII  G.*  Anlooini|anae,   prid.  non.  April.  |  Laeto  II  et 
Cerialae  (sic)  |  cos.' 

ApuU  (Carlsburg)  (III 106S  vidit  Mommsen).  —  1 )  Tribunus  legionis  decimae 
tertiae  Geminae.  —  2)  4  Apr.  (natalis  Caracallae)  2i5. 

3923  Caelesti  Augustae  |  et  Aesculapio  Au|gusto*  et  Genio  |  Cartha- 
ginis  et  |  Genio  Daciarum  |  OIus  Terentius  |  Pudens  Uttedijanus  leg.  Augg.  ] 
leg.  XIII  Gem.,  leg.  |  Augg.  pro  praet.  |  [prjovinciae  Rejtiae  (sic). 

Apuli  (Carlsburg)  rep.,  est  Findobonae  (III  99S  vidit  Mommsen).  —  1)  Cae- 
lestis  et  Aesculapius  dii  sunt  proprie  Carthaginienses  (Mo.), 

3923^  dis  et  Genio  |  provinciae  |  Pannoniae  |  C.  Val.  Pudes  (sic)  \  leg. 
Aug.  pr.  pr.* 

Aquinci  rep.  (III  S.  10S96  vidit  Domaszewskius).  —   1)  Cf.  supra  N.  SiSI. 

3924  Numini  Mau|retaniae  et  |  Genio  ther|marum  gra|tias  ago. 
Saldis  (Bougie)  in  ora  Mauretaniae  (FIII  8926  vidit  fFilmanns). 

3925  Urbi  Rome  |  L.  Cassius  |  Marcelli|nus*  leg.  |  Aug.  pr.  pr.,  | 
cos.  des. 

Aquinci  (III  S.  10470  Domaszewski  vidit  ectypum).  —  1)  Fortasse  idem  Cas- 
sius  Pius  Marcellinus,  qui  fuit  quaestor  designatus  et  quindecimvir  sacris  faciundis 
a.  20i  (act.  lud.  saec.  Sever.,  cf.  eph.  ep.  8  p.  292). 

3926  Urbi  Romae  aeternae  Aug.  |  resp.  municipi  Severiani  Anto|ni- 
niani  hberi  Thibursicensium  |  Bure. 

Thibursici  Bure  provinciae  Africae  (VIII  4427  partem  dimidiam  vidit  Wil- 
manns). 

3927  lovi  optijmo  maximo,  |  diis  deabus|que  inmor|talibus  et  (  Ro- 
mae  |  aeternae  |  Locrenses. 

Locrit  (Gerace)   (X  16  vidit  Mommsen). 


3928  L  0.  m.  |  et  viis  semitjibusque  |  pro  salute  sua  |  Q.  Sabinius  | 
Asclepiades  |  v.  [».]  1.  m. 

Prope  Radstadt  loco  dicto  Taurach,  iam  Sahburgi  (III SS24  vidit  Mommsen). 

3929  deo  qui  vias  |  et  semitas  com  mentus  est'  T.  Irjdas'  s.  c'  f. 
V.  1.  1.  m.^  I  Q.  Varius  Vitajlis  \b.  /".]  cos.^  aram  |  sacram  resti|tuit,  |  Apro- 
niano  et  Brajdua  cos.® 

Apud  Thomburgh  (Thornborough)  super  Swale  comitatus  Eburacensis  rep. 
a.  1620  (FII  271  semel  descripta).  —  1)  Versus  est  senarius,  cf.  Buecheler  carm. 
ep.  n.  23.  —  2)  Nomen  fortassc  non  recte  exceptum.  —  3)  Singularis  consularis.  — 
4)  Fecit  votum  libens  laetus  merito.  —  5)  Beneficiarius  consularis  (b.  f.  in  apographo 
corruptum,  sed  agnoscitur).  —  6)  A.  191. 

3930  Biviis  Triviis  |  Quadruviis  |  ex  voto  suscepto  |  posiit  Primius  | 
Victor  I  V.  s.  1.  1.  m. 

Spirae  olim,  postea  Rottweil  (XIII 6096  =  Brambach  164S  descr.  Haug).  Prae- 
terea  iisdem  numinibus  dicali  sunt  tituli  Aventicenses  XIII  S069.  S070  (—  inscr.  Helv. 


118  Caput  XI. 

167. 138),    Lingonensis  XIII S6S1  =  Orell.  2103,  Rhenani  non  pauci;  solis  Quadriviis 
II1 1140. 1440  cet.  Rhenani  Brambach  166. 330. 1419  cet.  cf.  etiam  supra  N.  S374.  S6SS. 

3930»  Bibis  Tribis  Quadr[t]vii[s]  |  lul.  Bellicus  v[e/]e|ra  leg.  XXII  P. 
p.  f.  I  V.  s.  1.  1.  m. 

Moguntiaoi  (Brambach  1107  vidit). 

3930^    diis  Quadrubis  vicalni  Bibienses*  |  d.  s.  p. 
Sandweier  (prope  Baden-Daden),  iam  Carlsruhe  (XIII 6513  =  Brambach  1676 
vidit  Zangemeister),  —  1)  Ficani  hi  Bivienses  praeterea  non  memorantur. 

3931  Quadrivi[js]  |  circumsaeptum  |  et  portam  ex  vo|to  suscepto  |  C. 
Crispinius  |  Cladaeus  publijcanus'  v.  s.  m. 

Coblenz  (Eltester  Ann.  Rhenan.  30\31,  1871  p.  293).  —  1)  Stationem  illo  loeo 
fuisse  vectigalibus  exigendis  coniecit  Huebner  ann.  Rhen.  SSj4,  187S  p.  16S  not,  S. 


3932  Tempestati  |  sacr. 

Monteroduni  inter  Venafrum  et  Aeserniam  (X  4846  vidit  Dressel). 

3933  Tempestatibu[s]  |  M.  Laberius  C.  f.  |  dat. 

Lanuvii  (Civita  Lavinia)  (XIV  209S  vidi).  —  Aedes   Tempestatium  urbana 
memoratur  supra  N.  S. 

3934  lovis  I  Tempestati. 
3934*  Neptuno. 

Prope  Bononiam  in  vieo  S.  Giorgio  di  Piano,  cippi  duo  (Brizio  Notisie  degli 
scavi  1891  p.  21.  1892  p.  12). 

3935  Ventis  |  bonarum  |  Tempes|tatium  |  potentibus,  |  leg.  III  Aug.,  | 
dedicante  |  Q.  Fabio  Catullino  |  leg.  Aug.  pr.  pr. 

Prope  Lambaesim  rep.  (VIII  2610  vidit  Renier).     Una  repertus  est  titulus  ge- 
mellus  supra  N.  5061,  ubi  conferas  velim. 


3936    Ingenua  |  Ventis  |  v.  s.  1.  m. 

Prope  Auch  Aquitaniae  rep.  (XIII  441  semel  descripta), 
Ara  Ventorum  est  supra  N.  5279.     Titulus  Volcano  et  Ventis  dedicatus  supra 
N.  5294. 


3937  Soli  I  Q.  Aradius  Rufinus  |  cos.*  |  votum. 

3938  Lunae  |  Q.  Aradius  RuQnus  |  cos.'  |  votum. 

Prope  Thuburnicam  provinciae  Africae  (VIII  S.  14688.  14689  vidit  Cagnat). 
—  1)  Fortasse  consul  a.  p.  Chr,  516.  De  Aradiis  Rufinis  cf.  Henzen  CIL.  VI  p.  567, 
Schmidt  VIII  I  n. 

3939  Soli  et  Lunae  L.  Tulcidius'  Perennis  leg.  Aug.  pr.  pr.  pro- 
vinciae  Lusitaniae. 

Prope  Olisiponem  (II  238  p.  695,  bis  descripta).  —  1 )  Sic  alter  ex  descripto- 
ribus,  Gestius  Acidius  alter;  fortasse  intellegiUtr  filius  Perennis  praefecU  praetorio 
sub  Commodo. 

3940  Soli  invic|to  et  Lunae  |  aeternae  |  C.  Vetti  Ger|mani  lib.  |  duo 
Parajtus  et  Her|mes  dederunt. 


Tituli  sacri  et  sacerdotam.  —  Tempestas.  Yenti.  Sol.  Lana.  Caelas.        119 

Romae  (FI 7SS  vidit  HeTuen).  —  j^Uut  iitubis  Soli  et  Lunae  dicatut  Mf  mpra 
iV.  /774,  Soli  Lunae  Apollini  Dianae  N.  U18. 

3941  (protomae  Solis,  Lunae,  Silvani)  Soli,  Luoae,  Silvano  |  et  Genio 
cellae  |  Groesianae  |  M.  Scanianus*  |  Zosa  ex  viso  |  posuit. 

Romae  (H  706  vidit  Henzen).  —  1)  Cf.  Fl  25542.  25971.  27265  cet. 
Soli,  Genio,  Lunae  dicatut  est  t.  Lotuonnensis  inscr.  Helv.  1SS. 

3942  Soli  iuvanti  |  L.Volumnius  |  Horatianus  |  sodal.  Aug.,  praet.  urb. 
Pyrgis  in  ora  Etruriae,  iam  Romae  (XI  5711  vidit  Henzen). 


3943  Soli  deo  I  Sex.  Cornel.  Antiochus  |  stellam  |  et  fructi|fer.^   ex 
vis.  I  lib.  pos. 

Salonis  rep.  a.  188i  (III S.  8686  vidit  Hirschfeld).  —  1)  Fortasse  arbor  fimcti- 
fera  intellegenda  (Hirschf.), 

3944  Soli  sacr.  |  G.  Ducenius  |  C.  lib.  Phoebus,  |  filius  Zenonis,  |  nalus 
in  Suria  |  Nisibyn',  liber  |  factus  Romae,  |  ex  visu  |  v.  s.  I.  m. 

Romae  (FI 700  vidit  Smetius).  —   1)  Intellegitur  Nisibis  civitas  Mesopotamiae. 

3945  (dea  curru  vecta)  Lunae  Augustae  sacru  |  Tuccius  Flavius  Fla. 
fil.  I  .  .  .  .  rni  .  .  .  Fortunatus  | atur. 

Sitifi  in  Mauretania  (FIII  84S7  vidit  Creully  auctor  non  indiligeru). 

3946  Lunae  |  luciferae  |  C.  lul.  Varianus  |  mag.  d.  d. 

Apuli  (Carlsburg)  in  Dacia  (III  1097  vidit  Mommsen). 

Titulus  Dianne  Luciferae  et  Lunae  dedicatus  est  supra  N.  S247. 


3947  Lunae  Marti  .  •  .'  |  Fruticiae  Thy[me/esJ'  |  rogatu  |  M.  Stati- 
nius  Dor[m]. 

Aquileiae  (F  79i  cf.  p.  1024).  —  1)  Sic  duo  testes  boni,  nunc  M  tantum 
superest.  Mommsen  cogitavit  de  Luna  Martia,  scilicet  quae  festum  diem  haberet 
mensis  Martii  postremum  (cf.  CIL.  I  ed.  2  p.  S14).  —  2)  Eadem  Fruticia  Thymele, 
M.  Statinii  Dori  uxor,  Matri  deum  posuit  titulum  infra  N.  4101. 


3948    Caelo  aeter|no  |  Attia  Compse  |  P.  f.  |  et  Atilia  Victo|ria  gra- 
tias*  I  d.  d. 

Roinae  (VI  8S  vidit  Reifferscheid).  —  1)  Fidetur  inserendum  esse  agentes. 


3949  (luppiter,  a  d.  eius  Minerva,  a  s.  luno,  horum  omnium  partes  inferiores 

tantum supersunt)  optumus  maximus*..|  Caelusaeternus*,  Iupp[t]jter*,  lunoni 
reginae,  |  Minervae,  iussus  Iiben[s]  |  dedit  pro  salutem  suam  |  M.  Modius 
Agatho  et  pr[o]  |  Fausti  patroni  hominis  e[ancft  ?]  |  et  Helpidis  suaes  cum  s[uts]. 
Romae  rep.  in  monte  Caelio  (FI  81  detineavit  Pighius  in  codice  Berolinensi, 
unde  repetivit  Cumont  monuments  relatifs  au  culle  de  Mithra  p.  2S4).  Vna  rep.  est 
titulus  Mithrae  ab  eodem  homine  dicatus  (FI 82).  —  1)  Hoc  postea  adiectum  esse 
puto  et  coniungendum  cum  lovis  nomine.  —  2)  Requiritur  easus  tertitu. 

3950  Caelo  aeterno,  |  Terrae  matri,  |  Mercurio  |  menestratori  |  sac- 
rum  posuit  |  L.  Octavius  L.  f.  |  Verus  et  |  Octavia  Euhodia  |  mater. 

Romae  (FI  84  vidil  Henzen). 


120  Caput  XI. 

3951  Terrae  matri  s.  |  A.  Hortensius  Cerdo  deae  piae  |  et  conser- 
valrici  meae. 

Romae  rep.  a.  1872  in  agro  Ferano,  epistylium  aediculae  (Fl  37S1  meliusque 
510SS ;  imaginem  aediculae  dedil  C.L.  Fiscontius  bull.  municipale  4872  tab.  III).  — 
Alium  titulum  Terrae  matri  in  urbe  Roma  dicatum  dedimus  supra  N.1S22;  alius 
est  VI  771. 


3953  Terrae  matri  |  C.  Baebius  C.  f.  Pal.  |  Antiochianus  |  eq.  p., 
decur.  Aquil.,  et  |  C.  Baebius  Antiochus'  |  Illlllvir  Aquileiae,  |  ius  IIII 
liberorum  |  consecutus^  |  ex  voto. 

Prope  Aqtiileiam  rep.  (Pais  n.  169  qui  vidit).  —  1)  Pater  ut  videtur  Antio- 
chiani;  nominari  voluit  post  filium,  utpote  condicionis  libertinae.  —  2)  Cf.  supra 
N.  1910  not.  3. 

3953  \Iovi\  \  (rota)  et  Terrae  |  matri. 

Prope  Nemausum  loco  dicto  Clarensac  (XII  4140  servavit  Seguier).  Similis 
fuit  XII  S071. 

3954  I.  0.  m.  |  et  lunoni  |  et  Tere  (sic  videtur)  matri  |  [sa]cr.  |  . . . . 

Aquinci  rep.  (III  S.  104S1  vidit  Domaszewskius). 

3955  Terr.  matr.  |  et  m.*  Priscille  |  ob  commen|datam  et  |  restitu|tam 
fidem,  I  Ael.  Strato|nicus  v.  s.  1.  m.  ]  Brigeti. 

Brigetione  (0'-Szony)  rep.  (III  S.  11009  vidit  Domaszewskius). —  1)  Memoriae. 
—  Haec  eodem  iure  inter  sepulcrales  collocari  potuit. 

3956  deae  Telluri  |  sacrum  |  M.  Aurelius  |  Threptus  |  fecit. 
Romae,  postea  Reate  (FI  769;  Fabretti  697,  184). 


3957  Telluri  Genelrici  res  publica  Cuicul[t]tanor.  templum  fecit;  |  C. 
lulius  Lepidus  Tertullus'  leg.  Aug.  pr.  pr.  dedicavit;  |  simulacrum  deae 
acrolithum  Ti.  lulius  Honoratus  pont.,  fl.  pp.^  dono  dedit. 

Cuicul  in  Numidia,  iam  Parisiis  (FIII  8S09  vidit  Wilmanns).  —  1)  Legatus 
Numidiae  fuit  circa  annum  194  (FIII  S.  17726).  —  2)  Flamen  perpetuus. 

3958  Telluri  Gilvae^  Aug.  |  sacr.  C.  Arrius  ]Ne|potis  fil.  Sabinius 
Papir.  I  Datus  aedil.,  sacer.  iteu^  (  .  .  .  u 

Calamae  in  Numidia  (FIII  SSOS  semel  descripta).  —  1)  Cognomen  Telluris 
obscurum.  —  2)  Fortasse  latet  vocabulum  Telluris. 

3959  Telluri  et  Cereri  Aug.  sac.  |  Aebuti  Saturninus  et  Victor,  T. 
Aebuti  f.,  I  ianuam  cum  suis  o[r]namentis  sua*  p.  f.  id.  q.  d.'' 

In  Africa  loco  dicto  BuDjelida  (FIII S.  12322  vidit  Schmidt).  —  1)  Primum 
quadratarius  scripserat  suis.  —  2)  Pecunia  fecit  idemque  dedicavit. 

3960  Terrae  matr[t],  |  Aere  curae',  Ma|tri  deum  magjnae  Ideae,  | 
Popilia  M.  fil.  I  Maxima  taurolbolium  aram  |  posuit,  movit^  |  fecit. 

Thibili  Numidiae  rep.,  nunc  Parisiis  (FIII  SS24  vidit  fFilmanns).  —  1)  Sic 
scriptum  est,  cum  puncto  inter  aere  et  cuiae  vocabula  (cf.N.S968).  De  Aerecura  sive 
Era  dea  egerunt  Mommsen  Arch.Anzeiger  186S  p.  88*seq.;  Gaidoz  revue  arch.  sSr.  III 


Tituli  sacri  et  sacerdotam.  —  Terra  mater.    Aerecara.  121 

vol.  20,  1892  p.  198  seq. ;  Maass  Orpheus  p.  220  not.  27.  —  2)  TauroboHum  movere  est 
etiam  in  aliis  titulis  Matri  deum  dicatts  (infra  N.  4118.  4157.  41S8). 

o9ol  (in  tribunali  sedent  vir  barbntus  et  mulier  velata ,  quibus  adseriptum) 
Dispater,  Aeracura  *,  (adstantibus  tribus  figvris  vetatis,  quarum  media  barbata, 
reliquae  feminae)  Fata  divina.  (Ante  tribunal  Mercurius)  Mercurius  |  nUDtius 
(praecedens  mulieres  duas  velalas)  Vibia ,  Alcestis.  —  (A  sinistra  pieturae  eiut 
quae  praecedit:  Pluto  mulierem  rapiens,  praecedente  Mercurio)  abreptio  Vibies 
et  disceusio  —  (A  dexlra  eiusdem  piciurae:  convivium  septem  hominum,  quorum 
tres  apices  in  capitibus  gestant)  septe  pii  sacerdotes  (uni  adscriptum  nomen) 
Vincentius.  —  (Sub  prima,  inter  reliquas  duas  picluras:  mulier  velata  per 
p  portam  apertam,  cui  superscriptum)  inductio  Vibies  (adducitur  a  iuvene  coro- 
nato)  angelus  |  bonus  (ad  homines  sex  discumbentes,  quibus  superscriptum)  bo- 
norum  iudicio  iudicati  (uni  nomen  adscriptutn)  Vibia.  —  (Supra  arcum,  sub 
quo  omnia  leguntur  quae  praecedunt)  [Viijncenti  hoc  ofpMs]  .  .  quetes^  quot 
vides.  Plures  me  antecesserunt;  omnes  expecto.  |  Manduca,  vibe,  lude'  e 
beni  at  me.    Cum  vibes,  bene  fac;  hoc  tecum  feres^  | 

Numinis  antistes  Sabazis  Vincentius  hic  e[st, 
q]u'i  sacra  sancta  |  deum  mente  pia  co[/M?]t.^ 
Romae  ad  viam  Appiam,  picta  haec  sunl  in  cubiculo  subterraneo,  quod  co- 
haeret  cum  coemeterio  christiano  quod  dicitur  S.  Praetextati  (FI  142  edidit  Gar- 
ruccius  tre  sepolcri  con  pitture  appartenenti  alle  superstizioni  pagane  [Neap.  1862] 
p.  4  seq.,  cf.  de  Rossi  bull.  inst.  arch.  18S3  p.  87  seq.,  repetivit  Garruccius  storia 
deW  arte  cristiana  VI  tab.  494  cf.  p.  171  seq.).  Quomodo  picturae  dispositae  sint, 
apparct  ex  tabula  ap.  GuTTuccium  storia  t.  c.  493  fig.  2.  —  1)  Abracura  primum 
edidit  Garruccius;  sed  pari  iure  aerecura,  id  quod  requiritur,  legi  posse  de  visu 
rettulerunt  Mommsen  et  de  Rossi  (cf.  arch.  Anzeiger  186S  p.  89*).  —  2)  Quid  subsit, 
obscurum.  —  3)  Cf.  Maass  Orpheus  p.  210  not.  S.  —  4)  Claiisula  iambica;  cf. 
Buecheler  carm.  epigr.  ad  n.  1517.  —  5)  Buecheler  l.  c. 

3962  (a  sinistra)  Diti  |  Patri  |  sacr.  I  (a  dextra)  Erae  I  sacr.  (in  medio) 
lucum  I  maceriem  aras  |  molem  [s]edilia  |  Q.  Cer[y]onius  |  Chr[y]seros  ] 
acc.  cos.*,  IIHIIvir  |  Florentia  |  fecit. 

Aquileiae  ut  videtur  rep.  (V  8970^  nescimus  a  quo  descripta).  Hunc  quoque 
titulum  ut  eum  qui  praecedit  ad  sepulcrum  perlinuisse  apparet.  —  1)  Accensus 
consuli. 


3963     Herae  |  sacr. 

In  Histria  rep.  loco  dicto  Ceppich  (V  8126  descr.  Luciani). 


3964  Haerae  dominae  |  Sextilia  Propontis  |  pro  salute  et  |  reditu  | 
filiorum  suorum  |  v.  1.  s. 

In  Histria  meditetranea  rep.  loco  dicto  Racizze  (F  8200  vidit  Pais  suppL 
Ital.  1  n.  48). 

3965  OlaciUa  |  Matrona  |  Herecure  (sic)  \  v.  s.  1.  1.  m. 
Rottenburg  rep.,  est  Stuttgart  (XIII 65S9  =  Brambach  1658  vidit  Zangemeister). 


122  Caput  XI. 


[Diti  patr]\  \  et  Aerecurae  [  M.  Aurelius  |  [S]caurus'  ]  vet.  ex 
voto  I  V.  s.  1.  m. 

Gradi  prope  Aquileiam  (F  725  viderunt  Pais  et  Gregorutti,  cf.  CIL,  tuppl. 
Ital.  I  n.  62).  —  1)  Scaurus  Cortenovis  et  Gregor. 

3967  (deus  et  dea  sedentes)  in  h.  d.  d.  d.  s.*  Aericur.  et  Diti  pat.  I  Veter. 
Paternus  et  Adie.  Pater.'' 

Sulzbach  (prope  Ettlingen)  rep.,  est  Carlsruhe  (XIII  6522  =  Brambach  1679 
vidit  Zangemeister).  —  \)  In  honorem  domus  divinae  deae  sanctae.  —  2)  Adiec- 
tia  (?)  Patema. 

3968  D.  P.  et  Ae.  C  |  Caes.  Iust|us  et  Fla.  |  Fronto  |  v.  s.  1.  m.,  | 
sac.  I  Fl.  Salvino,  |  a  suo  sta.^ 

Carnunti  (III 4395  cf.  III S.  H087  viderunt  Mommsen  et  Kubitschek).  —  1)  Diti 
Patri  et  Aerecurae  (Mo.).  —  1)  A  suo  statuerunt  (Kvh). 


3969   Androni|cus,  Hermae  |  Ti.  Claudi  Caelsaris  servi  | 

vicarius,  |  Diti 

p.  V.  s.  1  1.  m. 

Romae  (FI  458  vidit  Mommsen), 

3970    Diti  patri  et  |  Proserpinae  |  sacr.  |  lulia  Flora 

1  pro  salutem  | 

suam  et  suorum. 

Stuttgart  in  museo  (Brambaeh  2025  qni  vidit). 

3971  Diti  patri  et  |  [P]roser|pinae  Reg[j]n.  |  Q.  Sab.  Vital.  pr.  Au- 
gus|talium^ 

Arder  in  Serbia,  ubi  fuit  Ratiaria  (III  S.  8084  meliusque  ib.  42646).  — 
1)  Primus  Au^ciistoHum,  cf.  X  S425.  7S41. 

3972  Plutoni  et  |  Proserpinjae  Flavia  |  Veneria  |  Bessa  ex  |  visu 
aedem  |  d.  s.  p.  v.  s.'  1.  m. 

Augustae  Findelicum  (III  5796  vidit  Mommsen).  Plutoni  et  Proserpinae  di- 
catus  est  etiam  titulus  Vienneimis  XU^AH^Ti.  —  1)  IS  lajiis. 

3973  iussu  Proserpinae  |  L.  Calventius  L.  1.  Festus  |  aram  posit  | 
sacrum. 

Patavii  rep.,  est  Veronae  (V 2804  vidit  Mommsen). 

Falsi  sunt  tituli  qui  ferebantur  Proserpinae  servatricis  Orell.  4474  (=  XII 
258*).  II  445. 

3974  Q.'  Vibull[m]s  L.  f.  Q.  n.,  C.  Cincius  C.  f.  Paul.  Illlvir.  i.  d.,  | 
signum  Proserpinae  reficiundum  statuendumque  arasque  |  reficiundas  ex 
s.  c.  curarunt  m  DCCnI^XX;  mag.^'  fuere  Helvia  Q.  f.,  Orbia  M.  f. 

Fibone  rep.,  est  Neapoli  (X  59  vidit  MomTnsen).  —  1)  Incertum  utrum  Q 
fuerit  an  L  an  C.  —  2)  magistrae. 

3975  Chrestion  Aug.  lib.,  proc.  |  insularum  Melit.  et  GauL,  |  co- 
lumnas  cum  fasti[fli]iis  |  et  parietibus  templi  deae  |  Proserpinae  vetu[sfafe 
in\  I  ruinam  in[mtn]enti[5]  resjtituit,  simul  et  pilam  |  inauravit. 

Melitae  (X  7494  partem  vidit  fVilmanns). 


Tituli  sacri  et  sacerdotum.  —  Dis  pater.  Proserpina.  Deus  aeternus.      123 

3976  NumiDibus  Aug.  |  fanum  Plutonis  |  Aadecamuleo|ses*  de  suo 
pusuer. 

Rancon  in  agro  Lemovicum  (Limousin)  (XII1 1449  ad  imaginem  quam  edidil 
Aemilitu  Esperandieu).  —  1)  Andecamulum  videtur  pagus  fuisse  Lemovicum. 


3977  deo  I  aeterno  |  pro  salute  |  L.  Stati  |  Candidiani  |  L.  Statius 
Fortunajtianus  et  Novia  CaDJdida  v.  s.  \.  m. 

3978  d.  a.'  I  (proiome  dei  barbati)  |  ob  votum  |  susceptum  |  et  iupetra- 
tum  I  domiui  sui  |  Hyginus  |  Catili  v.^ 

Aquileiae  rep.  (Archeografo  triestino  iS,  4887  p.  S07.  208  descr.  Gregorutti). 
—  1)  Deo  aetemo.  —  2)  f^ema,  explieat  editor. 

3979  deo  mag|no  aetern.  |  L.  Statius  Di|odorus,  quot  |  se  precibus  | 
compotem  |  fecisset,  |  v.  s.  1.  m. 

Feronae  (f^  5221  vidit  Mommsen). 

3980  deo  aet.  |  exaudit.^  |  Antonius  |  Valens  |  somnio  |  monitus  | 
pro  sal.  sua  |  suorumq.  omnium  |  et  viciniae. 

Terzi  prope  Aquileiae  rudera  rep.  (V  8208  vidit  Mommsen).  —  1)  Ex- 
auditori. 

3981  deo  aeter|no  pro  sal.  d.  |  n.  Sev.  k\lex\andriy  P.  f.  Aug.  et 
[lul.  j  itfamejae*  Aug.  mat.  Au.,  vot.  |  red.  1.*  Cosmus  pr.  |  sta.'  Spon- 
dilla  synag. 

Duna-Pentele,  ubi  fuit  Intercisa  Pannoniae,  iam  Pestint  (III S327.  III  S.  10501 
vidit  Mommsen).  —  1)  Alexandri  et  Mamaeae  nomina  erasa.  —  2)  Fotum  reddit 
libens.  —  2)  Praepositus  stationis  (quae  sequuntur,  obscura  sunt). 

Inscriptiones  deo  aetemo  dicatas  composuit  Cumont  revu»  arch.  1888  t.  41  p.  192. 


3982  du  Ttarglioi  \  ex  6racul6. 

3983  ^Ad^cvat  I  anoTQOTtaLai  \  ex  6rciculo. 

3984  idTtwauaxolg  \  d^eolg  \  ex  6r^culo. 

Romae,  cippi  marmorei,  duo  cerle  (N.  5983/4)  |  reperti  in  foro  ad  columjiam 
Phocae  (FI 427.  106.  103,  hos  hodie  quoque  extantes  in  foro  Romano  vidit  Henzen, 
illum  in  ecclesia  quadam  non  longe  a  foro  distante  soliis  ut  videtur  descripsit 
Smelius  saec.  Xyi). 

3985  diis  I  custodibus  |  C.  lul.  Aur.  |  lulianus  |  a  mil.'  |  d.  d. 
Romae  rep.  in  campo  Marlio,   ubi  iam  dicitur  via  del  Pavone  (Notixie  degli 

scavi  1887  p.  17).  —  l)  A  militiis  (cf  N.  2732  not.  6). 

3986  dis  I  conservatorib.  |  pro  salute  |  Arriae  suae  |  M.  Nonius  | 
Macrin.'  |  consecr. 

Toscolani  ad  lacum  Benacum,  deinde  f^eronae  (f^  4864  vidit  Mommsen).  — 
1)  De  hoc  homine  cf.  Mommsen  CIL.  f^p.  559.  Pater  videtur  fuisse  M.  Nonii  Arrii 
Muciani  supra  N.  1148. 


124  Caput  XI. 

3987  deis  I  Ambrosialibus  |  . .  Vettius  Primus  |  d.  d.  1. 

Clusii  (XI  2093  vidit  Bormann  praeter  paucas  litteras  nuper  ut  videtur  de- 
perditas). 

3988  (in  eorona)  KvQt  \  %alQB  (deinde)  deo  amabili  |  sacr.  I  Aelia 
Ehorte  (sic)  |  fecit. 

Romae  (VI H2  =  Inscr.  Gr.  Sicil.  Ital.  939  saepius  descripta  saec.  XVI/XFII). 

3989  lucus  I  sacer  |  deae  |  Satrianae. 

Romae  (VI  Hi  cf.  50693  aliquoties  descripta  saec.  XVI). 

3990  dis  dea|busq.  |  Urbisalvijensibus  |  T.  Flavius  |  Maximus  |  proc. 
Aug.  I  ab  orient.*  |  donum  |  misit. 

Urbisalviae  (IX  3329  vidit  Nissen).  —  1)  Intellege,  Maximum  ab  Oriente,  ubi 
degebat,  donum  misisse  diis  patriis. 

3991  diis  propitiis,  |  Mactinii  |  vivatisl  (In  latere)  Dedicata  VIII  idus 
Maias  |  Marcellino  et  Probino  coss.' 

Romae  (VI  108/9  inscriptionem  frontis  vidit  Knibbe  aucior  accuratus).  — 
1)  A.  341.    Ad  hanc  fictae  sunt  inscriptiones  VI  3,  5377*. 

3992  intrantibus  hic  deos  |  propitios  et  basilic[ae]  |  Hilarianael  (infra 

oculus  humanus  lancea  perfossus,  in  quem  invehuntur  varia  animalia.) 

Romae  rep.  a.  1889  in  monte  Caelio,  pavimentum  tessellatum  (Hiilsen  Roem. 
Mitth.  1891,  109;  imago  est  bull.  com.  1890  tab.  I.  II,  quam  repetivit  Bienkowski 
Eranos  Vindob.  p.  286).  —  De  octilo  maligno,  et  quomodo  ab  anliquis  effingi 
solilus  sit,  post  lahnium  dixit  Bieiikowski  l.  c. 

3993  votis  omnibus  |  caelestibus  |  consentientibus  |  benevertenti- 
busq.  I  L.  Parius  |  Hermes. 

Tradate  in  agro  Mediolanensi  (V  3654  bis  fortasse  descripta  saec.  XV/XVI). 

3994  Numini  j  deorum  |  d.  d.  |  Q.  Naevius  |  Carpus. 
Frascati,  sed  Romae  fortasse  rep.  (VI  359.  XIV  2382  bis  descripta). 

3995  Vi  divinae  |  sacrum  |  C.  Vettius  C.  f.  |  Gavolus.  (In  latere)  Vi 
divinai  |  sacrum.    (In  alio  latere)  Vi  divinae  |  sacrum. 

Aquileiae  rep.,  postea  Venetiis  (V  857  ad  exemplum  quod  exhibet  Pighius  in 
codice  Berolinensi). 

3996  C.  Hosidius  Marlcianus  cum  suis  |  (intra  coronam)  Pantheo  j 
sacrum. 

Romae  (VI  337  descr.  Metellus  et  Smetius).  —  Aliam  inscriptionem  Pantheo 
in  urbe  dedicatam  dedimus  supra  N.  1583. 

3997  deo  magno  |  Pantheo  ex  voto  (  posuit  qui  et  sign.',  |  Caesius 
Vitalio.  L.  d.  d.  d.    (Ab  altera  parte)  Qui  v.  0.  (sic)  s.  1.  (  m.*  Viribus*. 

Mediolani  (V  3798  vidit  Mommseji).  —  1)  Signum.  —  2)  Voium  (?)  solvit 
libens  merito.  —  3)  Cf.  N.  3871. 

Signutn  aerenm  pantheum  dis  deabus  dedicatum  habes  supra  N.  2076. 


Tituli  sacri  et  sacerdotum.  —  Pantheum.  Collegium  deorum.  Dii  consentes.      125 

3998  divo  I  Panteo  |  salvis  |  Asteris'  |  L.  Cassius  |  Ingenus  |  v.  s.  1.  m. 
Sestocalende  ad  lacum  f^erbanum  (I.  Maggiore)  (F  SS2S  servavit  Aleiatus) . — 

1)  Asterii  sunt  supra  iV.  i229.  4230,  sed  incerlum  an  hi. 

3999  Pantheo  |  aedem  et  |  aram,  yo|tum,  |  G.  lulius  C.  f.  |  Fab. 
Rufus. 

In  confiniis  Asiae  et  Pisidiae,  loco  dicto  Hassan  Pascha  (III  S.  7038  vidit 
Ramsay). 

4000  di  synnavi. 

In  civitate  Castellana  i.  e.  Faleriis  (XI  5074  descripsit  Smetius). 

4001  coliegio  deo[r.]  |  sacrum  |  L.  Tusidius  Num.  |  I.  d.  d. 
Tavignani  in  Piceno  (IX  S7S0  aliquoties  descripta  saee.  XFIII). 

4002  pro  salute  itus  ac  |  reditus  d.  n.  sanctis|simi [mt;tc|ti* 

Aug.,   aediculam  j  concili  deorum  j  dearumque  |  Aurelius  Faustus  |  prot. 
divini  lateris  j  Aug.  n.*,  ex  visu  deae  |  Valentiae'  |  s.  p.  f.  c. 

OcricuU  (XI  4082  vidit  Bormann).  —  1)  Imperatoris  nomen  cum  parte  se- 
quentis  vocabuli  erasum.  Illud  ex  paucis  vestigiis  in  lapide  relictis  GalUeni  fuisse 
conieceral  Bormann  eph.  ep,  S  p.  121  n.  4,    quod  tamen  coUato  lapide  ipse  reiecit. 

—  2)  Cf.  N.  278S  not.  2.   —   3)  Falentiam  deam  Ocriculanorum  memorat  TertuU. 
apol.  24. 

4003  [deorum  c]onsentium'  sacrosancta  simulacra  cum  omni  lo[ct 
totius  arfornafJoJQe,  cultu  in  i[ormam  antiquam  restituto,  I  7]ettius  Prae- 
textatus  V.  c.  pra[e/ecfus  M]rbi'  [reposuit],  \  curante  Longeio  ..  [v.c,  c]on- 
sul[art  operum  publicorum?]. 

Romae,  in  epistyUo  porticus  detectae  ad  forum  sub  tabulario  a.  18S4  (V1 102 
vidit  Henzen).  De  ruderibus  porticus  iUius  cf.  lordan  top.  I  2  p.  567.  —  1)  Duo- 
decim  deorum  consentium  imagines  auratas  ad  forum  stetisse  iam  Varro  auctor 
est  de  r.  rust.  1,  4.  —  2)  A.  56718;  cf  supra  iV.  12S8  not.  2. 

4004  i.  0.  m.  I  ceterisq.  |  dis  consejntibus  |  M.  Opellius  |  Adiutor  | 
Ilvir  col.* 

In  Dacia  loco  dicto  Enyed  (III  942  bis  deseripta  saec.  XFI).  —  1)  Duovir 
coloniae,  sciUcet  Sarmizegetusae,  ut  apparet  ex  III  1525. 

4005  Consentio  deorum  |  Marcana  Sozomene  |  imperio  fecit.^ 
Salonis  (III  1955  vidit  Mommsen). 

4006  I.  0.  m.  I  et  consessui  deo|rum  dearumque  j  pro  salute  im- 
perii  1  Romani  et  virtute  |  leg.  XIII  G.  sub  M.  Statio  |  Prisco'  consule 
dejsignato*,  demonstr.  |  ipsis  aquas  aperien|das  per  L.  Aurelium  |  Trophi- 
num  ponen|ti'  signum  Io|vis  et  aram,  p.  s.  f. 

ApuU  in  Dacia  (III  1061  partem  priorem   vidit  Ariostus  auctor  accuratus). 

—  l)  Cf.  supra  J\.  1092  not.  4.  S.    —    2)  Hic  desinit  exemplum  AriosU;    quae  se- 
quuntur  non  ita  certa.  —  3)  Sie  traditur. 


126  Caput  XI. 

4007  T.  Fl.  lulianus  L  . . .  |  duodecim  dii[s]  |  sanctissimis  |  posuit. 

Citladucale  prope  Reate  (Persichetli  Notizie  degli  scavi  1891  p.  39). 

4008  dibus  deabus*  |  T.  lulius  Placidus*  |  v.  s.  1.  m. 
Barcinone,   octo   arae  iisdem  verbii  inscriptae   (II  4496   vidit  Huebner).   — 

1)  deab.  pars  ararum.  —  2)  Idem  memoratur  II  S.  61S1.    Fidentur  fuisse  hae  bases 
numero  duodedm  et  sustinuisse  nota  sex  paria  deorum  dearumque  (Mo.). 

4009  omnibus  diis  |  et  Gaesaribus. 

Fimercate  in  agro  Mediolanensi  (F  S7S6  semel  descripta). 

4010  sacrum  deum  dearum  |  voto  suscepto  dedicavit  |  C.  Paetius 
Rufus. 

Prope  Tuder  rep.,  deinde  Romae  (FI  101.  XI  46S7  descr.  Marinius). 

4011  sacrum  |  dis  magnis  |  maioribus  et  |  sanctissimae  |  sanctitati  | 
Ulp.  m.  p.  f. 

Lasko  in  Hungaria  (non  longe  ab  Eszeg  sive  Mursa)  rep.  a.  178S  (III  S292 
semel  descripta). 

4012  sanctijtati  |  lovis  et  |  Augusti  |  sacrum  |  Lucilius  |  Cesti  (rota)  f. 
St.-Privat  prope  Nemausum  (XII  S981  vidit  Allmer). 

4013  dibus  I  maioribus  |  Aurelius  |  Secundinus  |  v.  s.  \.  m. 
Topusko,  ibi  ubi  N.  S910  (III S9S9  cf.  III  S.  p.  1740  semel  a  nescio  quo  sed 

accurate  ut  videtur  descripta). 

4014  Maioribus  j  sanctis  L.  Naejvius  Campanus  |  kast.*  leg.  IIII  Fl.  ( 
pro  salute  sua  et  |  suorum  v.  s.  I.  m. 

Aquinci  rep.  (III  S461  vidit  Mommsen).  —  1)  f^el  excidisse  praefecti  voca- 
buhim  vel  certe  intellegi  debere  praefectum  castrorum  putat  Momms. 

4015  sei  deo  sei  deivae  sac.  (  C.  Sextius  C.  f.  Calvinus*  pr.  (  de 
senati  sententia  |  restituit. 

Romae  in  montis  Palatini  angulo  qui  est  inter  septentrionem  et  oecidentem, 
loco  ut  videtur  antiquo,  ara  ex  lapide  Tiburtino  (I6S2,'  F1 110  cf.Sff701.  Ritschl 
tab.  Lf^Id).  —  1)  Fix  is  qui  fuit  consul  a.  u.  c.  6S0,  fortasse  is  qui  memoratur  Cic. 
Brut.  S4, 1S0,  de  orat.  S,  61,  S49,  illius  ut  videtur  filius  (Momms.).  —  Hanc  esse  aram 
quae  Aio  Locutio  ad  Palatii  radices  supra  aedem  Vestae  in  infima  Nova  via 
propter  vocem  divinam  ibi  ante  Gallorum  adventum  auditam  statuta  est  (Varr. 
ap.  Gell.  16,  17;  Liv.  S,5S,6;  SO,  S;  SS,11  cet.)  coniecit  Momms.,  negat  Huelsen 
(Fl  S0701). 

4016  si  deo  si  deai,  |  Florianus  rexs.* 

Lanuvii  (Civitd  Lavigna)  rep.,  basis  ex  lapide  Albano  (Gatti  Notizie  1890 
p.  S18;  vidi  ectypum).  Litlerae  indicant  saeculum  p.  Chr.  alterum.  —  1)  Rex  puto 
sacrificulus  municipii  Lanuvini. 

4017  sei  deus  |  sei  dea. 

Tibure  rep.,  cippus  ex  lapide  Tiburtino  Htteris  antiquis,  nunc  Romae  (XIV 
SS7S  vidi). 


Titali  sacri  et  sacerdotum.  —  Sive  deus  sive  dea.  Numina  quaedam  ignota.     127 

4018  sive  deo  sive  deae,  C.  Ter.  Denter  ex  voto  posuit. 
Romae  (FI  111  temel  ut  videtur  descripta  initio  taeculi  XFl). 

4019  Vermino*  |  A.  Postumius  A.  f.  A.  n.  Albi."  |  duovir  lege 
Plaetoria.' 

Romae  rep.  non  longe  ab  aggere  Servii  inter  portas  Quirinalem  et  Fiminalem 
(f^J  3752.  510S7  viderunt  Henzen  et  Huelsen;  imago  est  buH.  arck.  municipale 
1876  p.  24).  —  1)  Deus  ignotus,  ut  ii  qui  sequunlur,  conferendus  ut  putat  Henzen 
cum  vermina,  verminatione.  —  2)  Esse  A.  Postumium  Albinum  consulem  a.  u.  c.  605 

coniecil  Henzen.     Exeunti  potius  taeculo  urbis   septimo   tribuere  vult  Huelsen.  

3)  Duumvirum  fuisse  aedi  dedicandae,  factum  lege  aliqua  Plaetoria,  eoniecit  Henzen 
(adsentit  Mommsen  Staatsr.  IP  p.  621  not.  1).  —  AUorum  numinum  ignotorum  arae 
sunt  supra  N.  2984  seq. 

4020  Turpeno  patr.  |  C.  Vatron.  |  L.  Urcev[ijus  |  pr.  (in  laiere  Ht- 

terae  nonnullae  quae  non  intelleguntur). 
Praeneste  (XIF  2902  vidi). 

4021  A.  Salvius  V.  f.  Cledus  |  Purcetro  d.  d.  1.  m. 

Pescinae  in  Marsis  (1 1S41*.  IX  56S8  ad  exemplum  ante  centum  circiter  annos 
factum). 

4022  P.  T.  Sex.  Herennieis  Sex.  f.  Ser.*  |  Supiuates''  ex  ingenio 
SUO  I  Epoinle  (infra:  porta  clupeis  et  clavis  omata.  In  sinistro  latere  homo 
tnnicatus  malleum  et  scalprum  tenens,   in  dexlro  similis  homo  gromam  tenens). 

In  vico  Massa  prope  Albam  Fucentem  (I  1169.  IX  5906  Ritschl  tab.  LXXf. 
vidit  Mommsen).  —  1)  Sergia  tribus  Marsorum.  —  2)  Cf.  supra  N.  5814  not.  1. 

4023  V.  A[/Jiedius  |  Ve[»June*  |  Erinie  et  j  Erine  |  patre  |  dono 
me[rji.  |  lib[$.J 

In  Marsis,  prope  Ortonam  ut  videtur,  rep.  (I  182.  IX  5808  ad  imaginem  ru- 
dem  confectam  saec.  Xyill,  quam  repetivit  Ritschl  tab.  III a).  Tractavit  Mommsen 
unterital.  Dial.  p.  54S.  —  1)  f^esuna  dea  in  titulis  Latinis  non  reperitur,  reperitur 
in  monumentis  quibusdam  Osce  et  f^olsce  scriptis,  item  in  tabulis  Umbris  Iguvinis 
(Buecheler  (Jmbrica  p.  162).  Cf.  lordan  ap.  Preller  Roem.  Myth.  ed.  5  I  p.  4S4  not.  1. 

4024  Sex.  Paccius  M.  [/".]  |  et  Sex.  Paccius  Ka[cs.  /".J  j  quinq.  mu- 
rum  vet[Msf.J  |  consumtum  (sic)  a  solo  resti[f.J  |  ex  p.  p.*  |  Angitiae^ 

Luei  ad  laeum  Fucinum  (IX  588S  vidit  Brunn).  —  1)  Ex  pecunia  publica. 
—  2)  Nemus  Angitiae  memorat  Fergil.  Aen.  7,  7S9.  Angitiam  dictam  esse  quod 
«ius  carminibus  serpentes  angerentur  tradit  Servius  ad  Aen.  l.  c.  et  innuit  ipse 
Fergilius.     Cf.  Preller  Roem.  Myth.  ed.  lordan  I  p.  411. 

4025  Fuficia  |  C.  FuQci  |  Amandi  |  f.  lusta,  |  mag.,  |  Angitiis  |  d.  d. 
Sulmone  (IX  5074  servavit  Accursius).  —   Dis  Ancitibu[<]  . .  asotranortim  de- 

dicatus  est  t.  repertus  in  finibus  Festinorum  IX  5S1S. 

4026  Metiti  |  sacrum. 

4027  Metiti  Utianae*  |  sacr.  |  M.  Heivius  M.  f.  Pom.  |  Clarus  Veru- 
lanus  Priscus  |  aed.,  Hllvir,  q.,  quinq.,  flamen  |  Romae  et  divi  Augusti, 
curator  |  rei  publicae  Poteotinorum,  |  d.  s.  p. 


128  Caput  XI. 

Potentiae  in  Lucania  (X  450.  451  vidit  Mommsen).  —  1)  Eidem  Mefiti  Vtianae 
dedicati  sunt  etiam  tituli  X  452.  455.  Contra  in  tegulis  reputis  prope  Capuam 
non  Utiana  dicitur  Mefitis,  sed  est  Mefitu  sacra  (X  5814  p.  976).  De  ipsa  Mefiti 
cf.  Preller  Roem.  Myth.  2  p.  44i  ed.  lordan. 

4028  .  .  Mefili  fisicae '  .  .. 

Saponarae  in  Lucania  (X205  vidit  Mommsen).  —  1)  Idem  cognomen  in  Ve- 
nere  supra  N.  5180  (cf.  Buecheler  mus.  Rhen.  43,  4890  p.  474). 

4029  Mefiti  I  L.  Caesius  |  Asiaticus  |  Vlvir  Flavialis  |  aram  et  mensas 
III  I  dedit.  L.  d.  d.  d. 

Laude  Pompeia  (Lodi)  (V  6535  vidit  Mommsen). 

4030  Orfia  Attice  |  C.  Aponi  Sabini  |  Praestitae '  |  v.  s.  1.  m. 

Prope  Aquilam  (IX  4522  bis  descripta  saec.  XFl).  —  1)  Praestitiam  quandam 
deam  memorat  Tertullianus  ad  nat.  2,  44 ,    Praestanam  Arnoh.  4,  5. 

4031  Quartane^  |  votum  redjdet  libens  |  merito  |  Byrria  Seve|rilla. 

Nemausi,  litteris  fere  tertii  p.  Chr.  saeculi  (XII  5129  Hirschfeld  vidit  ec- 
typum).  —  1)  Cf.  luvenal.  4,37  cet.  —  Quartanas  (traditur  :  certanas)  '^  Saturni  filias 
affirmavit  antiquitas,  si  fides  Theodoro  Prisciano  (p.8i  ed.Neuenar,  p.  230, 24  ed.  Rose). 


4032  Albsi  patre. 

Amiterni  ut  dicebatur  rep.,  postea  Romae,  lamina  aenea  (IX  4177  vidit  Henzen)  ^ 
Intellege:  Albensi  patri. 

4033  Patri  Reatino*  sacr.  |  ob  hon6rem  August6r.  |  Vlviri  August. :  | 
T.  Betuinus  F61ix,  |  .  .  Licinius  Successus,  (  (sequuntur  alia  nomina  quattuor). 
In  latere:   L.   d.  |  d.   d. 

Reate  (IX  4676  vidit  Mommsen).  —  1)  Cf.  Pater  Pyrgensis  supra  N.  5859. 

4034  C.  Varius  Hermes  |  sancto  Sorano*  |  ApoUini  pro  sal.  (  sua  et 
fili  sui  et  (  patroni  sui  et  [  coniugis  eius. 

Prope  Falerios  (Civita  Castellana)  rep.  (Notizie  degli  scavi  4899  p.  48).  — 
1)  Cf.  Serv.  ad  Ferg.  Aen.  41,  783;  Preller  R.  Myth.  ed.  5  I  p.  268. 

4035  Supunne  (  sacr. 
Fulginiis  (XI  3207  vidit  Mommsen). 

4036  dis  deabusq.  [  Primitivus  (  deae  Nort.^  |  ser.  act.*  [  ex  voto. 
Folsiniis  (XI  2686  ter  vel  quater  descripta  saeculis  prioribus).  —   1)  De  dea 

Nortia  cf.  supra  N.  2944  (not.  2),  item  Preller-Iordan  Roem.  Myth.  II p.  489.  Titulus 
deae  Nortiae  Orell.  4834  falsus  est  (XI 223*).  —  2)  Nesdo  an  idem  Primitivus  qui  in 
titulo  Folsiniensi  XI  2744  dicitur  r.  p.  (sc.  Folsiniensis)  ser.  act. 

4037  ex  auctoritate  imp.  Caes.  [  M.  Aurelii  Antonini  Pii  Felic.  | 
Aug.  Parthic.  max.,  Britt.  max.,  [  pont.  max.,  et  decrelo  coll.  [  XV  sac. 
fac.',  Servius  Calpurnius  |  Domitius  Dexter''  promagist.'  aram  (  Circes* 
sanctissimae  restituit.  [  Dedicat.  XVII  k.  lul.  imp.  Antonino  j  Aug.  IIII, 
Balbino  II  cos.* 

Terracinae  olim,  fortasse,  ut  coniecit   Mommsen   (cf.  not.4),   rep.   Circeiis 


Titnli  Bacri  et  sacerdotuni.  —  Numina  Italica  et  Graecanica,  129 

(X  64i2  vidit  Mommsen).  —  1)  CoUegii  quindecim(virum)  sacris  faciundix.  — 
2)  Est  is  qui  consul  fuit  a.  225;  cf  supra  N.  1175.  —  3)  Cf  ib.  not.  5.  —  4)  Cf 
Cicer.  de  d.  n.  5,  19,  48:  Circen  coloni  nostri  Circeienses  religiose  colunt;  Slrabo 
5,  S,  6  p.  232:  {xb  KiQxalov)  sxei  7to).ixviov  xal  KiQxrjq  Ibqov  xrk-  —  5)  15  Itin.  21S. 

4038  (in  summa  coronide) miDcius  (in  ipsa  basi)  Apollini  Cu- 

mano  |  Q.  Tineius  Rufus*. 

Cumis  rep.  (X  5685  vidit  Mommsen).  —  1)  Fortasse  is  qui  legatus  Hadriani 
ludaeos  subegit,  aut  is  qui  consul  fuit  a.  182;    cf  Prosopogr.  imp.  Rom.  s,  v. 

4039  Herae  Laci|niae'  sacrum  |  pro  salute  Marjcianae  sororis  |  Aug.*, 
Oecius  I  lil).,  proc. 

Prope  Crotonem  (hodie  Cotrone)  ad  promunturium  Lacinium  (capo  delle  co- 
lonne)  inter  rudera  tempii  antiqui  (X  106  ad  imaginem  quam  edidit  Fitus  Capialbi 
f^ibonensis).  —  1)  De  nobili  lunonis  Laciniae  templo  prope  Crotonem  cf  Liv.  24, 
5,  5  cet.  —  2)  Augusti,  scilicet  Traiani. 

4040  Cn.  Cq.  Luccei [pafc]r  et  filius,  pr.'  |  sacra  Deme[fros 

mjtituerunt.  [  Lucceia  Cn.  f.  PoUa  Qui ^  [et  iMcjceia  Cn.  f.  Ter- 

tulia  Pia^  Galii''  |  aedem  Demetros  et  quae  circa  [eam  aedem  swjnt  et  por- 
ticus  p.  s.  restituerunt. 

Puteolis  olim,  sed  oriunda  videtur  Cumis  (X  5685  solus  servavit  Ignarra  auctor 
accuratus).  —  1)  Praetores.  Cumis  praetores  fuisse  etiam  aetate  labente  constat  ex 
N.  4175.  Praeterea  hunc  titulum  Cumis  adsignat  Gnaeorum  Lucceiorum  nomen, 
saepius  repertum  in  certae  originis  Cumanae  inscriptionibus  (X  5687.  5697).  — 
2)  Qui  ....  superest  e.x  nomine  mariti.  —  3)  Eaedem  mulieres  posuerunt  titulos  nunc 
musei  Neapolitani  sic  inscripios  Lucceiai  Cn.  f.  Polla  et  Tertulla  s.  p.  (X  5688),  qui 
et  ipsi  videntur  ad  aedem  Demctros  pertinuisse.  —  4)  Scilicet  uxor. 


4041  [Aip.  Claudt\\\s,  Ap.  f.  Pulcbe[r]*  propylum  Cere[ri  |  et  Proserpi]- 
nae  cos.'  vovit,  [m]perato[r  coepit.  \  Pulcher  Clau]d\us^  et  Rex  Mar[ctMs' 
/«c]erun[f  ex  testam.]. 

Eleusine,  epistylium  ornalum  (1 618  =  III  547  delineavit  Conze).  —  1)  Est /4p. 
Claudius  consut  a.  u.  c.  700,  deinde  proconsul  Ciliciae,  in  qua  provincia  imperator 
appellalus  est,  ut  ostendunt  nummi  cistophori,  item  titulus  Atheniensis  C.  I.Att.  III 566. 
Eum  in  animo  habuisse  ut  nQonvkov  Eleusine  aedificaret  scimus  ex  Ciceronis  epi- 
stulis  ad  Att.  6,  1,  26.  6,  6,  2.  —  2)  Supplevit  Mommsen,  qui  significari  putat  Appii 
Pulchri  fratris  filium^  ab  ipso  adoptalum;  eundem  una  cum  fratre  memorari  Suet. 
de  gramm.  10.  —  3)  Natus  ex  sorore  Appii  Claudii,  quae  nupserat  Marcio  Regi 
(Plut.  Cic.29);  cf.  Momms.  I.  c. 

4042 I  Cornufic.  |  Cn.  f.  Mod[e]sta  |  polos*  Cerer.  |  Dia- 

nam  |  s.  p.  consecra|vii. 

Patris  (III  S.  7260  vidit  F.  de  Duhn).  —  1)  Cf  C.  I.  Gr.  1449:  ^  noXig  AvqI?]- 
X[]ttv  'Ena(pQ(o  ncHkov  zoiv  ayio^Taxoiv  9^soiv  ysvofxsvTjv  Jiq/iijTQi  xal  Koqj/  xtL, 
el  quae  ibi  adnotavit  Boeckhius. 

4043    M.  Valerius  Corvi[m'  |  /.  Ijorico  |  lovi  Casio'  v.  s 

Corcyrae  rep.,  iam  Legnari  (III  577  p.  989  vidit  Mommsen).  —  1)  Patromu 
videtur  consul  a.  725.  —  2)  Eidem  numini  eodem  loeo  dedicatus  est  titulus  III 576. 
Dkssau,  Inscriptiones  Latinae  IL  9 


130  Caput  XI. 

Temph/m  lovis  Casii  Corcyraeum  memorant  Plin.  h.  n.  4,  52  et  Suet.  Ner.  22,  exhibent 
nummi  ap.  Eckhel  2,179. — Deo  Casio  dedieatus  fuit  t.  Heddernheim  rep.Bramhach  4458. 

4044  I.  o.  m.  et  I  Dianae  Patr.'  |  sacr.  ]  C.  lul.  Arlemo  trib.  |  mil. 
leg.  II  Ad.,  I  V.  s.  1.  m. 

Prope  Aquincum  rep.  (III  54SS  vidit  MommseJi).  —  1)  Dianae  Patrensi  (ef. 
N.40i2;  intellegitur  Diana  Laphria  dicla  in  titulis  Patrensibus  III 499.  SIO  et  in  num- 
mis  ap.  Eckhel  2,  237,    item  ap.  Pausan.  7,  18,  8). 

4045  (Diana  triformis,  utraque  manu  facem  tenens,  allera  rectam,  attera 
inversam)  Deanae  Celce|itidi'  |  Flavius  Si[Zt;a]|nus  pos. 

Olim  Catai  prope  Patavium  inter  lapides  quos  circa  a.  1789  coUegit  Obiz- 
zius;  originis  incertae,  fortasse  Dalmaticae  (III  S1S6^  cf.  F198*  vidernnt  Cave- 
donius  et  Furlanettus).  —  1)  ^AQZSf^ig  Kekxala  Jthenis  colebatur  teste  Arriano 
exp.  Alex.  7,  19,  ad  eam  pertinent  tituli  Nicopoli  ad  Actium  rep.  arch.  ep.  Mitth. 
aus  Oestr.  14,  1891  p.  115,  ubi  femina  quaedam  dicitur  isgaaafievT]  x^  &s<p  iv  KsX- 
xalo),  et  incertae  originis  C.  I,  G.  1947.     Praeterea  nihil  de  ea  compertum. 

4046  Dianae  Ephesiae  et  imp.  Nervae  Tr[a?ano  Cae&ar\\  k\}ig.\  j 
Germanico  Dacico*  et  civitati  Ephesiorum  T.  Flavius  |  Aug.  hb.  Epagathus 
cum   Manha  L.  f.  Procula   synplegma  |  cum   omni   ornatu^  sua   pecunia 

fecit   proconsulatu   |  Albi   Pullaieni   PolHonis'.  |  (Deinde  eadem  Graece). 

Ephesi  rep.  (Jahreshefte  des  oesterr.  arch.  Instiluts  I1 1899  Beiblatt  p.  49  descr. 
Heberdey).  Una  et  alii  mulli  tittili  Dianae  dicati  reperti  si/nt,  et  unus  huius  per.nmilis 
et  fere  aequalis,  dedicatus  a  Claudio  quodam  Herma  (cf.  not.2).  —  \)  A.  102—114. 
—  2)  In  simili  titnlo  quem  memoravimus  est  synplegma  Athamanta  cum  basi,  xo 
avvnXsyna  xov  'A&dfiavxog  avv  xy  ^dasi.  —  3)  Consul  fuerat  suff.  a.  p.  Chr.  90 
(cf  supra  N.  1998). 

Ad  Dianam  Ephesiam  pertinent  etiam  tiluli  supra  editi  N.  97.  111.  5259. 

4047  Q.  Minucius  Q.  f.  |  Rufus*  leg.,   Apollinei  |  Piutio*  merito. 
Delphis  (I S62.  III S66.  III  S.  7504  descripserunt  olim  Cyriacus,  nuper  Kaibel 

et  Wilamowitz  Herm.  8,18^74  p.414,  denuo  Pomtow  qui  delineavit  Philolog.  1S9S 
tab.  ad  p.  226).  Puncta  triangulorum  formam  habent.  In  eodem  lapide  postea 
(inter  annos  fere  100  et  6S  anle  Chr.,  ut  iudicat  Pomlow  l.  c.  p.  258),  decreta  duo 
Delphorum  Graeca  alterum  scribi  coeptum  est,  alterum  perscriptum,  neutrum  per- 
tinens  ad  titulum  Lalinum.  —  1)  Videtur  esse  is  qui  a.  657  una  cum  Marco  fratre 
controversias  inter  Genuates  et  accolas  composuit  (1 199=  V7749).  Legatus  potest 
fuisse  fratris,  cum  is  provinciam  Macedoniam  obtineret  inter  annos  644  et  648  (ut 
coniecit  Pomtow  l.  c.  p.  252).  —  2)  PIVTIO  est  in  lapide,  praeterea  inter  P  et  I 
lineola  transversa  (KIVTIO  legerat  Cyriacus).     Erravit  lapicida. 

4048  Apollini  I  Pythio  sacr.  .|  Nasellius  Proclianus*  |  "^leg.  VIII  Aug.  | 
Torquato  |  et  luhano  cos.' 

Bockingen  (prope  Heilbronn)  rep.,  est  Sluttgarti  (Bramhach  1S90;  Huebner 
ex.  scr.  epigr.  402).  —    1)  Idem  est  snpra  N.  2615.  —  2)  A.  148. 

4049  ApolUn.  I  Daphnaeo  |  sacru.  |  Cn.  Curius  |  Lycao  7  leg.  I  Ad. 
Brigetione,  nunc  Vindobonae  (III  428S  cf.  III  S.  p.  17S7  vidit  Domaszewski). 

4050  ApolHni  Lycio  |  M.  Pubhcius  |  Campanus  aejdituus  iussu  | 
ipsius  d.  d. 


Tituli  sacri  et  sacerdotum.  —  Numina  Graeca.  131 

laderae  in  Dalmatia  (III  890S  tervavit  Gliubavad).  —  Apollo  Clariut  memo- 
ratur  supra  N.  5250. 

4051  imp.  Caes.  divi  Nervae  f.  |  Nerva  Traianus  Aug.  Germ.*  |  ponlilex 
max.,  irib.  pot.,  cos.  |  ..  II*,  p.  p.,  viam  necessariam  |  [sjacris  Apollinis  Di- 
dymei,  |  [tn/]uitus  et  in  hoc  quoq.  |  [«fi7]itate8  Milesiorum,  exci|[st»  c]olli- 
bus  conpletis  |  vallibus  inslituit  con|[siim]mavit  dedicavit  per  |  [0. /u/i]um* 
Balbum   procos.^    [curajm  agente  L.  Passerio  |  [flomwjlo^  legato  pro  pr. 

(Praecettitse  videlur  vertio  Graeca.) 

Mileti  (Kekule  act.  academ.  Berol.  1900  p.  106,  qui  observavit  ex  gemello  titulo 
tupereste  III  S.71S0).  —  1)  ^4.  98 — 102.  —  2)  [I]1I  supplet  editor,  ut  titulus  sit  anni 
p.  Chr.  100  (cf.  supra  N.  284 ;  consul  quartum  Traianus  fuit  anno  101).  Numerum 
tribuniciae  potestatit  omittum  etse  apparet.  —  3)  Nomina  tuppleta  ex  III  S.  71S0. 
—  4)  Contul  su/feettu  fuerat  a.  8S  (dipl.  mil.). 

4052  sacratissimi  |  imperatores  |  Caesares  Aureiii  |  Ant6ninus  et  Ve|- 
rus  Aug.'  Armeniaci  Me|dici  Parthici  maximi  |  competum  usque  quaque 
coriruptum  cum  statuis  prin|cipum  ibidem  abiectis  in|dulgentia  sua,  mar- 
gini|bus  utrinque  constructis  |  lapide  silici  marmorat6  |  cum  omni  decore 
suo  ref[«]|ctis,  splendissimae  (tic)  civita|ti  Gortyniorum  ex  sacris  |  pecunis 
deae  Dictynnae*  |  restituerunt,  curante  |  Aelio  Apollonio  proc.  |  Augusto- 
rum.  (In  margine)  dedic.  |  VI  k.  ]  Mai.'  |  Senecio|ne  cos.* 

Gortyne  Cretae  (III  S.  14120  Mommsen  vidit  ectypum).  Ex  timili  titulo 
tuperett  fragmenium  III  S.  15S66.  —  1)  Aug.  inter  lineat  adiectum.  —  2)  Dictyn- 
nam  deam  Cretentem  memorant  Aristopkanes  Ran.  15S8;  Callimachut  hymn.  in 
Dian.  198;  Diodor.  S,  76;  Pausanias  2,  50,  5;  Apul.  met.  11,  S,  alii;  nummi  praeterea 
Traiani  tempore  cusi,  ap.  Eckhel  2, 505,  Greek  coins  in  the  Brit.  Museum,  Crete  and 
Aegean  itlands  p.  5.  —  3)  Nalalit  M.  Aurelii.  —  4)  A.  169. 

4053  [C.]  Claudio  M.  Perpenna  cos.'  mens.  Quinc,  muste'  [pjiei: 
L.  Luuceius  M.  f.  leg.',  P.  Livkis  M.  1.  Pal.,  M.  Luuceius  M.  I.  Artemidorus, 
Q.  Hortensius  M.  I.  Archelaos. 

Samothrace  tine  dubio,  quamquam  interponitur  inter  narralionem  de  mo- 
natteriit  montis  Atho  (I  S78.  III  715  servavit  Cyriacus  qui  descripsit  a.  14H).  — 
1)  A.  u.  c.  aut  624  aut  662  (hutic  praefert  Mommsen).  —  2)  /.  e.  fjLvaxai  (muste 
traditur  etiam  III  714).  —  3)  Legatus,  fortasse  populi  Romani  (una  cum  homine 
nobile  sacris  initiatos  este  libertinot  non  adeo  mirum). 

4054  mustae  pieis,  |  epoptae*:  |  L.  Fourius  L.  f.  Ou[/".]  j  Crassupes*,  j 
P.  Teidius  P.  f.  Pom.  [  . . . . 

Samothrace  (III  S.  12518  Mommten  vidit  ectypum).  —  1)  Etiam  in  aiiii  m- 
tcriptionibut  ad  mytteria  Samothracia  pertinentibus  adsunt  epoptae  (CIG.  21S7 : 
Kvl.ixTivwv  IsQonoiol  xal  (ivaxTjQitov  inomai.  Ath.  Mitlh.  1895  p.  56S:  ''PoSlotv 
iSQonoiol  (ivaxai  xal  [i]n6nxai  svas^siq;  ib.p.567:  i<p6nxai  svas^slq).—  2)  M.Fu- 
riut  Crattipet  nolut  est  ex  Livio  5S,  40  cet.,  P.  Furius  Crassipes  ex  nummit;  cf. 
praeterea  Cic.  ad  fam.  1,  9,  20.  15,  9  cel. 

4055  €7tl  ^aaiXiog^  Oa[Xaa]olwv[o]g  [t]ov  Gakaa\a]ia}vog ,  Sex. 
Pompeio  et  Sex.  Appuleio  cos.'  idibus  Septembr.,  mystes  pius  P.  Sextius 
Lippinus  Tarquitianus',  q.  Macedoni[ae],  et  symmys[/]ae  pii.  [.B]pop[/e]s* ... 


132  Caput  XI, 

Samothrace  ut  videtur  (lll  717  ex  codice  quodam  Ambrosiano,  descripsisse 
videtur  Cyriacus).  —  1)  Regem  appellatum  esse  Samothrace  summum  magistra- 
tum  constat  et  ex  inscriptionibus  (infra  iV.  40S6  III  713.  746  CIG.  21S7.  Mitth. 
des  arch.  Inst.  Athen.  1895  p.  561  cet.)  et  ex  Liv.  4S,  S,  6.  —  2)  A.  p.  Chr.  U.  — 
3)  Ad  eundem  videtur  pertinere  VI  1S2i.  —  4)  popiis  traditur  (emendavit  Huebner 
iam  ante  repertam  N.  40S4). 

4056  r^gibus'  \o\ve^  et  lunone^]  |  iterum,  M'.  [Acilio]  \  Glabrione, 
[C.  Bellido]  \  Torquato  cos/,  V |  [sjacra  acc6p6ru[nf]  (sequitur  no- 

minum  recensus). 

Samothrace  rep.,  iam  Vindobunae  (III  S.  7571  vidit  Mommsen).  —  1)  Cf.  iV.  40SS. 

—  2)  Etiam  Byzanlii  interdum  dii  magistratus  creabantur  (testibus  nummis^  de  qui- 
bus  monuit  Hirschfeld ;  de  his  nummis  nuper  egit  Pick  Wiener  numism.  Zeitschr.  27 
p.  27  seq.)  et  fortasse  alibi  in  Graecia.  —  3)  Supplevit  Mommsen  (etiam  in  numtnit 
Byzantiis,  cf.  not.  2,  non  raro  adparent  vir  et  mulier  collegae).  —  4)  A.  124. 

Alios  titulos  ad  mysteria  Samothracia  pertinentes  habes  III  714 — 716,  718seq. 
III  S.7567seq. 

4057  deo  j  domino  |  ApoUini  |  Vergulesi*  |  Ulpius  |  Marcus  |  mil. 
coh.  VI  pr.  I  p.  v.^  voto  feci  |  et  posivi. 

Romae  rep.  ibi  ubi  N.  2094  (VI  2798  =  52S70  vidit  Henzen).  —■  1 )  Cognomen 
ductum  a  Bergule  oppido  Thraciae,  ut  vidit  Mommsen  (litterae  g  parlem  superio- 
rem  in  lapide  agnovit  Samter).  —  2)  Piae  vindieis. 

4058  Veselia  |  Felicetas  |  Libero  m.*  patri  (  Torclesi''  |  ex  voto. 

In  insula  Brattia  (Brazza)  Dalmatiae,  iam  Salonis  (III 5095  cf.  III S.  p.  1646 
vidit  Hirschfeld).  —  1)  Magno.  —  2)  Cognomen  aut  ethnicum  aut  fortasse  a  torcu- 
lario  ductum  (Mo.). 

4059  d.  i.  m.'  I  (equus  currens)  Lucius,  Caesi  Victori[s]  |  servus  actor, 
an.  L,  I  h.  s.  e.  Idem  Lucius  thi|asis  Lib.  pat.  Tasi[6]as|ten.^  donavit 
X  cx . . . 

Prope  Philippos  Macedoniae  (III  704  descr.  Heuzey).  —  1)  Dis  inferis  mani- 
bus.  —  2)  Idem  Liber  pater  Tasibastenus  memoratur  III  705. 

4060  q.  b.  f.  f.S  I  Albino  et  Maximo  cos.',  |  nomina  Bacchii'  verna- 
culorum^  1  per  princ'  C.  Senti.  Verano  bul.',  T.  Ulp.  Hr.',  |  sac'  C.  Va. 
Valens,  fil."  Valera.  et  Valentianus,  |  arc.^°  M.  Ulp.  luanus  (sic).,  frat."  Ulp. 
Diooysius  hb.  leg.",  ]  arc.  mys."  Ant.  Antoni.,  T.  Ae.  Felix  bul.',  fil.  T.  Ae. 

Antonius,  |  ecd."  Va.  Festus   (sequuntur  alia  nomina  quam  plurima) 

Nicopoli  ad  Istrum  videtur  rep.  (III  61S0  =  III  S.  7457  vidit  Domaszewski). 

—  1)  Quod  bonum,  felix,  faustum.  —  2)  A.  227.  —  3)  Thiasi  vel  sodalicia  appel- 
lata  BaxxsZa  fuerunt  Athenit,  teste  inscriptione  de  qua  egerunt  Wide  alh.  Mitth.  1894 
p.  248  seq.,  Maass  Orpheus  p.  18seq.,  et  Perinthi,  teste  inscriptione  ap.  Dumont  inscr. 
de  la  Thrace  n.  72"  (Mdgxog  "SiQOv  xov  xeXa[ji(ova  X(S  Baxxsio)  ^Aaiavwv  . . .  dvi- 
&r]xsv)  et  alibi,  cf.  Maass  l.  c.  p.  42.  —  4)  Vemaculorum  fortasse  hic  thiasus  dictut, 
quod  alii  erant  Asianorum  (cf.  N.  4061).  Collegium  aliquod  dictum  vemaculorum 
videlur  memorari  III  S.  8855  (cum  adnotatione  Domaszewskii).  —  5)  Principes.  — 
6)  Buleuta.  —  7)  Hermd  (?).  —  8)  Sacerdos.  —  9)  Filii  (eius  qui  praecedit).  Filiorum 
nomina  adiuncta  patribus,  item  fratrum  fratribus,  fortasse  ideo  quod  qui  patrem 
in  Bacchio  habebant,  minorem  tummam  pro  introitu  deberent  (cerle  id  ita  fuit  in 


Tituli  sacri  et  sacerdotum.  —  Numina  Tbraciae.  133 

Bacchio  Attico,  de  qtio  not,  5),  item  qui  fratrevi,  —  10)  Arcariusi^).  —  11)  Frater 
(cf.  not.  9).  —  12)  Librarius  legionis  (cf.  tupra  N,  2426).  —  13)  Arckimysta.  — 
14)  Ecdicus  (sydixog  legitur  etiam  saepius  in  timiU  eatalogo  arch.  ep.  Mitth.  atu 
Oesterr.  13,  1892  p.  94,  II). ^_ 

4061  Severo  et  Quiotiano  cos.*  |  nomiDa  Asianorum':  |  Germanus 

spirar[cA]aes ',  (  Tattario  Epipodia  mater,  |  (sequuntur  alia  nomina  quam  plu- 
rima.     In  latere)  ZoiliauUS  SCripsit. 

Napoeae  (Clausenburg)  in  Dacia  (111  870  vidit  Mommsen).  —  1)  A.  23S.  — 
2)  Spirae  Asianorum  ('4azav(wv  aneiQy),  in  oppido  Montanensium  ut  videtur  Moe- 
siae  inferioris,  Liberi  signum  dono  dedit  sacerdos,  teste  inscriptione  edita  arch. 
ep.  Milth.  aus  Oestr.  17,  1894  p.  212.  BaxyjZov  \Aaiav(5v  fuit  Perinthi  in  Thracia, 
cf.  N.  4060  not.  3.  Conferri  possunt  spirae  Romanorum  infra  N.  4069  (cum  not.  5). 
—  3)  Cf  supra  N.  3369/3370,  item  ad  N.  SS1S. 

4062  Aurel.  Nico  du[oytr  col.  sfo]|tuam  dei  Maronis*  [rfMi]|cissimae 
pa[/riae  de  suo].  \  ^vQi^Xiog  Nixcov  dvav[dQi]\y,6g  trjg  xoA.  rov  av- 
dQi\dvTa  Tov  MoiQcovog  Ttj  ykvlxvTaTr]  TtarQidi  Ix  twv  \  Idlcov. 

Olbasae  Pisidiae  (III  S.  6888  descr.  Ramsay).  —  1)  De  Marone  deo,  Bacehi 
vel  Sileni  filio,  cf.  Preller  Gr.  Myth.  ed.  4  (Robert)  p.  731  not.  2.  EUam  Cremnae 
in  Pisidia  idem  deus  colebatur,  testibus  nummis  quos  edidit  Kubitschek  arch.  ep. 
Mitth.  aus  Oesterr.  20.  1897  p.  1S3,  Festichr.  f.  Otto  Benndorf  p.  198. 

4063  I.  o.  m.  I  Heroi*  |  Q.  Trebellius  |  Q.  f.  [F]ab.*  Maxijmus  Roma,  | 
7  leg.  V  Mac.  j  trecenarius^  |  coh.  III  pr.  |  v.  s. 

Tomis  rep.  a.  186S,  statim  periit  (III  S.  7S54  semel  descripta).  —  1)  De  deo 
Thracum  Heroe  sive  Herone  exposuit  Huelsen  bull.  arch.  comunale  di  Roma  1898 
p.  269.  Inter  Graecas  inscriptiones  ei  deo  dicatas  eminet  epigramma  ap.  Kaibel  ep. 
Gr.  841.  —  2)  eah  traditur.  —  3)  Cf  supra  N.  2647. 

4064  ("«>  nudus  equo  vectus)  deo  Heroi  sancto  [pro]  |  salubritate  Lon- 
g[i]|cius  cum  suis  votum  [s.]  |  Thraciacius  f.* 

Romae  rep.  inter  ca^tra  praetoria  et  thermas  Dioeletiani  (FI  3691  =  30912 
vidit  Henzen).  —  1)  Feeit(?) 

4065  deo  Heroni  j  coilitores*  ipsius  |,  Theodotus  Gude  (sic)  pater,  J 

Victorinus   (sequuntur  alia  nomina  circiter  duodecim)  V.  p.  1.  m. 

Belgradi  rep.  (111  S.  8147  vidit  Domaszewski).  —  1)  Inteltege:  cultores. 

4066  Heroi  sacrum  |  Ti.  Claudius  Mu|casius  v.  s.  1.  m.  |  HeQm 
xara,^  Ti.  \  KXavdiog  Mov\xdaiog  €v^diu[€]\vog  xad-iiQtoa^^v]. 

Prope  Tomos  rep.  (arch.  ep.  Mitth.  aus  Oestr.  19,  1896  p.  93  Bormann  vidit 
eetypum),  —   1)  Kaxax^ovlcoCi). 

4067  Hqwi  .Avko)V€iT7] '  &vaiaaTal  n€Ql  l€Qia  JlortiXkiov  Z€i- 
Tcav,^  I  Heroi  Aulonite'  cultores  sub  sacerd.  Popil.  Zip.* 

Prope  Abderam  (III  S.  7378  Mommsen  vidit  eetypum).  —  1)  f^ocabulum  fortasse 
a  loco  quodam  in  Thracia  (Thuc.  4, 103)  derivatum  (Momms.),  —  2)  Nomen  Thra- 
eieum. 

4067*  (eques  cum  cane  et  alio  animali [apro?] ;  serpent  arbori  cireumvolutus) 
Heroi  Aulonite  I  L.  Modiarius  Lucifer  sacer. 


134  Caput  XI. 

Capodimonte  prope  Neapolim,  in  aedibus  comitissae  Olgae  Naviloff,  rep.  dice- 
batur  in  agro  Neapolitano,  sed  videndum  an  ablatus  sit  lapis  ex  ora  Thraciae  (lan- 
nelli  atti  della  comissione  conservatr,  dei  monumenti  di  Terra  di  Lavoro  XXIf^ 
1895  p.  93).  Simile  anaglyphum  est  infra  N.  4069,  item  in  Graecis  titulis  Heroi 
dicatis  areh.  ep.  Mitth.  aus  Oesterr.  6,  4882  p.  19  n.  58.  59. 

4068  deo  sancto  |  Eroni  Briganitio  |  Flabius  Prociianus  |  mil.  coh.  III 
pr.,  I  [CJlaudi.  Mucianus  |  mil.  coli.  V  pr.,  (  Aureli.  Valerianus  |  mil.  coh.  V 
pr.,  I  Valeri.  Maximus  |  mil.  coh.  X  pr.,  |  cives  Usdicensis*  («cj,  |  vico 
Agatapara,  |  v.  s.  1. 

Romae  rep.  ibi  ubi  N.  2094.  4038  (FI  2807  =  52SS2  viderunt  ffenzen  et 
Samter).  —  1)  Intellegitur  axQaxrjyia  OvaSixijaixri  provinciae  Thraciae,  Ptol.  3, 
11,8  (Mo.). 

Graecum  titulum  'Hqcdi  Mavifxd^o)  dedicatum  prope  lambol  Thraciae  vide 
arch.  ep.  Mitth.  aus  Oesterr.  1S,  1892  p.  107  n.  38. 

4069  Ero  et  D.*  |  (eques  cum  cane  aprum  insequens;  serpens  arbori  circum- 
volutus)  I  matrem''  Romanorum'  subscriptorum  |  Menia  luliane,  Tiana'';  | 
Lucius  Autonius  Capito,  Nicomedia;  |  Gaius  Licinius  Clemens,  n.  Abonu- 
tichu,  I  G.  Aurelius  Alexandrus  n.  Heraclia  (sequuntur  sequebanturque  alia 
nomina). 

Prope  Tomos  rep.,  est  Bucaresti  (III  S.  7S52  descr.  Todlescu  cf.  arch.  ep. 
Mitth.  aus  Oesterr.  8,  1884  p.  3).  —  1)  Domno.  —  2)  Maler  collegii  Romanorum, 
honoris  causa  ita  dicta.  —  3)  Mirum  Romanorum  dictum  esse  sodalicium,  quos 
plerosque  ex  provinciis  Bithynia  Galatia  Cappadocia  fuisse  origines  adscriptae 
docent.  STieiQa  '^Pcofialwv  esl  etiam  in  titulo  Tomitano  arch.  ep.  Mitth.  aus  Oesterr. 
14,  1891  p.  27  n.  S7.  —  4)  Domo  Tyana  Cappadociae. 

4070  (eques)  [Her]om  Dom[no] |  .  .  .  .  lius  Seve[r«s]  .  .  . 

Besiul  prope  Tomos  rep.  (III  S.  7S50  vidit  Domaszewski). 

4071  Domno  et  Do|mnae*  Satrius  |  Felix  B.  [p]roc.'  pro  |  se  et  suos 
V.  s.  1.  m. 

Prope  Zalatnam  (Ampelum  'Daciae)  rep.  (II1 1289  et  melius  III S.  7855  vidit 
Domaszewski). —  1)  lisdem  diis  praeterea  dedicata  sunt  tituli  Dacici  II1 1004  (Do- 
minae  et  D . . .)  et  III  S.  7671  (fortasse  huc  spectat  etiam  Fanum  dominarum,  quod 
memorari  videtur  in  titulo  non  satis  certae  lectionis  III 100S).  —  2)  Beneficiarius 
procuratoris. 

4072  Domn.  re[^.]  |  et  Domno  et  |  Bono  Evento  (  pro  s.'  Aug.  (  Ulp. 
Martinus  s.  (  c*  1.  Vil  C.  S.  Alex.^  j  v.  p.  1.  m. 

Naissi  (III  S.  8244  vidil  Dumaszewski).  —  1)  Salute.  —  2)  Strator  (sie  potiut 
quam  singularis,  cf.  Domaszewski  III  S.  15812)  consularis.  —  3)  Legionis  septimae 
Claudiae  Severianae  Alesnandrianae  (S.  Alex.  erasum,  sed  agnitum  a  Domaszewskio). 

4073  I.  0.  m.  [  (aquila  rostro  caput  cervinum  vel  caprinum  petens)  \  Tur- 
masgade  [  Orthius  Aug.  hb.  j  tab.  v.  s. 

Romae  (FI  509S0''  vidit   Huelsen;  Gatti  bull.  comun.  1886  p.  88  n.  1118). 


Tituli  sacri  et  sacerdotum.  —  Numina  Thracica  et  Bithynica.  135 

4074  (cervut  fygient  ab  aquila  adprehenstu)  Turmasgada  |  Max.  Maxi- 
miQus  et  |  luliaDus  Maximiuus  |  ex  yoto  pos. 

Recka,  ttbi  fuit  Romula  Daciae,  rep.,  iam  Bukaresti  (III S.  8027  vidit  Hirschfeld). 

4074*  G.  T.  Maz.*  |  Aure.  D|ionisiu|s  cur.  pos. 

Devae  in  Daeia  (IIl  4558  vidit  Mommsen).  —  1)  Ge?iio(?)   Turmazgadae(?). 

4075  deo  Mj^dyzei*  mensam  |  C.  Minulius'  Laetus  vetran.  |  leg.  VII 
C.  p.  f.  pro  se  et  suis  |  v.  s.  1.  m.  |  imp.  Vespasiano  VII  cos.'  |  'AvTioxiog* 
Trjg  jcQog  /Jd(pvT]v  |  rode  dcoQOv. 

Aklani  prope  Philippopolim  Thraciae  rep.  (III  6120  vidit  Dumont).  — 
1)  Numen  Thracicum  videtur,  quamquam  is  qui  dedicavit  fuit  ex  Syria  (cf.  Du- 
monl  inscr.  de  la  Thrace  p.  70  =  7nel.  p.  308).  —  2)  Scr.  Minuc.  —  3)  A.  76.  — 
4)  Scr.  AvTio)(evg. 

4076  deo  I  Andino  |  sac.  Tib.  |  Cl.  Certus  |  bf.  cos.*  leg.  VII  |  Cl. 
V.  s.  I.  m.  I  Clem.  et  Prisc.  cos.' 

Kacanik  prope  Scupos  (Ueskiib),  deinde  Ueskiib  (III  S.  8184  vidit  Domaszewski). 

—  1)  Beneficiarius  consularis.  —  2)  Par  consulum  qui  ita  appellati  sint  non  no- 
vimus;  fortasse  errore  coniunctus  esl  Clemens  consul  a.  458  cum  Prisco  cos.  a.  439, 
vel  Clemens  consul  a.  193  cum  Prisco  eos.  anno  496  (Mo.). 

4077  [djeo  Zp[er|i]urd[o '  sacr.  \  5]ex.  Fl.  F[/a]|mina[/is  |  «.]  1.  [p.] 

Ljubanze  prope  Scupos  (III  S.  8191  vidil  Domaszewski).  —  1)  , .  FO  ZP . . 
IVRD  . . .  excepit  Domasz.;  supplevil  Huelsen  (III  S.  p.  2230)  collatis  titulis  urbano 
(Inscr.  Gr.  Sicil.  Ital.  981):  &e(j}  Z^eQ&ovQSu)  xal  'lafx^adovXy  £7ii(pavTjazdT0ig 
AvQ.  diovvaioq  axQax.  •/WQ'^'^'^  ^ov  TCQaix.  sxaxovxaQX-  ^XaQevxlvov  S^sXwv  dvs- 
^xa,  et  Perinthio,  quem  servavit  Cyriacus  (Dumont  inscr.  de  la  Thrace  n.  72 a  cf. 
Eph.  ep.  5  p.256):  dil  Z^eXaovQdu)  avxoxQaxoQi  KalaaQi  JofjLixiavtp  2e^aax<p 
reQfiaviXiu  x6  i6  vndxtp  (a.  88)  xxX.  (titulo  urbano  additae  sunt  imagines  ipsorum 
deorum,  vide  Bull.  arch.  comunale  4880  tab.  I);  quibus  addendus  est  Moesicus  editus 
arch.  ep.  Mitth.  aus  Oesterr.  44,  4891  p.444:  Jd  Z^sX9-iovq6{<o)  MoxdTCOQiq  dcoQOV. 

4078  dis  paternis  |  Surgasteo'  |  magno  |  Patro^  |  Q.  M.  Tryphon  | 
V.  s.  1.  m. 

Renzani  ad  lacum  Benacum,  iam  Brixiae  (f^ 4206  vidit  Mommsen).  —  1)  Tii 
in  Bithynia  colebatur  Zevg  SvQydaxTjg,  testibus  nummis  (ap.  Mionnet  suppl.  V 
238,  4501.  4505;  260,  4510;  262,  4526.  Greek  coins  in  the  British  Museum,  Pontus 
Paphlagon.  Bithynia  cet.  p.  205.  20i),  quos  cum  hoc  titulo  iam  Eckhel  (2,  458)  com- 
posuit.  Eidem  deo  prope  Philippopolim,  loco  dicto  Adzilare,  a  Thrace  quodam  (ut 
nomen  ostendit),  dedicatus  est  iitulus  hic:  Aya&iji  xvx^jt  &e(p  SovQeys&rj  inrjxoo} 
K6[xvg\  Poifi?]^eveog  evxccQiaxriQiov  (arch.  ep.  Mitth.  aus  Oesterr.  48,  1895  p.  412). 

—  2)  Patarus,  ut  monuit  Labus,  appeliabatur  Tii  conditor,  teste  scriptore  rerum 
Bithyniacarum,  quem  citat  Stephanus  Byz.  s.  v.  Tlog  (de  eodem  Pataro  Arrianus, 
ef  Miiller  fr.  hist.  Gr.  III  p.  595,  7). 

4079  Glyconi^  |  M.  Ant.  |  Onesas  |  iusso  dei  |  I.  p. 

Apuli  (Carlsburg)  rep.  a.  4857  (111  4021  bis  ut  videtur  descripta).  —  1)  Deus 
kic,  cui  dedicatus  est  etiam  titulus  similis  III  1022,  in  nummis  Aboniticheos 
in  Paphlagonia ,  cusis  imperantibus  Antonino  Pio  et  M.  Aurelio  (Eckhel  2,  585; 
Mionnet  11  585,  5;  Greek  coins  in  the  Brit.  Mus.,  Pontus  Paphlag.  etc.  p.  85),  re- 


136  Caput  XI. 

praesentatur  sub  imagine  serpentis  capite  ut  videtur  huviano.  Glyconis  nome?i 
habet  etiam  Lucianus  pseudom.  48,  qui  multus  est  de  hoe  deo  novicio  Aboniti- 
chitarvm. 

4080  lovi  et  IuDo|n.  [et]  Dracco|n.  (sic)^  et  Dracce|oae^  et  Alejxandro^ 
Epijtynchanus  \C.  \  i^]uri  Octavi[am]  |  c.  v.  posuit. 

Blatsche  inter  Scupos  et  Slobos  (111  S.  8238  Henzen  vidit  ectypum).  — 
1)  Draconem  hvnc  esse  serpenttm  G/yconem,  cui  dedicala  est  N.4079,  apparet  ex  men- 
tione  Alexandri  (cf.  not.  3).  —  2)  In  uno  ex  nuvimis  memoratis  ad  N.  4079  dicuntur 
repraesentali  esse  duo  serpentes  (Mionnet  suppl.  IF  350,  4  ex  Vaillant),  fortasse 
draco  hic  cum  dracaena;  sed  res  incerta.  —  3)  Est  ipse  Alexander  Abonolichita 
propheta  dei  novi  Glyconis,  in  quern  est  libellus  Luciani  ^AXe^av^Qoq  rj  xpsvSofiavzig. 

4081  lovi  Sarso*  Sex.  Vibi|us  Gallus^  l[r]ecinari|us,  primipilaris, 
praef.  kas|tror.  leg.  XIII  G.  G.^  donis  dojnatus  ab  imperatorib.  ho|noris 
virtutisq.  causa  |  torquib.  armillis  phale|ris,  coronis  muralib.  III  |  vallarib.  II 
aurea  I,  has|tis  puris  V  vexillis  II,  |  d.  s.  p.  f. 

In  ora  Paphlagoniae,  loco  dicto  Dschidde,  ab  Amastri  orientem  versus  (Ka- 
linka  Festschrift  fiir  Otto  Benndorfp.  21S).  Eodem  loco  extat  fragmentum  Graeci 
tituli  ab  eodem  homine  positi  (ib.p.246).  —  1)  Deus  praeterea  ignotus.  —  2)  Huic 
homini  titnlum  Amastri  positum  habes  supra  N.  2665,  ubi  confer  (accedit  iam 
versio  Graeca,  quam  primus  Kalinka  descripsit,  l.  c.  p.217  =  ///  S.  13648).  — 
3)  De  legione  decirna  tertia  Gemina  Getica  (cf.  supra  N.  4570  not.2)  cogitavit  Kalinka. 

4082  I.  0.  m.  I  Taviano'  |  pro  salu.  |  imp.  Antojnini  et  M.  |  Aureli 
Caes.  I  Ga][a?]ae  con|sistentes  |  municipio  j  posierunt  |  . . . 

Clausenburgi,  ubi  fuit  Napoca  Daciae  (I  11 860  p.  4580  viderunt  Mommsen  et 
Domaszewski).  —  1)  Alius  titulus  eiusdem  dei  Dacicus  est  III  4088.  De  lovis  templo 
quod  fuit  Tavii  in  Galatia  dixit  Strabo  42,  5,  2  />.  367. 

4083  I.  0.  m.  I  Eruseno*  |  Aur.  Alex|ander  |  v.  s.  I. 

Prope  Clausenburg,  ubi  fuit  Napoca  Daciae  (III  859  vidit  Mommsen).  — 
1)  Ad  Erizam  Cariae  (Liv.  58,  44;  Plin.  h.  n.  40,  45.  424  al.)  retnlit  Mommsen. 

4084  (ftdminum  fasces)  lovi  Olbio^  |  Seleucus  |  Hermocra|tus'  qui  et 
Diojgenes  d.  d. 

Heddernheim  rep.,  postea  Frankofurti  (Brambach  4454  vidit  I.  Becker).  — 
1)  Zevq  oX^iog  (Aeschyl.  suppl.  526)  et  Olbiae  in  Ponto  colebatur  ut  deus  tute- 
laris  (TCQoeaxwq  ZTJg  Ttokecog,  Latyschev  inscr.  Ponti  Euxini  I  n.  25)  et  Olbae  in 
Cilicia  (Heberdey  u.  Wilhelm  Reisen  in  Kilikien,  Denkschr.  d.  Akad.  d.  Wiss.  Wien 
XLIV  4896  p.  85  n.  466;  Journal  of  hell.  sludies  42,  4894  p.  226);  cf  praeterea 
C.  I.  G.  2017;  t.  Tropaeensis  arch.  ep.  Mitth.  47,  4894  p.  405.  —  2)  /.  e.  'EQfioxgd- 
TOvg  (Becker). 

4085  pro  salute  |  August.  M.  Aur.  Commod.*  [  lovi  Olbio  |  Sabaeo'  | 

..  .   LongUS  1  \mil.?]   leg.  | (fulmen,  aquila). 

Capuae  rep.  a.  4885  (Sogliano  atti  della  commissione  conservatrice  dei  monu- 
menti  di  Terra  di  Lavoro  4894  p.  28;  Mancini  ib.  4892  p.  468).  —  1)  Verba  M.  Aur. 
Commodi,  scripta  litteris  minoribus,  postea  videntur  adiecta  esse.  —  2)  Plane  in- 
certum  utrum  a  Sabaeis  Arabiae  derivatum  sit  cognomen,  an  componendum  eum 
Sabazio. 


Tituli  sacri  et  sacerdotam.  —  lupiter  Tavianus.  lupiter  Olbius.  Sabazius.     137 

4086  lovi  Sabaz.  |  Q.  NunDius  |  Alexauder  |  v.  s.  1.  m. 

4087  Q.  Nunnius  |  Alexander  |  donum  dedit  |  lovi  Sabazio. 

Romae  olim  in  regione  Transtiberina ,  arae  duae  (yi  499.  4S0  illam  nuper 
Bormann  vidil  Florenliae), 

Titulos  lovi  optimo  maximo  Sabazio  (Sabadio,  Sabasio)  dedicatos  habe*  supra 
N.  2189.  2294. 

4088  saocto  deo  Sabazi  |  d.*  . .  |  Attia  Celerina  d[ed.]  (In  latere)  per 
voce  I  Pegasi  |  sacerdot. 

Romae  rep.  in  Capitolio  in  area  monumenli  Fictorii  Emanuelis,  aedicula 
jnarmorea,  in  qua  dea  sedens  (FI  S0948  =  Bull.  comunale  i892  p.S64  vidit  Huelsen). 
—    1)  d  fortasse  irahenda  ad  versum  qui  sequitur  et  inserenda  ante  ded. 

4089  M.  Furius  |  Clarus  |  pro  salute  |  filiorum  suorum  |  M.  Aureli 
Clari  I  et  Furiae  Clarae  |  [sanjcto  invicto  |  [.Sjabazi  |  [3/]«rcuriiim  |  . . . .  t. 

Romae  rep.  sub  Capitoiio  eodtm  fere  loco  ubi  ea  quae  praecedit  (Lanciani 
notisie  1889  p.  22S:  vidit  Hmlsen  FI  S0949). 

4090  magna  dunam *  |  Sabazzi,  Servilia |  parum  videor 

m9g[nitudinem]  \  tuam  dic[fis  aequare  posse]. 

Romae  (FI  50930  viderunt  Marinius  /Irv.  p.  306  el  E.  Q.  Fisconti).  —  1)  Quot 
litterae  perierint,  incerlum. 

4091  (lupiter  in  aedicula  stans)  numin.  Aug.  deo  lovi  Sa|basio  G.  lul. 
Carasjsounus  v.  s.  I.  m. 

Fichy  rep.,  folium  (bractea)  argenieum  litteris  bonis,  est  Saint-Germain  in 
museo  (XIII  1496  vidil  Ilirschfeld).  Vna  reperta  sunt  multa  alia  similia  foUa 
argentea,  ex  quibus  decem  eadem  imagine  lovis  ornata  et  in  quorum  vno  etiam 
eudern  inscriptio  exarata  esse  dicitnr. 

4092  deo  magno  Silvano,  Marli,  Herculi,  |  (intra  coronam  querceam) 
lovi  I  Zabasio  |  (sub  corona)  Antullus. 

In  vico  Capranica  territorii  Praenestini  (XIF  2894  vidi). 

4093  L.  Luccio^  L.  f.  Ter.  (  Hibero  |  Ilvir.  iter.  qq.,  patrono,  | 
sacerdoti  sacror.  Savadior. ,  |  cur.  r.  p.  Interamnat.  Liren.,  |  eorund.  et 
patrono,  |  iudici  CCCC*  selecto,  |  Casinates  publ.  ob  merita  eius  |  d.  d. 

Casini  (X  3197  bis  ut  videtur  descripta  saec.  XFI.  XFII).  —  1)  Lucceio 
alterum  apographum;  sed  Luccium  diclum  fuisse  ostendit  titulus  X  3198.  — 
2)  Quadringenario. 


4094  Virius  I  Marcarianus  v.  c.  deam  Cybeben  p.  s. 

Romae  olim,  basis  statuae  Cybeles,  nunc  Neapoli  (FI  31S  vidit  Mommsen). 

4095  Praesentiae  |  Matris  deum  |  P.  Septimius  |  Felix  |  ob  coronam  | 
millesimi  |  urbis  anni.* 

Romae  rep.  trans  Tiberim  (FI  488  vidit  Smetius).  —  1)  Pertinet  titulus  ad 
a.  247.  Coronae  voeabulo  Mommsen  putat  significari,  Felicem  vicisse  ludis  saeeu- 
laribus  illo  anno  editis. 


138  Caput  XI. 

4096  (navis,  cui  statua  Matris  dmm  imposita  est;  ante  eam  mulier  quae 
infula  ad  rostrum  alligata  navem  tra/iere  videtur)  Matri  (leum  et  Navi  Sal- 
viae  I  Salviae'  voto  suscepto  |  Ciaudia  Synthyche  |  d.  d.  (In  lateribus  pileus 
Phrygius  aliaque  instrumeJita  eultus  Phrygii). 

4097  Navi  Salviae  |  et  matri  deu  d.  d.  |  Claudia  Sinty|[cfte] 

Romae  rep.  in  ripa  Tiberis  sub  Aoentino  (VI  492.  495  cf.  p.  854  hanc  Fe- 
ronae  vidit  Mommsen,  illa  extat  Romae  in  museo  Capitolino ;  imaginem  huius  post 
alios  dederunt  Miiller  et  Wieseler  Denkmaler  der  alten  Kunst  II  tab.  LXIII  n.  816). 
Anaglypho  apparet  repraesentari  navem  illam,  qua  Mater  deum  Romam  advecta 
est,  quam  navem,  inhaerentem  vado  Tiberino,  extractam  esse,  cingiilo  ad  rostrum 
alligato,  a  Claudia  Quinta,  vetus  fabula  erat  (Suet.  CI.-2,  Herodian.  1,  41,  4,  Iulian. 
or.  V  p.  160  Spanh.).  Navis  Salviae  nomine  nonnulli  putaverunt  significari  ipsam 
illam  navem  pro  numine  cultam  (Mommsen  ad  VI  494),  alii  Claudiam  inter  deos 
receptam.   Cf.  lordan  ap.  Preller  Roem.  Mylh.  ed.  3  II  p.  S8.  —  1)  Errore  bis  positum. 

4098  Matrl  deum  |  et'  Navi  Salviae  |  Q.  Nunnius  |  Telephus  mag.  | 
col.  culto.  eius^  |  d.  s.  d.  d. 

Romae  (VI  494  vidit  Marinius).  —  1)  Magister  coUegii  cultorum  eiv. 

4099  Matri  dejum  mag.  Idejae  Phryg.  Fl.  ]  Tyche  cerno|phor.'  per 
M.  lul.  I  Cass.  et  Cass.  Sev.  |  M.  At.  et  Ann.  Coss.  Gal.'^ 

Olisipone  (Lisboa)  (II  179  vidit  Huebner).  ' —  1)  Cernophora.  Idem  munus 
est  in  titulo  Neapolitano  X  1805 :  d.  m.  |  Heriae  Victorinae  |  [c]aernophoro  |  M.  Herius 
Valerianus  |  filiae  dulcissimae.  Cf.  infra  N.  4142  not.  2.  —  2)  Intellegi  M.  Atilium 
el  Annium  Gallum  consules  (a.  108)  putat  Huebner;  alterius  consulis  cognomen 
errore  collocatum  esse  post  coss. ;  vereor  ut  recte. 

4100  (pinus,  a  qua  pendent  crotala,  fistulae,  lances;  subtus  stat  leo ;  iuxta 
pedum  et  clava,  cui  imposita  mitraffj)  Matris  deum  magnae  Ideae  Palatinae^ 
eiusq.  m.^  reiigionis  adpar[a]tor^  Navius^  lanuarius. 

In  vico  Les  Pennes  prope  Massiliam  (XII 40S  p.  812  semel  ut  videtur  descripta 
saec.  XVI,  nescio  quam  religiose).  —  1)  Palatina  apte  dicitur  Mater  magna,  quippe 
cuius  templum  in  Palatio  stetisse  notum  sit  (Hirschf).  De  templo  Matris  deum 
Palatino  cf  Huelsen  Roem.  Mitth.  1893  p.Sseq.  —  2)  Haec  corrupta  esse  apparet. — • 
3j  adparnor  traditur.    Cf.  N.  4175.  —  4)  Nomen  corruptum. 

4101  M.  d.  m.  I  Cereriae'  |  v.  s.  Fruticia  |  Thymele  I  M.  Statini  Dori*. 

Venetiis,  deinde  Catai,  sed  reperta  sine  dubio  Aquileiae  (V796  vidit  Mommsen). 
—  1)  Idem  cognomen  in  titulo  Bonae  deae  Aquileiensi  supra  N.5499.  —  2)  lidem 
homines  supra  N.  5947. 

4102  Matri  deum  et  Isidi  |  G.  Menatius  G.  fiUus  |  Fab.  Severus  fa- 
num  refe|cit  et  pronaum  de  suo  fe|cit  ex  voto. 

Malcesine  ad  locum  Benacum^  iam  Veronae  (V  4007  vidit  Mommsen). 

4103  Matri  deum  |  magnae  |  pro  salute  adq.  |  incolumitate  |  dd.  nn. 
Augg.  et  Caess.^  |  Aur.  Firminianus  |  v.  p.,  dux  limit.  prov.  Scyt.,  |  bonis 
auspiciis  |  consecravit. 

Tomis  (KSslendje)  rep.,  est  Parisiis  (III 764  vidit  Mommsen).  —  1)  A.  295— 20S. 


Tituli  sacri  et  sacerdotum.  —  Mater  deum  magna  Idaea.  Nayis  Salvia.        139 

4104  M.  d.  m.  I  in  memor.  |  Usiae  L.  fil.  Tertullinae  |  sacerd.  di- 
variim,  |  matris  suae,  |  Sex.  Appuleius  Marcellus  |  d.  d. 

Tergette,  nunc  Patavii  (F  SiO  vidit  Mommsen). 

4105  Matri  magoae  |  cognationis'  |  C.  Turranius  Cronius  |  Illlllvir 
August.  I  voto  suscepto  aedem  et  |  aram  d.  s.  p.  fecit  et  expolit  |  idemque 
dedicaviu 

Prope  Salonas  rep.  (III  S.  8675  vidit  Hirschfeld).  —  1)  Cognationes  dictae 
in  titulis  Salonilanis  (III  S.  8676.  8687)  collegia  hominum  cognatlone  aliqua  inter 
se  coniunctorum  (Bormann  arch.  ep.  Mitth.  15,  1890  p.  99). 

4106  Curia  Pris|ca  Matri  magnae  |  fanum  rifecit,  |  signa  posuit,  Iaro|- 
phorum*  cymbala  |  tynpana  catillum  |  forfices''  aram  dat  I.  [a.]. 

Clissae  agri  Saloniiani  (III 19S2  cf.  III  S.  8S67  viderunt  Mommsen  et  Hirsch- 
feld).  —  1)  Intellege  delphicam  cum  laribus  et  ceriolaris,  ut  est  in  N.  4108).  — 
2)  Forficex  ad  caslrationem  pertinere  putat  Momms. 

4107  Acca  L.  f  Prima  |  ministra  Malris  |  magnae  Matrem  |  refecit 
magnam  (  et  inauravit  et  Atti|ni  comam  inau|ravit  et  |  Bellonam  refecit. 
(In  latere  arae)  Attini  aram,  lunam  argent.  |  p.ZZ'  posit  P.  Marius  |  Pharetra 
sacer.   (eadem  fere  repetita  in  summa  parte  arae). 

Corfinii  rep.  (IX  3146  vidit  Mommsen).  —  1)  Pondo  unciis  duabus. 

4108  Decimia  C.  f.  Candid.  |  sacerd.  M.  d.  delficam  |  cum  laribus 
et  I  ceriolaris  n.  XXX. 

Sabionettae  olim,  sed  aliunde  eo  adlata,  nunc  Feronae  (FI 50972  =  Orell.  2S05 
vidit  Mommsen).  Oriundam  puto  Formiis,  ex  quo  oppido  etiam  aliut  titulm 
(X  6077)  saec.  XFI  Sabionettam  veneraf,  vel  Mintumis. 

4109  Decimia  |  C.  f.  |  Candida'  |  sacerdos  |  M.  d.  |  Atthin  |  d.  d. 
Caietae   olim   in  episcopi  palaiio,  vel,  secundum  alios,  Mintumis  (X  6074  ad 

exemplum  factum  saec.  XFI).  —  1)  Eodem  quae  N.  4108. 

4110  M.  d.  m.  I  Q.  Publicius  |  Charito  ]  sacerdos  et  |  C.  Publicius  | 
Hermes  |  aedituus  |  et  |  Secunda  |  cymbalistria  (in  lateribus  cymbala;  urceus 
vel  patera). 

Tergeste  rep.  a.  175S,  nunc  Grafenegg  prope  Krems  (V  519  p.  1022  saepius 
descripta  saec.  Xf^III/XIX). 

4111  p[ro  salute  imp.  Cae\saris] [Fjjelicis*  Q.  Caecilius  |  Fus- 

cus  archigal|lus  coloniae  Ostenlsis  (sic)  imaginem  |  Matris  deum  ar[genteam 
p.  I  cum  I  signo  Nemesem  |  kannophris  (tic)  \  Ostiensibus  d.  d. 

4112  Q.  Caecilius  |  Fuscus  archigaljlus  c.  0.  |  imaginem  Atjtis  ar- 
gentiam  (sic)  |  p.  I  cum  sigillo  |  Frugem  (sic)  aereo*  cajnnophoris  Ostien|- 
sibus  donum  de|dit. 

4113  Calpurnia  |  Chelido  \  typum  Matris  |  deum'  argenti  |  p.  II 
cantnoforis  (tic)  \  Ost.  d.  d.  |  et  dedicabit. 


140  Caput  XI. 

4114  Q.  Domitius  |  Aterianus  pat.  |  et  Domitia  |  Givitas  mat.  ]  sig- 

num  Attis  |  cann.  Ost.  d.  d.  (in  latere:  apex  Phrygius  et  lituus;  in  allero  latere: 
syrinx). 

Ostiae  rep.  prope  templum  Matris  deum,  ibi  fere  ubi  N.  4HS.  4162  (XlF  5i — 57 
descripsi).  —  1)  Initium  inscriptionis  erasum.  —  2)  Cuius  Frvgis  vel  Phrygis 
signum  Caecilius  Fuscus  donaverit  cannophoris,  obscurum.  —  3)  Cf.  vit.  Elagah.  7: 
Matris  etiam  deum  sacra  accepit  et  tauroboliatus  est,  ut  lypum  eriperet  cet. 

4115  Numini  Attis  C.  Cartilius  Euplus  ex  monitu  deae*. 

Ostiae  rep.,  ibi  fere  ubi  eae  quae  praecedunt,  signum  dei  iacentis  marmoreum 
(XIF  58  vidi;  imago  signi  cum  inscriptione  est  Monumenti  deW  Instituto  vol.  IX 
tab.  S«  ^.  2).  —  1)  Matris  dmm. 

4116  Atti  I  C.  Antonius  (  Eutyches  arjchidendroph.  |  pro  salute  sua  | 
posuit. 

Toviis  rep.,  est  Parinis  (11 1  765  vidit  Mommsen). 

4117  (fragmentum  statuae)  sancto  Attidi  sacrum,  I  Genio  dendroforo- 
rum  C.  Met|teius  Exuperans  dendrofor|us  decretarius  *  de  suo  fecit,  Ublenti 
animo  dedicavit. 

Rusicade  (PhiUppeville)  in  Numidia  (FIII 7936  cf.  p.  1878  vidertmt  IFilmanns 
et  Schmidl).  —  1)  Fortasse  dendrophorut  faclus  ex  decrelo  quindecimvirum  urbis 
Romae  (Momms.). 

4118  Matri  deum  |  raagnae  Ideae  |  Pompeius  Rusonianus  |  cos., 
XVvir  sacris  ]  faciundisS  |  taurobolium  movit^. 

Prope  Gabios  rep.  ara  (XI f^  2790  semel  descripta  saec.  Xf^III  exeunte,  ac- 
curate  ut  videtur).  —  \)  Ut  quindecimvir  sacris  faciundtt  memoratur  in  actis  lu- 
dorum  saecularium  a.  204;  cf.  Eph.  ep.  8  p.  295.  —   2)  Cf  infra  N.  4157/8. 


4119  Matri  |  deum  |  tauroboUum  indictum  |  iussu  ipsius  ex  stipe 
conlata  |  celebrarunt  publice  Narbon. 

Narbone  (XII  4521  semel  ut  videtur  sed  accurate  descripta  saec.  XFII). 

4120  imperio  d.  M.  taurojpolium  provinciae*  |  {caput  arietis,  caput 
bovis)  I  Narbonensis  |  factum  per  C.  Batonium  |  Primum  flaminem  Augg.,  | 
pro  salute  dominorum  [  impp.  L.  Septimi  Severi  |  Pii  Pertinacis  Aug. 
Ara|bici  Adiabenici  Parthijci  maximi  et  M.  Aureli  |  Ant.  Aug.* 

Narbone  (XII  4525  bis  ut  videtur  descripta  saec.XFI — Xnil).  —  1)  Tauro- 
polium  provineiae  est  etiam  in  fragmento  Narbonensi  XII  4529.  —  2)  Reliqua  de- 
fieiunt  (Getae  nomen  sine  dubio  erasum) ;  lapidem  fractum  fuitse  non  traditur. 

4121  Matri  deum  |  Pomp.  Philumene,  |  quae  prima  L[a]ctor[a]e  | 
taurobolium  |  fecit. 

Laetorae  (Lectoure)  in  Aquitania  (XIII  504  semel  vel  bit  descripta  taec.  XFI). 

4122  M.  deum  |  lul.  Valentina  |  et  Hygia  Sil[a]nae'  |  tauropolium 
felcerunt,  XV  k.  Nov.  |  Pol.  et  Apro  cos.*,  |  sacerdote  Zmin|thio  Pro- 
culiani*. 


Tituli  sacri  et  sacerdotum.  —  Attis.  Taurobolla  Matris  deum.          141 

4123  sacrum  |  M.  m.''  |  Anl.  Prima  |  tauropollium  fec.  |  host.  suis  | 
sacerdotib.  Zm|iDthio  Prochani^  et  j  Pacio  Agrippae  |  [PolUone  II  et  Apr\o 
II  COS.  XV   k.   Novemb.   (in  lateribus  caput  bovit,  capul  arietis). 

4124  sacrum  |  M.  m.*  |  Marciana  |  Marciani  f.  |  tauropohum  |  fecit 
hostis   I   suis  sacerdojte  Zmintio  Pro|cuhani   hb.'  (in  lateribus  caput  bovis, 

caput  arietis). 

Lactorae  (XIII  507.  50S.  509  vidit  Hirschfeld).  —  1)  Scilicet  ancilla.  — 
2)  18  Oct.  176  (tam  post  PolUonis  quam  post  Apri  nomen  poni  debuit  signum  itera- 
tionis).  Eodem  anno  et  die  Lactorae  laurobolia  facla  sunt  ab  aliis  muUeribiu, 
XIII  506,  item  ut  videtur  J\.  4123.  —  3)  Idem  sacerdos  memoratur  etiam  XIII 506. 
508,  et  quidem,  cum  eodem  Pacio  j4grippae  XIII  506.  —  4)  Sacruvt  Malri  magnae, 
—  5)  Apparet  hunc  tilulum  posilum  esse  post  manumissum  Zminlium. 

4125  pro  salute  |  et  incolumijtate  domus  |  divinae  r.  p.  |  Lactorat. 
taulropol.   fecit  (in  lateribus  caput  bovis,  caput  arietis). 

4126  pro  salute  imp.  M.  |  Antoni  Gordiani  |  Pii  Fel.  Aug.  et  Sa|bi- 
niae  Tranquiljhnae  Aug.  totijusq.  domus  divi|nae  proq.  stalu  |  civitat. 
Lactor.  (  tauropohum  fe|cit  ordo  Lact.,  |  d.  n.  Gordiano  |  Aug.  II  et  Pom- 
peiano   cos.   |  VI  idus  Dec.*,    curantib.  M.  Erotio  Festo   et  M.   |   CariDio 

Caro,  sacerd.  |  Traianio   Nundinio^  (in  lateribvs  caput  bovis;  patera). 

Lactorae  (XIII  520.  511  vidit  Hirschfeld).  —  1)  8  Dec.  241.  Eodem  die  etiam 
a  privatis  multis  tauroboUa  Lactorae  facta  S7int,  cf.  ad  N.  4128.  —  2)  Cf.  N.  41%7. 
4128. 

4127  s.  M.  d.  I  Val.  Gemina'  |  vires  escejpit  (sic)  Eutyche|tis''  VIIII 
kal.  I  April.'  sacerjdote  Traia|nio  Nundijnio*,  d.  n.  Gordi|aDO  et  Aviola  cos.' 

Laclorae  (XIII  510  vidit  Hirschfeld).  —  1)  Eadem  femina  est  N.  4128.  — 
2)  Nomen  Eutychetis,  cuius  vires  excipiuntur,  pro  tauri  nomine  Barry  aUique 
habent  (cf.  N.  4129. 4151),  hominem  inteUegi  vult  Esperandieu.  —  3)  24  Mart.  C^dies 
sanguinis^,  vit.  Claud.  4,  fast.  Philoc,  cf.  C.  I.  L.  I  ed.  2  p.  515).  —  4)  De  hoc  sacer- 
dote  cf  ad  N.  4128.  —  5)  A.  259. 

4128  s.  M.  d.  I  Val,  Gemin|a*  tauropohjum  accepit*  |  hostis  suis  sajcer- 
dote  Tra|iaDio  NuDd[m][io,  d.  n.  Gord|iano  II  et  Po|mpeiaDo  cos.,  |  VI 
id.  Dec» 

Lactorae  (XIII  518  vidit  Hirschfeld  praeter  paucas  Utteras  in  principio  et 
fine  iam  deperditas).  —  1)  Cf  N.  4127.  —  2)  ACePIT  lapis.  —  3)  S  Dec.  241.  — 
Eodem  plane  modo  concepti  sunt  tituU  XIII  512 — 517.  519  eodem  die  Lactorae,  eo- 
dem  sacerdote  Traianio  Nundinio,  Matri  deum  dedicati,  a  muUeribus  omnes,  ex- 
cepto  solo  XIII 512. 

4129  Vi^tor  I  SabiDi  fil.'  |  vlres  tauri*,  |  qu6  proprie  |  per  tauropoj- 

Ihim   pub.  fact.'  |  f^ceraf,  |  COUSacrdivit  (In  utroque  latere:  gladius,  vel  fax). 

Lactorae  (XIII  525  vidit  Hirschfeld).  SimiUs  est  titulus  XIII  522  a  Severo 
luUi  fiUo  dedicatus.  —  1)  Idem  ut  videlur  homo  XII  1516.  —  2)  Cf  N.4127.  4151. 
4140.  —  3)  PubUce  factum  (factnm  perscribitur  XIII  522). 

4130 *  [pro  salute  imp.  M.  Aur.  Commodi  \  Antonini  Aug. 

Pi]i  domuusq.  divi|Dae,  coIod.  Copiae  Claud.  Aug.  Lug.*  |  taurobolium  fecit 


142  Caput  XI. 

Q.  Aquius  Anlonia|nus  pontif.  perpetuus  |  (bucranium)  \  ex  vaticinatione* 
Pusoni  luliani  archi|galli^  Inchoatum  XII  kal.  Mai.,  consum|matum  VIIII 
kal.  Mai.  L.  Eggio  Marulio  \  Cn.  Papirio  Aeliano  cos.',  praeeunte  Aelio  | 
C[as/rense]  sacerdote®,  tibicine  Albio  |  Verino.  (In  laiere:  cajmt  arietis;  in 
altero  latere:  secespita). 

Tain  ad  Rhodanum,  ubi  fuit  Tegna  slatio  viae  f^ienna  f^alentiam  ducentis 
(XI1 1782  vidit  Hirschfeld),  —  1)  Paiica  litterarum  vestigia  quae  agnosd  poterant 
omisi  (videtur  hoc  loco  fuisse  nomen  Matris  deum).  —  2)  Cf.  N.  4151  seq.  Pro 
colonia  Lugdunensi  sacra  facta  esse  et  a  sacerdotibus  Lugdunensibus  in  provincia 
Narbonensi  non  longe  a  Falentia,  testirnonio  est,  ut  iudicat  Hirschfeld,  illum  locum 
attributum  fuisse  Lugdunensibus.  —  3)  Cf.  N.  4132  not.  5.  —  4)  Idem  archigallus 
est  in  titulo  Lugdunensi  infra  N.  41S2.  —  5)  20 — 2S  Apr.  184.  —  6)  Idem  Aelius 
Castrensis  est  in  titulis  Lugdunensibus  infra  N.  4132.  4135. 

4131  taurobolio  Matris  d.  m.  Id.,  |  quod  factum  est  ex  imperio  Matris 
d.'  I  deum,  |  pro  salute  imperatoris  Caes.  T.  AeH  |  Hadriani  Antonini  Aug. 
Pii  p.  p.  1  liberorumque  eius,  |  et  status  coioniae  Lugudun.,  |  L.  Aemiiius 
Carpus  Illlllvir  Aug.,  item  |  dendrophorus,  |  (caput  bovis)  \  vires  excepit* 
et  a  Vaticano^  transjtulit,  ara  et  bucranium  |  suo  inpendio  consacravit,  | 
sacerdote  |  Q.  Sammio  Secundo  ab  XVviris  |  occabo  et  corona  exornalo^  | 
cui  sanctissimus  ordo  Lugudunens.  |  perpetuitatem  sacerdoti  decrevit,  |  App. 
Annio  Atilio  Bradua,  T.  Clod.  Vibio  |  Varo  cos.'  |  L.  d.  d.  d.  (in  dextro  latere) 
Cuius  mesonyctium  |  factum  est  (ensis  hamatus)  V  id.  Dec.  (In  sin.  latere: 
caput  arietis.) 

Lugduni  (XII1 1731  vidit  Hirschfeld).  —  1)  d.  errore  addita.  —  2)  Cf  N.  4127. 
—  3)  Collis  Faticanus  urbis  Romae,  ubi  certe  aetate  labente  praecipuam  sedetn 
horum  sacrorum  in  urbe  Roma  fuisse  docent  tituli  infra  N.  4143.  4147 seq.  —  4)  Cf. 
N.  417S.  Sacerdotes  quindecitnvirales,  ut  plerumque  dicebantur,  habes  etiam  N.  4140. 
4184.  418S.  —  5)  A.  160. 

4132  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  1  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  M  numinib.  Aug.  totiusque  [ 
domus  divinae  et  situ*  c.  C.  C.  |  Aug.  Lugud.^  |  tauribolium  fecelrunt 
dendrophori  |  Luguduni  consistentes,  |  XV  kaL  lulias  |  imp.*  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  / 
/  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  I  Marco  Sura  Septimiano  |  cos.*,  ex  vaticinatione''  |  Pusoni 
luliani  archijgalli^  sacerdote  |  Aelio  Castrense",  |  tibicine  Fl.  Restituto.'  j 
Honori  omnium^  |  CL  Silvanus  perpetuus  |  quinquennalis  inpenldium  huius 
arae  remisit.  |  L.  d.  d.  d.  (In  latere:  caput  bovis  infulatum;  in  altero  latere: 
caput  arietis,  ensis  hamatus.) 

Lugduni  (XIII  17S2  vidit  Hirschfeld).  —  1)  Erasa  Commodi  nomina  (cum 
formula  pro  salute^.  —  2)  Expectaveris  statu.  —  3)  Coloniae  Copiae  Claudiae 
Augustae  Luguduni.  —  4)  Erasa  nomina  Commodi,  qui  sextum  cunsul  fuerat  a.  190, 
deinde  in  spatii  vacui  partem  postremam  inirusum  Marco  Sura,  cum  aniea  Septi- 
mianus  hoc  solo  nomine  appellatus  esset.  —  5)  '^Ex  vaticinatione  archigalli  sacra 
huius  generis  peragebanlur  eliam  in  Portu  Romano  (fr.  Fat.  148)  et  Milevi  in  Nu- 
-midia  (infra  N.  4136)  et  sine  dubio  alibi.  —  6)  Cf.  N.  4150  not.  6.  —  7)  Idem 
tibicen  est  N.4155.  4154.  —  8)  Omnium,  puto  deudrophorum,  quorum  quinquen- 
nalis  videlur  fuisse  Claudius  Silvanus. 


Tituli  eacri  et  sacerdotum.  —  Taurobolia  et  criobolia  Matris  deum.      143 

4133  pro  salute  imp.  L.  Sepjtimi  Severi  Perlinajcis  Aug.  et  D. 
Clodi  I  Septimi  Aibini  Caes.*  |  domusq.  divinae  et  sta|lu  c.  C.  C.  Aug. 
Lug.^  taurobollium  fecerunt  Aufustia  |  Alexandria  et  Sergia  ]  Parthenope 
ex  voto,  I  praeeunle  Aelio  Castrenjse*  sacerdote,  tibicine  Fl.  |  Restiluto." 
Incboatum  est  |  sacrum  VII  idus  Mai.,  conjsummatum  V  id.  easdem^  |  [>Jmp. 
L.  Septimio  Severo  Perlinac.  Aug.  | "  |  II  cos.  |  [L.]  d.  [d.  d.] 

(In  utroque  latere:  ensis  hamatus,  caput  bovis,  caput  arietis.)- 

Lugduni  (XIII  1735  vidit  Hirschfeld).  —  1)  D.  Clodi  Septimi  Albini  Caes. 
vocabula  erasa,  sed  vestigia  litterarum  certa  comparent.  —  2)  Coloniae  Copiae 
Claudiae  Augustae  Luguduni.  —  3)  Cf.  N.  4132.  —  4)  9—H  Mai.  —  5)  Erasum 
nomen  D.  Clodi  Albini  Caesaris,  iterum  consulis  a.  194. 

4134  [pro]  salute  imp.  L.  Septimi  |  [5ere]ri  Pii  Pertinacis  Aug.  |  et 
M.  Aureli  Antonini  Caes.  |  imp.  destinati^  et  |  luliae  Aug.  Matris  castr6r.  | 
totiusque  domus  divinae  |  e6rum  et  statu  c.  C.  C.  Aug.  Lug.^  |  taurobo- 
lium  fecerunt  |  Septicia  Valeriana  et  |  Optatia  Siora  ex  voto,  |  praeeunte 
Aelio  Antho  sa[cerdote,  sacerdotia  Aemi|Iia  Secundilla,  tibicine  Fl.  |  Resti- 
tuto,  apparat6re^  Vire[io  Hermetione.  |  Inch6atum  est  sacrum  IIII  |  nonas 
Maias,   consummaltum   nonis   eisdem*,   |   T.  Sextio  Laterano   L.  Cuspio  | 

Ru[/jino  COS.'  |  L.  d.  d.  d.  (In  lateribus  ensis  hamatus;  capitu  bovum  et  arietum.) 
Lugduni  (XIII 1734  vidit  Hirschfeld).  —  1)  A.  197  (cf  supra  N.  4i6).  —  2)  Cf. 
N.  415S  not.  2.  —  3)  Idem  munus  infra  N.  4175.  —  4)  4—7  Mai.  —  5)  A.  197. 

4135  crinobolium  (sic)  factum  [Matri]  |  deum  magn.  Ideae  pr[o  sa- 
lute]  I  imp.  Caes.  L.  k[eli  Aureli]  \  C[ommodi  Augusti^  \  fojtiusque  do- 
m[MS  divinae  eius]  .... 

Ostiae  (Xlf^  41  vidi).  In  parte  aversa  tabulae  legitur  titulus  pertinens  ad 
taurobolium  factum  inter  annos  169  et  17S  (XIF  40).  —  1)  Vestigia  nominis  im- 
peratorii  erasi  non  satis  certa  sunt. 

4136  M.  d.  m.  I.  sanctae  |  sacrum  factum  |  pro  salute  |  [t]mp.  Caes. 
M.  Aureli  Se|[uert  Alexandriy  Pii  fel.  Aug.  |  [et  luliae  Avitae  Mamaeae  \ 
Aug.]  et  domus  eor.  divinae,  |  Qu[tn<t]  Claudii  Basilicus  |  nap.*  et  Mnesius 
criobo[?t]|um  fecerunt  et  ipsi  susc[e]  perunt  per  C.  Aemilium  Satur|ninum 
sacerdotem,  ex  va|ticinatione  archigalli*.  |  L.  d.  d.  d. 

Milevi  in  Numidia  (FIII  8205.  FIIl  S.  19981  Schmidt  vidit  ectypum.  — 
1)  Alexandri  et  Mamaeae  nomina  erasa.  —  2)  Non  intellegitur.  —  3)  Cf.  N.  41S2 
not.  5. 

4137  pro  salute  |  imp.  Maxi[mtn]i'  Aug.  et  j  M[aa;t»it]'  Caes.  |  tauro- 
bolium  mojvit*  Petronius  Majrcellus^  sacerd.  |  de  suo. 

4138  criobolium  et  |  aemobolium  movit*  |  de  suo  Petronius  Mar|- 
cellus  sacerdos,  VI  kal.  |  Dec.  llllvir.  Primo  et  lusto^ 

Teate  Marrucinorum  (IX  5014.  5015  hanc  vidit  Mommsen).  —  1)  Nomina 
Augusti  et  Caetaris  erasa  plerique  omiserunt,  enotavit  unus  eorum  qui  lapidem 
saec.  XFL  XFII  videruni.  —   2)  Cf  N.  4118.  —  3)  (^attuorviris  Primo  et  lusto. 


144  Capat  XI. 

4139  ex  iussu  Matris  deum  |  pro  salute  imperii  |  tauribolium  fecit  Publi- 
cius  I  Valerius  Fortunatus  Thalamus;  |  suscepit  crionis'  Porcia  Bassenia;  | 
sacerdote  Aurelio  Stephano.  |  Dedicata  VIII  k.  Apr.*  Pio  et  Proculo  cos.' 

Cordubae  (II  S.  SS21  vidit  Huebner).  —  1)  Accipiendum  esse  pro  xQiov  et 
cogitatione  supplendum  bolium  putat  Momms.  —  2)  25  Mart.  (dies  Hilariorum  Matrit 
deurn,  cf.  C.  I.  L.  I  ed.  2  p.SiS).  Etiam  dies  27  Mart.  praecipuum  locum  habuit  in 
sacris  Matris  deum  (cf.  C.  I.  L.  I  ed.  2  p.  51i;  VI  3702).  —  3)  ^.  258. 

4140  M.  d.  m.  I.  I  sacr.  trib.  taur.'  |  fecer.  |  cum  suis  hostis  et 
apparam.^  |  omnib.  L.  Dagid.  Marius  pon|tif.  perpet.  civit.  Valent.  |  et 
VerulUa  Martina  et  |  VeruUia  Maria  fil.  eorum  |  pro  salute  imp.  et  Caesar.  | 
Phihpporum  Augg.  et  Otaci|liae  Severae  Aug.  matris  |  Caes.  et  castror., 
praeeun|libus  sacerdolibus  Iuni[o]  [  Tito  XVvir.^  Arausens.,  et  |  Caslricio 
Zosimione  ci|vitat.  Albens.,  et  Blattio  |  Paterno  civitatis  Voc,  |  et  Fabricio 
Orfito  Liber.''  |  patris,  et  ceteris  adsisltentibus  sacerdolibus,  |  v.  s.  1.  m.* 
Loco^  vires  con|ditae®  die  prid.  kal.  Oct.  |  imp.  Philippo  Aug.  et  Titi|ano  cos.'' 

Deae  Aug7Jsl.ae  (Die)  rep.  (XII 1S67  semel  saec.  XFII  nescio  a  quo  descripta). 

—  1)  Tribus  tauris  (propterea  quod  tres  homines  pro  tribus  principibus  sacrum 
fecerunt,  itemque  trium  civitatum  sacerdotes  verba  praeivemnt,  ut  pulat  Momms.), — 
2)  Apparamentis.  —  3)  Quindecimvirali  (sc.  sacerdote)  ;  cf.  N.415I  not.4.  —  4)  Liberi 
(sc.  sacerdote).  —  5)  Haec  fortasse  corrupta.  —  6)   Cf  N.  4129.  —  7)  50  Se/d.  24S. 

4141  taurob[o?mw  factum  Matri  deum]  J  magnae  \d[aeae  pro  salute 
et  vktoria]  \  imp.  Caes.  C.  Y[ibi  Treboniani  Galli  Pii]  \  Fel.  Aug.*  et  [imp. 
Caes.  C.  Vibi  Afini  Galli]  \  Veldum[mam  yo/]usiani  P[ii  Fel.]  \  Aug.^  to- 
t[m]?q.  domus  divin.  eor.  [et]  \  sen[ofMS,  X]Vvir.  s.  f.,  equestr.  ordin.,  | 
eTi[ercituum],  .  .  .  va[/]ium,  navigantium^,  |  s 

Ostiac  (XIV  42  vidi).  —  1)  Galli  yiomen  rasura  temptatvm. —  2)  Item  erasa 
Veldumn-,  Volusiani,  Aug.  vocabula. —  3)  Conferri  potest  quod  apud  Apuleium  met. 
11, 17  sacerdos  aliquis  fausta  precatur  ''principi  magno,  senatuique  et  equiti,  totoque 
Romano  populo,  nauticis,  navibus,  quaeque  sub  imperio  mundi  nostratis  reguntur^; 

item  Deli  votum  aliquis  solvit  vjieQ  savzov  xal v7i€Q  zwv  n?.oit,Ofiev(ov  ndv- 

Twv  (Bull.  de  corr.  hellenique  6, 1882  p.  528).  —  Ad  alia  taurobolia  Ostiae  pro  salute 
imperatoris  facta  spectant  fragmenta  XIF  40.  45,  quorum  illud  scriptum  est  inter 
annos  169  et  17S,  cf.  ad  JS.415S.  Praeterea  sacra  ex  vaticinatione  archigalli  pro  salute 
imperatoHs  in  portu  Ostiensi  fieri  solita  memorat  (Jlpianus  de  excus.  (fr.  Vat.  148). 

414E  M.  d.  m.  I.  Aug.  sac.  (  pro  salute  impp.  Caess.  |  C.  Valeri 
Diocle[fta]ni'  Pii  Fel.  |  Aug.  et  M.  Aureli  Valeri  M[aa;i|mtanj] '  Pii  Pii  (sic) 
Fel.  Aug.  totiusq.  |  divinae  domus  eorum  |  Q.  Minthonius  Fortuna|tus 
sacerdos,  perfectis  |  ritae  (sic)  sacris  cernorum''  |  crioboli  et  tauroboli,  | 
sufTragio  ordinis  col.  |  suae  Mact.  comprobatus  |  antistes,  sumtibus  sujis, 
tradente  Claudio  Bolno  sacerdote  una  cum  |  universis  dendrolforiis  (sic) 
et  sacratis  |  utriusque  sexus  |  v.  s.  I.  a. 

Mactari  in  Africa  (Gauckler  bull.  arch6oL  du  comite  des  travaux  hist.  1897 
p.  424).  —  1)  Nomina  imperatorum  erasa.    Tilulus  scriptus  inter  annos  284  et  295. 

—  2]  Taurobolium  criobolium  cemo  perceptum ,  est  N.  4146.    Huc  videntur  perU- 


Tituli  sacri  et  sacerdotum.  —  Taurobolia  Matris  deum  et  Attis.        146 

nere  cernophorae,  cf.  xupra  N.  4099.     Plane  sitnilis  eU  titulus  eodem  loco  repertus 
scriplu»  paullo  anle  hunc,  imperante  Probo  vel  Caro  (BuU.  archeol.  1891  p.  S29).  ■ 

414o  M.  d.  m.  I.  et  Attinis  |  (Cybele  seden*  in  curru  a  leonibut  vecto;  ex 
ndverso  Altis  puer,  pinui  innixus,  maerenti  similis)  L.  CorDelius  Scipio  Or[/'li- 
lus  I  V.  c,  augur,  taurobolium  |  sive  criobolium  lecit,  |  die  IIII  kal.  Mart.  | 
Tusco  et  Anulliuo  COSS.*  (In  parte  posHca  pinus;  taurus  et  aries.  In  latere 
allero  fistulae  ac  tibiae,  in  altero  faces  cum  crotalis). 

Romae  olim  in  ecclesia  S.  Sebastiani  ad  viam  Appiam,  nunc  in  villa  Albania 
(FI  SOS  vidit  de  Rossi;  delineavit  Zoega  bassirilievi  tab.  XIII.  Xlf^).  De  imagi- 
nibus  Matris  deum  et  Atlis,  et  de  ornamenlis  laterum ,  cf.  Zoega  l.  c.  p.  S1  seq,  — 
1)  26  Febr.  S9S. 

4144  M.  d.  m.  et  Attidi  |  L.  Cornelius  Scipio  |  Orfilus  v.  c,  |  augur, 
ex  voto  I  taurobolio  sive  |  criobolio  lacto. 

Rotnae  rep.  prope  ecclesiam  S.  Sebastiani  ad  viam  Appiam,  nunc  in  tnuseo 
Capitolino  (Fl  S06  vidit  Henzen).    (Jna  reperta  est  ara  Sarapidis  infra  N.  4396. 

4145  M.  d.  m.  1.,  I  dd.  nn.  CoDstan|tio  et  Maximia|no  nobb.  Caess.  | 
V  coiiss.,  XVIII  k.  Mai.*,  |  lulius  Ilalicus  |  v.  c,  XVvir  s.  f.,  tauro|bolium 
percepi  felic.  (in  latere  dextro  pinus,  ex  cuius  ratnis  hinc  syrinx,  illinc  pedum 
pendent;    iti  lutere  sinistro  capita  tauri  et  arietis,  tympana  duo). 

Rutnae  rcp.  in  Faticano,  cum  basilica  S.  Petri  ampliaretur  a.  1608  vel  1609, 
una  cum  N.  4147 seq.,  nutic  Parisiis  (FI  437  vidit  Henzen).  —  In  urbis  Rotnae  regione 
Transtiberina  Phrygianum  (Frigianum  scribilur)  fuisse,  scilicet  locutn  Matri  deum 
Phrygiae  (supra  N.  4099)  dicalum,  testatur  Notitia  urbis  Roinae;  is  loctis  videtur 
esse  hic  ipse,  ubi  hi  tituli  reperti  sunt  (cf.  Preller  Regionen  der  Stadt  Rom  p.  S9). 
—  1)  16  Apr.  30S. 

4146  polentiss.  diis  [M.  d.  m.  I.  et  At]\li  Menotyranoo* |  Sera- 

pias  h.  f.,  sacr.^  [rfeM/n]  |  Malris  et  Proserpiuae,  j  laurobolium  criobol. 
caerno'  |  perceptum  per  Fl.  Antoni|um  Eustochium  sac.  Phryg.  |  max.^ 
praesentib.  et  tradentib.  |  cc.  vv.*  ex  ampliss.  et  sanctiss.  |  coll.  XVvir.  s.  f., 
die  XIII  kal.  |  Maias  Cerealibus%  dd.  nn.  |  Constanlino  max.  Aug.  V  et  | 
Licinio  iun.  Caes.  coss.' 

Romae  sine  dubio,  sed  loeus  non  indicatur  (FI S08  servavit  unus  codex  Cyria- 
catius  Parmensis).  —  1)  Mijv  TVQCCVVOq  (de  quo  cf.  IFadditigton  ad  Lebas  3,  668. 
Perdrizet  bull.  de  corr.  hellin.  1896  p.  S6  seq.)  aetate  labente  cum  Atti  videlur  esse 
cotifusus;  similittv  N.  4147  seq.  —  2)  Honesla  femina,  sacrala  (?).  —  3)  Cf.  supra 
N.  4142  not.  2.  —  4)  Sacerdos  Phryx  maximus  alibi  non  reperilur.  —  5)  Clarissi- 
mis  viris.  —  6)  Cereulium  dies  fuit  19  Apr.,  testibus  hetnerologiis  (cf.  CIL.  I  ed.  2 
p.  56S).  —  7)  A.  519. 

4147  Matri  deum  magnae  |  Idaee  summae  pa|renti,  Hermae  et  Attidi  | 
Menotyranno*  invicto,  |  Clodius  Hermogeuianus  |  Caesarius  v.  c,  procons. 
Africae,  |  praefec  urbis  Romae',  |  XVvir  s.  f.,  taurobolio  |  criobolioque 
perfecto  |  XIIII  kal.  Aug.,  diis  animae  |  suae  mentisque  custodibus,  |  aram 
dicavit,  |  d.  n.  Gratiano  Aug.  ter  j  et  [F/.J  Aequitio  conss.' 

Dkssau,  Inscriptioned  Latinae  II.  10 


146  Caput  XI. 

4148  M.  (1.  m.  I.  I  et  Attidi  Meno|tyranno  conser[vatoribus  suis, 
Cae|lius  Hilarianus  v.  c,  |  duodecimbyr  |  urbis  Romae*,  |  p.  s.*  et  hiero- 
ceryx  |  i.  M.^,  s.  d.  L.,  s.  d.  |  Hecate',  |  d.  n.  Gratiano  Aug.  |  et  Mero- 
baude  |  conss.  IH  idus  |  Maias^. 

4149  M.  d.  m.  I.  I  et  Attidi  sancto  |  Menotyranno,  |  Q.  Clodius 
Flavianus  |  v.  c,  pont.  maior^,  |  XVvir  s.  f.,  |  septemjvir  epulonum,  | 
pontifex  dei  Solis,  |  taurobolio  criobo|lioque  percepto  |  aram  dicavit,  [  nonis 
Aprilibus  |  FFIl.  Merobaude  H  |  et  Saturnino  |  conss.^" 

4150 u"  c  f.,  I  sacerdus  (sic)  maxima  |  M.  d.  m.  I.,  tauro- 

bolio  j  criobolioque  repeti|to  diis  omnipotenti|bus  M.  d.  et  Atti  |  aram 
dicavil,  |  nonis  Apribbus  |  Fl.  Merobaude  |  v.  c  iterum  |  et  Fl.  Saturnino  | 
V.  c.  conss.'° 

4151  diis  omnipotentibus  |  Lucius  Ragonius  |  Venustus  v.  c,  |  augur 
publicus  I  p.  r.  Q.,  pontifex  |  Vestalis  maior,  |  percepto  taurobolio  |  crio- 
bolioque  |  X  kal.  lun.  |  d.  n.  Valentiniano  |  Aug.  Illl  el  (  Neoterio  conss.'^  | 
aram  consecravit. 

Romae  rep.  cum  una  JS.  414S  (FI  499 — 305  recens  repertas  descripsit  Grimaldi, 
solam  postremam  quae  nunc  extat  in  museo  Capitolino  vidit  Henzen).  —  1)  Cf.  JS.4146 
not.  1.  —  2)  Incertum  qua  parentela  coniunctus  cum  Clodio  Hermogeniano  Olybrio 
supra  N.  4270/1,  et  ipso  proconsule  Africae  et  praefeclo  Jirbis  Romae.  (Hunc  esse 
Claudium  qui  viilgo  appellabatur,  proconsulem  Africae  a.  568 — 570,  praefectum  urbi 
eo  ipso  anno  quo  hic  titulus  positus  est  574,  coniecerat  Seeck  praef.  ad  Symmachum 
p,  XCFIII  non  recte;  nam  hic  Claudius  appellabatur  Petronius  Claudius,  teste  titulo 
Africano  nuper  reperto  Bull.  areh.  des  comite  des  tr.  hist.  1899  p.  155.)  —  3)  19  lul. 
574.  —  4)  Cf.  supra  N.  1198.  1249.  —  5)  Pater  sacrorum,  6)  invicti  Mithrae.  — 
7)  Sacerdos  dei  Liberi,  sacerdos  deae  Hecatae  (sic  Hagenbuch,  recte  ut  videtiir, 
cf.  N.  4132).  —  8)  15  Mai.  577  (post  Gratiani  nomen  numerus  111  omissus  est).  — 
9)  Pontifex  maior  sive  Festalis,  praeterea  fuit  pontifex  Solis.  —  10)  3  April.  585.  — 
11)  Fidelur  superesse  ex  nomine  feminae;  vxor  fortasse  fuisse  Flaviani  eius  qui 
eodem  die  tauroboHum  percepit  (N.  4149).  —  12)  25  Mai.  590. 

4152  dis  I  magnis  [  Matri  deum  et  Attidi  Se|xtilius  Agesilaus  Aede- 
sius^  V.  c,  causarum  non  ignobi|lis  Africani  tribunalis  orajtor  et  in  con- 
sistorio  [  principum,  item  magiste|r  libellor.  et  cognition.  |  sacrarum,  ma- 
gister  epistujlar.,  magister  memoriae,  |  vicarius  praefector.  per  |  Hispanias 
vice  s.  c^,  pajter  patrum'  dei  Solis  invi[cti  Mithrae,  hierofanta  |  Hecatar., 
dei  Liberi  archi|bucolus,  taurobolio  |  criobolioq.  in  aeterjnum  renatus  aram 
sacra[vit  dd.  nn.  Valen|te  V  et  Valentiniano  (  iun.  Augg.  conss.  idib.  ( 
AugUStis*  (in  dextro  latere  pinus,  e  cuius  iruncis  pendent  tibiae  et  tiara,  item 
aries ;  in  sinistro  pinus  itidem,  e  cuius  ramis  pendent  tympanum  et  fistula,  item 
taurus.     A  tergo  faces,  patera,  vasa). 

Romae  in  regione  Suburae  (FIS10  bis  pulo  vel  ter  descripta  vel  certead  lapidem 
exacta  saec.  XFI).  —  1)  Est  Aedesius  viagister  memoriae  memoratus  ab  Animiano 
13, 3,  4.  —  2)  Fice  sacra  cognoscens.  —  3)  C/.  infra  N.  4234  not.  5.  —  4)  45  Aug.  576. 


Titnli  sacri  et  sacerdotum.  —  Taurobolia  Matris  deum.  147 

4153  dis  magnis'  |  Ulpius  Egnatius  Faventinus  |  v.  c,  augur  pub. 
p.  R.  Q-S  I  pater  et  hieroceryx  d.  S.  i.  M.,  |  archibucolus  dei  Liberi,  | 
hierofanta  Hecatae,  sajcerdos  Isidis,  percepto  |  taurobolio  criobolioq.  |  idihus 
Augustis  dd.  nn.  |  Valente  Aug.  V  et  Valentinialno  Aug.  conss.^  feliciter. 

Vota  Faventinus  bis  deni  |  suscipit  orbis,  | 
ut  mactet  repetens  aurata  |  fronte  bicornes\ 

(In  dextro  latere  ptnus,  a  qua  crotata  et  fistulae  pendent,  iuxta  aries'  in  sinistro 
item  pinus,  a  qua  pedum  et  fisiulae  duae  pendent,  iuxta  taurus). 
Romae  olim  prope  hasilicam  S.  Petri,  fortasse  stetit  antiquitus  in  eodem 
sacrario  in  quo  N.  4HS.  4147  seq.  (Fl  304  descripserunt  Smelius,  Metellus,  alii).  — 
1)  Mater  magna  et  Attis.  —  2)  Augur  publicus  (p.  u.  b.  traditur)  populi  Romani 
Quiritium.  —  3)  A.  576.  —  4)  Suscepit  vota  Faventinus,  ut  post  viginti  annos  li- 
ceret  ei  iterare  tauroboUum ;   cf.  N.  4134. 

4154  [M.  d.  m.  I.  et  Attidi  menotyranno  dis  magnis  e]t  |  [f]u[f]atori- 
bus  suis  I  Ceionius  RuOus  Volu[s«]|anus  v.  c.  et  inlustr[ts],  |  ex  vicario 
Asie,  et*  Ceio|ni  Rufi  Volusiani*  v.  c.  |  et  inlustris  ex  prefecto  [pre]|torio 
et  ex  prefecto  ur[6j]'  |  et  Cecine  LoUiane*  clar[mt]|me  et  inlustris  fe- 
min[e],  |  deae  Isidis  sacerdotis,  fi[/tMs],  |  iterato,  viginti  annis  exp[le][tis 
taurobolii  sui^  aram  constitii[t7]  |  et  consecravit,  X  kal.  lun.  d.  n.  Va- 
[/en]|tiniano  Aug.  IIII  et  Neoterio  c[onss.]' 

Romae  (FI 312  ad  exeinpla  potissimum  Sabini  et  Morillonii).  Hac  inscriptione 
et  FI 311  usus  est  Ligorius  ad  fingendam  FI  333*.  —  1)  et  abundat.  —  2)  In  huivs 
Rufi  Volusiani  c.  v,  et  Caeciniae  (sic)  Lollianae  c.  f.  praediis  positus  est  t.  Africanus 
Carton  decouvertes  en  Tunisie  p.  112.  —  3)  Praefectus  urbi  fuit  a.  363  (cod.  Theod. 
1, 6, 3.  6, 4,  IScet.).  Eundetn  esse,  Lampadius  qui  appellatur  ab  Ammiano  13,  3,  4.  27, 
3, 3  cet.,  coniecit  Seeck  Herm.  18,  294,  praef  in  Symm.  p.  CLXXFIIl.  —  4)  Fortasse 
scribendum:   taurobolio  suo.  —  5)  25  Mai.  390. 

4155  Aemilia  |  Serapias  |  tauroboHum  fecit  |  et  aram  taurobola- 
tam  (sic)  I  posuit  |  per  sacerdotes  |  Valerio  Pancarpo,  (  idib.  Mais  Anul- 
lino  II  I  et  Frontone  cos.' 

In  Portu  vel  Ostiae  rep.,  est  Romae  (XIF  59  vidit  Henzen).  —   1)  A.  199, 

4156  M.  d.  s.  I  Val.  Avita  |  aram  tauriboli  |  sui  nataHci  red|diti'  d.  d., 
sacerdojte  Docyrico  Vale|riano,  arc[^]igallo  |  Publicio  Mystico. 

Emeritae  rep.,  est  Matriti  (II  S.3260  Huebner  vidit  ectypum).  —  1)  Fortasse  hoc 
voltiit  dicere  Avita,  pro  die  natali  se  aestimare  diem  quo  taurobolium  suscepit 
(Zippel  Festschr.  fiir  Ludw.  Friedldnder  p.  499). 

4157  Natalici  virib.'  |  Valer.  lulUua  |  et  lul.  Sancta.  (In  latere  caput 

arietis;  in  altero  latere  harpe  et  pileus.). 

Burdigalae  (XIU  373  vidit  Hirschfeld).  —  1)  Ara  dedicata  videtur  Firibus 
natalici,  i.  e.  eius  diei,  quo  lullina  et  Sancta  taurobolio  initiatae  eiusque  viribus 
renatae  sunt  (Hirschf.). 

4158  Viribus  |  aeterni  (sic)  \  taurobolio  |  Sempronia  |  Eutocia. 

4159  Viri[6]us  |  aeterni  |  taurobolio  |  P.  Ulattius  |  Priscus. 

10* 


148  Caput  XI. 

Taurinis  (V  6961.  6962  illam  vidit  Mommsen).  —  Fortasse  non  ad  Matris 
Phrygiae,  sed  ad  Mithrae  cultum  pertinent  hi  tituli.  Taurobolium  Feneris  Caeleslis 
hnhpn  infrn   N.  4S71. 

4160  (sacerdos  femina,  velata  et  vittata,  in  peetore  gestans  protomen  viri 
barbati,    manu    sinislra    coronam    quernam    sustinens,    d.  pateram;    iuxta    ara) 

Laberia  Felicla  |  sacerdos  maxima  |  Matris  deum  m.  I. 

Romae  (Fl  22S7  vidit  IJenzen).  

4161  C.  Camerius  |  Crescens  |  archigallus  Matris  |  deum  magnae 
Idaeae  et  |  Attis  populi  Romani,  |  vivus  sibi  fecit  et  |  Camerio  Eucratiano 
lib.  I  suo,  ceteris  autem  libertis  utrilusque  sexus  loca  singula  |  sepulturae 
causa.   H.  m.  h.  e.  n.  s.* 

Romae  (FI 218S  vidit  Henzen). —  1)  Heredem  exterum  non  sequetur. 

4163    M.  Modius  |  Maxximus  (sic)  |  archigallus  |  coloniae  |  Ostiens. 

Ostiae  rep.  una  cum  J\.  4HS,  cippus  formam  cistae  habens,  cui  insidet  gallus 
(in  ipsa  cista  pedum,  tibia,  syrinx,  et  ab  alio  latere  arbores,  sub  quibus  leo,  inter 
quos  Attis  ut  videtur  imago);  iam  Romae  in  museo  Lateranensi  (XIF  58S  vidi, 
Imaginem  Monumenti  deW  Imtituto  vol.  IX  tnb.  5*  /5,i'.  4). 

4163  d.  m.  1  L.  Barbunteio  |  Demetrio  archig.  |  Salonitano,  qui  ] 
annis  XVII*  usq.  ad  |  ann.  LXXV  integr.  |  sacra  confecit  |  Barbunteia 
Thallujsa  chstera^  patrono  |  pientiss.  posuit. 

lader  in  Dalmatia  (III  2920^  ex  codice  quodam  scripto  saec.  XFII).  — 
1)  Intellege:  inde  ab  anno  aetatis  decimo  septimo.  —  2)  Non  intellegitur;  cistera 
alius  codex  (III  p.  1026);  fortasse  fnit  liberfa  (Hnebner). 

4164  Ti.  Ciaudio  Veloci  hymnologo*  primo  M.  d.  I.  e[f]  Atli[n]is* 
publico,  Amerimnus  lib.  patrono  optimo.    H.  m.  d.  m.  a. 

Incertum  quo  loco  descripta,  sed  Romae  puto,  servavit  Hartmannus  Schedel 
in  codice  quodam  Moiiacensi  (Rull.  delV  Inst.  1884  p.  1SS).  —  1)  hymnologio,  2)  m. 
die  attilis  traditur.  —  Incertum  an  ad  Matris  deu?n  cullum  pertineat  hymnologus 
de  campo  Caelemontano  FI  947S. 

4165  Aeliae  Receptae  |  tympanistriae  |  M.  d.  m.  I. 

Romae  (FI  2264  semel  ab  ignoto  auctore  saec.  XVI  vel  XFII  descripta). 


4166    Nicae  |  Pomponilae,  fanati|cae,  monu|mentum. 

Romae  rep.  extra  portam  Tiburtinam  (Lanciani  bull.  comunale  188S  p.  107). 


4167  . .  enio  C.  f.  |  . .  Fatah  |  [decjurioni  |  [sp/endijdissimae  |  [co/]o- 
niae  |  C[aes]ariensis,  |  religioso,  |  antistiti  sanctissimi  |  numinis  |  Matris 
deum,  I  dendrophori  |  dignissimo. 

Caesareae  Mauretaniae  (FIII  9404  partem  vidit  fFilmanns). 

4168  dis  m.  I  L.  Vettio  Syntropho  |  religioso  |  a  Matre  magna  |  ca- 
pillato*,  I  Vettia  Amor  |  de  suo  fecit  |  posterisque  eorum. 

Romae  (FI 2262  saepius  descripta  saee.  XFI).  —  1)  Passis  cum  crinibus  Galli 
dicuntur  etiam  ab  Amobio  S,  16  (Henzen). 

4169  Sex.  Annius  |  Celer  |  religiosus  |  de  Capitoho,  |  h.  s.  e. 
Romae  (FI  226S  temel  descripta  saec.  XFI). 


Titali  sacri  et  sacerdotum.  —  Sacerdotes  Matris  deam.  Dendrophori.       149 

4170  (cymbala,  lympanum,  mitra  Phrygia)  C.  lulius  Epae|nitUS  religi|o- 

SU8  sibi  et  L.  |  Raio  Felici  |  sacerdoti  |  Malris  deum,  |  b.  m.  p.  |  poste- 
risq.  I  suis. 

Larini  rep.  (IX  734  vidit  Drettel),  —  Religioti,  ad  quorum  agrum  perlinebat 
X  4894,  fortatse  et  ipti  Matrem  deum  colebant. 

4171  M'.  Poblicio  Hilaro  |  margarltdrio,  |  collegium  dendrophorum  | 
Malris  deum  m.  I.  et  Attis  |  quinq.  pp.',  quod  cumul^ta  |  omni  erga  se 
benignil^te^  |  meruisset,  cui  statua  ab  eis  |  decreta  poneretur. 

Romae  rep.  in  monte  Caelio,  ibi  ubi  N.  S992  (Fl  S097S  detcr.  Huelsen  Roem. 
Mittk.  1891  p.  110). —  1)  Quinquennali  perpetuo.  Alius  quinquennalis  collegii  dendro- 
phorum  Romanorum  est  supra  N.  1919,  alius  VI  29691.  —  2)  Hilarus  hic  dendro- 
phoris  Silvanum  dono  dedit  appellatum  dendrophorum  (v.  supra  N.  SS40),  ted  etiam 
videtiir  eit  batilicam  aedificasse  appellatam  Uilaria7iam  (N.  S992). 

4172  dendrophoris  |  Polensium  |  C.  Laecanius  |  Theodorus  |  sace[rd]os 
M.  d.  m.  L  I  lo[n(]m  cum  |  sepultura  dedit.  |  In  fr.  p.  XLII,  |  in  ag.  p.  XLII. 

Potae  (y  81  vidit  Mommsen). 

4173  C.  Atilius  Bassi  sa|cerdotis  lib.  Felix,  appajrator'  M.  d.  m., 
signum  |  Silvani  dendrophoris  |  Ostiensibus  d.  d. 

Ottiae  reji.  ibi  uhi  N.  4176  (XIF  SS  vidi).  —  1)  Cf.  N.  41S4. 

4174  ex  s.  c.  dendrophori  creati  qui  sunt  |  sub  cura  XVvir.  s.  [/.]' 
c.  c.  V.  V.*:  I  Patron.*  L.  Ampius  Stephanus  sac.  M.  [d.],  qq.  |  dend.^  dedi- 
cationi  huius  panem  vinum  |  et  sportulas  dedit.  (Sequuntumomina  LXXXVII). 
Dedicata  VII  id.  Oct.,  III  et  semel  cos.^ 

Puteolit  vel  potiut  Cumit  rep.  (X  S699  descr.  solut  Capaccius  saec.  XFII).  — 

1)  sl  traditur.  —  2)  Sub  cura  quindecimvirum  sacris  faciundis  clarissimoriim  vi- 
rorum.  —  3)  Patronus.  —  4)  Quinquennalis  dendrophorum.  —  5)  5  Oct.  anni  2S1 
ut  videtur  (ef.  Borgheti  opp.  7  p.  44). 

4175  M.  Magrio  Basso  L.  Ragonio  |  Quintiano  cos.',  k.  lunis,  Cumis 
in  templo  divi  Vespa|siani  in  ordine  decurionum,  |  quem  M.  Mallonius 
Undanus  |  et  Q.  Claudius  AciUanus  praet.''  |  coegerant,  scribundo  sorte  | 
ducti  adfuerunt  Caelius  Panjnychus,  Curtius  Votivos,  Considi]us  Felicianus, 
referentibus  pr.'  |  de  sacerdote  faciendo  Matris  |  deae  (sic)  Baianae  in  lo- 
cum  Restituti  |  sacerdotis  defuncti,  placuit  uni|versis  Licinium  Secundum  | 
sacerdotem  fieri.  |  —  XV  sac.  fac*  pr.*  et  magistratibus  Cuman.  sal.  | 
Cum  ex  epistula  vestra  cognove|rimus  creasse  vos  sacerdotem  |  Matris  deum 
Licinium  Secundum  |  in  locum  Claudi  Restituli  defunc|[/]i^  secundum  vo- 
luntatem  vestra  (sic)  \  permisimus  ei  occavo  et  |  corona",  dumtaxat  intra  | 
flnes  coloniae  vestrae,  uti.  |  Optamus  vos  bene  valere.  |  Pontius  Gavius 
Maximus  |  promagistro'  suscripsi  (sic)  XVI  kal.  |  Septembres,  M.  Umbrio 
Primo  I  T.  Fl.  Coeliano  cos.* 

Prope   Baias   rep.,    ett   Neapoli   (X  S698   vidit  Mommten).    —    \)  A.  S89.  — 

2)  Praetoret.  —   3)  Praetoribut.  —   4)  Quindecim(viri)  tacris  faciundis.  —  5)  de- 


150  Caput  XI. 

func|coi  lapii.  —  6)  Cf.  N.  4451.  —  7)  Promagister  quindecimvirum  tacris  fadundis. 

—  8)  Par  consulum  suffectorum  praeterea  ignotum. 

4176  P.  Cl.  P.  f.  Horat.  |  Abascantiano  |  fil.  dulcissi|mo  P.  Cl.  |  Abas- 
cantus*  I  pater,  |  qq.  II  corp.  dendrojphorum  Ostiens.  (In  latere  dextro)  M. 
Antius  Crescens  Calpurjnianus*,  pontif.  Volk.  |  et  aedium  sacrar.^  statu|am 
poni  in  campo  Matris  |  deum  infanlilem  permisi,  |  VIIII  kal.  April.  |  \Plau- 
tianoY  II  et  Geta*  II  cos. 

Ostiae  rep.  ibi  fere  ubi  N.  WS  (XIFS^i  vidi).  —  1)  De  hoc  Claudio  Abas- 
canto  cf.  ad  XIF  328.  —  2)  Cf.  supra  JS.  4IS1.  —  3)  Similem  permissum  pontificis 
Folcani  Ostiensis  habes  infra  N.  4402.  De  pontificatu  Folcani  et  aedium  sacrarum 
Ostiensi  cf,  CIL.  XIF  p.  3.  —  4)  Ptautiani  nomen  erasum,  Getae  rasura  temptatum, 
hoc  errore;  nam  Geta  hic  frater  Septimii  Severi  fuit,  non  filius  (cf.  supra  N.  216S 
not.  2).     Significatur  annus  20S,   dies  qui  praecessit  Hilaria,  cf.  ad  N.  41S9. 

4177  T.  Attius  T.  1.  Atianus  |  (soleae  duae)  sac.  Matr.  mag.  Ves[fi]nar.  | 
ex  Victoriae*. 

Inieramniae  Praetuttianorum  (IX  S061  vidit  Dressel).  —  1)  Haee  obscura; 
explicationem  temptavit  Mommsen  l.  c. 

4178  L.  Pacilius  Taur.  j  sac.  Matr.  magn.  et  |  Suriae  deae  et  sac]- 
ror.  Isidis,  v.  a.  LXV,  |  et  L.  Publilius  Auctus  |  pater  eius,  v.  a.  LXX, 
et  I  Publilia  L.  1.  Nice  mater  |  eius,  v.  a.  C,  h.  s.  s.* 

Prope  Brundisium  rep.  (1X6099  Mommsen  vidit  ectypum). —  1)  Hic  siti  sunt. 

4179  d.  m.  I  T.  Flavio  C[^]r[y]sopa[erfj]*  |  sodales  ballatore[s]  |  Cy- 
belae^  benerae|renti  fecerunt. 

Romae  (FI  9265  aliquoties  detcripta  saec.  XFII).  —  1)  Nomen  non  certum 
(variant  apographa).  —  2)  Sodales  ballatores  Cybelae  videntur  esse  dicti  a  ballando 
sive  saltando  (Henz.). 

4180  . . . .  elsinius  Capitolinus  ex  aede  |  Bellonaes  Pulvinesis'  fanati- 
cus,  I  M.  d.2  d.  d. 

Romae,  sub  signo  matronae  sedenlis  (FI  490  servavit  Fabretti).  —  1)  Pulvi- 
vinensem  Bellonam  vel  certe  aedem  eius  dictam  putat  Mommsen  (ad  FI  l.  c),  a 
piilvinari  circi  propterea  quod  ea  aedes  sita  fuerit  prope  pulvinar  circi  Flaminii. 

—  2)  Mairi  deum. 

4181  Q.  Caelio  Appollinari  (sic)  \  fanatico  de  aede  |  Bellonae  Pulvin.,  | 
cuius  monito  (sic)  hasla  |  in  aede  |  Bellona  (sic)  in  luco  |  dicata  e.st,  |  Fir- 
mia  Tyche  |  coniugi  suo  benemerenti  |  sibi  posterisque  suis  |  fecit,  et  | 
Firmiae  Euresini  lib.  b.  m.;  |  vix.  an.  XXXIX  me.  V  d.  XXIL 

Romae  (FI  2252  vidit  Henzen). 

4181*  (vir  tunica  et  chlamyde  indutus,  dextra  ramum,  sin.  pateram  tenent; 
duo  cultri)  d.  m.  |  L.  Comelio  lanuario  |  fanatico  ab  Isis  Serapis  |  ab  aedem 
Bellone  Rufiliae»,  |  v.  a.  XXII  m.  XI  d.  XXI,  fec.  |  C.  Calidius  Custos 
amico  |  b.  m. 

Romae  (FI  2254  vidit  de  Rossi).  —  1)  Aedet  quaedam  Bellonae  tita  in  regione 
Itit  et  Serapit  videtur  indicari. 


I 


Tituli  sacri  et  sacerdotum.  —  Bellona.  Minerva  Berecyntia.  151 

4181^  C.  Cominius  Pyrrichus  et  |  L.  Novius  Priscus  et  L.  Campius  | 
Primigenius,  fanatici  tres  |  a  pulvinar.  Synelhaei  (nc),  \  hic  fuerunt  cum 
Marliale  |  sodale.   Actiani  Anicetiani  |  sinceri.'    Salvio  sodali  feli[c]iter.* 

Pompeiis,  scariphalum  i/i  pariete  dormis  alicuius  privatae  (If^HSS  vidit  Zange- 
meister). —  1)  Confert  editor  titulum  C.  Ummidii  Actii  Aniceti  pantumimi  (X  1946); 
ab  eo  fortasse  hi  sodales  appellati.  —  2)  In  alio  pariete  eiusdem  domus  scaripha- 
tum  ext:  [Py]rrichus  Salvio  sodali  sal.  (If^S1S4). 

4182  (imago  cistophori,  cum  cista  ad  pedes)  L.  Larlio  Antho  cistopho|ro 
aedis  Belionae  Pulvinensis  |  fecit  C.  Quintius  Rufinus  fratri  et  |  domino 
suo  pientissimo,  cui  et  |  monumentum  fecit  interius  ag|ro  ApoHinis  ar- 
gentei  Quintius  |  Rufinus. 

Romae  in  monte  Mario  qui  dicitur  rep.  (VI  2235  cf.  p.  5307  vidi). 

4183  Atlini  sacr.  |  et  Minervae  |  Paracentiae '  |  Mummeia  C,  f.  |  Atti- 
cilla  sacerjdos  oh  taurobojlium^ 

Beneventi  (IX  4S59  viderunt  Mommsen  aliique).  —  1)  Idem  soloecismus  re- 
perilur  IV.  4184.  4186.    Cf.  praeterea  ad  N.  41SS.  —  2)  Fortasse  non  integra  in  fine. 

4184  Attini  sacrum  |  et  Minervae«j  Paracentiae  ]  Terentia  Flaviana  )  sa- 
cerdos  secundo  loco*  XV|vir.*  ob  laur.  tra|d[tf]u  a  ServiHa  |  Varia  sac.prima'. 

Beneventi  (IX 1S41  solus  descripsit  saec.  XVII  Pacca  Beneventanus).  —  1)  Simi- 
liter  in  Africa  habemus  sacerdotes  Cererum  loci  primi  (infra  N.  4469  cet.).  —  2)  Quin- 
decimviralis  (cf  supra  N.  4151).     Similis  fuit  titulus  item  Beneventanus  IX  1S42. 

4185  Attini  sacrum  |  et  Minervae  Berecint.*  |  Concordia  col.  lib."  la- 
nuari[a]  |  c[i/]mbal.'  [/]oco  secundo,  ob  |  criobolium  factum  M.  de.  |  ma., 
tradentib.  Septimio  |  Primitivo  augure  et  sac,  |  Servilia  Varia  et  Terentia  | 
[F/ajviana*  sacerd.  XVvir.,  |  praeeunte  Mamio  Secundo.  (  Haec  iussu 
Matris  deum  |  in  ara  taurobolica  duojdena  cum  vitula  crem.*  |  sub  die 
V  idus  Aprilis  |  Modesto  II  et  Probo  cos." 

Beneuenti  (IX  1S58  solus  descripsit  saec.  XFII   Verusitis  Beneventanus) .  — 

1)  Berecyntia  (minus  recle  Paracent-  N.  4183  cet.)  saepe  dicitur  Magna  mater  (Vergil. 
Aen.  6,784.  9,82  cet.)  a  populo  quodam  Phrygiae  (Strabo  Xp.469  cet.),  a  qua  haec 
Minerva  vix  diversa,-  cf.  Preller  Mylh.  ed.  5  II  p.591.  —  2)  Coloniae  liberta  fcollib. 
et  deinde  lanuari  traditur);  pleno  nomine  Beneventum  dicebatur  colonia  lulia  Con- 
eordia  Augusta  Felix  Beneventum,  unde  liberti  reipublicae  dicebantur  Concordii. — 
3)  Cymbalistria ,  cf.  supra  N.  4110.  —  4)  ELISVIANA  traditur;  correxit  Henzen 
collala  N.  4184.  —  5)  Cremata?  (videntur  nonnulla  non  recte  excepta  esse).  — 
6)  9  Apr.  228. 

4186  Atlini  sacr.  et  Minerjvae  Parachintiae  |  L.  Sontius  Pineius 
lustiajnus  eq.  R.  adne.*,  vir  princi|palis,  duumvir  et  muneralrius  natalis 
coloniae*,  omnibus  honoribus  perfunct.  |  et  sacerdos  Matri  deum  m.  I.  | 
in  primordio  suo  taurobojlium  a  se  factum  traden|tc  simul  Cosinia  Celsina  | 
consacerdote  sua,  |  praeeunte  Flavio  Libejrali  har.  publ.'  primario. 

Beneventi  (IX  1S40  servavit  Verusiiu).    —    1)   Equitis  Romani  adnepos.  — 

2)  Dies  natalis  coloniae  celebrabatur  munere  gladiatorio,  cuius  curalor  fuerat 
lustiantu,  —  3)  Harurpice  publico. 


152  Caput  XI. 

4187  lovi  optimo  ma[a;tJm[o] |  et  Minervae  Zizim[mene]' | 

anelevd^sQog  O^A^^] |  [Zi^i^^rjvrj  y.al  Tvxji  x 

Iconii  (IIJ  S.  15658  descr,  A.  Koerte).  —  1)  Eariem  sine  dubio  M^ttjq  (vel 
MnZvQ  9^S(vv)  Zi^ifiTjVT],  cui  dedicati  sunt  tituU  Graeci  reperti  Iconii  (arch.  ep. 
Mitth.  aus  Oesterr.  19,  1896  p.  51, 10),  Laodiceae  Combustae  (Ath.  Milth.  15,  1888 
p.  257,  9),  Soatrae  in  Galatia  (lournal  of  hell.  studies  1899  p.  280),  hic  ab  aliimnn 
archigalli.  Zizimmenes  vocabulum  non  diversum  a  Dindymene  notissimo  agnomine 
Malris  deum  coniecit  Ramsay  Ath.  Mitth.  l.  c.  (cf.  Kretschmer  Einl.  in  d,  Gesch.  d. 
griech.  Sprache  p,  196). 

4188  deo  Invicto  ]  typum  aurochalcinum  |  Solis. 

Augustae  Rauricorum  (Basel-Augst)  rep.,  lamella  aenea,  nune  Turici  (XIII S261 
descr.  Pick).  —  Cf.  IS.  1661;  praeterea  N.  1837. 

4189  Invicto  I  deo  |  Charito  |  INeviod.*,  |  summ.'' 

Wieden  ad  Savum,  non  longe  a  loco  ubi  fuit  Neviodunum  (III 5921  vidit  Momm- 
sen).  —  1)  Neviodunensium,  sc.  servus.  —  2)  Summarum,  sc.  viHcus  vel  dispensa- 
tor  (sic  nude  servi  dieti  etiam  F1058.  1X4456;  cf  praeterea  F85.  757.  IX  3177). 

4190  invicto  Mithrae,  |  Apronianus  arkar.  |  rei  p.*  d.  d.  |  Dedicatum 
VII  k.  lul.  I  Maximo  et  Orfito  cos.*  |  per  C.  Arennium  Rea}tinum  patrem^. 

Nesce  in  Aequiculis  (IX  4109  vidit  Dressel).  Ad  idem  Mithrae  sacellum  vi- 
detur  pertinuisse  IX  4110.  —  1)  Arkarius  rei  publicae,  sciiicet  Aequieulorum.  Idem 
Apronianus  eodem  loco  etiam  Serapidis  et  Isidis  signn  dedicavit  (infra  N.  4581). 
—  2)  23  lun.  172.  —  3)  Cf  N.  1264.  4148  (not.  S).  4135.  4198.  4227.  4240  cet. 

4191  Soli  invicto  |  Mithrae  |  sacrum  |  P.  Nas[e]lh|us  Pr[oc]li|auus* 
[y]  leg.  1  VIII  Aug.  V.  s.  1.  m. 

Boeckingen,  prope  Heilbronn  (Brambach  iS84  bis  vel  ter  descripta  saec.  Xf^II).  — 
1)  Idem  eodem  loco  dedicavit  N.  2613.  4048,  anno  p.  Chr.  148,  quo  tempore  etiam  hic 
titulus  positns  esse  putandus  est. 

4192  Soli  I  invicto  |  imp.*  |  C.  Pauli|nius  lus|[/]iis  B  cos.*  (in  latere 
dexlro  cnlter  et  securis). 

4192*  Virtuli'  I  Invicti  |  imp,'  |  C.  |  Paulinius  |  lustus  B  |  cos.''  (in 
latere  dexiro  pnterea  et  urceus,  in  sin.  contns  capulo  quodam  vel  manubrio  praeditus), 

Friedherg  rep.  in  ruderibus  Mithraei  (Goldmann  Archiv  f.  hess.  Gesch.,  n.  F.  2, 
1893/9  p.  312  ciim  tah.;  cf.  Cumont  mysteres  de  Mithra  II  p.  538).  Ex  eodem  Mithraeo 
prodiit  etiam  lapis  infra  N.  4236,  —  1)  Imperio  (sic  recte  ut  videtur  Cumont  p.  475) 
vel  imperatu,  sc,  dei  (timiliter  Brambach  286:  d.  S,  i.  imp.  C.  Amandinius  I  Veriis  buc. 
V.  8.  I.  1.  m.};  cf  supra  N.5114  CIL.  F795.  F1 119.  50894  =  Notizie  degli  scavi 
1889  p.244.  XIF75.  74  cet.  —  2)  Beneficiarius  consularis.  —  3)  Cf  infra  N.  4505. 

4193  Invicto  I  patrio  |  Ulb.  (sic)  Gaianus*  |  praef.  vehic. 
Mediolani  et  Viruni  rep.,  lapides  duo  (V 3791.  III 4802  ilium  vidit  Mommsen). 

yidetur  praefectiu  vehiculorum  in  capitibus  viae  trans  Alpes  ducentis  geminas  aras 
statuisse.  —  1)  Fortasse  idem  Gaianus  qui  iuridicus  Alexandreae  fuit  a.  167,  cf. 
P.  Meyer  Herm.  52 ,  18ff7  p.  226  not.  2. 

4194  deo  Sol.  injvicto  Mijthrae  |  M.  Aurel.  |  M.  f.  Sergi|a  Carnu|nlo 
Sabilnus  praejfect.  leg.  |  111  Aug.  p.  v.  |  Maximi|nianae',  v.  s.  1.  m. 


Tituli  sacri  et  sacerdotum.  —  Sol  invictus  Mithras.  153 

Lambaesi  (f^III  267S  vidit  Wilmanns).  —  1)  Voeabulum  xcalpro  deletum,  potl 
mortem  Maximini,  antequam  legio  ipsa  Gordiani  iussu  tollerelur  (Wilm.). 

4195  (protomae  Solis  et  Litnae)  (leo  invicto  Mytre  leg.  II  Herculiae*  fec.  | 
(Milhras  tnurum  immolans)  cors  X   el   VII,   votum   solverunt  |  I.   a. 

Sitifi  (FIII  8440  vidit  yiUefos.se;  imaginem  dedit  Cumont  mysteres  de  Mithra  II 
p.  40S  fig.  528).  —  1)  Nomen  legionis  inditum  a  Maximiano  (cf.  supra  N.  2781), 
nec  multo  poslerior  erit  hic  titulus. 

Titnlum  deo  SoU  inviclo  Mithrae  anno  Sff7  Camunti  dedicatum  ab  impera- 
toribus  habes  supra  N.  659. 

4196  omnipotenli  deo  Milrhae  (sic)  Appius  |  (Mithras  immolans  tanrum, 
in  quem  invehuntur  canis,  serpens,  scorpio;  ivxta  corvus;  supra  Sol  et  Luna;  in 
angulis  inferioribus  lampadophori  duo)  Claudius  Tarronius  Dexter  V.  c*  (licat. 

Neapoli,  rep.  in  Pausilypo  (X  4479  vidit  Mommsen;  imaginem  dedit  Cumont 
monum,  relat.  aux  mysteres  de  Mitkra  II  p.  230  fig,  8S).  —  1)  Fir  clarissimus  (homo 
praelerea  ignotus,  qui  tamen  videtur  fuis.se  consocer  Nicomachi  Flaviani,  supra 
N.  2947,  socer  Nicomachi  Flaviani  iunioris,  cf,  supra  N,  2948  not.  2,  a  quo  huius 
filius  Appitis  Nicomachus  Dexter,  cf.  supra  N.  2948  fin.  cum  not.  14,  partem  nomi- 
num  traxit;  cf.  Seeck  praef.  in  Symmach.  p.  Ll). 

4197  deo  invicto  M.  templum  vetusta.  |  conlabsum,  quot  fuit  |  per 
annos  amplius  |  L  desertum*,  Aur.  |  Hermodorus  v.  p.  p.  p,  N.  |  m.  t." 
a  novo  restitui  fecit,  |  quot  edificalum  est  divo  |  Maximiano  Vlll  et  Maxi- 
mino  it[e]r.  |  Agg.  con.^  Quar.  Ursiniano  cur. 

Tanzenberg  prope  rudera  Firuni,  nunc  Klagenfurt  (III  4796  vidit  Mommsen). 

—  1)  Templum  aedificatum  anno  511  (cf.  infra),  desertum  per  annos  amplius  quin- 
quaginta,  videtur  restitutum  esse  imperante  luliano.  —  2)  Fir  perfectissimus, 
praeses  provinciae  Norici  mediterranei.  —  3)  A.  511  (divi  vocabulum  Galerio 
Maximiano  fortasse  iam  in  ipso  titulo  anni  511  additum  erat,  propterea  quod  per 
partem  anni  Galerius  iam  fuerat  ex  vivis exemptus,  cf.  Mommsen  Herm.52.S40  not.2). 

4198  pro  salute  Aug.,  |  in  honorem  d.  d.*,  Soli  |  invicto  Mythr.  Hi- 
larus  I  Aug.  lib.  tab.  p.  r.  N.'  et  Epictetus  |  ark.  Aug.  n.  tem.  vetustate 
conl[a/)]s.'  I  sumptu  suo  cum  pictura  refe[c.],  |  imp.  d.  n.  Gordiano  Aug.  et 
Aviola  c[o».j*,  1  sacerdot.  Licin.  Marcelio  pat[re].'  |  D.  VIII  k.  lulias",  Q.Viv... 

Toltschuch  prope  rudera  Viruni  (III  4S00  vidit  Mommsen).  —  1)  Domus  di- 
vinae.  —  2)  Tabularius  patrimonii  (?)  regni  Norici  (dispensatnr  p.  r.  N.  est  III 4828). 

—  3)  Fortasae  idem  templum  Milhrae  ad  quod  pertinet  N.  4197.  —  4)  A.  259.  — 
b)  Cf  N.  4190  not.  5.  —  6)  24  lun.  (dies  solstitii). 

4199  (in  latere  tauri  a  Mithra  immolati;  ex  vulnere  tauri  non  sanguii 
profluit  sed  enascuntur  spicae)  Alcimus  Ti.  Cl.  |  Liviani  ser.  vilic*  I  S.  M.  V. 
s.  d.  d.« 

Romae,  nunc  Londinii  anaglyphum  marmoreum  (FI 718  cf.  50818;  imaginem 
dedit  Cumont  textes  et  monuments  relalifs  aux  mysteres  de  Mithra  II  p.  228  fig.  S9 
cf.  I  p.  187).  Eadem  inscriptio  praeterea  extat  in  plintho  monumenti  (Cumont 
I.  c).  —  1)  Ti.  Claudii  Liviani  (praefecti  praetorio  Traiani,  cf.  supra  N.  1523) 
servua  vilictu.  —  2)  Soli  Mithrae  votum  solvit,  donum  dedit. 


154  Caput  XI. 

4200    Soli  invict.  Mit.  d.  d.  L.  Agrius  Calendio. 

Ostiae,  in  pavimento  sacelli  Mithriaci  tessellato  (XIF  36  ex  imagine  C.  L.  Fis- 
contii  ann.  inst.  1864). 

4201*  C.  Caelius  Hermaeros  (sic)  |  antistes  huius  loci  |  fecit  |  sua  pec. 

4201^  (puer  facem  attollens)  C.  Caelius  |  Ermeros  antjistes  huius  lo|ci 
fecit  sua  |  pec.  (In  latere)  positi  XV  k.  I  Febrarias  j  Q.  lunio  Rus|tico  |  L. 
Plaut[jo]  I  Aquilin[o]  |  co[s.]* 

4201°  (puer  facem  demittens)  C.  Caelius  |  Ermeros  antjistes  huius  lojci 
fecit  sua  |  pec. 

Ostiae  rep.  in  eodem  sacrario  in  quo  IV.  4200,  arae  tres  (XIV  61  —  S9  vidi).  — 
1)  A.  i62.  —  De  hoc  saerario  Mithrae  cf.  Cuviont  mysteres  de  Milhra  II  j>.  240  seq. 

4202  ara  posita  asstante  (sic)  sacerdote  Se[a;.]  |  Creusina'  Secundo, 
ut  voverant  Ma|ximus  et  Maximinus  fili  imp.  Comm|odo  Aug.  Pio  Felice 
IIII  et  Victorino  II  cos.''  —  Soli  inbicto  Mitre  |  M.  Ulp.  Maximus,  praejpo- 
situs  labellari|orum,  aram  cum  |  suis  ornamentis  |  et  bela  domini  |  insicnia 
(sic)  habentes^  |  n.  IIII,  |  ut  voverat,  d.  d. 

Romae,  nunc  Florentiae  (FI  746  vidit  Kiessling).  —  1)  JSomen  fortasse 
Etruscum.  —  2)  A.  485.  —  3)  Fela  inlellegenda  esse,  in  quibus  symbola  Mithrae 
picta  erant  coniecit,  Marinius  Arv.  p.  406. 

4203  M.  Aurehus  |  Aug.  lib.  Euprepes  |  Soh  invicto  Millhrae  aram  | 
ex  viso  posuit,  |  prosidentibus  Bi|ctorino  palre  et  Ia|nuario.*  Dedicata  |  IIII 
non.  lunias  L.  Eggi|o  Maryllo  et  Gn.  Papijrio  Aihano  cos.'' 

Bomae  (FI725  vidit  Uenzen;  Huebner  ex.  scr.  ep.  505).  —  1)  Cf.  N.4204  not. 
—  2)  2  lun.  184. 

4204  (serpens  caudam  mordens)  numini  invicto  |  Soli  Mithrae  I  M.  Aure- 
hus  Aug.  1.  I  Euprepes  una  cum  |  filis  suis  d.  d.,  |  sacerdote  Calpurnio  j 
lanuario.*  Dedicata  |  VII  kal.  Maias  imp.  |  L.  Septimio  Severo  Pertin.  II  | 
II  I  cos.=^      • 

Ilomae,  cippus  marmoreus,  una  cum  JV.  4205  adservatus,  una  cum  eo  puto  rep. 
(FI724;  imaginem  monumenti  dedit  Cumont  mysteres  de  Mithra  II  p.  208  fig.56).  — 
1)  Fidetur  esse  idem  lanuarius,  qui  N.  4205.  —  2)  2S  Apr.  194:  erasum  est  nomen 
D.  Clodii  Septimii  Albini. 

4205  (Mithras  tam-um  immolans,-  prope  collum  tauri)  Soli  invicto  |  L. 
Aur.  Severus  |  cum  paremboh[s]  |  et  ypobasi  |  voto  fecit.  (Infra)  Soli  in- 
victo  Mithrae  fecit  L.  Aur.  Severus,  praes.*  L.  Domilio  MarceUino^  patr.^ 

Romae  rep.  in  hortis  domus  Columnae  Quirinalibus,  nuper  in  museo  Torloniae 
(FI  726  cf.  50821;  imaginem  dedit  Cumont  mysteres  de  Mithra  II  p.  194  fig.  20). — 
1)  Praesidente.  —  2)  Cf  N.  4206.  —  3)  Patre  (cf  N.  4190  not.  5). 

4206  L.  Aur.  Severus,  sic  ut  |  voverat,  iuvictum  |  deum  dedic,  mens. 
Apr.  I  Commodo  Aug.  III  et  |  L.  Antistio  Burro  cos.',  |  [p]raes.*  Domit. 
Marcellin.  patr.' 

Romae  (FI  72S  vidit  Henzen).  —  1)  A.  181.  —  2)  Praesidente.  —  3)  Patre. 


\ 


Titali  sacri  ct  sacerdotum.  —  Sol  invictus  Mithras.  155 

4207  dicalus  V  id.  Sept.  Antonino  Aug.  II  et  Sacerdote  II  cos.'  |  N. 
s.  S.  i.  M.'  duo  I  Gessi  Gastus  |  et  Severus  simu|lacrum  exornajtum  voto 
posu|erunt,  |  prosedente  |  G.  Propertio  Augurino  sacerd.' 

Sentini  in  Umbria  rep.  una  cum  N.  4213  (XI S736  vidit  Bormann).  —  1)  A.  219 
(ceterum  consuhnn  nomina  alia  manu  incisa  esse  ac  reliqua,  fortasse  antiquiora  esse, 
ait  Bormann).  —  2)  Numini  sancto  Solis  invicti  Mithrae.  —  3)  Fortasse  pater  C.  Pro- 
pertii  Profuturi,  qui  circa  annum  260  Senlini  sacris  Mithriacis  'prosedebat'  (JS.421S). 

4208  Invicto,  I  prosedente  |  Sevio  Facundo,  |  Umbri  [  Rufinus  et  | 
Aemilianus  |  leones. 

Sentini  in  Umbria  rep.  (XI  S75S  vidit  Bormann). 

4209  ponit  In|victo  deo  |  austo*^  po]nit  lebienls*  Fronto;  |  aram  In- 
victo  deo  au|sto*  F."  leven|s*  ponit,  pre|sedente  pajtrem  patra|tum*  leone]m. 

In  Asluriae  vico  Isla,  nunc  Ovieti  (II 270S.  II  S.  S728  Huebner  vidit  ectypum). — 
1)  Augusto?  (Mo.).  —  2)  Libens.  —  3)  Litlera  incerta  (Frontonis  nomen  iterum 
indicari  putat  Hite.).  —  4)  Alius  paler  patratus  in  reUgione  Mithriaca  est 
infra  N.  422i;  videtur  non  diversus  esse  pater  patrum  N.  4213.  4263.  4267»  cet. 

4210  deo    sancto   M.*,    sacratis^    d.   p.^    Placidus   Marcellinus    leo, 

antistites,   et  Gunlha   leo   (Mithras  tavmm  immolans). 

Romae  rep.  in  Subura  (Fl  757  vidit  Brunn,  imago  est  ann.  inst.  arch.  1864 
tab.  N,  quam  repetivit  Cumont  mysteres  de  Mithra  II  p.  198  fig.24).  —  1)  M,  2)  SA- 
CRATHIS  (litteris  H  et  I  contignatis)  videtur  esse  in  lapide.  Intellege,  signum  Mithrae 
sacratis  (cultoribtis  Mithrae  cf.  N.  4211.  4262.  XIF 286  cet.)  dono  datum  esse  (cf. 
N.  4217.  4264.  4561  cet.).  —  3)  Donum  posuerunt. 

4211  deo  Soli  invicto  ]  Mytrae,  felix  Messala,  ]  cum  omnes  sacratos, 
Cateljlus  et  Dianus  posuerunt. 

Romae  (FI  750  vidit  Henzen). 

4212  G.  Valerijus  Heracles  pat.'  ]  et  G.  Valerii  ]  Vitalis  et  Nicoj- 
mes  (sic)  sacerdojles  s.  p.  c.  p.  s.  r.*  |  D.  d.  idi.  Aug.  irap.  |  Gom.  |  VI 
et  1  Septi]miano  |  cos.' 

Ostiae  rep.,  in  basi  statuae  marmoreae  dei  Mithrae  vultu  leonis,  alati  et 
serpentibus  cincti,  clavim  utraque  manu  tenentis  (XIF6S  vidi;  imaginem  post  alios 
dedit  Cumont  monum.  relat.  aux  myst.  de  Mithra  II  p.  258  fig.  68).  —  1)  Idem  est 
infra  N.  4227.  4228.  —  2)  Sua  pecunia  posuerunt.  —  3)  15  Ai/g.  190. 

4213  (protome  dei  Solis  radiata ;  hinc  patera,  illine  secespita)  Sex.  Pom- 

peio  Sex.  fil.  j  Maximo  |  sacerdoti  Solis  in]victi  M.*,  patri  patrum,  |  qq. 
corp.  treiect.*  t6ga|tensium,  sficerdo]tes  Solis  invicti  M.'  j  ob  amorem  et 
merijta  eius  semper  hajbet.' 

Romae  apud  Atexandrum  Castellani  negotiantem  antiquarium,  sed  Ostiae 
tine  dubio  rep.  (cf.  not.  2),  tabula  aenea,  iam  in  museo  Britannico  (XIF  405 
p.482  viderunt  Hensen  et  Mommsen).  —  1)  Mithrae  ( ^  vel  ^  aes.).  —  2)  Quin- 
quennali  corporis  treiectus  cet.:  Ostiae  fuit  corpus  lenunculariorum  treiectus  Lu- 
culli  (XIF  409  cf.  2S4),  item  ut  videtur  corpus  treiectus  marmorariorum  (XIF42S) 
et  fortasse  alia  similis  denominationit  collegia  (cf.  XIF  4S1),  unde  hoc  quoque 
corpus  Otliense  fuisse  putandiim  est.  —   3)  Non  intellegitur. 


156 


Caput  XI. 


42U   dei  i.  M.»  |  patri  patrulm  G.  Rii^/".]  |  Eutacto''  |  C.  R.  Viri|lis  fil. 

l^ieu  en  Fal  Romey,  vbi  fuit  vicus  f^enetonimagensis,  in  ruderibus  Mithraei 
rep.  (XIII  2340  vidit  Hirschfeld).  —  1)  Invicti  Mithrae.  —  2)  Ad  eundem  ut  vi- 
detur  Rufium  Eutactum  pertinet  titulus  XIII  iS09. 

4215  cultores  d.  S.  i.*  Mithrae. 

patroni'-^  prosedente  C.  Propertio  Profuturo 


Coiedius  Proculus 
Ligurius  Theodotus 
Mussius  Vindex 
Coiedius  Hilarinus 


Pompon.  Victor 
Statius  Velox^ 
Vassiden.  Verus 
Helvenat.  Celer 


Sentin.^  jP^*^'' lanuarius  Carfan.  Achille. 


Titius  Caslor 
Pompeus  Pompeianus 
Gessius  Optabilis 
Ligurius  Clementinus 
Plotius  Fortunatus 
Licinius  Faustus 
Aetrius  Romanus* 
Asinius  Commodi[an.] 
Visenn.  Quinqu[enna/.] 


Casidius  Rufin.* 
Antist.  Renign. 
Aetrius  Irenaeus 
Helven.  Gemellin. 
Sentin.'  Valentin. 
lulius  Victorin. 
Caecil.  Sozo[n] 
Ve d. 


Rantif.  Verus 
Caesoni.  Dexter 
lanuarius  Sent.* 
AeHus  Ylas' 
Coied.  Pamphilus 
Aduren.  Theseus 
Coied.  Auxanon 


menesterio 
Sevio  FeHce." 


t. 

Sentini  in  Umbria  rep.  (XI  57S7  vidit  Bormann).  —  1)  Dei  Solis  invicti.  — 
2)  Patroni  eollegii  cultorum  Milhrae.  —  3)  Sentinas  (libertus  fuit  municipii  Sen- 
tinatium).  —  4)  Patres  leonum  praeterea  non  invenimus.  —  5)  Aetrium  Romanum, 
Statium  Velocem,  Casidium  Rufinum  a.  260  fuisse  in  fabrorum  Sentinatium  col- 
legio  docet  tabula  aenea  Sentini  rep.  XI  5748 ;  unde  huius  quoque  monumenti  aetas 
definitur.  —  6)  lanuarius  Sentinatium,  scilicet  servus.  —  7)  Vix  is  qui  posuit 
J\.  4241.  —  8)  Inlellege:  ministro  Sevio  Felice,  aut  ministerio  Sevii  Felicis, 

4216  SoH  invicto  |  sacrum  |  T.  Pomponius  1  Repentinus  |  nomen- 
clator  I  tensar.  iugaris'  |  s.  p.  d.  d.  |  Dedic.  XV  k.  lul.  |  Marullo  et  AeHano 
cos.'';  I  ob  dedic.  sportulas  |  dedit  singul.  X  11.^ 

Romae  (VI  740  vidit  Smetius).  —  1)  lucaris  legit  Knibbius.  Iugarii'tensainim 
videntur  esse  ii,  qui  in  pompis  sacris  tensas  deorum  ducebant  (Uenzen).  — 
2)  17  lun.  184.  —   3)  Singulis  denarios  binos. 

4217  SoH  I  invicto  |  M.  AemiHus  |  M.  M.  1.'  Chrysantus  |  mag.  anni 
primi,  et  |  M.  Limbricius  PoHdes  |  dec*  et  sodaHcio  eius"  |  d.  s.  d.  d. 

Romae  (VI  717  vidit  Henzen).  —  1)  Duorum  Marcorum  liberlus.  —  2)  De- 
curionibus  (?).  —  3)  Sodalicio  cultorum  Solis  invicti  (similiter  VI  5728). 

4218  deo  I  invicto  |  Mithrae  |  C.  Lucretius  Mnester,  |  M.  AemiHus 
Philetus  I  siimmag.*  anni  primi  |  M.  AemiH  Chrysanti  |  d.  d.  (In  lateribus 

spicae  et  papavera.) 

Romae  olim  eodem  fere  loco  ubi  ea  quae  praecedit,  nunc  Veronae  (VI  7S4 
vidit  Mommsen).  —   1)  Summagistri. 


Tituli  sacri  et  sacerdotum.  —  Sol  iQvictus  Mithras.  157 

4219  Orienli  |  Fructus  Ponli*  |  cum  Myrone  [f.]  |  sub  M.  Aemilio  | 
Chrysantho  |  mag.  anni  primi. 

Bomaey  nune  Urbini  (FI  SS6  vidit  Bonnann).  —  1)  Scilicet  servus. 

4220  (sacrificium  Mithriacum;  in  tauro  legitur)  d,  S.  i.  M.  (infra)  [pro 
salute  et  incolumijlate  M.  Aur.  Thimotei  et  Aur.  Maximi  |  [votum  nuncu~ 
pavit  5o]lvitq.  Euthices  eorum  lib. 

4221  (!•  S.  i.  M.  I  pro  salute  inc|oUimitate  M.  Aure.  |  Timot[Ae]i  et 
Aur.  Mjaximi  votum  nunjcupavit  solvitque  |  Euthyces  eorum  lib.  |  Retulit.' 

Apuli  in  Dacia  rep.  (III  4109.  H10  vidit  Mommsen ;  prioris  monumenti  ima- 
ginem  dedit  Cumont  monuments  relat.  aux  mysteres  de  Milhra  II  p.  509  fig.  i67).  — 

1)  Referre  idem  esse  quod  iterare  (cf.  supra  N.  4134)  coniecit  Mommsen ;  ideo  hoc 
vocabulum  abetse  a  N.  4S20.    Sed  cf.  Ill  S.  792S. 

4222  d.  i.  M.  I  L.  Sept.  Caslsianus  sig.  |  leg.  IIIIU  His.S  |  agens  in  | 
lustro  P.  I  Porci  Fausti  |  p.  p.*  v.  p.  1.  m. 

Aielli  (prope  Aquileiam)  (C.  I.  L.  suppl.  Ital.  1 165  vidit  Pais).  Persimilis  est 
aller  titulus  item  Mithrae  dedicatus  1^808,  scriptus  ut  videtur  iviperayite  Philippo, 
de  quo  dixit  Domaszewskius  arch.  ep.  Mitth.  aus  Oesterr.  16,  1893  p.  20;  cf.  prae- 
terea  Ifestd.  Korrespondenzbl.  1898  p.  1S4.  —  1)  Signifer  legionis  sextae  Hispanae. 
Eadem  legio  videtur  memorari  in  tegula  quadam  Dacica  III  1652  =  8069,  cf.  Do- 
maszewski  Korrespondenzbl.  l.  c.  p.  4S4  not.  2;  IIIIII  errore  iricisum  esse  pro  VIIII 
putat  Momms.  —  2)  Primipilaris.  In  simili  tiiulo  F  808  est  agens  in  \m[t].  Fl.  Sa- 
bini  p.  p.  cef. 

4223  Soli  invicto  |  Mithrae  |  Tiberius  Ciaudijus  Tiberi  iilius  |  Ther- 
modon  *  |  spelaeum  cum  |  signis  et  ara  |  ceterisque  |  voti  compos  ]  dedit. 

FicuUe  agri  Orvielani  (XI  2684  Bormann  vidit  ectypuin).  —  1)  Idem  est 
supra  N.5688. 

4224  d.  S.  i.  M.  I  P.  Acil.  Piso|nianus  pater  |  patratus*  qui  hoc  spe- 
leum  I  vii  (sic)  ignis  ab|sumtum  com|parata  area  a  re  |  publ.  Mediol.  |  pe- 
cunia  sua  |  restituit. 

Mediolani  (F  S79S  vidit  Mommsen).  —   1)  Cf.  supra  N.  4209. 

4225  i«  M.  I  spelaeum  cum  |  omne  impenjsa  Hermes  C.  |  Antoni 
Ruti  I  praef.  veh.*  et  |  cond.  p.  p.*  |  ser.  vihc.  Fortu|nat.'  fecit. 

No7i  longe  a  Zengg  oppido  orae  Dalmatiae  rep.  (III  S.  15285  Hirschfeld 
vidit  ectypum). —  1)  Praefecti  vehiculorum,  2)  conductoris  puhlici  portorii.  Nota 
praefecturam  vehiculorum  in  conduclorem  portorii  collatam.  Idem  conductor  est 
infra  N.  i244\S,  item  III  S117.  S122 ,  item  (ut  agnovit  Patsch  Roem.  Mitth.  1895 
p,  197)  y  820  (minus  certum  est,  eundem  memorari  in  tilulo  scripto  anno  p.  C.  137 
III  1S68,  quod  voluit  Patsch  i.  c).  —  3)  Forlunatianvs. 

4226  deo  Soli  invicto  Mitrhe '  |  Fi.  Septimius  Zosimus  v.  p.*,  |  sacer- 
dus  (sic)  dei  brontontis'  |  et  Aecate,  hoc  speleum  |  constituit. 

Romae  (yi  755   viderunt  Smetitis  aliique).    —    1)  Mytrhe    legit  lucundus.  — 

2)  f^ir  perfectissimus.  —  3)  Alius  sacerdos  dei  brontontis  est  FI  2241. 


158  Caput  XI. 

4227  C.  Valerius  HeraclesS  pal[e]r  e[t]  an[tis]\ies  dei  iu[6]enis''  in- 
conrupti   So[/]is   invicti  Mithra[e,  |  c]ryptam  palati  concessa[w]   sibi  a  M. 

Aurelio  | 

Ostiae  ut  videtur  (XIF66  semel  descripta  saeculo  XFIII  exeunte).  —  1)  Idem 
est  N.  4212.  4228.  —  2)  iusenis  traditur. 

4228  (Mithras  taurum  immolans;  in  plintko)  sig  imdeprehensivilis  (sic) 

dei  [L.  Sextius  Karus  et]*  G.  Valerius  Heracles*  sacerdos  s.  p.  p. 

Ostiae  rep.,  nunc  Romae  (XIF  64  vidi;  imaginem  exhibent  Zoega  Abhandl. 
tab.  V,  16;  Cumont  myst.  de  Milhra  II  p.  256).  —  1)  Haec  verba  postea  infra  ad- 
ieeta.  —  2)  Idem  qui  N.  4227. 

4229  Soli  injvicto  Mjitrae  ani|ceto  Herjmadio  |  votum  |  solvit  |  1.  m. 
Sarmizegetusae  in  Dacia  (III  1456  vidit  Mommsen). 

4230  deo  |Soli  invijcto  Mytrae  |  saeculari*  |  Litorius  |  Pacatianus  [  bf. 
cos.^  pro  I  se  et  suis  v.  s.  |  L  m. 

Housesteads,  ubi  fuit  Borcovicium,  rep.  una  cum  aliis  monumentis  Mithriacis, 
nunc  Newcastle  (VII 643  vidit  Iluebner).  —  1)  Idem  agnomen  Mithrae  est  VII  646. 
—  2)  Beneficiarius  consularis. 

4231  d.  inv.  M.  |  M.  Aur.  Fr|ontinian|us,  M.  Aur.  |  Fronto  mii.  | 
leg.  H  Ad.  pro  s.  |  sua  et  suorum  |  temp.  constitu. 

4232  Sol.  soc*  I  M.  Aur.  Fron|tinianus  |  et  M.  Aur.  Frojnto  mlL 
leg.  I  H  Ad.  fratres''  |  temp.  const.  |  Antonino  |  HH  cos.^ 

Buda-Eors  (prope  Aquincum)  rep.  (III 5585.  5584  vidit  Mommsen).  —  1)  Cf. 
N.  4255  seq.  —  2)  Vere  fratres  consanguineos  fuisse  videntur  indicare  nomina ; 
ceterum  cf  infra  N.  4264.  —  3)  A.  215  aut  222. 

4233  d.  i.  M.  (  et  Soli  socijo  sac,  Valen|tinus  Selcund[i]on[t]s  |  ob 
memor.  |  patris  sui  |  ex  colleg.  |  v.  s.  1.  m. 

In  valle  Eisack  fluminis,  inter  Brixen  et  Bozen,  prope  Seben,  rep.  (V  S082 
aliquoties  descripta). 

4234  deo  invicto  Soli  soc.  |  sacrum  pro  salute  et  |  incolumitate  imp. 
Caes.  M.  Aureli  Antonini  Pii  Fehc.  |  Aug.,  L.  CaeciHus  Optatus  |  trib.' 
coh.  I  Vardul.^  cum  con[sejjcraneis  votum  l[z]bes  [solvit  aedemiii]  \  a  solo 
extrucx[jY]  .... 

fiochester  sive  Riechester  rep.  ibi  ubi  N.  2SS7,  nunc  Dunelm  (VII  1059  vidit 
Huebner).  —  1)  Idem  tribunus  est  VII  105S.  —  2)  Cf  N.  2SS7. 

4235  d.  S.  I  0.  m.'  |  Soli  |  invicjti  (sic)  pro  |  bono  cjommu  ni. 
Aquinci  rep.  (III 547S  ==■  III  S.  1046S  vidit  Mommsen).  —  I)  Deo  sancto  optimo 

maximo?  (Momnui.  Eph.  ep.  2  ind.) 

4236  deo  I  invict.  |  regi  pr|o  bono  |  comun. 
Bandorf  prope  Oberwinter  (Ann.  Rhenan.  S5/S4,  1875  p.  102). 

4237  Soii  invicto  Mithrae,  |  sicuti  ipse  se  in  visu  |  iussit  refici,  | 
Victorinus  Caes.  n.  |  verna  dispensator,  |  numini  praesenti,  suis  in;pendis 


Tituli  sacr   et  sacerdotum.  —  Mithras.  169 

reficiendum  |  curavit  dedicavitque.  |  Nama'  cunctis.  |  fijntistitae  (sic)  \ 
.  .  .  .  lio  Magno. 

Tihure  rep.,  nvnc  Parisiis  (XIf^3S67  vidit  Hensen).  —  1)  Cf.  N.  4238  not. 

4238  ( Mithras  taurum  immolans;  in  ventre  lauri)  deo  Soii  invict[o] 
Mltriie.  (In  collo  tauri  prope  vulnus  ex  quo  sanguis  profluit)  nama  sebesio.'  (In 
pliniho)  C.  C.  AuQdii  lanuarius  [et]  .... 

Romae  olim  in  spelaeo  montis  Capilolini,  anaglyphum  magnum  marmoreum, 
inde  extractum  suh  finem  ut  videtur  saec.  XFI  diu  prostabat  in  villa  Borghesio- 
rum,  nunc  est  Parisiis  (FI 719.  30819  examinavit  H.  de  Fillefosse.  Imaginein  monu- 
menti  post  alios  dedit  Cumonl  mysteres  de  Mithra  II  tab.  ad  p.  19i).  —  In  femore 
tauri  incisa  vocabula  (Amycus  seronesis  et  alia)  novicia  videntur  esse;   suspectae 

litterae  in  ventre  incisae  nam ne  cs.  —  ISovicium  esl  etiam  monumentum  Ti- 

burtinum  quo  me  decipi  passus  sum  C.  I.  L.  XIF3566.  —  1)  Focabula  obscura,  Per- 
sicae  ut  videlur  originis  (cf.  Cumont  mysteres  de  Mithra  I  p.  31i). 

TkM&  (Mithras  ex  petra  exoriens  [recenli  sine  dubio  manu  in  Bacchum  trans- 
formatus])  L.  Fl.  Hermadion  |  hoc  miiii  libens  |  don.  dedif.  (Sub  Mithrae 
figura  arcus,  sagitta,  pharetra,  gladius;    iuxta  hunc  scripium)   nama. 

Romae  olim  in  aedibus  privatis  (VI  731  vidit  Gudius,  ex  '^  Galleria  Giusti- 
niana'  imaginem  repetivit  Cumont  mysteres  de  Mithra  II  p.  231). 

4240  (Mithras  ex  petra  exoriens)  d.  i.  M.'  |  Vindil.  CupilUS  |  sig.  1.  XIIII 
G.  A.*,  et  Vind.  lulianus  |  v.  p.^  patre^  Paterno. 

Camunti  rep.,  est  Findobonae  (III  S.  11132;  imaginem  monumenti  dederunt 
Majonica  arch.  ep.  Mitth.  aus  Oesterr.  2  p.  41  et  ex  hoc  Cumont  mysieres  de  Mithra 
jr  p.  332  fig.  206).  —  1)  Beo  invicto  Mithrae.  —  2)  Signifer  legionis  XIIII  Ge- 
minae  Antoninianae.  —   3)  Foto  posuerunt.  —  4)  Cf.  N.  4190  not.  3. 

4341  (Mithras  taurum  immulans;  iuxia  caput  Mithrae)  lo.  S.*  mvi.  j  deo 
genitori'  |  r.  n.'  (in  margine  inferiore)  L.  Aeli.  Hylas,  XX  1.'',  pr.  sa.'  et 
Horientis  fil.  sui  et  Apuleia.  eius,  sig.  numinis  cum  absidata'  |  ex  voto  pos. 
Dorstadt  sive  Hoszszutelek  (inler  Hermannstadt  et  Carhburg)  Transilvaniae  rep. 
(III 968.  III S.  7729;  imaginem  exhibel  Cumont  myst.  de  Mithra  II  p.  308  fig.  166).  — 
1)  lovi  Soli  (sic  Mommsen,  conferens  III  S.  10037).  —  2)  [Invic]io  S[oli  deo  g-e]nitoii 
videtur  esse  dedicatus  etiam  alius  titulus  eodem  loco  re.p.  III  S.  7728.  —  3)  Rupe 
nato  (Momms.,  cf.  N.  4244  cet).  —  4)  Ficesimae  (intellege  sociorum  qui  vicesi- 
mam  conduxerant)  libertus.  —  5)  Pro  salute,  scilicet  sua.  —  0)  Absidata  porti- 
cus  memoratur  in  Nolitia  urbis  Romae  reg.  IV,  absidata  cavea  apud  Cassiodorium 
var.  4,  51. 

4242  invicto  I  Mithrae  |  Festus  |  Primi  p.  p.'  yil.  |  vic*  |  v.  s. 

4243  d.  i.  M.  I  Oplimus  |  Vitalis  |  Sabini  Verani'  |  p.  p.  vil.  vic.  |  v.  s. 

4244  Petrae  |  genetrici*  |  Felix  |  Prudenlis  Antoni  ]  Rufi*  p.  p.  vil. 
vic.  I  ex   viso   (in  lat.  dextro  protome  Solis,  in  sin.  Lunae). 

4245  (in  basi  statuae  Mithrae  ex  petra  exorientis)  Naturae  dei  |  Prudens 
Primi  |  Antoni  Rufi  p.  p.  |  vil.  vic* 

4246  (in  basistatuae  Mithrae  taurum  in  dorso  portantis)  Trausitu'  j  C.Cae- 
cina  I  Calpurnius  |  temp.  redemit  |  et  resstitu. 


160 


Caput  XI, 


4247  invict.  Milhrae  |  et  transitu  dei"  |  Theodorus  p.  p.  |  scrut.  stat. 

Poet.'  I  ex  visu  (iii  lalere  dexlru  gallus,  in  sin.  corvvs  in  apice  Phrygio,  supra  stella). 
Poetovione  rep.  a.  1898  (ff^.  Gurlitt  Jahreshefte  des  oexterr.  arch.  Inst.  II 1899 
Anzeig.  p.  93 — 97).  —  1)  Puhlici  portorii  (uectigalium  vilici  icrvi  dicuntur  etiavi 
supra  N.  17S6.  III 5691.  FI 779  cet.).  —  2)  Filici  vicarius.  —  3)  Ah  eiusdem  Q.  Sabinii 
Verani  servis  vel  servorum  vicariis  dedicati  sunt  tituli  III  401S.  4017.  S146  (idem 
fortasse  memoratur  in  tabella  cerata  Dacica  C.  I.  L.  III  p.  9S8,  XXIV,  cf.  Patsch 
Roem.  Mitth.  1893  p.  198).  —  4)  Cf.  lustin.  martyr  dial.  c.  Tryph.  c.  70:  ozav  dh  ol 
Ta  xov  MiQ-Qov  fivazrjQia  nagadidovxsg  Xeyojaiv  ix  TiexQaq  ysysvfja&ac  avxov, 
xal  anriXaiov  xakcoai  xbv  xonov  svO^a  fivsiv  xovq  nsiQ^ofisvovq  avxw  naQadidov- 
aiv  xxX.  Firrnic,  Mat.  de  err.prof.  rel.  20:  alterius  profani  sacravienti  signum  est 
9'Soq  ix  nsxQag;  praeterea  Cumont  wysieres  de  Mithra  I  p.  1S9  seg.  —  5)  Cf. 
supra  N.  422S.  —  6)  Cf.  Cumont  l.  c.  I  p.  171.  —  7)  Scrutarius  (sic  recte  Hirsch- 
feld;   idem  mvnus  sine  duhio  est  III  S122)  stationis  Poetovionerms. 

4248  (Mithras  ex  petra  exoriens)    P.   g.   d.'    |    Aurelius  |    Statorius  ^  |  V. 

s.  1.  m. 

Schwadorf  prope  Stix-Neusiedl  rep.,  iam  Vindobonae  (III 4S43  vidit  Momm- 
sen'  imaginem  dederunt  Maionica  arch.  ep.  Mitth.  aus  Oeslerr.  2,  1878  tab.  II  cf. 
p.  38  et  ex  hoc  Cumont  inonuments  relatifs  aux  mysteres  de  Mithra  II  p.  334 
fig.  209).  —  1)  Petrae  genetrici  domini  (vel  dei).  —  2)  Nomen  incertum  esse  ait 
Curnont. 


4249    Gen.*  j  pro  ge.*  |  dei  |  Q.  Muiel.  Ius|tus  cum  s. 

Prope  Tridentum  rep.  (V  S020  vidit  Mommsen). —  1)  Genetrici,   2)  genitura. 


4250 

(in  latere  sin.) 

puer 
facem  attollens 

Caute 

sphaera 

mundi, 

super  ea  aquila 

fulmen  tenens 

Celum' 


deo  in.  M. 

Mithras 

ex  petra 

exoriens 

P.*  Genetricem 

Senilius  Car- 

antinus 

c.  Medio- 

m.''  V.  s.  1.  1.  ra. 


sive  Cracissius' 


(in  latere  dextro) 

puer 
facem  demitlens 

Caut.  p.* 

deus  (Oceanus),    sedens 

in  rupe,  innixus  urnae, 

manu  d.  ancoram 

attollens 

Oceanum 


Heddemheim  rep.  a.  1887,  cippus  ex  lapide  basalte,  in  ruderibus  sacrarii 
Mithriaci  una  cum  multis  aliis  rebus  ad  cultum  Mithrae  pertinentibus,  iam  Frank- 
furt  (Cumont  fVestd,  Zeitschrift  1894  p.  84  —  96,  imaginem  monumenti  exhibet 
fVestd.  ZeiUchrift  l.  c.  tab.  I  fig.  1 ,  mysteres  de  Mithra  II  p.  377  fig.  289—291). 
—  1)  Petram.  —  2)  Civis  Mediomatricus.  —  3)  Alterum  cognomen  Senilii  Ca- 
rantini,  postea  fortasse  additum  (sic  recte  Cumont).  —  4)  Cautopati.  —  5)  Cae- 
lus  deus  repraesentatus  est  etiam  in  ara  Mithraei  Carnuntini,  arch.  ep.  Mitth.  18, 
189S  p.  183. 

Heddernheimii  etiam  alia  monmnenta  Mithriaca  reperta  sunt,  cf.  Cumont 
mysteres  de  Milhra  II  p.  362  seq.,  Brambach  1430  seq. 


Tituli  sacri  et  sacerdotum.  —  Sacra  Mithriaca.  161 

4251    Soli  I  sacr.  |  Q.  Baienus  |  Proculus  |  pater  |  nomimus.* 

Aquileiae  tine  dubio  rep.,  est  Fenetiis  (V  764  vidit  Mommsen).  —  1)  IlaTTjQ 
vofu/nog  dicitur  memorari  etiam  in  inscriptione  inedita  Sidone  rep.  (cf.  Cumont 
mysteres  de  Mithra  II  p.  123.  166). 

4252*    Cauti  I  Q.  Baienus  ]  Procul.  |  pater. 
4252**    Cautop.'  I  Q.  Baienus  |  Procul.  |  pater. 

Aquileiae  rep.  (^765  bis  descripta  saec.  XIX).  —  1)  Cauto  allerum  exemplum, 
minus  recte  ut  videtur.  —  De  Caute  et  Cautopate  cf.  Cumont  l.  c,  I  p.  207.  50S. 

4253*   deo  Cauti  |  M.  Ant.  Vic|torinus  |  dec.  col.  |  Aq,,  aedilis. 
4253^    deo  Cau|topati  |  M.  Ant.  |  Viclori |nus  dec.  |  col.  Aq.,  aedilis. 
Aquinci,  arae  rep.  in  Milhraeo  (III  S.  10465.  10461  vidit  Domaszewski).    Eo- 
dem  loco  extabat  tihilus  ab  eodem  homine  Fonti  dedicatus  supra  N.5886. 

4254  deo  Caute  |  Flavius  Aniistiauus  |  v.  e.\  de  decem  primis*,  | 
pater  patrum '. 

Romae  (FI  86  vidit  Accursius).  —  H  Fir  egregius.  —  2)  Incertum  an  hoc 
quoque  ad  cultum  Mithriacum  pertineat.  —  3)  Alii  patres  patrum  sunt  N.  1239. 
4215.  4214.  4265.  4267.  4268. 

4255  Caute  I  sacrum. 

Romae  rep.  a.  18!70  sub  ecclesia  S.  Clementis  in  spelaeo  Mithriaco  (fI748  vidit 
de  Rossi).  Una  repertum  est  saxum  marmoreum ,  rupem  genetricem  (cf.  N.  4244. 
4248)  repraesentans. 

4256  (sub  imagine  pueri  qui  facem  demittit)   d.   i.   M.  |  Cautopati. 
Friedberg  rep.  a.  1849  eodem  loco  ubi  N.  4192,  est  Darmsladt  (Brambach  1415 ; 

imaginem  exhibet  Cumont  mysteres  de  Mithra  II  p.  5S7  fig.  255  cf.  p.  136  n.  442). 

4257  deo  M.  I  C.  p.  S.  i.^ 

Borcovicii  advallum  Hadriani  (ibiubi  N.4250)  rep.,  est  Chesters,  arula  (FII630 
vidit  Huebner).  —  1)  Deo  Mithrae  Cautopati  Soli  invicto  (cf.  Cumont  ffesld.  Zeitschr. 
1894  p.  90).   Plane  iisdem  verbis  inscripta  arula  prodiit  Lanchester  (FII  154i^  p.508). 

4258  Kautopati  |  Eutyces,  Fe|licissimi  |  Augg.  n.  ver|nae  exac.  vik.*,  | 
s.  p.  p.^  et  dedic. 

Masculae  (Khenchela)  in  Numidia  (FIII  2228  vidit  Wilmanns).  —  l)  Ex- 
actoris  vikarius.  —  2)  Sua  pecunia  posuit. 

4259  Cautopati  sac[r.]  |  M.  Statius  iNig[er]  |  Vlvir  Aug.  c.  d.  d.  a.  . .'  j 
leg.  dend.  c.  a.  a.  m.*  |  el  C.  Valerius  lulia.  |  leones  leg.^  v.  s.  1.  m. 

Angerae  ad  ripam  lacus  f^erbani  (F  3463  vidit  Mommsen).  —  1)  Notae  non 
intelleguntur.  —  2)  Fortasse:  legitimi,  cf.  pater  nomimus  N.  4231. 

4260  invicto  I  Myibrae  |  Nabarze'  |  Tib.  Pontijus  Pontijanus  trib.  | 
lat.*  leg.  II  Ad.  |  p.  f.  d.  d.,  v.  s.  1.  m. 

Aquinci  (Ofen)  ut  videlur  rep.  (III  5481  ad  duo  exempla).  —  1)  Nabarse 
alterum  exemplum.  De  hoc  agnomine  Mithrae  Persico  cf.  Cumont  myst.  de  Mithra 
I  p.  206  not.  6.  —  2)  Tribunus  /aticlavius. 

4261  (taurus;  caput  bovis;  corvi  duo)  Nabarze  |  deo  |  pfo  sal.  Ampliaii  1 
Aug.  n.  disp.  et  |  sua  suorumq.  |  omnium  |  Protas  vikar.  |  eius. 

Dksbau,  Inscriptionet  LatinM  II.  11 


162  Caput  XI. 

Sarmizegetusae  rep.  columella  marmorea  (111  S.  7958;  imago  est  arch.  eptgr. 
Mitth.  aus  Oesterr.  7,  188S  tab.  Fll  fig.  4  cf.  ib.  6,  i8S2  p.  107,  item  ap.  Cumont 
mysleres  de  Mithra  11  p.  281  fig.  123—127). 

4262  invicto  d.  Navarze  |  Terentius  Priscus  |  p.  f.*  |  eucheta  cu- 
rante  |  et  sacratis  |  d.  d.  c.  b.* 

Romae  rep.  in  monte  Jventino  (VI 742  vidit  de  Rossi).  —  1)  Non  intellegitur 
(de  profeta  cogitavit  Marinius).  —  2)  Donum  dedit  compos  boti  (?) 

4263  d.  Arimanio  *  |  Agrestius  v.  c,  |  defensor,  |  magister  et  |  pater 
patrum^  |  voti  c.  d.' 

Romae  rep.  a.  16SS  "^ ad  radices  Esquiliarum^  (FI  47  vidit  Henzen).  —  1)  Deo 
Arimanio  (cf.  Plutai-ch.  de  Is.  et  Osir.  c.  46,  cet.;  praeterea  Cumont  mysleres  de 
Mithra  I  p.  131,  3.  139).  —  2)  Cf  N.  4209  not.  4.  —  3)  roti  compos  dat. 

4264  deo  Arima|nio  Libel|la  leo  (  fralribus  (  voto  dic. 
Aquinci  (Altofen)  rep.  (III  5413  vidit  Mommsen). 

4265    [ijoUiano  Callinico  patre,  ( [Pjelronius  Felix  marsus*  ( 

signum  Arimanium  do.  de,  d. 

Ostiae,  episiylium  aediculae  (Notizie  degli  scavi  1899  p.62). —  1)  Marsi  dicti 
qui  serpentes  tractare  callebant;  sed  num  id  hic  significetur,  incertum  (de  origine 
ex  Marsorum  regione  non  cogitaverim). 

4266  L.  Apronius  [  Chrysomal|lus  j  ob  gradum  Perjsicum*  |  dedicavit. 
Vasione  (XII  1524  bis  descripta  saec.  XVII).  —  1)  Cf  N.  4261  not.  7. 

4267*  Constantio  Vllll  et  luliano  II  cod[s.JS  Nonius  Victor  Olympius^ 
V.  c.',  p.  p.^  et  Aur.  Victor  Augentius"  v.  [c.]',  p.',  [  tradiderunt  Leontica' 
IIII  I  idus  Aug.,  felic. ;  alia  tradiderunt  cons.  supra  s.*  XVII  kal.  Ocf.,  felic. 

4267^  Datiano  et  Cereale  cons.',  JNonius  Victor  Olympius''  v.  c.',  p. 
p.'',  [et]  Aur.  Victor  Augentius  v.  c^  p.\  tradiderunt  Persica'  pri.  non.  April. 
fel.;  cons.  s.  s.®  tradiderunt  [^]eliaca',  XVI  kal.  Mar.*°  felic. 

4267°  Datiano  et  Cereale  conss.^  Nonius  Victor  Olympius  v.  c.',  p. 
p.*,  et  Aur.  Victor  Augentius  v.  c^  [p-Y,  tradiderunt  palrica'  XIII  k.  Mai. 
felic. ;  cons.  ss.  ostenderunt  cryfios"  VIIII  kal.  Mai.  felic. 

4267^  Eusebio  [et  ^t/]patio  cons.",  Nonius  Victor  Olympius  v.  c  et 
Aur.  Victor  Augentius  v.  c  tradiderunt  leontica'  V  idus  Martias,  fel. ;  Da- 
tiano  et  Cereale  con[s.]^  Nonius  Victor  Olympius  v.  c,  p.  p.,  et  Aur.  Victor 
Olympius  v.  c,  p.,  tradiderunt  Ieontic[o^  XVII?  /r]al.  Apri[/.]  felic 

4267^  Mamertino  et  Nebilta  co[/is.]",  (  Nonius  Victor  Olympius  v.  c, 
[p.  p.],  I  et  Aur.  Viclor  Augentius  v.  [c,  p,],  |  tradiderunt  leontica'  (  kal. 
Apr.  felic;  (  alia  [/]radiderunt  con.  ss.  (  Vlidus  Apr.  felic  leont.;  j  conss. 
ss,  tradiderunt  [  chryfios"  VI  idu,  Apr.  felic 

Romae  olim  in  S.  lohannis  prope  S.  Silvestri ,  vcl  etiam  in  ipsa  S.  Silvestri 
ecclesia,  a  dextra  viae  Cursus  (VI  749.  730.  75/».  732.  735  descriptae  tantum  saec.  XV 
praeter  poslremam,  quam  repertam  a.  1648  nuper  vidit  Bormann),  —  1)  A.  557.  — 


I 


Titall  sacri  et  sacerdotam.  —  Sacra  Mithriaca.  163 

2)  Hio  ett  Fictor  qui  memoratur  N.  4269  v.  1,  avus  Tametii  Augentii  Olympii.  — 

3)  Fir  clarissimus.  —  4)  Pater  patrum.  —  5)  De  Avgentio  cf.  ad  N.  4268  not.  2.  — 
6)  Pater  (cf.  N.  4227  cet.).  —  7)  Haec  tradilio  Leonlicorvm,  Persicorum,  Heliaco- 
rum,  palricorum  quid  fuerit,  ignoramus  sed  videntur  pertinuisse  ad  diversos  gra- 
dus  initiationis  Milkriacae,  quos  numero  septem  enumerat  Hieronymus  memorabili 
hoc  loco  ep.  107  ad  Laetam  (I  p.  672/3  ed.  Fallars.) :  Gracchus,  cum  praefeeturam 
regeret  urbanam  .  .  specvm  Mithrae  et  omnia  portentosa  simulacra  quibus  corax, 
gryphus,  miles,  leo,  Perses,  Heliodromus,  pater  iniliantur,  subvertit,  fregit,  excussit. 
Cf.  Cumont  mysieres  de  Mithra  I  p.  313  seq.  II  p.  18.  '^Gradus  Persicus^  memoratur 
etiam  N.  4266.  Cf.  Cumont  myst.  de  Milhra  I  p.  515  seq.  —  8)  ConsuUbus  supra 
teriptis. —  9)  /4.558. —  10)  Fidetur  scribendum  esse  Mai. —  11)  Fidetur  intellegi 
nescio  quid  absconditi,  quod  initiatis  primum  ostendebatur,  deinde  tradebatur.  — 
12)  A.  559.  —  13)  J.  362. 

4268  dd.  DD.  ValeDte  V  et  ValeDtiDiaDo  iuDiore  primum  Augg.*, 
VI  idus  April.,  tradidit  hierocoracica  Aur.  Victor  Augeutius  v.  c,  p.  p.',  filio 
suo  EmiliaDo  CorfoDi.  Olympio  c.  p.  aoDo  triceosimo  acceplioois  suae,  felic. 

Romae,  in  S.  Silvestri  (Fl  751^  semel  descripta  saec.  XF).  —  1)  Intellege:  eon- 

sulibus,  i.  e.  a.  376.  —  2)  Idem  qui  supra  N.  4267*  seq.  memoratur  una  cum  patre 

Nonio  Fictore  Olympio,  iam  ipse,  post  mortem  huius  ut  videtur,  ''pater  patrum\ 
__ 

T  T*  Olympii 

a  a  Olim  Victor  avus',  caelo  devotus  et  aslris, 

m  m  regali  sumptu  Phoebeia*  templa  locavit. 

6  e  HuDC  superat  pietate  Depos,  cui  dodicd  avilum  est:' 

s  s  autra  facit,  sumptusque  tuos  dcc,  Roma,  requirit.^ 

i  i  Damoa  piis  meliora  lucro:  quis  ditior  illo  est, 

i  i  qui  cum  caelicolis  parcus  boua  dividit  heres? 

Romae  rep.  a.  1867  eodem  fere  loco  quo  N.  4267* seq.  multo  antea  prodierunt,  ad 
vicum  S.  Silvestri  (FI754  vidit  Henzen).  —  l)  Qui  titulum  posuit,  Tamesius  Olym- 
piut  Augentius,  nepos  fuit  Fictoris,  scilicet  Nonii  Fictoris  Olympii,  a  quo  veniunt 
tituli  N.  4267*  seq.  —  2)  Phoebeia  templa,  sc.  dei  Solis  Milhrae.  —  3)  Olympii  nomen 
avo  et  nepoti  commune  (nisi  forte  eliam  huic  Fictoris  nomen  fuil).  —  4)  Hmzenus 
(bull.  Insf.  arch.  1868  p.  96)  coniecit  lilulum  scriplum  esse  paullo  post  quam  Gra- 
tianus  sacerdotibus  et  virginibus  Festalibus  publica  emolumenta  defraxit'  hue 
tpectare  quod  dicit  Olympius.  se  sumptus  Romae  non  requirere. 

4270  d.  m.  I  L.  Septimius  Auggg.'  lib.  Archelaus  |  pater  et  sacerdos 
iuvicti  I  Mithrae  domus  AugustaDae,  |  fecit  sibi  et  Cosiae  Primitivae  |  cod- 
iugi  beDeaiercDti,  libertis  Iiberta|busque  posterisq.  eorum. 

Romae  (FI  2271  vidit  Henzen).  —  1)  Trium  Augustorum  (Septimii  Severi, 
Caracallae,  Getae). 

4270*    M.  Valeri[us]  |  Maximu[sJ  |  sacerdo[s]  |  d.  S.  i.  M.,  stu[<i.]  | 
astrologia[e],  |  sibi  et  |  Severiae  Apr . . .  |  uxori.  |  II.  m.  b.  d.  [s.J 
Mediolani  (F  5895  vidit  Mommsen). 

11* 


A 

A 

u 

u 

g 

g 

e 

e 

D 

D 

t 

t 

i 

i 

i 

i 

164  Caput  XI. 

4271  L.  lulio  Ur[so  Serviano]  \  cos.  III',  non.  0[ct.]  |  ecitium* 
taurobolium^  |  Veneris  caelestae  C'ic)  et  panteliu[m]*  |  Herennia  Fortunata 
inperio  deae  |  per  Ti.  Ciaudium  Felicem  sacerd.'  |  iterata  est. 

4272  III  non.  Dec.  |  L.  Lolliano  Avito  cos.^,  |  Thalame  Hosidiae  Afrae  | 
cum  suis  condite  |  per  Ti.  Cl.  Felicem  sacerdo|tem. 

Portici,  deinde  NeapoH  in  museo,  incertum  ubi  repertae,  sed  videntur  Puteolo- 
nae  esse  (X1S96.  iS97  p.lOOS  vidit  Mommsen;  cf.  Huebner  ex.  scr.  epigr.  540.  54S). 
—  1)  A.i54  (III  fortasse  coniungendem  cum  non.  quod  sequitur  ,•  neque  tamen  de  uno 
ex  prioribus  consulatibus  Serviani  cogitaverim).  —  2)  Focabulum  ignotum.  —  3)  Sic 
sine  dubio  legendum,  quamquam  reliquiae  admittunt  etiam  tauroboli  vi . . .  Est  haec 
antiquissima  mentio  taurobolii  in  inseriptionibus.  —  4)  f^ocabulum  sine  dubio  ducium 
a  TtavreXi^g;  quid  sil,  ignoratur.  —  5)  Idem  sacerdos  in  titulo  qui  sequitur.  —  6)  A.  i44. 

4273  Adonio'  |  Sep.  Marceljia  et  Sep.  Siljvanus  et  Sep.  Marcia|nus 
pro  filis  I  ex  VOto  pojsuit  (in  latere  vir  stant  pateram  tenens  pomis  plenam,  in 
altero  latere  vir  stans  pateram  tenens  et  urceum). 

Aquinci  rep.  (III  S.  10592  vidit  Mommsen).  —  1)  De  forma  nominis  cf.  app. 
Probi  (Gramm.  Lat.  ed.  Keil  IV  p.  i99,i5). 

4274  (dea  sedens  inter  duos  leones)  deae  Suriae  sacr.  |  voto  suscept.  I 

pro  I  salule  | | •  |  Aug.  Germanici  |  ponti- 

ficis  maximi,  tr.  pot.  |  D.  Veturius  Antigonus,  |  D.  Veturius  Sp.  f.  Philo,  j 
D.  Veturius  Albanus  |  pater  cum  filis  posuit. 

4275  (luppiter  sedens  inter  duos  tauros)   I.   0.   m.   sacr.    |    VOtO   SUSCept. 

pro  salute  j | *  |   Aug.  Germanici  |  pontificis  maximi 

tr.   pot.,  I  D.  Veturius   (et  reliqua  quae  supra). 

Romae  (FI  116.  H7  saepius  descriptae  saec.  XV.  Xf^l).  —  Cf.  Lucian.  de  Syr. 
dea  C.51  (aXXa  ttjv  fihv  Xsovreg  (poQBOvai'  b  6s  ravQOiai  enet^sTai) ;  nummus 
ap.  Eckhel  5,  262.  —  1)  Nomen  imperatoris  erasum  (vix  Maximini,  ut  statuit 
Henzen  propter  formas  litterarum  quas  exhibet  unus  ex  eis  qui  titulos  descripse- 
runt,  Meiellus ;  nam  ille  Germanicus  maximus  Sarmaticus  maximus  Dacicus  maxi- 
mus  dicebatur,  et  ab  eius  aetate  abhorrent  U-ia  nomina  dedicantium),  Domitiani 
fortasse  vel  etiam  Neronis. 

lovi  0.  m.  et  deae  Suriae  et  una  cum  iis  Genio  venalicii  dedicatus  est  titulus 
supra  N.  5674. 


4276 

(imago 

deae  sedentis  inler  duos  leones) 

P. 

Aciiius  Fehx 

1  d.  d.  Dia- 

suriae^  cum  suis. 

Romae 

(VI 11S 

vidit  Henzen; 

Huebner  ex.  scr. 

eptj 

gr.  278). 

—  1)  Cf  N.  4277. 

4277  Baiti'  diae  |  divinae  et  |  Diasuriae''  j  templum  f.  T.  FL  j  (reli- 

qua  videntur  scripta  fuisse  in  alio  lapide). 

Aquinci  rep.  (III  S.  10595  vidit  Mommsen).  —  1)  Cf.  Philo  Bybl.  ^oivix.  lax. 
(ap.  Muller  fr.  h.  Gr.  III  p.  S69,  23) :  6  KQOVog  Bv^Xov  xy  &sa  Baakxl6i  xy  xal 
Jicaviil  616(001.  —  2)  Sic  scriptum  etiam  N.  4276.  4280  (item  ut  videtur  in  chroni- 
cis  anni  5S4 ,  ap.  Momms.  chron.  min.  I  p.  147  v.  24). 

4278  deae  Balti  |  Fiavia  Vic|torina  |  pro  se  et  p|ro  suis  om.  |  v. 
8.  L  m. 


Titali  sacri  et  sacerdotam.  —  Namina  Syroram.  165 

Kornye  in  Pannonia  inter  Brigetionem  et  Aquincum  (III  S.  10964  vidit  Do- 
maszewski). 

4279    I  et  leonlo|xasma*  tle|ae  d.*  Dasyr.'  |  posuer. 

Baiis  rep.,  est  Neapoli  (X  ISSi  vidit  Mommsen).  —  1)  Leontochasma  est 
prolome  leonina,  unde  aqua  salit  (Minervini).  —  2)  Dominae  (?).  —  3)  Dea  Syria 
vulgari  sermone  Deasuria  vel  Dasuria  videtur  dicta  esse,  itaque  obliti  originis  deae 
appellationem  rursus  praeponebant  (Momms.  ad  X  1SS4). 

4280  d.  m.  I  Terentia  Malron.  |  C.  lulio  Abdederae  (sic)  \  fecit  fratri 
pientissiimo  benemerti*  (sic),  Gallo*  |  Diasuriaes'  |  ab  Isis  et  Se|rapis. 

Romae  (Eph.  epigr.  4,  875  vidit  Dressel),  —  1)  ne  litterae  postea  additae.  — 
2)  Postrema  (inde  a  Gallo>  alia  manu  perscripta  snnt.  —  3)  Cf.  N.  4$77  not.  2. 
Alius  sacerdos  Syriae  deae  est  supra  N.  4178. 

4281  . .  Opsturius  ...  I  Deanae  Syri[ae] '  |  v.  s.  1.  m.  (in  latere  mulier 
sacrificans). 

Amitemi  rep,  (IX  4187  viderunt  Mommsen  et  Dressel).  —  1)  Cf.  Lucian.  de 
dea  Syr.  52:  ra  fihv  avfinavra  aTQSxii  Xoyo)  Hqtj  iari,  sxh  6d  zi  xal  'Ad-Tjvairjg 
xal  A(pQo8lTijq  xal  SeXrjvalrjq  xal  ''Psrjq  xal  'AQXSfiiSog  xxh 

4282  dis  Syris  |  C.  Albucius  |  C.  1.  Restitutus. 
Salonis  (III  4961  vidit  Mommsen). 

4283  [/.  0.]  m.  diis  Heliupol.  pro  sal.  |  [et]  victoriis  d.  n.  Antonini 
Pii  fel.  Aug.  et  luliae  Aug.  matris  d.  n.  cast.  senat.  patr.,  Aur.  Ant.  Lon- 
ginus  specul.  leg.  I'  |  [infjoninianae  capita  columnarum  dua  aerea  auro 
inluminata  sua  pecunia  ex  voto  1.  a.  s. 

Heliupoli  Syriae  (Baalbek)  in  basibus  duarum  columnarum  (III  158  p.  970 
Waddington  vidit  ectypa).  —  Celebre  fuit  templum  lovis  Heliopolitanum,  ef.  Macrob. 
sat.  1,  25,  10,  repraesentatum  etiam  in  nummis  saec.  p.  Chr.  tertio,  in  quibus 
adscriptum  I,  o.  m.  H.  col.  Hel.  (Eckhel  5,  55i).  —  1)  Intellegitur  legio  prima 
Parthica. 

4284  [/.  o.J  m.  et  Ve|neri  et  |  Mercurio  |  HeliupoIi|[f]anis'  Q.  Te|dius 
Maxi|mus  v.  1.  a.  (sic). 

Alhenis  (III  S.  7280  Mommsen  vidit  ectypum).  —  \)  De  triade  hac  deorum 
Heliopoiitanorum  et  quibus  Syrorum  diis  respondeat,  quaesivit  S.  Hoffmann  (ap. 
Mommsen  l.  c).  Fenus  et  Mercurius  coniunguntur  cum  love  Heliopolitano  etiam 
in  titulo  prope  Seligenstadt  rep.  Brambach  1408  (quem  reclius  legit  Domaszewskius 
fFestd.  Korrespondenzbl.  1897  p.  172). 

4285  [/.]  0.  m.  H.,  I  Veneri  |  Victrici,  |  M.  Tilius  |  Heliodorus  |  Aug. 
col.  I  Kar.S  v.  s.  |  sacerdotib.  Vibio  |  Crescente  et  Heren.  |  Nigriniano. 

Camunti  rep.  (III  S.  11159  vidit  Hirschfeld).  —  1)  Augustalis  (vel:  augur) 
coloniae  Karnunti. 

4286  1.  0.  m.  I  Heliopoli|tano  |  L.  Pompeius  |  Caeneus  |  princeps' 
leg.  XIIII  G.  M.  V.  I  ex  viso  v.  s.  |  1.  m. 

Camunti  rep.,  ara  litteris  non  incins,  sed  tantum  pictis  (III  S.  11158  vidit 
Hirschfeld).  —    1)  Cf  supra  N.  2449.  24S0.  2646.  26S0  cel. 


166  Caput  XI. 

4287  (dea  turrim  in  capite  gestans,  d.  gubernaculam,  t.  corni  copiae,  stam 
inter  duos  leones)  I.  0.  m.  II.  |  conservatori  I  imperii  (  d.  n.  Gordiani  |  Pii 
fel.  invicli  Aug.,  |  L.  Trebonius  Fab.  |  Sossianus,  |  colonia  Ileliupoli,  | 
7  frum.  Ing.  IIH  Fl.*  |  Gordianae,  [  p.  p. 

Romae  rcp.  in  laniculo  (VI  423  vidt  Henzen).  Fortasse  iuxta  positus  fuit 
titulus  deae  Syriae,  ad  quem  pertinere  debebat  anaglyphum.  —  1)  Centurio  frumen- 
tariorum  legionis  quartae  Flaviae.  Idem  Trebonius  Sossianus  imperanle  Phlippo, 
in  vico  illo  Arabiae,  ex  quo  oriundus  erat  Philippus,  fratri  eius  Prisco  titutum 
posuit  quem  nuper  edidit  Domaszew-iki  (Rhein.  Mus.  4899  p.  169). 

Titulum  lovi  Heliopolitano  positum  Rumae  a  vexillatione  alae  Iluraeorum 
dedimus  supra  N.  2o46,  alium  lovi  HeliopoUtano  et  simul  Commodo  imperatori  de- 
dicatum  supra  N.  598. 

4288  1.  0.  m.  II61iopolitan.  |  et  Nemauso'  |  C.  lulius  Tib.  fil.  Fab.  | 
Tiberinus  p.  p.^  domo  |  Berylo,  v6tum  solvit  (inbasi:  cista.  In  latere  dextro : 
clipeus;  pugio?  In  latere  sinistro:  luppiler  Heliopolitanus,  d.  flagellum,  s.  spicas 
tenens;  capiti  calathus  floribus  margaritisque  ornalus  impositus  est;  pone  pedes 
eius  animal  humi  iacet). 

Nemausi,  cippus  litteris  saeculi  secundi  exeunlis  (XII  5072  vidit  Hirschfeld ; 
lateris  sinistri  imaginem  dederunt  Lenormanl  Gazette  archiol.  2,  4876  tah.  21  cf. 
p.  80  et  ex  hoc  ff^ollers  American  journil  of  archaeology  6,  1890  p.  67).  Heliopoli 
in  templo  esse  simulacrum  aureum  lovis  specie  imberbi,  dextera  elevata  fljgrum 
tenens  in  aurigae  modum,  laeva  fulmen  et  spicas,  narrat  Macrobius  sat.  1,  25,  12. 
De  similibus  simulacris  lovis  Htiliopolilani  egit  etiam  Gurlitl  arch.  ep.  Mitth.  aus 
Oesterr.  14,  120  seq.  —  1)  Nemausi  dei  alios  titulos  infra  dabimus  inler  titulos 
numinum  Galliae.  —  2)  Primipilaris. 

Titulum  quem  cultores  lovis  Heliopolitani  Berytenses  qui  Puteolis  consistebant 
Puteolis  posuerunt  anno  116,  habes  supra  N.  500. 

4289  [ex]  iussu  I.  o.  m.  Heliopolitan[i]  .  .  .  |  [aerfejra  dilapsam  M. 
Ulpius  Sabinus  aeditus  m  .  .  .  . 

Puteolis  (American  journal  of  archaeology  ser.  II  t.  2,  1898  p.  574,  2). 

4290  ex  iusso  I.  o.  m.  IIe[/jio|politani*  Aur.  T[/i]eodo|ri  (sic)"^  sacer- 
doti  filio  curalor.  |  tempuli  Geremeilensium',  |  adampliante  donis  tor|quem 
et  velum  sac.  |  [ef]^  lucophori^  de  suo  posuerunt,  |  curante  Acilio  Secundo 
Trot]omias././././././.^« 

Neapoli,  sed  pertinet  ad  Puteolos,  litteris  barbaris  nec  satis  perspicuis  (X  1378 
vidit  Mommsen).  —  1)  Heiiopol-,  2)  Tileod-  excepit  Momms.  (Heliopol-,  Theod-  plerique 
priores).  —  3)  Geremelienses  sive  Geremellenses  praeterea  ignoti,  nomen  videlur  esse 
Syrum,  cf.  Gildemeister  Zeitschrift  der  deutschen  morgenldnd.  Gesellschaft  25  (1869) 
p.  135.  —  4)  Sic  videtur  legendum  esse  (f\  pro  ET  exaratum  est).  —  5)  Daduchos 
esse  putaverunt  nonnulli,  negat  Mommsen.  —  6)  NonnuUa  erasa. 

4291  hic  ager  iug.  VH,  cum  cisterna  |  et  tabernis  eius,  eorum  pos- 
sessorum  |  iuris  est  qui  in  cultu  corporis  Heliopolita|norum  sunt  eruntve, 
alque  ita  is  acjcessus  iusq.  esto  per  ianuas  itineraque  |  eius  agri  qui  nihil 
adversus  lecem  (sic)  |  et  conventionem  eius  corporis  facere  |  perseveraverint. 

Casertae  olim,  nunc  Neapoli:  Puleolis  ortundam  putat  Mommsen  (X  1379  vidit 
Mommsen). 


Tituli  sacri  et  sacerdotum  —  lupiter  Heliopolitanus.  luplter  Dolichenus.      167 

4292  1.  0.  m.  H.  Aiig.  |  sacr.,  |  Genio  Forinarum'  |  et  cultoribus 
huius  I  loci,  Terentia  Nice  |  cum  Terentio  Damarijone  filio,  sacerdote,  et  | 
Tereniio  Damarione  iun.  |  et  Fonteio  Onesimo  filio,  (  sacrorum',  sigoum 
et  basim  |  voto  suscepto  de  suo  posuit,  |  lustro  eiusdem  Damario|iiis. 

Romae  olim  in  ecclesia  qitadam  regionis  Transtiberinae,  nunc  in  f^aticano 
(Fl  42i  vidit  Henzen).  —  1)  Lncus  Furrinae  fuit  trans  Tiberiai  (Fict.  vir.  ill.CS); 
ted  plane  incertum  num  Genius  hic  Furinarum  eodem  perlineat  (cf.  Momms.  CIL.  I 
ed.  2  p.  523).  Ara  Forinarum  memoratur  in  titulo  lan''stae,  quem  infra  dabimus 
('=  n  40200).  —  2)  Sacrorum,  idem  quod  a  sacris. 

4293  I.  o.  m.  I  Heliopolitano  |  L.  Virilius  |  Pupus  &  cos.*,  |  v.  s.  1. 
m.  I  Ne  quis  iu  hac  |  ara  porcos  agi  (  facere  velit. 

Sisciae  (III  S935  vidit  Mommsen).  —   1)  Beneficiarius  consularis. 

4294  1.  0.  m.  (  Angelo  (  Heliop.  (  pro  salute  (  imperator.  (  Antonioi 
et  (  Commodi  (  Augg.'  (  Gaionas'  (  d.  d. 

Ad  Portum  Romanum  rep.  (XIV  2i  vidit  Henzen).  —  \)  A.  177—180.  — 
2)  Fortasse  idem  qui  non  mullo  post  dedicavit  titulum  supra  N  398  (cf.  ib.  not.  2)- 

4295  lovi  0.  m.  H.  prop.'  [  Philipa  Hotar^abadi  filia. 

Massiliae  in  museo,  ara  protomis  ornata  (XII  404;  Froehner  Musee  de  Mar- 
seille  p.  93  n.  223,  quem  secutus  sum).  Lopis  ex  Orienle  ut  videtur,  fortasse 
Palmyra  (at  putat  Froehner),  asporlatus.  —  l)  Propitio?  (Froehner). 

429S  I.  0.  m.  D.  (  et  1.  o.  m.  H.  (  AureUus  Do|miltius  qu|m  Fl. 
Castojre  et  Aur.  Maximju  fratribus  ejx  iuso  numjinis  v.  s.  1.  m. 

Lnibach,  fortass",  rep.  in  municipio  Latobicorum  (III 5908  vidit  Mommien). 

4297  I.  0.  m.  (  Dulceoo  (  HeliopoHtan.  (  sacru.  fecit  T.  j  Aureli. 
Secu.  (  vete.  leg.  II  Ad.  p.  [/".]  [  pro  se  et  suis  posu[jYj.  [  v.  s.  1.  m. 

Aquinci  (III  5162  cf.  III  S.  13366  vidit  Dumaszewski). 

4298  I.  0.  m.  (  Comma  genorum  [oe]|ierno  Mdjrinus  Marian.  Bas.'  , 
sacerdos  I.  |  o.  m.  D.  pro  s.  s.'  (  suorumq.  o|mnium  vot. 

4299  I.  0.  m.  D.  et  [  deo  Com  maceuo  (lic)  \  Aurel.  [  Marinus  |  [et] 
Adde[bar  Seme  i  et  Oceajnus  So|cratis  sa|cerdotes  (  v.  1.  p.' 

Zalatnae,  ubi  fuit  Ampelum  Daciie  (III  S.  7834.  785S  exceptis  paucis  Utteris 
vidit  Domaszt-wski).  —  1)  Cf.  supra  N.  5007  not.  1.  —  2)  Pro  salute  sua.  — _;3)  Fotum 
libenfes  posuerunt. 

4300  1.  o.  m.  D.  et  deo  paterno  |  Comageno  M.  Aur.  Ap|ollinaris  dec. 
m.  Murjseleosium  *  v.  s.  1.  m. 

Surduk  (non  longe  a  Sirmio)  rep.,  arae  duae,  quarum  inscripliones  vix  dif- 
ferunl  (III  S.  10245  vidit  Domiszewsk').  —  1)  Decurio  municipii  Mursel(l)ensium 
(Murselia  sive  Mursa  minor  prope  Mursam). 

4301  I.  0.  m.  I  Daliceno  |  ubi  ferum  (sic)  \  [nascrtjur'  \. ..  (A  sinistra)  T 

(a  dextra)  £, 

Pfiinz  ad  limitem  Raetiae  rep.  iuxta  castra  cohortis  primae  Breucorum,  tabella 
aenea  (III  S.  11927  vidit  Hirtchfeld).  —  1)  Similiter  N.  4502.  4505.  Ipsa  ret  obseura. 


168  Caput  XI. 

4302  lovi  optimo  maximo  |  Dolicheno  ubi  ferrum  nascitur  |  G.  Sem- 
pronius  Rectus  |  ^*  frumentarius  d.  d. 

Romae  in  monte  Quirinali  (FI  423*  servavit  Ligorius).  —  1)  Centurio 
(cent.  y  Liff.)' 

4303  numini  et  yirtutibu[$'   Jovis  optimi  maximi  Dolicheni],  |  nato 

ubi  ferrum  exor[«7Mr] |  naturae  boni  even[fMs  et  numini 

imp.  Caes.  T.  Aeli  Hadri]\am  Antonini  Au[g.  Pii] |  Teren- 

tiu[s] 

Jpuli  rep.  a.  48i0  (III  4iS8  semel  descripta).  —  1)  Cf.  III 988:  Virtutib.  dei 
aeterni ,  item  supra  N.  4192. 

4304  I.  0.  m.  D.  I  Aurelii  |  Alexanlder  et  Flajus  Suri  |  negotia|tores 
ex  1  voto  1.  p. 

Apuli  in  Dacia  rep.  (111  S.  7761  vidit  Domaszewski). 

4305  !•  O.  m.  D.  I  (luppiter  loricatus  capite  radiato  stans  in  tauro,  d.  ali- 
quid  hipenni  simile  gerens,  s.  fulmen;  iuxta  Fictoria,  aquila)  [  L.  Aurelius 
Valerius  sacerd.  p. 

Prope  Caesenam  (XI  SSi  ad  imaginem  factam  saec,  XF  a  Marcanova,  quam 
repetivit  Marinius  Arv.  in  tab.  adiecta  ad  p.  S39). 

4306  (deus  imberbis  loricatus  slans  in  tauro,  s.  fulmen  tenens,  d.  fortasse 
bipennem;  sub  tauro  aquila  sedens)  deo  Dolichenio  (sic)  |  Oct.  Paternus  ex 
iussu  eius  pro  salute  |  sua  et  suorum. 

Massiliae  rep.,  est  Stuttgart  (XII  403  Hirschfeld  vidit  ectypum). 

4307  (in  basi,  quae  sustinuit  staluam  iam  dimidiatam  lovis  Dolicheni  stantis 
in  tauro)  lovi  Dohcheno  |  T.  AeHus  Hilarus,  |  T.  Aeli  Hermogenis  |  hb.  d.  d. 

Romae  rep.  in  Esquiliis  inter  ecclesiam  S.  Eusebii  et  viam  antiquam  S.  Lau- 
rentii  (F 1 5698  —  50942  vidit  Henzen;  imaginem  exhibet  C.L.  Fisconti  bull.muni- 
cipale  1873  tab.  XXI,  1  cf.  p.  208).  Illo  loco  sacrarium  lovis  Dolicheni  fuisse  (di- 
versum  ab  Aventinensi)  ostendunt  tituli  ibi  reperti  hic  et  N.  4508.  431S^^,  praeterea 
Eph.  4, 742  =  FI 50944. 

4308  (caput  cervi,  cuius  cornibus  superposita  est  aquila;  in  basi  rotunda, 
ex  eodem  lapide  sculpta,  scriptum)  lovi  Dolicheno  |  C.  luhus  Marinus  1  miles 
classis  1  praet.  Misenensis  |  II[/'  5]al  .  .  . 

Romae  rep.  cum  ea  quae  praecedit  (FI 5699  =  50946  vidit  Henzen;  imaginem 
exhibet  C.  L.  Fisconti  bull.  municipale  187S  lab.  XXI  fig.  5  p.  211).  —  1)  Triere. 

4309  (deus  galeatus  loricatus,  stans  in  tauro,  s.  fulmen  d.  bipennem  [?]  tenens; 
imcriptio  ita  disposita  ut  pars  litterarum  a  sinistra  pars  a  dextra  dei  sit,  pars 
denique  inter  crura  eius)  I.  0.  m.  |  Doliceno  |  Atilius  |  Primus  |  /  leg.  |  XIIII  | 

G.,  I  ex  evo|cato  leg.  |  X  G.  p.  f.,  |  ex  |  viso  |  pro  salule  |  sua  et  suorum  | 
v.  s.  1.  I.  m.,  I  domo  |  Sergia  |  Marsis. 

Carnunti  rep.  a.  1891  in  sacrario  lovis  Dolicheni  (III  S.  11129  vidit  Hirsch- 
feld;  imago  est  arch.  ep.  Mitth.  aus  Oeslerr.  16,  1895  p.  185  cf.  p,  214).  —  Similis 
imago  dei  Dolicheni  est  in  tabula  aenea  III 3316,  quam  repraesentavit  Domaszewski 
westd.  Zeitschr.  189S  tab.  IIII  fig.  I^  cf  p.  60. 


Titali  sacri  et  Bacerdotum.  —  lupiter  Dolichenus.  169 

4310  I.  o.  m.  I  Dol.  et  rel.'  |  pro  sa[^J  Aug.  |  G.  lul.  Dioni|cus  et 
M.  Fol|nius  Primus  |  cur.  et  Q.  Ga|vius  Zosimus  |  [sjcrib.  d.  d.  ex  vot.  | 
[imp.]  Commodo  [i«Jrelio  co|[s.J,  sac.  [Bjasso  et  Crispo  (In  lat.  tm.  urceus, 
in  d.  patera). 

Camunti  rep.  a.  4891  (IIl  S.  41151  cf.  13447;  Bormann  arch.  ep.  Mitth.  46, 
489S  p.  211,  quem  secutus  sum).  —  1)  Religioni?  (Bormann);  ef.  supra  N.4100. 

4311  [/.  0.  m.]  I  Dolich.  |  pro  sal.  |  [imp.  Caes.]  C.  |  [luli  Veri 
M]ax\[imini  p.]  f.  |  [invic.  Awjg.'  |  [Ulpi]us  \  [i4jmandiaLus  |  mil.  leg.  XllII 
G.,  I  librari^tijs  |  numeris*,  |  cus.  arm.,  |  signif[erj,  |  oplio  |  o[cfaJv[iJ  |  pr. 
pr.*  I  candidalus'*  |  numini  |  cum  lI[/Jpio  |  Amando  |  [t;«Jl.  le[^.J  s.  s.  |  p . . . 

Camunti  rep.  a.  1885  (IJI  S.  1H5S  vidit  Hirschfeld).  Commentalus  est  Domas- 
zewski  arch.  ep.  Mitth.  aus  Oesterr.  10  p.  49.  —  1)  Nomina  Maximini  erasa.  — 
2)  Cf.  Brambach1089:  mensor  frumenli  numer(is). —  3)  Principis  prioris  (cf.  supra 
N.  26S5  not.  2  cet.).  —  4)  Incertum  utrum  hoc  quoque  ad  militiam  pertineat  (cf. 
supra  N.  25S0  not.  7)  an  ad  religionem  dei  Dolicheni  (cf.  N.  4516.  4320). 

De  sacrario  lovis  Dolicheni  Carnuntino  cf.  arch.  ep.  Mitth.  16,  1895  p.  476  seq. 

4311*  pro  s[a/M/eJ  et  incolumitate  |  imp.  Cae[s.  rramjni  Hadriani 
Augusti  I  Sex.  Iuliu[$  3fatoJr*  legatus  ipsius  pro  praetore  |  templ[Mm  /.  o. 
m.  /)Jolicheno  dedicavit. 

Lambaese  (FIII  S.  18221  partem  vidit  Schmidt).  Ex  alio  exemplo  eiusdem  tituli 
videtur  superesse  FIII 2681.  Ex  eodem  sacrario  prodierunt  etiam  tituli  supra  N.241S 
et  FIII  S.  18225,  fortasse  alii  quoque  (FIII 2625  seq.).  —  1)  Jdem  legatus  Numidiae 
memoratur  FIII  10296. 

4312  I.  0.  m.  Dolicheno,  pro  [salute  impp.  Caess.]  \  M.  Aurelli  Anto- 
nini  Pii  A^m^.  et  P.  Sept.  Getae]  \  Pii  Aug.  et  luliae  Augustae  [matris  Augg. 
et  castr.],  \  L.  Lucceius  Martinus  leg [afws  Augg.  pr.  pr.  prov.]  |  Germaniae 

infer.  tem[p/Mm  vetustate  co/J|labsum  &  solo  restiluit,    c^wran^ej | 

Prisco  1  leg.  XXX  U.  v.  p.  f.*  Gen[fiano  et  Basso  coss.]^ 

Coloniae  Agrippinae  rep.  (Kisa  Korrespondenzbl.  der  Westd.  Zeitschr.  489S 
p.  86).  —  1)  Centurione  legionis  tricesimae  [jlpiae  victrieis  piae  fidelis.  —  2)  A.214. 


4313 

I.    0. 

m.  Dol. 

1  Q.  Poblicius  Modestinus  |  [F/yiJr 

et  Claud.' 

ce- 

natorium  p 

.  s.  f 

.  1  L.  d. 

d.  d. 

Bononiae  (XJ  696  vidit  Bormann). 

—  1)  5ei>i> 

et  Claudialis 

(cf  XI  714  cet.). 

4314 

lovi 

oplunio 

1   maximo 

Do|locheno 

(sic)  T.  1    Flavius  Cos| 

mus 

iussu  dei  | 

fecit. 

Romae 

olim 

in  ecclesia  S.Alexii 

in  Aventino 

(fl  411  vidit 

Henzen). 

4315*  I.  0.  D.'  I  pro  salute  |  imp.  L.  (Septimi  Severi  Pii  Periinacis*) 
Aug.  I  Pii  Felicis,  et  exercilum  (sic)^  |  et  p.  R.,  D.  lun.  Pacatus  cum  I 
Alexandro  fil.  sacrarum*,  |  iussu  I.  D.  sua  pec.  adampliavit,  c.  a.*  Cae- 
cilio  I  Rufo^  y',  sacerdolib.  Sopatrus  et  Mario."  et  Calus.  r." 

4315^  item  auxit  |  [sjalvo  imp.  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /  /"  Pio  Fel. 
Aug.  n.,  I  M.  Caecilius  M.  f.  lul.  Rufus  Concord."',  |  /  leg.  III  Cyrenaicae 


170  Capat  XI. 

ex  corniculario  |  Aeli  luliani  pr.  vig."  tetrastylum  nymphaeum,  (  crateram 
cum  coliimella  et  altarium  cum  columella  |  marmorea  et  aliam  columellam, 
item  orbiculum  cum  colujmella  et  cetera  ornavit,  I.  D.  d.  d."  dedicavil 
per  I  Clodium  Catullum  pr.  vig.,  adsistente  Orbio  Laetiano  subpr."  et  | 
Castricio  Honorato  trib.  coh.  II  vig.",  pr.  kal.  Aug.  |  Aproniano  et  Bradua 
cos.",  c.  a.'  Ilerculanio  Liberale  va[/.] " 

Romae,  duae  tabulae  marmoreae,  rep.  in  Exquiliis  prope  locum  dictum  tro- 
phaea  Marii  (FI  414  vidit  Henzen).  —  1)  lovi  opiimo  Dolicheno.  —  2)  Verha  uncis 
inclusa  in  litura  reposita  sunt;  ontea  ibi  scripta  fuisse  putanda  sunt  nomina  Com- 
modi.  —  3)  Exercituum.  —  4)  Fortasse  errore  scriptum  pro :  sacrarium.  —  5)  Cu- 
ram  agenie.  —  6)  Idem  Caecilius  idemqne  Flavius  Marinus  memorantur  in  frustult 
tiiuli  lovi  Dolicheno  dedlcati  VI  30943  =  Bull.  insl.  arch.  1884  p.SS.  —  7)  Centu- 
rione,  —  8)  Nomen  non  recte  ut  videtur  scriptum  vel  non  recte  leclum  (altima  littera 
incerta)  —  9)  Erasum.  nomen  Commodl.  —  10)  lunge:  lulia  Concordia. —  11)  Prae- 
fecti  vigilum.  —  12)  I  ivi  Dolicheno  donum  dedit.  —  13)  Subpraefecto,  sc.  vigi- 
lum.  —  14)  Tribuno  cohortis  secundae  vigitum.  —  15)  ^.  19t.  —  16)  Fortasse: 
valetudimrio   (Momms.;  in  lapid';  est  vai). 

4316  b.  f.*  I  Ex  praecepto  1.  o.  m.  D.  aeterni,  conservatori  totius 
poli  et  numini  pra|estantisso  (sic)  exibitori  invicto,  L.  Tettius  Hermes  eq. 
R."  et  I  kandidatus'  et  patronus  huius  loci,  pro  salute  sua  et  Aurjeliae 
Restitutae  coniugis  et  Tettiae  Pannuchiae  filiae  suae  |  et  suorum  et  Aureli 
Lampadi  fratris  carissimi,  et  pro  saloute*  |  sacerdotium  et  kandidatorum 
et  colitorum®  huius  loci,  tabula  |  marmorea®  cum  proscaenio  et  columnis 
d.  d.  Quos  elexit  |  I.  o.  m.  D.  sibi  servire,  M.  Aurel.  Oenopione^  Onesi- 
mum  signum*  Acaci  |  notarium^  et  Septimium  Antonium  signum®  Olympi 
patre*°,  kandid.,  |  patronos,  fratres  carissimos  et  collegas  hon.",  Aur.  Mag- 
nesium,  |  Aur.  Serapiacum,  Antonium  Marianum*^,  M,  lul.  Florentinum 
principe"  |  huius  loci,  et  Aur.  Severum  veteranum  curatorem  tempuli  (sic) 
et  I  Aur.  Antiochum  sacerdote,  Gemi.  Felix  et  Vibius  Eutychiauus  |  lecti- 
cari  dei,  Co centianus. 

Romae  in  Auentino  prope  ecclesiam  S.  Alexii  (VI  406.  507S8  descr.  saec.  XVI 
Accursius,  fruslula  pauca  quae  nuper  eodem  loco  prodierunt  Lancianius  aliique). 
Eodem  loco  vel  ibi  prope  prodierunt  alii  tituli  lovi  Dolicheno  dedicali,  supra 
N.1707.  4314,  infra  N.  432 1,  et  praeterea  VI  366.  409.  Fuit  eo  loco  sine  diibio 
Dolocenum  quod  memorat  Notitia  urbis  regione  XIII  (Avenlini).  —  1)  Bona  For- 
tuna  (sic  potius  more  Graeco  quam  Lalinorum:  Bonum  factum,  cf.  supra  N.  467 
not,  1).  —  2)  Eques  Romanus.  ■ —  3)  Kandidati  sacerdotes  hi  vel  eultorum  anti- 
stites  appellati  fortasse  a  veste  candiJa,  qua  utebantur  diebus  festis  (Mommsen  ad 
VI 406 — 415  qui  citat  Hrrodian  8,  7,  2).  —  4)  Diphthongus  in  saloute,  item  colitor-  pro 
cultor-  scriptum  forlasse  prodit  originem  horum  hominum  ex  Graecia  vel  Oriente. 
—  5)  Cf.  not.  4.  —  6;  Tabulam  marmnream.  —  7)  Oenopionem.  —  8)  Signo,  de- 
buit  dicere.  —  9)  Idem  notarius,  10)  idemque  paler  (scilicet  sacerdolum)  memo- 
rantur  N  4518,  ubi  solis  signis  appellanlur  Acacius  el  Olympius.  —  11)  Honestis- 
simos.  —  12)  Idem  est  infra  N.4518,  —  13)  Principes. 

4317  ex  iussu  I.  0.  m.  D.  I  L.  Tetiius  Hermes'  1  cum  coiuge  sua 


Tituli  sacri  et  Bacerdotum.  —  lupiter  Dolicbenns.  171 

et  filis  I  et  omDibus  suis  |  cantharum  cum  |  vase  sua  (sic)  posueruD.  (tie) 
(In  latere)  sub  |  scriba  |  Fonteio  |  Eutycho. 

Romae  olim  in  aedibus  privalis  ad  forum  Traianum,  nunc  Florentiae  (VI  iffl 
vidit  Kiessling).  —  1)  Idem  qui  potuit  titulum  qui  praecedit. 

4318  (sub  statua  Apollinis,  partim  scriptum  in  trunco,  cui  deus  inmtitur, 
partim  in  basi)  ex  prae|cepto  I  I.  0.  ra.  D.  |  per  |  Acacijum  |  notari|um  |  et  j 
01ympi]um  |  palrem',  |  Antonii  Mariaoi  pater  et  filius  |  simulacrum  Apol- 
linis  I  statuerunt. 

Romae  olim  in  aedibus  privaiis,  nunc  Potsdam  (VI 408.  S07S9  vidit  Bormann). 
—  1)  lidem  Acadus  et  Olympius  qui  N.  i?H6. 

4319  I.  0.  m.  a.  D.'  et  |  Soli  digno  pres.*,  |  pro  sal.  M.  Aur.  Andjro- 
nici  et  Tarquihe  |  Marcelle  coiugis  et  |  filiorum  eius,  aram  |  posuit  ex  voto 
per  I  C.  Fab.  Germanum  sacerd.' 

Romae,  incertum  quo  loco  urbis  rep.  (VI 412  vidit  deRossi).  —  1)  lovi  optimo 
maximo  aeferno  Dolickeno.  —  2)  Praestantissimo.  —  3)  Idem  est  infra  N.  4320. 

43Z0  1-  0.  S.  p.  d.^  I  et  lunoni  sanctae  |  Herae,  Castorib.  |  et  Apol- 
lini  conservatojribus,  Thyrsus  |  pro  salute  patroni  sui  |  et  sua  suorum- 
que,  (  iussu  numinis  eorum  |  aram  d.,  |  salvis  candidatis  |  huius  loci*,  |  per 
C.  Fabium  Germanum.'  (Inlatere)  ded.  Vlidus  |  [0]ct.  |  Peregrino  et  |  Aemi- 
liano  I  cos/ 

Romae,  rep.  dicebatur  extra  portam  Latinam  (VI  41S  vidit  Henzen).  — 
1)  lovi  optimo  Soli  (?)  praeslantissimo  (?)  digno,  vel  etiam  Dolicheno.  —  2)  Candi- 
dati  huius  loci  sunt  etiam  N.  4316.  Probabile  e.<tt,  hunc  quoque  titulum  olim  stetis-fe 
in  Doloceno  Aventinensi    —  3)  Idem  eit  N.  4319   —  4)  A.  244. 

4321  lovi  optimo  |  maximo  DoUchen.  |  Paezon  Aquiliaes  |  Bassillaes 
actor  I  cum  Paezusa  filia  sua  |  d.  d. 

4321*  lunoni  |  reginae  |  Paezon  |  Aquiliaes  (  Bassillaes  j  actor  cum 
Paezusa  |  filia  sua  d.  d. 

Romae,  illa  eerte  aliquando  extabat  in  Aventino  (VI  566.  563  viderunt  Sme- 
tius  aliique). 

4322  lunoni  saoctae  |  iusso  lovis  |  Dolychen.  |  P.  Aelius  Myron  | 
ncg.'  d.  d.  (In  latere)  dedic.  pr.  id.  Mart.  |  imp.  Macrino'  Aug.  |  et  [  Ocla- 
tinio  Advento  |  cos.^ 

Romae,  olim  in  monte  Caelio  (VI  567  cf.  p.  SOOi ;  inscriptionem  lateris  de- 
lineavit  Huebner  ex.  scr.  ep.  96i).  —  1)  Negotiator.  —  2)  Macrini  nomen  erasum, 
sed  ut  facile  adhic  dispiciatur.  —  3)  14  Mart.  218. 

4323  I.  0.  m.  Dolic,  |  Aesculapio,  |  Ygiae  cete|risq.  diis  |  immort., 
T.  Fl.  I  Maximus  ex  Y  |  praet.,  p.  p.',  praef.  |  leg.  IIl*  Aug.  Severi."  |  cum 
Antonia  Anjtonina  coniu|ge  v.  s. 

Lambaese  (VIII  2624  vidit  H'ilmanns).  —  1)  Ex  centurione  praeloriano, 
primipilus.  —  2)  leg.  III  rasum  —  3)  Severianae  (titulus  perlinct  igitur  ad  aeta- 
tem  Alexandri). 


172  Caput  XI. 

4324   [conservatori  dd.]  \  nn.  |  Augg.  sacr.,  |  Marcus  Bar|se- 

mias  sa|cerdos  |  Dolicheni  |  posuit  (vitula). 

Tarracinae  ut  videtur  (X  6304  servavit  Giovenazzi  auctor  accuratus). 

4325  lovi  optimo  |  maxim.  Damasceno  |  T.  Cassius  Myron  |  veteranus 
Augg.  I  (1.  d. 

Romae  in  ecclesia  S.  Mariae  Transtiberina,  cippus  in  pineam  exiens,  vel  globus 
(FI  403  vidit  Smetius). 

4326  iussu  I  lovis  optimi  maximi  |  Damasceni  |  sacerdotes  |  M.  Ne- 
monio  M.  f.  Pal.  |  Eutychiano  |  sacerdoli,  honorato  |  equo  pubHco  ab  |  imp. 
Antonino  Aug.  |  Pio  p.  p.,  ]  adlecto  in  ordinem  |  decurion.  Puteolanor.,  j 
aedili,  |  M.  Nemonius  Callistus  p.'  |  sacerdos   remissa  |  collatione. 

In  agro  Puteolano  rep.  (X  iS76  vidit  Mommsen).  —  1)  Pater  (?). 

4327  P.  Postumius  |  P.  1.  Auctus  |  lovi  Balmarcodi  |  v.  1.  m.  s. 
Der-el-Kala  prope  Berytum  (III 4SS  p.  971.  4220  vidit  Waddington).    De  ru- 

deribus  templi  lovis  Balmarcodis  Der-el-Kala  extanlibus  post  alios  dixit  Schroeder 
ath.  Mitlh.  40,  4 883  p.  46S  seq,  Alios  titulos  ad  idem  sacrarium  pertinentes  habes 
111  4S6.  4S8  (cum  add.  III  S.  6668).  4S9  (cum  add.  III  S.  6669,  quem  tamen  male 
descriptum  esse  apparet).  6673.  6677.  6678.  C.  I.  Gr.  4S3S.  4S36.  Clermont-Ganneau 
recueil  d'arch.  orientale  1  p.  404  seq.  Euting  Silzungsber.  d.  Berl.  Akad.  4887  p.  449. 
De  interpretatione  vocabuli  Balmarcodis  (Graece  xoiQavog  xwficov,  Kaibel  ep.  Gr. 
83S)  cf.  111  S.  6668. 

4328  I.  0.  m.  Balmarcodi  |  M.  Verginius  Bassus  |  V  leg.  IIII  Scyt.  | 
vot.  sol. 

Romae  fuit  initio  saec.  XIX,  est  Parisiis  (VI  403  vidit  Henzen).  Videndum 
an  non  hic  quoque  titulus  oriundus  sit  ex  Syria  (Momms,  ad  111  4SS).  Legionem 
quartam  Scythicam  in  Syria  tetendisse  notum  est  (supra  iV.  S288  cet.). 

4329  aquila'  |  Soli  |  Alagabalo  |  luiius  Balbillus. 

Romae  in  regione  Transtiberina  (FI708  viderunl  Smetius  aliique),  —  1)  Aquilae 
vocabulum  Smetius  in  fine  tituli  collocat. 

4330  Ti.  luUo  (sic)  Balbillo  |  s.  Sol.  Elagabali ',  [  Eudemon  lib.  | 
patrono  oplimo. 

4331  Ti.  lul.  Balbillo  sac.  Solis^  |  Eutyches  Augg.  lib.  oQci|nator  a 
statuis,  amico  |  optimo.  Dedic.  kal.  lan.  |  P.  Cornelio  Anullino  II  |  et  M. 
Aufidio  Fronlone  cos.^ 

Romae  (VI  2269.  2270  illam  nuper  vidit  Gatti  Notizie  degli  scavi  4897  p.  448). 
—  1)  Elagabali  vocabulum  rasura  temptatum.  —  2)  In  titulis  quos  lulius  hic  Bal- 
billus  ipse  posuit  (supra  iV.  1346.  FI  4027.  2429,  2430)  annis  499,  204.  24S,  Solis 
tantum  sacerdos  appellatur,  non  Solis  Elagabali,  —  3)  A,  199. 

4332  deo  Soli  Alagabal.  Ammudati*,  mil.  leg.  I  Ad.  bis  p.  f.'  con- 
s[fanfisj  .  .  . 

0'-  Szony,  ubi  fuit  Brigetio,  rep.  taec.  XFllI  ttatimque  periit  (III 4500  pro- 


Tituli  sacri  et  sacerdotum.  ~  lupitcr  Balmarcodes.  Sol  Elagabalus.  Belus.     173 

tulit  ff^eszpre/ni  Hungarus,  auctor  suspeclus.  Haec  sincera  iudicavit  Mommsen ; 
clausula  quam  idem  auctor  adiecit  cum  iterum  tilulum  ederet,  qua  tilulus  ad  an- 
num  249  referrelur,  conficta  esse  videtur).  —  1)  Confert  Mommsentu  carmen  Com- 
modiani  instrucl.  1,  18  '(/e  Ammudate  et  deo  magno'.  —  2)  Cf.  supra  N.S70  not%. 
Titulum  temporibus  imperaloris Elagabali  positum  putat  Domaszewski  westd. Zeitschr. 
489S  p.60;  quo  tamen  tempore  legiones  bis  pias  appellatas  praeterea  non  novimus. 

4333     svd-vvTrJQi  Tr/j^g  |   Br]Xi^  \  ^e^arog^   d^iro  §(Jo\[.iov  \ 
Twv  iv  idrcafieli^  \  (xvr]ad^evog  \  XoyLcuv. 
(ab  altera  parte) 

Belus,  I  Fortunae  rector  |  mentisque  magisller,  | 
ara  gaudebit,  |  quam  dedit^  |  et  voluit. 
Fasione  rep.,  nunc  in  museo  Sangermanensi   (XII  1277  vidit  Hirschfeld).  — 

1)  Renierus  reltulit  ad  Sex.  Varium  Marcellum  patrem  imperatoris  Elagabali 
(supra  N.  478),  quod,  ingeniose  excogitatum,  recte  reiecit  Hirschfeld.  —  2)  Videlur 
Sextus  ita  auxilio  Beli  compotem  voti  se  factum  esse  significare. 

4334  pro  salute  imp.  [Ca«s.] |  C.  Licinius  N |  Pal- 

myrenus  \aedem  Bel6\  constitu ...   |  'Hkiodtogog  6 |  tov  vaov 

Brj[Xip] I  nakinvQr]v[6g] 

Romae  rep.  exlra  portam  Portuensem  in  vinea  Bonellia  (VI  50  =  Kaibel  Inscr. 
Gr.  Sicil.  Ital.  969).  Alterius  tituli  eidem  ut  videtur  deo  ab  iisdem  hominibus  di- 
cati  fragmentum  est  VI  Si  =  Inscr.  Gr.  Sicil.  Ital.  970.  In  eadem  vinea  Bonellia 
prodiit  titulus  Graece  et  Aramaice  scriptus  dicatus  d^solq  naxQipoiq  BrjXu)  'laQi^cu- 
[?.<p]  ....  (Kaibel  l.  c.  n.  972).  Itejn  in  regione  Transtiberina  urbis  prodiit  titulus 
quem  ^AyXi^oiXq}  xal  Makax^fjXa}  naxQiooiq  &eotg  posuit  T.  Aurelius  Heliodorus 
Palmyrenus  (Kaibel  l.  c.  n.  971). 

4335  C.  lulius  Anicetus*  |  ex  imperio  Solis  |  rogat,  ne  quis  velit  | 
parietes  aut  triclias'  |  inscribere  aut  |  scaripbare. 

Romae  rep.  una  cum  ea  quae  praecedit  (VI  S2  vidit  Henzen).  —  1)  Idem 
lulius  Anicetus  eodem  loco  posuit  titulum  editum  Bullett.  arch.  comunale  1887 
p.  94  et  Roem.  Mitth.  1889  p.  290  (iam  VI  51034),   denique  eum  qui  sequitur.  — 

2)  Cf  VI  712.  1SS93  =  Orell.  44S6b,  cet.;  Marquardt  Privatleben  der  Roemer  ed.  2 
p.570  not.2. 

4336  C.  lulius  Anicetus  |  aram  sacratam  Soli  divino  |  voto  suscepto 
animo  libens  d.  d. 

Romae  olim  trans  Tiberim,  in  ecclesia  S.  Caeciliae  (VI  709  saepius  descripta 
saec.  XV.  XVI).     Titulus  videtur  prodiisse  ex  eodem  sacrario  ex  quo  N.  4554. 

4337  (>ro<ome  rfei  5o/j«  agwt/a  wecfflj  SoH  sanctissimo' sacrum  |  Ti.  Clau- 
dius  FeHx  et  |  Claudia  Helpis  et  |  Ti.  Claudius  Alypus  fii.  eorum  |  votum 
solverunt  Hbens  merito,  |  Calbienses*  de  cob.  III.^  (In  latere  exaratus  est 
titulus  Palmyrenus,  supra  quem  iuvenis  quadriga  gryporum  vectus,  cuius  capiti  Vic- 
toria  coronam  imponit.  In  altero  latere  protome  sacerdotis  velati  et  culter  falcis 
modo  incurvus). 

Romae  olim  in  aedibus  privatit  trans  Tiberimy  nunc  in  museo  CapitoUno  (VI 740 
vidit  Ilenzen).  —  1)  In  titulo  Palmyreno  pro  Sole  appellatur  Malakbel.  —  2)  Scr. 
Galbienses  (cf  N.  1622  not.  5).  —  3)  Cf.  supra  N.  1621  not.  5  et  N.  1622. 


174  Caput  XI. 

4338  [d\eo  Soli  inv[tcfoJ  |  Malachibe[/o]  (sie)  |  Aelius  Long  .  .  .  .  |  y 
frument |  [pr]o  salule  |  ....  iae  ... .  |  ....  niu  ... . 

Romae,  Iragmenttim  extractum  ex  alveo  Tiberis  vel  si  Bri/zzam  iequimur  rep, 
in  regione  Transtiberina  (VI 31056  =  Eph.  epigr.  4, 761  viderunt  Henzen  et  Huelsen), 

4339  Malagbelo  |  Aug.  |  sancto  sacr.  |  T.  Fl.  Mansue|tus  7  leg.  IIP 
Aug.  I  V.  s.  1. 1.  m. 

In  Numidia  loco  diclo  El-  Kantara  (PIII  2497  vidit  JVilmanns).  Illo  loco 
tendebat  numerus  Palmyrenorum,  cui  videtur  praefuisse  Flavius  Mansuetus,  cf. 
supra  N.  262S.  —  1)  leg.  III  erasum. 

4340  deo  num.*  Malag.  |  pro  salute  d.  n.  (  imp.  Caes.  M.  Aureli  |  Se- 
veri  Alexan|dri^  invicti  Pii  fel.  |  Aug.,  divi  M[agni  Antonini  fil.  cet.]  (In 
latere)   [m.]   n.  P.  |  Sev.^  |  *1''  Galtoniani   (sequuntur  nomina  militum). 

In  extrema  Numidia  loco  dicto  Messdd  (80  chil.  ab  Laghudt)  rep.,  est  Algerii 
(FIII  8793  cf.  FIII  S.  18020  viderunt  mimanns  et  Schmidt).  —  1)  Numeri(?), 
scilicet  Palmyrenorum.  —  2)  Alexandri  nomen  eramm.  —  3)  Milites  numeri  Pal- 
myrenorum  Severiani.  —  4)  Centurid. 

Eliam  loco  eiusdtm  regionis  dicto  el  Gara  prodiit  titulus  Malagbelo  dedicatus 
FIII  S.  180n. 

4341  diis  palriis  |  Malagbel*  et  Bebellaha|mon  et  Benefal  et  Mana|- 
vat^  P.  Ael.  Theimes^  llviral.  |  col.''  templum  fecit  solo  et  |  inpendio  suo 
pro  se  suisq.  |  omnibus,  ob  pietate  ipsorum  |  circa  se  iussus  ab  ipsis 
fecit,  I  et  culinam  subiunxit. 

Sarmizegetusae  in  Dacia  rep.  (III  S.  7954  vidit  Domasztwski).  —  1)  Aliot 
titulos  Malagbeli  Sarmizegetusae  rep.  habes  III  S.  7955.  7956.  —  2)  Idim  vocabu- 
lum  reperiri  in  inscriptionibus  Nabataeis  monuit  Noeldeke  (III  S.  I.  c).  —  3)  No- 
men  Palinyrenum.  —  4)  Duoviralis  coloniae. 

4342  dis  deabusque  |  lovi  Beellefaro  |  sacrura  pro  salut.  |  T.  Aur. 
Romani  et  |  luliani  et  Diofanti  |  fratres'  eq.  sing.  imp.  n.  |  v.  s.  I.  m. 

Romae  rep.  in  castris  equilum  singularium,  ibi  ubi  N.2I80  seq.  (VI 31168  = 
Ann,  inst.  arch.  1885  p.  288).  —  1)  Non  apparet  utrum  etiam  pro  luliani  et  Dio- 
phanti  salute  tilulus  positus,  an  ab  his  dedicatus  sit. 

4343  .  . . .  e I  [lovi  5]eheI('paro  qui  s *  |  . . .  c 

deo  more  palrio  s[acrwm  facere  voluerit]  |  . .  [h]oc  erit.   INi  quis  in 

I  ...  rase  veht.   Ab  is  rcbus  q |  [c]astus 

adito,  ilem  a  suili[6Ms^  ....  item  ab]  \  omnis  generis  melle.    Ni 

I    munda  totus  ante  diem |   det  inmolatum,   ni 

gubt I  partu  ante  diem  X  acci |  Leo- 

nas  vilic. 

Romae  rep.  ad  viam  Portuensem  (VI  50934  =  Notizie  1887  p.  146  vidit 
Huelsen),  Disseruit  de  hoc  titulo  Lafaye  Revue  de  1'hist.  des  rSHgions  17,  1888 
p.  218  seq.,  qui  confert  similes  leges  sacras  Atticam  C.  /.  Att,  III  73.  7i  et  Rhcdiacam 
Inscr.  Graec.  insul.  mar.  Aeg.  I  789.  —  1)  Plane  incertum,  quot  litterae  hic  et  in 
reliquis  versibus  perierint.  —  2)  Cf.  C.  I.  Alt.  III  73.  74:  fxrjdera  dxd^aQXOV 
nQOOuysiV  xa&aQi^iazo}  6h  dno  axoQdcov  xal  xoiQ(io)V. 


Tituli  sacri  et  sacerdotam.  —  Numina  Syriae  et  Arabiae.  175 

4344  deo  Soli  I  Hierobolo*  |  Aiir.  Bat^lsinus  dec.  |  col.  Aequens.*  | 
sacerd.  nu|minum  v.  s.  1.  m. 

Apuli  in  Dacia  (111  4108  cf.  p.  1590  ter  vel  quater  detcripta  saeculis  tuperio- 
ribut).  —  1)  Sic  (vel  Hierol'  .)  legerunt  duo  viri  qui  videntur  vidiste  saec.  Xf^l,' 
posterioret  vocabvlum  non  ucleaverunt.  Eundim  deum  esse  qui  alibi  dicitur  'lagl- 
^mkoq  (cf.  ad  N.  4534),  joniecit  Momms.,  negavil  Noeldeke  apud  Cumont  monu- 
ments  relatifs  aux  tnysleres  de  Milhra  2  p.  470.  —  2)  Decvrio  coloniae  Aequensis. 

4345  deo  Azizo  bono  p[Mero  conserua] |lori  pro  salu(em  dd.  [nn.  Va- 
leriani  et  Ga/jjlieni  Augg.  et  Valerian[i  nobiliss.  Caesaris]  \  et  Corneliae 
Saloninae  [Augustae  et]  \  leg.  V  Mac.  111  Piae*  Fid[e/is]  .  . .  Donatus  praef. 
leg.  eiusd('[»j] templum  inceptum  perfecit 

Thordae,  ubi  fuit  Potaissa,  rep.  (III  87S  vidit  Mommsen).  —  1)  Azizus  devs 
Edessae  colebatur  una  cum  Sole,  teste  luliano  or.  IV  p.  1S0.  134  Sp.  (193.  200  Uertl.). 
—  2)  Ter  Piae.  In  nummis  Gallieni  eadem  legio  dicitur  VI  P.  VI  F.  et  VII  P.  VII  F. 
Cf.  praeterea  sitpra  N.  370  not.  2. 

4346  deo  bono  |  puero  Posjphoro  Apol|lini  Pythio  |  T.  Fl.  Titus  et  | 
T.  Fl.  Philelus  |  p.  s.  s.  s.* 

Apuli  rep.  (III  1155  descr.   Torma).  —  1)  Pro  salute  sua  suorum. 

4347  deo  b.  Pos|phoro  Apoljlini  Pythio  |  D.  lulius  Rujsonius  cust.  | 
armorum  |  pro  salute  sua  |  et  suorum  |  v.  s.  1.  m. 

Apuli  (Carlsburg)  (III  1158  semel  iterumve,  sed  accurate,  descripta). 

4348  deo  bono  |  puero  [  [P]osphoro  |  .  . 

Apuli  (Carlsburg)  (III  IISO  semel  descripta  saec.  XVllI). 

Eidem  deo  praeterea  dedicati  sunt  alii  lituHApulenses  II1 1151.1152.  H54—1157 
et  alius  Dacicus  III  S.  7632  et  Africanus  supra  N.  384  (vix  huc  pertinet  inscriptio 
vasculi  XII  3686,  1160). 

4349  dis  patris  Majnalpho'  et  Theanjdrio*  pro  sal.  |  dd.  nn.,  |  CI. 
Viclorinus  |  eq.  coh.  D^  Canprag.*  |  et  Cl.  Maximus  fil.,  |  dom.  Can.*,  v. 
s.  1.  1. 

Pressburg  in  hortis  quibusdam  privatis,  Aquinci  vcl  polius,  iudice  Mommseno, 
Carnunti  rep.  (III  5668  ef.  Eph.  ep.  2,  722  vidit  Mommsen).  —  1)  Deus  praeterea 
ignotus  (Manaph-  in  lapide  este  coniecit  Mordtmann  Zeitschr.  der  deutsch.  morgenl. 
Gesellsch.  1873  p.  106  not.  1  propler  Manaphii  nomen  IVaddington  2586),  fortatse 
recte  (1  littera  cum  duabus  quae  praecedunt  contignata  fuisse  traditur).  —  2)  De 
Theandrio  sive  Theandrile  deo  Bostrae  praesertim  culto  egerunt  IVaddington  ad 
titulum  syUogae  suae  vol.  5  n.  2046,  Froehner  melanges  p.  32,  Mordtmann  Zeitschr. 
der  deutsch.  morgenl.  Ges.  1873  p.  103  seq.  —  3)  Eques  cohorte  quinquagenaria.  — 

4)  Sic,  vel  Canprac.   (nun  Campag.,  cf.  supra  N.  2746)   lapis  teste  Mommseno.   — 

5)  Incertum  quae  domus  significelur  (domo  Canathenus,  Mordtmann  I.  c.  p.  106  not.  1). 

4350^    Dusari  |  sacrum.  |  Dusari  |  sacrum. 
4350^"   Dusari  sacrum.  |  (a  tergo)  Sacrum. 

Puteolis  rep.y  nunc  Neapoli,  bases  tret  (X  1336  vidi).  In  prima  (M.  4530') 
singula  verba  tingula  latera  obtinent;  lapides  N.  4530^  et  4330%  qui  tunt  paullo  lon- 


176  Caput  XI. 

gfores,  fortasse  pro  terminis  erant  quibus  area  Dusari  sacrata  distinguebalur.  — 
Dusares  deus  Arabum  memoratur  ab  Isidoro  (Characeno?)  ap.  Hesychium  s.  v.  dov- 
aaQTjv;  Tertull.  apol.  24,  ad  nat.  2,  8,  Stephano  Byz.  s.  v.,  aliis  (cf.  Mordt- 
mann  Zeitschrift  der  deutschen  morgenl.  Gesellsch.  1S7S  p.  105),  praeterea  in  in- 
scriptione  Puteolana  Nabataeis  litteris  scripta  (Gildemeister  Zeitschr.  d.  deutschen 
morgenl,  Gesellschaft  23,  4869  p.  151),  denique  in  inscriptionibus,  quas  edidit  Euling 
nabataeische  Inschriften  aus  Arabien  p.  23.  50.  42.  48 — 64.  Ludi  dovaaQia  memo- 
rantur  in  nummis  Bostranorum  et  Hadraenorum  (Eckhel  5,  301). 


4351  (sub  statua,  cuius  non  supersunt  nisi  pedes)  domiQO  Osiri  |  [C.]  Gar- 
gennius  Sp.  f.  Sca.  Maximus  |  veteranus  nomine  fratris  sui  |  M.  Gargenni 
Sp.  f.  Sca.  Macrini  veterani. 

4352  (sub  statuae  deae  mutila;  videtur  dea  in  lugentis  modum  brachium 
sin.  genu  superposuisse;  marius  dextra  spicas  tenebat)  dom[m]ae  Isidi  Taposiri*  | 

C.  Gargennius  Sp.  f.  Sca.  Maximus  veteranus  |  nomine  fratris  sui  M.  Gar- 
genni  Sp.  f.  Sca.  Macrini  veterani. 

Faesulis  rep.  a.  1885,  bases  duae  marmoreae  (X1 1345.1344  viderunt  Bormann 
et  Helbig;  cf.  Gamurrini  Notizie  degli  scavi  1885  p.  16).  —  1)  Taposiris  oppidum 
Aegypti  (Plin.  h.  n.  27,  35.  52,  100.  Ptol.  4,  3,  54;  duos  vicos  eiusdem  nominis  me- 
morat  Strabo  17  p.  799.  800),  ubi  Osirim  sepullum  esse  fama  erat  (Plutarch.  de 
Is.  et  Osir.  p.  539*^,  Stephanus  Byz.  s.  v.  TafpoaiQig,  Procop,  de  aedif.  6,  1  fin.) ; 
Isis  ipsa  ita  nominata  praeterea  non  reperitur. 

4353  pro  salute  domus  Augusti^  |  ex  corpore  pausariorum*  et  |  argen- 
tariorum  Isidi  |  et  Osiri  mansionem  |  aedificavimus. 

Romae  (FI  548  cf.  50743  descripserunt  complures  viri  docti  saec.  XFII).  — 
1)  Sic  pars  auctorum,  Augustae  alii.  —  2)  Cf.  infra  N.  4413,  et  praeterea  vii. 
Carac,  9,  11,   Pesc.  Nfgr.  6,  9. 

Isi  et  Osiri  praeter  hos  titulus  Latinus  dedicatus  est  Feleiae  X1 1160.  Me^no- 
ratur  Osiris  etiam  infra  N,  4417  in  inscr.  sepulcrali  VI 20616  =  Orell.  4766. 

4354  Isidi  I  frugiferae '  | ^  (duo  pedes) !•••''  donum  | 

posuit^ 

Romae  olim  in  ecclesia  5.  Mariae  in  Aracoeli,  ubi  pedum  imagines  habebantur 
pro  vestigiis  angeli,  nunc  in  museo  Capitolino  (VI  531  vidit  Henzen).  —  1)  Sic 
unus  alterve  eorum  qui  saec.  XVI  inscriptionem  viderunt,  neque  aliter  fere  Henzen 
(FRYCIIERAE).  —  2)  Nonnulla  evanuerunt.  —  3)  Haec  iam  evanida  ex  auctoribus 
saec.  XVI. 

4355  Isidi  reginae  |  (duo  pedem  paria)  I  C.  Sempronius  Crhyselros  vo- 
tum  solbuit  (sic). 

Lavinii  (Tomasetti  Notizie  degli  scavi  1893  p,  549), 

4356  Isidi  reg[mae],  |  ob  remissa  exac'  |  inliga*  populo  |  a  max. 
imperat.  |  Severo  et  Antonin.  [  Augg.,  |  C.  Subulnius  Fajustinus  v.  s.  1.  m. 

Florentiae  rep,  ad  S.  Florentii  (XI  1383  vidit  Bormann).    Eodem  loco  multi 


Tituli  sacri  et  sacerdotum.  —  Numina  Aegypti.  177 

atii  la/iides  Isidi  reginae  dedlcati  prodiertint  (XI  4S77  seq.).  —  1)  Exacta; 
2)  errore  incisum  esse  pro  inlicita  coniecil  Hirschfeld  (cf.  Tac.  a.  1S,  S1 :  exactio- 
nibus  illicilis). 

Isidi  reginae  dedicatus  est  etiam  titulus  supra  N.  i218. 

4357  Isidi  I  victric.   (In  alio  latere   eiusdem  cippi)   Isidi  |  reg. 

In  Aquitania  loco  dicto  Lunax  rep.,  est  Tolosae  (XII  4SS  vidit  Hirschfeld). 

4358  Isi  VlctriCl  sacr.  [  (Isis  alata  globo  innixa,  pennas  in  capite  gerens, 
d.  coronam,  s.  palmim  tenens)  C.  Pontius  C.  1.  |  Fidelis  sevir  Aug.  |  ex  imp.' 

Corfinii  rep.  (IX  S444  viderunt  Mommsen  et  Dressel).  —  1)  Ex  imperio, 
scilicel  Isidis. 

4359  dominae  Isid[t]  victrici,  |  nomine  M.  Calpurni  Tironi[s  ei\  suo, 
ex  parte  patrimoni  sui  |  Sextilia  M.  lib.  Ilomulla  per  Anic[e/u]m  lib.  suum 
ut  (ieret,  test.*  cavit. 

Bononiae  (XI  693  vidit  Bormann).  —  1)  Testavimto. 

4360  Cn.  Domitius  Cn.  f.  Firmus  |  sacerdos  |  Isidi  triumphali  |  basim 
s.  p.  d.  d.,  I  adlector  collegi  ipsiu[s]. 

Romae  (FI  SSS  viderunt  Smetius  aliique). 

4361  Isidi  myrioni|mae  (sic)  C.  lul.  Martialis  pater  et  |  L.  Livius 
Victori  nus  quaestor,  |  coUegio  Isidis  |  d.  d. 

Tordae,  ubi  fuit  Potaissa  Daciae,  rep.  (III  882  vidit  Mommsen).  Alii  tituli 
Isidi  myrionymae  dicati  sunt  supra  N.  4839,  infra  4376',  item  III  4017,  praelerea 
C.  I.  Gr.  4743^.  4922^  (p.  4226)  cet.;    cf  etiam  Plut.  de  Is.  et  Osir.  c.  33. 

4362  te  tibi  |  una  quae  |  es  omnia,  |  dea  Isis,  |  Arrius  Bal|binus  v.  c. 
Capnae,  nunc  Neapoli  (X  3800  vidit  Mommsen). 

4363  Isidi  matri  |  Sex.  Claudius  Valerianus  |  aram  |  cum  suis  orna- 
mentis  |  ut  voverat  |  d.  d, 

Parizet  prope  Grenoble  (XII 2217  fortasse  semel  tantum  descripta  saec.  XFII  ab 
auclore  quodam  non  satis  accurato). 

4364  (iuna  crescens;  sistrum)   Lllnae   Ct   Isid.  j  Aug.   sacr.  |  C.  Oct^vii  | 

Ped6nis  lib.  |  Trophimio'  s6vir  |  Aug.  v.  s. 

Manduel,  non  longe  a  Nemauso  (XII  4069  viderunt  Fillefosse  et  Allmer).  — 
1)  Idem  homo  videtur  posuisse  XII  4068. 

4365  Vaieria  M.  1.  Citheris  |  Isidi  victricis  (sic)  \  lunoni  |  ex  visu  cir- 
cuitum  I  d.  s.  p.  f.  c. 

Ascuti  (IX  3179  vidit  Mommsen). 

4366  ob  honorem  |  Isidis  Aug.  |  ApoUini  sacrum  |  Critonia  Cn.  I. 
Chr6lis  |  minist[e]rio  suo  |  d6num  dedit. 

Perusiae  (XI  4916  semel  descripta  saec.  XFI  ineunte). 

4367  dominae  |  Isidi  |  Fiavia  MarceUin.  |  Sortis»  signum  1  menphiti- 
cum'  I  cum  coUari  |  argenteo  p.,  |  d.  d.  |  L.  d.  d.  d. 

Tarracinae  (X  6505  bis  descripta  saec.  XFIII).  —  1)  Sic  allerum  apographum, 
Dessau,  Inscriptiones  Latinae  n.  '^^ 


178  Caput  XI. 

fortis  alterum  (sed  minus  bonum);  videtur  intellegi  signum  Fortunae.  —  2)  Cf. 
JV.  4568.  Signum  memphiticum  est  faclum  ex  lapide  Memphite,  quem  inler  marmoris 
genera  rtcenset  Plin.  h.  n.  56,  36.  Fortasse  in  colendis  numinibus  Aegyptiacis  mar- 
more  uti  ex  Aegypto  adlato  religionis  erat  (Momyns). 

4368  A.  Ravius  |  Hilarus  |  sacerdos  |  Isidis  regi|nae,  megajlephor.S 
sijgillu  mem|phiticu'^  (sic)  cum  |  columella  |  d.  d. 

Romae  (Eph.  epigr.  4,  873  vidi).  —  1)  Apud  Hesychium  (vol.  1  p.  407,  32  ed. 
Schmidt)  legitur,  ut  monuit  Lumbroso  (Eph.  l.  c),  pvaao(paQ£V  fisyakotfaQSt.  — 
2)  Cf.  ad  eam  quae  praecedit. 

4369  P.  Coroelius  P.  f.  |  Victorinus,  |  Isiacus  et  Anubiacus,  |  et  de- 
curialis  scriba  |  librarius  col.  Ost.',  |  signum  Martis  cum  |  equiliolo  Isidi  | 
reginae  restitutrici  |  salutis  suae^  |  d.  d. 

Ostiae  rep.  in  Ihermis  (Eph.  ep.  7,  H9i  viderunt  Huelsen  et  Mau).  —  1)  De 
deeuriis  scribarum  coloniae  Ostiensis,  altera  librariorum,  altera  cerariorum,  v. 
infra  inter  inscriptiones  vwnicipales.  —  2)  Isi  reslitutri.  dedicatus  est  t.  Tarraci- 
nensis  Eph.  ep.  8,  652. 

4370  Isidi  Lydiae  |  educatrici  |  valvas  cum  |  Anubi  et  ara,  |  Mucianus 
Aug.  I  lib.,  proc. 

Romae  (FI  50949  =  Bull.  comunal.  1889  p.  57  viderunt  Huelsen  et  Gatti). 

4371  Anubi  I  Aug.  sac.  |  Lutatia  |  Tyche  [  v.  s.  L  ra. 

Aquileiae  rep.  (F  8210  Mommsen  vidit  ectypum),  —  Ad  Anubim  pertinet  eliam 
titulus  male  descriptus  n  97  =  5675. 

4372  Isidi  I  sign.  Harpocratis  |  C.  Didius  |  Acutianus  |  don.  ded. 
Palavii,  nunc  Catai  (V  2796  vidit  Mommsen). 


4373  Isidi  Bubas[fj]'  |  Vener.  arg.  p.  IS^  |  cor.  aur.  p.Ir-JHP,  | 
cor.  anal.^p.ZIZi— 'in*,  |  Callil.  Diodora  |  Bubastiaca®  |  testamento  |  dedit. 

Ostiae  rep.,  deinde  Romae  (X1F21  p.484  vidi).  —  1)  De  dea  Bubasti  Herod. 
2,  158.  136  cet.'  Drexler  myih.  Beitrage  I  128  seq.  Bubastus  vel  Bubastis  oppidum 
Isidi  sacrum  vel  in  eius  honorem  aedificatum  (Diod.  •/,  27,  4;  t.  in  insula  lo  rep., 
ap.  Kaibel  ep,  Gr.  p.  XXI),  ipsa  Isis  Bov^aozog  videtur  dici  in  hymno  Isiaco  ap. 
Kaibel  l.  c.  1028  v.  5.  In  elencho  rerum  sacrarum  Nemorensi  infra  N.  4425  Bubastus 
vocabulum  videtur  significare  partem  fani  Isiaci.  De  sacerdotibus  Bubastiacis  vide 
not.  6.  Dies  festi  rd  fJixQu  Bovfidazia  xal  zd  fxsydXa  Bov^aaria  memoranlur  in 
inscriptione  Canopi  rep.,  ap.  M.L,  Strack  die  Dynastie  der  Plolemaeer  p.  227  v.  58.  — 
2)  Fenerem  argenteam  pondo  unius  et  dimidii.  —  3)  Coronam  auream  pondo 
unciaj'um  trium  scriptulorum  trium.  —  4)  Coronam  analempsiacam  (cf.  N.  4425; 
Mommsen  Herm.  vol.  6  p,  10 ;  Dillhey  Jahrbb.  des  Vereins  von  Alterthumsfreunden 
im  Rheinlande  vol.  35/54,  1875  p.  3  not.  1).  —  5)  Pondo  (unciarum)  quinque  scriptu- 
lorum  octo.  —  6)  Alia  Bubastiaca  est  CIL.  FI  5880;  cf.  praeterea  infra  N.  4407. 

4374    Isidi  Aug.  I  et  Bubasti*  |  G.  P.'  Philinus,  |  Pomponi  |  Severi  ) 

Hb.,   V.  S.   (vacca,  in  cuius  latere  cernitur  Imia  dimidia). 

Oedenburg,  ubi  fuit  Scarbantia  municipium  Pannoniae  superioris  (III  4254 
vidit  Mommsen).  —  1)  Cf.  N.  4575  not.  1.  —  2)  Pomponius, 


Tituli  sacri  et  sacerdotum.  —  Numina  Aegypti.  179 

4375  Ti.  Claudio  Caisare  |  Aug.  Gcrrainico  V,  |  Ser.  Corn^lio  Orfito 
coB.\  I  Isidi  invictai'  et  Seriipi  |  M.  Aidius  Ser/iliai'  A/iol[at]  |  lib.  Ame- 
rimnus''  |  ex  ^Tisij. 

Romae,  postea  Felitris  (FI  SSS  cf.  Sff7i7  descripserunt  complures  viri  docti 
saec,  Xyil.  XFIII,  in  his  Sirmondus  et  Marinius;  apices  enotavit  Cardinali,  plures 
etiam  Bianchinius,  cf.  not.2.5).  —  1)  A.61.  —  2)  j4pex,  quem  supra  tertiam  huitu 
vocabuli  liiteram  exhibet  VI  3S3,  nulltu  videlur  fuisse  (notavit  quidem  Bianchi- 
nius  illo  loco  aliquid,  sed  apicis  dissimile,  fissuram  potius  lapidis).  —  3)  De  littera 
Claudiana  cf.  supra  N.  2H  not.  2.  Apicem  litterae  Claudianae  in  hoc  solo  voca- 
bulo  svperposiiit  Bianchinius,  auctor  accvratus,  sed  qui  falli  potuit,  praesertim  in 
lapide  litteratura  perquam  tenui  exarato,  ut  testalur  Marinius.  Nimium  his  api- 
cibus  tribuit  Birt  mus.  Rhen.  S2,  1897  suppl.  p.  108.  —  4)  M.  Aedius,  sive  ut  tum 
scribi  voluit,  Aidius  Amerimnus  libertus  fuit  Aediae  Serviliae,  uxoris  Aviolae, 
seilicet  M.'  Acilii  Aviolae,  qui  consul  fuit  a.  S4. 

4376  Isi  et  Serapi  sacrum  |  Q.  Fabius  Titiani*  lib.  Ingenuus  sevir  | 
Augustalis,  Fab.  Candida  sacrorum^,  s.  p. 

Rhegii  (X  1  vidit  Mommsen).  —  1)  Fabii  Titiani  nobiles  occurrunt  in  titulis 
Siculis  X7276.  7287.  7345.  754S.  Eiusdem  nominis  vir  fuit  consul  ordinarius  a.  557 
(supra  N.1227  eet.).     Cf  item  infra  ad  N.' 4383  not.  3.  —  2)  Cf  infra  N.  4408  seq. 

4376*  I[s]i  I  myrionymae  |  et  Serapi  |  Expect[a/MS  Zrer]|metis  Aug. 
d[isp.  mc.J*  1  V.  s.  1.  [m.] 

Soissons,  ubi  fuil  Noviodunum  Suessionum  (OrelL  1877 ;  Robert  epigraphie  de 
la  Moselle  I  p.  29).  —  1)  Supplevit  Creuly  bull.  des  antiquaires  de  France  1870 
p.  149. 

4377  T.  Memmius  Cinyps  |  Tiberinus*  Isidi  et  Sarapi  |  don.  ded. 
Lupiis  (Lecce)  loco  antiquo  in  crypta  subterranea  (IX 17  vidit  Mommsen). — 

1)  Cognomina  (sive  altenim  agnomen  fuit)  hic  imposuit  sibi  a  fluviis  (Cinyps  flu- 
vius  regionis  Syrticae,  Herod.  4, 173  cet.). 

4378  D.  Valerius  D.  f.  Cor.  |  Proculus  aedil.,  dictator*,  |  quaest.  ali- 
mentorum,  |  hydraeum'  [pjemmis'  ex|ornatum  et  auratum  |  una  cum 
Valeria  Forlu|nata  et  Valeria  Procula  |  Isidi  et  Serapi  |  d.  d. 

Nomenti  rep.,  postea  Romae  (XIV  5941 ;  catalogus  vendit.  Borghestan.  [coll.  du 
pavillon  de  Vhorloge]  1895  p.  84  n.  S41).  —  1)  Dictator  Nomenti.  —  2)  Hydraeum 
omamentum  in  hydrae  seu  serpentis  formam  factum.  —  3)  cemmis  apographa. 

4379  Isidi,  Serapi,  Liber.,  |  Liberae  voto  |  suscepto  pro  sahite  |  Sca- 
pulae  flHi  SUi  |  P.  QuinctiuS  Paris  |  S.  I.  m.  (In  lalere  dicunlur  fuisse  Isis  et 
Serapis). 

lader  (Zarae)  in  Dalmatia,  iam  Veronae   (III  2905  vidit  Mommsen). 
Isidi,  Serapi,  Silvano,  Laribus  dedicatus  est  t.  Ostiensis  supra  N.  572. 

4380  invicto  deo  |  Serapi  et  Isidi  |  reginae  |  Philetus  Augg.  |  hb. 
pro  incolujmitate  sua  et  |  Aurehae  Qui|ntihanae  ajrulam  cum  basi  |  et  si- 
giUa  duo  I  volum  hbes  |  solvit. 

Romae  {VI  S71  cf.  p.  85S  descr.  de  Duhn). 


180  Caput  XI. 

4381  pro  salute  ordinis  et  populi^  signa  |  Serapis  et  Isidis  cum 
ergasteris^  suis  |  et  aediculam  in  scholam,  permit|tente  ordine,  |  Apro- 
nianus  r.  p.  Aequicul.  s[e]r.  ark.'  |  cum  Aequicula'*  Bassilla  et  Aequi|culo* 
Aproniano  fil.  pec.  sua  fecit.  |  L.  d.  d.  d. 

Pace  in  Jequiculis  (IXill^  vidit  Dressel).  —  1)  Intellege,  rei  publicae  Aequi- 
culanorum.  —  2)  Et^gasterium  plerumque  non  multum  differt  a  taberna.  Qiiid  hic 
subsit,  incertum.  —  3)  Idem  arcarius  Mithrae  dedicavit  titulum  supra  N.  4190.  — 
4)  Manu  missi  erant  a  re  publica  Aequiculanorum,  ut  ostendit  gentilicium. 

4383  Sarapi  et  Isidi  |  L.  lunius  Rufijnus  Proculi|anus'  trib.  1.  c.  | 
mil.  leg.  XIII  G.'' 

Apuli  in  Bacia  (III  S.  7770  vidit  Domaszewski).  —  1)  Tribunus  laticlavius 
militum  legionis  XIII  Geminae. 

4383  Serapi  conser|vatori  et  Isidi  |  ceterisq.  dis  dejabusq.  immor- 
talib.  I  ./ ./ ./ ./ ./ ./ ./ ./ !  I  ! ! ! ! ! ! ! ! ! !  \  ! ! !  s'  p.  a.  s.^  |  cum  Fabia  Tiltiana" 
uxore  I  et  Titiano  |  filio. 

Carnunti  (III  S.  4HS7  vidit  Kubitschek).  —  1)  ISomen  eius  qui  dedicavit 
erasum.  —  2)  Litterae  significationis  obscurae.  —  3)  Fortasse  eadem  Maesia 
Fabia  Tiliana  quae  Caracallae  a.  197.  198  posuit  titulos  Siculos  X  7^76.  734S. 
Ceterum  cf.  Mommsen  ad  III  S.  l.  c. 

4384  deo  sancto  |  Serapi  |  templum  a  sojlo  fecit  |  Cl.  Hierony|mi- 
anus  leg.   |   leg.  VI   Vic.   (In  utroque   latere  caducei  duo,  pelta  lunata,   astrum). 

Eburaci  (VII  240  vidit  Huebner). 

4385  (sphinx;  pes  angue  circumvolutus ;  sphinx)  deo  Serapi  |  M.  Vibius  | 
Onesimus  |  ex  visu  (in  latere  sinistro  Serapis  sedens  modio  omatus,  s.  sceptrum 
tenens;  ad  pedes  canis  fvel  Cerberns?] ,'  in  latere  dextro  Isis  s.  situlam,  d.  sistrum 
tenens). 

Romae,  nunc  Urbini  (FI  372  vidit  Bormann;  delineavit  Fabretti  467  XX). 

4386  D.  Valerius  |  Chaereas  |  qq.  pp.*  cum  |  D.  Valerio  |  Chaerean 
(sic)  I  iun.,  fil.,  qq.,  |  et  P.  Aelio  |  Alexandro  |  fratre  ]  protomen  |  Serapis 
ex  I  arg.  p.  X  |  ex  viso  |  colleg[«o]  |  .  .  . 

Bomae  rep.  sub  Capitolio  septentrionem  versus  (FI  50998  =  Gatti  Notizie 
degli  scavi  1895  p.  117).  —  1)  Quinquennalis  perpetuus,  collegii  alicuius. 

4387  Serapidi  deo 

[im^p.  Caesar]  M.  Aurellius  Antoninu[s  Pius  felix  Aug.] ' 

[ponf]ifex  max.,  tribunic.  pote[s^] 

aedem 

Romae  in  pavimento  ecclesiae  S.  Agathae  Gothorum  (VI  S70  saepius  deseripta 
saec,  XVI — XFIII).  Ad  templum  Serapis  quod  in  regione  urbis  sexta  recenset 
Notitia  urbis,  referunt  topographi  (Becker  p.  S85 ;  Preller  Reg.  p.  124;  cf.  Huelsen 
mus.  Rhen.  1894  p.  594,  qui  ex  hoc  templo  Serapidis  rudera  superfuisse  putavit  in 
monte  Quirinali  quae  antea  a  plerisque  templi  Solis  fuisse  putabantur).  —  1)  Cara- 
calla  potius  quam  Elagabalus  (cf.  vit,  Carae.  9  et  Huelsen  l.  c). 


Tituli  sacri  et  sacerdotum.  —  Isis  et  Serapis.  181 

4388  Sarapidi  |  deo  maximo  |  Ti.  Cl.  Sarapiacus  |  sacerdos  cum  su|is 
donum  dedit  (  d.  d. 

Carthagine  rep.  (FIII  lOOi  vidit  Wilmannt). 

4389  Sarapi  |  o.  m.  |  Marius  |  Maro  ]  d.  d. 

Veronae  (Notizie  degli  scavi  189S  p.  14). 

4390  Sarapidi  |  Meptuno  |  Aug.^  sacr.  |  P.  Aurelii  |  Pasinici'  |  cum 
suis  I  s.  p.  p.  d.  d. 

Carthagine  rep.,  in  ancone  sellae  marmoreae  (VIII  1002  cf.  I246S  viderunt 
Wilmanns  et  Schmidt).  —  1)  lovi  optimo  m[ax].  Neptuno  Serap[jrfi]  dedicatus  erat 
etiam  titulus  Pannonicus  III  3637.  —  2)  /4b  iisdem  Pasinicis  Serapidi  ([t(S]  iv 
Kavci^o)  &S(p  fjisylaTip;  cf.  Inscr.  Gr.  Sicil.  Ital.  1050)  eodem  loco  dedicatus  est 
etiam  titulus  Graecus  VIII  1005,  ab  altero  eorum  ibidem  eidem  VIII  S.  12492. 

4391  lovis  Plutonis  Serapis  sacer. 

Lambaese,  in  basi,  cui  porticus  templi  insculpta  (VIII  2629  viderunt  fVH- 
manns  et  Schmidt). 

4392  lovi  Serapi  |  L.  Aifenus  Pate[rnus]  |  .  . 

Kirby  Thore  (fVestmoreland)  rep,  (VII  298  Huebner  vidit  ectypum). 

4393  [/jovi  o.  m.  Sarapidi  |  pro  salute  et  victoria  |  imp.  Nervae 
Traiani  Caesaris  |  optumi  Aug.  Germanici  Dacici  |  Parthici'  et  populi  Ro- 
mani,  |  vexill.  leg.  III  Cyr.^  fecit. 

Hierosolymis  (Mitth.  u.  Nachrichten  des  deutschen  Palaestina  -  Vereins  1895 
p.  22  imaginem  dedit  Zangemeister).  —  1)  J.  116/7  (cf.  supra  ad  N.  297).  — 
2)  Veanllatio  legionis  tertiae  Cyrenaicae.    Titulus  positus  est  tempore  belli  Parthid. 

4394  Soli  Serapi  |  cum  sua  cline  |  in  h.  d.  d.  |  Dextrinia  lusta  |  L. 
Dextrini  histi  |  filia  Agripp.*  d.  d. 

Coloniae  Agrippinae  (Brambach  550  qui  vidit).  —    1)  Agrippinensis. 

4395  lovi  Soli  optimo  maximo  |  Sarapidi  et  omnibus  diis  et  |  im- 
peratori  Caesari  Nervae  |  Traiano  Aug.  Germanico  Dacico  n.\  |  Epictetus 
libertus  tabellarius^,  |  curam  agente  operis  Dionysio  Sostralti  filio  Alexan- 
drino,  gubernatore  |  navis  parasemo  Isopharia  T.^  CI.  Theonis." 

LiUri  in  Creta  (III 3  cf.  p.  967  descr.  Velsen  et  Graecus  quidam).  —  1)  Nostro, 
—  2)  tabularius,  3)  T.  om.  apographum  Graeci.  —  4)  Navis,  cuius  gubernator  Dio' 
nysius  fuity  T.  vel  potius  Ti.  Claudii  Theonis  fuit  nomenque  habuit  ab  Iside  Pharia 
(Momms.). 

4396  (intra  coronam  quernam)  I.  0.  m.  Soli  Sarapidi  |  Scipio  Orfitus 
V.  C.\  I  augur  |  VOti  COmpos  redditUS  (in  parte  aversa  eques  loricatus,  habitu 
imperatorio,  vectus  non  equo  sed  tauro ;  humi  cubat  Terra  mater;  retro  moenia 
oppidi  alicuius.  In  latere  sinistro  tropaeum,  Victoria,  dea  Roma;  iti  latere  dextro 
taurus  ad  immolandum  adducitur). 

Romae  rep.  ad  viam  Appiam,  ara  marmorea ,  nunc  in  museo  Capitolino 
(VI  402  vidit  Henzen;  anaglypha  describit  Helbig  FUhrer  durch  die  Sammlungen 


182  Caput  XI. 

in  Rom  I  p.597  n.S17).  —  1)  Fir  clarissimus.  rix  diversus  Scipio  Orfitus  qui  a.  S9S 
taurobolium  fecit  (supra  N.  4143/4).  Sed  Helbig  anaglypha  non  posleriora  esse  ait 
primis  annis  saec.  p.  Chr.  III.  Videndum  igitur  num  Scipio  Orfilus  usus  sit  basi 
antea  aliis  usibus  destinata. 

4397  lovi  Soli  I  invicto  |  Sarapidi  |  T.  Aelius  |  Antipater  |  proc. 
Augg.  I  cum  Umbricia  |  Bassa  coniuge  |  gratias  |  agentes  |  posuerunt. 

Sassoferrati  in  Umbria   (XI  S738  vidit  Bormann). 

4398  Sarapidi  [  lovi  Soli,  |  Isidi  Lunae  |  Dianae  |  dis  deabusq.  |  con- 
servalorib.  |  L.  Aemil.  Carus'  |  leg.  Aug.  pr.  pr.  |  III  Daciarum. 

Apuli  in  Dacia  (III  S.  7774  vidit  Domaszewski).  —  1)  Cf.  supra  N.  3015  not.  1. 

4399  Sol.  Serapi  lovi,  |  Libero  patri  |  et  Mercurio  |  et  Silvan.  sacr.  | 
C.  Corneli.^  Honloratus  d.  d.  d.^,  |  Berna  et  Anjthus  fili,  |  D.  Valeri.  Neo|- 
pbitus  THr  CCCLX'. 

Romae  (FI  707  vidit  Smetius).  —  1)  Cornelius.  —  2)  Dono  dedit  dedicavit. 
—  3)  Numerus  quid  significet  obscurum. 

4400  I.  0.  m.  Serapi,  |  caelesti  Forjlun.  et  Genio  |  loci  P.  Licinijus 
Pal.  Tr.* ")  I  leg.  IIII  M.  p.  |  pro  se  suis|q.  v.  1.  1.  c. 

Marienhausen  im  Rheingau  (Ann.  Nassov.  I  2,  1850  p.  12  =  Brambach  ISil 
semel  a  nescio  quo  descripta).  —  1)  Cognomen  Licinii  corruptum, 

4401  Serapi  Panlheo  |  sacrum  |  in  honorem  G.  Majri  Prisciani,  | 
Stclina  Prisca  |  maler  filii  |  indulgentissimi  |  d.  d. 

Beja,  ubi  fuit  Pax  lulia  Lusitaniae  (II  46  descr.  Huebner).  —  dd  '^H/.io)  /XS' 
yttk<a  Ilav&sa)  SaQaniSi  dedicatus  est  t.  Carthaginiensis  FIII  S.  1ii93. 

440S  ^il  'Hklq)  (^eydXip  \  2aQQ7tidi,  y.al  toIq  avvvdoig  \  S-eolg 
To  yiQi]7tld€wv,  Xaf-iTtdda  \  aQyvQav,  (iwfiovg  TQSlg,  TtokvXvxvov,  \  S^v- 
fiLaTrjQiov  evTCVQOv,  \  ^d&Qa  dvo  \  yi.  Kdaaiog  \  EvTVXt]g  |  vecoyioQog 
Tov  [xeydXov  \  2aQd7tidog*  |  dvsxh^xev  Ert  dyad^iy  \  permissu  |  C.  Na- 
senni  |  Marcelii  |  pontificis  Volcani^  et  |  Q.  Lolh  Rufi  Chrysidiani  |  et  M. 
Aemih  Vitahs  |  Crepereiani  Ilvir. 

Romae  olim  ad  ripam  Tiberis,  ex  Portu  sine  dubio  allata,  esl  in  museo  Capi- 
tolino  (XIF  47,  Inscr.  Gr.  Sicil.  lial.  913  descr.  Henzen  et  Kaibel).  Ex  Sarapeo 
Portuensi  videntur  praeterea  prodiisse  tituli  Graeci  Inscr.  Gr.  Sicil.  lial.  914, 
916  seq.  4050.  —  1)  Cf.  Inscr.  Gr.  Ital.  914:  vewxoQoq  xov  iv  IIoQXto  SaQaniSog. 
917.  919  seq.  —  2)  Cf  supra  N.  4176  not.  3. 


4403 I  item  L.  L.*,  ....  [scr.t]  \  aed.  cur.^  sacerd.  biden- 

tali',  I  neocori"  lovis  magni  Sarap.,  |  Fundania  P.  f.  Priscilla  marito  | 
optimo  et  sibi  fecit. 

Parisios  in  museum  ex  urbe  Roma  allata  (XIF  488  vidi  eclypum).  Ostiensem 
esse  puto,  cf.  Bull.  deW  Inst.  1882  p.  1S2.  —  1)  Laurenti  Lavinati.  —  2)  Cf. 
N.  1879,  2  cet.  —  3)  Cf  N.  5i72  not.  2.  —  4)  Expectaveris  neocoio. 


Tituli  sacri  et  sacerdotum.  —  Serapis.  Sacerdotes  Isidis.  183 

4404 

1  A  n      sistrum, 

protome  vin  protome  mul.        protome  puellae  _g^g^„ 

G.  Rabirius  Post.  1.'  Rabiria  Usia  Prima  sac. 

Ilermodorus  Demaris  Isidis 

Romae  ad  viam  Ai>piam  (f^I  2246  vidit  flenzen). —  1)  Postumi  libertus.  Patro- 
nus  potest  fuisse  Habirius  quem  Cieero  a.  u.  c.  700  defendit. 

4405  A.  Caecili  A.  1.  Olipor.';  |  Cn.  Caecili  A.  [/".]  Silonis;  |  (sequuntur 
alia  nomina  complura) ;  \  T.  Sulpici  T.  f.  [Caecili.]^  sac.  Isid.  Capitoli*;  I  Porcia 

T.  1.  Ruf.  [sac.]'   Suipici*  [Capitoli]^;  |  (deinde  rursus  alia  nomina  nonnulla)  \ 
H.  m.  [h.]  e.  non  seq. 

Itomae  (ri  2247  semel  descripia  saec.  XFIII).  —  1)  Cf.  Marqnardt  Privat- 
leben  p.  19.  —  2)  Quae  uncis  inchisi,  errore  videntur  repelita  ex  superioribus.  — 
3)  A/ius  sacerdos  Isidis  Capitolinae  est  VI  2248.  —  4)  Sul/jicii,  sc.  uxor. 

4406  [d.]  m.  [s.]  I  (imago  sacerdotis;  hinc  flos  loii,  capsae  duae,  urceus, 
illinc  item  flos  loti,  fiydria,  gallus)  L.  Valerius  L.  fil.  Fyrmus  |  sacerdos  Isidis 
Ostens.  I  et  M.  d.  Traslib.*  fec.  sibi. 

Osliae  rep.,  est  Romae  in  museo  Laieranensi  (XIF429;  Benndorf  et  Schoene 
antik.  Bildwerke  des  lateran.  Museurn  p.  55,  80  tab.  XFII  fig.  2).  —  1)  Matris  deum 
Transtiberinae. 

4407  d.  [m.]  I  Osloriae  Successae  |  sacerdoti  Bubastium*  |  fecit  T. 
Flavius  Aug.  lib.  |  Ampliatus  coniugi  |  optimae  et  sanctissimae  |  bene  de 
se  merilae. 

Romac  (f^I  2249  vidit  Henzen).  —  1)  Cf  N.  4375  not.  6. 

4408  [P.]  Sextilius  P.  1.  Papia  j  fecit  sibi  et  patrono,  j  hic  —  sacro- 
rum  Isidis  —  conditus  est. 

Romae  (f^I  2241  vidit  Smetius). 

4409  M.  Aemilius  |  Phoebus  |  sacror.  ab  Roma  j  Isidi  donum  d.  1.* 
Mutinae  (XI  819  vidil  Bormann).  —   t)  Dat  libens. 

4410  Fullonia  L.  f.  |  Tertulia  sacror.  |  Isidis  ]  locum  dedit  |  C.  Tele- 
gennio  |  Sperato  sacerdoti,  |  Vlvir.  Aug.,  |  telestinis'  eius  |  poslerisque 
eorum. 

Foro  Popilii  (XI  S74  vidit  Bormann).  —  1)  Intellege  symmystas. 

4410^  dis  manib.  |  Claudia  lanuajria  Benedicta  |  sacrorum^  |  hic  sita  est. 

Romae  (VI  2279  semel  descripta  saec.  XVIII).  —  1)  Sacra  Isidis  significari 
hic  et  in  siTnilibus  titulis  VI  2280 — 2282  non  certum  sed  tamen  probabile  est  (cf. 
supra  A'.  4576;   t.  urbanus,  Nolizie  degli  scavi  1890  p.  1S7 ,  2). 

4411  d.  m.  I  Agrippine  bere'  |  Memfianae*  |  fecerunt  sui  |  b.  m. 

Prope  Romam  rep.  (V1 11271  Henzen  vidit  ectypum).  —  1)  Vere.  —  2)  Lau- 
dari  videtur  Agrippina  propter  praecipuum  cultum  Isidis  (Mommsen,  qiii  confert 
Petron.  fr.  19  Buech.:    Memphitides  puellae  sacris  deum  paralae). 

4412  sodalicium  |  vernarum  |  colentes  Iside[m]. 
Valentiae  (II  5750  II  S.  6004  vidit  Huebner). 


184  Caput  XI. 

4413    C.  Ruf.  I  Volusianus*  v.  c.  |  pater,  ierofanta^  |  profeta  Isidis, 
pontifex  dei  Sol.  |  vot.  solvi. 

Romae  rep,  in  monle  Aventino  (FI  846  ludit  de  Rossi).  —  1)  Sine  dubio  ex 
gente  Rufiorum  Volusianorum  supra  N.  692.  4215.  1222.  4134.  —  2)  Hierophanta 
scilicet  Hecatae,  cf.  N.  1260.  1264.  4132.  4133. 

4414 

[hic  iacet  Ogygii  Bacc]hi  dei  nota  |  [sacerd]os  | 
[pastophorus]quae^  (sic)  deae  Nilo|[f?c??s  usque  ^judica,  | 
[nomine  Ale]\andr\a,  cui  flos  |  [w/j;d]um^  iuventae,  | 
[cwm  mm  Pjarcarum  nota  suslu|[/rtj^  invida  Diti^.  | 
[€Vi9-a]dfi  ^ls^dvdQia  xoQr]  7tQ67to\log  ^iovvaov,  \ 
[7t]ttaTO(p6Qog '  re  ^eag  NeiXamdog  EXaidog  ayvrjg,  | 
e%'/.oaL  dlg  nXrjQOJOaaa  XQ6vq)^  Y.elTai  kvxa^dvzcov 

(iyi  latere  deactro  figura  puellae  pastophori). 
Romae  ut  videtur  rep.,  fragmentum  sacrophagi,  iam  Florentiae  (Eph.  ep. 
4,S74  =  Inscr.  Gr.  Sicil.  Ital.  1366  Henzen  vidit  ectypum;  Ruecheler  carm.  epigr.347). 
—  1)  Collegia  pastophorum  Isidem  colentium  saepius  memorat  Apuleius  (met.  11,  17. 
27.  30,  qui  ipse  narrat  se  inter  decurionum  quinquennales  collegii  pastophorum  in 
urbe  Roma  adlectum  esse,  ib.  11,  30  p.  817  Oud.);  collegiuin  pastophorum  Industrien- 
sium  est  F7468.  —  2)  Supplementum  i?icertum.  —  3)  Abstulit  ad  Ditem  (Bue.). — 
4)  j^Qovovg  requirit  Kaibel. 

4415  (luna)  d.  m.  I  Maximini  |  Festi  pausar.*  |  Isidis  t.  p.^  Arel.  | 
coUegae. 

Arelate  (XII  734  vidit  Hirschfeld).  —  1)  Cf  supra  N.  4335.  —  2)  Titulum 
posuerunt  (Villef);  de  Iside  triumphale  (cf  N.  4560)  populi  Arelatensis  cogitavit 
Mommsen. 

4416  dis  manib.  |  C.  lulius  Pr[j]mio  |  Isidis  scopar.,  |  vix.  ann.  LXXX.  | 
Pie,  salve. 

Syracusis  (X  7129  vidit  Moinmsen). 

4417  sacerdos  Osirim  |  ferens,  nQocpr/iTrig]  \  'OaeiQiv  x[o]/ii[l]\^a}[v]^. 
Tyri  rep.,  in  statua  artis  Aegyptiacae,  signum  Osiridis  prae  se  ferentis,  t.  in- 

cisus  in  latere  hypobasis;  in  postica  hypobasis  legitur  titulus  hieroglyphicus  (Erman 
Zeitschr.  f.  aeg.  Sprache  51,  1895  p.  102).  —  1)  KCDM///|ZO//  editum  est. 

4418  d.  m.  I  et  memoriae  aeternae  |  Lepidi*  Rufi  anubofori^  |  qui 
vixit  annos  XXXX  m.  VIIII  d.  III,  |  qui  genuit  palea  matri^  tilio  p. 

Fiennae  (XII  1919  bis  ut  videtur  descripta  saec.  XVII).  —  1)  Epidi  alterum 
apographum.  —  2)  Hic  desinit  alterum  apographutn.  De  re  cf  vit.  Comm,  9,4: 
sacra  Isidis  coluit  ut  et  caput  raderet  et  Anubim  portaret.  —  3)  Haec,  quae  de- 
sunt  in  allero  apographo  (cf  not.  2),  corrupta  esse  apparet. 

4419  A.  lulius  Leonas  do|num  quod  promi|8erat  Anubiacis,  Do|- 
mestica  libert.  d.  s.  p. 

Nemausi  (XII  5045  vidit  Hirschfeld). 


Tituli  sacri  et  sacerdotom.  —  Sacra  Aegyptiaca.  185 

4420  C.  Pomponius  C.  f.  Ser.,  (  melaneporus';  |  Marcia  L.  1.  Salvia,  | 
melanepore;  |  C.  Publili.  C.  1.  Trupho,  melaneporus;  (sequuniur  alia  nomina 

complurn). 

4420*  C.  Pomponius  C.  f.  Ser.;  |  C.  Publili.  C.  I.Trupo;  |  Sex.  Cloelius 
Sex.  f.  Col.  I  Niger,  melanephorus*. 

Romae  rep.  ante  portam  Praeneslinam,  lapides  duo,  aller  suo  loco  in  sepulcro 
antiquo,  aller  (cum  lerlio)  iuxta  iacebal  (f^I  24627/28  vidit  Lancianius).  —  1)  Deli 
fuit  avvoSoq  zwv  f^eXavrj^OQwv  (C.  I.  Gr.  2293 seq.;  Lueders  buU.  Inst.  i874  p.  iOSseq.; 
Bull.  de  corresp.  kellenique  6,  4882  p.  318),  quae  numina  Aegypti  colebat. 

4421  diis  manibus  sac.  |  Ser.  Sulpicio  Aug.  1.  |  Alcimo  aedituo  |  ab 
Isem  pelagiam,  |  vix.  an.  XXXVIl,  aeditu|avit  an.  X,  fecit  uxor  |  Ventria 
Aprodisia  (sic)  \  vir.  bene  merent.,  mul.  |  infelicissuma,  et  sibi  suis  |  1.  1. 
p.  eor. 

Romae  olim,  nunc  Florentiae  (VI  8707  vidit  Henzen). 

4422  Isidi  puel[/an]*  |  iussu  dei  Ne[?oms?]^  |  Fabia  L.  L  Fabiana 
avia  I  in  honorem  Avitae  neptis  |  piissimae  ex  arg.  p.  CXII  S  =  .£DV',  | 
item  ornamenta'':  in  basilio^  unio  et  margarita  |  n.  VI,  zmaragdi  du6,  cy- 
lindri^  n.  VII,  gemma  carjbunclus,  gemma  hyacinthus,  gemmae  cerauniae  | 
duae;  in  auribus  zmaragdi  du6,  margarita  duo;  |  in  collo  quadribacium' 
margaritis  n.  XXXVI,  |  zmaragdis  n.  XVIII,  in  clusuris  duo^;  in  tibiis  | 
zmaragdi  du6,  cylindri  n.  XI;  in  spatahis  zmarag|di  n.  VIII,  margarita 
n.  VIII;  in  digito  minimo  anuli  |  du6  gemmis  adamant.,  digit6  sequenti 
anulus  po|lypsephus  zmaragdis  et  margarito,  in  digito  summo  |  anulus 
cum  zmaragdo;  in  soleis  cylindri  n.  VIII.  (In  latere  dextro  Jnubis  capite 
canino  brachiis  volumen  gerens,  ibis,  palmae  arbor ;  in  latere  sin.  avis  rupi  insi- 
dens,  paslor  sedens,  bos.) 

Guadix,  ubi  fuit  Accis,  rep.,  est  Sevillae  (II  3386  p.  932  vidit  Huebner).  — 
1)  Sic  supplevit  Huebner,  propterea  quod  inscriptio  dedicata  sit  in  honorem  puellae. 
—  2)  Supplevit  Huebner,  conferens  quae  narrat  Macrobius  sat.  1, 19,  S  de  deo  aliquo 
huius  nominis  Accitanurum  patrio.  —  3)  Ex  argenti  pondo  CXII  semisse  unciis 
duabus  semuncia  scripulis  quinque  (libr.  H2  unc.  8^^).  —  4)  Similia  sunt  oma- 
menta  statuae  muliebris  II  2060.  —  5)  Fortasse  diadematis  aliquod  genus  (redit  in 
inscr.  quae  sequitur).  —  6)  Cf  Plin.  h.  n.  37,  78;  Dig.  34, 2,  32, 9;  XI  364  (=  Henzen 
6141).  —  7)  Ornamentum  quattuor  bacis  constans.  —  8)  Scilicet  smaragdi. 

4423  res  traditae  fanis  utrisque.'  |  Signa   n.  XVII;    caput  Solis  I 
imagines  |  argenteas  IIII;  clupeum  I;  aras  aeneas  |  duas;  delphicam  aeneam 
spondeum  I  |  argenteum  et  patera;  basileum^  ornatum  |  ex  gemrais  n.  I 
sistrum  argenteum  inauratum,  |  spondeum  inauratum,   patera  cum  frugi- 
bus,  I  collarem   ex   gemmis  beryllis,   spatalia  cum  |  gemmis  II,   collarem 
alterum  cum  gemmis  |  n.  VII,  inaures  ex  gemmis  n.  X,  nauplia^  II  |  pura^ 
corona   analempsiaca*  I   cum  gemmis   |   topazos  n.  XXI   et  carbunculos 
n.  LXXXIIII;  cancelli  |  aenei  cum  hermulis  n.  VIII  intro  et  foras;  |  vestem 
hniam:  tunicam  I,  paUium  I,  zona  I  |  cum  segmentis  argenteis,   stola  I; 


186  Caput  XI. 

vestem  altera  |  lintea  pura:  tunicam,  pallium,  stola,  zona.  |  Bubasto': 
vestem  siricam  purpuream,  et  |  callainam*;  labellum  marmoreum  cum  | 
columella;  hydria  Hypsiana^  et  lentea  |  purpurea  cum  clavis  aureis  et 
zona  I  aurea,  tunicas  II  praecincta  et  discincta  |  et  palliolum ;  vestem  altera 
alba:  tunica,  |  stola,  zona  et  pallium. 

Prope  Nemi,  uhi  fuit  lucns  et  templum  Dianae  (cf.  N.  5233  seq.)  rep.  (XI F 
221S  vidit  Jlenzen).  —  1)  Fana  fuisse  Isidis  indicio  sunt  sistrum  et  veslis  lintea 
infra  enumerata.  —  2)  Cf.  N.  4422  not.  S.  —  3)  Quid  sit,  ignoratur.  —  4)  Cf. 
N.  4375.  —  5)  Hinc  videnlur  incipere  res  alteri  fano  Iraditae  (indicio  est,  Bubasto 
vocabulum  paullo  ullra  versum  prominens),  el  Buhasti  nomine  significari  alterum 
ex  duobus  illis  fanis  Isidis;  cf,  N.  4575  not.  4.  —  6)  Cf.  N.  5495.  —  7)  Hypsianae 
cognomen  obscurum. 

4424  I.  0.  m.  Hammoni  Chnubidi',  |  lunoni  Reginae,  quor.  sub  |  lu- 
tela  hic  mons  est,  quod  |  primiter  sub  imperio  p.  R.,  |  felicissimo  saeculo 
dd.  I  nn.  invictor.  impp.  Severi  et  |  Antonini  Augg.  |  et  G[e/ae  «o6i7«]ss[fmt 
Caes.  etY  \  luliae  Domnae  Aug.  m.  k.^  |  iuxsta  Philas  novae  |  lapicaedinae 
adinven|tae,  tractaeque  sunt  paralstaticae  et  columnae  |  grandes  et  multae, 
sub  I  Subatiano  Aquilae  (sic)  pr.  |  Aeg.^  Curam  agente  op.  dominic''  | 
Aurel.  Ileraclidae  (sic)  dec.  al.  Maur." 

In  lapicidinis  prope  Syenen  rep.  columna,  nunc  Parisiis  (III 7S  descr.  Letronne 
aliique).  —  1)  Conferendi  sunt  titvli  dedicati  Xvov^ei  t(5  xal  ^ififioovi,  Sdrec 
ry  xal  Hga,  4vovxsi  tj7  xal  ''Eaxla  et  aliis  diis  compluribus,  ap.  M.  Sirack  die 
Dynaslie  der  Plolemaer  p.  231,  93.  236,  108  =  C.  I.  Gr,  4895,  hic  certe  reperius  non 
longe  a  Syene  in  insula  catarractarum.  '^Isqov  Kvov<pi6og  in  vicina  insula  Elephan- 
tine  memorat  Strabo  XFII  p.  817.  Cf,  praeterea  Drexler  myth.  Beitrage  I  p.  61  seq.  — 
2)  Getae  nomen  erasum.  —  3)  Matris  kastrorum,  —  4)  Subatiamis  Aquila  prae- 
fectus  Aegypti  anno  decimo  Severi  (cf,  Prosopogr.  imp.  Rom).  —  5)  Operum  do- 
minicorum.  —  6)  Decurione  alae  (Thracum)  Mauretanae,  Idem  memoratur  inter 
decuriones  alares  supra  N.  2345.  Alium  decurionem  alarem  stationem  agentem  in 
lapicidinis  Aegyptiis  hahes  supra  N.  2610. 

Incertum  num  Hammoni  lovi  positus  sit  titulus  supra  N.  5558. 

4425  I.  0.  m.  I  Ammoni  (sic)  \  Mercurius  |  votum  solvit  (  letus  (sic) 
libes  mejrito  Maxim|o  et  Urban|o  cos.* 

Camunti  rep.  (III  S.  1U28  vidit  Hirschfeld).  —  1)  A.  254. 


4426  lovi  I  Hammoni  |  et  Silvano  |  P.  Stertinius  |  Quartus*  d.  d. 
Romae  in  S.  Caecilia  trans  Tiberirn   (FI  578  bis  vel  adeo  semel  tantum   de- 

tcripta  saec.  XF  exeuntt^).  —  1)  Fortasse  Stertinius  Quarlus  is  qui  proconsul  Asiae 
fuit  sub  Iladriano. 

4427  lovi  Hammoni  |  barbaro*  Silvano  |  sacerdotes:  |  Sempronia  Sal- 
sula  mater  sac,  |  C.  lunius  Mercurius,  |  L.  Pistorius  Suavis,  |  (sequuntur  alia 
nomina  decem),  (Postea  alia  manu  additum)  Q.  Liberius  Procujlus  sacerdos,  | 
Valeria  Paulijna  mater  |  sacroru.  (Rursus  alia  manu)  Q.  Caecilius  Ilono- 
ratus,  I  !!!!!!!!! !^  1  sacerdotes  1  dei  barbari  Silvani. 


Titali  sacri  et  sacerdotum.  —  Numina  Aegypti  et  Africae,  187 

Carthagine  (Revue  arch.  1899  t.  3S  p.  174.  —  1)  C/l  infra  N.  4497.  —  2)  Nomen 
alterius  ex  sacerdotibut  erasum. 

[Pan]thea  cornigeri*  sacris  adiuucta  Tonanlis,  | 
[jjuae  Libycis  Maurisque  simul  venerabilis  oris  | 
\his\  etiam  colilur  te[rr]is,  quam  luppiter  Hammon  | 
\inter\  utruraque  lat[ws]  m[e](]iam  cum  Dile  severo  | 
[(iea;{]er  sede  tegit:  hanc  p[u]lvinaribus  altis  | 
[sM6/imi]que  dical  solio  divosque  frequentis  | 

ianus  a  miUtiis  de  suplice  voto  | 

facie  renova[ns]''  dominamque  biformem.  | 

Ded.  I  pr.  CCVll.' 

Auziae  in  Mauretania  (^111 9048  vidit  ff^ilmanns  particulam  quae  fines  ver- 
suum  continebat).  Buecheler  carm.  epigr.  n.  235.  —  1)  Comiger  appellatur  Ham- 
mon  ab  Ovidio  art.  am.  3,  789;  metam.  5,  17.  13,  509  et  ab  aliis.  —  2)  renovam 
traditur,  correxit  Buecheler.  —  3)  Dedicatum  (anno)  provinciae  207  (p.  Chr.  246). 
—  Deam  Caelestem  (N.  4429  seq.)  hoc  carmine  celebrari  putat  Buecheler. 

4429  Caelesti  |  sacr.  |  res  publ.  Lamb.  |  d.  d.  p.  p. 
Prope  Lambaesim  (FIII  2392  vidit  ff^ilmanns). 

4430  Caelestabus^  Auguslis  sanctum,  quod  |  C.  Cornelius  Aquila  q., 
aedil.,  et  nunc  Ilvir,  |  voverat,  a  solo  structum  sua  pecunia  |  libens  alta- 
ribus  dedicavit  cum  Corneli[t]s  |  Donato  patre  et  Victore  filio,  pr.  CLXXIIIL* 

4431  Caelesli  Aug.  reduci  et  conservatrici  domus  suae,  |  quot  salvos 
incolumesque  C.  lulium  Victoricum  et  |  Caecilia  Namphamina  (sic)  parentes 
invenerit,  C.  luhus  Libosns  cum  Ulpia  Dativa  uxore  ac  liberis  suis  |  hanc 
aram  operis  quadratari  donavit,  numi  nique  peregre  promissum  libens  red- 
didit  votum  (  feliciter. 

4432  diis  Caeleslibus  Augg.  C.  lulijus  Libosus  cum  suis  omnibus  v. 
8.  1.  a.,  XI  kal.  lul.,  p.  CCII.'' 

Auziae  in  Mauretania  (FIII  S.  20744.  20745.  20746  bis  descriptae).  —  1)  Sic 
lapis,  non  Caeleslibus.  —  2)  (Anno)  provinciae  CLXXIIII,  i.  e.  p.  Chr.  215.  — 
8)  (Anno)  provinciae  CCII,  i.  e.  p.  Chr.  242. 

Ex  eodem  saerario  Caelestium  prodierunt  eliam  FIH  S.  20743  et  FIII  9013. 

4433  aedem  quam  Cassia  Maximula,  flaminica  divae  Plolinae,  Caelesti 
deae  voverat,  Sextili  Martialis  mari|tus,  sacerdos  publicus,  omnibus  hono- 
ribus  functus,  et  Martialis  filius,  flamen  perpetuus,  aedilis,  suo  |  sumtu  a 
solo  aedificatam  d.  d.,  marmoribus  et  museis  et  slatua  Pudicitiae  Aug.  et 
thorace  Caeleslis  |  Augustae'  ornaverunl  et  die  dedicalionis  decurionibus 
sportulas  dederunt. 

Solimdn  (50  chil.  a  Tunete),  ablata  dicitur  ex  ruderibus  oppidi  Carpitani 
(FIII  995  descr.  Guerin).  —   1)  Peplus  deae  Caelestis  memoratur  trig.  tyr.  20. 


188  Caput  XI. 

4434  q.  b.  f.  f.  sit ',  equites  |  deae  magnae  virgini  |  Caelesti  restitue- 
runt  I  templum  numine  ipso  dictante,  equites  constanter  eu|m  templum 
restitueruut. 

Ain  Temouchent  Mauretaniae,  ubi  fuerunt  Albulae,  rep.  (FIIJ  9796  vidit  Wil- 
manns).  —  1)  Qiiod  bonuvi  faustum  felix  sit. 

4435  Rubrius  Ro|gatus  BelajlitanusS  sa|cer.  Cael.',  vix|it  an.  LXX,  | 
hic  sit.  est. 

Testur  in  Africa,  ubi  indetur  fuisse  Tichilla  (FIII  1360  vidit  WHmanns).  — 
1)  Belalitensis  episcopus  memoratur  a,  W  (Gest.  coll.  Carthag.).  —  2)  Sacerdos 
Caelestis. 


4436  d.  m.  I  C.  Avidio  Primulo  |  sacerdoti  Caelestis,  |  incomparabili  | 
religionis  eius,  |  C.  Avidius  Vitalis  |  patri  b.  m. 

Tarracone  (II  4510  ud  exemplum  Auguslini). 

4437  d.  m.  I  C.  Vari  Apolausti  [  principi  sacerdotium  (sic)  |  daeae  (stc) 
Caelestis,  qui  vixit  |  annis  XXVIIII,  |  C.  Varius  Achilleus  |  fratri  karissimo 
et  I  pientissimo  et  incom|parabali,  per  quem  sem|per  securior  vixit. 

Romae  (VI  2242  vidit  Henzen). 

4438  Flaviae  Epicha[ndj]  |  sacerdotiae  |  deae  Virgini  (sic)  \  Caelestis,  | 
praesentissimo  numini*  |  loci  montis  Tarpei,  |  Sextia  Olympias  h,  f.''  |  et 
Chrestina  Dorcadius  h.  f.^  |  honorificae  feminae^  |  coniugi  luni  Hyle  sa- 
cerd.,  I  una  cum  sacratas  et  canistrariis,  |  dignissimae.  (In  latere)  dedicata 

dib.  INov.  I  Aemihano  et  Basso  cos." 

Romae  rep.  sub  montis  Capitolini  lalere  quod  est  septentriones  versus  (Gatti 
diss.  acad.  pontif,  archaeol.  ser.  II  6,  1896  p.  522).  —  1)  Casus  perturbati.  — 
2)  Honorifica  femina  (ut  ex  sequentibus  apparet  legendum  esse).  —  3)  Spectat  ad 
Flaviam  Epicharidem,  et  ipsam  honorificam  feminam  (coniugem  scilicet  viri  honesti, 
quod  vocabulum  similiter  usurpatum  esse  ut  perfectissimi  et  egregii  notum  est).  — 
4)  A.  239. 

Ipsi  deae  Caelesti  in  urbe  Roma  dedicati  sunt  tituli  FI 77— 79,  ubi  sane  non 
omnino  certum  est  intellegi  deam  Carthaginiensem,  Sine  dubio  Carthaginiensi  deae 
dicatus  est  t.  supra  N.  5925. 

4439  pro  salute  Antonini  imp.  et  lulie  Dome  (sic)  |  po.  sa.  eor.*  —  | 
Saturno  domino  et  Opi  |  reginae  sac,  templum  et  |  aram  et  porticum 
fecerunt  |  L.  Veturius  Fehx  et  Lucia  Quieta,  |  fehciter. 

Prope  Lambaesim  (FIII  2670  cf.  p.  1759  vidit  Schmidt).  —  1)  Posuit  sacerdot 
eorum,   scilicet  Saturni  et  Opis,     Fidentur  haec  omnia  postea  addita  esse, 
Tituhim  Opi  Augustae  Theveste  dicatum  dedi  supra  N.  5552. 

4440  Saturno  Achaiae  Aug.'  sacr.  |  pro  sal.  imp.  Caes.  Antonini 
Aug.  Pii  p.  p.,  I  gens  Bacchuiana  templum  sua  pec.  fecerunt,  id.  dedic. ;  | 
Candidus  Balsamonis  fil.  ex  XI  pr.^  amplius  spatium  in  quo  templum 
fieret,  |  donavit. 

In  Africa  loeo  dicto  Bu  Djelida  (FIII  S.  42551  viderunt  Cagnat  et  Schmidt). 


Titali  sacri  et  sacerdotum.  —  Numina  Africana.  189 

Eodem  loco  repertus  est  titulus  Telluri  et  Cereri  dicatus  supra  J\.  3939,  ilem  sacer- 
dotis  titulus  infra  N.  446S.  —  1)  iVMWi  vere  ita  diclus  Saturnus  sive  Romanus  sive 
Graecus,  ut  distingueretur  a  Satumo  Punico,  non  omnino  certum.  Ceterum  similiter 
Ceres  Graeca  dicitur  infra  N.  4461.  —  2)  Undecim  primis. 

4441  Saturoo  Aug.  |  sacrum  Adi|ectus  vilicus  de  |  pecoribus*  v. 
s.  1.  a. 

Masculae  (Khenchela)  Numidiae  (FIII  2233  cf.  17669  vidimus  Wilmanns  et 
ego).  —  1)  Idem  legitur  in  inscriptione  quae  sequitur  et  in  aliis  Masculitanis  FHI 
2234.  223S.  2236.    FIII  S.  1767S.    Cf  N.  4443«. 

4442  santo  (sic)  Saturn[o]  |  M.  Vipsanius  |  Marlialis  sacerjdos  sanci- 
tus  I  de  pecoribus. 

Thibili  in  Numidia  (FIII  S.  18897,-  misit  Gsell). 

4443*  [5a/]urno  |  donaino  sa|crum  Gallus  |  Cilonis  f.  v.'  |  et  debi. 
1.  a.  s. 

4443^  Volussius  I  Felix  votum  |  solvit  vel  debi|to  domno  Satulrno 
libens  a|nimo. 

4443°  ius  I  Sa[p]onianus  posjtulatum  solvit. 

4443^  L.  Paenius  Ro  . . .,  |  A.  Paenius  Felix  |  vota  patris  et  |  sua 
solveiu. 

4443®  S.  A.  s.^  I  Haterii  Saturni|nus  et  lulianus  nasi|lilim'  voto  sus- 
ceptum  I  solverunt  lib[e]nte  |  animo. 

4443^  Saturno  |  Aug.  sac.  |  ex  gente"  |  Q.  Ma|rci  Latronis  |  vota 
solver.  I  1.  an[?]ra. 

4443*^  [Saturno  \  i]ug.  sacr.  |  M.  Caecilius  Fest.  |  nasililim^  ex  vi- 
tUjlo*  V.  s.  I.  a. 

4443^    S.  A.  s.  I  Gargiiia  Secunda  |  votum  nasilijlim'  solvit  [  1.  a. 

4443*    S.  A.  s.  I  Caecilius  Macrinus  |  Ziommoris^  |  s.  g.  d.' 

4443^  ....  I  lulius  Postumu[s]  |  Q.  Ballienis  f.  |  ob  sacerdotium  | 
1.  a.  v.  s. 

4443^     [5]enlius  Citus  |  sacerdos  prtofesus  (sic)  \  est  lib.  |  animo. 

4443°^  S.  A.  [s.]  I  Ca[e]cilius  [Fe]s  tus  arrand.»  |  v.  s.  1.  m. 

Prope  Tkignicam  in  area  Satumi  sacra,  stelae  rep,  una  cum  aliis  similibus 
paene  trecentis,  pleraeque  omutae  victimari/m  imaginibus  signisve  ad  Saturni  reli- 
gionem  pertinentibus  (FIII  S.  13094. 13147.  13131.  13120.  13098.  13110.  13073.  13093. 
14924.  14973.  13028.  13076  huius  et  aliorum  complurium  imagines  sunt  Bull.  archeo- 
logique  du  comite  des  travaux  hist.  18S9  tab.  VI).  —  1)  Votum,  —  2)  Salumo 
Augusto  sacrum,  —  3)  Fox  Punica,  quae  significare  dicitur:  oblatio  diis  (cf.  quae 
exposuerunt  Sachau  aliique  apud  Schmidt  VIII  S.  14987).  —  4)  genti  eorum  est  in 
simiii  titulo  VIII  S.  13148.  —  5)  Similiter  ut  videtur  VIII  S.  13017.  13133.  Cf. 
praeterea  supra  N.  4441.  4442.  —  6)  Idem  nomen  sive  eadem  appellatio  VIII  S.  14926. 
—  7)  Sacerdos?  (Schm.).  —  8)  Vox  obscura. 


190  Caput  XI. 

4444*    (luna  crescens  inter  duos  caduceos)   S.  A.  S.*  |  L.  Caecilius  Barl- 

barus  sacerjdos  dei  magjoi  Balcara. 

4444^  (luna  crescens,  stella)  Satumo  |  Balcarajnesi  Aug.  I  sac,  M.  I 
Ceionius  Valerianus  |  v.  s.  1.  a. 

4444°  (protome  Saturni  velata,  cum  falce;  in  angulo  superest  imago  Lunae) 
Saturno  domino  |  Balcaranensi  Aug.  sacr.  |  M.  Sempronius  [(?]uint[Ms]  |  ca- 
pite  ordina^fo'^ . . .  .]  votum  ?>o\lvit  libens  animo\  \  Q.  Servilio  Pu[d«nfe]  |  L. 
Fufidio  Poll[/one  cos.y  |  idibus  Decem[6r.] 

4444  (porticus  quattuor  columnarum,  quaruin  partes  inferiores  tantum 
supersunt)  Satumo  Aug.  Balcaranesi  |  L.  Sextilius  Communis  egre[gius  viso 
admonitUS  libens  |  animo  VOtum  solvit    (homo  Ubans  ad  aram;  laurus,  aries). 

Prope  Tunetem,  in  summo  monte  Djebel  Bu-Komein,  cippi  rep.  una  cum  aliis 
amplius  trecentis  (Toutain  mel.  d'archeologie  XII 1892  p.  19  seq.  n.  S.  S.  47.  18  tab.  II 
fig.  2.  1,  tab.  I  fig.  4).  —  1)  Saturno  Augusto  sacrum.  —  2)  Cf.  infra  N.  4495.  — 
3)  A.  166. 

4445  Satur[no]  |  Balcaran.  |  Augus.  sac.  |  Q.  Sallustijus  Felix  sa|cer- 
dos  som|nio  factus  |  1.  a.  v.  s. 

Ibi  ubi  eae  quae  praecedunt  rep.  (Comptes  rendus  du  Comile  des  travaux  hist., 
lan.  1899  p.  XX). 

4446  Neapolitano*  |  Saturno  |  Aug.  sacr.  |  C.  Alfius  Quadjratus  sa- 
cerdos  |  v.  s.  1.  m. 

Ibi  ubi  eae  quae  praecedunt  rep.  (Gauckler  bull.  archeolog.  du  comite  des 
travaux  hist.  1896  p.  2S1).  —  1)  f^ocabulum  poslea  additum  esse  testatur  editor, 
videtur  id  pertinere  ad  vicinam  civitatem  Neapolim  (C.I.L.  VIII  p.  12S). 

4447  (protome  Saturni  velata,  falx  et  patera;  in  angulis  Sol  et  Luna)  Sa- 
turno  Pal|mensi  Aquenjsi  Aug.  sacr.  |  L.  lulius  RuG|anus  sacerdos  |  v. 
1.  a.  fecit, 

Prope  Carihaginem  loco  dicto  la  Soukra  (Gauckler  Bull.  du  comite  1897  p.  446; 
imago  est  Musee  Alaoui  tab.  XXI  fig.  810). 

4448*  (luna  crescens  inter  duas  stellas)  Q.  Herennius  Felix  |  VOtum  solvit 
dojmino  Sobare[n]si. 

4448^  (luna  crescensinterduasstellas)  Sat.  Sob.*  sac.  |  P.  Petronius|  sacerdos. 

Loco  diclo  Bu  Beker  (non  longe  a  Tunete),  ubi  fuit  Neferis  (VIII  S.  12392. 
42594  descr.  Delattre,  huius  ectypum  vidit  etiam  Cagnat).  —  1)  Satumo  Sobarensi 
(idem  est  in  t.  eiusdem  loci  VIII  S,  12590). 

4448"   (caput  tauri,   inter  cuius  cornua   orriamentum  peltae  simile;   in  hoe 

scriptum  esf)  S.  A.  s.*  |  C.  Fabius  Sat.  sacer.  |  Martis  tem.  aed.  memo.'  j 
et  Fortunula  coiux  eius  |  cum  filis  suis  votum  |  solvit. 

Carlhagine  rep.  (Villefosse  bull.  des  antiq.  de  France  1899  p.  206  ad  imagi. 
nem  photographicam).  —  1)  Saturno  Augusto  sacrum.  —  2)  De  temenoro  (zsf^e- 
vwQog)  aedis  Memoriae  cogitavit  Villefossius  (monens  aedem  Memoriae  Carthagi- 
niensem  memorari  apud  Victorem  Vitensem  4,  4),  dubito  num  recte. 


Titali  sacri  et  sacerdotum.  —  Numina  Africae.  191 

4449  Frugifero  |  Saturno  |  Aug.  sac.  |  Ti.  Teltonius  |  Marcellus*  | 
praelec.  |  leg.  111*  Aug.   p.  v.  (  v.  s.  I.  a. 

Lambaese  (yill  2666  vidit  Wilmannt).  —  1)  Eiutdem  nominit  homo  ett  yill 
S.  18078.  —  2)  leg.  111  abratum,  ted  legitur. 

4450  Frugifero  |  Augusto  sacr.  |  ex  testamento  C.  Muti|li  Felicis 
Annae[i]ani  ad|sertoris  publici,  curante  |  C.  Mutilio  Optato  cog|nato  et 
herede,  ex  inscrib|to  eius  epulo  d,*  dato. 

Loco  provinciae  Africae  dicto  Aln-Gkechil  (Bull.  du  comite  dejt  travaux  hitt. 
1894  p.  261,  1897  p.  570   Gauckler  vidit  ectypum).  —  1)  Deeurionibut. 

4451  deo  I  frugum  |  patrio'  |  Fru[gifero  Aug.  |  L.  Aufustius  |  Perpe- 
tuus  I  votum  quod  |  promiserat  |  libens  ani|mo  cum  libejris  suis  |  solvit. 

Dianae  (Ain  Zana)  Numidiae  (f^III  4S81  cf.  Gtell  reck.  archeol.  p.  197).  — 
1)  Sic  Gtell;  Saturno  legerat  Renier. 

4452  deo  sanc.  Frug.  Aug.'  sac.  |  Sex.  Victor  dec.  pr.  g.  N.*,  |  mo- 
nitus  sacra  religione  |  templum  simul  cum  |  area  et  aras  summa  |  cum 
diligentia  |  restituit,  s.  p.  d.  d.',  |  cur."  Coret.  Saturnino  |  et  Lucio  Ae- 
milio  I  def.»  publico.    S.  s.  b.  b.«  |  An.  pr.  CCVHI."' 

In  Mauretania  loco  dicto  Kherbet  Gidra,  ubi  fuit  Sertei  (FUI  8826  vidit 
fyHmanns).  —  1)  Deo  sanclo  fjrugifero  Au|g.  dedicatus  est  etiam  titulus  rep.  Aquis 
Flavianis  Numidiae,  nil  S.  17720.  —  2)  Becurio,  princeps  gentis  Numidarum,  cf. 
yill  8813.  8814.  —  3)  Sua  pecunia  dedicavit.  —  4)  Curantibus.  —  5)  Defensore  (?). 
—  6)  Supra  scriptis  (?)  bonis  bene.  —  7)  Anno  provinciae  CCFIII  (p.  Chr.  247). 

4453  Plutoni  Aug.  I  frugifero  deo  |  sacrum  [  Mercator  Arbai  Pe- 
regrini  f.  |  volo  suscepto  aram  marmojream  promissam  de  suo  |  donavit 
idemque  |  dedicavit. 

Henchir  Kasbat  provinciae  Africae,  ubi  fuit  Thuburbo  maiut  (FIII 840  et  f^III 
S.  12362  vidit  Schmidl). 

4454  Plutoni  reg.  mag.^  sacr.  |  C.  Pescennius  Saturi  filius  Pal.  Sa- 
turus  Cornelianus  |  flam.  pp.  divi  Hadriani,  q.,  praef.  iur.  dic,  llvir.  qq.  | 
coloniae  Zamensis*,  ob  h[ono]rem  flam.  ampliata  HS  IIII  mil.  |  taxatione^ 
slaluas  duas  posuit  et  epulum  bis  dedit  |  itemq.  dedicavit.    D.  d. 

In  Africa  loco  dicto  Sidi  Amor  Djedidi,  ubi  fuit  Zama  altera  (FIII  S.  12018 
vidit  Cagnat).  —  1)  Regi  magno  (?).  —  2)  De  duabus  civilatibus,  quibus  nomen 
fuit  Zama,  cf.  Schmidt  VIII  S.  p.  1240. 1S71.  —  3)  Cf  VIII S.  14437  (ubi  est  taxalis 
legitiiD[w]^.  Summae  honorariae  videntur  non  fuisse  stabiles,  sed  pro  uniut  cuius- 
que  fortunit  conttitutae  (Schmidl). 

4455  (protomae  viri  et  feminae)  Plutoni  et  |  Cereri  sac.  |  Q.  M.  Mari- 
nus  I  votum  soljvit  libens  animo. 

Sitifi  (VIII  8U2  vidit  fVilmannt). 

4456  Plutoui  Cyriae  et*  Cerelri  matri,  diis  sanctis,  |  Q.  Clod.  CIo- 
dianus,  coIo[nie  patronus,  dispunctor,  [  omnibus  honoribus  perf[unctus, 
votum  promis|sum  cum  lulia  Donata  [  coniuge  et  Clodiis  Apri[le  filio  ce- 


192  Caput  XI. 

terasque   fijlias    aram    constituit   |   dedicavitque,    a.   p.   CCLXXXP,   |   XI 
kal.  Mart. 

Auziae  Mauretaniae  (FIII  9020  integra  semel  laniuvi  descripta).  —  1)  et 
videtur  transponendum  esse  ante  Cyriae,  cf.  N.  4iS7.  —  2)  A.  p.  C.  520. 

4457  Plutoni  et  Cyriae  Cereri,  Diti,  sa[nctis]  |  M.  Cornelius  Crispi- 
nus  omnib[MS  ^ojjnoribus  perfunctus  aram  [^«am]  |  promptissiraa  volun- 
tat[e]  I  promiserat,  suis  sump[f?6Ms]  |  fecit  dedicavitque  cum  Comin[m  Ro- 
tnana] '  |  coniuge  ac  liberis  suis,  kal.  Marlis  [a.  p.  . .]. 

Auziae  Mauretaniae  (VIII 9021  descripsit  Renier  ad  imaginem  photographam). 

—  1)  ISomen  coniugis  supplelum  ex  FIII  9070. 

4458    Plut.,  Variccalae^  Aug.  |   us  Adventus  sacerdos 

tem|[/??Mm]  .  .  [a]  solo  suis  sumptib.  fecit  et  dedic. 

Thabracae  in  ora  Africae  {VIII  S.  47550  descr.  Toutain).  —  1)  Cererem  signi- 
ficari  fortasse  recte  coniecit  Schmidt. 

4459  Caereres  (sic)  et  Plutoni  Aug.  sac.  |  pro  salute  imp.  Caes.  M. 
Au|reli  Antonini  Pii  Fel.  Aug.  et  totius  [domus  eius\  j  Turratenses  s.  p. 
1.  a.  f.  (supra  corbis  serpente  circumdata  et  frugibus  repleta,  hinc  illi?ic  scrofa; 
ab  utroque  latere  inscriptionis  taeda). 

Prope  Theveste  (VIII  S.  16695  Schmidt  vidit  ectypum). 

4460  [C]ereribus'       Domno^ 
tutoribus*       ianua  fecit 

Sutrius  Primus  stajtor  templi  s.  p.  f. 

Theveste  (VIII  1858  cf  VIII  S.  16498  vidit  fVilmanns).  —  1)  Vocabula  Ce- 
reribus  tutoribus  erasa  esse  ex  ectypo  agnovisse  sibi  visus  est  Schmidt.  —  2)  Intel- 
lege  Plutonem  vel  Saturnum. 

4461  ex  imperio  |  Cereri  Graec[aeJ '  |  sacr[M]m  M.  Larl[j'di]|us  A.  [/".?] 
Ambugaeus  ]  sacerdos  primus  |  aram  qum  gradijbus  dedicav.  in  suo. 

Non  longe  a  Bagrada  flumine  ut  videtur,  inter  Tuccabor  et  Vagam,  rep. 
(VIII  10364  cf.  VIII  S.  44581  descr.  Tissot).  —  1)  Numen  quod  colebant  Graecum 
esse,  non  barbarum,  videntur  ita  voluisse  praedicare.  Cf.  N.  4440,  et  praeterea  ad 
N.  4260  fin. 

4462  cultores  Cereru[m]  |  hi  qui  i.  s.  s.:  |  C.  luiius  .  . . .,  |  L.  lulius 

Saturninus  (sequuntur  alia  nomina  complura). 

Tipasae  in  Numidia  (VIII  4848,  melius  Gsell  bull.  du  comite  des  travaux 
hist.  4896  p.479  n.61). 

[nepoti  L.]  Memmi  |  [rMSct]lliS  pronepoti  Memmi  j  Senecionis 

consularis*,  |  sacerdotes  Cereal.*  universi  |  sua  pecun.  fecer. 

Carthagine  (Delattre  mem.  de  la  Soc.  des  antiq.  de  France  S8,  4897/9  p.  46). 

—  1)  Cf.  supra  N.  4042.  —  2)  Cf.  ad  eam  quae  sequitur. 

4463  d.  m.  s.  I  C[n.]  Corn.  Da|tus  dec,  sacer^dos  Cerealijum*,  arc^ 
aed.,  I  pref.  iuris  d.  |  pro  Ilvir.,  holmini  bono,  |  p.  v.  a.  LII,  |  h.  s.  e. 


Titnli  sacri  et  sacerdotam.  —  Nutnina  Africae.  198 

MusH  (FIII  S.  1SS83  descr.  Esperandieu).  —  1)  Ordo  Cerealium  fuit  in  non 
paucis  dvitatibus  Africae,  ut  alibi  Augustalium  cf.  FIII  12500.  14394.  1SS89.  — 
2)  Arearius?  (ita  hic  appellari  quaestorem  putat  Sehmidt). 

4464  U.  Agrinio  Q.  (11.  Arn.  |  Sperato  Speraliano  |  sacerdoti  Cerer.  c. 
I.  K.'  I  anni  CLXXXXVIP,  |  cui  cum  ordo  statuam  |  ob  porticum  e[ius\  \ 
liberalitat.  n[owam]  |  exstructam  decrevis|set,  de  suo  posuit.   D.  d. 

Avittae  Bibbae  (FIII  80S  vidit  fFilmanns).  —  1)  Coloniae  luliae  Karthaginis. 
—  2)  Fidetur  significari  annus  sacerdotii  Cererum  Carthagine  constituti  (potius 
quam  annus  a  colonia  deducta).  —  Similis  titulus  sacerdotis  Cererum  Carthaginiensis 
est  VIII  S.  mi8. 

4465  (femina  sacrificans  in  ara)  Aemilia  Amot|micar*  sacerdos  I  Cere- 
rum ,  p.  vix.  an.  LXXV^  |  consacravit  an.  XXXV.^  (in  latere  figura  in  capite 
tenens  manipulum  spicarum). 

Bu  Djelida  in  provincia  Africa  proconsulari  (VIII S.  42SSS  vidit  Schmidt;  cf. 
Doublet  bull.  archeologique  du  comite  des  travaux  hist.  1892  p.  129).  —  1)  ISomen 
mirum  (Ammicares  complures  novimus  in  Africa).  —  2)  Una  ex  tnbus  X  in  versu 
sequenti  (postmodum  ut  videtur)  adiecta  est. 

4466 I  sacerdoti  magne  |  Cererum  castisjsime,  matri  caris|sime; 

cura  ege|rum*  fili  eius. 

Cillii  (Henchir  Gasrin)  provinciae  Byzacenae  (FIII  S.  11306).  —  1)  Curam 
egerunt. 

4467  (figura  libans  in  ara)  dis  manib|[M]s  sacrum  |  lulia  Zaba  |  sacerda 
mag|na,  vixit  an|nis  n.  LXXVIIL 

In  valle  Bagradae  non  longe  a  Simitthu  in  ruderibus  Henchir  Sidi  bu  Gussa 
(Bull.  archeologique  du  Comite  des  travaux  histor.  1891  p.  232).  —  Aliae  sacerdotes 
magnae,  et  ipsae  sine  dubio  Cererum,  sunt  FIII S149  (Thagaste).  FIII 83S3  cf.  20205. 
FIII  S.  14437.    Mel.  de  1'Ecole  fr.  de  B.  XI F  p.  59,  98. 

4468  (i.  u).  I  iuiia  Credujla  saceriUos  Cere|rum  loci  |  primi,  |  v.  a. 
LXXV,  I  h.  s.  e.  l  d.  m.  L.  Properjtius  |  Musta|cus  v.  a.  LXX,  |  h.  s.  e. 

Mastar  (Ruffach)  m  agro  Cirtensi  (FIII  65S9  servavit  Cherbonneau). 

4469  d.  m.  s.  I  Q.  Domiti|us  Prisjcus  sace[r]d.  |  Frugiferi,  |  p.  v.  a.  XC.  \ 

d.  m.  s.  I  Cestia  Turuti|a,  p.  v.  a.  |  LXVIII,  |  h.  s.  e. 

Thubursici  Numidarum  (FIII  S.  1716S  cf.  Gsell  rech.  arch.  p.  520). 

4470  Sisoi  Missunes  til.,  |  sacerdos  Mathamjodis,  pia  vixit  |  annis 
LXXXVI,  I  h.  s.  e.  |  D.  m.  s.  |  Mamus  Sissonies  |  &\m(sic),  pia  vixit  annis  | 
LXXXV,  curante  Aujrelio  Bastresi  filio. 

In  Africa  loco  dicto  Henchir  GergHr,  ubi  fuit  Masculula  (FIII  S.  1S779  Schmidt 
vidit  ectypum).  

4471  d.  m.  s.  I  M.  Valerius  M.  fil.  |  Corn.  Felix  Galjlio  aedihc,  quinq., 
sajcerd.  dei  Ditis  in  loc.  (  prim.,  bon.  prob.  incomp.,  |  p.  v.  a.  LXV,  h.  s. 

e.  Auspici.^ 

In  Africa  loco  dicto  Henchir  Sidi  Tetuai  (FIII  S.  16406  Schmidt  vidit  ec- 
typum).  —  1)  Fortasse  signum  Falerii. 

Dessau,  Inscriptiones  Latinae  U.  13 


194  Caput    XI. 

4472  dis  manibus  |  P.  Rutilius  |  Maxim[Ms]  sa|cerdos  Plutonis  h.  [s.] 
est,  I  V.  a.  LX.  |  Porcia  Veneria  sacerjdos  Caelestis  viro  pilissimo  fecit. 

Hadrumeli  (Bull.  du  comite  des  travaua:  hist.  1893  p-  200). 

4473  Nutrici,  Frugijfero  Aug.  sa|crum. 

4473*  [/]ani*  patri  Aug.  |  sacrum  pro  |  salute  domi|norum  n.  n.  n.  | 
Auggg.  I  P.  luniuls  Solutorius  |  s.  v.^  religionis  |  [fe]c\t  \  et  d. 

Musti  in  Afriea  rep.,  duae  inscriptiones  in  eadem  ara  exaratae  (Gauckler 
bull.  du  comite  1897  p.  406).  —  1)  Sic  supplevit  editor,  cf.  FIII  S.  1SS77  et  supra 
N.  3324.  —  Alios  titulos  lano  patri  in  Africa  dedicatos  dedimus  supra  N.  5523  seq. 
—  2^  Soluto  voto. 

4474  (protome  muliebris  ut  videtur)  INutrici  Satjurni  Vic|ntia  (sic)  j  v. 
s.  1.  a. 

In  confiniis  Numidiae  et  Mauretaniae  loco  dieto  Tassadan,  deinde  Fedj-Mzala 
(FIII  S.  20217;  Gsell  bull.  archeol.  du  comite  des  travaux  hist.  1896  p.  209  n.  161, 
quem  iam  sequor). 

4475  ....  I  MuUeia  . . .  |  Saturnina  |  nutrix  Fr|ugiferiS  |  vixit  an.  | 
LXXXV  d.  d.  I  b.  b.*  d.  d. 

In  Mauretania  Sitifensi,  non  longe  a  ruderibus  Thamallae  (FIII  S.  20S92 
vidit  Gsell).  —  1)  Mirum  mulierem  dici  nutncem  Frugiferi,  i.  e.  Saturni  vel  Plu- 
tonis.  Errorem  subesse,  et  mulierem  appellari  debuisse  sacerdotem  Nutricis  Frugi- 
feri  (cf.  N.  4474)   coniecit   Gsell  mel.  d'arch.  et  d'hist.  18,  1898  p.  150  not.  6.   — 

2)  Bonis  bene?  (cf.  N.  4493  not.  3);  d.  d.  bis  repetitum  obscurum. 

4476  Nutrici  (  deae  |  Aug.  |  sacr. 

Lambaese  (FIII  2664  vidit  IFilmanns).  —  Ad  hanc  inscriptionem  pertinuitse 
putat  Cagnat  simulacrum  deae  brachio  infantem  tenentis  Lambaese  repertum  (cf. 
Cagnat  Musee  de  Lambaese  p.  4S  tab.  III  fig.  2  ;  adstipulatur  Gurlitt  arch.  ep.  Mitth. 
aus  Oesterr.  19, 1896  p.  14).  Eiusdem  nominis  dea  etiam  in  Norico  (IIIS514),  Nutrices 
in  Pannonia  colebantur  (III  S.  140S1  seq.),  repraesentabanturque  simili  modo  quo 
haec  Africana  (cf.  Gurlitt  l.  c). 

4477  d.  b.  s.*  I  C.  Aponius  |  Secundus  sajcerdos  agnu  do|mino'', 
tauru  domi|no^  ovicula  Nutri|ci,  berbece'  lovi,  ovicu|Ia  T eluri  (sic),  agnu 
Herc|uli,  agna  Veneri,  edu*  |  Mercurio,  |  verbe.'  Testi|monio*  ....m.. 
LXV     (instrumenta  ad  sacrificandum). 

4477*  d.  b.  s.*  |  C.  C.  Primus,  (  sac.  Saturni,  agjnu  tauro  dom|ino*, 
ovicla  Teljuri  (sic),  berbece*  |  lovo',  ovicla  (  [iVM]trici,  capone®  |  [fl]erculi, 
edu"*  Merc|[Mr.],  aedua'  Veneri,  ber|[6ec]e^  Testimonio^  |  (duo  animalia) 
[p]ecora  (  .  .  .  . 

Aziz  ben  Tellis  in  Numidia,  non  multum  a  finibus  Maurelaniae  (VIII 8246.  8247 
vidit  JFilmanns).  —  1)  Dis  bonis  sacrum(?).  —  2)  Fidetur  intellegi  Saturnus.  — 

3)  Ferbece  (vel  verbecem).  —  4)  Haedo,  vel  haedum.  —  5)  Deus  praeterea  ignotus.  — 
6)  Cogitavi  de  anno  provinciae  Mauretaniae ;  sed  tamen  hic  locus  videtur  fuisse 
provinciae  Numidiae.  —  7)  Sic  videtur  esse  in  lapide  (o  in  fine  certum  esse  testa- 
tur  JFilmanns).  —  8)  Caponi  in  re  sacra  locum  fuisse  hic  primum  videmus.  — 
9)  Haeduae  vocabulum  novum. 


Titull  sacri  et  sacerdotum.  —  Namina  Africae.  196 

4478  Abaddiri*  sa|Dcto  culto|res  iuniores  |  suis  sumlis*  |  aram  coo- 
stitu.,  I  pro[o.]  .... 

Milianae  in  Mauretania  (FIII  21481  =  Eph.  ep.  7,  S29  detcr.  Purgold).  — 
1)  Cf.  Augrutin.  ep.  17,2:  nomina  guaedam  mortuorum  Punica  collegisti  ....  miror 
guod  ....  in  mentem  non  venerit  habere  tuos  paganos  et  in  sacerdotibus  Eucad- 
dires(?)  et  in  numinibus  Abaddires.  Priscianus  lib.  FII  p.SIS  Herlz:  abbadir  6  ^al- 
xvXog,  lapis  quem  pro  love  devoravit  Satumus.  Cf,  Woelfflin  Archiv  f.  lat.  Lexiko- 
graphie  I  1884  p.  4SS.  —  2)  Sic  potius  quam  sumtib.  lapis. 

4479  deo  patrio  |  Baliddiri  Aug.*  |  sacrum.  |  Q.  Tadius  Q.  fil.  |  Qui- 
rina  Victor  |  statuam  aeream  |  quam  ob  honorem  |  flamonii  divi  Seve|ri 
castelli  Siguitani  |  pollicitus  erat  fac|turum  se  exSBL^  amplijficata  libe- 
ralitate  |  ex  £  mille^  cum  base  |  Tadii  |  Yictor  iunior  et  |  Saturninus  et 
Uonorata  et  Fe|lix  filii  et  herejdes  eius  dederunt  |  dedicaverunt.  L.  d.  d.  d. 

Sigus  in  territorio  Cirtensi  (f^III  S.  19121  vidi  ectypum).  —  1)  Eidem  deo 
dedicalae  sunt  bases  eodem  loco  repertae  f^III  S.  19122.  19125,  et  in  agro  Cala- 
mensi  VIII  82^9.  JSomen  dei  Punicum,  cf.  FIII  S.  l.  c.  —  2)  Statuavi,  quam  pater 
promiserat  ex  denariis  quingentis  quinquaginta,   filii  fecerunt  ex  denariis  mille. 

4480  Lilleo*  Aug.  |  pro  salute  imp.  Cae[s.]  |  M.  Aureli  Severi 
[i]|lex[andrt  Aug.y  \  C.  Licinius  Ciron.  |  Cronha.^  sacerd.  |  Caelt.*  aras 
suis  I  sump.  fec.  et  ded. 

Madaurae  (VIII  4675  vidit  Wilmanns).  —  1)  Vox  certa,  nisi  quod  tertia 
littera  fortasse  i  fuit  (Lillosa  cognomen  est  VIII  9191).  —  2)  Alexandri  nomen 
erasum.  —  3)  Sic  excepit  fVilm.  —  4)  Sacerdos  Caelestis. 

4481  Monnae'  Aug.  |  sac. 

Henchir  Ain  Tunga,  ubi  fuit  Thignica  provinciae  Africae  (VIII  S,  14911  semel 
descripla).  —  1)  Numen  praeterea  ignotum,  sed  a  quo  apparet  derivatum  esse  usita- 
tissimum  in  Africa  nomen  Monnicae. 

4482  Motmanio'  |  et  |  Mercurio  |  sacrura  |  Q.  Manlius  |  Victor  |  7  leg. 
III  Aug.  I  V.  s.  1.  a. 

Lambaese  rep,  (VIII  26S0  cf.  p.  1759  Cagnat  vidit  ectypum).  —  1)  Plane  in- 
certum  num  numen  hoc  praeterea  ignottim  vere  Africanum  sit. 

4483  diis  conserva|toribus  1.  0.  m.,  |  Mercurio,  Ge|nia  exercitus,  | 
Torchobo[?]i  deo,  |  .  .  .  . 

Vazaivi  (Ain  Zui)  in  Numidia  (VIII  S.  17621  vidi). 

4484  Mercurio  sobrio*,  GenioSesase^  Pantheo  Aug.  sac.  |  pro  salute 
imp.  Caes.  M.  Aureli  Severi  Antonini  Aug.  Pii  Felicis  et  |  luliae  Domnae 
Aug.,  matris  Aug.  et  castror.  et  senatus  et  |  patriae  totiusque  domus  di- 
vinae  eorum,  Lucilia  Calle  flam.'  coL  Thub.,  templum  a  solo  fecit  libentiq. 

animo  v.  s. 

Henchir  Sidi  Ali  bel  Kassem,  ubi  fuit  Thubumica  (VIII  S.  14690  Schmidt  vidit 
ectypum  partis  maioris).  —  1)  Cf  supra  N.  S196.  —  2)  Genium  pagi  alicuiut 
significari  coniecit  Schmidt.  —  3)  Flaminica, 

13^ 


196  Caput  XI. 

4485  Bacaci  Aug.  sac.  |  Gentiano  et  Bass|o  cos.,  VII  id.  Maias'  |  C. 
lulius  Fronto|nianus  et  .  .  .  .jestius  Prudes  |  magg.  Thib.^  v.  s.  1. 

4485*  Severo  et  Quintia|no  cos.,  pr.  kal.  April.^  |  B.  Aug.  s.,  P. 
Aufidius  I  Buturicus  et  .  .  .  |  Caecilianus  |  magg.  Thib.'' 

4485^  B,.  A.  s.  I  Caro  et  Car[e]lno  cos.,  ka[Z.]  |  Apriles^  N[o]|nius 
Felix  et  |  Caecilius  Ta|[aY]us  m.  T.'' 

In  Numidia  non  longe  ab  Aqui$  Thibilitanis  (Hammam  Meskutin),  in  erypta 
montis  Djebel  Taia,  tituli  in  viva  rupe  incisi  (Flll  S.  18828.  18832.  18847  descr. 
Schmidt).  Eodem  loco  multi  alii  tituli  eidem  deo  Bacaci  Augusto  sacrati  extant,  FIIl 
S.  18829  seq.  —  1)9  Mai.  211.  —  2)  Magistri  Thibililanorum.  —  3)  51  Mart.  25S.-- 
4)  1  Apr.  285.  —  Conferendi  sunt  tituli  alii  deo  Numidico,  cuius  nomen  ignotum 
est,  dedicati  in  crypta  Ez-Zemma  pertinente  ad  Phuam  pagum  territorii  Cirtensis 
incipientes  omnes  a  litteris  G.  D.  A.  s.  (FIII  6267  seq.  FIII  suppl.  19249  seq.). 

4486  Haos  Au[^.]  I  sac,  |  L.  Lepidius  |  Primulus  sajcerdos  hoc  |  ioco 
initia|tus  aram  |  posuit,  vo[tum  solvit,  |  d.  d.'  . . . 

In  Numidia  loco  dieto  Fedj  Merau  (FIII 4641  =  FIII S.  167S9  bis  descripta).  — 
1)  p.  p.  alterum  apographum, 

4488  Masgav[ae?] |  pro  salute  [imp.  Caesaris]  .  .  .  .  |  .  . 

Felici[s  Aug  . ,  ] |  PubHcol[a] |  ic.  p.  p.  III  m  . . 

I  ecacaio  

In  provincia  Africa  in  ruderibus  dictis  Henchir  Belda  (Carton  decouvertes 
en  Tunisie  p.  216  n.  406).  Reeepi  fragmentum  cuius  non  nisi  initia  singulorum  ver- 
suum  extant  (ineertum  quot  litterae  perierint)  ac  fortasse  ne  accurate  quidem 
deseriptum,  propter  deutn  Masgavam  (Masinissae  filius  eius  nominis  memoratur 
Liv.  43, 15). 

4489  lemsali'  |  L.  Percenius  |  L.  f.  Stel.  |  Rogatus  |  v.  [s.  l.  a.] 
Tupusuctu  (Tiklat)  Mauretaniae  (FIII8854  vidit  fFilmanns).  —  1)  Cf.  Cyprian. 

quod  idola  dii  non  sint  c.  2:  Mauri  manifeste  reges  colunt  nec  ullo  velamento 
hoe  nomen  obtexunt;  Tertullian  apol.24:  Mauretaniae  (dei  sunt)  reguli  sui;  item 
ad  eam  quae  seqtiitur. 

4490  nundina  |  annu.,  quod  |  praecepit  |  lovis  et  lujba'  et  Genius  { 
Vanisnesi^  [  quod  precepejrunt  dii  Ingi|rozogIezim. 

In  Mauretania  loco  dicto  Hassnaua  (FIII S.  20627  descripsit  Gsell  rech.  arch. 
p.  286).  —  1)  Cf.  Minuc.  Fel.  25:  luba  Mauris  volentibus  deus  est;  Laclant  inst. 
div.  1, 1S.  —   2)  Genius  loci,  ut  videtur. 

4491  Auzio  deo,  Genio  et  conservalori  coL,  |  Extricatus 

,  .  I  Maesia |  institutae lucundae  |  coniugi  ....  Hono- 

ratae  .  .  .  Pri|mosae  honore  .  .  .  .  us  suis  De.  Claudio  luvejnale  patre  et 
Decennio  Victorino  fratre,  instan|te  L.  Caecilio  Victorino  amico,  kal.  la- 
nuar[i]s  prov.  |  CLXXXV.» 

Auziae  (Aumale)  in  Mauretania  (FIII  9014  tolus  descr.  saec.  XFIII  Shaw 
peregrinator  Anglus).  —  1)  A.  p,  Chr.  224. 


Titali  sacri  et  sacerdotum.  —  Numlna  Africae.  197 

4492  deo  iovicto  |  Aulisvae  |  M.' /.'/// |  Fl. ///•  [praef.]  \  alae 
expl.  Pojmar.^  Gordia|nae  et  proc.  |  Aug.  n. 

Tlemsen,  ubi  fuerunt  Pomaria  Mauretaniae  (FIU  9907  vidit  IFilmanns),  — 
Eidem  deo  eodem  loco  dedieatus  est  titulus  supra  I\/.2654f  in  regione  vicina  FIII 
S.  S1704.  —  1)  jyomen  abrasum.  —  2)  Cf.  N.  26S4  not.  1. 

4493  diis  Magifae*  Augg.  Q.  T.  Politicus  simulacra  deorum  n.  V,  1 
Masidenis  et  Thililvae  et  Sugganis  et  lesdanis  et  Masiddice^  et  templum  ] 
a  fundamentis  ex  sua  pecunia  fecit  ex  ss.  VIII  ii.  itq.  d.  d.  capiti  viso', 
ipsis  atpetentibus,  cum  suis  omnibus,  v.  s.  1.  a.  B.  b.  m.  b.'* 

Propo  Theveste,  loco  dicto  Henchir  Metkides,  nunc  Parisiis  (FIII  46749 
Schmidt  vidit  ectypum).  —  1)  Nomen  loci  putat  Schm.,  recte  ut  videtur,  —  2)  Nomen 
numinis  fortasse  aliquo  modo  coniunctum  cum  nomine  loci  f^asidice  quem  inter  Tipa- 
sam  Numidiae  et  Naraggaram  indicat  tabula  Peut.  —  3)  Similiter  legilur  VII1 10856 
viso  capi[<]e,*  FI II 4468  sacrum  solvet  ex  viso  capit[e]/  cf.  etiam  supra  N.  4444". — 
4)  Bonis  bene,  malis  bene(?);  cf.  FIII  9182,  ubi  est  b.  b.  et  mal.  b.  (b.  b.  m.  m.  est 
VIII  8739).     Sed  fortasse  praestat  explicare:  Bonis  bene,  mihi  bene  (Mommx,). 

4494  diis  Mauris  |  fudina  vacurtum  varsis.^ 

In  provincia  Africa  loco  dicto  Henchir  Ramdam  (VIII  S.  14444  Schmidt  vidit 
ectypum).  —  1)  Non  intellegitur  (secundi  vocabuli  simile  aliquod  est  VI  9549), 

4495  diis  patriis  et  Mauris  |  conservatoribus  |  Aelius  Aelianus  v.  p.,  | 
praeses  provinciae  |  Mauretaniae  Caes.,  |  ob  prostratam  gentem  |  Bavarum* 
Mesegneitisium  ^  |  praedasque  omnes  ac  fami|lias  eorum  abductas  |  votum 
solvit. 

Jffreville  in  Mauretania,  ubi  fuit  Zuccabar  (VIII  S.  21486  =  Eph.  ep.  7,  S50 
vidit  Purgold).  —  1)  De  Bavaribus  cf.  supra  N.  628. 1194.  2767  (not.  11).  —  2)  Sic 
qui  nuper  lapidem  vidit  Gsell  (t  et\  litleris  contignatis) ;  Mesegneitsium  Purgold, 

4496  dis  Mauris  [con]ser|valoribus  et  Geniis  |  Satafis,  Sallustius  |  Sa- 
turninus  b.  f.,  dup.',  |  ex  questionario,  |  templum  de  suo  |  exornavit,  |  v. 
s.  1.  a. 

Satafi  in  Mauretania  (VIII S.  202S1  bis  descripta).  —  1)  Beneficiarius,  dupli- 
carius.  —  Dis  Mauris  salutaribus  dedicatus  est  tilulus  supra  N.  2607  (=  VIII 
S.  21720;  in  fine  scr.  chortis  |  Sardorum  |  Severianae);  dlis  Mauricis  titulus  supra 
N.  27S0. 


4497  Mauris  Barbalris  Servilius  Impe|tratus  vo.  so.  lib.  an.*  |  Victor 

veni,  vic'  me   fac.   (Hercules  orbem  humeris  portans). 

Lambaese  (VIII  2641  cf  VIII  S.  18102  viderunt  fVilmanns  et  Schmidt).  — 
1)  Votum  solvit  libens  animo.  —  2)  Victorem.  —  Alios  titulos  dis  Mauris  Lam- 
baese  dedicatos  habes  VIII  2658  seq.     Sacerdos  Mauris  Lambaese  est  supra  N.  542. 

4498  o  [e]t  di[is]  I  patris  et  hospiltibus,  diis  Maurijcis  et  Genio 

loci  I  M.  Cornel.  Octavi|  [anws]'  .  .  . 

Sitifi  (VIII  845S  vidit  Delamare  auctor  accuratus),  —  1)  Idem  est  supra 
N.  3774;  videtur  hunc  quoque  titulum  posuitse,  cum  esset  dux  per  Africam  Numi- 
diam  Mauretaniamque. 


198  Caput  XI. 

4499  Numini  Maulror.  Aug.  |  sacrum  |  C.  lul.  Novel[lus  fil.  ob  |  hono- 
rem  |  patricium*  |  cultoribus  |  sua  p.  cum  cleal|bamentum  (iic)  d.  d. 

Satafi  in  Mauretania  (FIII  S.  202S2  vidi  ectypum).  —  1)  Fortasse  signi- 
ficatur  patronatus  quem  cultores  C.  lulio  JSovello  filio  detulerant. 

4500  Dianae  |  Aug.  Mau|rorum  sac.  |  L.  Mamilius  |  Castus,  L.  Aejmi- 
lius  Pri|mus  Ilviri  |  dedicave|runt. 

Sitifi  (FIII  84S6  vidit  mimanns). 

4501  impp.  Diocletiano  et  Maxim[V]ano  Augg.  et  Constantio  |  et 
Maximiano  nobilissimo  (sic)  [Cjaess.,  C.  lul.  Fortunatus  cur.  |  ac  disp.* 
reip.  Albul.  tempulu[m  rfjeae  Maurae  ad  pristinum  |  statum  reformavit, 
[dM]umvira[?M]  C.  lul.  Gaitatis  iun.  |  et  L.  Sei  Felicis,  aedilicio''  L.  Arri 

Privati  et  C.  Muci  Mu|ciaDi  iun.;  et  Aur.  Dom str.  et  Aur.  |  Quin- 

tum.  (sic)   et  Em [pecMn]ia   sua   |   exibuerunt.    T.  Fl atus 

scripsi[f].  I  Anno  p[roymct]a.  CCLX.^ 

Ain  Temouchent,  ubi  fuerunt  Albulae  provinciae  Mauretaniae  Caesariensis  (FIII 
S.^466S  vidi  ectypum).  —  1)  Dispunctor.  —  2)  Mire  dictum  pro:  aedilitate.  — 
3)  A.  S99. 


450S   Amminus  |  Andaiti^e  f.  |  6andiarba|riaico  vo|tum  1.  m.  s. 

Prope  Capinham  vicum  Lusitaniae  (II 4S4  servavit  Accursius),  In  eodem  tractu 
Lusitaniae  reperti  sunt  tituli  qui  sequuntur  iV.  4S06.  4SI0.  4SI3i^. 

4503  Celea  |  Clouti  j  deo  D|urbedjico  ex  v|oto  a.  [/.] 

Ronfe  prope  GuimarSens  oppidum  dioecesis  Bracaraugustanae  (II  S.  SS6S 
Huebner  vidit  imaginem  photographicam). 

4504  Edovio  I  Adalus  Clo|utai  v.  s.  1.  m. 

Caldas  de  Reyes  (prope  Santiago  de  Compostella)  antiquae  Callaeciae  (II  SS4S 
Huebner  vidit  ectypum). 

4505  deo  Bojdo  Veic|ius  vojtu  s.  1.  m. 

In  vico  Callaeciae  antiquae  Fillapalos,  iam  Leon  (II  S.  S670  vidit  Huebner). 

4506  d.  Eaeco'  |  Clarajnus  Ca|enici  v.  |  s.  I.  m. 

Caurii  (Coria)  provinciae  Lusitaniae  (II  76S  ad  exemplum  accuratum  Hispani 
euiusdam).  —  1)  Ad  eundem  deum  pertinent  II  741.  742. 

4507  Verore*  |  Rufus  |  M.  ecx.*  |  visu. 

Luco  Augusti  {Lugo)  Callaeciae  (II 2S76  ad  apographum  Hispani  cuiusdam).  — 
1)  Eidem  numini  videntur  dedicati  esse  tituli  II  2S7S.  2S77/8.  —  2)  Haec  fortasse 
non  recte  excepta. 

4508  [Ce]licus  Fronto  |  Arcobrigensis  \  Ambimogidus  j  fecit  (vir  bar- 
batus)  I  Tongoejnabiago.  |  (luxta  tn  basi  fastigiata)  Celicus  I  fecit  I  Fronto  .... 

Bracarae  Augustae,  in  horto  quodam  privato,  iuxta  fontem,  anaglyphum 
vivae  rupi  incisum  (II 2419  meliusque  Eph.  ep.  8  p.  401  n.  11S  accurate  descr.  Leite 
de  Fasconcellos). 


Titali  sacri  et  sacerdotum.  —  Numina  Africae.  Numina  Hispaniae.        199 

4509  deo  I  Vagodonnaego  |  sacrum  res  p.  |  Ast.  Aug.'  per  |  mag.  G. 
Pacatum  |  et  Fl.  Proculum  |  ex  donis.  (In  latere)  curante  lulio  Apoll. 

Inter  Asturicam  (Astorga)  et  Legionem  (Leon)  Hispaniae  rep.,  est  Leon 
(II  2656  cf.  II  S.  p.  911  vidit  Huebner).  —   1)  Res  publica  Asturica  Augusta. 

4510  ara  pos.  |  Ton[y]ius*  |  Ton[^]etami'  |  f.  I[y]aedit.'  |  milis  |  Tre- 
barune  |  1.  m.  v.  s. 

4510*  [r]on[^]ius  I  [r]on[^]etami  |  f.  miles  |  si[5]nifer  |  coh.  II  Lus.  | 
Viqtoriae  |  v.  s.  1.  m.  |  Ardunnus  |  Comini  f.  fe. 

In  vico  Lusitaniae  Funddo,  non  longe  ab  Idanha  a  velha,  ubi  fuit  civitas 
Igaeditanorum  (cf.  C.  II  433),  iam  Lisboae  (Eph.  ep.  8  p.  360  n.  15.  H  descr.  Leite 
de  Fasconcelios).  —  1)  Pro  g  ubique  scriptum  est  vel  traditur  c. 

4511  L.  Valerius  Silvanus  |  miles  leg.  VI  Vict.*  |  Turiaco  |  [u.]  s.  1.  m. 

Santo  Thyrso  (inter  Oporto  et  Bragam),  antiquae  Callaeciae  (II S374  melius- 
que  II  S.  SSS1 ;  Huebner  vidit  imaginevi  photographicam),  —  1)  Cf.  supra  N.22S0 
not.  1.     Titulus  antiquior  est  Fespasiani  imperio. 

4512  Togoti  j  L.  Vibius  |  Priscus  |  ex  voto. 

Prope  Talaveram  de  la  Reina  (ad  Tagum  fl.),  ubi  videtitr  fuisse  Caesarobriga 
(II  895  cf.  p.  828  descripta  saec.  XFI). 

4512*  Togae  |  Veienta*  |  Tusca  pro  |  victoria  |  Garici  |  Fuscini  j 
v.  s.  1.  a. 

Prope  Coriam  Hispaniae  (II  801  semel  descripta  saec.  XFI).  —  1)  Fortasse 
Veienia  (Hue.). 

4513*  deo  Endoveliico  |  praesentissimi  ac  |  praestantissimi  |  numinis  | 
Sextus  Cocceius  |  Craterus  Honorinus  [  eques  Romanus  |  ex  voto. 

4513^  deo  Endovellico  |  Hermes  Aureliae  |  Vibiae  Sab[i]nae*  ser.  | 
marmorarius  |  a.  1.  p. 

4513°  Endovelico  |  sacrum  |  ex  religione  |  iussu  numinis  |  Pom- 
ponia  I  Marcella  |  a.  L  p. 

4513*^   P.  Sempronius  Celer  |  EndovoUico  v.  ]  s.  1.  a. 

4513®  deo  I  sancto  ]  Endovellico  \  Ann.  Q.  f.  Mariana  ]  pro  Pompeia 
Prisca  |  ex  rensponsu  (sic)  \  a.  l.  p. 

4513^  deo  1  Endovellico  ]  sacrum  |  M.  Fannius  ]  Augurinus  |  merito 
hun[c]  I  deum  sibi  |  propitiatum.  (In  latere  dextro  corona,  in  sin.  palma,  a 
tergo  aper.) 

Prope  Fillavi^osam  Portugalliae  (II  151.  135.  158.  II  S.  6269.  626S.  6266  cf. 

Eph.  ep,  8  p.  538  has  tres  ultimas  repertas  anno  1889  vidit  Leite  de  Fasconcellos, 

priores  tres  novimus  ex  apographis  factis  saec.  XVI).     Eodem  loco  alii  tituli  cir- 

citer  triginta  eidem  deo  dicati  prodierunt,  cf.  C.  II  p.  17.  II  S.  p.  807. 1029,  praeterea 

titutus  Fontano  et  Fontanae  dicatus  supra  N.  5885.  —  1)  Filia  M.  Aurelii  ut  vide- 

tur;  cf   ^'  TS7. 

^.«  numiiu  et — 

jf.  N.  4323.       amlus  Camal.  Bormanilco'  v.  s.  l.  m. 


200  Caput  XI. 

4514^  C.  Pompeius  |  Gal.  Caturolnis  f.  . .  .jugenus  Uxlsamensis  |  [djeo 
Borma|nico*  v.  s.  p.  | 

Quisquis  ho|norem  agi|tas,  ita  te  tua  |  gloria  servet,  | 
praecipias  |  puero  ne  |  linat  hunc  |  lapidem^ 
In  regione  Bracaraugustana  prope  aquas  salutares  dictas  Caldas  de  Vizella 
(II  Si02.  2405  cf.  II  S.  5555  vidit  Huebner  utramque).  —  1)  Fortasse  non  diversus 
deus  Bormanus  infra  N.  4670,  cf.  N.  46S6  not.  —  2)  Buecheler  carm,  epigr.  n.  876. 

4515  dea  Ataecina  Turi|brig.  Proserpina^  |  per  tuam  maiestatem  j 
te  rogo  oro  obsecro,  |  uti  vindices  quot  mihi  |  furti  factum  est;  quisquis  | 
mihi   imudavit   involavit  |  minusve  fecit   [e]a[s  res]   q.  i.  s.  s.:    |   tunicas 

VI ,  [jpajenula  |  lintea  II,  in[dMs]ium  cu]ius m  ignoro  |  ia  . . 

ius  I  vi . . . 

Emeritae  in  Hispania  (II 462  vidit  Huebner). —  1)  Ad  eandem  deam  videntur 
pertinere  etiam  tituli  II  603  (ubi  traditur  dominae  [rjuribri^g-].  Adaegina[e]),  item 
II  71.  461.  II  S.  S298.  S299  (in  quibus  Adaeginae  nomen  non  perscriptum  est). 


4516*  Abelioni '  |  Derro  |  Borroconis  f.  |  v.  s.  1.  m. 
4516^  Abellioni  |  deo  |  Sabinus  |  Barhosis  |  v.  s.  1.  m. 

4516°  AbelHonlni  |  Minicia  |  lusla  |  v.  s.  1.  m. 

In  Aquitania  rep.,  arae  tres,  duae  priores  in  saltu  Pyrenaeo  prope  St.  Beat, 
tertia  loco  dicto  Aulon  (XIII  50.  59.  171  vidit  Hirschfeld).  —  1)  Idem  deus  passim 
in  eadem  regione  colebatur,  cf.  XIII  40.  77.  148.  166.  555.  557.  558. 

Ceterum  de  diis  his  saltus  Pyrenaei  cf.  Hirschfeld  Silzungsber.  der  Berl.  Akad. 
4896  p.  446. 

4517  Ageioni  |  deo  |  Labusius^  |  v.  s.  1.  m. 

Asque  prope  Bagneres-de-Bigorre  (non  procul  a  Lourdes),  provinciae  Aquita- 
niae  (XIII  586  semel  descripta  saec.  XFII).  —  1)  Nomen  fortasse  corruptum. 

4518  Arpenino  |  deo  |  Belex  Bejlexconis  f.  |  v.  s.  1.  m. 
Cardeilhac  in  saltu  Pyrenaeo  rep.,  est  Luchon  (XIII  167  vidit  Hirschfeld). 

4519  Baeserte^  |  deo  |  Harbelex  ]  Harsi  f.  |  v.  s.  1.  m.  (in  lateribus: 
aper  currens,'  amphora). 

4519*  Baiosi  |  deo  |  Ce|niuria  |  v.  s.  1.  m.       ' 

Gourdan  in  Aquitania  rep.  (XIII 83.  86  vidit  Hirschfeld).  —  1)  Partem  oppidi 
appellari  Basert,  atque  esse  ibi  sanctuarium  appellatum  Nr.-Dame  de  Bazert,  a 
deo  illo  nimirum,  perhibetur  (Sacaze). 

4520  Baicori|xo  deo '  |  Vernus  |  Serani  [^j  |  v.  s.  1.  m. 

4520*  Baicorisc[o]  |  deo'  |  Geminus  E|dunnis  f.  |  v.  s.  1.  m. 

Arae  duae,  illa  rep.  prope  Huos,  extat  Tolosae,  haec  Balesta  (canton  de 
Montrijeau)  rep.,  est  Luchon  (XIII  92.  162  utramque  ^ijiit  W^^^^'^^^^^  ^^j).Aliae 
arae  eiusdem  dei  sunt  XIII  124.  525.  vJ-"^ .a\ 


Tituli  Bacri  et  sacerdotum.  —  Numina  Aquitaniae.  201 

4521  deo  I  Basceia|ndosso'  |  Andoxjus  |  v.  s.  1.  na. 

JHelles  prope  St.  Beat  rep.,  est  Tolosae  (XIII  26  vidit  Hirschfeld).  —  1)  Fi- 
detur  legendum  Bascei  Andosso,  cf.  IV.  4356. 

4522  Bocco  I  Harauso|ni  |  M.  Val.  |  Fuscus*  |  v.  s.  1.  m. 
4522^  Bocco  I  Harousoni  |  M.  Valerius  ]  Fuscinus*  |  v,  s.  1.  m. 

In  Aqtntania  rep.  in  agro  Convenarum,  loco  ut  perhibetur  dicto  ''Boucou  (com- 
mune  de  Sauveterre),  arae  duae,  iam  Tolosae  (XIII  78.  79  vidit  Hirschfeld).  — 
1)  Fratresy  vel  pater  filiusque,  videJitur  hos  titulos  dedicasse. 

4523  Borien|no*  deo  |  Monsus  |  Taurini  f.  |  v.  s. 

Prope  Lugdunum  Convenarum  (St.-Bertrand)  rep.  (XIII 301  vidit  Hirschfeld). 
—   1)   Tertia  littera  fortasse  fuit  p. 

4524  Erge  I  deo*  |  Egloge  |  v.  s. 

Rep.  loco  dicto  Hautaget,  deinde  Tarbes  (XIII  182  vidit  Hirschfeld).  — 
1)  Multae  aliae  arulae  eiusdem  dei  in  eadem  regione  repertae,  XIII 181.  184  seq. 

4525  Erditsed.  |  consacran.*  |  (protomae  duae  cum  urceo)  Borodates  |  v. 
s.  1.  m. 

Tolosae,  sed  fortasse  ex  saltu  Pyrenaeo  ablata  (XII  S579  =  XIII  597  bis  vel 
ter  descripta  saec.  XFIjXFII).  —  1)  Consacrani  (cf.  N.  4S50). 

4526  Fano  I  Her.  Aus[cor.  Ritse|he*  sacrum  |  G.  Val.  Vale|rianus. 

In  Aquitania  non  longe  a  Tardets  (Basses-Pyrenees)  in  finibus  ut  videtur 
Tarbellorum  (XIII 409  Hirschfeld  vidit  ectypum).  —  1)  Sic  interpretatur  Mommsen 
vocabula  nullis  punclis  divisa ;  de  Ausds  populo  vicino  (ibi  ubi  hodie  Auch)  monet 
Hirschfeld. 

4527  Diane  et  |  Horolati*  |  et  Garre*  |  deo  An|nous*  |  v.  s.  1.  m. 
In  sallu  Pyrenaeo   sub   radicibus  montis  Gar  in   vico   Chaum   rep.  (XIII  60 

vidit  Hirschfetd).  —  1)  Deorum  haec  nomina  agnosci  in  nominibus  locorum  recen- 
tibus'' Ore^  et  '/e  pic  de  Gar  monuerunt  editores.  —  2)  Idem  nomen  hominis  XIII  31S. 

4528  Ilixoni  I  deo'  I  Fab.  Festa  |  v.  s.  1.  m. 

Luchon  rep.,  est  Parisiis  (XIII  54S  vidit  Hirschfeld).  —  1)  Eidem  numini 
dedicati  sunt  etiam  tituli  XIII  546.  547  eodem  loco  reperti. 

4529  Secundin|us  Secunjdi  llunn[o]^  |  v.  s.  1.  m. 

4529*   Asto  Ilun|no*  deo  [  C.  Fabius  |  Lascivos  |  v.  s.  1.  m. 
Arae  duae,   illa  St.-Beat  rep.,   haec  prope  eundem  locum  vel  certe   in  eadem 
regione  (XIII  37.  51  utramque  vidit  Hirschfeld).  —  1)  Cf.  N.  4S56. 

4530  Lahe^  {  deae  |  consajcrani.* 

4530*  Lahe*  |  pro  salutae  (sic)  \  dominorum  |  M.  lulius  |  Geminus  j 
V.  s.  1.  m. 

Marignac-las-Peyres   rep.,    est    Tolosae    (XIII  147.   144    vidit   Hirschfeld).  — 

1)  Eidem  numini  etiam  alii  tituli  in  hac  regione  positi  sunt  (XIII  142  seq.).  — 

2)  Cf  N.  4S2S. 


202  Caput  XI. 

4531  Fago  I  deo'  |  Bonxus  |  Taurini  f. 

Prope  Lugdunum  Convenarum  (Sl.  Bertrand-de-Comminges)  rep.  (XIII 225  vidit 
Hirschfeld).   —    1)  Alii  tituli  eiusdem  dei  sunt  XIII  5S.  224.  225. 

4532  Sexs|arbori  |  deo  |  T.  Fompeiu[s]  |  Campanus. 

4532*  ex  voto  |  Sexsarbori  |  deo  |  L.  Domit.  |  Censorinus  1  v.  s.  1.  m. 
4532^  Sex  I  Arboribus  |  Q.  Fufius  |  Germanus  |  v.  s. 

In  Aquitania  rep.  in  agro  Convenarum,  in  regione  ut  videtur  oppidi  St.- 
Gaudens  (XIII  17S.  152.  129  vidit  Hirschfeld). 

4533  Leherenno  |  deo  |  Mandatus  |  Masueti  f.  |  v.  s.  1.  m. 

4533*  Marti  | '  |  Leherenni  |  Ingenus  |  Siricconis  f.  |  v.  s.  l.  m. 

4533^  Leherenno  |  Marti  ]  Titullus  Ajmoeni  fil.  |  v.  s.  L  m. 

Ardiege  in  Aquitania  rep.  arae  marmoreae,  cum  aliis  non  paucis  eidem  deo 
dicatis,  iam  Tolosae  (XIII  98.  H1.  115  vidit  Hirschfeld).  —  1)  Versus  videtur 
antiquitus  erasus  (Hirschf). 

4534  ex  voto  I  Marti  Leljhunno'  ob  |  sanitatem  |  suam  et  suoru.  | 
Tib.  Claudius  \  Faustinus  [  v,  s.  1.  m. 

Aire  in  Aquitania  (ad  Aturum  sive  Adour  fl.)  rep.  (XIII 425  Hirschfeld  vidit 
ectypum).  —  1)  Eidem  deo  etiam  alii  tituli  eodem  loco  positi  sunt,  XIII  422  cet. 

4535  Hercuii  |  Toleandosso*  |  invicto  |  Primigenius  |  Sembi  fil.  |  v. 
s.  L  m. 

St.-Elix  in  Aquitania  rep.,  est  Tolosae  (XIII  454  vidit  Hirschfeld).  —  1)  Se 
cunda  pars  vocabuli  videtur  redire  N.  4S2i ;  cf.  etiam  JN.4S56. 

4536  Cn.  Pompeius  |  Cn.  l.  Hyla  [  HercuU  |  Hunno*  Andose^  |  v.  s. 
L  m.  (In  parte  aversa)  deus  |  Herculis  C.«c;  |  invictus,  I  signum  I  argenleum  I 
p.  p.'  Xn  de  SUa  |  pecunia  fe|cit.  (In  latere  dextro:  clava  cum  pelle  leonina;  in 
latere  sin.  scyphus,  ex  quo  folia  populea  emergunt.) 

Ndrbone  olim  dicitur  extitisse,  dudum  est  Tolosae  (XII  4516  vidit  Hirsch- 
feld).  —  1)  Cf  N.  4S29.  —  2)  Cf  N.  4321.  4S5S.—  3)  Pendens  pondo?  (Momms.). 


4537    '  [et  Mfljrti  Segomoni  sacrum  |  [ex  sti^pe^]  annua  |  \Q. 

Adginnius^  Ur]hici  fii.  Martinus  |  [Sequanus^  sacjerdos  Romae  et  Aug.  | 
[creatus(!)  M.  iVer]atio  Pansa  cos.^  [flamen,  Ilvir  in  c]ivitate  Sequano- 
rum,  I  [cui  tres  provincia]e  Galliae  honores  j  [omnes(!)  impensis]  suis  de- 
creverunt. 

Lugduni  (XIII  167S  saepius  descripta  saec.  XFI).  —  1)  Initio  \.  o.  m.  vel 
|jNuin.  Aug.  fuisse  censet  Hirschfeld.  —  2)  Supplementum  petitum  ex  XIII  1669.  — 
l3)  Haec  suppleta  ex  alio  titulo  (XIII  1&74)  quem  idem  Q.  Adginnius  Martinus  po- 
suit  lovi  optimo  maximo  (cf.  infra  inter  titulos  municipales  Galliae).  —  4)  Consul 
suffectus  videtur  fuisse  sub  Vespasiano,  cf.  Prosopogr.  imp.  Rom. 

4538  n.^  Aug.,  I  deo  Mar|ti  Segom|oni  Dunjati'  Cass|ia  Satur|nina  ex 
yoto,  I  V.  s.  L  m. 

Culoz  ad  Rhodanum  superiorem  rep.  (XIII  2S52  vidit  Hirschfeld).  —  1)  Nu- 


Tituli  sacri  et  sacerdotum.  —  Numina  Galliae.  203 

minibus  Attgustorum  (cf.   infra  N.  4S43.  4714.  4850^;   Momtnsen   Herm.  49  p.  232 
not.  S).  —  2)  Idem  dei  nomen  infra  N.  4S47. 

4539  Gallio  1/  I  Maturci  (in  latere)  Y.  s.  1.  m.  deo  |  Segomoni  donavi. 

Jn  asini  sive  muli  ahenei  basi,  rep.  prope  Nuits  in  agro  Haeduorum  (XUI  2846 
ex  imagine  edita  Rev.  arch.  n.  s.  54,  1877  tab.  XIX  aliisque).  —  1)  Libertus. 

Eidem  deo  praelerea  dicati  sunt  tituli  rep.  in  Sequanis  XIII 5540  et  in  Alpi- 
bus  maritimis  supra  Nicaeam  F  7868. 

4540  Marti  |  Toutati»  |  Ti.  Claudius  Primus  |  Attii  liber.  |  v.  s.  1.  m. 

4541  d.  Marti  Alatori  |  Dum.  Censorinus  |  Gemelli  fil.  |  v.  s.  1.  m. 

In  Britannia  loco  dicto  Rooky  IVood  rep.,  lameltae  argenteae  inauratae, 
Martis  imaginibus  omatae,  nunc  in  museo  Britannico  (FIl  84.  8S  vidit  Huebner).  — 
1)  Ab  hoc  Marte  Toutate  vix  diversus  Teutates  deus  Gallorum  memoratus  a  Lucano 
1,443  el  a  Lactant.  1,  31.    Cf  praeterea  infra  N.  4S66.  4691. 

4542  Marti  |  Albiorigi*  |  Sex.  Cornelius  |  Sacratus  |  v.  s.  1.  m. 
Sablet  prope   Fasionem  rep.,   est  Avennione  (XII  1500  vidit  Hirschfeld).  — 

1)  Cf  XII  1060:  Albiorice  |  v.  s.  1.  m. 

4543  deo  I  Marti  |  Belatucadjro  et  numijnib.  Augg.  |  lulius  Aujgu- 
stalis  I  actor  lul.  Lu|pi  praef. 

Plumptonwall  rep.,  iam  Londinii  (VII  518  vidit  Huebner). 

4544  deo  I  BeIatu|cadro  a  |  muro  |  sivitus  |  tincs .  .*  |  ex  cune|um  . .  isj 
|rum.' 

Brougham  ( IFestmoreland)  rep.  (Bruce  lapidar.  septentrional.  p.  412  n.  Sffl , 
inde  Eph.  ep.  5,  85).  —  1)  Ita  cernitur  in  imagine  monumenti  quam  edidit  Bruce 
l,  c,  qui  ipse  in  lapide  post  Belatucadri  nomen  nil  nisi  a  |  . .  amio  |  siut  . . .  |  tinus 
agnovit.  Inest  in  his  sine  dubio  nomen  dedicantis  (ad  deum  has  reliquias  refert 
Huebner  fVestd.  Zeitschr.  5,  1884  p.  124  et  apud  Schererum  Sitzungsber.  der  Berl. 
Akad.  1884  p.  575,  cogitans  de  Thingso  infra  N.  4760).  —  2)  [Fr]is[eor«m  Germa- 
no]rum  explet  Huebner  I.  c. 

4545  deo  I  Blatucairo  |  Audagus  |  v.  s.  p.  s.  s. 

Brougham  Castle  (JVestmoreland),  nunc  Newcastle  (VII 295  cf.  Eph.  ep.  7, 955 
viderunt Huebner  et Haverfield).  —  De  aliis  inscriptionibus  huius  deivideEph.ep.7,lOS5. 

4546  Marti  |  Beladoni'  |  T.  Fl.  lustus  |  ex  iussu. 

Prope  Aquas  Sextias  rep.  (XII  505,'  nuper  Avennione  vidit  Esperandieu). — 
1)  Sic  legit  Esp.  (antea  editum  erat  Beladonni). 

4547  Aug.  sacr.  |  Marti  BoIu|inno*  et  Duna[f.]''  |  C.  Domit.  Viri|Iis  de- 
curio  pro  |  salut.  sua  et  lul.  |  Thalli  Virilli|ani  fili  et  Avi[tillae  Aviti  fil.  ) 
uxoris,  v.  s.  1.  m. 

Bouhy  rep.,  est  Nevers  (XIII  2899  vidit  Hirschfeld).  —  1)  Idem  deus,  a  quo 
Bouhy  loci  nomen  ductum  esse  putant,  est  XIII  2900.  —  2)  Cf.  N.  4538. 

4548  Aug.  Marti  Brito|vio  . . .  Salvius  |  Secundini  fil.  |  ex  voto. 
Nemausi  (XII  5082  p.  854  Hirschfeld  vidit  partem). 

4549  Mdrti  |  Budenic[o]  |  Gr^tus  \  Severi  |  filius. 

Prope  vicum  ColUas,  non  longe  a  Nemauso  (XII  2975  vidit  Allmer). 


204  Caput  XI. 

4550  . . .  Marti  |  Camulo  |  L.  Lellius  |  Serius  |  v.  s.  1.  m. 

Arlon,  ubi  fuit  Orolaunum  vicus  ut  videtur  Remorum  (Schuermnns  Bull.  de$ 
commissions  roy.  d'art  et  d'archeol.  Brux.  4876  p.  liS).  Alios  titulos  Marti  Camulo 
dicatos  habes  FIl  1105  cf.  Eph.  7, 1095  et  supra  JS.  ^53  (deum  Camulum  Firoman- 
duum  non  recte  nonnulli  invenire  sibi  visi  sunt  in  fragmento  XIII  146S),  Camulo 
una  cum  aliis  diis  dicatum  iitulum  infra  iV.  4655.  Falsi  sunt  tituli  VI  S,  5557* 
(=  Orell.  1978).  1X456*.  XI F 428*. 

4551  Marti  |  Carro  |  Cicino  |  L.  Pomp.  My|rismus  |  v.  s.  1.  m. 

Prope  Reios  Galliae  Narbonensis  rep.  (XII  5S6  ad  ectypum  photographicum 
descripsit  de  Lauriere  architectus) . 

4552  Marti  Caturigi*  |  L.  Camill.  Aetolus  |  templum  a  novo  |  in- 
[sfjituit. 

Prope  Eburodunum  (Yverdun)  rep.  (XIII S046  vidit  Schmidt).  —  1)  Alios  eius- 
dem  numinis  titulos  ex  eadem  regione  habes  XIII  S05S.  S0S4  =  Inscr.  Helv.  70. 

4553  L  0.  m.  |  et  Marti  Calturigi  Gen|io  loci,  C.  |  lul.  Quietus  b. 
COS.^  I  V.  S.  1.  L  m.  (in  latere  cantharus  et  patera;  in  altero  latere  culter  et 
securis). 

Prope  Boeckingen  (ibi  ubi  N.  2615)  rep.,  est  Stut/gart  (XIII  6474  =  Bram- 
bach  1S88  vidit  Zangemeister).  —  1)  Beneftciarius  consularis. 

4554  [i]n  h.  d.  d.  |  deo  Marti  |  CicoUui  |  Pudens  |  Pudentiani'  |  fiL 

Dijon  i-ep.  (XIII S479  vidit  Hirschfeld;  Mowat  revue  arch.  14,  1889  p.  571). — 
1)  Fortasse  idem  Pudentianus  qui  anno  249  pomit  titulum  XIII S475. 


4555  Aug.  sac.  I  deo  Marti  Ci|colIui  et  Litavi,  |  P.  Attius  Paterclu[s]  | 
V    s.  1.  m. 

Aignay-le-Duc  (Creuly  revue  arch.  S,  1862  p.  116,  Mowat  revue  arch.  14,  1889 
p.  572,  Lejay  inscr.  de  la  Cote  d'Or  p.  15). 

4556  Paterio'  |  cornice  Mar.  |  Cnabetio^  vot.  r.'  L  L  m. 

Oslerburken  ad  limitem  Germaniae  rep.,  tabella  aenea  (Schumaeher  Kastell 
Osterburken  [obergerm.-raet.  Limes  fasc.2]  p.  51).  —  1)  Quod  post  Paterio  cemitur 
in  aere,  non  est  littera,  est  fortasse  interpunctionis  signum.  —  2)  Alius  titulus 
musdem.  dei  est  XIII  64SS  ==  Brambach  1S98.  —  3)  Voium  rettulit. 

4557  deo  Mart[j]  |  Condati*  V  .  .|robnus''  p[ro]  |  se  et  suis  v.  s.  L  m. 

Prope  rivum  Chesier  Burn  rep.,  est  Newcastle  (Eph.  7,  984  vidit  Haverfield). 
—  1 )  Eidem.  deo  dicaius  est  titulus  VII  420.  —  2)  Nomen  dedicaniis  incertum  est. 

4558  deo  Marti  |  Corotiaco  |  Simplicia  |  pro  se  v.  p.  1.  m.  (in  parte 
postica)  Glaucus  fecit. 

In  basi  imaginis  aenei  hominis  iacentis,  rep.  ad  Martlesham  in  comitatu 
Suffolk,  deinde  in  museo  Britannico  (VII 93^  cf.  p.  306  vidit  Huebner  qui  delineavit 
ex.  scr.  epigr.  n.  90S). 

4559  Flavia  Cuba  |  Firmani  filia  j  Cososo  deo  Marti  suo'  |  hoc  sig- 
num  donavit  I  Augusto. 

Levroux  in  finibus  Biturigum  rep.,  basis  aenea  (XIII 15S5  aliquoties  descripta 
circa  a,  1600).   —    1)  Marti  suo  in  provincia  Narbunensi  non  raro  titulos  dedica- 


Titoli  sacri  et  sacerdotum.  —  Numina  Galliae  et  Germaniae.  205 

verunt  (XII  2986.  422i,  item  ut  videtur  4221.  S577);  cf.  Hirschfeld  Beitrage  zur 
Gesch.  der  Narb.  Provinz  (Westd.  Zeitschr.  8,  4889)  p.  19  (137),  qui  confert  Florum 
4,  80.    Fide  etiam  infra  N.  458S. 

4560  Marti  Gia|rino  |  v.  s.  |  Sex.  lul.  Firminus. 

In  Gallia  Narbonensi  loco  dicto  St.  Zacharie  rep.,  deinde  MassiUae  (XII SS2 
mdit  Hirschfeld). 

4561  Marti  |  Halamard.*  |  sacrum  |  T.  Domit.  Vindex  |  9  leg.  XX 
V.  V.'  I  V.  s.  1.  m. 

Prope  Roermond  loco  dicto  Horn  (non  longe  a  Mosa),  deinde  Roermond 
(Brambach  2028  cui  descripsit  lanssen).  —  1)  De  littera  fi  cf.  supra  N.2626  not.1 ; 
de  vocabulo  egit  Griebenberger  Zeitschrift  f.  deutsches  Alterthum  53, 1891  p.  589.  — 
2)  Centurio  legionis  vicesimae  Faleriae  victricis. 

4562  in  h.  d.  d.'  deo  Marti  Intajrabo''  Viialius  Victorinus  j  et  ]No- 
vellinius  Mallus  falnum  e[/]  simu[Z]acrum  a  fundam|[enf]is  ex  voto  r[e- 
s]tituerunt. 

Lowenbriicken  prope  Trier  rep.  a.  1896  (Lehner  Korrcspondenzbl.  d.  Wesld. 
Zeitschr.  1896  p.  122).  —  1)  In  honorem  domus  divinae.  —  2)  Sic  potius  quam 
Intai|rabo. 

4563  deo  Intarabo  |  ex  imperio  (J.  |  Soiimarius  |  Bilus  aedem  |  cum 
suis  orna|mentis  consajcravit  1.  m. 

Niersbach  in  agro  Treverorum  rep.  (Brambach  8SS  semel  descripta  saee.  XVII). 

4564  deo  Entarabo*  et  Genio  |  7*  Ollodag.  porticum  quam  |  Velug- 
nius^  Ingenuus  promijserat  post  obitum  eius  |  Sollavius  Victor  fil.  adopti- 
vos  I  fecit. 

Foy  prope  Bastogne,  in  agro  olim  Treverorum  (nunc  Belg.  prov.  Luxemburg)  rep. 
a.  1892,  nunc  Bruxellis,  litteris  saeculi  p.  Chr.  I  (ff^altzing  Bull.  de  VAcad.  roy.  de 
Belgique  24,  1892  p.  579,  Korrespondenzbl.  d.  Westd.  ZeiUchr.  1892  p.  105.  254).  — 
1)  Litterae  t,  contignatae  cum  ea  quae  praecedit  particulam  in  lapide  se  invenisse 
(vel  certe  locum  esse  litleris  n  et  i  contignalis)  ait  fValtzing  Bull.  l.  c.  p.  587,  Westd. 
Korrespondenzbl.  1899  p.  154;  Enarabo  tantum  in  lapide  esse  adfirmat  Schuermans 
IVestd.  Zeitschr.  1896  p.  596.  —  2)  Centuriae  (sed  nescio  cuius  generis  centuria 
significetur).  —  3)  Simile  nomen  N.  4S75. 

4565  Marti  Aug.  |  Lacavo  sacrum  |  Adgentii  ex  aere  |  colldto. 

Nemausi  (XII  5084  vidit  Hirschfeld). 

4566  Marti  |  Latobio  |  Harmogio*  |  Toutati'  |  Sinati  |  Mogj. . .  enio' 
C.  Val.  I  [F]alerinus  |  ex  voto. 

Seckau  in  Norico  (III  S520  cf.  III  S.  11721  viderunt  IVilmanns  et  Hirsch- 
feld).  —  1)  Sic  hic  et  N.  4S68;  cf  N.  4S74.  —  2)  Cf  N.  4S40.  —  3)  Cf  N.  4S77. 

4567  Latobio  |  Aug.  sac.  |  pro  salute  |  Nam.  Sabinae  |  et  luiiae  Bas- 
slllae  I  Vindonia  Vera  mat.  |  v.  s.  1.  m. 

In  Carinthia,  in  valle  Lavanl,  loco  dicto  St.  Paul,  provineiae  Noriei  (III S098 
cf.  p.  182S  descripserunt  Eckhel  aliique). 


206  Caput  XI. 

4568  Harmogio*  |  [i]ug.  sac.  |  C.  Marius  |  Serotinus  |  ex  iussu. 

Poetovione  (Pettau)  (III  4014  vidit  Mommsen).  —  \)  Cf.  N.  4S66. 

4569  T. 

2(afiaTog  ev  Y.aixdxoig  \  ixoyeQolg  xpvxijg  re  tiovolglv  \ 
[CJorporis  adque  animi  dir6s  |  sufferre  labores  | 

2. 
\axq\t,  tavrjXeyiog  d^avd\zov  Tvxi^og  Tcoxe  xdjuvoiVf  J 
dum  nequeo  mortis  pro|pe  limina  saepe  vagando,  | 

3. 
ev^dfievog  ^ijvq)^  7tQoq)v[y]elv'  x^^^^^  dX[y]ea'  vovacov  \ 
serv^tus  Tychicus  divino  |  Martis  amore  | 

4. 
^Aq7]i  KQareQfp  dcoQov  \  xode  -d-^xe  oawd-eig. 
hoc  munus  parvom  pr[o]  |  magna  dedico  cura. 
Pommern  prope  Confluentes  (Coblenz)  rep.,  abacus  capituli  columnae;  titulus 
scriptus  litteris  optimis  per  quattuor  abaci  latera   dispositus  est   (Inscr.  Gr.  Ital. 
n.  2362  descr.  Zangemeister,  imaginem  dedit  H^^eisbrodt  Ann.  Rhenan.  77  tab.  IV  cf. 
p.  48).  —  1)  Martem  Lenum  (N.  4S70)  agnovit  Kaibel  IVest.  Korrespondenzbl.  8, 1889 
p.227.  —  2)  nP04>Y|T6IN,    3)  AATEA  lapis. 

4570  [in  h.  d.]  d.  Leno  Mar[f]i*  Arte| . . .  co*  M.  ledussius  Mag[nMS? 
et]  Iu[/]ia  lut . .  a  . . . .  |  [coniux  m]ssu  i^[osuerunt]. 

Prope  Bitburg  rep.  ad  vicum  Fliessem  (Brambach  n.  840  ;  Hettner  westd.  Korre- 
spondenzbl.  7,  1888  p.  147).  —  i)  De  aliis  inscriptionibus  eiusdem  dei  egit  Hettner 
l.  c.  —  2)  Alterum  cognomen  Martis  putat  Hettner. 

4571  deo  Marti  |  Leucimalaco  |  M.  Fuscius  Sec|undus  decur.  |  Qui- 
rina*  |  v.  s.  1.  l.  m. 

4571*  [Ie]ucimal[flco]*  |  . .  ufilliu[s]  |  Augustus  |  votum  sol.  |  plostra- 
libu[s]^  I  dedicavit. 

Demonte  ad  fluvium  Sturam  in  Alpibus  maritimis  (V  7862^.  7862  Mommsen 
vidit  ectypa).  —  1)  Tribus  loco  insolito  posita.  —  2)  Initio  num  perierit  aliquid 
(Martis  vocabulum),  non  videtur  constare.  —  3)  Plostralia  feriae  nescio  quae  mu- 
lionum  (Momms.). 

4572  Marti  Leucetio  |  T.  Taticius  Censorinus  |  v.  s.  1.  l.  m. 

4:^1%^  Curtilia  Prepusa  |  Marti  Loucetio  |  v.  s.  1.  1.  m. 

Marienborn  prope  Mogontiacum  rep.,  nunc  in  museo  Wiesbadensi,  tabellae  aeneae 
(Brambach  930.  929;    Huebner  ex.  scr.  epigr.  n.  957.  936). 

4573  [m  honorem] '  |  domu[s]  divinae  |  Marti  Loucetio  |  sacrum  |  Aman- 
dus  (  Velugni*  f.  Devas^ 

fForms  rep.  a.  1888  (XIII  6221  =  Zangemeister  Korresp.-Bl.  1888  p.  11S).  — 
1)  Principium  inscriptionis  perscripttnn  fuisse  videtur  in  alio  lapide,  cum  hic  in- 
teger  sit.  —  2)  Idem  nomen  in  figlinis  quibusdam  Coloniensibus,  cf.  etiam  supra 
N.  4S65.  —  8)  Hominem  oriendum  ex  Deva  Britannicae  intellegit  Zangemeister. 

Loucetium  Martem  habes  etiam  XIII 3087,  eundem  cum  Nemetona  infra  N.  4S86\ 
eundem  cum  Fictoria  N.  4S86^. 


Tituli  sacri  et  sacerdotum.  —  Numina  Galliae  et  Qermaniae.  207 

4574  Marti  Ma[r];mogio'  Aug.  s[i(/]|num  cum  si  .  .  .  .  |  lun.  Philo- 
cra[fes]  |  cum  lul.  C .  .  isii . . .  |  coma  . . .  cir  . . .  |  v.  [s.  /.  «i.] 

Suciae  rep.  (III  S.  10844  vidit  Domaszewski).  —  1)  Sic  lapis  hic  et  is  qui 
sequitur;   aliter  supra  N.  4566.  4568. 

4575  Marmogio  |  sacr.  M.  V.  |  Rutilius  |  v.  s.  1.  m. 

Olim  loco  Austriae  dicto  Perwart,  provinciae  Norici,  iam  Findobonae  (III  S67i. 
III  S.  11845  viderunt  Mommsen  et  Hirschfeld). 

4576  deo  Marti  Medocio'  Camp|esium  et  Victorie  Alexan|dri  Pii 
Felicis  Augusti  nos[f.],  |  donum  Lossio  Veda''  de  suo  |  posuit,  nepos  Vepo- 
geni  Caledo. 

Camaloduni  (Colchester)  rep.  a.  1891,  tabella  aenea  (Haverfield  archaeological 
joumal  49,  1892  p.  188.  216).  —  1)  Sic  legit  Haverfield,  in  aere  esse  videtur 
MEDOQO.  —  2)  Nomen  peregrinum. 

4577  Num.  Aug.  I  et  Marti  |  Mogetio*  |  Gracchus  |  Ategnutis  fil.  |  v. 

S.   1.  m.   (in  laleribus  anaglypha  a  dedicatione  frontis  aliena,  Amorem  exhibentia ; 
in  postica  corona  quernea  laureis  et  vittis  ornata). 

Avarici  Biturigum  (Bourges)  rep.  a.  1884  (XIII  1193  vidit  Hirschfeld;  imago 
est  Bull.  du  Comite  des  travaux  hist.  1885  tab.  XFI  ad  p.  467).  —  1)  De  similibus 
nominibus  vel  cognominibus  deorum  cf.  ad  N.  4706. 

■  4578    Aug.  I  Marti  MuUon.»  |  Tauricus  Tauri  f.  |  v.  s.  1.  m. 

Craon  (inter  Angers  et  Rennes)  (XIII  5096  Mowat  vidit  ectypum).  —  1)  Sic 
potius  quam  Mulion.,  Mowat  collato  ectypo. 

Alias  duas  inscriptiones  Marti  Mulloni  dedicatas  (XIII  5148.  5149),  repertas 
in  oppido  Rennes,  tertiamque  n?ia  repertam  Martis  Vicinni  (XIII  5150),  dabimus 
infra  inter  titulos  municipales  Galliae.  Praeterea  ad  eiusdem  numinis  cultum 
videntur  pertinuisse  tituli  Nantes  reperti  XIII  5101.  5102. 

4579  deo  Marti  Ocelo  et  |  numini  imp.  Alexandri'  Aug.  |  et  Iulia[e]* 
Mamaeae  Aug.], dom 

Carlisle  rep.  (Haverfield  Korrespondenzbl.  der  Westd.  Zeitschr.  1894  p.  50).  — 
1)  Alexandri,   Iulia[e]  vocabula  erasa,  sed  legi  potuerunt. 

4580  Vigilia  Melia  |  Massae*  filia  |  Marti  Olloudio  |  v.  s.  1.  m. 
Prope  Antipolim  (Antibes)  rep.  (XI1 166  bis  ut  videtur  descripta  saec.  XFII). 

—  1)  Cf  infra  N.  4614  not.  2. 

4581  Marti  |  Rigisamo*  |  Ti.  lul,  Eunus  |  ex  vissu  (sic). 

Avarici  Biturigum  (Bourges)  rep.  a.  1885  (XIII  1190  vidit  Hirschfeld),  — 
1)  Deus  Mars  Rigisamus  reperitur  etiam  FII  61. 

4582  deo  Mar.  |  Rigae'  |  Scirusor*  1  sac.  v.  s.  1.  m. 

Malton  in  Britannia  rep.  (FII  265^  Huebner  vidit  ectypum).  —  1)  Sic  po- 
tius  quam  Marrigae.  —  2)  Nomen  hominis  mirum. 

4582*  deo  Marti  [  Aug.  Rudian|o';  curator|es  curaverjunt. 

St.-Etienne  prope  Deam  (Die)  Focontiorum  (XII  1566  Hirschfeld  vidit  ecty- 
pum).  —  1)  Idem  deus  est  etiam  XII  341  (cf  add.).  581.  582.  2204. 


208  Caput  XI. 

4583  Marti  Randosati  Bassinus  Bassuli  f.  v.  s.  1.  m. 

Prope  Courpiere  in  agro  Arvernorum  rep.,  vas  argenteum  (XIII  iSI6  imagi- 
nem  ed.  Plicque  bull.  des  antiq.  de  France  i884  p.  240). 
Martem  Thingsum  habes  infra  N.  4760. 

4584  nu.  Agg.S  deo  Marti  Vorocio'  Gaiolus  Gai  f.  |  v.  s.  1.  m. 

In  anulo  magno  aheneo  (qui  suspendi  debebat  sub  statua  dei),  Fichy  rep., 
est  in  museo  Sangermanensi  (XIII  4497  vidit  Hirschfeld).  —  1)  Numinibus  Augusto- 
rum.  Pro  G  in  hoc  titulo  ubique  scriptum  est  6.  —  2)  Locus  Foroglo  (sed  scri- 
bendum  f^orocio)  indicatur  in  tabula  Peutingerana  prope  Aquas  calidas  Fichy;  idem 
hodie  dicitur  Vouroux  (Villef.). 

4585  L.  Coelius  Rufus,  |  lulia  Severa  uxor,  |  L.  Coelius  Mangius  f.*,  | 
Divannoni,  |  Dinomogetimaro  |  Martib.^  |  v.  s.  1.  m. 

la  oppido  Galliae  Narbonensis  St.-Pons  de  Thomieres  (XII  4218  Renier  vidit 
ectypum).  —  1)  Filius,  scilicet  eorum  qui  praecedunt.  —  2)  Genios  intellegit  Hirsch- 
feld  (cf.  supra  N.  4SS9  not.  i);  possis  etiam  conicere  Divannonem  et  Dinomogeti- 
marum  appellari  Martes. 

4586  Marti  et  Nemeto|nae  |  Silvini  lustus  |  et  Dubitatus  |  v.  s. 
1.  1.  p. 

Altrip  rep.,  est  Manhemii  (XIII  6151  vidit  Zangemeister).  Deam  peculiarem 
Nemetum,  in  quorum  finibus  hie  t.  repertus  est,  Nemetonam  fuisse  censet  Zange- 
meister.  Cum  in  his  titulis  Nemetona  Marti  societur,  sola  est  rupra  N.  1010  in 
titulo  quem  dedicavit  homo  nobilis  Romanus  aetatis  Flavianae. 

4586*  Peregrinus  |  Secundi  fil.  |  civis  Trever  |  Loucetio  ]  Marti  et  | 
Nemetona  (sic)  \  v.  s.  1.  m. 

Aquis  Sulis  (Bath)  Britanniae  (VII  56  vidit  Huebner). 

4586^  [i.]  h.  d.  d.  I  Marti  L|[eM]cet.  et  Vi[c|f]oriae  M . .  |  [S]everinus 

[p]|ro  suis  fil[t]|s  Sperato  e[t]  |  Pupo  c'iv[ib.  \  r]reveris  . .  | 

Grosskrotzenburg  ad  Moenum  rep.  a.  1895  (Limesblatt  n.  S  f1895J  p.  155). 

4587  deo  Mecurio  (sic)  Adsmerio  L  Venixxam.'  v.  s.  1.  m. 

In  vasis  ahenei,  reperti  Poitiers,  margine  (XIII  1123  vidit  Hirschfeld).  — 
1)  Idem  nomen  XIII  15S7,  similia  III  5797.  5820.  582S. 

4588  d.  Atesmeri-  Heusta 

0  V.  s.  L  m. 

Meaux  rep.,  bases  duae  gemellae  signorum  aeneorum  quorum  pedes  vel  vestigia 
tantum  restant  (XIII  5025  delineavit  Longperier  Comptes  rendus  de  V Academie  des 
inscr.  et  belles  lettres  1868  p.  452).  Inscriptiones  coniungendxis  esse,  legendumque 
d.  Atesmerio  Heusta  v.  s.  1.  m.  putat  Longp^rier. 

4589  Genio  Mercur[n]  |  Alauni  lul.  Ac...)nius  Augustinus  |  ex  v. 
s.  L  L  m. 

Manhemii  (Brambach  n.  1717  p.  XXXI;  Haug  Denksieine  des  Antiquariums 
in  Mannheim  n.  88).  —  Alaunio  videtur  esse  dedicatus  t.  repertus  in  Gallia  Nar- 
bonensi,  prope  Alaunium  stationem  viae  Taurinis  Arelate  ducentis,  XII  1S17  (cf. 
Hirschfeld  l.  c). 


Titali  sacri  et  sacerdotum.  —  Numina  Galliae  et  Germaniae.  209 

4590  Mercurio  |  Arverno '  |  M.  lulius  |  Audax  |  pro  se  et  |  suis  1.  m. 

(in  unoquoque  latere:  arbor). 

Inter  Novaesium  (Neuss)  et  Krefeld  rep.,  prope  praedium  Gripswald,  non  longe 
a  Rheno  et  Gelduba,  est  in  museo  Bonnensi  (Brambach  n.  256  vidit).  —  1)  Alia  ara 
eiusdem  dei  una  inventa  est  (Brambach  2S7),  cf.  praeterea  Brambach2029.  Mercurius 
Arvemus  is  est  cuius  praecipua  sedes  apud  Arvemos  fuit,  cf.  infra  N.  4600. 

4591  Adverno  (sic)  |  L.  Valerius  |  Atticus  |  [»]mp.  i[p]s.* 

Coloniae  Agrippinae  (Klein  Ami.  Rhenan.  90,  1891  p.  199).  —  1)  Sic  litteras 
evanidas  supplevit  editor. 

4592  Mercurio  |  Arvernorigi  *  |  Cossiiius  d|onavi  es  visu  |  ietus  libes 
merito. 

Millenberg(XIII  6605=  Brambach  1741  vidit  Zangemeister).  —  1)  Cf  Hirschfeld 
C.  I.  L.  XIIl  p.  m^. 

4593  (eques,  quem  bestiae  duae  invadunt)  deo  Mercurio  Ranelonnessi* 
G.  Propert.  Secundus  V.  S.  1.  m.   (In  parte  aversa  disci)  p.  III  '.'.  * 

Berthouville  in  Normandia  rep. ,  discus  argenteus,  iam  Parisiis  (XIII 5183,  25 
vidit  Hirschfeld).  Una  reperta  sunt  multa  alia  vasa  argentea  eidem  deo  dicata 
(XIII 5185, 1  seq.).  —  1)  Kanetonnum  olim  dictum  fuisse  locum  quo  titulus  rep.  est 
recte  fortasse  coniecit  Lenormant.  —  2)  Pondo  libras  tres  trientem  (sextantem 
significari  putant,  scilicet  '.'.  posito  pro  —,  propter  verum  pondus  disci). 

4594  Mercuri  |  Cliannini  | ' 

Rohr  prope  Blankenheim  (Freudenberg  Ann.  Rhenan.  S5,  1875  p.  175;  Wiede- 
mann  ib.  92, 1892  p.  272).  —  1)  Vesligia  incertarum  litterarum.  De  Mereurio  Chan- 
ninefatium  cogitavit  primus  editor ,  cf.  Scherer  Sitzungsber.  der  Berl.  Akad.  1884 
p.  577  not.  1  (aliter  Much  Zeitschr.  fiir  deutsches  Alterth.  53,  1891  p.  208). 

4595  Mercurio  |  Cinibrio  |  (reiiqua,  partim  detrita  partim  ut  videtur  erasa 
legi  non  potuerunt). 

E  monte  Heiligenberg  (prope  Heidelberg)  translata  Handschuchsheim,  iam  Hei- 
delberg  (XIII  6402  vidit  Znngemeister). 

4596  in  [A.]  d.  d.  deo  |  Mercurio  |  C[im]briano'  |  aed.''  cum  si|gillo 
et  aram  posuit  |  Marcellin|ius  Marcianu|s  cor.'  coh.  IV  Aq.  |  v.  s.  1.  1. 
mer.,  Fau|stino  et  Ru|fino  cos.^ 

Mogontiaci  (XIII  6742,  Brambach  1284  semel  descripta  saec.  XFIl).  —  1)  C  .ma- 
briano  vel  mambriano  traditur.  Mercurio  Cimbriano  dedicati  sunt  etiam  tituli  Mil- 
tenberg  rep.  XIII 6604.  6603.  Hunc  quoque  titulum  in  regione  Miltenbergensi  reper- 
tum  esse  coniecit  Zangemeister  (XIII  l.  c.)  —  2)  Aediculam.  —  3)  Cornicularius.  — 
4)  Traditur  coss.  (a.  210). 

4597  deo  I  Mercurio  |  Cimiacino  |  aram  turariam  |  M.  Paternius  |  Vi- 
talis,  qui  |  aedem  fecit  et  |  signum  posuit,  |  v.  s.  1.  1.  m.  |  Dedicat.  III  kal. 
Octobr.  I  Gentiano  et  Basso  cos.* 

Ludenhausen  prope  Epfach  (Abudiacum)  Raetiae  rep.,  deinde  Augustae  Ftn- 
delicorum  (III  3775  vidit  Mommsen).  —  1)  A.  211. 

4598  deo  Mercurio  Cisso|nio  Dubilalia  Castula  |  uatione  Syria  tem- 
plum  I  et  porlicus  vetustate  |  conlabsum  denuo  de  suo  |  restituit. 

Fesontione  rep.  (XIII  3575  aliquoties  descripta  saec.  XFH).    Alii  Mercurio 
Dessau,  Inscriptiones  Latinae  II.  14 


210  Caput  XI. 

Cissonio  dicati  tituli  sunt  XIII  6083.   Bi-ambach  400  (=  Diintzer  JlterthUmer  det 
Museum  Wallraf-Richartz  p.  26  n.  10).   H6I. 

4599  (ieo  Mer.  Clavariati. 

Les  Granges,  non  procul  a  Troyes ,  rep.,  patera  argentea  (XIII  5020  vidit 
Froehner).     In  parte  antica  paterae  caelatus  est  Mercurius  in  aedicula  stans. 

4600  num.  Aug.  |  et  deo  Mercurif«ic;  |  Dumiati^  |  Malutinius  |  Victo- 
rinus  |  d.  d. 

In  agro  Arvernorum  (Auvergne),  in  summo  monte  Puy-de-Dome  rep.  a.  187i 
in  fundamentis  aedificii  antiqui,  tabella  aenea,  iam  Clermont-F errand  (XIII  1325 
vidit  Hirschfeld).  —  1)  Montem  Puy-de-Dome  aetate  antiqua  appellatum  esse 
Dumium  ex  hoc  agnomine  Mercurii  videtur  colligi  posse.  hi  hoc  ut  videtur 
fano  stetit  colossus  aeneus  Mercurii  quem  in  civitate  Galliae  Arvernis  Zenodo- 
rus  artifex  fecit  temporibus  ]\eronis  (Plin.  h.  n.  Si,  4S).  Item  hoc  videtur  fuisse 
fanum  apud  Arvernos  situm,  Gallica  lingua  Fasso  Galate  vocatum  (cf.  infra 
JV.  4604),  quod  temporibus  Faleriani  et  Gallieni  incenderunt  Alamanni  (Gregor. 
Tur.  hist.  Franc.  I,  32).  Cf  Hirschfeld  XIII  p.  194,  Sitzungsber.  der  Akad.  d.  Wiss. 
Berlin.  1897  p.  1102.  1112. 

4601  deo  Mercurio  lovantucaro  pro  salute  |  Romaniae  Romanae  et 
Romani  Severi  |  lulius  Romanus  pater  vissu  (sic  traditur)  monitus  |  v.  s.  1.  1.  m. 

Tholey  prope  St.  ff^endel,  in  finibus  Treverorum,  rep.,  cista  ut  dicitur  aenea 
(Ann.  Rhen.  49,  1870  p.  188  semel  descripta  a.  173S). 

4603  Aug.  sacr.  deo  |  Mercurio  |  Victori  Ma^gijjniaco*  Ve[/]launo*  | 
C.  Capitoius  (sic  videtur)  Macri|nus  restituit. 

Hieres  ad  Rhodanum  non  longe  a  Lugduno  (XII 2575  vidit  Allmer).  —  1)  Mac- 
niaco,    2)  Veilauno  lapis  teste  Allmero. 

4603  in  h.  d.  d.  |  deo  Mercur.  Mocco*  |  L.  Mascl.  Masculus  et  |  Se- 
datia  Blandula  |  mater  ex  voto. 

Andemantunni ,  quae  et  civitas  Lingonum  (Langres)  (XIII  3676  partem  vidit 
Hirschfeld).  —  1)  Dei  nomen  mansisse  per  multa  saecula  colli  cuidam  appellato  ^ Mont 
de  Moque'  sito  prope  Langres  ex  actis  quibusdam  ecclesiae  Lingonensis  referunt. 

4604  [«]n  h.  d.  [d.]  I  deo  Mercu[no]  |  Vassocaleli*  |  Mandaloniu[s]  | 
Gratus  d.  [rf.] 

Bitburg  in  Treveris  (Brambach  855 ;  vidit  Zangemeister  cf.  C.  I.  L.  XIII  p.  194 
not.  4).  —  1)  Hoc  vel  simili  vocabulo  fanum  nobile  apud  Arvemos  (Mercurii  sine  dubio) 
appellatum  esse  tradit  Gregorius  Turonensis;  cf.  ad  1S.4600  et  Hirschfeld  Sitzungs- 
ber.  der  Akad.  d.   Wiss.  1897  p.  1115  nnt.  1. 

4605  Merc.  |  Aug.  Visucio  lul.  |  Montanus  T.  lul.  |  Secundi  Fausti  | 
lib.  I  v.  s.  1.  m. 

Burdigalae  (XIII  377  vidit  Hirschfeld).  Fisucii  titulos  composuit  Keune 
Wesld.  Ko7'respondenzbl.  1897  p.  82  seq. 

4606  Mercu|rio  Vijdulco*  |  (Mercurius stans)  \  cives  [  Lemo|vic.  |  v.s.  j  L  m. 
Burdigalae  (XIII  376  vidit  Hirschfeld).  —  1)  Fortasse  esse  debuisse  VIBVCO 

observat  Hirschfeld. 


Tituli  sacri  et  sacerdotum.  —  Numina  Galliae.  2l!j 

4607  Visucio  j  aedern  cum  sign[o]  |  C.  Candidius  |  Calpurnianu[s]  | 
d.  c.  c.  S.  N.*,  item  dec*  [c.]  |  c.  Nemet.'  fec. 

In  monte  Heiligenberg  tupra  Heidelbergam  rep.,  est  Mannheim  (XIII  6404 
vidit  Zangemeister).  Eodem  loco  complures  tituli  Mercurio  dicati  prodierunt 
(XI H  6598.  6599  =  Br.  1705.  XIII  6400.  6401  =  Br.  1702).  —  1)  Decurio  civium 
civitatis  Sueborum  Nicretuvi  (sic  Zangemeister  C.  I.  L.  XIII  2,  p.  251,  Neue  Heidel- 
berger  Jahrb.  5, 1895  p.  4,  collato  titulo  XIII 2655).  Civitatis  eius  caput  fuit  Lopodti- 
num,  hodie  Ladenburg.  Ab  eadem  civitate  positi  sunt  miliarii  quos  svpra  dedimus 
N.  472.  352.  —  2)  Sic  litteras  conlignatas  legit  Zangemeister.  —  3)  Decurio  civium 
eivitatis  Nemetum  (cf.  supra  N.  428  not.  2). 

4608  (Mercurii  et  Visuciae  imagines  fraetae)    deo   Mercurio   Vi[sucio    et 

sacte  (sic)  Visu[cie,   P.  Quartionius  |  Secundinus  decu[r.  |  c]ivi.  Suma.'  ex 
iu.*  V.  s.  1.  m. 

Ad  vicum  Kongen  (prope  Esslingen  ad  Nicrum  fl.),  ubi  fuit  Grinario,  rep., 
est  Stuttgarti  (XIII  6584  =  Brambach  1S81  vidit  Zangemeister).  —  1)  Decurio  civi- 
tatis  Sumalocennensis.  De  Sumelocenna  sive  Sumalocenna,  sita  ibi  ubi  est  fiotten- 
burg,  ef  supra  N.  2554  (ubi  vere  in  lapide  est  qq.),  infra  inter  municipales  Germa- 
niae  et  imprimis  Zangemeister  C.  I.  L.  XIII  2  p.  214  seq.  —  2)  lussu. 

4ou9     (prolome  muiieris ;   protome  Mercurii   iuvenilis  petasati;    caduceus) 

deo  Mercurio  et  Ros|merte  Caotius  Titi  |  fllius  ex  vot. 

Langres  rep.  (XIII  S677  vidit  et  delineavit  Petavius). 

4610  in  h.  d.  d.  deo  |  Mercurio  et  Rojsmerte,  Docci  |  Aprossus  et 
Ac|cep[f]us  Illlllviri  A[M]gustal.,  |  v.  s.  1.  m. 

Rheinsport  ad  Mosellam  in  finibus  Treverorum  rep.,  est  Mannheim  (Haug 
Denkst.  des  Antiquariums  in  Mannheim  n.  1S). 

4611  Aug.  sa[c.]  |  deae  Rosm[[er]tae  |  Cne.*  Com|inius  Cajndidus  |  et 
Apro|nia  Avi|tilla  |  v.  s.  1.  m. 

Gissey-le-Vieil  in  finibus  Haeduorum  (XIII  2851  bis  vel  semel  tantum  de- 
scripta).  —  1)  Fix  recte  exceplum. 

4612  (Mercurius,  chlamyde  et  torque  indutus,  sin.  caduceum  tenens,  dextr. 
erumenam,  super  aram  vel  polius  cistam  apertam;  retro  animal  quoddam;  iuxta 
deae,  forlasse  Rosmertae,  figura  mutila)  [/]ndus  Mediom [a/riC.]  |  Mercurio  v. 
\l.  m.\  S.  (In  latere  sin.:  figura  muliebris  mutila;  in  latere  d.:  homo  [vel  deusj 
caedens  arborem,  supra  arborem  caput  bovinum,  grues  tres^). 

Prope  Augustam  Treverorum  rep.  (Lehner  Korrespondenzbl.  d.  fVestd.  Zeitschr. 
1896  p.  53  seq.,  cum  imagine  \frontis  et  lateris  dextri ;  cf.  Reinach  Revue  celtique 
48,  1897  p.  237).  —  1)  De  heroe  arborem  caedente  et  de  gruibus  cf.  ad  N.  4615*. 

4613*  lovis  (lupiter,  sceptrum  et  fulmen  tenens;  ad  pedes  eius  aquila).  In 
latere  sinistro:  Volcanus  (Vulcanus  pileatus,  malleum  et  forcipem  tenens).  Inlatere 
dextro:  Esus*  (deus  seminudus  securi,  quam  dextra  tenet,  salicem  caedens').  In 
parte  aversa:  tarvos  trigaranus'  (taurus  dorsuali  omatus ;  retro  salices  arbores, 
inter  quarum  folia  grues  tres  capiti  et  dorso  tauri  insidere  videntur*). 

14* 


212  Caput  XI. 

4613^  [C]ernunnos*  (deus  barbatus,  auribus  cervinit  et  comua  gestant 
cervina,  ex  utroque  cornu  torquis  suspensa  est).  In  latere  dextro:  Smert^MWjos 
(deus  barbatus,  dextra  clavam  contra  serpentem  tollens).  In  parte  aversa:  Castor 
(Castor  equum  tenens).    In  latere  sinistro  Pollucis  nomen  periit  (deus  equum  tenens). 

4613°  Fort .  .  ..  (deae  duae,  una  nescio  quid  rotimdum,  altera  in  humero 
arcum  vel  lanceam  gerens).  In  parte  aversa  •  •  .  lUS  .  .  .  (deus  loricatus  et  galeatus 
et  mulier,  Mars  ut  videtur  et  Fenus).  In  lalere  dextro  Mercurii  et  alterius  dei,  in 
latere  sinistro  nescio  quorum  duorum  deorum  imagines;  inseriptiones  perierunt. 

4613**  Tib.  Caesare  |  Aug.,  lovi  optum[o]*  |  maxsumo  |  nautae  Pari- 

siac[l]  I  publice  posieru|n[f],  (In  parte  aversa)  Eurises  (homines  tres  barbati 
pileati  cum  peltis  et  lanceis;  unus  praeterea  manu  dextra  circulum  gerit.  —  In 
latere  dextro  homines  tres  imberbes  pileati  cum  scutis  et  lanceis,'  inscriptio  num- 
quam  videtur  adfuisse.  —  In  latere  sinistro)  Senani  Useilom®  (homines  tres  mu- 
tilati,  medius  cornutus  videtur.). 

Parisiis  rep.  a.4740,  arae  quatluor  (XIII  5026bcda  vidit  Hirschfeld ;  imaginem 
primae  dedit  Reinach  revue  celtique  18, 1897  p.  234,  omnium  imagines  Desjardins  Geo- 
graphie  de  la  Gaule  III  p.  261  seq.,  anaglypha  enarravit  Mowat  bull.  epigraphique  de 
la  Gaule  1,  49  seq.).  —  1)  Esus  deus  Gallorum  memoratur  a  Lucano  1,  44S  et 
Lactantio  inst.  div.  ■/,  24.  —  2)  Idem  deus  arborem  caedens,  itemque  grues  tres  non 
cum  tauro,  sed  tamen  cum  capite  bovino,  redeunt  N.4612.  Mowat  bull.  epigr.  5 
p,  46S  confert  ciconias  quae  extant  in  ara  Chesterholmiensi  FII  704.  Fabulas  Hiber- 
niae  cum  his  composuit  Arbois  de  lubainville  revue  celt.  49,  4898  p.  247  seq.,  revue 
arch.  56,  4900  p.  70  seq.  —  3)  Taurum  et  tres  grues  significari  apparet.  —  4)  Cor- 
nuti  significationem  in  hoc  vocabulo  inesse  putant.  —  5)  o  Uttera  ad  versum 
sequentem  reiecta  (cf.  Hirschfeld  l.  c).  —  6)  In  priore  vocabulo  testes  idonei  con- 
sentiunt;  in  altero  s  litteram  non  agnovit  Hirschfeld  (useiloni  Mowat).  Vocabulis 
his  idem  Gallice  significari  quod  Latine  in  antica  scriptum  est,  aram  a  nautis 
Parisiacis  publice  positam  esse,  nonnulli  sibi  persuaserunt,  sine  causa. 

4614  deo  Sucello,  |  Nantosuelte ' :  |  Bellausus  Masjse^  filius  v.  s.  1.  m. 

(deus  barbatus,  sceptrum  tenens  malleatum;  dea  alala). 

Saarburg  Lotharingiae,  in  finibus  Mediomalricorum ,  rep.  a.  4893,  iam  Metz 
in  museo  (fFendling  Korrespondenzbl.  d.  westd.  Zeitschr.  4893  p.  229;  Keune  ib. 
4896  p.  35;  imago  est  fVestd.  Zeitschr.  4896  p.  540;  Jahrb.  der  Gesellsch.  f.  lothring. 
Gesch.  u.  Alterthumskunde  4896  p.  469).  —  1)  De  Sucelo  sive  Sucello  cf.  infra 
N.  4689;  Nantosuelta  ignota  est.  —  2)  Idem  nomen  est  supra  4580.  XIII  6547 
(=  Brambach  4696)  et  alibi, 

4615  I.  o.  m.  I  Sucaelo  et  |  Gen.  loci  pro  |  salute  C.  |  Calpurni  |  Sep- 
piani  p.  p.  |  leg.  XXII  Pr.  p.,  |  Trophimus  |  actor  [ef?]  can|abari  ex  |  voto. 

Mogontiaci  rep.  a.  4882  (XIII  6750;  Keller  inscr.  mus.  Mogunt.  n.  23^, 
Ann.  lihen.  74,  4882  p.  489). 

4616  lovi  Accioni'  |  [pa]trio  Suetrius  |  [5a6j]nus*  leg.  |  .  .  . 
4616*   dis  reducibus   |   patriis   |  Siietrius  Sabinus*   |   leg.  Aug.  pr. 

pr.  fec. 

In  museo  Pestinensi,  haec  certe  rep.  prope  Pesth  in  ripa  Danuvii  (III  5428. 
5429  cf.  Eph.  2,  654  vidit  Mommsen).  —  1)  Lacum  Lemanum  a  Graecis  appel- 
latum  esse  Accion  (?)  tradit  Avienus  or.  marit.  685,  quem  locum  contulit  Holder  celt. 


Titali  sacri  et  sacerdotum.  —  Numina  Galliae.  213 

Spracfischatz  s.  v.  Acionna  dea  (infra  N.  4693)  non  videiur  huc  pertinere.  Unde 
oriundus  fuerit  is  qui  titulos  posuil  (not.  2),  nescimus.  —  2)  Est  C,  Octaviu* 
Appiut  Sueiriu*  Sabinus  supra  N.  4459. 

4617  I.  0.  m.  I  Addo  ex  |  volo  po|suit  pro  s|alute  sua  |  suorum^^.j ) 
mannoe  |  diem  *   (reliqua  evanida). 

Altrip  prope  Spiram  rep.  (XII/6128  vidit  Zangemeister).  —  1)  Haec  obscura. 

4618  I.  0.  m.  I  Agganai|co*  M.  No|nius  Verujs  cum  suis  |  v.  s.  1.  m. 
Ticini  (F  6409  vidit  Mommsen).  —   \)  Cf.  infra  N.  4820. 

4619  I.  0.  m.  I  Adceneico'  v.  s.  1.  m.  |  Firmasius  Mansu|[6^u5]  .  .  . 
Mediolani  (V  S78S  vidit  Mommsen).   —    1)  Adoneico  aliquando  editum  erat, 

male. 

4620  lovi  I  Baginati'  |  Corintbus  |  Nigidi  |  Aeliani  |  ex  vot. 
Morestel  in  finibus  Allobrogum  (XII 2585  Hirschfeld  vidit  eclypum).  —  1)  Cf. 

infra  N.  4669. 

4621  I.  o.  m.  Bussumario '  |  C.  Atil.  Eutyches  Aug.  |  col.  Apul.  pro 
salute  I  sua  suorumq.  omnium  |  exedram  long.  p.  XXX  latam  |  p.  XXV 
cu[jn  porti]cn  pec.  sua  f[e]cit. 

Apuli  (Maros  Porti)  in  Dacia  rep.  (lung  arch.  ep.  Mitth.  49,  p.  70).  —  1)  Eidem 
deo  (I.  0.  Bussumaro)  dicatus  est  alius  tiiulus  Apulensis  III  4033,  eidem  fortasse 
Moesieus  III  S.  42405.  Agnomen  dei  Gallicum  (Busu  et  Bussumarus  legitur  in  nummis 
Gallicis,  cerie  ex  parte  repertis  in  Pannonia,  cf.  Lelewel  etudes  numismaiiques 
1,277;  fFiener  num.  Monatsh.  2,  4864  p.  403;  Muret-Chabouillei  catal.  des  mon- 
naies  gauloises  de  la  bibl.  nationale  n.  40444.  40444). 

4622  I.  o.  m.  Tanaro'  |  T.  Elupius*  Galer.  |  Praesens  [CT]unia»  | 
pri.  leg.  XX  V.  v.  |  Commodo  et  |  Laterano  |  cos.'*  |  v.  s.  I.  m. 

Chester  rep.  a.  4635,  nunc  Oxonii  (VII  468  Huebner  vidit  sed  evanidam;  vi- 
detur  non  plus  semel  descripta  esse).  —  1)  Cf.  Much  Zeitschr.  f.  deutsches  Alterth.  55^ 
4891  p.  572.  —  2)  Nomen  corruptum.  —  3)  Gunia  tradiiur.  —  4)  A.  434. 

4623  lovi  Ta|ranuco'  |  Arria  Suc|cessa  v.  s. 

Scardonae  in  Dalmatia  rep.  (III 2804  ad  apographum  factum  saec.  Xf^II).  — 
1)  Incerium  an  cum  hoc  deo  componendus  Taranis  deus  Gallorum  memoraius  a 
Lucano  4,  443, 

4624  (lunula)  deo  I  Taranucno  |  Verat[i]us  |  Primus  |  ex  iussu. 
Prope  Boeckingen  (ibi  ubi  N.  2615)  rep.,  est  Siuilgari  (XIII  6478  =  Bram- 

bach  4389  vidit  Zangemeister). 

4625  in  h.  d.  d.  deo  |  Taranucno  |  Travini*  |  quibus  ex  |  collata  | 
stipe  ....  I  lul.  lu  .  .  .  I  c.  co  .  .  .  .  I  iuss 

Godramsiein  prope  Landau  rep.,  est  Manhemii  (XIII 6094  vidii  Zangemeisier). 
—  1)  Focabulum  obscurum  (prima  litiera  incerta). 

4626  I.  o.  m.  I  Uxellimo  *  |  Serandius  (sic)  |  Verinus  |  dec.  Cel.  p. 
i.  (*ie),  I  Pomp.  I  Ursula  eius  j  cum  Urso  fil.  |  v.  s.  I.  m. 

In  pago  Bukovza,  prope  Roemerbad  Tiiffer,  provinciae  Norici  (III  3443  cf. 
p.  4829  vidit  fFilmanns).  —  1)  Cognomen  lovis  Gullicum,  cf.  infra  N.  4695*. 


214 


Caput  XI. 


4627  (imago  Herculis  fracta)  Herculi  |  Maliator.* 

Obernburg  ad  Moenum  rep.  (Christ  Ann.  Rhen.  62,  i878  p.  49  vidit  Zange- 
meister  cf.  JSeue  Heidelberger  Jahrb.  189S  p.  SS  not.  4).  —  1)  Herculi  Mal{1)ialori, 
explicat  Zangemeister,  qui  monuit  malleum  atlribui  solitum  esse  a  Germaniae  po- 
pulis  summo  apud  ipsos  numini  (Thunar).  Nomen  dedieantis  fortasse  in  alio  la- 
pide  scriptum  erat  (Zangem.). 

4628  Herculi  |  Magusan|[o] '  sacrum  |  Val.  Nigri|nus  dupli.  |  alae 
Tun|grorum. 

Ad  vallum  Pii  Brilannicum  inter  Polmont  et  Mumerills  rep.  (FJI  4090  bis  ut 
videtur  descripta).  —  1)  Idem  deus  est  supra  N.  2188  (ubi  non  Macus-,  sed  Magus-  in 
lapide  esse  iam  constat:  FI  51162)  et  in  titulo  Bonnensi  Ann.  Rhen.7S,74  (cf.  infra 
N.  4780  not.  2);  praeterea  memoriam  eius  servaverunt  nummi  Postumi  (Eckhel  7, 444). 

et  I  Haevae*  Ulp.  |  Lupio  et  Ul|pia 


Magusano ' 


4629  (rosa)  Herculi 
Ammava  |  pro  natis  |  v.  s.  l.  m. 

In  insula  Batavorum  in  regione  dicta  Betuwe,  deinde  Bruxellis  (Brambach  150 
aliquoties  descripta  saec.  XyillXFIII).  —  1)  Sic  unus  ex  testibus,  Ma|cusano  ple- 
rique.  —  2)  Sic  (duabus  postremis  litteris  contignatis)  plerique  ex  descriptoribus, 
Haeva  nonnulli.    Vix  cogitandum  de  Hebe-Graecorum,  potius  de  Caiva  infra  N.  4741. 

4630  pro  sa[?.]  ....  I  [Herc] uli  Magusan[o]  . .  |  . .  is  Abirenibu[s,  Sit\- 
vano  et  Geni[o]  .  .  .,  |  . .  ne  Mahal . . .  |  . . .  rie,  Mercu[no]  . .  ]  [ce/e]risque 
dis  dea[6MsqMe  |  omn]ibus,  Similin[ms]  ]  . . .  nus  vered[ar.]*  ..[...  stis  Dir- 
mes  ....  I  ...  nus  item  c. . .  |  . . .  cu  . . . . 

Deutz  rep.  (Schworbel  Ann.  Rhen.  77, 1884  p.  4S  cf.  Ihm  ib.  85  p.  172  n.4S0;  vidit 
Zangemeisler). —  1)  Numeros  veredariorum  novimus  in  Germania  superiore  (Limes- 
blatt  n.  27  p.  765)  el  in  Dacia  (III 1579S/6  =  arch.  ep.  Mitth.  aus  Oesterr.  47  p.  224). 

4631  Aug.  sacr.  |  deo  |  Herculi  j  Sex.  Orgius  |  Suavis'  |  d.  s.  p.  d.  | 
L.  d.  ex  d.  pag.^ 

4632  Aug.  sacr.  |  deo  Merculrio  |  Sex.  Orgius  |  Suavis*  |  d.  s.  p.  d.  | 
L.  d.  ex  d.  pag.^ 

Chalon-sur-Saone,  ubi  fuit  Cavillonum  Haeduorum  (XIII  2609.  2608  vidit 
Hirschfeld).  —  1)  Idem  homo  Augustonemeti  titulum  XIII  4462  dedicavit  Genio 
Arvernorum.  —  2)  Locus  datus  ex  decreto  paganorum. 


4633 

Arduinne* 

Camulo* 

lovi 

Mercurio 

Herculi 

(Diana  succincta 

(Mars  cum 

(luppiter  d. 

(Mercurius 

(adiacent  ei  a  d. 

cum  areu  et 

hasta  et 

hastam,  s. 

caduceum 

exuviae  leonis 

pharetra) 

clipeo) 

fulmen 
tenens) 

gestans) 

et  caput  tauri; 
ipse  s.  Hesperi- 
dum  mala  tenet) 

M.  Quartinius  M.  f.  cives  Sabinus  Remus* 
miles  coh.  VH  pr.  Antoniniane  p.  v.  v.  1.  s. 

Romae,  est  in  museo  Faticano  (FI  46;  cf.  Huebiier  ex.  scr.  epigr.  490).  — 
1)  Arduinnae  (de  qua  cf.  etiam  N.  46917)  et  Camuli  (cf.  N.  4SS0)  nomina  et  ima- 
gines  viderunt  Smetius  Pighius  aliique;  cum  periissent  post  medium  saec.  XFI, 
eorum  loco  manu  recenti  reposita  sunt  Satumi  et  Martis  nomina,  illius  etiam 


Tituli  sacri  et  sacerdotum.  —  Numina  Galliae  et  Germaniae.  216 

imago.  Ceterum  hac  tuiu  inseriptione  Ligoriut  et  Dianae  Arduinnae  titulos  non- 
nuUos  confinxit  (XIF  430*.  436*)  et  Camuli  (cf.  ad  N.4SS0).  —  2)'Cives"  (sic 
scriptum  in  titulis  militum  oriundorum  ex  Germania  etiam  supra  N.  2S08.  2S64. 
2575,  in/ra  N.  4743.4811.4852.  Brambach  981)  vel  potius'^ civis  Remus^  ideo  sepa- 
rantur,  ut  tribus,  quae  nulla  fuit,  locus  legitimus  aliquo  modo  expleatur  (Henzen). 

4634  I.  0.  m.  I  et  Genio  loc[tJ,  |  Marti  Hercul[iJ  |  Mercurio '  |  Anibio- 
marcis^  millites  leg.  XXX  U.  v.  |  M.  Ulp.  Panno,  |  T.  Mans.  Marcus,  |  M. 
Ulp.  Lellavvo,  |  T.  Aur.  Lavinus  |  v.  s.  1.  m. 

Rigomagi  (Remagen)  rep.  (Braun  Ann.  Rhen.  26,  18S8  p.  11S;  inde  Bram- 
bach  646).  —  1)  Sub  Martis  Herculis  Mercurii  nominibus  latere  tria  summa  nu- 
mina  Germanorum  (Tac.  Germ.  9)  monuit  Zangemeister  Neue  Heidelberger  Jahr- 
biicher  189S  p.  S2.  Cf.  infra  N.  4853.  —  2)  Focabulum  videtur  pertinere  ad  deo- 
rum  nomina  quae  praecedunt,  sed  significatio  latet  (cf.  Zangemeister  l.  c.  p,  S5). 

4635  Mercurio  |  Apoliini  (  Minervae*  (  Togirix  |  Metiae  f.  |  v.  s.  1.  m. 
Eburoduni  (Yverdun)  (XIII  SOSS  =  Inscr.  Helv.  139  vidit  Mommsen).  —  V^  A 

Gallis  maxime  Mereurium,  post  hunc  Apollinem  et  Martem  et  lovem  et  Minervam 
coli  tradit  Caesar  b.  Gall.  6,  17. 

4636  ApoUini  Anextiomaro*  M.  A.  Sab.^ 

South  Shields  (prope  Newcastle)  rep.,  patera  aenea  (Eph.  ep.  7,  1162  vidit 
Haverfield).  —  1)  Sic  potius  quam  Anextlomar-  est  in  aere  (Haverfield  archaeolo- 
gical  journal  SO,  1895  p.  296).  Idem  numen  memorari  in  fragmento  lapidis  (. .  i 
Anex . . .  superest  in  v.  1)  adservato  in  oppido  Le  Mans  (XIII  5190)  notavit  f^ille- 
fosse  bull.  monumental  1889  p.  SS5. 

4637  ISum.  Au[^.]  I  et  Genio  Apol[/]inis  |  Atepomari,  lul.  Atr|ectus 
Craxanti  fil.  et  lul.  |  Gnaius  Atrecti  fil.  d.  s.  d. 

Non  longe  a  Poitiers  rep.,  loco  dicto  Peu-Berland,  in  confiniis  Pictavorum 
et  Biturigum  Cuborum  (XIII  1518 ;  Revue  celtique  1896  p.  5S). 

4638  et'  deo  ApoUini  ]  Cobledulitavo  |  M.  Pompeius,  C.  Pomp.  |  Sancti 
sacerdot.  |  Arensis*  fiL,  Quir.  Libo'  |  sacerdos  Arensis^  |  qui  templum 
deae  |  Tutelae  et  therma[s]  |  public.  utraq.  oI[tm]  vetustate  collab[sa]  j  sua 
pecunia  rest.,  |  v.  s.  1.  m. 

Perigueux,  ubi  fuit  Fesunna  Petrucoriorum ,  cf.  supra  N.  575S  (XIII 939  vidit 
Hirschfeld).  —  1)  Cum  basis  supeme  integra  sit,  fortasse  alter  lapis  superpositus  fuit, 
et  in  eo  allerius  dei  nomen  xcriptum.  —  2)  Sacerdos  Arensis  est  sacerdos  ad  aram 
Augusti  Lugdunensem.  —  3)  Idem  homo  cum  patre  memoratur  in  titulo  Lugduni 
reperto  XIII  1704,  in  quo  uterque  appellatur  sacerdos. 

4639  Apollini  I  Mapono*  |  . .  Terentius  |  . .  f .  Ouf.  |  Firmus  Saen.^j 
praef.  castr.  |  leg.  VI  V.  p.  f.'  |  [rf.J  d. 

Hexham  in  Britannia  rep.  (FII  134S  descr.  Bruce).  —  1)  ApoUini  Mapono 
videtur  etiam  dedicatus  esse  titulus  f^II  218.  'MaponC  locus  aliunde  non  notus 
nominatur  a  Ravennate  (S,  31  p.  436,  20)  inler  diversa  loca  Britanniae  (Hue.).  — 
2)  Intellegitur  Saena  Italiae  (Siena).  —  3)  Praefectus  .castrorum  legionis  sextae 
Fictricis  piae  fidelis. 

4640  deo  I  Mapono  |  et  n.*  Aug.  |  Durio  |  et  Ramio  |  et  Trupo  |  et 
Lurio  I  Germajni  v.  s.  I.  m. 


216  Caput  XI. 

In  Britannia  non  longe  a  vallo  Hadriani,  loco  dicto  Armlhwaite,  prope 
Plumptonwall  (FIl  332  bis  ut  videtur  descripta).  —  1)  Numinibiis. 

4641  in  h.  d.  d.  |  Apollini  Tou|tiorigi  {  L.  Marinius  |  MariDia|nus  3 
leg.  VII  I  Gem.  Alexan|d[mjnae'  vojti  compos. 

Aquis  Mattiacis  (Wtesbaden)  rep.  (Brambach  iS29;  Lehner  mus.  ff^isbad. 
n.  312).  Similiter  Apollini  cuidam  cognomine  Gallico  videtur  fuisse  dedicatus  t. 
Bonnensis  (dudurn  deperditus)  Orell.  2021  =  Brambach  463  (APOLLINXIVIGI  vel 
APOLLINI  LIVIC-I  vel  APOLLIN-LIVICI  apographa).  —  1)  Focabulum  erasum. 

4643    deo  Apollini  Vindonn[o] . .  Urbicilus  Flaccus  v.  [s.  1]  m. 

4643  (caput  virile  radiatum  et  alatum,  scilicet  Apollinis  vel  Solis)  \deO 
Apollim  Vind]onno  et  Fontibus  |  . . . .  [Pjrisci  v.  s.  1.  m. 

In  finibus  Lingonum,  loco  dicto  la  Cave,  prope  Essarois,  rep.,  iam  Chdtillon 
in  museo  (XIII  S644.  S643  vidit  Hirschfeld;  Thedenat  mem.  des  antiq.  49,  4888 
p.  211.  212). 

4644  Apoll.  I  Virotuti  |  T.  Rutil.  Buricus  | 

Prope  Annecy  rep.  (XII  2323  vidit  Hirschfeld).  Ad  eundem  deum  fortasse 
pertinuit  XIII  3183. 

4645  pro  salute  et  |  victoriae  (sic)  Aug.*  |  ApoUini  et  Ver|iogodumno  | 
tribunalia  dua  |  Setubogius  Esuggi  |  f.  d.  s.  d. 

Amiens,  iam  Parisiis  (Orell.2062;  Revue  arch.  1899,  2  p.  226).  —  1)  Sic  (lit- 
teris  A  et  n  contignatis)  Seymour  de  Ricci  Revue  arch.  l.  c,  adprobante  Mommseno 
qui  et  ipse  vidit ;   antea  legerant  VICTORIA  EXXG.  (=  exercituum  Germaniae). 

4646  ApoUini  |  Granno  |  Q.  Lusius  |  Sabinia|nus  |  proc.  |  Aug.  |  v. 
s.  [/.]  m. 

In  Scotia  prope  Edinburg  rep.  (FII  1082  saec.  XFI  aliquoties  ut  videtur 
descripta). 

4647  in  h.  d.  d.  [d]eo  Apolli|n[e  6r]ra[nn]o  Phoeb.  |  L.  I[n]genuviu[«] 
Prilmanu[s]  ex  voto  p. 

Treveris  (Hettner  Steindenkmdler  des  Museums  zu  Trier  p.  56  n.  47).  — 
[Gjranno,  Camenis  aliisque  compluribus  diis  dicatus  est  tit.  Bonnensis  supra  IV.  1193. 
Apollo  Grannus  praeterea  ex  multis  aliis  tilulis  notus  est. 

4648  deo  Apol|lini  Gran|no  Amar|cohtan.  |  Veranus  |  Verci  f.  |  Ti- 
lande[r]'  |  v.  s.  1.  m. 

Prope  Augustodunum  (Autun)  rep.,  loco  dicto  Branges  (XIII 2600  vidit  Hirsch- 
feld).  —  1)  Incerlum  utrum  cognomen  Ferani  an  ethnicum  (Hirschf.). 

4649  ApoUini  Granjno  Mogouno*  |  aram  |  Q.  Licini.  Trio  |  d.  s.  d. 
Horburg  prope  Colmar  rep.,  posiea  Argentorati,  ubi  periit  anno  1870  (XIII 3513 

vidit  Brambach  n.  1913).  —  1)  Cf.  infra  ad  J\.  4706. 

4650  Apollini  I  Granno  |  et  Nymph|is  C.  Vidius  |  lulius  pro  |  se  et 
suis  I  V.  s.  1.  1.  m. 

Rep.  ad  Danuvium  in  monte  Ennetach,  est  Ulmae  (III  3861  ef.  III  S.  11891 
vidit  Zangemeister). 


Tituli  sacri  et  sacerdotum.  —  Numina  Galliae.  217 

4651  ApollJDi  GraDDo  et  sanctae  Hygiae | . .  at.  deum  i[p]s[o]- 

rum  pro  salute  Luc  .... 

Faimingen  in  alveo  Danuvii  rep. ,  est  Avgtburg  (11/  SS73  cf,  III  S.  p.  i8S4 
viderunt  Mommten  et  Hirschfeld), 

4652  ApolliDi  I  GraDno  et  |  saDCtae  |  SiroDae  |  sacrum. 

Homae  (FI  36  descr.  Smetius  aliique). 

4653  Apollioi  I  et  Sironae  |  idem*  |  Taurus  (in  lateribus  iuvenis,  vir,- 
in  parte  postica:  Apollo). 

Luxovii  (Luxeuil)  in  Sequanis  in  thermis  rep.  (XIII  S4S4  vidit  Hirschfeld). 
Eodem  ioco  prodiit  7V.  4680*,  ubi  vide.  —  1)  idem  potius  quam  itidem.  Alia  ara  ab 
eodem  Tauro  iuxta  videtur  fuisse  staluta. 

Apollini  et  Sironae  praeterea  dicati  sunt  lituli  XIII  6272.  6438  C<— =  Bram- 
bach  919.  IS97  =  Orell.  2048.  2047).  III  SS88. 

4654  SiroDae  |  Abducietus  |  Toceti  fil.  |  v.  s.  1.  m. 

Burdigalae  (XIII  382  vidit  Hirschfeld). 

4655  (protome  vmliebris)  deae  BiroDae  I  Maior  Ma|giati  filius  |  y. 
s.  1.  m. 

St.-Avold  rep.,  postea  Argentorati  (Robert  Spigraphie  de  la  Moselle  I  p.  93). 
Deae  Sironae  dedicati  sunt  praeterea  tituli  Treverensis  (Brambach  n.  814;  Hettner 
Steindenkmdler  des  Museums  zu  Trier  n.  49),  ubi  item  scriptum  est  DIRON-,  alii- 
que  comptures  (XIII  6327  =  Brambach  1698  =-  Hen&en  3912;  XIII  544S ;  Ann. 
Rhenan.  44/3,  1868  p.  65). 

4656  deo  ApollliDi  BorvoDi  |  et  DamoDae  |  C.  DamiDius  |  Ferox  civis  | 
LiDgonus  ex  |  voto. 

Bourbonne-les-Bains,  inter  Langres  et  Epinal  (XIII  3911  Zangemeister  vidit 
ectypum  gypsaceum).  Eodem  loco  alii  multi  tiluli  eisdetn  Borvoni  et  Damonae 
positi  reperti  sunt  (XIII  3912  seq.;  Chabouillet  rev.  arch.  n.  s.  59,  1880  p.  18seq.). — 
A  Borvone  (N.  4638.  4639  not.  5)  sive  Bormone  (JS.  4639),  deo  sine  dubio  aquarum 
salutarium,  apparet  et  hunc  locum  nomen  habere  et  alia  similiter  appellata,  Bourbon 
Lancy  (cf.  N.  4639)  et  Bourbon  l' Archambault.  Hoc  loco  (Bourbon  1'Archambault) 
qui  extant  fontes  caiidi,  ii  videntur  esse  qui  in  tabula  Peutingerana  appellantur 
Aquae  Bormonis.  Eidem  deo  dedicati  sunt  ad  Aquas  Sabaudiae  (Aix-les-Bains)  tituli 
XII 2445. 2444.  Etiam  Bormanum  et  Bormanam  (infra  N.  4670),  ilem  deum  Borma- 
nicum  (supra  N.  4314),  huc  pertinere  probabile  est  (videndum  an  huc  non  per- 
tineat  etiam  F7304). 

4657  Aug.  sacr.  |  deo  Albio  et  Damouae  *  Sex.  Mart.  |  Cocillus  ex 
iussu  eins  v.  s.  1.  m. 

Prope  Arnay-le-Duc,  inter  Autun  et  Dijon,  ad  thermas  (source  minerale  de 
Maizieres)  vas  aeneum  olim  inauratum,  litteris  punctim  scriptis  (XIII 2840;  delineavit 
Fillefosse  bull.  det  antiquaires  de  France  1899  p.  522).  —  1)  Cf  N.  4636.  4639. 

4658  Aug.  sacr.  deo  |  Borvoui  et  CaDdi|do  aerari^  sub  cu|ra  Leouis 
et  Mar|ciaDi  ex  voto  r.*;  |  aerari  doDa.^ 

Enlrains  (inter  Auxerre  et  Nevers),  ubi  fuit  Intaranum  vicus  Senonum  (XIII 
2901  Hirschfeld  vidit  ectypum).  —  1)  Inteilege  fabrot  aerariot.  —  2)  RetUtue- 
runtf  —  3)  Aerarii  donaverunt. 


218  Caput  XI. 

4659  C.  lulius  Eporedirigis*  f.  Magnus  |  pro  L.  lulio  Caleno*  filio  | 
Bormoni  et  Damonae^  |  vot.  sol. 

Bourbon-Lancy  (in  Burgundia  vetere,  hodie  dep.  Saone-et-Loire ;  cf.  ad  N.46S6), 
non  longe  a  Ligere  fl.  (XIII  2805  Ilirschfeld  vidit  ectypum  gypsaceum).  —  1)  Epore- 
dorix  Haeduus  memoratus  a  Caesare  b,  G.  7, 59seq.  potest  fuisse  e  maioribus  huius,  — 
2)  Fortasse  hic  lulius  Calenvs  Haeduus  memoraius  a  Tae.  h.  3,  56.  —  3)  Alius 
titulus  eodem  loco  rep.  (XIII  2806)  dicatus  est  Borvoni  et  Damonae,  iisdemque  vi- 
dentur  fuisse  dicati  XIII  2807.  2808. 

4660  deae  |  Suli  Mi|nervae  |  Sulinus  |  Matu|ri  fil.  |  v.  s.  1.  m. 

Bath  rep.  ad  caput  fontis  calidi  (FII  45  vidit  Huebner).  Illo  loco  fuerunt 
Aquae  Sulis  memoratae  in  itinerario  Ant.  p.  486.  Memorat  hos  fontes  calidos  Bri- 
tanniae  eliam  Solinus  22,  40  (18),  aitque  eos  fuisse  in  tulela  Minervae,  seilicet  Mi- 
nervae  Su/is.  —  Cf.  etiam  ad  N.  5154. 

4661  Priscus  (  Touti  f.  |  lapidariu[s],  |  civis  Car[nM]|tenus  Su[W]  | 
deae  v.  [s.] 

Bath  rep.  (Haverfield  Proces-verbaux  du  Comiie  des  travaux  hist.  et  arch. 
1900  lan.  p.  II). 

Deae  Suli  (sic  FII 40.  41)  vel  deae  Suli  Min.  (FII 42)  dedicati  sunt  eliam  tituli 
eodem  loco  reperli  VII  40 — 42,  dea  Sul.  (sic)  titulus  rep.  Alzey  XIII  6266  cf.  Ihm 
ann.  Rhen,  85, 1887  p.  184  n.  SS1.  In  titulo  Dacico  III  11S6  incertum  est  utrum 
eadem  dea  an  Suleviae  Germanorum  (infra  N.  4772  seq.)  intellegendae  sunt. 

4662  Sul[e]viae*  |  Idennicae"  |  Minervae  |  votum. 

Prope  vicum  Collias  Galliae  Narbonensis,  non  longe  a  Nemauso  (XII  2974 
ad  exemplum  Guirani  Nemausensis  auctoris  accurati).  —  1)  Suliviae  iraditur  Cdae 
Sulev[iae]  dicatus  est  titulus  Trevir  Hettner  Steind.  d.  Mus.  Trier  n.  109;  Sulevis 
vel  Suleviabus  dedicatos  tilulos  habes  infra  N.  4772  seq.).  —  2)  Loci  Eyssenes,  hodie 
Seynes  dicti  nomen  comparant  regionis  illius  periti. 

4663  Minervae  |  Belisamae*  |  sacrum  |  Q.  Valerius  |  Montao.  |  q[x\ 
s{oto]. 

St.-Lizier  in  Aquitania  (XIII  8  saepius  descripta).  —  1)  Eidem  deae  videtur 
esse  dedicatus  titulus  Celticus  Fasione  in  Gallia  Narbonensi  rep.,  quem  edidit 
Hirschfeld  XII  p.  162  (Ssyofia^og  OvMovsog  zoovxiovg  Nafiavaaxig  simQOV  Brj- 
Xrjaafii.  Goaiv  vsfJLTjxov  .  .  .). 

4664  p.  s.  d.  d.*  I  Q.  Eniboudius  j  Montanus  "d^  |  leg.  III  Italicae  |  ordi- 
natus  [e]x  eq.  |  Bom.^  ab  domino  |  imp.  M.  Aur.  A[n]toni|no  Aug.,  aram 
posujit  deo  Abinio  |  1.  m. 

yHlavecchia  prope  Nizzam,  deinde  Parisiis  (F786S  Mommsen  vidit  ectypum). — 
1)  Pro  salute  domus  divinae.  —  2)  Centurio.  —  3)  Cf.  supra  N.  26SS.  —  Eodem 
loco  ab  eodem  homine  ara  posita  est  deo  . .  orevaio.  —  Deo  Abianio  Aptae  in  Gallia 
Narbonensi  posita  est  ara  XII  6054.  

4665  Adidoni  et  Augusto  |  Sex.  Talonius  Musicus  d.  s.  p.  p.  (ab 
altera  parte  extat  titulus  Christianus) . 

Le  Puy  (XIII  1S7S  vidit  Hirschfeld). 

4666  deo  Alisano*  Paullinus  |  pro  Contedio  fil.  suo  |  v.  s.  1.  m. 

In  agro  Haeduorum  loco  dicto  Fisignot  rep.,  iam  in  museo  Sangermanemi, 


I 


Tituli  sacri  et  sacerdotum.  —  Nnmina  Galliae.  219 

in  paterae  aeneae  manubrio,  tilulus  punctim  exaratus  (XIII 2843  vidit  Hirschfeld; 
cf.  Huebner  ex.  scr.  epigr.  n.  932).  —  l)  Idem  deus  memoratur  in  titulo  Celtico 
XIII  S468  — »  Huebner  ex.  ser.  epigr.  n.  951. 

4667  deo  Baconi*  |  G.  Laulius  ..  [/".]  |  Sabinus  |  decurio  alae  I  | 
Flaviae  .... 

Chalon-sur-SaSne,  ubi  fuit  Cavillonum  Haeduorum  (XIII  2603  vidit  Hirsch- 
feld).  —  1)  Marcellus  martyr  Cavilloni  cultus  narratur  ad  atrium  divi  Baconis 
(sic  certe  unus  codex  actorum)  perductus  esse  (act.  Sanet.  mens.  Sept.  II  p.  200; 
monuit  Canat  inscriptionis  huius  primus  editor). 

4668  Bacurdo*  |  sacrum  |  M.  Alban[i]us  |  Paternus  |  optio  |  v.  s.  1.  m.  | 

II   Sil.   COS.'  (cornu  copiae). 

Coloniae  Agrippinae  (Brambach  38S  e  Grutero  aliisque;  fortasse  semel  tantum 
deseripta).  —  1)  Alius  eiusdem  dei  titulus  ap.  Brambach  386.  —  2)  Duobus  Silanis 
consulibus,  i.  e.  a.  189. 

4669  Felix  Sme|ri  f.  Bagino  |  et  Bagina|tiabus'  |  [v.]  s.  1.  m. 
Tarendel  prope  Bellecombe  in  finibus  Allobroguyn  rep.,  iam  Falence  (Allmer 

revue  epigr.  3,  1896  p.  5S9  n.  1124).  —  1)  Cf  supra  N.  4620. 

4670  Bormano  |  et  Borman[ae]  ]  P.  Saprin[/ws]  |  Eusebes  v.  s.  |  1.  m. 

Prope  Deam  Focontiorum  (Die)  rep.  (XII  1361  vidit  Hirschfeld).  —  Borma- 
nae  praeterea  dicatus  est  titulus  XIII  2432.    Cf.  ad  N.  4636. 

4671  Aug.  sacru.  deo  |  Brixantu  propitiu*. 

Prope  MouUns-en-Gilbcrt  (inter  Autun  et  Nevers)  rep.,  est  Parisiis,  clavis  aenea 
permagna  (XIII  2812  vidit  Hirschfeld  el  sinceram  indicavit;  dubitant  de  antiqui- 
iate  Babelon  et  Blanchet  catal.  des  bronzes  p.756  n.2424).  —   1)  Brixanto  propitio, 

4672  ex  imperio  |  T.  Attius  Quartus  |  Caiiaro*  v.  s.  1.  m. 

Arelate  (XII  6SS  vidit  Hirschfeld).  —  1)  Sic  Ilirschfeld  (cum  altera  I  lon- 
giore),  Cailaro  antiquiores  auctores. 

4673  in  h.  d.  d.  |  deo  Caprion[i]  |  L.  Teddialius*  |  Primus. 

In  finibus  Treverorum  rep.  prope  locum  Miirlenbach  (Brambach  849;  Hettner 
Steindenkmdler  des  Museums  zu  Trier  n.  115).  —  1)  TEBBIATIVS  lapis. 

4674  Dullovi[o]*  I  M.  Licinius  |  Goas  |  v.  s.  1.  m. 

Vasione  (XII  1280  bis  ut  videtur  descripta  saec.  XVII).  —  1)  DuUovi  tra- 
ditur.     Eiusdem  dei  est  XII  1279. 

4675  [C.y  Caesari  Ger|manici  [/",]*  Aug.  |  p.  p.  et  Etnoso  |  Anavus 
Attici  lib.  I  V.  s.  1.  m. 

Avarici  Biturigum  (Bourges)  rep.  a.  1882  (XIII  1189  vidit  Hirschfeld).  — 
1)  C.  et  f.  litterae  sine  vestigiis  perierunt. 

4676  [^]ug-  deo  Gisaco'  |  . .  uricius  Agri|[co]la  de  suo  polsuit. 

Evreux,  ubi  fuit  Mediolanum  Aulercorum  Eburovicum  (XIII  5197  vidit  Hirsch- 
feld).  —  1)  Haud  diversus  Gesacus  deus,  cui  dedicatus  est  titulus  Ambianensis, 
quem  citat  Hirschfeld  (XIII  l.  c). 

4677  Lanovalo  |  Q.  Corn.  |  Smertullus  |  v.  s.  1.  m.  |  pro  Pla- 
cido  I  fratre. 


22C>  Caput  XI. 

Prope  Cadenet  Galliae  JSarbonensis,  non  longe  a  Druentia  fl.,  (XII  106S; 
Rabiet  memoires  de  la  Soc.  des  antiquaires  de  France  1887  ]>.  558).  Eodem  loco 
alius  eiusdem  dei  titulus  repertus  est  (Comile  des  trav.  kist.,  proces-verbaux  Febr. 
mo  p.  FI). 

4678  P.  Cornelius  |  Phileros  |  Larrasoni*  |  v.  s.  1.  m. 

Prope  Moux  (inter  Narbonem  et  Carcasonem)  rep.,  est  Carcasonne  (XII 3569 
vidit  Hirschfeld),  —  1)  Eiusdem  dei  eodem  loco  alius  titulus  Latinus  (XII 5570), 
tertiusque  Graece  scriptus  (ib.),  reperti  simt. 

4679  Letinnoni'  b.  opif.^  |  imper.  poni*  |  Nemausenses. 

Ledenon  (inter  Nemausum  et  Rhodanum),  nunc  Nemausi  (XII  2990  cf.  add. 
p.  852  vidit  Hirschfeld).  —  1)  ^  numine  locum  ubi  titulus  repertus  est  nomen 
habere  apparet.  —  2)  Bonae  opiferae  (Hirschf).  —  3)  Imperio.  —  4)  Intellege: 
posuerunt. 

4680  Luxovio  et  Brixiae*  G.  lul.  Firma[w]us^  v.  s.  1.  m. 
4680*   [Zwjssoio  I  et  Briciae*  |  Divixti|us  Cons|tans  |  v.  s.  [l.]  m. 

Ltixovii  (Ltixeuil)  in  Sequanis,  haec  postea  Fesoul  (XIII  S426.  S42S  huius 
ectypum  vidit  Hirschfeld,  illam  semel  tantum  descriplam  habemus  medio  aevo  in 
eodice  quodam  olim  abbatiae  Luxoviensis).  —  1)  Fortasse  numina  fuerunt  aquarum 
salutarium,  cf  supra  N.  46S5  not.  —  2)  Firmar.  ias.  traditur. 

4681  Maglo  I  Matonio  |  Atlo  |  marmo|rarius  |  v.  s.  1.  m. 

Agen,  ubi  fuit  Aginnum  provinciae  Aquitaniae  (XIII  915  vidit  Hirschfeld). 

4682  Ti.  Cl.  Professus  Niger  omnibus  |  honoribus  apud  Aeduos  et  | 
Lingonas  functus,  deo  Moritasgo'  |  porticum  testamento  poni  |  iussit  suo 
nomine  et  luliae  |  Virgulinae  uxoris  et  filiarum  |  Cl.  Professae  et  lul.  Vir- 
gulae.  I  lul.  Vir[^]ul[«]  fil.  |  posuit.* 

Alesiae  rep.  a.  1652  (XIII 2875  descripserunt  modo  repertam  Thomas  quidam 
auctor  incorruptus,  et  praeterea  unus  alterve).  —  1)  Idem  nomen,  teste  Caesare 
bell.  Gall.  5,  54,  regi  Senonum  fuit.  —  2)  Haec  scripta  in  margine  fortasse  postea 
demum  adiecta  fuerant, 

4683  L.  Crispius  |  Augustinus  [  dumvir  diis  |  Bubacasco  et  |  Rubeoni 
votum  I  s.  1.  1.  m. 

Demonte  in  Alpibus  fnaritimis,  cf.  supra  N.  4571,  rep.  (Ferrero  act.  academ. 
scient.  Taurin.  26,  1890/1  p.  685  tab.  XII). 

4684  Aug.  Rudiobo  sacrum.  |  Cur.  Cassiciate  d.  s.  p.  d.*  |  Ser.  Esu- 
magius  Sacrovi[r]^  Ser.  lomaglius^  Severus  |  f.  c. 

Neuvy-en-Sullias  prope  Orleans  rep.,  basis  equi  aenei  (XIII 5071  vidit  Hirsch- 
feld).  —  1)  De  sua  pecunia  dedit.  —  2)  SACROVIB  aes.  —  3)  Seriomaglus  scrip- 
tum.  vnn  vncnhuln. 

4685  deo  Sedato  |  T.  Vintelius  |  Vegetinus  Ilviral.  |  d.  s.  d.  d. 

St.  Maurice  in  valle  Rhodanica  rep.  (Anzeiger  fiir  schweiz.  AUertumtkunde 
1896  tab.  IX  cf.  p.  112). 


Tituli  sacri  et  sacerdotum.  —  Numina  Galliae.  221 

4686  Sedato  |  sacrum  |  coh.  I  Bre.  |  ex  v.  s.  1.*  |  V.  s.  c.  a.'  lul.  | 
Maximlo  dec. 

Pfunz  ad  limitem  Raetiae  rep.  (III 3918  vidit  Mommsen).  —  1)  Cokors  prima 
Breucorum  ex  voto  solvit  libens.  —  2)  f^otum  solutum  curagente  (sic  Momms.), 

Eiusdem  dei  praeterea  habemus  titulos  Pannonicos  III  S922  III  S.  10SSS  et 
Moesicum  III  S.  8086. 

4687  deo  Sinquati  |  L.  ilonorat|ius  Aunus  |  v.  s.  1.  m. 

Prope  confinia  regni  Belgici  et  Francogalliae  rep.,  loco  dicto  Fagny  (dSp,  de 
la  Meuse),  vel,  si  alios  sequimur,  Geromont  prope  Gerouville  (Lux.  belg.),  labula  aenea 
(Publications  de  la  Sociele  pour  la  recherche  des  monum.  histor.  dans  le  Grand- 
Duche  de  Luxembourg  6,  18S0  tab.  V  fig.  2  cf.  p.  47 ;  Lienard  archiol.  de  la  Meuse 
III  p.  84  tab.  XXIF  n.  4). 

4688  deo  Silvano  Sinq.  |  Paternius  pro  sa|Iute  Emeriti  fili  |  sui  io* 
s.  1.  m. 

IJna  eum  ea  quae  praecedit  rep.,  basis  signi  aenei  (iuvenem  nudum  exkibentis), 
cuius  inferior  pars  tantum  restat  (Publications  de  la  Societe  pour  la  recherche  des 
mo7ium,  dans  le  Grand-Duche  de  Luxembourg  6,  1830  tab.  V  fig.  i  cf,  p.  49;  Lienard 
\,  c.  p.  83  tab.  XXIF  n.  7).  —  1)  io  non  intellegitur. 

4689  deo  |  Sucelo. 

Eburaci  rep.,  anulus  argenteus  (Eph.  S,  181  Huebner  vidit  ectypum  aeneum), 
—  Eundem  deum  habuimus  supra  N,  4614.  4613;  eidem  praeterea  dedicati  sunt 
tiiuli  Fiennensis  XII 18S6  (deo  Sucello),  Eburodunensis  XIII  3037  =  Momyns.  Inscr. 
Helv.  140  (Sucello),   Rhenanus  XIII  6224  =  Brambach  884  (deo  Sucelo). 

4690  numin.  |  Aug.  el  |  [djeo  Telon.^  j  . .  mai . . . 

Perigueux,  ubi  fuit  Fesunna  (cf.  supra  N.  S7S3)  Petrucoriorum  (XIII 948  vidit 
Hirschfeld).  —  1)  Eidem  deo  et  deae  Stannae  sive  qjio  alio  nomine  fuit  eodem 
loco  dedicatus  est  titulus  XIII  930 — 954.  Nomen  oppidi  hodie  Toulon,  quod  fuit 
Telo  Martius  (it,  Anl,  p.  303  cet.),  num  kuc  pertineat,  incertum. 

4691  Petiganus  |  PJacidus  |  ToutatiS  |  Medurini*  |  votum  soi|vet  (sic) 
anni|versarium. 

Romae  rep.  in  castris  equitum  singularium  (VI  51182  vidit  Huelsen ;  Henzen 
annal.  1883  p,  290),  —  1)  Cf  supra  N.  4540.  4366.  —  2)  Fortasse  nomen  vel 
agnomen  dei. 

4691»  Vindedo.' 

Eburoduni  (Yverdun),  columnae  pars  (XIII 3059  vidit  I.  Schmidt).  —  1)  Nomen 
dei  primo  casu  positum  putat  Mommsen,  ut  in  N.  4769 ;  f.  N.  470S^. 

4692  deo  Uuni|origi  Sa{iurnahs  |  Pauii  tiiius  |  ex  voto. 

In  Gallia  Belgica,  loco  dicto  le  Chatelet  (inter  Saint-Dizier  et  loinville)  rep., 
tabula  aenea,  nunc  Parisiis  (Mowat  bull.  monumental  1882  p.  256;  delineavit 
Huebner  ex.  scr,  epigr.  n,  9S0). 

4693  li.  Eppius  Leo  |  Uxsacano  |  v.  s,  i.  m. 

Bedouin  prope  Carpentorate  (Carpentras)  Galliae  Narbonensis  (XI1 1178  p.  825 
Allmer  vidit  ectypum), 

4693*  Aug.  sacr.  |  deo  (in  parte  opposita)  Uxello. 

Parisiis,   tabella  aenea   (Mowat  bull.  des  antiquaires  de  France  1888  p.  23S; 


222  Caput  XI. 

Babelon  et  Blanchet  Bronzes  antiques  de  la  Bibl.  nationale  p.  710  n.  2506).  Ad 
idem  numen  videtur  pertinere  XII  587  (ubi  tamen  est  Uxelio,  cf.  Mowat  bull.  des 
antiq.  l.  c.  p. 


4694  Uxovino  I  V.  s.  1.  m.  I  Q.  Annius  |  Bottus. 

Bonnieux  prope  Jptam  luliam  (Apt)  Galliae  ISarbonensis  rep.  (XII IIOS  vidit 
Hirschfeld). 

4695  Aug.  Acionnae  |  sacrum  |  Capillus  Illio|mari  fil.  porticum  |  cum 
suis  ornalmentis,  v.  s.  \.  m. 

Prope  Orleans  ad  fontem  VEtuvee  rep.  (XIII  5065  vidit  Hirschfeld). 

4696  deae  Aug.  |  Andartae'  |  L.  Carisius  |  Serenus  |  Illlllvir  Aug.  | 
V.  s.  1.  m. 

Deae  Focontiorum  (XII 1SS6  vidit  Hirschfeld).  —  1)  Eiusdem  deae  complures 
alii  tituli  eodem  loco  reperti. 

4697  deae  Ardbijnnae*  T.  lulijus  Aequalis  |  s.  1.  m.  (In  utroque  la- 
tere  arbor). 

Prope  Diiren  rep.,  iuxta  viam  quae  Montjoie  ducit,  ad  vicum  Gey,  ad  extremam 
silvam  Ardiiennam  (Braun  ann.  Rhen.  29J50,  1860  tab.  II  cf.  p.  68;  inde  Bram- 
bach  389).  —  1)  Cf  iV.  4655. 

4698  deae  Artioni*  |  Licinia  Sabiniila. 

Muri  prope  Bernam  rep,,  est  Bernae,  basis  sigilli  aenei  (XIII  S160  =  Inscr'. 
Helv.SIS;  delineavit  Huebner  ex.  scr.  epigr.  n.  901).  —  1)  Idem  numen  in  titulo 
rupi  inciso  prope  Bitburg  (Aen.  Rhen.  SS/6,  187S  p.24o;  vidit  Zangemeister). 

4699  Athuboduae^  |  Aug.  |  Servilia  Teren|tia  ]  v.  s.  1.  m. 

Prope  Ley  (inter  Annecy  et  lacum  Lemannum)  rep. ,  est  Annecy  (XII  2S71 
vidit  Hirschfeld).  —  1)  [C]athuboduae  fuisse  coniecit  Pictet. 

4700  deae  Bibraci*  |  P.  Capril.  Pacdtus  |  Illlllvir  Augustal.  |  v.  s.  1.  m. 

Augustoduni  (Autun)  rep.,  clipeus  aeneus  argento  inductus,  iam  Parisiis  in 
museo  (XIII  26S2  vidit  Hirschfeld).  —  1)  Bibracti  mulli  auctores,  ut  etiam  XIII 
26S1.  26S5  (quos  titulos  tamen  non  vidit  Hirschf). 

4701  Cantismerte  |  L.  Quartillius  |  Quartinus  |  1.  m. 

tn  summa  valle  Poenina  non  longe  a  Seduno  (Sitten,  Sion)  rep.  (XII  151 
Mommsen  vidit  ectypum). 

4702  Aug.  sacr.  deae  Cluto[j]|dae*  et  vcanis  (sicp  Masavensibu[s]^  | 
Mediusacer  |  Medianni  [/".]  |  murum  inter  arcus  duos  c^wmj  |  suis  orna- 
mentis  d.  s.  d. 

In  vico  Mesves  rep.,   iam  Nevers  (XIII  289S  vidit  Hirschfeld).  —   1)  Eadem 
dea  memorattir  in  crotalo  aeneo  XIII  2802,  in  quo  scriptum  est  dea  Clutoi^^ae.  — 
2)  Inlellege:  vicanis.  —  3)  Ficus  Masava  memoratur  etiam  in  tabula  Peutingerana  . 
et  alibi. 

4703  Dexivae*  et  Caudel|lensibus^  C.  Helvius  Pri|mus  sedilia,  v.  s.  1.  m. 
In  Gallia  Narbonensi  prope  Cadenet   (non  lojige  a  Druentia  fl.)  rep.  a.  1772 

(XII  106i;  Rabiet  mem.  de  la  Societe  des  anliquaires  de  France  1887  p.  551).  — 
1)  Dexivam  eandem  ac  Fortunam  esse  pulat  Calvet  Avenniensis,  apte  conlato  versu 
Fredegodi  in  vita  S.  ff^ilfridi  Eboracensis  c.  1S  v.  SS8  (Migne  155, 992) :  non  igitur 


Tituli  sacri  et  sacerdotum.  —  Numina  Gallorum.  223 

eoeptum  dissolvit  Dexia  votum.  Eidem  deae  alii  tituli  eodem  loco  dicati,  XU  1062. 
406S.  De  Dexuiatibus  Galliae  Narbonensis  (Plin.  h.  n.  3,  34)  monuii  Rabiet.  — 
2)  Ita  incolas  oppidi  hodie  Cadenet  antiquitus  dictos  esse  putant. 

4703*  Dilona». 

Laudun  a  dextro  Rhodani  in  agro  Folcarum  rep.,  est  IVemausi,  ara  (XII S768 
vidit  Allmer).  —  1)  Rivi  la  Fione  nomen  contulit  Charvet  Fiennensis ;  rectius  for- 
tasse  Keune  ff^estd.  Korrespondensbl.  1896, 104  attulit  Auson.  carm.  19  (ord.  urb.  nob.) 
0.460:  Divona  Cellarum  lingua,  fons  addite  divis. 

4704  Aug.  sacr.  dea[e]  |  Icauni*  |  T.  Tetricius  African.  |  d.  s.  d.  d. 

Avxerre,  ubi  fuit  Autessiodurum  Senonum  (XIII 2921  bis  descripta  saec.  XVIII). 

—  1)  Icaunis  (vel  forle  Icauna,  nam  fines  omnitim  versuum  ab  altero  tantum  auctomm 
lecti  sunt,  nec  sine  difficultate  ut  videlur)  antiquum  nomen  fuit  fluminis  Yonne  cf. 
vita  S.  Germani  episcopi  Autissiodorensis  c.  12  (act.  Sanct.  mens.  lul.  7, 21S) :  in  con- 
spectu  Aulissiodorensis  oppidi  interposito  Icauna  fiumine  monasterium  collocavit. 

4705  deae  Icovellau|nae',  |  sanctissimo  |  numini,  Genia|lius  Salu[r]- 
ninus*  |  v.  s.  1.  m. 

Sablon  prope  Metz  rep.,  tabella  aenea  (Jahrbiicher  d.  Fereins  v.  AUerthumsfr. 
im  Rheinlande  66,  1879  tab.  IF  fig.  1,  cf  ib.  69,  1880  p.  34  not.  1;  Huebner  ex.  scr. 
epigr.  n.  905).  —  1)  Una  prodiit  alia  tabella  aenea  cum  nomine  eiusdem  deae 
(Jahrb.  66  l.  c.  fig.  2),  tertia  tabella,  sed  marmorea,  prodiit  Augustae  Treve- 
rorum  (Hettner  ff^^esld.  Korrespondenzbl.  1891  p.  43S,  Steindenkmdler  des  Museumr 
zu  Trier  n.  410).  —  2)  Satuaninas  incisum  est. 

4706  dede  |  Mogon|tide'  lul.  |  Paternus  |  tabelMr.  |  ex  v6t6. 

Sablon  prope  Metz  rep.  (Zangemeister  Ann.  Rhenan.  69,  4880  p.  54).  —  1)  Deo 
Mogonti  dedicati  sunt  tituli  Britannici  infra  N.  4728.  4755;  similia  nomina  vel 
agnomina  deorum  N.  4S66.  4S77.  4649.  4728  not.  4  (cf.  Zangem.  l.  c). 

4707  deae  |  Nariae  |  reg.  Arure.^  |  cur.  Feroc.  1.* 

Muri  prope  Bemam  rep.,  basis  sigilli  aenei,  est  Bernae  (XIII  S161  =  Inscr. 
Helv.  216 ;  delineavit  Huebner  ex.  scr.  epigr,  n.  902).  —  1)  Regio  Arurensis  (dicla  a 
fluvio  Aar;  naulae  Aruranci  sunt  in  titulo  i7iscr.  Helv,  182).  —  2)  Curante  Feroce 
liberto  (libertum  ipsius  regionis  ad  vici  formam  constitutae  intellegi  putat  Mommsen) . 

4708  Nariae  |  Nousanltiae  |  T.  Frontin.  |  Hibernus  |  v.  s.  1.  m. 
Cressier  prope  Aventicum  Helvetiae  (XIII  S4S4  =  Inser.  Helv.  465  Mommsen 

vidit  eclypum  gypsaeum). 

4709  C.  lulius  I  Floru[s]  |  Onuavae'. 

Burdlgalae  rep,  a.  4828  (XIII  S80  semel  descripta).  —  1)  Ad  eandem  deam 
pertinebat  epigramma  metricum  Burdigalae  semel  (a.  4S26)  descriptum,  XIII  581  = 
Buecheler  carm.  epigr.  n.  874. 

4710  L.  Gelliiis  |  Sentronis  f.  |  Ritonae  aede  (sic)  \  v.  s.  1.  m. 

Montaren  prope  Uzes  (Ucetiam),  Galliae  Narbonensis  (XII  2927  Allmer  desr. 
eclypum). 

4711  deae  Soioni'  |  Aug.  |  Luccius  Marcia.  |  et  Sennius  Marijanus- 
de  suo  posu|erunt  loco  priva|to  Upeior.  pupillor. 

Prope  Soyons  (ad  Rhodanum)  rep.,  nunc  Falence  (XII  26S6  vidit  Hirschfeld}. 

—  1)  Soyons  locum  nomen  habere  ab  hac  dea  apparet. 


224  Caput  XI. 

4712  Solimarae  |  sacrum  |  aedem  cum  suis  |  ornamentis  |  Firmana 
Cobrici  [/".]*  [  mater''  |  d.  s.  d. 

Avarici  Biturigum  (Bourges)  rep.  a.  4687  (XIII 4195  bis  desripta).  —  1)  Tra- 
ditur  C.  Obrici  e.  —  2)  Titulum  a  filio  filiave  Firmanae  positum  iuxta  fuisse  ere- 
dendum  est. 

4713  de.  Vercane'  |  et  Medune  |  L.  T.  Acc[e]ptus  |  v.  s.  1.  m. 

Bertrich  (non  longe  a  Mosella),  ubi  sunt  aquae  salutares  etiam  Romanis  notae 
(cf.  V.  Feith  Ann.  Rhenan.  83,  4888  p.  6  seq.)  rep.  (Brambach  709;  Hettner  Stein- 
denkmdler  des  Museums  zu  Trier  n.  444).  —  1)  Huius  deae  memoria  superest  etiam 
in  titulo  reperto  prope  Zweibrilcken  (Fickler  archaeol.  Zeitung  26,  4868  p.  64  = 
Ann.  Rhen.  46,  4869  p.  415:  deae  Vercanu). 

4714  deo  I  Antenocitico'  |  et  numinib.  |  Augustor.  |  Ael.  Vibius  |  y 
leg.  XX  V.  V.'*  I  V.  S.  1.  m.   (in  laterihus  serla,  urceus,  culler). 

4715  deo  Anocitico',  |  iudiciis  optimo|rum  maximorumjque  impp.  n. 
sub  Ulp.  I  Marcello  cos.'  Tine|ius  Longus  in  prejfectura  equitu[m]  |  lato 
clavo  exorn[a]|tus  et  q.  d.'' 

Benwell  (prope  Newcastle),  ad  vallum  Hadriani,  rep.  (Vll  S03.  S04  vidit 
Bruce;  huius  imaginem  dedit  Haverfield  Archaeologia  Aeliana  49,  4898  p.  480).  — 
1)  Fortasse  ad  idem  numen  pertinebat  FII  636.  —  2)  Centurio  legionis  XX  Faleriae 
victricis.  —  3)  Consulari,  sc.  Britanniae ;  cf.  supra  N,  5793  not.  4.  —  4)  Quaestor 
designatus. 

4716  deo  I  Berganti  |  et  n.  Aug.'  |  T.  Aur.  Quintus  |  d.  d.  p.  et  s.  s.* 

Longwood  prope  Slack  rep.  (Eph.  ep.  7,  920  vidit  Haverfield).  —  1)  Numini- 
bus  Augustorum.  —  2)  Domtm  dedit  pecunia  et  sumptu  suo  (Mo.). 

4717  deae  Br[t]gantiae  |  sacrum  |  Congenn[t]c]cus*  v.  s.  1.  m. 
South  Shields  (cf  N.  4656)  rep.  a.  4893  (Academy  20  Apr.  4893  p.  542).  — 

1)  Nomen  Gallicum  (cf.  XII  4885;  similia  supra  N.2314;  Liv.  epit.  61  cet.). 

471o  (femina  alata  stans,  capite  galeam  turritam  et  foliis  ornaiam,  d. 
hastam,  s.  globum  gerens;  vestita  est  tunica  talari  et  paludamento.  luxta  scutum). 
Brigantiae  s.  Amandus  |  arcitectus  ex  imperio  imp.  [/".]' 

Birrens  in  Caledonia  rep.,  est  Edinburgi  (FI1 1062  vidil  Huebner).  —  1)  Post 
imp.  Htteram  aliquam  videntur  vidisse  auctores  antiquiores;  imperatum  fecit,  ex- 
plicat  Mommsen. 

4719  d.  Vict.  Brig.*  |  et  num.  Aagg.^'  |  T.  Aur.  Aurelian|us  d.  d.  pro 
se  I  et  suis  smacs.^  (In  latere)  Antonino  |  II  et  Geta  |  cos.* 

Inter  Eburacum  et  Manchester  loco  diclo  Greetland  rep.,  est  Cantabrigiae 
(FII  200  vidit  Huebner). —  1)  Deae  Fictoriae  Brigantiae  (sic  recte  Huebner ;  Duici. 
Brig.  priores).  —  2)  Numinibus  Augustorum.  —  3)  Haec  incerta.  —  4)  A.  203. 

4720  deae  Vic|toriae  |  Brigant.  |  a.  d.*  Aur.  S|en[o]pianu[s]^. 

In  rivo  Calver  (Yorkshire)  rep.,  est  Leeds  (Haverfield  archaeological  joumal  49, 
4892  p.  491  cum  tab.).  —  1)  Aram  dedicat?  (Haverf).  —  2)  Nomen  non  certae  leclionis. 

Deae  Nymphae  Brig.  dedicatus  esi  titulus  FII  873.  Noti  sxint  Brigantes  po- 
pulus  Britanfiiae  (Tac.  ann.  42,  52  cet.,  Agr.  47  cet.),  quorum  dea  tutelaris  haec  Bri- 
gantia  ab  inilio  potest  fuisse. 


Tituli  sacri  et  sacerdotum.  —  Numina  Qaliiae  et  Britanniae.  225 

4721  deo  sancto  Cocidio  |  Q.  Peltrasius  j  Maximus  Irib.,  |  ex  corni- 
culario  |  praeff.  praelorio  ee|mna.  vv.',  v.  s.  1.  m. 

Bewcaslle  non  longe  a  vallo  Hadriani  rep.  a.  1898  (Haverfield  in  actis  socie- 
tatis  antiq.  Cumbricae  II  46, 1899  p.  469  cum  tab.).  —  1)  Eminentissimorum  virorum. 

4722  deo  I  Cocidio  milites  |  leg.  XX  V.  v.*  |  v.  s.  1.  m.  |  Apr.  et 

Ruf.   COS.*   (aper  cun-ens  et  arbor), 

I^ope  Lanercost  ad  vallum  Hadriani  rep.  (FIl  802  vidit  Huebner).  —  1)  XX.  V.  v. 
Htteras  consulto  erasas  esse  putat  Huebn.  —  2)  Consules  suffecti  anno  incerto  (ef. 
II  2008  cum  adnot).  —  Eodem  loco  ab  aliarum  legionibus  vexillationibus  eidem 
deo  positi  sunt  tituti  Fll  800.  801;  cf.  praeterea  FII  876. 

4728  deo  |  Silvano  |  Cocidio  I  Qu.  Florius  |  Maternus*  \  praef.  coh.  |1 
Tung.  I  T.  s.  1.  m. 

Housesteads  ad  vallum  Hadriani  rep.  (FII  642  vidit  Hueb?ier),  —  1)  Idem 
praefectus  deo  Marti  titulum  posuit  eodem  loco  FII  651. 

4724  Mart.  Coc.  m.  |  leg.  11  Aug.*  |  y^  Sanctiana,  y^  Secundini  |  d. 
Sol.',  sub  cu|ra  Aeliani  [/];  |  cura.  Oppius  |  Felix  optio. 

Prope  Stanwix  ad  vallum  Hadriani  rep.  (FII  914  descr.  Bruce).  —  1)  Milites 
legionis  secundae  Augustae.  —  2)  Centuria.  —  3)  Domo  Solvenses,  scilicet  ex  Solva 
I\/orici  (Buecheler  eph.  ep.  3  p.  156). 

4724*  deo  I  sancto  |  Cocidio  |  Paternius  |  Maternus  |  tribunus  coh.  |  I 
Nervane  |  ex  evocalo  j  Palatino*  |  v.  s.  1.  m. 

hi  Britannia  rep.  trans  vallum  Hadriani  loco  dicto  ISetherby  (FII  9SS  vidit 
Bruce).  —  1)  Cf.  Mommsen  Eph,  ep.  S  p.  150. 

4724^  deo  |  Marti  |  [C]ocidio  |  . .  Martius  |  . .  [c]oh.  I  Daj[cor.],  Ge- 
nio  I  vall[i]*,  |  [«.  s.]  l.  m. 

In  Britannia  ad  vallum  Hadriani  loco  dicto  Old  JFall  non  longe  a  Carlisle 
(FII  886  vidit  Bruce  praeter  primum  versum  et  postremum).  —  1)  Ftdetur  Coci- 
dius  appetlari  Genius  valli;  mirum  tamen  id  positum  esse  post  nomen  demum  de- 
dicantis. 

4725  (Nympha  eubans)  deae  |  Covventinae  |  T.  D.  Cosconiajnus  pr. 
coh.  I  1  Bat.  1.  m. 

4726  deae  Nimjfae  Covenjtine  Ma.  Djuhus  Germ.  |  posi.  pro  se  et 
su.  I  V.  s.  1.  m. 

In  Britannia  rep.  a.  1876  ad  vallum  Hadriani,  ubi  fuit  Procolitia  (Eph.  ep.  S, 
485. 190  cf.  Eph.  7,  40S4,  Herm.  12,  1877  p.  262.  264  Huebner  vidit  ectypa).  Una 
reperti  sunt  multi  alii  tituli  Coventinae  dieati,  Eph.  ep.  3, 186  seq.,  Herm.  l.  c. 

4727  deo  Matuno  |  pro  salute  |  (complura  perierunt)^  \  bono  generis  I 
human.  impelrante,  C.  ! ! !  ! ! !  \  !  ! ! ! ! ! ! !  !  [%•]*  |  Aug.  pr.  pr.  posuit  |  ac 
dedicavit,  [  c.  a.'  Caecil.  Pac 

Trant  vallum  Hadriani  loco  dicto  Elsdon,  fragmenta  duo,  iam  Durham  (FII 
995  vidit  Huebner).  —  1)  Periisse  apparet  nomen  imperatoris.  —  2)  Nomen  legati 
erasum.  —  3)  Curam  agente. 

Dbssau,  Inscriptiones  Latinae  II.  15 


226  Caput  XI. 

4728  deo  I  Mogonti  Cad.'  |  et  d.  d.  n.^  Aug.  |  M.  G.  Secundinus  |  ^f. 
cos.'  Habita|nci  prima  stat.*  |  pro  se  et  suis  pos. 

Trans  vallum  Hadriani  loco  dicto  Risingham,  iam  Cantabrigiae  (FJI  996  vidit 
Huehner).  —  1)  Eidem  deo  dedicata  est  ara  eodem  loco  reperta  FIl  997  (in  qua 
scriptum  fuisse  dicitur  deo  Mouno  GadJ/  cf.  praeterea  N.  4755,  item  supra  N.4706 
not.  1.  —  2)  Numini  domini  nostri.  —  3)  Beneficiarius  consularis.  —  4)  Cf.  Do- 
maszewski  Relig.  des  roem.  Heeres  (Westd.  Zeitschr.  189S)  p.  97  not.  596. 

4729  d.  m.*  Nodonti  |  Fl.  Blandinus  |  armatura'^  |  v.  s.  I.  m. 

4729*  Pectillus  I  votum  quod  |  promissit  |  deo  Nudente  (  m.  dedit. 

In  Anglia,  loco  dicto  Lydney  Park  (Gloucestershire),  repertae  tabellae  duae 
aeneae  (FII  458.  159;  Huebner  ex.  scr.  epigr.  945.  944).  —  1)  Deo  magno  (potius 
quam  Marti).  —  2)  Cf.  supra  N.  2562  n.  2. 

4730  devo  I  Nodenti  Silvlanus  (sic)  \  anilum  perdedit,  |  demediam 
partem  |  donavit  Nodenti.  |  Inter  quibus  nomen  |  Seniciani  nollis  |  pet- 
mittas  (sic)  sanita|tem,  donec  perferat  |  usque  templum  Nojdentis. 

In  Anglia  loco  dicto  Lydney  Park  rep.,  tabella  stannea  (FII  140  cf.  Ann. 
Rhenan.  67  p.  5S). 

4731  Verbeiae*  |  sacrum  |  Clodius  |  Fronto  |  praef.  coh.  |  II  Lingon. 
Ilkley  in  Britannia  rep.  (FII  208  semel  ut  videtur  descripta).  —    1)  Dea  est 

praeterlahentis  fluminis  Wharfe,  ut  observavit  Camdenus. 

4732  deo  Ve|teri  san|cto  Anjdiatis  v.  s.  1.  m. 

In  Britannia  rep.  trans  vallum  Hadriani  loco  dicto  Netherby  (VII 960  Huebner 
vidit  ectypum). 

4733  deo  I  Mogonti  *  |  Vitire  s[anc.]  ^  |  Ae.  Secund.  |  v.  s.  1.  m. 
Netherby  (FII  958  vidit  Bruce).  —  1)  Cf  N.  4706.  —  2)  Lectio  incerta  (sran 

Bruce,  sflav  vel  sfiav  alii). 

4734  deo  I  Vitiri  |  Maximu|s  V.  s.   (in  lateribus  aper,  bufo). 
Ebchester   (non   longe  a   vallo  Hadriani)   rep.,  iam  Dunelmi   (FII  4S9  vidit 

Huebner). 

4735  dibus  I  Vitiribus  |  Deccius  |  V.  S.  1.  m.  (in  lateribus  aper,  anguis). 
Carvoran  (ad  vallum  Hadriani)  rep,,  iam  Edinhurgh  (FII 767  vidit  Huehner). 

—  Eorundem  numinum  non  pauci  alii  tituli  in  Britannia  reperta  sunt  (cf.  C.  I.  L. 
VII  p.  551). 

4736  in  h.  d.  d.  |  i.  u.  (sic)  d.  d.*  |  dis  Casjsibus^  |  Caslus  |  Taluppe'  | 
V.  s.  1.  I.  m. 

Neustadt  an  d.  Hardt  rep.  (XIII  6116  vidit  Zangemeister).  —  1)  Haec  male 
repetila  videntur.  —  2)  Alios  titulos  iisdem  diis  dicatos  hahet  Brambach  n.  1598 
(=  Ann.  Rhenan.  66,  1879  p.  44).  1779  (=  XIII 61S5).  —  3)  Idem  nomen  esse  etiam  in 
titulo  prope  Gandershofen  (agri  Vangionum)  reperto  (XIII 6028  =  Bramback  18S1) 
monet  Zangemeister. 

4737  deo  Requalivahlano '  Q.  Aprianus  |  Fructus  ex  imp.  pro  |  se 
et  suis  V.  s.  1.  m. 

Blatzheim   (inter  Diiren  et  Coloniam  Agrippinam)   rep.   (Zangemeisler  Ann. 


Tituli  sacri  et  sacerdotam.  —  Nnmina  Germaniae  et  Britanniae.        227 

Rhenan.  81,  1886  p.  78).  —  1)  De  nomine  dei  cf,  IloHhausen  ap.  Zangemeister  l.  c, 
p.81;  Mvch  Zeitschrift  filr  deulsches  Alterlh.  35,  1891  p.  574. 

4738  Ahueccanis',  |  Avehae  et  Hellivesae,  |  Sexti  Val.  Peregrin.  |  et 
Val.  Felicio  fratres  |  ex  reditu  ipsarum  |  1.  p.  |  Mu[c]iano  et  Fabiano  cos.' 

Glenel,  prope  Coloniam  Agrippinam,  rep.  a.  189S  (Kisa  fFestd.  Korrespondenz- 
blatt  12,  189S  p.  97).  —  1)  Prima  vocabuH  littera  praeter  particulam  quandam 
periit,  sed  tamen  certa  videtur.  —  2)  A.  201. 

4739  Alateivijae  ex  iussu  |  Divos*  |  medicu. 

Xanten,  nunc  Bonnae  (Brambach  197;  Hettner  catal.  mus.  Bonn.  p.  20  n.  6S).  — 
1)  8  Htteram  pertinere  ad  versum  qui  sequitur  (legendumque  Divo  |  medicus)  eon- 
iecit  Henzen. 

4740  deae  |  Burori|ne  quod  |  votum  [/']|ecit  Ilarlus'  pro  s[e]  [  et  suis  [l.f\ 
Domburg  in  ora  Batavorum  rep.,  iam  Middelburg  (Brambach  46  cui  deHnea- 

vit  lanssen;  vidit  Zangemeister).  —  1)  Nomen  dedicantis  non  certum. 

4741  Caivae*  deae  |  aedem  omni  sua  impensa  |  donavit  |  M.  Victorius 
PoIIentiu.  et  ob  |  perpetuam  tutelam  eiusd.  aedis  |  dedit  IIS  n.  C*  |  De- 
dicatum  III  non.  Oct.  |  Glabrione  et  Torqualo  cos.'  |  V.  s.  I.  m. 

In  finibus  Treverorum  rep.  prope  locum  dictum  Pelm  (a  Treveris  Coloniam 
versvs),  est  Treveris  (Brambach  855 ;  Hettner  Steindenkmdler  des  Museums  zu  Trier 
n.  112).  —  1)  Sic  primus  legit  Hettner;  Calvae  priores.  —  2)  Sestertium  nummum 
centum  miUa.  —  3)  5  Oct.  124. 

4742  deae  Garlmangabi  et  n.'  !!!!!!!  |  !  ! !  !^  Aug.  n.,  pro  |  sal. 
vex.  Suebo|rum  Lon.'  Gor.''  vo|lum  solverunt  m.  (Supra  pro  ornamentis  gyri 
nescio  qui;  in  lateribus  patera,  culter). 

Lanchester  (prope  Durham)  rep.  (Westd.  Korrespondenzbl.  12,  1895  p.  184 
Huebner  xndit  ectypum;  Haverfield  archaeological  journal  50,  1895  p.  295  cum  tab. 
cf.  p.  510,  Archaeologia  AeUana  16,  1894  tab.  ad  p.  515).  —  1)  Numini.  —  2)  Gor- 
diani  nomen  videtur  erastem  ([G]o[rdi]\am  Haverf.);  ceterum  in  tilulis  eodem  loco 
repertis  supra  N.  2620.  2621  Gordiani  nomen  mansit  illaesum;  cf.  etiam  not.  4. — 
3)  Agnomen  vexillationis  Sueborum  a  loco  aUquo  sine  dubio  derivatum  (de  Longo- 
vicio  cogitaverunt  editores,  quod  ante  hunc  titulum  repertum  putaverant  fuisse  ibi 
ubi  est  Lancaster,  cf.  C.  VII  p.  70).  —  4)  Si  vere  Gordianae  vocabulum  datum  vexil- 
lationi  Sueborum  subest,  mirum  est  iUaesum  id  mansisse. 

4743  deae  Hariasae*  |  bd.'  Ti.  Ulpius  Acutus  Av\jp.]  al.  |  Sulp.  sing. 
cos.',  I  cives*  Traianenses',  |  v.  s.  1.  m.  Crispino  et  Aeliano'  co[«.].' 

Cohniae  Agrippinae  rep.  a.  1674  una  cum  N.  5584  (Brambach  514  semel  ut 
videlur  descripta).  —  1)  De  nomine  deae  egit  v.  Grienberger  Zeitschr.  f.  deutsches 
AUerthum  56,  1892  p.  509  seq.  —  2)  Non  intellegitur ;  Utteras  appositas  esse  ab  eo  qui 
descripsit  ul  lacunam  significaret  (^hic  deficit'),  acute  coTiiecit  Mommsen.  —  3)  Du- 
plarius  alae  Sulpiciae  (cf.  supra  N.  2502),  singularis  consularis.  —  4)  Cf.  supra 
N.  4654  not.  2.  —  5)  Cf  N.  2181  not.  4.  —  6)  A.  187.  —  7)  coss.  traditur. 

4744  deae  |  Harimeljlae*  sac.  Ga|midiahus  |  arcx.*  v.  s.  1. 1.  m. 
Birrens  prope  Middleby  Caledoniae  rep.  (FI1 1065  semel  descripta  saec.  Xyill). 

—  1)  Cf.  Much  ZeiUchr.  f  deutsches  AUerthum  56,  1892  p.  43.   —   2)  Nomen  et 

15* 


228  Caput  XI. 

officium  dedicantis  male  transscriptum  videtur;  fuit  ille  vix  arcarius,  ut  putat 
Ifufibner,  sed  potius  architectus. 

4745  [m  h.  d.  d.  deae]  \  Hlu^enae  [sacrum\  |  pro  salute  im[p.  M. 
Aureli  \  5]everi  Alexa[ndrt  Pii]  \  Fel.  invicti  [Aug.  et  lul.]  |  Mamaee  raa- 
[iris  Aug.],  \  vexillat.  leg.  [/  M.  P.  /".,  cu]r.  [ajgen.  Ing[cnwo]. 

Prope  Iversheim  rep.  (Freudenberg  ann.  Rhen.  S0/S1,  1S7i  p.  184,  qui  sup- 
plevit).  Deae  Hludanae  (sic  plerumque  scribitur)  alium  titulum  dedimus  supra 
N.  1461  (ubi  cf.  not.  2). 

4746  deae  Idba|n.  Gabiae'  |  sacru[m]  ex  |  [«]mp.  ip.^  Albanijus  Pri- 
mu[s  V.  I  s.J  1.  [m.] 

Pier  prope  liilich  rep.,  iam  Bonnae  (Brambach  62S ;  Ilim  ann.Rhen.8S,  1887 
p.  28,  quem  sequor).  —  1)  deab.  Idba|ns.  Gabiab.  legerat  primus  editor.  —  2)  Im- 
perio  ipsius. 

4747  dae  (sic)  I  MeDma|nhiae  |  Aur[e]lius  |  Placidus  |  v.  s.  1.  1.  m. 
Romae  rep.  in  castris  equitum  singularium  (VI  S1178  =  Annal.  Inst.  arch. 

188S  p.  289). 

4748  (dea  cum  cane  et  pomis,  supra  genii  duo,  iuxta  Neptunus,  Hercules) 
deae  |  Nehalenniae  |  Flettius  Gennalonis  |  pro  se  et  suis  |  v.  s.  1.  m. 

4749  (dea  cum  cane)  Nehaleniae  I  L.  lustjus  Satto  et  |  L.  Secundinius 

ModeralUS  |  fratres  V.  S.  1.  m.  (ad  sinistram:  Neptunus  tridentem  tenens,  Nep- 
tunus  delphinum  tenens;  ad  dextram:  Hercules  in  pelle  leonina  sedens,  Hereules 
ad  palmam). 

4750  (dea  cum  cane  et  prora)  deae  Nehalennijae  lanuarinius  |  Ambac- 
thius  pro  I  se  et  suis  v.  s.  1.  m. 

4751  deae  N[c]halenniae  |  ob  merces  recte  conser|vatas  M.  Secund. 
Silvanus  |  negotiator  cretarius  |  Britannicianus  |  v.  s.  1.  m. 

Domburg  in  ora  Batavorum  (Brambach  27.  28,  S6.  45  cui  delineavit  lanssen 
lapides  iam  incendio  ad  pauca  fragmenta  redactos).  —  Eodem  loco  non  paueae 
aliae  arae  eiusdem  deae  repertae  sunt,  Brambach  29  seq.,  aliae  prodierunt  Deutz 
(Brambach  441. 442).  De  nomine  deae  post  alios  egit  Much  Zeitschrift  fiir  deutsches 
Alterthum  5S,  1891  p.  524  seq. 

4752  deae  Ricagam|bedae  pagus  |  Vellaus  milit.  |  coh.  II  Tung.*  | 
V.  s.  1.  m. 

Birrens  prope  Middleby  Caledoniae  rep.,  est  Edinburgi  (VII  1072  vidit 
Huebner).  —  1)  Intellege  paganos  Vellavos  militantes  in  cohorte  secunda  Tun- 
grorum.     Cf  ad  N.  47S6. 

4753  deae  |  Sandraudigae '  |  cultores  1  templi  (in  lateribus  comu  copiae). 
Prope  Zundert  rep.,  est  Leidae  (Brambach  152  vidit).  —   \)  De  nomine  egit 

V.  Grienberger  Zeitschr.  f.  deutsches  Alterthum  SS,  1891  p.  590. 

4754  deae  Sunuxsali  aedem  ex  iu[s]su  i[pstMs]  |  a  novo  sumplu  suo 
omni  pro  Tertinio  |  lustino  filio  Probia  lustina  fecit,  domino  |  nostro  Gor- 
diano  Aug.  et  Aviola  cos.' 

Hoven  prope  Ziilpieh  (Klinkenberg  ann.  Rhen.  87,  1889  p.  194).   —   1)  Alias 


Tituli  sacri  et  sacerdotum.  —  Numina  Germaniae.  229 

inscriptiones  eidem  deae  dicatas,  repertas  in  eadem  regione,  habes  ap.  Brambacli 
S69.  65S,  aliam  repertam  non  longe  inde,  Hemagen  ad  Rhenum,  habes  Ann.  fihen.  93, 
1892  p.  22i.    Eiusdem  deae  Jiomm  legitur  in  vasculo  quodam  (ann.  fihen.  SSjSi, 
1875  p.  510).    Noti  Sunuci  populus  Germaniae  (cf.  supra  N.  2SS6).  —  2)  A.  259. 
Deae  yagdavercusti  dedieatus  est  t.  supra  N.  2S56. 

4755  Vihansae'  |  Q.  Catius  Libo  Nepos^  |  cenlurio  leg.  III  |  Cyre- 
naicae  scu|tum  et  lanceam  li.  d. 

Prope  Tongern  s.  Tongres  rep.,  tabella  aenea  (Schuermans  Bulletin  des  com- 
missions  royales  d'art  et  d'archeol.  Bnixell.  11,  1872  p.  42).  —  1)  Cf.  v.  Grien- 
berger  Zeifschr.  f.  deutsches  Alterthum  56,  1892  p.  510.  —  2)  Allerum  cognomen 
potius   quam   vocabulum   adieclum   ad  distinguendum   Libonem   ab   alio    eiusdem 


4756  (leae  Virade[c]|thi  pagus  Conldrustis'  m\\i[t.]  in  coh.  II  Tun|gro.' 
sub  Si[/jv[i]o  I  [i]uspice  prjae^/',] 

Birrens,  ibi  ubi  N.  47S2,  rep.  (Fll  1075  vidit  Haverfield  cf.  Zangemeister  ad 
XIII  6486).  —  1)  Condrusi  populus  Germanicus  memorantur  apud  Caesarem  bell. 
Gall.  2,  4,10.  6,  52  cet.  Hodie  quoque  Condroz  regio  quaedam  regni  Belgici  ap- 
pellatur.  —  2)  Cives  Raeti  militantes  in  eadem  cohorte  secunda  Tungrorum  Marti 
et  Fictoriae  posuerunt  titulum  supra  N.  2oSS.    Cf.  N.  47S2. 

4757  deae  |  [Ftr]adecd[j  |  civ]es  Tungri  j  [et]  nautae  |  [qii]\  Fectione'  | 
[c]onsistunt. 

Prope  Fechten,  qui  locus  horae  fere  spatio  distat  ab  Vtrecht,  deinde  Leidae 
(Leemans  arch.  Zeitung  1869,  89).  —  1)  Apparet  Fechten  nomen  ex  antiquitute  vix 
immutatum  loco  mansisse. 

4758  Virodacti  |  sive'  Lucene  |  [4]uguslius  lustus  ex  voto  |  nuraini- 
bus  I  [sfl]nctissi[wts]. 

Mogontiaci  (XIII  6761  vidit  Zangemeister;  Hettner  Westd.  Zeitschr.  2,  1885 
p.  450).  —  1)  Cf  supra  N.  5149.  5756.  F  6S68.  X1 1825  (quos  litulos  attulit  Hettner). 

4759  in  h.  d.  d.  |  dae  (sic)  ViroDDI  |  Avila  Max[i]mijni  v.  s.  I.  I.  m. 
Kalbertshausen   prope  Neckarburcken,   in    limite   Germanico,   iam   Carlsruhe 

(XIII 6486  =  Brambach  1726  vidit  Zangemeister). 

4760  deo  I  Marti  |  Thingso  |  et  duabus  |  Alaisiagis  |  Bede  et  Fi[m- 
milene  |  et  n.  Aug.'  Ger[m.*  cives  Tu[ihanti'  |  v.  s.  1.  m.  (feminae  figura). 

4761  (protome  parva)  deo  |  Marti  et  duabus  |  Alaisiagis  et  n.  Aug.'  j 
Ger.*  cives  Tuihanli'  |  cunei  Frisiorum''  |  ver.  ser.*  Alexand[riani  votum  j 
SOlveru[nf]  |  libent[6S  m.].    (in  laleribus  instrumenta  ad  sacrificandum). 

Housesteads,  ubi  videtur  fuisse  Borcovicium  statio  valli  Hadriani,  rep.  (Huebner 
Westd.  ZeiUchr.  5, 1884  p.  121. 122  cf  p.  292;  Eph.  ep.  7,  1040.  1041;  imagines  sunt 
Archaeol.  Aelian.  10,  188S  tab.  II.  III  adp.  1S0).  Tractaverunt  Scherer  Sitzungsber. 
der  Berl.  Akad.  188i  p.  S71  seq.;  Pleyte  in  actis  minor.  acad.  Amstel.  ser.  III,  2,  188S 
p.  109  seq.  (cf  Korrespondenzbl.  der  Westd.  ZeiUchr.  1886  p.  2SS  seq.).  —  1)  Nu- 
minibus  Augustorum.  —  2)  Germani.  —  3)  Scherer  f.  c.  p.  S75  confert  voca- 
bulvm  regionis  Twenthe,  olim  Tuianti,   veteri  Frisiontm  agro  finitimae.  —  4)  Cf.. 


230  Caput  XI. 

Momnuen  Herm.  49,  p.232seq,;  supra  N.S65S.  —  5)  Quid  subsit,  obscurum  fser. 
fortasse  male  scripturn  pro  Sever. ;  priore  vocabulo  loeum  significari  coniecil 
Watkins;  ei  f^ercovicium  nomen  futsse,  Moinms.), 

4762  in  h.  d.  d.  |  diabus  Malvisis  |  et  Silvano,  |  Aur.  Vere|cundus  | 
ordi.  Brito.*  |  v.  s.  1.  m. 

Coloniae  Agrippinae  (Brambach  562  vidit).  —  1)  Cf,  JN.  2624.  2650. 

4763  Comedovis  |  Augustis  |  M.  Helvius  Severi  |  fil.  luVentius  |  ex  voto. 

Aix-les-Bains  Sabaudiae  (XII  2443  saepius  descripta  saec.  XFI — XFIII). 

4764  Diginibus  |  sacrum  |  Sex.  Comminius  |  Sacratus  et  |  Cassia 
Vera  |  ex  imp.  ips. 

Coloniae  Agrippinae  (Brambach  516  qui  vidit). 

4705    Digenibus  |  v.  s.  1.  m.  Licinija  Terentulla. 

Baeterris  (XII  4216  vidit  Hirschfeld), 

4766  lulia  Ter|tia  Domes|licis*  v.  s.  m.  1. 

Bonnae  rep,  (Ann.  Rhenan,  39,  1876  p,  40).  —  1)  Aliu*  titulus  item  Bonnae 
rep.,  sed  mulilus,  dedicalus  est  , , ,  \  [Z7o]mesticis  |  . . .  vibus  |  . . .  edonib.  (Brambach 
469;  Hettner  catal.  mus.  Bonn,  p.  19  n.38);  lunonibus  doni[e*ftcw]  titulus  Ziilpich 
rep.  (Hettner  l.  c.  p.  20  n.  39);  cf.  praelerea  N.  4779. 

4767  Iflibus  I  Marcufs]  |  et  Atiu[s]  |  v.  s.  1.  1.  m. 

Prope  Dormagen  rep.,  nunc  Bonnae  (Brambach  292;  Ihm  ann.  Rhenan.  83, 
1887  p.  172  n.  434). 

4768  Rufina  |  Lucubus  |  v.  s.  1.  m. 

Nemausi  (XII  5080  vidit  Hirschfeld). 

4769  Lugoves. 

Aventici,  capitulum  Corinthiaci  ordinis  ingens  ex  marmore  albo,  litteris  maxi- 
mis  olim  aere  repletis  (XIII 3078  =  Inscr,  Helv.  161  vidit  Mommsen).  Nomen  cum 
primo  casu  scriptum  sit,  imagines  superpositae  fuisse  videntur  (Momm^.).  lisdem 
Lugovibus  dedicatus  est  i.  Hispanus  II 2818;  eadem  numina  cum  aliis  compluribus 
videntur  memorari  in  Bonnensi  Brambach  469  (cf.  ad  N,  4766). 

4770  Menmadiitis  |  M.  Licinius  |  Sabinus  |  v.  s.  1.  m. 

Baeterris  (XII  4225  vidit  Hirschfeld). 

4771  Proxumis  |  Gritus  [  Celeris  f.  |  v.  s.  1.  m. 

4771*  Laliae  |  Primulae  |  Proxsumis  |  suis  v.  s. 

4771*»  Urassia  |  P.  s.'  v.  s.  1.  m. 

Nemausi  (XII  5117.  5119.  5127  Hirschfeld  vidit  ectypa).  —  1)  Proxumis  suis. 

4771°   Pro[a;.]    (protomae  mulierum  tres)  \  Bituka  V.  S.  1.  m. 
Neviausi  (XII  5114  vidit  Allmer). 

Harum  dearmn  multae  aliae  arae  Nemausi  repertae  sunt,  nonnullae  etiam  aliis 
locis  Galliae  Narbonensis  (Fasione  XII  1550,  Avennione  XII  1024,  cet.). 


Tituli  sacri  et  sacerdotum.  —  Numina  Galliae  et  Germaniae.  231 

4772  Suleviabus  \  C.  Paccius  |  Paslor  |  vet.  leg.  |  XXll  P.  p.  f[ijd.  | 
V.  s.  I.  m. 

Schweppenburg  prope  Andemach  (Brambach  675  ad  exempla  facta  saec.XFIII). 

4773  Sulev[i]s  I  d[e]a[6u5]  |  C.  Hostijlius  Sat|urniu.  |  et  Hostijiia 
Al[p]i|na*  frajlres. 

Prope  Bingium  rep.,  nunc  Mogontiaci  (Korber  Inschriften  det  Mainzer  Mu- 
seums,  1900,  p.  4%  n.  8).  —    1)  Eliarn  Aliena  legi  potest. 

4774  Banira  et  Doniuda  [ei\  \  Daedalus  et  Tato  Icari  fiiji  Suleis  suis, 
qui  curam  |  vestra  agunt,  iden  (sic)^  \  Cappo  lcari  [li\ 

Prope  Lousannam  rep.  (XIII  5027  =  Inscr.  Helv.  15i  vidit  Mommsen).  — 
1)  Fortasse:  Idemiicis,  cf.  supra  N.  4662  (Hirschfeld  XIII  l.  c). 

4775  Suievis  |  Iuno|nibus  sacr.  |  L.  Cas.  Nigri|n[!awMS  'pro]  \  se  [et 
suis  p.  c.] 

Marquise  (inter  Calais  et  Boulogne-sur-mer)  rep.  (Fillefosse  comptes  rendtu 
de  Paead.  des  itiscr.  18SA  p.  544). 

4776  (deae  tres  sedentes;  infra  tres  viri  sacrificantes)  Sulevis  et  Campes- 

tribus  sacrum  |  L.  Aurelius  Quintus  7  leg.  VH  Geminae  \  votum  soivit  iaetus 
iibens,  |  dedicavit  Vlill  ii.  Septembre.  Bradua  et  Varo  cos.' 

Romae  (f^I  768  saepius  descripta  saec.  XFII.  XFIII,  delineavit  Fabrettius, 
unde  repetivit  Ihm  Ann,  Rhen.  85,  1887  p.  79).  —  1)  24  Aug.  160. 

4777  Matribus  |  Suievis  |  Simiiis  Atti  f.  |  ci.  Cant.'  |  v.  i.  s. 
Camuloduni  (Eph.  ep.  7,  844  vidit  Haverfield).  —  1)  Civis  Cantius  (Haverf.), 

scilicet  ex  Cantio  (Caes.  b.  G.  S,  15  cet.;  Slrabo  1  p.  65  cet.). 

4778  ded.  HI  l^ nias^  |  Apro  et  Maximo  cos.^  |  pro  saiute 

impp.  nn.  Augg.  |  Matribus  paternis  |  et  maternis  meisque  |  Suievis^  Can- 
4]idini|us  Saturninus  dec.  |  eq.  s.  impp.  nn.  |  voto  iibens  posui. 

Romae  rep.  in  castris  equitum  singularium  (f^I  51161  vidit  Huelsen;  Henzen 

ann.  inst.  arch.  188S  p.  271).  —   1)  . . .  nias  vel rias.  —  2)  A.  207.  —    3)  In- 

certum  utrum  Matres  dicantur  Suleviae,  an  diversae  sint  ab  illis,  cf.  Zangemeister 
Neue  Heidelb.  Jahrb.  1893  p.  32  n.  5. 

4779  Maliribu[s]  |  domestici[s]  |  (reliqua  non  perscripta). 
Bonnae  (Brambach  470 ;  Hetlner  catal.  mus.  Bonn.  p.  20  n.  60). 

4780  Matribus  sive  |  Matronis  Aurjaniabus^  dom|esticis  Q.  Cio|dius 
Marceiii|nUS*  raiies  ieg.  I  |  M.  V.  S.  i.  [/«.]  (In  superficie  arae  piscis,  in  late- 
ribus  instrumenta  ad  sacrificandum ,  praeterea  etiam  in  iaterum  altero  dicitur 
fuisse  piscis.) 

Bonnae  (Klein  Ann.  Rhen.  67, 1879  p.  69  tab.  V  cf  Ihm  ib.  85  p.  156  n.  207).  — 
1)  Cf.  N.479S  seq.  —  2)  Eiusdem  nominis  vir,  centurio  legionis  primae  Minerviae 
piae  fidelis,  eodem  loco  dedicavit  titulum  Herculi  Magusano  (Ann.  Rhen.  75,  74). 

4781  Matribus  paternis  Hannanef.  |  T.  Fi.  Victorinus  |  D  *  ieg.  XXX 
U.  V.  V.  s. 

Coloniae  Agrippinae  rep.  (Brambach  521  semel  descripta  taee.  Xf^II).  — 
1)  Centurio  (ID  vel  S  traditur). 


232  Caput  XI. 

4782  Matribus  Arsacis*  (  paternis  sive  maternis  |  M.  Aur.  Lu.^  Vero- 
nius  Vejrus  [b.  f.y  praefecti  pro  |  se  et  suis  v.  s.  1.  m. 

4783  Matribus  ]  Frisavis''  paternis. 

Prope  Xanten  ut  videtur  rep.  (Brambach  4969.  4970  cf.  Ann.  Rhen.  SS/S4,  187S 
p.  242.  245  solus  ut  videtur  descripsit  Turkius  quidam  saec.  XFII).  —  1)  Marsacis 
in  lapide  fuisse  coniecit  Bergk  Wesld.  Zeitschr.  I  p.  1SS  not.  2 ,  cogitans  de  Marsa- 
ciorum  gente,  de  qua  supra  N.  2508.  —  2)  Sic  traditur.  —  3)  PE  traditur.  — 
4)  Sic  potius  quam  Trisavis  codex  autographus  Turkii. 

4784  (deae  tres  sedentes)  dea[6?fs] '  |  Matribus  tramarinis*  |  patris', 
Aurelius  luvenalis. 

Newcastle  (FU  499  vidit  Huebner;  imaginem  monumenti  exhibet  Jhm  Ann. 
Rhenan.  85,  i887  p.  42  fig.  6).  —  1)  Focabuli  deabus  pars  erat  sculpta  a  sinistra, 
pars  a  dexlra  reliquae  inscriptionis.  —  2)  Matribus  tramarinis  vel  deabus  Matribus 
tramarinis  (sic  FII  505.  519)  praeterea  in  Britannia  dedicati  sunt  tiiuli  FII  505. 
519.  994,  praeterea  is  qui  sequitur.  —  3)  Intellege:  patriis. 

4785  I.  o.  m.  I  et  Matribjus  OIIoto|tis  sive  tra|nsmarinis*  |  Pompo- 
nius  I  Donatus  b.  f.  cos.^  pro  |  salute  sua  |  et  suorum  |  v.  s.  1.  a. 

Binchester  rep.  a.1891  (Haverfield  archaeological  joumal  49,  1892  p.  197). — 
1)  OllototaTntm  vocabulo  quidam  putant  ipsam  transmarinarum  notionem  significari 
(cf,  Haverfield  l.  e.  p.  226,  Korrespondenzbl.  der  JVestd.  Zeitschr.  1891  p.2S6);  7ium 
recte,  viderint  alii.  —  2)  Beneficiarius  consularis. 

4786  Matrib.  |  ltal[jjs,  Ger|manis,  |  Gal.,  Brit.,  |  [4]ntonius  |  Cretia- 
nus  1  [b.]  f.  cos.  rest. 

fVinchester  rep.,  est  Londinii  (FII  S  vidit  Huebner). 

4787  Mat.  M.\  Ita.,  Ga.,  |  M.  Minu.  Mude.-  |  mil.  leg.  VI  vic.  | 
guber.'  leg.  VI  |  v.  s.  1.  1.  m. 

Eburaci  (FII 258  vidit  Huebner).  —  1)  Afris.  —  2)  M.  Minucius  Mudenus(?). 
—  3)  Gubernator  (Momms.)  '  de  Matribus  gubernatricibus  legionis  sextae  cogita- 
vit  Huebner.  Fortasse  titulus  positus  cum  legio  sexta  imperante  Hadriano  ex 
Germania  in  Britanniam  transiit  (Momms.  Eph.  ep.  S  p.  21S). 

4788  M[af]ribus  |  omnium  |  gentium  |  templum  |  olim  vetusltate 
conlab|sum  G.  lul.  Cu|pitianus  9^  |  p.  p.*  restituit. 

In  Britannia  rep.  ad  vallum  Hadriani  loco  dicto  Cambeckfort  (FII887  vidit 
Bruce).  —  1)  Centurio  primipilaris(?). 

4789  Matribus  |  Brittis  |  L.  Valerius  |  Simplex  |  mil.  leg.  XXX  |  U. 
V.  I  V.  s.  1.  m. 

Prope  Xanten  rep.  a.  1609  (Brambach  201  cf.  Ann.  Rhen.  S5/4,  1875  p.  24i 
aliquoties  descripta  saec.  XFII). 

4790  [itf]atribus  meis  ]  [6rer]manis  Suebis  |  . .  V[e]recuniu[s]  |  .  .  us 
negoliato[r  |  cre]tarius  v.  s.  1.  m. 

Coloniae  Agrippinae  (Schmitz  arch.  Zeitung  1870,  S4). 

4791  (dearum  trium  reliquiae)  [^faf^fibus  Suebis  |  .  .  euthungabus'  I 
[7]ulius  Secundu[s  |  /]uli  Philtati  hb.  |  [«.]  s.  I.  m. 


Tituli  sacri  et  sacerdotum.  —  Numina  Galliae  et  Germaniae.  233 

Coloniae  Agrippinae  (Ihm  vius.  Rhen.  4J>,  1890  p.  6S9).  —  1)  Initio  videtur 
periisse  non  amplius  tina  littera. 

4792  Matribus  |  Treveris  |  T.  Paternius  |  Perpetuus  |  cornicular.  | 
leg.  leg.  I  XXX  U.  v.  1.  m. 

Prope  Cliviam  rep.,  nunc  Bonnae  (Brambach449;  Hettner  Catal.mus. Bonn.n.S2). 

4793  Matribus  |  Noricis  |  Anneus  Maximus  |  mil.  leg.  I  M.  |  v.  s.  I.  m. 

Prope  Fechten,  i.  e.  ibi  ubi  N.  4757  (Leemanns  arch.  ZeiUing  1869,  89). 
Matronas  Senones  in  titulum  Orell.  478  (=  XIII 647S)  nonntdli  intulerunt,  non 
recte  ut  videlur.  

4794  pro  salute  dom[mi]  |  n.  imp.  L.  Sept.  Severi  |  Aug.  totiusq. 
domus  I  eius,  Aufanis  Ma|tronis  et  Matribus  |  Pannoniorum  et  |  Delma- 
tarum  |  Ti.  CI.  Pompeianus*  |  trib.  mil.  leg.  I  Min.  |  loco  exculto  cum  1 
discubitione'  et  labula"  |  v.  s. 

Lugduni  (XIII  1766  vidit  Hirschfeld).  —  1)  Matronas  sive  Matres  Pannonio- 
rum  et  Dalmatanivi  Aufanias  dictas  esse  puto  (potivs  quam  Matronas  Aufanias  di- 
versas  a  Matribus  Pannoniorum).  —  2)  V^ix  hic  Claudius  Pompeianus  nepos  M.  Au- 
relii  ex  Lucilla,  interfectus  a  Caracalla  (vit.  Carac.  3,  8).  —  3)  Sedilia  ad  advena- 
rum  commoditatem  parata  recte  intellegit  Ihm.  —  4)  Tabula  fortasse  intellegenda 
picta.    Cf  III  S.  7960. 

4795  Matronis  |  Aufanib.  C.  |  lul.  Mansue|tus  m.  1.  I  M.  |  p.  f.*  v.  s. 
I.  m.,  fu|[t]t  ad  Alutum  |  flumen  secus  |  monte  Caucasi.* 

Coloniae  Agrippinae  (Brambach  403  vidit  cf.  Ihm  ann.  Rhen.  8S,  1887  p.  145 
n.  'XTJ).  —  1)  Miles  legionis  I  Minerviae  piae  fidelis.  —  2)  Alutus  flumen  Daciae 
(bello  Dacico  Mansuetum  eo  venisse  coniecit  Ihm  l.  c.  p.  72) ;  Caucasi  mentio  quo 
pertineat,  obscurum. 

4796  deab.  Aufan.  |  et  Tutelae  loci  |  pro  salute  et  in|col[M]milate 
sua  I  suorumq.  om|nium  L-  Maiorijus  Cogitatus  b.  f.  |  cos.*  vot.  sol.  I.  I. 
m.  I  idibus  lulis  |  Gentiano  et  |  Basso  cos.* 

Mogontiaci  rep.  a.  189S  (Kiirber  Inschr.  d.  Mainzer  Museums,  1900,  p.  12  n.  7). 
—  1)  Beneficiarius  consularis.  —  2)  A.  211. 

4797  Matribus  Aul^/^^aniabus*  M.  |  lul.  Gratus. 

Carmone  in  Baeiica  (II  S.  5415  ad  accuratum  exemplum  Gagi).  —  1)  Titulum 
dedicatum  esse  ab  homine  oriundo  ex  Germania  probabiliter  coniecit  Huebner. 

Matronis  Aufaniabus  multi  alii  lapides  dedicati  simt,  plerique  in  Germania  in- 
feriore,  sed  etiam  alibi,  cf.  Ihm  Ann.  Rhenan.  85  p.  29. 

4798  (Matronae  tres  sedentes,  dextra  et  sinistra  capita  cucullis  vel  mitris 
indutae,   canistra  frugibus  repleta  tenentes)    Matronis    |    AQiabus   |    M.   Marius  | 

Marcellus  ]  pro  se  et  suis  |  ex  imperio  ipsarum  (in  lateribus  camilH). 

Coloniae  Agrippinae  (Brambach  558;  Ihm  ann.  Rhen.  85,  1887  p.  146  n.  282 
cum  imagine  ib.  tab.  I).  De  imaginibus  Matronarum  saepe  obviis  in  lapidibus 
Rkenanis  (cf  infra  iV.  4802.  4805.  4803)  dixit  Ihm  l.  c.  p.  58  seq. 

4799  Matronis  |  Aflims '  |  M.  |  lullionius  |  Agilis  |  v.  s.  I.  m. 

Wesseling  ad  Rhenum  rcp.,  iam  Bonnae  (Aus'm  ff^eerth  ann.  Rken.  74,  1882 
p.  199;  Ihm  ib.  85,  1887  p.  144  n.  272).  —  1)  Cf  N.  4807  not.  1. 


234  Caput  XI. 

4800  Malroni[s]  |  Alagabiabus  |  lul.  Pusua'  |  pro  se  et  Iuli[s]*  | 
Peregrino  |  Sperato  |  Severo  |  v.  s.  1.  m. 

Biirgel  ad  Rhenum,  inler  ISovaesium  et  Coloniam  Agrippinam  (Bvambach  i96 
aliquoties  descripta  saec.  XFIll.  XIK).  —  1)  Sic  vel  lul,  Pusval.  vel  lulius  val., 
2)  lulis  vel  lulisi  vel  lul . . .  apographa. 

4801  Matrib.  Alajlervis  et  |  Matrib.  Cam|pestrib.*  coh.  I  |  Tungr.*  ins.'| 
Ulp.  8....'  \  [0]  leg.  XX  V.  V. 

J)/on  longe  ab  Edinburgh,  loco  dicto  Cramond  (FII 1084  aliquolies  descripta). 
—  1)  Cf.  N.  4828  seq.  —  2)  Cf.  supra  N.  3250  cet.  —  3)  Instante.  —  4)  Cognomen 
recte  legi  non  potuit. 

4803  Malrouis  |  Elttra|lienis  (sic)  |  et  |  Gesa[heuis  |  M.  lul.  Amanus 
(Matronae  tres,  canistra  tenentes  frugibus  repleta;  infra:  viri  duo  sacra  facientes). 

Bettenhofen  (non  longe  a  Roedingen  ubi  prodiit  N.  4805)  rep.,  est  Bonnae 
(Brambach  617  cf  Ihm  Ann.  Rhenan.  85,  1887  p.  150  n.  303). 

4803  ('''«*  Matronae,    canistra    tenentes  frugibus  repleta)    Matron.    Ge- 

saien[ts]  [  M.  lul.  Valentinu[s]  |  el  lulia  lustina  |  ex  imperio  ipsarum  1.  m. 

Prope  Roedingen  (nun  longe  a  liilich)  rep.  una  cum  ea  quae  sequitur  et  com- 
pluribus  aliis  Matronarum  lapidibus,  est  Mannheim  (Brambach  615,  Huebner  ex, 
scr.  ep.  n.599  cf.  Ihm  Ann.  Rhenan.  85,  1887  p.  149  n.294;  imaginem  monumenti 
exhibel  Haug  archaeol.  Zeitung  54,  1876  p.  61 ;   Ihm  Ann.  Rhen.  l.  c.  p.  58). 

4803*  Etrahenis*  |  et  Gesahenis  |  Bassiana  Majterna  et  Bass[j]ana  Pa- 
terna  |  ex  imp,  ips.  1.  m. 

Prope  Roedingen  rep.,  nunc  Mannhemii  (Brambach  616  cf  Haug  Antiq.  Mannh, 
n.51,  Ihm  Ann.  Rhenan.  85,  1887  p.  149  n.  300). —  1)  Sic  vel  etiam  Elraienis  lapis, 

4804  Matronis  |  Gabiabus  |  Celorius  Ius|tus  1.  m. 

Rovenich  prope  Ziilpich  rep.  (Brambach  SS7  semel  ut  videtur  descripta  circa 
annum  1600).  —  Eodem  loco  complures  alii  lapides  Gabiabus  vel  Matronis  Gabiabus 
dicati  reperti  sunt  (Brambach  SS8 — S60);  lunonibus  Gabiabus  dicatus  fuit  iitulus 
Bramb.  394  =  Orell.  2084. 


4805  (Maironae  tres  sedentes)  Matronis  Hama|vehis  C.  luiius  I  [PJrimus 
et  C.  lulius  I  Quartus  ex  imperio  |  ipsarum  1.  m. 

Altdorf  prope  liilich  rep.,  iam  Coloniae  Agrippinae  in  museo  (Brambach  621, 
Ihm  Ann.  Rlienan.  85,  1887  p.  1S1  n.  307). 

4806  Malronis  |  Rumanehabus*  |  sacr.  |  L.  Vitellius  |  Consors  |  ex- 
plo."  I  leg.  VI  victr.   (in  lateribus  arbores). 

lUlich  rep,,  iam  Coloniae  Agrippinae  (Smetius  55 , 8 ;  Brambach  601 ;  Ihm  Aiin. 
Rhen.  85,  1887  p.  1S2  n.  515).  —  1)  lisdem  deabus  altero  cognomine  auctis  (Matronis 
Runi[a]neliis  et  Maviailinehis,  vel  item  Aviaitinehis)  dedicatus  fuit  tilulus  olim  una 
cum  N.  4800  adservatus  Orell.  2088  =  Brambach  297,  cuius  lectio  parum  certa  est.  — 
2)  Sic  videtur  legendum  esse  (litterae  plo  contignatae),  cogitandumque  de  explora- 
tore  legionis,  qui  sane  alibi  non  invenitur. 

4807  Matronis  |  Saitchamims*  |  Primus  Freiat|tonis*  1.  m. 
4807*  Malron.  |  Saithamia[6.]  *  Q.  Cominius  |  Primio  1.  [»«.] 

Hoven  prope  Ziilpich  (i,  e.  ibi  ubi  N.  47S4)  rep,  (Klinkenberg  ann,  Rhenan.  89, 


Tituli  sacri  ct  sacerdotam.  —  Numina  Galliae  et  Germaniae.  235 

1890  p.  251).  —  1)  Apparet  idem  vocabulum  a  filio  Freiattoni»  Germanice  flecti,  a 
Cominio  Primione  Laiine  (similiter  tupra  N.  4799,  item  Brambach  612).  Cf.  Much 
Zeitschr.  fiir  deutsehes  Alterthum  55,  1891  p.  515  seq.,  525  seq.  —  2)  Friattius  est 
in  t.  Agrippinensi  H^estd.  Korrespondenzbl.  12,  1895  p.  95,  Freioverus  civis  Tunger 
supra  N.  2575. 

4808  Matron[t]s  |  yallaboei|hiabus  |  L.  Acconius  |  Caudidus  |  pro  se 
et  I  suis  ex  '\[mp.]  \  p.  p.  s.  s.* 

4809  Matronis  |  [FJalabneijabus  Q.  Pri|minius  Ap[/]lus  v.  s.  1.  m. 

4810    I  Valiamnei|biabus  |  lulia  Geneti  |  f.  Lella  |  ex  imperio. 

Coloniae  Agrippinae  haec  rep.  ante  a.  1840,  illae  a.  1892  (Klinkenberg  Korre- 

spondenzbt.  d.  IFestd.  Zeilschr.  1892  p.  101;  Brambach  n.  555  cf.  Klinkenberg  l.  c). 
—  1)   Non  intellegitur  ([«]ps.  s.  [/.]  intellegit  editor). 

4811  Matribus  |  Mopatibus  |  suis  |  M.  Liberius  |  Victor  |  cives^  j 
Nervius  |  neg.  fru.*  |  v.  s.  1.  m. 

Nijmegen  (Noviomagi),  ibi  ubi  N.  5198  (Brambach  71  qui  vidit),  —  1)  Cf, 
N,  4655  not.  2.  —  2)  Negotiator  frumentarius. 

Nutlae  fuerunt  Matres  Quadruburgienses,  quibus  dedicatus  ferebatur  titulut 
Orell.  2090  male  suppletus,  cf.  Brambach  166;  Ihm  ann.  Rhen.  85,  1887  p.  155  n.  555. 

4812  Matribus  |  Elitivis  |  Capella  Tessi  [f.y  \  v.  s.  1.  m. 

St.  Christol  prope  Carpentorale  (Carpentras)  Galliae  Narbonensis  rep.  (XII 
1174  vidit  Allmer).  —  1)  Sic  coniecit  Hirschf,   Capellatessi  traditur. 

4813  Matris  Aug.  |  Eburnicis^  |  L.  lul.  Sammo  |  et 

Yvours  prope  Lugdunum  (XIII  1765  delineavit  Boissieu).  —  1)  Ebumum  no- 
men  fuisse  pago  Yvours  probabile  est  (Boiss.). 

4814  Malribus  |  Adcultus  |  Vassedonis  f.  |  v.  s.  1.  m. 

4815  Matrabus  |  v.  s.  1.  m.  |  Euneos  Sex.  |  Afrani  L' 

4815*  Matrabus  |  Sex.  Co[c][ius  |  Nigri  lib.  |  Ingenuus*  (vir  stans  manu 
s.  fruges[^]  tenens). 

Fasione  vel  prope  Fasionem  ut  videtur  (XII  1504.  1509.  1506  ad  apographa 
facta  saec.  XVI  vel  XFII).  —  1)  Libertus  fortasse  fuit  Sex.  Afranii  Burri  (supra 
jV.  1521).  —   2)  Libertus  fuit  Sex.  Coelii  Nigri,  XII  5864. 

4816  (intra  coronam)  Matris  |  Mithres  soc.  XL  vil.  I  ad  Tur.*  |  L.  XIII 
p.  a.  Vl.^ 

Allondaz  prope  AlbertviUe  in  finibus  AUobrogum  (XII  2548  Hirschfeld  vidit 
ectypum).  —  1)  Sociorum  quadragesimae  (cf.  supra  N.  1852  seq.)  vilicus  ad  Tur. 
(nomen  loci,  de  quo  praelerea  ex  antiquitate  nihil  traditur,  sed  quem  fuisse  ibi 
ubi  hodie  est  Toumon  propter  nominis  similitudinem  suspicalus  est  Allmer).  f^i- 
detur  hoc  loco  fuisse  mansio  dicta  ad  Publicanos  viae  Augusta  Praeloria  per 
Alpem  Graiam  Fiennam  ducentis  (tab.  Peut.;  it.  Ant.  p.545).  —  2)  Haec  explica- 
tionit  incertae  (cf.  Hirschf.  et  Momms.  ad  XII  l.  c). 

4817  Matris  Aug.  |  in  honorem  |  doraus  Saediorum  |  Eutyches  lib.  | 
aedem  cum  ara  |  dat. 

Lugduni  (XIII  1759  vidit  Hirschfeld). 


236  Caput  XI. 

4818  in  I  honor[m]  |  domus  divijnae  dis  Ma[/r]abus'  ]  vicani  vici 

Pacis   (tres  deae  stantes)  \  (reliqua  legi  non  potuerunt). 

Metz  rep.  a.  1S61  (Robert  ipigr.  de  la  Moselle  tab.  V  fig.  4  cf.  p.  47  seq.;  Ihm 
ann.  Rhen.  85  p.  iS.  162,  583  vidit  eclypurn;  descripsit  Zangemeisier). —  1)  Sie  sine 
dubio  legendum;  in  lapide  est  MAIIABVS. 

4819  imp.  Nerva  Traiajno  V  cos.*  Matr|onis  v.  s.  1.  1.  m.  |  M.  Catui- 
lius  Mejrcator  et  M.  Caltullius  Secundus. 

Montorfani  prope  Comum  rep.  (F  32S2  vidit  Mommsen).   —    1)  A.  105. 
Titulum  Matronis  in   eadem  regione   dedicatum  pro  salute  C.  Caesaris  Ger- 
manici  filii  (a.  57/41)  dedimus  stipra  N.  191. 

4820  INiger  |  Tertullius  |  Severus  |  Matronis  |  et  Adganais'  (  v, 
s.  1.  m. 

Galliani  prope  Cantu,  inter  Comum  et  Mediolanum  (F  S&71  bis  descripta).  — 
1)  Cf  supra  N.  4618.  4619. 

4821  Matronis  |  Braecorium  |  Gallianatium. 

Galliani  prope  Cantu  (Pais  847  ad  ectypum). 

4823    sanctis  Matrjonis  Ucellasjicis  Concanajunis  NoveI)[i]|us  Marcia- 
nu[s  I  P]rimuli  filiu[s]  |  votum  Mas|uonnum  |  Matronis  |  v.  s.  1.  m. 
Corbettae,  inter  Mediolanium  et  Novariam  (F  SS84  vidit  Mommsen). 

4823  Matronis  |  Vediantiabus'  |  P.  Enistalius  P.  f.  |  Cl.  Paternus  ( 
Cemenelensis  |  optio  ad  ordine^  |  V  leg.  XXII  |  Primigeniae  (  piae  fide- 
lis,  1.  m. 

Tourette  prope  Nizzam  (^7872  aliquoties  descripta).  —  1)  Cf  Plin.  h.  n.  5, 
47.  Ptol.  5,  1,  45  (Momms.  C.  I.  L.  V  p.  916).  —  2)  Cf  supra  N.  2666^. 

4824  Matronis  et  |  Geniis  Ausuciatium  |  consacravit  j  Arvius  Nigri 
f.  nomine  [  suo  et  C.  Semproni  Nigri  et  j  Banionis  Cucalonis  fiiiae  (  pa- 
rentium  suorum. 

Ossuccio  ad  lacum  Larium  (F  S227  vidit  Mommsen). 

4825  Matronis  (  et  vicanis*  [  C.  Sexsticlus  |  Carbasus. 

Cornate,  inter  Mediolanium  et  Bergomum  (V  S716  bis  descripta).  —  1)  Cf. 
Ihm  Ann.  Rhenan.  85,  1887  p.  56. 

4826  Matronis  [  lunonibus  j  Valerius  |  Baronis  f.  (  v.  s.  1.  m. 
Arcisate,  inter  lacus  Larium  et  Ferbanum  (FS4S0  bis  ut  videtur  descripta).  — 

Cf  supra  N.  5122. 

4827  M.  Calpurnius  (  veteranus  j  domina[6]us*  |  v.  s.  1.  m. 

In  summo  monte  Poenino  (Grand  S.  Bernard,  cf.  N.  48S0  seq.)  rep.,  tabella 
aenea  (Notizie  1887  p.  469).  —  1)  DOMINARVS  aes.  —  Titulum  domnab.  dedicatum 
dedimus  iam  supra  N.  5120.  —  Incertum  num  huc  pertineat  t.  dominis  dedicatus 
XII  2446.    Diversa  sunt  numina  memorata  supra  N.  4071. 

4828  Matr.  tribus  campe[sfr.]  [  et  Genio  alae  pri.  Hispano|rum  Aslu- 
rum  ./ ./ ./ ./ ,/ ./ ./  I  ./ ,/ ,/ ,/ ./ ,/ ,/  *  Gordianae,  T.  [  Agrippa  prae.  templum  a  solo  ( 
[res]  tituit. 


Tituli  sacri  et  sacerdotum.  —  Numina  Galliae  ot  Qermaniae.  237 

Benwell  ad  vallum  Hadriani  rep.,  est  Newcastle  (FI/  S10;  delineavit  Haver- 
field  Archaeologia  Aeliana  16,  1894  p.  525).  —  1)  Pupienae  Balbinae  vocabula  erasa 
esse  recte  slaluit  Haverf. 

4829  Campes|tribus  et  |  Brilanni.*  j  Q.  Pisenlius  |  lustus  pref.  |  coh. 
IIII  Gai.  I  V.  s.  1.  1.  m. 

Castle-IUll  ad  vallum  Pii  Britannicum  rep.,  est  Glasgoviae  (FII  1129  vidit 
Huebner).  —  1)  Brilanniae. 

4830  Campest.  et  |  Eponac  ala  I  |  sing.  p.  f.  c.  R.^  qui  pre.'  |  Ael. 
Bassianus  |  praef.  v.  s.  1.  1.  m. 

Piforing  ad  Danuvium  rep.,  iam  Monachii  (1113910  III  S.  11909  vidit  Mommsen). 
—  1)  Cf.  supra  N.  2492  noi.  2.  —  2)  Cui  praeest. 

Eponabus  et  Campestribus  dedicatus  est  titulus  supra  J\.  2417.  Campestres 
habuimus  iam  supra  N.  2604.  4776.  4801. 

4831  I.  o.  m.  I  Victoriae  ]  Victrici  pro  salujte  imp.  n.  et  sua  |  suo- 
rum,  j  M.  Coccei.  |  Firmus  |  )  leg.  II  Aug. 

4831*   Dianae  |  Apollini  |  M.  Coccei.  |  Firmus  1  D  leg.  II  Aug. 

4831^  Genio  |  terrae  ]  Britajnnicae  |  M.  Coccei.  |  Firmiis  |  /  leg. 
II  Aug. 

4831°  Marti  |  Minervae  |  Campestri|bus  Hercl.  |  Eponae  |  Victoriae  | 
M.  Coccei.  I  Firmus  |  0  leg.  II  Aug. 

/n  Dritannia  rep.  ad  vallum  Pii,  loco  diclo  Auchindavy,  nunc  Glasgoviae 
{ni  1111  —  1114  vidit  Huebner). 

4832  lovi  lunoni,  j  Soli  Lunae,  |  Herculi  Minervae,  |  Marti  Mer- 
curio,  I  Campeslribus,  |  Terrae  Caelo  |  Mari  Neptuno,  |  Matribus  Suleis*,  | 
Genio  imp.,  |  M.  Ulpius  Nonius  |  veteranus  Aug.  j  cives*  Nemens'  |  v.  s.  1.  m. 

fiomae  rep.  in  castris  equilum  singularium,  cf.  supra  N.  2180  (FI 51171  vidit 
Muenzer;  Ilenzen  ann.  inst.  188S  p.  260).  —  l)  Cf  N.  4777.  4778.  —  2)  Cf  N.  4655 
not.  2.  —  3)  Cf  N.  428  not.  2. 

4833  lovi  optimo  |  maximo,  lunoni,  |  Minervae;  Marti',  |  Victoriae, 
Herculi',  ]  Fortunae,  MercurioS  \  Felicitati,  Saluti,  Fatis,  |  Campestribus, 
Silvano,  |  Apollini,  Dianae,  Eponae,  |  Matribus,  Sulevis'  et  |  Genio  sing. 
Aug.'  I  ceterisq.  dis  immortalib.,  |  veterani  missi  |  honesta  missione  ex  eo- 
dem  I  numero*  ab  imp.  Hadriano  \  Antonino  Aug.  P.  p.  p.  ]  Priscino  et  Stloga 
cos.*,  I  1.  1.  m.  V.  s.  (In  laiere  sinistro)  qui  coeperunt  mil.  L.  Lamia  Aeli.  | 
Sex.  Carmi.  Vetere  cos.*  |   missi  honesta  mission.  no.  lan. :   |    P.  Aelius 

AugurinUS,  |  (sequuntur  nomina  decem  el  septem).  (In  lalere  dextro)  niissi  ho- 
nesta  missionc:  |  P.  Ael.  Placidus,  |  (sequuntm- nomina  decem  et  septem,  in  his) 
P.  Ael.  Vangio'  sig. 

Romae  rep.  in  caslris  equilum  singularium,  una  cum  N.  2180  seq.  (FI  51149  = 
Annal.  inst.  arch.  188S  p.  2S2).  —  1)  Cum  dcdicantium  plerique  fuerint  ex  Ger- 
mania,  probabile  esl  Martis,  Herculis,  Mercurii  nominibits  significari  tria  summa 
numina  Germanica,  ut  supra  N.  4654  (Zangemeister  Neue  Heidelberger  Jahrbiicher 


238  Caput  XI. 

1895  p.  31,  qui  etiam  sub  Fictoriae  Forlunae  FeUcitalit  vocabulit  conieeit  latere 
deas  quasdam  Germanicas;  sed  cf.  Wissowa  slrena  Helbigiana  p.S59). —  2)  Cf.  supra 
N.  i778  not.  5.  —  3)  Eisdem  deis  deabusque  multae  aliae  arae  eodem  loco  dedicatae 
tunt  ab  equilibus  singularibus  missis  honesla  missione,  quarum  unam  iam  dedimut 
tupra  N.  2181.  —  4)  Scilicet  ex  numero  equitvm  singularium  Avgusti.  —  5)  A.  141. 

—  6)  A.  116.  —  7)  f^angiones  populus  Germaniae  superioris,  unde  hic  P.  Aeliut 
Fangio  signifer  aut  originem  traxit  aut  certe  nomen  (Zangemeister  l.  c.  p,  50). 

4834  iussu  deorum  C.  Vale[nMs] |   Herculi  Eponae  S[i7wano 

aerft] [culam  restituit  [sm  pec.  pro]  \  salutem  suam  et [et]  \  Pro- 

culo  muliis' 

Romae  (Fl  295  vidit  Henzen).  —  1)  MuHones  intellegendos  ette  coniecit 
Marinius. 

4835  Herculi  et  Eponae'  Aug.  |  pro  salute  imp.  Caes.  M.  Aur.  |  An- 
tonini   Pll   FellCIS  invictl    |    (sequuntur   nomina  eorum   qui  dedicaverunt). 

Mariasaal  prope  Klagenfurt,  ubi  fuit  Virunum  Norici,  iam  Klagenfurti  (III 4784 
vidit  Mommsen).  —  1)  Non  rarus  Eponae  in  Norico  cultus,  cf.  III  4776.  4777.  5176. 
5192.  5312. 

4836  in  h.  d.  d.  |  deae  Eponae  |  et  dis  Ma[fJrabusS  |  G.='  loci,  |  Sat- 

tonius  Vi|talis   lib.  . . .  | im  .  . .  |  . .  Traiano  Decio  Aug.  | | 

cos.^  XV  kal.  Apr. 

Til-Chdtel  prope  Dijon  (XIII  5622  semel  descripta  taec.  XFII).  —  1)  Maira- 
bus  tradilur.     Cf  N.  4815.  4818.  —  2)  Genio.  —  3)  A.  250  vel  251. 

4837  1.  o.  m.,  I  Epone  regin.,  |  Genio  loci,  \  P.  Bennius  Egjregius 
mil.  I  coh.  vol.',  adiu[f.]  |  princ.%  bf.  cos.'  v.  s. 

Prope  Docleam  in  Dalmatia  rep.  (III  S.  12679  Bormann  vidit  ectypum).  — 
1)  Significatur  cohors  octava  voluntariorum,  cf.  supra  N.  2586.  —  2)  Adiutor  prin- 
cipis;  cf.  supra  N.  2448  not.  1.  —  3)  Beneficiarius  consularis. 

4838  deae  Epona[e]  |  et  Genio  Leuc.  |  Tib.  lustinius  Titianus'  [b.  f.  \ 
leg.  l]eg.  XXII  [Pr.]  \  Antonin[ja».]  |  ex  \o[to]  (in  latere  sinistro  dea,  tc.  Epona, 
inter  duos  hinnulos;  in  latere  dextro  figura  adulescentis,  sc.  Genii). 

Naix  rep.,  ubi  fuit  Nasium  Leucorum  (cf  Ptol.  2,9,15),  inter  Diyodurum 
et  Durocorturum ,  postea  Metz  (Robert  epigraphie  de  la  Moselle  p.  15  lab.  I  fig.  5 — 7). 

—  1)  Idem  beneficiarius  legati  legionis  XXII  Mercurio  dedicavit  Mogontiaci  titulum 
Brambach  n.  999  (=  Henzen  6799),  anno  210,  id  est  paullo  ante  hunc  titulum  po- 
titum,  qui  propter  Antoninianae  vocabnlum  legioni  additum  videtur  esse  positus 
non  ante  a.  212. 

4839  Augusto  sacrum.  Deae  |  Eponae  |  Connonius  Icotasgi  fil.  | 
templum  cum  suis  ornalmentis  de  suo  donavit  1.  m. 

Entrains  (inter  Auxerre  et  Nevers)  rep.  a.  1896  (XIII 2902  ad  imaginem  photo- 
graphicam  editam  Bull.  de  la  SocietS  Nivernaise). 

Eponab.  et  Campestrib.  dedicatus  est  titulus  supra  N.  2417.  —  Inscripliones  deae 
Eponae  composuit  Reinach  revue  arch.  26,  1895  p.522  seq.,  qui  tamen  non  recte  ait 
Eponam  coniunctam  reperiri  tam  cum  Marte  Segomone  quam  cum  Marte  Camulo 
nisus  inscriptionibut  mutilis  quas  pro  libito  tuppleverunt  (supra  N.  4557.  III S.  8671). 
Cf.  etiam  infra  N.  4917  not.  7. 


Titali  sacri  et  sacerdotum.  —  Numina  Galliamm.  239 

4840  Matro|Di$,  Axi|nio,  L.  |  lulius  Marcelii|DUs  v.  s.  1.  m. 
Aximae  (Aimn)  in  Alpibtu  Graiis  (XII  100  Hirschfeld  vidit  ectypum). 

4841  Marli  |  et  Vasioni  |  Tacitus. 
Fatione  (XU  1301  bis  ut  videtur  descripta). 

4842  C.  ADdolatius  |  Nemauso  v.  s.  1.  m. 

Nemaiisi  (XII  S093  vidit  Hirschfeld). 

4843  Nem.  Aug.  |  C6Dsor*  |  iug^rius  |  ex  v6to,  si  |  [/"jilia  superstit.'  | 
decessisset. 

Nemausi  (XII  3102  Hirsehfeld  vidit  ectypum).  —  \)  Cf  N.  48S0  not.  3.  — 
2)  Superstite. 

4844  lovi  et  Nemaus.  |  T.  Fiavius  Herm.  |  exactor  oper.  |  basilicae  * 
mar|morari  et  lapi|dari  v.  s. 

Nemausi  (XII  3070  vidit  Hirschfeld).  —  1)  Ad  basilicam  ab  Hadriano  in 
Plotinae  honorem  Nemausi  extructam  (vit.  c.  12),  cuius  basilicae  opus  marmorarium 
et  lapidarium  Hermeti  illi  exigendum  fuerit,  refert  Allmer. 

4845  deo  Nem [auso  |  5e]x.  UtuUius  |  Perseus  |  horologium  |  et  ce- 
rulas*  II  I  argeuteas  |  t.  p. 

Nemausi  (XII  3100  aliquoties  descripta  saec.  XFIjXFII).  —  1)  Cerulas  num 
recte  viri  docli  habeant  pro  ceriolaribus,  dubitat  Hirschfeld. 

4^4fi  Sulpic.  Cosmus  rest.*  |  [Z]aribus  Aug.  |  sacrum  et  ]  Minervae,  | 
Nemaus6,  |  Urnia6,  |  Avicanto*,  |  T.  Cassius  T.  1.  |  Felicio  exs  |  v6t. 

Nemausi  (XII  3077  saepius  descripta).  —  1)  Restiiuit  (haec  postea  ut  videtur 
addita).  —  2)  Fontium  vel  fluviorum  nomina  videntur. 

4847  AugUSt.  I  Laribus  |  (vir  capite  velato,  libans  ad  aram)  cultores 
Urae  |  fontis'. 

Nemausi  rep.,  nunc  Lugduni  (XII  3076  vidil  Hirschfeld).  —  1)  Uram  fontem 
esse  hodie  dictam  Eure  censent. 


4848  Aug.  Vin[fjo]  I  sacr.  |  T.  Valerius  . .  [f.]  |  Crispinus  |  sacer. 
Vinti,  I  praef.  pag.  Dia.*,  |  aedem.  d. 

4848*  deo  Vintio  |  Polluci*  |  Cn.  Terentius  |  Billonis  fil.  |  Terentia- 
nus  I  ex  voto. 

In  Sabaudia  rep.,  haec  loco  dicto  Seyssel  ad  Rhodanum,  illa  non  longe  inde 
loco  dicto  Hauteville  (XII  25S8.  2562  Hirschfeld  vidit  eclypa).  —  1)  Praefectus 
pagi  Dianensis.  —  2)  Alius  titulus  Fintii  PoUucis  repertus  est  Seyssel  (XII 2361). 

4849  Marli  Vintio  |  M.  Rufinius  Felix  |  Sal.',  Illlllvir  et  in|cola 
Cemenel.  |  ex  voto  s. 

Fintii  (Tence)  in  Alpibus  maritimis  (XII  5  vidit  Mommsen).  —  1)  Incertum 
utrum  ad  nomen  Felici*  pertineat,  an  salinatoris  aliudve  simile  officium  signi- 
ficetur, 

4850*  Poenino  |  pro  itu  et  reditu  |  C.  lulius  Primus  |  v.  s.  L  m. 

4850^  Phoebus  Fusci  |  Ti.  Caesaris  j  Poenino  v.  s.  1.  m. 


240  Caput  XI. 

4850°  lovi  Poenino  |  L.  Paccius  L.  f.  PaL  |  Nonianus  |  Fundis  |  / 
leg.  VI  Victricis  p.  f.  |  ex  voto. 

4850^  lovi  op.  m.  I  Poenino  |  T.  Cl.  Severus  |  fr.  leg.  III  |  Italic» 
V.  s.  I  \.  m. 

4850®  lovi  Poenino  |  Q.  Silvius  Peren|nis  tabell.  colon.  |  Sequanor.  | 
v.  s.  L  m. 

4830^  Numinib.  Augg.*  |  lovi  Poenino  |  Sabineiius  Censor^  |  Ambia- 
nus  I  v.  s.  L  m. 

In  summo  monle  Poenino  (Grand  S.  Bemard)  rep.,  tabulae  aeneae,  extant  ibi  in 
museo  (F  6S7S.6884:.  6881.  6869.  6887.  6883  vidit  Mommsen).  —  1)  Frumentarius 
legionis  tertiae  Italicae.  —  2)  Cf.  supra  N.  4358.  —  3)  Cognomen,  ut  supra  N.  4845. 

4851  I.  0.  m.  Poenino  |  C.  Domitius  |  Carassounus  |  Hel.',  mango  | 

V.  s.  L  m. 

Ibidem  rep.,  tabella  aenea  (Notizie  degli  scavi  4892  p.  68).  AUas  eiusdem 
generis  inscriptiones  eodem  loco  repertas  habes  Notiiie  degli  scavi  1887  p.  468,  1S9S 
p.  440,  1894  p.  33).  —  1)  Helvelius. 

4852  L  0.  m.  I  Arubiuo  |  L.  Camp.  |  Celer  |  sacerdos  ]  urbis  |  Ro- 
mae  |  aeternae  |  et  lulia  |  Honorata  |  con.  pro  se  |  et  suis  v.  s.  L  m. 

In  monasterio  quodam  prope  Gratz  (III  3445  semel  descripta  saee.  Xf^I). 

4853  1.  o.  m.  Arubiano  |  et  Bedaio  sancto  |  Tul.  luvenis  |  bf.  cos. 
leg.  II  I  Ital.  Antoninian.  |  v.  s.  1.  m.  |  idib.  Mais  d.  [n.  |  imp.  Antonino\  *  | 
II  et  Sacerdote  cos.^ 

Pidenhart  prope  Seeon  ad  Chiemsee  lacuvi  rep.,  deinde  Monachii  (III  3380 
vidit  Mommsen).  —   1)  Elagabali  nomen  erasum.  —  2)  A.  219. 

lovi  Arubiano  vel  Arubino  et  Bedaio  praeterea  dedicatus  est  titulus  III 3375, 
lovi  Arubiano  et  Celeiae  III  3183. 

4854  Bedaio  Aug.  |  P.  Domitius  |  Flaccus  |  et  Q.  LucreL  |  Optalus  | 
llvir.,  I  [P]ompeiano  ]  [et  iwijto  cos.* 

4855  Bedaio  Aug.  |  sacr.  Alon.^  {  L.  Cassius  Lucullus  |  et  C.  Vind. 
Constans  |  [//]vir,,  Fusco  |    .  .  .  .* 

4856  sacro  Aloun|arum  Aug.  Noi.  |  Ivenalis  et  L.  Vig]ius  Victorin.  | 
[6r]ordiano  et  Pomjpeiano  cos.''  vot.  (  m.  (sic)  s.  I.  m. 

Chieming  ad  Chiemsee  lacum,  in  qua  regione  fuit  Bedaium  situm  inter  luvavum 
el  Pontem  Aeni  testibus  itinerariis,  cf,  Ohlenschlager  in  act.  min.  acad.  Monac.  1885 
p.  213  seq.  (III  S.  11777.  11778.  11779  vidit  Hirschfeld).  —  1)  A.  209.  —  2)  Cf 
N.  4837.  —  3)  Fortasse  significatus  erat  annus  223.  —  4)  A.  2i1. 

4857  Bedaio  Aug.  |  sacr.  Alounjar.  Selonijus  Maxim|ianus  et  |  Fir. 
Firmijnianus  llvir.,  |  Perpetuo  et  CorneL  cos.* 

Chieming,  nunc  Monachii  (III  3372  vidit  Mommsen).  —   \)  A.  257. 

4858  Bedaio  Aug.  |  et  Alounis  |  sacr.  |  C.  Catius  |  Secundialnus 
llvir,  I  imp.  Antonin.  |  II  et  Sacerdote  cos.* 


Tituli  sacri  et  sacerdotum.  —  Numina  Oalliarum.  Numina  Norici.        241 

Olhn  in  monasterio  Seeon,   deinde  Monachii  (111  SSSi   vidit  Mommsen).  — 

1)  A.  219. ^^^^ 

4859  I.  o.  in.,  I  Eponae  |  et  Celeiae  |  sanctae  |  M.  Si | 

Celeiae  (Cilli)  in  Norico  (111  S192  vidit  Mommsen). 

4860  I.  0.  m.  el  Cel.  |  et  Noreiae  |  sancte,  Rufi.  |  Senilis  bf.  cos.' 
pro  se  et  suis  |  v.  s.  1.  m. 

Celeiae  (III  5188  vidit  Mommsen).  —  1)  Beneficiarius  consularis. 

4861  Marli  |  Herculi  |  Victorijae  ]  Noreiae. 

Celeiae  (III  S193  vidit  Mommsen). 

4862  ISoreiae  |  sacrum. 

Romae  rep.  in  castris  equitum  singulariiim  (VI 31179  =  Ann.  inst.  arch.  188S 
p.  290).  —  In  Africa  reperitur  d.  m.  s.  Norei.  superscriptum  titulo  sepulcrali 
adulescentis  nati  matre  Norica,  VIIl  4882. 

4863  (globus,  in  quo  stetit  statua)  INoreiae  |  Aug.  sacr.  I  0«  Fabius  | 
Modestus  I  domo  Ronia,  |  dec.  al.  I  Aug.  |  Thracum  |  phialam  |  argent. 
p.  II:-\  embl.''  N6reiae  |  aurea  uncias  duas,  |  d.  d. 

Non  longe  a  ruderibus  Viruni  rep. ,  a  Klagenfurt  sept.  versus  loco  dicto 
Uohenstein  (III 4806  vidit  Mommsen).  —  1)  Pondo  II  uncias  tres  (sive  quadrantem), 

2)  emblemata. 

4864  Noreiae  Isidi  fecit  |  A.  Trebonius. 

In  monte  Ulrichsberg  prope  Klagenfurt  rep.,  non  longe  a  ruderibtis  Viruni 
(111  4810  aliquoties  descripta).  Titulus  dicatus  Isidi  Norei.  est  supra  N.  14&7.  A 
Sueborum  parte  etiam  Isidi  sacra  fieri  solere  ait  Tac.  Germ,  9,  quam  Isidem  hanc 
esse  Noreiam  coniecit  Zangemeister  Neue  Heidelberger  Jahrb.  189S  p.  47  not.  S. 

4865  Belesti  Aug.  |  T.  Tapponius  |  Macrinus  |  et  luHa  Sex.  1.  |  Cara 
cum  suis  I  V.  s.  1.  m. 

In  Norico,  in  confiniis  regionum  quae  nunc  sunt  Kamthen  et  Krain,  prope 
S.  Leonhard  in  monte  Loibl  (111  4773  vidit  Mommsen). 

4866  Belino  |  Aug.  sac.  |  C.  Marius  |  Severus  |  d.  d.  (in  latere:  urceus, 
in  altero  latere:  patera  in  qua  poma  sunt  et  spicarum  calamorumve  faseiculus). 

In  Norico,  prope  Klagenfurt  rep.  (III  4774  vidit  Mommsen). 

(Jt  aliis  provinciis  et  civitatibus  sui  dei,  sic  Noricis  Belenus  deus  erat  teste  Ter- 
tulUano  apol.  24,  cf.  ad  nat.  2,  8,  quem  tamen  praecipue  Aquileiae  cultum  esse  tituli 
N.  4867  seq.  demonstrant;  atque  etiarn  &sbg  ini/to^iog  Aquileiensium  dicitur  ab  Hero- 
diano  8,  3,  8  (lulii  Carnici  quoque  fuit  aedes  Beleni,  V 1866.  Camicum  potius  quam 
Noricum  numen  putat  Mommsen  ad  V  732).  A  militibus  ex  Pannonia  oriundis 
colitur  VI  32SU  (2800). 

4866*  Q[Mo]rt[Ms]  I  Belino  |  pro  se  et  |  suos. 

GrSasque  in  Gallia  Narbonensi  (Revue  des  Stud.  andennes  1900  p.  1S7  lullian 
vidit  ectypum).  —  In  Gallia  Belenum  cultum  esse  indicat  Ausonius  profess.  S,9.  11,  24. 
Cf.  XII  p.  924.  —  Bellino  qui  dicitur  in  Arvernis  dedicatus  titulus  XII1 1461  valde 
suspectus  est. 

4867  D.  Lurius  D.  f.  |  Vol.  |  Belino  |  v.  s.  l.  m.,  |  Nymphis*. 
Aquileiae  rep.  (Majonica  archeografo  triestino  1895  p.  191).  —  1)  Ara  videtur 

Oessau,  Inscriptiones  Latinae  II.  16 


242  Caput  XI. 

dedicata  Belino  simul  et  Nymphis  (nisi  Belino  est  cognomen  Lurii.  Momms.).  Fonti 
Beleno  dedicati  sunt  tituli  V  754.  755. 

4868  Belino  Aug.  |  sacrum  |  voto  susceplo  |  pro  A.  Aquillio  |  C.  f. 
Pom.  Valente  |  IIIIv.  i.  d.  desig.,  |  Phoebus  lib.  |  v.  s.  1.  m. 

Belinae  prope  Aquileiam,   deinde  Feronae  (V  758  vidit  Mommsen). 

4869  Apollini'  I  Beleno  |  C.  Aquileiens.  |  Felix  |  quod  vilic.  |  sum- 
marum*  (  [uouerai], 

In  vico  Beligna  prope  Aquileiam  (V  7S7  vidit  Mommsen  partem  priorem). 
Ficum  illum  nomen  accepisse  a  templo  Apollinis  Beleni  apparet.  —  1)  Cf.  Ilerod. 
8,  5,  8  BsXeviov]  Sh  xalovat  zovzov  (AquHeienses),  ai^ovai  Ss  vnsQcpvcog,  'AnoX- 
}.o)va  elvai  Q^eXovrsq  (inde  vit.  Maximin.  2S).  —  2)  C/".  supra  N.  4i89  not.  2. 

4870  Beleno  |  Aug.  sacr.  |  L.  Cornelius  |  L.  fil.  Vell.  |  Secundinus  | 
Aquii.,  I  evoc.  Aug.  n.,  |  quod  in  urb.  |  donum  vov.,  (  Aquil.  |  perlatum  | 
libens  posuit.  |  L.  d.  d.  d. 

Prope  Belinam  agri  Aquileiensis  rep,,  postea  Fenetiis  (F742  vidit  Mommsen). 

4871  ApoUini  |  Beleno  |  Aug.  sac.  |  C.  Petilius  |  Venustus  |  trib.  prae- 
torian.  |  v.  s. 

Gradi  prope  Aquileiam,  postea  Patavii  (F748  vidit  Mommsen). 

4872  deo  Beleno  |  M.  Flavius  |  Florianus  v.  e.,  |  a  ducena.*,  |  quod  | 
princeps  leg.  |  vovit  .... 

Aquileiae  rep.  (Majonica  archeografo  triestino  1893  p.  190).  —  1)  Fir  egre- 
giut,  a  ducenariis. 

4873  Apoliini  |  Beieno  Aug.  |  in  honorem*  |  C.  Petti  C.  f.  Pal.  | 
Philtati,  eq.  p.,  |  praef.  aed.  pot.,  |  praef.  et  pationi  |  coUegiorum  |  fabr. 
et  cent.,  |  Diocles  lib.  |  donum  dedit.  |  L.  d.  d.  d. 

Aquileiae,  deinde  Fenetiis  (F  749  vidit  Mommsen). —  1)  Cf.  supra  N.  5SS0  not. 

4874  Belen.  Aug.  j  in  memor.*  (  luiior.  |  Marcell.  et  |  Marcellae  et  j 
in  honorem  |  luliarum  |  Charites  et  |  Marcellae  filiar.  |  et  Licin.  Macron.  j 
iunior.  nepotis,  |  C.  lul.  Agathopus  |  Illlllvir  Aquil.  |  L.  d.  d.  d. 

Prope  Belinam  agri  Aquileiensis  rep.,  postea  Fenetiis  (F  744  saepius  descripta 
saec.  XFljXFII).  —  1)  Cf.  supra  N.SSSOseq. 

Adde  titulum  supra  N.  62S  ab  ipsis  imperatoribus  Diocletiano  et  Maximiano 
Apollini  Beleno  Aquileiae  dedicatum.  —  Denique  Belenus  memoratur  in  hoc  epigram- 
mate  Tibure  rep.  (XIF5S56  vidi;  Buecheler  carm.  epigr.  n.  879): 
Antinoo  et  Beleno  par  aetas  formaque  si  par, 
cur  non  Antinous  sit  quoque  qui  Belenus? 
Q.  Siculus. 

4875*  C.  Aemilius  (  Felix  Aecur."  |  v.  s.  1.  m. 

4875*^   Auctus  I  Aecornae  |  v.  s.  I. 

4875°    G.  CI.  Pri|am.  Aec.  [  v.  s.  1.  m. 

Emonae  (Laibach)  rep.  (III  5851  j 5  vidit  Mommsen).  —  1)  Cf.  ad  N.4876. 


Tituli  sacri  et  sacerdotain.  —  Namina  Norici  Garniae  Dalmatiae.        243 

4876  P.  Pplronius  P.  1.  |  Amphio,  |  C.  Fabius  C.  1.  |  Corbo  |  mag. 
vici  aedem  |  Aequor.*  de  vi.  |  s.'  f.  coir. 

Oberlaibach  ubi  fuit  Navportus  (1 1466.  III  5776  semel  descripta  saec.  XFl).  — 
1)  Aeqvornam  sive  Aecomam  sive  Aecumam  Momms.  (ad  I  1466)  putat  aequoris 
deam  fuisse,  Nauporti  cultam  propter  maris  Hadriatici  et  Danvvii  commercium 
quo  vicus  hic  florebat  (cf.  Slrabo  4  p.  207  cet,);  cum  commercio  ipsum  cultum  deae 
postea  Nauporlo  Emonam  (N.  487S)  transiste.  —  2)  De  vici  sententia. 

4877  Laburo  |  ex  vot.  |  sacr.  |  M.  Marcel[/.]  |  fil.'  et  |  M.  Vibius  | 
Marcelliis  |  f.  f. 

Prope  Laibach  (Emonam)  rep.  (III S840  semel  descripta  saec.  XFII).  —  1)  Fi- 
deiur  nomen  eorruptum. 

4878*  Bindo  Neptuno'  |  sacrum.  |  Proculus  Parmjanic.  praepos.  |  v. 
s.  1.  m. 

4878^  B[iJndo  Nepluno'  |  sacr.  |  Licinius  Teuda  |  praep.  et  pri[nc.]  | 
Ia[jp]odum*  |  v.  s.  \.  m. 

Prope  BihaS  in  Bosnia  ad  Privilica  foniem  rep.  (III  S.  14523.  14526  descr. 
Patsch  wiss.  Mitth.  aus  Bosnien  und  der  Hercegovina  VI  p.  136.  138).  —  1)  (Jna 
cum  his  aris  aliae  prodierunt  eidem  numini  dedicatae,  et  ipsae  pleraeque  a  prae- 
positis  lapodum.  —  2)  Cf.  snpra  N.  2675;  item  N.  847  cet. 

4879  Apoliin[i]  I  Tadeno  |  Charmid[e]s»  |  coL*  d.  d. 

Ilidze  prope  Sarajevo  rep.  (III  S.  15838  descr.  Patsch  wiss.  Mitth.  aus  Bos- 
nien  IF  p.  249).   —    1)  Charmidis  lapis.  —   2)  Coloniae  (nescio  cuius),  sc.  servus. 

4880  Armato  s.  |  Sest.  One|sime  ex  |  voto  pos.  |  1. 

Zupanjae  in  Bosnia  rep.   (Patsch  wiss.  Mitth.  aus  Bosnien  FI  1899  p.  225). 

Eiusdem  dei  ignoti  alia  ara,  item  a  muHere  posita,  prodiit  eodem  loco  (ib.  p.  224). 
___ 

moenia  qui  Risinni'  Aeacia^  qui  coUs  arcem 

Delmaliae,   nostri  publice  lar  populi', 
sancte  Medaure*  domi  e[<]*  sancte  hic,  nam  templa  quoq.  ista 

vise,  precor,  parva  magnus  in  effigia, 
succussus  laeva  sonipes  qui®  surgit  in  auras, 
altera  dum  letum  librat  ab  aure'  manus.* 
Talem  te  consul  iam  designatus  in  ista 
sede  locat  venerans  ille  tuus  !!!!!*., 
notus  Gradivo  belli  vetus  ac  tibi,  Caesar 
Marce,  in  primore  [c/]arus'°  ubique  acie. 
adepto  consulatu"  !!!!!!!!!!!!!'' 
tibi  respirantem  faciem  patrii  nuroinis, 
hastam  eminus  quae  iaculat  refreno  ex  equo, 
tuus,  Medaure^  dedicat  Medaurius. 
Lambaese   in  templo  Aesculapii    (FIH  2381    vidit  Renier.    Buecheler   carm. 
epigr.  n.  1327).  —  1)  De  Risinio  (hodie  Risano)  oppido  orae  Dalmatiae  cf.  Mommsen 
CIL.  III  p.  283.  —    2)  Incertum   ab   Aeaco    an   ab    Aiace   derivatum   vocabulum 

16* 


244  Caput  XI. 

(cf.  Buecheler).  —  3)  Apparet  Medaurum  in  patria  dedicantis  ■polissimum  cultum 
ggse.  —  4)  ffeus  praeterea  ignotus,  nisi  quod  in  eodem  templo  Aesculapii  Lambaesi- 
tano  inventum  est  arae  fragmentum  inscriptum:  Medau|ro  Aug.  |  s[acrM]m  (FIIIi6i2). 
Madaurae  civitatis  Numidiae  nomen  vix  huc  pertinet.  —  5)  e  traditur.  —  6)  Scr. 
cui.  —  7)  Cf.  Fergil.  Aen.  9,  417  (Bue.).  —  8)  Apparet  Medaurum  repraesentatum 
fuisse  equo  insidentem  et  tela  iaculantem.  —  9)  Nomen  eius  qui  dedicat  bis  data 
opera  erasum  est.  Legatus  sine  dubio  fuil  Numidiae,  in  legatione  consul  designatus 
et  mox  ad  ipsum  consulatum  promotus  (cf.  not.  11).  Cum  in  duabus  inscriptionibu» 
positis  anno  167  nomen  legati  Numidiae  erasum  sit  (FIll  4208.  17866),  etiam  hic 
titulus  videtur  eodem  fere  tempore  positus  esse.  —  10)  in  primore  parus  exemplum 
quoddam  Reniero  subministratum ,  qui  ipse  non  legeret  nisi  in  primo  . . . .  us.  — 
11)  Haec  postea  addita  esse  apparet,  cum  is  qui  dedicat  consul  factus  esset. 

4882  C.  Turranius  |  C.  f.  Severus  |  evoc.  Aug.  |  [ijatrae  aram  |  p. 

Prope  Scardonam  Dalmatiae  rep.  (III  2816  vidit  Mommsen). 

4883  Pupillor.  I  Moicorum  |  liberta  |  Dumma  lia|trae  v.  s.  1.  m. 
Prope  Nedinum  Dalmatiae  (III  2858  vidit  Mommsen).  —  Etiam  prope  Cori- 

nium  Dalmatiae  prodierunt  tituli  Latrae  dedicati  III  S.  9970.  9971. 

4884  L.  Granius  |  Voltimes.  f.*  |  Rufus  Intossicae  v.  |  s.  1.  m. 
Albonae  in  Histria  quae  nunc  est  (III  S.  10074  vidit  Hirschfeld).  —  1)  Alius 

"^ Foltimesis  filius^  est  ib.  n.  10070. 

4885  Sentonae  |  Eutychus  |  v.  s.  1.  m. 
Tersatto  prope  Fiume  (III  3026  bis  vel  ter  descripta). 

4886  Geminus  |  Boninus  |  Hostiducis  |  Sentonae  |  v.  s.  1.  m. 
Albonae  (III  S.  1007S  vidit  Hirschfdd). 

4887  Nocturno  |  sacrum  |  C.  Cassius  |  Valens  ]  benif.  ex  impe[r.] 
Salonis    (III  19S6    vidit   Mommsen).   —   Eiusdem   dei    alius    titulus   rep.    est 

Aequi  in  Dalmatia  (III  S.  97S5).  Nocturnum,  sed  plane  incertum  an  hunc,  iocu- 
lariter  nominat  Plautus  Amphitr.  1 1,  116  (272),  Praeterea  deus  aliquis  eiusdem  no- 
minis  invocatur  in  tabella  plumbea  Carthaginiensi,  quam  edidit  fFiinsch  mus.  Rken. 
1900  p.  260  {NoxzovQvs  qui  possides  tractus  Italie  et  Campanie,  qui  tractus  es  per 
Acerushium  lacum ,  perducas  ad  domus  tartareas  .  .  .  Maurussum  cet.). 

4888  Nocturno  |  Victor  Brixianorum*   v.    [s.]  (vir  sedens  manu  sin.  for- 
tasse  sceptrum  tenens). 

Brixiae  (V  4287  vidit  Mommsen).  —  1)  Brixianorum  servus  (publicus). 

4889  Veicae  |  Noriceiae  |  A.  Poplicius  D.  1.  A  . . .  (  P.  Postumius  P. 
1.  Pau.  I  coir. 

Alicubi  in  Hislria  (I  146S.  V  717  semel  descripta). 

4890  Seixomniai  |  Leuciticai'  |  Polales. 

In  Histria  prope  Rovigno  rep.  (F  8184  Mommsen  vidit  ectypum).  —    1)  Nu- 
minis  cuiusdam  epichorii  nomen  videtur  (Momms.). 

4891  Numini  Me|iesoco  Aug.  |  Cn.  Papirius  |  Eumelus  |  ex  |  voto. 
In  Histria  loco  dicto  Castel  nuovo  ad  dextram  canalis  Arsiae  (F8127  bis  vel 

semel  descripta). 


Tituli  sacri  et  sacerdotom.  —  Numina  Dalmatiae  Histriae  vallium  Alpinarum.    245 

4802     Eiae'  |  Aug.  |  Ant.  |  SeveriJDe  |  v.  s. 

Polae  (V  8  vidit  Mommsen).  —  1)  Eidem  nuniini  dedicata  est  etiam  ara  apud 
NetacUum  Histriae  rep.,  Pai*  n.  1. 

4893  Euancelus  f«c>  |  colonorum  |  Polensium  |  Boriae*  v.  s.  1.  m. 
Polae  (y  7  vidit  Mommsen).  —  1)  Boriam  volunt  Boream  ventum  eundemque 

qui  hodie  per  illas  partes  dicitur  Bora  aquilo  violentissimus ;  etverum  estreperiri 
tam  apud  Graecos  quam  apud  Latinos  sequiores  formas  BoQQaq  et  Bora  (Momms.). 

4894  Aninia  M.  f.  Magna  et  |  Seia  lonis  et  Cornelia  Ephyre  |  ma- 
gistrae  B.  d.^  |  porticum  restituerunt  et  |  aediculam  Fonionis. 

4895  Fonioni  |  sac.  |  Seia  lonis  |  mag.^  |  d.  d. 

Aquileiae  (V  ISl.  7S8  haec  semel,  illa  saepius  descripta  ab  auctoribus  ac- 
curatis).  —  1)  Bonae  deae.  —  2)  Magistra,  sc.  Bonae  deae.   Cf.  supra  N.  5497 seq. 

4896  Hostilia  P.  f.  |  Serena  |  Ludriano. 

Calibago  inier  Feltriam  et  Bellunum  rep.  (V  2066  vidit  Mommsen). 

4897  Alantedoba  |  Sex.  Cornelius  |  Primus  |  v.  s.  I.  m. 

Ossemi  di  sotto  in  agro  Camunnorum  (Val  Camonica)  (f^  4934  bis  vel  ter  de- 
scripta  saec.  XFI j  Xf^II). 

4898  Cuslano  sac.  |  L.  Octavius  |  C.  f.  Crassus,  |  L.  C.  Octavi  L.  f.  | 
Martialis  et  |  Macer. 

S.  Giorgio  Ingannapoltron ,  in  pago  Arusnatium  terrilorii  Fero7iensis,  iam 
Veronae  (V  5898  vidit  Mommsen) 

4899  lovi  Felueuni  |  P.  Calpurnius  |  Mandatus  |  t.  f.  i.  |  ex  -ftS-  DCCC. 
Mazane  supra  Negrarium  in  pago  Arusnatium  (V  5904  vidit  Mommsen). 

4900  Revino  |  sacr.  |  P.  P.  I.»  |  v.  s.  1.  m. 

Gargnani  ad  lacum  Benacum  (l.  di  Garda)  (F  4S7S  vidit  Momtnsen).  — 
1)  Sunt  nomina  dedicantis. 

4901  Sex.  Nigidius  |  Fab.  Primus  ae|dil.  Brix.,  decur.  |  honore  grat. 
d.  d.',  (  ex  postulatione  pleb.  |  aram  Bergimo  restit. 

Arco  prope  Rivam  rep.,  est  Feronae  (V  4981  vidit  Mommsen).  —  1)  Decurio 
honore  gratuito  decreto  decurionum. 

4902  L.  Vibius  Visci'  1.  INymphodotus  |  Bergimo  votum,  |  C.  Asinio 
Gallo  C.  Marcio  Cen[s]or.  |  cos.*,  |  L.  Salvio  Apro  C.  Postu[mi]o  Costa  | 
Ilviris  quin[9]uennalibus. 

Brixiae  rep.,  est  Veronae  (V  4201  vidit  Mommsen).  —  1)  Patronus  Vibim 
Fiscus  fortasse  memoratur  Horat.  sat.  1,  10,  82  cum  schol.  —  2)  A.  746. 

4903  d.  d.'  I  AIo  I  Sex.  Nig.  j  Sollonius  |  v.  s.  1.  m. 

Prope  Brixiam  rep.  (V  4197  vidit  Mommsen).  —  1)  Fortasse:  domino  deo. 

4904  deo  Alo  |  Saturno  |  Sex.  Commo|dus  Valeriu[s]  |  v.  s.  I.  m. 

Brixiae  (V  4198  descripserunt  Brixiani  complures  a  saec.  XVI  ad  XVIII). 


246  Caput  XI. 

4905  d.  s/  I  Saturno"  |  ex  vot.  |  Cl.  Victorinus  |  sig.'  cum  base  ] 
pro  sal.  sua  |  s.*  omn.  1.  1.  m. 

Prope  Tridentum  rep.  (FSOSI  vidit  Mommsen).  —  1)  Deo  sancto.  —  2)  Col- 
lato  tilulo  eo  qui  praecedit  apparet  Satumi  nomine  hic  et  in  aliis  titulis  Alpinis 
et  Subalpinis  (supra  N.  5528  cum  not.  V  59^6.  SOM  cet.)  intellegi  numen  quoddam 
epichorium.  De  sacrario  huius  Saturni,  quod  fuit  in  valle  Anauna  prope  Cles, 
ad  quod  pertinuerunt  tituli  F 6067 — 6069,  egit  Campi  arch.  ep.  Mitth.  aus  Oesterr. 
16,  4895  p.  74:.  —  3)  Signum.  —  4)  Suorumque. 

Leges  teraplorum. 

4906  L.  Aienus  L.  f.,  Q.  Baebatius  Sex.  f.  aedem  dedicarunt  |  (2)  lovis 
Liberi*  Furfone  a.  d.  III  idus  Quinctileis  L.  Pisone  A.  Gabinio  cos.*,  mense 
Flusare^  |  (3)  comulateis''  olleis  legibus  illeis  regionibus,  utei  extremae 
undae  quae®  lapide  |  (4)  facta  hoiusque  aedis  ergo  uteique  ad  eam  aede 
scalasque  lapide  st[r]uctuendo  ®  |  (5)  columnae  stant  citra  scalas  ad  aedem 
versus,  stipitesque  aedis  hu^ijus''  tabula|-(6)mentaque.  Utei  tangere  sarcire 
tegere  devehere  defigere  mandare*  ferro  oeti®  |  (7)  promovere  referre*** 
fasque  eslo.  Sei  quod  ad  eam  aedem  donum  datum  donatum"  dedica- 
tum|(8)que  erit,  utei  liceat  oeti  venum  dare";  ubei  venum  datum  erit,  id 
profanum  esto.  Venditio  |  (9)  locatio  aediUs  esto  quem  quomque  veicus 
Furfens.  fecerit,  quod  se  senti[a]t*^  eam  rem  |  (10)  sine  scelere  sine  pia- 
culo",  aUs  ne  potesto.  Quae  pequnia  recepla  erit,  ea  pequnia  emere  | 
(11)  conducere  locare  dare,  quo  id  templum  melius  honestius  seit,  liceto. 
Quae  pequnia  ad  eas  |  (12)  res  data  erit,  profana  esto,  quod  d.  m." 
non  erit  factum.  Quod  emptum  erit  aere  aut  argento  |  (13)  ea  pequnia, 
quae  pequnia  ad  id  templum"  data  erit  quod  emptum  erit,  eis  rebus 
eadem  |  (14)  lex  esto,  quasei  sei  dedicatum  sit.  Sei  qui  heic  sacrum 
surupuerit,  aedihs  multatio  esto,  |  (15)  quanti  volet.  Idque  veicus  Furf. 
m."  pars  fifeltares"  sei  apsolvere  volent  sive  condemnare,  |  (16)  iiceto. 
Sei  quei  ad  huc"  templum  rem  deivinam  fecerit  lovi  Libero  aut  lovis 
genio,  pelleis  [  (17)  coria  fanei  sunto. 

Prope  S.  Mariae  de  Furfona  rep.,  ubi  fuit  Furfo  vicus  Sabtnorum,  nunc 
Aquilae  (I  605.  IX  5S15.  Ritschl  tab.  LXXXII).  Egit  de  hoc  titulo  lordan  krit. 
Beitrage  zur  Geschichte  der  lat.  Sprache  p.  254  seq.  —  1)  De  love  Libero  cf.  supra 
IS.  5063.  —  2)  A.  u.  c.  696.  —  3)  Mense  Florali  (mensis  ex  Sabellica  consuetudine  in 
sacris  retentus).  —  4)  Sic  (sed  cum  puncto  inter  comula  et  teis)  lapis ;  non  intellegi- 
tur,  —  5)  Requiritur  ut  videtur  utei  extrema  fundamenta  sunt  (cf.  supra  N.  442 
inscr.  lateris:  uti  infimum  solum  huiusque  arae  titulorumque  est),  6)  structas  struen- 
das(?).  —  7)  humus  lapit.  —  %)  Focabulum  sine  dubio  corruptum.  —  9)  Ferro  in 
re  sacra  uti  non  licuisse  notum  est.  —  10)  Inserendum  videtur  liceat.  —  11)  Cf. 
infra  N.  4940.  —  12)  sentiunt  lapis.  —  13)  Scilicet:  vendere  locare  (quod  fortaise 
excidit  in  lapide).  —  14)  Dolo  malo.  —  15)  Fidetur  requiri  emendum  (0.  lahn).  — 
16)  Maior.  —  17)  Focabulum  corruptum  (principium  fortasse  manu  recenti  in  la- 
pide  scriptum).  —  18)  Scr.  hoc. 


Tituli  Bacri  et  sacerdotum.  —  Leges  templorum.  247 

4907  L.  Aelio  Caesare  II  P.  Coelio  Balbiao  Vibullio  Pio  cos.'  |  VII 
idus  Oclobres,  |  C.  Domitius  Valens  llvir  i.  d.,  praeeunte  C.  lulio  Severo 
pontif.,  I  legem  dixit  in  ea  verba  quae  infra  scripla  sunt:  | 

luppiter  optime  maxime,  quandoque  tibi  hodie  hanc  aram  dabo  dedi- 
caboque,  ollis  legib.  |  ollisque  regionibus  dabo  dedicaboque,  quas  liic  hodie 
palam  dixero,  uti  infimum  solura  huius  arae  est:'  |  si  quis  hic  hostia 
sacrum  faxit,  quod  magmentum  nec  prolollat',  it  circo  tamen  probe 
factum  esto;  ceterae  |  leges  huic  arae  ea[e]dem^  sunto,  quae  arae  Dianae 
sunt  in  Aventino  monte"  dictae.  Ilisce  legibus  hisce  regionib.  |  sic,  uti 
dixi,  hanc  tibi  aram,  luppiter  optime  maxime,  do  dico  dedicoque,  uti  sis 
volens  propitius  mihi  collegisque  |  meis,  decurionibus,  colonis,  incolis  co- 
loniae  Marlia[e]  luliae  Salonae,  coniugibus  liberisque  nostris. 

Salonit  rep.,  epistylmm  in  duas  partes  divisum,  pars  intuenti  dextra  inde  a 
saec.  XFI  Patavii  (III  1953  utramque  partem  descripsit  Dalmata  quidem  circa 
annum  1455  et  post  eum  unus  alterve;  partem  quae  extat  Patavii  vidit  Mommsen). 
—  1)  A.  157.  —  2)  Id  est:  illis  legibus  dedicabo,  quas  hic  hodie  palam  dixero; 
illis  regionibus  dedicabo,  uti  infimum  solum  huius  arae  est.  Nam  ibi  arae  ter- 
mini  sunt,  ubi  solum  incipit  planum  esse  (Momms.).  —  3)  Quamvis  exta  non  de- 
ponat.  Cf.  supra  N.  112  (not.  10).  —  4)  eadem  apographum  optimum.  —  5)  Cf. 
Dionys.  4,  26  Festus  p.  163  s.  v.  JSesi.  Lex  aedis  Dianae  Aventinensis  videtur  fuisse 
antiquissima  huius  generis,  quas  scripta  Romae  proposita  fuerat. 

4908  Dianae  Augu[sf]ae.  |  Sex.  luHus or   proc.  Aug.  simu- 

la [crMm  Dianae  Augustae  hac  lege  do  dedico],  \  uli  extra  e um 

quam  me  sentio  ded[icare,  . . .  ne  ex]  eo  i[emplo  uhi  nunc  est]  \  exportetur 
neve  ex  eo  loco  in  quo  nunc  est  in  ali^wm]  iransferatur  de[po]na|tur 
aliave  qua  ratione  amoveatur,  neve  ab  alio  [quo  nisi  ab  eis  o]mnibus  |  [q]ui- 
bus  ornandum  tergendumve  erit  contingatu[r  contractetur,  n]isi  ab  eo 
sa|[cerrfof]e  qui  sacerdotum  Apolhnis  primus  erit  sequ[ndoye  veniam  ne\- 
gotii  [pefit]t,  I  [si  quid  laesum  rfe]labsumve  erit  uli  ad  pristinam  foi[mam 

reducatur  restituatur].    (In  latere  paucae  tantum  litterae  supersunt.) 

Mactari  in  Africa  (FIII  S.  11796  =  mus.  Rhen.  44,  1889  p.  481  lapidem  vidit 
Cagnat,  ectypum  Schmidt,  cuius  supplementa  pleraque  retinui). 

4909  Aninia  Sex.  1.  Ge  lunonibus'  hanc  |  aram  locumque  his  legi- 
bus  dedicavit.  |  Si  quis  sarcire  reficere  ornar.  coronar.  volet,  licet.  |  et  si 
quit  sacrifici  quo  volet  ferre  et  ibi  ubi  volet,  uti  sine  |  scelere  sine 
fraude  lic[e/.j'. 

Prope  Carpi,  qui  locus  est  non  longe  a  Mutina,  rep.  (XI  944  descripserunt 
Mutinenses  complures,  in  his  Cavedonius).  —  \)  Cf.  supra  N.  5113  not.  1.  —  2)  Liceto. 

4910    l. 

itque  eadem  lege  sacrum  esto.   Si  quot  |  donum  pecuniave  aut  sti- 

pes  huic  I  signo  datae  erunt'  itq.  si  Ilvijri  decurionesq.  coloni  coloniae  | 
Civicae  Aug.  Brixiae  vendere*  volue|[rtn/] 


248  Caput  XI. 

....  [/MJneris  c[flMsa?] |  fieri  iu[sser«f]  .  . .  |  facito  .  . .  |        Si 

hosti[am] |  caeder[e]  .  .  .  |  secuii  .... 

Brixiae  rep.,  fragmentum  tabulae  marmoreae  (C.  I.L.  Fsuppl.  Ital.  I  n.  4^75 
vidit  Mommsen).  —  1)  Cf.  supra  N.  4906  vv.  7.  8. 

4911  honce  loucom  |  ne  qu[a]s'  violatod  |  neque  exvehito  neque  |  ex- 
ferto  quod  louci  |  siet,  neque  cedito^  |  nesei  quo  die  res  deina^  |  anua  fiet; 
eod  die,  |  quod  rei  dinai'*  cau[s]a  |  [/]iat,  sine  dolo  cedre^  |  [^]icetod.  Sei 
quis  1  violasit,  love  bovid  |  piaclum  dalod;  |  sei  quis  scies  |  violasit  dolo 
malo,  I  lovei  bovid  piaclum  |  datod  et  a.®  CCC  |  moltai  suntod'.  |  Eius 
piacli  I  moltaique  dicator[ej]*  |  exactio  est[od]. 

Prope  Spoletium  rep.  (XI  4766  descr.  Bormann).  —  1)  qus  lapis.  —  2)  Cae- 
dito.  —  3)  Divina,  4)  divinae.  —  5)  Caedere.  —  6)  Asses.  —  7)  Cf.  Mommsen 
Strafrecht  p.  4017  not.  2.  —  8)  Dicator  videtur  esse  qui  dicat  rem  sacram.  Sed 
tamen  hic  videtur  significari  magistratus  Spoletinus.  Cf.  Buecheler  mus.  BJien.  57, 
4880  p.  627;   Mommsen  Strafrecht  p.  814  not.  S. 

4912  in  hoce  loucarid^  stircus  |  ne  [qu]is  fundatid''  neve  cadaver  | 
proiecitad^  neve  parentatid.  |  Sei  quis  arvorsu  hac  faxit,  [m]  ium  |  quis 
volet  pro  ioudicatod  n.  [I]*  |  manum  iniect[j]o  estod.*  Seive  |  mag[t]ste- 
ratus®  volet  moltare,  |  [/i]cetod. 

Luceriae  rep.  (1X782  ex  historia  quadam  oppidi  Lucerini  a.4861  edita;  lapis 
periit  aut  latet).  —  1)  Intellege:  luco,  2)  fundito,  3)  proicito.  —  4)  ni  traditur 
(emendavit  Momms.).  —  5)  Cf.  Momms.  Sirafrecht  p.  477  not.  2.  —  6)  mac  . .  stera- 
tus  traditur. 

4913  QVOI   HOI' 1 SAKROS  !  ES|ED=^  SOR^ | 

IA..IAS*  I  RECEP:LO....«  | EVAM'  |  QVOSi  Rl«  ....|| 

....  II ....  M  i  KALATOjREM»  i  HAP>° . . . .  | . . .  CIOD  "  i  lOVXMEN]- 

TA^'^  i  KAPIA^^  i  DOTAV  . .  .  ||  M  :  ITE  i  Rl "  | M  i  QVOI 

H  A|VELOD  :  N  EQV  ....  | ... .  ODIOVESTOD  ''\\..  OIVOVIOD '". 

Romae,  cippus  tofaceus  antiqua  aetate  truncatus  et  glarea,  humo,  victimarum 
ossibus,  vasculorum  fragmeniis  superingestis  seputtus,  nec  tamen  loco  motus,  pro- 
diit  m.  4,  40  sub  pavimento  marmoreo  et  ipso  antiquo  in  foro  Romano  prope  ar- 
cum  Severi,  mense  Mai.  4899  curam  agente  Boni  architecto  (primus  edidit  Gamur- 
rini  Notizie  degli  scavi  4899  p.  466  cum  imaginibus  p.  435 — 137;  deinde  Huelsen 
BerUner  phil.  ff^ochenschr.4899  p.  1005;  tum  Comparetti  iscriziqne  arcaica  del  foro 
Romano  {I^OO},  cuius  imagines  repetivit  Huelsen  archaeol.  Anzeiger  4900  ad  p.  40; 
praeterea  de  Sanctis  Rivista  di  filol.  classica  4900  p.  249).  Inscripius  est  cipput 
Ktteris  antiquissimis  C  pro  G  (cf.  not.  3),  H  pro  H,  P  pro  R,  9  /""*  Q»  ^  pro  S, 
Y  plerumque  pro  V,  litterae  autem  ita  per  quattuor  latera  dispositae,  ut  scriptura 
altemis  versibus  invicem  modo  ab  imo  in  altum,  modo  ab  alto  deorsum  directa  sil: 
^ovaxQO(pr}66v  scriptum  dixeris  cippum,  si  eum,  qui  erectus  stat,  inclinatum  tibi 
repraesentaveris.  Cum  pars  cippi  dimidia  vel  etiam  maior  perierit,  pauca  tantum 
intelleguntur.  Conferenda  qttae  exposuerunt  Comparelti  l.  c.  et  Enmann  Bull.  de 
VAcad.  de  St.Petersbourg  1899  Dec,  Olto  Archiv  f.  lat.  Lexikographie  12,  4900  p.  409. 
—  1)  Potest  fuisse  HONce.  —  2)  Sacer  sit  (cf  Feslus  p.  518^).  —  3)  SORD  eertum  esse 


Tituli  sacri  et  sacerdotum.  —  Leges  templorum.  249 

ait  Comparetti  (cogilans  de  sordibus  quas  facere  nefas  in  loco  consecrato) ;  SORM . . . 
Gamurr.  Huels.  —  4)  3IASIAS  Gamurr.,  ...lASIAS  (fortasse  ...SIASIASj  Huels., 
..lARAS  Comp.  —  5)  Ri^ffi.  —  6)  LO...  non  nimis  certiim. —  7)  [Z?]evam  (=deiva7n) 
post  alios  intellegil  Enmann;  MAVE . .  legendum  esse  putat  Compar.  (ut  quadra- 
tarius  liic  ab  ordine  quem  alibi  tenuit  aberraverit),  supplens  mave[/erf].  —  8)  Rl . . . 
Gam.,  Rl...  vel  RE...  Hueis.—  9)  De  kalaloribus  cf  infra  K  4970seq.  ~  10)  HAB... 
Comp,  —  11)  Sic  Gam.  Huels.,  . . .  lOD  Comp.  —  12)  lumenta  intellegi  putant  (cf. 
Otto  Archiv  f.  lat.  Lexikographie  11,  1900  p.  43S).  —  13)  Litterae  Pl  mire  coar- 
tatae,  certae  tamen  videntur.  —  14)  M  •  I  :  TE  •  Rl  •  I  . . .  Gamurr.,  M  •  ITE  :  Rll . . . 
Huels.;  dtias  postremas  litteras  PE  esse  fractas  ait  Comp.,  legens:  m  iterpe.... — 
15)  O  DIOV  (diu  =  interdiu)  ESTOD  legit  Comp.,  OD  =  lOVESTOD  (==  iusto?) 
Gamurr.     Totayn   hanc  partem  sic  legit,  versus  quarti  lateris  transponens,    Thur- 

neysen  mus.  Rhen.  1900  p.  484:  . . .  OD  :  lOVESTOD  |  VELOD  :  NEQV | M  : 

QVOI  HA|M  :  ITERI  ...  —    16)  Haec  litteris  minoribus  scripta  in  angulo  lapidis. 

4914  haec  area*,  intra  hanc'  |  deQnitionem  cipporum  j  clausa  veri- 
bus,  et  ara  quae  |  est  inferius,  dedicata  est  ab  |  imp.  Caesare  Domitiano 
Aug.^  I  Germanico  ex  voto  suscepto,  |  quod  diu  erat  neglectum  nec  [  red- 
ditum,  incendiorum  |  arcendorum  causa,  |  quando  urbs  per  novem*  dies  ] 
arsit  Neronianis  temporibus.*  |  Hac®  lege  dedicata  est,  ne  cui  |  liceat  intra 
hos  terminos  |  aedificium  exstruere,  manere,  |  nego[f]iari,  arborem  ponere  ] 
aliudve  quid  serere,  |  et  ut  praetor',  cui  haec  regio  |  sorti  obvenerit, 
sacrum  faciat®  |  aliusve  quis  magistratus  |  Volcanalibus  X  k.  Septembres  ] 
omnibus  annis  vitulo  robeo  |  et  verre^  r.*"  ac  precationibus  |  infra  scrip- 

tam   aedi . . .  k.  Sept.  |  ianist | dari quae 

s. ;  I  quod  imp.  Caesar  Domitianus  |  Aug.  Germanicus  pont.  max.  |  consti- 
tuit  q I  fieri. 

Roynae  rep.  saec.  XFII,  cum  ad  S.  Andreae  in  Quirinali  novae  aedificationis 
fundamenta  iacerentur,  cippus  ex  lapide  Tiburtino  (FI  826  =  50837^  cf.  Huelsen 
Roem.  Mitlh.  1894  p.  95:  semel  descripta).  Similes  lapides  etiam  in  aliis  urbis 
partibus  fuisse  videntur,  certe  unus  eodem  fere  tenore  inscriptus  fuit  saec.  XFI 
ineunte  ad  S.  Petri  fabricam  adductus,  alius  saec.  XFII  videtur  repertus  esse  in 
circo  maximo  (FI  30857^'^  cf.  Huelsen  l.  c).  —  1)  Hanc  ipsam  aream  cippi*  de- 
finitam  et  in  7nedio  aram  repptrerunt  a.  1888,  cum  prope  ecclesiam  S.  Andreae  in 
Quirinali  fundamenta  domus  iacerent,  cf.  Lanciani  bull.  comunale  1889  p.  530  seq. 
cum  tab.  X,  Huetsen  Roem.  Mitth.  1891  p.  117.  —  2)  hancce  traditur  (hanc  fuit  in 
eiusdem  tituli  exemplo  descripto  ad  S.  Petri).  —  3)  In  eodem  exemplo  nomina  Do- 
mitiani  erasa  fuerunt.  —  4)  Scilicet  cum  ^sexto  die  finis  incendio  factus^  esset, 
mox  denuo  erupit  (Tac.  ann.  1S,  40).  —  5)  A.  64.  —  6)  et  hac  eiusdem  tituli 
exemplum  descriptum  ad  S.  Petri.  —  7)  Cf.  supra  N.  3616  not.  5.  —  8)  Pro 
sacrum  faciat  in  exemplo  descripto  ad  S.  Petri  erat  litaturum  se  sciat.  —  9)  Ex- 
emplum  descriptum  ad  S.  Petri  videtur  desiisse  in  vocabulo  verre.  Quae  sequuntur, 
incerta  esse  apparet  (fortasse  evanida  in  lapide).  —    10)  Robeo?  (Buecheier). 

4915   extra  hoc  limen  aliquid  de  sacro  |  Silvani  efferre  fas  non  est. 
Romae  (Fl  S76  vidit  Henzen). 


250 


Caput  XI. 


4916   1  dlabitur^iy  |  pro  sanguine  [bovis?  X]  . .  |  et  corium';  | 

si  holocaustum  XX |  Pro  sanguine  agni  et  pelle  XIS^;  |  si  holo- 

caustum,  X  IIS ''.  |  Pro  gallo  holocausto  X  12 " ;  |  pro  sanguine  a.  XIII.  | 
Pro  corona  a.  IIII.  |  Pro  calidam  in  hominem  a.  II. 

Romae  (Fl  820  semel  descripta  saec.  XFI,  a  Cittadinio  ut  videtur).  —  1)  Sup~ 
plevit  Mommsen.  —  2)  Corio,  requirit  idem.  —  3)  Denarius  unus  et  semis.  — 
4)  Denarii  duo  et  semuncia,  scilicet  denarii,  id  est  hes  (Momms.).  —  5)  Cf.  not.  4 

Ferialia. 

Feriale  Cumis  repertum,  pertinens  ad  sacra  Augusti  tantum  Caesaris,  dedimus  supra 

N.  408.  —   Fastos  anni  Romani,    qui  extant   lapidi  incisi,    composuit  Mommsen 

C.  I.  L.  J  p.  298  seq.,  ed.  2  p.  210  seq.  cum  enarratione  plenissima. 


4917 


19   XIII 

18  X[V] 

[II]l  idus  [/]u[/.]* 

20Xll 

19   XIIII 

Apolli  [nar.] 

21  XI 

20  XIII 

X  k.  Aug. 

....  22   [X] 

21  XII 

Neptun[a/,]=' 

25  VIIII 

22  XI 

idibus  Au[^.]^ 

2i  VIII 

25  X 

Diana. 

25  VII 

24  vim 

X  k.  Septem[6r.] 

26  \l 

23  VIII 

Volkanalia* 

.  ...  27  V 

26  VII 

III  idus  Decem[6r. 

27  VI 

Septimontiu[w]* 

....28  IIII 

28  V 

XVI  k.  lanuar. 

29  IIII 

Saturnalia® 

.  ...  29  III 

50  III 

XV  k.  Ia[n]uar. 

.  ...  30  [prid.] 

51  prid. 

Epone' 

Nov. 

Dec. 

15  lul. 


25  lul. 


15  Aug. 


25  Aug. 


11  Dec. 


17  Dec. 


18  Dec. 


Prope  Guidizzolo  inter  Mantua^n  et  Veronam  rep..,  tegula  (C.  I.  L.  I  ed.  S 
p.  235).  —  1)  Dies  extremus  ludorum  Apollinarium  Romae.  —  2)  Feriae  Neptuni, 
cf.  C.  I.  L.  I  ed.  2  p.  525.  —  3)  Natalis  Dianae  in  Aventino.  —  4)  Cf.  supra 
N.  49U.  —  5)  Cf  C.  I.  L.  I  ed.  2  p.  556.  —  6)  ib.  p.  557.  —  7)  Eponae  sacrum  in 
nullo  alio  hemei'ologio  inventum  est  (cf.  C.  I.  L.  I  ed.  2  p.  557),  scilicet  observari 
non  solitum  nisi  in  terra  Gallica. 

4918  administrante  Romano  iun.  sacerdote  |  feriale  domnorum*  sic:  | 
5.1an.      III  nonas  lan.  vota.*  | 
II.Febr.  III  idus  Febr.  Genialia.'  | 
I.Mai.      kal.  Mais  lustratio"  ad  flumen  |  Casilino."  | 
15.Mai.    III  idus  Mai.  rosaria^  ampiteatri.'  | 
2S.Iul.     VIII  kal.  Aug.  lustratio  ad  flumen  |  ad  iter  Dianae.  | 
27.1ul.     VI  ka[i.]  Aug.  profectio  ad  iter  Averni.*  | 
13.  Oct.     idus  Oct.'  vendemia  Acerusae."*  | 

iussione  domnorum  Felix  votum  [  sollicite  solvit  X  kal.  Decembr."  j  Va- 

lentiniano  III  et  Eutropio'^ 


Tituli  sacri  et  sacerdotum.  ~  Ferialia.  Inventaria  sacra.  251 

Capuae  rep.,  est  Meapoli  (X  5792  vidit  MommseJi,  cf.  Berichte  der  sachs. 
Gesellschaft  der  Wiss.  1830  p.  Siseq.).  —  1)  Dominorum  ferias  intellege  impe- 
ratoris  auctoritate  constitutas,  imperiales  ferias  dictas  cod.  Just.  5,  42,  3  [4].  — 
2)  f^ota  pro  salute  principis  d.  5  lan.  concipi  solita,  cf.  Plut.  Cic.  2  cet.  —  3)  Lu- 
dos  Genialicios,  fortasse  Genio  populi  Romani  faclos,  sub  hoc  ipso  die  11  Febr.  et 
insequenti  recenset  hemerologiiim  Philocalianum  (cf.  C.  I.  L.  I  ed.  2  p.  509).  — 
4)  Fidetur  intellegi  lustratio  segetum,  cf.  Marquardt  Staatsverw.  IJP  p.  201.  —  5)  Ex 
juentione  Casilini,  lacus  Avei-ni,  paludis  Acherusiae  (cf.  infra)  coiligitur  feriale  hoc 
spectasse  ad  Campaniam  universam.  —  6)  Cf.  Marquardt  Staatsverw.  IJJ^  p.  311.  — 
7)  Jn  amphitheatro,  Capuae  puto.  —  8)  Lacus  Avernus.  —  9)  Dies  postremus  fe- 
riarum  vindemialium  (interpr.  cod.  Theod.  2,8,19).  —  10)  Intellege:  ad  palu- 
dem  Acherusiam  (Plin.  h.  n.  5,  61  cet.).  —  11)  2:2  Nov.  dies  imperii  Falentiniani 
iunioris  (fasti  Hydat.  ad  a.  375,  ap.  Momms.  chron.  min.  I  p.  242).  —  12)  A.  587. 

4919  templiim  dedic.  |  L.  Venuleio  Aprojniano  II  L.  Sergio  |  Paulo  II 
cos.*  I  V  k.  Mart.,  qui  di|es  post  bis  VI  k.^  fuit. 

Constantinae  (FJIJ  6979  vidit  Delamare  auclor  accuratus).  —  1)  A.  168.  — 
2)  I^st  bissextum  kalendas.  Cum  anno  illo  dies  bissextilis  accessisset,  in  posterum 
dies  dedicationis  celebrandus  erat  eius  rei  ratione  habita  (Momms.). 

4920  locum  reli|giosum  per  in|solentiam  di|rutum  |  Virtuti  et  n.*  | 
Aug.  repurga|tum  reddidit  |  C.  Severius  |  Emeritus  O  |  reg.' 

Bath  (FII 4S  cf.p.  506  vidit  Huebner).  —  1)  JSumini.  —  2)  Centurio  regiona- 
rius  (Momms.;  cf.  eiusdem  Strafrecht  p.  312  not.  1. 

Inventaria  sacra. 

4921*  synopsis.  |  lovis  Victor  argenteus  |  in  kapitolio  habens  in  ca- 
pite  co|ronam  argenteam  querqueam  |  folior.  XXX,  in  qua  glandes  n.  XV, 
fe|rens  in  manu  dextra  orbem  argen|teum  et  Victoria'  palmam  ferentem  | 
[sptmir.?]  XX  et  coronam  folior.  XXXX,  |  [m  manu\  sinislra  hastam  arg. 
tenens  |  

4921^ sub  ins[cn/)]|tione  [Mo]minis  Longani.^  |  [/]tem 

in  nymphaeo  in  corona  summa  [m]  |  circumitu  litterae  n.  XXXX  auro 
inlumi|natae;  hederae'  distinguentes  incoctiles^  |  n.  X.  Scyphi  dependentes 
auro  inluminati  n.  VI.  |  Cantharum  auro  inluminatum.  Statuae  |  aereae 
n.  VI  et  Cupido,  marmoreae  n.  VI.  |  Silani  aerei  n.  VI.  Manualia'  n.  VI. 

Cirtae  (Constantinae)  rep.,  iam  Parisiis,  tabulae  duae  (FIII  6981/2  vidit 
fFilmanns).  Tabulae  quamvis  diversis  manibus  scriptae  sint,  tamen  ex  eadem 
tynopsi  videntur  superesse.  —  1)  Fictoria(m).  —  2)  Longus  vel  Longanus  aliquis 
donarium  aliquod,  de  quo  in  praecedentibus  mentio  facta  erat,  videtur  dedica- 
visse  eique  nomen  suum  inscripsisse.  —  3)  Foliola  punctorum  loco  in  inscriptioni- 
bus  saepe  posita.  —  4)  Aurum  hederis  illis  incoctum  significari  fuisse  coniecit 
Momms.  —  5)  Mantelia  in  nymphaeo  post  lavationem  manibus  tergendis  adhibita 
putat  Momms. 

4922 Thyreu |      Thronos  :  .  .  .  |  bis  fri 

.  .  .jlebit  no |tudinem.  j      Thyrsos  :  no (tio  est  sev  . . . 


252  Caput  XI. 

. .  [endo I      Thorax |  deri |      Histos  :  dum  .... 

....  I      Caneon  :  sp |  noli  tim |ribus  qu |. 

Cerauniu 

Carthagine  (FIU  S.  42S0i  vidit  Schmidt).  Res,  quae  videntur  sacrae  esse 
vel  aliquo  modo  ad  cultum  pertinere,  Graecis  vocabulis  enumerantur  ex  ordine  lit- 
terarum  Graecarmn. 

Sacerdotes  publici  populi  Romani. 

4923  lunoni'  |  luniae  C.  Silani  f.  |  Torquatae''  [  sacerdoti  Vestali  (  an- 
nis  LXIIII,  I  caelesti  patronae,  |  Actius  1. 

Romae  in  mnseo  Faticano^  incertum  quo  loco  rep.  (FI S128  vidit  Henzen).  — 
1)  Cf.  supra  JS.SBiS.  5123.  —  2)  Eidem  luniae  Torquatae  positus  est  titulus  n  Si1S7. 
Memoratur  in  tilulis  lihertorum  VI  20788.  20832  et  a  Tacito  ann.  5,  69. 

4924  Praetextatae  Crassi  fil.'  |  v.  V.^  maximae  |  C.  Iiilius  Creticus  | 
a  sacris. 

Romae  rep,  exeunte  a.  1885,  cum  regio  fori  a  radicibus  montis  Palatini 
ad  sacram  viam  detegeretur,  in  atrio  Vestae,  una  cum  multis  aliis  similibus  basi- 
bus  (VI  52409  vidit  Huelsen;  Lanciani  Notizie  4885  p.  448).  —  1)  Filia  ut  videtur 
fuit  M.  Licinii  Crassi  Frugi  consulis  c.  p,  Chr.  64  et  uxoris  eius  Sulpiciae  Prae- 
textatae  (Tac.  hist.  4,  42).  —  2)  Virgini  Vestali. 

4925  Numisiae  L.  f.  |  Maximillae  |  v.  V.  max.*,  j  C.  Helvidius  Mysti- 
cus  I  devotus  beneficiis  eius. 

Romae  rep.  una  cum  1S.4924  (VI 52411  vidit  Huelsen;  Lanciani  notizie  1885 
p.  448).  —  1)  Eidem  VestaU  maximae  positus  est  anno  201  titulus  VI  2129. 

4926  Terentiae  |  Flavolae  |  v.  V.  |  maximae  |  Cn.  Statilius  |  Menan- 
der  I  fictor  v.  V.^  |  Cn.  Statili  |  Cerdonis  [  fictoris  v.  V.  j  alumnus. 

Romae  rep.  una  cum  N.  4924  (VI  52415  vidit  Huelsen;  Lanciani  notizie  1885 
p.  449).  —  1)  Idem  homo  posuit  titulum  mutilum  VI 52425.  Alii  fictores  virginum 
Vestalium  iique  viri  egregii  sunt  infra  JS.  4956  et  C.  I.  L.  VI 2154  idemque  ib.  52419 
(=  BulL.  comunale  1884  p.  S,  699),  cf.  infra  not.  adN.  4954,  fictor  virginum  Vestalium 
loci  secundi  infra  N.  4955.    Cf.  etiam  N.  5514. 

4927  Terentiae  |  Fiavulae  |  v.  V.  |  max.,  sorori,  j  Terentius  Gentianjus 
fl.  Dialis,  V.  c,  pr.  |  tut.,  cum  Pomponia  |  Paetina  uxore  et  j  LoUiano  Gen- 
tian[o]  I  filio  frat[m].' 

Romae,  nescimus  quo  loco  rep.  (VI 2144  saepius  descripta  saec.  XVI — XVIII). 
—  1)  fratribus  Ligorius.  ■ 

Ad  eandem  Terentiam  Flavolam  pertinent  tituli  supra  N.  11SS,  et  VI  2150;  ex 
hoc  apparet  eam  Vestalem  maximam  fuisse  a.  21S.  Praeterea  memoratur  in  actis 
tudorum  saecularium  anni  204,  nondum  virgo  maxima  sed  maximae  proxima 
(Eph.  ep.  8  p.  267  not.  2). 

4928  Campiae  Severinae  v.  V.  max.  sanctissimae,  cuius  sinceram  pu- 
dicitiam  senatus  comprobatam  aeterna  laude  publice  cumulavit,  Q.  Vetu- 


Tituli  sacri  et  sacerdotum.  —  Virgines  Vestales.  253 

rius  Callistralus  v.  e.'  suffragio   eius  factus  proc.  rat.  summ.  privatarum 
bibliothecarum  Augusti  n.%  et  procurator  eius. 

4929  Campiae  Severinae  v.  V.  max.,  sanctissimae  benignissimae,  pro 
conlatis  in  se  beneflciis  equestr.  ord.  item  secundae  militiae',  Aemilius  Par- 
dalas  trib.*  coh.  1  Aquitanicae  petito  eius  ornatus.  (In  laiere)  dedicata  IIII 
idus  Maias  Sabino  11  et  Venus[f]o  cos.* 

Rotnae  rep.  a.  1497  '^in  ruinis  templi  f^estae\  i.  e.  in  foro  Romano  eodein 
loco  quo  N.  4924  seq.  (FI  2132.  2IS1  semel  descriptae).  —  1)  Vir  egregius.  —  2)  Cf. 
Hirschfeld  Verw.  1  p.  190.  —  3)  Cf.  Mommsen  Staatsr.  III  p.  S45  not.  4.  Supra 
iV.  2749  cet.  —  4)  Tribunatu.  —  b)  A.  240. 

4930  Flaviae  L.  fil.  |  Publiciae  v.  V.  max.  |  sanctissimae  piissimaeq.,  | 
cuius  sanctissimam  et  |  religiosam  curam  sacr6r.,  j  quam  per  omnes  gra- 
dus  I  sacerdotii  laudabili  admijnistratione  operatur,  numen  |  sanctissimae 
Vestae  matris  |  comprobavit,  |  AemiHa  Rogatilla  c.  f.*,  sororis  fil.,  |  cum 
Minucio  Honorato  Marcello  |  Aemiliano  c.  p.^  fiHo  suo,  |  ob  eximiam  eius 
erga  se  |  pietalem.  (in  latere  dextro)  coV  V  id.  lul.  |  dd.  nn.  i[m/>.  Phi- 
lipfoy  Aug.  II  et  I  [Thilip^poy  Caes.  cos. 

4931  FI.  Publiciae  v.  V.  max.  |  sanctissimae  ac  religiosis|simae,  quae 
per  omnes  gradus  |  sacerdotii  aput  divina  altaria  |  omnium  deorum  et  ad 
aeternos  ignes  |  diebus  noctibusque  pia  mente  rite  |  deserviens  merito  ad 
hunc  I  locum  cum  aetate  pervenit,  |  Bareius  Zoticus  cum  Flavia  |  Vere- 
cunda  sua  ob  eximiam  eius  |  erga  se  benibolentiam  praestantiamq.  (in  la- 
tere  sinisiro)  dedicata  pr.  kal.  Oct.  I  dd.  nn.  Valeriano  Aug.  IIII  et  |  Gal- 
lieno  Aug.  III  coss." 

4932  Flaviae  L.  f.  Publiciae  |  religiosae  |  sanctitatis  v.  V.  max.,  |  cuius 
egregiam  morum  |  disciplinam  et  |  in  sacris  peritissimam  |  operationem 
merito  ]  res  publica  in  dies  |  feliciter  sentit,  |  Ulpius  Verus  et  Aurel.  |  Titus 
77  deputati'  |  ob  eximiam  eius  erga  se  |  benivolentiam  |  g.  p.' 

4933  FI.  Publiciae  |  sanctissimae  |  ac  piissimae  |  v.  V.  max.,  |  T.  FI. 
Apronius  |  fictor  v.  V.*  |  loci  secundi,  |  dignissimae  |  ac  praestantissi|mae 
patronae  |  cum  suis. 

Romae  rep.  una  cum  N.  4924  (FI  52414.  52416.  52415.  52418  vidit  Huelsen; 
Lanciani  Notizie  1885  p.  430  seq.).  —  1)  Clarissima  femina.  —  2)  Clarissimo  puero. 
—  3)  Collocata.  —  4)  Sic  explevit  Lancianius  nomina  imperatorum  erasa ,  referens 
ad  annum  247.  —  5)  A.  2S7.  —  6)  Cf  supra  N.  2669  not.  1.  —  7)  Gratis  (?)  po- 
suerunt.  —  8)  Cf.  supra  N.  4926  not.  1. 

4934  FI.  Publiciae  v.  V.  max.,  |  merito  sanctissimae  ac  piissi|mae, 
quae  rite  et  pervigili  adminisjtratione  omnes  gradus  laude  |  cumulata  sacra 
sua  venerata  vijvit,  ut  saeculari  aetate  ministerio  |  adsit  et  in  futoro  (sic) 
perseveret,  |  Q.  Terentius  Rufus  et  Caenia  |  Verissima  parentes  |  Terentiae 
Rufillae  v.  V.*,  |   cuius  multi  temporis  bonitatem   |   et  humanitatem  eius 


254  Caput  XI. 

circa  se   |   in   brevi   senserunt.    (in  latere)  dedica[?aj  |   dd.  nn.  Vale[mno 
Aug.]  .  .^  [et]  I  Gallien[o  Aug.]  .  .  .  [cos.]. 

Romae  oUm  in  aedibus  privatis  (VI  215S  vidil  Smetius).  —  1)  Rufi.Ua  haec, 
cuvi  eo  tempore  sub  Publicia  sacra  Festae  curaret,  post  annos  XL  ipsa  virgo 
maxima  facta  sacris  Festae  praesidebat  (VI  2i43).  —  2)  Periit  aut  II  aut  III  aut 
1111 ;  titulus  dedicatus  fuit  aut  a.  2S4  aut  2SS  aut  237. 

Eidem  virgini  praeterea  positi  sunt  titiili  VI  2i34.  52419  (=  Bull.  comunale 
4884  p.  S,  699),  hi  duo  ab  eodem  Q.  Veturio  Memphio  fictore  virginum  Vestalinm, 
VI  52417  (=  Notizie  1885  p.  4S2,  8).  Ad  eandem  pertinet  tabella  aenea  VI  2147  = 
XV  7126. 

.4935  Coeliae  Claudianae  |  v.  V.  maximae  |  a  diis  electa  (sic),  merito  | 
sibi  talem  antistitem  |  numen  Vestae  reservare  |  voluit.  |  Coelia  Nerviana 
soror  una  |  cum  Pierio  coniuge  ac  liberis  |  suis,  orantes  ut  per  tot  sae- 
cula  I  facere  dii  permittant. 

Romae  rep.  sub  radice  montis  Palatini  e  regione  SS.  Cosmae  et  Damiani 
(VI  2159  vidit  Smetius). 

4936  Coeliae  Claudianae  v.  V.  max.,  sanctissim.  ac  super  omnes 
retro  maximas  religiosissimae,  cuius  sanctimonia  a  cunctis  praedicatur. 
Nunc  certe  pertinet*  esse  te  talem,  cuius  laudem  numen  quoque  Vestae 
honoravit.  Fl.  Eucharistus,  Septim.  Epictetus  i.  p.^  Aur.  Optatus  sacer- 
dotes  sacrae  u[r6]is^  de  X  prim."  (inlatere)  dedicata  kal.  Mart.  M.  lunio 
Maximo  II  et  Vettio  Aquilino  coss.',  curanto  Fl.  Marciano  v.  e.,  fictore  v.  V.' 

Romae  rep.  a.  1497  una  cum  N.  4928.  4929  (VI  2157  semel  descripta).  — 
1)  Scr.  apparet  vel  simile  quid  (Momms.).  —  2)  luvenis  perfectissimus.  —  3)  ussis 
traditur  (sacerdotes  sacrae  urbis  eidem  virgini  eodem  anno  posuerunt  titulum  VI 
2156).  Pro  ministHs  sacrorum  Vestae  hos  sacerdotes  habet  Momms.  —  4)  d.  ex  prim. 
traditur;  emendavil  Momms.  —  5)  A.  286.  —  6)  Cf.  N.  4926  not.  1. 

4937  Coeliae  Claudianae  v.  V.  |  max.,  sanctissimae  religijosissimae  ac 
super  om|nes  piissimae,  cuius  ope|ra  sacrorum  gubernan[te  Vesta  matre 
maxi|matus  sui  XX'  conplebit,  |  Aurelius  Fructosus  clijens  et  canditatus  (*/c; 
benig|nitatae  (sic)  eius  probatus.  |  Sic  XX,  sic  XXX%  felicilerl  (in  latere  si- 
nistro)  Pergamiorum'  XXX  ^  sic  |  flAN*. 

Romae  7'ep.  in  atrio  Vestae  a.  1883  (VI  52420  vidit  Huelsen;  Lanciani  No- 
tizie  1885  p.  4S5).  —  1)  Vicennalia.  —  2)  Triginta,  sc.  annos.  Cf.  supra  N.  694,  4.  — 
3)  Cf.  VI  10275.  10274.  10284  cet.  —  4)  Litterae  incertae  significationis,  vix  perti- 
nent  ad  ea  quae  praecedunt. 

Eidem  virgini  positi  sunt  tituli  VI  2156.  2158.  2140.  52421. 

4938  ob  meritum  caslitatis  |  pudicitiae  adq.  in  sacris  |  religionibus- 
que  I  doctrinae  mirabilis  |  C! I ! ! ! !  e^  v.  V.  max.,  |  pontifices  vv.  cc.%  | 
promag.  Macrinio  |  Sossiano*  v.  c,  p.  m."  (in  latere  dextro)  dedicata  V  idus 
lunias  |  divo  loviano  et  Varroniano  |  conss.'* 

Romae  rep.  una  cum  N.4924  (VI  52422  vidit  Huelsen;  Lanciani  Notizie  1885 
p.  434).  —  1)  Nomen  virginis  erasum,  fortasse  ideo  quod  sacris  relictis  ad  Christi 
fidem  se  convertit;  Claudiae  nomen  ibi  fuisse,  quam  ex  sacerdote  Vestali  Christia- 
nam  factam  esse  indicat  Prudenlius  perist.  2,  328,  coniecit  Marucchi  (cf.  de  Rossi 


Titali  sacri  et  sacerdotum.  —  Virgines  Vestales.  Reges  sacrorum.  Salii.      256 

Itull.  deW  Inst.  1884  p.  35).  —  2)  f^iri  elarissimi.  —  3)  Eiusdem  7iominis  vir  lem- 
poribus  Diocletiani  memoratur  in  tilulis  Africanis  Flll  608.  S532  cet.  —  4)  Pro 
meritis?  (Lanc).  —  5)  J.  364. 

4939  ...  I  ....  [confmejntis  vitae,  |  pudicitiae,  castitatis,  |  iuxta  le- 
gem  I  iliviDitus  datam,  |  decreto  pontificum. 

Romae  rep.  ibi  ubi  eae  quae  praeeedunt  a.  4891  (FI  5S4ii  vidit  Huelsen ;  Bar- 
nabei  JSotizie  4891  p.  S52). 

Titvlum  Coeliae  Concordiae  virginis  f^estalis  maximae  habes  supra  N.  4264. 

4940  D.  Licinius  |  D.  1.  Astragalus  |  sacerdos  virginum  |  Vestalium. 
Romae  rep.  ad  viam  Laiinam  (VI  2430  cf.  p.  5295  vidit  Gatti). 

4941    I  C.  Va I  rex  sacrorum,  augur,  |  cura  Manlia 

L.  f.  Fadilia  |  regina  sacrorum  |  patri  karissimo. 

Romae  (VI  2125  servavit  Sirmondus). 

4941* I  Manlia  L.  f.  Fadilla  |  regina  sacr.,  marito  |  optimo  et  sibi. 

Ib-ope  Romam  ad  viam  Cassiam  (FI  2124  servavit  Fabrettius). 
AUi  reges  sacrorum  populi  Romani  sunt  supra  N.  971.  1045. 

4942  d.  m.  I  L.  Manlio  L.  f.  Pal.  |  Severo  regi  sac|rorum\  fictori  | 
pontificum  p.  R.,  IIlI|viro  Bovillensi|um,  coUactanejo  dulcissimo  et  |  in- 
dulgentissimo  |  erga  se  fecit. 

Castel  Gandolfi  ad  lacum  Albanum,  iam  Romae  (XIF  2415  vidit  Henzen).  — 

1)  Rex  sacrorum  fortasse  non  Romae  sed  ibi  ubi  fuit  quatluorvir  BovHlis. 

4943  V.  f.*  I  L.  Appius  I  Sabini  lib.*  |  Cinnamus  |  [^cjtor  ponti)- 
[/fcwjm  Romae,  |  [sea?t;]ir  Aug.,  sibi. 

Feronae  (F  55S2  aliquoties  descripta  saec.  XF.  XFI).  —    l)  Fivus  feeit.  — 

2)  Appii  Sabini  sunt  X1 1146  col.  5,  40;  Dittenberger  et  Purgold  Inschr.  v.  Olympia 
n.  5SS. 

4944  mansiones*  saliorum  Palalinolrum  a  veteribus  ob  armorum  mag- 
nalium*  |  custodiam  constitutas  longa  nimi[s]  |  aetate^  neglectas  pecunia 
sua*  I  reparaverunt  pontifices  Vestae  |  vv.  cc."  promagisterio  Plotii  Acilii  1 
Lucilli,  Vitrasii  Praetextati'  vv.  cc. 

Romae  rep.  in  ruderibus  templi  Marlis  Ultoris  in  foro  Avgusii  (cf.  lordan 
Top.  I  2  p.447  not.  13),  ibique  extat  sed  imminuta  (FI  2158  vidit  Henzen,  quae 
perienint  adsumpta  ex  apographo  facto  saec.  XF  exeunte).  —  1)  Curia  saliorum, 
quam  memorat  Cic.  de  div.  1,  17,  50,  diversa  videtur  fuisse.  —  2)  Fideniur  eadem 
esse  quae  plerumque  diciintur  ancilia.  —  3)  longanimitate  upographum  velus,  .... 
, .  aetate  superest  (restituit  Mommsen).  —  4)  Ex  eo  quod  pecunia  sua  mansiones 
saliorum  reparaverunt  pontifices,  Borghesius  opp.  7,  582  collegit  titulum  exaratum 
esse  post  annum  582,  quo  Gratianus  deorum  reditus  in  fiscum  eonvertit,  non  recte 
ut  videtur.  —  5)  Firi  clarissimi.  —  6)  Lucillum  et  Praetextatum  duobus  annis 
continuis  promagistros  fuisse  statuit  Mommsen. 

Album  suliorum  Palatinorum  habes  infra  N.  5024. 

4945  C.  Curtius  I  Post.  I.'  Helenus  i  lupercus. 

Ex  urbe  Roma  ut  videtur  in  Siciiiam  allata  (FI  52451  vidit  Mommsen  Pa- 
normi).  —  1)  Eiusdem  Postumi  Curtii  liberta  est  XI  5528.  


256  Caput  XI. 

4946  L.  Afilano*  L.  f.  |  An.  Provinciali  |  equo  p.  ornat.,  |  luperco 
desig.  I  Huic  ordo  statulam  decrevit.  |  L.  Afilanus  Verecun|dus  h.  u.  s.  r.'-^ 

Affile  in  Latio  (XIF  S442  vidi).  —  1)  ISomen  ductum  a  vocabulo  oppidi.  — 

2)  Honore  usus  sumptum  remisit. 

4947  d.  m.  In  hoc  tumulo  iacet  corpus  |  exanimis  C««c),  cuius  spi- 
ritus  inter  de|os  receptus  est;  sic  enim  meruit:  |  M.  Ulpius  Maximus  eques 
Romanus,  qui  et  |  lupercus  cucurrit,  uius*  loci*  refrige|ras^  cuius  fama  in 

eterna  nota  est.  |  Qui  vix.  ann.  XL  mensib.  III  dies  XXVIIII .  | e- 

sis  coniugi  inconparabili  j  .  . .  [sa«c]tissimo  marito  meo,  qui  vi|xit  mecum 
plus  minus  annos  XVIII;  in  quo  |  nuUa  querella  abuit^  Cum  bixit,  bixit'; 
ubi  defunctus  es  (sic),  male  bixi.^  |  P. 

Romae  (VI  %i&0  vidit  Henzen).    —    1)  Huius.    —    2)  Intellege:   hoc  loco.  — 

3)  Refrigerans,  —  4)  Habui.  —  5)  Cum  vixit,  (fortasse  bene  vocabulum  quadratarii 
culpa  omissum)  vixi,   6)  ubi  defunctus  est,  male  vixi. 

4948  Q.  Veturius  Q.  f.  Pom.  Pexsus  |  lupercus  Fabianus'  ex  col- 
legio  I  Virtutis,  trib.  mil.  II,  praefectus  |  fabrum.  |  Fidustia  L.  f.,  mater.  \ 
Raecia  M.  f.,  |  soror.  (  Arbitratu  Agriliae  L.  f.  materterae,  |  ex  testamento, 

HS  /4/?hk 

Nepete  in  Elruria  (XI  3203  vidit  Bormann),  —  1)  Alitis  [lupercu]s  Fabianus 
est  in  t.  urbano  Notisie  degli  scavi  1899  p.  33,  6.  Lupercus  Quinctialis  vetut  est 
supra  N.  i923. 

Magistros  lupercorum  habes  supra  N.  I9M.  2676  et  in  t,  Ocriculano  Notizie 
degU  scavi  1898  p.  406. 

4949  L.  Licinio  L.  fil.  Quir.  [  Secundino  |  decurioni  Cae|sarien- 
siura,  I  equo  publi<50  |  exornato  |  sacrisque  hiper|calibus  functo,  |  !  I ! ! ! ! 

!!!!!  I  /.////'  conjsobrino. 

Caesareae  (Cherchel)  Mauretaniae  (VIII  9406  vidit  fVilmanns),  —  1)  Nomen 
eius  qui  titulum  posuit  consulto  deletum,  —  Una  extat  basis  gemella  eidem  viro 
posita  a  matre  VIII  9403.  Alius  eques  Romanis  ''sacris  lupercalibus  functus^  est 
in  t.  item  Caesariensi  VIII  S.  21063  =  Eph.  ep.  3, 1011. 

4950  C.  Petronius  C.  f.  |  harispex,  |  Crispinia'  uatus. 
Montepulciani  in  Etruria,    nunc  Florentiae   (XI  2383  vidit  Bormann),    — 

1)  Mater  indicatur  more  Etrusco.     Cf.  supra  N.  964  not.  3. 

4951  M'.  Valerio  M'.  f.  |  Quir.  Saturnino  |  tribuno  |  mil.  leg.  III  | 
Cyreneicae,  |  harispici  maximo. 

4951*  M'.  Valerio  M'.  f.  |  Quir.  Basso  |  trib.  mil.  leg.  ill  |  Cyrenei- 
cae,  I  scrib.  q.  VI  primo,  |  harispici  maximo,  |  testamento  fieri  |  iussit  sibi 
et  fratri  suo'  |  HSL  m.  n.,  arbitratu  |  heredum. 

Prope  Romam,  VII  mit.  pass.  ab  urbe  ad  viam  Nomentanam  rep.  (VI  2164. 
2163  vidit  Henzen).  —  1)  Scilieet  Valerio  Satumino  cui  praecedit. 


Tituli  sacri  et  sacerdotum.  —  Luperci.  Haruspices.  267 

4952  L.  ViDuIIeius  L.  f.  |  Pom.  Lucullus  |  arispex  |  ex  sexaginta*.  |  Iq 
fr.  p.  VII,  io  ag.  p.  XII. 

Romae  rep.  exlra  portam  Salariam  (VI S2439  vidit  Gatti  Nolizie  1890  p.  120).  — 
1)  De  ordine  haruspicum  sexaginta  cf.  Marquardt  Staalsverw.  III^  p.41S;  Bormann 
Jahreshefle  des  oesterr.  arch.  Inst.  II  1899  p.  134. 

4952^  d.  m.  |  M.  Oppi  Placidi  |  har.  prim.*  de  LX,  |  cui  locum  se- 
pultur.  I  ord.  sauctissim.  Lug.  |  dedit. 

Lugduni  (XIII  1821  vidit  Hirschfeld).  —  1)  Harutpicis  primi. 

4953  d.  m.  I  L.  Sevi  L.  f.  |  Stellatina  |  Glementis  |  arispicis,  |  vix. 
ann.  XXX,  |  ex  ordine  arispicum  LX,  |  curatori  arcae*  bis,  Illlvir.  |  iure 
dicundo,  [tjtem  aedili,  |  C.  Sevius  |  Celsus  |  fratri  optumo  |  d.  d.  f.  p. 

Tarquinicis  rep.  (XI  5382  vidit  Bormann).  —  1)  Arcam  Bormann  (Jahres- 
hefte  des  oesterr.  arch.  Inst.  II  1899  p.  15S)  putat  ordinis  karuspicum  sexaginta, 
qui  sedem  habuerit  Tarquiniis. 

4954  d.  m.  I  Cn.  luli  Picenlis  mil.  co.  |  XHII  urb.  7  Terentiani,  ] 
arespici  ordinato*,  |  fecit  |  Cn.  lulius  Theagenes  |  pater  tiUo  piissimo. 

Romae  (FI  2166  cf.  p.  529S  saepius  descripta  saec.  XFII  et  nuper  a  Tomas- 
settioj.  —   1)  In  ordinem  haruspicum  recepto. 

4955  L.  Fonteius  Flavianus  |  haruspex  Augg.  CCS  |  pontifex,  dictator  | 
Alban.,  mag.  publicus  |  haruspicum,  ordini  |  haruspicum  LX  |  d.  d. 

Romae  (FI  2161  vidit  de  Rossi).  —  1)  Haruspex  Auguslorum  ducenarius 
(haruspex  Augusti  est  supra  N.  14S8). 

4956  d.  m.  I  Cn.  luli  Cn.  fii.  (  Domati  Prisci  (  ex  equo  public,  (  ad- 
iutoris  (  haruspicum  (  imperatoris,  (  pontificis  [  Albani. 

Romae  (FI  2168  vidit  Bormann). 

4957  d.  m.  I  D.  lunio  D.  f.  [  Quad.*  Certo  |  sacerdoti  et  j  aruspici 
publico  I  nepotes  pientissimi. 

Puteolis  rep.  (X  5681  vidit  Mommsen).  —  1)  Errore  fabrili  ut  videtur  pro 
Gland.;  cf.  eam  quae  sequitur. 

4957*  d.  m.  [  D.  lunio  D.  f.  Clau.  (  Certo  sacerdoti  (  et  aruspici 
publico  I  ex  genere  sacerdo(tum  creato,  fratri  pientissimo. 

In  promunturio  Miseni  rep.  (X  5680  semel  descripta  saec.  XFIII). 

4958  [L.  Cajfatius  L.  f.  Ste.'  haruspe[a;],  |  fulguriator.  (  (Uiteris  Etrusds) 
Cafates  Lr.  Lr.^  nests'vis  trutnot  frontac. 

Pisauri  (XI  6565  vidit  Bormann).  —  1)  Stellatina  tribus  Tarquiniensium. 
Fortasse  hic  haruspex  oriundus  fuit  Tarquiniis,  ubi  inventa  esse  credebatur  hari- 
spidna  (Cic.  de  div.  2,  25,  SO  cet.  cf.  Bonnann  Jahreshefte  II  p.  156  not.).  —  2)  Lars 
appellabatur  et  ipse  Cafatius  et  pater  eius  Etrusce.  De  titulo  Etrusco  post  alios 
dixit  Deecke  die  etr.  Bilinguen  (etr.  Forschungen  u.  Studien  S,  1885)  p.  27  seq. 

4959  L.  Veturius  |  Rufio  [  [ajvispex,  extispicus,  |  [sacjerdos  publi- 
cus  [  [e]t  privatus. 

Iguvii  (XI  S824  vidit  Bormann). 

Dbssau,  Inscriptiones  Latinae  II.  17 


258  Caput  XI. 

4960  L.  Valerius  L.  1.  |  Auctus  |  avium  inspex  [  blaesus,  a.  |  LVL 
S.  t.  t.  1.  I  Felicio  frat. 

Asturicae  (Astorga)  in  Hispania  (II  S078  cf.  p.  911  vidit  Huebner). 

4961  C.  Norbanus  |  Flacci*  \.  \  Quietus,  pullarius*. 

Romae  (Fl  2200  aliquoties  descripta  saec.  XFII).  —  1)  Fortasse  is  qui  consul 
fuit  a.  p.  Chr.  13.  —  2)  Cf  supra  N.  2662  not.  1,  item  N.  1886. 1907. 

4962  Q.  Servilius  Q.  l.  Auctu[s]  |  victumarius*  fecit  s\h[i]  |  et  Acaniae 
Q.  L  Lepidae. 

Romae  (VI  2201  vidit  Henzen).  —  1)  Fictimarios  inter  milites  habuimus  supra 
N.  2137  not.  20.  2873;  alius  est  in  t.  Rhenano  Orell.  24Si  =  Brambach  4S5. 

4963    *  [pontifici]  I  maximo  trib.  potest.  Xlll'\  cos.  III,  p.  p.,  | 

coUeg.  victimarior,,  qui  ipsi  et  sacerdotibus  et  |  magistr.  et  senatui  appa- 
rent,  quod  cum  commodis  eorum  |  inpugnaretur,  liberalitate  eius  restituta 
sint.^    Dedic.  VI  k.  Maias  | 

Romae,  nunc  Urbini  (VI  971  vidit  Bormann).  —  1)  Apparet  titulum  dedi- 
catum  fuisse  Hadriano,  qui  solus  cum  tribunicia  potestate  esset  XIII,  eonsul  fuit 
tertium.  —  2)  A.129.  —  3)  Scilicet  commoda. 

4964  [magistri]  quinq.  |  [collegi]  teib.  Rom.*  qui  |  ....  lov.  epul., 
sac.  I  [p-  ?•  *•]  ^  •  I  •  •  •  •  ius  C.  L.  Salvius,  |  (sequuntur  alia  nomina  libertino- 
rum  novem). 

Romae  rep.  in  foro  (VI 5696  vidit  Henzen).  —  1)  Teibicinum  Romanorum. -— 
2)  lovis  epulo,  sacris  publicis  praesto  sunt?  (sic  Bormann  VI 50952;  de  love  epulone 
praeterea  ignoto  cogitaverat  Momms.). 

Alias  inscriptiones  ad  collegium  tibicinum  qui  sacris  publicis  praesto  erant 
pertinentes  habes  VI  5877.  5877^. 


4965  collegio  tibicinum  |  et  fidicinum  Romanorum,  |  qui  s.  p.  p.  s.',  | 
Ti.  lulius  Tyrannus  |  [«]mmunis  perpetuus  et  |  [Ti.  /]ulius  Tyrannus  f.  (  h. 
c.  d.  d.^  1  Dedicatum  k.  Mart.  |  [f/]rso  Serviano  II,  L.  Fabio  lust.  cos.' 

Romae  in  museo  Capitolino  (VI  2191  vidit  Henzen).  —  1)  Qui  sacris  publiei* 
praesto  sunt.  —  2)  Honoris  causa  dono  dederunt.  —  3)  ^  Mart.  102, 

4966  dis  manibus  |  collegio  symphoniajcorum,  qui  sacris  pubH|cis 
praestu  (sic)  sunt,  quibus  |  senatus  c.  c.  c'  permisit  e  |  lege  luha^  ex 
auctoritate  |  Aug.  ludorum  causa. 

Romae  rep.  ad  viam  Appiam  (VI 2195  ■=  4416  vidit  Henzen).  —  1)  Coire  con- 
vocari  cogi  (Momms.).  —  2)  Cf.  Suet.  Aug.52;  Mommsen  Strafrecht  p.876. 

4967  d.  m.  I  T.  Aur.  T.  f.  Pomt.  |  Clito  dec.  coll.  fid.  |  R.S  vixit 
ann.  VIII  m.  |  IIII  [d.]  XXII,  Aur.  Nice|phorianu8  et  Filume|ne  filio  dul- 
cissi|mo  b.  m.  f. 

Romae  ut  videtur  rep.,  nunc  Neapoli  (VI  2192  vidil  Mommsen).  —  1)  DecU' 
rialis  collegii  fidicinum  Romanorum. 


Tituli  sacri  et  sacerdotum.  —  Ministri  sacrornm.  259 

4968    M,  lulius  Victor  |  ex  collegio  li|ticinum  cornicinum. 

liomae  (Gudius  20S,  2  vidit;  Orell.  4105). 


4969    ....  I  apparitori  |  pontificum,  |  parmulario  |  .  .  .  . 

Romae  (FI  2196  temel  descripta  saec.  XFI). 
__ 

[in]  honorem  domus  Augustae  kalatores  pontificum  et  flaminum. 
Romae  in  foro,  epistylium  marmore^im,  cuius  pars  dextra  prodiit  anno  1899 
a  latere  occidentali  Regiae  (Gatti  Bull.  comunale  1899  p.  H6,  JSotizie  degli  scavi 
1899  p.  128),  pars  prior  descripta  est  saec.  XVI  (FI 900  adnotat.,  cf.  Huelsen  Jahrb. 
des  arch.  Inst.  1889  p.  2S1).  —  Scholam  kalatorum  pontificum  et  flaminum  eo  loco 
fuisse  putat  Hnelsen  Roem.  Mitth.  1899  p.262,   arch.  Anzeiger  1900  p.  8. 

4971  kalatores  pontificum  et  |  flaminum:  |  P.  Cornelius  lalyssus,  |  D. 
Valerius  Alexander,  |  Ti.  Claudius  Heronas,  |  T.  Tettienus  FelixS  |  L.  Cor- 
nelius  Helius,  |  C.  Asinius  Hierax,  |  M.  Annius  Fidus,  |  L.  lavolenus  Phoe- 
bus*,  I  App.  Annius  Falernus,  |  Ti.  Claudius  D[?oft«j]us,  |  .  .  .' 

Romae  rep,  in  foro  prope  templum  Castoris  (FI 2184^  =  5244S^  vidit  Henzen). 
Pars  fuit  basis  a  kalatoribus  dedicatae  Traiano  anno  101  vel  102,  cuius  frons  et  latus 
intuenti  dextrum  mullo  antea  prodierant  item  in  foro  Romano  (FI 2184^  =  52443^). 
—  1)  Fortasse  liberlus  hic  fuit  Teltieni  Sereni  supra  JS.  2118  (cf.  iV,  5593  not.  1), 
qui  pontifex  fuisse  potest,  2)  hic  sine  dtibio  libertus  L.  lavoleni  Prisci  (supra 
N.  1998  not.  4),  quem  pontificem  fuisse  constat  (supra  iV.  1015),  mos  enim  fuit,  ut 
kalatores  legerentur  ex  libertis  sacerdotum  ipsorum.  —  3)  Reliqui  kalatores  ponti- 
ficum  et  flaminum,  non  minus  viginti  quinque,  perscripti  erant  in  alio  latere  eiusdem 
lapidis  (v.  supra).  Similis  laterculus  kalatorum  pontificum  et  flaminum,  eodem 
fere  tempore  (a.  102)  lapidi  incisus,  eademque  fere  nomina  continens,  est  FI  2185 
=  51054.  —  Titulus  Septimio  Severo  et  luliae  eius  dedicatus  a  kalatoribus  ponti- 
ficum  est  Bullett.  arch.  comunale  1899  p.  252. 

4972  [C.  Qumcti]o  Tr6gi*  lib.  Su  . . .  |  kalatori  pontif.;  |  C.  Quinctio 
C.  f.  Recepto  f.;  |  Quinctiae  Urbanae;  |  C.  Quinctio  Aucto;  |  P.  Numisio 

Marioni. 

Puteolis  rep.,  est  Neapoli  (X  1726  vidit  Mommsen).  —  1)  Familiae  huius 
nominis  memoria  servatur  formula  accusationis  T.  Quincti  Trogi  scelerati  apud  Var- 
ronem  de  ling.  Lat.  6,  92  (Momms.). 

4973  L.  lunius  Silani  |  1.*  Paris  dispes.,  |  calator  augur.,  |  vixit  annos 
XXXH.  I  In  fr.  p.XH,  in  ag.  XH. 

Romae  (FI  2187  vidit  Henzen).  —  1)  Patronus  fortasse  is  Silanus  ad  quem 
pertinuit  t.  Canusinus  IX  547  (cf.  Prosopogr.  imp.  Rom.  II  p.  245  n.  547). 

4974  T.  Statihus  Corvini  |  hb.*  Epaphra  |  calator  XVvir. 

Romae,  rep.  in  Esquiliis  in  sepulcro  libertorum  et  servorum  gentis  Statiliae 
(FI  5878  vidit  Henzen).  —  1)  Patronus  videtur  fuisse  Taurus  Statilius  Corvinus 
contul  a.  45. 

4975  Vinicio  Coetaeo*    |    calat.  Vllvir.   epul.*,    |    hberto  optumo,  | 

patronus. 

17* 


260  Caput  XI. 

Fundis  (X  6227  bis  descripta  saec.  XFI).  —  1)  Goctaeo  alterum  apographum. 
—  2)  Alius  kalator  septemvirum  est  X  8588. 

4976  Q.  Caecili6  |  Fer6ci  |  k^ldt6ri  sacerd6tii  |  Titialium  Flavialium,  | 
studi6s6  I  61oquentiae,  |  vixit  annis  XV  |  mense  I  diebus  XXIIIl,  |  filio 
optumo  ac  |  reverentissimo,  |  M.  Gavius  Charinus*.  (in  laiere  dextro)  Somno 
OrestlUa  filia  (Genius  alatus  dormienii  similis  faci  inversae  innixus).  (In  latere 
sinistro)  Fatis  Caecilius  Ferox  filius  (Fortuna  pedem  rotae  imponens). 

Romae  (VI  2188  vidit  Henzen).  —  1)  Idrnn  est  VI  iS81S. 
Calatorem  Marcianum  Antoninianum  habuimus  supra  N.  2748.    Cf.  praeterea 
infra  N.  SOSI. 

4977  M.  Valerius  |  Messalla[e] '  |  1.  Philarg.,  |  viat.  augur."  |  ©''  Thais  | 
Philargyri.  |  In  f.  p.  XII ,  in  agr.  |  p.  XX. 

Prope  Romam  rep.  inter  vias  Pincianam  et  Salariam  (Gatti  bull.  com.  1887 
p.  2S7).  —  1)  Fortasse  Messalla  Corvinus  consul  a.  72S,  quem  co7istat  fuisse  augu- 
revi  (Dio  49,  16).  —  2)  Alius  viator  augurum  est  supra  N.  1899.  —  3)  Defuncta. 

4978  D.  Laelius  Balbii  (sic)  V  \  Satur  viator  |  VIP  epulon. 

Romae  (VI 2194  vidit  Henzen).  —  1)  Patronus  fortasse  is  qui  memoratur  Tae. 
ann.  6, 48;  diversus  consul  a  u.  c. 748  (infra  N.  SOSO  v.  131  not,  S7).  —  2)  Septem(virum). 

4979  Valeriae  ]  Donatae  uxori  |  carissimae  fecit  |  Ti.  Claudius  |  Aug. 
lib.  I  Lysimachus  viator  (  sodalium  Augustalium  |  el  sibi  posterisque  suis 
et  1  libertis  et  libertabus  |  posterisque  eorum. 

Tibure  (XIV  S647  vidi). 

4980  Firviae  C.  f.  Primae;  |  Antiocho  publico  p.  R.  |  Aemiliano*  ponti- 
ficali,  I  Primus  publicus  Tusculanorum  |  arcarius,  vir,  heres  Primaes,  f.  c. 

Romae  (VI 2307  vidit  Henzen).  —  1)  De  duobus  nominibus  servorum  publico- 
rum  cf.  Momms.  Staatsr.  P  p.  309  not.  3. 

4981  d.  m.  I  Hermeti  Caejsenniano  |  publico  poDJtificum  Pia'  Fo|rtu- 
nata  con[iugi  b.  m.  fecit. 

Romae  (VI  2S08  cf.  S2S06  bis  vel  ter  descripta).  —  1)  Possis  conicere  pon- 
tific.  Ulpia. 

4983  Felix  publicus  |  Palfurianus*  I  augur.'',  Barbiae  |  coniugi  suae 
posuit. 

Romae,  postea  Florentiae  (VI  2S1S  vidit  Henzen).  —  1)  Punctum  traditur 
esse  inter  Pal.  et  Furianus.  —  2)  Augurum. 

4983  dis  manibus  ]  Myrini  Domitiani  |  publici  a  commen|taris  XVvir. 
s.  f.,  1  Arruntia  Doliche  |  fecit  coniugi  caris|simo  et  Hbertis  liberjtabusq. 
suis  posterisq.  |  eorum. 

Romae  (VI  2S12  vidit  Henzen). 

4984  d.  m.  I  Apolaustus  Modian[us]  |  publ.  Vllvir.  epulon.,  item  | 
Apolaustus  CIaudianu[s  yuhl.]  \  Vllvir.  epulon.,  . . .  |  lustus  Gavianus  pubL 
fet[ia?.J*  . . .  I  P.  Volusius  Renatu[s]  . . .  |  Volusiae  lustae  matri'  . .  .jsimae 
omnium  feminaru[wi]  ...[tiori,  univiriae,  que  v.  mec[Mm  an.]  . . .  j  m.  II 
d.  XXI  ceterisque  . . . .  |  posterisque  eorum. 


Titali  sacri  et  sacerdotum.  —  Servi  publici  sacerdotibus  attributi.      261 

Romae  (FI  2S18  aliquoties  descripta  saec.  Xf^I).  —  1)  Publ.  f.  el  vel  publ.  e. 
et  vel  publ.  et  apographa.  —  2)  Folusii  hi  quomodo  coniuncti  fuerint  cum  duobus 
Apolaustis  et  lusto  qui  praecedunt,  non  apparet. 

4985  d.  m.  I  Graphico  publico  Maeciano  sodalium  Titium,  |  Scribonia 
Syntyche  coniugi  karissimo  fecit  |  et  sibi  et  suis  posterisque  eorum.  lo 
l'r.  p.  VII,  in  ag.  p.  XII. 

Florentiae,  originis  ut  videtur  urbanae   (FI  3882  semel  deseripta). 

4986  Agathoni  pubi.  |  Siliano  a  sacris  |  sodal.  Augustal.,  |  Coelia 
Primilla  |  coniugi  benejmerenti  posuit. 

Romae  rep.  ad  viam  Appiam  una  eum  N.  4995  (VI  2325  vidit  Henzen). 

4987  d.  m.  I  Epigoni  publ.  |  sodaHum  |  Flavialium,  |  Crescens  et  | 
Abascantus  |  collegae  eius  |  b.  m. 

Romae  prope  sepulcra  Statiliorum  rep,  (Eph.  epigr.  4,  881  vidit  Lancianius). 


d.  m.  I *  Savina  Ti.  Clau[rfto]  |  Isidoro   et  sibi  et  One- 

si[t»oj  I  luliano  pubUco  ex  sacer[rfo?.]  |  Aureliano  Antoniano  (sic)  Veria[no]  | 
et  libertis  hbertab.  q.  pos[fer.]  |  q.  eorum. 

Romae  (FI  2324  vidit  Henzen).  —  1)  Nomen  ut  videtur  gentilicium  Savinae 
erasum,  nescimus  cur, 

4989  d.  m.  I  Clodiae  Eutychiae  |  Aiexander  luUanus  |  pubhcus  cu- 
rionis  |  maximi,  coniugi  suae  |  de  se  benae  maeritae  |  fecit,  |  titulum  mar- 
moreum  |  posuit.    Hic  situs  est. 

Romae  (VI  2525  vidit  Henzen). 

4990  diis  manibus  |  Fehci  Cornehano  |  pubhco  curionah,  |  vixit  annis 
LVIII,  1  luha  Cloe  |  coniugi  |  bene  merenti  |  fecit. 

4990*  Fortunatus  |  pubhcus  Sulpijcianus  curi6{nahs,  vixit  |  annis  XXX.  | 
Fecit  luha  Cl6e. 

Romae  rep.  (VI 2526.  2527  vidit  Henzen). 

4991  Lali  publici  |  sacerdotialis  |  cineribus  locus.  |  Avonia  Aphro- 
disia  I  coniugi  bene  |  merenli  fecit. 

Romae,  nunc  Neapoli  (VI  2332  vidit  Mommsen). 

4992  dis  manibus  |  Claudiae  |  Antoniae  |  hb.^  Lachne,  |  Philippus 
Rustidn.  I  publicus  ab  |  sacrario  |  divi  Augusti,  |  coniugi  carissimae  |  f^cit 
et  sibi. 

Romae  (VI  2529  vidit  Detlefsen).  —  1)  Liberta  Claudia  haec  Lachne  fuit 
Antoniae,  Claudii  qui  imperavit  filiae. 

4993  d.  m.  s.  I  Successus  pub.  |  Valerianus  a  |  sacrario,  Annijae  For- 
tunatae  |  coniugi  suae  carisjsimae  b.  m.  f.  |  vixit  annis  XXX. 

4993*  d.  m.  s.  I  Successus  publ.  |  Valerianus  aedi.  |  a  sacrario  divi 
Aug.,  I  fecit  sibi  se  vivo.  B.  b.* 

Romae  (VI 2350^^  vidit  Rormann).  —  1)  Bonis  bene  (cf.  supra  N,  4493  not.4). 


262  Caput  XI. 

4994  diis  manibus  |  T.  Flavi  Aug.  1.  |  Onesimi  |  aeditui  templi  | 
novi  divi  Aug.*,  |  Fir[mj]a  Martilla  |  uxor  piissima  |  et  sibi,  et  |  Flavia 
Crispina  1. 

Romae  ut  videtur  (VI S704  semel  descripta).  —  1)  De  templo  novo  divi 
Augusti  cf.  Henzen  Arv.  p.  SS, 

4995  dis  manibus  |  . . .  Aug.  lib.  Bathyllus  aeditus  templi  divi  Aug.  | 
[e]t  divae  Augustae  quod  est  in  Palatium,  |  inmunis  et  honoratus. 

Romae  rep.  in  sepulcro  libertorum  et  servorum  Liviae  ad  viam  Appiam 
(FI  422S  vidit  Henzen). 

4996  d.  m.  I  T.  Flavio  Aug  lib.  |  Liberali  aedituo  |  aed.  Martis 
ultoris,  I  Ciaudia  Exoche  |  coniugi  |  bene  merenti  et  |  sibi  fecit,  |  vixit 
ann.  LVll. 

Romae  (Fl  8709  vidit  Smetius). 

4997  d.  m.  I  Abascanto  Aug.  lib.  |  aedituo  aedis  Neptuni  |  quae  est 
in  circo  Flamin.',  |  Flavius  Ascanius  et  |  Pallans  Caes.  n.  ser.  |  adiutor  a 
rationib.  |  patri  piissimo  fec. 

Romae  (VI  8423  vidil  Smetius).  —  1)  Cf.  Plin.  h.  n.  S6,  26. 

4998  (vir  sacrificans  ad  aram)  diis  Manibus  |  sacrum  |  Ti.  Claudio  Acuto  | 
aedituo  aedis  |  Concordiae,  qui  vixit  |  annis  LXXXXVI  sine  ulla  |  offensa, 
lulia  Classica  bene  |  merito  erga  se,  et  sibi  libertis  |  libertabusque  poste- 
risque  eorum.  |  Locus  sepulchri  continet  |  per  cippos  dispositos  iuger.  | 
quattuor,  et  nubilare*  locus  habitationis  |  tutela  monimenti. 

Romae  (VI  2204  vidit  Henzen).  —  1)  Idem  ut  videtur  quod  nubilarium,  Varro 
r.  r.  i,  4S,  3.   Colum.  •/,  6  sub  fin. 

4999  diis  propitis  |  Claudia  Ti.  f.  Quinta  |  C.  Iuli6  Hym6to  aedituo  | 
Didnae  Plancianae,  |  paedag6go  suo  xat  [  md-rjyrjTfj,  item  |  tutori  a  pu- 
pillatii  I  ob  redditam  sibi  |  ab  eo  fidelissime  |  tutelam,  et  C.  Iiilio  |  Epi- 
tynchano  frdtri  |  eius,  et  luliae  Sporidi  |  raammae  suae  f.,  |  iib.  liberta- 
busq.  poste.  eor. 

Romae  (VI  2240  vidit  Henzen). 

5000  C.  Vibius  I  Polycarpus,  |  C.  Vibius  |  Dorus.  ||  Haius  Ti.  Claudi 
Caesaris  aedituus  |  de  aede  lovis  porticus  Octaviae. 

Roma  sine  dubio  Senam  Gallicam  adlala  (VI  8708  vidit  Mommsen). 

5001  Quintio  |  Augusti  et  [  Augustae,  |  aedituus  Vestae.  ||  Veneria  | 
luliaes  Aug.  |  verna,  v.  a.  XVI,  |  h.  s.  e.,  ||  fratres. 

Romae  (VI  S74S  vidit  Henzen). 


5002    Doridi  Asinii  GalU,  |  aedituae  a  Diana,  |  Antiochus  conser.  ) 
b.  m.  f. 

Romae,  nunc  Florentiae  (VI  2209  vidit  Henzen). 
Alios  aedituos  habes  supra  N.  Si84.  SS96.  5717.  4421. 


Titull  sacri  et  sacerdotum.  —  Aeditui.  Sacerdotia  extema  populi  R.        263 

5003    Salviae  |  sacrariae  |  Xystus  |  conserus  (sic)  |  de  suo  dat. 
Celore  prope  Veronam  rep.  (T  5423  vidit  Mommsen). 


Sacerdotia  quaedam  externa  a  populo  Romano  recepta. 

5004  Sp.  Turranius  L.  f.  Sp.  n.  L.  pron.  Fab.  |  Proculus  Gellia- 
nus  I  praef.  fabrum  II,  praif.  curatorum  al/ei*  |  Tiberis^  praif.  pro  pr.  i. 
d.  in  urbe  La/inio,  |  pater  patratus  populi  Laurentis'  foederis  |  ex  libris 
Sibuliinis  percutiendi  cum  p.  B.;  |  sacrorum  principiorum  p.  R.  Quirit. 
nominis|que  Latini,  quai  apud  Laurentis^  coluntur,  flam.  |  Dialis,  flam. 
Martial.,  salius  praisul,  augur,  pont.;  |  praif.  cob.  Gaitul.,  tr.  mil.  leg.  X.  | 
Loc.  d.  d.  d. 

Pompeiis  rep.  in  aede  q.  d.  lovis,  est  Neapoli  (X  7S7  vidit  Mommsen).  —  1)  De 
litlera  Claudiana  cf.  supra  N.  21  i  not.  2.  —  2)  Cf.  Hirschfeld  Ferw.  p.  135;  Mommsen 
Staatsr.  m  p.  lOSO  not.  2.  —  3)  Cf.  C.  I.  L.  XIF  p.  187  nol.  2  fin.  —  4)  /,  e.  La- 
vinii,  cf.  C.  /.  L.  XIF  p.  186. 

5005  Q.  Manlius  |  Pliilumenus  |  sacerd.  Laur.  |  Lavin.,  sigillum  |  cum 
ara  huic  |  arae  superposuit  |  et  scriptur.  eius  |  vetustat.  corrup.  |  reno- 
vavit  I  voto  suscept.  |  L.  d.  d.  d. 

Laude  Pompeia  (Lodi)  (V  65S7  vidit  Mommsen). 

5006  T.  Vennonio  T.  f.  Stell.*  |  Aebutiano  patrono  et  |  municipi 
col.  Aug.  [r]aur.%  |  eq.  R.  eq.  p.',  iud.  ex  V  dec*  |  selecto,  cur.  r.  p. 
Alb.  I  Pompeianorum,  L.  L.®,  |  pontif.  eiusde  sacerd.®,  |  Munia  Q.  f.  Cele- 
rina  uxor  |  marito  karissimo. 

Prope  Romam  ad  XIII  lapidem  viae  Flaminiae  (FI  165S.  XI  5940  solus  de- 
scriptit  saec.  XFI  Lipsius).  —  1)  Stellatina  tribus  coloniae  Taurinensis.  —  2)  Co- 
loniae  Augustae  Taurinorum  (Laur.  tradiiur  pro  Taur.).  —  3)  Equiti  Romano  equo 
publico.  —  4)  ludici  ex  quinque  decuriis.  —  5)  Laurenti  Lavinati.  —  6)  Alios 
pontifices  Laurentinm  Lavinatium  habes  supra  N.  1592.  1886.  2741. 

5007  Poraponiae  |  C.  f.  Drusillae  |  M.  Numisius  |  M.  f.  M.  n.  Cor.  | 
Quintianus  |  Laurens  Lavinas*,  |  flamen  Floralis,  |  patronus  munic,  |  coiugi 
rarissimae.  |  L.  d.  d.  d. 

Lesinae,  ubi  fuit  Teanum  Apulum  (IX  70S  vidit  Dressel).  —  1)  Alios  Lau- 
rentes  Lavinates  habes  supra  N.  1552. 15S8. 1568.  1571. 1899.  Cf  etiam  N.  1147. 1429. 
4451.  1455.  26S0.  1886.  2748. 

5008  d.  m.  Olympo  Laurentium  Lavinatium  |  arcario,  q.  vix.  ann. 
XXXIIX  m.  VII,  Syntrophus  |  collega  et  duo  Noni  Proculus  et  Lixitana 
b.  m.  fecer. 

Romae  (Fl  2197  vidit  Marinius). 

5009  dis  man.  |  C.  Noni  C.  f.  Ursi  |  sacerdolis  Cabesis  |  montis 
Albani',  |  curionis.  ]  C.  Nonius  lustinus  |  alumno  dulcissimo.  |  Vix.  ann.  LI 
m.  XI  d.  XIII. 

Romae  (Fl  2174  vidit  Henzen).  —  1)  Sacerdotes  hi  ita  dicU  ab  oppido  quo- 


264  Caput  XI. 

dam  vettusio,  cuius  incolae  memorantur  apud  Dionys.  Hal.  ant.  S,  61  et  Plin,  h. 
n.  5,  64,  a  quo  oppido  etiam  Monte  Cavi  nomen  accepit  mons  Albanus  (Mommsen 
bull.  deir  Inst.  4861  p.  206).     Cf.  C.  I.  L.  XIV  2228. 

5010  protome  virilis  protome  muliebris 
L.  Antistius  Cn.  f.  Hor.  Sarculo*  Antistia 
salius  Albanus*,  idem  mag.  saliorum          L.  1.  Plutia* 

Rufus  ].,  Anthus  1.,  imagines  de  suo  fecerunt  patrono  et  patronae  pro 
meritis  |  eorum. 

Romae  olim ,  nunc  Londinii  (FI 2170  vidit  Huebner).  —  1)  Ad  eosdem  homi- 
nes  pertinet  etiam  VI  2171.  —  2)  Salius  arcis  Albanae  est  supra  I\i.  2749. 

5011  summae  sanctimo[mae  |  o]c  plenae  religionis,  ...  |  . .  erae  v,  V. 
maximae  ar[as  |  ijlbanae',  sanctissim[e  |  ^aejntissime  religiose  [de  sa\cri]s 
suis  soUicitae,   men|[fg  a]c  disciplina  uberius  |  . .  [Ao]aores  sacerdo[fH]  .  . 

Romae  (VI  2172  vidit  Henzen).  —  1)  Alia  virgo  (Vestalis)  maxima  Albana 
reperitur  in  titulo  Bovillensi  XIV  2410.  Pontifices  Albani  sunt  supra  N.  887. 
4933.  4936,  pontifex  Albanus  minor  N.  1543. 

5012  d.  m.  I  M.  Fabio  C.  f.  |  Sab.  Praesenti  |  sacerdot.  Caeninens.^  | 
equo  publ,,    iudici  ex  |   V  decur.^    aug.^    Ilvir.  i.  d.*  |    Hic  rei  p.  suae 

HSCCCC  leg.''  I  et  ad  schol.  exornandam  HSC.  |  Q.  Fabius J 

L 

Mantuae  (V  4039  ter  descripta  saec.  XV.  XFI).  —  1)  Alios  sacerdotes  Caeni- 
nenses  habes  supra  iV,  1740.  2744/3,  infra  N.30S4.  [Sacerdos]  Gaeniniensis  a  po[nfe'/?ci- 
bus  creatus]  videtur  esse  XI 5105.  Cf.  fVilmanns  de  sacerdotiorum  p.  p.  R.  quodam 
genere  [Berol.  1867]  p.  40  seq.  —  2)  ludici  ex  quinque  decuriis.  —  3)  Auguri.  — 
4)  Duoviro  iure  dicundo.  —  5)  Legavit. 

5013  .  .  .  \tr.  ■p]\.  [?]  cand[«rf,,  quaest.,  patrono]  \  in  Italia  Volsinien- 
sium  I  patriae  suae,  item  Ferent.  |  et  Tiburtium,  item  colon.  |  Italicens.  in 
prov,  Baelica,  [  praet,  Etrur.  XV  populor.*,  |  sacerdoti  Caeninensium,  |  M. 
Helvius  M.  f,  Clemens  Arnen|sis  domo  Carthagine,  praef.  eq,  |  alae  primae 
Cannanefatum,  |  praesidi^  sanctiss.  et  rarissimo.  |  Cura  agente  L.  Aconio 
Callisto,  I  trib.  mil.  leg.  XIIII  Gem.  Sev. 

Volsimis  (XI  2699  saepius  descripta  saec.  XVI  et  rursus  saec.  XIX,  Bormann 
vidit  partis  ectypum).  —  1)  Cf.  supra  N.  1429.  —  2)  Pannoniae  superioris,  ubi  et  ala 
prima  Cannenefatium  et  legio  quartadecima  Gemina  tunc  videntur  castra  habuitte, 

5014  L.  Pacideio  L.  f.  L.  nep.  L.  pron.  |  Ter.  Carpiano*,  spl.  eq. 
R.^  I  munito  sacerd,  Lanvin.',  |  pat,  mun,  Caiat,,  item  coi.  (  AlHfanor.,  pat. 
et  curat.  r.  p.  |  Atinat.,  item  Saepinatium,  |  pat,  Teanensium  Apulum,  |  Do- 
mitia  Galatia  uxor  et  |  Pacideii  Marcia  c.  f.*  et  Car|piani  sen.  et  iun.  fili. 

Limatolae  prope  Caiatiam  (Cajazzo)  Campaniae,  iam  Neapoli  (X  4390  vidit 
Mommsen).  —  1)  Idem  fortasse  Carpianus  patri  posuit  titulum  X  4606.  —  2)  Splen- 
dido  equiti  Romano.  —  3)  Sacerdotio  Lan(u)vinorum.  Cf.  C.  I.  L.  XIV  p.  492.  — 
4)  Clarissima  femina. 

5015  C.  Sallio  C.  f.  I  Quir.  Proculo*  [  splendidissimo  viro,  |  patrono 


Tituli  sacri  et  sacerdotum.  —  Sacerdotia  origine  extema  populi  R.        265 

Aveiatium  |  VeslJDorum,  sacerdoti  et  |  pontifici  [I]aDiviDo  immuJDi,  ilerum 
qq.,  summo  |  magistro  Septaquis,  spleD|[rfirf.]  .  .  . 

5015*  C.  Sallio  C.  f.  |  Quir.  Proculo  |  sacerdoti  LaDuviJDorum  inmuDi, 
pon|tifici,  patrono  civi|tatis  Amiteroinorum,  |  iterum  qq.,  summo  |  magistro 
Septaquis,  |  ob  merila  et  amorem  |  eius  vicani  Forulani  |  patroDo  bene 
merenti. 

In  Sabinis  rep.,  illa  ad  S.  FtctoTnni,  ubi  fuit  Amitemum,  haec  loco  dicio 
Civita  Tomassa,  ubi  fuit  vicus  Foruli  (IX  4207.  4599  hanc  vidit  Dressel).  —  1)  Eius- 
dem  viri  est  IX  4306;   ad  filium  eius  perlinuit  IX  4208. 

5016  C.  Valerio  C.  f.  Pap.  |  Mariano  |  honores  omnes  |  adepto  Tri- 
dent.,  I  flamini  Rom.  et  Aug.,  |  praef.  quinq.,  augur.,  |  adlecto  annon.  leg. 
III  I  Italic.*,  sodali  sacror.  |  Tusculanor.,  iudici  |  selecto  decur.  trib.^  |  de- 
curioni  Brixiae,  !  curatori  rei  p.  Maut.,  |  equo  publ.,  praef.  fabr.,  |  patrono 
coloD.,  I  publice. 

Tridenti  (V  S056  vidit  Mommsen).  —  1)  Cf.  Mommsen  C.  I.  L.  F  p.SSI^.— 
2)  Cf.  Mommsen  Staatsr.  III  p.  S36  not.  3. 

5017  Q.  ArruDlio  |  Q.  f.  Vol.  lusto  |  q.,  aed.,  pat.  col.,  |  pat.  muD. 
SaepiD.,  pat.  |  raun.  Vicentin.,  pat.  et  cur.  |  r.  p.  Terevent.,  sacer.  Tus- 
cul.  I  fanitali,  |  ordo  et  populus  |  ob  insign.  fidem  industriam  |  erga  se 
in  civilib.  officis  |  [e]t  spleodor.  muDeris  |  gladiatori,  |  [orfw]o[c]ato  flsci  slat. 
hereditati  \ 

Boviani  Undecimanorum  in  Samnio  (IX  2S6S  viderunt  Mommsen  aliique).  — 
1)  Stationis  hereditatium. 

5018  d.  m.  I  Flaviae  Vere  praesule  |  sacerdot.  TusculaDor.,  |  vix.  ann. 
VI  mes.  XI  die[s]  . .,  |  fecit  Fl 

Ravennae,  sed  Roma  sine  dubio  allata  (FI  2177  vidit  Bormann). 

5019  L.  Valerio  |  L.  f.  Pom.  |  luDiori  eq.  p.,  |  iurat.  ad  sacra  |  Elr., 
poDt.,  q.,  aed.,  Ilvir.,  |  accenso  velato,  |  plebs  urban.  |  L.  d.  d.  d. 

Arretii  (XI  1848  vidit  Bormann). 


5020  d.  m.  I  P.  Aelio  |  Porciano  |  sacerdoti  |  Suciniano,  |  q.  vix.  an- 
nis  I  XXIIII  m.  VII. 

Romae  (FI  2178  cf.  Bull.  comunale  1888  p.  508  tiuper  vidit  Galti). 

5021  [P.  ie/.  P]orcianus  sacerd.  |  [Swcmjianus  putei  inven|[for]'  suis 
inpendis  fecit. 

5021*  [JI.]  AXXiog  IIoQ-Aiavog  \  Yi^^Q^vg  2ovxivLavd)v  \  [djexovQlag 
yeQOvkoJv,  cpQ^aQ  \  [evlQerr^g^,  idiaig  daTtdvaig  \  STtoirjaev. 

Romae,  haec  nunc  extat  Neapoli  (FI 2179;  Kaibel  inscr.  Gr.  Sicil.  Ital.  n.  1082 
qui  vidii).  —   1)  De  hac  re  nihil  praelerea  comperium. 

5022  d.  m.  I  Ti.  Cl.  I  Domnioni*  |  SuciniaDo  |  archiDea|nisco,  |  fecit 
Gl.  I  laouaria  suo  |  patri. 


266  Caput  XI. 

Romae  (VI  %i80  cf.  p.  350S  aliquoties  descripta  saec.  XFI).  —  1)  Homo  eius- 
dem  nominis,  sed  incertum  an  hic,  supra  JS.  4810. 

5023    V.  f.  I  Ofilliae  |  Quintae  ]  sacrorum,  Ro|maniensi,   C.  lulius  | 
Hymenaeus  contu|bernali. 

Feronae   (V  5416  vidit  Mommsen). 


Fasti  sacerdotum  populi  Romani. 
5024 

[C.  Erucio  Claro]  |  M.  Cornelio  Cethego  cos.':  | 

Q.  Tineius  Rufus^  loco  T.  Hoeni  Severi  cos.^  | 

Q.  Tineius  Sacerdos  loco  L.  Anni  Largi  jQiaminis'.  | 

M.  Claudius  Fronto  Neocydes  locO  |  L.  Satri  Kari  flaminis.  | 

T.  Fundanius  Vitrasius  PoUio"  loco  |  L.  Rosci  Aeliani  flaminis.  | 

T.  Cornelius  Anneus  Fuscus  loco  |  L.  Cossoni  Eggi  Marulli  flaminis. 

L.  Hedius  Rufus  Lollianus  Avitus  loco  |  M.  Acili  Vibi  Faustini  flaminis. 

M.  Sosius  Laelianus  Pontius  Falco  loco  |  L.  Anni  Ravi^  exaugurati*. 

T.  Statilio  Severo  |  L.  Alfidio  Herenniano  cos.';  | 

Q.  Hedius  Rufus  Lo[llianus  Genfmjnus*  |  loco  Ponti  Falco[njs].  | 

.  .  [(3]uinti[i]io  [Maximo  J  Ser.  Calpurnio  Scipione  Orfito  cos.^]:  \ 


Romae  rep.  una  cum  compluribus  aliis  similibus  fragmentis  (Fl  1978  vidit 
Henzen).  Superesse  hoc  fragmentum,  ut  reliqua  simul  reperta,  ex  albo  saliorum 
Palatinorum  demonstravit  Borghesius  opp.  4  p.  SIO  seq.  (cf.  not.S).  —  1)  A.  170.  — 
2)  Cf.  supra  N.  4058  not.  1.  —  3)  Apparet  salios  Palatinos  ex  sacerdotio  exiisse, 
cum  aut  consules  fierent  aut  flamines.  —  4)  Cf.  N.  1112  not.  4.  —  5)  Huic  Ravo 
positus  est  titulus  supra  N.  1121,  quo  titulo,  cum  Ravus  in  eo  appelletur  salius 
Palatinus,  Borghesius  usus  est  ut  liunc  laterculum  saliis  Palatinis  attribueret.  — 
6)  Cur  Ravus  exaugurari  debuerit,  nescimus.  —  7)  A.171.  —  8)  Supra  N.114S. 
—  9)  A.  172. 

5025  dec.  XXVII.  |  fi]dlectus  ad  numerum  ex  s.  c.  |  [Nero  Claw- 
dius]  Caesar  Aug.  [/".]  [  Germanicus*,  |  [Ti.]  Claudio  Caesare  Aug.  German.  V  j 
[5ejr.  Cornelio  Orfito  cos.^  |  p.  R.  c.  ann.  DCCCIUI.  |  [C.]' Rutilius  G[a?- 
ZJicus  cooptatus^,  |  . .  [6rJalerio  Trachalo  Ti.  Catio  Silio  Ital.  cos.*,  |  p.  R, 
c.  an.  DCCCXXI.  |  [T.]  Tettienus  Serenus*  |  coopt.  |  [jjmp.  Caes.  [Domt- 
tianus]  Aug.  Ger.  XVI  |  Q.  Volusius  Saturninus®  |  cos.',  |  p.  R.  c.  an. 
DCCCXLIIII     I  (Sequuntur  aliae  cooptationes,  usque  ad  annum  p.  Chr.  250).  \\ 

dec.  XXVIII.  I  Adlectus  ad  numerum  ex  s.  c.  |  T.  Caesar  Aug.  f.  im- 
perator®,  |  imp.  Caesare  Vespasiano  Aug.  HI  |  M.  Cocceio  Nerva  cos.'°,  | 

p.  R.  C.  an.  DCCCXXIIII.  |  (Deinde  post  multum  spatium  vacuum)  LateranO 
et  Rufino  cos."  |  super  numerum  |  cooptatus  ex  s.  c.  |  M.  Aurelius  AntOr 
ninus  |  Caes.  destinatus  [imp.]  '^  \  p.  R.  c.  a.  DCCCCXLVII[/7J  'K  \  Imp. 
[M.  Opellius]  Severus  [Macrinus  Aug.]  '*  |  cooptatus  |  C.  Rruttio  Praesente  T. 


Titali  sacri  et  eacerdotum.  —  Fasti  sacerdotales.  267 

Messio  Extricato  |  11  cos.'\  |  p.  R.  c.  ann.  DCCCCLXX.  |  Q.  Aradius  Ru- 
finus  cooptatus  |  imp.  Antonino  11  et  Sacerdote  II  cos.",  |  p.  R.  c.  ann. 
DCCCCLXXII. 

Romae  prodiii  a.  1596,  mox  periit  (FI  198i  semel  vel  bis  detcripla).  Contineri 
hac  tabula  relaiiones  de  addiiis  ad  sacerdotium  sodalium  Augusialium  locis  vice- 
timo  sepiimo  et  vicesimo  octavo,  ei  cooptaiiones  factas  in  utrumque  illum  locum, 
demonstravi  eph.  ep.  5  p.  74.  —  1)  C/.  supra  N.  222  not.  S.  —  2)  A.  S1.  — 
3)  Scilicet  in  locum  Neronis,  cum  Galba  successor  eius  iam  antea  inler  sodales 
Augustales  esset  cooptatus  (Suet.  Galb.  8),  cooptatus  est  Rutilius  Gallicus,  de  quo  cf. 
supra  N.  1007.  —  4)  A.  68.  —  5)  Cf.  supra  N.  2118.  —  6)  Requiritur  casus  sextiis. 

—  7)  A.  92  (cos.  vocabulum  videtur  adiunciuvi  fuisse   ad  prioris  consulis  nomen). 

—  8)  Aera  Capitolina  (cf.  suprg  N.  466  not.  4).  —  9)  Cf  supra  N.  2S8  not.  3.  — 
10)  A.  71.  —  11)  A.  197.  —  12)  imp.  vocabulum  supplevi,  cf.  supra  N.  446.  — 
13)  Hic  quoque  apparet  adhibitam  fuisse  aeram  Capitolinam.  —  14)  Cf.  supra 
N  466.  —  15)  A.  217.  —  \%)  A.  219. 


Ex  actis  fratrum  Arvalium. 

Acta  fratrum  Arvalium  marmori  incisa,  reperta  partim  quinque  fere  mili- 
bus  passuum  ab  urbis  Romae  porta  Porluensi,  via  olim  dicta  Campana,  cf.  infra 
N.  S048  not.  3  (hodie  via  della  Magliana)  in  vinea  quae  fuit  CeccarelUorum ,  ubi 
iucum  deae  Diae  fuisse  apparei,  partim  variis  locis  ipsius  urbis  Romae,  quo  aedi- 
ficandi  causa  medio  aevo  allata  erant,  composuerunt  primus  Marinius  atti  e  monu- 
menti  de'  fratelli  Arvali  (Rom.  179S),  deinde  Henzenus  'Acia  fratrum  Arvalium  quae 
supersunt'  (Berol.1874,  cum  amplissimo  commentario),  C.  I.L.  FI  p.460seq.  n.2025 — 
2118.  Fragmenta  quae  post  annum  1874  accesserunt,  composuit  Huelsen  Eph.  epigr.  8 
[1892]  p.  316 seq.,  C.  I.  L.  VI  p.  3261  seq.  n.  32358—32597.  Quomodo  acta  in  lapidibus 
disposita  fuerint,  quaesiverunt  Huelsen  eph.  ep.  8  p.  541  seq.,  Hula  arch.  ep.  Mitth.  17, 
1894  p.  67  seq.  Excerpta  ex  aciis  fratrum  Arvalium  dedimus  iam  supra  N.  229/250. 
241.  4S1. 

Cooptationes  fratrum. 
In  magistri  defuncti  alius  substitutus. 

5026 [isjdem  cos.*  pridie  eidus  Maias  in  regia^  |  [Cn.  Corne- 

lius]  Cii.  [/".]  Lentulus  augur^  mag.',  in  locum  L.  |  [Aemili]  PauUi*  Drusum 
Caesarem®  Ti.  f.  Augusti  n.  |  [fratrem]  Arvalem  cooptavit  et  ad  sacra  voca- 
vit.  I  [Adfueruat]  Cn.  Pompeius  Q.  f.',  L.  Domitius  Ahenobarbus*,  |  [L.  Cal- 
purnius]  Piso  ponlif.®,  [T.]  Quinclius  Crispinus  |  [VafenanMs]'";  per  tabellas 
cooptarunt  |  [imp.  Caesar]  Augustus,  Ti.  Cacsar  Augusti  f.,  Germanicus  | 
[Caesar  Ti.  /.,]  Paullus  Fabius  Maximus". 

[Isdem  consM?]i[6]us"  XVIII  k.  lanuarias  in  regia^  |  [Cn.  Corneli]w?,  Cn. 
f.  Lentulus  augur,   mag.,   in  locum  Cn.   |   [Pompeii  Q.  f.]  .  .  Pompeium 

augurem  et  in  locum  imp."  |  [Caesaris]  Augusli" "  fratres  Aryales  | 

[cooptavit  et]  ad  sacra  vocavit.  |  [Adfuerunt  Drusus]  Caesar  Ti.  f.,  L.  Piso 
pontifex,  T.  Quinctius  |  [Crispinus  Valerianus],  M.  Cornutus;  per  tabfellas 
cooptavit  j  [Ti.  Caesar  divi  Aug.  f.]  Augustus. 

Ex  tabulae  marmoreae,  quae  coniinebat  acia  anni  p.  Chr.  14 ,  pagina  priore, 
fuii  Romae  olim  in  domo  privata,  sed  ablaia  sine  dubio  ex  luco  fratrum  Arva- 


268  Caput  XI. 

lium  (Fl  2023;  Henzen  act.  fratr.  Arv.  p.  XXIX).  —  1)  Significatur  annus  p.  Chr.  14, 
cf.  infra  not.  iS.  —  2)  Postea  ad  cooptandos  collegas  fratres  Arvales  convenerunt 
in  aede  lovis  Statoris,  in  aede  divi  luli,  tum,  certe  inde  ab  a.  78,  in  aede  Con- 
cordiae  vel  in  pronao  eius  aedis  (cf.  Henzen  comm.  p.  1S1).  —  3)  Consul  fuit  a.  u. 
c.  740.  —  4)  Magister,  scilicet  collegii  fratrum  Arvalium.  —  5)  Cf.  Prosop.  imp. 
Rom.  I  p.  33  n.  269.  —  6)  Cf.  supra  N.  166  seq.  —  7)  Consul  ut  videtur  a.  723 
u.  c,  cf.  Eph.  ep.  8  p.  306.  319.  —  8)  Is  qui  consul  fuit  a.  738  u.  c,  avus  Neronis. 
—  9)  Consul  a.7S9,  cf.  supra  N.900.  —  10)  Consul  suff.  a.7SS.  —  11)  Cf  supra 
N.  919.  —  12)  ... .  eidus  traditur.  —  13)  In  locum  Augusti,  defuncti  d.  19  Aug. 
a,  p.  Chr.  14,  alius  Arvalis  cooptatus  d.  13  Dec.  —  14)  Nomen  eius  qui  in  locum 
Augusti  cooptatus  est,  periit,  vix  casu,  sed  potius,  ut  coniecit  Henzen,  rasura  anti- 
qua,  fortasse  nomen  fuit  Cn.  Calpumii  Pisonis  damnati  a.  p.  Chr.  20,  cf.  supra 
N.  93  not.  4. 

5027 isdem  cos.^  k.  Mart.  |  in  aede  Concordiae,  adstantibus  fratri- 

bus  Arvalibus,  ex  tabella  imp.  |  Caesaris  Vespasiani  Aug.  missas  (sic)  C.  Sal- 
vium  Liberalem  Nonium  Basjsum^  in  locum  C.  Matidi  Patruini  demortui^ 
cooptamus.  In  collegio  adjfuerunt  L.  Veratius  Quadratus,  C.  Vipstanus 
Apronianus,  L.  Maecius  |  Postumus,  C.  Salvius  Liberalis  Nonius  Bassus.  Is- 
dem  cos.  |  mag."*  C.  Saloni  Matidi  Patruiui,  in  cus  (sic)  locum  successit, 
obiit  magisterium  |  eodem  anno  isdem  cos.  k.  Mart.  P.  Sallustius  Blaesus*. 
Isdem  cos.  V  id.  Mart.  |  in  aede  Concordiae  mag.  P.  Sallustius  Blaesus,  co- 
optatus  in  locum  C.  Ma[fide]  |  Patruini,  coUegi.  fratrum  Arvalium  con- 
vocavit  f\dim[inemque^  nominavit]  \  L.  Veratium  Quadratum.  |  In  coUegio 
adfuerunt  P.  Sallustius  Blasus  (sic),  L.  Veratius  Q[uadratus,  L.  Maecius]  \ 
Postumus,  C.  lunius  Mefitanus,  A.  lulius  Quadratus,  [C.  Salvius  Liberalis]  | 
Nonius  Bassus. 

Ex  tabula  marmorea,  quae  fuit  Romae  in  hortis  privatis,  est  in  museo  Capi- 
tolino  (FI  2036;  Henzen  act.  Arv.  p.  CII).  —  1)  Intelleguntur  consules  a.  78,  quo- 
rum  nomina  praecedunt.  —  2)  Cf.  supra  N.  1011.  —  3)  Idem  Patruinus  magister 
fratrum  Arvalium  fuit  eo  ipso  anno  quo  defunctus  est,  cf  infra.  —  4)  Magisterio. 
Mirum  ita  dici,  quamquam  iam  defunctus  erat  Patruinus.  —  5)  Eodem  die  quo 
Nonius  Bassus  cooptatus  in  locum  Patruini,  magister  in  locum  Patruini  factus  est 
Sallustius  Blaesus.  —  6)  De  flamine  fratrum  Arvalium  cf.  Henzen  act.  p.  F. 

5028  Isdem  cos.*  IIII  k.  Mart.  |  in  pronao  aedis  Concordiae,  habita 
sollemni  prec[af«one]  |  per  M.  Valerium  Trebicium  D[ec]ianum  mag, ,  in 
locum  [P.]  I  Metili  Nepotis  L.  lulium  Catum  ex  litteris  irap.  C[aesaris]  \ 
Traiani  Hadriani  Augusti  fratrem  Arvalem  |  cooptaverunt  et  ad  sa[cr]a 
vocaverunt,  ibique  tabulae  aperta[e  sj]gno  [signatae  quod]  exprimit  kaput 
Augusti,  I  \in  quihus]  scriptum  [fuit]'.  imp.  Caesar  Traianus  |  [Hadrianus] 
Aug.  h^d\trihus  ilrwa/]ibus  collegis  suis  |  [salutem.  In  locum  P.  Me]li\i  Ne- 
potis  col|[/e^a]m  nobis  me^  senten[?«a  coopto  L.]  lulium  Catum.  |  [Ad]- 
fuerunt  in  coliegi6  M.  ^[alerius  Jre6]icius  Decianus  |  raag.,  Ti.  lulius  Can- 
didus  Caec[i7ms  Simplex],  Ti.  Iul[t]us  |  Candidus,  Ti.  lulius  Alexander 
[lulianus,  L.  jfM/t]us  |  Catus. 


Tituli  sacri  et  sacerdotum.  —  Ex  actis  fratrum  Arvalium.  269 

Ea;  tabula  marmorea,  reperta  a.  1868/9  in  vinea  Ceccarelliorum ,  ubi  fuit 
lucus  fratrum  Arvalium  (FI  2078  =  32374;  Henzen  act.  fratr.  Arv.  p.  CLII).  — 

1)  Signifieantur  consules  anni  118,  quorum  nomina  praecedunt. 

Adleotio  et  Bubstitutio  publiconun. 

5029  Isdem  cos.  k.  Febr.  allectus  Narcissus  Annianus  publicus  loco  | 
Nymphi  Numisiani  ad  fratres  Arvales. 

Ex  tabula  quae  continebat  acta  anni  p.  Chr.  57  (v.  infra  N.  S034)  pag.  II 
vv.  14.  1S  (FI  mS;  Hensen  act.  Arv.  p.  CXIX). 

5030  Severo,   L.  lulio  Severo  cos.  |  IIl  idus  Decembr.  | 

\in  iocum  Ca]rpi  publici  Gorneliani  promoti  ad  tabulas  quae|storias  trans- 
scribendas  substitus  (tic)  est  Epictetus  Cuspianus  pub1i|cus  ex  litteris  M. 
Fulvi  Aproniani  promagistri. 

Ex  tabula,  quae  eontinebat  acta  anni  1SS,  vv.62  —  64  (f^I  2086;  Henzen  aet. 
fr.  Arv.  p.  CLXXI). 

Calatores  fratrum. 

5031 ibique  *  cum  aditi  essent  fratres  Arvales  ^  Bittio  Cal- 

listrat6  nomine  Bitti  Thalli  calatoris  Bitti  Proculi''  |  ['petente^  ut  ei  ob  in- 
troitum  redderetur,  quaerereturque  an  legitimi  calatoris  loco  habendus 
esset,  qui  [su6s]ti|[?ufMs  m  numerum  calator]vim  sine  introitu  fuerat,  placuit: 
cum  calator  accessio  sit  sacerdotis,  semel  ob  introitum  inferri  |  [debere, 
licet  alius  ca]lator  ab  eodem  sacerdote  substitueretur. 

Ex  tabula,  quae  continebat  acta  anni  120  (FI  2080.  52375  correctam  a 
Faglieri  Notizie  degli  scavi  1897  p.  518).  —  1)  In  lueo  deae  Diae,  eum  ludi  cir- 
censes  ederentur.    De  re  ef.  Mommsen  Staatsr.  I^  p.  544  not.  3  (P  p.  5S9  not.  6).  — 

2)  Intellegitur  Q.  Fulvius  Gillo  Bittius  Proculus  frater  Arvalis  memoratus  in  aetis 
inde  ab  anno  101  (v.  infra  N.  S02S  fin.),  paullo  ante  defunetus,  cum  die  7  Febt" 
anni  huius  120  alium  in  eius  locum  substitutum  esse  legamus  (f^I  2080  v.  22). 

■Vota  quotannis  mense  lanuario  pro  salute  principis  nuncupari 

solita. 

5032  ...  astu*  [ea  ita  faxis,  tum  tibi  coUegii]  \  fratrum  Arval [tum 
nomine  bove  aurato  voveo  esse  futumm].  \  luppiter  o.  m.  1  quae  in  verb[a 
tibi  bove  aurato  vovi  esse  futur]\im,  [quod]  \  hoc  die  vovi,  ast  tu*  ea  ita 
fa[xjs,  tum  tibi  donum]  auri  p.  XXV,  |  argenti  p.  IV'  ex  pecunia  fratrum 

5  [ir]valium  nomine  eorum  |  positum  iri  voveo.  |  luno  regina!  quae  in 
verba  lovi  o.  m.  bove  aurato  vovi  esse  |  futurum^  quod  hoc  die  vovi,  ast 
tu  ea  ita  faxis,  tum  tibi  colle[^«]  |  fratrum  Arvalium  nomine  bove  aurata^ 

10  voveo  esse  futuru[m].  |  Minerval  quae  in  verba  lovi  o.  m.  bove  aurato 
vovi  esse  futuru[m],  |  ast  tu  ea  ita  faxis,  tum  tibi  collegii  fratrum  Arva- 
lium  n[omme]  |  bove  aurata  voveo  esse  furum  (sic).  \  In  eadem  verba  vovit 
deae  Diae,  Saluti,  divo  Augusto.  |  Adfuerunt  Paullus  Fabius  Persicus,  Cn. 

16  Domitius  Abenobar[6usJ,  |  M.  Furius  Camillus.  |      A.  d.  VII  idus  lanuar.  | 


270  Caput  XI. 

Taurus  Statilius  Corvinus  promagister  collegii  fratru[m]  j  Arvalium  DomiDC 
in  luco  deae  Diae  pro  salute  C.  Caesaris  A[ug.]  \  Germanici  vaccam,  quam 
III  non.  lanuar.  voverat,  inmola[wrt]. 

Ex  fragmentis  tabulae  marmoreae  rep.  a.  4868  in  vinea  Ceccarelliorum  (Fl 
2028;  Henzen  Arv.  p.  XLIseq.).  Fidetur  tabula  pertinuisse  ad  acta  anni  58  (cf. 
Henzen  l.  c).  Principium  periit.  —  1)  Scr.  ast  tu  (cf,  not.  2).  lovem  precatur  pro- 
magister  fratrum  Arvaliuvi.  —  2)  Cf  lordan  krit.  Beitrage  zur  Gesch.  d.  lat.  Sprache 
p.  290  seq.;  praeterea  infra  N.  SOSO  not.  32.  —  3)  Simile  quoddam  donarium  praeter 
solitum  bovem  auratum  lovi  prornitti  videtur  in  voto  quodam  extraordinario  facto 
sub  finem  regni  Claudii  (VI  2034  cf.  Mommsen  eph.  ep.  4  p.  226;  ib.  7  p.  526 
n.  7).  —  4)  Cf.  Mommsen  eph.  ep.  4  p.  22S. 

35  5033    L.  Flavio  Silva  Nonio  Basso,  |  Asinio  PoUione  Verrucoso  cos.'  | 

III  nonas  lan.,  |  magister  C.  Iiinius  Tadius  Mefitdnus  collegi  fratrum  Ar- 
valium    n6mine    vota    nuncupavit  |   pr6  salute   imp.  Titi  Ca6saris  dfvi  f. 

40  Vespasidni  Aug.  pontif.  max.,  tribunic.  potest.,  cos.  VIII,  et  Ca6saris  |  divf 
f.  Domitiani  c6s.  VII  et  luiiae  Aug.  Iiber6rumque  e6rum  victumis  immo- 
latis  in  Ca|pit6lio  qua6  superi6ris  anni  magister  voverat  persolvit^  lovi 
o.  m.  boves  mares  II,  |  lunoni  reginae  vacc^s  duas,  Minervae  vaccds  II, 
Saluti  publicae  vaccas  II  et  in  |  proximum  annum  nuncup^vit,  praeeunte 
L.  Pompei6  Vopisco  C,  Arruntio  Ca|telli6  Celere'  in  ea  verba  qu^e  infra 
scripta  sunt:  | 

45  luppiter  o.  m.,   si  imp.  Titus  Ca^sar  Vespdsianus  Aug.  pontif.  max., 

trib.  potest.,  p.  p.,  |  et  Ca6sar  dfvi  f.  Domitianus,  qu6s  n6s  sentimus  di- 
cere,  vfvent  domusque  |  eorum  incolumis  erit  a.  d.  III  D6n.  lan.  qua6 
proxima6  p.  R.  Q.,  rei  p.  p.  R.  Q.  |  [er]unt  et  eum  diem,  e6sque  salv6s 
servaveris  ex  periculis,  si  qua  sunt  j  [eruntve  ante]  eum  diem,   eventum- 

50  que  bonum  ita  uti  nos  sentimus  dicere  |  [dederis,  eosque  in  eo  s?]atu  quo 
nunc  sunt  aut  e6  meliore  servaveris,  ast  tu  |  [ea  ita  faxsis,  tunc  tibi  no- 
m]ine  coUegi  frcitrum  Arvcilium  bubus  auj[raf?s  //  vovemus  esse  futur]um.  | 
[luno  regina,  quae  in  verha  lovi  o.  m.  buhus  a]urcitis  II  vovimus  esse 
futu|[rMm,  quod  hodie  vovimus,  ast  tu  ea  ita  faxsis,  tunc]  tibi  in  eadem 
verba  no|[mtne  collegi  fratrum  Arvalium  va^cis  auratis  II  vovemus]  esse 

futlirum.    (Reliqua  perierunt.) 

Ex  tabula  marmorea,  rep.  a.  1699  ad  viam  Portuensem  (VI  20S9  cf.  52565; 
Henzen  act.  Arv.  p.  CVII).  —  1)  A.  81.  —  2)  persolvit  et  paullo  post  et  in  prox. 
a.  nuncupavit  abundat;  sdlicet  duae  eiusdem  rei  relationes  confusae.  Similis  per- 
turbatio  supra  JS.  229  v.  41  seq.  (not.  1S).  —  3)  Cf.  supra  N.  261. 

5034  Imp.  [Ca]6sare  Domitiino  Aug.  Germ[antco  XIII],  \ 
L.  [y]ol[Msio]  Saturnino  [cos.y  III  [non.  lanuar.],  |  in  Capitolio  in 
pro[nao  lovis  optimi  maa;t]mi  C.  Salvius  Liberalis  |  frater  Arval[is,  qui  vice 
C.  luli  Silani]  magistri  fungebatur,  ]  ad  collegium  [/r]atrum  Arvalium  ret- 
tulit:   cum  di  immortales   |   propitiato  numine  suo  vota  orbis  terra[rMmJ, 


Tituli  sacri  et  sacerdotum.  —  £x  actis  fratrum  Arvalium.  27 1 

qua[«  pr]o  salute  |  irap.  Caesaris  divi  Vespasiani  f.  \)om\[tiani  Aug.  Ger- 
mani]c\  |  pontif.  maximi  et  Domitiae  Aug.  c[oniugis  eius  et  Iulia]e  \  Aug., 
totique  domui*  eorum  cupide  suscepta  t[rant,  exaudieru]nt,  \  convenire 
collegio  priora  solvere  et  nova  n[uncupare].  \  Collegium  decrevit:  ) 
[OMJod  bonum  faustum  felix  salutarequ[e  sit:  cu]m  \[ota]  \  contingeret 
ut  priora  solverentu[r  e]t  nova  [susciperentur]  \  pro  salute  et  incolumitate 
imp.  Ca[«s]aris  divi  [Vespasiani  f.]  \  Domitiani  Aug,  Germanici  pontif. 
max.  et  [)om\[tiae  Aug.]  coniug.  |  eius,  et  luliae  Aug.,  totique  domui'  eo- 
rum,  Iov[t  o.\  m.  b.  m.^  lunoni  |  reginae  b.  f.*,  Minervae  b.  f.*,  Saluti 
publica[e  popu]\i  Romani  Quiri|tium  b.  f."  |  Eodem  die  ibidem  in  area 
C.  Salvius  [Itjberalis,  q[Mt  t;jice  magistri  |  fungebatur,  ture  et  vino  in 
igne  in  foculo  fecit  immolavitq.  |  vino,  mola  cultroque"  lovi  o.  m.  b.  m.', 
lunoni  reginae  b.  f.,  Minervae  |  b.  f.,  Saluti  publicae  p.  R.  Q.  b.  f.;  exta 
aulicocta  reddidit.  |  Eodem  die  ibidem  in  pronao  lovis  o.  m.  C.  Sal- 
vius  Liberalis  frater  |  Arvalis,  qui  vice  luli  Silani  magistri  fungeba|/]ur,  ad- 
stante  collegio  |  [fratrum]  Arvalium  vota  pro  salute  et  incolumitate  imp. 
Caesaris  |  [divi  Yespasian]\  f.  Domitiani  Aug.  Germanici  pontif.  max.,  trib. 
pot.,  I  [censoris  per]pelui ,  p.  p.,  et  Domitiae  Aug.  coniugis  eius,  et  luliae 
Aug.,  I  [totique  d]omui  eorum,  nomine  coUegi  fratrum  Arvalium,  in  haec  | 
[t;er6a]  suscepit:  |  [Iuppi]ier  o.  m.I  si  imp.  Caesar  divi  Vespasiani  f. 
Domitia[n«s  Au]g.  Germanicus  |  pontif.  maximus,  trib,  pot„  censor  per- 
petuus,  p.  [p.,  et  Domit]\a  Aug.,  |  coniunx  eius,  et  lulia  Aug.,  quos  me 
sentio  [dicere,  t;tt;]ent  domusq.  |  eorum  incolumis  erit  a.  d.  III  nonas  la- 
nu[ar.,  quae  pro]x\mae  p.  R.  Q.,  |  rei  publicae  p.  R.  Q.  erunt,  et  eum 
diem,  eos[que  salvos  s]ervaveris  ex  |  periculis,  si  qua  sunt  eruntve  ante 
eum  [diem,  eventu\mqne  bonum  |  ita,  uti  me  sentio  dicere,  dederis,  eos- 
[que  in  eo  statu]  quo  nunc  sunt,  |  aut  eo  meliore  servaveris,  ast  tu  [ea 
ita  faxis,  tu]m  tibi  nomine  |  coUegi  fratrum  Arvalium  bo[«e  aurato  voveo 

ejsse  futurura.  |        luno  regina ! 

Tabulae  marmoreae,  quae  continebat  acta  anni  87,  repertae  in  vinea  Cecca- 
relliorum  a.  1867—1870,  principium  (FI  206S ;  Henzen  act.  Arv.  p.  CXFI),  — 
1)  A.  87.  —  2)  Scribi  debuit  totiusque  domus.  —  3)  Bovem  marem,  4)  bovem  fe- 
minam,  —  5)  Cf.  Henzen  act.  p.  95  seq. 

Vota  eztraordinaria. 
5035  Q.  Articuleio  [Paeto],  Se[x.  Att]io  Suburano  cos.*  |  VIII  k. 
Apr.  in  Capitoli[o  pro  salute  et  redi]i\i  et  victoria*  irap.  Caesaris  Nervae  | 
Traiani  Aug.  Gerra.  [vota  nuncupaverunt  fratre]s  Arvales  in  haec  verba, 
25  quae  infr.  s.  s. :  ]  (1)  luppiter  o.  m.l  te  precaraur,  qua[esMmt<s  obtesta- 
m]urque,  uti  tu  imp.  Caesarem  divi  Nervae  |  filium  Nerva.  Traianum  Aug. 
Germ.,  prin[ctpe]m  parentemq.  nostrura,  pont.  raax.  |  tribun.  potest.,  p.  p., 
quem  nos  sentiraus   [rficere,    e]x  is  locis  provincisq.,    quas  terras  (sie)  | 


272  Caput  XI. 

marique  adierit,  bene  adque  feliciter  i[ncolumem  redjucem  victoremq.  fa- 
ci[a]s*  I  earumq.  rerum  ei,  quas  nunc  agit  actur[Mswe  est,  bonum  eventum] 

30  des,  adque  in  eo  statu,  |  quo  nunc  est,  aut  eo  meliori  eum  conserv[es  eum- 
que  reduce]m  incolumem  victoremq.  |  primo  quoq.  tempore  in  urbem  Ro- 
mam  sis[fas,  ast  tu  ea  ita  /acstjs,  tunc  tibi  nomine  coll.'  |  fratrum  Arva- 
lium  bove  aurato  vovimu[s  esse  futurum*  (2)  iu]no  reginal  quae  in  | 
verba  lovi  o.  m.  pro  salute  et  reditu  et  vi[c/om  imp.  Caesaris  di]n  Nervae 
f.  Nervae  Traia|ni  Aug.  Germ.,  pr[t]ncipis  parentisq.  nostr[t,  pont.  max.^ 

35  trih.  pot.,  p.]  p.,  bovem  (sic)  aurato  vovimus  |  esse  futurum'',  quod  hodie 
vovimus,  astu®  [e]a  ita  fa[cs«s,  tunc  tib]i  in  eadem  verba  nomine  |  coll. 
fratr.  Arval.^  bove  aurat.  vovim.  esse  futurum*.  (3)  Minerval  [^^uae  in 
verba  lovi  o.  m.  pro  sajlute  et  red.'  et  victoria  imp.  Caesaris  divi  Nervae 
f.  Nervae  Traiani  Aug.  Germ.,  principis  parent.-|que  nostri,  pont.  max.,  trib. 
pot.,  p.  p.,  bovem  (sic)  aurato''  vovimus  esse  futurum,  quod  hodie  vovim.,  | 
astu  ea  ita  facsis,  tunc  tibi  in  eadem  verba  nomine  coll.  fratr.  Arval.  bo- 

40  vem  (sic)  [aurata]  \  vovim.  esse  futur.  (4)  lovis  victor!  quae  in  verba 
I.  0.  m.*  [pro  salute  et  red.  et  victoria]  \  imp.  Caesaris  divi  Nervae  f.  Nervae 
Traiani  Aug.  Germ.,  ^[rincipis  parentisque  nostri,  pont.]  \  max.,  trib.  pot., 
p.  p.,  bov.  aur.  vovim.  esse  futur.,  quod  ho[die  vovitnus,  astu  ea  ita  facsis, 
tunc]  I  tibi  in  eadem  verba  nomine  coU.  fratr.  Arval.  bov.  [aur.  vovim. 
esse  futur.].  \        (5)  Salus  rei  pub.  p.  R.  Quiritiuml  quae  in  verba  I.  o. 

45  m.  p[ro  sal.  et  i]lu  et  red.'  et  victor.  imp.  |  Caesaris  divi  Nervae  f.  Nervae 
Traiani  Aug.  Germ.,  p[rm]cipis  parentisq,  nostri,  pont.  max.,  |  trib,  pot., 
p.  p.,  bov.  aur.  vovim.  esse  futur.,  quod  hodie  vovim.,  astu  ea  ita  facsis, 
tunc  I  tibi  in  eadem  verba  nomine  coU.  fratr.  ArvaL®  bove  aurata''  vov, 
esse  futur.  |  (6)  Mars  paterl  quae  in  verba  I.  o.  m,^  itu  et  red.''  et 
victor.  imp,  Caesaris  divi  Nervae  f.  Nervae  Traia|ni  Aug.  Germ.,  principis 
parentisq.  nostri,  pont.  max.,  trib,  pot.,  p.  p,,  bov.  aur.  vovim.  esse  futur.,  | 

50  quod  hodie  vov,,  astu  ea  ita  facsis,  tunc  tibi  in  eadem  verba  nomine  coll. 
fratr.  Arval,®  |  tauro  aurato  vovim.  esse  futurum.  (7)  Mars  Victorl  quae 
in  verba  I.  o.  m,*  (eadem  quae  praecedunt).       (8)  Victorial   quae  in  verba 

55  I.  0.  m.  pro  salute  et  reditu  et  victor,  imp,  Caesaris  divi  Nervae  f.  Nerjvae 
Traiani  Aug.  Germ.,  principis  parentisq.  nostri,  pont.  max.,  trib.  pot.,  p. 
p.,  bov.  aur.  vovimus  |  esse  futur.,  quod  hodie  vovim.,  astu  ea  ita  facsis, 
tunc  tibi  in  eadem  verba  nomine  coU.  |  fratr.  Arval.®  bovem  (sic)  aur. 
vovim.  esse  futur.  (9)  Fortuna  redux!  quae  in  verba  I.  o.  m.  (eadem 
quae  'praecedunt).       (10)  Vesta  mater!  quae  in  verba  I.  o.  m.  (eadem  quae 

65  praecedunt).  (11)  Neptune  paterl  quae  in  verba  I.  o.  m.*  pro  sal,  et  re- 
ditu  et  victor.  imp.  Caesar,  divi  Nervae  f.  Nervae  Trai.  Aug.  |  Germ.,  princ. 
parentisq.  n.,  pont.  max.,  trib.  pot.,  p.  p.,  bov.  aur.  vov.  esse  futur.,  quod 
hodie  vov.,  *°ita  facsis,  tunc  |  tibi  in  eadem  verba  nom.  coU.  fratr.  Arv.' 
tauro  aur.  vov.  esse  futur.        (12)  Hercules  victorl   quae  in  verba  |  I.  o. 


Tituli  sacri  et  sacerdotum.  —  Ex  actis  fratrum  Arvalium.  273 

m.  pro  sal.  et  red.  et  victor.  imp.  Caesaris  divi  Nervae  f.  Nerva.  Traian. 
Aug.  Germ.,  princip.  parentisq.  n.,  |  pont.  max.,  trib.  pot.,  p.  p.,  bov. 
aur.  vov.  esse  futur.,  quod  hodie  vov.,  astu  ea  ita  facsis,  tunc  tibi  in 
70  eadem  |  ver[6]a  nomine  coll.  fratr.  Arv.  tauris"  aur.  vov.  esse  futur." 
Adfuer.  in  coll.  L.  Maecius  Postumus,  L.  lulius  |  Marinus  Caecilius  Simplex", 
P.  Salvius  Liberalis  Nonius  Bassus",  Ti.  Catius  Caesius  Fronto,  C.  Caeci- 
liu[s]  I  Slrabo,  Q.  Fulvius  Gillo  Bittius  Proculus." 

Ex  fragmentis  tahulae  marmoreae  rep.  in  vinea  Ceccarelliorum  a.  1867 — 4870 
(FI  2074;  Henzen  act.  Arv.  p.  CXLseq.).  —  i)  Q.  Articuleius  Paetus  consul  ord. 
a.  401  fuit  cum  Traiano  consule  quartum,  deinde,  ut  ex  hac  actorum  loco  apparet, 
cum  Suburano  eo  qui  fuit  consul  iierum  ord.  a.  104.  —  2)  Spectant  haec  ad  ex- 
peditionem  Traiani  Dacicam  priorem.  —  3)  Collegii.  —  4)  Cf.  Mommsen  eph.  ep.  4 
p.  226.  —  5)  Cf  iV.  S052  not.  1.  2.  —  6)  Collegii  fratrum  Arvalium.  —  7)  Reditu.  — 
8)  lovi  opit7no  maximo.  —  9)  Excidit  pro.  —  10)  Exddit  astu.  —  11)  Fortasse 
scribi  debuit  tauro.  —  12)  Similiter  duodecim  diis  immolatum  est  a  fratribus  Ar- 
valibus  anno  215  propter  victoriam  Germanicam  Caracallae  (supra  iV.  4S1  fin.).  — 
13)  Cf  supra  N.  1026.  —  14)  Cf  supra  N.  S027  not.  2.  —  \b)  Cf  supra  N.S051 
not.  2. 


Saora  deae  Diae  quotannis  mense  Maio  oelebrari  solita. 

5036  Isdem  cos.  Vll  idus  lanuar.S  |  in  pronao  aedis  Concordiae* 
fratres  Arvales  |  sacrificium  deae  Diae  indixerunt,  |  magisterio  II  L.  Ve- 
rati  Quadrati.  In  pronao  aedis  Concorjdiae  L.  Veratius  Quadratus  ma- 
gister  fratrum  Arvalium  |  manibus  lautis  velato  capite  sub  divo  columine' 
contra  orijentem  deae  Diae  cum  collegis  sacrificium  indixerunt:  |  Quod 
bonum  faustum  felix  fortunatum  salutareque  sit  |  imp.  Caesari  Domitiano 
Aug.  Germanico  pontif.  maxsimo  et  Domitiae  [  Augustae  coniugi  eius 
totique  domui  eorum,  populo  Romano  |  Quiritibus  fratribusque  Arvali- 
bus  mihique,  |  sacrificium  deae  Diae  hoc  anno  erit  a.  d.  XVI  k.  lun. 
domo,  a.  d.  |  XIIII  k.  lunias  in  luco  et  domo,  a.  d.  XIII  k.  lun.  domo^  | 

Adfuerunt  in  collegio  L.  Veratius  Quadratus,  L.  Maecius  Postumus, 
Q.  Tillius  Sassius. 

Ex  tabula,  quae  conlinebat  acta  anni  91,  reperta  Romae  in  substructione  ab- 
sidis  basilicae  S.  Petri  (VI  2068;  Henzen  act.  Arv.  p.  CXXK).  —  1)  Mense  lanua- 
rio  indici  solebat  sacrum  deae  Diae;  cf  Henzen  act.  Arv.  p.  S,  item  supra  N.  229 
v.SO.  —  2)  A.  S9  huius  indictionis  causa  in  Pantheum  convenerant  fratres  Ar- 
vales  (supra  N.  229  v.  SO),  postea  in  aedem  Concordiae  vel  in  pronaum  eius  aedis. 
—  3)  Cf  Huelsen  Eph.  ep.  8  p.  521;  Leo  Archiv  f.  lat.  Lexikographie  10,  1898 
p.  275  qui  citat  Plaut.  Mostell.  765;  sub  diu  columine.  —  4)  17.  19.  20  Mai.  A.  S9 
sacrificium  deae  Diae  indictum  est  in  27.  29.  50.  Mai.  (supra  N.  229  v.  S4.  SS). 
Alteris  utris  horum  dierum  sacrificium  celebrari  solebat  inde  fere  a  temporibus 
Vespasiani ;  antea  etiam  aliis  diebus  mensis  Maii  videtur  celebratum  esse  (cf  Hula 
arch.  ep.  Mitth.  aus  Oesterr.  IS  p.  26;  fVissowa  Realencyclopaedie  s.  v.  Arvales 
Fratres  [II  p.  1475]). 

Dbssau,  Inscriptiones  Latinae  II.  18 


274  Caput  XI. 

15  5037     C.  Bellico  Nalale  Tebaniano,    C.  Ducenio  Proculo  cos.*  XIIII 

k.  lun.*  I  in  luco  deae  Diae  magisterio  C.  luli  Silani,  curam  agente  C.  | 
Nonio  Basso  Salvio  Liberale',  fratres  Arvales  deae  Diae  sacri|ficium  fe- 
cerunf*.     C.  Salvius  Liberaiis,    qui  vice  magistri  |  fuogebatur  C.  luli  Si- 

20  lani,  ante  lucum  in  aram  porcas  piacu|lares  duas  luco  coinquendi*  et 
operis  faciendi  immolavit;  |  deinde  vaccam  deae  Diae  lionorariam  immo- 
lavit.  C.  Salvius  |  Liberalis  Nonius  Bassus,  L.  Maecius  Poslumus,  A.  lu- 
lius  Quadratus,  j  P.  Sallustius  Blaesus,  Q.  Tiilius  Sassius  in  tetrastylo 
consederun[?]  |  et  ex   sacrificio   epulati  sunt,   sumtisq.  praetextis   et  co- 

25  ronis  |  spiceis  vittalis  lucum  deae  Diae  ad  summotum^  escenderunt  |  et 
per  Salvium  Liberalem  Nonium  Bassum,  qui  vice  magistr[«]  |  fungebatur, 
et  Q.  Tillium  Sassium,  qui  vice  flaminis  fungejbatur,  deae  Diae  agnam 
opimam  immolarunt,  perfectoque  |  sacrificio  omnes  ture  et  vino  fecerunt. 

30  Deinde  coronis  injlatis  signisq.  unctis  Q.  Tillium  Sassium  ex  Saturnali- 
bus  I  primis  ad  Saturnalia  secunda  annuum  magistrum  fecer.,  |  item  Ti. 
lulium  Celsum  Marium  Candidum  flaminem;  deinde  |  in  t[e/r]astylum  des- 
ciderunt,   ibiq.  in  triclinio  discumbentes    |   epulati  sunt  ad  magistrum  C. 

35  lulium  Silanum;  post  epulas  |  ric[«]niatus  soleatus  cum  corona  pactili 
rosacia  summoto  |  sup[r]a  carcares  escidit  et  signum  quadrigis  et  desul- 
toribus  I  mi[s]it,  praesidente  L.  Maecio  Postumo;  victores  palmis  et  1  coronis 
argenteis  honoravit^  | 

40  Ead[e]m  die  Romae  domo  apud  mag.  C.  lulium  Silanum  idem  qui  |  \i]Q 

luco  cenarunt, 

Tabulae  marmoreae,  quae  conlinebat  acta  anni  87  (cf.  supra  N.  S024)  pagina 
II  V.  1S  seq.  (FI  2063;  Henzen  act.  Arv.  p.  CXIX).  —  1)  Consules  suffecti  a.  p. 
Chr.  87,  quo  anno  consules  ordinarii  fuerunt  Domitianus  XIII  et  L.  Folusius  Sa- 
tuminus,  quorum  nomina  magnis  litteris  in  principio  tabulae  leguntur.  —  2)  49.  Mai. 
Dies  secundus  sacri  deae  Diae  (cf.  N.  S056  not.i);  sacrificium  diei  primi  (17.Mai.) 
in  actis  huius  anni  non  enarratur,  ut  plerumque  in  actis  saeculi  p.  Chr.  primi  (ut 
etiam  supra  N.  250  v.  48seq.),  quippe  minoris  momenti.  —  3)  Cf.  supra  N.  4011.  S027. 

—  4)  Aliam  enarrationem  eiusdem  sacrificii,  sed  breviorem,  dedimus  supra  N.  230 
V.  48seq.  —  5)  Cf.  Benzen  p.22;  lordan  krit.  Beitr.  z.  Gesch.  d,  lat.  Sprache  p.  282  seq. 

—  6)  Cf.  Henzen  p.  28.  —   7)  Ludi  hi  circenses  memorantur  etiam  infra  N.  S278. 

5038  Cn.  Cornelio  Proculo,  D.  lunio  ....  [cos.]  \  \  XVI  k.  lun.*  in 
Palatio  in  aede  Divorum'  per  Ti.  Licinium  Cassium  Cassianum  pro[ma^. 
fratres  Arvales  praetextati]  \  sacriflcium  deae  Diae  ture  vino  fecerunt,  ibi- 
que  discumbentes  toralibus  segmenta[/ts  ture  et  vino  fecerunt;  pueri]  \ 
patrimi  et  matrimi  senatorum  flli  praetextati  cum  publicis  at  aram  retu- 

lerunt  L  . . . . j  Calpurnianus,  A.  Larcius  Lepidus  Plarianus,  Q.  lunius 

Mauricus.  Adfuerunt  in  coUegio  T[i.  Licinius  Cassius  Cassianus  pro]\inag., 
Ti.  lulius  Candidus  Caecilius  Simplex,  Ti.  lulius  lulianus  Alexander,  L.  Anto- 

nius  [4/6ms] ,  |  M.  Valerius  lunianus,  M.  Fabius  lulianus  Heracleo 

Optatianus,  L.  Digitius  Bassus. 


Tituli  sacri  et  sacerdotum.  —  Ex  actis  fratrum  Arvalium.  276 

Isdem  cos.  XIIII  k.  [lunias]*  \  in  luco  deae  Diae  Ti.  Licinius  Cassius 
Cassianus  promag.  ad  aram  immolavit  porcas  pia [cu/am  duas  luci  coin- 
quiendi]  \  et  operis  faciundi,  ibique  vaccam  honorariam  albam  ad  foculum 
deae  Diae  immolavil  (piura  perienmi)  [yerfectoque]  sacrificio  omnes  [ture  et 

vino  fecerunt.    Deinde  coronis  inlatis  signisque  unctis ex  Sat]uTnd\i- 

bus  prim[ts  in  Saturnalia  secunda  magistrum  annuum  fecerunt]. 

[Isdem]  cos.  [XIII  k.  lunias]  | a  frugium  repetit | 

rit  sacro  facto | [discumbente]s  aput  M.  Aeiium 

A[urelium  Caesarem  mag.  eputati  sunt]  ...  .\ promag.  summot[o] 

I dro  victores   palm[js  et  coronis  argenteis  honoravit.    Ad- 

fuerunt] i ius  Candidus, 

Ex  fragmentis  tabulae  marmoreae,  quae  eontinebat  acta  anni  p.  Chr.  14S,  vario 
tempore  repertis  prope  Romam  ad  basilicam  S.  Laurentii  (Eph.  ep.8  p.SSiseq.). — 
1)  Par  eonsulum  suffectonim  praeterea  ignotum.  —  2)  Dies  primus  sacri  deae  Diae; 
cf.  N.S036  not.i. —  3)  Plerumque  die  primo  Arvales  conveniebant  in  domum  magistri; 
cf.  Henzen  act.  Arv.  p.  i1.  —  4)  Dies  secundus  sacri  deae  Diae;  cf.  N.  S037  not.2. 

5039  [isdem  cos.  VI  kal.  lun.^  in  Palatio  in]  Divor.*  per  Alfenium 
Avitianum'  promag.  fratr.  Arv.  prima  |  [luce  ture  et  vino  fecerunt,  et]  frug. 
arid.  et  virid,  contiger.*  et  panes  laureatos  et  deam  Diam  |  [unguentave- 
runt  et  fratres  Arv]a\.  cathedris  conseder.  [p]raetextati  et  ibi  praetextas 
deposuerunt  |   [Alfenius  Avitianus  prom]ag.,  Catil.  Severus,  Statil.  SiHanus, 

Sulpic.  Pollio,  Fl.  Archelaus,   Armenius  |  [Peregrinus], us, 

Fl.  Alpinus.  Item  post  merid.  a  balneo  cathedris  consederunt,  deinde  ] 
[manibus  lautis  c]enatoria  alba  sumser.  et  in  tricliniarib.  discubuer.  et 
epulati  sunt;  item  pueri  |  [praetextati  pat]rimi  et  matrimi,  senator.  fili, 
n.  IIII  in  cathed[rijs  consederunt  et  epulati  sunt.  |  [Fratres  Arvales  p]ost 
epula[s]  super  toralibus  segmentatis  discubuer.  et  t.  v.  f.^  et  per  pueros 
praetext.  |  [scnafjorum  filios  et  public.  at  aram  pertul.  et  unguent.  et  co- 
ronas  acceperunt  et  in  manteHs  |  [ungu]enta^  rs.'  contigerunt.  Item 
mensa  secunda  bellarior.  d[t]visa  est,  et  sportulas  acceper.  sacerdotes  (  imp. 
Aug.*  et  ceteri  sacerdotes  q.  s.  s.  s.®  et  rosa  soluta'"  diviser.  ibique  fe- 
lic."  dixer.  —  Item  IIII  kal.  Iunia[s]"  |  in  luco  deae  Diae  Alfenius  Av[t]- 
tianus  promagister  ad  aram  immol.  porcil."  piacul.  I[/]  luci  coinq.  et 
operis  |  faciund.,  ibi  vacc.  honor.  imm."  et  inde  in  tetraslylo  revers.  sub- 
sellis  consed.**,  deinde  reversus  ad  aram  |  ext[as]  reddidit  porcil[t]ares. 
Item  in  circo  in  foculo  arg.  cespiti  ornato  extam  vacc,"  redd."  et  in 
tetrastylo  |  reversus  est  et  in  codice  cavit  et  praetextam  deposuit  et  in 
pap[t]lione  suo  reversus.  Promeridie  (sic)  autem  [  fratres  Arvales  praetextas 
acceper.  et  in  tetrastylo  convenerum  et  subsellis  consederunt  et  ca[w]e- 
runt  I  se  adfuisse  et  sacrum  fecisse  et  porcilias  piaculares  epulati  sunt  et 
sanguem.  Poslea  inde  praetextati  |  capite  velato  vittas  (sic)  spiceis  coronati 
lucum  adscenderunt  et  per  Alfenum  Av[t]tianum  promag.  agnam  |  opimam 

18» 


276  Caput  XI. 

imm.  et  hostiae  litationem  inspexer.;  perfecto  sacrif[jct]o  omnes  ture 
et  vino  fecerunt.  Deinde  (  reversi  in  aedem  in  mensa  sacrum  fecerunt 
o[//]is"  et  ante  aedem  in  cespite  promag.  et  flam.  sacr.  fecer.;  |  item  fo- 
ras  ad  aram  reversi  thesauros  dederunt,  item  flam.  et  promag.  scyfos  arg. 
cum  sumpuis  |  vino  repletis  ante  osteum  acerras^*  ture  et  vino  fecer.  et 
ante  osteum  restite[r.]  et  duo  ad  fruges  pelendas  |  cum  publicos  (sic)  desci- 
derunt  et  reversi  dextra  dederunt  laeva  receperunt,  deinde  ab''°  alterutrum 
sibi  redd.  |  et  pubUc."*  frug,  tradider.  Deinde  in  aedem  intraver.  et  oUas 
precati  sunt**  et  osteis  apertis  per  clivum  iacta|verunt",  deinde  subsellis 
marmoreis  consed.  et  panes  laureat.  per  public.  partiti  sunt;  ibe  omn. 
lumemulia"*  |  cum  rapinis  acceperunt  et  deas  unguentaverunt  et  aedes  clusa 
6.'";  omnes  foris  exierunt;  ibi  sacerdotes  |  clusi  succincti  hbeUis  acceptis 
carmen  descindentes  tripodaverunt  in  verba  haec: 

enos  Lases  iuvate**!  | 
[e]nos  Lases  iuvatel 
enos  Lases  iuvatel 
neve  luae  rue  Marma  sins  incurrere  in  pleoresl 
neve  lue  rue  Marmar  |  [s«]ns  incurrere  in  pleorisl 
neve  lue  rue  Marmar  sers  incurrere  in  pleorisl 
satur  furere  Mars  limen  |  [sa/]i  sta  berber 
satur  fu  fere  Mars  liraen  saH  sta  berber 
satur  fu  fere  Mars  limen  sa[/]i  s^f^a^'  berber.  j 
[5m]unis  alternei  advocapit  conctos; 
Semunis  alternei  advocapit  conctos; 
Simunis  altern[ee]^  advocapit  |  [concf]os. 
enos  Marmor  iuvatol 
enos  Marmor  iuvato  I 
enos  Mamor  iuvatol 
triumpe  triumpe  triumpe  trium|[pe  fn]umpe. 
Post  tripodationem  deinde  signo  dato   publici  introier.  et  libellos  rece- 
perunt.** 

Ex  tabula  marmorea,  sola  inter  has  tabulas  utrimque  scripta  (cf.  not.  20),  quae 
continebat  acta  anni  218,  rep.  anno  1778  cum  fundamenta  iacerentur  secretarii  basili- 
cae  S.  Petri,  extat  ibidem  in  ambulacro  (FI  2i04;  Ifenzen  act.  p.  CCIIseq.). —  1)  Dies 
primus  sacri  deae  Diae.  —  2)  Cf.  iV.  S038  not.  5.  —  3)  Fortasse  filius  eius  qui 
supra  J\.  5ff7,  ipse  legalus  Arabiae  teste  titulo  Geraseno  Zeitschr.  d.  Palaestina- 
Vereins  4893  p.  143,  —  4)  Cf.  Oldenberg  de  sacris  fratr.  Arval.  [Berol.  187SJ  p.  9seq. 
—  5)  Ture  vino  fecerunt.  —  6)  Sic  videtur  supplendum  esse  collato  fragmento  sedis 
incertae  edito  Eph.  ep.  8  p.557;  [pulm]enta  antea  suppleverat  Henzen.  —  7)  Non  in- 
tellegitur  (rursus?  Marin.).  —  8)  Sacerdotes  hi  imperatoris  Augtisli  praeterea  ignoti; 
cf.  Henzen  comm.  p.  17.  —  9)  Qui  supra  scripti  sunt.  —  10)  Rosam  solulam.  — 
11)  Felicia.  —  12)  Dies  secundus  sacri  deae  Diae.  —  13)  De  porciliis  cf.  Henzen 
p.  22.  —  14)  Immolavit.  —  15)  Consedit.  —  16)  Faccinam.  —  17)  Reddidit.  — 
18)  otiis  lapis.    Cf.  not.  22.  —  19)  Et  acerras  ferentes.  —  20)  Scr.  ad.  —  21)  ^bli- 


Tituli  sacri  et  sacerdotum.  —  Ex  actis  fratrum  Arvaliom.  277 

cis.  —  22)  De  ollis  cullis  a  fratribus  Arvalibus  cf.  Henzen  p.  SO;  Marquardt  Staats- 
verw,  IIP  436;  ff^issowa  Realencycl.  s.  v.  Arvales  fratres  (11  p.  1476).  —  23)  iac|ue- 
runt  legerat  Marinius,  minus  recte.  —  24)  Cf.  Buecheler  Archiv  f.  lat.  Lexikogr.  ■/, 
1884  p.  109  qui  citat  Paulum  Festi  p.  120  M.  (luma,  genus  herbae  vel  potius  spinae), 
aliosque.  —  25)  Est.  —  26)  Carmen  repetioi  ut  traditur  incisum  litteris  rudibus, 
nisi  quod  vocabula,  fere  sine  ulla  verborum  distinctione  exarata,  diremi,  secu- 
tus  in  hac  re  Mommsenum  (CIL.  I  p.  10),  quem  in  plerisque  sequuntur  Buecheler 
carm.  epigr.  n.  1  et  Lindsay  Handbook  of  Latin  inscriptions  [London  1897J  p.  23  seq. 
(Alia,  minus  probabilia  ut  mihi  videtur,  temptaverunt  alii,  ut  Birt  Archiv  f.  lat. 
Lexikogr.  11, 1898/1900  p.  149  seq.).  Partem  kanc  lapidis  delineaverunt  Ritschl  Prisc. 
Lat.  mon.  ep.  XXXf^l*;  Huebner  ex.  script.  epigr.  n.  1024.  De  interpretatione  egit 
etiam  lordan  krit.  Beitrage  p.  192  seq.  —  27)  SAII  SIA,  28)  alternie  lapis  (cf.  lor- 
dan  Herm.  14, 1879  p.  634).  —  29)  Reliqua  perscripta  in  parte  aversa  tabulae  omisi 
quippe  nimis  lacera.     Sed  vide  acta  anni  219  (JS.  S040). 

5040  [prejjcati'  sunt  cum  pultes  conteger.  et  precati  sunt  et  osteis 
apertis  per  clivum  iactaverunt,  |  deind.  subsell.  marm.  consed.  et  panes 
laur."  per  public.  partiti  sunt,  et  deas  unguentaverunt,  |  et  aed.  clusa  e., 
omn.  foras  exier.,  ibi  sacerdotes  clusi  succinct.,  libellis  acc,  carm.  dic. 
tripodaver.^  deinde  signo  dato  publ.  introier.  et  libell.  recep.  et  ante  ia- 
nuam  deae  Diae  adsteterunt  et  co|rona[s]  derectas  per  comm.  citante* 
singulor.  inferentibus  aras  contegerunt  et  deae  corona|tae  sunt;  et  de 
Saturnalibus  primis*  Flavium  Arcbesilaum  mag.  creaverunt  ibique  felicia 
dixer.  |  et  desciderunt  lucum.  Depositis  praetextis  cenatoria  alba  acc. 
et  in  tetrastylo  epulat[ij  sunt  |  morae  (sic)  pompae  in  tetrastylum  fercula 
cum  campanis  et  urnalibus  mulsi  singulorum  tran|sierunt*.  Post  epulas 
sportulas  accep.  singul.  praes.  [X]  C  ei  rosam  solut.  acc.  et  felicia  dixer.  | 
Deinde  mag.  Ael.  Secundinus  latum*  sumsit  et  [rjicioium;  superaccep. 
coron.  pactilem  rosejam  et  super  carceres  adscendit  et  sign.  quadrig.  big. 
desult."  [mtjsit,  praesid.'"  [F]\.  Archesilao  |  et  Saenio  Donato  ad  cretam". 

XIII  k.  lun."  I  in  domum  P.  Aeli  Secundini  mag.  fratr.  Arval.  ad  con- 
summ.  sacriflc.  deae  Diae  convenerunt,  |  et  epulati  sunt,  et  ture  et  vino 
fecerunt,  ministrantib.  puer.  patrim.  et  matrim.  senator.  |  filis  qui  supra, 
fruges  livatae  sunt,  per  calatoribus  ministrantibus  et  per  pueros  prae- 
texjtatos  cum  publicis  ad  aram  retulerunt,  deinde  lampadibus  incensis 
pariter  tUSC[an2c]as   (reliqua  deficiunt). 

In  tabula  reperta  in  vinea  Ceccarelliorum  a.  1868,  adscriptum  ad  acta  anni  90; 
videtur  esse  pars  actorum  anni  219  (FI  2067;  Henzen  act.  Arv.  p.  CCFIII).  — 
1)  Pertinent  haec  ad  sacra  diei  secundi;  cf.  ea  quae  praecedunt.  —  2)  Laureatos ; 
cf.  iV.  S059.  —  3)  Carmen  dicentes  tripodaverunt  (ipsum  carmen  non  refertur).  — 
4)  Sic  lapis.  Emendare  temptavit  Mommsen  ap,  Henzenum  p.  53.  —  5)  Inteliege: 
in  Saturnalia  secunda.  —  6)  De  his  cf.  Henzen  p.  53.  —  7)  Singuli  praesentes 
denarios  cenlenos  (singul.  praes.  IC  lapis).  —  8)  Latuni,  intellege  clavum. —  9)  Quadri- 
gis,  bigis,  desultoribus  (cf.  N.30S0  not.64). —  10)  Praesidenlibus.  —  11)  Cf.  Henzen 
p.  58.  —  12)  Dies  tertius  sacri  deae  Diae.     Cf.  eam  quae  sequitur. 


278  Caput  XI. 

5041 .*  I  XIII  kal.  luD.*  in  domum  Aeli  Coerani'  fratres  Ar- 

vales  ad  coDsummandum  sacrum  deae  Diae  convenerunl,  ibique  inter  | 
ceDam  Armenius  Peregrinus  praet.  et  promag.,  Catilius  Severus,  Stati[i]ius 
Silianus,  Sulpicius  PoUio,  Aelius  Coeranus,  |  Caesonius  Lucil[/]us''  dis- 
cumbentes  toralibus  segmentatis  ture  et  vino  fecerunt  miuistraotibus 
pueris  patrimis  |  et  matrimis  seoator.  filis  pra[c]textati[s]  q.  s.*  Fruges 
libantes  cum  calatoribus  et  public.  ad  aram  retulerunt.  Deinde  |  lampa- 
dibus  incensis  pariter  tuscanicas  contegerunt,  quas  per  kalatores  domus 
suas  miserunt.  Hoc  anno  cenatum  est  in  diebus  singulis  X  centenis,  XVI, 
XIV,  XIII  kal.  lun.,  et  adclamaverunt: ®. 

In  tabula  rep.  in  vinea  Ceccarelliorum  anno  1868,  adscriptum  ad  acta  anni  1SS: 
pars  est  actorum  anni  213  (FI  2086;  Henzen  Arv.  CXCVI).  —  1)  Omisi  quae 
praecedit  partem  extremam  relationis  de  sacris  diei  secundi.  —  2)  20.  Mai.  Dies 
tertius  sacri  deae  Diae.  —  3)  Cf.  supra  N.  1138.  —  4)  Cf.  N.  1186.  —  5)  Qui 
supra.  —  6)  Seqvuntur  ea  quae  nos  rettulimus  supra  N.  4S1. 

Piacula. 

5042 [quod  I  Cn.  Corneliu]&  Cn.  f.  Lentulus  augur,  mag.  in  lo- 

cum I  [factus,  ad]  fratres  Arvales  rettulit:  arborem  |  [m  luco  d]e[ae] 

Diae  vetustate  cecidisse,  q.  d.  e.  r.  f.  p.,  d.  e.  r.  i.  c.':  [cum  arbo]r  ve- 
tustate  in  luco  deae  Diae  cecidisset,  ut  |  [m  luc]o  ad  sacrificium  consu- 
meretur,  neve  quid  |  [ligni]  exportaretur^. 

Ex  eadam  tabula  marmorea  semel  descripta  ex  qua  supra  N.  S026:  pertinehat 
ad  a.  p.  Chr.  14  (FI  2025;  Henzen  act.  Arv.  p.  XXIX).  —  1)  Quid  de  ea  re  fieri 
placeret,  de  ea  re  ita  censuerunt.  —  2)  Piaculo  fortasse  opus  non  fuit,  cum  arbor 
in  ipso  luco  consumenda  esset;  praeierea  numquam  commemoratur  arbor  collapsa 
quae  sacrificiis  non  sit  expiata  (Henzen  p.  136). 

5043  L.  Flavio  Silva  Nonio  Basso,  Asinio  Pollione  Verrucoso  cos.* 
XVIII  k.  Febr.  |  in  luco  deae  Diae  piaculum  factum  per  calatorem  et 
public<is  eius  sacerdoti,  quod  arbor  |  a  vetustate  decidit  expiandum,  por- 
cam  et  agnam  opimam.  | 

L.  Vettio  PauIIo,  T.  lunio  Montano  cos.^  k.  Mais  in  Iiico  deae  Diae 
piaculum  |  factum  per  calat6rem  et  publicos  eius  sicerd6ti  ob  ferrum  io- 
latum  io  aedem  scrip[f]ur.  |  caussa^,   porcam  et  aguam  opimam. 

Isdem  cos.  III  idus  Maias  in  luco  deae  Diae  piaculum  factum  per 
calatorem  et  publicos  |  eius  sacerdoti  ob  ferrum  de  aede  elatum  ^,  porcam 
et  agnam  opimam. 

Ex  tabula  quae  continebat  acta  annorum  80.  81,  reperta  a.  1699  ante  urbis 
Romae  portam  Portuensem  (VI  20S9;  Henzen  act.  p.  CFI).  —  1)  Consules  ordi- 
narii  anni  81.  —  2)  Consules  suffectos  eodem  anno  fuisse  apparet.  —  3)  J)e  his 
piaculis  quotannis  mense  plerumque  Aprili  vel  Maio  factis  cf.  Henzen  p.  128  seq., 
item  p.  IX. 


Tituli  sacri  et  sacerdotum.  —  £z  actis  fratrum  Arralium.  279 

5044  [M'.  Acilio  Glabrione,  M.  f//Jpio  Traiano  cos.*,  III  k.  Maias  | 
[fiaculum  factum  in  luco  deae  Diae  per  calatorem  et  publicos  ob  ferrum 
tnjlatum*  ut  acta  insculperentur  magisteri  P.  Sallusti  Blaesi  II.  |    [Isdem 

cos piaculum  factum  in  luco  deae  Diae  per  ca]  latorem  et  publicos 

ob  ferrum  eiatum^ 

Ex  tabula  marmorea  rep.  a.1868  tn  vinea  Ceccarelliorum  (Fl  i067  v.6S  teq.; 
Henzen  act.  Arv.  p.  CXXFIII).  —  1)  A.  91.  —  2)  Cf.  N.  6043. 

5045    Prisco*  cos.  IIII  idus  Sept.,  mag.''  C.  luli  |  [5i7a]ni  in 

luco  deae  Diae,  quod  ramus  ex  arbore  ilicina  ob  |  [t;]etustatem  deciderit, 
piaculum  factum  est  per  calatorem  et  |  [p]ubIicos. 

Ex  eadem  tabula  actorum  anni  87  ex  qua  tupra  N.  SOSi  (f^I  206Sb  v.Siteq.; 
Henxen  act.  Arv.  p.  CXX).  —  1)  Consul  suff.  a.  87  praeterea  ignotut.  —  2)  Magitterio. 

5046  Isdem  c[os.]  *  .  .  .  .  |  in  aedem  Conco[rrftae  fratres  Arvales  con- 
venerunt]  \  ibique  referen[/e  M.  Valerio  Trebicio  Deciano  mag.  ad]  |  collegas 
de  arbor[i6MS  lauribus  in  luco  deae  Diae,  quod]  \  a  tempestatibus  iper[ustae 
essent,  placuit  piaculo  fac]\lo  caedi.  Adfuerunt  in  co[llegio  M.  Valerius 
Trebicius  Z)e]|cianus,  Q.  Fulvius  Gillo  [Bittius  Proculus^,  Ti.  lulius]  \  Can- 
didus  Marius  Celsus,   Ti.  [lulius  Candidus,   P.  Metilius]  \  Sabinus  Nepos. 

Isdem  cos.  k  .  .  .  .  [  in  luco  deae  Diae  piaculum  factum  [ob  arbores 
?aM]|rus  caedendas,  quod  tempestatibus  perusta[e  erant],  \  porcis  et  agnis, 
struibus  fertisque  per  M.  Valeri[Mm]  |  Trebicium  Decianu[«i.  mag.],  mini- 
strantibus  public[js]. 

Ex  tabula  quae  continebat  acta  anni  105,  reperta  in  vinea  Ceccarelliorum 
a.  1867—1870  (FIi07Sa  v.28teq.,-  Henzen  act.  p.  CXLFI).  —  1)  Significantur  con- 
tules  a.  lOS,  quorum  nomina  praecedunt.  —   2)  Cf.  tupra  N.  5051  not.  2. 

5047  L.  Tutilio  Pontiano  Gentiano  cos.*  VI  id.  Februar.,  (  in  luco 
deae  Diae  Q.  Licinius  Nepos  mag.  operis  inchuandi  causa,  quod  |  in  fasti- 
gio  aedis  deae  Diae  ficus  innata  esset,  eruendam  et  aedem  reficijendam, 
immolavit  suovetaurilibus  maioribus*;  item  ad  aedem  deae  |  Diae  boves 
feminas  II,  lano  patri  arietes  II,  lovi  berbeces  II  altilaneos,  ||  Marti  arietes 
altilaneos  II,  lunoni  deae  Diae  oves  II,  sive  deo  sive  deae  oves  II,  |  Vir- 
ginibus  divis^  oves  II,  Famulis  divis'  verbeces  duos,  Laribus  verbeces 
duos,  I  Matri  Larum  oves  duas,  sive  deo  sive  deae''  in  cuius  tutela  hic 
lucus  locusve  |  est  oves  II,  Fonti  verbeces  II,  Florae  oves  II,  Vestae  oves  11, 
Vestae  matri  oves  II;  iten  (tic)  \  Adolendae  Conmolandae  Deferundae 
oves  II;    item  ante  Caesareum  divis  n.  XVP  verbec.  |  immolavit  n.  XVI. 

M.  Herennio  Secundo  M.  Egnatio  Postumo  cos.  III  id.  Mai.',  |  in  luco 
deae  Diae  Q.  Licinius  Nepos  mag.  operis  perfecti  causa,  quod  arboris  | 
eruendae  et  aedis  refectae,  immolavit  suovetaurilibus  maioribus;  item  ad 
aedem  deae  Diae  boves  feminas  II  (deinde  reliqua  quaetupra;  infine);  item 
Adolendae  Commolendae  Deferundae  oves  II;  item  ante  Caesareum  divis 
n.  XVI  verbeces  immolavit  XVI. 


280  Caput  XI. 

Ex  labula ,  quae  continet  acta  anni  185,  reperta  a.  4699  una  cum  ea  ex  qua 
desumpsimus  7V.  S045  (FI2099;  Henzen  act.  p.  CLXXXFI).  —  1)  Consul  suff.  prae- 
terea  ignotus  (ideo  fortasse  solus  nominatus  quod  ex  consulibus  ordinariis  anni  185, 
quorum  nomitia  praecedunt ,  alter  adhuc  fasces  retinebat).  —   2)  De  his  sacrificiis 

ef.  Henzen  p.  145  seq.  —  3)  Cf.  Henzen  p.  143.  —  4)  Cf  supra  N.401S—4018 

5)  Bivi  sunt  imperatores  consecrati,  eorumque  sedecim  anno  185,  viginti  annis  218 
(FI  2104)  et  224  (infra  N.  S048)  ab  Arvalibus  colebantur,   cf.  Henzen  p.  148. 

5048  VII  id.  Nov.*  |  fratres  Arval.  in  luc.  d.  D.''  via  Camp.^  apud 
lap.  V  conv.'*  per  C.  Porc.  Priscum  |  mag.  et  ibi  imm.',  quod  vi  tem- 
pestat.,  ictu  fulmin.  arbor.  sacr.  luci  d.  D.*  attact.  |  arduer.,  ear.  q.  arbor. 
eruendar.,  ferr.  [/"Jendendar.^  adolendar.  commolendar.',  |  item  aliar.  re- 
stituendar.  causa  operisq.  inc[^]oandi,  ara[s]  temporal.  sacr.  d.  D.^  |  re- 
ficiend.,  eius  rei  causa  lustr.  miss.*  suovetaurilib.  maior.;  item  ante  aed.  | 
d.  D.^  b.  f.  a.  iunct.*  n.  II,  item  ad  ar.  tempor.*"  dis  inf.  s.  s.":  lan. 
patr.  ariet.  11,  lovi  verjbec.  II,  Marti  patri  ult.  ar.  n."  II,  sive  deo  sive 
deae  verb.  II,  lun.  d.  D.*  ov.  n.  II,  |  Virginib.  div.  ov.  n.  II,  Fam.  div. 
verb.  n.  II,  Larib.  verb.  n.  II,  Matr.  Lar.  ov.  n.  II,  |  Font.  verb.  n.  II, 
Flor.  ov.  n.  II,  Summan.  pat.  verb,  atros  II,  Vestae  Matri  ov.  II,  |  Ve- 
s[fae]'^  deor.  dear.  q.  ov.  II,  item  Adolend.  Coinq.*''  ov.  II;  et  ante  Caesar. 
Genio  |  d.  n.*^  Severi  Alexandri  Aug.  t.  a.'®,  item  divis  n.  XX"  ver- 
bec.  XX. 

IIII  id.  Dec.  fratres  Arval.  in  luco  deae  Diae  via  Campana^  apud 
lap.  V  convener."  |  per  C.  Porc.  Priscum  mag.  et  ibi  immolav.,  quod  ab 
ictu  fulminis  arbores  luci  |  sacri  d.  D.^  attactae  arduerint  earumq.  arbo- 
rum  adolefactarum  et  coinquen|darum  et^*  in  eo  luco  sacro  aliae  sint  re- 
positae  et  arae  temporal.  refectae,  ferri  |  effer.^^,  [^]uius  oper.  perfecti 
causa  lustrum  missum  suovetaurilib.  maioribus  |  et  cetera  q.  s.'"'  Ad- 
fuer.  P.  Ael.  Secundinus,  T.  Fl.  Arc[^]esilaus,  M.  Fab.  Fortuna|tus,  M. 
Saen.  Donatus. 

Fragmentum  tabulae  quae  continebat  acta  annorum  224.  22S,  Rotnae  rep. 
anno  1S70  (FI  2107 ;  Henzen  act.  Arv.  p.  CCXIII).  —  1)  A.  224  (sequuntur  nomina 
consulum  ordinariorum  anni  22S).  —  2)  Deae  Diae.  —  3)  Fia  Campana  diverti- 
culum  fuit  viae  postea  appellalae  Portuensis,  ad  cuius  quintum  lapidem  apparet 
fuisse  lucum  deae  Diae.  Cf.  Henzen  p,  XII.  —  4)  Convenerunt.  —  5)  Immolave- 
runt.  —  6)  pendendar.  traditur  (hanc  partem  lapidis  vidit  solus  Ursinus).  Cf.  Henzen 
p.  142.  —  7)  Cf.  Henzen  l.  c.  —  8)  Lustrum  missum.  —  9)  Boves  feminas  auro 
iunctas.  —  10)  Aras  temporales.  —  11)  Infra  subscriptis,  —  12)  Arietes  numero.  — 
13)  Ves  eor.  lapis.  De  Festa  deorum  dearumque  cf.  Henzen  p.  147.  —  14)  Ado- 
lendae  Coinquendae.  —  15)  Domini  nostri.  —  16)  Taurum  auratum.  —  17)  Cf. 
N.  3047  not.  3.  —  18)  Insere  quod.  —  19)  Efferendi.  —  20)  Quae  supra. 

Similia  sacrificia  piacularia  enarrata  erant  in  actis  anni  218  (VI  2104)  iis- 
que  quorttm  fragmentum  a.  1899  repertum  est  (Notizie  degli  scavi  1899  p.  267),  Cf. 
de  his  piaculis  maioinbus  Henzen  comm,  p.  140  seq. 


Titali  sacri  et  sacerdotum.  —  £x  actis  fratrum  Arvalium.  281 

Ijooa  in  amphitheatro  adsignata  fratribus  Arvalibus. 

5049  Loca  adsignala  in  anjphilhealro.'  |  L.  Aelio  Plautio  Lamia  Q. 
Pactumeio  Frntone  (sic)  cos.*,  |  acceptum  ab  Laberio  Maximo  procuratore 
praef.  annonae^  |  L.  Vennuleio  ('«c;  ApronanoV"*^  ™ag-?  curatore  Thyrso 
1.',  I  fratribus  Arvalibus  maeniano  1'  cun.  XII  gradib.  marm.  VIll:  gradu  F 
p.  Vzz-XD»,  I  grad.  VIIP  ped.  \E£y,2.  ped.^XXXIIS>°;  graduj 
uno  p.  XXllS"  et  meniano  ^«c;  summo^*  |  II  cun.  VI"  gradib.  marm.  IV, 
gradu  I  uno'*  p.  XXIIS";  et  maeniano  |  summo  in  ligneis  tab.  LIII" 
gradibus  XP",  gradul  ped.  V  =-/",  grad.  |  XI  ped.  VS  =:--3*%  f.ped. 
LXIIIS  ---£'".  I  Summa  ped.  CXXVIIIIS  ---£'">. 

Tabulae  marmoreae,  qnae  conlinebat  acta  annorum  80.  81,  cf.  supra  N.  S05S, 
vv.  23— 54(^132365  melius  quam  FI 20S9  cf.  Huelsen  bull.  comunale  i89i  p.5l5; 
pleraque  delineavit  Huebner  ex.  scr.  ep.  n.  996).  —  1)  Amphitheatrum  Flavium, 
quod  dedicatum  esse  a  Tito  anno  80  docent  et  scriptores  et  nummi.  —  2)  Con- 
sules  fuerunt  per  partem  anni  80,  ut  apparet  ex  his  ipsis  actis,  ubi  paullo  post 
recensentur  consules  ordinarii  anni  81.  —  3)  Procurator  hic  et  praefectus  annonae 
a.  74  fuerat  procurator  ludaeae,  a.  85  praefectus  Aegypti  (cf.  Prosopogr.  Imp.  Rom. 
s.  V.).  —  4)  Consul  suff.  a.  92.  —  5)  Libertus  fortasse  fuit  eius  qui  praecedit.  — 
6)  Maeniano  primo.  —  7)  Gradu  primo,  8)  gradu  octavo,  9)  pedes  quinque,  un- 
ciat  tres  (^/12),  semunciam  ('/24),  sicilicum  ('/^s)  (unciae  unciaeque  partes  priore  loco 
perseriptae  sunt  in  alia  tabula  iuxta  posita,  neglectae  ab  omnibus  editoribus,  ante 
Vaglierium  J\otizie  degli  scavi  1892  p.  269),  =  pedes  S^/ie,  sive  pedes  V  digitos  V 
(digitus  sexta  decima  pars  pedis,  cf.  Frontin.  de  aq.  24).  Explicavit  haee  Huelsen 
bull.  comunale  l.  c.  p.  31S.  —  10)  Fiunt  pedes  XLII  semis.  Jpparet  fratribus  Ar- 
valibus  non  tanlum  in  primo  et  octavo  sed  in  unoquoque  ex  octo  gradibus  primi 
maeniani  idem  spatii  pedum  S  digitorum  S  adsignatum  esse;  octies  enim  pedes  S^/ie 
efficiunt  pedes  42^/2  (cf.  Bormann  ap.  Hulam  arch.  ep.  Mitth.  aus  Oesterr.  17  p.  70not.). 

—  11)  Haec  verba  (gradu  I  uno  ped.  XXIIS)  videntur  repetita  esse  ex  versu  qui  se- 
quitur,  12)  item  suinmo  vocabulum  errore  videtur  hoc  loco  intrusum  ex  iis  quae 
tequuntur.  —  13)  Cuneo  sexto  (cuneum  sextum  maeniani  secundi  in  eadem  parte 
amphitheairi  fuiste  in  qua  maeniani  primi  cuneum  duodecimum  et  maeniani  summi 
tabutationem  quinquagesimam  tertiam,  cf.  not.16,  probatum  ivit  Huelsen  l.c.  p.318). 

—  14)  uno  non  intellegitur ;  excidisse  videtur  spatium  in  singulis  gradibus  mae- 
niani  secundi  Arvalibus  atlributum.  —  15)  Pedes  viginli  semis  (22*12  pedum  spa- 
tium  videtur  Arvalibus  assignatum  esse  in  maeniano  altero).  —  16)  Tabulatione 
quinquagesima  tertia  (cf.  not.  15),  gradibus  undecim.  —  17)  Gradu  primo  pedes 
quinque,  uncias  quattuor  ftrientemj,  semunciam,  i.  e.  pedes  S^/ii  -\-  ^ju  =  S*^/48  = 
S^/i6,  sive  pedes  V  digitos  VI  (cf.  not.  9).  —  18)  Gradu  undecimo  pedes  quinque, 
semissem  uncias  quinque,  sicilicum,  i.  e.  pedes  5"/i2  +  V''*  =  S**/a8  -|-  V'»8  =  S*^/a8 
=  5'^/i6,  sive  pedes  V  digitos  XV.  —  19)  Fiunt  pedes  sexaginta  tres,  semis  unciae 
quinque  [deunxj,  semunci,  i.  e.  pedes  65"/i2  -|-  V^*  =  65*^/i8 ,  i.  e.  pedes  63  dig.  1S*/%. 
(Videtur  in  maeniano  summo  spatium  Arvalibus  attributum  per  singulos  gradus 
crevisse;  quantum  id  fuerit  in  unoquoque  graduum  a  secundo  ad  decimum,  non  in- 
dicatur.)  —  20)  Summa  pedes  129,  semis,  unciae  quinque,  semuncia,  i.  e.  pedes  129 
dig.  ISyz.  (Pedes  42^2  [cf  not.  10j-\-22*/i  [cf  not.lSj-\-  63  dig.  IS^/s  [cf  not.  19J  ef- 
ficiunt  pedes  128  dig.  IS^/3 ;  error  igitur  unius  numeri  aut  fiic  aut  supra  commissus. 
Cf.  Huelsen  i.  c.  p.  317.) 


282  Caput  XI. 

Acta  sacrorum  saecularium  celebratorum  anno  u.  c.  737 

d.  lun.  1-3. 

5050 *) 

(90)  Nocte  insequenti'  in  campo  ad  Tib[enm^  deis  Moeris^  imp.  Caesar 
Augustus  immolavit  agnas  feminas  IX]  \  (91)  prodigivas''  Achivo  ritu'  eo- 
deraq[Me  ritu  capras  feminas  IX,  precatusque  est  hoc  modo]: 

(92)  Moerael®  uti  vobis  in  illeis  libri[s'  scriptum  est,  quarumque  rerum 
ergo  quodque  melius  siet  p.  R.  Quiritibus^^  vobis  VIIII]  \  (93)  agnis  femi- 
nis  et  IX  capris  femi[n/s  sacrum  fiat:  vos  quaeso  precorque  uti  imperium 
maiestatemque^  p.  B..]  \  (94)  Quiritium  duelli  domique  ^\y\xitis  utique  sem- 
per  Latinum  nomen^  tueamini,  incolumitatem  sempiter]\-  (95)  nam  victo- 
riam  valetudine[m  populo  Romano  Quiritibus  tribuatis,  faveatisque  p.  R. 
Quiritium  legionibusque^  p.  R.]  \  (96)  Quiritium  remque  p.  populi  R[owont 
Quiritium  salvam  servetis,  uti  sitis]  volentes  i^r[opitiae  populo  Romano]  \ 
(97)  Quiritibus,  XVvirum  collegi[o'",  mihi  domo  familiae,  et  uti  huius]  sacri- 
tici  acceptrices  sitis  VIIII  agnarum  |  (98)  feminarum  et  VIIII  capraru[m 
feminarum  propnjarum"  inmolandarum;  harum  rerum  ergo  macte'*  hac 
agna  femina  |  (99)  inmolanda  estote  fitote  \[olente]s  propitiae  p.  R.  Qui- 
ritibus,  XVvirum  coUegio,  mihi,  domo,  familiae.  | 

(100)  Ludique  noctu,  sacrificio  [co] nfecto",  sunt  commissi  in  scaena 
quoi  theatrum  adiectum  non  fuit  nullis  positis  |  (101)  sedilibus'\  centum- 
que  et  X  [m]alronae,  quibus  denuntiatum  erat  XVvirorum  verbis,  sellister- 
nia"  habuerunt  |  (102)  lunoni  et  Dianae  duab[Ms]  sellis  positis.  | 

(103)  K.  lun.  in  Capitolio  bovem  m[o]rem  lovi  optimo  maximo*®  pro- 
prium"  inmolavit  imp.  Caesar  Augustus,  ibidem  ]  (104)  alterum  M.  Agrippa, 
pr[e]cati  autem  sunt  ita:  [ 

(105)  luppiter  optime  maximel  ut[t  t]\bi  in  illeis  libreis  scriptum  est, 
quarumque^*  rerum  e[r^]o  quodque  melius  siet  populo  R.  |  (106)  Quiri- 
tibus,  tibi  hoc  bov[c]  mare  pulchro  sacrum  fiat:  te  quaeso  precorque;  ce- 
ter[a  M]ti  supra.  j 

(107)  Ad  atallam^'  fuerunt  C[ae]sar,  Agrippa,  Scaevola,  Sentius,  Lol- 
lius,  Asiniu[s  G]allus,  Rebilus''".  | 

(108)  Deinde  ludi  Latini  in  the[a]lro  ligneo,  quod  erat  constitutum 
in  campo  s[ecM]ndum  Tiberim  sunt  commissi",  |  (109)  eodcmque  modo 
sellist[e]rnia  matres  familiae  habuerunt**,  neque  sunt  ][udi  t]ntermissi"  iei 
qui  noctu  coepti  erant  |  (110)  fieri;   et  edictum  proposi[f]um". 

XVvir.  s.  f.  dic.=^'>: 

(111)  Cum  bono  more  et  proind[e  c]elebrato  frequentibus  exsemplis, 
quandocumq[Me  «]usta  laetitiae  pubhcae  caussa  fuit,  |  (112)  minui  luctus 
matrona[r]um  placuerit,  idque  tam  soUemnium  sacroru[m  /]udorumque 
tempore  referri  ]  (113)  diUgenterque  opserva[r]i  perfinere  videatur  et  ad 


Tituli  sacri  et  sacerdotum.  —  Acta  sacrorum  saecular.  a.  u.  c.  737.     283 

honorem  deorum  et  ad  [mjemoriam  cultus  eorum:  statuimus  |  (114)  offici 
nostri  esse  per  edictum  denuntiare  feminis,  uti  iuctum  minuant.  | 

(115)  Noctu  autem  ad  Tiberim  s[a]crificium  fecit  deis  [/Jlilhyis*"  Hbeis 
VIIII,  popan[is]  VIIH,  pthdibus  VIIIP^  imp.  Caesar  |  (116)  Augustus;  pre- 
catus  est  [h]oc  modo: 

(117)  Ihthyia"!  uti  tibei  in  ille[is]  hbreis  scriptum  est,  quanimque 
rerum  e[rgo,  qnodque  melius  sj]et  p.  R.  Quiritibu[s]  j  (118)  tibi  VIIII  po- 
panis  et  VI[///]  hbeis  et  VIIII  pthoibus  sacrum  fiat;  te  qua[«so  precorque; 
cetera  uti  supra].  \ 

(119)  IV  nonas  lun.*'  in  Capitoh[o  t]nmolavit  lunoni  reginae  bovem 
femin[aw  imp.  Caesar  Augustus,  ibidem  alteram]  |  (120)  M.  Agrippa,  et 
precatus  es[t]  hoc  modo:  | 

(121)  luno  regina!  uti  tibi  in  ilhs  [/]ibris  scriplum  est,  quarumque 
rerum  [ergo  quodque  melius  siet  p.  R.  Quiritibus],  |  (122)  tibi  bove  femina 
pulchra  s[a]crum  fiat:  te  quaeso  precorqu[e;  cetera  vti  supra]. 

(123)  Deinde  CX  matribus  famii[m]s  nuplis^",  quibus  denu[nfia/Mm  erat 
.  .  .  .,  M.  AgrippaV^]  \  (124)  praeit  in  haec  verba: 

(125)  luno  regina,  ast^*  quid  est  qu[o]d  meii[ws  siet  p.  R.  Quiritibus 

matres  familiae]  \  (126)  uuptae  geuibus  nixae*"*  te  u[ti] 

I  (127)  maiestatemque  p.  R.  Quiriti[Mw 

duelli  domique  auxis^,  utique  semper  Latinum  nomen  tueare^*,  incolumita- 
tem]  1  (128)  sempiternam  victoriam  [valetudinem  populo  Romano  Quiritibus 
tribuas  faveasque  populo  Romano  Quiritibus  legionibusque^^  p.  R.]  \  (129)  Qui- 
ritium,  remque  publi[cam  p.  R.  Quiritium  salvam  serves,  uti  sies  volens 
propitia  populo  Romano]  \  (130)  Quiritibus,  XVvir.  s.  f.,  no[bis  ....  Haec 
matres  familias  CX  popnli  Romani]  |  (131)  Quiritium  nuptae  geni[6MS  nixae 
quaesumu^  precamurque].  \ 

(132)  Ad  ataiiam"  fuerunt  M.  A[grippa^] | 

(133)  Ludi  ut  pridie  facti  sunt^ | 

(134)  Noctu"  autem  ad  Tiberim  [suem  plenam  ....  Terrae  matri  in- 
molavit  imp.]  \  (135)  Caesar  Augustus,  precat^Msq^Me  est  hoc  modo]: 

(136)  Terra  mater!  uti  tibi  in  '\\\[is  libris  scriptum  est,  quarumque  re- 
mm  ergo  quodque  melius  siet  p.  R.  Quiritibus],  \  (137)  uii  tibi  sue  plena** 
propri[a sacrum  fiat:  te  quaeso  precorque;  c]etera  [uti  Siipra].  \ 

(138)  Matronae  selhsternia  h[oc  die  eodem  modo  quo  pridie  habue]runt.  \ 

(139)  A.  d.  III  non.  lun.'*  in  Palatio  [Apollini  et  Dianae]  sacrificium 
fecerunt  imp.  Caesar  Augustus,  M.  X[grippa  libeis  VIIII]  |  (140)  popanis  VIIII 
pthoibus  VIl[//''°,  pma]tique  sunt  ita:  | 

(141)  Apollo,  uti  tibi  in  iihs  libri[s  sc]riptiim  est,  quarumque  rerum 
ergo  quodque  mehus  siet  p.  R.  Quir[t(i6Ms],  |  (142)  uti  tibi  VIIII  popanis 
et  V[////]  libis  et  VIIII  pthoibus  sacrum  fiat:  te  quaeso  precorque;  ce- 
tera  uti  s[M/)]ra.  | 


284  Caput  XI. 

(143)  Apollo,  uti  te  popanis  dat^ijs  bona  prece  precatus  sum,  eius- 
dem  rei  ergo  macte  heis  libis  libandis  esto  |  (144)  fito  volens  propitius.  | 

(145)  Idem  in  pthoibus.  | 

(146)  Eisdem  verbis  Dianam.  | 

(147)  Sacrificioque  perfecto  puer.  [X]XVII  quibus  denuntiatum  erat 
patrimi  et  matrimi  et  puellae  totidem  |  (148)  carmen  cecinerunt^^;  eo- 
[rfejmque  modo  in  CapitoHo.'*''  | 

(149)  Carmen^'  composuit  Q.  Hor[af]ius  Flaccus.  | 

(150)  XVvir.  adfuerunt  imp.  Ca[e]sar,  M.  Agrippa,  Q.  Lepidus'"',  Poti- 
tus  Messalla^  C.  Stolo^  C.  Scaevola",  C.  Sosius^  |  (151)  C.  Norbanus^», 
M.  Cocceius^,  M.  LoUius",  C.Sentius",  M.  Strigo^^  L.  Arruntius",  C.  Asi- 
nius^  M.  Marcellus",  D.Laelius",  |  (152)  Q.Tubero'*»,  C.Rebilus**»,  Me[s- 
s]ala  Messallinus^".  | 

(153)  Ludis  scaenicis  dimissis  h.  .  .°*  iuxta  eum  locum,  ubi  sacrifi- 
cium  erat  factum  superioribus  noctibus  et  |  (154)  theatrum  positum  el 
sc[ae]na^^,  metae  positae  quadrigaeq.  sunt  missae®^  et  desultores®''  misit 
Potitus  Messalla"'.  |  (155)  Edictumque  propositum  est  in  haec  verba: 

XVvir.  s.  f.  dic. :  | 

(156)  Ludos,  quos  honorarios  dierum  VII  adiecimus  ludis  soUemni- 
bus",  committimus  nonis  lun.  Latinos  in  theatro  |  (157)  hgneo  quod  est 
ad  Tiberim  h.®^'  II,  Graecos  thymehcos"  in  theatro  Pompei  h.  III,  Grae- 
cos  asti[cos^''  i]n  thea[?ro  quod  est]  \  (158)  in  circo  Flaminio®*  h.  ![///].  | 

(159)  Intermisso  die  qui  fuit  p[nd.  non.  Inn. ]  | 

(160)  nonis  lun.  ludi  sunt  com[m?sse Latini  in\  | 

(161)  theatro  ligneo,  Graeci  thy[me/?ct  in  theatro  Pompei,  Graeci  astici  in 
theatro  quod  est  in  circo  Flaminio].  \ 

(162)  A.  d.  III  eid.  lun.  edictum  propo[sjYM»»  est  in  haec  verba: 
XVviri  s.  f.  dicunt:]  (163)  pr.  eid.  lun.  venationem  dabim[ws®"  m  .  .  . 
et  ludos  circenses  committemus  ....]. 

(164)    Pr.  eid.   pompa   praelata   puer[i]™ | 

(165)  M.  Agrippa  quadrigas  [misit''^ | 

(166)  Haec  omnia  peracta  snnt  X\[viris  s.  f.  imp.  Caesare  Augusto, 

M.  Agrippa, ]  |   (167)  Cn.  Pompeio",  C.  Stolone,  C.  S 

,  I   (168)  ./ ./ ./ ./ ./ ./ ./ ./  r\  M.  Mar[ce//o] 

Cippi  ingentis  fragmenta  rep.  Romae  in  campo  Martio  prope  pontem  Aelium, 
pleraque  anno  4890  (ad  pontem  novum  Fittorio  Emanuele,  ubi  iam  dicilur  via  Ci- 
vitavecchia),  unum  (pertinens  ad  v.  S4 — 66)  iam  saec.  XFl  (Eph.  ep.  8  p.  2S7seq. 
descr.  Barnabei  Vaglieri  Huelsen,  hic  denuo  edidit  CIL.  VI  S2525).  Supplevit 
quantum  fieri  potuit  et  illustravit  Mommsen  Monumenli  antichi  pubbl.  per  cura  della 
R.  Accad.  dei  Lincei  I  p.  618  seq.,  eph.  ep.  l.  c,  unde  pleraque  desumpsi  quae  se- 
quuntur.  —  *)  Omisi  praecedentium  89  versuum  reliquias  quae  extant  nimis  lace- 
ras  (praeterea  non  pauci  sitie  ullis  reliquiis  periisse  putandi  sunt),  quibus  multa 
enarrata  erant,  quae  ad  praeparationem  sacrorum  spectabant.  —   1)  Significatur 


Tituli  sacri  et  sacerdotum.  —  Acta  ludorum  saecularium.  285 

nox  quae  insecuta  est  diem  pridie  kal.  lun.  (51  Mai.),  qui  dies  versu  praecedente 

memoratur,  quaeque  praecessit  diem  kalendaj^m  luniarum. —  2)  ^Ev  neSlip  naga  Svfi- 

^Qidog  anksTOV  vdcDQ,    onny  axsivoxaxov  sacrificia  illa  noctuma  peragenda  esse 

praeceperat  Sibylla  (vide  not.  6).     Etiam  antiquiores  ludi  saeculares  celebrabantur 

ad  Tiberim  in  campo  Martio  loco  qui  dicebatur  Tarenlum  (f^aler,  Max.  2,  4,  5^.  — 

3)  Haec  suppleta  ex  iis  quae  sequuntur.  —    4)  Hostias  prodigivas   sive  prodiguas 

Festus  p.  2S0  ait  esse  eas  quae  consumantnr,     Et  narrat  Zosimus  2,  S  prima  nocte 

sacri  saecularis  bXoxavaxa  esse  Moeris  oblata.  —  5)  Sacra  haec,  iussu  Sibyllae  (cf. 

infra  not.  6)   ut  credebatur  instituta ,   Achivo  sive  Graeeo  ritu  fieri  consentaneum 

est.     Cf.  haec  quae  supersunt   in  similibus  actis  aetatis  Severianae  ex  enarratione 

sacri  diei  secundi:    \mmo\{avit  /Junoni  Reginae   vaccam  alb.  Graeco  Achivo  ril[M] 

(FI 52329  —  Eph.  ep.  8  p.  287  v.  6),     Item  ^Axaiaxl  sacra  fieri  iubentur  in  oraculo 

Sibyllino  de  androgyno  ap.  Phlegontem  mir.  fr,  59  (Miiller  fr.  h.  Gr.  III  p.  620)  v.  16. 

Cf.  Diels  sibyll.  Blatter  p.  SS.   —    6)  Sacra  haec  trium  noctium  triumque  dierum, 

quae  iam  enarrantur,  perscripta  reppererunt  Augitstus  quique  ei  a  consilio  fuerunt 

in  carmine  quodam  quod  Sibyllae  vaticinium   credebatur;    quod  carmen   ad  nos 

quoque  pervenit,  insertum  a  Phlegonte  libro   de  macrobiis  servatumque  inter  ex- 

cerpta  librorum  Phlegontis  in  codice  Palatino  (Miiller  fr.  hist.  Gr.  III  p.  611),  prae- 

terea  relatum  a  Zosimo  2,  6  (cf.  Diels  sibyll.  Bidtter  p.  133  seq.).    Ad  primum  autem 

hoc  noctumum  sacrificium,  quod  Moeris  faclum  est  ovibus  et  capris  feminis,  spec- 

tant  ex  praecepto  Sibyllae  v.  4 — 8:  Q-soZai  (xev  d&avaxoiaiv  ^6t,siv  iv  nsdlcp  naga 

0v^Qi6oq  anXsxov  vdcag,   onnrj  axsivoxaxov,   vv^  rjvixa    yaZav  insX&y,  •qsXlov 

XQvtpavxog  kbv  (pdoq'    svd-a  av  Qst,siv  tSQa  navxoyovoiq  Molgaiq  aQvaq  xe  xal 

alyaq.     Deas  illas  Moeras  Latino  nomine  Parcas   appellat  in  cartnine   quod  biduo 

post  cantatum  est  Horatius  v.  2S.  —  7)  Illi  libri,  scilicet  Sibyllini.  —  8)  Hoc  sup- 

pletum  ex  v.  10S.  141.  —  9)  Supplevit  Mommsen  usus  potissimum  iis  quae  ex  pre- 

catione  matronarum  CX  ad  lunonem  supersunt  tam  in  his  actis  (v.  127 seq.)  quam  in 

similibus  actis  aetatis  Severianae  (cf,  not.  54).  —  10)  Pro  collegio  quindecimvimm  ab 

Augusto  et  Agrippa  ludos  saeculares  factos  esse  ipse  Augustus  narrat  mon.  Ancyr. 

4,  56,  —   11)  Cf.  infra  not.  17.  —    12)  Macte  vocabulum  pro  adverbio  usurpatum, 

cf.  Mommsen  p,  266.     Ceterum  persimiles  sunt  precationes  relatae  a  Catone  de  re 

r.  159.  141,  —    13)  Post  sacrificium  Moeris  peractum  statim  principium  habebant 

ludi;  eos  per  nocles  diesque  tres  intermissos  non  esse  legitur  v.  109;  ita  autem  factum 

esse  videtur  propter  verba  oraculiv.33 — 3S:  ■^fxaai  ()'  saxo)  w^l  x'  snaaavxsQ^ai.... 

nafjinXi]9^Tjq  dyvQiq.  —  14)  Ludi  primae  noctis  facti  sunt  more  vetusto  (cf.  Mommsen 

p.  270  not.  6)  in  scaena  sine  spectaculis,  Zosimus  2,  S  xaxaaxsvaaB^slarjq  axrivfjg  6ixa 

&saxQOV.    Cf.  not.  21.  —  15)  Horum  sellistemiomm  a  centum  et  decem  matronis  fac- 

lorum  nulla  mentio  in  oraculo  Sibyllae;  sed  cf.  Faler.  Max.  2,  4,  S  fin.  —  16)  Ad 

diuma  sacrificia  lovis,  lunonis,  Apollinis  et  Dianae,  spectant  ex  praecepto  Sibyllae 

V.  12  seq.     Primo  die  lovi  immolabantur  boves  duo,  praecipiente  Sibylla:  ndvksv- 

xoi  xavQOi  Sh  Jioq  naQu  ^cofiov  dysa^cov  rjfiaxi,  fiijds  xs  wxxl  xxX.  —  17)  Pro- 

priae  videntur  dici  victimae  perfectae,  cf.  F.Schoell  ap.  Momms,  p,261.  —  18)  Id 

est:  quammcumque.  —  19)  Focabulum  ignotum;  cf.  Mommsen  p.  2S4.  —  20)  Septem 

tantem  sacerdoles,  id  est  tertiam   vel  vix  terliam  partern  collegii  quindecimvirum 

adfuisse  sacris  diei  primi  apparet;  de  singulis  sacerdotibus  v.  infra  ad  v.  1S0—1S2 

not.44 — 60. —  21)  Mos  vetustus  sine  sedilibus  spectandi  in  prirnae  ^antum  noctis  lu- 

dis  servabatur ;    inde  a  primo  die  spectabant  sedentes  in  theatro  ligneo,   quod  eo- 

dem  loco  ad  Tiberim  extructum  est.   —    22)  Cf.  not.  1S.    —    23)  Cf.  not.  15.  — 

24)  Mimm  hoc  edictum  de  minuendo  luctu  propositum  esse  post  ludos  demum  diei 

prn,mi  commissos  (cf,  Mommsen  p.  272).  —  25)  Dicunt.  —  26)  Secunda  nocte  sacri- 


286  Caput  XI. 

ficabatur  Ilithyiis,  de  qua  re  ita  cautum  erat  in  oraculo  Sibyllae  (v.  9,  cf.  eph,  p.  233 
not.  4) :  inl  ralai  d'  ^EksidviaQ  uQeaaa&ai  Ttacdozoxovg  &vesaaiv,  on^  d^sfxig.  — 
27)  Placentae  diversi  generis  (cf.  Mommsen  p.  262).  —  28)  Mirum,  unam  tantum 
Ilithyiam  mvocari.  Ita  Horatius  quoque  carm.  saec.  v.  45  seq,,  qui  eidem  deae  Lu- 
cinae  et  Genitalis  vocabula  addit.  Ceterum  Ilithyia  cum  Moeris  sive  Moera  coniuncta 
reperitur  iam  apud  Pindar.  ISem.  7, 4,  01.  6, 42,'  Plat.  sympos.  p.  206 d.  —  29)  Secundo 
die   (2  lun.),    sacrificabatur  lunoni,    in   Capitolio,   ut   die  qui  praecessit   lovi.  — 

30)  Fictimis  immolatis  matronae  CX  lunonem  invocaverunt,  ut  est  in  oraculo  Si- 
byllae  v.  23  seq. :  al  Sh  yd/iiov  ^svylaiai  6s6ixrj(xsvai  ^fiari  xsivcp  yvv^  'HQtjg  Tcaga 
^cofibv  dol6ifiov  s^Qiowaai  6aifiova  haoea&(oaav.  In  similibus  actis  aetatis  Seve- 
rianae  ex  his  CX  matronarum  precibus  supersunt  haec:  luno  Regina!  ast  quid  est 
[quod  melius]  siet  p.  R.  .  .  et  postea  uti  tu  im[pen]um  ma\Gsizitm[que  p.  R,  Q.  dMjelli 
domique  auxis  utique  semper  Latinu[m  nomen]  .  ,  .  et  rursus  post  hiatum:  [faveasque] 
p.  R.  Q.  legionibu[*9we]  p.  R.  Q.  remque  publicam  p.  R.  Q.  salvam  serve[s] .  . .  faxis 
sisque  volens  propitia  p.  [R.  Q.]  cet.  (Fl  52329  =  Eph.  ep.  8  p.  287  v,  40  seq.).  — 

31)  Caesare  absente  (cf.  ad  v.  432  not.  35),  matronis  videlur  verba  praeisse  M. 
Agrippa  (ffiss.).  —  32)  Ast  hoc  loco  idem  valet  atque :  si;  cf.  Schoell  leg.  XII  tabb. 
7'eliq.  p.410;  Mommsen  eph.  l.  c.  p,266  not.3,  praeterea  supra  N.  3032  not.2.  —  33)  Id 
est  yvv§,  quod  erat  in  oraculo.  Repraesentantur  matro7iae  genibus  nixae  in  uno  ex 
nummis  quos  a.  u.  c.  8^4,  p.  Chr.  88  cum  saecularia  ederet  Domitianus  memoriae  causa 
cudi  iussit.,  cf.  Dressel  eph.  ep.  8  p.  745  n.  8  cum  imagine  tab.  I  fig.8.  —  34)  Haec  sup- 
pleta  ex  actis  Severianis  (cf.  not.  50).  —  35)  Inde  quod primo  loco  ponitur  M.Agrippae 
nomen,  apparet  Caesarem  abiisse.  —  36)  Cf.  v.  408  seq.  (lapide  fracto  non  apparet 
num  verba  integra  sinl).  —  37)  Ad  tertium  hoc  nocturnum  sacrificium  Terrae  spec- 
tant  quae  m  carmine  Sibyllae  subsequuntur  praeceptum  de  sacro  Ilithyiarum:  av&c 
6s  Faly  nXri&Ofxsvri  xocQOcg  vg  (i.e.  sus gravida  siveplena)  ]qsvocxo  fisXacva.  Zosimus 
Moeris  et  Ilithyiis,  deinde  /JrjfirjXQL  sacrificatum  esse  narrat.  Item  de  hac  sacrorum 
parte  cogitavit  Horatius  carm.  saec.  v.  29  seq. :  fertilis  frugum  pecorisque  Tellus  spi- 
cea  donet  Cererem  corona.  —  38)  De  sue  plena  cf.  not.  57.  —  39)  Tertio  die  (5  lun.) 
sacrificabatur  Apollini  et  Dianae.  Apollinis  tantum  sacrum  praeceperat  Sibylla 
v,  46seq.:  xal  ^ol^og  'AnoXXwv,  oaxs  xal  ^shog  xcxXriaxsxai,  iaa  6s6sx&(o  dvfiaxa 
A7]Xol67jg  (vel  potius  Qvfiax'  ^EXsc^^acv,  ut  emendavit  ff^ilamowitz  ap,  Mommse- 
num  l.  c.  p.  265  cf.  Herm.  27,  649),  —  40)  Apparet  Apollini  (item  Dianae)  non  victi- 
mas  immolalas  esse  sed  placentas  oblatas  plane  item  ut  Ilithyiis  (unde  recte  Wila- 
mowitzius  verba  oraculi  e^nendavit,  cf,  not.  59).  —  41)  Haec  ita  praeceperat  Sibylla 
V.  48seq.:  xal  dsc66fxsvoL  xs  Aaxlvoc  nacavsg  xovQOcg  xovQ^al  xs  vrjov  sxocsv 
d&avdx(ov  x^Q^'?  6h  xoquc  xoqov  avxal  sxocsv  xal  xto^tS  nal6a>v  aQarjv  axdxvg, 
dXXd  yovriwv  ndvxsg  "C^oiovxoiv,  olg  dfi(pc&aXrjg  sxc  (pvxXrj.  Numerum  puerorum  et 
puellarum  non  definiverat  Sibylla;  habet  eum  numerum  Zosimus  in  enarratione 
sacri.  —  42)  Mommsen  (p.  23617)  non  repetitum  esse  carmen  putat  in  Capitolio, 
sed  cantatum  a  pueris  puellisque  soUemni  pompa  ex  Palatio  in  Capitolium  per- 
gentibus  atque  inde  redeuntibus  ad  aedem  Apollinis  Palatinam  (contradixit 
Fahlen  Sitzungsber.  der  Akad.  4892  p,  4017  —  4020),  Cf.  ff^issowa  Saecular- 
feier  des  Augustus  (Marb,  4894)  p,  22  not,  45,  —  43)  Carmen  quod  extat,  — 
44)  Fidetur  esse  Q.  Aemilius  Lepidus  consul  a.  755.  —  45)  M.  Falerius  Messalla 
Potitus,  consul  ut  videtur  a.  722  (cf.  Prosopogr.  Imp.  Rom.  s.  v.),  —  46)  C.  Li- 
cinius  Stoto.  —  47)  C.  Mucius  Scaevola,  praeterea  ignotus.  —  48)  Consul  ut  videtur 
a.  722,  cf.  supra  N.  934  not.  2.  —  49)  C,  Ncrbanus  Flaccus  aut  is  qui  consul 
fuit  a,  746,  aut  is  qui  a,  750,  —  50)  Fidetur  M,  Cocceius  Nerva  consul  a.  746,  — 
51)  Consul  a,  755.   —    52)  C,  Sentius  Saturninus  cos.  a.  753;  idem  ipso  anno  757, 


Tituli  sacri  et  sacerdotnm.  —  Acta  ludorum  saecularium.  287 

cutn  ludi  taeculares  ederentur,  magisier  erat  quindecimvirorum  tacrit  faciundit  (fast. 
Capit.,  CIL.  I  ed.  2  p.  29).  —  53)  M.  Fufiut  Strigo,  magitter  collegii  tunc  temporit 
(fatt.  Cap.,  cf.  not.  32).  —  54)  Consul  a.  752.  —  55)  C.  Asinius  Gallus  contul 
a.  746,  cf.  not.  7S.  —  56)  JU.  Claudiut  Marcellut  Aeteminus,  magister  coUegii  tunc 
temporit  (fatl.  Cap.,  cf.  not.  52),  cot.  ord.  a.732.  —  57)  D.  Laelius  Balbus,  magister 
collegii  tunc  temporis,  consul  ord.  a.  748.  —  58)  Fidetur  esse  Q.  Aelius  Tubero, 
contul  ord.  a.  74S.  —  59)  C.  Caniniut  Rebilus  cos.  ord.  a.  742.  —  60)  M.  Faleritu 
Mestalia  Mettallinut  cos.  a.  731  (cf.  Prosopogr.  III  p.  569).  Habemus  hic  undeviginti 
quindecimviros  qui  adfuerunt  sacris  diei  tertii;  sed  praeterea  in  his  actis  memo- 
rantur  L.  Censorinus  (v.  44)  et  Cn.  Pompeius  (v.  167  cf.  not.  72),  ut  collegium  quin- 
decimvirum  a.  737  habuerit  sacerdotes  viginti  unum  (vel  etiam  plures).  —  61)  Periit 
numerus  horae  diei.  —  62)  Cf.  tupra  v.  108.  —  63)  Post  ludos  scaenicos  solito  more 
edebantur  circenses,  atque  ut  illarum  causa  theatrum  ligneum  extructum  erat,  ita  ''ut 
quadrigae  mitterentur^  circi  imago  adumbrata  est  metis  positis.  —  64)  De  desuUo- 
ribus  cf.  Friedldnder  ap.  Marquardt  Staatsv.  III ^  p.  324.  —  65)  Ludis  soUemnibus 
trium  noctium  triumque  dierum  sua  sponte  quindecimviri  sacris  faciundis  addide- 
runt  aUos  ludos  per  dies  septem  (3 — 11  lun.),  honorarios  dictos;  cf.  Mommsen  p.  269. 
—  66)  Hora.  —  67)  De  thymeUcis  et  asticis  ludit  cf.  Mommsen  p.  270.  —  68)  In- 
teUegitur  theatrum  dictum  MarceUi,  coeptum  iam  a  Caesare  dictatore,  dedicatum 
ab  Augusto  aliquot  demum  annis  post  hos  ludos  (Momms.  admon.  Ancyr.  4,22). — 
69)  Ludis  scaenicis  honorariis  quindecimviri  adiecerunt  d.  12  lun.  venativnes,  item- 
que  ut  videtur  ludos  circenses  (cf  not.  71).  —  70)  De  pueris  Troiam  ludentibus 
cogitavit  Premerstein  Festschr.  f.  Benndorf  p.  262  not.1.  —  71)  Circentes  hi  vi- 
dentur  esse  subsecuti  venationem.  —  72)  Fidetur  is  qui  consul  suffectus  fuerat 
a.  725.  —  73)  Erasum  videtur  nomen  Asinii  GaUi  quindecimviri  (de  qua  era.none 
cf.  supra  iV.  97. 163),  quod  tamen  illaesum  mansit  v.  407  et  v.  131. 


Ex  actis  sacrorum  saecularium  celebratorum  anno 
p.  Chr.  204. 

5050*  ...[«.  d.]  XVII  ka).  Ma[ias*  . . .  de  epistula]  ab  impp.  missa  act.^ 
in  haec  verb[a]:  \m[p.  Caes.  \  L.  Septimius  Severus  et  imp.  Caes.  M.  Aurel- 
lius  Ant]oB'mus  Pii  Augg.  XVvir.  co[/%]is  sa[lutem].  Si  vobis  videtur,  VIII 
kal.  lun.  pro[a;i]nias  conven[ife  in  Palatio  in  aede  Apollinis  \  ad  sortiendum 
qui  quibus  locis  in  tribunalibus  suffime]nlai  populo  distribuere  debeant.^ 
Valete,  c[o//]egae  carissimi  nobis.  Pompeius  Rusonianus"  m[ag.'^  legit.  Imp. 
Caes.  I  L.  Septimius  Severus  et  imp.  Caes.  M.  Aurellius  Anto]mum  Pii  Augg. 
XVvir.  collegis  salutem.     Si  de  is  diebus  ac  noctibus   consulitis",    quibus 

ludos  saeculares  ed[i  oportebit | ,  simul  quib]us  odoribus 

supplicare  matronae  debeant,  statuemus.     Valete,  collegae  carissimi  nobis. 

Pompeius  Ruson[tanMs  mag.  legit] [a.  d.  VIII  k.y  lun.  in  Pa- 

latio  in  aede  Apollinis  collegium  convenit  ad  sortiendum,  qui  quibus  locis 

in  tribunalibus  &u[ffimenta  populo  distribuere  deberent].  \  Sub [Adfue- 

runt  imp.  Caes.  L.  Sep\i\m\us,  Severus  Pius  Pertinax  Aug.  Arab.  Adiab.  Parth. 
max.  el  imp.  Caes.  M.  Aurellius  Antoninus  Pius  Aug.,  [^oni]|us  M[MCia- 
WMS?', PoWJienus  Auspex,  Manilius  Fuscus,  Cocceius  Vibianus,  Atule- 


288  Caput  XI. 

nus  Rufinus,  Aiacius  Modestus^,  Fabiiis  Magnu[s, Pompeius]  Ruso- 

nianus  raag., [Crescens  Ca/pM]rnianus'°,    Cassius  Pius  Marcellinus 

quaestor  desig.,  Ulpius  Soter  c6s.  desig.,  Venidius  Rufus  [cMra]l.  albei  [Ti- 
beris,  Fulvius]  |  Granianus.q.  Augg.  [Sorticulis]  inspectis  et  in  uruam  missis 
sors"  habita  est.  In  Palatio  in  iribunali  Augustorum  nn.  quod  [est  in  area 
aedis  Apollinis]  |  . . .  Salvius  Tuscus ;  applicit^wm]  ....  [quod  es]l  ad  Romam 
quadratam^^  IVonius  Mucianus,  Aiacius  Modestus,  Atul[e]nus  [BM]f[![nus, . . . 
.  .  .  [0|^]lius  Macedo;  ante  aedem  ....  ¥[ulvius]  Fuscus,  Vetina  Mamerti- 
nus;  ante  ae[dem  .  .  .  Coccei]vLs  Vibianus.    Sortib[Ms  ductisY^ 

Cippi  ingentis  frustula  plus  centum,  reperta  una  cum  fragmentis  quae  prae- 
cedunt,  descripserunt  et  composuerunt  quantum  fieri  potuit  Vaglieri  et  Huelsen: 
ego  unum  tantum  locum  selegi  minus  lacerum  quam  reliqua  (VI  52327  =  Eph. 
ep.  8  p.  282  =  Monumenti  dei  Lincei  I  p.  610  tab.  D).  —  Ludos  saeculares  a.  20i 
editos  memorant  Censorinus  de  die  nat.  17,  Herod.  3,  8,  10,  Zosim.  2,  4,  praeterea 
nummi  complures  (cf.  Mommsen  eph.  ep.  p.  27i).  —  1)  1S  Apr.,  id  est  aliquantum 
ante  ludos,  qui  etiam  a.  204  videntur  celebrati  esse  initio  mensis  lunii  (cf.  Mommsen 
eph.  ep.  8  p.  2S5  not.  1).  —  2)  Jctum,  scilicet  in  collegio  quindecimvirum.  — 
3)  Suffimenta  distribuebantur,  propter  haec  verba  vaticinii  Sibyllini  (cf.  N.  SOSO 
not.6)  V.2S:  anaai  6s  Xvixaxa  dovvac  avSQdaiv  ■^dh  yvvai^i,  [idXiaxa  6h  &tjXvx£- 
Q^aiv.  Cf.  Zosim.  2,S:  xaxd  6s  xtjv  wQav  xov  &SQOvg,  tcqo  •^/xeQcuv  oXiyiov  xov 
x^v  &ea)Qlav  dx&^vai,  iv  xiS  Kanixo)Xi(p  xal  iv  X(p  vscp  x(3  xaxd  xo  UaXdxiov 
ol  6exanevxs  dv6Qeq  inl  ^rifiaxoq  xa&tj/xevoi  r^J  6rjfx(p  6iav£fi.ovai  xd  xa&dQOia. 
xavxa  6s  iaxiv  6d6eg  xal  &eTov  xal  dacpaXxov.  Etiam  in  reli^iuiis  actorum  anni  u. 
c.  757  huius  rei  memoria  superest  (cf.  Mommsen  eph.  ep.  8  p.  249).  —  4)  Cf.  supra 
N.4118.  —  5)  Magister.  —  6)  Cf  Mommsen  eph.  ep.8  p.297  fin.  —  7)  Dies  sup- 
plelus  ex  praecedentibus.  —  8)  Cf  supra  N.  1148.  —  9)  Cf  N.  455  fin.  —  10)  Cf. 
N.  41S1.  —  11)  Idem  quod  sortitio.  —  12)  De  Roma  quadrata  cf.  Becker  Top.  p.  lOS ; 
Huelsen  Roem.  Mitth.  1896  p.  204.  —  13)  Sortitionem  secuta  est  die  proximo  ipsa 
suffimentorum  distributio;    ad  quam  pertinent  ex  actorum  harum  reliquiis  haee: 

[a.  d.]  VII  kal.  lun.  impp.  Severus  et  k[ntoninus in  Palatio']   in  area  aedis 

Apollinis,  ubi  cu[ot  a]dscendissen[< ]  suffimenta  dederuut [equestri  or- 

di\a\  et  plebei  populoque  Roma[no.     /]bi  relictis [Ulpio  Sote]re   cos.  desig- 

nato,  Poliieno  [Auspice] |  ceteri  XVviri  praetextati  [que]m  quisq[Me  locum  sor- 

titus  est .  .  .,  ....  in  tribunal  ascenderu]at   et  suffimenta   populo  d\\[iserunt . .  .  .  | 

iS]everus  et  Antoninus  Au[gg.  nn.]  ....  eoru[m] et  saff[imenta]  .  .  .  |  .  .  ant 

suffimenta  div\[serunt].  Anno  u.  c.  757  suffimentorum  distributioni  videntur  destinati 
fuisse  dies  VII  VI  V  kal.  lun.  (Mai.  26.  27.  28),  testibus  actis  v.  67  (cf.  Mommsen 
eph.  ep.  8  p.  2S0). 


CAPVT  XII. 
TITVLI  PERTINENTES  AD  LVDOS. 


5051  C.  Paccius  C.  f.  .  .  .  .  I  Xvir  ad  hastam*,  [quaestor?]  \  ludos 
HoDoris  e[t  Virtutis^  fecit].  \  C.  Paccius  C.  1.  Ano[pfes]  .  .  .  .  (  [/^Jactum 
ex  test[a]men[io  arbitratu  C.  Pacci]  \  C.  1.  Pote  .... 

Tarracinae  (X  8260  vidi).  —  1)  Ita  decemvtri  stlitibus  iudicandis  appellati  ab 
hasla  cenlumvirali ;  cf.  Mommsen  Staatsr.  IP  p.  608  not.  2.  —  2)  Supplementum 
non  certum.     De  feriis  Honoris  et  Firtutis  urbanis  cf.  C.  I.  L.  I  ed.  2  p.  518 

5052  .  .  .  Au[^.]  .  ..\[C.  C]ercenius  C.  [l.] [  L.  Magiliu[s  I. 

l.] I  T.  Mercel[/o]* ,  |  L.  Tuccius  Cels[MS  viator^  con]sulum 

praet.,  |  L.  Arrunt[tMs]  L.  1.  Helenus,  |  C.  Titinius  C.  1.  Adiutor,  j  (sequuntur 

alia  nomina  libertinorum  sex)  \  ludos  Latinos  et  Graecos   fecer.  VI   V   IHl   III 

pr.  k.  et  k.  Mart.'  |  et  populo  crustulum  et  mulsum  dederunt,  |  M.  Asinio 
Agrippa  Cosso  Cornelio  Lenlulo  cos.* 

Caere  rep.,  est  Romae  (XI  3615  vidit  Bormann).  —  1)  De  Mercellonis  nomine 
gentilicio  dixit  Bormann  l,  c.  —  2)  Supplevit  Bormann:  cf.  supra  N.  1920. 1922.  — 
3)  24  Febr.  —  1  Mart.  —  4)  A.  p.  Chr.  23. 


5053       1. 

2. 

3. 

Clodia  A.  f. 

Lassia  M.  f. 

A.  Clodius 

sacerdos 

sacerdos 

M.  f.  Pal.  scriba, 

publica 
Cereris*  d.  d.* 

publica 
Cereris '  d.  d.* 

magist.  pag.  Aug. 
fel.  sub.' 

4. 

5. 

A.  Clodius  A.  f. 
Men.  Flaccus  Ilvir 

L.  [G]ellius  L.  f. 
Men.  Calvos 

i.  d.  ter, 
trib.  mil. 

quinq.*, 
a  populo. 

decurio 
Pompeis 

Primo  duomviratu  Apollinarib. 
in  foro  pompam,  |  tauros,  taurocentas,  suc- 
cursores,  pontarios  |  paria  III,  pugiies  ca- 
tervarios'  et  pyctas,  ludos  |  omnibus  acrua- 
matis  pantomimisq.  |  omnibus  et  |  Pylade' 

Dkssau,  Inscriptiones  Latdnae  n. 


19 


290  Caput  Xn. 

etifS  n.  CCIDD  in  publicum  pro  duom- 
viratu.  |  Secundo  duomviratu  quinq.  Apol- 
linaribus  in  foro  |  pompam,  tauros,  taura- 
rios,  succursores,  pugiles  |  catervarios®; 
poster.  die  solus  in  spectaculis  alhletas  ] 
par.  XXX  glad.  par.  V^  elgladiat.  par.XXXV 
et  I  venaiion.  tauros  taurocentas  apros 
ursos  I  cetera  venatione  varia  cum  col- 
lega.  I  Tertio  duomviratu  ludos  factione 
prima',  adiectis  acruamatis  cum  collega. 

Clodia  A.  f.  hoc  monumenlum  sua  impensa  |  sibi  et  suis. 

In  ruinis  Pompeiorum  rep.  (X  407i  semel  descripta  saec.  XFII).  —  1)  Cf. 
N.  55U  not.  2.  —  2)  Decreto  decurionum.  —  3)  Cf.  N.  S198  (not.  5).  —  4)  Buo- 
vir  iure  dicundo  ter,  quinquennalis.  A.  Cloditis  Flaccus  praeterea  memoratur  X795. 
890;  ex  X  890  elucet  eum  tertio  duovirum  fuisse  anno  a.  u.  c.  76il%.  —  5)  Cf. 
N.  Sm  not.  —   6)  Cf  N.  S18S.  S197.  —  7)  Cf  rill  S.  20988  v.6(?). 

5054  . . .  Veratio  A.  f.  Pal.  Severiano  |  equiti  R6m.,  cur.  rei  p.  Te- 
gi^nensium,  adlect6  in  6rdin.  |  decuri6n.*,  civi  amantissim6,  qui  cum  pri- 
vilegi6  sacerjdoti  Caeninensis*  munitus  potuisset  ab  hon6rib.  et  munerib.  | 
facile  excusari,  pra6posit6  amore  patriae  et  honorem  aedihtat.  |  laudabi- 
liter  idministravit  et  diem  fehcissim.  III  id.  lan.  natahs  |  dei  patri  n. 
venati6ne  pass.',  denis  bestis  et  IIII  feris  dent.''  et  IIII  paribus  |  ferr6 
dimicantib.  ceteroq.  honestissim.  apparatu  largiter  exhibuit.  |  Ad  honorem 
qu6que  duumviratus''  cid  cumuland^  munera  patriae  |  suae  libenter  ac- 
cessit.  Huic  cum  et  populus  in  spectdculis  adsidue  |  bigas  statui  postu- 
lasset  et  splendidissim.  ord6  merit6  decreviss.,  |  pr6  insita  m6destia  sua 
unius  bigae  honore  c6ntent.  alterius  |  sumptus  r6i  p.  remisit.  L.  d.  d.  d.  c.  i.' 

Neapoli  in  ecclesia  S.Iohannis,  nescio  ex  qua  civitate  (cf.not.S.6)  eo  advecta 
(X  5704  saepius  descripta  saec.  XFI).  —  1)  Eius  civitatis  in  qua  lapis  positus  futt. 
—  2)  Cf.  supra  N.  S012J5.  De  privilegiis  sacqrdotum  cf.  fr.  Vat.  475''.  —  3)  Pas- 
siva.  Cf.  infra  N.  SI86  not.  4.  —  4)  Dentatis.  Cf  supra  N.  599.  —  5)  Cumis  cum 
praetores  fuerint,  non  duumviri,  lapidem  Cumanum  esse  non  crediderim.  —  6)  Locus 
datus  decreto  decurionum  coloniae  luliae  (Momms.;  similiter  d.  d.  c.  I.  est  in  titulo 
X  5705  prope  rudera  Cuniarum  reperto). 

5055    '  I   [mratori  kalendari]  ....  iani  quod  mera  fide  ad- 

mil[n«s/rawrt  eodemque  tempore]  cur.  Portensis  kal.,  quod  singulari  |  [dili- 
gentia  tractavit,  Zjaudabili  munerario  qui  indulgentia*  |  [sacra  cum  munus 
ea;]hibuit,  illut  meruit  optando  quod  volui[f  |  et  universis  civibus  e]ditio- 
nem  gratissimam  reddidit,  quod  die[[6MS  ....  popnlum  per  multa]s  horas 
theatri  voluptas  tenuit  et  hilaris  |  [totus  in  harenam  inde  a  w]eridie 
transiit;  in  qua  miratus  honestissimum  |  [apparatum  instructum  omni]  ge- 
nere  herbariarum  et  numerosas  orientales  |  [bestias  versatusque  inde  a] 
meridie  in  utriusque  caveis  varis  missionibus  |  [delectatus  est^,  idemque  ex 


Tituli  pertinentes  ad  ludos.  291 

indulgjeniia  sacra  specialiler  meruit  at  cultuni  |  [epulutn  instructumque 
fl]mplissimo  apparatu  cives  suos  universos  |  [ut  vocaret.  Cui  cum  populus 
propter]  voluptales  honeste  exhibitas  ad  augendam  |  [optimi  viri  honori- 
ficentiam  /re^ujentissimis  vocibus  bigas  centuriatim  |  [postulasset ,  motus 
«erecjundia  quod  esset  duabus  bigiis  (sic)  et  equestrib.  |  [statuis  tribus{l) 
iam  donatus] 

Panormi  (X  729S  vidit  Mommsen).  —  1)  Initio,  item  in  fine  multa  perierunt, 
oum  ex  tribus  saxis  iuxta  positis  medium  tantum  supersit  (idqne  imminutum).  — 
2)  Cf.  N.  S062  not.  6.  —  3)  Haec,  ut  et  pleraque  reliqua  supplevit  Mommten. 

5056  L.  Vibius  Severus  |  aediHs,  Illlvir  qq.',  |  splendidus  eq.  (  Ro- 
manus,  patrojnus  civitatis  Supejraequanorum,  item  |  patronus  civitatis  ) 
Anxatium  Frentanor  |  et  Peltuinatium  Vestin.  |  Hic  ob  honorem  aedili- 
tajtis  L.  Vibi  Ru[fi]li'  fili  sui  |  eq.  R.  at  deam  Pelinam  pri|mus  huic  loco 
venatiojnem  edidit,  deinceps  ludos  |  sol[i]emnes.  L.  Vibius  Nepos  |  fiUus, 
aed.,  Illlvir.  iur.  d.,  eq.  R.,  |  patronus  civitatis,  ob  |  nomen  fratris  sui 
tijtulum  publice  dica|vit  Aureliano  Aug.  |  et  Rasso  II  cos.',  XVI  kal.  lun. 

In  agro  Paelignorum  loco  dicto  Secinaro  (IX  5St4  ter  descripta  saeculis 
tuperioribus).  —  1)  Quattuorvir  quinquennalis  (Corfinii  ut  videtur).  —  2)  Cognomen 
incertum.  —  3)  A.  S74. 

5057  T.  Anchario  T.  f.  Pal.  Prisco  aedil.,  quaest.,  Ilvir.,  quaest.  ali- 
mentorum.  Huic  primo  Ilvir.  biga  posita  ob  eximias  liberalitates  et  abun- 
dantissimas  in  exemplum  largitiones  et  quod  ex  indulgentia  Aug.*  octies 
spectaculum  gladiator.  ediderit,  amplius  ludos  Florales*.  Ob  haec  merita 
plebs  urbana  .  .  .  .'  Cuius  dedicatione  T.  Ancharius  Priscianus  filius 
aedilis,  quaestor,  adsedente  patre  gladiatorum  paria  decem  ad[tjecta  vena- 
tione  legitima  edidit.    L.  d.  d.  d. 

Pisauri  (XI  63S7  =  Orell.  2S4S  semel  descripta  saec.  XV).  Versuum  divisio 
incerta  est.  —  1)  Cf.  iV.  S062  not.  6.  —  2)  Similiter  Cirtae  magistratus  quidam 
et  alia  civibus  suis  praestitit  et  diem  ludorum  Floralium  (VIII  69S8).  Cf.  etiam 
Hettner  fVestd.  Korrespondenzbl.  1890  p.  247  ad  tilulum  agri  Treverorum  infra 
editum.  De  ludis  Floralibus  urbanis  cf.  C.  I.  L.  I  ed.  2  p.  517.  —  3)  Lacuna 
significata  erat  in  apographo. 

5058  L.  Egnatio  Invento  |  patri  L.  Egnati  Polli  |  Rufi,  honorati 
equo  p.  I  ab  imperatorib.  Antonino  |  et  Vero  Aug.  |  Hic  obliterato  mu- 
neris  spectac'  |  impetrata  editione  ab  innulgen.^  (sic)  \  max.  principis 
diem  gladiatorum  |  et  omne  apparatum  pecunia  sua  |  edidit.  |  Coloni  et 
incolae  |  ob  munificentiam  eius.  j  L.  d.  d.  d.  (in  latere)  [e]ditum  XII  k. 
April.  Claro  et  CetegO  COS.'  (infra:  amphHheatrum,  cuius  apparent  gradus, 
fenestrae,  portae;  intus  gladiatores  duo  pvgnantes).  (In  altero  latere  duo  gla- 
diatores  pugnantes.) 

Rocca  Rainola  prope  Abellam  Campaniae,  iam  Abellae  (X  1211  vidit  Mommsen). 
—  1)  Spectaculo  (intellege,  cum  speclaculum,  ut  est  X  S298,  vetu-state  temporum 
obUtteratum  esset).  —  2)  Indulgentta.    Cf  N.  S062  not.  6.  —  3)  A.  170. 

19* 


292  Caput  XII. 

5059  L.  Fadio  Piero  Ilviro,  |  munificentissimo  civi,  |  qui  ob  houo- 
rem  decur.'  |  eodem  anno  quo  factus  est  |  glad.*  paria  XXX  et  venatio- 
nem  |  bestiarum  Africanar.,  et  post  |  paucos  menses  duumviratu  |  suo, 
acceptis  a  re  p.  XIII  [m.]  n.'  venation.  |  plenas  et  gladiatorum  paria 
XXI  dedit,  |  item  post  annum  ludos  scaenicos  p.  s.  f.*  |  Augustales  |  1. 
d.  d.  d. 

Allifis  (IX  S5S0  aliquoties  descripta  saec.  XVI).  —  1)  Decurionatus.  —  2)  Gla- 
diatorum.  —  3)  XUIX  apographa  pleraque.  —  4)  Pecunia  sua  fecit. 

Ex  titulo  simili,  qui  fortasse  eidem  homini  positus  fuit,  superest  IX  2531. 

5060  Titio  Fabio  Severo*  (  palrono  coloniae,  ob  melrita  eius  domi 
forisque   |    et  quod  primus  omnium  |  editorum  sum[p«M  prjoprio  (  quin- 

que  fer[os  Ij%c]as^  (  cum  familia    [glad.] ria(norum   et  adpa[rafM] 

magjnifico  dederit,  ordo  [  civesque  libentissime  (  statuam  tribuerunt. 

Telesiae  in  Samnio  (IX  S257  vidit  Mommsen).  —  1)  Cf.  infra  iV.  5507.  — 
2)  feras  Libycas  qui  vidit  saec.  XVIII  Mazoch.,  vix  ex  lapide  (Momms,). 

5061  Acerio  Firmio  Leontio  primario  viro  et  editori  muneris  sui 
cum  ferarum  Lib[«/]carum,  qui  vixit  ann.  XXX,  dignissimo  filio  con- 
sacraberunt. 

Salerni  (X  559  semel  descripta  saee.  XF).    Versuum  divisio  incerta. 

5062  P.  Baebio  P.  f.  |  Ter.  lusto.  Huic  |  splendidiss.  ordo  [  stat. 
ponend.  cens.,  omnib.  (  honorib.  in  re  publ.  funct.,  |  quod  et  in  sing.' 
et  univers.  (  aequal.  semp.  reverentiam  |  praebuit,  et  quod  munus  glad.^ 
post  I  honpr.  llvir.'  [spf^e^n^didiss.*  poslul.  populo  q."  [  process.  editio  cele- 
brata  est,  (  ex  indulg.®  paria  tria  cum  ursis  [et]'  (  herban.®  liventer  suscepe- 
rint.'  Is  ob  [  dedic.  statuae  dec.  sing.  S  tern.*°  ded.  (  [I.]  d.  d.  d.  (in  latere 
dextro)  Hic  Mint.  diebus  llll  [  edidit  paria  XI,  (  ex  his  occid.  gla.  (  prim. 
Camp."  XI,  urjsos  quoque  crudeL  [  occid.  X.  Quod  ipsi  [  meminist., 
cives  [  optinii,  herban.  univers.  in  dies  [  sing.  occidit  (  quaternos.  {in  latere 
sin.)  ded.  kal.  Aug.  Aemiliano  II  et  (  Aquilino  cos." 

Minlurnis  rep.  a.  1787  (X  60i2  semel  ut  videtur  descripta).  —  1)  Singulos.  — 
2)  Gladiaiorium.  —  3)  Post  honorem  duoviratus.  —  4)  Edidiss.  traditur.  —  5)  Quando 
(Momms.).  —  6)  Indulgentia,  sc.  principis.  Cf.  Momms.  eph.  ep.  7  p.  400  not.  5.  — 
7)  Tradiiur  II.  —  8)  Herbanis,  sc.  bestiis.  Plerumque  dicuntur  herbaticae  (supra 
N.599;  vit.  Probi  19)  vel  herbariae  (N.  5055. 5159).  —  9)  Scr.  susceperit.  —  10)  Decu- 
rionibus  singulis  deJiarios  ternos.  —  11)  Gladiatores  primarios  Campaniae  (victores 
Campaniae  supra  N.  1401).  —  12)  A.  249. 

5063  C.  Pausculano  [  C.  f.  Quir.  (  Maximo  (  aedili  (  quinq.,  praef.  | 
iuris  dicS  quaestori  (  alim.%  flaminali  Aug.  (  Hic  ob  honorem  quin.»  ( 
spectaculum  glad.  triduo  [  dedit  et  noxeos  quattor  (sic);  \  item  annouae 
curator.  (  Vix  an.  XXXIHI  dies  llll.  [  C.  Pausculanus  Rufus  |  filio  karis- 
simo  (  p.  (Quae  sequunlur  postea  in  lapide  adiecta.)  Hic  monumentum  emtori  ( 
non  cedet,  sic  ut  liciat  itum  |  aditum  ambitum  mihi  posterislque  meis.  In  agro  p.  LXX, 
in  fronte  p.  XII. 


Tituli  pertineutes  ad  ludos.  293 

Caporeiani  inter  Aquilam  et  Sulmonem,  videtur  pertinuisse  ad  Peltuinum 
Festinorum  (1X5457  vidit  Dressel).  —  1)  Aedili  quinquennali  praefecto  iurit  di- 
cundi,  sc.  Peltuini.  —  2)  Alimenlorum.  —   3)  Quinquennalitatis. 

5063^  dis  maDibus  |  M.  Rutili  Macedojnis  curatoris  ark.'  |  Puteolanor., 
aedil..  |  llvir.,  edente  . .  Be|neventi  exornato*  |  naunere  diebus  Ilil  |  feris  n. 
IIII,  ursis  XVI  I  noxeis  IIII  et  ceteris  ]  herbariis.  |  Licinia  Marcella  majrilo 
karissimo,  ex  quo  |  et  liberos  IIII  enixa  est;  |  cum  quo  vixit  annis  |  XVIII, 
ob  obsequium  |  omnem  erga  ipsam  |  qua  ac  vixit^  bene  mejrenti  fecit. 

Prope  Paduli,  non  longe  a  Benevento  (Meomartini  Nolizie  degli  scavi  1899 
p.  449).  —  1)  Arcae.  —  2)  Haec  si  recte  excepta  sunt,  confusa  sunt  culpa  quadra- 
tarii.  —  3)  Debuit  esse  quoad  vixit. 

5064    [fes/awi?] nto  suo  dedit,  ex  quorum  v\editu  \  munus  gla- 

diatori]um  colonis  Auximatibus  dar[g/Mr,  ad  quod]  . .  .  m  paria  seoa  alter- 
nis  annis  emere[nfur,  |  quae]  [ . . . .  [a.  d.]  .  .k.  lunias  Auxumi  pugnarent, 
qui I  ...  quotannis  eoque  consumeret[Mr]  .  .  . 

AujBimi  (IX  5854  vidit  Mommsen). 

5065    [eosque   iubeo  pecuniam  post  eas]   \   divisiones   reliquam 

consentiente  pleb.  |  in  munus  gladiatorium  [e]t  saepta  lignea  |  inpendere, 
ita  ut  dedicat[t]one  statuae  |  imp.  Antonini  Aug.  Pii  p.  p.  edi[f]io  in- 
choetur  |  et  eodem  die  omnibus  ann[2]s  celebretur,  |  dum  ea  quae  legi- 
bus  plebisve  scitis  |  senatusque  consultis  cauta  comprejhensaque  sunt 
serventur. 

Prope  Saluszo  rep.,   est  Taurinis  (V  7657  vidit  Mommsen). 

5066  d.  m.  s.  I  A.  Vibbio  lanuario  |  Claudiali  Augustali,  |  cur. 
muneris  diei  un|us*,  Aulis  Vibbis'  |  lustinus  |  lustianus  |  lanuarius  |  filis* 
patri  bene  m.  p. 

Beneventi  (l  4544^.  IX  4705  viderunt  Mommsen  et  Dressel).  —  1)  Scr.  unius. 
—  2)  A/ota  pluralem  velustum. 

5067  P.  Veidius  P.  1.  Philocles  Augustal.  |  Beneventi,  gladiator.  D* 
dedit.  I  Hoc  monumentum  memoriae  |  caussa  sibi  et  suis  faciundum 
cur.,  I  P.  Veidio  P.  1.  Philodamo  fratri  et  |  Variae  Primae  uxori  et  |  P. 
Veidio  P.  1.  Philotimo  fratri  et  |  Veidiae  P.  1.  matri. 

Beneventi  (IX  4705  descr.  saec.  Xyi  Accursius).  —  1)  Gladiatores  quin- 
gentos. 

5068  idem  basilicam,  in  qua  tabul.'  muneris  ab  eo  editi  posit.  | 
sunt,  consummavit,  ludos  palmares  ob  dedicationem  earum  nomine  Eu- 
ploeae'  suae  exhibuit,  porticum  |  omni  ornatu  elegantiae,  in  qua  editio 
primi  lustri  |  muneris  quinquennal.  raunificentia  principali  |  continetur, 
ex  voluntate  Euploeae  suae  fecit. 

Beneventi  (IX  4666  aliquolies  descripta  saec.  XF.  XFII).  —  1)  Tabulae.  — 
2)  Gladiatoria  munera  pingi  solebant  atque  in  publico  exponi,  cf.  PUn.  h.  n.  55,  5i. 
■ —  S)  Nomen  uxoris  eius  qui  titulum  posuit. 


294  Caput  XII. 

5069  Fortunae  Aug.  |  sacr.  |  Anuius  Primilivus,  |  ob  honorem  | 
llllllvir.*  sui  I  edito  barcarum  (  certamine  et  |  pugilum,  sportulis  |  etiam 
civibus  I  (latis  (  d.  s.  p.  d.  d. 

Tavirae  in  ora  Lusitaniae,  ubi  fuit  Balsa  (II  15  p.  783  Huebner  vidit  ec- 
typum).  —  1)  Seviratus. 

5070  C.  Albucio  C.  f.  [  Ser.  Firmo  aed.,  (  Ilvir.,  qui  pecuni|am 
destinavit  per  (  testamentum  at  (  certamen  gymnicum  [  quod  annis  [/"Ja- 
cien|dum  diebus  festis  (  Lunae.  [  D.  d. 

Jntiochiae  in  Pisidia  (III  S.  6829  Mommsen  vidit  ectypum). 

5071  Mensur.'  (  P.  Ligario,  Maximi  Ligari  fil.,  Potito  |  decurioni 
et  magistrato  annuali  ci|vitatis  suae  Goritanae,  qui  ex  sua  li|beralitate  rei 
publ.  suae  IS  IIII  mil.  (  n.  inferenda  repromisit,  ut  ex  eius  (  summae 
reditum  (sic)  id  est  usurae  SLX^  (  die  XVI  kal.  lan.  natalis^  eius  pugi- 
lijbus  et  gymnasio,  itemque  decuriojnibus  epulo,  suo  quoque  anno  in  per|- 
petuum  ab  eadem  re  p.  insumerentur.  [  P.  Ligarius  Securus  ob  debitam 
patri  (  pietatem  posuit.     L.  d.  d.  d. 

In  Jfrica,  loco  dicto  Henchir  Drda-el-Gamra,  ubi  fuit  civitas  Goritana 
(yill  S.  12421  ad  ectypum  accurate  ut  videtur  a  Carolo  Tissot  descripta).  — 
1)  Videtur  esse  Ligarii  signum.  —  2)  Denarii  sexaginta  (sestert.  240)  sunt  usurae 
semisses  sestertium  quattuor  milinm  nummum.  —  3)  Scr.  natali.  —  Dies  gymnas.  ex 
testamento  alicuius  instituti  recensentur  in  t.  Thevestino  VIII  18S9. 

5072    \  [ob  honorem]  flamoni  [ex]  \  [sumtna  A]onoraria 

■SS II  m.  n.  (  [promis]erat ,  multiplicata  pec|[MnmJ  d.  d.  et  ob  dedicatio- 
nem  (  sporlulas  decurionib.  eisdemjque  et  universo  populo  epu|lum  et 
gymnasium  dedit  |  itemque  spectaculum  pugijlum  et  aurigarum  et  ludoj- 
rum  scaenicorum  edidit. 

In  Africa  loco  dicto  Henchir-esch-  Schorr  (FIII  S.  11998  Schmidt  vidit  ee- 
typum). 

5073  Agenti*.  [  ApoUini  Aug.  sac.  |  D.  Fundanius  Pap.  Primianus, 
Fundani  (  Felicis  aedilici  fil.,  Fundani  Primi  fl.  p,*  nepos,  |  aedilis,  ob 
honorem  aedilitatis  quem  ei  ordo  j  suus  sufl^ragio  decrevit,  hanc  statuam, 
imita|tus  patris  exemplum,  ex  iS  VIII  miUibus  n.  sua  U[beralitate  nume- 
rata  prius  a  se  rei  pubUcae  [  summa  honoraria  posuit  eandemque  dedi- 
ca|vit  et  ob  dedicationem  simul  cum  Annio  Meramijano  coUega  suo 
ludos  scaenicos  et  gymnasi[um  populo  et  aepulas  decurionib.  dedit.  L. 
d.  d.  d. 

In  Africa  loco  dicto  Henschir  Mscherga,  ubi  fuit  Giufi  (VIII  838  vidit  Wil- 
manns).  —  1)  Agnomen  (signum)  Primiani.  —  2)  Flaminis  perpetui. 

5074  Marti  Aug.,  protectori  d.  n.  [  imp.  Caes.  M.  Anloni  Gordiani 
Pii  Felicis   [   Aug.  p.   m.,  tr.  pot.  11',  cos.,  p.  p.,   |   Q.  Calvius  Rufinus 


Tituli  pertinentes  ad  ludos.  295 

aedilis,  sumptu  suo  el  T.  Aeli  Anni  Litori  quondam  |  collegae  sui,  ob 
honorem  aedilitatis  |  in  compensatione'  missiliorum  commujni  pecunia 
fecerunt,  dedicante  |  Calvio  RuQno  aedile,  ob  cuius  statu[ae]  |  dedicatio- 
nem  idem  Rufinus  de  suo  |  eti[a]m  spectaculum  pugilum  et  gymnasium  | 
exhibuit.     L.  d.  d.  d. 

Zaghuan,  non  longe  a  Tunete,  iam  Algerii  (FIII  89S.  FIII  S.  1S4SS  vidit 
Schmidt).  —  1)  A.  259.  —  2)  Compensationem.  P^idelur  mos  ibi  faisse  vel  adeo 
lex,  ut  aediles  missilia  ederent  (cf.  N.S07Sseq.);  quorum  loco  aediles  illi  com- 
rnrini  pecnnia  signum  Martis  dedicaverunt. 

5075  C.  Egna[rt]o  C.  fil.  |  Papiria  [Fe]lici,  aedijli  innocentissimo,  | 
amici  ob  m[er]itum.  Ob  cu|ius  dedicationem  idem  |  Egnatius  praeter 
gymnajsium  et  missilia  quae  aedi|Ies  edere  solent  diem  sacri  |  Liberalio- 
rum  auxit  et  omni  in|pensa  sua  eum  civib.  universis  |  exibuit,  amplius 
etiam  ludos  sceni|cos  edidit  et  ep[tt]lum  populo  dedit.  |  L.  d.  d.  d. 

In  ruderibus  Fallitanis  in  provincia  Africa  proconsulaH  (FIII S.  14783  vidit 
Cagnat). 

5076  Ti.  Aprario  Felici  Q.  fil.  |  Papiria  Parato,  aediU|cio,  fl.  perp., 
bono  viro,  ajmatori  et  alumno  municip.  |  sui,  ob  incomparabilem  |  mis- 
sihum  in  honorem  aediUtatis  editionem  magjnamq.  etiam  operis  sep|ti- 
zodi*  nudae  liberaUtatis*  |  exstructionem,  populus  j  aere  conlato  posuit. 
L.  d.  d.  d. 

Henchir  Bedd  in  Africa  (VIII  S.  14572  vidit  Cagnat).  —  1)  Septizodia  (sic 
etiam  in  codicibus  veteribus  non  raro  scriptum)  sive  septizonia  praelerea  nota 
sunt  Romanum  (vit.  Sever.  49,  S.  24,  5,  cet.;  cf.  Huelsen  das  Septizonium  des  Septi- 
inius  Severus,  Berol.  4886)  et  Lambaesitanum  (VIII  2637;  vide  infra  inter  titulos 
operum  publicorum).  —  2)  JSuda  liberalitas  dicitur  ad  quam  praestandam  nulla 
vecessitafe  legitima,   niminim  honore  accepto,   obslrictus  fuif. 

5077  Genio  coloniae  |  Veneriae  Rusicadis  |  Aug.  sacr.  |  M.  Aemi- 
hus  Ballator  |  praeter  iS-X~n.,  quae  in  |  opus  cultumve  theatri  |  postu- 
lante  populo  de|dit,  statuas  duas,  Genijum  patriae  n.  et  Anno|nae  sacrae 
urbis,  sua  |  pecunia  posuit,  ad  |  quarum  dedicatio|nem  diem  ludorum  | 
cum  missiUbus*  edidit.  |  L.  d.  d.  d. 

Busicade  (Philippevilte),  nunc  Parisiis  (F III 7960  vidit  JVilmanns).  —  1)  Ludi 
scaenici  cum  missilibus  memorantur  supra  N.  2955  et  in  aliis  titulis  Africanis. 

5078  Aureliae  Lai|di  Aug.  Ubertae,  |  M.  Aurelius  M.  f.  |  Pal.  Aure- 
lianus  |  matri  piissimae  |  loco  ab  ord.  concesso  |  dedit  dedicavitq.,  |  ob 
quam  dedic.  dec.  |  et  eq.  R.*  victoriat.  terjnos  sportulas  dis  tribuit  et  ludos 
cirjcenses  populo  |  exhibuit. 

Saldis  (Bougie)  in  ora  Mauretaniae  (FIII 8958  vidit  Wilmanns).  —  1)  Deeu- 
rionibu*  et  equitibus  Romanis. 

5079  Colonia  Patric*  |  L.  lunius  P.  f.  Serg.  Paulinus  pontif., 
flanien  perpet.,  llvir  c.  c.  Pat.^   flam.  provinc.   |   Baet.,  edito  ob  hono- 


296  Caput  XII. 

rem  flaminatus  munere  gladiatorio  et  duabus  lusionib.^  [  statuas  quas 
ob  honores  coniunctos  promiserat,  ex  #S-  CCCC  posuit  et  factis  cir- 
ciens.  ded. 

Cordubae  (II  S.  SS2S  vidit  Huebner).  —  1)  Cognomen  hoc  coloniae  Cor- 
dubae  memorat  Plinius  h.  n.  5,  10;  cf.  Huebner  C.  I.  L.  II  p.  306.  Similiter  nomen 
oppidanorum  titulo  praescriptum  supra  N.  2709.  —  2)  Duovir  colonorum  coloniae 
Patriciae.  —  3)  lussionib.  primus  editor,  non  recte. 

5080  Pietati  Aug.  |  L.  Lucretius  Fuivianus  flamen  |  col.  immunium 
provinciae  |  Baetic,  pontifex  perpetuus  |  domus  Aug.,  t.  p.  i.*  ex  arg.  p.*  | 
ob  honor.  pontificatus.  |  Lucr.  L.  f.  Campana  flam.  perp.  do|mus  Aug., 
editis  ad  dedicationem  |  scaenicis  ludis  per  quadriduum  |  et  circensibus 
et  epulo  diviso  posuit.  |   Huic  dono  Lucr.  Campana  amplius  nomine  suo 

coronam  |  auream  adiunxit'.  |  D.  d.  d.  (in  latere)  \  dedic.  kal.  lun 

I  cos. 

Tucci  (Martos)  in  Baetica  (II 4665  vidit  Huebner).  —  1)  Testamento  poni  ius- 
tit.  —  2)  Numerum  deesse  apparet.  —  3)  Haec  poslea  litleris  minoribus  inserta. 

5080*  L.  lunio  L.  f.  M.  n.  L.  |  pron.  Gal.  Rufo  |  III[/]vir.,  pont.,  aug.,  | 
quattuorviral[t]  |  potest.  muneri[s]  |  edendi  causa,  |  equites  Roman[t]  |  aere 
conlato  I  p. 

Carmone  in  Baetica  (II  1S80  vidit  Huebner). 

5081  Cn.  Dottio,  I  Dotti  Maryllijni  fil.,  Ser.*  Planci|ano  patr.  col., 
flam.,  1  Ilvir.  II  qq.%  muner.  IF  |  et  agonothe.  perp.  |  certam.  qq.  talant.',  | 
Asiarc.  templ.  splend.  |  civit.  Ephes.\  ex  libe|ral.  sua  elect.  agojnothe. 
perp.  ab  imp.  |  divo  Marco  cer|tam.  sacr.  Hadria|nion*  Ephesi,  |  postul. 
populo,  I  ob  merit.  eius,  |  vic.  Tuscus*.  |  D.  d. 

Antiochiae  in  Pisidia  (III  S.  6857  Mommsen  vidit  ectypum).  Eodem  loco  ex- 
tant  tituli  gemelli  (cf.  not.  6)  III  S.  685S.  6856.  —  1)  Sergia  (Iribu).  —  2)  Duo- 
viro  iterum  quinquennali.  —  3)  Munerario  (cf.  infra  N.  SI25;  Mommsen  Eph. 
ep.  7  p.  401  not.  5)  iterum,  —  3)  Agonothetae  perpetuo  certaminis  quinquennalis 
talantiaei.  ^Aywveq  xaXavxialOL  (ita  dicti  a  praemio  quod  victoribus  tribuebatur) 
memorantur  C.  I.  Gr.  2810.  5208.  C.  I.  Alt.  III  128  fin.  Greek  inscr.  in  the  Brit. 
Mus.  III  p.  255  n.  DCF.  Alium  agonothetam  habuimus  supra  N.  1599.  Praeterea 
reperiuntur  agonothetae  in  titulis  Latinis  f^7914.  XII 410  p.  812.  —  4)  Asiarchae 
templorum  splendidissimae  civitatis  Ephesiorum.  Cf.  Greek  inscr.  in  the  Brit.  Mus. 
III  p.  252/5  n.  DCIV.  DCF:  dyojvo»sxovvxoq  dm  ^tov  Ti^.  'lovXlov  'Prjyslvov 
^Agkxqxov  /9'  vawv  xdJv  iv  'Eqisao)  (idem  ib.  p.257  n.  DCXI  dicitur  ap;ftf()fi;s  /8' 
vawv  x(ov  ^E(pso(o).  Alii  dQXi£Q£i(i  ^Aalag  vadHv  (vel  vaov)  x<ov  iv  'E<psa(p  sunt 
C.  /.  Gr.  296S.  2987^.  541S.  58S8^  p.  1092  =  fTaddington  7SS.  Cf  Bulletin  de  corr. 
hellen.  12 ,  1888  p.  102  =  Dittenberger  syll.  (ed.  2)  n.  420;  Marquardt  eph.  ep.  1 
p.  209.  211.  —  5)  De  Hadrianiis  Ephesi  celebratis  cf.  Hicks  Greek  inscr.  in  the 
Brit.  Mus.  III  p.  79.  —  6)  In  titulis  gemellis  III S.  685S.  6856  est  vic.  Cermalus,  [w]ic. 
Salutar[z«].     De  titulis  vicatim  dicatis  cf.  Mommsen  eph.  ep.  7  p.  457. 

5082  T.  lulio  T.  f.  Vol.  Dolabellae  |  Ullvir.  ab  aerar.S  pontif.,  | 
praef.  vigil.  et  armor.*,   |  sacra  synhodos^  Neapoli   certamine  quinquen- 


Tituli  pertinentes  ad  ludos.  297 

nali*,  decr[et;rt].  |  Wij(fiOf.ia  r-^g  uQag  ^viii€[kix]rjg  ^AdQiavr]g  avvodov 
Twv  [rteQl  Tov]  \  avTOXQaroQa  KaiaaQa  TQaiavov  ^HQiavov  JSe^aa- 
Tov  viov  Ji6vv\aov]  \  avvayioviatuiv^.    ^Enei  JoXa^iXX[ag]  (reUqua  ni- 

mis  lacera  omisi). 

Nemausi  (XII  52S2.     Inscr.    Graec.   llal.  ii9S  parlem   vidit   Hirschfeld).  — 

1)  Nemausi.  —  2)  Item  Nemausi.  De  praefectura  vigilum  et  armorum  Nemau- 
sensi  cf  Hirschfeld  C.  I.  L.  XII  p.S82;  ilem  FI  29718.  —  3)  Ita  {IsQa  avvodoq) 
dicta  coliegia  tam  athletarum  quam  artificum  scaenicorum  (cf.  infra  N.SI86  not.1 ; 
Inscr.  Graec.  Sicil.  Ital.  p.  7S1,  cet.).  Hoc  loco  collegium  scaenicoritm  inlellegendtim 
esse  apparet  ex  tenore  decreti  adscripti  (cf  not.  S).  —  4)  Significantur  Augustalia 
anno  p.  Chr.  2  Neapoli  in  honorem  Augtisti  instituta,  testibus  Strabone  S  p.  246, 
Dione  SS,  10,  Suet.  Aug.  98,  item  tilulo  Neapolitano  Inscr.  Graec.  Ital.  748.  Saepe 
memorantur  in  titulis  athletarum  et  scaenicorum  Graecis.  Cf.  eliam  infra  N.  S232 
not.  2.  Dittenberger  u.  Purgold  Inschr.  v.  Olympia  n.  S6.  —  5)  De  his  collegiis  cf. 
quae  congessit  Lueders  die  dionysischen  Kiinstler  p.  182  seq.  Idem  collegium  alia 
quoque  decreta  Graeca  Nemausi  lapidi  insculpsit,  Inscr.  Graec.  Ital.  2496 — 2498. 
Archieretis  eiusdem  ut  videtur  collegii  est  in  t.  item  Nemausensi  infra  N.  5274  (cf. 
praeterea  N.  S186  not.  S).  Quomodo  bene  merueril  Dolabella  de  hoc  collegio  et  ciir 
Neapoli  potissimum  decretum  in  eius  honorem  factum  sit,  ex  reliquiis  decreti  non 
perspicitur. 

Gladiatores. 
5083     [/"Jamilia    gladia[f.  |  C.]   Salvi    Capitonis*   A  .  .  .   |   hic    sita.  | 
Eq.':  I  Mandatus  Rab.^  III  ^  11«.  |    Tr.«:  |  Secundus  Porap.^  11^11';  | 
C.  Masonius"  VllVUlliO;  |  PhilerosDom.^Xliy  XI;  |  Optatus  Salvi",  t.''';  | 
C.  Alfidius,  t."  I    M.»:  Q.  Cleppius,  t.;  ]  .  .  lulius,  t.  |    R.": ,  t.  | 

5083» I  Oceanus  Avil.,  t."  |     Sag.":  |  Dorus  Pis.,  VI  D  UIV.  | 

Vel.'»:  I  Mycter  061.,  II.  |  Opl.":  |  Phaeder  Avil.,  t.  |  Thr.«:  |  Donatus  Ner., 
XII  D  VIII;  I  Hilario  Arr.,  VII  DV;  |  Aquila  Pis.,  XII  D  VI;  |  Quartio  Mu- 
nil.,  I;  I  C.  Perpernius,  t.  |  Mur.";  |  Amicus  Munil.,  I;  |  Q.  Fabius, 
V  DIII;  I  Eleuther  Mun.,  I;  |  C.  Memmius,  III  D  II;  |  Anteros  Munil.,  II;  | 
Atlans  Don.,  IIII  D  I.  |  Esse.":  |  Inclutus  Arr.,  V  DII.  |  Sam.":  |  Strabo 
Don.,  III  DII.  I  Ret.:  |  C.  Clodius,  II.  |  Scisso.^»:  |  M.  Caecilius,  t.«  | 
Gallu.":  I  Q.  Granius,  t.« 

Fenusiae,   tabulae  duae,   litteratura  diversa,   fragmenta  igitur  duorum  cata- 
logorum    (IX  46S.  466   vidil  Mommsen).   —    1)  Idem  homo  memoratur  IX  486.  — 

2)  Eques  (cf.  infra  N.  S12S  not.  1).  —  3)  Rabirii,  4)  Pompeii,  5)  Domitii,  cet., 
nomina  dominorum  sunt;  familia  igitur  haec  gladiatoria  Salvii  Capitonis  paene 
tota  constabat  ex  servis  aiienis  et  ex  auctoratis  (cf.  not.  9).  —  6)  Collatis  later- 
culis  gladiatonim  similibus  Graece  scriptis  (C.  I.  G.  2164  =  Greek  inscr.  in  the  Brit. 
Mus.  II  p.  46  n.  CCyil;  C.  I.  G.  2889),  in  quibus  legitur  ad  hoc  exemplum  Oqcc^ 
dgdx[(o]v  viixjjaag)  /?',  axiscpavcD&slg)  /?',  Alylnav  ''Exaxaiaq  viixijaag)  d ,  avs{<pa- 
va)9slg)  at  {?),  Mommsenus  collegit  significari :  victoriarum  trium,  coronarum  dua- 
rum,  7)  vicloriarum  duarum,  coronarum  duarum  cet.  (nota  numero  priori  secun- 
dum  aut  esse  parem  aut  minorem  eo,  numquam  maiorem).  Contra  Mau,  qui  de  his 
titulis  egit  Mitth.  des  arch.  Inst.  Rom.  1890  p.  SSseq.  putat  indicari  pugnas  et  co- 


298  Caput  XII. 

rvnas.  Ceterum  duo  numeri  interposito  signo  0  reperiuntur  etiam  infra  N.  S094.  S102. 
S142.  Cf.  etiam  Hersilia  Lovatelli  Roem.  Mitth.  1900  p.  102.  —  8)  Thraeces.  —  9)  Homo 
liber,  scilicet  aucloratus,  —  10)  Cf.  not.6. —  11)  Hic  servus  fuit  ipsius  Salvii  Capito- 
nfs,  —  12)  Tiro.  —  13)  Murmillones.  —  14)  Retiarii.  —  15)  Sagittarius.  — 
16)  Feles.  —  17)  Hoplomachus  (cf.  N.S098seq.). —  18)  Essedarius. —  19)  Samnis. 

—  20)  Scissor  (gladiatores  huius  generis  praeterea  nonmemorantur). —  21)  Gallus 
(cf.  P.  1.  Meier  de  gladiatura  Rom.  p.  5S  seq.). 

5084  imp.  Caes.  L.  Aurelio  Commodo,  M.  Plautio  Quintillo  cos.'  j 
iniliales'*  coUegi  Silvani'  Aureliani^:  |  curatores  M.  Aurelius  Aug.  lib.  Hi- 
larus  et  Coelius  Magnus  cryptarius".  | 

Dec.  P:  I  Borysthenes  Thr.  vet.',  |  Clonius  hopl.  vet.*,  |  Callisthenes 
Thr.  vet.',  |  Zosimus  ess.  vet.',  |  Plution  ess.  vet.^,  |  Pertinax  ^  ret.'" 
vet.,  I  Carpophorus  mur."  vet.,  |  Crispinus  mur.  vet.,  |  Pardus  prov.*^  vet.,  | 
Miletus  mur.  vet.  ] 

Dec.  II:  I  Vitulus  mur."  vet.,  |  Demosthenes  manicar.",  |  Felicianus 
ret.  tir.",  |  Servandus  ret.  tir.,  |  luvenis  mur.  sp.*^  |  Ripanus  7  ret.*°  tir.,  | 
Silvanus  V  ret.  tir.,  |  Secundinus  prov.  tir.,  |  Eleuther  Thr.  tir.,  |  Pi- 
rata  unct.'^ 

Dec.  III:  I  Barosus  '^  ret.'°  tir.,  |  Aemihanus  ^  ret.  n.,  |  Ulpius  Eu- 
poras,  I  Proshodus  ^  ret.  tir.,  ]  Aurelius  Fehcianus,  |  Aurehus  Felix,  | 
Zoilus  pagan.",  |  Flavius  Mariscus,  |  Flavius  Sanctus,  |  Diodorus  pagan."  | 

Dec.  IIII:  1  ApriHs  paegniar.'^  |  Zosimus  Thr.  sp. 

5084*  Fehci  imperatori  omnia  fehcial  Salvo  Commodo  fehx  famiha!  | 
Silvanum  Augustum  famiha  restituit,  dedicante  |  Severiano  Maximo  pro- 
curante."  Fehciter  ordini  |  potestatium  ^°  et  cultis  doctoribus";  |  curante 
Marco  Aureho  Augusti  hberto  Euporan.  |  Maxime  Commodiane^^  abias^ 
propitium  Caesarem. 

Prope  Romam  rep.  ad  viam  Labicanam  loco  dicto  le  Centocelle,  tabulae  duae 
(Fl  651.  652  vidit  de  Rossi.  Vna  sine  dubio  prodiit  VI  5715).  —  1)  J.  177.  — 
2)  Initiales  fortasse  ii  dicti  qui  primi  in  collegium  inierunt.  —  3)  Collegium  hoc 
Silvani  paene  totum  constabat  ex  familia  gladiatoina  Caesaris.  —  4)  Agnomen 
Silvano  datum,  fortasse  a  M.  Aurelio  Hilaro  curatore;  cf.  N.  5559  cet.  —  5)  Custos 
cryptae;  in  cryptis  gladiatores  exerceri  soliti,  cf.  Suet.  Cal.  S8  (Momms.).  Ceterum 
curatores  hi  redeunt  VI  5715.  —  6)  Decuria  prima  (praeter  quartam  singulae  de- 
curiae  huius  collegii  decem  homines  comprehendebant) .  —  7)  Threx  veteranus.  — 
8)  Hoplomachus  veteranus.  —  9)  Essedarius  veteranus.  —  10)  Contrarete,  cf.  infra 
N.S10S.S106.—  11)  Murmillo.—  12)  Provocaior.  —  13)  Manicarii  fortasse  ii  qui 
manicas  gladiatonim  fabricabant  (Friedldnder  II^  p.  488).  —    14)   Retiarius  tiro. 

—  15)  Spectatus?  (sed  conlatis  tesseris  infra  N.S161^.^.^  speclatoris  potius  voea- 
bulum  hic  intellegi  videtur,  cf.  de  Rossi  bull.  Inst.  arch.  1882  p.  9,  Mommsen 
Herm.  21  p.  267).  —  16)  Vnctor. —  17)  Pagani  fortasse  hic  gladiatoribus  opponun- 
tur,  ut  alibi  militibus  (iis  qui  praecedunt  Utpio  Euporae,  Aurelio  Feliciano  et  re- 
liquis,  fortasse  ideo  tantum  hoc  vocabulum  non  adscriptum  quod  locus  non  va- 
cabat).  —  18)  Cf.  infra  N.  S126.  —  19)  Fortasse  procurator  fuit  ludi  magni  vel 
ludi  matutini.    —   20)  Fortasse  ordo  eorum   qui  maiore  quadam  dignitate  in  fa- 


Tituli  pertinentes  ad  ludos.  —  Gladiatores.  299 

milia  fruebantur,  ut  prima  vel  summa  el  secunda  rudit  cet.  (Henz.).  —  21)  Cf. 
N.  S091.  5099.  5H0.  5146.  —  22)  Commodiani  agnomen  Maximo  Severiano  hunorit 
cauta  addituvi.  —  23)  Habeas. 

5085  Thelyphus'  SamDes  |  nalione  Traex. 

Romae  (Vl  10187  solus  servavit  Accursiut).  —  1)  Sic  traditur. 

5086  d.  m.  I  amici  posu|erunt  Tlireci  |  Voluseno,  lib.  |  VIIP. 
Brixiae  (FASII  aliquoties  descripta  saec.  XFI — XFIII).  —  1)  Liberatus  octava, 

jc.  pugna  (sic  Momms.  Libertum,  octo  pugnarum ,  intellegunt  P.  I.  Meier  de  gladia- 
tura  Rom.  p.  48  not.  2  et  Mau  Roem.  Mitth.  4890  p.  58  not.).  Cf.  N.  5088.  5095.  5096. 
5106.  5138.  In  inscriptionibus  gladiatorum  Aegeensibvs  (ap.  Bohn  et  Sckuchhardt 
Alterthiimer  von  Aegae  [Jahrb.  d.  arch.  Inst.  suppl.  II]  p.  23  est  ad  hoc  exemplum: 
iaiaedaQioq)  iUsv&SQog)  ''HQOfpiXoq  vi{x(ov)  S' ,  iaiasSccQiog)  doii?.og)  SxdnXag  [v]i- 

{xwv)  s',   fxvQ{filXX(av)  iX vi{xwv)  i?]',   in  catalogo  C.  I.  Gr.  2889,    quem  supra 

N.  5083  not.  6  citavimus,  sic:  fiovQ(ilXXa)V  IlenXog,  iXsv{SsQQ}&slg)  vij(x^aag)  ly , 
at{s<pava)&slg)  i^',  in  siviili  catalogo  C.  I.  G.  2464  pro  iXsv&SQOjd^slg  legitur  dnsXv^. 
Cf.  Mommsen  ap.  Bohn  et  Schuchhardt  l.  c.  p.  67. 

5087  Tr.,  I  Q.  Vettio  Graci|li  cor.^  Irium,  |  annorum  XXV,  |  natione 
Hispan.,  |  donavit  L.  Sestius  |  Latinus  |  d.^ 

Nemauti  rep.  non  longe  ab  amphitheati-o  (XII  5352  viderunt  Boissevain  et 
I.  Sehmidi).  —  1)  Coronarum.  —  2)  Doctor  (Hirschfeld  l.  c). 

5088  M.  Antonius  Exochus  |  (vir  dextram  armatam  ad  caput  attollent, 
laeva  palmam  tenent;  ad  latus  eorona  laurea  vittata  et  tres  spicae;  infra)  Thr.  [ 
M.  Antonius  |  Exochus  nat.  |  Alexandrinus  |  Rom.  ob  triump.*  |  divi  Traiani 
die  II  I  lir.  cum  Araxe  Ca6.*  |  st.  miss.^;  |  Rora.  mun.  eiusd.  die  VUII 
Fimbriam  |  hb.  VIIIP  miss.  fe.*;  |  Rom.  mun.  eiusd.  |  [die\  .... 

Romae  (FI 40194  viderunt  Smetius  aliique;  imaginem  exhibet  Fabretli  col.  Trai. 
p.  256).  —  1)  Intellege  triumphum  post  mortejn  Traiani  celebratum.  —  2)  Caesaris. 
—  3)  Stans  missus.  Fidetur  ita  signiftcari  pugna  exitus  incerti.  Cf.  P.  I.  Meier 
de  gladiatura  Rom.  (Bonn.  4881)  p.  49  sq.  Infra  N.  5106.  5445.  5455.  5455.  —  4)  Cf 
N.  5086  not.  1.  —  5)  Mittum  fecit  (?). 

5089  d.  m.  (giadiaior  scuto  et  gladio  armatus)  \  Macedoni  Thr.  |  tiro. 
Alexandrin.  |  ben.  mer.  fec.  |  armatura  Thraecum  |  universa,  vix  ann.  XX  ) 
raen.  VIII  dieb.  XIL 

Romae  (FI  40497  viderunt  de  Rossi  et  Huebner). 

5090  diis  manibus  |  M.  Antonio  Nigro  |  veterano  Thraeci,  |  qui  vix 
ann.  XXXVIII,  |  pugnavit  XVIII,  ]  Flavia  Diogenis  |  coniugi  suo  bene  j 
merenti  |  de  suo  fecit. 

Romae  (FI  40495  semel  descriftta  taec.  XFII). 

5091  dis  iniquis  |  qui  rapuerunt  |  aniraulara  tam  |  innocuam  ]  L. 
Tetti  Alexandri,  |  is  v.  a  V  d.  XI  ]  Muscae  Charitoso  |  Sissinae  Renediclto 
vere  merenti.  |  Threption  C^es.  n.,  |  doctor  Thraec,  |  fecit. 

Romae,  iam  Neapoli  (FI  40192  vidit  Mommten). 

5092  [«]x  indulg.»  d.  n.  |  M.  Ant.  Gordiani  |  Pii  Fel.  Aug.,  |  edeote 


300  Caput  XII. 

M.  Mamilio  |  Eutychiano  Illlv.  i.  d.,  |  Thr.^  Pinuesis  s'.  v.'  |  de  Val.  Vale- 
rian.''  nat.  Raet.,  |  docet  Faustus^ 

Bergomi  (F  S12i  vidtt  Mommsen). —  1)  C/.  supi-a  JV.5062  not.6. —  2)  Threx 
(sic  potius  qi/am  Threcum,  quamvis  ad  THR.  aliquid  sit  adiunctum  quod  C  litterae 
simile  est).  —  3)  Notae  obscurae.  (Spectatus,  victor,  explicueral  Henzenus;  sed  cf. 
Momms.  Herm.  2i,  266  not.  5).  —  4)  f^alerium  Valerianum  gladiatorem  aliquem 
celebrem,  quem  hic  Pinnesis  vicerit,  putat  Mommsen.  —  5)  Doctor  Threcum 
(cf.  N,  S091)  videlur  fuisse  Faustus. 

5093  dis  manibus  sac.  |  Callis[f]o  [rjraeci'  Treb.^  |  fecit  Speces^ 
eques''  |  cons.'^  bene  merenti.  |  V.  XX^ 

Thermis  in  Sicilia  (X736i  solus  descripsit  Gualterus  saec.  XVII).  —  1)  Iraeci 
traditur.  —  2)  Treboni(?),  sc.  servus.  —  3)  Nomen  fortasse  corruptum.  —  4)  Cf. 
N.  S085  not.  2.  —  5)  Conservo.  —  6)  Ficit  vicies?  (Momms.). 

5094  Maximus  |  lulian.  essed.  |  XXX ^  D  XXXVI. 

Romae  in  sepulcreto  ad  viam  Salariam  rep.,  una  cum  N.  4977  multisque  aliis 
(FI  539S2  =  Notizie  degli  scavi  1887  p.  259  n.  645  vidit  Gatti).  —  1)  Numerum 
non  integrum  esse  (fuisse  XXXX)  coniecit  Huelsen,  propterea  quod  in  his  inscrip- 
tionibus  numerus  prior  solet  esse  maior  subsequente.     Cf.  N.  S085  not.  6.  7. 

5095  Beryllus  esse.*  lib.  XX  ^*,  nat.  Graecus,  ann.  XXV,  Nomas  con- 
iunx  vir.  b.  mer. 

Nemausi  (XII  3525  ad  exemplum  factum  saec.  XVI).  —  1)  Essedarius.  — 
2)  Cf  supra  N.  3086. 

5096  muner.  C.  Pomp.  Mart.»  |  esse.^  lib.'  |  Faustus.  0*  XXXVII  | 
n.  Arabus.  |  Euche  contubern.  de  suo. 

Nemausi  (XII  5524  ad  exemplum  Seguieri).  —  1)  Munere  C.  Pompei  Mar- 
tialis.  —  2)  Essedarius.  —  3)  Cf  supra  N.  S086.  —  4)  Coronarum.    Cf.  N.  S087. 

5097  d.  m.*  et  memoriae  |  aeternae  Hylatis,  |  dymachero  sive  |  as- 
sidario^,  p.'  VII  ru.  I",  |  Ermiis  coniux  ]  coniugi  karissimo  |  p.  c.  ei(ascia) 
s.  as.  d.^ 

Lugduni  rep.,  nunc  Sens  in  bibliotheca  (XIII  1997  vidit  Hirschfeld,  Boissieu 
inscr.  de  Lyon  p.  469  add.  delineavit).  —  1)  d.  m.  litterae  in  angulis  tituli  collo- 
catae,  ut  saepe  Lugduni.  —  2)  Essedarium  intellegit  qui  primus  de  titulo  com- 
mentatus  est  Valbonais,  recte  (Hirschf).  Cf  inscr.  Graec.  Ital.1852:  0.  x.  MaQ- 
yaQlztjg  ndkoq  nQwzoq  (cf  N.  S1H)  daaedaQLcav,  sira  iniaxdxrjq.  —  3)  Pugna- 
rum.  —  4)  Rudi  primae  (cf.  infra  N.  8151  seq.).  —  5)  Ponendum  curavit  et  sub 
ascia  dedicavit. 

5098  Simp.  C.  S.  Lert.*  |  opl.^  palmaru  |  XX,  natione  |  Bessns,  an. 
XXXV,  I  ucsor  viro  b.  m. 

Gadibus  (II  1759  semel  descripta).  —  1)  Nomen  corruptum.  —  2)  Hopto- 
machus. 

5099  C.  Cassius  I  Gemellus  |  doctor  |  oplomachor. 

Romae  ut  videlur  (VI  10181    cf.  add.  p.  5498  semel  descripta  saec.  XVII). 


Tituli  pertinentes  ad  ludos.  —  Gladiatores.  301 

5100  d.  m.  I  Paeraegri|no  inyrmil|loni  Prisca  |  coiux  primo  |  palo 
bene  meren. 

In  agro  Puteolano  rep.  (X  1926  vidit  Mommsen). 

5101  mur.*  I  Columbus  |  Serenianus  XXV*  |  nat.  Aediis'  |  hic  ad- 
quiescit.  |  Sperata  coniux. 

Nemami  rep.  in  amphitheatro  (XII  5S2S  vidit  Hirschfeld).  —  1)  Murmillo. 
—  2)  Pugnarnm  XX f^.  —  3)  Aeduus;  apicem  ad  u  geminandam  appositum  esse 
pvtat  Hirschfeld. 

5102  m.»  I  Q.  Ducenius  |  Optatus  III  D  III*,  |  flateria  Potita  |  con- 
iunx  f. 

Arausione  rep.  (XII  S856  vidit  Hirschfeld.  —  1)  Murmillo.  —  2)  Pugnarum 
trium,  coronarum  trium.     Cf.  supra  iV.  S085  not.  6.  7. 

5103  A.  Postumius  [  Acoemetus  |  doctor  |  myrmillon'. 

Romae,  iam  Parmae  (TI 1017S  vidit  Bormann).  —  1)  Alii  doctores  murmillo- 
num  sunt  Vm7.  f  110174. 

5104  diis  manibus  |  M.  Ulpi  Felicis  mirmiilonis  |  veterani,  vixit  ann. 
XXXXV,  I  natione  Tunger.  |  Ulpia  Syntyche  liberta  coniugi  |  suo  dulcis- 
simo  bene  merenti  |  et  lustus  filius  |  fecerunt. 

fiomae,  iam  Florentiae  (FI  10177.  55977  vidit  Bormann). 

5105  d.  m.  1  Lyco  lib.*,  mur.  |  scaev.^,  pugna.  IIII,  |  fec.  Longinas  | 
lib.'  coutrarete'  |  fratri.  b.  m. 

Romae  (F1 10180  servavit  Hieronymus  Amati  auctor  expertae  fidei).  —  1)  Li- 
beratus;  cf.  N.  S086.  —  2)  Murmillo  scaeva,  sc.  qui  sinistra  manu  telum  gerebat; 
cf  C.I.Gr.  2889:  QQa^  Sxsvaq;  Dio  72,  22  (Commodus  appellatus):  nQOJTOTiaXoq 
asxovTWQwv  ttQiaxeQoq  fiovog  vixrjaag  dwdsxdxig  xxk.  —  3)  Gladiator  qui  oppo- 
nebatur  retiario  /  cf.  supra  N.  S084 ;  P.  I.  Meier  de  gladiatura  Rom.  p.  22. 

5106  diis  I  m^nibus  |  ^  ret.  |  . . .  pus  1.*  V,  a.  XLVIII,  |  . . .  Caes^- 
ris  I . . .  annis  XX,  pugnav[t]t  |  ....  V,  vicit  XIX,  st.'  exit  |  . . .  tus  sua  morte 
obit.  I  .  .  .  [paf]rono  suo  b.  m.  fecit. 

Romae  rep.  ad  viam  Salariam  (VI  55985  vidit  Huehen;  Notizie  degli  scavi 
1888  p.  62).  —  1)  Conlrarete  (cf.  N.S10S);  vocabulum  sic  collocatum  ante  nomen 
gladiatoris,  ut  Thraecis  vocabubim  N.  S087.  S088,  myrmillonis  N.  S101.  S102,  retiarii 
N.  S120.  —    2)  Liberatus  (cf.  N.  S086  not.  1).  —   3)  Stans  (cf  N.  S088  not.  5). 

5107  d.  m.  1  Purricina  Iu|veni  provocanti*,  cojiugi*  benemerenti  | 
fecit,  qui  vixit  an|nis  XXI,  in'  ludo  a|nnis  IUI,  pugnas''  |  V. 

Patavii  (V  2884  vidit  Mommsen).  —  1)  Idem  ut  videtur  quod  provocator ; 
ef  N.Sl08seq.  —  2)  COIVCI.I,    3)  TN,   4)  PVCNAS  lapis. 

5108  ...  I  Crispo  pro|vocatori  |  conpatriotae  |  . .  [/(ece]runt. 
Romae  in  vinea  Randanini  rep.  (VI  76S8  descr.  Garruccius). 

5108*   d.  m.  I  Antigoni  |  provok.,  |  Verus  doctor  |  posuit. 
Brixiae  (V  4S02  bis  ut  videtur  descripta  saec.  XVI.  XVII). 


302  Caput  XIL 

5109  .  .  .  piov.  spat.  I  [lud.  w]ag.*,  v.  a.  XIIX;  |  . . .  nus  prov.  | 
[spat.]  lud.  mag.  s.'*  |  . .  [b.]  m.  f. 

Romae,  ibi  ubi  N.  5108  {VI  7659  descr.  Garruccius).  —  1)  Provocaiori  spa- 
tario  ludi  magni.  —  2)  Sodali?  (Henz.). 

5110  (vir  thorace  armatus,  d.  gladium,  s.  scutum  gestans)  d.  m.  |  Aniceto 

prov.  sp.S  I  Ael.*  Marcion  do|ctor  et  Primus®  b.  m. 

Romae  (VI  401 8S  vidit  Bormann;  imago  gladiatoris  est  Bull.  des  antiq.  de 
France  1896  p.  239).  —  1)  Provocatori  spatario ;  cf.  eam  quod  praecedit.  —  2)  A. 
el.  lapis.  —  3)  Primus  palus,  intellegunt  nonnulli. 

5111  Amabili  secutori  |  nat.  Dacus,  pug.  XIII,  |  falo  deceptus  |  non 
ab  homine. 

Prope  Epetium  (Stobrec)  Dalmaliae  rep.  (Bulic  Bull.  arch.  Dalmat.  1899  p.  5). 

5113  Maxjmiano  cui  et  Aureo  |  sec,  ann.  XXII,  pug.  V\  deceptus  | 
a  latronebos^,  frjater  fratri  carisi.,  |  Maximina  coniux  |  desideratissimo 
(iuxta  pugio). 

Salonis  (III  S.  8850  Hirschfeld  vidit  ectypum).  —  1)  Pugnarum  quinque.  — 
2)  latrone.bos  (cum  interpunctione)  lapis. 

5113  Flamma  s[e]c.S  vix.  an.  XXX,  |  pugnat  XXXIIII,  vicit  XXI,  | 
stans''  VIIII,  mis.  IIII,  nat.  S[2/]rus.  j  Hui*  Delicatus  coarmio  merenti  fecit. 

AUcubi  in  Sicilia  ut  videtur  (X  7297  semel  descripta  saec.  XVI).  —  1)  Se- 
cutor  (SIC  traditur).  —  2)  Cf.  N.  5088  not.  5.  —  3)  Scr.  huic. 

5114  dis  man.  |  T.  Flavio  |  Incitato  |  secutori  palo  |  primo^  vix.  ann. 
XXVII,  I  pugnavit  XVI  (  / ./  /  /  /  /  /  /  |  /  /  /  /  /  /  !\ 

Romae  (V1 10189  viderunt  Mommsen  aliique).  —  1)  Cf  N.  5100.  5115.  Dio  72,  22 
(N.  5105  not.  2).    Inscr.  Graec.  Ital.  1852  (N.  5097  not.  2).  —  2)  Duo  versus  erasi. 

5115  d.  m.  I  (gladiator  stans  cum  pugione  et  scuto;  galeainpalo;  canis)\ 
Urbico  secutori  |  primo  palo,  nation.  Flolrentin.,  qui  pugnavit  XIII,  |  vix- 
sit  ann.  XXII,  Olympias  |  filia  quem  reliquit  mesi.  V,  |  et  Fortunesis 
filiae*,  I  et  Lauricia  uxsor  |  marito  benemerenti,  |  cum  quo  vixsit  ann.  VII.  | 
Te  moneo,  ut  quis  quem  vic[e]|rit  occidat.  |  Colant  Manes  amatores  ipsi]us. 

Mediolani  (V  5955  vidit  Mommsen.  Imaginem  edid.  Atil.  de  Marchi  monu- 
menti  epigrafici  milanesi  II).  —    t)  Filiae,  scilicet  servus  (Momms.). 

5116  dis  manibus  sacr.  |  Q.  Fabi  Viatoris  doctori  (sic)  \  secutorum 
fecit  I  Q.  Fabius  Castus  |  bene  merenti. 

Romae  in  eodem  sepulcro  in  quo  N.1717seq.  (VI 4555  semel  descripta  saec.XV). 

5117  d.  m.   I   Genero|so  retiari|o  invicto   |   pugnarum   |  XXVII,  n. 

Alejxandrin.,  qui  |  pugnavit  vir|[?M^js  causa?]  \ *  (in  laieribus  hinc  pugio, 

illinc  tridens). 

Veronae  (V  5465  vid.it  Mommsen).  —  1)  Duhitans  supplevit  Momms. 

5118  [d.]  (ascia)  m.  I  Vitalis  invic|ti  retiari,  natijone  Bataus,  |  hic 
sua  virtu|te  pariter  cum  |  adversario  de|[ctrf]it*,  alacer  fu.*  ]  [p]ugnis  III*  \ 
.  .  .  n  convi|[cfo]r''  eius  |  [fecit]. 


Tituli  pertinentes  ad  ludos.  —  Gladiatores.  303 

Parmae  (XI  1070  semel,  sed  accurate,  descripta  saec.  Xf^III).  —  1)  Supplevit 
Ronchinius.  —  2)  Functus  (?).  —  3)  HI  traditur.  —  4)  Cf.  N.  3124.  SvyxsXkaQioi 
dicuntur  gladiatores  in  t.  Lycio  Reiten  in  Lykien  p.  41. 

5119  Hapitlo  ieliar[io],  |  Aculeiesis',  ann.  .  .  |  Como  Beilu[no'  pug^na 
VI  occi{l[tV,  I  m  mejdicina  dec[essif]  |  .  .  . .  edic ...  |  .... 

Salonis  rep.  a.  1891  (III  S.  12925  Hirschfeld  vidit  ectypum).  —  1)  Aquileiensis. 
2)  Supplementa  sunt  Mommseni. 

5120  ret.  |  L.  Pompeius  |  3  Vllil»,  n.  Viannes|sis^  an.  XXV.  |  Optata 
coniux  I  d.  s.  d. 

Nemausi  rep.  no7i  longe  ab  amphitheatro  (XII 5527  vidit  I.  Schmidi).  —  1)  Cf. 
N.  S087.  S096.  —  2)  Natione  Fiennensis. 

Ad  retiarium  eundemque  Ssvtsgov  ndkov  pertinet  epigramma  Graecum  C.  I.  Gr. 
576S  =  Kaibel  5S0.  —  Retiarii  qui  posuerunt  titulum  Puteolanvm  1 1254  =  X  1S89, 
vix  gladiatores  fuerunt. 

5121  (pugio,  tridens,  denique  galerus  ut  videtur)  d.  Hl.  |  Glauco,  n.  Mu- 
ti|nensis,  pugnar.  |  VII,  ^  VIII',  vixit  |  ann.  XXIII  d.  V.  |  Aurelia  marito  | 
b.  m.  et  amatores  |  huius.  Planetam  |  suum  |  procurare  j  vos  moneo;  in  | 
Nemese  ne  fidem  |  habeatis;  |  sic  suni  deceptus.  |  Ave.  Vale. 

Feronae  (V  5466  semel  descripta).  —  Glaucum  retiarium  fuisse  apparet  ex 
anagtypho;  de  galero  retiariorum  cf.  Friedldnder  Sitteng.  II  ed.  S  p.  480;  P.I.  Meier 
de  gladiatur.  Rom.  p.  27  seq.  —  1)  Mortuus  (obitus,  cf.  ad  N.  S140  not.  1)  octava, 
sc.  pugna.  In  bestiarii  alicuius  monumento  Ephesio  (cf.  N.  S159  not.  fin.)  est 
[TtQciTTj],  dsvrega,  tqIttj'  tstccqtji  av^Qsd-rj. 

5122  d.  m.  I  Pardon  |  Dertonensis  |  pugnar.  X,  hic*,  XP  |  deceplus. 
Vixit  I  annis  XXVII.  |  Arriane  co[(lu[^]i  [/f]aris.',  |  mecum  vixit  annis .... 

Feronae  (F  5468  semel  descripta  saec.  XFII).  —  \)  Sc.  situs  est.  —  2)  Unde- 
cima,  sc.  pvgna.  —  3)  paris  traditur. 

5123  Constantius  munerarius  gladia|toribus  suis  propter  favorem 
mu|neris  munus  sepulcrum  dedit.  |  Decorato  retiario,  qui  peremit  |  Cae- 
ruleum  et  peremptus  deci|dit;  ambos  extincxit  rudis,  utro|sque  protegit 
rogus.  I  Decoralus  secutor,  pugnarum  VIIII,  |  Valerae*  uxsori  dolore'  pri- 
mum  reliquit. 

Tergeste  (V  S65  quater  ut  videtur  descripta  saec.  XF.  XFI).  —  1)  Faleriae.  — 
2)  Dolorem. 

5124  d.  m.  I  Priori  |  retiario  |  lud.  mag.,  |  luvenis  |  murmilio  |  lud. 
mag.  I  convctori*  |  b.  m.  f. 

Romae  (VI  10169  vidit  Mommsen).  —  1)  Convictori  (cf.  N.  S118). 

5125  d.  m.  I  Publiciae  Arom|te  (sic)  \  coniugi  liarissime,  |  fec.  Alba- 
nus  eq.  vet.  |  lud.  mag.S  vix.  ann.  |  XXII  mens.  V  d.  VIII.  |  In  f.  p.  III, 
in  ag.  p.  VIII. 

Roma  Fiorentiam  advecta  (F1 10167  vidit  Henzen).  —  1)  Eques  (de  hoc  genere 
gladiaiorum  cf.  Friedlander  Sittengesch.  II  ^  p.  487)  veteranut  (cf.  N.S090  cet.)  ludi 
magni. 


304  Caput  XII. 

5126  d.  m.  I  Secundo  pegni|ari6*  in  culice^  ludi  magn[j]  |  bene  me- 
renti,  |  qui  vixit  annis  XCVIIII  mensibu[s]  |  VIII  diebus  XVIII,  |  familia 
1.  m.^  fece[rMnf]. 

Romae  (VI  40168  vidit  Henzen).  —  1)  Cf.  Friedlander  Sitteng.  IP  488;  item 
supra  N.  S0S4  fin.  (not.  18).  —  2)  In  culice  postea  insertum  inter  v.  2  et  5.  — 
3)  Ludi  magni. 

5127  d.  m.  I  Tigridi  cursso|ri  (sic;  ludi  magni,  |  Theonas  fraler  | 
b.  m.  f. 

Romae  (VI  101 63  vidit  Henzen). 

5128  d.  m.  I  Ti.  Claudio  |  Celeri  prec|oni^  ex  laclinia''  Ci.  Satlur- 
nini,   Be|ryllus  secunjda  rudis^  et  o|f6ciales  cun|ti  (sic)  b.  m.  [/".]. 

Anconae  (IX  S906  vidit  Mommsen).  —  1)  Praeconi.  —  2)  Lacinia  videtur 
esse  pars  familiae  gladiatoriae,  pariter  atque  Columella  7,3,3  de  ovibus  aegris: 
cum  grex,  inquit,  ad  locum  fuerit  perductus,  in  lacinias  colonis  distribuatur 
(Momms.).  —  3)  De  secunda  et  de  summa  rudi  cf.  Friedlander  Sitteng.  II  ed.  3 
p.  479,  P.  I.  Meier  de  gladiatur.  p.  35  not.  5.  Addendi  sunt  tituli  Lugdunensis  XIII 
1749  et  Graeci  Hierupolitanus  (C.  I.  Gr.  5916);  ^  aoQoq  . . .  MevavdQOV  rov  ^AnokXo)- 
viov  aexovvdaQoidov ;  Mylasensis  (act.  acad.  Vindob.  152, 1893  p.  17, 12) :  Aovxiog 
Berwvioq  ^AXe^avdQOq  aovfXfiaQOvSrjq;  Ancyranus  (ath.  Mitth.  21 ,  1896  p.  467):  U. 
AiU(p  . . .  IIsQyafitjVij)  inido^it),  [aovfJi]/xaQOv6ji,  xoXX^yiov  £jfo[v]T<  iv  "^Poifi^  xdiv 
G0v/z/JiaQ0v6[a)v]. 

5129  Trophimus  Augusti  I.,  |  secunda  rudis  familiae  gladiatoriae  | 
Caesaris  ludi  magni,  sibi  et  |  PuUienae  M.  f.  Bassillae  uxori  carissim.  et  | 
C.  Tadieno  L.  f.  Secundo  nutricio  suo  et  Pindaro  |  vernae  lib.  suo,  libertis 
libertab.  posterisq.  eorum.  |  M.  Pullienus  Parthenio  |  PuUienae  M.  f.  Bas- 
sillae  patronae,  |  M.  PuUieno  Basso  patrono,  Pullienae  Tethidi  |  lib.  suae, 
libertis  libertabus  posterisque  eorum. 

Romae  (VI  10170  vidit  Nissen). 

5130  d.  m.  I  Q.  Titio  Lathrico  j  secundae  rudi  1  Caesarum,  |  fecit 
Nymphidia  |  Quartina  uxor  |  bene  merenti. 

Romae  (VI  10202  vidit  Henzen). 

5131  d.  m.  I  CorneUo  Eugeniano  |  summa  rudi,  |  et  Corneliae  Bu- 
finae  |  parenlibus  dulcissimis  |  bene  merentibus  |  filia  fecit. 

Romae  (VI  10201  vidit  Kiessling). 

5102  d.  m.  I  (vir  tunica  et  pallio  indutus,  d.  rudem  longam,  s.  mappam 
fimbriatam  tenens)  FI.  Sigerus  |  summa  rudis  |  vixit  annis  LX,  Fortunata  | 
coniugi  b.  m.  fecit. 

Caesareae  Mauretaniae  (VIII  S.  21100  vidit  Schmidt;  imago  est  Musie  de 
Cherchel  tab.  III  fig.  3). 

5103  (gladiatores  duo  pvgnantes,  alter  retiarii  habitu,  alter  Samnitis,  retro 
illum  servulus  ut  videtur  tabellam  portans,  in  qua  scriptum)  Xantus  |  Caes.'  XV, 
(retro  hunc  simiiis  figura  cum  tabella  in  qua  scriptum)  Eros  |  Caes.  XVI.  (Pug- 


Titoli  pertinentes  ad  ludos.  —  Gladiatores.  305 

nantet  dirimil  lanista,  elato  baeulo,  ad  cuius  extremitatem  legitnr)  Stan|teS  |  miSSl. 
(Praeterea  infra  cancelli,  supra  figurae  quaedam,  quae  fortasse  statuas  significant). 
Jn  Gallia  Narbonensi  loco  dicto  CaviUargues  rep.,  tabula  rotunda  fictilis,  est 
Nemausi  (XII  2747  p.  851  vidit  Hirschfeld,-  imaginem  edid.  Fillefosse  monuments 
fondation  Piot  II  1895  p.  97).  —  1)  Caesaris  (servus).  —  2)  Cf  N.  S088  not.  3.  — 
Similis  tahula  fictilis,  sed  fracla,  ex  citius  inscriptionibus  supererat  mtmerus  XV 
et  STAT  I  MISSI,  reperta  est  prope  Lugdunvm  (Villefosse  l.  e.  p.98). 

5134  (gladiator  Samnis  scuto  et  galea  tectus  ocreamque  habens  in  sinistro 
crure,  d.  gladium  tenens;  iuxta  phallus  ingens)  missosl  |  missosl  |  iug[u]la!*  | 

iug[u]lal' 

Beneventi  (IX  1671  viderunt  lul.  Friedlander  et  Garrucci).  —  1)  iugl  .la  |  iuglla 
Garr.,  inglia  (bis)  Friedl.     Fidentur  esse  acclamationes  coronae  (Mommt.). 

5135  S.  miss.*  I  (gladiatores  duo  pugnantes,  quos  lanista  dirimit;  infra 
in  tabelia  ansata)  Sabinus,  |  Popillius.* 

Lucerna  fictilis,  Romae  (XF  62i4*  imaginem  edidit  Fillefosse  monuments  de 
1a  fondation  Piot  II  1895  p.  96).  —   1)  Stantes  missi.  —   2)  Gladiatorum  nomina. 

5036  (gladiator,  ad  cuius  pedes  fuscina  iacet,  nempe  retiarius ;  in  margine 
lucemae  scriptum)   Veianiolus.' 

Romae,  lucerna  fictilis,  iam  Dresdae  (XF  6247  vidit  Dressel).  —  1)  Veianium 
celebrem  gladiatorem  memorat  Horatius  ep.  1,  1,  4. 

5137  TetraitesS      Spiculus,       Gamus,       Calamus 

Prudes  Columbus         Merops  Hermes 

(gladiatoritm  paria  quattuor). 
Prope  Chambery  rep.,  vasculum  vitreum,  iam  New-York  (XII 5696,  52;  Froehner 
verrerie  antique  p.  67  tab.  XXI 92).  Similia  vascula  vitrea  cum  nominibus  gladia- 
torum  partim  iisdem  prodierunl  in  aliis  quoque  locis  Galliae  (cf.  Huebner  ad  eph. 
ep.  4,  708  p.  209)  et  in  Brilannia  (Huebner  I.  c);  unum  extat  Findobonae  in  museo 
(III 6014, 1).  —  1)  Fidetur  scribendum  esse  Petraites.  In  uno  ex  vasculis  similibus  di- 
citur  esse  Petrahes  (Froehner  I.  c.  p.  68  not.  2) ;  alibi  prima  vocabtili  littera  periit. 
Cf.  Petron.  c.S2:  Hermerotis  pugnas  et  Petraitis  in  poculis  habeo;  ib.  c.  71.  Hai' 
tQasiTTjq  gladiator  etiam  in  t.  Lycio  Reisen  in  Lykien  I  p.  41. 

5138  (gladiatores  duo  pugnantes,  bis  repetiti;  adscriptum)  Tetraites  ,   Pru- 

des;  Prudes  1.^  XllX,  Tetraites  1.*  X  . . .  (in  imo  margine)  abiat  Venere  Bom- 
peiiana  iratam  qui  hoc  laesaerit. 

Pompeiis  pictum  in  pariete  non  longe  a  foro  (IF558  vidit  MomTnsen  sed  iam 
non  integram;  integram  Mus.  Borbon.  I  app.).  —  1)  Cf.  N.  5157  (primas  quinque 
nominis  litteras  vidit  Momms.).  —   2)  Cf.  N.  5086  not.  1. 

5139  (varia  gladiatoris  eiusdem,  secutoris  ut  ex  habitu  apparet,  contra 
alios  certamina,  per  duos  ordines  disposita;  subscripta  siint  numeri  et  nomina 
adversariorum,  unde  supersunt)  I  Improbum  ....  XI  Pantheriscum  XII  Hi- 
laru[m]  XIII  ... 

Romae,  fragmenta  tria  eiusdem  anaglyphi,  duo  muro  adfixa  iuxta  sepulcrum 

Caeciliae  Metellae  via  Appia,  tertium  intra  urbem  in  domo  privata  (FI 55980  vidit 

Huelsen;  imagines  duorum  fragmentomm  edidit  Hersilia  Lovatelli  bull.  arch.  comu- 

nale  rom.  1895  tab.  XV  cf  p.  265,  trium  eadem  LovalelUa  stren.  Helbig.  p.  174. 177). 

Dessau,  Inscriptiones  Latinae  II.  20 


30e  Caput  XII. 

Pertinuisse  ad  monumentum  sepulcrale  famosi  alicuius  secutoris  perspexit  Lovatellia. 
Ex  simili  monumento  retiarii  superest  tabula  quam  edidit  Lovatelli  bull.  comunale 
489S  tab.  XFI  cf.  p.  233  seq.;  ex  monumento  bestiarii  tabula  Ephesi  rep.,  ap.  Wood 
discov.  at  Eph.  p.  222,  Greek  inscr.  in  the  Brit.  Mus.  III  p.  200  n.  DCLXX. 

5140*  (gladiatores  duo,  secutor  ut  videtur  et  retiarius,  pugnantes  iuxtaque 
lanistae  bis  repraesentati;  adscriptum)  Astyanax  vicit;  Kalendio  0  —  Astyanax, 
Kalendio  0K 

5140  (gladiatores  duo,  alter  iam  prostratus,  adscripium)  Habilis,  Mater- 
nus  0  (iuxta  lanista.  Suprascriptum)  neco*  haec  videmus.  I  Symmachi,  |  homo 

fehx  1  (lidem  gladiatores  pugnantes,  adscriptum)  HabiHs,  Matemus  0  (suprascrip- 
tum)  quibus  pugnantibus  Symmachius  ferrum  misit. 

Romae,  nunc  Matriti,  pavimenta  duo  operis  musivi  (VI  10203  vidit  Huebner, 
qui  de  musivo  egit  antike  Bilderwerke  in  Madrid  p.  196  n.  599.  400;  imaginem 
rudem  exhibet  post  alios  Winckelmann  mon.  ant.  ined.  tab.  497.  498).  —  1)  Sig- 
num  mortis  (obiit),  saepe  obvium  etiam  in  inscriptionibus  sepulcralibus  (cf.  C.  I.  L. 
III  p.  4486,  III  S.  p.  2S63  cet.;  supra  N.  Si24  cet.).  —  2)  Non  intellegitur. 

5141  (giadiator  d.  gladium,  s.  fustnnam  tenens,  in  humero  galerum  habens; 

circa  scriptum)  Stratonicae  (sic),  bene  vicistil  |  vade  in  AureUa.*  (Infra)  pie 

zeses^. 

Romae  rep,,  fuit  inter  cimelia  a  Castellanio  collecta,  fundus  paterae  vitreae, 
litteris  aureis  (Fl  40486  =  XF  7041  imaginem  edidit  Froehner  collection  Tyskiewicz 
tab.  yill).  —  1)  Aurelia  aut  via  est  aut  regio  a  via  appellata.  —  3)  Intellege  nis, 
t,i]ar]g.    Ita  saepe  scriptum  in  pateris  huius  generis  (cf.  XV  7042  cet.). 

5142*    suspirium  puellaruml  |  Tr.  |  Celadus  Oct.  HP  0  HI. 

5142^    puellarum  decus  (  Celadus  Tr.^ 

5142°    puellarum  |  decus  Celadus. 

5142*^   Tr.  I  Celadus,  reti.  |  Crescens  |  puparru  domnus  .... 

5142®  Cresces  retia.  |  puparum  nocturnarum  (reliqua  recte  legi  non 
potuerunt). 

Pompeiis,  scariphatum  in  columnis  peristylii  domus  privatae  una  cum  aliis 
similibus  inscriptionibus  pertinentibus  ad  gladiatores  (Mau  Roem.  Mitth.  4890  p.  29 
n.  42—44,  p.  30  n.  32. 35;  Sogliano  Notizie  4899  p.  230  n.  34.  56,  p.  252  n.  79,  p.  254 
n.  44,  p.  250  n.  44).  —  1)  Sic  Mau,  Oct.  III  B  Sogl.  De  his  numeris  cf.  supra  N.  308^^ 
not.  6.  7.  Ceterum  Mau  in  his  titulis  parietariis  nu7neros  fortuito  et  sine  certa 
ratione  adscriptos  esse  putat  (l.  c.  p.  56).  —  2)  Litterae  aliquae  quas  adiunxit  solus 
Sogliano  non  huc  videntur  pertinere. 

5143  [C]n.  Allei  Nigidi  |  Mai  quinq.*  gl.  par.^  XXX  et  eor.  supp." 
pugn.  Pompeis  VHI  VH  VI  k.  Dec.  |  .  .  eUius  ....  ven.  erit.  Maio  quinq. 
fehciterl  Paris  m.  |  Marti  .  .  .  aio." 

Pompeiis  pictum  in  pariete  (IV  4479  vidit  Mommsen).  —  1)  Idem  memo- 
ratur  in  aliis  titulis  parietariis  Pompeianis  (cf,  IV  p.  70)  et  ifi  tabulis  ceratis 
Pompeianis  n.  XVI.  CXLVIII;  ex  hac  apparet  eum  quinquennalem  fuisse  a.  p.  Chr.SS/6. 
—  2)  Gladiatorum  paria.  —  3)  Suppositicii  (ita  dicti  qui  in  locum  occisorum  sup- 
ponebantur;  cf.  Martial.  3,  24,  8).  —  4)  Postrema  obscura. 


Tituli  pertinentes  ad  ludos.  —  Gladiatores.  307 

5144  dedicatione*  | riim^   muneris^   Cn.  Allei  Nigidi  Mai,  | 

. . .  venatio  athletae  sparsiones  vela  erunt.  |  (A  latere)  Maio  J  principi  colo- 
niae,  |  feliciter. 

Pompeiis  pictum  in  pariete  thermarum  (ly  1177  aliquoties  descripta  cum  re- 
perta  est  anno  1824,  nunc  evanuit),  —  1)  Intra  o  litteram  huius  vocabuli  intrusum 
est  Poly.,  fortasse  scriptoris  nomen.  —  2)  {Therma]rnm  suppleverunt  quidam,  in- 
certum  utrum  recte  an  non.  —  3)  Z?e  lectione  dubitat  Zangemeister. 

5145  D.  Lucreti'  |  Satri  Valentis  fl^minis  Ner6nis  Caesaris  Aug.  fili  1 
perpetui*  gladiat6rum  paria  XX,  el  D.  Lucretio  ^«c;  Valentis  ffli  glad. 
pariS  X,  pug.  Pompefs  VI  V  IV  III  pr.  fdus  Apr.;  venati6  legitima  |  et  vela 
erunt.  (a  latere)  scr.  I  Aemilius  |  Celer'  sing.  |  ad  luna. 

Pompeiis  pictum  in  fronte  domus  privatae  (Notizie  degli  scavi  1880  p.  299,  cf. 
Roem.  Mitlh.  1889  p.  119).  Ex  altero  exemplo  eiusdem  programmalis  videtur  su- 
peresse  IF  1183.  —  1)  Intra  c  litteram  huius  vocabuli  scriptum:  scr.  Celer.  — 
2)  Flamen  perpetuus  fuit  Neronis  inter  a.  S1  et  34  (cf.  supra  N.  222 ,  4).  —  3)  Eius- 
dem  Aemilii  Celeris  nomen,  quod  scriptor  etiam  in  prima  linea  huius  inscriptionis 
indicare  voluit  (cf.  not.  1),  passim  reperitur  et  pictum  et  scariphatum  in  parietibus 
vici  illius  Pompeiani  (cf.  Mau  Roem.  Mitth.  l.  c). 

5146  numini  |  Augusti  1  |  glad.  par.  XX  et  venatio  da.*  (sic)  Pompei 
flaminis  Augustalis  |  pugnab.  Conslant.  Nucer.^  III  pr.  non.,  ]  nonis,  VIII 
eidus^  Maias.  |       INucerini  officia  mea  certo  index*. 

Pompeiis  extra  portam,  qua  Nuceriam  iter  erat,  pictum  in  pariete  sepulcri  (Mau 
Roem.  Mitth.  5, 1888  p.  143).  —  1)  Requiritur  praenomen  Pompeii.  —  2)  Be  Nuceria 
Constantia  cf.  C.  1.  L.  X  p.  124.  —  3)  Nota  scripturam  vetustam.  —  4)  Lectio  non 
omnino  certa,  sensus  certe  obscurus.  —  Programmate  hoc  invitantur  Pompeiani  ad 
ludos  gladiatorios  Nuceriae  spectandos.  Similiter  Nucerini  Pompeiis  gladiatores 
spectare  solebant,  unde  a.  39  rixae  inter  utrosque  et  caedes  orta,  de  quibus  narrat 
Tacitus  ann.  14, 17  et  quarum  meminerunt  etiam  inscriptiones  parietariae  (cf.  C.  L  L. 
X  p.  90).  —  AUa  programmata  huius  generis  Pompeiana  C.  I.  L.  IF"  1180  seq. 

5147  hec  venatio  pugnabet  V  k.  Septembres,  |  et  Felix  ad  ursos 
pugnabet. 

Pompeiis  scariphatum  in  pariete  (IF1989  p.  214  tab.  XI1 10  vidit  Zangemeister). 

5148  coll.  venator.  |  Deensium  qui  mi|nisterio  arenario'  |  fungunt. 
[L.]  d.  ex  d.  s.  V^ 

Reaufort  in  regione  Deensi  Galliae  Narbonensis  rep.  (XII  1390  partem  vidit 
Uirschfeld). —  1)  Apte  contulit  primus  editor  (Long)  Suet.  Ner.  12:  confectores  fera- 
rum  et  varia  harenae  ministeria;  cf.  etiam  supra  N.  5348  not.  1.  —  2)  Locus  dattts 
ex  decreto  senatus  yocontiorum. 

5149  d.  m.  s.  I  CorneIi|us  Vincejntius  ha|rene  alu|mnus,  vix.  j  a[n]- 
n[ijs  .  .  .  me.  III  |  d.  X,  Baberiu[«]  |  pater  filio. 

Theveste  (yill  S.  16363  vidi). 

5150  d.  m.  s.  I 

Substa',  praecor,  paulum  festinas*  ire  viator  | 
et  maea   post  hobitum  rogantis  concipe  verba,  | 

20* 


308  Caput  XII. 

tale  co^   speres  et  ipse  venire  diae''.  | 
lustus  ego  non  patrio  set  materno  nomine  dictus,  | 
paupere  patre  quidem  set  fame'  divite  vixi.  | 
Tibicinis  cantu  modulans  alterna  vocando  | 
Martios  ancentu  stimulans  gladiantes  in  arma  vocavi^  | 
Qui  vixi  annis  XXI  m.  XI  d.  XXVIIII.  | 

lustus  ego  morte  acerba  peri.  | 
Parentes  filio  incomparabili. 

Venafri  rep.  (X  49iS  descripserunt  Fenafrani  duo,  satis  accurate  ut  videtur). 
Buecheler  carm.  epigr.  n.  iZi9.  —  1)  Subsiste.  —  2)  Festinans.  —  3)  Talem  cum, 
4)  diem.  —  5)  Famae.  —  6)  Intellege  tibicinem  ludis  gladiatoriis  adhibitum;  cf  Kaibel 
epigr.  Gr.  5S0  v.  4,  item  Peiron.  56;  luvenal.  5, 54;  P.  I.  Meier  Westd.  Zeitschr.  i,  4S4. 

5151  Cn.  Maetius  |  Felix  lanista,  |  August.^ 

Neapoli  (X  4755  ter  ut  videtur  descripta  saec.  XFI.  XFIl).  —  1)  Augustalis 
(sic  potius  quam  lanista  Augusti).  —  Titulus  suspicionem  movit  Mommseno  cf 
C.  I.  L.  X  l.  c.  Huelsen  (Roem.  Mitlh,  iO,  189S  p.  295  seq.)  et  hanc  et  alias  lanista- 
rum  inscripliones  (VI 10171.  10W0  =  Orell.  2SS4.  2S31)  falsas  putat,  scilicet  recenti 
tempore  lapidihus  ineisas 

5152  Eutychus  I  Aug.  lib.  |  Neronianus,  |  medicus  ludi  |  matutini, 
fecit  sibi  et  |  Irene  lib.,  coniugi  )  carissimae  |  bene  meritae,  et  |  libertis 
libertabusq.  |  posterisque  |  eorum. 

Romae,  duo  lapides  eadem  inscriptione  (sed  versibus  aliter  divisis)  inscripti 
(VI  10172  vidit  Smetius).  Ad  homines  eosdem  pertinet  VI  10175.  —  1)  Alius  me- 
dicus  ludi  matutini  est  Inscr.  Graec.  Sicil.  Ital.  1550. 

5153  dis  manibus  |  Corneliae  Frontinae,  |  vixit  annis  XVI  m.  VII,  | 
M.  Ulpius  Aug.  lib.  Callistus  |  pater,  praepositus  armamentario  |  ludi 
magni,  et  Flavia  Nice  coniuxs  |  sanctissima  fecerunt,  sibi  |  iibertis  liberta- 
busq.  posterisq.  eor. 

Romae  ad  viam  Appiam  rep.  (VI  10164  vtdit  Henzen). 

5154  diis  manibus  |  Nymphodoto  Caes.  n.  ser.,  |  dispensatori  ludi 
magni,  coniugi  optumo,  |  Aelia  Pelagia  coniunx  |  et  Aeha  Synerusa  mater. 

Romae,  deinde  (Jrbini  (VI  10166  vidit  Bormann). 

5155  d.  m.  I  Claudiae  |  Thallusae  Aug.  |  hb.  et  ThaUiae  |  f.  eius, 
Hyacin|thus  vihcus  [am] |phitheatri*  con|iugi  suae  et  fihae  |  eius  et  sibi 
et  sujis. 

Romae  (VI  10165  servavit  Fabrettius).  —  1)  nia{phitheatri  traditur. 

5156  Charito  custos  de  ampitheat.  (sic)  * 

5157  Menander  1.,  |  ostiarius  |  ab  amphitheatr.' 

Romae  rep.  in  sepulcro  familiae  Statiliorum  ad  portam  Praenestinam  (VI 6226, 
6227  vidit  vel  Henzen  vel  Mau).  —  1)  Videtur  significari  amphitheatrum  a  T.  Sta- 
tilio  Tauro  a.724  in  campo  Martio  extructum;  cf.  Prosopogr.  imp.  Rom.  III  p.264. 

5158  d.  m.  I  M.  Aurelius  Victor  Augg.  Hb.,  |  adiutor  ad  ferasS  se 
vivo  I  fecit  sibi  et  suis  libertis  ]  libertabusq.  posterisq.  |  eorum  itu  ambitu. 


Tituli  pertinentes  ad  ludos.  —  Gladiatores.  309 

Romae  (FI  10208  vidit  de  Rossi).  —  1)  Cf.  Suet.  Cal.  27:  cum  ad  saginam 
ferarum  viuneri  praeparatarum  cariu*  pecudes  compararentur  (Hirschfeld  Verw. 

p.  m,  5). 

5159  d.  m.  I  Aurel.  Sabinus  Augg.  lib.,  |  p.  p.*  herbariarum*,  et  | 
Apuleia  Hermione.  |  Hi  sibi  fabricab[erwnf]  |  et  li[6crfis]  .  .  . 

Romae  (FI 40209  vidit  deRossi).  —  1)  Praepositus.  —  2)  Cf.  supra  N.S062  not.8. 

5160  dlvae  Fauslinae  |  Aug.  |  Felix  Aug.  1.  a  veste  |  gladiat.,  allector  | 
collegi,  imaginem  |  ex  arg.  p.  I  d.  d. 

Romae  (FI  5736  vidit  Henzen). 

Tesserae  gladiatoriae. 

5161*    Pamphil.  sociorum  |  spectavit. 
Prope  Capuam  rep.  (X  8070,  5  vidit  Henzen). 

5161^    Pilomusus  Pereli  |  (palmae  ramus)  \  spectavit  I  (tridens). 
Romae  (Eph.  epigr.  3  p.  462  compluribus  viris  doctis  visa  saec.  XFII). 

5161°    Caputo  Memmi  |  men.  Nove.  |  Cn.  Domit.  C.  Cas.*  |  spect. 
Romae  inter  res  a  Castellanio  coUectas  {Bull.  epigr.  de  la  Gaule  4,  4884  p.  430 
n.  253  cf.  Herm.  24  p.  320  viderunt  Fillefosse  et  Dressel).  —  1)  Consules  anni  u.  c.  658. 

5161**   Menopil.  Abi.  L.  s.*  1  (fubnen)  \  spectavit  |  C.  Val.  M.  Her.* 
In  agro  Tarracinensi  rep.  (X  8070,  4  vidit  Garrucd  syll.  inscr.  Lat.  n.  953 
tab.  II,  7).  —  1)  Cf  supra  JS.5S84  not.  4.  —  2)  A.  664. 

5161®  Anchial.  Sirti  L.  s.  spectat  num.*  mense  Febr.  M.  Tul.  C. 
Ant.  cos.^ 

Prope  Arelatem  rep.  (XII  S69S,  4  solus  servavit  Lantelmus  Romieu  in  codice 
scripio  a.  4374).  Fersuum  ordo  non  servatur  in  apographo.  —  1)  Sic,  litteris  u  m 
contignatis,  apographum;  de  numeratore  cogitavit  Mommsen  Herm.  24,  4886  p.  276 
not.4;  mun.  fuisse  in  tessera,  intellegendumque :  spectatus  munere,  coniecit  Ritschl 
opusc.  4,  390.  —   2)  A.  u.  c.  691. 

5161^    C.  Numitorius  |  Norbanus  |  sp.  HI  k.  Feb.  |  A.  Lic.  Q.  Cret. 

C08.' 

Romae  (I  736  delineavit  Ritschl  tab.  Illw).  —  \)  A.  p.  Chr.  7. 

5161«  Maximus  |  Mannei  |  sp.  V  k.  Oct.  |  Ti.  Cla.  V  L.  Cal.  Vet. 

Romae,  postea  Perusiae  (Bull.  inst.  arch,  4874  p.  434 ;  vidit  Bormann).  — 
1)  A.  31  (aller  consul  ignotus  est). 

516P    Clemens  | |  sp.  id.  0[cf.]  |  M.  Vipst.  C.  Ru.' 

Romae,  deinde  Parisiis  (fFiener  Studien  f.  class.  Phil.  5,  4884  p.  274  vidit 
Hirschfeld).  —  1)  Fidentur  significari  Fipstanus  Gallus  et  C.  Rutilius  Galltcus  vel 
Gallus  consules  suffecti  a.  p.  Chr.  35  vel  54  (III  4394) ;  cf.  Hirschfeld  l.  c. 

5161*  Maximus  1  Valeri  |  sp.  id.  lan.  |  T.  Caes.  Aug.  f.  111«  Aelian.  H*. 
Romae  (I  774  vidit  Henzen;  delineavit  Ritschl  tab.  XCFIlm  enarr.  p.  91).  — 
1)  A.  p.  Chr.  74.    De  Aeliano  cf.  supra  N.986. 

5161^   Moderatus  |  Luccei  |  sp.  lil  non.  Oct.  |  L.  Minic.  L.  Plotio.' 
Romce,  iam  in  museo  Britannico  (Bull.  comunale  di  Roma  4887  p.  488;  Roem. 


310  Caput  XII. 

Mitth.  4889  p.  173).  —  1)  Fidentur  significari  L.  Minicius  Rufus  consul  ordinarius 
et  L.  Plotius  Grypus  consul  suff.  a.  88  (Gatti  bull.  comun.  l.  c.)  ;  qui  tamen  si  re  vera 
per  aliquod  tempus  simul  fasces  tenuerunt,  certe  non  mense  Oct.  eius  anni;  unde 
Mommsenus  coniecit  L.  Plotii  nomen  substitutum  esse  Domitiani  nomini  tunc  deci- 
mum  quartum  consulis,  et  tesseram  hanc  factam  post  Domitiani  mortem  demum. 

De  tesseris  his  osseis,  vel  eburneis,  perparvis  omnibus,  formae  longiusculae,  ad 
gestandum  ut  videtur  vel  appendendum  aptis,  quas  ad  gladiatores  pertinere  iam  con- 
sentiunt,  egerunt  Ritschl  opusc.  phil.  4,  S72  seq.,  Mommsen  Herm.  21,  4886  p.  266  seq.; 
Elter  mus.  Rhen.  44,  4886  p.  347.  Quae  ante  annum  4865  prodierant,  composuerunt 
Mommsen  C.  L  L.  I  ed.  4  p.  493  seq.  p.  360 ;  quae  usque  ad  a.  4866,  Riischl  opusc. 
phil.  4,  369.  370.  644  seq.,  plerasque  delineavit  Ritschl  ib.  tab.  XXI — XU.  Postea  re- 
pertas  habes  tum  supra,  tum  C.  L  L.  X  8069, 4.  8070, 5.4;  Eph.  ep.  3  p.  464—465.  204; 
Garrucci  syll.  inscr.  n.  2545.  2516.  2583.  2586;  Bull.  Inst.  arch.  4879  p.  232,  4880 
p.  444.  227,  4882  p.  8,  4884  p.  44;  Zeitschr.  f  Numism.  4883  p.  582  not.  4;  Bull. 
comunale  4887  p.  257 ;  Roem.  Mitth.  4888  p.94 ;  Noiizie  degli  scavi  4897  p.7 ;  cet. 

5162  Celer  Erbuti  f.  Limicus  |  Borea  Cantibedoniesi  |  muneris  tesera 
dedit  I  anno  M.  Licinio  cos.* 

In  Baetica  ad  ripam  fluvii  Rio  Tinto  rep.,  tabula  aerea,  quae  videtur  olim 
parieti  vel  arae  appensa  fuisse,  deinde  Matriti  (II  4965,  4  cum  imagine,  cf  suppl. 
p.  4000).  De  hac  tabula  cf  Mommsen  Herm.  24,  1886  p.  273  not.  4.  —  \)  Videiur 
significari  annus  p.  Chr.  27 ;   cf.  Mommsen  l.  c. 


Senatus  consultum  de  sumptibus  ludorum  gladiatorionim 

minuendis. 

5163    I  (1)  tantam  illam  pestem  nuUa  medicina  sanari  posse. 

Nec  poterat;  verum  nostri  principes,  quibus  omne  studium  est  quanto 
lil-(2)  bet  morbo  salutem  publicam  mersam  et  enectam  refovere  et  integrae 
valetudini  reddere,  in  primis  anima  adverterunt  (sic),  quae  |  (3)  causa  illi 
morbo  vires  daret,  unde  foeda  et  inlicita  vectigalia  ius  haberent,  quis 
auctor  et  patronus  esset  usurpandis  quasi  |  (4)  legitimis,  quae  omnibus 
legibus  et  divinis  et  humanis  prohibentur.  | 

(5)  Fiscus  dicebatur.  Fiscus  non  sibi,  set  qui  lanienae  aliorum  prae- 
texeretur,  tertia  vel  quarta  parte  ad  Hcentiam  foedae  rapinae  invi|-  (6)  tatus. 
Itaque  fiscum  removerunt  a  tota  harena*.  Quid  enim  Marci  Antonini  et 
Luci  Commodi^  cavendum^  fisco  cum  hare|-(7)na?  Omnis  pecunia  ho- 
rum  principum  cura*  est  nuUa  cruoris  humani  adspergine  contaminata, 
nullis  sordibus  foedi  quae|-  (8)  stus  inquinata  et  quae  tam  sanctae  (sic)  pa- 
ratur  quam  insumitur.  Itaque  facessat  sive  illut  ducentiens  annum'  seu 
trecenties  |  (9)  est®;  satis  amplum  patrocinium'  imperio  parati*  ex  parsi- 
monia  vestra;  quin  etiam  ex  reliquis  lanistarum,  quae  ftS-  quingenlies 
su|-  (10)  pra  sunt,  pars  lanistis  condonetur*.  Ob  quae,  oro  vos,  meriia? 
NuUa  sane,  inquiunt,  merita,  set  prohibiti  talibus  grassaturis  sola]-  (11)  cium 
ferant  et  in  posterum  tanto  pretio  invitentur  ad  opsequium  humanitatis.  | 


Tituli  pertinentes  ad  ludos.  —  S.  c.  de  sumptibus  ludorum  gladiatoriorum.      311 

(12)  0  magni  impp.,  qui  scitis  altius  fundari  remedia,  quae  etiam 
malis^"  consulunt,  qui  se  etiam  necessarios  fecerint.  Et  iam  fructus  tan|- 
(13)  tae  vestrae  providentiae  emerget".  Legebatur  etiam  nunc  apud  nos 
oratio'^  sed  ubi  rumore  delatu[m  e]st'^  questus  (sic)  lanistarum  recisos, 
ns|-  (14)  cum  omnem  illam  pecuniam  quasi  contaroinatam  reliquisse,  statim 
sacerdotes  fidelissimarum  Galliarum  veslrarum  "  |  (15)  concursare,  gaudere, 
inter  se  loqui. 

(16)  Erat  aliquis,  qui  deploraverat  fortunas  suas  creatus  sacerdos,  qui 
auxilium  sibi  in  provocatione  ad  principes  facta  constituerat".  Sed  J 
(17)  ibidem  ipse  primus  et  de  consilio  amicorum :  quid  mihi  iam  cum 
appellatione?'^  Omne  onus,  qudd  patrimonium  meum  opprimebat", 
sanc|- (18)  tissimi  impp.  remiserunt;  iam  sacerdos  esse  et  cupio  et  opto 
et  editionem  muneris,  quam  olim  detestabamur,  amplector.  | 

(19)  Itaque  gratiae  appellationis  non  solum  ab  illo,  verum  et  a  ceteris 
petitae,  et  quanto  plures  petenturl**  lam  hoc  genus  causarum  diversam 
formam  |  (20)habebit;  ut  appellet  qui  non  sunt  creati  sacerdotes,  imo 
populus.  I 

(21)  Quae  igitur  tantis  tam  salutarium  rerum  consihs  vestris  alia 
prima  esse  sen[f]entia*'  potest,  quam  ut,  quod  singuli  sentiunt,  quod  uni- 
versi,  |  (22)  de  pectore  intimo  clamante*'  ego  censeam?  | 

(23)  Censeo  igitur  inprimis  agendas  maximis  impp.  gratias,  qui  salu- 
taribus  remedis,  fisci  ratione  post  habita,  labentem  civitatium  statum  et 
praej- (24)  cipitantes  iam  in  ruinas  principalium  virorum  fortuna^*  resti- 
tuerunt,  tanto  quidem  magnificentius,  quod  cum  excusatum  esset,  reti|- 
(25)  nerent  quae  aU  iustituissent  et  quae  longa  consuetudo  confirmasset, 
tamen  olli*''  peraeque  nequaquam  sectae  suae  congruere  arbitra|-(26)  ti 
sunt  male  instituta  servare  et  quae  turpiter  servanda  essent  institueret". 

(27)  Quamquam  autem  non  nulli  arbitrentur,  de  omnibus,  quae  ad  nos 
maximi  principes  rettulerunt,  una  et  succincta  sententia  censendum,  | 
(28)  taraen ,  si  vos  probalis,  singula  specialiter  persequar  verbis  ipsis  ex 
oratione  sanctissima  ad  lucem  sententiae  translatis,  ne  qua  ex  parte  pravis 
inj- (29)  lerpretationibus  sit  locis". 

Itaque  ceuseo,  uti  munera,  quae  assiforana"  appellantur,  in  sua  forma 
manent*®  nec  egrediantur  sump|-(30)tu  KS  XXX.  Qui  autem  supra  HS 
XXX  ad  LX  usque  munus  edent,  is"  gladiatores  tripertito  praebeantur 
numero  pari":  summum  pre|-(31)tium  sit  primae  parti  quinque  railia, 
secundae  quattuor  niilia,  tertiae  tria  milia'^.  A  H-S  LX  ad  C  usque  trifa- 
riam  coetus  gladiator.  divisus  |  (32)sit:  primi  ordinis  gladiatoris  sum- 
mum  pretium  sit  Vlil,  mediae  classis  VI,  deinde  quinque.  Porro  a 
cenlum  raihbus  ad  CL  quinque  sint  mani|-  (33)  puli,  cuius  primi  pre- 
tium  sit  Xll,  secundi  X,  terti  VII,   quarti  VI,   postremo  quinque.     lam 


312  Caput  XII. 

hinc  porro  a  CL  ad  CC  et  quidquid  supra  susum  versum  |  (34)  erit, 
infimi  gladiatoris  pretium  sit  VI,  super  eum  Vll,  terti  retro  VIIIl,  quarti 
XII  adusque  XV.  El  haec  sit  summo  ac  formonso^"  gladiatori  defi|- (35)  nita 
quantitas.  Utique  in  omnibus  muneribus,  quae  generatim  distincta  sunt'\ 
lanista  dimidiam  copiam  universi  numeri  promisque  (sic)  multitu|-(36)dinis''' 
praebeat  exque  his,  qui  gregari^^  appellantur,  qui  meliori  acertatis^*  erit, 
duobus  milibus  sub  signo^^  pugnet,  nec  quisquam  ex  eo  numero  | 
(37)  mille  nummum  minore^".  Lanistas  etiam  promovendos  viH'^  studio 
questus  (sic)  negem^*  sibi  copiam  dimidiae  partis  praebendas^^  esse  ex 
nu|-(38)mero  gregariorum,  uti  sciant  inpositafh  sibi  necessitatem  de  ce- 
teris,  quos  meliores  opinabuntur,  transferre  tantisper  plendi^"  nu|-(39)meri 
gregariorum  gratia.  Itaque  is  numerus  universae  famihae  aequis  parti- 
bus  in  singulos  dies  dispartiatur,  atque"^  uUo  die  minus  quam  |  (40)  dimidia 
pars  gregariorum  sit  ibi,  qui  eo  die  dimicabunt''^  Utque  ea  opservato*^ 
a  lanistis  quam  dihgentissime  exigatur  iniungendum  |  (41)  his  qui  provin- 
ciae  praesidebunt  et  legatis  vel  quaestoribus  vel  legatis  legionum  vel  iis 
qui  ius  dicunt  c.  v.''*  aut  procuratores  maximorum  |  (42)  principum,  quibus 
provinciae  rector  mandaverit;  is"  etiam  procurator.,  qui  provinciis  prae- 
sidebunt.  Trans  Padum  autem  perque  omnes  Itahae  |  (43)  regiones  arbi- 
trium  iniungendum  praefectis  ahmentorum  dandis",  si  aderunt,  vel  viae 
curatori,  aut  si  nec  is  praesens  erit,  iuridico  vel  |  (44)  tum  classis  prae- 
toriae  praefecto.  | 

(45)  Item  censeo  de  exceptis  ita  opservandum,  ut  praecipuum  mercedis 
gladiator  sibi  quisque  paciscatur  eius  pecuniae''^,  quae  ob  hanc  causam 
excipi|-  (46)  ebatur,  quartam  portionem  hber,  serus''^  autem  quintam  ac- 
cipiaf**.  De  pretis  autem  gladiatorum  opservari  paulo  ante  censui  se- 
cundum  praescrip|-  (47)  tum  divinae  orationis,  sed  ut  ea  pretia  ad  eas 
civitates  pertineat''^  in  quibus  amphora  gladiatorum  pretia  flagrabant. 
Quod  si  quibus  civitatibus  |  (48)  res  pubhca  tenuior  est,  non  eadem  ser- 
ventur,  quae  aput  fortiores  civitates  scripta  sunt,  nec  supra  modum 
virium  onerent''^  sed  hactenus  in  eundem,  |  (49)  ut  que*°  in  pubhcis 
privatisque  rationibus  repperientur  pretia  summa  ac  media  ac  postrema, 
siquidem  provinciarum  eae  civitates  sunt,  ab  eo  |  (50)  qui  praesidebit  pro- 
vinciae  opserventur,  ceterarum  autem  iuridico  vel  curatori  provinciae" 
vel  classis  praetoriae  praefecto  vel  procuratori  |  (51)  maxumorum  prin- 
cipum,  uti  cuiusque  civitatis  potestas,  que"  ibi  prima  erit.  Atque  ita 
rationibus  decem  retroversum  annorum  inspectis,  exemphs  [  (52)  mune- 
rum"  in  quaque  civitate  edito®''  erunt,  consideratis,  conserventur^*  ab  eo, 
cuius  arbitrium  erit  de  tribus  pretis  vel,  si  mehus  ei  videbitur,  |  (53)  ex 
eo  modo  quem  persequitur  efficit^^  et  trifariam  pretia  deducantur  eaque 
forma  etiam  in  posterum  servetur.  Sciantque  v.  c",  qui  proconj-  (54)sules 
paulo   ante   profecti  sunt,    intra  suum   quisque  annum   it  negotium  ex- 


Tituli  pertinentes  ad  ludos.  —  S.  c.  de  sumptibus  ludorum  gladiatoriorum,      313 

sequi  se  oporlebit'*,  ii  etiam,  qui  non  sortito  provincias  |  (55)  regant, 
intra  annum. 

(56)  Ad  Gallias  sedet  princeps'',  qui  in  civitatibus  splendidissimarum 
Galliarum  veteri  more  el  sacro  ritu  expectantur,  ne  ampliore  pretio 
(57)  lanistae  praebeant,  quam  binis  milibus^",  cum  maximi  principes  oratione 
sua  praedixerint,  fore  ut  damnatum  ad  gladium^'  |  (58)  procurator  eorum 
nisi  plure  quam  sex  aureis  et  nisi  iuraverit®*. 

(59)  Sacerdotes  quoque  provinciarum,  quibus  nuliu[w]  cu[mj  lanistis" 
nego[tium  eri]t,  gladiatores  a  prioribus  sacerdotibus  sus|- (60)  ceptos  vel 
sibimet  auctoratos  recipiunt,  at  post  editi[o]ne[»i]  ex  p[re]tio  in  succeden- 
tes  tra[mt]t[f]unt  neque  singulatim  aliquem  |  (61)  rei  gladiatoriae  causa 
vendat  plure  quam  lanistis  esl  prelium  persolutum^*. 

(62)  Is  autem,  qui  aput  tribunum  plebei  c.  v.  sponte  ad  dimicandum 
profitebitur ®^  cum  habeat  ex  lege  pretium  duo  milia,  liberalus  si  discri|- 
(63)  men  instauraverit,  aestimatio  eius  post  hac  H-S-  XII  non  excedat.  Is 
quoque  qui  senior  atque  inabilior  operam  suam  denuo  | 

Prope  Italicam  Baeticae  rep.  a.  i888,  tabula  aenea,  iam  Matriti  (II  S.  6278 
cf.  p.  40S6*  vidit  Huebner;  primum  edila  est  eph.  ep,  7  p.  583  seq.  cum  commen- 
tario  Mommseni).  Pertinet  tabula  ad  sententiam  dictam  a  senatore  quodam,  post- 
quam  oratio  principum  (cf.  not.  42.  45)  de  moderandis  sumptibus  ludorum  gladia- 
toriorum  in  senatu  recitata  est.  M.  Aurelium,  —  nam  huius  et  filii,  quem  collegam 
sibi  adsumpserat,  nomine  orationem  illam  ad  senatujn  ynissam  esse  apparet  ex  v.  6 
(cf.  not.2), —  'gladiatorii  muneris  sumptus  modurn  fecisse^  narratur  in  vita  eius 
27,  6  cf.  44,  4.  —  1)  Apparet  teriiam  vel  quartam  partem  lucri  lanistarum  fisco  in- 
ferri  debuisse;  quod  vectigal,  nobis  aliunde  ignotum,  Marcus  et  Commodus  sustule- 
runt.  —  2)  Luci  (sic  legit  Berlanga ,  recte  sine  dubio)  Commodi  rasura  temptatum. 
Apparet  Commodum  illo  tempore  collegam  patris  in  imperio  fuisse ;  fuit  autem 
collega  patris  ab  a.  477  ad  a.  480  (cf.  supra  N.  57S.  595  not.  4).  —  3)  Fiscus  cau- 
tiones  exigere  solebat  a  lanistis,  vectigal  recte  solutum  iri.  —  4)  Scr.  pura  (Bue- 
cheler).  —  5)  Annuum.  —  6)  2000000  vel  5000000  sest.  quotannis  fiscum  amittere, 
vectigali  harenae  sublato,  indicat  orator.  —  7)  Fortasse  scr.  patrimonium  (Buech.). 
—  8)  Scr.  paratis.  —  9)  Eorum  quae  nondum  persoluta  erant  partem  debitoribus 
condonaverunt  imperatores.  —  10)  Intelleguntur  lanistae,  sine  quibus  munera  ple- 
rumque  edi  non  poterant.  —  11)  Fortasse  scr.  emergit  (Hirschf.).  —  12)  De  orationi- 
bus,  ut  dicebantur,  sive  litteris  principum  missis  ad  senaium  (Tac.  ann,  5,  S6.  S7. 
46,  7)  ibique  per  quaestorem  principis  recitari  solitis  (vit.  Hadr.  5  cet.)  cf.  Mommsen 
Staatsr.  11  ^  p.  899.  —  13)  Apparet  tempus  quoddam  intereessisse  inter  orationem 
imperalorum  recitatam  vel  publici  iuris  factam,  et  sententiam  hanc  dictam.  — 
14)  Intelleguntur  sacerdotes  Bomae  et  Augusti  a  tribus  Galliis  creati,  cf.  Hirschfeld 
C.  I.  L.  XIII  p.  228.  Apparet  in  Gallia  potissimum  tunc  temporis  sumptus  munerum 
gladiatoriorum  supra  modum  crevisse.  Ceterum  ad  Gallias  respicit  orator  etiam  infra 
V.S6. —  15)  Nimirum  ludi  gladiatorii,  qui  a  sacerdotibus  Galliarum  quotannis  edi 
debebant,  propter  sumptus  tantum  onus  patrimonii  constituerant ,  ut  sacerdotium 
molestum  fieret  et  non  pauci,  cum  creati  essent  sacerdotes,  id  detrectarent  et  ad 
imperatores  provocarent  (cf.  Mommsen  eph.  ep.  7  p.  405.  40S).  —  16)  ' Appellationes 
quae  ad  sacerdotia  pertinent'  memorat  papyrus  ium  Berolinensis  Aeg.  Urk.  II n.  628= 
Herm,  52,655.  —  17)  Cf.  not.  4S.  —  18)  Haec  minus  apte  posita  ab  oratorey  cf.  Momm- 


314  Caput  XII. 

sen  eph.ep.7  p.  407. —  19)  sentententia,  20)  clamans  primum  scripserat  quadrata- 
rius.  —  21)  Scr.  fortunas.  —  22)  Nota  formam  vetustam.  —  23)  Scr.  instituere.  — 
24)  Scr.  locus.  —  25)  Focabulum  novum.  F^identur  significari  munera  a  privatis 
quaestus  causa  editi,  m  quibus  per  oppidorum  fora  asses  pro  locis  a  spectatoribus 
eocigebantur  (Momms.  eph.  l.  c.  p.  399).  —  26)  Scr.  maneant.  —  27)  lis.  —  28)  Cf. 
not.  29.  —  29)  Ne  sumpius  ludorum  gladiatoriorum  in  immensum  augerentur,  sta- 
tuere  vult  orator  gladiaiorum  ynelioris  notae  certa  pretia  quae  nulli  excedere  li- 
ceret,  eaque  per  ordines  et  classes  disposita.  Pretia  haec  procedunt  a  tribus 
milibus  sest.  ad  quindecim  milia  sestertium.  Praeterea  statuitur  ut  ex  una  quaque 
classe  par  numerus  in  unoquoque  spectaculo  prodeat;  denique  ne  umquam  nume- 
rus  gladiatorum  melioris  notae  superet  turbam  gladiatorum  vulgarium.  —  30)  For- 
tasse  scr.  famoso  (Hirschf.).  —  31)  Videntur  intellegi  munera  ea  de  quibus  modo 
dictum  est,  a  triginta  milibus  ad  ducenta  milia  et  supra.  —  32)  Promiscua  multi- 
tudo  videtur  esse  gladiatorum  deterioris  notae.  —  33)  Gregarii  similiter  videntur  esse 
gladiatores  viliores,'  cf.  Momms.  l.  c.  p.  414.  —  34)  Sic  in  aere  (melioris  acertatis 
Buecheler,  hoc  vocabulum  deductum  esse  putans  ab  acri;  melior  lacertatus  propo- 
suit  Momms.).  —  35)  Boc  et  ipsum  obscurum,  cf.  Momms.  l.  c.  p.  414  not.  2.  — 
36)  Pretium  minimum  gladiatoris.  —  37)  VIII  aes.  —  38)  Corruptum  videtur.  — 
39)  Scr.  praebendam.  —  40)  Plere,  vetuste  dictum  pro  implere.  —  41)  Scr.  neque.  — 
42)  Cf.  not.  29.  —  43)  Scr.  opservatio.  —  44)  Clarissimis  viris.  —  45)  Dandis  delen- 
dum,  —  46)  De  hac  re  cf.  Mommsen  l.  c.  p.  415.  —  47)  Servus  (antiqua  scribenda 
ratio).  —  48)  Scr.  pertineant.  —  49)  Fortasse  scr.  onerentur  (Momms.).  —  50)  Scr. 
quae  futque  aes,  sine  interpunctione) ,  —  51)  Immo  curatori  viae.  —  52)  Scr.  quae 
(vel  ius  potestasque).  —  53)  Insere  quae,  54)  scr.  edita.  —  55)  Structura  perturbata. 
—  56)  Scr.  efficiat.  —  57)  Firi  clarissimi.  —  58)  Requirilur  oportere.  —  59)  Haec  ita 
exarata  in  aere,  sed  sine  dubio  corrupta  ;  fortasse  oratio  hiat  quibusdam  omissis,  — 
60)  Pretium  summum  gladiatoris  vitioris  notae;  cf.  supra  v.  56.  —  61)  Noxii,  dam- 
nati  ad  gladium ,  interdum  editoribus  munerum  privatis  concedebantur,  cuius  rei  in 
provinciis  curam  videtur  habuisse  procurator  Augusti;  de  hac  traditione  noxiorum 
agi  hoc  loco  statuit  Mommsenus  eph.  l.  c.  p.  409.  Ceterum  hic  quoque  sententia 
obseurata  est  quibusdam  omissis.  —  62)  Haec  pertinent  ad  editorem,  cui  noxii 
tradebantur.  —  63)  Sic  legit  solus  Berlanga  (in  eclypis  nihil  fere  apparuit).  — 
64)  Cf.  Mommsen  eph.  l.  e.  p.  413  extr.  —  65)  Cf.  Mommsen  l.  c.  p.  410  not,  4. 


Palaestra. 

5164  Filumenum.*  —  |  Ddd.  et  principes  n.  Valentinian.  |  Valens  et 
Gratianus  semp.  Augg.^  |  Filumenum  in  omni  aclhetico  (sic)  cer|tamine  ab 
oriente  ad  occidente  usq.  |  victorem ,  pammacho  lucta  prancati.  (sic)  | 
cestibusq.  id  est  pygme,  locatione  sta|tuae  in  acletarum  (sic)  curia^  aeter- 
nita]tis  gloria  dignum  esse  iudicarunt.  |  Quod  omnes  xystici  gratanter  J 
acceperunt,  sen."  pariter  simulq.  |  p.  R."  ingenti  fabore  prosecutus  est. 

5165  ^lcjocvr^g^  ytaXaiaTr]g  2/LivQvalog  \  aTTTiotog'.  \  Ob  fortitudinis 
merita  et  virtutis  cujmulum  hoc  quod  excellens  artis  ro|bur  exegit,  prae- 
cepto  invictissimorum  |  principum  ddd.  nnn.  FFFill.  Valenti|niani  Theo- 
dosii  et  Arcadii*  Iohan|nes  nieruit  ut  inter  omnis  pollens  |  localione 
statuae  videatur. 


Titali  pertinentes  ad  ludos.  —  Athletae.  Gymnici.  315 

Romae  rep.  ad  S.  Pelri  ad  vincula  (VI  iOISi.  10135  cf.  Inscr.  Gr.  Sicil.  Ital. 
4406  descripserunt  saec.  XVII  Gudius  aliique).  —  1)  Hunc  videri  Philumenum  de  quo 
liaec  habet  anonymus  scriptor  in  codice  Paris.  2600  (Scaliger  thes.  tempor.  Eusebii 
Pamphili  p.5Si  =  Cramer  Anecdot.  Graec.  Paris.  2  p.  4SS):  iyevsro  ds  xccl  inl  t(ov 
Osodoaiov  Tov  MsyaXov  xaiQwv  6  ix  4>iXaSsX(pslaq  rdiv  AvSdiv  naXaiaxriq  4>iXov- 
fisvoq  ovofia.  ovxoq  ^ahcovv  dvSQidvxa  Xsysxai  naxd^aq  siq  ^d&oq  ivit,TJaai 
fiidaaa&ai  xov  xaXxov,  icp'  w  dvSQidvxoq  xsxv/Tjxivai  xxX.,  monuit  primus  huius 
inscriptionis  editor  Falconerius.  —  2)  Scr.  Auggg.  (ann.567 — 57S).  —  3)  Significatur 
hic  ipse  locus,  ubi  et  haec  basis  repertae  sunt  et  multae  aliae  inscriptiones  ad  alhletas 
pertinentesy  Inscr.  Gr.  Sicil.  Ital.  n.4l02seq. —  4)  Senatus.  —  5)  Populus  Romanus.  — 
6)  Fortasse  lohannes  aihleta  repraesentatus  in  nummo  contomiato  apud  Eckhel 
8,  505,  Cohen  med.  imp.  8  (ed.2)  p.546  n.5S2,  in  cuius  parte  aversa  dicitur  esse 
caput  Placidi  Valentiniani.  —  7)  D/omen  honorati  praemissum  primo  casu.  — 
8)  A.  584—592. 

5166  [ijthenodorus  xysti[cjus  Paridi  thymelico  bene  merenti  fecit. 
Romae  ut  videtur  (VI  40464  semel  descripla  saec.  XVI). 

Synodus  xystica  athletarum  Romae  reliquit  titulos  Graecos  Inscr.  Gr.  Ital. 
n.  40Si  cet.  4402  seq. 

5167  .  .  .  ion[tJus  D.'  f.  |  Pol.  Geminus  pater,  |  gymnico  agone  sae- 
pius  coro|na[/Jus,  honore  curationis  suae"  fun|ct[MsJ,  exacto[rJ  operis  re- 
ficiendi  |  .  .  .  ome  .  .  .  [^Jribus  PolHae  positus  a  |  .  .  .  ale  et  .  .  .  [Owjin- 
tilio  I [cMjralorib  . . .  suis  fecit  |  [et\  . . .  ae  Secundae  coniugi  |  . . .  f. 

Romae  rep.  inter  vias  Salariam  et  Pincianam  (Notizie  4887  p.  491,  Bull.  co- 
munale  4887  p.  486  vidit  Gatti;  cf.  Mommsen  Staatsr.  III  p.  IXnot.,  qui  vidit  ec- 
typum).  —  Una  repertae  sunt  aliae  duae  inscriptiones  curatorum  tribus  Polliae 
(cf.  not.  2),  quas  infra  dabimus  inter  municipales.  —  1)  Intra  D  litteram  litteris 
minutis  scriptum  esse  videtur  cens.  —  2)  In  tribu  Pollia  scilicet;  cf.  Mommsen 
Staatsr.  III  p.  489. 

5168  d.  m.  I  hic  su n  (itc;  positi  gymnici*  |  tres  fratres,  (  Euplus, 
q.  vix.  a.  V  m.  VIII  d.  XIII,  |  Elenchius,  q.  vix.  a.  I  m.  VII,  |  Vincen- 
tius,  q.  vix.  a.  V  |  m.  VIIII  d.  XXVIIII,  |  patroni  alumnis  suis  |  b.  n. 
m.  r.  bus*  |  fecerunt,  et  Basileus  pater.^ 

Romae,  iam  Urbini  (VI 401S8  vidit  Bormann).  —  1)  Gymnicos  infantes  habes 
praeterea  N.  S168^^  et  VI  40460,  item  ut  videtur  VIII  9472 ;  eos  esse  fortasse  pueros 
exhibitos  inter  agones  putat  Mommsenus.  —  2)  Bene  merentibus.  —  3)  Postrema 
litteris  minoribus  adiecta. 

5168*   d.  m.  I  Augurio  gymnico  |  inconparabili,  |    dulci  exsitioso,  | 
vixit  anis  II  m.  VIII;  |  amatores  hoc  |  non  merenti  f. 
PuteoHs  rep.   (X  2152  ad  exemplum  Mazochii). 

5168^  d.  m.  I  Erotis  alumno  |  dulcissimo  et  pammuso  |  gymnico 
Valentines  |  fihes  mees,  vixit  annos  |  XVI,  |  defunctus  est  idibus  |  lunis 
die  Saturni  |  ora  nona  (corona,  palma). 

Romae  (VI  101S9  vidil  de  Rotsi). 

5169  Heracla  |  Caesaris  |  palaestrita. 

Romae,  iam  Veronae  (VI  S815  vidit  Mommsen). . 


316  Caput  XII. 

5170  Maroni  alumno  |  C.  Calpurnius  |  Lausus.  | 
Domino  dilectus  quoquo  iret,  semper  |  comes,  | 
poculi*   minister,  |  doctus  palaestrae  puer,  | 

eques  |  sepultus  hic  sum  na|tus  annos  octo  et  |  decem. 
Beneventi  (IX  4880  bis  descripta  saec.  XFIl.    Buecheler  carm.  ep.  n.  100;  de 
vitiis  carminis  cf.  Buecheler  l.  c).  —  1)  oculi  fllterum  apographum. 

5171  L.  Cornelius  |  Pothus,  palaest.*  |  Hospita  1. 

Roma  Florentiam  allata  (Fl  40152  vidit  Bormann).  —  1)  Hunc  et  similes 
palaestritas  privatorum  vel  etiam  Caesaris  servos  piiblice  prodiisse  minime  poterit 
statui. 

5172  qui  coHtis  Cybelen  et  qui  Phryga  plangilis  Attin  *,  | 

dum  vacat  et  tacita  Dindyma  nocte  silent,  j 
flete  meos  cineres;    n6u  est  alienus  in  iliis  [ 

Hector  et  hoc  tumulo  Mygdonis  umbra  tegor.''  | 
llle  ego  qui  magni  parvus  cognominis  lieres^  | 

corpore  in  exiguo  res  numerosa  fui,  | 
flectere  doctus  equos,  nitida  certare  palaestra,  | 

ferre  iocos,  astu  fallere,  nosse  fidem.  | 
At  tibi  dent  superi,  quantum,  Domitilla^  mereris  | 

quae  facis  exigua  ne  iaceamus  humo. 

Romae  olim  ad  viam  Appiam,  nunc  in  palatio  Albaniorum  ad  quattuor 
fontes  (FI 40098  cf.  p.  5494  descripserunt  primus  Pomponius  Laetus,  nuper  de  Rossi 
aliique.  Buecheler  carm.  epigr.  4410).  —  1)  Adloquitur  defunctus  cultores  Matris 
deum  et  Attis,  inter  quos  et  ipse  fuisse  putandus  est  et  qui  fortasse  eo  fere  loco, 
ubi  lapis  prodiit,  convenire  solebant;  certe  sacra  quaedam  Matris  deum  quotan- 
nis  in  Almone  fluvio  (cf.  Marquardt  Staatsverw.  III^  p.  373)  peragebantur.  — 
2)  Hectorem  nomine  fuisse  oriundumque  e  Phrygia  se  significat.  —  3)  Domitilla 
fortasse  Flavia,  uxor  Flavii  Clementis  consulis  a.  93,  cuius  praedia  iuxta  viam 
Appiam  et  Ardentinam  nolissima  sunt  (Buech.,  Huels.). 

5173  Ursus,  tog^tus^  vitre^  qui  primus  pila  | 
Msi  decenter  cum  mels  lus6ribus,  | 
laudante  populo  maximis  climoribus,  | 

thermis  Traiidni  (sic),  thermls  Agrippae  et  Titi,  | 
multum  et  Ner6nis,  si  tamen  mihi  cr^itis,  | 
ego  sum.     Ovant^s  convenite  piHcrepi^  | 
statuamque  amici  floribus  violis  rosis  | 
folidque  mult6  adque  unguent6  marcid6  | 
onerdte  amant^s  et  merum  pr6fundite  | 
nigrum  Falernum  aut  S^tinum  aut  Caecubuni,  | 
viv6  ac  volenti  d6  apoth^c^  dominicd^  | 
Ursumque  canite  v6ce  concordi  senem  | 
hilarem,  ioc6sum,  pihcrepum,  schoiasticum,  | 


Tituli  pertinentes  ad  ludos.  —  Palaestritae.  Pilarii.  Pugiles.  317 

qui  vicit  omnes  antecessor6s  su6s  | 
s6nsu  dec6re  adque  arte  suptilissim^.  | 
Nunc  v6ra  versu  verba  dicamus  sen6s:  | 
sum  victus  ipse,  fateor,  A  ter  c6nsule  | 
V6r6*  patr6n6,  nec  semel  sed  saepius,  | 
cuius  libenter  dicor  exodiarius*. 

Romae  (FI  9797  vidit  Bormann.  Buecheler  carm.  epigr.  n,  29.  Tractavit 
Mommsen  epfi.  ep.  1  p.  SS  seq.).  —  1)  Primus  ex  civibus  Romanis  qui  vilreis  pilis 
publice  luserit,  cuins  lusus  praeterea  mentio  fieri  non  videtur.  —  2)  De  pili- 
crepis  in  balneis  se  exercentibits  cf.  Seneca  ep.  S6,  1 ,  Statius  silv.  i,  S,  S7.  Cf. 
praeterea  C.  I.  L.  IF  H47.  190S.  1926  (sp/iaeristeria  cum  balneis  coniuncta  Plin. 
ep.  2,  17,  42.  S,  6,  27).  —  3)  Cellae  vinariae  imperaloris,  in  qua  vina  asservabantur 
optima  (Momms.).  —  4)  Significatur  M.  Jnnius  Ferus  praefectus  urbi  et  eonsul 
tertio  anno  126;  cf.  supra  N.  2117  not.  4.  —  5)  Cf.  Schol.  luv.  5, 17S:  exodiarius 
apud  veteres  in  fine  ludorum  intrabat,   qui  ridiculus  foret. 

5174  P.  Aelio  Aug.  lib.  Secundo  |  piiario'  omnium  eminentis|simo, 
fecit  Aelia  Europe,  |  viro  sanclissimo,  et  sibi,  |  et  Secundo  et  Magnae 
fiiis,  I  et  lib.  libertabusq.  posterisq.  eorum;  |  qui  vix.  ann.  XLVI. 

Romae,  iam  Urbini  (FI  8997  vidit  Bormann).  —  1)  Cf.  Quintil.  10,  7,11:  mi- 
racula  illa  in  scaenis  pilariorum  et  ventilatorum. 

5174*  M.  Pomponius  |  Zosim[M]s  negoti|ans  ma[f]eriarius  |  [«.]  f.  sibi 
et  Pomponi|ae  Semne  filiae  op|timae  defunctae  |  et  Pomponio  Secun|dino 
defuncto  |  b.  m.    Hic  lapide  lu|sit  ponderibus  |  his:  XXXX,  L,  C\ 

Salonis  rep.  a.  1892  (III  S.  12924  Hirschfeld  vidit  ectypum).  —  1)  Cf,  Hiero- 
nymus  comm.  in  Zach.  2,  12  (FI  p.  896  ed.  Fallars.):  mos  est  in  urbibus  Palae- 
stinae,  et  usque  hodie  per  omnem  ludaeam  velus  consuetudo  servatur,  ut  in  viculis, 
oppidis  et  castellis  rotundi  ponantur  lapides  gravissimi  ponderis^  ad  quos  iuvenes 
exercere  se  soleant  et  eos  pro  varietate  virium  sublevare,  alii  usque  ad  genua,  alii 
usque  ad  umbilicum,  alii  ad  humeros  et  caput,  nonnulli  super  verticem,  rectis 
iunctisque  manibus,  magnitudinem  virium  monstrantes,  pondus  extollant.  (Altulit 
locum  Gatti  in  actis  minoribus  acad.  Lyneaeorum  ser.  V  t.  1,  1892  p.  800.) 

5175  L.  Cornificius  L.  1.  |  Philemo  pugil;  |  Marcia  Sex.  1.  |  Cleo- 
pa[f]ra. 

Romae  (FI  101S6  vidit  Fabrettiut). 

5176  d.  m.  I  T.  lotelus  1  citirva|riusS  v.  |  a.  LXXXI,  |  h.  s.  e.  |  0.  t. 
b.  q.  f. 

5176*    Cirius  ca|thruarius*  |  v.  a.  XXII. 

Constantinae  (FIII 7415.  7414  descripsit  idem  qui  N.  S223,  nescio  quam  recte). 
—  1)  Catervarios  intellegit  Mommsen ;  cf.  supraN.SOSS:  pugiles  catervarios;  Sue- 
ton.  Aug.4S:  spectavit  studiosissime  pugiles  et  maxime  Latinos,  non  legitimos  atque 
ordinarios  modo,  quos  etiam  committere  cum  Graecis  solebat,  sed  et  catervarios 
oppidanos  inter  angustias  viarum  pugnantes  temere  et  tine  arte. 


318  Caput  XII. 

Certamina  poetarum. 

5177  deis  manibus  sacrum  |  Q.  Sulpicio  Q.  f.  Cla.  Maximo  domo 
Roma,  vix.  ann.  XI  m.  V  d.  XII.  ]  Hic  tertio  certaminis  lustro*  inler 
Graecos  poetas  duos  et  L  |  professus  favorem ,  quem  ob  teneram  aetatem 
excitaverat,  |  in  admirationem  ingenio  suo  perduxit  et  cum  honore  dis- 
cessit.^  Versus  |  extemporales  eo  subiecti  sunt,  ne  parent.^  adfectib.  suis 
indulsisse  videant."   |   Q.  Sulpicius  Eugramus  et  Licinia  lanuaria  parent.^ 

infelicissim.  f.  piissim.  fec.  et  sib.  p.  S.  (Supra  pueri  togati  imago,  sinistra  manu 
volumen  tenentis,'  in  fastigio  corona  laurea.  Ab  utraque  parte  imaginis  et  in 
volumine  perscriptum  carmen  Graecum  heroicis  versibus  conceptum,  praecedente) 
K.  2ovkniyiiov  \  Ma^ifiov  Kaigiov'  \  Tiaiv  av  koyoig  \  xqriaaLto 
Zevg  I  €7tiTif^(Jt)v  ^HXiip  \  otl  t6  aQfia  edwKE  Oai^ovTi.  (Infra  titulum 
Latinum  epigrammata  duo  Graeca  ad  Sulpicium  Maximum  pertinentia.) 

Romae  rep.  ad  viam  Salariam  haud  procul  a  porta  Collina,  est  in  novo  mu- 
seo  Capitolino  (Inscr.  Gr.  Ital.  n.  2012  vidit  Kaibel,  qui  Graeca  carmina  tractavit 
epigr.  Gr.  ex  lap.  conl.  n.  618).  —  1)  Significatur  certamen  Capitolinum,  cuius 
tertium  lustrum  agebatur  a.  94.  De  hoc  agone  Capitolino  cf.  Friedldnder  Sitteng. 
2  (ed.  5)  p.  457  seq.  S7S  seq.  —  2)  JVon  primas  eum  tulisse  apparet  (Henz.).  — 
3)  Parentes.  —  4)  Videantnr. 

5178  L.  Valerio  L.  f.  |  Pudenti.  |  Hic  cum  esset  anuo|rum  XIII, 
Romae  |  certamine  sacro  |  lovis  Capitolini  |  lustro  sexto '  clajritate  in- 
genii  |  coronatus  est  |  inter  poetas  La|tinos  omnibus  |  sententis  iudicum.  | 
Huic  plebs  univer|sa  municipum  His|toniesium  (sic)  statuam  |  aere  col- 
lato  decrevit;  |  curat.  rei  p.  Aeserninor.  dat6  ab  |  imp.  optimo  Antonino 
Aug.  Pi6^ 

Histonii  (IX  2860  viderunt  Mommsen  et  Dressel).  —  1)  De  agone  Capitolino 
cf.  iV.  S177  not.  1.  Lustrum  eius  sextum  incidit  in  a.  406  (Censorinus  de  die  nat. 
18,  13).  —  2)  Posirema  (inde  a  curat.^  postea  addita,  scilicet  tempore  Antonini 
Pii,   quo  Pudens  natus  c.  a.  95  recte  curator  rei  publicae  dari  potuit. 

5179  C.  Concordius  Syria[cus  eq.  R.,  comm.*  reip.  |  Benevent.,  mu- 
nerarius  |  bidui,  poeta  Latinus  co|ronatus  in  mune.^  pa|triae  suae  et^ 
vibus  I  sibi  fecit;  qui  vixit  [  ann.  LVIII  m.  VI  d.  XII  |  hor.  III.  |  (In  titulo 
iuxta  ut  videtur  posito)  esterti*  |  primus  I  Beneventi  |  studium"  or[chesto- 
pales®  (  instituisti. 

Beneventi  (IX  1665  solus  descripsit  saec.  XFII  Ferusius  Beneventanus).  — 
1)  Commentariensis.  —  2)  Munere.  —  3)  Insere  Romae  vel  aliud  loci  vocabulum 
(Momms.),  —  4)  Fortasse  scr.:  Sesterti.  Agnomen  sine  dubio  id  Syriaci.  —  5)  Studia 
Beneventi  dicebantur  collegia  (cf.  C.  I.  L.  IX  p.  157).  —  6)  Videtur  significari  ge- 
nus  exercitationis  praeterea  ignotum.  Ad  athletarum  collegium  pertinuit  titulus 
Graecus  prope  Beneventum  rep.,  cuius  frustulum  est  Inscr.  Gr.  Ital.  691. 


Titoli  pertineates  ad  ludos.  —  Scaena.  319 

Scaena. 

5180  colonia  |  P.  Publiliiim  |  Ingenuum  |  comoedum  |  propter  sin- 
gularem  |  artis  prudentiam  et  |  morum  probitatem. 

Parii  (III  575  descr.  Kiepert  et  Mordtmann). 

5181  Ti.  lulio  I  Aug.  1.  I  Mnesteri '. 

Romae,  nunc  Florentiae,  ara  ornata  et  ab  utraque  parte  eodem  titulo  inscripta 
(FI  S0139  vidit  Henzen).  —  1)  Fidelur  etse  celeberrimus  tragoediarum  actor,  oc- 
cisus  a.  47  propter  stuprum  Messallinae,   manumissus  puto  a  Tiberio. 

5181*  Paris  linio  scaenae*. 

Pompeiis  scariphatum  in  pariete  (Mau  Roem.  Mitth.  5,  4886  p.  146).  —  1)  f^i- 
detur  significari  celeberrimus  actor  tragoediarum,  interfectus  a  Nerone  (cf.  Proso- 
pogr.  Imp.  R.  sub  L.  Domitio  Paride). 

5182  C.  lulio  Aug.  lib.  I  Actio'  priori  |  pantomimo  |  cucumae^  vixit] 
annis  XIX  et  |  menses  V, 

Romae  (FIS,5H7  Grutero  misit  Gutenstenius  falsarius;  ex  schedis  Zaratinii 
Castellini  edita  est  Civilla  caitolica  ser.  4S  vol.  6,  1895  p.  474).  —  1)  Diversus 
Aclius  comoedus  quem  memorat  Suet.  Tib.  47,  si  quidem  recte  narrat  Suetonius  eum 
a  Tiberio  manumissum  esse.  Hic  potest  esse  manumissus  a  Caligula.  —  2)  Nescio 
vtrum  ad  pantomimi  vocabulum  hoc  pertineat,  an  agnomen  sit  Actii. 

5183  C.  Ummidius  |  Actius*  |  anicetus^  |  pantomimus. 

Puteolis  (X  1946  bis  ut  videtur  descripta  saec.  XFI.  XFII).  —  1)  Libertus 
fortasse  Ummidiae  Quadratillae,  de  cuius  pantomimis  Plin.  ep.  7,  24,  5.  —  2)  Cf. 
supra  N.  4181^.  Ad  Actium  aliquem  scaenicum  pertinent  etiam  acclamationes  scari- 
phatae  Pompeiis  in  parietibus  sepulcrorum  extra  portam  Nucerinam  (Roem.  Mitth. 
1888  p.  147). 

5184  M.  Ulpius  Aug.  lib.  Apolaustus  |  maximus  pantomimorum,  |  co- 
ronatus  adversus  histriones  |  el  omnes  scaenicos  |  artificos  XII. 

Romae  (VI  10114  saevin<t  dexcripia  saec.  XVI). 

5185  P.  Aelius  Aug.  lib.  Pylades*  pantomimus  hieronica  instituit. 
L.  Aurelius  Augg.  hb.  Pylades''  hieronica,  discipulus,  consummavit. 

Genuae  (F77S5  semel  descripta  saec.  XFI).  —  1)  Pylades  primus  temponbus 
Augusti  pantomimum  tragicum  instituit  (cf.  infra  N.  S197  not.  S).  Ab  hoc  principes 
huius  artis  nomen  vel  agnomen  Pyladis  sortiti.  Cf.  quae  exposuit  Mommsen  F  l.  c; 
Friedldnder  Sittengesch.  2  (ed.  S)  p.  S68  seq.  Seneca  (nat.  quaest.  7,  52,  5) :  quanta 
cura  laboratur,  ne  cuius  pantomimi  nomen  intercidat;  stat  per  successores  Pyladis  et 
Bathylli  domus.  Hic  P.  Aelius  Pylades  videtur  diversus  ab  eo  quem  Traianus  amavit 
(Dio  68,  10),  scilicet  aliquanto  iunior,  ab  Hadriano  demum  manumissus.  —  2)  Hic 
videtur  esse  is  quem  memorant  Fronto  ad  Ferum  1,  2  p.  11S  ed.  Nab,  et  Galenus 
negl  rov  Ttgoyivdaxeiv  ngbq  ^EniysvTjv  c.  6  (14  p.  652  Kuehn). 

5186  L.  Aurelio  Aug.  lib.  Pyladi'  |  pantomimo  temporis  sui  primo,  | 
hieronicae  coronato  IIII,  patrono  |  parasitorum  Apolhnis^  sacerdoti  |  syn- 
hodi',  honorato  Puteolis  d.  d.  |  ornamentis  decurionalib.  et  |  duumviraUb., 
auguri,   ob  amorem   |   erga  patriam  et  eximiam  hberajhtatem   in  edendo 


320  Caput  XII. 

muner.  gladi|atorum  venatione  passiva*  ex  in|dulgentia  sacratissimi  prin- 
cip.  I  (Commodi  Pii  Felicis  Aug.)*,  |  centuria  Cornelia. 

Puteolis  rep.  (Eph.  ep.  8,  569  Moimnsen  vidil  ectypum).  —  1)  Hic  videtur  is 
quem  ad  cenam  vocavit  Didius  luUanus  (Dio  75,  45),  non  diversiis  forlasse  a  iuniore 
eorum  qui  praecedunt.  —  2)  De  parasitis  Apollinis  cf.  infra  iV.  6%1S.  —  3)  Synhodos 
intellegitur  artificum.  scaenicorum  sive  ut  appellabaniur  rcSv  TtSQl  rov  diovvaov 
rsxvirdiv  (cf.  Gell.  20,  4).  Cf.  praetei-ea  ad  N.  S082.  Alii  aQXi^SQslq  synhodi  sunt 
infra  N.  5490.  S494  (cf.  3495).  5274.  —  4)  Passivus  idem  quod  promiscuus,  TertuU.  ad 
Marcion.  1,  7  et  aUbi.    Cf.  supra  N.  5054  not.  5:  Mommsen  Roem.  Mitth.  4888  p.  85. 

—  5)  Commodi  nomen  erasum  et  postea  restitutum. 

5187  L.  Aurelius  I  A[p]olaustus  |  pantomimus  |  Mem[/"]ius'  |  Mercurio 
invicto  I  votum  solvit. 

Ad  viam  Appiam  inter  Fundos  el  Formias  (X  6219  semel  descripta  saec.  XFI). 

—  1)  Pantomimus  hic  memoratur  vit.  Veri  8,  40 :  habuit  (Ferus)  et  Agrippum 
histrionem,  cui  cognomentum  erat  Memfii,  queni  et  ipsum  e  Syria  veluti  tropaeum 
Parthicum  adduxerat,  quem  Apolaustum  nominavit ;  et  a  Frontone  ep.  ad  Verum  4,  2 
p.  446  Nab.  Idem  est  Apolaustus  occisus  a  Commodo  (vit.  Comm.  7, 2).  Idem  est  histrio 
agnomine  Mepupiq,  quem  memorat  Athenaeus  I  p.  20.  Cf.  praeterea  anth.  Pal.  44,  255. 
Qui  in  catalogo  NeapoUtano  Notizie  degU  scavi  4890  p.  41  memoratur  victor  Sia 
navrwv  A.  Avq.  ^AnoXavoroq,  diversus  mihi  videtur,  sciUcet  aUquanto  posterior. 

5188  [L.  l]elio  Aug.  lib.  |  [iMrjelio  Apolausto  |  [pa]ntomimo,  ] 
[iM^]ustalium  qq.,  |  [Ajer]onice  temporis  |  sui  primo,  |  [co?]onia  Aurelia  | 
[Au]g.  Pia  Canusium,  |  d.  d. 

Canusii    (IX  544   ter  descripta   saec.  XVII.  XVIII). 

5189  [I.]  Aurel[/o]  |  Apolausto  |  hieronico  bis  coronato  |  et  dia  pan- 
ton^  parasito  |  et  sacerdoti  Apollinis,  |  August.^  Capuae  maximo. 

In  Campania,  loco  dicto  Frignano  maggiore  (X5746  semel  descripta  saec.  XVII). 

—  1)  Cf.  N.5190. 5494;  C.  I.  Gr.  4720.  In  calalogis  quibusdam  victorum  Graecis  (C.  I. 
Gr.  4585.  4586.  2758;  Notizie  degU  scavi  4890  p.  44)  dicc  Ttdvrcav  videtur  significare 
pantomimum;  cf.  CiviteUi  nuovi  frammenti  di  epigrafi  relat.  ai  ludi  AugustaU  di 
NapoU  (atti  deW  Acc.  nap.  di  archeol.  XVII)  p.21.  —  2)  AugustaU. 

5190  (intra  coronas  tres:  Ulterae  quae  legi  non  potuerunt)  L.  AurellO  | 
Apolausto  Memphio  |  Augg.  lib.,  hieronicae  |  coronato  et  ton  dia  pan|- 
ton*,  Apollinis  sacerdoti  |  soU  vittato,  archieri  |  synhodi*  et  Augg.,  |  L. 
Aurelius  |  Panniculus  qui  et  |  Sabanas,  patrono  |  optimo. 

Romae  (VI  40147  aUquoties  descripta  saec.  XV.  XVI).  —  1)  Cf  ad  eam  quae 
praecedit.   —    2)  Cf  ad  N.  5486  not.  5. 

5191  L.  Aurelio  Augg.  |  hb.  Apolausto  |  Memphio  |  pantomimo  hi|- 
eronicae  ter  te[m]|poris  sui  primo,  |  vittato  Augg.,  |  sacerdoti  ApoUijnis, 
Herculano  |  Augustah*,  |  s.  p.  q.  T.'';  |  item  |  ornamentis  decurionatus  ho- 
noratO.^  |  (Supra  inscriptionem,  intra  coronas  tres)     ....     OQ€GTri[v\  \      •  •  •  | 

I  " TQcodaiv  \  X  .  .  .  .  aig\  \  (In  latere) '  I  Aug.,  edente  | 

Ji.  Aur.  Augg.  lib.  ApolaUs[fo]  |  Memphio  |  magistro.  (In  partem  superiorem 
inscriptionis  lateris  erasam  intrusa)  CUrante  |  Musonio  lulio  |  Antullo*  |  pa- 
trono  I  municipii.  |  Dedicata  V[/]l  id.  lun.  |  Anullino  II  et  Fr[o]ntone  cos.' 


Tituli  pertinentes  ad  ludos.  —  Scaena.  321 

Tibure  (XI T  42^4  vidervjit  Gatti  et  Bormann).—  1)  Tibtire  (cf.  IS.HOi;  item 
infra  inter  munieipales  Tiburtinas).  —  2)  Senatus  populusque  Tiburtinus.  —  3)  Haec 
postea  addita.  —  4)  Ex  vocabulis  his  Graecis  tertia  tantum  pars  legi  potuit.  Ce- 
terum  cf.  N.  S19S  not.4.  —  5)  Principium  inscriptio?iis  lateris  erasum;  fuitibi  sine 
dubio  nomen  Commodi.  —   6)  Idem  memoratur  XIF  4262.  —  7)  A.  199. 

5192 I  . .  . .  [panto]mimo  \ o  provecto  |  [ab  imp. 

M.Aurel.  injtonino  |  [Aug.  et  Commodo]  Caesare,  |  . . . .  [i;?o/atis]ti  Memphi  | 
senioris  | [i]o  urbe  | dom.  a.'  .  .  |  .  .  . 

f^eiis  rep.,  iam  Romae  (XI  5822  vidit  BormaJin;  quot  litterae  in  sir^ulis 
versibus  perierint,  incertum).    —   1)  Haec  leclionis  non  omnino  certae. 

5193  M.  Aurel.  Aug.  lib.  |  Agilio  Septentrio|ni'  pantomimo  sui  |  tem- 
poris  primo,  sacerdoti  synhodi',  ApoIUnis  pa|rasito\  ahimno  Faustinae  |  Aug., 
producto  ab  imp.  M.  |  Aurel.  (Commodo)^  Antonijno  Pio  FeUce  Augusto,  | 
ornamentis  decurionat.  |  decreto  ordinis  exornato,  |  et  allecto  inter  iu- 
venes,  |  s.  p.  q.  Lanivinus.  (In  latere)  . .  idus  Commodas  |  .  .  [4]ehano  cos.* 

Lanuvii  (XIF  2115  vidi).  —  1)  Idem  ut  videtur  Septentrio  Puteolis  posuit 
titulum  Eph.  ep.  8,  575.  Idem  saltatoris  nomen  infra  N.  5238.  —  2)  Cf  N.  S186 
not.  5.  —  3)  Cf.  N.  S186  not.  2.  —  4)  Focabulum  in  litura  restitutum.  —  5)  Haec 
ita  saec.  XVI  descripsil  Pighius  (hodie  non  extant)  ;  videntur  significari  idus  Com- 
modae  sive  Augustae  (Dio  72,  13;  vit.  Comm.  11)  et  consules  Crispinus  et  Aelianu4 
sive  annus  p.  Chr.  187. 

5194  M.  Aureho  Augg.  hb.  |  Agiho  Septentrioni  |  pantomimo  sui 
temporis  |  primo,  hieronicae  |  solo  in  urbe  coronato  |  diapanton  ab  |  impp. 
dominis  nostris  |  Severo  et  Antonino  Augg.,  |  parasito  Apolhnis,  |  archieri 
synodi*,  llllllvir  Au[</.].  |  Huic  respubhca  Praenestin.  |  ob  insignem  amo- 
rem  eius  erga  |  cives  patriamque  1  postulatu  popuh  statuam  |  posuit,  d.  d. 

Praeneste  (XIF  2977  bis  descripta  saec.  XFII).  —    \)  Cf  N.S186  not.5. 

5195  d.  m.,  I  curante  Calopodio  locatore'.  |  Theocriti'  Augg.  hb.  | 
Pyladi',  |  pantomimo,  |  honorato  j  splendidissimis  |  civitatib.  Itahae  |  orna- 
mentis  |  decurionahb.  ornat.,  |  grex  |  Romanus,  |  ob  merita  eius  |  titul. 
memoriae  |  posuit.  (Inlatere)  sui  temporis  primus.  Troadas"  (muUer  stans 
in  capite  habens  pinnas,  dextra  personam  tenens,  sin.  scutum  et  hastam).  (In  altero 
latere)   lona   (mulier  stans  dexlra  personam  altollens,  sin.  tenens  vestem). 

Mediolani  (V  3889  vidit  Mommsen;  imaginem  edid.  Atil.  de  Marchi  monu- 
menti  epigrafici  milanesi  I).  —  1)  Haec  (iam  evanida)  postea  scripta  fuisse  putanda 
sunt.  De  locatore  cf.  N.  3206.  —  2)  Diversus  videtur  a  saltatore  cognomine,  qui 
vixit  sub  Caracalla  (Dio  77,  21).  —  3)  Agnomen  Theocriti.  —  4)  Idem  fabulae 
nomen  adscriptum  N.  3191. 

5196  L.  Acilio  L.  f.  Pompt.  Eutyche[ftj  nobih  archimimo,  commun 
mimor.  adlecto,  diurno  parasito  ApoII.,  tragico,  comico,  et  omnibus  cor- 
porib.  ad  scaenam  honor.,  decurioni  Bovilhs,  quem  primum  omnium 
adlect.*  patre  appellarunt:  adlecli  scaenicorum  ex  aere  coUato  ob  mu- 
nera  et  pietatem  ipsius  erga  se.  Cuius  ob  dedication.  sportulas  dedit 
adlectis  sing.  X'  XXV,    decur.  Bovill.  sing.  X'  V,    Augustal.  sing.  X*  III, 

Dessad,  Inscriptiones  Latinae  II.  2t 


322  Caput  XII. 

mulier.  honor.  et  populo  sing.  X^  I.    Ded.  111  idus  Aug.  Sossio  Prisco  et 
Coelio  Apollinare  cos.^,  curatore  Q.  Sosio  Augustiano.  (in  latere)  ordo  ad- 

lector.    (sequuntur  nomina  sexaginta  per  duo  latera  lapidis  distributa). 

In  oppido  agri  Romani  Marino,  ablata  sine  dubio  ex  ruderibus  Bovillarum 
(Xiy  2408  fortasse  non  plus  semel  descripta  saec.  XV).  —  1)  Adlecti  scaenicorum, 
qui  titulum  ■posuerunt.  —  2)  Singulis  denarios.  —  3)  A.  469. 

5197  Gaius  |  Theoros^  lux''  |  victor  pantomim.  | 

Si  deus^  ipse  tua  cap|tus  nunc  d\rte\  \  Theorost*, 
a[w]  I  dubitant  h[owimes]  |  velle  imit[are]  |  deum? 
(In  parte  aversa,  in  medio)  Theoros  |  victor  [  pantomi|morum.    (Circa  marginem) 
Pyladem  |  Cilicia^,  j  Pierum^  |  Tiburtin.,  |  Hyla.'  Salmacid.,  |  Nomium*  | 
Suria. 

Prope  Romam  rep.,  tessera  rotunda  coctilis  longa  cent.  4  (FI 10143  vidit  Hen- 
zen).  Buecheler  carm.  epigr.  n.  923.  —  1)  Cf.  infra  N.  3265  not.  1.  —  2)  Cf.  not.  6.  — 
3)  Imperator.  —  4)  Scribi  debuit:  Theore,  est  (cf.  Buecheler  l.  c).  —  5)  Celeberrimus 
Pylades  Cilix  fuit^  teste  Hieronymo  ad  a.  Abr.  4993  (u.  c.  752).  —  6)  Ad  hunc  videtur 
pertinere  inscriptio  parietaria  Pompeiana  IV 1901,  in  qua  dicitur  lux  Pompeiano- 
rum.  —  7)  De  Hyla  discipulo  et  aemulo  Pyladis  egil  Macrob.  sat.  2,  7,  12  seq.  — 
8)  Hunc  videtur  memoravisse  Seneca  controv.  111  praef.  10  (nomen  corruptum  re- 
stituit  Buecheler). 

5198  C.  Norbani  |  Soricis*  |  secundarum^  |  Mag.  pagi  |  Aug.  fehcis  | 
suburbani',  |  ex  d.  d.  |  loc.  d. 

Pompeiis,  hei-mae  duo,  diversis  temporibus  diversisque  locis  reperti,  alter  in 
chalcidico,  alter  in  Isidis  aede,  iam  Neapoli  (X  814  vidit  Mommsen).  —  1)  2^(i5Qi§ 
6  aQXi-lufJi.oq  nominatur  a  Plutarcho  (Sull.  56)  inter  sodales  Sullae  senis.  Ab  eo 
forlasse  hic  non  diversus,  iit  post  morlem  magistri  pagi  Augusti  imagines  eius 
posuerint  (Momms.),  aut  discipulus  eius.  —  2)  Sc.  parlium.  Cf.  Cic.  div.  in  Caecil. 
43,  48  cet.  —  3)  De  pago  Augusto  suburbano  Pompeiorum  cf.  Mommsen  C.  I.  L.  X 
p.  89  (iam  accedit  Eph.  ep.  8,  517). 

5199  P.  Cornelius  P.  f.  Esq.*  Nig[er],  |  tertiarum,  hic  situs  est,  |  quoius 
pietas  laesit  neminem.  |  V.*  |  Corneha  Dolabellae  1.  Spatale. 

Romae  (VI  40405  bis  descripta  saec.  XVII).  —  1)  De  tribu  Esquilina  histrio- 
num  cf  Mommsen  Staatsr.  III  p.445.     Infra  N.3212.  3219.  —   2)  Viva. 

5200  L.  Faenius  Faustus  |  quartar.,  par.  Apol.' 

In  Nemore  Aricino  (cf  N.  5255  seq.)  rep.,  nunc  Nottingham  (XIV  4498;  fVallis 
Museum  and  Art  Gallery  of  Nottingham  Caslle  p.32  n.828).  —  1)  Parasitus  Apollinis. 

5201  [/awjdatus  populo,  solitus  mand^ta  referre, 
[ad/Jectus  sca^nae*,  parasitus  Apollinis,  idem 
[gwarjtarum  in  mimis  saltantibus*  utilis  actor. 

Romae  (VI  40448  descr.  Smetius  aliique).  Buecheler  cami.  epigr.  n.  444.  — 
1)  Cf  N.3496.  —  2)  Intellege  fabulas  salticas  (Bt/e.). 

5202  Q.  Magurius  Q.  f.  Fab.  |  Ferox,  |  his.*  epidixib.*  et  cetaes 
1  11  IIP  in  I  greg.  Veturian.  quae*  et  iunilorum,  A.  A.**  dicavit  euras'  Vlll| 
et  pertic.  uncinor.^  XII  n.  CCLIX^ 


Tituli  pertinentes  ad  ludos.  —  Scaenici.  323 

Ad  aquas  Aponi  (cf.  not.8)  rep.,  est  Feronae  (V  27S7  vidil  Mommten).  —  1)  Lusit 
(vel:  lusor). —  2)  Cuius  generit  iniSel^sig  (productiones ;  cf.  Aelian.  var.  hist.9,56: 
ipdXxTjg  'ivTcyovo}  iniSeixvvxo ;  Dio  62,  2  ovze  ins6el§azo  ovdev,  xaizoi  iv  ..  xy 
naxQldi  xgayi^diav  . . .  vnoxgivdnevoq)  intellegantur,  per  se  obscurum;  ad  scae- 
nam  pertinere  eolligi  potest  ex  iis  quae  sequuntur.  —  3)  Cum  cetaes  his  plane 
obscuris  composuerunt  lahn  et  Mommsen,  quod  Patavii  fuerunt  ludi  cetatti  (sic 
traditur)  vel  potius  cetarii  ab  Antenore  Troiano  instituti  (Tac.  ann.  46,  21),  trice- 
simo  quoque  anno  edili  (Dio  62,  20),  et  quod  Pomponius  Secundus  in  scripto  quo- 
dam  ad  Thraseam  Paetum  Patavinum,  qui  ipse  in  ludis  illis  ''habitu  tragico  ceci- 
nerat^  (Tac.  i.c),  cetaria  vocabulum  posuerat  (Charis.  p.42S  K.).  —  4)  Grex  genere 
feminino  adhibitum  a  Lucilio  et  Lucretio.  —  5)  Aquis  Aponi  (cf.  supra  N.  3894. 
5894*  cum  not.  4).  —  6)  Haec  plane  obscura.  —  7)  Similes  numeri  etiam  in  aliis 
litulis  Patavinis,   cf.  Momms.  l.  c. 

5203  d.  (ascia)  [m.J  |  Afrodis  . .  |  symmele  . .  .*  [  grex  Ga[//.]  |  Memphi 
et  I  Paridis*,  P.  M.'  et  |  Sextis  administran|tibus. 

ISemausi  (XII  5547  p.  857  vidit  Hirschfeld).  —  1)  symmele  . .  certum;  potest 
fuisse  symmelei.  Significabatur  officium  quod  Aphrodisius,  sive  Aphrodisia  fuit, 
in  grege  administravit,  quale  fuit  symphoniaci  (Momms.).  —  2)  Nomina  vel  agno- 
mina  histrionum  quos  L.  Ferus  ex  Syria  secum  adduxerat  (de  Memphio  cf.  supra 
N.  S187 ;  de  Paride  Veri  vit.  Veri  8,  7),  sed  quae  Iralaticia  fuisse  notum  est.  — 
3)  Publio,  Marcn?  (Momms.);  panto-mimorum,  in  mentem  venerat  Hirschfeldio. 

5204  dis  I  manibus  |  Primigeni  |  scaenici  ex  |  iactione  Eudoxi. 
Arelate  (XII  757  vidit  Hirschfeld). 

5205  scaenici  |  Asiaticia|ni  et  |  qui  in  eo|dem  corjpore  sunt,  |  vivi  sibi 
fe|cerunt. 

Viennae  (XII  4929  vidit  Hirschfeld).  —  1)  Fortasse  nomen  habuerant  a  Va- 
lerio  Atiatico  senatore  Viennensi  (cf.  supra  N.  212  not.  2),  ut  coniecit  Charvet 
Viennensis. 

5206  [M.]  Aurelio  Augg.  lib.  |  Plebeio  |  electo  locatori*  d[m]  rno, 
scribae  et  ma^^fjjistro  perpetuo  cor[;)o]|ris  scaenicorum  L[o]ltinorum,  in- 
conp[ara6i]jli  fide  rem  publ]icam  ^erjenti  corpor[js  su]prd\  \  scripti,  man- 
c[ipcs]  I  gregum  do[mmorwm]  |  Augg |  et 

Albani  rep.,  nunc  Romae  (XIV  2299  vidit  de  Rossi). —  1)  Locator  fuit  scae- 
nicorum,  cf.  N.  5207.  S208  not.  1;  ilem  N.  S19S.  Ceterum  mirum  est  hunc  dici 
electum  locatorem  diumum,  nisi  forte  haec  separanda  sunt. 

5207  Q.  Gavius  Arnionius  |  loc.  scaenicorum*, !  vixit  annis  XXIllI  m.  VI. 

Romae  rep.  prope  portam  S.  Sebastiani  (VI  S819.  40095;  nuper  Epinal  in 
museo  vidit  Hirschfeld).  —  1)  Alim  locator  scaenicorum  est  VI  10092. 

5208  T.  Uttiedius  Venerianus  |  archimim.  Latinus  et  ofi|ciahs  (sic)  \ 
an.  XXXVII,  promisthota »  an.  |  XVIII,  vixit  an.  LXXV,  vivos  sibi  et  |  Al- 
fene  Saturninae  coniugi  suae  be|ne  de  se  meritae.  |  Alfena  Saturnina  an. 

LL  !  H.  [m.y  h.  n.  s. 

Phitippis  (III S.  7545  integram  descr.  taec.  XV  Constantinus  Lascaris,  partem 
taec.  XIX  Heusey).  —  1)  Idem  ut  videtur  quod  locator  tcaenicorum.  —  2)  a.  ex- 

cepit  Lasc. 

_  — 


324  Caput  XII. 

5209  dis  m^n.  |  M.  Ulpio  Hylae  |  archimimo  diurnoS  |  qui  vix.  an. 
XXVI,  I  Livia  Venusta  |  fec.  coniugi  b.  m.  |  et  sibi  posterisq.  |  suis. 

Romae  ad  viam  Salariam  rep.  (Notizie  degli  scavi  1888  p.  6S).  —  1)  Cf. 
N.  S212  not.  2. 

5209*  M.  lunius  M.  1.  |  Maior  |  archimimus,  |  ApoiUnis  parasil.,  | 
posit.  I  Postumia  d.  1.  Cydilla. 

Praeneste,  iam  Romae  (XIV  2988  vidit  Henzen). 

5210  d.  m.  I  Aeho  BuHmioni  dilurno'  adlecto,  Aeh|a  lanuaria  fil. 
et  I  Ulpia  Herois  con|iunx  b.  m.  f.,  et  sibi  |  et  suis,  hb.  Hber|tab.  q.  poste- 
risq.  I  eorum. 

Romae  (VI  10126  vidit  Henzen).  —  1)  Cf.  iV.  S196?  S206?  S209. 

5210*  Helias  |  pantomim.  |  hic  quiescit,  |  ann.  XIIII.  |  Sotericus  fil.  ] 
pii[ss.  fecit  et]  \  s[m6  ascia  dedic.]. 

Sainte  -  Colombe  prope  Viennam  (XII  1946  servavit  lacobus  Spon). 

5211  dormi.  |  Claudiae  |  Hermionae  |  archimimae  su|i  temporis  pri|- 
mae,  here|des. 

Romae  (VI  10106  vidit  Henzen). 

5212  dis  manibus  |  M.  Fabi  M.  f.  Esq.*  Regilh  et  Fabiae | 

Fabia  M.  et  D.  hb.  Arete  archim[tma]  |  temporis  sui  prima  diurna',  fe- 
c[it]  I  sibi  et  suis,  quibus  legavit  testa[»nenfo]  |  M.  Fabio  Chrysanto,  | 
(deinde  alia  nomina  Fabiorum  minimum  tredeeim)  \  posterisq[Me  eorum ,  monu- 
mentum]  \  ne  abahen[efMr  maneatque]  \  in  famiha  .  .  .  .,  |  Sex.  Pompeio 
[Sex.]  I  1.  Neriano  .  .  .  |  A.  Cosio  Iucu[nrfo]  .  .  |  et  in  eod.  mon^wmenfo] 
...],.  camo .... 

Romae  (VI  10107  viderunt  Smetius  aliique).  —  1)  Cf.  iV.  S199.  —  2)  Jrchi- 
mimam  diumam  videri  quae  non  in  certum  tempus  conducta  sit,  sed  in  perpetuum 
diumam  mercedem  accipiens,  ait  Mommsen  ad  titulum  Philippensem  III  S.  7S4S 
(supra  N.  S208). 

5213  Eucharis  Liciniae  1.,  |  docla  erodita  omnes  artes  virgo,  vixit 
an.  XIHI.  I 

Heus  oculo  errante  quei  aspicis  16ti  domus,  | 
morare  gressum  et  titulum  nostrum  perlege,  | 
amor  parenteis  quem  dedit  natae  suae,  | 
ubei  se  rehquiae  conlocarent  corporis.  | 

Heic  viridis  aetas  cum  floreret  artibus  | 
crescente  et  aevo  gloriam  conscenderet,  | 
properavit  h6ra  tristis  fatahs  mea  | 
et  denegavit  ultra  veitae  spiritum.  | 
Docta  erodita  paene  Musarum  manu,  | 
quae  modo  nobihum  ludos  decoravi  choro  | 
et  Graeca  in  scaena  prima  populo  apparui.  | 


Tituli  pertinentes  ad  ludos.  —  Archimimi.  Mimi.  Mimae.  325 

En  hoc  in  tiimiilo  cinerem  nostri  corporis  | 

inf[e]stae  Parcae  deposierunt  carmine.  | 

Studium  patronae,  cura,  amor,  laudes,  decus  | 

silent  ambusto  corpore  et  leto  tacent.  | 

Reliqui  fletum  nata  genitori  meo  | 

et  antecessi,  genita  post,  leti  diem.  | 

Bis  hic  septeni  mecum  natales  dies  | 

tenebris  tenentur  Ditis  aeterna  domu.  | 

Rogo,  ut  discedens  terram  mihi  dicas  levem.  | 
Romae  (1 4009.  VI 10096  viderunt  Henzen  aliique  praeter  paucas  litteras  nunc 
deperditas.     Buecheler  carm.  epigr.  n.  SS). 

Graecis  hexametris  conscriptum  est  epitaphtum  Bassillae  mimae,  Kaibel  epigr, 
Graec.  609  =  Inscr.  Graec.  Ital.  2542  p.  704. 

5214  N.  Decitius  N.  1.  |  Sabellio  mimus.  U  Decitia  SabeUionis  |  h- 
berta,  uxor. 

Romae  (Fl  10408  semel  deseripta  saec.  XFI). 

5215  Luria  Privata  |  mima,  v.  a.  XIX,  Bleptus  |  fecit. 

Roma  ut  videtur  Feronam  translata   (FI  10HI  vidit  Mommsen). 

5216  Eclogae   |   regis  lubae*   |   mimae,   quae   |  v.  a.  XVIII  [»».]  | 

Romae  (VI  10110  semel  descripta  saec.  XVI).  —    1)  Cf.  supra  N.  840. 

5217  sociarum  |  mimarum.  |  In  fr.  p.  XV,  |  in  agr.  p.  XII. 

Romae  (VI  10109  vidit  de  Rossi). 

5218  C.  Statio  Gemello  |  Atellano.  Villia  |  Secunda  cont.'  fec. 
Romae,  nunc  NeapoU  (VI  26806  vidit  Mommsen).  —  1)  Contubernali. 

5219  M.  Annaeus  M.  f.  Esq.  |  Longinus  maccus,  vixit  |  dulcissime 
cum  suis  ad  supremam  diem.  |  C.  Gavius  Primigenius,  vix.  ann.  VII.  | 

Desine  iam,  mater,  lacrimis  renovare  |  querellas, 
namque  dolor  talis  non  tibi  contigit  uni. 

Romae  (VI  10105  vidit  Henzen.    Buecheler  carm.  epigr.  n.4823). 

5220  C.  Portumius  (sic)  \  C.  I.  Helenus,  (  Calpurnia  Anapauma,  |  nu- 
gari  de  basilica  |  Antoniarum^  |  duarum. 

Romae  ad  viam  Appiam  (VI  SS56  vidit  Henzen).  —  1)  Basilica  Antoniarum, 

filiarum  Octaviae  et  M.  Antonii,  alibi  non  commemoratur. 
__ 

Protogenes  CIouI.'  ]  suavei*  heicei'  situst  |  mimus, 
plouruma  que  |  fecit  populo  soueis  |  gaudia  nuges. 

In  agri  olim  Amitemini  vico  Preturo  in  muro  ecclesiae  (I  1297.  IX  4465 
vidit  Dressel.  Ritschl  tab.  XLIXg).  Buecheler  carm.  epigr.  561.  Carmen  Enniana 
aetate  non  multum  posterius  (Buech.).  Puncta  sunt  formae  quadratae  oblongae, 
1  littera  modo  L  modo  L.  —  1)  ClouU,  vel  Cloeli  (servus).  —  2)  Suavei(s),  suavis 
(Bue.).  —  3)  Hic. 


326  Caput  XII. 

5222  Cn.  Pompeius  |  D.  1.  Astipa  |  daeliciae  (sic)  |  populi  Ro. 

Romae  (VI  iOiM'^  semel  vel  bis  descripta  saec.  XVIII). 

5223  d.  m.  I  Libela  sc|eDicus  via|rum*,  v.  |  a.  L,  h.  s. 
Constantinae  (VIII  71S4  semel  descripta  a  Costa  quodum).  —  1)  Fortasse  scae- 

nicus  qui  in  viis  se  producebat  (Momms.) ;   cf.  ad  N.  3176  de  catervariis. 

5224  d.  (pusr  stans)  m.  |  Aemiliae  |  Irene,  quae  |  vixit  ann.  XXVI  ) 
diebus  XIIII,  |  Aurelius  Euty]ches  stupidus*  |  greg.  urb.  con|iugi  karis- 
sima  (sic). 

Arimini,  nunc  Veronae  (XI  453  vidit  Mommsen).  —  1)  S.  Cf.  supra  N.  2178 
(not.  11).  2179. 

5225    I 1  Caesaris  lusor  |  mutus  argutus 

imitator  |  Ti.  Caesaris  Augusti,  qui  |  primum  invenit  causidicos  imitari. 

Romae  in  columbario  ad  viam  Appiam  rep.  (VI  4886  vidit  Henzen). 

5226  d.  m.  I  Flab.  Cryseros  Cocceius  deri|sor  se  bib.  conpar.  sibi  et 
su.  I  libert.  libertabusque  |  posterisq.  eorum.  (Ex  altera  parte)  d.  m.  |  Fla. 
Crusorote  |  Cocaius  derisor  |  libartis  libar. 

Romae,  iam  Neapoli  (VI  10104  vidit  Mommsen).  Apparet  alterum  titulum 
propter  errores  reiectum  esse. 

5227  d.  m.  I  Dionysio  Aug.  n.  |  vernae  hethologo^  vixit  |  annos 
XXIIX  mensibus  VII  |  diebus  XXIIII,  fecit  |  Dionysius  Socratis  |  Aug.  lib. 
et  sibi  et  suis. 

Romae  (VI  10129  bis  descripta  saec.  XVII;  Oxonii  vidit  Huebner  sed  evani- 
dam).  —  1)  Mimos  ethologos  memorat  Cic.  de  orat.  2,  S9,  242. 

5228  d.  m.  I  positus  est  hic  Leburna  |  magister  mimariorum,  |  qui 
vixit  annos  plus  |  minus  centum ;  |  aliquoties  mortuus  |  sum,  set  sic  nun- 
quam.'  |  Opto  vos  ad  superos  bene  |  [ua]lerae. 

Sisciae,  nunc  Pest  in  museo  (III 5980  vidit  Mommsen).  —  1)  Similiter  in  epitaphio 
Aquiteiensi  Bassillae  mimae  (cf.  not.  ad  N.  S215)  est  noXXdxiq  iv  ^vfisXaiq,  aX.).'  ovx 
OVTO)  dh  d^avovay  (Hersilia  Caetani-  Lovatelli  scritti  vari  [1898]  p.  16S). 

5229  d,  m.  I  Cn.  Vergilius  |  Epaphroditus  |  magister  odariarius'  |  a 
Minerva  ]  medica,  vixit  annos  |  septuaginta  et". 

Romae  (V1 10155  vidit  Henzen).  —  1)  Cf.  Petron.  52:  puerumque  iussit  odaria 
saltare.  —  2)  Lapis  dicitur  integer  esse. 

5230  C.  lulio  Cosco  I  odariario.  |  Peducaea  Festa  olla  (sic)  \  emit 
de  suo. 

Romae,  nunc  Cataniae  (VI  10154  cf.  p.  5492  viderunt  Marinius  et  nuper 
P.  Orsi). 

5231  Paezusae  Caes.  |  ser.  monodiar.',  |  vix.  ann.  XVIIII  m.  IIX,  1 
Euchrestus  conjiugi  suae  b.  m. 

Romae  (V1 10152  semel  descripta).  —  1)  Cf.  Diomed.  art.  gramm.  III  p.  492, 15 
ed.  Keil. 


Tituli  pertinentes  ad  ludos.  —  Miml.  Odariarii.  Choraulae.  327 

5232  Heriae  Thisbe  |  monodiariae,  |  Ti.  Claudi  Glaphyri'  |  choraulde, 
Actionicae  |  et  Sebastonic^e*.  Terrenum  |  sacratum  long.  p.  X,  lat.  p.  X,  | 
in  quo  condita  est,  fodere  noH  |  ne  sacrilegium  committas. 

Romae  (FI  10120  vidit  Henzen).  —  1)  Glaphyrus  tihicen  celebratur  anth. 
Pal.  9,  517  (cf.  Hilhcher  Jahrb.  f.  Phil.  Suppl.  vol.  18  p.  410).  Alitis  eiusdem  no- 
minit  memoratur  luv.  6,  77,  Martial.  4,  3,  8.  Unius  ex  his  uxor  potest  fuisse  Heria 
Thisbe.  —  2)  Qui  ludis  Actiis,  Nicopoli  puto  (cf.  Friedlander  Sittengesch.  II ^ 
434.  574  ^  II^  p.  478.  629),  et  Augustalibus  JSeapoli  (cf  ad  A.  5082  not.  4)  vicerit. 
Alius  ^Ss^aarovsixTjg  est  in  t.  Rhodio  Inscr.  ins.  mar.  Aeg.  1 647 ;  atius  inscr.  Graec. 
Sicil.  Ital.  2499. 

5233    *  I  Sebasmia  aput  Damascum*  III',  Actia  aput 

Bo[s]ltram''  II,  Pythia  Karthaginis*  Asclepia  Karthagi|ni,  Severia  aput  Cae- 
sariam  I,  Commodia  aput  Caes.^  |  Huic  primum  splendedissimus  ordo  de- 
cur.  Ost.  I  postul.  populo  ob  eximia[m  tjpsius  periti|am  obsequiaque  in 
patria  m[aa;j]ma  in  colo[nia]  |  sua  publice  statua  ponendam  [decrevit]. 

Ostiae  sine  dubio,  quamquam  id  non  traditur  (XIF  474  semel  descripta  ab 
homine  ignoto  saec.  Xf^III  exeunte).  —  1)  Initio  fractam  fuisse  non  traditur.  — 
2)  Sebasmia  Damasci  et  Actia  Bo,itrae  celebrari  solita  nota  sunt  etiam  ex  nummis 
saeculi  p.  C.  tertii  Damascenis  (Eckhel  5,  551 ;  Mionnet  5  p.  291 — 297,  suppl.  8 
p.  197— 206)  et  Bostranis  (Eckhel  5,501 ;  Mionnet  5  p.  458.  585),  Sebasmia  Damasci 
praelerea  ex  titulo  Attico  C.  I.  Att.  5, 129.  —  3)  Ter  (scilicel  vicil  ille  cui  titultis 
positus  fuit,  citharoedus  puto  vel  tibicen).  —  4)  Pythia  Carthagine  recens  instituta 
memorat  Tertullianus  scorpiac.  6,  Uvd-ia  iv  XaQXttyavvi;j  t.  Perinthius  arch.  epigr. 
Mitth.  aus  Oesterr.  8,  1884,  219.  —  5)  Intellege  Caesaream  Mauretaniae,  in  qua 
Kofifiodsia  et  SsovTjQSia  celebrala  esse  praeterea  sane  non  scimus. 

5234     '  1  poetae  et  praec[om?]^. . . .  |   maximo  chorau[/ae]  | 

urbis  Roma[e  et\  \  provinciarum  [-primo],  \  hieroni[cae  et]  01ympioni[cae] 
. . . . ,  I  Caesia 

Romae  in  museo  Lateranensi  (FI  10121  vidit  Michaelis).  —  1)  IVomen  certe 
eius  cui  titulus  positus  est  periisse  apparet.  —  2)  Certaminibus  musicis  Graecorum 
etiam  praecones  de  praemio  contendisse  notum  est,  cf.  Suet.  Ner.  24,  cet.;  Boeckh 
ad  C.  I.  Gr.  1585. 

5235  L.  Axius  I  Daphnus  |  choraules. 
Romae  (FI  10119  vidit  Henzen). 

5236  Licinia  M.  Crassi  lib.  |  Sel6ne  |  choraule.  |  Sekijvrj  xoQccvXig. 
Romae  (FI  10122  vidit  Henzen). 

5237  ▼.*  P.  LuciHus  D.  1.  |  Croesus,  protaules.'' 

Romae  (FI  10136  vidit  Henzen).  —  1)  Fivus,  —  2)  Alii  protaulae  sunt  FI 
4719.  10135.  IX  468  et  in  hoc  t.  Ephesio  (Greek  inscr.  in  the  Brit.  Mus.  III  p.  261, 
672  =  Dittenberger  syll.  ed.  2  n.  907) :  "Efisvoq  TiQCDXavXTjg  ''ISQOxXy  T(p  iSlut  av- 
Qtazy  xrX. 

5238  Anteros  hypaul.*  |  Vedianus*  Molpus'  |  h.  s,  e, 

Caetareae  Mauretaniae  (FIIl  S.  21098  vidi  ectypum).  —  1)  Hypaules?  (voca- 


328  Caput  XII. 

bulum  alibi  nondum  repertum;  tc5v  vnavXovvtcjv  in  scaena  non  rara  est  mentio; 
apud  Ljicianum  de  saltat.  85  pantomimus  aliquis  furibundus  xwv  vnavXovvTojv 
XLvl  tibiam  eripit,  cet.).  —  2)  Fedii  alicuius  (fortasse  P.  Vedii  Pollionis)  servus 
fuerat.  —  3)  Agnomen  fortasse  Anterotis. 

5239  L.  Mini  tibicinis,  |  Cassia  uxor.  |  L.  Cassi  Principis  tibicinis*  | 
cappae^ 

Ameriae  (XI  4424  vidit  Bormann),  —  1)  Hic  fortasse  Princeps  tibicen,  '^ope- 
ram  Bathyllo  solitus  in  scaena  dare^,  quem  ridet  Phaedrus  S,  7  (Buecheler  mus. 
Rhen.  57,  4882  p.  555).  —  2)  De  hoc  agnomine  cf.  Buecheler  l.  c. 

5240  Fulvia  D,  1.  |  Copiola*  tibicina^,  |  annos  vixit  XV. 

Romae  (VI  55970  viderunt  Huelsen  et  Vaglieri).  —  1)  Idem  cognomen  in 
artifice  scaenica  Plin.  h.  n,  7,  458,  —  2)  Sic  (cum  apicibut  supra  utramque  \). 

5241  (tibiae  duae,  altera  recta,   altera  curva;   norma   eum  perpendiculo ; 

ascia)  d.  m.  |  Q.  Appeus  Augu|rinus  Q.  Appeo  |  Eutychiano  pa|tri  oplimo  et 
Ce[sernia  INicefo]ris  marito  dul[cissimo,  calamau|Iae'  Aponesi^,  |  v.  v.  f.' 

Prope  Monselice  (non  longe  ab  Ateste,  Paduam  versus)  loco  dicto  S.  Pietro 
Montagnon  (Prosdocimi  Notizie  degli  scavi  4896  p.  547).  —  1)  SvQiati^g  est  in  t.  quo- 
dam  Ephesio  (cf,  ad  N,  S257).  —  2)  Intellege:  qui  ad  Aquas  Aponi  (cf,  supra 
N.  S202  not.  S)  artem  exercebat.  —  3)  Vivus  vivis  fecit. 

5242  C.  Asinius  |  Nymphius  |  citharoedus  |  \vix.]  an.  LXXVL 
Romae  (VI  40125  vidit  Henzen). 

5243  dis  manibus.  |  Amphion  ^  C.  Salari  |  Capitonis  citharoed.,  |  vixit 
ann.  L.  1  Zelhus^  fralri  piissim.  |  Hic  situs  est. 

Romae  (VI 40424^  semel  descripta  saec.  XVI).  luxta  extabat  titulus  VI  40424^ 
ab  eodem  Zetho  contubernali,  filio,  vicario  positus.  —  1)  Nota  nomen  aptum  ci- 
tharoedo.  —  2)  Saepe  Zethi  et  Amphionis  nomina  fratribus  indita  (IX  6442.  X  40S8. 
4447.  XIV  2538  cet.). 

Alius  citharoedus  est  XII  4925. 

5244  d.  m.  I  Auxesi  |  citharoedae  |  coniugi  optimae,  |  C.  Cornelius  | 
Neritus  |  fecit  et  sibi. 

Romae  (VI  4042S  aliquoties  descripta  saec.  XV.  XVI). 

5245  Pothus  I  psilocithar.*  |  palmaris^ 

Romae  (VI 40440  vidit  Henzen).  —  1)  /.  e,  xpikoxi&aQioz^g.  Ludis  Capitolinis 
a  Domiliano  institulis  praeter  citharoedos  etiam  psilocitharistae  certabant,  teste 
Suet.  Dom.  4,  item  multis  locis  in  Graecia  (Inscr.  Graec.  sept.  I  44S4  =  BuU.  de 
corr.  hellen.  44,  4890  p.494;  cet.).  —  2)  Fortasse  palmarius,  qui  rettulerat  palmam. 

5246  M.  Licin[«]us  D.  1.  Mena  curator  iterum  de  |  sua  pequnia  re- 
ficiundum  curavit  |  [decjurionum  sententia  synhodi^  m.*  psaltum^  |  Mag.":  | 
Q.  Magulnius  Q.  1.  Eudox.,  |  C.  Clodius  D.  1.  S[3/]nistor,  |  D.  Nonius  D.  1. 
[G]or[^]onius^  |  Decur.:  |  M.  Licinius  D.  1.  Mena,  |  L.  Critonius  L.  L 
Antiochus,  |  P.  Tremelius  P.  l.  Asclepiad.—  |  P.  Obulcius  D.  1.  Demetrius.  | 

(sequuntur  alia  nomina  viginti  septem,  in  his)    L.   AurellUS   L.   I.   Maec.  ,    [    L. 


Tituli  pertinentes  ad  ludos.  —  Tibicines.  Citharoedi.  Psaltae.  Musicarii.     329 

Maelius  L.  f.  Maec^  |  (in  fine)  Q.  Magulnus  (sic)  Q.  1.  Eudoxus,  |  C.  Colo- 
dius  (sic)  D.  1.  Synistor,  |  D.  Nonius  D.  1.  [6?]or[(/]o[wjMs]. 

Romae  intra  urbem  ad  veterem  viam  Labicanam  rep.,  litlerit  liberae  rei 
publicae  (Bull.  arch.  eomunale  4888  p.  409  vidit  Gatti).  —  1)  De  synhodi  vocabulo  cf. 
supra  N.  S082  not.  5.  Svvodoi  xdiv  xpakxdiv  sane  praeterea  non  notae.  —  2)  Magnae. 
—  3)  Intellege:  xwv  xpa?.X(5v.  —  4)  Magistri.  —  5)  Corconius  traditur.  lidem 
magistri  redeunt  in  fine  catalogi.  —  6)  Nota  ingenuos  cognomine  carentes,  libertos 
trium  nominum  omnes. 

5247  decurionum  Coccei  1.,  curat.*  |  Slratone  comoedo,  |  Ibyco 
psalte,  Modesto  |  dispensatore,  Chresto  sumptuar.^  |  Tarentino  sumptuar.  | 
In  fr.  p.  XL,  in  agr.  p.  XL. 

Romae  (FI 10100  aliquoties  descripta  saec.  XFI).  —  1)  Curatoribus.  —  2)  Cf. 
supra  N.  1S14  not.  4. 

5248  Licinia  C.  1.  Erot[ts]  |  spaltria  (sic)  Muren[ae]  |  et  ministra  in 
i[amilia?]. 

Roma  Firmum  Picenum  allata  (VI  10158  vidit  Mommsen). 

5249  ossa  I  Iconium  1.,  |  psaltria. 
Romae  (FI  10137  vidit  Henzen). 

5250  Alcimas  |  Zmurneus',  |  tubocantius". 

Romae,  iam  Parisiis  (V1 10149  viderunt  MomTnsen  et  Hirschfeld).  —  1)  Smyr- 
naeus. —  2)  Ludis  Graecis  aaXmyxxdiv  quoque  certamina  commitlebantur  (Seneca 
ep.  76,  4  cet).  Cf.  Friedldnder  Sittengesch.  IIP  p.  298  not.  2.  Tubicines  in  theatro 
memorat  luven.  10,  214, 

5251  d.  m.  I  Philotas  Talli  (sic)  \  erosalpistes  *.  |  Lamedon  |  filius  fecit 
et  Romana  fiha. 

Romae  (VI  10150  vidit  Henzen).  —  l)  Id  est  IsQoaakmyxx^g  (Hens.).  Cf. 
C.  I.  Gr.  2985:  IsQoaaXnixxriq,  W.Vfzmovslxrjg. 

5252  Ti.  Claudius  Corinthus  |  musicarius  ParidisS  |  sibi  et  suis. 

Romae  in  monumento  familiae  Marcellae  (VI  4434  vidit  Henzen).  —  1)  Ti- 
bicen,  ad  quem  sallavit  Paris  pantomimus  (Momms.);   cf.  ad  N.  3259. 

5253  d.  m.  s.  I  M.  LaeHo  Africano  |  M.  LaeHus  Africanus  |  et  Flavia 
Optata  parentes  1  b.  m.  f.,  |  Hoelochari*,  |  qui  vixit  annis  XXI  m.  VI  d.  X.  I 

Musicus  incanere,  docte  cantare  solebat  | 

acceptusque  nimis  multis  magnifico  ingenio^  | 

receptus  inter  fautores  prior,  | 

celebri  favore  artem  exponens  suam  | 

ut  quivis  dederet  aures  suas  mirifico  ingenio  | 

super  canentis  carmine  doctiloquo.  | 

Romae  in  columbario  ad  viam  Salariam  rep.  (VI  7946  vidit  Henzen.  Bue- 
cheler  carm.  epigr.  1SS7).  —  1)  Vocabulum  in  margines  sinistrum  et  dextrum  re- 
iectum  (hic  lioelo,  illic  chari^,  signum  sine  dubio  defuncti.  Hylochari  signum  est 
VI  1100S.  —  2)  Pentameter,  subiato  aut  que  nimis  aut  multis.    In  sequentibus  quo- 


330  Caput  XII. 

que  versus  facere   voluit  scriptor,   de  quibus  cf.  Buecheler  l.  c.     Praeterea  nota 
acrostichon  (Marcus). 

5254  d.  m.  I  Calocaero  |  vernae  dulciss.  |  et  musicario  |  ingeniosis- 
simo,  I  qui  vix.  ann.  XV,  |  bene  merenti  fecit  |  Daphnus. 

Romae  (VI  9649  viderunt  Smetius  aliique). 

5255  Martialis  hic  s.  e.  s.  (sic)  \  v.  anos  (sic)  II),  |  Semnos  syponia- 
cus'  I  fecit. 

Caesareae  Maurelaniae  (FIII  2U0i  vidit  Purgold) . —  1)  De  symphoniacis  cf. 
Friedlander  Sitteng.  III^  p.  50i.  —  Symphoniacos  qui  sacris  praesto  erant  habes 
supra  N.  4966  et  fortasse  etiam  XII  5548. 

5256  Scirtus  |  symphoniacus  |  CorneHanus'. 

Romae  rep.  in  monumento  Statilionim  ad  portam  Praenestinam  (FI 6536  vidit 
Henzen  cum  amicis).  —  1)  Appellatus  a  Cornelia  vxore  ut  videtur  Statilii  Tauri. 

5256*   diis  manibus  |  Primigenia  |  sinponiaca*,  |  ann.  XXV. 
Prope  Alicante  Hispaniae,  ubi  fuit  Lucenlum  (II 5465  bis  descripta  saec.  XFIl). 
—  1)  sinproniaca  alterum  apographum. 

5257  Ti.  Claudius  |  Oui.  Macedo  |  ph6nascusS  |  sibi  et  |  Stlacci^e  Dig- 
n^e  I  uxori  su5e. 

Apud  Albam ,  iniellege  Albano  oppidum  agri  Romani  (XIF  2500  bis  ut  vide- 
tnr  descripta  saec.  XF.  XFI).  —  1)  Phonasci  memorantur  in  titulis  Graecis 
artificum  scaenicorum  C.  I.  Gr.  5208  (Smyrnae) ,  C.  I.  A.  III  429,  Dittenberger- 
Purgold  Inschr.  v.  Olympia  n.  257 :  vno  (po)vaaxov  xov  dslva.  Cf.  praeterea  Farro 
sat.  Menipp.  fr.548  Buech.;  Suet.  Avg.84,  Ner.2S;  Quint.  inst.  41,5,19.  Fried- 
Idnder  Sittengesch.  IIP  p.  514. 

5258  d.  m.  I  pueri  Septentri|6nisS  annor.  XII,  qui  |  Anlipoli  in 
theatro  |  biduo  saltavit  et  plajcuit. 

Antipoli  (XI1 188  vidit  Hirschfeld).  —  1)  Idem  artificis  nomen  supra  n.  3195. 

5259  C.  Asinio  Olympo  |  saltatori  |  v.  a.  XI  d.  XXX  |  fecerunt  |  Asi- 
nius  Olympus  (  et  Asinia  Doris  |  filio  b.  m. 

Romae  (FI  10142  vidit  Henzen). 

5260  Thyas  saltatrix  |  Metihae  Rufinae ',  |  vixit  annis  XIIII.  |  Thala- 
mus  sponsae  suae. 

Carlhagine  in  eodem  sepulcreto  in  quo  N.  1486  (FIII  S.  12923  vidit  Schmidt).  — 
1)  Femina  ex  nobilitate  Romana  ut  videtur,  cf.  Prosopogr.  Rom.  s.  v.  —  Aliae  sal- 
iatrices  sunl  FI  10145.  10144. 

5261  dis  man.  INaidi  Caesaris  vernae  |  ex  numero  pyrricheS  v.  a. 
XXV  m.  II  d.  uno,  |  Onesimus  Caeseris  (sic)  n.  coniugi  b.  m.  |  fecit  et 
sibi  et  suis  posterisque  eorum. 

Romae  (FI  10141  vidil  Henzen).  —  1)  Cf.  Apul.  met.  10,  29,  cet.;  Friedlander 
Sitteng.  II  ^  p.374. 

5262  Phoebe  I  Vocontia'  |  emboharia^  artis  |  omniuai  erodita.  |  Hunc 
fatus  suus  pressit,  ]  vixit  annis  XII.  ||  (a  dextra)  v.'  P.  Fabius  P.  D.  1.  j 
Fauslus.   1  (a  sinistra)  v.''  Pompeia  Cn.  1.  I  Sabbatis. 


Tituli  pertinentes  ad  ludos.  —  Symphoniaci.  Saltatores.  Emboliariae.        331 

Romae  {FI  40127  vidit  Henzen).  —  1)  Indicaiur  ofigo.  —  2)  Cf.  Plin.  h.  n. 
7, 1S8  Galeria  Copiola  emboliaria  reducta  est  in  scaenam  etc.  Cic.  pro  Sest.  54, 116, 
ad  Q.  f.  S,  1,  7,  24.  Pompeiis  in  pariete  basilicae  dicitur  scriptum  fuisse:  Oppi 
emboliari,  far,  furuncule  (If^  1949).  —  3)  Fivus,    4)  viva. 

5263    Sophe  |  Theoroba|thylliana*,  |  arbitrix*  |  imbolia|rum'. 

Romae  rep.,  tessera  ossea  (FI  10128  vidit  de  Rossi).  —  1)  Theorobathylliani 
potuerunt  dici  asseclae  Theori  et  Bathylli  pantomimorum  (Theoriani  memorantur 
in  dislicho  scariphato  in  pariete  basiUcae  Pompeianae,  IF 1891  =  Buecheler  carm. 
epigr.  926).  De  Theoro  cf.  supra  JS.  S197 ;  de  Bathyllo  Tac.  a.  1,  54,  Dio  54,  17  cet. 
—  2)  Fortasse  idem  quod  arbitra.  —  3)  Emboliarum. 


5264  d.  m. 

immatura  quies  quos  apstulit  hic  siti  sunt  tres, 

mater  cum  parvis  pignoribus  geminis. 
Pollia  Saturnina  parens  triginta  per  annos 
vixit  et  enituit  docta  sonare  mele. 
5  Octo  puer  Titius,  proles  cito  rapta,  Philippus, 
et  fratri  tenero  karior  una  soror, 
Aelia  Saturnina,  abiit  uno  insuper  anno, 
nec  saltus  vitam  protulit  aut  choreae. 
Romae  (FI  10151  semel  vel  bis  puto  descripta  saec.  XV).    Buecheler  carm. 
epigr.  n.  1282. 

5265 ' 

tluxa  aut  syrmata  Bacchici  coturni, 
hic  Phoebus  fuit,  hic  superbus  Euhan. 
Plaude  islis,  populare  volgus,  umbris, 
si  sum  dignus  adhuc  favor[e]  vestro, 
si  post  praemia  rixulasq.  [«es]tras 
ut  tiro  ac  rudis  in  quiete  v[jua]m. 
Puteolis,  nunc  Neapoli  (X  1948  vidit  Mommsen).    Buecheler  carm.  epigr.  1510. 
—  1)  Praeter  alia  nomen  artificis  scaenici  desiderari  apparet  (Buech.). 

5266  luha  Mimesis  subornlatris  (sie)  •  lonici  et  Cano|nis,  hic  sita 
sit,  quae^  vi|xit  annis  XLIIX;  tibi  et  |  tuis  t.  1.^ 

Caesareae  (Cherchel)  Mauretaniae  (FIII  9428  JFilmanns  vidit  ectypum).  — 
1)  Subomatricem  hanc  ad  scaenam  pertinuisse  coniecit  Momms.  —  2)  Terra 
levis  (sil). 

5267  Tov  oo<pbv  I  kv  avdqaaiv  \  Eiwvr/.ov  \  avd^ga  /nilyiaTOv 
K6iv\tov  'lovhov  I  MeLlriTOV  \  ol  TSXvelTai^  \  avid^rjy.av.  \ 

Q.  lulius  Faen|tius  alumnus  |  cum  artefici|bus*  posuit.  (in  latere)  KoivTog 
'lovXiog  I  MeiXrjTog  \  twv  xaTaeiiQcoaa  \  Ttj  tiq.  C  xaA.  Muqt. 

Romae  (FI  10091.  Inscr.  Graec.  Ital.  1092  titulum  frontis  viderunt  Henzen 
et  Kaibel).  —  1)  Arlifices  sive  technitas  scaenicos  intellegit  Henzen,  fortasse  recte. 
Kaibel  marmorarium  putat  fuisse  lulium  Miletum,  cum  in  alia  inscriptione,  quam 


332  Caput  XII. 

idem  lulius  Miletus  sibi  posuil  (VI  10091  not.  =  Inscr.  Gr.  Sicil.  Ital.  1095  =  Kaibel 
epigr.  Gr.  920)  scriptum  sit:  fiaQ/jiaQiiov  ro  ysvog  a(5t,e,  SeQam. 

5268  d.  [m.]  s.  I  Hermippo  |  Aug.  lib.,  proc.  |  scaenicS  Ulp.  |  Amanda 
et  Ulp.  I  Primitiva  patr.  |  b.  m.  posueruut. 

Romae,  nunc  Bononiae  (FI  10088  vidit  Bormann).  —   1)  Scaenicorum. 

5269  M.  Vipsanius  |  Narcissus  |  rogator  ab  scaena. 

Romae  (VI  I009i  vidit  Herzo^). 

5270  L.  Marius  Auctus  |  denunttiator'  ab  |  scaena  Graeca. 

Roma  ut  videtur  Velitras  et  deinde  JSeapoUm  adlata  (VI  1009S  viderunt 
Mommsen  et  Fiorelli).  —  1)  Sic  Fiorell. 

5271  L.  Succ6nio  L.  f.  Pal.  |  Prisco  Illlv.  i.  d.,  q.  a.\  |  omnium 
corpor.  patr.,  |  item  Trebis  decur.,  pont.,  |  Illlvir.  i.  d.,  patron.  mun.,  | 
decuriae  IIII  scabillar.  |  veteres  a  scaena^  |  amantissimo  sui,  |  ex  aere 
conlato.    H.  a.  i.  r.^ 

Olim  Montefalco  prope  Mevaniam  (Bevagna)  Umbriae,  iam  Trebiis  (XI S0S4  »= 
Orell.  2645  vidit  Bormann).  —  1)  Quattuorviro  iure  dicundo,  quaestori  aerarii.  — 
2)  Collegia  scabillariorum  memorantur  etiam  in  titulis  urbanis  (VI  6660.  1014S — 
10148.  55191.  55194  =  Notizie  degli  scavi  1888  p.  186.  VI  55971,  item  supra  D/.  1911 
V.  4)  et  Puteolanis  (supra  N.  553.  X  1645. 1647).  Num  ad  scaenam  pertinuerint,  non 
semper  apparet.  De  scabillo  cf.  Friedldnder  Sittengesch.  IP  p.  409  not.  6.  III^  p.  503 
not.  2.  —  3)  Honore  accepto  impensam  remisit. 

5272  M.  Septimio  |  M.  f.  Hor.  |  Seplimiano  |  equo  publ.,  Illlvir.  i. 
d.,  I  praef.  fabr.  Romae,  |  dec.  IIII  scamillar.'  |  operae  veteres  |  a  scaena, 
patrono,  ob  |  merila  eius.  |  L.  d.  d.  d. 

Spoletii  (XI  4815  =  Grut.  467,  7  vidit  Bormann).  —  1)  Non  videntur  diversi 
fuisse  a  scabillariis.    Cf.  N.  3271. 

5273  operae  urb,  scabillar. :  |  Q.  Honorius  Anteros,  |  L.  AuQdius  L. 

\.  Utilis,  I  (sequuntur  alia  nomina  plus  viginti). 

In  S.  Pelini  ecclesia,  quo  loco  fuit  Corfinium  (IX  5188  vidit  Nissen,  sed  evani- 
dam,  descripsit  saec.  XVI  Accursius). 

5274  L.  Sammio  L.  fli.  Vol.  |  Ae[m]i[/i]ano  eq.  publ.  |  b[a6cn]ti, 
allec.  in  V  |  de[cM]r.,  luperco,  flam.  |  provinciae  Narbonenjsis,  praef.  co- 
hortis  II  I  Hispanae  Vasconum  |  civium  Romanorum,  |  L.  Sammius  Mater- 
nus  I  alumnus  L.  Sammi  Eutyci,  |  archiereus  synhodi*. 

Nemausi  (XII  5185  vidit  Hirschfeld).  —  1)  Archiereus  videiur  fuisse  Sam- 
mius  Matemus  eiusdem  synhodi  quae  Nemausi  posuit  titulum  supra  N.S082;  fuit 
igitur  artifex  scaenicus,  similiter  ut  sacerdotes  et  aQXiSQSZg  synhodi  quos  habuimus 
supra  N.  5186.  3190.  3195.  3194.  In  huius  ut  videtur  L.  Sammii  honorem  videtur 
esse  factum  decretum  Graecum  cuius  frustula  reperta  sunt  Nemausi  (Inscr.  Gr.  Sicil. 
Ital.  2497^.  2498). 

5275  (in  plintho  statuae  marmoreae  togatae)  C.  FundiUus  DoclUS  Apol- 
linis  parasil.'  (In  scrinio  seulpto  ad  pedes  eiusdem  slatuae)  C.  Fundilius  |  Doc- 
tus  I  ApoUinis  |  parasitus^ 


Tituli  pertinentes  ad  ludos.  —  Apparitores  a  scaena.  Agitatores.        333 

In  I\iemore  Aricino  rep.  (XIV  4275  ed.  Tomassetti  Notizie  degli  scavi  4887 
p.  197).  —  1)  Reliqui  quos  novimus  parasitos  Apollinis  scaenae  dediti  fuerunt 
(supra  N.5186.  S189.  3193/4.  5196.  5200.  5209*);  quod  de  hoc  non  ita  certum. 

5275*    (in  plintho  hennae  muliebris)   Fundilia  C.  f.  Rufa  |  patrona   DoCti. 
/n  Nemore  Aricino  rep.,  iam  Nottingham  in  museo  (XI f^  4199;  Harry  Wallis 
Muxeum  and  Art  Gallery  of  NoUtngham  Castle  tab.  I). 

5276    deo  Tute|lae  Aemilius  |  Severianus  |  mimographus  |  posuit. 

Tarracone  (II  4092  aliquoties  descripta  saec.  XFI.  XFII). 


Circus  eiusque  factiones. 

5277  [/"ajctionis  prasinae. 

Romae  rep.  in  campo  Martio,  ubi  dicitur  via  de'  Banchi  vecchi,  fistula  plumbea 
(XF72S4  vidit  Dressel). —  Stabula  quattuor  factionum  in  campo  Martio  memorat 
Notitia  urbis  reg.  IX.  Aedificaverat  ea  Fitellius  (Tac.  hist.  2,  94).  Stabulum  fac- 
tionis  prasinae  memorat  Suet.  Cal.  55.  Ad  hoc  stabulum  videtur  pertinuisse  haec 
fistula,   quam  Dressel  indicat  factam  saec.  I  medio  vel  exeunte. 

5278  Fuscus  cursor  |  prasini',  vix.  ann.  XXIV,  |  vicit  Rom.  LIII,  ad 
deam  Diam  IP,  |  Rovillis  V,  una  palma  rev.*  bis  |  eandem  vicit.  Hic  om- 
nium  cursor.  |  primus  qua  die  missus  est  vicit  stat.®  |  C.  Cestio  M.  Ser- 
vilio  cos.'  I  Machao'  conser.  memoriae  causa. 

Romae  rep.,  ad  viam  Salariam  ut  videtur,  tabula  pai^va  marmorea  (FI S5950 
descr.  Faglieri  Notizie  degli  scavi  1894  p.  280,  cf.  Friedlander  Sittengesch.  II  ^ 
p.  525).  —  1)  Prasinae  factionis  antiquissima  7nentio.  —  2)  Significantur  ludi  a 
fratribus  Arvalibus  ad  lucum  deae  Diae  (cf.  supra  N.  5057  noi.  7,  iiem  N.  250 
not.  25),  3)  ludi  genti  luliae  BoviUis  editi  (Tac.  ann.  15,  25).  —  4)  Revocatus; 
cf  infra  N.5285  (not.5).  5284;  Friedldnder  Sitleng.  IP  p.457.  —  5)  STAT  vel 
STA  lapis,  teste  imagine  ediia  Notizie  l.  c.  Quid  subsit,  incertum  (vix  licebit  cogi- 
tare  de  stadio).  —  6)  A.  55.  —   7)  Fortasse  idem  quem.  memorat  Dio  59,  9. 

5279  A.  Antonius  Albanus  |  cursor  et  supra  |  cursores  |  factionis 
prasinae.  j  Trebonia  Tertulla  |  posuit. 

Romae  in  via  Salaria  (FI  55944  =  Notizie  degli  scavi  1886  p.  568  vidit 
Gatti). 

5280  Gigas  4git.  I  facti6nis  |  prasinde,  |  vicit  palmds  in  biga  |  ...XXVI, 
maiores  II,  |  [J5o]viUis^  I.  ||  A.  Antoni[o]  |  Adrasto  |  agitatori  |  factionis  J 
prasinae. 

Romae  rep.  ad  viam  Salariam  (FI  55946  =  Notizie  degli  scavi  1886  p.  585 
vidit  Gatti).  —  1)  .  .VIILIS  exceptum  est  (supplevit  Huelsen  collata  N.  5278). 

5281  d.  m.  Muscloso»  a.  f.  r.*,  nai.  Tuscus,  vic.  pal."  DCLXXXII, 
a.*  III ,  p.*  V,  V.'  II ,  r.'  DCLXXII ,  Apuleia  Verecunda  coniunx  m.  c.  p.' 

Romae  (FI  10065  semel  descripta  saec.  XF,  accurate  ut  apparet).  —  1)  Di- 
versus  Pompeius  Musclosus,  qui  agitavit  in  factione  prasina,  qui  memoratur  infra 
N.  5287  v.  19.  —  2)  Agilatori  factionis  missatae.  —  3)  Ficit  palmas.  —  4)  Albata 
(factione),   5)  prasina,    6)  venela,    7)  russata.  —  8)  Memoriae  causa  posuit. 


334  Caput  XII. 

5282  d.  m.  I  Epaphroditus  |  agitator  f.  r.*,  |  vic.  CLXXVIII,  et  |  at 
purpureum  |  liber.^  vic.  VIII.  |  Beia  Felicula  |  f.  coniugi  suo  |  [b.]  merenti. 

Romae  (VI  i0062  vidit  Bormann).  —  1)  Factionis  russatae.  —  2)  Post  liber- 
tatem  acceptam  fuit  apud  factionem  purpuream  quae,  instiluta  a  Domitiano  (Suet. 
JDom.  7,  Dio  67,  4),  non  multum  duravit  (cf.  Friedldnder  ap.  Marquardt  Staatsverw. 
IIP  p.  318). 

5283  Carisia  Nesis  D.  1. 
Scirtus*  agitator  faction.  albae 

a.  p.  Chr.  iS  L.  Munatio  et  C.  Silio  cos.,         quadr.''  vic.  I  sec^  I  ter.*  I. 
a.  p.  Chr.  14  Sex.  Pompeio  Sex.  Appuleio  cos.,  vic.  I  sec.  I  ter.  II. 

a.  p.  Chr.  1S  Druso  Caesar.  C.  Norbano  cos.,  vic.  I  sec.  II  ter.  V. 

a.  p.  Chr.  16  Sisenna  Statili.  L.  Scribonio  cos.,  vic.  II  r.  P  s.'  V  t.*  V. 

a.  p.  Chr.  17  C.  Caelio  L.  Pomponio  cos.,  vic.II  r.P  s.MIX  t.^VI. 

a.  p.  Chr.  18  Ti.  Caesare  III  Germanico  Caesar.  II  cos.,  sec.  VII  ter.  XI L 

a.  p.  Chr.  19  M.  Silano  L.  Norbano  cos.,  r.  P  s.  V  ter.  V 

a.  p.  Chr.  20  M.  Valerio  M.  Aurelio  cos.,  sec.  III  ter.  IIII. 

a.  p.  Chr.  21  Ti.  Caesare  IIII  Druso  Caesar.  II  cos.,  sec.  II    ter.  V. 

a.  p.  Chr.  22  D.  Haterio  Agrippa  et  Sulpicio  cos.,  sec.  III  ter.  IV. 

a.p.  Chr.23  C.  Asinio  C.  Antistio  Vetere  cos.,  r.  I*  s.  I  ter.  V. 

a.  p.  Chr.  2i  Ser.  Cornelio  Cethego  L.  ViselHo  cos.,  sec.  I    ter.  IIII. 

a.  p.  Chr.  25  Cosso  CorneHo  Lentulo  M.  Asinio  cos.,  ter.  II 

sum.  sum.®  quadr.  vic.  VII,  revoc.  IIII,  sec^  XXXIX,  ter.*|  LX;  et 
iustitiale'  I,   seiuges  IP, 

Romae  ad  viam  Latinam  rep.  (Fl  10051  vidit  Henzen).  —  1)  Fortasse  M.  Livius 
Scirtus,  cuius  liberti  VI  2288  (cf  VI  52471  =  Bull.  comunale  1886  p.  285  n.  1289). 
21414.  —  2)  Quadriga.  —  3)  Secundas  (tulit).  —  4)  Tertias.  —  5)  Revocatus  semel. 
—  6)  Summa  summarum.  —  7)  Hoc  obscurum  (significari  missum,  quo  non  con- 
stiterat  de  victoria,  coniecit  Henzen).  —  8)  Cf.  N.  5287  v.  7. 

5384   [agitator]  \  factionis  \en[etae,  dec.]  \  Appio  Annio  Ga[Wo]  j 

L.  Verulano  SWer[o  cos.]  \  |  X  k.  Septembres.  Vic[rt]  j  quadri.^  XLVII,  se- 
cund.3  CXX[X/]^  I  tertias  CXLVI;  bigas  yic[it]  \  VIIII,  secundas  IIX, 
terti.  IIX;  |  adgente*  quadrig.  vicit  II,  |  revocatus  II,  instauratiam®  |  ter- 
tias  I:  ad  honore  veni.'  |  CCCLIIIL®  Vixit  annis  XXV.  |  Fecit  (  Crispina 
Meroe. 

Romae,  iam  Veronae  (VI  10055  vidit  Momvisen).  —  1)  Consules  fuerunt  tem- 
poribus  JSeronis  extreniis;  de  Annio  Gallo  cf.  Tac.  hist.  1,  87.  5, 19  cet.,  de  Verulano 
Tac.  a.  14,  26.  15,  5.  —  2)  Quadrigas.  —  3)  Secundas  (tulit,  scilicet  item  certa- 
minibus  quadrigarum).  —  4)  Cf.  not.  8.  —  5)  Non  intellegitur.  —  6)  Intellege: 
instauraticio  die.  —  7)  Venit.  —  8)  /4pparet  connumerari  viclorias  vel  honores 
hucusque  eiiumeratos;  unde  sequitur  numerum  secundarum ,  quas  certamine  quadri- 
garum  tulerit  agitator  ille,  fuisse  CXXXI  (47  -{- 151  -{■  146  -\-  9  -^  8  -{-  8  -^  2  -^- 
2  +  /  ==  554). 

5285    Crescens  agit.  |   factionis  ven.,  |  natione  Maurus,  |  aQnorum 


Tituli  pertinentes  ad  ludos.  —  Agitatores.  335 

XXII.*  I  Quadriga  primuni  |  vicit  L.  Vipstani6  |  Messalla  cos.^  natale  |  divi 
Nervae^  niiss.  XXIIII*,  |  equis  his:  Circio,  Accep|tore,  Delicato,  Cotyno.  | 
Ex  Messalla  in  Glabri{onem  cos.'^  in  natale  |  divi  Claudi"  miss.  ost.  | 
DCLXXXVI',  vicil  XXXXVII:  |  inter  sing.«  vic.  XIX,  binar.  1  XXIII,  tern.  V»; 
praemiss.*"  I,  |  occup.  VIII,  eripuit  XXXVIII."  |  Secund.  tulit.  CXXX;  tert. 
CXI.  I  Quaest.  ret.  m  |XV|  LVm  ]  CCCXXXXVI. 

Romae  rep.  in  via  della  Pace  (Fl  iOOSO  vidit  Henzen;  imago  est  Bull.  comunale 
1878  tab.  XII ,  adiecto  commentario  quem  conscripsit  Hersilia  Lovatelli).  —  1)  Ap- 
paret  Crescentem  cum  agitaverit  ab  a.  116  ad  a.  124  (not.  2. 5),  agitare  coepisse  annos 
natum  tredecim.  —  2)  A.  115.  —  3)  S  Nov.,  tesUbus  factis  Philocalianis  et  Sil- 
vianis  (C.  I.  L.  I  ed.  2  p.  278).  —  4)  Missu  vicesimo  quarto,  id  est  postremo  (cf. 
Friedlander  ap.  Marquardt  Staatsverw.  III^  p.  515).  —  5)  A.  124.  —  6)  ^  Aug.  — 
7)  Missus  ostio  sexcenties  octogies  sexies  (tot  certaminibus  interfuit;  cf.  N.  5287 
not.8).  —  8)  Intellege:  inter  victorias  quadraginta  septem  fuerunt  undeviginti  quas 
reportavit  certaminibus  singularum  quadrigarum  (in  quibus  quattuor  facliones 
singulis  tantum  quadrigis  certaverunt).  Cf.  N.  5287  v.  7  (not.  11)  et  v.  14  (not.  44).  — 
9)  19-\-2S-\-S  —  47.  —  10)  Praemissu?  (Momms.).  Praemissit?  (Friedldnder  Sitten- 
gesch.  II  ^  p.  472).   Cf  N.  5287  not.  36.—  11)  1-}.8-\-38=-  47. 

M.  Aur.  Polynices  nat.  verjna',  qui  vixil  ann.  XXIX  mens.  |  IX  die- 
bus  V,  qui  vicit  palmas  |  n.*  DCCXXXIX,  sic:  in  russeo  n.'  |  DCLV,  in 
prasino  LV,  in  venejto  XII,  in  albo  n.  XVII;  prae|mia  XXXX'  n.  III, 
XXX*  XXVI,    pura"   n.  XI;    octoiug."  n.  VIII,    dec.''   n.   |   VIIII,    seiug. 

n.  III. 

2. 

M.  Aur.  Mollicius  Tatianus  |  natione  verna,  qui  vixit  ann.  |  XX  mens. 
VIII  diebus  Vll,  qui  |  vic.  palmas  n.  CXXV,  sic:  in  rus|seo  LXXXVIIII,  in 
prasino  XXIIII,  1  in  veneto  n.  V,  in  albo  n.  VII;  [  praemia  XXXX^  n.  II. 

.3. 

(sub  ambabus  inscriptionibus) : 
d-Qiipe  TtdxQj]  'Paifif]  ylvxog  rjvioxog  JloXvveUr^g  | 
vh  dvo)  MaxttQiv'^  Tariavov  ts  Adaiv.  \ 

[l.ioiQ]r  d'  €v  GTadioLGiv  dyaA/.oi.i£v[ovg] g 

[ilQ^Tiaoev  lo^ivfioQovg'  rig  (pd-6v[ov 

[&a]QoelTOv  dvo  nalde'   ted-vr^/ie  ........  vio), 

[zotjvov  e7C€i  (xeQOTtiov  ndot  ix[eveL  io  TeXo]g. 
Prope  Ro7nam  ad  viam  Praenestinam  sub  duabus  statuis  (?)  aurigarum  (Fl 
10049  =  Inscr.  Graec.  Sicil.  Ital.  1474  servavit  Sirmondus).  —  1)  Natione  verna, 
i.  e.  ex  plebe  urbana.  —  2)  Numero.  —  3)  Quadragenaria  (ad  sestertium  quadra- 
gena  milia),  4)  tricenaria.  Eadem  praemia  maiora  appellantur  N.  5287  v.  7.  — 
5)  Apparet  minora  praemia  significari;  de  praemiis  quindecim  milium  sestertium 
cogitavit  Friedldnder  Sittengesch.  II  ed.  5  p.  456,  ed.  6  p.  501.  —■  6)  Octoiuge.  — 
7)  Decemiuge.  —  8)  Macarium  sig7ium  Polynicis  fuisse  putat  Kaibel,  qui  de  car- 
7nine  egit  mus.  Rhen.  54,  18^9  p.  190. 


336  Caput  XII. 

5287  [C.  Appu][eius  DioclesS  agitator  factioDis  russatae^  |  (2)  [na- 
t]ione  Hispanus  Lusitanus,  annorum  XXXXII  mens.  VII  d.  XXIII.  |  (3)  [Pri]- 
mum  agitavit  in  factione  alb.  Acilio  Aviola  et  Corellio  Pansa  cos.^  | 
(4)  [PnmMJra  vicit  in  factione  eadem  M'.  Acilio  Glabrione  C.  Bellicio 
Torquato  cos.'*  |  (5)  [PJrimum  agitavit  in  factione  prasina  Torquato  Aspre- 
nate  II  et  Annio  Libone  cos.®  Primum  vicit  |  (6)  [in  faction]e  russata 
Laenate  Pontiano  et  Antonio^  Rufino  cos.'  Sumnia:  quadriga  agitavit 
annis  XXIIII,  missus  ostio  fin  CCLVIF,  ]  (7)  [vicit  MCCC]CL\\l^  a 
pompa  CX.'°  Singularum"  vicit  ooLXIIII  •■',  inde  praemia  niaiora  vicit 
LXXXXII",  XXX^^  XXXII,  ex  his  seiuges^«  III,  XXXX"  XXVIII,  |  (8)  [ex 
his  seiuge]s^^  II,  L*^  XXVIIII  inde  septeiuge  1;  LX"  III.  Binarum^"  vi- 
cit  CCCXXXXVIF',  trigas''  ad -H^  XV^  IIII.  Ternarum  vicit  LV\  Ad 
honorem  venit  00 ^'  |  (9)  .  .  .  .  [tulit  sjecundas  BCCCLXI,  tertias  DLXXVI. 
quartas  ad  iiS  00  l^,  frustra  exit  ooCCCLP^  Ad  venetum  vicit  X^',  ad 
albatum  vicit  LXXXXF^  inde''  ad  fiS  XXX"  II.  |  (10)  [Rettulit  quaest]um^^ 
m  CCCLVIII  LXIII  CXX^^  Praeterea  bigas  ik^  vicit  III,  ad  albatu'*  I 
ad  prasinu  IP^  Occupavit  et  vicit^  DCCCXV^»,  successit  et  vicit""  LXVIP»,  | 
(11)  [praemisit  et  vict]t^  XXXVF*,  variis  generibus  vic.  XXXXIP^  eripuit 
et  vicit''  DII^*  prasinis  CCXVI  venetis  CCV  albatis  LXXXP».  Equos  cen- 
tenarios  fecit  n.  VIIII  et  ducenar.  V  \ 

(12)  Insignia  eius.  j 

(13) to  sibi,    quo  anno  primum  quadrigis  victor  exstitit  bis, 

eripuit*'  bis.  Actis*'  continetur,  AviUum  Teren "  factionis  suae  pri- 
mum  omnium  vicisse  ooXI,  ex  quibus  anno  uno,  plurimum  vinceodo 
vicit  I  (14)  [.  .  .  .  singularum  .  .  .,  at  Diocles  quo  an]ao  primum  centum 
victorias  consecutus  est,  victor  CIII,  singularum ""  vicit  LXXXIII.  Ad- 
huc   augens  gloriam   tituh    sui    praecessit  Thallum"    factionis   suae,    qui 

primus   in    factione   russata   |   (15) [at  Z>«oJcles    omnium 

agitatorum  eminentissimus,  quo  anno  aheno  principio''^  victor  CXXXIIII, 
singularum  vicit  CXVIII;  quo  titulo  praecessit  omnium  factionum  agita- 
tores,  qui  unquam  |  (16)  [certaminibus  ludorum  ci] rcensium  interfuerunt. 
Omnium  admiratione  merito  notatum  est,  quod  uno  anno  alieno  prin- 
cipio,  duobus  introiugis  Cotyno  et  Pompeiano,  vicit  LXXXXVIIII,    LX" 

1,   I  IIII,    XL  1,    XXX"  II.  I  —  (17) lfact]\onis  prasinae, 

victor  QoXXV,  primus  omnium  urbis  conditae  ad  liS  L^®  vicit  VII,  Diocles 
praecedens  eum  introiugis  tribus  Abigeio  Lucido  Parato  L  vicit  VIII.  | 
(18)  —  [Item  praecedens  Cjommunem  Venustum  Epaphroditum ,  tres  agita- 
tores  miharios  factionis  venetae''^    ad  ilS  L   vicissent  XI,    Diocles  Pom- 

peiano  et  Lucido,    duobus  introiugis  L  vicit   |   (19)  [X//''*] 

factionis  prasinae,  victor  ooXXV,  et  Flavius  Scorpus"®,  victor  II  XLVIII, 
et  Pompeius  MuscIosus®°,  victor  III  DLVIIII,  tres  agitatores  victores  VI 
DCXXXIFS  ad  xiS  L  vicerunt  XXVIII,  |  (20)  [at  Diocles  omnium  agitato- 


Tituli  pertinentes  ad  ludos.  —  Agitatores.  337 

rum  emijnentissimus,  victor  ooCCCCLXlI",  L  vicit  XXVIIIL  —  Nobilis- 
simo  titulo  Diocles  nitet,  cum  Fortunatus  factionis  prasinae,  in  victore 
Tusco  victor  CCCLXXXVI,  L  vicit  IX,  Diocles  |  (21)  [m  Pompeiano  vic- 
tore^'  victo]v  CLII,  L  vicit  X,  LX  I.  Novis  coactionibus"  et  nura- 
quam  ante  titulis  scriptis  Diocles  eminet,  quod  una  die  seiuges  ad  IIS  XL 

missus  bis,  utrasque  victor  eminuit  adque  amplius  |  (22) 

suisque,  seplem  equis  in  se  iunctis,  numquam  ante  hoc  numero  equorum 
spectato",   certamine  ad  -IfS  L  in  Abigeio  victor  eminuit  et  sine  flagello " 

alis  certaminibus  ad  US  XXX  j  (23)  [vicit\    um 

visus  esset  his  novitatibus,  dupHci  ornatus  est  gloria.  —  Inter  miliarios 
agitatores  primum  locum  oblinere  videtur  Pontius  Epaphroditus  factionis 
venetae,  |  (24)  [qui  temporibus  imp.  nostri  Anto]mm  Aug.  Pii  solus  victor 
ooCCCCLXVII,  singularum  vicit  DCCCCXI,  ad"  Diocles  praecedens  eum, 
victor  ooCCCCLXII,  inter  singulares"*  vicit  ooLXIIII.  Isdem  temporibus  | 
(25)  [Pontius  Epaphroditus  eripuit]  et  vicit  CCCCLXVII:  Diocles  eripuit  et 
vicit  DII".     Diocles  agitator  quo  anno  vicit  CXXVII,  Abigeio  Lucido  Pom- 

peiano  introiugis  tribus  victor  CHI,  inter  |  (26) [Inter  em]i- 

nentes  agitatores  introiugis  Afris  plurimum  vicerunt:  Pontius  Epaphrodilus 
factionis  venetae,  in  Bubalo  vicit  CXXXIIII;  Pompeius  Musclosus  factionis 

prasinae,  |  (27)  [in vicit]  CXV:    Diocles  superatis  eis,  in  Pompeiano 

viclor  CLII,  singularum  vicit  CXXXXIIII.  Ampliatis  titulis  suis,  Cotyno 
Galata  Abigeio  Lucido  Pompeiano  introiugis  quinque  |  victor  CCCCXXXXV, 
singularum  vicit  CCCLXXXXVII. 

Romae,  ex  f^aticano  adducla  in  campum  Martium  (V1 10048  viderunt  Smetiut 
aliique).  De  hoc  titulo  disseruit  Friedldnder  Sitteng.  Roms  II  ed.  S  p.  460  (ed.  6 
p.  SOS  seq.)  —  1)  Eiusdem  C.  Apputeii  Dioclis  imaginem  Fortunae  Primigeniae 
dedicaverunt  filii  eius  (XIV  2884).  —  2)  In  t.  Praenestino  (cf.  not.  4)  dicitur  agi- 
tator  primus  fact.  russat.  —  3)  A.  122.  —  4)  /^.  124.  —  5)  A.  128.  —  6)  Annio 
Smetius  solus,  errore.  —  7)  A.  131.  —  8)  Quater  milies  ducenties  quinquagies  septies 
ostio  missus  est  (cf.  N.S28S  not.7),  id  est  certamini  inlerfuit.  —  9)  Numerus  victoria- 
rum  Dioclis,  cf  infra  not.  24.  38  et  v.  20  (not.  S2).  24.  —  10)  Cf  Friedldnder  Sitteng. 
II  ^  p.  4S7  (II  ed.  6  p.  S02).  Momms.  eph.  4  p.  2S0.  —  11)  De  singularum  notione  vide 
N.  S28S  not. 8.  —  12)  Numerus  redit  infra  v.24.  —  13)  Scilicet  32-\-28-\-29-\-3=92. 
Cf.not.14 — 17. —  li)  Ifitellege  praemia  tricenum,  15)  qtiadragenum,  16)  quinqua- 
genum,  17)  sexagenum  milium  sestertium.  Praemia  haec  tricenaria  quadragenaria 
quinquagenaria  sexagenaria  connurnerata  efficiunt  praemia  maiora  92.  —  18)  Cf. 
N.  S285  fin.  —  19)  Sic  vet  septemiuges  supplendum.  —  20)  Cf  N.  S28S.  —  21)  Cf 
not.  24.  —  22)  De  trigarum  certaminibus  cf  Friedldnder  apud  Marquardt  Staatsv. 
III^  p.  S24.    —    23)  Ad  sestertium  quindecim  milia.    Nota  praemium  exiguum.  — 

24)  ^"  Ternarum'  hae  victoriae  S1,  additae  ''binarum'  victoriis  quae  praecedunt  547  et 
'^ singularum'  1064,  efficiunt  victorias  1462  supra  (et  infra,  cf  not, S2)  memoratas.  — 

25)  Ad  honorem  venit  miliarium,  scilicet  factus  victor  mille  victoriarum  (sic  intellegit 
Momms.).  Henzen  significari  putat  quotiens  Diocles  vel  vicerit  vel  secundas  vel 
tertias  vel  quartas  tulerit  (similiter  enim  'ad  honorem  venire'  usurpatur  supra 
N.  S284),  supplendum  igitur  oo  [ooDCCCC].  Cf.  Friedldnder  l.  c.  p.  463.  —  26)  Cf. 
Friedldnder  l.  c.  p.  463  not.  —  27)  Diocles  cum  frustra  exierit  15S1,   quartas  tu- 

DESSAX7,  Inscriptione3  Latinao  IL  22 


338  Caput  XII. 

lerit  semel,  tertias  S76,  secundas  861,  victorias  autem  rettuleril  numero  H62  (cf. 
not.  9),  desunt  ex  certaminibus  42S7,  quibus  interfuit  (toties  enim  ostio  missus  esse 
dicitur,  cf  not.  8)  certamina  sex  (ISSi-j-i -]-S76-{- 861 -\- 1462  =  42Si),  quae  infra 
seorsum  videntur  memorari  (cf.  Friedldnder  Sitleng.  IP  p.  463 16).  —  28)  Momm- 
senus  putat  Dioclem  ceteros  quidem  reUqiiisse  post  se,  sed  a  solo  veneto  vel  albato 
superatum  esse,  Friedldnder  (IP  p.  466)  Dioclem  una  cum  veneto  vel  albato  metam 
attigisse,  —  29)  Scilicet  ex  his  vicloriis  quae  praecedimt.  —  30)  Suppletum  ex 
N.  S28S.  —  31)  Pro  CCCLVJll  scribendum  |CCCLV1I1|,  et  intellegendum  sestertium 
trecenties  quinquagies  octies  (centena  milia)  et  LXIII  milia  et  CXX.  Cf.  quae  dis- 
putavit  Mommsen  eph.  ep.  4  p.  230  seq.  —  32)  Miliarias,  scilicet  quae  praemium  me- 
ruerunt  sestertium  millenorum  (Momms.  l.  c.  p.  249,  2.  p.  231).  —  33)  Haec  bigarum 
miliariarum  certamina  sex  videntur  adnumerari  deberi  certaminibus  supra  recensitis 
4231,  indeque  effici  numerum  4237,  quoties  ''ostio  missus'  est  Diocles  (cf.  not.  27).  — 
34)  Item  FU0035:  occupavit  et  vicit;  supra  N.  3283:  occup.  Cf  Plin.  h.  n.  8,  160; 
Friedldnder  l.  c.  p.  466  (ed.  6  p.  312)  ;  fFilnsch  sethianische  Ferfluchungstafehi  p.  70. 
—  35)  Cf  Friedldnder  l.  c.  —  36)  Cf.  V1 10035;  supra  N.  3283:  praemiss.  —  37)  Cf 
N.328S:  eripuit.  —  38)  813  -^-  67  -\- 56  -\-  42  -\-  302  (cfnot.59)  =  I462;  tot  fuerunt 
victoriae  Dioclis.  —  39)  216^203-^-81  =  302  (idem  numerus  infra  v.  23).  Cf  Elter 
mus.  Rhen.  41, 1886  p.  357.  —  40)  Novem  equis  cenium  vel  plures  victorias  reltulit,  uno 
ducentas.  —  41)  Cf.  supra  not.  57.  —  42)  Actis  diurnis  publicis  ut  videlur.  — 
43)  Idem  Teres  memoratur  F1 10034 ;  idem  ut  videtur  repraesentalus  est  in  lucerna 
X  8035,  195  (Zangemeister  ann.  inst.  arch.  1870  tab.  N  cf.  p.  261).  Libertus  fuisse  vi- 
detur  L.  Avillii  Plantae  supra  N.  5352.  —  44)  Apparet  victorias  singularum  appellatas 
plurimi  aestimatas  esse,  —  45)  Idem  est  supra  N.  5352.  —  46)  Alieno  principio  quid  sit, 
quaesivit  Friedldnder  l.  c.  II ^  p.  468.  —  47)  Inserendum :  cum.  —  48)  Numerus  qui 
periit  aut  Xll  fuit  aut  aliquis  eo  maior.  —  49)  Cf  N.  1679  not.  2.  —  50)  Cf  N.  3296 
not.  2.  Ceterum  diversus  Musclosus  supra  N.  3281.  —  51)  Connumerantur  victoriae 
trium  illorum  aurigarum  (1023 -\- 2048 -\- 5339  =  6652).  Gloriatur  Diocles  quod 
ipsius  victoriae  quinquagenariae  plures  fuerint  quam  illorum  trium  coniunctae.  — 

52)  Numerus  victoriarum  Dioclis,  redit  etiam  v.  24,  fuit  etiam  v.  7  (ubi  ...  CLXII 
tantum  superest),  efficitur  praeterea  ex  v.  7.  8  (cf.  not.  24)  et  v.  10.  11  (cf  not.  58).  — 

53)  Nomen  equi  suppletum  ex  loco  infra  v.  27. —  54)  Cf.  Friedldnder  l.  c.  p.470; 
Mommsen  eph.  ep.  4  p.  232.  —  55)  Cf.  Friedldnder  l.  c.  p.  470.  —  56)  Cf.  quae 
dixit  Lovatellia  ad  imaginem  Liberi  aurigae  (infra  N.  3291^)  antichi  monumenti 
p.S2teq.  —  57)  Scr.  at.  —  58)  Scribendum  (vel  intellegendum) :  singularum.  — 
59)  Cf  v.  11  (not.  58). 

5288  1. 

P.  Aelius,  Mari  Rogati  fil.,  Gulta  Calpurnianus  equis  his  vici  in  fac- 
tioneveneta:  Germinatore»  n.^  af.^  LXXXXII,  Silvano  r.*_Af.'  CV^Nitid.^ 
gil."  Af.^  LII,  Saxone^  n.=^  Af.  LX,  et  vici  praemia  m.«  L»  I,  XL'°  IX, 
XXX"  XVII". 

2. 

P.  Aelius,  Mari  Rogati  fil.,  Gutta  Galpurnianus  mill[e]  palmas  com- 
plevi  in  factione  prasina'*  equis  his:  Danao  b."  Af.  XIX,  Oceano  n. 
CCVIlII,_Victore  r.  CCCCXXIX,  Vindice  b."  CLVIF^  et  vici  praemia 
maiora  XL^"  III,   XXX  III." 


Tituli  pertinentes  ad  ludos.  —  Aurigae.  339 

3. 

Ex  numero  palmarum  supra  scriptarum"  ocCXXVII'*  vici:  In  factione 
albata  Cll,  remissus"  II,  XXX •'°  I,  XL  I,  a  pompa'"  IIII,  equorum 
anagonum*'  I;  singularum  LXXXIII,  binarum  VII,  ternarum  II".  In 
factione  russata  vici  LXXIIX",  remissus'^  semel,  XXX '^  I^;  singularum 
XLII,  binarum  XXXII,  ternarum  III,  quaternarum ^**  semel"l  In  factione 
veneta  vici  DLXXXIIP^  XXX »"  XVII,  seiuge  P,  XL  VIIII,  L  I,  a  pompa" 
XXXV,  trigas  X  VII,  triga  XXV  P,  equorum  anagonum  I,  sacro  quin- 
quennalis  certaminis^'  I,  remissus  semel;  singularum  CCCXXXIIII,  bina- 
rum  CLXXXIV,  ternarum  LXV^.  In  factione  prasina  vici  CCCLXIV» 
XXX  I,  XL  II,  pedibus  ad  quadrigam^  LX  I,  a  pompa"VI;  singula- 
rum  CXVI,  binarum  CLXXXIllI,  ternarum  LXIIII.^  Hoc  monumentum 
vivus  feci, 

Romae^  ad  viam  Flaminiam,  tituli  tres  eiusdem  monumenti  (FI  i0047  semel 
deseripti  ante  saec.  IX,  quod  exemplum  servavit  vetus  codex  Einsiedlensis ,  cf. 
C.  I.  L.  FI,  1  p.  XIII  n.  S5 — SS).  Plures  etiam  fuisse,  sed  non  omnes  a  velusto 
illo  auctore  descriptos,  quaedam  indicanl  (cf.  infra  not.  17).  Disseruit  de  his  titulis 
Friedidnder  Sitleng.  IP  p.  435  seq.  (II  ed.  6  p.  498  seq.).  —  1)  Geminatore,  coniecit 
Friedldnder  Sitteng.  II^  p.  433  not.  1.  —  2)  Nigro.  —  3)  Afro.  Cf  N.  3287  v.  26; 
N.  3290;  Friedldnder  II^  p.  294.  —  4)  Rufo.  —  5)  Idem  equi  nomen  infra  N.  3290.  — 
6)  Gilvo.  De  equorum  coloribus  cf  ad  N.  3290  not.  —  7)  Non  recte  propter  hoc 
equi  nomen  titulum  tertio  vel  quarto  saeculo  attribuit  Friedlander  l.  c.  p.  4SS.  — 
8)  Maiora  (cf.  N.  3287  v.  7).  —  9)  Quinquagenaria  (sive  ad  sestertium  quinquaginta 
milia),  10)  quadragenaria ,  1\)  tricenaria  (cf.  N.  3286  not.5.4). —  12)  Eademprae- 
mia  maiora  a  Gutta  in  factione  veneta  relata,  in  titulo  iertio  huius  monumenti  (infra). 
Ceterum  in  codice  Einsiedlensi  esl  m.  1.  ixl.  i.  xxxxxuii,  nulto  discrimine  inter  varia 
numerorum  genera.  —  13)  Si  vere,  ut  infra  legitur,  Gutta  in  albata  faclione  rettuiit 
victorias  102,  in  russala  78,  in  veneta  385,  et  tum  denique  ad  prasinam  transiit,  recte 
se  habet  quod  dicitur  in  prasina  factione  mille  palmas  complevisse.  Sed  quae  de  equis 
tequuntur,  confusa  videntur  vel  corrupta,  cf.  not.lS.  —  14)  Badio,  Cf.  N.S290 
not.  4.  —  15)  Numeri  ki,  qui  efficiunt  814  (19 -{-209 -{-429 -\- 137)  corrupti,  si 
recte  infra  legitur,  Guttae  victorias  apud  prasinos  fuisse  564  tantum  {cf.  Friedlander 
l.  c.  p.  460).  —  16)  Cf.  not.  10.  —  17)  Cum  in  iis  quae  praecedunt  tot  palmainim  non 
sit  meniio,  apparet  partem  titulorum  monumenti  ab  eo  qui  descripsit  praeter- 
missam  esse.  Ceterum  hunc  titulum  auctor  rettulit  anie  eum  qui  praecedif.  — 
18)  Numerus  recte  se  habet,  tot  palmae  enim  efficiuntur  comprehensis  victoriis  quas 
in  quattuor  factionibus  se  reportavisse  dicit  (102,  78,  385,  564).  —  19)  Idem  ut 
videtur  quod  revoeatus,  cf.  supra  N.  S278  not.  4.  —  20)  Tricenaria  (cf.  not.  11).  — 
21)  Incertnm  quid  significet,  cf.  Friedldnder  l.  c.  p.  437.  —  22)  Qui  agonis  adhuc 
expertes  fuerant.  Celerum  apparet  huc  usque  enumerari  victorias  aliquot  maxime 
memorabiles  inter  CIl ,  quas  in  factione  albata  reportavit.  —  23)  Indicatur  quoties 
in  factione  albata  singularum  ,  i.  e.  certamine  singularum  quadrigarum  (cf.  N.  3287 
not.11),  binarum,  temarum  vicerit  (85-\-7-{-2  =  92).  Cum  supra  autem  legatur, 
eum  in  factione  albata  vicisse  centies  bis,  apparet  numerum  X  aliquo  loco  excidisse. 
—  24)  Cf.  not.  27.  —  25)  Hic  inseritur  in  apographo  quaternarum  I,  quod  ex  sequen- 
ttbus  videtur  repetitum.  —  26)  Certamina  quatemarum  quadrigarum  rarissima 
fuisse  apparel.    —    27)   Numeri  hi   (42,  52,  5,  1)  88  victorias  efficiunt,    quot  in 

22* 


340  Caput  XII. 

factione  russata  reportavisse  se  dieit  Gutla.  —  28)  Cf.  not.  52.  —  29)  Intellege: 
ex  his  decem  et  septem  victoriis  unam  seiuge.  —  30)  Trigis  rettulit  praemia  decem 
millium  nummum  septies,  viginti  quinque  millium  nujnmum  semel  (trigas  XV  II 
triga  XXVI  apographum).  —  31)  Fidetur  significari  agon  Capitolinus  (cf.  supra 
N.  S177).  —  32)  Numeri  his  tres  (554,  184,  65)  efficiuntS85,  qui  est  numerus  supra 
relatus  victoriarum  in  factione  veneta  a  Gutta  reportaiarum. —  33)  Cf.not.56. — 
34)  De  hoc  genere  certaminis  praeterea  vix  memorato  cf.  Friedlander  l.  c.  p.  4S8, 
qui  citat  Dionys.  ant.  7,  75.  Eo  certamine  rettulit  praemium  sexaginta  millium 
nummum  semel  (sic  Friedldnder ;  in  apographo  est  solito  more  LXI;  sexagies  semel 
Guttam  vicisse  pedihus  ad  quadrigam  putat  Momms.  eph.  ep.  4  p.  230).  —  35)  Nu- 
meri  hi  tres  (116,  484,  64)  efficiunt  564,  qui  est  numerus  universus  victoriarum 
Guttae  in  factione  prasina. 

5289  (sculptura  scalpro  abrasa)  vicit  Scorpus*  equis  his.  |  Pegasus, 
Elates,  Andraemo^  Cotynus. 

Romae  (VI  10032  vidit  de  Rossi).  —  1)  Cf  supra  N.  1679  noi.  2,  N.  3287 
not.  49.  —  2)  Idem  equus  memoratur  Mart.  10,  9,  S. 

5290    [vicit  equis  }iis\ |   Nitido*  alb.  Lup.*  II,   Tusco 

cin."  Fest.^'  U,  Decorato  b."  Pinn.*  II;  item  Afris  DLXXXIIII:  |  Raptore 
r.*  lun.  I,  Pugione  b.  Quar.  I,  Virile  r.  Fulv.  I,  Romano  r.  Sen.  I, 
Passarino**  n.'  Pomp.  I,  |  Superbo  b.  Prim.  I,   Bubalo  r.  Rom.  l,    Pom- 

peiano*  b.  Her.  I  (deinde  alia  permulta  nomina  eodem  modo  perscripta) ;  item 
Hisp.  OoCCCLXXVHI :  NotatO  b.  Gai.  I ,  |  (deinde  rursus  alia  nomina  eodem 
modo)  Reliquos  mang.'  |  suppedes  ipsius  perleges. 

Romae  (FI  10036  vidit  Dressel).  —  1)  Idem  equi  nomen  supra  N.  3288.  — 
2)  Nomina  videntur  fuisse  dominorum.  —  3)  Cinereo.  —  4)  Badio.  Cf.  Varro  ap. 
Non.  p.  80  (sat.  Menipp.  fr.  538  Buech.):  equi  eolore  dispares  ...,  hic  badius  iste 
gilvus  ille  murinus.  Pallad.  de  re  rust.4,15:  colores  hi  praecipui  (in  equis) :  ba- 
dius,  aureus,  albineus,  russeus,  cet.  —  5)  Rufo,  vel  russeo  (cf.  not.  4).  —  6)  Idem 
equi  nomen  supra  N.  1679.  —  7)  Nigro.  —  8)  Idem  equi  nomen  supra  N.  3287.  — 
9)  Mangones. 

5291  (quadrigae  quattuor,  dextrorsum  versus  currentes;  ad  capita  auriga- 
rum  nomina  adscripta) 

Eutyches*       Lijber^       Polyfe|mus*        Trofimi|on 

(sub  equis) 

Libyo        lubilatore      Dicaeojsyne       Eugrammo 

(retro  aedificia  quae  spinam  circi  exornabant,  arcus  aediculae  obeliscus,  ad  utram- 
que  extremitatem  metae,  in  alterius  earum  basi  scriptum)  meta.' 

Romae  olim  in  ecclesia  S.  Mariae  in  Aracoeli,  iam  Florentiae,  pars  aversa 
sareophagi  marmorei,  in  cuius  fronte  sculpta  est  fabula  Phaetontis  (VI  10080  cf. 
Sitzungsber.  d.  Akad.  d.  fViss.  Berl.  1885  p.  1094;  Galleria  di  Firenze  ser.  IVtab.  99; 
DUtsche  ant.  Bildwerke  in  Oberital.  III  n.  143;  vidit  Zangemeister  ann.  inst.  arch. 
1870  p.236  not.4).  —  1)  Sic  unum  ex  duobus  apographis  antiquis,  Eutyones  alte- 
rum  (hodie  vocabulum  deest).  —  2)  Eadem  agitatorum  nomina  N.  3291*.  3296.  3297. 
—  3)  Antiquum  vocabulum  esse  visum  est  Zangemeistero. 


Titoli  pertinentes  ad  ludos.  —  Equi  circenses.  341 

5291^  (bigae  duae,  in  ea  quae  praecedit  agitator  habenas  tenens  sine  fla- 
gello;  ad  hane  adscriptum)  L[iber]  Romano,  (ad  eam  quae  sequilur)  llarinus  | 
Olypio.  (Retro  homines  duo,  alter  equo  insidens  et  coronam  palmamque,  alter 
flagellum  tenens;  supra  scriptum)  Liber,   nical 

Prope  Romam  rep.  ad  nonum  miliarium  viae  Flaminiae,  opus  tessellatum,  quod 
pavimentum  fuerat  exhedrae  thermarum  (Lovatelli  atli  della  R.  Accad.  dei  Lincei 
ser.  IJI  vol.  5,  4879  p.  2S4  tab.  =  antichi  momimenii  illustrati  tab.  VI  cf.  p.  4Sseq.). 

5292  (auriga  in  quadrigis  stans,  adscriptum)  Leaenji,   nical    (ad  equos) 

Nicef-      Aerope-  Botrocal-      Enacci- 

oru-  tes  es*  at- 

s  us 

Romae  olim,  lamella  rotunda  vitrea  (FI  lOffJO,  XF  7051  imagines  ediderunt 
Fabrettius  et  Ph.  Buonarruoti).  —  1)  Sic  legit  Garruccius  (antea  legerunt  Botro- 
calenjes,  Acci|atii(s),  qui  idem  equi  nomen  observavit  inveniri  in  nummo  q.  d.  contor- 
niato  (Sabatier  med.  contom.  tab.  IF  45). 

5293  (Fictoria  in  quadrigis  stans,  pone  auriga;  infra  stilo  scriptum)  C. 
.\nnius  Laclerta '  nica.  |  Coraci^  nic.  (Sub  fundo  lucemae  scariphatum)  Maxi- 
mus  I  fecit  (impressum)  L.  Fabric.  Masc. 

Romae,  iam  Monachii,  lucema  fictilis  (XF  62S0  vidit  Dressel).  —  1)  Idem 
aurigae  nomen  luvenal.  7,  HS.  —  2)  Corax  equi  nomen  iam  in  antiquissimo  vas- 
CJilo  Clusino  (Ann.  inst.  arch.  1848  p.  5S4).  —  Eliam  in  aliis  lucernis  ludi  circenses 
et  aurigae  celebrantur,  XV  6231—6261.  X  80S5,  10.  64.  482.  495. 

5294  (animal  equi  simile,  sed  cornibus  caprinis;  iuxta  palma)  bubal.  (In 
fundo  lucemae  figuli  nomen,  modo)  Bic.  Agat. ,  (modo)  C.  Clo.  Suc,  (modo) 
Mun.  Trept.,   (modo)  Serg.  Prini. 

Carthagine  rep.,  lucemae  complures  fictiles,  praeterea  una  originis  incertae 
(quae  Sergii  Primi  nomen  habet)  extat  ISeapoli  (VIII  suppl.;  X  80S5,  482  Neapo- 
litanam  vidit  Dressel).  —  1)  Equos  huius  nominis  habemus  iV.  S287  v.  26,  iV.  S290; 
ceterum  hic  non  equus  Bubalus  nomine  videtur  celebrari,  sed  bubalus  animal  Africae 
proprium  (cf.  Plin.  h.  n.  48,  58),  quod  genus  aliquando  Carthagine  in  spectaculis 
exhibitum  esse  crediderim. 

5295  (vir  stans  inter  equos  duos;    a  parte  unius  equi  adscriptum)   Aquilo 

n.'  k.''  Aqui|lonis,  vicit  CXXX,  |  secund.  tulit  |  LXXXVIIl,  |  ter.  |  tul.  | 
XXXIVII,  I  (a  parte  alterius)  Hirpinus  n.'  Aqui|lonis,  vicit  CXIIIl,  |  secun- 
das  tulit  I  LV[,  tert.  tul.  |  XXXVI.  |  (infra)  d.  m.  |  Claudia  Helice  |  fec. 
L.  Avill.  Dionysio^  |  cond.  gr.  russatae*  |  coniug.  dignissi. 

Romae  (VI  40069  vidit  Henzen),  —  1)  JNiger.  —  2)  Hoc  obscurum.  —  3)  Dio- 
nysius  hic  videlur  fuisse  collibertus  Avillii  Teris,  de  quo  supra  N.  S287  ad  v.  45, 
et  L.  Avilii  Galatae  infra  N.  S544.  —  4)  Conditori  gregis  russatae.  De  conditori- 
bus  cf,  infra  N.  S545  not.  8.  Hic  Smetio  visus  est  repraeseniatus  esse  equis  pabulum 
praebens. 

5296  M.  Aurelio  Libero  (  patri  et  magistro  |  et  socio,  domino*  |  et 
agitatori  factionis  |  prasinae,  |  Aurelius  Caecilius  Planeta  |  Protogenes  ob 


342  Caput  XH. 

UV  palmar.  |  hoc   donum  vovit,  |  natione  Afri.     (a  sinistra,  Utteris  xio- 
vTiddv  dispositis)  Garamaoti' nica  1  (a  dextra  similiter  scriptum)  Genti^  nical 

Romae  (VI  40038  viderunt  Smetius  aliique).  —  1)  De  dominis  faetionum 
iisdemque  agitatoribus  cf.  Friedldnder  ap.  Marquardt  Staatsverw.  III^  p.  520,  — 
2)  III  Metellus  aliique,  III  plerique  auctores.  Tria  7nilia  palmarum  (id  enim  intel- 
legitur),  immo  etiam  plura,  rettulerat  et  Pompeius  Musclosus  (supra  N.  S287  v.  19). 
—  3)  Nomina  equorum  putant  (Mommsenus  coniecit  Garamantinicam  dictum  esse 
aurigam ,  qui  equo  illo  vicerit),  Ex  hoc  titulo  factionem  Garamantinicam  desumpsit 
falsarius  qui  incidendum  curavit  titulum  FI  lOOSS^  not.  =  Henzen  6480. 

5297  Cl.  Aurelio  Polyphemo  |  domino  et  agitatori*  |  factionis  rus- 
satae,  togeni  |  Caesareus^  sui  temporis  primo  |  et  solo  factionario  ob 
gloria  \  .  .  .  (In  latere)  dedicata  |  d.  n.  Aurehano  Aug.  III,  [  Marcellino 
cos.'  XIII  kal.  Febrar. 

Romae  (FI  40060  viderunt  Smetius  aliique).  —  1)  Cf.adlS.S296.—  2)  Intel- 
legendum  esse:  r(S  ysvei  KaiaaQSvq ,  monuit  Huelsen.  —  3)  A.  27 S.  Ceterum  in- 
scriptionem  lateris  solus  habet  Smetius  in  editione. 

5298  d.  m.  I  Aureho  Heracjlide  agilatori  |  factionis  vene|tae  et  doc- 

tori   I   factionis  s.  s.*   |   et  prasinae,   |  fecit   |    M.  Ulpius  |   Apolaustia|nus 

tatul:ae  b.  m. 

Romae  (FI  400S7  ad  exempla  co7nplura  facta  saec.  XF.  XFII).  —  1)  Supra 
scriptae. 

5299  d.   m.  I  (imago  aurigae  stantis,  s.  palmam  gerentis)  \  Eutycheti    | 

aurig.  ann.  XXII,  |  Fi.  Rufinus  et  |  Semp.  Diofanis  servo  b.  m.  f. 
Hoc  rudis  aurigae  requiescunt  ossa  sepulchro,  | 

nec  tamen  ignari  flectere  lora  manu,  | 
iam  qui  quadriiugos  auderem  scandere  currus,  | 

et  tamen  a  biiugis  non  removerer  equis.  | 
Invidere  meis  annis  crudeha  fata,  | 

fata  quibus  nequeas  opposuisse  manus,  | 
nec  mihi  concessa  est  morituro  gloria  circi,  | 

donaret  lacrimas  ne  pia  turba  mihi:  | 
ussere  ardentes  intus  mea  viscera  morbi,  | 

vincere  quos  medicae  non  potuere  manus.  | 
Sparge,  precor,  flores  supra  mea  busta  viator;  | 

fovisti  vivo  forsitam  ipse  mihi. 
Tarracone  (II  4544  vidit  Huebner).     Buecheler  carm.  ep.  4279. 

5300  (puer  in  bigis,  sinistra  manu  palniam  tenens,  praecurrente  equite) 

Florus  ego  hic  iaceo  |  bigarius  infans* 

qui,  cito  I  dum  cupio  currus,  cito  decidi  ad  umbr.^  | 

lanuarius  alumno  dulcissimo. 

Romae  (VI  40078  saepius  descripta  saec.  XV.  XVI).    Buecheler  carm.  epigr. 

n.  599.  —    1)  Hexameter  mutilus  (lapis  integer  videtur  fuisse).  —  2)  Umbras. 


Tituli  pertinentes  ad  ludos.  —  Aurigae.  343 

5301  d.  m. 

factionis  Venetae  Fusco  sacra|vimus  aram 
de  nostro,  cerli  stu|diosi  et  bene  amantes, 
ut  sci|rent  cuncli  monimentum  |  et  pignus  amoris.' 
Integra  |  fama  tibi,  laudem  cur|sus  meruisti, 
5  certasti  |  multis,  nullum  pauper  timujisti, 
invidiam  passus  sem|per  fortis  tacuisti, 
puljchre  vixisti,  fato  morta|lis  obisti. 
Quisquis  homo  |  es,  quaeres  lalem.   Subsiste  |  viator, 
perlege,  si  memor  ]  es,  si  nosti  quis  fuerit  vir  —  | 
10  Fortunam  metuant  omnes —  |  dices  tamen  unum: 
Fusjcus  habet  titulos  mor|tis,  habet  tumulum. 
Con|tegit  ossa  lapis;  bene  habet.  |  Fortuna  valebis. 
Fudimus  |  insonti  lacrimas,  nunc  vi|na.     Precaraur 
ut  iaceas  plajcide.     Nemo  tui  similis. 
Tovg  aovg  aycHvag  alcuv  Xali]aei. 

Tarracone ,  nunc  in  Anglia  loco  dicto  Chevening  (II  4313  vidit  Huebner. 
Buecheler  carm.  epigr.  300).  —  1)  Ferg.  Aen.  5,  3S8.  372. 

5302  Socrales  agilator  |  continentes  ollas  IIII. 

Roma  ut  videtur  Feronam  allata,  tabella  columbarii  ( Fl  10064  vidit 
Mommsen). 

5303  [hic  requtes]cii  Eutymius*  auriga^  qui  vixit  |  [annos]  .  .  m.  I 
d.  VII,  dep.  V  idus  Octob.  |  [conss.  Theo]dosio  Aug.  XVII  et  Festo  v.  c^ 

Romae  in  pavimento  basilicae  S.  Pauli  {V1 10066  cf.  Bull.  di  archeologia  crist. 
1899  p.  249  aliquoties  deseripta  a  saec.  XFl  ad  XVIII).  —  1)  Apographa  variant 
inter  Eutymius,  Eutymus,  Eutumuus  (litteris  uu  contignatis).  —  2)  aurica  pars  apo- 
graphorum.  Ad  hunc  Euthymium  pertinere  nummos  q.  d.  eontorniatos,  in  quibus  ad 
imaginem  aurigae  adscriptum  est  Eutumius,  Eutimi  vincas,  Euteimi  nica  similtterve 
(Cohen  med.  imp.  ed.  2  t.  VIII  p.  293  n.  163. 164,  p.  305  n.  266  seq.,  p.  314  n.  339, 
p.  315  n.  344.  343),  putat  R.  Wilnsch  Sethianische  Verfluchungstafeln  aus  Rom  p.  62, 
item  hunc  esse  Eulhymium  aurigam  qui  devovetur  in  tabellis  plumbeis  Romae 
repertis,  ap.  fViinsch  l.  c.  p.  25.  50.  33.  33.  36.  38.  —  3)  A.  439. 

5304  d.  m.  C.  Pompeio  Euscemo  cunditori  factionis  russati'  et 
factionum  primus',  patrono  bene  merenti  optimo  et  pientissimo,  fecerunt 
liberti  et  hbertae  heredes,  fecerunt  de  suo. 

Romae  (VI  10073  semel  descripta  saec.  XV).  —  1)  Russati,  ut  infra  N.  5508 : 
veneti.  —  2)  Hic  corrupta  quaedam  videntur. 

5305  d.  m.  I  Ponpeiae  Trofhime  |  Vestiaria  Rufina  |  filia  matri  |  b. 
m.  f.,  uxor  I  Marcisionis  |  conditor.  |  gregis  ryssatae  (sic). 

Romae  (VI  10072  vidit  Bormann). 

5306  Antistia  L.  f.  |  Praenestina  |  vivit  ann.  XXIII,  |  Inac[Ai]  con- 
ditoris  primi  |  factionis  venetae,  |  Eros  fecit. 

Prope  Romam  via  Nomentana  (V1 10071  bis  ut  videtur  descripta  saec.  XVII). 


344  Caput  Xn. 

5307     Astactus  I  hortator  |  prasini. 

Romae  (VI  55949^  vidit  Huelsen). 


5308  d.  m.  I  Vetrui|ae  (sic)  Venaerilae  (sic),  Caricus  |  hortator  |  fac- 
tionis  I  veneti  |  fecit  cojiuci  (sic)  bene  |  maeritae  (sic)^  |  quae  vixit  ajnnis 
XXXVIII  I  mesibus  VIII. 

Romae  {VI  1007 i  vidit  de  Rossi). 

5309  M.  Kanius  |  Synephebus.  ||  M.  Kanius  |  Ephebus  |  cellarius  | 
factionis  prasinae. 

Romae  rep.  ad  viam  Salariam  (VI  55945  descr.  Gatti  JSoUzie  1886  p.  575). 

5310  Hyla  medicus  |  factionis  |  Venetae  se  vivo  |  sibi  et  |  ossibus 

suiis  (sic)  (Titulus  iuxta  positus  paene  totus  periit). 

Romae  ad  viam  Salariam  rep.  (Notizie  1887  p.  356  n.  853). 

5311  d.  m.  I  L.  Avilio  Galatae  ]  fact.  russ.  hb.S  item  |  luhae  C. 
hb.  Amphatae,  |  C.  luhus  Primus  |  patronae  b.  m.  f.  |  sibi  posterisq. 
suorum. 

Romae  (VI  40077  vidit  Marinius).  —  1)  Factionis  russatae  liberto.  Alii  Avilii 
ad  factionem  russatam  pertinentes  supra  N.  3287  v.  15  (cf.  not.  45).  3293 ;  cf.  item 
N.  5352. 

5312  decurionibus  |  et  famihae  |  panni'  russei  |  C.  Ceioni  Maxim.*,  | 
quaestore  |  Yperego.  |  In  fr.  p.  XXII ,  |  in  agr.  p.  XX. 

Romae  in  vinea  exira  portam  S.  Pancratii  (V1 10043  aliquoties  descripta  saec. 
XVI.  XVII).  —  1)  Cf.  Suet,  Dom.  7:  duas  circe?isibus  gregum  factiones  aurati 
purpureique  panni  ad  quattuor  pristinos  addidit ;  item  titulum  qui  sequitur  (pro 
panni  Gruterus  edidit  L.  Anni,  sed  is  titulum  habuit  per  Gutenstenium  auctorem 
suspectum).  —  2)  Intellege  gregem  C.  Ceionii  Maximi  pertinentem  ad  factionem 
russatam. 

5313  famihae  quadrigariae  T.  At.  Capitonis'  |  panni^  chehdoni^ 
Chresto  quaestore,  |  oUae  divisae  decurionibus  heis"  q.  if.  s.  s.':  |  M. 
Vipsanio"  Migioni,  |  Docimo  vihco^,  |  Chresto  conditori*,  |  Epaphrae  sel- 
lario'',  I  Menandro  agitatori,  |  ApoUonio  agitatori,  |  Cerdoni  agitatori,  | 
Liccaeo  agitatori,  |  Heheti  succonditori^  |  P.  Quinctio  Primo,  |  Hyllo  me- 
dico®,  I  Anteroti  tentori'',  |  Antiocho  sutori,  |  Parnaci  tentori,  |  M.  Vipsanio 
Calamo,  |  M.  Vipsanio  Dareo,  ||  Eroti  tentori,  |  M.  Vipsanio  Fausto,  |  Hi- 
laro  aurig.,  |  Nicandro  aurig.,  |  Epigono  aurig.,  jAlexandro  aurig.,  |  Ni- 
cephoro  spartor.',  |  Alexioni  moratori',  | '°  viatori. 

Romae  (VI  10046  viderunt  Smetius  aliique).  —  1)  T.  Ateius  Capito,  for 
tasse  parentela  coniunctus  cum  C.  Ateio  Capitone  celebri  iurisconsulto  et  eonsule 
anno  p.  Chr.  6.  —  2)  P.  Anni  Smetius  in  editione,  idque  retinet  Friedldnder  (cf. 
nol.  5).  —  3)  Collato  Plinio  h.  n.  57,  133  Henzenus  coniecit  chelidonii  vocabulo 
significari  colorem  purpureum,  intellegendam  igitur  factionem  purpuream  institu- 
tam  a  Domitiano,  cuius  aetatem  tamen  hic  titulus  videtur  antecedere  (cf.  not.  4) : 
Mommsenus  putat  initio  colores  factionum  non  fuisse  certos.  Friedldnder  ap.  Mar- 
quardt  Staatsverw.  Ill^  p.  x18  not.  4   omnino   non  pannum  ckelidonium  intellegit, 


Tituli  pertinentes  ad  ludos.  —  Apparitores  ludorum  circensium.        345 

sed  P.  Annium  Chelidonium^  tocium  videlicet  Ateii  Capitonis  (cf.  not.  2).  —  4)  Forma 
vetusta  indicat  aetatem  Augusto  si  non  antiquiorem,  certe  non  recentiorem  (ea- 
dem  aetas  indicatur  Ateii  Capitonis  et  Fipsaniorum  nominibus  cf.  not.  1. 6).  — 
5)  Qui  infra  scripti  sunt.  —  6)  Liberi  qui  fuerunt  in  hac  familia  exeepto  uno 
P.  Quinctio  Primo,  M.  Vipsanii  erant,  fortasse  M.  Agrippae  liberti.  —  7)  De  his 
ministris  ludorum  circensium  cf.  Friedldnder  ap.  Marquardt  Staatsv.  IIP  p.  S21 
not.  S.  —  8)  Conditores  factionum  sunt  etiam  N.  S29S.  S504  seq.,  9)  medieus  factio- 
nis  N.  S510.  —    10)  Locus  videtur  vacavisse  nomini  reeipiendo. 

5314  (palma)  victoria  ]  venetianorum  |  semper  |  constet  |  feliciter 
(palma). 

Romae  (Fl  lOOH  vidit  Henzen).    —    Jn   titulo  sepulcrali  urbano   Inscr.  Gr. 
Sieil.  Ital.  1S05  adscriptum  est:  ig  ialvcc  Bsvsriavovg,  IlQlvxim  (vel  IlQivxiTCq). 

531 5    s  I  [o/jQciales  |  ab  ara  Circi  |  parenti  |  dignissimo  |  .  .  ■  | 

Biroti.  (in  latere  dextro)  .  .  .  |  Fl.  Ariet . . . ,  |  Aelius  Yacinthus,  |  Aelius 
Yacinthus  f.,  |  Murr.  Neon. 

Romae  (FI  55942  =  Notizie  degli  scavi  1897  p.  4S7). 


5316     [(i.]  m.  I morie  catadromarius*  |  [ludis  ilo]  manis,    qui 

catadrom.  |  [decucurrit]  CCXXVI  in  Glauce^  (palma). 

Romae  ad  S.  Sebastiani  rep.  (VI  101S7  Henzen  vidit  ectypum).  —  1)  Qui 
per  catadromum  descendere  solilus  est  (funambulus) ;  cf.  Dig.  i9,  1,  54;  Sueton. 
Ner,  H,  Dio  61,  47.  —  2)  Nomen  equi  esse  coniecit  Henzen,  cui  insidens  ille  decu- 
currerit,  ut  elephanto  eques  a  Suetonio  et  Dione  (not.  1)  memoratus. 


CAPVT  XIII. 

TITVLI  OPERVM  LOCORVMQVE  PVBLICORVM. 

TERMINI. 
TITVLI   NONNVLLI  AEDIFICIORVM  PRIVATORVM. 


Lex  operum  Puteolana. 

5317  Ab  colonia  deducta  anno  XC»,  1  (2)  N.  Fufidio  N.  f.  M.  PuUio 
duovir.,  I  (3)  P.  Rutilio  Cn.  Mallio  cos.''  |  (4)  Operum  lex  II.  | 

(5)  Lex  parieti  faciendo  in  area,  quae  est  ante  |  (6)  aedem  Serapi  trans 
riam.  Qui  redemerit,  |  (7)  praedes  dato  praediaque  subsignato  |  (8)  duum- 
virum  arbitratu.  | 

(9)  In  area  trans  viam  paries  qui  est  propter  |  (10)  viam,  in  eo  pariete 
raedio  ostiei  lumen  ^  j  (11)  aperito,  latum  p.  VI  altum  p.  VII  facito.  Ex  eo  | 
(12)  pariete  antas  duas  ad  mare  vorsum  proicito  |  (13)  longas  p.  II,  crassas 
p.  IZ— ^  Insuper^  id^  limen  |  (14)  robustum  long.  p.  VIII,  latum  p.  IZ— , 
altum  p.  SZ— '  I  (15)  inponito.  Insuper  id  et  antas  mutulos*  robustos  |  (16)  II 
crassos  SZ*,  altos  p.  I  proicito  extra  pariete  |  (17)  in  utramq.  partem 
p.  IV.  Insuper  simas  pictas  |  (18)  ferro  offigito^°.  Insuper^  mutulos  tra- 
biculas  I  (19)  abfegineas  II,  crassas  quoque  versus  S.",  inpon[tJlo  **  || 
(2, 1)  ferroque  figito.  Inasserato  asseribus  abiegnieis  |  (2)  sectilibus,  cras- 
seis  quoque  versusZZ*^;  disponito  ni  plus  SZ— ".  |  (3)  Operculaque  abieg- 
nea  inponito;  ex  tigno  pedario  |  (4)  facito.  Antepagmenta  abiegnea,  lata 
SZ—  crassa  £"  |  (5)  cumatiumque  inponito  ferroque  plano  figito.  |  (6)  Por- 
tulaque*^  tegito  tegularum  ordinibus  seneis  |  (7)  quoque  versus;  tegulas 
prlmores  omnes  in  ante-|(8)  pagmento  ferro  ffgito;  marginemque  fnponito.  | 
(9)  Eisdem "  fores  clatratas  II  cum  postibus  aesculnieis  |  (10)  facito  sta- 
tuito  ocludito  picatoque  ita,  utei  ad  aedem  |  (11)  Honorus  facta  sunt. 
Eisdem  maceria  extrema  paries  |  (12)  qui  est,  eum  parietem  cum  margine 
altum  facito  p.  X.  |  (13)  Eisdem  ostium,  intro  itu  in  area  quod  nunc  est, 
et  I  (14)  fenestras,  quae  in  pariete  propter  eam  aream  sunt,  |  (15)  parie- 
tem"  opstruito.  Et  parieti,  qui  nunc  est  propter  |  (16)  viam,  marginem 
perpetuom  inponito.     Eosq.  parietes  |  (17)  marginesque  omnes,   quae  lita 


Tituli  operum  locorumque  publicorum.  347 

non  erunt,  calce  |  (18)  harenato '°  lita  politaque  et  calce  uda  dealbata  recte  | 
(19)  facito.  Quod  opus  struclile  fiet^,  in  lerra  calcis  |  (20)  restinctai 
partem  quartam  indito".  INive  maiorem  |  (21)  caementa^  struito  quam  quae 
caementa  arda  |  (22)pendat  p.^  XV,  nive  angolaria^*  altiorem  ZZ  £^^  facito.  U 
(3,  l)  Locumque  purum  pro  eo  opere  reddito.  |  (2)  Eidem  sacella  aras 
signaque,  quae  in  |  (3)  campo  sunt,  quae  demonstrata  erunt,  |  (4)  ea  omnia 
toilito  deferto  componito  |  (5)  statuitoque,  ubei  locus  demonstratus  |  (6)  erit, 
duumvirum  arbitratu.  | 

(7)  Hoc  opus  omne  facilo  arbitratu  duovir.  |  (8)  et  duoviratium'^,  qui 
in  consilio  esse  |  (9)  solent  Puteoleis,  dum  ni  minus  viginti  |  (10)  adsient, 
cum  ea  res  consuletur.  Quod  |  (11)  eorum  viginti  iurati  probaverint,  pro- 
bum  I  (12)  esto;  quod  ieis  inprobarint,  inprobum  esto.  |  (13)  Dies  operis: 
k.  Novembr.  primeis.  Diespequn.:  |  (14)  pars  dimidia  dabilur,  ubei  prae- 
dia  satis  |  (15)  subsignata  erunt;  altera  pars  dimidia  solvetur  |  (16)  opere 
effecto  probatoque.  C.  Blossius  Q.  f.  |  •HS-ooD"\  idem  praes.^*  Q.  FuGcius 
Q.  f.;  I  Cn.  Tetteius  Q.  f.;   C.  Granius  C.  f.;   Ti.  Crassicius.^ 

Puteolis,  postea  Neapoli,  ubi  exCat  in  museo  (1  377.  X4781.  Ritschl  tab.  LXf^I). 
Tribus  yaginis  scripta  est,  quas  duplicibus  hastis  indicavi.  Litterae  multo  graci- 
liores  sunt  quam  in  reliquis  tilulis  illins  aetatis;  ob  hanc  potissimum  causam 
titulum  restitutum  putant  aetate  imperatoria.  —  Optime  illustravit  Th.  Wiegand 
die  puteolanische  Bauinschrift  (Jahrb.  f.  class.  Phil.  suppl.  XX  1894  p.  661  seq.).  — 
1)  Colonia  Puteoli  cum  deducta  sit  a.  u.  c.  S60,  annus  coloniae  nonagesimus  vere 
tJicidit  in  a.  u.  c.  649.  —  2)  yi.  u.  c.  649.  —  3)  Intellege :  po7-tam.  —  4)  Pedem 
unum  et  quadrantem.  —  5)  in  super  lapis  (cum  puncto  inter  duo  vocabula).  — 
6)  Scilicet  super  ostii  lumen  (not.  5,  cf.  JViegand  p.  73i).  Non  recte  id  insiti- 
cium  olim  iudicaverant.  —  7)  Pedis  dodrantem.  —  8)  Mutulorum  vocabulum  paullo 
aliter  hic  usitatum  atque  adsolet,  cf.  Wiegand  l.  c.  p.  739.  (Mutuli  memorantur 
etiam  supra  N.  1879,  3  et  fortasse  III  S.  6846  =  1214S.)  Perlinent  haec  iam  ad 
tectum  ianuae  ex  utraque  parte  imponendum.  —  9)  Bessem.  —  10)  Cf.  ff^iegand 
p.  7S7  seq.  —  11)  Semissem.  —  12)  Litterae  nit  contignatae,  propter  angustias 
spatii.  —  13)  Trientem.  —  14)  Dodrantem.  Praecipit  lex  trabiculas  asseribus  inasse- 
randas  esse  ita,  ut  ne  plus  dodraniem  altera  ab  altera  distet.  —  15)  Semunciam.  — 
16)  Portulamque.  —  17)  Idem,  scilicet  redemptor.  Ceterum  apparet  iam  ad  alte- 
ram  operis  partem  scriptorem  legis  se  convertere.  —  18)  Scr.  pariele.  —  19)  Cf. 
Cato  de  r.  r.  18,  7.  —  20)  Praecepta  pvnuntur  de  parietibus  struendis.  —  21)  Cf. 
Wiegand  p.711.  —  22)  Caementam.  De  re  cf.  Nissen  pomp.  Stud.  p.S8,  H^iegand 
p.  711.  —  23)  Pondo.  —  24)  Angulariam.  —  25)  Triente  et  semujicia.  —  26)  f^i- 
detur  scribendum  esse  duoviralium.  —  27)  Sestertis  mille  et  quingentis.  Ceterum 
noti  credere  Blossium  ambitionis  catisa  multo  minoris  hoc  opus  redemisse  quam  e 
re  ei  erat.  —  28)  Cf.  Festus  ep.  p.  1S1  Miill.  (manceps  dicitur  qui  quid  a  populo 

emit  condueitve qui  ' idem  praes^   dicitur,   quia   tam   debet  praestare   quod 

promisit  quam  is  qui  pro  eo  praes  faclus  est).    Ipse  quoque  manceps  praedis  loco 
*e  obligare  solebat  (Momms.).  —  29)  Pi'aedes  quaituor. 


348  Caput  XIII. 

5318  C.  Quinclius  C.  f.  Valg.'  patron.  munic,  |  M.  Magi.  Min.  f.^ 
Surus,  A.  Patlacius  Q.  f.,  |  Illlvir.,  d.  s.  s.*  portas  turreis  moiros  |  tur- 
reisque  aequas  qum  moiro  |  faciundum  coiraverunt. 

Aeclani  rep.  (11250.  IX  i440  vidit  Momvisen;  imaginem  Ritschl  tab.  LXXc). 
Ex  altero  exemplo  eiusdem  inscriptionis  videntur  superesse  fragmenta  IX  i14i. 
—  1)  Falgus  hic  videtur  esse  socer  P.  Servilii  Rulli  qui  a.  u.  c.  691  tribunus  plebis 
legem  agrariam  promulgavit  (Cic.  de  leg.  agr.  5,  1,  5),  Cf.  quae  exposui  Herm.  18, 
1S85  p.  620  seq.  Idem  Pompeianis  amphitheatrum  et  theatrum  teclum  aedificavit 
(v.  infra  iV.  3627.  3656)  ;  idem  memoratur  in  titulo  liberti  X  3282  =  Buecheler  carm. 
epigr.  12.  —  2)  M.  Magius  Minati  filius.  Minatus  (sic,  non  Minatius,  cf.  supra 
N.  5206)  Magius  Aeclanensis,  paler  huius  M.  Magii  Suri,  bello  Italico  (a.  u.  c.  664) 
Romanorum  partes  adiuvit  et  ob  eam  rem  civitate  donatus  est,  teste  Fielleio  Paterculo, 
qui  ex  posteris  eius  se  esse  gloriatur  (Fell.  2,  16).  —  3)  De  senatus  sententia. 

5319  P.  Attius  P.  f.  Vaarus  leg.  pro  pr.,  |  C.  Considius  C.  f.  Longus 
leg.  pro  pr.S  |  murum,  turres,  posteicuus'^,  |  fossam  faciundum  coer. ;  [  T. 
Tettius  T,  f.  Vel.  praefectus. 

Curubi  in  ora  Africae  inter  Carlhaginem  et  Hadrumetum  (VIII  979,  et  multo 
melius  Comptes  rendus  de  VAcad.  des  inscr.  1893  p.  51).  Tractavit  Mommsen  Herm. 
50,  1893  p.  436.  —  1)  De  his  duobus  ducibus  partium  Pompeianarum  in  Africa 
ab  a.  703  ad  a.  708,  cf.  Caes.  b.  c.  1,  25.  2,  25  seq.  Dio  4/ ,  41  seq.  Legali  pro  pr. 
dici  voluerunt,  sine  dubio  Metelli  Scipionis,  cui  in  Africam  venienti  a.  707  Varus 
concessit  (Dio  42,  37)  et  quem  certe  a.  708  pro  unico  populi  Romani  imperatore 
habuii  Considius  (bell.  Afr.  4).  —   2)  Cf  infra  N.  3540  not.  4. 

5320  C.  Caesare  imp.  cos.  Il[//]',  |  L.  Pomponius  L.  1.  Malc[jo]  | 
duovir  V^  |  murum  oppidi  totum  ex  saxo  |  quadrato  aedific.  coer. 

Curubi  (VIII  977  cf.  12431  Wilmanns  vidit  lapidem,  Schmidt  ectypum).  — 
1)  A.u.  e.  709.  —  2)  V.  vel  Ut.  (nam  fuerunt  fortasse  V  ef  T  litterae  contignatae) 
quid  sit  obscurum.  De  duoviro  quintum  vix  licet  cogitare  in  colonia  recens 
condita. 

5321  M.  Minatius  M.  f.  Pom.  |  Sabinus*  lurrem  de  |  sua  pequnia, 
murum  |  de  pequnia  conlata  |  faciund.  coeravit  |  idemque  probavit. 

Padulae  in  Lucania,  non  longe  a  Diano,  ubi  fuit  Tegianum  (I  1239.  X  291 
ter  descripta  saeculis  superio7'ibus).  —  1)  Fortasse  idem  M.  Minalius  Sabinus  pro- 
quaestor  Cn.  Pompeii  filii  bello  Hispaniensi  anno  709  (Mommsen  Roem.  Milnzwes. 
p.  631.  636). 

5322  Turus^  Patalius^  Granp.  Opia.  f.^  |  Venetus  Lastimeis  Hosp. 
f.'',  1  pra.^  murum^  locaverunt  log.^  |  [p.]  CXI,  alt  p.  XX,  eisde  proba[w.] 

In  insula  Dalmatiae  Feglia,  ubi  fuit  civilas  Curictarum,  oppidum  Curicum, 
trabs  ex  lapide  calcareo,  rep.  cum  oppidi  moenia  deicerentur  (III  S.  15293  viderunt 
Patsch  aliique  arch.  ep.  Mitth.  13  p.  68,  16  p.  53).  —  1)  Idem  nomen  Dalmaticum 
III  2734.  27699.  2787.  5154.  F  3055 ;  cf  Sticotti  arch.  ep.  Mitth.  16  p.56.  —  2)  G. 
Patalicus  Terti  filius  est  in  t.  Histrico  F432.  —  3)  In  aliis  titulis  insularum  Dal- 
maticarum  reperiuntur  Opiae  filius  (III  5144)  et  Opiavi  filitis  (III  S.  10121).  — 
4)  Alius  Hospolis  filius  in  t.  Histrico  F449.  —  5)  Praefecti.  —  6)  Curicum  muni- 
tum  fuit  iam   a.  u.  c.  706,    cum   C.  Antonius  ibi  caperetur  (cf.   Caes.  b.  e.  5,  8), 


Tituli  operum  publicorum.  —  Moenia.  Turres.  Portae.  349 

eufus  munitionis  fortaise  pars  fuit  murus,  cuius  hic  titulus  meminif.    Eum  esse 
aelatis  liberae  reipublicae  etiam  forma  litterarum  arguit.  —  7)  Longum. 

5323  M.  Nellius  M.  f.,  |  A.  Octavius  C.  f.,  |  L.  Ursius  A.  f.,  |  aid.'  | 
murum  portam  turris  |  faciunda  ex  s.  s.*  coe[r.]  |  eid.  que.  probav. 

5324  L.  Numistronius  L.  f.  Decian.,  |  C.  Lucius  M.  f.,  M.  Runtius 
L.  f.  Mess.  I  aed.,  portas  turreis  murum  |  ex  s.  c.  faciund.  coerarunt  1  eis- 
demque  probanint. 

5325  C.  Valerius  C.  f.  Triarius^  I  M.  Runtius  L.  f.  Messia.  iter,  | 
C.  Afiedius  C.  f.  Sexsti.  aed.,  |  ex  s.  c.  f.  locaverunt;  |  M.  Runtius  L.  f. 
Messianus,  |  C.  .4fiedius  C.  f.  Sexstianus  |  probaverunt. 

Fundis  (I  H91.  H87.  1188  =  X  6238.  6259.  6242  vidit  Mommsen).  iV.  552i 
extat  adhuc  supra  portam  civitatis,  N.  3525  in  turri  quadam,  sed  nescio  num  anliquo 
/oco.  —  l)  De  tribus  aedilibus  Fundorum  cf.  ad  JS.  5529.  —  2)  Ex  senatus  senten- 
tia.  —  3)  Vix  hic  C.  Falerius  Triarius,  legatus  Luculli  bello  Milhridatico  (Livius 
epit.  98,  cet.;  t.  Delius  bull.  de  corr.  hellenique  11,  1887  p.  265),  potius  C.  Triarius 
Ciceronis  amicus,  qui  periit  bello  civili  (Cic.  de  fin.  i,  5,  15.  Brut.  76,  265 ,  ad  Att. 
12,  28,5)  vel  unus  ex  filiis  eius  (ad  Att.  l.  c). 

5326  L.  Scribonius  L.  f.  Lib.*  pater,  |  L.  Scribonius  L.  f.  Libo  f.*,  | 
patronei,  turreis  ex  d.  d.  |  f.  c. 

Montesarchii,  ibi  ubi  fuit  Caudium,  litteris  pulchris  et  antiquis  (1 1224.  IX  2171 
Ritschl  tab.  LXlIf;  aliud  exemplum  eiusdem  inscriptionis  paullo  mutilum  extat  eo- 
dem  loco  I  1225.  IX  2172.  Ritschl  tab.  LXII g,  fragmentum  teriii  in  vicinia  vidit 
Dressel  IX  2175).  —  1)  Libo ,  2)  fil.  exemplum  alterum  (IX  2172).  Alter  ex  his 
Scriboniis  Libonibus,  aut  pater  aut  filius,  videtur  esse  familiaris  et  consocer 
Cn.Pompeii,  consul  ord.  a.v.  c.720  cum  M.  Antonio.  Alter  Caudinis  eiiam  basi- 
licam  aedificavit  (infra  N.  5529  =  IX  2174). 

5327  Q.  Pulfennius  Q.  f.  Mevi[anwsJ,  |  C.  Curius  Q.  f.  Broccb[Ms],  | 
Illlvir.,  I  turrim  ex  s.  c.  refici^wnd.]  |  curarunt,  probaru[nf].  |  Constat  po- 

pulo    [ft^]   I  CN5rV)-^jCN2DCCCCXXXVI  .  . 

Pinnae  in  Vestinis  (IX  5554  vidit  Dressel). 

5328  L.  Mummius  L.  f.,  C.  Manlius  C.  f.  |  pr.  duovir.,  pro  ludeis 
turreis*  duas  |  d.  d.  s.*  faciundas  coerarunt. 

Telesiae  in  Samnio  rep.  prope  turrim  quandam  (1 1218.  IX  2255  bis  ut  videtur 
descripta  saec.  XVIII).  Ex  simili  titulo  eiusdem  loci  superest  IX  2250  cf.  p.  S74. 
—  1)  turris  alterum  apographum  (turreis  IX  2250).  —  2)  De  decurionum  sen- 
tentia. 

5329  L.  Cemoleius  L.  f.,  L.  Statius  L.  f.,  |  Q.  Paccius  M.  f.  aid.S  d. 

s.  s.''  I  portas  faciundas  dederunt  |  eisdemqe  (sic)  probaverunt. 

Formiis,  litteris  vetustis  (X  6105  vidit  Mommsen).  —  1)  -^  tribus  aedilibus 
Formiae  regebantur  (cf.  N.  5547),  ut  etiam  Arpinum  (cf.  infra  N.  5595)  et  Fundi 
cf.  Mommsen  CIL.  X  p.  556.  602.  617. 

5330  C.  Bruttius  C.  f.  |  Ser.'  aed.  pro  q.*,  |  mur.  p.  CC  de  sua  |  peq. 
faciundum  |  coer.,  P.  Cornel.  |  Q.  Caecil.  cos.' 


350  Caput  XIII. 

Grnmenti  (Saponarae)  in  Lucania  (I  604.  X249  vidit  Mommsen;  Rischl  tab. 
LXXXFa).  —  1)  Tribu  Sergia  (cf.  iV.  S551).  —  2)  Aedilis  pro  quaeslore.  — 
3)  A.  u.  c.  697. 

5331  [Se]x.  Q.  Poppaedi[e]i  Sex.  f.*  |  [S]er.,  C.  Aebutius  C.  f.  |  . .  al.*, 
aediles,  moer^wm  |  p]edes  ooCC.  de  sua  |  [p]equnia  faciundu[m  |  c]oera- 
ver.,   Ser.  Sulpici[o]  j  M.  Marcello  cos.^ 

Gfumenti  (Saponarae)  in  Lucania  (I  6i7.  X  220  descripserunt  saec.  XV III  Da- 
nius  quidam  et  magis  mutilam  faclam  nuper  Patroni  Notizie  degli  scavi  4897  p.  181. 
—  1)  . .  X.  Q.  Popp.  aedilis  ex  f.  Danius,  . .  x.  Q.  Poppaedi  . . .  superest.  —  2)  Fa- 
lerna  vel  Galeria  iribu.  —  3)  A.  u.  c.  705. 

5332  Cn.  Cornelius  |  L.  f.  Gal.  Cinna  |  llvir  |  murum  long.  p.  CU  | 
ex  d.  d.  f.  c.  i.  q.  p.' 

5333/4  M.  Cornelius  M.  f.  |  Gal.  Marcellus  aug.,  |  quinq.,  murum  d 
porta  I  Popillia  ad  turrim  |  proximam  ped.  CX±V1  et  |  ultra  turr.  p.  XI 
d.  d.  f.  c.  i.  q.  p.^ 

Carthagine  nova  Hispaniae  (II  5425.  5426  vidit  Huebner,  qui  Ktteras  iudicat 
aevi  Augusti).  —  1)  Decreto  decurianum  faciendum  curavit  idemque  probavit. 

5335  .  .  Cuspius  T.  f.,  M.  Loreiu[s]  M.  f.  |  duovir.'  |  [d.]  d.  s.''  murum 
[e]t  I  plumam  ^  fac.  coer.  eidemq.  pro. 

Pompeiis,  fragmenia  reperta  loco  non  suo,  sed  in  aedibus  privatis  q.  d.  Martis 
et  Feneris  (X  957  vidit  Mommsen).  —  1)  lidem  una  cum  aliis  duobus  viris  po- 
suerunt  titubim  infra  inter  municipales  edendum  (=  X  958),  in  quo  utrique  di- 
cuntur  quattuoviri.  —  2)  De  decurionum  sententia.  —  3)  Pinnas  significari  putat 
Nissen  Pomp.  Stud.  p.  314,   tectorium  Schoene  bull.  Inst.  arch.  4867  p.  7. 

5336  imp.  Caesar  divi  f.  Aug.  |  parens  coloniae  murum  j  et  turris 
dedit.  I  T.  lulius  Optatus  turris  vetustate  |  consumptas  inpensa  sua  re- 
stituit. 

lader  (Zarae)  in  Dalmatia  in  muro  civitatis,  fortasse  loco  antiquo,  usque  ad 
a.  4721,  quo  anno  Fenetias  translata  est,  iam  Feronae  (III  2907  vidit  Mommsen). 
Alterum  exemplum  eiusdem  inscriptionis  (sed  in  quo  clausula  de  restitutione  de- 
est)  Zarae  prodiit  anno  4891  (III  S.  45264).  Similis  titulus  Augusti  videtur  fuisse 
in  insula  Dalmatiae  Arba  (III  5417). 

5337  imp.  Caesar  M.  Aurelius  Antoninus  |  \Aug.  Germanicus]  imp.  V ' 
cos.  III  p.  p.,  murum  civitati  Philippopolis  [dedit.  \  C.  Pantuleius  6rra]ptia- 
cus'  leg.  Aug.  pr.  pr.  faciundum  curavit.  |  [^JEZ]  r^g  QQccy.rjg  0iXi7t7r6- 
Ttokig  I  [Ix  do&^VTWv]  avrfj  /^^^^uarwj'  vtco  tov  d-eiov  [M.aqv.ov  .Av]- 
QTjllov  1!4vt[o)]v£Ivov  2€^.  reQ(xavLV.ov ,  I  [fiyov](xivov  tov  ed-vovg 
HavTOvleiov  rQa[7iTLay.ov]  ^. 

Philippopoli  (III  S.  7409  vidit  Dumont).  —  l)  A.  472  vel  paullo  post  (cf. 
supra  N.  570).  —   2)  Idem  homo  memoratur  X  6265.  XIV  246. 

Ad  aliorum  oppidorum  muros  pertinent  tituli  supra  editi  N.  447.  344.  620.  753. 
833.  864.  2287.  2616.  2617;  cf  etiam  infra  N.  5515.  3527.  Ad  urbis  Romae  muros 
pertinet  N.  797;  ad  urbis  Constantinopolitanae  N.825.  5559. 


Tituli  operum  publicorum.  —  Moenia.  Turres.  Portae.  351 

5338  imp.  Caes.  Luc.  Aur.  Antonino  |  Aug.  C\ommodoy  Armen. 
Parth.'^  I  Germ[o]n.  Sarm,  trib.  pot.  VP,  co.  III,  p.  p.,  |  Spicio*  Ceriale 
leg.  Aug.  pr.  pr.,  vex.  |  leg.  III  Ital.'  vallum  [/"jece.,  c.  a.^  lul.  Iu[/]lino 
7  leg.  III  Ita!.,  item  portas  cum  |  turrib.  IIII  perfec^  ab  Ael.  Forte  c.  | 
leg.  III  Ital.,  praep.  c[o]h.  I  Br.^  imp.  III  Bur[ro  cos.y 

Boekming  (inter  Eichstaett  et  Kipfenberg)  rep.,  ad  limitem  Raetiae,  fox- 
tionibus  nuper  instiiutis  (Zangemeiters  Limesblatt  ffasc.  32,  lul.  1899]  p.  S8S  cum 
imagine).  Litterae  plurimac  contigJiatae,  lectio  tamen  certa.  Similis  est  titulus 
vicinorum  castrorum  Reginensium  III  S.  ii963,  positus  anno  179.  —  1)  Nomen 
erasum.    —    2)  Cognomina  non  recte  Commodo  trihuta  ab  homine  provinciali.  — 

3)  A.  181.  —  4)  Sic  lapis;  incidi  debuisse  Sulpicio,  liiteras  omissas  fortasse  a 
miniatore  additas  esse  coniecit  Zangem.  Eiusdem  Cerialis  nomen  videtur  fuisse  in 
titulo  rep.  in  vicinis  castris  Pfilnzensibus  III  S.  11955  (cf.  Zangemeister  l.  c.  p.  888). 
—  5)  Fexillarii  legionis  tertiae  Italicae.  —  6)  Cttram  agente.  —  7)  Perfectas.  — 
8)  Praeposito  (cf.  iV.  2615)  cohorti  primae  Breucorum. 

Ad  munitiones  caslrorum  pertinent  ex  supra  editis  titulis  JS.  2618.  2622  eet. 

5339  portarum    vaH-  do    firmavit  limine  muros  | 

Pusaeus  ma-^  gno  non  minor  Anthemio*. 

Constantinopoli  supra  portam  urbis  (nunc  clausam)  quae  olim  nefinzTj  dice- 
batur,  inter  portam  Hadrianopolitanam  et  portam  Top  Kapu  (III  S.  7404;  Mordt- 
mann  esquisse  topogr.  de  Const.  p.  16).  —  1)  Anthemius  praefectus  praetorio  Orien- 
tis  a.  403 — 414,  magnus  diclus  etiam  a  Synesio  (ep.  75.  79,  catast.  p.220.  226.  298 
ed.  Petav,),  urbem  Constanlinopolitanam  novis  moenibus  cinxit  (Socrates  hist.  ecct. 
7, 1  cf.  Cod.  Theod.  15, 1,  Sl).  Pusaeus  videtur  esse  consul  a.  467,  praefecius  praetorio 
a.  46S — i67  (Mommsen). 

5340 

una  et  bis  senas  turres*  crescebant  in  ortline  totas*,  | 

mirabilem  operam'  cito  constructa  videtur. 

Posticius^  I  sub  termas  balteo  concluditur  ferro. 

Nu[W]us  malorum  |  poterit  erigere  man.'' 

Patrici  Solomon."  insti[ft/]tion.  nemo  |  expugnare  valevit. 

Defensio  martir.  tuet[M]r  posticius'  ipse.  | 

Clemens  et  Vincentius  martir.  custod.  in[f]roitum  ipsu. 
Calamae  (VIII  55S2  delineavit  Delamare,  vidit  etiam  Renier.   Buecheler  carm. 
epigr.  n.  297).  —  1)  Moenia  urbis  Calamae,  quae  etiam  anno  1850  superfuerunt,  tre- 
decim  turres  habuisse  narrantur.  —  2)  Totae  (universae),  3)  mirabilis  opera,  cet.  — 

4)  Posticium  (cf  N.  S655),  id  est  posterula  supra  quam  positus  erat  hic  titulus.  — 

5)  Manum.  —  6)  Cf.  supra  N.  851  not.  2.  5.  —  7)  Posticium  (posterulam). 

Ad  moenia  Masculae  Tiberio  Constantino  imperante  aedificata  pertinet  epi- 
gramma  Buecheler  carm.  epigr,  1807  (v.  infra  in  addendis).  —  Ad  muniti^onem 
Carthaginis  novae  in  Hispania  factam  anno  589  pertinet  titulus  supra  N.  855.   ^ 

5341  Fabio  Maximo  |  [v.  c.],  |  rectori  provinciae*,  |  restauratori  | 
moenium  pubUcolrum,  |  ordo  luvanensium'  |  patrono. 

5.  Maria  di  Palazzo,  ubi  fuit  luvanum  (IX  2956  integra  semel  descripta  in 
codice  FlorenUno  Rediano  taec.  XF,  part  praeterea  visa  taec.  XFIII).  —    l)  Eiut- 


352  Caput  XIII. 

dem  Fabii  Maximi,    rectoris   Samnii  inter   atinos  5S0  et  360,    alios   duos  similes 
litulos  dedimus  supra  N.  1247.  1248.    Cf,  praeterea  infra  N.  3S21.SS24.  S690.  S69i. 


5342  A.  Hirtius  A.  f.,  M.  Lollius  C.  f.  ces.*  fundamenta  murosque 
af  solo  faciunda  coerave.  eidemque  probavere.  In  terram  fundamentum 
est  pedes  altum  XXXIIP  in  terram  ad  |  idem  exemplum  quod  supra  ter- 
ram  silici^ 

5343  A.  Hirtius  A.  f.,  M.  Lollius  C.  f.  ces.^  fundamenta  murosque 
af  solo  faciunda  coeravere  eidemque  probavere.  In  terram  fundamentum 
est  pedes  altum  XXXIIP  in  terram  ad  idem  exemplum  quod  supra  ter- 
ra[m  silici\. 

Ferentini,  loco  antiquo,  in  substructionis ,  quae  hodie  episcopium  sustinet, 
olim  susiinuit  sine  dubio  arcem,  duobus  lateribus  contiguis,  N.  S342  in  latere  quod 
inter  occidentem  et  meridiem,  N.  3543  in  eo  quod  inter  meridiem  et  orientem 
versus  spectat  (I  1161  =  X  S857.  S838  vidit  Mommsen;  Ritschl  tab.  LXFIII^. 
LXFII^).  —  1)  Censores,  scilicel  Ferentinatium.  Alterum  horum  censorum 
Borghesius  opp.  2,  400  patrem  fuisse  coniecit  A.  Hirtii  consulis  anno  711,  alterum 
M.  Lollii  consulis  anno  733.  Aetas  titulorum  videtur  fere  esse  Sullana.  —  2)  Cum 
substructionis  illius  pars  inferior  sit  ex  opere  cyclopico  quod  dicunt,  superior  ex 
saxis  quadratis  (cf.  imaginem  delineatam  a  Tuccio  Notizie  degli  scavi  1880  p.  62, 
C.  I.  L.  X  p.  S76),  Garruccius  contendit  partem  superiorem  (certe  in  latere  eo  quod 
est  inter  meridiem  et  occidentem)  altam  esse  33  pedes  Romanos,  eamque  solam 
partem  a  eensoribus  dici  aedificatam;  quod  falsum  esse  dimensurationibus  faclis 
demonstraverunt  Tuccius  et  Mommsen  l.  c.  —   3)  Cf.  Cato  de  re  r.  14,  4. 

5344  M.  Lollius  C.  f.,  A.  Hirtius  A.  f.  ces.,  funda[m]enta  |  faciunda 
coeraverunt  eidemque  probavere.. 

In  eadem  substructione  in  qua  N.  S542/5,  supra  portam  qua  itur  in  interiorem 
aedificii  parlem  (I  1165.  X  S859  Ritschl  tab.  LXFII^  quem  sequor). 

5345  A.  Hirtius  A.  f.,  M.  Lollius  C.  f.  ces.  fundamenta  |  fornices  fa- 
ciunda  coeravere  eidemque  |  probavere. 

Intus  in  eodem  aedificio  in  epistylio  portae,  per  quam  ad  cryptas  aditus  est 
(I  1162.  X  S840  Ritschl  tab.  LXVII^). 

5346  Post.  Mimesius  C.  f.',  T.  Mimesius  Sert.  f.,  Ner.  Capidas  C.  f. 
Ruf.,  1  Ner.  Babrius  T.  f.^  C.  Capjdas  T.  f.  C.  n.,  V.  Volsienus  T.  f.% 
marones",  |  murum  ab  fornice  ad  circum  et  fornicem  cisternamque  d.  s.  s. 
faciundum  coiravere. 

Asisii  (I  1412.  XI  S390  descr.  saec.  XFI  Smetius,  parlem  intuenti  sinistram 
circiter  a.  1835  Gustavus  Kramer).  —  1)  Eiusdem  nominis  homo,  fortasse  Jiepos 
eius,  est  supra  N.  947.  —  2)  Eiusdem  nominis  homo,  fortasse  idem,  memo- 
ratur  in  titulo  item  Asisino,  Umbra  lingua  scripto:  ager  emps  et  |  termnas  oht  | 
G.  V.  Vistinie,  Ner.  T.  Babr.,  |  maronatei  |  Vois.  Ner.  Propartie,  (  T.  V.  Voisienerj 
sacre  stahu  (XI  S389;  Buecheler  Umbrica  p.  172).  —  3)  T.  Folsienus  F.  f.  vi- 
detur  esse  in  titulo  Umbro  (not.  2).  —  4)  Huius  magistratus  Umbri  nulla  mentio 
nisi  in  hoc  titulo  et  eo  quem  memoravimus  not.  2.  Sex  hos  marones  7nagistratus 
fuisse  trium  annorum  continuorum  coniecit  Ar.  Fabrettius. 


Tituli  operum  locoramque  publicorum.  353 

5347  [T]\.  Messius  Q.  f.,  C.  Acilius  M.  f.,  |  [C]n.  Mevius  Cn.  f., 
aid.\  murum  |  et  aream  claudendam  ex  |  sen.  sen.  faciundum  curavere  | 
eisdemque  probavere. 

Formiis  (I  H9i.  X  610S  Ritschl  tab.  LXk).  —  1)  De  tribus  aedilibus  For- 
mianis  cf.  ad  7V.  S5i9. 

5348  L.  Betilienus  L.  f.  Vaarus  |  haec  quae  infera  scripta  |  sont  de 
senatu  sententia  |  facienda  coiravit:  semitas  |  in  oppido  ^*/c;  omnis,  porti- 
cum  qua  |  in  arcem  eitur^  campum  ubei  |  ludunt,  horologium,  macelum,  ] 
basiHcam  calecandam*,  seedes,  |  [/]acum  balinearium,  lacum  ad  |  [p]or- 
tam',  aquam  in  opidum  adou.''  |  arduom  pedes  CCCXd»',  fornicesq.  |  fecit, 
fistulas  soledas  fecit.  |  Ob  hasce  res  censorem  fecere  bis',  |  senatus  fiHo 
stipendia  mereta  |  ese  iousit,  populusque  statuam  |  donavit  Censorino^ 

Jletrii  (Alatri)  olim  in  ecclesia  quadam,  iam  in  curia  (I  4166.  X  S807  vidit 
Mommsen;  Ritschl  tab.  Llld).  Titulus  scriptus  ante  legem  luliam  de  civitate  a.  664, 
nam  Romana  civitate  accepta  senatus  Aletrinas  non  potuit  civi  suo  vacationem  con- 
cedere  (Momms.  C.  I.  L.  I),  nec  tamen  ante  tempora  Gracchana  (Ritschl).  —  1)  Huius 
porticus  vestigia  invenisse  sibi  visi  sunt,  cf.  fFinnefeld  Roem.  Mitlh.  1889  p.  1S0  seq. 

—  2)  '^Calicata  aedificia  calce  polita  (Festus  p.  47  cf.  p.  S9.  75  MuelL).  —  3)  Htiius 
quoque  lacus  fundamenta  videntur  superesse  Alatrii  extra  portam  S.  Petri,  cf. 
Winnefeld  l.  c.  p.  149.  —  4)  Sic  (ADOV,  non  ADQV)  et  priores  auctores  plerique 
et  nuper  de  visu  Mommsen,  qui  nihilominus  requiri  putat  adqu(e).  —  5)  De  hoc 
opere  egerunt  Secchi  in  actis  Arcadum  anni  1863  (quae  repetivit  Mommsen  C.  I.  L. 
X  p.  S67seq),  Tucci  Notizie  degli  scavi  1879  p.  S73  seq.  (cf.  Mommsen  l.  c),  Bassel 
Centralblatt  der  Bauverwaltung  1,  1881  p.  121.  122.  134.  13S  (cf  C.  I.  L.  X  p.  980). 

—  6)  bis  extra  versum  posiea  adiectum  est.  —  7)  Fidetur  f^arus  propter  censu- 
ram  bis  geslam  Censorinus  appellalus  esse,  plane  ut  Romae  C.  Marcius  Rulilus 
(Momms.  C.  L  L.  I  l.  c.) 

5349  L.  Arruntius  L.  f.  |  cos.*,  XVvir  |  sacrieis  (sie)  faciundis,  |  viam, 
semitas  faciundum,  |  clovacam  reficiundam  |  d.  s.  p.  c' 

Atinae  (X  SOSS  vidit  Mommsen  praeter  paucas  litteras  quae  perierunt;  Ritschl 
tab.  LXXFIlh).  —  1)  Consul  a.  u.  e.  732;  eum  quindecimvirum  sacris  faciundis 
fuisse  eonstat  ex  actis  ludorum  saecularium  supra  N.  SOSO  v.  1S1  (not.  S4).  —  2)  De 
sua  pecunia  curavit. 

5350  imp.  Caesari  div[t  Aug.]  \  Vespasiani  f.  Do[mitiano]  \  Aug.  pont. 
max.,  1  tr.  pot.  II,  imp.  III,  p.  p.,  [c]os.  |  VIIII  des.  X',  (  Sex.  Laecanius 
Labeo'  pro[c.]  |  Aug.  praef.  provinci[ae]  |  Sardin.,  plateas  et  c.  . .  |  itinera 
municipii  C[aralit.]  |  sternenda  et  cloa[cas  |  /"^aciendas  et  t[«]g[enrfa5]  |  p. 
p.  et  privata  [cwrautY]. 

Caralibus  (Notizie  degli  scavi  1897  p.  280  supplevit  Faglierius).  —  1)  A.  83 
(ante  13  Sept.).  —  2)  Fortasse  idem  Sex.  Laecanius  Naevius  Labeo  centurio  co- 
hortis  nonae  praetoriae  memoralus  in  fistula  aquaria  castrorum  praetorianorum 
Xr  7244. 

5351  imp.  Caes.  divi  |  Hadriani  fil.  |  divi  Traiani  j  Parlhici  nepo[/.]  | 
divi  Nervae    projnepote   T.  AeHo   Hajdriano    Antonino    |   Aug.  Pio   p.  p. 

Dessau,  Inscriptiones  Latinae  II.  23 


364  Caput  XIII. 

imp.  II,  I  pontif.  maximo,  |  trib.  potesta[/.]  XIIIF,  |  cos.  IIII,  |  plateam  stra- 
tam  I  M.  Valerius  Etruscus  |  leg.  Aug.  pr.  pr.^  patro|nus  col.  dedic,  d. 
d.  p.  p. 

Thamugade  (Bull.  archeol.  du  comile  des  travaux  hist.  1898  p.  CLFIII).  — 
1)  A.  4S1.  —  2)  Idem  legatus  in  aliis  quoque  titulis  JSumidiae,  cf.  C.  I.  L.  yill  ind. 
et  Prosop.  imp.  Rom. 

Ad  plateas  municipiorum  Africanorum  pertinent  tituli  supra  iV.  ^945,  infra 
N.  SS68,  praeterea  VIII  SL  504.  4878.  1095S. 

5352  C.  Asinius  |  Tucurianus  |  procos.  [  plateam  quae  strata  |  non 
erat  stravit. 

Sulcis  (Isola  di  S.  Antioco)  Sardiniae  (X  7516  ef.  p.  99S  Mommsen  vidit  ec- 
typum). 

5353  C.  Coesius  |  Tertius  Aug.  |  plateam  stravit  |  a  tervio  ad  (  ter- 
vium,  ped.  | os  p. 

Saepini  ut  videiur  vel  Boviani  in  Samnio  (IX  2476  semel  descripta  saec.  XVI). 

5354  C.  Atilius  C.  f.  Bradua^  |  pecunia  sua  fecit,  |  idem  (  forum  la- 
pide  quadrat.  j  stravit. 

Libarnae,  iam  Genuae  (V  7427  vidit  Mommsen).  —  1)  Atilios  Braduas  novi- 
mus  complures  inde  a  M.  Atilio  Metilio  Bradua  consule  ord.  a.  108,  sed  diversis 
praenominibus  omnes. 

5355  Mercurio  (  Aug.  sacrum  [  M,  Aurelius  Q.  til.  (  Pap.  Aemilianus 
q.,  [  aedil.,  Ilviru.,  statuam,  (  quam  ob  honorem  Il|viratus  ex  i&V  mil.  n.  ( 
poUicitus  est,  posuit,  (  inlatis  rei  p.  legitimis  (  honorum  suorum  (  summis 
et  at  fori  stra[f]ura  cub.  XS  idemq.  dedicavit. 

Dianae  (Ain  Zana)  Numidiae  (FIII  4S79  vidil  Wilmanns).  —  1)  Cubitorum 
decem  (Frohner). 

5356  C.  Valerius  C.  f.  Gal.  Valerianus  Cisimbrensis,  Ilvir,  (  pontif. 
perp.,  forum,  aedes  quinque,  signa  deor.  (  quinque,  statuas  suas  sua 
impensa  dedit  donavit.  (  Flavia  Valeriana  neptis,  heres,  epulo  dato  de- 
dicavit. 

Zambrae,  ubi  fuit  Cisimbrium  Baeticae  (II  2098  ter  quatterve  descripta  saec. 
XVI— XVIII). 

5357  Fl-  Eurycles  (  Epityncanus  v.  c,  (  praef.  urb.,  condi|tor  huius 
fori,  I  curavit.  (inlatere)  coll.*  X  k.  Febr.  [  Arriano  et  Papo  cos.^ 

Romae,  olim  in  ecclesia  S.  Viti  ad  arcum  Gallieni  (VI 1662  saepius  descripta 
saec.  XV.  XVI).  Basis  eisdem  verbis  in  fronte  inscripta  nuper  prodiit  eodem  fere 
toco  (VI  p.  8S4  =  51888).  —  1)  Collocata.  —  2)  A.  245.  Titulus  frontis  multo 
reeentior  est.  Apparet  praefectos  urbi  aetatis  labentis  passim  usos  esse  ad  suos 
titulos  inscribendos  monumentis  antiquioribus. 

Ad  fora  urbis  Romae  pertinent  etiam  tituli  supra  editi  N.  776.  807. 

5358  ex  indulgentia  dominorum  divinorum  (  principum  Augg.  q. 
nostrorum  Valenti(niani  et  Valentis  toto  orbe  victorum,  (  forum  transito- 


Tituli  operum  locorumque  publicorum.  —  Plateae.  Fora.  Capitolia.      355 

r[ium]   cum   aedem  Cal|.  .  .  eni*   conlapsum    [pe]nitusq.  adiQict.  a  funda- 
mento  [ea;]struc|[str]  .... 

Lambaese    (FIII  27S2    cf.  18149  Cagnat  vidit  ectypum).   —    1)  Sic  videtur 
fuiste  in  lapide. 


5359  [6e]atissimo  saeculo  ddd.  nnn.  [Fl.]  Constantini  Maximi  \[ictoris] 

I [/^]ori  holitori  indulta  paec[M]nia  a  fundamentis  et  s  .  .  . 

...  I [mum]cipi  Thignicensis,  procon[s]ulatu  Domiti  Zenofili  c.  [v.]  .  . 

In  ruderibus  Thignicae  in  Africa  (FIII 4408  viderunt  Wilmanns  et  Schmidt). 

5360  ....  [F/a]ccus,  C.  Arrius  N.  f.  Kan.  |  . .  .  .  [ma]eniana  circ.  fo- 
rum  d.  s.  p.  f.* 

Aeclani  rep.  (IX  4448  viderunt  Mommsen  et  Dressel).  —  1)  De  sua  pecu- 
nia  fecerunt. 

5361  Thoraci.*  |  Mirae  integritatis  et  |  innocentiae,  inimita|bilis  ex- 
empli  viro,  |  Caeho  Severo  v.  patricio  |  consulari,  cur.  r.  p.  et  patrono  | 
col.  Pup[p]it.,  qui  solus  sua  Iibera|litate  forum  vetustate  d[t7aj?][sum  cum 
aedibus  e[f  CajJt]|tolio  et  curia  meliori  cultu  |  restituit  et  dedicavit,  |  [ordo 
Pupp.  patr]ono  perpetuo. 

Silk  el-Abiod,  ubi  fuit  civitas  Puppitana  (Gauckler  hull.  du  comit.  des  travaux 
hist.  4894  p.  SS2).  —  1)  Signum  Caelii  Severi  (T'HORAGI  editur). 

5362  [C]apitolium  |  [F]abius  Maxim[us]'  |  v.  c.  |  [t]nstaurav[tY]. 
Histonii  (IX  2842   viderunt  Mommsen  et  Dressel).   —    \)  Cf.  supra  N.  S544. 
Ad  restitutionem  Capitolii  Faesulani  spectat  titulus  supra  JS.  5084.    Porlicus 

Capitolii  N.SSS4. 

5363  hortante  beatitudine  |  temporum  ddd.  nnn.  |  Gratiani  Valen- 
tiniarii  |  et  Theodosi  Auggg.*  |  statuam  in  Capitoho  |  diu  iacentem  in  | 
cereberrimo  (sic)  fori  |  loco  constitui  |  iussit  Val.  Palladius  |  v.  c.  cons. 
Venet.  et  Hist. 

Feronae  (F5552  vidit  Mommsen).  —  1)  A.  579/585.  —  2)  Similes  statuarum 
translationes  infra  N.  3484  seq. 


5364  . .  Octavius  Laenas\  |  . .  Cervarius  P.  f.,  |  Illlvir.  quinq.,  |  viam 
post  Capitolium  |  silice  sternend.  ex  d.  d.  |  locarunt  idemq.  proba[r.]. 

Pescinae  in  Marsis  (IX  5688  vidit  Mommsen).  —  1)  Fortasse  C.  Octavius 
Laenas  curator  aquarum  anno  p.  Chr.  54  (Frontin.  de  ag.  402),  certe  ex  gente  eius. 

5365  ./ ./ ./ ./  / .' ./ ./ ./ ! ! ! ! !  \  I ! ! ! ! ! !  I  ! ! !  U'  \  L.  Calpurnio  Pisone 
cos.^  I  ex  c.  c.  p.  p.^  viam  silice  |  sternendam  a  porta  |  Campana  ad  fo- 
rum  I  P.  SpeUius  P.  f.  Spellianus  |  Sabinus  q.*,  |  Q.  Sattius  C.  f.  Calatro 
II  q.',  I  curaveruot. 

Casini  (XS204  vidit  Mommsen).  —  1)  Erasum  est  nomen  Neronis.  —  2)  A.  S7.  — 
3)  Ex  conscriptorum  consulto  pecunia  publica.  —  4)  Quaestor,  5)  ilerum  quaestor. 

5366  .  .  .  .*  I  de  via  Pos[f]umia»  in *  |  forum  pequarium | 

meisit,  lata  p.  XXX', |  de  senatous  sent[en;ta]  .  . 

23* 


356  Caput  XIII. 

Belvedere  in  litore  Aquileiensi  (V  8Si5  et  melius  C.  1.  L.  supp.  Ilal.  i2d  vidit 
Pais). —  1)  Lapis  integer  esse  videtur ;  ceterum  tam  initio  quam  in  finibus  singu- 
lorum  versuum  deesse  aliqua  putat  Mommsen,  scilieet  supra  et  iuxta  olim  aUos 
lapides  adiunctos  fuisse.  —  2)  De  duabus  viis  Postumiis,  Cremona  Genuam  et  Cre- 
viona  Aquileiam  perge7itibus  dixit  Mommsen  C.  L  L.  Fp.4ii.  827  cf.  ibid.  ad  n.  80iS. 

—  3)  XXXX  Gregorutti  archeografo  triestino  i7.  i89i  p.  i70. 

5367  C.  Obinius  C.  f.  Ruf.,  |  Sex.  Munnius  C.  f.  |  Ilviri  q.  q.  ex 
d.  d.  I  p.  p.  •HS-^0©0DCnX*  I  ad  [/"Jorum  pecuari[Mm]  |  viam  sternun- 
d[am]  I  coer. 

Atinae  (X3&7i  semel  descripta  saec.XFlI,  accurate  ut  videtur). —  1)  Sester- 
tium  quinquaginta  tribus  milibus  sexcentis  octo. 

5368  imp.  Caesare  |  Traiano  Hadriano  |  Aug.  III  cos.*,  |  via  nova 
strata  lapide  |  per  medium  forum  pecuar.  |  a  summo  vico  Longo  ad  | 
arcum  iunctum  Capitolio  |  ex  conlatione  manipretii  |  possessorum  circa 
forum  et  ne|gotiantium,  item  coUegia^  quae  at|tingunt  eidem  foro,  |  II vi- 
ratu  ..  L.(?)  Ta... 

Falerione  in  Piceno  rep.,  est  Romae  (IX  3458  vidit  Mommsen).  —  1)  A.  4i9. 

—  2)  Scr,  collegioruti). 

5369  P.  Decimius  P.  1.  Eros  |  Merula*  Vlvir  |  viam  a  cisterna  |  ad 
domum  L.  Muti  |  stravit  ea  pecunia  |  .  .  .  . 

Asisii  (XI  S599  vidit  Bormann).  —  1)  Eiusdem  Merulae  medici  aliam  in- 
scriptionem  dabimus  infra  inter  inscriptiones  medicorum. 

5370  L.  Lamponius  L.  1.  Onesimus,  |  P.  Carminius  P.  li  Licinus,  | 
P.  Terentius  P.  \.  Vegetus,  |  P.  Carminius  P.  1.  Primus  |  Illlllviri  |  viam 
cum  crepidinibus  |  a  quadruvio  ad  murum  |  straverunt  |  ob  honor. 

Tarvisii  (f^SiiB  vidit  Mommsen). 

5371  P.  Minnius  P.  f.  |  Cla.  Salvius  |  primip.,  decur.  grat.,  |  ornam. 
Ilviralibus',  |  vias  circa  aedem  |  Minervae  |  lapide  turbinato^  |  testamento 
sterni  |  iussit. 

Portogruari  (Concordiae)  (V  i892  vidit  Mommsen).  —  1)  Ornamenta  duo- 
viralia  cum  non  soleant  concedi  vivo  nisi  ei,  qui  per  legem  duovir  fieri  non  possit, 
MomTnsenus  l.  c.  censet  et  hic  et  in  aliis  similibus  inscriptionibus ,  ubi  ingenuis  ea 
tribuuntur,  significari  omamenta  post  mortem  decreta  sepulturae  causa.  —  2)  Lapi- 
dibus  in  figuram  turbinis  desinentibus ;  cf.  I\/.S572;   Plin.  h.  n.57,S6  cet. 

5372  [»M]mini  August[«  |  Q.]  Munatius  Apsyrtu[s^  |  F/]vir  et  Au- 
gustali[s  I  t;m]m  lapide  turbinat[o  |  o  f\ovo  ad  portam  |  [sf]ravit,  crepidine 
.  .  I  .  .  castella  posuit,  port...  |  [m]armoribus  statu[cis  |  ^sf]uleis  et  sa- 
lientibus  |  ornavit  d.  p.  s. 

Parmae  (XI  i062  ter  ut  videtur  descripta  saec.  XF.  XFI).  —  1)  Idem  videtur 
memorari  XI  i098. 

5373  honoris  |  imp.  Caesaris  divi  f.  |  Augusti  pont.  maxim.  (  patr. 
patriae  et  municip.,  |  magistri  Augustales  |  C.  Egnatius  M.  1.  Glyco,  |  C. 
Egnatius  C.  1.  Musicus,  |  C.  lulius  Caesar.  1.  Isochrysus,  |  Q.  Floronius  Q.  1. 


Tituli  operum  locorumque  publicorum.  —  Fora.  Via  intramuranae.     357 

Princeps,  |  viam  Augustam  ab  via  |  Aonia  extra  portam  ad  |  Cereris  silice 
sternendam  |  curarunt  pecunia  sua  |  pro  ludis. 

Faleriis  (Civita  Castellana)  (XI  5085  descripserunt  Smetius  aliique), 

5374  viam  I  Augustam*  |  a  porta  Cilmina  usque  |  ad  Anniam*,  et  | 
viam  sacram  |  a  Chalcid[e]co''  ]  ad  lucum  lunon.  |  Curritis'  vetustate  | 
consumptas  a  novo  |  restituerunt  ex  |  fl^  C  m.  n.  duo  Publii  |  Nigrinii 
Martialis  |  pater  et  Dexter  |  filius  ob  honores  |  et  immunitates  |  omnes  in 
se  conjstitutas  d.  d. 

/n  vico  Campagnano,  sito  ?ion  procul  a  via  Cassia,  21  fere  mil.  pass.  a  Roma, 
videtur  eo  delata  esse  ex  mderibus  Faleriorum  (XI  5126  solus  deseripsit  saec.  XF 
Cyriacus,  cuius  adhibui  chartas  nunc  Berolinenses  ms.  Hamilton  2Si  f.  67).  —  1)  Eae- 
dem  viae  quae  memorantur  N.  S575.  —  2)  Chalcidiaco  vel  calcidiaco  traditur.  Cf. 
IS.  SS60  seq.  —  3)  Dea  Faleriis  culta ,   cf.  supra  ad  N.  5111. 

5375    L'  Terentius  T.  f.  Illlvir.  i.  d.  monimentum  fieri 

iussit;  ea  pecunia  d.  d.  viae  stratae  sunt  ab  Annia*  ad  murum  et  post 
cryptam  ad  theatrum. 

Fenetiis  olim  in  domo  privata,  Aquileia  ut  videtur  (cf.  not.  1)  asportata 
(F  1008'  semel  descripta  saec.  XF').  —  1)  Anniam  viam  (sine  dubio  diversam  ab 
ea  quae  memoratur  iV.  S575.  S574)  Mommsenus  putat  eam  qtiae  memoratur  in  titulo 
Aquileiensi  V  7992. 

5376    M  [*'*<*''*  <*w^^  portam?  \  C]aesarea[e,  quae  |  m]tro- 

eunt[e]s  foeda  indignaj^^w^e  nitore  civitatis  suae  |  [/"^acie  excipiebat,  con- 
silio  et  1  [t]nstantia  P.  Ael.  Peregrini  |  [p]roc.^  eorum  lapide  stratam  | 
[(ii]gnam  congruentemque  |  [s]plendori  patriae  suae  |  reddiderunt,  incohante 
il|[/]o  ac  dedicante. 

Caesareae  (Scherschel)  Mauretaniae  (FII1 10979,  FIII  S.  20982  vidit  Schmidt). 
—  1)  Periisse  videntur  nomina  imperatorum  in  quorum  honorem  opus  factum  est, 
et  eorum  qui  opus  fecerunt  magistratuum  Caesariensium.  —  2)  Procurator  Maure- 
taniae  Caesariensis  fuit  imperantibus  Severo  et  Caracalla. 

5377  Cn.  Aequasius  C.  f.  Calvo[s],  |  L.  Aelius  L.  f.  Ilvir.  i.  d.,  |  ex 
d.  d.  viae  latitudin.  |  adiecer.,  substruction.  |  et  erismas*  fac.  loc.  |  in  id 
opus  ex  d.  d.  pecu[n.]  |  lud.'^  HS  lOODwL)  (Jj>  \di»^////;  |  Cn.  Aequasius  C.  f. 
Calvo[s],  I  L.  Aelius  L.  f.  Ilvir.  i.  d.,  |  M.  Suestidius  L.  f.,  |  C.  Arrenus  M.  f. 
llvir.  i.  d.*  1  deder.  idemq.  probar. 

Hispelli  (XI  S276  viderunt  Ilenzen  et  Bormann).  Ex  inscripiione  gemella 
videtur  superfuisse  fragmentum  non  bene  descriptum  (XI  S277  =  Orell.  2601).  — 
1)  Cf.  Fitruv.  6,  11,  6.  10,  1,2;  Frontin.  de  aq.  18.  —  2)  Pecunia  ludorum.  — 
3)  Sestertium  octoginta  milibus  (vel  aliquanlo  pluribus).  —  4)  lidem  duoviri  et  suc- 
eessores  eorum. 

5378  A.  Bruttius  A.  1.  |  Secundus  [  IlUIIvir,  |  praef.',  archit.,  |  crepi- 
dines  inter  |  murum  et  pontem  |  pro  parte  dimidia  et  |  tertia  |  dedit. 

Concordiae  rep.,  lapis  utrimque  scriptus  (V  1886  semel  nuper  descripta).  — 
Neutrius  lateris  inscriptio  integra  est,  sed  quae  in  altero  desunt,   ex  altero  sup- 


358  Caput  XIII. 

pleri  possunt.  —  1)  Praefectum  intellegit  Mommsen  operi  faciendo,  nec  cogitandum 
de  praefecto  arehitectis. 

5379  A.  Bruttius  A.  1.  |  Tarto  |  llllllvir  |  [c]repidines  inter  |  duos 
pontes. 

Concordiae  (V  i887  vidit  Mommsen). 

5380  G.  Lart |  Gabinio  P.  f.  ]   Pal.  Fortuito   |   dictatori 

Lan.S  I  llvir.  Capuae,  |  quod  viam  Dian.  |  a  porta  Volturn.  |  ad  vicum'^ 
usq.  sua  |  pec.  silice  straver.,  |  ob  munific.  eius  |  d.  d. 

Capuae  (X  5915  descr.  saec.  Xf^II  Pellegrinus  auctor  accuratus).  —  1)  La- 
nuvii.  De  dictatore  Lanuvino  cf.  C.  I.  L.  XIF  p.  191.  —  2)  Fortasse  vicus  ad 
montem  Tifata  ubi  fuit  templuvi  Dianae,  cf.  Mommsen  C.  I.  L,  X  p.  567. 

5381  C.  Obinius  Favor,  |  P.  Didiolenus  |  Strato  |  August^les  |  pro 
munere  |  ab  summa  quadragint.  |  . . .  da^  ad  vicum  Laris  |  s.  p.  straver. 

Luceriae  (IX  808  vidit  Mommsen).  —  1)  Lectio  incerta. 

5382  L.  Avianius  L.  f.  Men.  |  FJaccus  Pontianus,  |  Q.  Spedius  Q.  f. 
Men.  I  Firmus  Ilvir.  i.  d.,  viam  |  a  milliario'  ad  cisiarios^  |  qua  territo- 
rium  est  |  Pompeianorum ,  sua  |  pec.  munierunt. 

Pompeiis  rep.  loco  aniiquo,  extra  portam  Stabianam  ad  ipsa  moenia  ad 
sinistram  viae  ibi  incipientis  (X  1064  vidit  Mommsen).  Ad  eandem  viae  partem 
pertinet  titulus  Osce  scriptus  eodem  fere  loco  repertus  (Fiorelli  descrizione  di 
Pompei  p.  29,  ISissen  pomp.  Stud,  p.  S51).  —  1)  Miliarium  Mommsen  (cf.  Herm.  12, 
1877,  p.  489)  intellegit  viae  publicae  populi  Romani,  qua  Nuceria  Pompeios  ibatur 
et  JSeapolim  (cf.  C.  I.  L.  X  p.  S8,  II),  cuius  viae  miliarius  aliquis  Pompeiis  ad  por- 
tam  Stabianam  steterit  necesse  est.  —  2)  Cisiarios  in  extremo  territorio  stationem 
habuisse  ex  hoc  titulo  colligit  Momms. 

5383 ius  Fronto  aed.  cur.  de  sua  pecunia  f[ecit],  \ 

duxit,  viam  a  foro  usque  ad  feines  strav[«Y],  |  .  .  .  .  fecit,  cieivom  a  summo 
ad  emporium'  stra[tJtY]. 

Inter  Puteolos  et  Neapolim  pars  extabat,  pars  adhuc  est  Neapoli  (X  1698 
fragmenta  aliquoties  descripta).  —  1)  Emporium  Puteolanorum  memorat  Cicero 
ad  Att.  S,  2,  2.  Apparet  emporium  fuisse ,  ut  consentaneum  est,  in  imo  clivo,  ad 
lilus  7naris,  —   Ad  aliud  emporium  pertinet  N.  SS84. 

5384    I  [i]ugustalis,  h[on.  decuriomlibus\  \  ornamentis,  | 

viam  ab  angiporlo  aed[js]  |  lunonis  Lucinae  usque  [ad\  \  aedem  Matutae, 
et  clivom  |  ab  ianu  ad  gisiarios  (sic)  porta[e]  |  Stellatinae,  et  viam  pa- 
tulam  I  ad  portam  laevam  et  ab  foro  |  ad  portam  domesticam  |  sua  pe- 
cunia  stravit. 

Calibus  rep.,  est  Neapoli  (X  4660  vidit  Mommsen). 

5385  C.  Furius  C.  f.  Numida,  |  M.  Veratius  C.  f.  Pollio  |  Illlvir.  i.  d.,  \ 
stratam  ad  portam  |  summam  et  in  cbvis  |  ad  portam  geminam*,  |  et  intra 
portam  |  Martialem  ad  angipo[r.]  |  Matutae  s.  c.  r.  c^  |  idemque  probavere. 

Calibus  rep.,  est  Neapoli  (X46S0  vidit  Henzen). —  1)  Eiusdem  nominis  porta 
fuit  Teani  (Eph,  ep.  8,  S7S).  —    2)  Senatus  consulto  reftciendam  curavere. 


'«V^ 


Tituli  operum  locorumque  publicorum.  —  Viae  suburbanae.  Clivi.  Campi.      359 

5386  senatus  |  populusque  |  Romanus  |  clivom  |  Martis*  |  pccunia 
publica  I  in  planiliam  |  redigendum  |  curavit. 

Romae  olim  ad  viam  Appiam  extra  portam  S.  Sebastiani ,  iam  in  museo  Va- 
ticano  (Fl  1S70  vidit  Henzen).  —  1)  Clivus  ita  dictus  ab  aede  Marlis  sita  extra 
portam  Capenam,  cuius  mentio  fit  Liv.  i0,23.  38,28  et  alibi,  item  in  titulo  FI  4025i 
(ad  Martis  intra  milliarium  I  et  II).     Cf.  supra  N.  5159. 

Clivum  Tiburtinum  in  planitiem  redegit  senalus  populusque  Romanus  tem- 
poribus  multo  posterioribus,  teste  iilulo  qriem  supra  dedimus  N.  729. 

5387  M.  Consius  M.  1.  |  Cerinlhus*,  |  accensus  velatus.'  |  Immunis 
cum  sim',  |  ex  voluntate  mea  |  et  impensa  mea  |  clivom  stravi  |  lapide 
ab^mo  susum  |  longum  pedes  CCCXL,  |  latum  cum  marginibus  |  pedes 

'^*'^^L)  VIIII ,   fit  quod_J_stravi  mil|a  peduin  J^ocpoix^^      I   Iterum  eundem  | 
^        clivom  ab  iniirlevaTi"  f  et  clivom  medium  |  fregi  et  depressi'  j  impensa 
mea  regione  |  Ficulensi  pago  Uimano  |  et  Transulmano  |  Peleciano  usque  | 
ad  Martis  et  ultra. 

Non  procul  ab  urbe  Roma  ad  viam  Nomentanam  in  praedio  la  CesarinUf  ubi 
fuit  Ficulea,  deinde  Romae  (XI f^  4012  vidit  Henzen).  —  1)  Idem  homo  memoratur 
XIF  4015.  4014.  —  2)  Cf.  supra  N.  19SS—49S7.  —  3)  Centuriae  accensorum  vela- 
torum  certas  immunitates  fuisse  scimus  ex  fr.  Vat.  158.  Talem  per  immunitatem 
cum  Consio  Cerintho  licuisset  excusari  a  via  munienda,  nihilominus  sponte  et  im- 
pensa  sua  clivum  hunc  slravit.  —  4)  540 X9  =  5060.  —  5)  Clivum  etiam  commo- 
diorem  reddidit  meantibus,  ima  parte  eius  in  altum  ievata,  media  parte  depressa. 

5388  L.  Octavius  L.  f.  Vitulus,  |  C.  Rustius  C.  f.  Flavos  iter.,  |  Illlvir, 
d.  s.  s.  I  viam  integendam  |  curaver. 

Tibure  in  ruderibus  antiqui  aedificii,  quod  villa  Maecenatis  (sed  falso)  dicitur, 
iam  Romae  (XI V  5667  vidit  Henzen;  Ritschl  tab.  LXXFk). 

5389  M.  Avianius  M.  f.  |  Coniunctus  Ilvir  |  iter  t^xit,  et  tectum  s.  p. 
Puteolis,  scriptum  in  altera  parte  tituli  supra  N.  S517  (X  1793  partem  quae 

extat  vidit  Mommsen). 

5390  M.  lul.  Pap.  lustus  dec.  |  col.,  ob  hon.  pontif.  |  campum  cum 
suis  I  aditibus  clusit  et  |  statuam  posuit. 

Sarmizegetusae  rep.  (III  S.  7985  vidit  Hirschfeld). 

5891  P>  Rupilius  A.  f.,  I  L.  Minicius  L.  f.  |  duovir.  |  campum  et 
macer.  |  ex  d.  d.  faciundu.  |  coer.  idemq.  prob. 

Marani  rep.,  ubi  fuit  Cupra  maritima,  deinde  Firmi  (1 1421.  IX  3503  vidit 
Mommsen). 

5392  C.  Catius  M.  f.  Illlvir  campum  publice  |  aequandum  curavit, 
maceriem  |  et  scholas  et  solarium,  semitam  |  de  s.  p.  f.  c'  |  Genio  colo- 
niae  et  colonorum  |  honoris  causa,  |  quod  perpeluo  feliciter  utantur*. 

Nolae  extra  moenia  (X  1256  ter  ut  videtur  descripta  saec.  XFI.  XFIII).  — 
1)  De  sua  pecunia  faciunda  curavit,  —  2)  utanlur  U7ium  ex  apographis ,  in  alio 
est  usibus  cau  ....   »'»»  fertio  vocabulum  omitliti/r. 

5393  L.Tettaienus  L.  f.  |  Barcha,  |  L.  Fistanus  L.  f.  [Ilvir.]  |  iter 


360  Caput  XIII. 

in  campum  ex  c.  d.'   |   pecunia  sociorum  |  campi  faciuudum  |  coeravere 
eidemq.  |  probavere.   (inlatere)  extra  |  maceria  |  in  agrum  |  pr[e]cario*. 

5393*  L.  Fistanus  L.  f.,  |  [I.]  Tettaienus  L.  f.  |  Barcha,  |  Ilvir.,  |  iter 
in  campum  ex  c.  d.*  |  [;)]equnia  sociorum  ]  campi  faciundum  |  coeravere 
eidemq.  |  probavere.    (in  latere)  extra  |  maceria  |  in  agrum  |  precar[jo]. 

Interamniae  (Teramo)  Praetuttianorum  (IX  3076  ex  codicibus  saeculi  XF;  No- 
tizie  degli  scavi  489S  p.  532  vidit  Barnabei).  —  1)  Conscriptorum  decreto.  —  2)  prae- 
cario  traditur. 

5394  compitum  ex  saxo  fecere. 

j4q7/7'leiae  (V  8ii  bis  descripta  saec.  XIX). 

5395  [PosfM]mus*  Plotius  M.  f.  quarto^  |  A.  Genucius  A.  f.  iter.  duo- 
viri,  I  locum  dederunt  compiti  aedificandi;  |  C.  Cartilius  C.  f.  Poplicol.  duo- 
vir  VIF,  I  cens.  III,  compitum  transtulit;  |  D.  Caecilius  D.  D.  1.  Nicia  me- 
dicus,  I  L.  Marcius  L.  1.  Stephanus,  |  P.  Naevius  P.  L  Heraclida  |  mag.  vici 
maceriem  1  et  columnam  de  suo  fecerunt;  |  C.  Cartilius  C.  L  Hera  .... 

Ostiae  (Notizie  degli  scavi  t892  p.  i62).  —  1)  Supplementum  non  certum.  — 
2)  Scilicet  quarto  duovir  (Quartio  non  recte  edilum  esse  Notizie  l.  c.  testatur  Gatti), 
—  3)  Fortasse  idem  Cariilius,  duoviratu  septies  functus,  memoratur  XIV  513. 

Ad  compitorum  refectiones  pertinent  tituli  supra  editi  N.  5610.  4052  (item 
V  7728.  7759  p.  40H). 


5396  M.  M  . . .  lius*  M.  f.,  L.  TurpiHus  L.  f.  duomvires  de  senatus  [ 
sente[w]tia  aedem  faciendam  coeraverunt  eisdemque  probavere. 

Corae  loco  antiquo  in  templo  quod  Herculis  vulgo  putaiur,  nunc  ecclesia 
S.  Petri  (I  1149.  X  6317;  Ritschl  tab.  LXFIIlc).  —  1)  Nomen  non  cerlum;  inter 
M  et  lius  duae  litterae  fuerunt,  quorum  prior  periit,  altera  t  visa  est  Mommseno 
qui  scalis  admotis  inscriptionem  contulit  (Manlius  priores  plerique), 

5397  L.  Aninius  L.  f.  Capra  Illlvir  iter.,  |  Apollinis  aed.  et  circum 
aedem  |  muros  d.  s.  p.  r.  c* 

Seiiae  (X  6465  vidit  Mommsen).  —  1)  De  sua  pecunia  reficiunda  curavit. 

5398  M.  Tuliius  M.  f.  d.  v.  i.  d.  ter  quinq.S  augur,  tr.  mil.  |  &  pop.^ 
aedem  Fortunae  August.  solo  et  peq.  sua^. 

Pompeiis  epistylium  non  aedis  Fortunae,  sed  aediculae  intra  hanc  aedem  ex- 
tructae  (X  820  vidit  Mommsen).  —  1)  Duovir  iure  dicundo  ter  quinquennalis.  — 
2)  Cf.  supra  N.  2677  not.  1.  —  3)  Quomodo  factum  sit  ut  titulus  qui  ad  ipsam  aedem 
pertineat  incisus  sit  in  fronte  aediculae  interioris,  quaesierunt  Schoene  et  Nissen 
in  huius  studiis  Pompeianis  p.  179  seq.  et  Mau  Roem,  Mitth,  1896  p.  282 ;  cf.  etiam 
lordan  Herm.  14 ,  1879  p.  374, 

5398*    M.  TuUi  M.  f.  I  area  privata. 

Pompeiis  iuxta  aedem  Fortunae  in  semitd  angusta,  quae  est  inter  eam  aedem 
et  aedificium  privatum  (X  821  vidit  Mommsen).  —  Apparet  hoc  lapide  M.  Tullium 
terminare  voluisse  solum  quod  sibi  retineret. 


Tituli  operum  locorumque  publicorum.  —  Compita.  Aedes  sacrae.       361 

5399  Veneri  Victrici  |  L.  Arronius  Amandus  |  Vlvir  Aug.  |  solo  pri- 
vato  s.  p.  f. 

Tifemi  Tiberini  (Citta  di  Cattello)  in  Vmbria  (XI  5928  vidit  Bormann). 

5400  Fortunae  Aug.  |  Anniae  M.  fil.  Cara,  flaminica,  et  Tranquilla 
statuam  quam  |  testamento  suo  Annius  Protus  ex  4tS-XXn  legave|rat,  pe- 
cunia  Proti  et  Anni  Hilari'  patris  sui  |  comparatam  posuerunt  et  adiecta 
de  suo  ae[de*  ex  ftS- IIII  CCCC  dedicaver.  epulo  curiar.,  d.  d. 

Tkamugadi  (Timghdd)  rep.  loco  antiquo  in  foro  prope  tribunalis  scalas 
(FIIl  S.  17851  vidi).  —  1)  lidem  Annii  Protus  et  Hilarus  sunt  supra  N.  SOS,  — 
2)  aere  primus  editor,  errore. 

5401  [For]iu[nae,  2>i]anae\  Victoriae,  |  T.  Sextius  [T.  1]  Basiliscus 
Aug.  Claud."  I  nomine  suo  et  |  Sextiae  T.  1.  Irenes  uxoris  et  |  T.  Sexti 
Fausti  fili  et  |  Sextiae  Marcellae  filiae,  |  solo  suo  inter  quattuor  terminos,  | 
V.  s.  1.  1.  m. 

Prope  Chieri  in  Pedemontio  rep.  (V  749S  descr.  Pedemontani  complures).  — 
1)  Supplementa  firmantur  fragmento  V  74S4  quod  videtur  superfuisse  ex  altero 
exemplo  eiusdem  tituli.  —   2)  Augustalis  Claudialis. 

5402  Baebiae  C.  f.  |  Crinitae  |  Turobrigenjsi  sacerdoti  |  quae  tem- 
plum  1  Apollinis  et  Di|anae  dedit  ex  |  H-Sr  CC^  ex  qua  sum|ma  X[X]*  po- 
puli  I  Romani  deduc|ta  et  epulo  |  dato  it  tem|plum  fie|ri  sibique  |  hanc 
statuam  |  poni  iussit. 

Arucci  (Aroche)  in  Baelica  (II  964  bis  descripta  saec.  XFII.  XFIII).  — 
1)  CC  apographa.  —  2)  Cf.  N.  505  nol.  2.  N.  5384. 

5403  T.  Tremeliu[s]  ]  T.  1.  Antioch.  |  aed.  Dianae  |  et  aram  de  |  lapide 
quadr.  |  aedif.  et  ope.  |  tector.  pol.*  |  et  sign.  Dian.  |  fac.  statue.  |  dedic.  de 
sua  I  pec.  curavit.  |  V.  s.  I.  m. 

Siponti  rep.,  est  Neapoli  (IX  6242  vidit  Mommsen).  —  1)  Opere  tectorio  polivit. 

5404  Q.  OfiUius  C.  f.  Ruf.,  Sex.  Calidenus  K.  f.  Q.  n.,  |  T.  Temonius 
T.  1.  Flac.  mag.,  aed.  ]  Herc.  d.  v.  s.*  fac.  ping.  c*  eisdemq.  pr.'  |  Cn.  Pom- 
peio  M.  Licinio  cos.  iter.* 

Prope  Montorio  in  Piceno,  opus  tessellatum  (IX  5052  vidit  Dressel).  —  1)  De 
vici  sententia.  —  2)  Coeraverunt.  —  3)  Probavetnmt.  —  4)  A.  u.  c.  699. 

5405  Q.  Attius  Messor  |  exhedra  cum  |  fronte  templi  |  Minervae 
Aug.  I  vestustate  |  corrupta  per|fector  et  piclor  |  de  suo  ref.  |  et  c.  d.* 

Tarracone  (II 4085  vidit  Huebner).  —  1)  Cultoribus,  vel  collegis  dedil  (Hue.). 

5406  M.  lunius  I  Sabinus  |  Illlvir  aedili|ciae  potestat.  |  e  lege  lulia  | 
municipahS  |  patronus  |  coUegi  cenjtonariorum,  |  frontem  terapli  |  vervis'* 
et  hermis  |  marmoreis  pe|cunia  sua  ornajvit  et  tuition.  |  dedit  ItS  tr>  to .  | 
N.  CCXXXXIP. 

Patavii  (F2864  vidit  Mommsen).  —  1)  De  hac  lege  cf.  C.  I.  L.  I  (ed.  1)  p.  125, 
ubi  edidit  Mommsen  partem  eius  quae  extat  in  tabulis  aereis  Heracleae  repertis.  — 


362  Caput  XIII. 

2)  Fervae  vocabulum  redit  in  titulo  Aquileiensi  V  4019;  fuisse  caput  vervecis 
sive   arietis  marmoreum,  unde   aqua  fluebat,    coniecit  Mommsen   (ad  V  1019).  — 

3)  Cf.  supra  ad  N.  S202  not.  7. 

5407  aedem  trium  camerarum  vetustate  collapsam  |  addito  cultu 
meliori  laqueariorum  pecunia  |  propria  reformavit  spl.  col.  Utik.S  curante  | 
et  dedicante  Silio  Tertullo  c.  v.  cur.  suo. 

Uticae  rep.,  lapis  qun  antea  usi  erant  ad  incidendum  tilulum  f^lll  1181,  est 
Leidae  (FII1 1185  vidit  Wilmanns).  —  1)  Splendidissima  colonia  Utika. 

5408  Bellonae  Aug.  sacrum  Sex.  Horatius  |  Sex.  fil.  Q.*  Felix  sa- 
cerdos,  cum  filis  Proculu  (sic)  \  Triumpale  Felice  sacerdotes  (sic),  templum 
cum  omni|bus  ornamentis  et  pictura  sua  peq.  renovavit. 

Rusicade  (FIII  79S7  vidit  Wilmanns).  —  1)  Quirina. 

5409  . . . .  us  Fundan.  |  Gallae  disp.^  templum  |  et  mdceriem,  item  | 
pomar.  impens.  sua  fecit  idemq.  |  dedicavit. 

Tharros  in  Sardinia  rep.  (X  7895  vidit  Mommseji).  —  1)  Dispensator. 

5410  Abennaeus  Catti  M.  s.*  maceriem  .  .  .  .  |  pinnas  et  austia^  de 
s[m]o  lecit,  Minervae  de  . . 

Inter  Aquileiam  et  Tergeste ,  ibi  fere  ubi  N.  18S1 ,  rep.  (I  1465.  V  70i  vidit 
Mommsen;  Ritschl  tab.LXXIc).  —  1)  Cf  N.5S81  not.  1.  —  1)  Ostia. 

5411 M.  f.  Proculo,  | P.  f.  RuUo  ^[uoviris];  \ 

Mama,  L.  Fobius  Pirata  mag.,   Te[rpnMs?] , ani  q.',  .Nothus 

Sexstili,  Nicephor,  ministr[t,  aedem?]  . . . .  trat.  et  ostia  et  fastus  de  sua 
pecun.  fecer[M»?;  iidem  ludos\  prim.  fecer. 

Antii,  nunc  Romae  (X  6679  p.  989  vidi).  —  1)  Quaestores. 

5412  lunoni  Aug.  sac.  |  pro  salute  imp.  C[a]es.  M.  Aureli  Com- 
modi  Antonini  Aug.  Germ.  |  Sarmatici  Brittan[«]ici  p.  p.',  civitas  Urusi- 
tana^  templum  |  cum  sanctuario  [/o]vis  fecit  et  dedicavit  d.  d.  p.  p. 

In  Africa  loco  dicto  Henchir  Sugda  (FIII  S.  12014  vidit  Cagnat).  —  1)  Com- 
modi  nomina  erasa  et  posimodum  restituta;  ex  priore  scriptura  videtur  reman- 
sisse  s  littera  post  p.  p.  —  2)  Civitas  praeterea  ignota;  nisi  forte  mentio  eius  est 
apud  Ficlorem  Vit.  1, 10  (Cagnat). 

5413  . .  .  aeterno  numini  praestanti  propitio  sacrum  | [Fiijcto- 

ris  sacerdotis  et  Arri  Servili  rem  agentib.  (sic)  \ n[ec]  non  et  silicem 

omne  sanctuarium  stravit,  |  . . .  [5]u[i]nt.  idus  Martias  Ursi  et  PoUemi  con- 
sulatus '. 

Henschir  bu  Ftis,  ubi  fuit  Avitta  Bibba  (FIII 796  vidit  Wilmanns).  —  1)  A.  558. 

5414  numini  dom.  Aug.  |  T.  Marius  Processus  |  signum  dei  Sil- 
vani  I  !  ! ! ! ! ! ! ! !  \  ! ! ! ! ! ! !  / ./  *  |  aedem  ipsius  mar|moratam  a  solo  su|a 
pecunia  fecit  [e]t  |  templum  marmoris  (sic)  \  stravit  idemq.  dedic. 

Romae  rep.  in  villa  Ludovisia  prope  portam  Pincianam  (FI  5098S  vidit  Gatti 
Notizie  1887  p.  27S).  —   1)  Duo  versus  erasi. 


Tituli  operum  locorumque  publicorum.  —  Aedes  sacrae.  363 

5415  . . .  [mumjcipi  Mel.*,  primus  omni[Mm] I it,  item  aedem 

marmo[n6us  exornavit  et  \  tn  ea  statuam?   ipojllinis  consacravit,   item 

p I [in  p]ronao  columnas  IIII  et  para[sfafas]  ....  |  ....  et 

podium   et  pavimeDtu[m] ] cavit;    in  quod   opus    univer[sMm 

erogavit  \  ex  Zi6era]litate  sua  !!•&  CXBCCXCIIS.     Q[uorum  causa  \  secun- 
dum  il!f]elitensium   desiderium   o[ptimo  viro  |   statua  ex  ae]ris  conlatione 

d.  d.  [posita  est]. 

In  Melitae  insulae  oppido  vetere  Cittd  Fecchia  vel  Notabile  (X  749S  semel,  ac- 
curate  ut  videtur,  saec.  XFIII  descripta).  —  1)  Melitensium. 

5416  d.  d.  j  . .  [C]£iesius  Daphnus  [AM^Ms]tdl.  Nuceride  et  |  .  .  .  ., 
a6dem  Geni  Stabi^r.  |  [delapsi]s  marmorib.  [t;]exata  |  [ae]de  restituit. 

Prope  Stabias  rep.,  est  JSeapoli  (X  772  vidit  Mommsen). 

5417  Saturno  .  .  .  .  |  templum  opere  signin[o]  .  .  .  .  |  Marcellus  a 
milit.,  coloniae  [patronus  nomine  suo  et  .  .  .]  \  Sossiae  coniugis  libero[rMm- 
que  suorum  /"a^miliaeque  suae,  voto  destin  .... 

Juziae  (Aumale)  in  Mauretania  (FIII  9025  vidit  Wilmanns). 

5417*  I.  0.  m.  pro  salute  d.  n.  |  imp.  Caes.  M.  Aur.  Sever.  | 
Alexandri'  P.  f.  Aug.,  C.  lul.  j  Maximinus  c.  a.  leg.  I  A.  Sev.^  |  templum 
vicalem^  a  solo  |  inpendis  suis  cemento  ex|structum  |  ex  voto  restituit. 

Brigetione  (0-Szony)  in  Pannonia  (III  S.IOOSividit  Kubitschek).  —  1)  Alexandri 
vocabulum.  erasum,  sed  legitur.  —  2)  Custos  armorum  legionis  primae  Adiutricis 
Severianae.  —  3)  Ficanorum,  videtur  intellegendum  esse. 

5417^   C.  Alfius  T.  f.  Maximus  |  pecuniam  legavit  L.  Herennio  C.  f. 
Rufo;  is  aedem  podi|um^  cryptae  partem  faci|enda  curavit  probavitq. 
Corfinii  (IX  5168  viderunt  Mommsen  pt  Dre.ixel).  —  1)  Cf.  N.  5S56  cet. 

5418  A.  Antonius  Horus  |  aedem  Matri  magnae  |  et  poriicum 
qui  (sic)  est  ante  |  aedem  et  cellam  sacerd.  |  ab  solo  pec.  sua  fec,  |  d.  d.  | 
Cuius  dedicatione  |  decurionibus  et  Augustalib.  |  et  populo  crust[/]um  et 
mulsum  ded. 

Atinae  in  Lucania  (X  555  bis  descripta). 

5419  .  .  [Pes]cennius  Q.  f.  Ga  .  .  .  .  |  [IIIIvi]v.  i.  d.,  pro  cena 
IlIIvi[ra/t  I  Ge]nio  aedem,  portic,  cub[nam'  j  re]ficiund.  curavit,  eidem 
l)[robavit]. 

Aesemiae  (IX  2629  vidit  Mommsen).  —  1)  Culinae  una  cum  aede  dedicatae 
etiam  supra  N.  5419.  5iS2.  4541.     Culina  lovi  dedicata  IX  507S. 

5420  C.  Suellius  T.  f.  Aemili.»,  |  P.  Baebius  L.  f.,  |  Q.  Suellius  Q.  f.,  | 
magistri',  cellam  et  |  culinam  faciunda  |  curarunt. 

Inter  Sulmonem  et  Aquilam  loco  dicto  Fontecchio,  iam  Aquilae  (IX  5440  vi- 
derunt  Mommsen  et  Dressel).  —  1)  Cognomen  Suellii,  litteri*  minoribus  scriptum.  — 
2)  Magistri  pagi  alicuius,  Pelluinatium  nt  vidflur. 


364  Caput  XIII. 

5421  T.  Valerius  C.  f.  Senecio,  |  P.  Usulenus  Veientonis  1.  |  Phile- 
ros,  I  T.  Alfidius  T.  1.  Stabilio,  |  M.  Usulenus  M.  1.  Charito,  ]  magistri 
pagi  ex  reditu  fani  |  Larrasoni  *  cellas  faciund.  |  curaverunt  idemque 
probaverunt. 

Prope  Moux  (ubi  N.  4678)  rep.  (XII S570  aliquoties  descripta).—  1)  Cf.  N.WS. 

5422  Mercurio  s[acrMm]  |  pro  salute  imp.  Caesar[«s] (  L.  Aemi- 

lius  Donatus  vet[eranMsj  .  .  .  .  |  cellam  cum  gradibus  .  .  .  .  |  s.  p.  f. 

Henchir  Djellula  in  Africa  (VIII  S.  ISIH  ad  apographum,  accuratum  ut  vi- 
detur,  militis  cuiusdam). 

5422*  Caelesti  Aug.  sac.  |  Q.  Mattius  Primus  |  ad  ampliationem  | 
tempH  et  gradus  |  donavit  X  CXXV,  |  vot.  sol.  hb.  ani. 

Tuccabor  in  Africa^  iam  Florentiae  (VIII  S.  I48S0  vidit  Henzen). 

5423  lovem  Pantheura  Aug.  |  cum  aede  et  tetrastylo  solo  [p]ub.  | 
L.  Calpurnius  GaUio  et  C.  Marius  |  Clemens  INescanienses,  cujratores  iu- 
venum  Laurensium,  |  d.  d.  k.  luHs  P.  Septumio  Apro  |  \Mi\  Sedatio  Seve- 
riano  cos.* 

Falle  de  Abdalajis,  ubi  fuit  Nescania  Baelicae  (II 2008  cf.  II S.  p.  878  Huebner 
vidit  ectypum).  —  1)  Consules  suffecti  videntur  fuisse  temporibus  Antonini  Pii,  cf. 
Prosopogr.  Imp.  Rom,  sub  M.  Sedatio  Severiano. 

5424  .  .  i  Aug.  I  [et  nM]mini[6.]  1  Augustorum  |  sacrum,  |  adiecto 
letrasty|[/]o  et  aeramentis  |  omnibus,  |  luHa  Natahs  |  d.  s.  p.  f.  c.  idem- 
que  (sic)  I  [d]edic[fly.]  L.  d.  d.  d. 

Narbone  (XII 4352  particulas  vidit  Hirschfeld,  reliqua  supplevit  ex  apographo 
facto  saec.  XVII). 

5425  C.  luHus  I  Q.  f.  Quir.  |  Potitus  |  tetrasty|lum  et  |  tholum  ]  ded. 

Cirtae  (VIII  7108  vidit  fVilmanns).     Alia  testrastyla  supra  N.  5598.  3475. 

5426  Germanico  Caesari,  Ti.  Caesaris  f.,  divi  Augusti  o.  |  C.  lu- 
hus  Chimarus;  idem  statuas  et  aediculam  |  refecit,  s6d6s  marmoreas* 
posuit. 

Antii,  nunc  Romae  (X  6649  vidi).  —  1)  Sedes  aeneas  cum  imagine  Victoriae 
dedicatas  habes  supra  N.  1879,  2. 


5427  .  .  Sanguri.  C.  f.,  |  L.  Gargoni.  L.  f.,  q.*  |  sacellum  d.  s.  s.^  ( 
saepiundum  (  couraverunt. 

Prope  Hadriam  rep.,  litteris  formae  vetustae,  punctis  quadratis  (1 1419.  IX  S019 
vidit  Dressel),  —  1)  Quaestores  (q.  ad  duos  primos  versus  pertinere  virgula  qua- 
dam  in  lapide  significatur).  —   2)  De  senatus  sententia. 

5428  m[a^.]  et  flamin.  (  montan.'  montis  [  Oppi'^  (  de  pequnia 
mont.*  (  montis  Oppi  (  sacehum  |  claudend.  |  et  coaequand.  |  et  arbores  | 
serundas  1  coeraverunt. 


Tituli  operum  locorumque  publicorum.  —  Aedes  sacrae.  Sacella.  Luci.      365 

Romae  rep.  in  Esquiliis  ubi  dicitur  ''Sette  Sale^  (FI  32453  imaginem  dedit 
Gatti  buU.  comunale  4887  p.  156).  —  1)  Montanorum.  De  montanis  cf.  Moinmsen 
Slaatsr.  III  p.  Hi  et  praef.  p.  FIII.  —  2)  Oppius  mons  ad  Septimonlium  antiquis- 
stmum  pertinebat;  Fest.  p.  548;  cf.  Momms.  Staatsr.  III  p.  115  nol.  5. 

5429  (aquilae  duae  volanies)  luco  Silvani  |  scyphum  *  marmore  I  in- 
ciuso  inpensa  sua  |  C.  lulius  Abascantus  |  donum  dedit  et  |  maceriem  cor- 
rupta  inpensa  |  sua  restituit. 

Romae  (FI  610  descr.  saec.  XFI  Nicolaus  Florentius  auctor  aecuratus).  — 
1)  Seyphos  diis  dicatos  habes  etiam  supra  N.  5182.  5429. 

5430  Ansia  Tarvi  f.  |  Rufa  ex.  d.  d.  circ.  |  lucum  macer.*  |  et  murum 
et  ianu.'  |  d.  s.  p.  f.  c' 

Padulae  in  Lucania  (1 1260.  X  292  cf.  p.  1004  vidit  Brunnius  praeter  initium 
hodie  absconditum ;  litterae  videntur  indicare  aetatem  liberae  rei  publicae).  —  1)  Cf. 
N.  5562  cet.  —  2)  lanuam  (cf.  N.  5959).  —  3)  De  sua  pecunia  facienda  curavit. 

5431  Q.  Nonius  Q.  f.  Lab.  |  aram,  lucos,  font.  |  Dianae  sacr. 

Prope  Sermonetam  agri  Pomptini  (X  6481  semel  descripta  saec.  Xf^III). 

5432  .  .  .  s  I  .  .  .  ci  populi  R.  |  !!!!!!!!'  \  ..  limual.  Novius  Ei- 
phideforus  |  coronatus  cistifer  cum  suis  |  lucum  a  solo  cum  signis  et 
ornamentis  |  suis  fecerunt  et  dedicaver. 

Prope  Thevestem  in  saxo  vivo  incisum  (FIII  S.  16552  vidi).  —  1)  Fersus 
erasus. 

5433  [imp.  Caes.  M,  Aurelio  Antonino  cet.]  . . .  pontifi[«  max.,  trib.  j 
p]ot.  XVI  \  imp.  IP,  cos.  1I[/,  I  pjrocos.,  patri  patria[ej,  |  M.  Aurelius  Ni- 
grinu[s  eJlvocatus  Aug.  n.,  impo[srtMsJ  |  ordinibus  in  leg.  II  Tra.,  [deJ|votus 
numini  eius,  eu[n(femj  |  lucum  Aquilonensem^  in[coJ|luit  et  consecravit, 
III  idus  Au[^.]  I  Aurelio  Antonino  Pio  Felic[e]  Aug.  IIII  cos.^ 

Cappella  di  S.  Fito  (prov.  di  Foggia)  in  Apulia  (Rendieonti  delV  Accademia 
nap.  di  archeologia  1898  p.  112  de  Petra  vidit  eetypum).  —  1)  A.  213.  —  2)  Ex- 
pectaveris  imp.  III  (cf.  supra  N.  451  not.  10).  —  3)  De  Aquilonia  cf.  C.  I.  L.  IX  p.  88. 

5434  Augusto  I  lucus  I  sacer. 

Perusiae,  cippus  marmoreus  (XI  1922  vidit  saec.  XFII  Holstenius). 


5435    I.  0.  [ffi.J  I  L.  Sept[tmtusJ  .  .  |  v.  p.,  pr.  ['prov.  Brit.  pr.*]  \  re- 

sl[t7Mi7],  I  C.  lust 

(In  latere  sinistro)  [sig]num  et  |   [erjectam*  I  [pjrisca  re|gione  co|[Zu]mnam 
(in  latere  dextro)    Septimius  |  renovat  |  primae  |  provinciae'  |  rector. 

Circencester,  ubi  fuit  Duroeornovium,  basis  (Huebner  IFestd.  Korrespon- 
denzbt.  1891  p.  254  ad  ectypum).  Buecheler  carm.  epigr.  n.  277.  —  1)  Cf.  not.  5. 
—  2)  [derjectam  Buech.  —  3)  Britannia  prima  memoratur  etiam  in  latereulo 
provinciarum  Feronensi  et  in  Notitia  dignitalum  (cf.  Marquardt  Staatsverw.  I^ 
p.  287). 


366  Caput  XIII. 

5436  M'.  Memmius  M'.  f.  |  pr.  |  signa,  baseis  |  de  sua  pecunia. 
Slgniae  (I  H46.  X  3969  Ritschl  tah.  LXXVp). 

5437  L.  Titinius  L.  [f.\  \  Petrin.  duovir  ]  signa  ahenea  pubiic.  |  sarsit 
et  reposit  et  basis  |  quae  derant  (sic)  de  suo. 

Lunae  (Noiizie  degli  scavi  1890  p.  577). 

5438  Ap.  lunio  Siiano  P.  Silio  Nerva  cos.*,  |  li.  lanuar.  |  L.  Poppaeus 
Urbanus  Apollini  signum  sacr.  sedemq.  dil^avit. 

Prope  Abellam  rep.  (X  H96  vidit  Mommsen).  —  1)  A.  p.  c.  28. 

5439 [m]  I  memoriam  |  P.  Corneli  |  Saturnini  |  magistralis,  | 

Cornelia  Prima  uxor  |  ex  indulgentia  colleg.*  |  signum  Liberi,  |  basem, 
caulas  d.  d. 

Bononiae  (VI  460.  XI  713  vidit  Bormann).  —  1)  Collegarum. 

5440  P.  Hordeonius  P.  f.  |  Gallus  Hercolei.  |  M.  Caecilius  M.  f.  Ru- 
fus,  I  C.  Claudius  C.  f.  Priscus  |  IHlvir.  i.  d.  s.  c-S  augures,  |  aedem  refi- 
ciendam,  signum  |  transferendum,  basim  |  ponendam  curave.  p.  p. 

Signiae  (I  1143.  X  3961  Ritschl  tab.  LXXXIXd).  —  1)  Quattuor  viri  iure 
dicundo  senatus  consulto. 

5441  signum  dei  cum  equo  ex  aere *  j  ex  aede  vetere 

in  hanc  aedem  munificentia  |  [P.  Opsjtori  Saturnini  11.  perp.  factam  res 
publ.  Vaz|[tYa]norum  permittente  Valerio  Pudente  proc'  |  c.  v.  transtulit 
et  in  bassil."  ab  eodem  Opstorio  emta  |  imposui[f]. 

■  In  Africa  in  ruderibus  civitatis  Fazitanae,  cf.  sujira  N.  5196  (VIII  S.  11999 
vidit  Cagnat).  —  1)  Nonnulla  legi  non  potuerunt.  —  2)  Idem  Opstorius  Satuminus 
in  eadem  civitate  Vazitana  anno  212  Mercurio  sobrio  aedem  extruxit,  teste  titulo 
FIII  S.  12006;  in  cuius  tituli  fine  haec  legunlur:  idem  iam  ant.  hoc  ob  honorem 
XI  pr.  (undecimprimatus)  aed[e]m  Aesculapio  deo  promissam  bassil.  coherent.  multi- 
plicata  pec.  fecit.  De  his  aedibus  cf.  Gauckler  Monuments  historiques  de  la  Tunisie, 
temples  jiaiens  (1898)  p.  42.  —  3)  Idern  Pudens  proconsul  Africae  memoratur  Ter- 
tull.  ad  Scap.  4.  Proconsulem  fuisse  a.  210/1  vel  211/2  probare  studuit  Schmidt  mus, 
Rhen.46,  1891  p.93seq.  —  4)  An  bassim? 

5442  P-  Rutilius  Syntrophus  |  marmorarius  donum  ]  quod  promisit 
in  templo  |  Minerve  marmori|bus  et  inpensa  sua  thejostasim  extruxit. 

Gadibus  (II  1724   descr.  saec.  XVI  Accursius). 

5443    I  et  q.  s.  s.  S.S  aedem  Belini   |    [swja   pecunia 

refecere  et  |  [c?M]pea  inaurata^  in  fastigio  V  |  et  signa  duo  dedere,  |  [P.] 
Erbonio  P.  1.  Principe,  |  [5e]x.  [FJotticio^  Sex.  1.  Argentillo'  |  mag.  vic* 

Zuglio,  ubi  fuit  lulium  Carnicum  (V 1829  cf.  p.  1035  saepius  descripta  a 
saec.  XV  ad  XIX).  —  1)  Qtii  supra  scripti  sunt.  —  2)  Cf  N.  5431  seq.  —  3)  Idem 
nomen  V  1850.  —  4)  Magistris  vici  (se.  ante  lulium  Camicum  coloniam  faclam). 

5444  . . .  idius  E ,  . .  In  . . .  i . .  ius  ex  pecunia  honor[ana]  [  duo- 

viratuus  amplius  ex  s[esf.]  ..  [car] Ipusculis*   inauratis  fastigi'  a [fe- 

ce]|runt. 


Tituli  operum  locorumque  publicorum.  —  Signa    Bases.  Aediculae.     367 

CUhtk  in  Dalmatia,  ubi  fuit  Aequum,  rep.  (III S.  9768  descr.  Bulic).  —  1)  Cf. 
tupra  N.  3400.  —  2)  Cf.  JV.  3il93. 

5445  valvasS  signa  de6rum  Augus[torum]  . . .  |  Q.  Badusius  Q.  1.  Del- 

phicus^ I  Vlviri  et  Vlviri  Aiigust^lcs  [sua  pecunia  fecerunt  et  m]*  ] 

dedicalione  epulum  [plebei?  dederunt]. 

Pisauri  (XI  6306  vidit  Bormann).  —  1)  Cf.  JS.  2162.  3423  cet.  —  2)  Eiusdem 
Delpkici  tilulus  sepulcralis  est  XI  6561,  in  quo  item  dicilur  Vlvir  et  Vlvir  Aug.  (aliiu 
sexvir  et  sexvir  Auguslalis  Pisaurensis  est  XI  6375).  —  3)  Supplevit  Boi-mann. 

5446  Q.  Lae[iiMS.P]  .  .  f.  Pal.  Pietas,  |  C.  Vibi[MS  .  .  f.  PJap.»  Secun- 

dus  I  Illlvir.  [tiuinq.?  e]\  stipe  quae  ex  |  lacu  v ^  [ejxsempta  erat,  | 

signum  ....  [c]urarunt,   valvas   1   ahenea[s]  .  .  .  s  et  superlimen  [/a]|pi- 

de[M»i]  et  fastigium  m  . .  | cum  adorn  [awer.]  |  . .  .[Q.  Yolu]- 

sio  P.  Corn[e/io  cos.y. 

JSarniae  (XI  4125  partem  maiorem  vidit  Bormann).  —  1)  Papiria  tribus 
Namiensium.  —  2)  ^[elino]  supplevit  Marinius  Arv.  p.  824.  —  3)  A.  S6. 

5447  [deae]  Fortun.  [et  Ge]a.  col.,  | [Fo]rtunatus  dec.  Ge- 

nium  cum  |  [co/M]mnis  et  aetomate  et  incrusta|[fto]ne  marm.  de  suo  fec. 
pro  salute  |  sua  suorumq.  omnium  et  commujnis  tricensimaeS  v.  1.  a.  s.^  | 
....  mmius  Magnil[Z]us. 

Deir-el-Kald  prope  Berytum  rep.,  deinde  Parisiis  (III  S.  6671  vidit  Renier). 
—  1)  Ad  idem  commune  videtur  pertinere  titulus  eodem  loco  repertus:  Aovxiog 
. . .  Xiog  Solcov  naxriQ  xoivov  r^g  ZQiaxddog  dvsd-Tjxsv  (Echos  de  Notre-Dame 
de  France,  Jerus.  1896  p.  513).  Cuius  generis  coUegium  intellegendum  sit,  ob- 
scurum. 

5448  M.  Sextilius  M.  1.  Eros  |  Genium'  et  ypaetrum  stravit,  |  fur- 
cas  statuit,  clatros  in  |  fenestris  posuit,  et  expoleit  |  monumentum  de  sua 
pecunia. 

Romae  ad  viam  Latinam  rep.  (FI  260  videmnt  de  Rossi  et  Detlefsen).  — 
1)  Intellege:  posuit.  —  Titulum  ad  sepulcrnle  monumentum  pertinuisse  putat 
Henzen. 

5449  Veneri  Verae'  felici  Gabinae  |  A.  Plutius  Epaphroditus  accens. 
velat.*,  negotiator  sericarius',  templum  cum  |  signo  aereo  effigie  Veneris 
item  signis  aereis  n.  Illl  dispositis  in  zothecis^  et  j  balbis'  aereis  et 
aram  aeream  et  omni  cultu  a  solo  sua  pecunia  fecit.  Cuius  ob  |  dedi- 
cationem  divisit  decurionibus  sing,  X'  V,  item  Vlvir.  Aug.  sing.  5  III,  item 
taber|naris  intra  murum  negotiantibus  S  I,  et  HS  X  m.  n.  rei  publ.  Ga- 
binor.  inlulit,  ita  ut  ex  |  usuris  eiusdem  summae  quod  annis  IIII  k. 
Octobr.,  die  nataHs  Plutiae  Verae  |  filiae  suae,  decur.  et  Vlvir.  Aug.  publice 
in  tricUnis  suis  epulentur;  quod  si  |  facere  neglexserint,  tunc  ad  muni- 
cipium  Tusculanor.  IJ&  X  m.  u.  pertineant,  |  quae  confestim  exigantur. 
Loc.  dato  decreto  decur.  |  Dedicata  idibus  Mais  L.  Venuleio  Aproniano  li 
L.  Sergio  Paullo  II  cos.' 


368  Caput  XIII. 

Gabiis  rep.,  est  Parisiis  (XIF  2793  vidit  Henzen).  —  1)  Suh  Feneris  Verae 
nomine  filiam  Plutiam  Veram  dedicavit  Plutius  Epaphrodilus  negotiator  serica- 
rius.  —  2)  Cf.  iV.  S587  (not.  2).  —  3)  Eidem  eodem  loco  liberti  dedicaverunt  titulum 
XI F  2812.  —  4)  Zothecas  habes  etiam  supra  N.SiS2,  infra  N.SSiQ.  —  5)  Falvis. 

—  6)  Sitigulis  denarios.  —  7)  A.  168, 

5450  Fortunae  reduci  |  Rufus  c6l.S  disp.  arce  summcir.^  |  omni 
cultu  exorntit/  d6  suo  posu|it  idemque  decr6t.  6rdin.  templum  |  a  solo 
sumptu  suo  maximo  conlato^  |  perficiendum  cur^vit;  cuius  dedicatijone 
singulis  in  coll^gio  HS  XX  n.  ded.  |  Dedicatum  XII  kal.  Aug.  Orfito  et 
Maximo  cos.®  |  Si  qui  clupeum  ponere  volet,  dabit  arce  HS  II  n. 

Asculi  in  Piceno  (IXS177  vidit  Mommsen).  —  1)  Coloniae  (servus).  —  2)  Dis- 
pensator  arcae  summarum  (cf.  supra  N.4189not.2).  —  3)  Exornatam,  sc.  statuam. 

—  4)  Sc.  aere  conlato,  sed  ut  Rufus  ipse  plurimum  conferret.  —  5)  A.  172, 

5451  M.  Acilius  A.  f.  Vot.  Priscus  Egriiius  Plarianus*  |  praef.  aerari 
militar.,  pontif.  Volcani  et  aedium  |  sacrar.',  p.  c^  clupeum  argent.  cum 
imagine  aurea  d.  d.  L.  d.  d.  d. 

Ostiae  rep.,  est  Romae  (^IF  72  vidi).  —  1)  Cf  supra  N.  3244.  —  2)  Cf 
tupra  N.  4176  not.  5,  —   3)  Patronus  coloniae. 

5452  .  .  .  eros  Germanici  1.  |  Lollianus  d.  d.  ]  clupea  cum  ima- 
ginibus*. 

Romae  (FI 1726S  bis  descripta  saec.  XFII).  —  1)  De  clupeis  cum  imaginibus 
vide  praeterea  N.  S44S.  S486.  S497. 


5453  voto  suscepto   |  Bonae  deae,  |  Astrapton  Caesaris  vilic.  |  aedi- 
culam,  aram,  saeptum*  clusum  |  vetustate  diruta  restituit. 

Romae  (FI  S6  vidit  Henzen).  —  1)  Cf  N.  3298. 

5454  Silvano  sacr.  |  Cn.  Antonius  Cn.  f.  |  Fuscus  |  aediculam  cum  | 
ara  et  cratera^  d.  d.  |  idemque  dedicavit. 

Romae    (FI  S89    vidit   Henzen).   —    1)    Cratera   argyrocorintha   est   supra 
N.  3446. 

5455  Mamilia   Urbana,   Tifania  Amoena   |   basim   aediculam  Veneri 
aram  |  d.  s.  d. 

Tufici  in  Umbria  rep.,  iam  Pisauri  (XI  S688  vidit  Bormann). 

5456  Vict6riae  |  Aug.  |  C.  Virrius  |  Qu^rtio  |  t.  p.  i.  |  Basis  ex  stipe. 
Aoste,  ubi  fuit  Augustum  vicut  (cf,  C.  l.  L.  XII  p.  299)  Allobrogum  (Allmer 

revue  epigr.  5  n.  65,  1891  p.  127  n.  876). 

5457  M.  Marcius  M.  (  fil.  Celsus  |  Herculem  cum  j  basi  et  ara  et 
subsejUis  suo  et  M.  Marci  |  Antonini  fili  sui  |  nomine  d.  d. 

Falentiae  (II  5728  vidit  Huebner). 


Titali  operom  locorumque  publicorum.  —  Signa.  Arae.  369 

5458  I.  o.  m.  I  et  numinib.  Aug.  |  M.  Vari.  Severus  |  b.  cos.*  |  aram 
cum  I  cancellis  |  d.  s.  p. 

Dorchetter  rep.  (FII  8S  bis  tU  videtur  descripta).  —  1)  Beneficiarius  con- 
sularis. 

5459  Tertius  |  Prisci  Poppaeae  ]  Sabinae*  dispens.*  |  vicarius  aram  | 
et  crepidinem  fecit,  |  idem  d[ijs[r]u[r]b[a/jam'  |  a  novo  res[fiY]ui[f].  |  D. 
d.  1.  d. 

Asisii  (XI  Si18  viderunt  Henzen  Mommsen  Bormann).  —  1)  Mater  Poppaeae 
Augustae  (Tac.  ann.  1S,  4S.  43,  cf.  ib.  11,  2.  4)  aut  ea  ipsa.  —  2)  Dispensatoris.  — 

3)  Primus  enucleavit  Bormann. 

5460  Herculi  Aug.  sacrum  C.  lulius  |  Saturninus  sacerdos  Liberi  | 
patris  aram  opere  quadratario  a  fundamentis  |  sua  pecunia  ex  s.  s.  cx> 
nummis  fecit  dedicavitq.,  curantibus  |  lulia  Getula  uxore  et  luliis  Getuleis 
Apa  et  Saturnino  |  iuniore  filiis  eius,  v.  s.  I.  a. 

Cuiculi  (Djemila)  Numidiae  (yill  S.  2014S  descr.  Reboud  auctor  accuratus). 

5461  pro  salute  imp.  |  Caes.  M.  Aureli  |  Antonini  Augusti  |  Germa- 
nici  Sarmat.,  |  liberorum  domusq.  |  eius  divinae,  |  L.  Memmius  Felix  flamen  | 
templi  domini  Aescu|Iapi  hanc  aram  el  |  ollam  aer.  caldar.*  et  ur|ceum 
et  lucernam  aer.  |  s.  p.  f.  idemq.  dedicavit. 

Krisch  et  Wdd,  ubi  fuit  Thisiduo  provinciae  Africae  (VIII  1267  vidit 
Wibnanns).  —  1)  Aeream  caldariam. 

5462  T.  Fl^vius  T.  f.  Tr6.'  Proculus  Salon.»,  |  ^»  de  suo  dedit  mani- 
pularibus  suis  |  in  Genium  centuriae'  suae  |  ponendum  "HS"  CCCC  ii.,  ad 
quam  |  summam  adi6cit7*  eius#S- CCC  n.,  |  eisdem  quimensam'  aeream 
et  protectum®  |  f6c6runt.  Positus  III  non.  Mai.  |  imp.  Traiano  Hadriano 
[/]I,  Cn.  Fusco  Salinatore  cos.' 

Romae  rep.^  arula  aenea  (Henzen  bull.  inst.  arch.  1882  p.  S8).  —  1)  Tro- 
menttna  tribus  Salonitanorum.   —    2)   Centurio.   —   3)   Cf.  supra  N.  2106  cet.  — 

4)  Centuria  (similis  in  multis  est  titulus  a  centurione  et  centuria  positus  N.2162).  — 

5)  Cf.  N.  SS4S.  —  6)  Cf  VI S64.  27S71  (=  Orell.  4S4S).  X 1887.  —  7)  A.  p.  C.  118. 

5463  P.  Fufici|us  Primijgenius  |  sancto  |  Silvano  |  columeljlam  cum  | 
lucerna  |  aerea  ]  d.  d. 

Romae,  columna  parvula  (VI  676  ad  apographum  factum  saec.  XVIII). 

5464  C.  Annius  C.  f.  Roman.  |  decurio  signum  cum  |  statera  d.  d. 
Romae,  nunc  Neapoli  (VI  8S2  =  2968S  vidit  Mommsen). 

5465  pro  [saiwfe]  |  imp[erarom]  |  Caes.  Aug[Ms?i]  |  nostri  |  L.  Sep- 
limi  Severi  Pertinacis',  |  Herculi  numini  |  sancto  |  cum  basi  marmorata,  | 
acceptatoribus  |  et  terraris^  |  C.  Sentius  |  Portesis  |  s.  p.  d.  d. 

Prope  Portum  Romanum  rep.,  est  Romae  (XIV 16  vidit  Henzen).  —  1)  Nomen 
SepHmii,  scriptum  in  spatio  depresso,  videtur  substitulum  esse  pro  nomine  eraso 
Commodi.  —  2)  Incertum  quae  instrumenta  significentur. 

DsssAU,  Inscriptiones  Latinae  11.  24 


370  Caput  XIII. 

5466  1. 

P.  Hostilius  Philadelphus  |  ob  honor.  aediUt.  titulum  polivit  |  de  suo  et 
Domioa  sodal.  inscripsit  eorum  |  qui  munera  posuerunt:  |  Domitius  Primi- 
genius  statuam  |  aeream  Silvani  cum  aede.  |  C.  Oratius  Sabinus  at  templum 
tegend.  |  tegulas  CCCC  tectas*.  |  Nutrius  Valens  sigilla  marmuria  |  dua, 
Herculem  et  Mercurium^.  |  Paccius  Mercuriales  opus  cementic.  |  X  CCL 
ante  templum  et  tabula  picta  Olympum  X  XV.  |  Pubhcius  Laetus  at 
templum  aedifijcandum  donavit  X  L.  |  Item  Paccius  Mercuriales  at  tem- 
plum  (  aedificandum  cum  filis  et  liberto  don.  |  X  L ,  item  sigillum  mar- 
murium  Liberi  X  XXV.  ||  Alfenus  Aspasius  sacerd.  |  signum  aer.  Silvani 
cum  basi,  |  item  vivus  X  I  mortis  causae  sui^  |  remisit.  | 

HostiUus  Philadelphus  insc[cjn|dentibus  in  lemplo  petram  excidit  d.  s.  | 

2. 

P.  Hostihus  P.  1.  Philadelphus  |  petram  inferior.  excidit  et  titulum  fecit 
ubi  I  nomina  cultor.  scripsit  et  sculpsit,  sac*  Urbano,  s.  p.    j  L.  Volattius 

UrbanUS  sac,  |  L.  Nutrius  Valens   iun.   (sequuntur  alia  nomina  circiler  septua- 
ginta). 

Philippis  non  longe  a  theatro  inrupe  laevigala,  infra  aediculam  et  ipsam  e 
rupe  excisam  (III  655  descr,  Heuzey  mission  de  Macedoine  p,  70  seq.),  Aliarum 
duarum  inscriptionum,  quae  nomina  propria  tantum  continebant,  eodem  loco  inci- 
sarum  reliquias  laceras  omisi.  —  1)  Tegulas  tectas  fuisse  aere  coniecit  Mommsen, 
—  2)  Herculis  et  Mercurii  signa  simul  dedicata  habes  etiam  supra  N.  5400.  — 
3)  Scr.  i  L  (sic  Hirschf.)  mortis  suae  causa.  —  4)  Sacerdote. 

5467  Fortunae  Primig[e«me]  |  signum  Liberis  (sic)  pa[imj  |  Panthei 
cum  suis  par[erpis]  |  et  cupidines  \l  cum  suis  lychnuchis  et  . . . .  |  M.  Po- 
pilius  M.  f.  Trophim  ....  [ei\\  Popiha  Chreste  hb.  et  Atih[oJ 

Praeneste  (XIF  2866  viderunt  Smetius  aliique). 

5468  M.  Plaetorius  M.  1.  Eros,  |  M.  Anicius  M.  1.  Primus  |  magistri 
fano  contermini*  |  dono  lycnucum  dant. 

Romae,  tabella  aerea  (VI  844  vidit  Kiessling).  —  1)  Marinius  Arv.  p.  504 
magistros  credit  pagi  cuiusdam  fano  contermini. 

5469  Pietas  Sec[wnj|di  contuber.',  mag.^  |  arcum  et  cande|labrum 
lunoni  |  d.  s.  d.  d. 

Saponarae  in  Lucania,  ubi  fuit  Gnimentum  (X  202  vidit  Mommsen).  —  1)  Con- 
tubernalis.  —  2)  Magistra. 

5470  deo  M[erc.J  Aug.  |  sacerdote[sJ,  qui  ]  et  personam  arjgenteam 
et  can|delabra  aerea  |  et  lucernas  de  sjuo  fecerunt,  quo[r.J  |  nomina  in 
pro|nao  scripta  sunt,  j  hanc  quoque  |  statuam  ex  HS  V  |  mil.  n.  posue|runt 
et  ded. 

Henchir  Bez,  ibi  ubi  N.3H1  (FIII  S.  12001  vidit  Cagnat). 

5471  Ti.  Bervenus  Ti.  f.  Sabinus  llilvir  aed.  |  pot.  II',  testamento 
legavit  municipi|bus  Reginis  lul.*  in  prytanaeo  statuam  |  aeream'  Mercuri, 


Tituli  operum  locorumque  publicorum.  —  Aediculae.  Donaria.        371 

trullam  argeDteam  |  aoaglyptam  p.  IISziz— *,  Lares  argenteos  |  septem 
p.  IISz^  pelbem  aeream  corinthejam,  item  in  templo  ApoUinis  maioris  | 
pugillares  membranaceos  opercu|Iis  eboreis,  puxidem  eboream',  tabujlas 
pictas  XVIIII.  I  Heredes  eius  |  ponenda  curajverunt. 

Regii  lulii  (X  6  aliquoties  descripta  a  saec.  XF  ad  XF'!!!). —  1)  Quattuorvir 
aediiicia  potestate  bis.  —  2)  luliensibus.  —  3)  auream  pars  auctorum.  —  4)  Pondo  II 
unciarum  XI  (sic  certe  unus  auctoru7n,  reliquis  variantibtisj.  —  5)  Pondo  II  un- 
ciarum  FIII.  —  6)  Cf.  Graeven  Monuments  fondation  Piot  FI  (4899)  p.  461. 

5471»   .  .  I IXC . .  s*  I  et  I  sign.  arg.'*  VI  |  et  imagine^  |  ex  auri 

p.'*  II  I  et  fila  II  I  ex  cylindris"  |  n.  XXXIII  |  auro  clus.  |  t.  p.  i.' 

Arimini,  columna  quadrata  marmorea  (XI  564  vidit  Bormann).  —  1)  Lit- 
terae  fractae  lectionis  incertae.  —  2)  Signa  argentea.  —  3)  Imaginem,  —  4)  Pondo. 

—  5)  Cf.  N.  4422.  S496.  —  6)  Testamento  poni  iussit. 

5471^  Genio  munic[i/)i]  |  C.  I.*  Nertobrigae  |  palniam  ex  argenti 
[p.]  .  .  I  Octavia  Maxumi  v\xor\  \  v.  s.  1.  [m.] 

Falera  la  vieja,  ubi  fuit  Nertobriga  (Eph.  ep.  8  p.  582  n.  82  Huebner  vidit 
ectypum).  —  1)  Concordiae  luliae  (cf.  Plin.  h.  n.  5,  44). 

5472  [pro  salute  imp.  Caesaris  divi  M.  Antoni  Gordiani  nep.,  divi 
Antoni  Gordi]ani  sororis  fili  *  M.  Antoni  Gordiaui  Pii  Felicis  Aug.  fortissimi 

felicis.  imp.,  pont.  [max.  \  trib.  pot.] r  fl.  perpetus  templum  Victo- 

riarum  quod  ex  duplicata  pecunia  hon.  | [promiserat ,  una]  cum 

statuis  Victoriarum  tribus  achroritis'*  Aug.  n.  et  column.  | [de- 

dicavit;  ob  quam  dedicationem]  sportulas  decurionibus  et  epulum  curiis  et 
universo  populo  dedit. 

In  Africa  ad  Bagradam  loco  diclo  Djebel  Chaouat,  ubi  videtur  fuisse  Thu- 
raria  (Gauckler  comptes  rendus  de  VAcad.  des  inscr.  4893  p.  74).  —  1)  Cf.  N.498. 

—  2)  Fortasse  scr.  acrolilhis  (Gauckler). 

5473  Victoriae  Augustae  sacrum  |  (quattuor  versus  erasi)^  I  L.  Cor- 
nelius  L.  fil.  Quir.  Fronto  Probianus  eq.  p.  orn.^  |  dec.  IIII  col.^  fl.  pp.* 
divi  Magni  Antonini',  |  statuam  cum  tetrastylo,  quam  ob  honorem  flam. 
praeter  -HS  LXXXII  n.,  |  quae  rei  p.  praesentia  intulit,  promiserat,  et 
dec.°  iiS  XX  n.  sed  et  |  cetera  quae  hberalitate  sua  patriae  contulit,  ex 
iIS  XXX  mil.  n.  dedit  |  idemque  dedicavit;  ad  cuius  dedicationem  etiam 
ludos  1  scaenicos  cum  missihbus'  edidit. 

Rusicade  (Philippeville)  in  Numidia  (FIII  7965  cf  49849  vidit  I,  Schmidt).  — 
1)  Agnosci  potuit  ex  v.  4  in.  imp.  Caes.,  v.  4  fin.  t,  v.  5  fin.  [pontifi]c.  max.  Erasa 
sunt  nomina  Elagabali.  —  2)  Equo  publico  omatus.  —  3)  Decurio  quattuor  colo- 
niarum  Cirtensium.  —  4)  Flamen  perpetuus.  —  5)  Ila  diclus  Antoninus  Severi  fil. 
post  morlem  (cf  supra  N.  468  seq.).  —  6)  Decurionatns.  —  7)  Cf  N.  SCf74  not.  2. 

5474  [C.  Salvius]  L.  f.  Quir.  Fusc[us  \_praef.]  fabr. ,  aedil. ,  Ilvir, 
Ilvir  quinq.,  |  [sf]atuam  argenteam  ex  ftS  LI  CCCXXXV  |  tribus^  libel. 
sing.  terr.  et  aeris  quad.',  cum  rei  p.  "HS  L  prom.,  |  amplius  ad-HSrX  m.  n. 

24* 


372  Caput  XIII. 

legitima  et  HS  VII  m.  n.,  |  quae  in  imagines  argenteas  |  imp.  Caes.  Traiani 
Hadriani  Aug.  promisit,  suo  et  C.  Salvi  |  Restituti  fili  sui  nomine  po- 
suit  idemque  dedic.  |  cum  corona  aurea. 

Hippone  Regio  (FIII  S.  17408  Schmidt  vidit  ectypum).  —  1)  Tribus  libellis 
C/io),  singula  ('/20),  terruncio  (Y^o)  et  aeris  quadrante.  Cf.  Folus.  Maecian.  assis 
distrib.  63—67.  Mommsen  Herm.  22,  4887  p.  486;  Buecheler  Mus.  Rhen.  4891  p.  256. 

5475  ...  I  arole  . . .  |  quod  Q.  Niciu[s],  |  Q.  Nici  Pudentis  [/".],  |  Pap. 
Annianus  dec,  |  [s]ac.  Neptuni,  codi|[c]illis  suis  statuam  |  [dei  iV«p]tuni  in 
foro  no|vo  ex  iS-V  n.*  poni  iussisse[f],  |  id  hered.  Nicani  Resti|tutus,  Ho- 
norat.,  Maximus,  |  sororis  eius  fil.,  et  C.  Nicius  |  Agrippin.  frater  eius  ex 
•iS  I  VDCXL  posuerunt  i|demq.  ded. 

Calamae,  nune  Parisiis  (FIII  5299  cf.  47479  viderunt  Wilmanns  aliique).  — 
1)  Sestertium  quinque  (milibus)  nummum, 

5476  Victoriae  |  Aug.  sacr.  |  L.  Cestius  Suclcessus,  fil.  et  [  heres 
L.  Cesti  I  Galli  fideius|soris  Fl.  Natajlis  pollicita|toris  huius  |  statuae,  ius|- 
sus'  ex  decret.  |  Fontei  Fronltiniani  leg.  |  Aug.  pr.  pr.*  c.  v.,  (  adiectis  ad  | 
liS  HI  n.,  quan|ti  tunc  hanc  |  statuam  i|dem  Fl.  Nata|lis  r.  p.  positu|rum 
se  poUilcitus  erat,  |  HS^  Fl  XXXX  5.  |  [ex]  \\[S  VIXXXX  n.  \  posuit  idemq.  \ 
dedicaviti\ 

Thamugade  in  foro  (FIII  2565  vidit  Wilmanns).  —  1)  Apparet  Flavium 
Natalem  promisso  non  stetisse,  et  intervenisse  decretum  legati,  quo  filius  fideius- 
soris  eius  adigebatur  ad  promissum  praestandum.  —  2)  Cf.  supra  N.  4082.  24S2. 
Eiusdem  legati  simile  decretum  videtur  memorari  in  t.  Cuiculitano  VIII  S.  20144. 

5476*    Victoriae  [Aug.]  \  sacr.  |  L.  Cestius  Succes|sus  sua  p.  p.* 
Thamugade  in  foro    (FIII  25S2  cf.  47846  vidi).   —    1)   Hanc  alteram  Vic- 
toriae  statuam  Cestius  Successus  sua  pecunia  posuit. 

5477  [For]tunam  victricem  cum  simulacris  Victoriaru[m  |  ex]  in- 
frequenti  et  inculto  loco  in  ista  sede  priv[afo  sumptu  \  ]?roc]onsulatu 
quarto  insignis  Aureli  Aristobuli '  [viri  cla\riss.  e]t  orna\[issimi],  provisione 
gloriosi  Macrini  Sos[smm*  |  v.  c.]  leg.'  quarto,  lulius  Rusticia[nMs  |  ctjvis 

et  cur.  Kalamensium  splendid | ur [?rfl]nst[M?jf]  .... 

et  locavit  p  .  .  .  . 

Calamae  in  Numidia,  iam  Parisiis  (VIII S290  vidit  fVilmanns  praeter  parti- 
culas  quasdam  quae  perierunt).  —  1)  Proconsul  inter  annos  294 — 50S;  cf.  supra 
N.  657,  infra  N.  S744.  —  2)  Cf.  N.  4958.  —  3)  Legati. 

5478  signa  translata  ex  abditis  |  locis  ad  celebritatem  j  thermarum 
Severianarum  |  Audentius  Aemilanus  (sic)  v.  c.  cons.  |  Camp.*  constiluit 
dedicarique  precepit  (sic),  \  curante  Tannonio  Chrysantio'^  v.  p. 

In  Campania  loco  dicto  Frignano  piccolo  (prope  Aversam),  ad  quam  civitatem 
pertinuerit  non  apparet,  iam  Neapoli  (X5744  vidit  Mommsen).  —  1)  Cf.  X  5866:  Virius 
Auden|tius  Aemilianus  v.  c,  Camp.  |  cons.  fieri  |  curavit.  —  2)  Idem  X  4815.  481S. 

5479  d[d.]  nn.  invicti[sst|mj]s  Theodo8i[o  ef  |  Viaijentiniano '  .1..].. 


Tituli  operum  locorumque  publicorum.  —  Statuae.    Obelisci.  373 

Aemilius  Rufmus  |  [eiject.*  com.  primi  ord.,  |  [co]ns.  Camp.,  statuam  |  [pr]e- 
sentem  in  abditis  lo|cis  reppertam  [ad  o]rnatum  |  publicum  lo[co  c]eleber|- 
rimo  constituendam  |  curabit,  insistente  v.  1.  |  Firmo  (in  laiere)  Euresi,  | 
fide|l[t]s  maneas  dei  semper. 

Beneventi  (IX  4563  viderunt  Mommsen,  Hirschfeld,  Dressel),  —  1)  /4. 051460. 

—  2)  Sic  suppletum  CIL.  IX  p.  762  ([v.  «pject.  non  videtur  spatium  capere). 

5480  Sattius  Crescens  |  v.  c,  cur  r.  p.  Bn.,  ex  |  locis  abditis  |  usui 
adque  splen|dori  thermarum  |  dedit  | oder . . .  nso  . .  bo  . .' 

Beneventi  (IX  4588  bis  descripta  saec.  XFII).  —  1)  Haec  alter  tantum  aucto- 
rem  habet,  alter  omisit. 

5481  translata  |  de  schola  |  medicorum. 

Romae,  in  plintho  statuae  Amazonis^  otim  in  villa  Matthaeiorum,  nunc  in 
yaticano  (FI  29805  vidit  Henzen).  —  Similis  adnotatio  in  titulo  supra  N.  4403'. 

5482  Herculi.  (in  latere)  translata  |  de  sordentibus  |  locis^ 

Caesareae  Mauretaniae  in  thermarum  ruderibus  (FIII  S.  20965  vidit  Purgold). 

—  1)  Eadem  verba  leguntur  in  lateribus  aliarum  trium  basium  eodem  loco  reper- 
tarum  (FIII S.  20965.  24078.  24079).  Sordere  dicuntur  aedificia  in  ruinam  conlapsa 
etiam  infra  N.  5540.  5702  cf.  N.  5755;  VIll  5341.  X  5549. 

5483  [Hercules  invictus] o^  olivarius^    Opus  Scopae  minoris^ 

Romae  rep.  a.  4895  prope  forum  Boarium,  basis  oblongae,  quae  videlur  susti- 
nuisse  deum  iacentem,  pars  dimidia  (VI  55956;  delineavit  Loewy  Mitth.  des  arch. 
Instituts,  Roem.  Abth,  4897  p.  57).  —  1)  [De  circo  maxim]o,  supplet  Mommsen  ;  [cog- 
nominatus  volg]o,  suppleverat  Petersen.  —  2)  Herculem  olivarium  recenset  Notitia 
urbis  regione  undecima  (Preller  Regionen  Roms  p.  48).  Cf.  Huelsen  dissertaz.  della 
pontif.  accad.  rom.  di  archeologia  ser.  II  t.  6,  4896  p.  259.  264.  —  3)  Cf.  Petersen 
Mitth.  des  arch.  Inst.,  Roem.  Abth.  4896  p.  500,  item  Loewy  ib.  4897  p.  58  seq.  De 
similibus  titulis  v.  supra  N.  68  not.  2. 


5483*  L  irj^  KaiaaQ[o]g  |  BaQ^aQog^  aved^rjTie'  |  ccQxiteyiTovovV' 
xog  I  JIovTiov  II  A[n]no  XVIII  Caesaris  |  Barbarus*  praef.  |  Aegypti  posuit';  | 
architectante  Pontio*. 

Alexandriae,  in  chela  cancri  aenei,  qui  una  cum  aliis  similibus  figuris  susti- 
nebat  alterum  obeliscorum  memoratorum  a  Plinio  h.  n.  36,  69,  diu  noiorum  sub 
nomine  acuum  Cleopatrae;  inde  ab  a.4880  New-York  (III  S.  6588  enucleavit  Aug. 
Merriam).  —  1)  "Erovq  oxrwxaidsxdrov  (a.  u.  c.  744/2).  —  2)  Cf.  supra  N.  87.  — 
3)  Obeliscum  translatum  ex  Heliopoli  Aegypti.  —  4)  Cf.  Inscr.  Graec.  Sicil.  Ital.  4258. 

Ad  obeliscos  Romae  et  Constaniinopoli  collocatos  pertinent  N.  94.  145.  756.  824. 


5484  Sex.  Cornelius  L.  f.  Arn.  Dexter  Maximus  |  eq.  R.,  omnib. 
patriae  honoribus  functus,  et  |  Sex.  Cornelius  Sex.  f.  Arn.  Dexter  Petro- 
nianus  |  statuas  equestres  propatrui  sui*  vetustate  conlabsas  |  e  foro  ad 
ornandum  templum  permissu  ordinis  j  transtulerunt  ac  sua  pecunia  re- 
stitue  runt  dedicaveruntque. 

Saldis  (Bougie)  Mauretaniae  (Flll  8955  vidit  fVilmanns).  —  1)  Fortasse  idem 
qui  supra  N.  4400. 


374  Caput  XIII. 

5485  L.  Val.  Tempestivo,  |  patri  Val.  Galli ,  |  Valeria  Sllvana  |  M.  f., 
Quintius  Flaccus  ]  avonculus,  |  Valeria  Verana  j  socrus,  heredes,  |  redempta 
portione  )  ValeriAvitiS  cuius  pretium  |  Valeria  Siivana  intulit,  |  in  domo 
repertam^  |  in  foro  posuerunt. 

Tarracone  (II  i.%18  vidit  Huebner).  —  1)  Coheres  videtur  fuisse  Silvanae, 
Flacci,  Feranae.  —  2)  Intellege  statuam, 

5486  L.  Pe(Mni6  L.  lib.  |  Euphroni  |  llllllvir  Aug.,  |  Primus  et  | 
Agathopus  lib.  |  L.  Pedanius  C16m6ns  |  in  memoriam  L.  Ped^ni  |  Euphro- 
nis,  cuius  basis  |  lapidea  aere  clusa*  vetustate  |  erat  corrupta,  statuam 
eius''  I  marmoreae^  superposuit  |  permitt6nte  6rdine  (  Barcinon6nsium. 

Barcinone  (II  4SS0  vidit  Huebner).  —  1)  Marginibus  fortasse  aeneis  inclusa, 
ne  laederetur  (Huebn.).  —  2)  Aeream,    3)  basi.,   intellegit  Huebn. 

5487  M.  Egnatius  |  Sciti  lib.  Venus|tus  llllllvir.  |  Huic  ordo  m.  m. 
F.'  1  Arvensis  statujam  et  ornamen|ta  decurionatus  |  decrevit.  |  M.  Egnatius 
Venustus  in  |  locum,  quem  ordo  dejcrevit,  statuam  et  scam[na  marmorea 
—  et  an|tam  marmoravit  —  de  |  sua  pecunia  dedit. 

Prope  Alcolea  del  Rio,  ubi  fuit  Arva  Baeticae  (Plin.  h.  n.  5,  H),  iam  Hispali 
(II  4066  vidit  Huebner).  —  1)  Municipum  municipii  Flavii. 

5488  C.  Licinio  Agrino  |  Osq.\  Ilviro  bis,  |  C.  Licinius  Agrippinus  | 
f.  optumo  patri,  |  accepta  exedra  |  ab  ordine  m.  m.  Osq.^  |  statuam  cum 
ornajmentis  exedrae  |  dato  epulo  d.  d. 

Prope  Anticariam  (Antequera)  Baeticae  rep.  loco  dicto  la  huerta  de  Solana, 
ubi  videtur  fuisse  Osqua  aliqua  praetera  ignota  (II 2050  vidit  Huebner).  —  1)  Os- 
quensi.  —  2)  Municipum  municipii  Osquensis. 

5489  L.  Arruntio  P.  f.  L.  n.  |  Men.  Rufo  Eiedio  Procu|Io,  vix.  ann. 
XXIin.  I  Huic  decuriones  statu|as  duas,  alteram  ex  |  pecunia  publica,  ahe|- 
ram  ex  aere  a  populo  |  conlato,  in  foro  po|nendas  decreverunt. 

Surrenti  (X  689  vidit  Mommsen). 

5490  T.  Fl.  Simili  Ilvir.  |  qq.  Huic  primo  |  ex  ordine  statuam  |  in 
basilica  posuit,  |  et  dedicavit  eam  (  victima  percussa,  )  sportulis  datis,  na|- 
tale  Aug.  VI  k.  Maias'  j  Q.  Sos.  Prisco  P.  Coel.  ApolHnare  |  cos.^  )  T.  Fl. 
Rufiuus  fil.  L.  d.  d.  d. 

Skelani  in  Bosnia,  ubi  fuit  municipium  Domavianum  Dalmatiae,  rep.  a.  1896 
(III  S.  4i2I9^'^  descr.  Patsch).  —  1)  26  Apr.  natalis  M.  Aurelii.  —  2)  A.  169. 

5491  Corneliae  M.  f.  Severinae  Rassi.  ]  Huic  Regini  lulienses  o.  p.  q.*, 
puplice  I  privatimque  dum  vixit  et  postea  de  se  |  optime  meritae  statuas 
clipeosque  (  pecunia  publica  poni  iussit*.  )  T.  Flavius  T.  f.  Pal.  Seve- 
rinus  Cornelius  |  Saturninus  heres,  sumptu  r.  p.  remisso,  j  de  suo  posuit. 
L.  d.  d.  d. 

Regii  lulii  (Eph.  ep.  8,  243  ed.  Lorenzo  Notizie  degli  scavi).  —  1)  Ordo 
populusque.  —  2)  Requiritur  iusserunt. 

5492  Q.  Valerius  Optatus  (  Augustalis  perp.   (   Huic  ordo  municipii 


Tituli  operam  locorumque  publicorum.  —  Statuae.  375 

Flavi  1  Soson  eglianorum'   |   cenas  publicas  decrevit  |  et  locum,   in  quo 

sta|tuas  sibi  uxori  liberisq.  |  poneret;  loco  adsignato  |  ponendas  curavit. 

Alcaudete  in  Baelica  (I1 1721  lis  detcripta  saec.  XFI).  —  1)  Sic  (vel  soson  egria- 

nornm)  alterum  apographuin,  frava  |  soson  ligitanorum  alterum.    Nomen  comiptum. 

5493  Q.  Memmius  Optiti  f.  |  Quirin^  Niger  |  statuas  duas  aereas, 
unam  nominis  sui,  |  alteram  patris,  poni  iussit.  |  C.  Memmius  Severus 
heres  [  solo  suo  fecit. 

5493^  C.  Memmius  Optati  f.  |  Quirina  Severus  |  statuas  duas  aereas  | 
unam  nominis  sui,  |  alteram  fili  sui,  |  poni  iussit.  |  C.  Memmius  Rufus  | 
heres  fecit. 

Ettepa  in  Baetica,  ubi  videtur  fuitte  Ottippo  (II  14S9.  1460  vidit  Huebner; 
priorit  tituli  duo  dicuntur  extititse  exempla). 


5494  L.  Sisennae  L.  fil.  Papir.  |  Basso_,  qui  ex  redi|tu  4S-  XXII  mil., 
quae  tes|tamento  rei  publ.  |  dedit,  septimo  quo[que  anno  statuam  |  sibi 
poni  ex  iS  III  CC  j  n.  et  epulationis  no[mine  decurionibus  j  sport,  X  V 
et  curialib.'  [  X  sexagenos  VI  k.  Mai.  |  die  natali  suo  praes|tari  iussit.    D.  d. 

Djugdr  in  Africa,  ubi  fuit  civitas  Zuccharitana ,  iam  Parisiis  (FIII  92i  =« 
11201  viderunt  fVilmanns  et  Hirschfeld).  —  1)  Significantur  concuriales  Sitennae; 
quibus  maiores  tportulat  tribui  quam  decurionibut  non  mirum  (Mommt.) 

5495  Q.  luiio  [  Servando  j  llllllvir.  Aug.  |  c.  I.  p.  C.  N.  M-S  |  Li- 
cinia  Pallas  [  marito  optimo,  [  inlatis  arcae  |  Illlllvir.  ob  tuitionem  j  statuae 
HS  n.  oo.  I  L.  d.  d.  IIIIIIvir.=' 

Narbone  (XII  4597  vidit  Hirschfeld).  —  1)  Colonia  lulia  patema  Claudia 
Narbone  Martio.  —  2)  Locut  datus  decreto  sevirum. 

5496  Postumia  M.  f.  [  Aciliana  Baxo*  |  poni  statuam  sibi  testamenjto 
iussit  ex  HS  VIII*  n.,  item  ornamenta  septentriojnem^  cylindr.^  XXXXII 
marg.''  |  VII,  item  lineam  cylindrorum  |  XXII,  item  fasc.  cylindr.  LXIII  j 
marg.  C,  item  lineam  arg.  [  raarg.  XII.  L.  Fab.  Superjstes  fibus  dedi- 
cavit  I  inpositis  spataliis  arg.  [  gemmatis  exsuper  eius  |  summae  s.  s.,  |  item 
annulum  [  HS  VII  n.  gemma  iasjpide. 

In  Baetica  prope  oppidum  Loja  (II 2060  Huebner  vidit  ectypum  gypsaceum). 
—  1)  Alterum  cognomen,  et  peregrinum  quidem,  Postumiae.  —  2)  Octo  (milibus).  — 
3)  Ornamentum  ex  septem  stellis  ut  videtur  compositum.  —  4)  Cylindrorum  (cf. 
N.  U22  not.  6).  —  5)  Margaritarum. 

5497  . .  Cornelius  .  .  [/".],  . .  [n.],  j  . .  pron.  Gal ,  |  aedil.,  post 

mortem  . . .  |  testamento  statuas  |  sibi  et  patri  equestres,  j  matri  pedestrem 
poni  iussit.  |  Cornelia  L.  f.  Anus  soror  |  p.  c. 

Porcunae,  ubi  fuit  Obulco  provinciae  Baeticae  (II  21S0  temel  detcripta). 

5498  L.  lunio  L.  f.  Quir.  [  luniano  llvir.  II,  I  qui  testamento  suo 
caverat  sepulcrum  sibi  [  fieri  ad  denarios  ooCC,  et*  voluntati  patroni  cum 
op|temperaturus  esset  L.  lunius  Auctinus  lib.  j  et  heres  eius,  petitus  ab 
ordine  Arund.  |  ut  potius  statuas  tam  luniani  quam  |  [fili]  eius  Galli  in 


376  Caput  XIII. 

foro  poneret,  quanij^^MaJm  sumptu  maiore  adgravari  |  \se  sensit,  ^Jonestum 
et  necessarium  [duxit  uojluntati  ordinis  obsecun [danrfo  pare]re. 

Rondae  in  Baetica,  ubi  fuit  Arunda  (11  i559  vidit  Huebner).  —  1)  Scr.  ei 
(Momms.). 

5499  M.  Lorenius  Lorenianus  |  omnib.  honorib.  funct.,  |  cum  P. 
Lorenio  Pudenti  |  aedil.,  pio  filio,  statuam  |  poni  in  foro  municipii  |  sui 
ab  ordine  |  postulasset  et  or[rfo  ;)a]|tri  Ae\crevisset ,  re]|mi[ssa  im,]pen,sd\^  | 
sibi  it[em  decreta]  \  statu[am  fili  de  suo]  \  ^osu[it  idemque]  \  dedicav[jY]. 
(Ih  latere)  p.  p.  VII  k.  Apr.  |  Lupo  et  Majximo  cos.^ 

In  ruderibus  Henschir  el-Khima  in  Africa  (Vlll  lii  cf.  42155  viderunt  JFil- 
manns  et  Cagnat).  —  1)  Supplevit  Mommsen.  —  2)  A.  252. 

5500  Athenasi.*  |  L.  Annio  L.  fil.  Ouf  |  Rufo=^  e.  v.^  in  omni  | 
actu  vitae  suae  [  patr.  col.  Huic  popul.  |  aput  iudices''  equesltrem  postu- 
lasset^  I  contentus  honorem  (sic)  \  statuae  pedestris  |  voluntati  eorum 
grajtiam  retulit. 

Canusii  (IX  559  vidit  Mommsen).  —  1)  Agnomen  ut  videtur  Rufi.  —  2)  Hic 
fortasse  L.  Annius  Rufus  qui  in  albo  decurionum  Canusinorum  anni  225  nomi- 
natur  inter  praetextatos  (IX  558  pag.  4,  25).  —  3)  Egregio  viro.  —  4)  Magistrattis 
municipales  significari  putat  Henzen,   Mommsen  iuridicos.  —    5)  Excidit  cum. 

5501  M.  Baebio  M.  f.  Q.  n.  Arn.  Suetrio  |  Marcello  equo  pubhco,  | 
aed.,  q.,  Illlvir.  i.  d.,  Illlvir.  quinq.  II,  |  patrono  munic,  flamini  divi  | 
Vespasiani,  |  M.  Baebius  Suetrius  Marcellus  |  et  Suetria  Rufa  patri  op- 
tumo.  I  Huic  decuriones  funus  publicum,  |  statuam  equestrem,  clipeum  | 
argenteum,  locum  sepulturae  [  decreverunt,  et  urbani'  statuam  pedes- 
tre  (sic). 

Histonii  (IX  28SS  viderunt  Mommsen  et  Dressel).  —  1)  Plebs  urbana.  Cf. 
supra  N.  950^,  infra  N.  3729,  item  inter  municipales. 

5502  C.  Oclatio  C.  f.  I  Pal.  Modesto  |  augur.,  Ilvir.  i.  d.,  quaest.  II,  | 
praef.  fabr.  Romae,  praef.  |  coh.  II  Pannonior.,  praef.  |  coh.  III  Ityraeor., 
trib.  mil.  |  leg.  IIII  Scythic,  curat.  rei  |  p.  Aecanor.,  item  honorajto  ad 
curam  kalendari  |  rei  p.  Canusinor.  a  divo  Trajiano  Parthico  et  ab  imp. 
Ha|driano  Aug.  Hic  opus  quadri|gae  cum  effigie  imp.  Hadri|ani  Aug.  citra 
ullius  postujlation.  cum  municipibus  |  suis  optuhsset  ex  argenti  J  libris  (v, 
adiectis  amphjus  libris  DLXVIIZ^  viritim  pojpulo  X  sing.  distributis  j  de- 
dicari  cavit.  |  P.  d.  d. 

Beneventi  (IX  1619  descripserunt  Accursius  aliique).  —  1)  S&I^js. 

5503  divo  Antonino  |  Pio  |  C.  Egnatius  Festus  aedil.,  Ilvir.  J  Huic 
cum  pleps  urbana  ludos  publ.  J  edenti  ad  statuam  sibi  ponendam  J  pecu- 
niam  optulisset,  is  honore  J  contentus  impensam  remisit  |  et  impetrata 
venia  ab  ordine  |  Perusinor.  optimo  maximoq.  princ  J  de  sua  pecunia 
posuit;  cuius  J  ob  dedicationem  dari  iussit  J  ab  herede  suo  decurionib.  \ 
sing.   !4S  IIII  ii.,    plebi   H-S  II  \\.  \  L.  d.   d.   d.   (In  latere  sinistro)  M.  Vibio 


Tituli  operum  locorumque  publlcorum.  —  Statuae.  377 

Liberale  P.  Marlio  Vero  cos.*  |  X  k.  Apriles,  Augustae  Perusiae  |  in 
schola  Laeliana','  scribundo  |  adfuerunt.  Quod  P.  Casinerius  |  Clemens 
Ilvir  suo  et  L.  Petili  |  Nepotis  coUegae  sui  nomine  verjba  fecit,  Annium 
Leonam  petere,  |  ut  secundum  verba  testamenti  |  Egnati  Festi  statuae, 
quam  divo  Pio  |  positurus  esset,  1oc[mJs  sibi  adsig|naretur,  q.  d.  e.  r.  f.  p., 
d.  e.  r.  i.  c.':  |  placere,  ut  secundum  voluntatem  |  Egnati  Festi  locus 
statuae  divo  |  Pio  ponendae  proxim[e]  Naevi*  |  Libani  ad  introit[u»»  c]u- 
ri[ae]*  |  daretur. 

Perusiae  (XI  i9ii  vidil  Bormami).  —  1)  Conmles  suffecti  fuerunt  a.  i66 
(dipl.  mil.  C.  I.  L.  III  S.  p.  1991).  —  2)  Locum  evanidum  primiu  enucleavit  Bor- 
mann.  —  3)  Quid  de  ea  re  fieri  placeret,  d'e  ea  re  ita  censuerunt.  —  4)  Supplevit 
Hirschfeld. 

5504  Ti.  Claudio  Caesari  Augusto  |  pontifici  maximo  trib.  |  potest. 
XIII S  imp.  XXVII*,  cons.  |  V,  p.  p.,  cen.,  Vestinus  Rustici  f.  Xjvir'  et 
Rusticus  f.  d.  s.  p.  d.  d."*  Cuiius  |  basis  cum  vetustate  corrupta  (  esset, 
in  vice  eius  Vitia  Rusjticana  nurus  novam  restituit. 

Cartimae  (Cartama)  in  Baetlca  (II  1933  cf.  suppl.  p.  876  vidit  Huebner).  — 
1)  lan.  SojSi.  —  2)  Cf.  supra  N.  218.  —  3)  De  decemviris  Cartimae  et  Osiip- 
pone  cf.  Mommsen  et  Huebner  l.  c,  Huebner  ib.  p,  869,  Detlefsen  Philol.  vol.  30 
a.  1870  p.  272.  —  4)  Be  sua  pecunia  dono  dederunt. 


5505  mirae  bonitatis  adque  injtegritatis  viro  Valerio  Romano  |  v.  c, 
curatori  reip.  col.  Siccensi|um  et  Veneris,  ob  restauratum  |  deae'  simu- 
lacnim,  quod  iam  dudum  |  a  latronibus  fuerat  interrupta  |  templi  muni- 
tione  sublatum,  j  statuam  Venerii*  ad  propagandam  |  saeclis  omnibus  me- 
moriam  |  patrono  fido  amore  posuerunt. 

Siccae  Feneriae  (el  Kef)  provinciae  Africae  (FIII  S.  13881  vidit  Cagnat).  — 
1)  Feneris.  —  2)  Collegium  aliquod,  vix  ipsi  Siccae  cives. 

5506  Manuachi  c.  [v.]  \  Pro  singuiaribus  erga  |  civitatem  nostram  ] 
meritis,  industriae  |  et  eloquentiae  praecijpuo  et  in  omni  adfectu  |  praen- 
stantissimo  (sic).,  \  fabricatori  ex  maxijma  parte  etiam  civijtatis  nostrae, 
muita  I  et  usus  et  orn[a]tui  |  addenti,  Umbonio  |  Mannachio  v.  c,  pa[trono 
dignissimo,  |  ordo  civitates  (sic)  Aecla|nensium  statuam  |  ponendam  censuit. 

Mirabellae,  prope  Abellam  veterem  (IX  1128  vidit  Mommsen). 

5507  civi  optimo  ct  erga  |  patriam  civesque  obse|quentissimo  Titio 
Fabio  I  SaeveroS  patrono  coloniae,  |  cuius  cura  et  sonicitudi[ne  omnia 
opera  publica  resjtaurata  sunt.  Huic  ordo  |  splendidissimus  et  hones|tis- 
simus  populus  Telesinus  |  statuam  ponendam  |  decrevit. 

Telesiae  (IX  2258  saepius  descripta  saec.  XFI — XFII).  —  1)  Sic  scriptum 
fuisse  in  lapide  indicant  exempla.     Eiusdem  viri  est  titulus  supra  N.  S060. 

5508  TuUidio   Argolico   |    (nonnulla  legi  non  poluerunt)   [m]dicio    |    sa- 

c[ra/is]simo  et   |   comiti  [/]abricarum '   |   totius  civitalis   |  Ben.*  urbis,  ob 


378  Caput  XIII. 

insig|nia  merila  eiusdem  |  patrono  universi  |  Leontiani'  statuam  |  ponen- 
dam  esse  duxerunt. 

Beneventi  (IX  4S90  descr.  saec.  XFII  Ferusius  Beneventanus ,  partem  etiam 
Gualterus).  —  1)  Offidum  plane  singulare.  —  2)  Beneventanae.  —  3)  Collegium 
quoddam. 

5509  Carradii^  |  lulio  Aur.  Auxonjti  Leonidae  v.  c. ,  |  quaestori, 
praet.,  curaltori  Capuensium,  ob  muljta  praeclara  in  cives  |  patriamq. 
honorifi]centiae  suae  rnerita,  f  institutori  novor.  |  ac  renovatori  opejrura 
publicorum,  |  ab  origine  patrono  |  omni  laude  |  dignissimo,  |  regio 
compiti. 

Cajmae  (X  S8S7  vidit  Mommsen).  —  1)  Agnomen  Leonidae  (vocabulum  ad- 
sumptum  ex  apographo  facto  saec.  Xf^ll;  hodie  ex  parte  evanuit). 

5510  [Pompe]\am.  \  Barbarus*  Pompeian.  |  v.  c,  cons.  Kamp., 
civitaltem  [4]bellam  nuda  ante  |  soli  deformitate  sorden|tem,  silicibus  e 
montibus  |  excisis  non  e  dirutis  |  monumentis  advec|tis,   consternendam  [ 

ornandamque   curalvit  |  cur Prolculo,   patrono  et  cur.  | 

Abellanorum. 

Cimitile  prope  Nolam,  videtur  spectare  ad  Abellam  (X1199  ad  exempla  tria 
non  bona  saeculi  XFIII).  —  1)  Sic  exempla  duo  meliora.     Cf.  supra  N.  1219. 

5511     spect.  I I  iustitia  [arfmiVjabili 

castita|te  conspic[MO,  reparjatori  fori  pro  |  magna  ['parte  co] nlapsi  in  ruin.  [ 
cotidie  [awcto],  restitutori  ba|silicae  .  .  .  [cM]m  porticibus  sagit|ta[norMj» ' 
et\  regionis  viae  novae,  |  repar[afon]  thermarum  Commodianajrum,  re- 
[parajtori  coUegiorum,  repajratori  [porft]cus  Dianae,  reparatori  |  basilicae 
[i]ongini  ac  totius  prope  civi|tatis  [post  A]ostile  incendium*  condi|tori,  [06] 
insignia  eius  in  omnem  pro|[tjJin[cmm]  praecipuaque  in  se  et  patriam  | 
[urhem  mjerita  populus  Beneven|[?anM]s  ad  aeternam  memoriam  |  .  .  .  . 
statuam  conlocavit. 

Beneventi  (IX  1596  descr.  saec.  XFII  Ferusius  Beneventanus  auctor  accu- 
ratus).  —  1)  Sie  videtur  Ferusius  legisse  secundis  curis,  primum  exceperat  sac|- 
ta  . . . .  —  2)  Lectio  non  certa ,  certe  auctor  haesitavit. 

5512  lunia  D.  f.  Rustica  sacerdos  |  perpetua  et  prima  in  municipio 
Cartimitan[o]  |  porticus  public.  vetustate  corruptas  refecit,  solum  |  balinei 
dedit,  vectigalia  publica  vindicavit,  signum  |  aereum  Martis  in  foro  posuit, 
porticus  ad  balineum  |  solo  suo  cum  piscina  et  signo  Cupidinis,  epulo 
dato  I  et  spectaculis  editis,  d.  p.  s.  d.  d.,  statuas  sibi  et  C.  Fabio  [  luniano 
f.  suo  ob  ordine  Cartimitanorum  decretas  |  remissa  impensa,  item  statuam 
C.  Fabio  Fabiano  viro  suo  |  d.  p.  s.  f.  d. 

Cartimae  in  Baetica  (II  19S6  vidit  Huebner). 

5513  Q.  Torio  Q.  f.  Culleoni  |  proc.  Aug.  provinc.  Baet.,  |  quod  muros 
vetustate  |  collapsos  d.  s.  p.  refecit,  solum  |  ad  balineum  aedificandum  | 


Tituli  operum  publicorum.  —  Opera  varia.  Aerarium.  Tabularium.  Curia.      379 

dedit,  viam  quae  per  Caslul.  |  saltum*  Sisaponem  ducit  ]  adsiduis  imbribus 
corrup|tam  munivit,  signa  Venejris  Gen[e]tricis''  et  Cupidilnis  ad  theatrum 
posuit,  I  ■HS-  centies,  quae  illi  summa  |  publice  debebatur,  addito  |  etiam 
epulo  populo  remisit:  |  municipes  Castulonenses  |  editis  per  biduum  cir- 
cens.  d.  d. 

Cattulone  in  Hitpania  (II  5270  temel  descripta  taec.  XFI ,  accurate  ut  vi- 
detur).  —  1)  Pars  montium  Sierra  Morena  dictortim  (Huebner).  —  2)  Genitricis 
traditur. 


5514  M.  Anicius  L.  f.  Baaso,  M.  Mersieius  C.  f,  |  aediles  aerarium 
faciendum  dederunt. 

Praeneste  loco  anliquo,  in  pariete  camerae  extructae  ex  lapide  quadrato 
(Xiyi97S  vidi). 

5515  L.  Ateius  M,  f.  Capito*  |  duomvir  quinq.,  |  curiam,  tabularium,  [ 
scaenarium,  subseliarium  loco  |  privato  de  sua  pecunia  c.  C,  N.''  f.'  coeravit,  | 
porticus  cenacula  ex  decurionum  decreto  de  |  sua  pecunia  c,  C,  N,*  faciunda 
coeravit  idenq,  probavit.    (in  latere)  D  .  A  .  ^l' .  IX. 

Prope  Civitavecchia  rep.  loco  dicto  la  Chiaruccia,  ubi  fuit  Castrum  Novum 
Etruriae,  est  Romae  (1  1S41.  XI  3S85 ;  Rischl  tab.  XCIFg).  Litterae  in  latere 
perscriptae,  quae  nunc  latent,  videntur  esse  notae  lapicidae.  —  1)  Eidem  viro  eo- 
dem  loco  positus  fuit  titulus  XI 5384.  Fortasse  parentela  coniunctus  cum  C.  Ateio 
L.  f.  L.  n.  Capitone  iuris  consulto,  consule  suffecto  a.  p.  Chr.  S.  —  2)  Colonis  Cattri 
Novi.  —   3)  Faeiunda. 

Tabularii  urbani  titulum  dedimus  supra  N.  55. 

5516  Ti.  Caesari  Aug.  f.  |  Augusto  pon[f.]  max.  |  C.  Aemiiius  Volso.* 
f.  Oca*,  I  L.  Fonteius  Q.  f.  Rufus  Ilviri  porticum,  |  curiam  d.  d.  faciun- 
dum  1  curaver.  eid.  que  probav[ere]. 

In  insula  Dalmatiae  Cherso  (III  5148  cf.  III  40154  ter  descripta,  non  sine 
mendis).  —  1)  Volsonis  nomen  non  rarum  in  Dalmatia.  —  2)  Sic  duo  apographa. 

5517  (pro  salute  imp.  Caes.  C.  Iiili  Veri  Maximini  Pii  Felicis  Aug. 
p.  p.  I  et  divinae  domus  eius)*  aedem  curialem  Concordiae'  |  et  tabularium 
et  ponderarium'  civitas  Galitana  |  a  solo  p,  p.  fecit  et  dedicavit. 

Henschir  el  Charub  in  Africa,  ubi  fuit  civitas  Galitand  (FIII  7S7  ef.  42221 
vidit  fFilmannt).  —  1)  Quae  intra  uneos  (  )  posui,  scripta  sunt  in  litura;  videtur 
nomen  Maximini  deletum,  cum  Gordiani  pater  et  filius  in  Africa  imperatores  facti 
etsent,  occisis  eis  restitutum.  —  2)  Ordinis  in  templo  dicitur  de  curia  in  carmine 
FIII  S.  44824  quod  infra  repetemut.  —  3)  Cf  N.  S609.  S642. 

5518  baeatissimo  saeculo  in[t;]i[c]torum  principum  [Fl.  Valeri  Con- 
stantini  tnaximi\  \  victoris  semp.  Aug.  et  Constantini  iun.  et  Constanti 
gloriosissim.  Caes[arttm] ',  |  aedem  sive  curiam  sed  et  sexsagonem  serva[f]a 
[in  hoc  parte  operis?,  CM]nam  vero  a  fundamenlis  conla,*,  proconsulatu 
M,  Ce[to]ni  JuI[ianjJ  c.  v.,  [auctorilate  eiusdem?]   \   et  Gezei  Largi  Mater- 


380  Caput  XIII. 

niani  c.  v. ,  leg.  eius,  pat.  c.  n.^  ex  istitutio[n€]  .  .  .  .  |  et  aiutorium  L. 
Modi  Valentionis  cur.  r.  p.  eius,  curante  .... 

In  Africa  in  ruderibus  dictis  Henchir  Fauar  (Flll  S.  i4i56  vidit  Cagnat).  — 
1)  A.  326 — 535.  —  2)  Conlapsam.  —  3)  Patroni  coloniae  nostrae. 

5519  votivitate  et  tota  mente  d|evota  Genium  curiae^  dedi|catum  in 
istatuam  in  |  curia  Aug.  positum  perpe|tue  lucis  posuit  admejnestrationis 
suae  Ve|senus  Frontinianus  |  curator  r.  p.  huiusce  pat|riae.  Posita  sub  diae 
XIII  k.  I  Octobris  post  consulatu  |  d.  n.  Gratiani  Augusti  III  et  Eq[uitio 
c^  consulibus'. 

Sestini  in  Umbria  (XI  S996  vidit  Bormann  praeter  versum  primum).  — 
1)  Statua  Geni  [cM]riae  est  etiam  FIII  4Si8.  —  2)  Scr.  v.  c.  —  3)  A.  573. 

5520  aureis  temporibus  |  ddd.  nnn.  Gratiani  Va|lentiniani  et  Theo|- 
dosi*  perpetuorum  |  et  divinorum  princijpum  non  solum  labsa  |  reparantur 
sed  et  nova  |  pro  felicitate  conjstruuntur:  curia  igi|tur  ordinis,  quam 
maio|res  nostri  merito  tem|plum  eiusdem  ordinis  vo|citari  voluerunt,  ve- 
tustate  I  immo  incuria  verum  in  |  odiu  (sic)^  feda[fa]  iacuisse  [«]ide|- 
batur,  qua'  nunc  ex  novo  |  opere  in  eodem  solo  egregijae  (sic)  cognos- 
citur.  Nam  etiam  in  |  tam  splendidissima  civitate  |  meatus  fluentorum 
deesse  vi|debatur,  qui  ex  integro  opere  |  ad  usum  uitlitatemque  (sic)  eiusde  ) 
urbis  exstructus  videtur.  Quae  |  omnia  pro  splendore  felicis|sime  urbis 
sub  fascibus  Luci  Ae[mili  Metopi  Flaviani  clarissimi  |  viri,  consularis  sex- 
fascalis  |  p.  N.",  perfecta  sunt,  curante  j  L.  Silicio  Rufo  du|oviral[i]c.,  cu. 
r.  p.,  I  sumtu  proprio. 

Lambaese  (Vlll  S.  18528  vidit  Purgold  lapidem ,  ectypum  Schmidt).  In  eius 
lapidis  latere  dextro  inverso  extat  titulus  antiquior  FIII  S.  18260  =  Eph.  ep.  5, 76S 
(cf.  supra  N.  689  not.).  —  1)  A.  579 — 585.  —  2)  Ferum  in  odium,  intellegit 
Schmidt.  Scribi  debuisse  veterum  nimis  diu  putat  Momms.  —  3)  Scr.  quae.  — 
4)  Provinciae  Numidiae  (sexfascales  Numidiae  etiam  infra  N.  S55S.  SS56.  SSS4. 
SSSS.  S789). 


5521  Fabius  Max[t]mus  *  v.  c.  |  rector  provinciae  j  secretariu[m]  fecit  | 
curant[e]  ordine^ 

/w  ruderibus  luvani  (S.  Maria  di  Palazzo)  oppidi  Frentanorum  (IX  29S7 
partem  vidif.  Dressel).  —  1)  Cf.  svpra  N.  S54I.  —  2)  Se.  luvanensium. 

5522  salvis  dominis  nostris  Honorio  et  Theodosio  victoriosfssimis 
principibus,  |  secretarium  amplissimi  senatus*,  quod  vir  inlustris  Flavianus* 
instituerat  et  fatalis  ignis  absumpsit,  |  Flavius  Annius  Eucharius  Epifanius' 
V.  c,  praef.  urb.,  vice  sacr.  iud.,  reparavit  et  ad  pristinam  faciem  reduxit. 

Romae  in  ecclesia  S.  Martinae  ad  forum  Romanum ,  dudum  periit  (VI  4718 
saepius  descripta  saec.  XV.  XVI).  —  1)  Cf  lordan  Top.  I  2  p.  2S6seq.,  II  p.  481; 
Lanciani  Vaula  e  gli  uffici  del  senato  romano  (mem.  dei  Lincei  ser.  III  vol.  11,  1885) 


Tituli  operam  locoramque  publicorum.  —  Secretaria.  Tribunalia.       381 

p.  ISseq.;  HueUen  Roem.  Mitlh.  489S  p.  278.  —  2)  Cum  plures  Flaviani  praefecti 
7ioti  sint,  quis  nam  intellegendus  sit  non  constat  (Henzen).  —  3)  Epiphanius  prae- 
fectus  urbi  fuit  anno  412  (cod.  Theod.  6,  26,  14). 

5523  [salvis  d]d.  nn.  inclytis  semper  Augg.,  |  [fojrticufm]  cum 
scriniis  Tellurensis  |  secretarii*  tribunalib.  adherentem,  |  lunius  Valerius 
Bellicius*  v.  c,  praef.  urb.  |  vice  sacra  iudicans,  restituto  |  specialiter  ur- 
banae  sedis  honore  |  perfecit. 

Romae  rep.  prope  ecclesiam  S.  Petri  in  vinculis  in  horto  monachorum  Maroni- 
tarum  (Fl  S19S9  vidit  Huelsen  maiorem  partem ,  fragmentum  postea  repertum  ad- 
didit  Gatti  Notizie  degli  scavi  1897  p.  60).  —  1)  Intellege  secretarium  praefecturae 
urbanae,  Tellurense  dictum  a  vicina  aede  Telluris  (aedem  Telluris  in  Carinis  sitam 
memorant  Suet.  de  gramm.  13  aliique;  cf.  Becker  Top.  p.  524).  Tribunal  prae- 
fecti  urbis  fuisse  prope  eam  aedem  colligi  potest  ex  actis  quibusdam  martyrum, 
cf.  lordan  Top.  II  p.  490.  —  2)  Praefectus  hic  urbis  praeterea  ignotus. 


5524  Fabius  Maximus  v.  c*  |  a  fundamentis  tri|bunal  columnatum 
fecit,  I  curante  Arruntio  Attico  patrono  |  Saepinatium  et  Bovianensium. 

Saepini  rep.  a.  1877  in  ruderibus  porticus  (IX  2448  vidit  Mommsen  ectypum 
photographicum;  cf.  Notizie  degli  scavi  1877  p.  280).  —   1)  Cf.  N.  So21. 

5525  C.  Claudius  |  Sassi  f.  Quir.  |  sacerd.  Aug.  |  d.  p.  s.  |  Resp. 
tribunal  |  fecit  et  columnam  |  mutavit. 

Cividate  in  valle  Camunnorum  (val  Camonica)  (V  4960  quattuor  vel  quinquies 
descripta  saec.  XFIII.  XIX). 

5525» L.  Volu[stMs] ,  T.  Mall[tus]  |  .  .  .  caius,  Q.  Pom- 

[pontus]  ....  ram  straverunt,  podium  et  tribun[a?  et  \  statuatn\  lustitiae 
Augustae,  decurionibu[s  .  .  |  .  .  .  2]udos  scaenicos  quadriduo  et  .  .  . 

Nesce  in  Aequiculis  (IX  41SS  Dressel  vidit  partem). 

5526  templum  Fortunae  |  et  basilicam  cum  |  tribuuali  et  columj- 
nis  sex,  vetustate  |  coUapsa,  restituit  |  M.  Ulpius  Victor  |  v.  e.,  proc.  Aug. 
u.  I  praef.  prov.  Sard.',  |  curante  L.  Magnio  |  Fulviano  trib.  mil.,  |  curatore 
rei  publ.,  p.  p. 

Turri  (Porto  Torres)  in  Sardinia  rep.,  est  Sassari  (X  7946  vidit  Mommsen). 
—  1)  Sardiniam  rexit  imperante  Philippo,  anno  ut  videtur  244;  cf.  X  7996.  7999. 
8027  (cf  8009). 

Tribunal  iudicum  habes  infra  N.  S661.  Tribunal  et  rostra  rill  7986  (v.  infra 
inter  municipales).     Tribunalia  in  theatro  infra  N.  S658.  S644.  S646. 


5527  M.  Nonius  M.  f.  Balbus  procos.*  |  basilicam,  portas,  murum 
pecunia  sua. 

Herculanei  rep.,   est  Neapoli  (X  1425  vidit  Mommsen).  —  1)  Fidetur  is  qui 
fuit  tribunus  plebis  anno  u.  c.  722 ;   cf.  suprd  N.  896. 

5528  [I.  5crt]bonius  L.  f.  Lib.  |  patronus'  [feastjlicam  de  sua  |  [pe- 
q]umA  dedit. 


382  Caput  XIII. 

Jirolae,  prope  Caudium  (1  1226.  IX  2174.  Ritschl  tab.  LXIl^).  —  1)  Cf. 
supra  N.  S526. 

5529  .  .  .  Scaurus^  pr.  pro  cos.^  bas[«7tcam]  .... 

Setiae  (X  6i62  vidit  Mommsen;  Ritschl  tab.  LXXF^).  —  1)  Fortasse  M. 
Aemilius  Scaurus  aedilis  curulis  a.  u.  c.  696,  qui  ex  praetura  Sardiniam  obtinuit 
(Asconius  in  Scaur.,  cet.).  —  2)  Cf.  supra  N.  885  not.  2. 

5530  P.  Magius  P.  f.  lunc,  |  Q.  Minucius  L.  f.  ces.^  |  basilicam  fac.  | 
cur.  de  sen.  sent^ 

San  Mauro,  ubi  fuerunt  Thurii  (X 125  bis  dexcripta).  —  1)  Censores  (1  ante 
ces.  interpunctionis  signum  fuisse  videtur).  —  2)  De  senatus  sententia, 

5531  [C]n.  Satrius  Cn.  f.  Rufus  Illlvir  iur.  dic. 

[6]asilicas  sublaqueavit,  trabes  tecti  ferro  sufQxit, 
lapide  stravit,  podio  circumclusit  sua  pec.  et  dedil 
decurionatus  nomine  HS  lOOoo* 

in   commeatum  legionibus''  HS  ooooooCCCCL^ 

in  aedem  Dianae  restituendam         HS  lOOooCC 
in  ludos  Victoriae  Caesaris  August.     HS  lOOooooDCCL  * 

Iguvii  in  theatro  rep.  (XI  6820  unius  inscriptionis  duo  exempta,  quorum 
alterum  paene  integrum  viderunt  Bormann  et  Schmidt).  —  1)  Sestertium  sex  milia. 
—  2)  Fortasse  intellegendae  legiones  eae,  quae  per  Italiam  transierunt.  Cf,  Mommsen 
monum.  Ancyr.  ed.  2  p.  67  not.  —    3)  Sest.  3430,    4)  6200,    5)  77S0. 

5532  Sex.  Volusius  Sex.  f.  Hor.  |  Melior  Illlvir  q.  q.,  augur.,  patron.  ) 
municipi,  ob  honorem  Illlviratus  |  Sex.  Volusi  Noniani  fili  sui  basilicam  | 
solo  publico  a  fundament.  |  pecunia  sua  fecit. 

Spoletii  (XI  4819  =  Grut.  171,  1  vidit  Bormann). 

5533  divo  Vero,^  fra|tri  |  imp.  Caes.  M.  Aureli  |  Anto[ntJni  Aug.  | 
Arm.  Med.  Parth.  max.,  pontif.  |  max.,  tri.  p.  XXIII ^  imp.  V,  cos.  III,  p. 
p.,  I  C.  luhus  Crenscens  (sic)  Didius  Cres|centianus,  equo  publico  ab  imp. 
exorna|tus,  fl.  p.  p.  IIII  col.  Cirt.  et  Cuic^  pont.  |  omnibusq.  honoribus 
in  V  col.*  funct.,  |  statuam,  quam  ex  HB  IIP  n.  ex  liberajhtate  sua  pro- 
misit,  ampliata  |  pecunia  in  basihca  Iu|lia,  quam  a  solo  pecunia  |  sua  ex- 
truxit,  posuit  idemjque  dedicavit. 

Cuiculi  (Djemila)  in  Numidia  (FIII  8519  vidit  Wilmanns).  —  1)  Eodem 
loco  extat  basis  gemella  dedicata  M.  Aurelio  (FIII  8518).  —  2)  A.  169.  —  3)  Flamen 
perpetuus  quattuor  coloniarum  Cirtensium  (cf.  supra  N.  1147  not.  2)  et  Cuiculi.  • — 
4)  In  quinque  coloniis  (seilicet  in  quattuor  Cirtensibus  et  Cuiculi).  —  5)  Tribus 
milibus. 

5534  Claudius  Avitianus  |  comes  primi  |  ordinis,  agens  pro  |  prae- 
[/■«jctisS  basiHca[m]  ]  Con[s]lantianam  cum  |  porticibus  et  tetra|pylo  con- 
stituendam  |  a  solo  perficiendamjque  [c]ur[a]vit. 

Constantinae  in  lateribus  arcus  sive  tetrapyli  (imaginem  partis  quae  tunc 
exlabat  dedit  Ravoisie  exploration  de  VAlgerie  I  tab.  14),  tiluli  duo  gemelli,  sed 
alteriu»  initium  perierat  (FIII 7037.  7058  cf.  p.  963. 1848  ter  descripti). —  1)  Prae- 


Tituli  operum  locorumqae  publicorum.  —  Basilicae.  Porticus.         383 

fectos  intellege  praetorii.  Ad  Avitianum  vicarium  Africae  rescripsil  lulianus 
a.  56i  (cod.  Theod,  8,6,15.  41,28,1.  15,3,2;  cod.  lust.  8,10,  7);  eiusdem  me- 
minit  Amm.  Marcell.  27,  7, 1.  Ex  lioc  titulo  apparet,  eum  hoc  munere  fungi  coe- 
pisse  vivo  etiamtuni  Constantio. 

5535  pro  beatitudine  principum  maximorum  |  ddd.  nnn.  Valentiniani 
Valentis  adq.  Gratiani*  perpetu.  |  semper  Auggg.,  Fl.  Simplicius  v.  c,  con- 
sularis  sexfascalis  p.  N.*  |  Constantinae,  numini  maiestatiq.  eorum  semper 
dicatus,  basillicam  dedicavil,  Rutilius  vero  Saturninus  v.  c.  pro  editione 
mujneris  debiti  a  solo  faciendam  exaedificandamq.  curavit. 

Cuiculi  (Djemila)  in  Numidia  (FIJI  8324  videtur  vidisse  Delamare).  — 
1 )  A.  567—575.  —  2)  Cf.  N.  5520  not.  4. 

5536  pro  beatiludine  Itemporum]  |  dd.  nn.  Vaienti[ntant  et  Valen\\- 

tis  semper  Augui>[torum\  6asi7jJ|cam  vestiariam  d [ea;]|truxit  dedi- 

cavitq[Me  Publilius]  |  Caeionius  Caecina  A][binus  v.  c.],  |  consularis  sexfas- 
c[alis  j)]rovin|ciae  Numidiae^  curante  ac  propri|o  sumptu  perficiente  Rulilio 
Satur|nino  v.  c. 

Cuiculi  (Djemila)  i7i  Numidia  (FIII  S.  20156  vidimus  fragmenta  Purgold  et 
ego).  —  1)  A.  564 — 567.  —  2)  Fortasse  basilica  negotiatoribus  vestiariis  maxime 
destinata.  Romae  quoque  eiusdem  nominis  basilica  fuisse  videtur,  teste  Notitia 
urbis  (app.),  cuius  tamen  plurimi  codices  Festiliam  illam  appellant  (lordan  Topogr.  II 
p.  568  cf.  p.  220).  —  3)  Idem  consularis  est  infra  N.  5554.  5571  et  alibi  (cf  C.  I.  L. 
yill  p.  1064;  t.  Thamugadensis  Revue  archeologique  1895  t.  27  p.  587  n.  108).  De 
hnmine  cf.  Seeck  Symm.  p.  CLXXFIII. 

5537  Gabinius  Vettius  |  Probianus  v.  c,  praef.  urbi',  |  statuam  quae 
basili|cae  luliae  a  se  noviter  |  reparatae  ornamento  |  esset  adiecit. 

In  foro  Romano  rep.  basis,  cuius  alio  latere  antea  usi  erant  ad  inscriben- 
dum  tilulum  supra  N.  722  (FI  1156b  descripserunt  Pighius  aliique).  Gemella  fuit 
basis  FI  51866  (=  Bull.  cornunale  1885  p.  228  n.  644);  fragmentum  tertii  exempli 
est  yi  1658  d.  Praeterea  similes  bases  ab  eodem  Probiano  positae  sunt  VI  1658 a.b. 
5864  (=51885/4).  —  1)  Probianus  praefectus  urbi  fuit  a.  577  (cod.  Theod.  11,  2,  5). 

Basilicas  castrenses  habes  supra  N.  2548.  2615.  2619.  2620. 


5538  V.*  Popidius  I  Ep.  f.^  q.^  |  porticus  |  faciendas  |  coeravit. 
Pompeiis  in  foro  ad  ingressum  principalem  basilicae,    nunc  Neapoli  (I  1249. 

X  794 ;  imaginem  Ritschl  tab.  LXXFIH  J).  —  1)  Vibius.  —  2)  Epidii  filius.  Alius 
Vibius  Popidius ,  sed  Vibii  filius,  est  in  t.  Osco  Pompeiano  apud  Nissen  Pomp. 
Stud.  p.  511.  —  3)  Quaestor.  —  Titulus  scriptus  anle  coloniarn  Pompeios  deductam, 
cf.  Mommsen  C.  I.  L.  X  p.  95,  non  multo  ante  coloniam  deductam  scriplum  putat 
Mommsen  (etiam  antiquiorem  putat  Mau  Roem.  Milth.  1896  p.  144).  De  porticibus 
tori  a  Popidio  extructis  cf.  Nissen  pomp.  Stiidien  p.  506;  Mau  Roem.  Mitth.  I.  c. 

5539  T.  Vettius  Q.  f.  |  Ser.,  architectus,  |  porticus  de  peq.  |  pagan.* 
faciund.  ]  coer.,  |  A.  Hirtio  C.  Vibio  |  cos.* 

Prope  Saponaram,  ubi  fuit  Grumentum,  in  ruderibus  porticus  (X  8093 
descr.  Paulus  Caputi  Notizie  degli  scavi  1877  p.  150).  —  1)  De  pequnia  pagano- 
rum.  —  2)  A.  u.  c.  711. 


384  Caput  XIII. 

5540  L.  Rasius  L.  1.  |  Polybius  por|ticum  dedica[vit  X  k.  lun.  |  L. 
Mammio  Pollione,  |  Q.  AUio  Maximo  cos.  * 

Prope  Cartoceto,  inter  Fanum  et  Forum  Semprohii,  iam  Urbini  (XI 6236  vidit 
Bormann).  —    l)  Consules  suffecli  a.  49,  cf.  Tac.  ann.  12,  9. 

5541  diis  I  parentibus  |  Augustis  |  porticum  dedit  |  L.  lunius  M.  f. 
Pauper. 

f^eronae,  saxum  utrimque  similiter  inscriptum  (F  5290  vidit  Mommsen). 

5542  T.  Vemnasius  T.  f.  Priscus,  |  T.  Aviedius  )  1.  Stabilio  |  portic. 
ex  pec.  saltuar.^  fac.  cur. 

Capestrani  in  agro  Festinorum  (IX  5586  vidit  Dressel).  —  1)  Ex  pecunia 
saltuaria,  vel  saltuariorum. 

5543  L.  Tuccius  P.  f.  Coi.  Maxim[Ms]  |  trib.  mii.  leg.  XV  Apolii- 
na[ns],  |  praef.  fabr.,  Illlvir,  praef.  |  Neronis*  Caesaris  Aug.  Curibus  Sa- 
binis,  I  has  porticus  sua  pec.  restituit. 

Curibus  Sabinorum  rep.  (IX  4968  ter  descripta  circa  a.  1856).  —  1)  Voca- 
bulum  erasum  esse  in  uno  ex  apographis  adnotatur. 

5544  L.  Attius  Quir.  Vetto  flamen,  |  Ilvir  m.  m.^  Fiavi  Canam.^  |  suo 
et  L.  Atti  Vindicis  f.  et  |  Attiae  Autumninae  f.  et  |  Antoniae  Proculae 
neplis  nomine  (  porticus  lapideas  marmoratas  solo  |  suo  ludis  sc[a]enicis 
impensa  sua  factis  epulo  |  dato  d. 

j4d  Baetim  loco  dicto  Fillanueva  del  Rio,  ubi  videtur  fuisse  Canana  (II  1074 
bis  descripta).  —  1)  Duovir  municipum  municipii.  —  2)  Scr.  Ganan.  Cf.  Plin.  h. 
n.  5,  H;    Eph.  ep.  8  p.  587. 

5545  C.  Faesasius  T.  [/".]',  |  P.  Appaedius  P.  f.  |  Aquila  cur.  fan.S  | 
porticum,  alam  |  d.  pag.  s.  f.  c.  id.  q.  p.' 

Castelvecchio  di  Carapelle,  in  Festinis  (IX  5S25  vidit  Brunn).  —  1)  T.  f. 
Antinorius;  f.  deesse,  ac  ne  locum  quidem  vacare  notavit  Brunn.  —  2)  Curatores 
fani.  —  3)  De  pagi  sententia  faciundum  curarunt  idemque  probarunt. 

5546  C.  Luttius  L.  f.  Aulian.,  Q.  Plausurnius  C.  f.  Varus,  |  L.  Ven- 
tilius  L.  f.  Bassus,  C,  Octavius  C.  f.  Graechin.,  |  Illlvir.,  |  porticus  p. 
CCIX  et  exsedram  et  pronaon  |  et  porticum  pone  scaenam*  long.  p. 
CXL  I  s.  c.  f.  c.=^ 

Tibure  (XIF  5664  p.  49S  saepe  descripta  saec.  XF.  XFI).  —  1)  Porticus  theatri 
habes  etiam  infra  N.  S64S.  S649.  —  2)  Senalus  consulto  faciunda  ctiraverunt. 

5547  [C.  5e]ccius  Cn.  f.  |  Serg.  Marcelius  |  decur.,  Ilvir  iur.  d.,  | 
C.  Seccius  C.  fil.  Serg.  Ap[e]r  |  decur.,  Ilvir  iur.  dic,  (  ex  pec.  hon.  Ilvir. 
porticus  et  trichl[f]nam  de[d.].  [  L.  d.  p.  d.  d.' 

Jequi  (Citluk)  in  Dalmatia  rep.  (III  S.  9767  ed,  Glavinic  bull.  Dalmato  2  p.  178). 
—  1)  Loco  dato  publice  decreto  decurionum. 

5547*  C.  Ponti(us  C.  f.  Vol.  [  Priscus  [  aed.  portic.  |  ante  basihjcam 
siHci  (  s.  p.  f.  c.  L.  d.  d.  d. 

Fagifulis  in  Samnio  (IX  2SS7  vidit  Dressel). 


Tituli  operum  locorumque  publicorum.  —  Porticus.  385 

6548  Tib.  Cl.  lanuarius  |  Aug.  col.',  patr.  dec.  1*,  |  picturam  por- 
ticus  I  et  accubitum',  item  |  Cl.  Verus  filius  eius  |  ob  honorem  dupli*  ( 
proporticum  et  culilQam  et  frontalem  |  ex  suo  fecerunt. 

Sartnizegetusae  in  Daciae  rep.  (III  S.  7960  vidit  Domaszewski).  —  1)  Augusta- 
lis  coloniae.  —  2)  Patronus  decuriae  primae  (collegii  fabrorum).  —  3)  Similiter  supra 
jy.  3S74,  cf.  item  N.  A79i.  —  4)  ndetur  item  pertinere  ad  fabros  (Momms.). 

5549  C.  Aufidius  C.  fil.  Q.'  Maximus  |  praef.  cohort.  IIII  Bracarum  | 
in  ludaea,  trib.  milit.  leg.  XII  |  Fulminatae  in  Kappadocia,  |  porticum  et 
zothecas*  ob  hono|rem  pontiOcatus  inlatis  rei  (  publicae  legitimis  IIS  X 
num.  I  primus  dedit  idemq.  dedicavit. 

Cirtae  (FIII  7079  vidit  Wilmanns).   —    Vj  Quirina.  —  2)  Cf  l\.  5432.  SS49. 

5550  pro  salute  imp.  |  Caes.  M.  Aur.  Antojnini  Aug.  tectum  (  porti- 
cus'  cum  suis  columnis  el  |  paenul.*  duabus  et  oper.  tector.  (  Sex.  Vireius 
Sextus  decur.  (  d.  s.  p.,   PoUione  II  et  Apro  II  cos.' 

In  vico  Augusto,  hodie  Aoste,  non  longe  a  Rhodano  in  finibus  Allobrogum 
(XII S591  vidit  Hirschfeld).  Ibidem  extat  titulus  gemellus  XII  259i  sed  evanidtis. 
—  1)  Porticus  vocabulum  (errore  puto  omissum)  intrusum  est  inter  v.  5  et  4.  — 
2)  Cf  N.  S6H.  —  3)  A.  m. 

5551  .  .  .  .  nis  f.  Po[&.]  (  Lucil.  lustinus  (  equo  publico,  j  honorib. 
omnib.  (  municip.  functus;  [  [id]em  in  porticu,  quae  (  [d]ucit  at  ludum 
public,  I  [c]olumn.  IIII  cum  superfic.  (  [e]t  stratura  pictura  [  [t;]olente  po- 
pulo  dedit.     (A  tergo)  "Qqcc  xai  Tvxjj '. 

Veronae  (V  5408  vidit  Mommsen;  Inscr.  Gr.  Sicil.  Ital,  2509).  —  1)  Haec  num 
eitudem  temporis  sint  cuius  titulus  Latinus,  nescio. 

5552  pro  salute  [sua  et  suorum?]  |  M.  Aur.  Comat.  Super*  de[c., 
antis]t.,  M.  [  Comat.  Exsuperatus,  Petr[o]nia  (  Celerina  mater*,  Herennia 
Euresis  eius,'  (  fihor."  Superiani  Exsuperanti|ani  Superstitis  Superes*,  cryp- 
tam*  I  cum  porlicibus  et  apparatori|o*  et  exedra  pec.  suo  fec.  1. 

Carlsburg  (Apuli)  rep.  una.  cum  N.  5268^  (III  1096  vidit  Mommsen).  — 
1)  lidem  homines  sunt  supra  N.  5268.  —  2)  Comatii  Superi  ut  videtur  (mater  supra 
versum,  postea  ut  videtur  additum).  —  3)  Superi,  sc.  uxor.  —  4)  Intellege:  pro 
salute.  —   5)  Cf  N.  378S.  SSS8  cet.  —  6)  Cf  III  5960.  4792.  IX  4618. 

5553 [cum  ut  actis  ordinis]  diei  nonarum  luniarum  Fusci  et 

Dextri  cos.*  co[n]tinetur,  in  nuraero  dec[iirionum]  et  inter  aedilicios  ad- 
lectus  esset,  singulari  instantia  in  administratione  llvirr.  qq.*  |  [anni  se- 
quentis^,  sicut  eum  /iecis]se  aclis  ordinis  contioetur  diei  V  kal.  Ianuar[i]a- 
rum  Fusci  et  Dextri  cos.,  [plus  quam  su]fficientem  frumenti  copiam  propriis 
sumptibus  popularibus  exhibuit  (  [et  ad  patriam  suam  ea;oma]ndam  porticum 
ascensus  fori  cum  spiritis'*  et  gradibus  et  capitibus  et  [epistylis  ex]  I-&  XII 
mil.  n.  privata  [s]ua  pecunia  fecit  idemqu[e  ded]icavit. 

In  Africa  in  ruderibus  Henschir  Udeka  a  Bagrada  48  circ.  m.  p.  distantibus 
(rill  S.  4S497  —  Eph.  epigr.  S,  S65  vidit  Cagnat).  —  1)  A.  22S.  —  2)  Duoviratus 
DxssAU,  Inscriptiones  Latinae  U.  25 


386  Caput  XIII. 

quinquennalis.  —  3)  Sic  supplevit  Schmidt,  putans  (cum  Mommseno)  hic  quoque 
(sicut  in  Italia)  magistratus  municipales  iniisse  kal.  luliis.  —  4)  Spiras  significari 
(cf.  Festus  p.  550  M.:  spira  basis  columnae;  C.  I.  Gr.  2,7H:  xov  xLova  avv  anslQy 
xal  xecpuXy)  coniecit  Mowat. 

5554  pro  magnificentia  saeculi  dd.  nn.  Valentiniani  et  Valenlis 
semper  Augustorum',  [gnafjltuor  porticus  Capitoli  seriae  vetustatis  ab- 
sumptas  et  usque  ad  ima  fundamenta  c[o//flpsas]  |  novo  opere  perfectas 
exornatasque  dedicavil  Publilius  Caeionius  Caecin[a  .4/6«]|nus  vir  clarissi- 
mus,  consularis^  curantibus  Aelio  luliano*  iterum  rei  publicae  [curatore],  \ 
Fl.  Aquilino  ff.  pp.*,  Antonio  Petroniano  ff.  pp.,  Antonio  lanuiariano  (sic) 

ff.  pp.  (deinde  vestigia  litterarum  erasarum,  quae  videntur  superesse  ex  titulo 
antiquiore;  in  fine  agnoscitur  cur.  reipub.^. 

Thamugade,  epistylium  (FIII  2588  vidit  fp^ilmanns).  —  1)  A.  56i — 567.  — 
2)  Cf.  N.SS56not5;  KS910.  —  3)  Idem  curator  Bull.  du  comite  archeolog .  4894 
p.  561.  —  4)  Flamine  perpetuo. 

Porticus  cum  arcu  suo,  quae  foro  ambiendo  deerat  t.  Africanus  supra  N.  657 ; 
similiter  N.  781.  SS68. 

5555  aureo  saeculo  ddd.  nnn.  invictissimorum  prin|cipum  Valenti- 
niani  Valentis  et  Gral[j]auiS  portijcum  a  fundamentis  coeptam  et  con- 
[s]tructam  |  Annius  ....  inus  v.  c,  c.  s.  f.  p.  N.  C*  dedicavit  |  et  d.  n. 
Gratiani  [pn]n[c]ipis  nomine  nuncupavit,  [  curante  ac  sua  pec[Mn]ia  per- 
ficiente  INevio  Numijdiano d.  d.  q. 

Constantinae  (FIII  701S  cf  p.  1847  vidit  Delamare).  —  1)  A.  567— S7S.  — 
2)  Consularis  sexfascalis  provinciae  Numidiae  Constantinae.    Cf.  N.  SS20  not.  4. 

5556  tt[erno  saeculo  in]victissimorum  ip[rincipum  ddd.  \  nn]n.  Va- 
lentis  Gratiani  et  \d\[entiniani,  procons.  i)]ecimi  Ilaesperi '  v.  c,  v.  s.  [i.]  '^,  \ 
porticum   adque   ascensus  g[radMM»j?]  ..  [we]tustate  labsam  ...o  maiore 

to jibus    operibus    inpensisq.    propriis [re/"]ecit    excoluit   et 

cum  universo  0T[dine  dedicavit]. 

In  Africa,  inter  Uticam  et  Vagam,  loco  dicto  Henschir  Tut-el-Kaya  (FIII 
S.  14546  vidit  Cagnat).  —  1)  Est  Hesperius,  Lecimi  Magni  Ausonii  poetae  filius,  de 
quo  cf.  Seeck  praef.  in  Symmach.  p.  CFII.  XLFIII  not.  1S5 ;  Africam  rexit  a,576 
(cod.  Theod.  1,52,  2.  15,  7,  5;  Auson.  epiced.  in  patr.  4S;  Symmach.  ep.  1, 16;  Amm. 
Marc.  28,  6,  28).  Idem  est  in  titulo  Vagensi  VIII  S.  14398,  quem  recte  explevit  Pallu 
de  Lessert  fastes  des  prov.  afric.  II  p.  84,  item  VIII  17S19;  comptes  rendus  d'Hipp. 
1892  p.  XLIX  cf.  1895  p.  XL.  —  2)  Viri  ciarissimi,  vice  sacra  iudicanlis. 

5557  [pro   aefe]rnitate  [imperii  \  dominorum  nostrorum  F]alentiniani 

Valentis  et  Gratiani  [Auggg.y  \ |  proc.''  Petroni  Claudi^  v.  c. 

exce[W]entissimi   proc  | [/e/t]citer  triporticum*  et  tabulari[a 

a]ntiquissima  | [co]mpressam  p.  p.  et  diligenti  insl[an]tia  sua 

lul.  I [cMra<]or  [r.]  p.  ad  omnem  [s]pIendorem  ins[nf]uit  et 

dedicavit. 

In  Africa  loco  dicto  Henchir-  Sidi-  Ahmed-el-  Hocheni  (Bull.  du  comiie  archeol. 
1899  p.  154).  —  l)  A.  567 — 57S.  —  2)  Proconsulatu.  —  3)  Hic  est  Claudius  ad  quem 


Tituli  operum  locorumque  pablicorum.  —  Porticus.   Chalcidica.  387 

proconsulem  Africae  extant  rescripta  Falentiniani  a.  568—570  (cod.  Theod.  42,  i2, 
6  cet.,  cf.  Seeck  Symm.  p.  XLFIII  not.  165,  a  quo  non  recte  dicitur  Claudius  Hermo- 
genianus  Caesarius,  cf.  supra  N.  4U7  not.  2).  —  4)  TQiaT[(j)]ov  videtur  memorari 
in  t.  Asiano  III  S.  7049.  Triporticus  vocabulo  utitur  Augustin.  quaest.  in  hepta- 
teuch.  2 ,  477  n.  22  circa  fin.    Atrium  cum  quadriporticum  tn  t.  christiano  XIF49H. 

5557*  salvis  ddd.  nnn.  |  Conslantino  Aug.  et  |  filiis  eius  Caess.,  |  Vo- 
lusius  Venustus  |  v.  c,  corrector  |  Apul.  et  Calab.,  |  ob  amorem  |  patriae 
statuas  I  ornatui  porticus  |  posuit. 

Canusii  (IX  329  vidit  Hirschfeld). 

5558  C.  Piotius  Cissi  1.  Princeps  |  insulis  emptis  cryptam  |  et  porti- 
cum  d.  s.  p.  fecit. 

Carthagine  nova  Hispaniae  (II  5428  ad  exemplum  potissimum  Bibram). 

5559  [p]orticus  trilumphi  itu   et  re|ditu   octies  se|mis   efficit  pas- 

SUS    00. 

Romae  (Fl  29776  semel  descripta).  Similes  sunt  fueruntve  tituli  Tiburtinus 
XIF  569S*  cf.  Eph.  ep.  7,  4261,  Baianus  Eph.  ep.  8,574.  Porticum  hanc  privatam 
fuisse  apparet. 

Ad  porticus  urbis  Romae  perttnent  etiam  I\/.  624.  622. 


5560  Baebia  T.  f.  [^asjsiila  calchidicum  municipibus  suis  dedit. 

Feleiae  rep.^  est  Parmae  (XI  4489  vidit  Bormann). 
Chalcidica  habes  etiam  supra  N.  5785.  S574,  infra  N.  5646. 

5560*  L.  Abullius  Dexter'  |  [cAa^] cidicum,  porticum,  macellum  [cum  \ 
or]namentis  loco  et  pecunia  sua  \fec.\ 

Aesemiae  (IX  2655^  partem  dimidiam  vidit  Dresset).    Gemellus  est  titulus  IX 

26S5.  —  1)  Idem  memoratur  IX  2595.  2654.  2655.  —   2) porticum,  chalcidi- 

cum  t.  gemellus  IX  2655. 

5561  (versus   quinque   integri  et  duo   dimidii  erasi)^    M.   Antonio    |    A. 

Posturaio  cos.'  |  Heisce  mag.  murum  ab  gradju  ad  calcidic.  et  calcidi- 
cum  I  et  portic.  ante  culin.  long.  p.  '  (  et  signa  marm.  Cast.  et  Pol.  |  et 
loc.  privat.*  de  stipe  Dian.  |  emendum*  [et  /■^aciendum"  |  coeraver[e]. 

Capuae  rep.,  est  Neapoli  (I  569.  X  5784.  Ritschl  tab.  LXIIId).  —  1)  Fuisse 
hic  nomina  magistrorum  duodecim,  ut  in  titulis  stmilibus  N.  5485.  3540.  5597. 
5770.  5754,  apparet;  sed  cur  erasa  sint,  incertum,  —  2)  A.  u.  c.  655.  —  3)  Spatium 
vacuum.  —  4)  Loca  privata.  —  5)  Emerunt  nenipe  loea  privata,  fecerunt  opera 
supra  scripta. 

5562  P.  Barronius  Barba  ]  aed.  cur.  grados  refecit. 

Romae  rep.  in  alveo  Tiberis  prope  effluvium  cloacae  maximae  (FI  54602  = 
Eph.  epigr.  4,  844  viderunt  Henzen  et  Huelsen).  —  Propter  formam  litterarum  ultimis 
liberae  rei  publicae  temporibus  attribuunt  qui  viderunt. 

5568  M.  Auiius  M.  1.  I  Eros  |  gradum  dedit  |  maceriamque  |  refecit, 
roag.'  suo  d. 

Prope  Lunam  rep.  (XI  4552  vidit  Bormann).  —  1)  Magisterio. 

— — -  — - 


388  Caput  XIII. 

5564  Q.  Arranius  Re|gulus  G.  fil.,  fl.  pp.,  |  gradus  propter  |  com- 
Tnodum  po|puli  s.  p.  f.  iteq.  (sic)  dedicavit. 

Ckusirae  in  Africa,  vivae  rupi  incisum  iuxta  gradus  quibus  etiam  nunc  ascen- 
ditur  (FIII  705  p.  42S0  viderunt  Wilmanns  et  Schmidt). 

5565  Fabia  Philemai*,  |  Baionia  Phiiemai',  |  Graecina  Myrinna,  | 
[mag'?]^  gradus  et  |  epimedia  s.  p.  f. 

Monte  Cassino  (X  8192  semel  descripta  saec.  XFI,  non  sine  mendis  ut  ap- 
paret).  —  1)  Fortasse  Philema[«mm].  —  2)  Magistrae  (supplevit  Momms.;  in  apo- 
grapho  ductus  aliquot  qui  non  intelleguntur). 

5566  M.  Vitruvius  |  Mamurra  |  arcus  |  s.  p.  f. 

Thibili  (FIII  S.  18915  vidit  Gsell).  —  Arcus  triuraphalis  est  N.  2933.    Cf.  694. 

5567  pro  salute  imp.  Gaes.  M.  Aureh  Antonini  Aug.  li|berorumq. 
eius*,  coloni  saltus  Massipiani  aedificia  vetustate  |  conlapsa  s.  p.  r.'  item 
arcuus  duos  a  s.  f.%  iubente  Provin|ciale  Aug.  hb.  proc,  eodemque  de- 
dicante. 

In  Jfrica  loco  dicto  Hammam  Bordj-el-Arbi  (FIII  SS7  vidit  Wilmanns).  — 
1)  A.  169 — 177.  —  2)  Sua  pecunia  restituerunt.  —  5)  A  solo  fecerunt. 

5568  .  .  .  ob  diem  festissimum  des [i^-nafjonts  arf  mperiMwi]*  .  .  |  .  . 
[ma]ximi  !!!!!!!!  !^  ....  |  ...  .  [arf]ornandam  platearo  arcus  .  .  .  .  | 
.  .  .  [cMronfe]  Sihcio  Siliciano  fl.  pp.  cur.  reip 

Lambaese  (FIII 2725  vidit  Renier).  —  1)  Sic  supplevit  Schmidt  VIII  S.  p.  1744, 
putans  significari  diem,  quo  Caracalla  partieeps  imperii  et  Geta  Caesar  appellatus 
est,  —  2)  Nomen  erasum  (Getae  ut  videtur,   cf.  not.  1). 

5569  imp.  Caes.  divi  Hadriani  f.  Antonino  Aug.  Pio  p.  [p.],  \  Sexli- 
lius  Dextri  fil.  Gelsus  arcum  a  fundamen[fw]  |  cum  gradibus  et  statua  s. 
p.  f.  id.  q.  ded.,  |  d.  d. 

Tuccabore  (FIII  1520  VIII  S.  148S1  vidit  Cagnat). 

5570  coloniae  Gillitanae  |  Q.  Manlius  Felix  G.  fiUus  Papiria  Receptus 
post  alia  arcum  quoque  cum  insignibus^  colo[mae]  |  solita  in  patriam  libe- 
ralitate  erexit,  ob  cuius  dedicationem  decurionibus  sportulas  curiis  epu[Zas 
ded.\.  (Sub  epistylio  supra  clavum  arcus  litteris  minoribus  aevique  inferioris) 
clementia  temporis  et  virtute  |  divina  d.  (d.)*  n.  (n.)*  Constantini  (et  Li- 
cini)''  invc.  (sic)  \  semp.  Aug.,  ornamenta  hberta.'  restituta  et  vetera  civij- 
tatis  insignia,  curante  Geionio  Aproniano  c.  v.,  |  patro.  civitatis. 

Cillii  (Henchir  Kasrtn)  in  Africa ,  in  fronte  arcus  (FIII  210  cf  p.  1179  vide- 
runt  Wilmanns  et  Schmidl).  —  ^)  Cf.  Schmidt  l.  c.  et  infra  inter  titulos  munici- 
pales.  —  2)  Litterae  quas  uncis  (  )  inclusimus  in  litura  repositae  sunt.  Licinii 
nomen  erasum  putat  Mommsen  propter  bellum  Cibalense  a.  514,  rettitutum  autem 
pace  inter  imperatores  composita.  —  3)  Etiam  liberta.  vocabulum  in  litura  resti- 
tutum  esse  visum  est  Wilmannsio. 

5571  pro  beatitudine  secuH  dd.  nn.  |  Valentiniani  et  Valentis  p.  p. 
Augg.  I  arcuni,  Publilio  Geionio  Gaeci|na  Albino  v.  c.,  cons.  p.  N.  G.',  dis- 


Tituli  operum  locoramque  pablicorum.  —  Gradus.  Arcus.  Foraices.      389 

polnenti   ac  d[e]dicaDte,    Popilius   Con|cessus    fl.   pp.    ob   honorem   [/7]a- 

ino[nt]  (  et  e cie  .  .  . 

Ktiir-el-Ahmar  Numidiae  (yill  4767  «^  18701  vidit  Wilmanns).  Eodem  loco 
repertus  est  alius  titulus  ad  arcum  aliquem  pertinens  supra  IS.  644.  —  1)  Consu- 
lari  provinciae  Numidiae  Constantinae.     Cf.  N.  SSSH.  SS56.  SSS4. 

5572  Herculi  Aug.  sac.  |  Fabius  Larini  Stachu  melis  fil.  arcuus  cum  | 
camera  signina  et  osteo  |  patriae  dono  dedit  idemq.  ded. 

Schauwdsch  in  Africa ,  ubi  fuit  Sua  (VIII  1509  —  14807  vidit  IFilmanns). 

5573  Urchail  Atitta  f.*  |  Chilasurgun.^  |  portas,  fornic.  |  aedificand.  | 
curavit  de  s.  p. 

Alcala  del  Rio,  ubi  fuit  Jlipa  provinciae  Baeticae  (I1 1087  vidit  Huebner).  — 
l)  Atittae  filius,  vel  filia.  Idem  nomeii  Eph.  ep.  8  p.  590  n.  9S.  —  2)  Patria  vi- 
detur  indicari. 


5574  .  .  •  nus   q.   pro  pr.,  aed j  .  .  .  [/orjnices,   coia* 

ante  aedem,  ex  pequnia  .  .  . 

Carthagine  nova   Hispaniae    (II  5421    aliquoties   descripta).    —    1)  KdiXa. 

5575  .  .  Sentius  C.  f.,  P.  Vettjius  T.  1.,  L.  Avidius  L.  f.,  |  C.  Arrius 
L.  f.,  T.  Vinuci|us  Tit.  f.,  L.  Ateius  V.  f.,  |  mag.  Mart,  fornice  |  et  parietes 
caementicios  |  ex  pagi  decr.  faciundum  |  coer.  probaruntq. 

Prope  Pescosansonesco  in  Festinis  (Eph.  ep.  8,  129   Ihm  vidit  ectypum). 

5576 I  [ajed.  iter.  solus,*  augur,  |  [/brjnices  de  pequu.  public.  | 

[/a]c.  coer.  idemq.  prob. 

Formiis  (X  6111  vidit  Mommsen).  —  1)  Cf  N.  S529  nof. 

5577  M.  TurpiHus  L.  f.,  M'.  Popillius  M'.  f.,  q.'  |  fornices  de  s. 
s.  f.  c. 

Tibure  (XIF  5686  vidi  praeter  paucas  litteras  deperditas).  —   1)  Quaestores. 
Adde  N.  S34S.  S346.  S348. 


5578  M.  Spurius  M.  f.  |  Men.  Rufus  Ilvir  |  i.  d.  macellum  d.  |  s.  p. 
f.  c.  eid.  q.  pro.* 

Herculanei  rep.,  iam  Neapoli  (1 1243.  X  14S7  imaginem  Ritschl  tab.  LXXFIII B). 
—  1)  De  sua  pecunia  faciundum  curavit  eidemque  probavit. 


5579    Sertii'  | 

macellum  { 

\  et 

aream  | 

eius 

1  patriae  | 

suae  1 

fecerunt. 

Thamugade  (Buli. 

,  du  comite  des 

travaux 

historiques  1894 

P.  561). 

-   1)  Cf 

supra  N.  27S1.  2732. 

5580  L.  FuScius  L.  f.  Manilius  |  Illlvir  nomine  |  L.  FuQci  L.  f.  Capi- 
tonis  fili  I  sui  llllvir.  viam  |  et  aream  macelli  |  silice  stravit  ex  |  pecunia 
et  vectura  sua. 

Prope  Cagli  Umbriae  rep.,  loco  dicto  ie  Pole  in  Pian  d'Aleria,  ubi  fortasse 
fuit  Pitinum  Mergens  (XI  S961  =  Notizie  degli  acavi  1892  p.  146  Bormann  vidit 
ectypum). 


390  Caput  XIII. 

5581  [L.  Mamjmius  Maximus*  macellu[m  |  cum  ojrnamentis  et  me- 
[r]itor[«  sua  pec.  f.  c.  \  ^rfjemq.  dedicatione  ['po^pulo  epulum  dedit]. 

Herculanei  rep.,  est  Neapoli  (X  HSO  vidit  Mommsen).  —  1)  Idem  est  supra 
N.  12S.  130  (praeterea  in  aliis  compluribus  Herculanensibus),  unde  apparet  titulum 
positum  esse  temporibus  circiter  Claudii. 

5582  Q.  Fresidius  Q.  f.  .  .  .  |  Gallus  |  macellum  et  ar[cMs]  |  in  per- 
petuom  o\rmtum\  \  municipio  de[rfrt]. 

S.  Benedetto  in  Marsis,  ubi  fuit  Marruvium  (IX  56S2  descr.  saec.  XFI  Ac- 
cursius). 

5583  M.  Annio  |  Phoebo  |  municipes  |  Saepinates,  ]  quot  is  ob  | 
honorem  Aug.'  |  et  biseUi  macel|lum  cum  colum|nis,  solo,  aera|mentis, 
marmo|[n6Ms] 

Altiliae  prope  Saepinum  (IX  247S  vidit  Mommsen).  —  1)  Au^ustaUtatis. 

5584  .  .  s[f]aius  Cosmus  testa [men^o]  H-S |  macellum  exornari 

iussit.    Fisia  S ]  suppleta  vicesima*   consummavit  idqu[e  nomine^ 

I  fiH  sui  exornat[Mm]  .  .  . 

Aeclani  ut  videtur  (IX  H69  semel  nescimus  a  quo  descripta).  —  1)  Scilicet 
hereditatium.     Cf.  supra  N.  SOS  not.  2;  N.  S402.  SS98. 

5585  [res]  publica  populusq.  |  Corfiniensis  |  macellum  Lucceium  ve- 
tusjtate  dilapsum  adiectis  bajsilicis  sua  pecunia  restituit  |  decreto  de- 
curionum. 

Raiani  prope  rudera  Corfinii  (IX  5162  parlem  dimidiam  vidit  Dressel). 

5586  M.  Sempronius  Hymnus  suo  et  M.  Semproni  Reburri  |  fih  sui 
nomine  macellum  vetustate  conlab|sum  sua  pecunia  restituerunt  itemjque 
et  mensas  lapideas  posuerunt. 

Fillajoyosa  in  ora  Hispaniae  (II 5S70  cf.  II  S.  p.  9S8  Huebner  vidit  ectypum). 

5587  (quattuor  versus  erasi)  Aug.*,  |  macellum  vi  ignis  conflagratum  ] 
curante  Vah.  (sic)  Supero  v.  e.  proc.  arg.^  J  r.  p.  Dom.^  ad  pristinam  | 
faciem  restituit  XII  kal. 

Srebnicae  in  Bosnia  ut  videiur  rep.  (III  S.  12755  =  arch.  ep.  Mitth.  16  p.140 
descr.  Patsch).  —  1)  Vestigia  nominum  Macrini  in  eis  quae  praecedunt  agnovit 
Patsch.  —  2)  Firo  egregio,  procuratore  argentariarum.  Idem  procurator  memoratur 
in  titulo  posito  anno  220,  III  S.  12754  =  arch.  ep.  Mitth.  16  p.  152.  —  3)  Bes 
publica  Domaviann. 

5588  macellum  terrae  motibus  lapsum,  |  A[M]tonio'  lustiniano  rec- 
tore  1  provinciae  disponen.,  J  Castricius  vir  primarius  |  sumptu  proprio  ) 
fieri  curavit  cum  Silverio  filio,  j  acceptis  columnis  et  teguhs  )  a  re 
pubhca. 

Aeserniae  (IX  2658  bis  ut  videtur  descripta  saec.  XFIII).  —  1)  Antonio 
traditur  (correxit  Mommsen  ad  eiusdem  praesidis  lapides  Anxanensem  IX  2998  et 
Fenafranum  X  48S8). 


Tituli  operum  locorumque  publicorum.  —  Macella.    FuUonicae.         391 

5589  ex  indulgentia  |  sacra  (lom.  n.  invicti  |  imp.  M.  Aur.  Alexand. 
Aug.,  I  macellum  restitutum  |  curante  Falerio  Faleriano. 

Zuglii,  ubi  fuit  lulium  Camicum  (V  4837  Mommseno  descripsit  Lucianius). 

5590  [wjacellum  cum  porticibu[s  |  efpojnderibus'  omnibusque  o[r|na- 
mjentis  res  p.  col.  Septimiae  Aur.  Auzij^ejosium  sumtibus  tam  suis 
quam  |  ex  sportulis  decurionum  opelrisque  popularium  a  funda|mentis 
coeptum  perfecit  dedijcavitque  XVIII  kal.  lan.  |  pr.  CLXXXXI',  curauti- 
bus  I  C.  Aufidio  Victoriuo  et  |  . .  luventio  Karo  aedilibus,  j  q^Morwjm  etiam 
summae  hono|rariae  [m]  e[a  opjera  depensae  sunt. 

Auziae  (Aumale)  Mauretaniae  (FIII  9062  vidit  ff^ilmanns).  Inscriptionis 
gemellae  fragmentum  est  FI II 9065.  —  1)  Cf.  pondera  ad  maeellutn  in  t.  Ostiensibus 
XI F  575.  576  (infra  inter  municipales).  —  2)  Anno  provinciae  CLXXXXI  CCLLXXXXI 
C.  I.  L.  errore  typ.),  i.  e.  p.  Chr.  250. 

5591    Ceriaiis,  P.  Ahius  Candidus  aed.  |   [crepidinem  an]te 

macellum  tessella  struendam   |   [et] panarios  fabricandos  ex  me- 

trj[e/is  et  ponderib]vis  iniquis,*  supplentibus  ad  ea  | [werc] atoribus, 

curaveruut. 

Histonii  (IX  28Si  aliquoties  descripta  per  saec.  XFI—XVII).  —  1)  Cf  iV.  S6i5, 

5592  ....  Valens  et  Gratianus  Pii  Felices  ac  triumphatores  semper 
Augg.*  porticus  areasq.  .  .  .  [ma]celIo^  Liviae  ad  ornatum'  urbis  suae  addi 
dedicariq.  iusserunt. 

Romae,  nescimtis  quo  toco  urbis  (sed  fortasse  non  longe  a  porta  Praenestina) 
semel  descripta  ante  saec.  IX,  quod  exemplum  referunt  vetus  codex  Einsidlensis 
(cf.  supra  vol.  I  p.  28  not.)  et  ex  simili  codice  Poggius  (FI  4178:  parvam  partem, 
cf,  not.  2,  quae  a.  1871  prodiit  in  ecclesia  S.  Mariae  trans  Tiberim  descr.  de  Rossi).  — 
1)  Sic  traditur.  Aut  corrigendum  Auggg.  (statuendumque  initio  Falentiniani  nomen 
periisse,  titulumque  incisum  inter  a.  567  et  57S),  aut  putandum,  titulum  incisum  esse 
extremo  anno  57 S,  post  mortem  Falentiniani,  nondum  confirmato  Falentinianum 
iuniorem  Augustum  nuncupatum  esse.  —  2)  areasq.  cello  codex  Einsidl.  (hodie  extant: 
. . .  cello  Liviae  ad  ornatu  . .).  —  Maeellum  Liviae  fuit  in  regione  quinta  urbis,  teste 
Notitia  (cf.  Preller  Reg.  p.  454;  Becker  Top.  p.  544;  Lanciani  monumenti  dei 
Lincei  I  4889  p,  354), 

Genio  macelli  dicatus  est  titulus  supra  N,  5664.  —  Macella  memorantur  etiam 
supra  N.792.  3548.  3360'^. 


5593    Q.  Gavius  Q.  [/".],   |   Cn.  Longid[tMs],   |   Cn.  Tillius  |  aid.'  d. 
s.  s.*  in  I  turrim  mai^orm]  . .  ..  |  fulonica[s  SMperiores ?]  |  et  inferior[es]  | 


Arpini  (I  4477.  X  3682  vidit  Mommsen;  imaginem  Ritschl  tab.  LXa).  — 
1)  Be  tribus  aedilibus  Arpinatibus  cf.  ad  N.  3529.  —   2)  Be  senatus  sententia. 

5594  P.  Suillius  P  . . . .  I  opus  piscinae  . . .  [permissu?]  \  viri  claris- 
simi  ....  [P]acati*  |  legati  Aug.  et  ex  or[rfmts  (ie]creto  |  ussibus  fulIon[Mm 
3fedto{]an|nensium  d.  [s.  f,  c.?]. 

Evreux,  ubi  fuit  Mediolanum  Aulercorum  Eburovicum  (XIII 5202  vidit  Hirsch- 


392  Caput  XIII. 

feld).  —  1)  Pacatum  legalum  provinciae  Lugdunensis  temporibus  Antonini  Pii 
(eoll.  leg.  Mos.  Rom.  1S,  2,  4)  non  diversum  putat  Hirschfeld.  —  Haud  longe  a 
loco,  ubi  titulus  repertus  est,  mortaria  lapidea  multa,  quae  fortasse  ad  fullonum 
officium  pertinuerint,  eruderata  esse  traduntur  (cf.  XIII  l.  c). 

5595  Q.  Fillius»  L.  f.  Rufiis,  Q.  Agrius  Q.  f.  Celer  |  pr.  Ilvir.^  lana- 
rias  et  quae  in  iis  sunt,  sua  ]  peq.  fec,  ut  ex  eo  vectigale^  quot  annis 
colonis  mulsum  {  et  crustum  natale  Caesaris  Augusti  daretur. 

Telesiae  (IX  2226  ter  ut  videtur  descripta  saec.  XFI).  —  1)  Sic  vel  Filius 
vel  Fellius  apographa.  —  2)  Praetores  duoviri.  —  3)  Fectigal,  quod  Telesini  ca- 
piebant  ex  lanariis,  Mommsenus  composuit  cum  vectigali,  quod  rei  publicae  Pom- 
peianorum  quotannis  solvebatur  ob  fullonicam  testibus  labellis  ceratis  lucundianis 
(C.  I.  L.  IF  p.  426). 

5596  pro  felicitate  temporum  beatorum  [dominor.]  \  nostrorum 
Valentiniani  Theodosi  et  [Arcflrfj]*  |  aeternorum  principum,  unum  quo  dd.* 
e[t]  pr[jn«|p]ales  ac  cives  gravi  quatiebantur  'mco[mmodo,  molas  propter 
annonam^  |  pM]blicam  a  veteribus  institutas  omn[t  renot?a|f]u  operis  ruinis 
inminentibus  destit[Mt,  detersa]  |  veteris  squaloris  inluviae  adi[ecfo  novo]  | 
cultu  sua  instantia  reformavit,  [instrumento]  \  pistorio  exornatas  ad  anno- 
n[ae  puhlicae]  |  coctionem  pistoribus  tradi[dtf  et  ita  populum]  \  pavit  Fl. 
Maecius  Constan[s  v.  p.,  praes.  prov.]  |  Mauretaniae  Sitif,,  curam  [agente 
curatore]  |  rei  p.  splend[t]d.  col.  Sitifen[s?s]. 

Sitifi  in  Mauretania  (FIII 8480  vidit  IFilmanns  praeter  paucas  litteras  iam 
deperditas  in  finibus  quinque  priorum  versuum),  —  1)  A.  588 — 592.  —  2)  Decu- 
riones  (?).  —  3)  Haec  vel  similia  a  quadratario  omissa  esse  (nam  in  lapide  iis 
non  videtur  locus  fuisse)  pulat  Mommsen. 

5597 Saturio  q.,  aedilis,  Ilviru..  pontifex,  fl.  pp.,  sacerdos  . . .  | 

. .  .  pi . . . .  [a]dd[t]to  opere  .  .  .  host.  II  panificiis  et  cetera  qua[e  ad\  . . . .- 

nem    pertinent   ex  . .  | pi intus  ....  [t]n  eod[em]   templo 

pronaum  porticu[m  cum  columni]s  et  epistilis  fac[ienda]  ...  | ri . . .  . 

[et  ea;or]navit  eaque  omnia  pariter  cum  M\}[natiis  .  .  .  et]  Festo  equitib." 
[Romanis] 

Dianae  (Ain  Zana)  Numidiae  (FIII  4585  vidit  JFilmanns).  Fragmentum 
alterius  tituli  ab  eodem  Saturione  eodem  loco  positi  edidit  Gsell  rech.  p.  194  n.  205. 


5598  Melia  Anniana  in  memor.  Q.  Laepici  Q.  f.  Serg.  Bassi  mariti 
sui  I  emporium  ^  sterni  et  arcum  fieri  et  statuas  superponi  test.  iuss.^  ex 
H&  DC  d.  XX  p.  R.3 

laderae  (Zara)  in  Dalmatia,  ubi  extat  super  portam  maritimam  (III  2922  cf. 
III  S.  9987  viderunt  Mommsen  et  Hirschfeld).  —  1)  Aliud  emporiurn  est  N.  5585.  — 
2)  Testamento  iussit.  —    3)  Deducta  vicesima  populi  Romani.     Cf.  D/.  5584  not.  i. 

5599  T.  Pompullius  L.  f.  Lappa  \  llvir  quinq.,  trib.  mih.  (lic)  a  po- 
puloS  I  praef.  fabr.,  ex  testamento  atrium  |  aiictionarium  fieri  et  Mer- 
curium  |  Augustum  sacrum  p6ni  iussit,  |  arbitratu  Epaphrae  liberti. 


Tituli  operum  locorumque  publicoram.  —  Lanariae  cet.  Mensurae.     393 

Prope  Gagliano  in  ecclesia  quadam,  pertinel  ad  Superaequum  oppidum  Pae- 
lignorum  (IX  5S07  vidit  Dressel).  —  1)  Cf.  iV.  8677  not. 

5600  C.  Aemilius  C.  f.  Serg.  HomulliDus  |  dec.  col.  Murs.,  ob  ho- 
oorem  |  flaminatus  tabernas  L  cum  |  porticibus  duplicib.  in  quib.  |  mer- 
catus  ageretur,  pecunia  |  sua  fecit. 

Mursae  (Etzeg)  rep.    (III  5S88  semel  ut  videtur  descripta). 

5601  L.  Domitius  Ahenobarbus'  |  procos.  |  trimod.'  posuit,  qua 
civitates  salem'. 

Vlicae  rep.,  est  Leydae  in  museo  (FIII  1180  cf.  suppl.  14310,  Zangemeister 
conlulit  lapidem,  Schmidl  ectypum),  —  1)  Consul  fuit  u.  758,  proconsul  Africae 
a.  742  (FIII  68).  —  2)  Trimodium.  In  superficie  lapidis  est  foramen,  cui  olim 
vas  trium  modiorum  infixum  fuisse  putandum  est.  —  3)  sal.  em.  Wilm.,  explieans: 
salem  emetirentnr.  Sed  videtur  potius  scriptiim  eMesalem,  et  inscriptio  continuata 
fuisse  in  alio  lapide  deperdito. 

5602  A.  Clodius  A.  f.  Flaccus»,  N.  Arcaeus  N.  f.  Arellian.  Caledus  | 
d.  V.  i.  d.  mensuras  exaequandas  ex  dec.  decr.  (in  superficie  lapidis  cava 
qiiinque  magnitudinis  diversae,  ad  quae  adscripta  fuerunt  vocabula  Osca  postea 
deleta;  in  angulis  quattuor  cava  minora.) 

Pompeiis  rep.  in  foro  ad  aedem  Apollinis,  mensa  lapidea,  est  Neapoli  (X  793 
vidit  Mommsen).  —  Vocabula  Osca  primus  quantum  fieri  potuit  legit  Carmelus  Man- 
cini  Giomale  degli  scavi  di  Pompei  n.  s.  2,  1870  p.  144  seq.,  qui  demonstravit  cava 
illa  aliquando  minora  fuisse  et  postmodum  aucta,  scilicet  quo  tempore  domesticis 
Pompeianorum  mensuris  ponderibusque  Romana  norma  substituta  est.  Cf.  Nissen 
pomp.  Sludien  p.  71  seq.  —  1)  Duovir  tertio  fuit  a.  u.  c.  7S1/2  (supra  iY.  S055  not.  4); 
unde  apparet  hunc  titulvm  positum  esse  mediis  fere  temporibus  Augusti. 

5603  L.  Gellius  L.  f.  Poplicola',  C.  Caedicius  C.  f.  |  duovir. ,  ex 
s.  c.  pondera  et  metra  |  exaequarunt,  eidem  de  sua  pecunia  |  ponenda 
curarunt. 

Mintumis  rep,,  mensa  ponderaria,  est  in  museo  Neapolitano ;  titulus  in  utro- 
que  latere  mensae  (X  6017  vidit  Mommsen),  —  1)  Incertum  utrum  is  qui  comul 
fuit  a.  u.  c.  718. 

5604  C.  (Jmbrius  Eudrastus  |  Fortunatus  Illlvir  |  mensuras  lege  civi- 
tatis,  I  proprio  sumptu. 

Compsne  (IX  980  vidit  Brunn). 

5605  ....  [Cjertus  qq.  aedil.  |  []pot.?]  .  .  .  mensuras  | 

[cMJm  exagio  ||  et  ho |  ricu  .... 

Lambaese  (FIII  5294  cf.  18177  descr.  Delamare  auctor  accurattu). 

5606  L.  Terentius  Crescens,  L.  V |  aed.  p.,   mensur.  olear. 

a  . .  . .  [impensis]  |  suis  aeq,*  et  dedicaver 

Cartennis (Tenes)  in Mauretania  rep.  (yill  9666 vidit  WHmanns).  —  1 )  Aequaverunt. 

5607  M.  Salvidien.  |  Vettian.  |  praef.  aed.  pot[es(.]  |  mensur.  olear.  j 
et  signum  |  [pec.]  sua. 

Brixiae  (F  4468  semel  descripta  saee.  XFI). 


394  Caput  XIII. 

5608  (ad  foramina  quae  cernuntur  in  superiore  parte  mensae)  7]fl€lv(X, 
^iGxiqs  kXr]Q.\  \riixelva,  ^iatrjg  oLv.,  Qr^n6\6\i6\v.,  ii66\lo^.  [in  latere)  . .  . 
[gymnas]\archa  em|pori  Piretensium  |  de  suo  posuit. 

Kosovo  in  Bulgaria  rep.,  mensa  lapidea  (III  S.  42H3  vidit  Cichorius  arcli. 
ep.  Mitih.  13,  1892  p.  443).  —  1)  'EXyQoq. 

5609  [C.  C.\  Sulmooii  Primus  et  Fortunalus'  |  [pjonderarium^  pagi 
Interpromini  |  [v{\  terraemotus  dilapsum  a  solo  |  [s]ua  pecunia  restituerunt. 

S.  Clemente  di  Casauria ,  in  agro  Paelignorum ,  ubi  fuit  Interpromium  vicus 
(IX  S046  partem  vidit  Dressel).  —  1)  Praenomina  suppleia  ex  signaculo,  in  quo 
lectum  est:  C.  Sulm.  Foirtunati  (IX  6083,  442).  —  2)  Cf.  N.  3347. 


5610    M 

,  Tanonius 

1  Firmianus 

aed. 

1    i.   d. 

basem 

cum 

1  slatera 

et 

pon|der.  aeneis  |  de  suo 

fec. 

Beneventi 

(IX  4636  descripsit  saec. 

Xni  Verusius  anctor 

accuratus). 

5611  Q.  Lesius  Q,  1.  |  Hermaiscus  Illvir  Aug.^  |  paenulam,^  column.,  ] 
pondera  d.  s.' 

S.  Fictorini,  ubi  fuit  Amitemum,  rep.  (IX  4245  cf.  p.  683  ad  duos  auctores 
sati»  accuratos  ut  videlur).  —  1)  Tresviri  Augustales  etiam  in  aliis  inscriptionibus 
Amiterninis  commemorantnr.  —  2)  Cf.  N.  3330.  —  3)  De  suo. 

5612  C.  Caesius  C.  f.  Ouf.  Silvester*  |  p.  p.%  ponderarium  s.  p.  p.  s. 
f.'  I  et  charistionem  ^  aereum  pos.,  |  stateram  et  pondera,  quae  |  antea 
resp.  emit,  pro  quibus  |  Silvester  pec.  solvi  iussit,  |  mensur.  liquarias  antea 
positas  I  a  Caesio  Prisco  in  eodem  contulit. 

Albacinae  prope  Fabriano  in  (Jmbria  rep.,  ubi  fuit  Tuficum  (XI  3693  semel 
descripta  exeunte  saec.  XVI).  —  1)  Ad  eundem  pertinent  lapides  eiusdem  loei 
XI  3687.  3696—3699;  memoratur  supra  N.  2666".  —  2)  Primipilaris.  —  3)  Solo 
privato  pecnnia  sua  fecit.  —  4)  Cf.  not.  Tiron.  p.464  ed.  Grut.—  tab.  404,  80  ed. 
Schmitz  (ubi  charistion  subsequitur  trutinam  et  stateram).  Machinam  quandam 
tractoriam  fuisse  videtur  colligi  posse  ex  Simplic.  eomm.  in  Arist.  phys.  p.  4440 
ed.  Diels  et  Tzetz.  ehil.  2,  430. 

5613  ex  iniquitatibus  |  mensurarum  et  ponder.  |  C.  Seplimius  Can- 
didus  et  |  P.  Munatius  Celer  aed.  |  stateram  aerea  et  pon|dera  decret. 
decur.  |  ponenda  curaverunt. 

Inter  Pisaurum  et  Ariminum  loco  dicto  Cattolica  rep.,  tabella  aenea,  dicitur 
Parisios  translata  esse  (XI  6373  =  Borghesi  opp.  4  p.  342  videtur  vidisse  Renier). 

Ad  pondera  etmensuras  positas  spectant  etiam  N.  5609.  VI 29705.  XIV  573  v.  29, 
576  V.25  (cf.  ad  N.  3390  not.4),  ad  mensuras  et  pondera  iniqua  sublata  XIV 2623. 

5614  L.  Veralius  Rusticus  aed.  |  pa^^.]'  Bag.  leg.  beneficiaria  *  ]  ex 
raul^  et  aere  fracto.  I 

In  agro  Vocontiorum ,  vico  dicto  Ste.-Ialle  (XII  4577  Hirtchfeld  vidit  ec- 
typum).  —  1)  Aedilis  pagi  (pac.  lapis).  No7nen  eius  pagi  praeterea  ignotum.  — 
2)  De  lege  quadam  beneficiaria  municipali  cogitavit  Hirschfeld,  qua  lege  fieri  potuisse 
ut  publicorum  beneficiorum  ac  donationum  rationes,  quantumque  multarum  et  aeris 
fracti  ad  utilitates  publicas  impendi  liceret,  statutum  fuerit.  —   8)  Multis. 


Tituli  operum  locorumque  publicorum.  —  Ponderaria.  Horologia.        395 

5615  sacrum  Hercul.  |  mag.  vici'  anni  XI.  |  A.  A.  Marcii  Alhenodor.  | 
lib.*  Hilarus  et  Bello,  |  N.  Lucius  Hermeros  |  Aequitas  mag.  iter.^  |  pon- 
dera  auraria  et  |  argentaria  |  viciniae  posuerunt,  |  idem  tuentur*.  (Et  alia 
manu  additum)  anno  XIX  |  pro  parte,  injvigul.'  pro  vicin.,  |  una  cum  ma- 
gistr.  I  contulerunt. 

Homae  sub  Aventino  rep.  (FI  282  ad  apographuvi  Marinii).  —  1)  Cf.  supra 
N.  S613  not.  5.  —  2)  Athenodori  liberti.  —  3)  Idem  JVumerius  Lucius  HerTneros 
eiusdem  vici  magister  fuerat  decem  annis  ante,  scilicet  inter  primos  vici  magistros 
(VI  283),  tum  nondum  Aequitas  appellatus;  videtur  hoc  nomen  accepisse  propter 
hanc  ipsum  ponderum  curam  (Momms.).  —  4)  Simul  curam  in  se  susceperunt  pon- 
derum  tuendorum;  unde  explicatur,  qui  fiat,  ut  iidem  homines  post  octo  annos  ad- 
iunctis  eius  anni  magistris  ad  eandem  rem  pecuniam  conferant  (Momvis.).  — 
5)  Invigulantes. 

5616  prid.  kal.  Martias  in  curia;  scribendo  adfuerunt  cuncti.'  Quod 
verba  facla  sunt  M.  M.  Remmios  Rufos  patr.  et  til.  Ilvir.  iter.  ex  sua  pequnia 
pondera  et  chalcidicum  et  scholam  secundum  municipii  splendorem  fecisse, 
quae  tueri  publice  deceret,  d.  e.  r.  i.  c.'':  Placere  huic  ordini,  cum  M.  M. 
Remmi  pat.  et  fil.  Ilvir.  iter.  in  edendis  muneribus  adeo  Uberales  fuerint, 
ut  eorum  monumenla  decori  municipio  sint,  adeo  dihgentes,  ut  vitieis 
ponderum  occurrerint  idque  in  perpetuum  providerint,  placere  decurioni- 
bus  M.  M.  Remmios  Rufos  patr.  et  fll.,  dum  eei  viverent,  eorum  pon- 
derum  et  scholae  et  chalcidi  (sic)  quae  ipsi  fecissent  procurationem  dari', 
utque  servos  quei  eius  redemptus  est  erit  eei*  negotio  praeponerent  neque 
inde  abduci  sine  decur.  dereto,  et  M.  M.  Remmis  Rufis  patri  et  fil.  publice 
gratias  agei,  quod  iterationem  honoris  eorum  non  ambitionei  neque  iacta- 
tioni  suae  dederint  sed  in  cultum  municipi  et  decorem  contulerint. 

Ex  ruderibus  Herculanei  extracta  saec.  XVI  (X  i4o3  bis  descripta).  Fersuum 
distributio  incerta  est.  —  1)  Similiter  supra  iV.  272.  —  2)  De  ea  re  ita  censuere.  — 
3)  Scr.  habere.  —  4)  Sic  alterum  apographum,  servos  eius  . .  .  mpius  est  . . .  neg.  alte- 
rum;   fuisse  servos  quei  eius  rei  It.  (kausa)  emptus  est  erit  proposuit  Momms. 

Titulos  in  ipsis  ponderibus  vel  mensuris  seriplos  alio  loco  dabimus  (instr.  do7n.). 


5617  C.  Popiliius  Philodespotus  |  lovi  d.  d.  mensam  et  horolog. 
Allifis,  mensa  (1X2324  vidit  Mommsen). 

Alias  horologiorum  mentiones  habes  supra  N.  484S.  S34S.  VI 10237.  VIII 451S. 
X  1617.    XIV  3947  cet.     In  horologio  sulario  est  XI  1749. 

5618  Q.  Murrius  |  Thales  |  horilegium  |  col.  fabr.*  d.  d. 

Tarracone  (II  4316  vidit  Hnebnfir).  —  1)  Collegio  fabrnm. 

5619  L.  Sepunius  L.  f.  Sandilianus,  |  M.  Herennius  A.  f.  Epidianus  | 
duovir.  i.  d.,  scol.'  et.  horol.  |  d.  s.  p.  f.  c* 

Pompeiis  in  foro  triangulari,  hemicyclium,  est  Neapoli  (X  831  vidit  Momm- 
sen).  —  1)  Scholam.  —  2)  Be  sua  pecunia  faciundum  curarunt. 

lidem  duoviri  etiam  in  aede  ApnlHnis  hnrologiiim  dedicnverunf,  X  802. 


396  Caput  Xni. 

5620  L.  Saufeius  |  L.  f.  Claud.  |  Clemens  (  scholam  et  |  solarium'  | 

dedit. 

Nogare  in  valle  Cadorensi  (ef.  N.  S622)  rep.  (F  8801  bis  descripta).  —  1)  Simi- 
liter  N.  S392. 

5621  P.  Maiu[s]  M.  f.,  P.  Allius  M.  f.  |  praef.  solar.  f.  c. 

Inter  Aeclanum,  et  Compsam,  prope  Rocca  S.  Felice,  lapis  longus  magis  quam 
altus,  litteris  pulchris  et  antiquis  (IX  4027  vidit  Dressel). 

5622  in  honorem  \  [Neronis\  *  Claudi  |  Caesaris  Augusti  |  Germanici  | 
Sex.  Paeticus  Q.  f.  |  Tertius  et  |  C.  Paeticus  Sex.  f.  |  Firmus  |  horilogium 
cum  sedibus  |  paganis  Laebactibus  |  dederunt. 

Castel  Lavazzo  in  valle  Cadorensi  (inter  Bellunum  et  Pieve  di  Cadore),  uhi 
fuitpagus  Laebactium  (F  20SS  saepius  descripta  a  saec.  Xf^  ad  initium  saec.  XFIII). 

—  1)  Vocabulum  erasum  esse  pars  auctorum  significat. 

5623  M.  Val.  M.  f.  Quir.  Marc[e??MS  aed.,  //]vir  munic.  Aurgi[fam]S  | 
accepto  loco  a  republic.  horologium  omni  [in^pensa  sua  editis  ludis]  circen- 
sibus  et  ludis  scaenicis  [d.  d,]. 

Tucci  (Martos)  in  Baetica  (11  1683  vidit  Huebner).  —  1)  Cf.  N.S6S7. 

5624  horologium  cum  suo  aedificio  et  |  signis  oninibus  et  clatris  | 
C.  Blaesius  C.  fil.  Voltinia  Gratus  ex  HS  n.  X  |  et  eo  ampHus  ad  id  horo- 
logium  adminis|trandum  serum*  HS  n.  HH  d.  s.  p.  d. 

Talloires  prope  Annecy  Sabaudiae  (XII  2322  vidit  Hirschfeld).  —  1)  Servum 
(apicem  geminandae  litterae  causa  positum  putat  Hirschfeld ;    cf.  N,  SlOl  not.  S). 

5625  L  o.  m.  et  lunoni  regin.  |  pro  sal.  imp.  M.  Aur.  Anjtonini  Pii 
Aug.  et  j  luliae  Aug.  matris  Aug.*,  |  M.  Ulp.  Mucianus  mil.  leg.  XIII  Gem.  [ 
horologiar.  templum  a  solo  de  suo  ex  voto  |  fecit,  Falcone  et  Claro  cons.* 

Apuli  (Carlsburg)  in  Dacia  (II1 1070  cf.  p.  1S90  ter  ut  videtur  descripta  saec. 
XFI,  partes  praeterea  saec.  XFII.  XFIIl).  —  1)  Titulus  positus  inter  a.  212  et  217. 

—  2)  /4.  19S  (hoc  anno  templum  votum  esse  putat  Momms.). 


5626  ....  [M.]  Aur.  Cominius  Cassia[nMs'  leg.  Auggg.  pr.  pr.  c.  v.] 
septizonium  marmorib.  musaeo  et  omni  cultu  vetustate  dilabsum  restituit. 

Lambaese  in  nymphaeo  (FIII  2637  cf.  18103  fragmenta  disiecta  viderunt 
Renier  fFilmanns  Schmidt).  —  1)  Cf.  supra  N.  1134. 

Aliud  septizonium  (sive  septizodium)  Africanum  novimus  ex  titulo  supra 
N.  3076.  Inscriptionem  septizonii  urbani  a  Septimio  Severo  anno  20S  extructi 
habes  Fl  10S2.  De  septizoniis  conferendus  praeterea  E.  Maass  die  Tagesgdtter 
(Berl.  1902)  cap.  1. 


5627  C.  Quinctius  C.  f.  Valgus*,  |  M.  Porcius  M.  f.,  duovir.  |  quinq. 
coloniai  honoris  |  caussa  spectacula^  de  sua  |  peq.  fac.  coer.  et  coloneis  | 
locum  in  perpetuom  deder. 


Tituli  operum  locorumque  publicorum.  —  Septizonium.  Amphitheatra.      397 

Pompeiis  rep.  in  amphitheatro  lapides  duo  gemelli,  alter  humi  locatus  ad 
portam  occidentalem,  alter  similiter  ad  orientalem  (1  12i6.  X  852  imaginem  Ritschl 
tab.  LXXFIIe).  —  1)  Cf.  supra  N.  S518,  infra  K  S636.  —  2)  Cf.  Nissen  pomp. 
Studien  p.  118. 

5628  Ummidia  C.  f.  |  Quadratilla '  |  aaiphilheatrum  et  |  templum  Casi- 
natibus  |  sua  pecunia  fecit. 

Casini  in  amphitheatro  rep.,  extat  Monte  Cassini  (X  S185  vidit  Mommsen). 
—  1)  Cf.  supra  N.  S185  not.  1.    FHia  fuit  C.  Vmmidii  Quadrati,  supra  N.  972. 

56S9   M.  darenus'  Clari*  1.  [Jjyrann^Ms] |  amphitheatri  partem 

dimid[ijam  in  sol[o  publico,  dimidiam  in  privato?] 

Praeneste    (XIF  5010    vidi   particulam   prinaipia    versuJim    continentem).   — 

1)  De  litlera  Claudiana  cf.  N.  457S  not.  5.    —    2)  Patroni  huius  Fareni  Tyranni, 
M.  Fareni  Clari,  Utuhu  scriptus  a.  p.  C.  21,  est  X  1555. 

5630  huius  pater  ad  am{phitheatri  dedica|tionem  HS  «iD  (Jiir  p.  [e.]'  | 
et  operas  n.  CC.''  |  M.  Tullio  |  M.  f.  Cam.  |  Rufo,  fiUo  |  M.  Tulli  Blaesi',  | 
TuUia  I  Beronice  mater  |  et  Tullia  j  Blaesilla  soror.  (  L.  d.  s.  c. 

Tibure  (XIF42S9  viderunt  Gatli  et  Bormann).  —  1)  Sestertium  viginti  milia 
polliciius  est.  —  2)  Huc  usque  scriptum  in  plintho  basis.  —  3)  Huic  posita  est  basis 
nna  reperta  XIF  42S8,  idemque  memoratur  in  latere  basis  Tiburtinae  supra  N.  1061, 
unde  apparet  eum  vixisse  temporibtis  Hadriani. 

5631  P.  Atilio  I  Philippo  |  ornamentis  |  decurion.  Brixi[ae]  |  Veron. 
Cremon.  \honoTat6\  \  et  iure  quattuor  [/i6erorMm] '  j  usuq.  anulor.  a  d[j«o] 

,  I  ex  postulation[e  populi]  \   ob  Uberalita[fem  ems  jwod]    |   in  opus 

amp[ftrtAea^t] 

Brixiae  (F  4592  cf.  p.  1ffJ9  vidit  Mommsen).  —  1)  Cf  supra  N.  59S2  (Momms. 
aUquando  cogitaverat  de  iure  quattuordecim  ordinum,  scilicet  in  eis  sedendi). 

5632  dd.  nn.  Valentiniano  et  Valente  senper  (sic)  Augg.'  |  Lol.  Cyrius 
princ.  cur.*  et  eritor  duodena'  de  propio  (sic)  suo  |  vetustatem  (sic)  con- 
Japsum  ai  statum  pristinum  red^Mjc*  |  amphiteatrum  cum  portis  posticiis' 
et  omnem  fabric[am]  |  arene,  nepus  Lol.  Cyri  princ.  cur.*  et  ante  eretoris', 
filius  Lol.  I  Claudi  princ.  et  patroni  curiae,  pronepos  Messi  Gorgotis  | 
princ.  Fihciter  (sic). 

Velitris,   lilteris  pravis  el  inaequalibus  (X  6S6S  vidi).   —    1)  J.  56i/567.  — 

2)  Principalis  curiae.  —   3)   Erogator  munerum  duodecim?  (Momms.).  —  4)  Re- 
ducsit.  —  5)  Posterulis  (cf.  supra  N.  S540  not.  4).  —  6)  Erogatoris?  (Momms.). 

5633  salv[ts  dd.\  nn.  Theodosio  et  Placido  ^[ahntiniam  Augg.Y\ 
Ruffi^Ms]  Caecina  FeUx  Lampadius  v.  c.  [et  inl.,  praef.  urb.]  |  ha[re]nam 
amphiiheatri  a  novo  una  cum  po[dio  et  portis  \  post]\c'\s^,  sed  et  reparatis 
spectaculi  gradibus  [reslituit]. 

Romae  rep.  in  amphitheatro  Flavio  (FI  1765  =  52089  contulit  Huelsen).  — 
1)  A.  42S — 4S0.  —  2)  Memorat  has  portas  vit.  Probi  19:  edidit ...  in  amphitheatro 
centum  iubatos  leones,  . .  qui  omnes  [e]  posticis  interempti  sunt  (Huelsen  ad  FI  l.  c). 

Ad  restitutioTiem   amphitheatri  Flavii  factam   Theodosio  et  Placido  Falenti- 


398  Caput  XIII. 

niano  imperantibus   speclant  praeterea   tituU  VI  52086 — 32088  (Bull.  arch,  comii- 
nale  1880  p.  226.  227). 

5634  [salvis  d  d.  nn.  ijeone  et  A[n]themio*  p.  p.*  Au^g-^.J^  Messius 
Phoe[6Ms  I  Severus]*  v.  patric^  co[s.  ord.,  hare]nain  amphitheatri  longi 
tem[poris]  ...*....  esset  extinctum  pro  beatitudin[e]  .... 

Romae  rep.  in  amphitheatro  Flavio,  fragmenta  epistylii  (VI  p.  860  n.  100  et 
denuo  VI 52091  vidit  Huelsen ;  Lanciani  bull.  arch.  comunale  di  Roma  1880  p.  229 
n.  18).  Ex  simili  titulo  supersunt  fragmenta  VI  52092  =  BuU.  comunale  1880 
p.  229  n.  19.  —  1)  Inter  An-  et  themio  videtur  aUquid  interpositum  fuisse.  —  2)  P^  P* 
lapis,  —  3)  AVCC  lapis.  Titulus  positus  inter  a.  467  et  472.  —  4)  Eiusdem  viri 
nomen  bis  incisum  in  corona  marmorea  quae  cingebat  podium  amphitkeatri,  sic : 
JMessii  Phoeb[i  Severi  jojraef.  urbi  patricii  consulis  o{rdinarii]  (VI  52188);  Mess. 
Phoeb.  (correctum  ex  Pheb.)  Severi  v.  inl.  \patri\c\i  consul.  ord.  (VI  52189 ,  pars 
est  iam  VI  p.  8S8  n.  34).  InteUegitur  Severus  consul  occidentaUs  anni  470,  Flavius 
Severus  dictus  in  t.  JSolano  X  1545  (cf.  Mommsen  chron.  min.  III  p.  536).  — 
5)  PATRIC»  lapis.  —  6)  Litterae  dimidiaiae,  fortasse  ALITR  .... 

5635  Decius  Marius  Venantius  |  BasiHus  v.  c.  et  inl.,  praef.  |  urb., 
patricius,  consui  |  ordinarius,'  arenam  et  |  podium  quae  abomi  nandi  terrae 
mo|tus  ruina  pros|travit,  sumptu  projprio  restiluit. 

Romae  in  amphilheatro  Flavio,  basis  (VI  1716^  =  32094^  vidit  de  Rossi; 
Huebner  cx.  scr.  epigr.  752).  Eodem  loco  duae  aUae  bases  iisdem  verbis  inscriptae 
prodierunt  (VI  1716 '^^).  —  1)  Videtur  esse  BasiUus  Venantius  consul  occidentaUs 
anni  S08. 

Adde  titulos  supra  N.  411.  829.2689.  S1S7 ;  VIII 2488.  X6429.  XI 5112  cet. 


5636  C.  Quinctius  C.  f.  Valg.,  |  M.  Porcius  M.  f.  |  duovir.',  dec. 
decr.  I  theatrum  tectum  |  fac.  locar.  eidemq.  prob. 

Pompeiis  in  theatro  minore  sive  odeo,  lapides  duo  gemeUi,  in  duabus  portis 
aedificii  (I  1247.   X  844  vidit  Mommsen).  —  1)  De  his  duoviris  cf.  iV.  S6^. 

5637  L.  Annius  L.  f.  Mammianus  Kufus  llvir  quinq.  theatr.  orch. 
S.   p.^  I  (Litteris  minoribus)    P.   Numisius  P.   f.   arc [ftl]tec[f tts].'' 

5637*  L.  Annius  Mammianus  Rufus  Ilvir  quinq.  theatr.  orchestr[am] 
de  suo. 

Herculanei  in  theatro  rep.,  fragmenta  muUa,  extant  NeapoU  in  museo 
(X 1443. 1444  vidit  Mommsen;  tertius  simiUs  titulus  est  X144S). —  1)  Sua  pecunia. 
—  2)  arc. . .  tec  . . .  apographum  factum  saec.  XVIII,    hodie  superest  ar  . . 

5637^    P.  Nu[misms]  P.  f.  Men.  architectus. 

Neapoli  in  museo  (X  1446  principium  vidit  Nissen,  partem  reUquam  Mommsen). 

5638  M.  M.  Holconii  Rufus'  et  Celer  cryptam,  tribunaiia*,  thea- 
trum^   s.  p. 

Pompeiis  in  theatro  maiore,  complura  exempla  eiusdem  inscriptionis ,  nunc 
duo  NeapoU  in  museo  (X  833.  834  vidit  Mommsen;  simiUs  fuit  etiam  X  83S).  — 
1)  lisdem  Rufo  et  Celeri  in  eodem  theatro  complures  slatuae  positae  fuerunt  (X 
857  seq.j.     Rufus   duovir  quartum  iure   dicundo   fuit  a.  u.  c.  7S1/2,    teste    titulo 


Tituli  operum  locommqae  publicorum.  —  Ampbitheatra.    Theatra.      399 

A'  890.  Cf.  infra  inter  mumctpalet,  —  2)  De  crypta  dixit  JSissen  pomp.  Studien 
p.  248,  de  tribunalibus  p.  249.  —  3)  Quid  in  theatro  Pompeiano  mutaverint  (nam 
extitit  illud  sine  dubio  multo  ante  Augusti  tempora)  vel  addiderint  Holconii,  quae- 
siverunt  Puchstein  archaeol.  Anzeiger  1896  p.  30.  40;  Mau  Pompeji  p.  4SG. 

5638*   M.  Artorius  M.  1.  Primus  |  architectus. 

Pompeiis  in  eodem  theatro  rep.,  est  item  IVeapoli  (X  841  vidit  Mommsen). 
Eiusdem  architecti  est  titulus  in  baailica  Pompeiana  rep.  X  807. 

Ad  unum  ex  theatris  urbis  Romae  spectat  N.  793  cf.  N.  S030  v.  137. 

5639  divo  Auguslo  sacrum  |  pro  salute  Ti.  Claudi  |  Caesaris  August. 
Germ.  |  Ti.  Claudius  Arucae  flL  Capito  |  sacerdos  Aug.  theatrum,  quod  | 
Lupus  Anthi  f.  ligneum  posuerat,  |  d.  s.  p.  lapideum  restituit. 

Fori  Segusiavorum  (Feurs  prope  Lyon)  rep.  a.  18SJ  (XIII  1642  Hirschfeld 
vidit  eclypum). 

5640  Neroni  Claudio  divi  Claudi  f.  Ger[maHtci  Caes.  n.  Ti.  Cjaesaris 
[pron.  dwi\  Aug[ttsfi  ahn.  C]aesar[j]  Aug.  Germanico  pont.  max.,  trib. 
pot.  IIP,  imp.  III,  cos.  II  designato  III,  proscaenium  et  orchestram  cum 
ornamentis,  Augustalis  perpetuus*  C.  Heius  Primus  Cato',  Heia  .  .  . 
.  .  .  [d.  d.] 

Olisipone  (Lisboa)  in  ruderibus  theatri  rep.  a.  1798  (II  183  fragmenta  epi- 
styKi  ingentis  descripserunt  Cenaculo  et  Azevedo  Portugallenses).  —  1)  A,  37.  — 
2)  Hoc  nomini  praepositum  etiam  II  196.  —  3)  Idem  memoratur  II  196. 

5641  .  .  .  IS.  f.  Faber         M.  Fisius  C.  f.  M.  Vibius  P.  [f.] 

.  .  .  sius  St.  f.  M.  BaibiUus  L.  f.       T.  Hostiu[s]  .  .  [/".] 

cu[ne]os  duos  in  teatro  faciendos  co\[raver.] 
Capuae  rep.,  est  Neapoli   (I  372.    X  5782.     Bitschl   tab.  LXIFg).     In  eodem 
saxo,  postea   ut   videtur,   anno  u.  c.  683,   incisus  est  tilulus  X  3785,   quem   infra 
dabimus  inter  municipales. 

5642  T.  M[u]ttius  P.  f.  Celer  |  Illlvir  q.  Iheatrum  |  alueudumS  gra- 
dus  I  faciendos  curavit  se|natique  consultum  |  fecitque%  utei  pequjniam 
populo,  pageis  |  retrib.' 

In  turri  ecclesiae  S.Pelini,  ubi  fuit  Corfinium  (1X3175  semel  descripta  circa 
a.  1700).  —  1)  Quid  subsit,  nescio.  —  2)  que  abundat.  —  3)  Retribuerent.  Libera- 
iitate  ma  videtur  effecisse,  ut  tributum  popularibus  rextitueretur,  ad  quam  rem 
iipus  ernt  senatus  consulto,   cuius  ipse  auctor  fuit. 

5643  T.  Annius  T.  f.  Rufus,  |  L.  Septimius  Sa.*  f.  Dentio,  |  L.  An- 
nius  T.  f.  Gritto  magistr.*,  |  ex  pagi  d.'  scaina^  fac.  coir.  |  T.  Annius  T. 
f.  Ruf.,  L."*  T.  f.  Gritto  |  probaverunl. 

Prezzae,  inter  Sulmonem  et  Corfinium,  ubi  videtur  fuisse  pagus  Lavemae 
(I  1280.  IX  3157  vidit  Dressel,-  imaginem  Ritschl  tab.  XCIF  e).  —  1)  Salvii.  — 
2)  Magistri,  sc.  pagi  Lavemarum.  —  3)  Decreto.  —  4)  Scaenam.  —  5)  Nomen 
gentilicium  omissum,   spatio  vacuo  relicto,  scilicet  supplendum  ex  praecedentibus. 

5643*   Neratius  Palmatus  v.  [c.] |  etiam  frontem  scaenae  o 

Syracusis  ^in  fomice  candidi  marmoris'  (X  7124  solus  descr.  saec.  XFII 
Gualterus). 


400  Caput  XIII. 

5644  Melanthus  P.  Deci*  |  et  collegae,  mag.  He.^  |  tribuDal  novom 
a  solo  fecer.,  |  theatrum  et  proscaenium  refecer.,  |  ludis  scaenicis  biduo 
dedicar.,  |  d.  s.  p.^ 

Trasacci  in  Marsis,   ubi  fuit  vicus  Supinas,   cf.  supra  ad  N.  5814  (IX  58S7 
vidit  Mommsen),  —    1)  Sc.  servus.  —  2)  Magistri  Herculis.  —  3)  De  sua  pecunia. 
Alius  titulus  theatri  et  proscaenii  est  XI S170.     Cf.  item  supra  N.3662. 

5645  C.  Dexius  L.  f.  Max[MjnMs]'  cur.  porticum  theat[r.],  (  cryp- 
tam  perfi[cten<ia  CM]ravit;  quoi  in  operibus  |  publiceis  quae  s[upra  s.  s., 
ex]  s.  c.  inscriptio  data  est.  |  T.  Albius  C.  f.  Pansa  Illlvir  i.  d.,  [p]ont., 
C.  Albius  T.  f.  Pansa  filius  Illlvir,  |  opus  the^tri  perfect.  in  muUebrib.^ 
aeramentis  adornaver. 

Interamnae  (Temi)  in  Umbria  (XI  4206  vidit  Bormann).  —  1)  Ad  eundem 
pertinere  coniecit  Bormann  fragmenta  XI  4207.  4208.  —  2)  Quid  sit,  latet. 

5646  in  h.  d.  d.  et  |  numinibus  Augg.,  I.  o.  m.  |  L.  Ammia[;m5] 
Gamburio  |  proscen[tum]  cum  tribun|ali  et  eo  [amp/]ius  X  L*,  ex  q|uorum 
[MSMr]is  tutela  prosceni  et  ludos  omnjibus  annis  pri.  kal.  Mai.*  |  curatores 
vici  procujrare  debunt  (sic).,  fide  mandavit.    D.  d.  Saturnino  et  Gallo  cos.^ 

Bitburg  in  Treveris  rep.  (Heltner  Westd.  Korrespondenzbl.  4890  p.  247).  —  1)  In- 
tellege:  denariorum  quinquaginta  ndlia  (in  lapide  fuerit\,).  —  2)  Hunc  diem  inci- 
dere  in  ludos  Florales  (cf.  supra  N.  S0S7 ;  C.  I.  L.  I  ed.  2  p.  547)  monet  Hettner. 

—  Z)  A.  498. 

5647 [Itfeejralis  iun.  ei  Liberia  i[ilii  eius\ '  | ie  adusque 

concamarationes  compa[raum<n;]  | XIII  inluminaverunt  easque  can- 

celHs  marmoreis  .  .  .  .  | [ea;ornay]erunt,  delphinis  binis  per  vias 

theatri  adiunctis,  la | um  XIIII  lapidibus  eius  per  anti- 

grados  stratis  marmo[rm]  ,  .  .  .  | ordi ....  xtro  .  .  .  .  m  podiis 

marmoreis  vias   dextra   lae^wa^ne] | [feceru\ai   [de]dicave- 

runlq.   L.  d.  d.  d. 

Rusicade  in  theatri  ruinis  rep. ,  iam  Parisiis  (FIII 7994  cf.  p.  48!79  vidit  Wil- 
manns).  —  \)  Ab  iidem  hominibus  positi  sunt  tituli  una  reperti  FIII  799S.  7996 
etiam  magis  mulili. 

5648  M.  Fabius  Fronto  |  augur,  p.  i.  d.\  cum  lujdis  scaenicis  dejdit 
praeter  dena|rios  mille  ad  |  opus  theatri  n.*  ]  fiH  sui  Senecio|nis.  (Ab  altera 
parte)  polUcitus  |  Fusco  II  et  Dex|tro  cos.^  |  III  non.  lan/,  |  dedicavit  | 
isdem  cos.  |  pri.  kal.  April. 

Rusicade  (Philippeville)  in  ruinis  basilicae  ?'ep.  (1^1117988  vidil  Wilmantis). 

—  1)  Praefectus  iure  dicundo.  —  2)  Nomine.  —  3)  A.  22S.  —  4)  Dies  votorum.  — 
Ad  idem  theatrum  pertinet  N.  S077. 

5649  dd.  nn.  Diocletiano'  Aug.  VII  et  Maximiano'  Aug.  VI  cos.*  | 
kal.  ApriUb.,  |  porticus  theatri  sumptu  publico  |  coloniae  Ammaedarensium 
restitutae. 

Ammaedarae  in  Africa  (FIII 509.  41S52  viderunt  Wilmanns  et  Schmidt). —  1)  No- 
mina  imperatorum  erasa  legere  potuit  Schmidt.  —  2)  A.  299.  —  Cf.  etiam  N.  SS46. 


Titali  operum  locorumqae  publicorum.  —  Theatra.  Loca  in  amphitheatris.     401 

5650  Glau.  Rog[a{us]  |  in  theatr[o]  |  manu  sua  |  deiecit*   (vir  togatus 

dolabram  utraqtie  manu  tenens).     N.  CCCC. 

Patavii  (C.  I.  L.  suppl.  Ital.  I  399  vidit  Pais).  —  1)  Quid  manu  sua,  dolabra 
scilicet  ususy  Claudius  Rogatus,  sive  quo  alio  nomine  fuit,  in  thealro  deiecerit ,  non 
divino  (Momms.).  —  2)  Cf.  N.  S202  not.  7. 

Genio  theatri  dedicatus  est  titulus  supra  N.  S66S. 

5651  N.  Plaetorio  Oniro  |  Augustali  |  biselliario,  |  houorato  orna- 
nientis  |  decurionalibus,  |  populus  Abellanus  |  aere  conlato,  quod  |  auxerit 
ex  suo  ad  |  annonariam  pecuniam  |  HS-X  n.  et  yela*  in  thaeatro  (sic)  |  cum 
omni  ornalu  |  sumptu  suo  dederit.  |  L.  d.  d.  d. 

Abellae  (X  1217  vidit  Mommsen).  —    l)  Cf  N.  3144.  5145. 

5652  imp»  Antonino  Aug.  P[to]  |  Antonia  Cn.  fil.  Picentina  C.  C.  . .  | 
Secundi  praetori*,  patron[i  co/o]|niae^  sacerdos  divae  Fau[sfi][nae,  statuas, 
quas  ad  exo[rMan]|dum  theatrum  promi[seraf,  Fa]|leriensibus  posuit  et  \oh 
ded.]  I  decurionibus  plebi  urbanae  div[t$tonem]  |  dedit. 

Falerione  in  Piceno  rep.  (1X5428  vidit  Mommsen).  —  1)  Praetorii  (viri). — 
2)  Sc.  uxor. 

5653^  M.  Cantrius  M.  f.  Marcellus  llvir  pro  iud.  Ium.\  cuneos  III 

f.  c*  ex  d.  d.' 

5653^  N.  Istacidius  N.  f.  Cilix  Ilvir  pro  lud.  lum.» 

5653°  L.  Saginius  Ilvir.  i.  d.  pr.  lu.  lu.*  ex  d.  d.^  cun.^ 

5653**  L.  Saginius  llv.  i.  d.  p.  1.  V  ex  d.  d.»  c^ 

5653®  mag.  pag.  Aug.  f.  s.'  pro  lud.  ex  d.  d.' 

Pompeiis  in  amphitheatro,  in  podio  quod  cingit  harenam,  litleris  plerumque 
ad  harenam,  semel  ad  sedes  spectatorum  versis  (X8S7^^.  8SS.  836.  833  vidit  Momm- 
sen  cf.  Fiorelli  descrizione  di  Pompei  i87S  p.  75;  Mau  Pompeji  p.  202.  Omisi  si- 
miles  inscriptiones  X  834.  XSS^^'^). —  1)  iVo  ludis,  luminibus  (cf.  infra  N.S685). 
—  2)  Faciendos  curaverunt.  —  3)  Ex  decreto  decurionum.  —  4)  Cuneum.  — 
5)  Magistri  pagi  Augusti  felicis  suburbani  (cf.  N.  5198  not.  5). 

5654*  . . .  [5u]ib.  in  theatr.  lege  pl.  ve'  [scito  sedere  \  l]icei,  p.'  XII  . . 

5654^  .  .  equiti [&us]  .  .  . 

5654°  [prae]text[afis  |  p.]  VIIIS. 

5654**  [paedagogis  ]?]uero[rum]^. 

5654®  [Aos] pitib[Ms  publicis]. 

5654^  client. 

Romae  in  amphitheatro  Flavio.,  in  graduum  in  quibus  speetatores  sedebant  parte 
anieriore,  rep.  a.  1811,  praeter  posiremam,  cuius  particuiae  a.  1880  et  1895  demum 
prodierunt ;  litteris  saec.  p.  Chr.  I  vel  II  (F1 1796, 4 — 8  praeter  postremam;  Lanciani 
Bull.  arch.  comun.  1880  p.258.  270.  277.  281  n.258  praeter  postremae  partem  priorem; 
omnes  FI 52098  a—f  vidit  Huelsen.  Omisi  fruslula  minima  VI  52098g—k  =  Butl.  co- 
munate  1880 p.28l  n.25S—257.  259).  —  1)  Plebisve.  —  2)  Pedes.—  3)  Cf  Suet.  Aug.44. 

Ad  distributionem  locorum  in  amphitheatro  Flavio  factam  a.  p.  Chr.  80  spectat 
N.  3049. 

Dkssau,  Inscriptiones  Latinae  n.  26 


402  Caput  XIII. 

Inscripliones  in  podio  amphitheatri  Flavii  ad  designanda  spectatorum  loca 
aetate  labente  incisas  post  Lancianium  (Bull.  comunale  4880  p.  243 — 249  n.  55— 8S; 
p.  249—267  n.  86—^26)  edidit  Huelsen  FI 52099-52154.  52132—52230  (illas  saeculi 
p.  Chr.  IF,  has  exeuntis  saec.  V  vel  ineuntis  sexti).  —  Similes  inscriptiones  amphi- 
theatri  Carlhaginiensis  edidit  Delattre  mem.  des  antiquaires  de  France  37,  1898 
p.H2seq.;  Syracusanas  habes  X7150,  Arelatenses  XII 714,  Polenses  F83,  Lugdu- 
nenses  XII1 1667,  Parisiacas  XIII  5053,  Lambaesitanas  VIII 5295,  Aquincenses  III 
S.  10495. 

5655  eq.  g.  i]r 

Arausione  in  theatro,  in  gradus  eius  qui  infimus  est  omnium,  parte  anteriore 
(XII  1241^  vidit  Hirschfeld).  —   1)  Equilum  gradus  tres. 

5656  n.*  Atr.  et  Ovidis''  loca  fi.^  XXV  d.  d.  d.  N.'';  n.»  Rhod.  et 
[ijrar.^  XL  d.  d.  d.  N. 

Nemausi  in  amphithealro,  in  podio  ut  videtur  quod  caveam  cingit  (XII  5516 
cf.  p.  856  vidit  Hirschfeld).  Ex  altero  exemplo  eiusdem  tituli  videtur  superesse 
XII  5517.  —  1)  Nautis.  —  2)  Nomina  fluvioriim  hodie  dictorum  VArdeche  et 
1'Ouveze,  ut  probaWiter  coniecit  Germer  -  Durand.  —  3)  Numero.  —  4)  Daia  de- 
creto  decurionum  Nemausensium.  —  5)  Nautae  Rhodanici  et  Ararici  saepe  memo- 
rantur  iii  tilulis  Lvgdunensibus  (cf.  C.  I.  L.  XIII  p.  234). 

5657  L.  Manilius  Gallus  et  L.  Man[/]iius  Alexander  Aurg.*  ob  hono|- 
rem  Vlvir.  secundum  petitionem  m.  m.''  optimi  patroni^  loca  spectacul.  | 
numero  CC  singuli  ex  duplici  pecunia  |  decreto  optimi  ordinis  municipib. 
m.*  Aurgitalni  dederunt  donaverunt. 

lacn  Andalusiae,  ubi  fuit  municipium  Aurgi  (II 5564  bis  descripta  saec.  XFII). 
—  1)  Aurgitani.  —  2)  Municipum  municipii.  —  3)  Patronus  mihi  videtur  appel- 
lari  ipsum  municipium  honoris  causa.  —  4)  Municipii. 

Ex  reditibus  locorutn  amphitheatri  esl  supra  N.  411. 

5658  C.  Licinius  Badius  |  podium  circi  p.  C  |  sua  impensa  d.  d. 
5658*  T.  Cassius  Celer  |  podium  circi  (  pedes  C  |  sua  impensa  |  d.  d. 

Prope  Taviram  in  ora  Lusitaniae,  ubi  fuit  Balsa,  rep.  (II  S.  3163.  3166 
Huebnei'  vidit  ectypa).  Secundam  inscriptionem  litteris  multo  peioribus  et  mi- 
noribus  scriptam  esse  quam  alteram  ait  Huebner. 

5659  loca  n.  B  in  circ.  |  Sex.  lul.  lanuarius*  |  aedil.  dat. 
Lugduni  (XIII  1919  semel  descripta).  —  1)  Idem  memoratur  XIII  1803. 

Ad  loca  in  circo  urbis  Bomae  attributa  spectare  videtur  N.  286  (sed  cf. 
Mommsen  Staatsrecht  III  p.  446  not.  5). 

5660  L.  Valerius  Amandus  |  et  L.  Valerius  Lucumo  (  podium*  iu 
circo  p.  dec^  [  ob  honorem  liinivir.  |  ex  decreto  decurionum  j  d.  s.  p.  f.  c. 

Zafrae  in  Baetica  (II  984  cf.  Eph.  ep.  8  p.  384  descr.  saec.  XVII  Bodericus 
Caro).  —  1)  lucum  ob  odium  aliud  exemplum.  —  2)  p.  DG  praefert  Momms. 

5661  Dec'  Claud.  luvenal.  Sar|dicusS  perfectis  metis  j  et  ovaris' 
itemque  tribulnali  iudicum,  quae  ob  me|moriam  Claudiorum  Rujfiniani 
fili,  bonae  memojriae  iuvenis,  et  Rufiniajni  et  Victorini  nepotum,  (  et  Lon- 
gania  Primosa*  (  bonae  memoriae   femijnae,  uxor  eiius,   mater  et   (  avia 


Titali  operum  locorumqae  publlcorum.  —  Circus.  Sphaeristerium.      403 

Claudiorum,  et  |  Kaninia  Respecta  ^'  bonae  |  memoriae  feminae,  |  nura  eiius 
et  mater  |  Claudiorum,  prov.  |  CLXXXVIIP. 

Auziae  (Aumale)  Mauretaniae  (FIII 906S  scmel  descripta).  —  1)  Decenniut ; 
cf.  tupra  N.  4491.  —  2)  Idem  nomen  in  alio  lapide  eiusdem  hominis  Aiedius  legit 
Purgold  (FIII  S.  207S6).  Idem  homo  cum  iis  qui  sequuntur  memoralur  in  aliis 
titulit  Auziensibus,  unde  apparet  eum  multa  opera  publica  Auziae  fecisse  (supra 
N.  4491.  FIII 9066.  9067  =  20766;  cf.  FIII  S.  20757).  —  3)  Haec  ad  circum  spectant, 
cf.  Friedldnder  apud  Marquardt  Staatsverw.  III^  p.  316  not.  1.  —  4)  Fidelur  re- 
quiri  eatut  tecundut  (aut  pottea  tcribendum  femina^.  Quidlibet  ttatueris,  oratio 
hiat.  —  5)  A.  p.  C.  2S7. 

5662 I  [s]u[ffim]ae  adfectionis  erga  rem  publicam,  sicut  ludum  | 

g)[a]diatorium  omni  inpensa  sua,  ita  spoliarium  |  a  fundamentis  exstructum 
ornatumque  pro  nilore  |  civitatis  rei  publicae  dono  dedit. 

Bomae  rep.  in  Esquiliis  (FI  51917  vidit  Huelsen).  Titulum  quamvis  Romae 
eruderatum,  origine  puto  Praenestinum,  collato  titulo  Praenestino  Cn.  F oesii  Apri, 
quem  vide  infra  inter  municipales  (=  XI F  5014). 


5663 '  \[P']  Coruelius  P.  f.  Gramme  ....[..  lipax  et  P.  Cor- 

nelius  P.  f.  P.  n.  Long...,  |  pater  et  f.,  pro  honore  IIvira[/Ms  |  s]phae- 
risterium  fecerunt. 

Centuripis  rep.,  est  Panormi  (X  7004  vidit  Mommsen).  —  1)  Focabuhim  era- 
sumy  fortasse  imperatorit  nomen  f.  .  C  \  . .  .  VI  . .  .  agnovit  Mommt.). 

Sphaerisleria  sunt  etiam  in  t.  Nemausensi  XII  5504.  Sphaeristeria  plenim- 
que  videntur  coniuncta  fnisse  cum  balneis  (Plin.  ep.  2, 17, 12.  5,  6,  28;  Suet.  Fesp.  20; 
Dig.  17,  1, 16). 

5664  P.  Lucanius  L.  f.  Ter.  Quadratus  Ilvir,  augur,  q.  II,  balneum 
solo,  peq.  sua  dedit.     Cassia  P.  f.  uxor  et  Lucania  P.  f.  Procula. 

Fenafri  (X  4884  semel  descripta  taec.  XF).     Fertuum  divitio  incerta. 

5665  Q.  Pettius  Q.  f.  Tro.  Curva,  |  C.  Maecius  C.  f.  Ouf.  pr.  |  duo- 
vir.',  balneum  ex  |  d.  d.  de  peq.  pob.  fac.  cur.  |  Q.  Pettius  Q.  f.  probavit. 

Saponarae,  ubi  fuit  Grumentum  (I  1265.  X  221  Ritschl  tab.  LXXFlIIa).  — 
1)  Praetores  duoviri.  —  Ad  balnea  Grumentina  perlinet  etiam  titulus  supra  N.  S86. 

5666  L.  Agusius  Cn.  f.  L.  n.  Mussus,  |  C.  Arrenus  T.  f.  Rufus  |  octo- 
viri  iterum,  |  balneas  reGc.  d.  c.  s.  c' 

Prope  Interamniam  Praetuttiorum  (Teramo)  rep.  (IX  5067  vidit  Dressel).  — 
1)  Refieiendas  de  conscriplorum  sententia  curaverunt. 

5667  Q.  Vibuieius  L.  f.,  |  L.  Statius  Sal.  f.  |  duovir.,  |  balneas  re- 
iiciund.,  |  aquam  per  publicum  |  ducendam  d.  d.  s.  |  coeravere. 

Praeneste  (11141.  XIF5015  vidi;  imaginem  Ritschl  tab.LIIIb). 

5668/9  bahneum  refectum  |  dec.  decr.  pecun.  pubHc.  |  partis  Peltui- 
natium'. 

Olim  in  vico  Cattelnuovo  prope  rudera  Peltuini,  iam  Aquilae  (1X5450  vidit 
Drettel).  —  1)  Sic  videtur  fuitte  etiam  in  alia  intcriptione  eiutdem  loci  IX  5420. 

26* 


404  Caput  XIII. 

5670  decreto  centumvir[Mm '  |  6]aineum  refectum  cu[ra]j..  Valeri 
Cerialis  Illlvir.,  pe[c.  |  pM]blica  et  ex  4tSr  ternis  milii[6MS  |  q]uae  contule- 
runt  sevirales  ii  quo[rum  |  Mo]mina  infra  scripta  sunt:  1  . . .  ntinius  Graptus, 
L.  Ampius  Nei . .,  |  .  .  [Z)]omilius  Apollonius,  L.  Domitius  H  . .  .^  |  . .  [P]a- 
pirius  Oriens. 

Curibus  rep.  (IX  4978  semel  vel  bis  descripta).  —  1)  Cf.  supra  N.  460  not.  2 
et  infra  inter  municipales.  —   2)  H  . .  vel  F  . . .  . 

5671  Q.  C.  Poppaeei  Q.  f.  patron.  |  municipi  et  coioniai*  |  municipi- 
bus,  coloneis*,  incoleis,  |  hospitibus,  adventoribus  |  lavalionem  in  per- 
petuom  de  |  sua  pecunia  dant. 

Interamniae  (Teramo)  Praetuttianorum  (IX  S074  vidit  Dressel).  Inscriptionis 
gemellae  fragmentum  est  IX  S07S.  —  1)  Apparet  Interamnates  extrema  aetate  liberae 
rei  publicae,  cuius  temporis  videtur  esse  hic  titulus,  simul  effecisse  et  munieipium 
et  coloniam. 

5672  C.  Aurunceiu[s  C'  /".]  |  Cotta  |  colonis,  incolis,  hospit[?6Ms],  | 
adventoribus  servisqu[e]  |  eorum  |  lavationem^  ex  sua  pecunia  |  gratuitam 
in  perpetuom  dedit. 

Prope  Praeneste  in  vico  Zagarolo  (XIF  2979  saepius  descripta  saec.  XVI — 
XVIII).  Lapis  gemellus  est  XIV  2978,  cuius  partem  vidit  de  Rossi.  —  1)  Prae- 
nomen  patris  suppletum  ex  XIV  2978.  —  2)  Lavatio  est  etiam  in  alio  t.  Praenes- 
tino  XIV  301S. 

5673  L.  Octavio  L.  f.  Cam.  |  Rufo  trib.  mil.  leg.  IIII  |  Scythicae, 
praef,  fabr.  |  bis,  duomviro  quinq.  ex  |  s.  c.  et  d.  d.S  auguri  ex  d.  d,  | 
creato,  |  qui  lavalionem  gratuitam  |  municipib.^  incoleis,  |  hospilib.  et  ad- 
ventorib.,  |  uxsorib.,  serveis,  ancilleis]que  eor,  in  perpetuom  |  dedit,  d.  d. 
publ.  patrono, 

Suasae  in  Umbria,  iam  Vrbini  (XI  6i67  =  Orell.  2287  partem  maiorem  vidit 
Bormann).  —  1)  Duomviro  quinquennali  ex  senatus  consulto  et  decreto  decurio- 
num  (mira  haec  senatus  et  decurionum  distinctio).  —  2)  Quae  sequuntur,  fortasse 
semel  tantum  descripta  saec.  XVI.   —    Similes  tituli  V  576.  6S22.  6668. 

5674  divus  Aijg.  parens  |  dedit;  |  !!!!!!! !^  Augustus  |  Germani- 
cus  ! ! !^  I  ref6cit.  |  In  huius  balinei  lavation. ■{*& CCCC  |  nomin.  C.  Aviasi 
T.  f.  Senecae  f.  sui  T.  Aviasius  Servandus  |  pater  testament.  legavit,  ut 
ex  reditu  eius  summ.  |  in  perpeluum  viri  et  impuberes  utriusq.  sexsus  j 
gratis  laventur. 

Bononiae  (XI 720  viderunt  Bormann  et  Zangemeister).  —  1)  Vocabula  erasa, 
quae  Bormann  putat  fuisse  G.  Caesar  et  deinde  p.  p. 

5675  divos  Traianus  |  Augustus  |  concessa  Tuscili  |  Nominali*  bere- 
dit.  I  rei  publ.  Ricinens.  |  balneum  et  platias  |  rep.  mandavit. 

Ricinae  in  Piceno  (IX  S746  vidit  Mommsen).  —  1)  Idem  memoratur  Plin. 
ep.  S,  4.  iS. N 

5676  Ser,  Cornelius  Ser.  f.  Dolabella  Metilianus  cos,*  |  balineum 
solo  suo  s,  p,  aedificavit  et  contexit.  |  M.  Atilius  Bradua  cos.'*  et  M'.  Aci- 


Tituli  operum  locorumque  pnblicorum.  —  Balnea.  405 

lius  Aviola  cos.',  bonor.  possessor.*  |  Dolabellae  Metiliani,  in  hoc  opus 
(lederuntHS  centena  m\\.  n.  |  Res  p.  et  populus  CorQniensis  datis  HS  CLH" 
n.  consummavit,  curam  agente  |  [C.  Alfio]  T.  f.  Ser.  Maximo." 

Corfinii  rep.  (IX  51SS  vidit  Dressel  praeter  partes  meditu  singuloTnim  ver- 
suum).  —  1)  Fortasse  filius  P.  Comelii  Dolabellae  Peironiani  consulis  a,  p.  Chr.  86, 
frater  P.  Cornelii  Dolabellae  Metiliani  Pompeii  MarcelH  supra  N.  1049.  Memoratur 
praeterea  in  fragmento  tituli  item  ad  batneum  Corfiniense  pertinentis  IX  31S5  et 
in  t.  urbano  VI  164S0.  Quando  consul  fuerit,  incertum.  —  2)  Is  qui  fuit  consul 
a.  108,  3)  consul  a.  1S2.  —  4)  Bonorum  possessores ,  sciticet  post  mortem  Dola- 
hellae.  —  5)  Sestertium  centum  quinquaginta  duobus  (milibus).  —  6)  Suppletum  ex 
IX  508S.  5168. 

5677  s.  c.  balneum  Clodianum  |  emptum  cum  suis  aedificis  |  ex 
pecunia  Augustal.  •HS-  Ii»ub  S  |  Q-  Minuci  Ikari,  |  C.  Aufilli  Suavis,  |  C. 
Aiscidi  Lepotis,  |  N.  Herenni  Optati,  |  M.  Caedi  Chilonis,  |  M.  Ovini  Fausti. 

Teani  (X  4792  vidit  Mommsen).  —  1)  Sestertium  (nummum)  milibus  sexa- 
ginta.  Singulis  Augustalibvs  dena  milia  pro  eo  honore  solvenda  fuisse  coniecit 
Mommsen. 

5678  .  .  sibi  et  fil.  suo  lNe|[p]o[f]i  ex  HS^  LX  n.  poni  iussit  |  et  ob 
dedicatione  earum  |  dec.  X  V  \  Vlvir.  X  IH ,  pleb.  X  II  |  dari  iussit ;  item 
reHquit  |  ad  balinei  fabrica  rei  p.  |  Tif.  Tib.^  H-S  CL  n.^  quae  ex  sen|- 
tentia  Aemili  Frontonis  |  cl.  vir.'',  postea  deinde  Arri  |  Antonini*  cl.  vir. 
rei  p.  Tif.  Tib.  |  ab  CipeUis  Profuturo  et  Pijcentino  her.  et  ab  Arrun- 
tia  I  Ampiana'  her.  Arrunti  Grania|ni  numerata  sunt.  Her.  posuer.  |  L. 
d.  d.  d. 

Tiferni  Tiberini  (Cittd  di  Castello)  in  Vmbria  (XI  S959  =  Grut.  494,  S  vidit 
Bormann).  —  1)  Decurionibus  denaHos  quinos.  —  2)  Rei  publicae  Tifernatium 
Tiberinorum.  —  3)  Sestertium  centum  quinquaginta  miiia  nummum.  —  4)  Claris- 
simi  viri.  —  5)  Cf.  N.  1118.  —  6)  Eadem  memoratur  XI  S940. 

5679  T.  V^rius  T.  f.  Pol.  Rufinus  |  Geganius  F^cundus  Vibius  M^r- 
cellinus  |  equo  pubL,  quinquennalic,  nomine  suo  et  |  T.  Vdri  Longi  filii 
sui  I  balineum  d  L.  RufeUio  Severo'  p.  p.,  tr.,*  factum,  |  quod  r6s  pubHca 
a  novo  refecerat,  incendio  ex  maxima  parte  |  consiimptum  operibus  am- 
pli^tis  pec.  sua  restituit. 

Fani  in  Umbria  (XI  62iS  =  Orell.  5890  vidit  Bormann).  —  1)  j4d  eundem 
videtur  pertinere  titulus  mutilus  XI  6224.  —    2)  Primopilari,  tribuno. 

5680  hon6ri  |  Q.  Soldni  Fabi  Severini  e.  v.,  |  ob  merita  eius  prae- 
terita  et  |  praesentem  liberalitatem  |  quo  mdti!irius  balneum  usibus  |  plebis 
exhiber6tur,  fabri  tign.  Nem. 

Nemausi  (Xll  516S^  descr.  saec.  XVIII  Seguier).  Titulus  legitur  in  lapide  in 
quo  antea  ut  videtur  aliis  usibus  destinato  incisus  fuit  titulus  XII  5165*. 

5681  publicum  I  Interamnitum  *  |  veciigal  |  balnearum-. 

In  ora  Piceni  prope  Giulia  7iuova  rep.,  ubi  videtur  fuisse  Caslrum  novum, 
est  Giuliae  (IX  S144  vidit  Dressel).  —  1)  Sic  videntur  legendae  esse  lilterae  con- 
signatae.  —  2)  Apparet  Interamnates  a  Castronovanis  vectigal  balnearum  exegisse. 


406  Caput  XIII. 

fortasse  ob  aquam  ex  suo  territorio  Castrum  novum  adductam  (Mommsen  C.  I.  L. 
IX  p.  A8S). 

5682  numini  domus  Augustae  |  T.  Claudius  Faustus  Regi[n.]  et  | 
Claudia  Nais  Fausti  |  balneum  populo*  et  familiai  |  Caesaris  n.''  d.  [s.]  p.  f. 
idemque  |  aquam  in  eius  balnei  usus  |  perduxerunt  et  consacrarunt  |  [iVe- 
romY  Caesare  Aug.  et  Antistio  Vetere  |  cos." 

In  Chersoneso  Thracica  rep.,  prope  portum  Kilia,  ubi  fuit  Coela  (III  S.  7580 
Mommsen  vidit  ectypum).  —  1)  Fidetur  significari  populus  Coelanus,  quamquam 
hic  plenum  municipii  ius  ab  Hadriano  demum  accepit  (cf,  Momms.  III  l.  c).  — 
2)  Nostri.  Chersonesus  ad  Hellespontum  res  privata  fuit  Caesarum  (cf.  Dio  Si,  S9 
qui  tradit  eam  ex  Agrippae  hereditate  pervenisse  ad  Augustum),  unde  expUcalur 
familia  Caesaris  cum  populo  coniuncta.  —  3)  Vocabulum  erasum.  —  4)  A.  p.  Chr.  S5. 

5683  M.  Valerio  M.  f.*  |  aed.,  dict.'',  |  praef.  iuvenlutis,  |  municipes 
compitenses  veicorum  |  quinque^,  quod  specus  millia  |  passus^  oooooo 
purgavit  refecit,  |  fistulas  reposuit,  balnea  virilia  |  utraque  et  muliebre 
de  sua  |  pecunia  refecit,  populo  viscerati.  |  gladiatores  dedit,  lumina  lu- 
dos'  I  L  S.  m.  r.  solus  fecit.' 

Romae,  sed  origine  sine  dubio  Lanuvina  (XIF  S121  servavit  Fabretti).  — 
1)  Fidelur  deesse  cognomen  Falerii.  —  2)  Dictatori.  —  3)  Qui  habitabant  in 
quinque  vicis  ad  idem  compitum  pervenientibus ,  quamquam  hi  compitales  magis 
dici  debuerunt  quam  compitenses  (Momms.).  —  4)  Scr.:  passuum  (et  delendum 
millia^.  —  5)  Cf.  stipra  N.  S6S3  not.  •/.  —  6)  lunoni  Sospiti  matri  Reginae.  Dea 
Lanuvii  culta,  cf.  supra  N.  516.  5097. 

5684  Alfia  P.  f.  Quart[o  balneum]  \  muliebre  a  solo  [/ectf],  |  eadem 
lapide  va[no  ea?]|ornavit,  labrum  aen[eum  cum]  \  foculo,  sedes  posu[jY 
p.  s.] 

S.  Benedetto,  ubi  fuit  Marruvium  Marsorum  (IX  5677  descr.  Acciirsiut). 

5685  imp.  Caes.  divi  Hadr[m«j  fil.  divi]  \  Traiani  Parthici  n[epos 
divi  Nervae]  \  pronepos  T.  Aelius  ^[adrianus  Antoninus\  \  Aug.  Pius  pont. 
maxim[Ms,  tribun.  potest.] . .,  |  imp.  II,  cos.  IIII,  p.  p.,  ther[mas  incendioy  \ 

consumptas  cum  T^or[ticibus  et] ]  et  basiiicis  et  omni  [apparatu  im- 

pensa]  \  sua  re[stituit]. 

Narbone  (XII  4542  vidit  Hirschfeld).  —  \)  De  incendio  civitatis  Narbonensis 
cf.  vita  Ant.  Pii  9. 

5686  imp.  Caes.  L.  Septimio  Severo  Pio  Pertinaci  Aug.  et  imp. 
Caes.  M.  Aurelio  Antonino  Pio  FeHci  Aug.  |  senat.  populusq.  Lanivi- 
nus  I  in  locum  balnearum,  quae  per  vetustatem  in  usu  esse  desierant, 
thermas  ex  quantitatibus,  quae  |  ex  indulgentia  dominorum  |  nn.  princi- 
pum  honorariarum  summarum  sacerdotiorum  adquisitae  sunt\  item  ex 
usuris  I  C*  kalendari,  amphatis  locis  et  ceUis,  a  fundamentis  exstruxit  et 
dedicavit. 

Lanuvii  (XIV  2101  semel  descripta).  —  1)  Coniecit  Mommsen,  antea  Lanuvii 
sacerdotes  pro  introitu   aut  nihil  solvisse  aut  summam  minorem,  imperatores  per 


Tituli  operum  locorumque  publicorum.  —  Balnea.  407 

7iu'risse,  ut  talis  exaetio  aut  institueretur  aut  avgeretur.  —  2)  Centesimis.  —  Thermae 
et  balinea  in  titulo  Comensi  quem  infra  dabimus  inter  municipales  (=>  f^S279). 

5687  balneum  Aurelianum  ex  liberalitate  |  imp.  Caes.  M.  Aureli' 
Pii  Fel.  Aug.,  |  servata  indulgentia  pecuniae  eius,  |  quam  deus  Aurelianus* 
concesserat,  |  facta  usurarum  exactione  |  curante  Statio  luliano  v.  e.  cu- 
ratore  |  res  [p.]  refecit. 

Caesenae  (XI  SS6  bis  ut  videlur  descripta  saec.  XF).  —  1)  Probi  vel  Cari 
nomen  hoc  loco  fuisse  sed  antiquitus  erasum,  liluram  a  descriptoribus  negleetam, 
coniecit  Mommsen.  —  2)  Cf.  supra  N.  S8S. 

5688  C.  Sempronius  C.  f.  Gal.  Sempronianus  Ilvir  bis,  |  pontufex 
perpet.,  Sempronia  Fusca  Vibia  Anicilla  |  filia,  thermas  aqua  perducta  cum 
silvis  agnuar.*  |  trecentarum  pecunia  impensaque  sua  omni  d.  d. 

laen  in  Andalusia,  ubi  fuit  municipium  Aurgitanum  (II 5S61  vidit  Huebner).  — 
1)  Cf.  Varro  de  r.  r.  1,  40,  S;  ColumeU.  5,  i,  S. 


T.  FI.  Avilo  I  Forensi  Iljvir.  iter.  qq.,  omnib.  |  munerib. 
functo  —  hic  |  idem  ad  lavacrum  bal|near.  publicar.  hgni  |  duri  vehes 
n.  CCCC  en|thecae'  nomine  in  perjpetuum  obtulit,  ita  |  tamen  ut  magi- 
stratuus  |  quodannis  successorib.  |  suis  tradant  — ,  filio  |  T.  Fl.  Aviti  v.  e. 
patron.  col.,  |  ordo  et  popul.  Misenat. 

Miseni  rep,,  est  Neapoli  (X  3678  vidit  Mommsen).  —  1)  Entheca  est  dos  vel 
peculium  praedii,  id  est  praestatio  quaedam  cum  praedio  in  perpetuum  coniuncta, 
cf.  Dig.  55,  7,  2, 1 ;  cod.  Theod.  43,  4,  42  (cum  nota  Gothofredi);  Nov.  lust.  428,  8. 

5690  Fabius  Maximus  v.  c.  |  rect.  prbv.^  thermas  |  Sabinianas  re- 
stituit,  I  curante  ordine  splendidissimo  Telesinorum. 

Telesiae  (IX  2242  vidit  Mommsen).  —  1)  Cf.  N.  S544. 

5691  Fabius  Maximus  v.  c,  rect.  prov.',  |  thermas  Herculis  vi  terrae 
mo  tus  eversas  restituit  a  fundamentis. 

Allifis  (IX  2558  vidit  Mommsen).  —  1)  Cf.  ad  eam  quae  praecedit. 

5692  Septimio  Rusti|co  v.  c,  cons.  Camp.,  |  provisori  ordi(nis,'  re- 
staurato|ri  thermarum,  (  ob  insignem  amojrem  splendi|dissimus  ordo  [  et 
honeslissi(mus  populus  |  patrono  praes(tantissimo. 

Neapoli  (X  41W7  semel  descripta  saec.  XVIII).  —  1)  Cf  N.  4276. 

5693  balneum  Veneris  lon^^t  fem/)o] |ris  vetustate  corruptum  [  Domi- 
tius  Severianus  v.  c,  con[s.]  (  Campaniae  ad  pristinam  faciem  [a«<ii'^J|cavit, 
curante  hac  (sic)  dedican[fe]  [  Sentio  Marso  v.  c,  comite  divinor^wm] ',  | 
curatore  Capuensium,  Literni [nonim]  |  et  Cumanorum. 

Literni  (Patria)  rep.  (Bull.  inst.  arch.  488S  p.  4i  =  Eph.  ep.  8,  4S6).—  1)  Co- 
mitem  divinorum  palatiorum  intellegit  Mommsen  fprincipum  supplevit  primus  editor 
Salv.  Dino). 

5694  thermas  maritimas*  intresecus  refectione  cellarum,  foris  soH 
adiectione,  ddd.  nnn.  Valens  Gratianus  et  Valentinianus  victor.  ac  triumf. 


408  Caput  XIII. 

semper  A\i[ggg.y  |  .  ..  Proculo  Gregorio  v.  c,  praefecto.  annon.  urbis 
Romae',  curante  decorarunt. 

Ostiae  rep.,  iam  Romae  (XIV  i57  vidi).  —  1)  Ad  thermas  Ostienses  pertinet 
etiam  titulus  supra  iV.  S5i.  —  2)  A.  57S/578.  —  3)  Jd  Gregorium  praefectum 
annonae  rescripserunt  Falens,  Gratianus  et  Valentinianus  a.577  (cod.  Theod.  i4,5,1Sj. 

5695  thermas  rei  p.  h[«]ema[/es  ro^ja^n/e]  |  populo  in  ruinam  [de]- 
lap[sas]  I  M.  Aur.  Valerius  v.  p.,  ducen[an]|us,   ex  protectorib.  lateri[s]  | 

divini',   de  frugalitate  sua  cte| orum  sa  . . . .  |  [aedifi]ca\ii  et  la- 

vajntes*  rei  p.  tradidit,  epulu[m  quoque  c[/]vibus  suis  ea  |  die  praebu[i]t 
Messala  et  |  Gralo  cos.',  dedicante  M.  Aur.  |  Tiberiano  v.  p.,  praes. 
prov.  Del. 

In  vico  PHddo,  ubi  fuit  Narona  (III  480S  vidit  Mommsen).  —  1)  Cf.  stipra 
IS.  i!78S  not.  2.  —  2)  Nota  thermas  dici  lavantes.  —  3)  A.  280. 

5696  provocati  temporis  beatitudinem  dd.  |  impp.  Constan[<e  et  Con- 
stantisy  Augustorum^q^^ue*  nn.,  |  volumptatem  thermarum  hiemahum  Sex. 
Cluvius  Mar]tinus  et  M.  Caesolius  Saturninus  omnibus  honori|bus  functi, 
de  sua  pecunia  ordini  seu  civibus  Ocrijcolanis  ad  meliorem  pulcritudinem 
pro  civica  ad|fectione  cum  augmento  operi  novi  exercientes*  |  adsi^^Jna- 
verunt  et  dedicaverunt.  |  (luxta)  die  XVI  (  k[a]l.  De|c[ejmbr.  |  MarcejUino 
et  I  Pro|bino  |  con[suli|bus''. 

Ocriculi  (XI  4095  semel  descripta  saec.  XVIII  exeunte).  —  1)  Post  Constani 
(sic  traditur)  aliqua  erasa  esse  notatur  in  apographo.  Cf.  supra  N.  729  not.  1.  — 
2)  AVGVSTORVMOVE  traditur;  que  videtur  delendum  esse.  —  3)  Scr.  excientes 
(Hirschf.).  —  4)  A.  p.  Chr.  541. 

5697  bonae  originis  suboh  et  |  sinceritate  praecipua  praedi|to  M. 
CaesoHo  Saturnino  omjnibus  honoribus  functo,  lauda|bih  viro*,  restauratori 
therma|rum  hiemahum  cum  Sex.  Cluvio  |  Martino  fratre  suo,  pro  tantis  | 
meritis  erga  se  ordo  et  cives  splen|didissimae  ci[«]itatis  Ocricolanae  j 
statuam  marmoream  patrono  dignissimo  ad  perenne  tes[timonium  pubhce  | 
censuerunt.  |  Feliciler.  (in  latere)  dedicata  XVI  kal.  |  Decembres  |  Marcel- 
h|no  et  Probijno  conss. 

Ocriculi  rep.,  est  Romae  in  Vaticano  (XI 4097  viderunt  Henzen  et  Bormann). 
Una  reperta  est  basis  gemella  Sex.  Cluvio  Martino  posita  (XI 4096).  —  1)  Cf.  Hirsch- 
feld  Siizungsber.  Berl.  Akad.  1901  p.  607. 

5698  M.  Sentio  Crispino  j  decurialib.  omnibus  honer.  |  functo.  Huic 
ordo  et  ujniversus  populus  ob  |  merita  et  labores  eius  |  honorem  bisel- 
liatus  1  et  ornamenta  decuriojnatus  graluita  obtulerunt,  |  quod  opera 
thermarum  esjlivalium*  vetustate  corrupjta  s.  p.  restituit  exornavit|que, 
porticos  etiam  circum|cingentes  cohmbum*  a  solo  |  constituit,  statuam' 
amphjficandam  memoriam  eius  |  ponendam  censuerunt.  |  L.  d.  d.  d. 

Interamnae  ad  Lirim  rep.,  litteris  malis  (X  S548  vidit  Mommsen).  —  1)  Eae- 
dem  thermae  aestivae  memorantur  in  titulo  anni  408  (X  S549).  —  2)  Cf.  N.  S752. 
—  3)  Initere  ad. 


Tituli  operum  locoromque  publicorum.  —  Thermae.  409 

5699  thermae  Cassiorum  |  reDovatae  a  solo  iuxta  iussionem  |  Nu- 
meri  Albani  v.  c,  p.  p.  L.*,  |  curante  Aur.  Firmo,  |  Nepotiano  et  Fa- 
cundo  coss." 

Olisipone  rep.  a.  1771,  pictum  in  tegula  (I1 191  cf.  p.  810  deser.  Cenaculo  doctus 
Pnrtugallensis).  —  1)  Firi  clarissimi,  praesidix  provinciae  Lusitaniae.  —  2)  /4.5S6. 

5700  Pentascinensibus  thermis,  quae  longo  temporis  j  trac[fM]*  inter- 
cepto  aquae.  meatu  lavacris  fre|[5fMe]ntari  desierant,  undis  largioribus 
anuen|[^em  nt/]mphalem  aquam  in  meliores  usus  sua  |  [impensa]  .  .  .  Fu- 
rius   Cl.*  Togius  Quintil[Z]us^  |  induxit,  |  [curante] lio  Petrio  v.  p. 

Tarenti  rep.  in  caldario  thermarum  (Notizie  degli  1896  p.  116  cf.  Huelsen 
Roem.  Mitth.1896p.2S6).—  1)  tracut,  2)  C.  I.,  3)  Quintilius  traditur.  Idem  Quin- 
tillus  memoratur  IX  1127. 

5701  salvis  ddd.  nnn.  Valente  Gratiano  et  Valentiniano  *  imp[pp. 
perp.  Auggg.]  |  thermas  Gratianas  dudum  coeptas  et  omissas  mag.  aput  . . 
....  I  Alp.  Cott.  extruxit  ornavit  et  usui  Segusinae  reddidit  civit[afis], 
....  I  formavit,  fistulas  dedit,  aquam  deduxit,  ne  quid  vel  utiHtati  vel  us[t- 
bus  deesset]. 

Segusione,  postea  Taurinis  (F72S0  bis  descripta).  —   1)  A.57S — 578. 

5703  florente  imperio  ddd.  Aaaggg.  q.  nnn.*  Grattiani  (sic)  \  Valen- 
tiniani  et  Theodosi  principum  maximorum,  |  thermarum  speciem  ruinae 
deformitatem  (sic)  sordentem  |  et  periculosis  ponderibus  inminentem,  quae 
labantem^  |  populum  metu  soUicitudinis  deterrebat,  exclusa  totius  |  scarie" 
vetustatis  ad  firmam  stabilitate'  usumq.  tectorum  |  Anicius  Auchenius 
Bassus  V.  c.',  pro  consule  Campaniae  |  vice  sacra  iudicans,  r[e]paravi  in 
meliorem  civitatis  effigiem. 

Antii  rep.,  est  Romae  (X  66S6  vidit  Benzen).  —  1)  Dominorum  Augustorum- 
que  nostrorum.  —  2)  A.  579—582.  —  3)  Lavantem,  4)  carie,  5)  stabilitatem,  — 
6)  Cf.  supra  A'.  1262. 1265.  1292  (iam  accessit  t.  Neapolitanus  Notizie  degli  scavi 
1892  p.  166).     

5703  Petronius  Perpenna  Magnus  Quadratianus  v.  c.  et  inl.,  praef. 
urb.,  I  Constantinianas^  thermas  longa  incuria  el  abolendae  civilis  vel  | 
potius  feraUs  cladis  vastatione  vehementer  adflictas,  ita  ut  agnijtionem*  sui 
ex  omni  parte  perdita  desperationem  cunctis  repa[rationis  adferrent,  de- 
putato  ab  amplissimo  ordine  parvo  |  sumptu  quantum  pubhcae  patieban- 
tur  angustiae,  ab  extremo  |  vindicavit  occasu  et  provisione  largissima  in 
pristinam  |  faciem  splendoremque  restituit. 

Romae,  in  ecclesia  quadam  montis  Quirinalis  iuxta  rudera  thermarum  Con- 
stantinianarum ,  dudum  periit  (VI  17S0  descr.  Smetius  aliique).  —  1)  Cf.X  1126 
(=  Henzen  6526) ;   Notit.  urb.  reg.  VI.    Aurel.  Fict.  Caes.  40.  —    2)  Agnitione. 

Ad  thermas  Diocletianas  urbis  Romae  pertinet  titulus  supra  N.  646,  ad  ther- 
mas  Traianas  N.  S716  cf.  N.  S175. 

5704  d.  n.  Constanti  |  max.  vict.  ac  |  triumfatori  |  semper  Aug.  |  L. 
Cael.  Montius*  |  v.  c,  procons.  |  Asiae  iudex  |  sacr.  cognit.,  |  atrio  ther- 


410  Caput  XIII. 

marum   |   Constantianarum   |   fabricato  exculjtoque  constijtutit  (sic)  dedi- 
ca|vitque. 

Ep/iesi  rep.  in  agora  (III  S.  44193,  28  descr.  Heberdey).  —  1)  Idem  procontul 
memoraiur  in  titulis  Clazomenio  C.  I.  G.  5151  et  Assio  Papers  ofthe  American  school 
of  classical  studies  at  Athens  I  p.S9  n.  XXX,'  nee  diversus  videtur  Montius,  de  quo 
Ammian.  Marc.  14,  7,  12  seq. 

5705     tu  raodo,  Frumenti,  |  domito  virtute  |  rebelli  | 
respicis  ac  reparas  |  dumis  contecta  |  lavacra. 

Tigavae  in  Mauretania  rep.,  tabula  magni  operis  tessellati  (FIII  S.  21497 
vidit  Schmidt). 

Adde  N.  514.  406.  615.  705.  1029.  1128.  2657.  54S8.  5720.  5924.  S767  seq.  — 
Thermas  castrenses  habes  supra  N.  22i8.  2436.  2437.  2348.  2620  (cf.  not.  ad  N.  5720). 


5706  C,  Uulius  C.  f.,  P.  Aninius  C.  f.  Ilv.  i.  d.*  |  laconicum  et  de- 
strictarium  |  faciund.  et  porticus  et  palaestr.  [  reficiunda  locarunt  ex  d. 
d.  ex  I  ea  pequnia  quod  (sic)  eos  e  lege  |  in  ludos  aut  in  monumento  | 
consumere  oportuit,  faciun.  |  coerarunt  eidemque  probaru. 

Pompeiis  rep.  in  thermis  quas  Stabianas  dicunt  (1 1231.  X829  vidit  Mommsen; 
imaginem  Rilschl  tdb.  LXXIe).  —  1)  Duoviri  videntur  fuisse  aetate  Sullana.  Cf. 
Mommsen  C.  I.  L.  X.  l.  c;  Sehoene  apud  Nissen  pomp.  Studien  p.  140  seq. 

Ad  balnea  Pompeiana  pertinent  practerea  N  3725.  3724.  3726. 

5707  [ex  auctori]late  Luci  Ocrae  |  [dictatoris?]    municipi  | 

,  . .  oratus"  et  | Pr[mi]genius  ob  |  [ftonore]m  sexvir[a]tus  apo- 

dyterium  |  [o]?e]re  tectorio,  quod  vetustate  de|[^c?e]bat,  refecerunt,  [it]em 
piscinam  ab  no|[y]o  fecerunt,  labrum  [ac]neum  cum  salientibus,  |  [r]ostris 
navalibus  tr[j6M]s,   posuerunt. 

Lanuvii  (XIF  2119  vidi).  —  1)  ...  oratus  vel  . . .  dratus. 

5708  Satellia  M.  f.  Anus |  apodyterium  ad  novitatem  Te[sti- 

tuit]  I  .  .  epistylis  ceterisque  marmoribus  o[rnat;j7]. 

Capuae  rep.,  est  Neapoli  (X  5922  vidit  Mommsen). 

5709  Maria  Anthiisa  et  P.  M |  baptist6rium  et  cella[m]  .  .  ,  | 

de  sua  pecunia  ma  .  .  . 

Cotadino  di  Fara  prope  Cures  Sabinos  (IX  4974  vidit  Mommsen). 

5710  llviri  quinq,  Philipp.,  augu[r.],  .  .  .  |  Sermo,  Turpilius  Veti- 
dius  . . .  [per]  \  Oppium  Frontonem  patrem  [thermas?  refec.]  \  adiecta  cella 
natatori[a]  .... 

Philippis  (Cavallae)  (III  S.  7542  viderunt  Reinach  et  Purgold). 

5711  .... [6]alineum  fecit;  | [g]q.'  pavimentum  tepi- 

dari  s.  p.  refecit;  ] [pafro] nus  municipi  signum  Fortunae  |  ,  .  ,  . 

idem  balneum  suspendit,   tubu[/os]  .  .  .  [fa]cus  piscinamque   fecit  | 

.  .  .  m  vetustate  corrup|[fMOT]  .  .  .  sua  pecunia  refecit. 

Prope  Maceratam  Feltriam  in  Vmbria,  ubi  fuit  Pitinum  Pisaurense  (XI  6040 
vidit  Bormann).  —   1)  Supplemenium  non  certum. 


Tituli  operom  locorumque  publicorum.  —  Tbermae.  411 

5712  cx  avio  loco  et  rupe  |  iam'  minanti  sta[tuas  n.  IIIl  marmoreas  | 
at  cullum  et  splendolrem  apodyteri  ther|marum  resp.  col.  |  Thib.  Buro 
transtulit,    |    provisioDC    instanti|a   Aureli    Honorat.    |    Quetiani    eq.    R., 

cur.  I  rei  p. 

Thihurtici  Bure  in  Afriea  (Gauckler  bull.  archSologique  du  comite  det  tra- 
vaux  hitt.  4898  p.  CLF).  —  1)  Fortatte  ruiDara. 

5713  Magnilianorum.  |  Q.  Vetulenius  Urbanus  Herenniauus  |  fl.  pp., 
cur.  r.  p. ,  apodyterium'  novum  |  in  dextera  cellis  exeuntibus  |  a  solo 
constructum  et  scalas  [n]ova[s]  *,  ]  celera  restaurata  adq.  statuis  |  marmo- 
ribus  tabulis  pictis  |  columnis  [a/]v[j6]us  cellarum  |  cathedrebus'  ornata, 
sumptu*  proprio  |  cum  3IagniIiano  flUo  suo  |  florentissimo  adq.  pruden- 
lissimo'  I  adulescenti  voto  omnium  [ci]viu[m]  |  perfecit  adq.  dedicavit  el 
univerjse  plevi  (dc)  epulum  per  tridum  dedit  nec  |  non  et  ludos  scenicos 
exibuit  (sic), 

In  Africa  loco  dicto  Bu-Scha  (FIJI  828  vidit  Wilmanns;  paullo  aliter  Tous- 
saint  Bull.  du  comite  des  travaux  archSol.  1893  p.  209).  Paene  eadem  inscriptio 
etiam  in  alio  lapide  est  ibidem  reperto,  Bull.  l.  c.  p.  210.  —  1)  apoditirium  Tous- 
saint  in  duabus  inscriptionibus,  el  similia  passim.  —  2)  constructum  piscinas  duas 
Toussaint  in  hac  (constructum  et  piscinas  duas  in  altera).  —  3)  columnis  ingressu 
cillaru  |  alisq.  reb.  ornata  Toussaint  in  utraque.  —  4)  sumtu  Toussaint.  —  5)  Sic 
Toussaint  in  utraque  (Wilm.  pauca  agnovit). 

5714  pro  salute  dd.  nn.  Diocletiani  et  Maximiani  Aug.  |  cella 
unctuaria,  quae  per  seriem  annorum  in  usu  non  fuisset,  saeculo  |  eo- 
rum  restituta  et  dedicata  est  Aurel.  Aristobulo  procos.,*  c.  a,^  Macrinio 
Sossiano'  I[e^.]  c.  v, 

Thagorae  (Taiira)  Numidiae  (FIII  464S  bis  descripta).  —  1)  Cf.  supra  ]\\ 
6477  not.  1.  Ceterum  de  hoc  viro  iam  conferendus  Pallu  de  Letsert  fastes  des  pro- 
vinces  africaines  II  p.  1  seq.;  proconsul  videtur  fuitse  per  annos  290 — 294.  — 
2)  Curam  agente.  —  3)  Cf  N.  5477. 

5715  salvis  ac  florenlibus  dd.  nn.  Honorio  et  Theodos[to]  |  perpe- 
tuis  semper  Augg.*,  Caecina  Decius  Acinatius  |  Albinus  v.  c,  praef.  urbi 
vice  sacra  iudicans^  |  cellam  tepidariam  inclinato  omni  pariete  labent[ein],  | 
de  qua  cellarum  ruina  pendebat,  erectorum  a  fu[n]|damentis  arcuum  du- 
plici  munitione  fulcivit,  ]  d.  n.  m.  q.  eorum. 

Romae  rep.  in  Aventino  (F1 1703  vidit  Henzen).  —  1)  A.  408—424.  —  2)  Idem 
ett  FI  1659.  Praefectut  urbi  fuitte  credilur  a.  414,  scilicet  non  diversus  ab 
Albino  cod.  Theod.  15,  S.  58. 

5716  luhus  Felix  Campaniajnus*  v.  c,  praefectus  urbi,  |  ad  augen- 
dam  therma|rum  Traianarum  gratiam  |  conlocavit.  (in  latere  est  utulus 
Graecut  anni  205.) 

Romae  rep.  in  thermit  TiU  (FI  1670  descr.  Smetiut  aliique).  —  1)  Idem  lu- 
liut  Felix  Campanianut  memoratur  FI  1675. 

5717  Furius  Maecius  |  Gracchus  v.  c,  |  corrector  Flalminiae  et  Pi- 


412  Caput  XIII. 

cejni,  ornatui  |  Ihermarum  |  dedicavit.  (Inlatere)  dedicata  XI  kal.  Maia[s]'  | 
Gallo  et  Flacco  cos.'' 

Tihure,  iam  Romae  (XI F  3394  vidi).  —  1)  Dies  nalalis  urbis  Romae.  — 
2)  A.  i74.  Titulum  lateris  mullo  antiquiorem  esse  quam  inscriptionem  frontis  apparet. 

5718  Kaeralius  |  Cerealis  |  v.  c,  |  cons.  ord.*,  |  conditor  |  balnearum  | 
censuit. 

Romae  rep.,  bases  complures  iisdem  verhis  inscriptae,  quarum  una  certe  re- 
perta  est  in  Esquiliis  prope  ecclesiam  S.  Mariae  Maioris,  reliquae  possunt  esse 
ablatae  ex  eodem  loco  (^14744.  1744  a  =  51916).  —  1)  J.  538  (cf.  supra  N.  1243). 

5719  lunia  Cyriace  C.  9'  [et]  .  .  .  .  |  ob  votum  parentiu[m]  |  Aureli 
Symfori  v.  [c.]  .  .  .  |  et  luniaes  AfQaneti[s]  |  matris,  c.  f.^  balneas  B . . .  | 
vetustate  conlapsas  [de  /(a](cultalibus  propriis  pri[waf«]  |  suis  omni  operi 
istruc[fas  m]  |  pristinam  formam  rest[ifwg]|runt  civibus.  |  Balneae  Ob- 
Storgianae.    (In  latere,   litteris  xiovt]d6v  scriptis)  Acholi.^ 

Romae  in  villa  Albania,  fortasse  ex  aliquo  oppido  vicino  adlata  (FI 29706  vidit 
de  Rossi).  —  1)  Clarissima  puella.  —  2)  Clarissimae  feminae.  —  3)  Signum  unius 
ex  his  qui  in  titulo  memoranlur  (in  altero  latere  potest  periisse  simile  signum). 

5720  in  [/i]is  praedis  Aurejliae  Faustinianae  |  balineus,  lavat.'  mojre 
urbico,  et  omnis  [  humanitas  praestajtur. 

In  agro  suburbano  rep.,  non  longe  ab  eo  loco  ubi  fuit  Ficulea,  iam  Romae 
(XIF  4043  vidit  Henzen).  —  1)  Lavatur. 

5721  in  praedis  ]  C.  Legianni  Veri  |  [6]alineum,  more  urbico  lavat.  | 
[ef]  omnia  commoda  praestantur. 

Bononiae  (XI  721  vidit  Bormann). 

5722  in  his  prae[djs]  |  C.  Ulalti  Apri  sa [cerdofa/js]*,  (  thermulae 
9\alutaresY  \  aqua  font[ts]  .  .  . 

Lvgduni  (XIII  1926  vidit  Hirschfeld).  —  1)  Supplevit  Allmer;  cf.  XII1 1711. 
1712.  —  2)  Supplementum  ab  Allmero  propositum,  sed  incertum. 

5723  in  praedis  luliae  Sp.  f.  Felicis  |  locantur  |  balneum  Venerium 
et  nongentum',  tabernae,  pergulae,  |  cen^cula  ex  idibus  Aug.  primis  in 
idus  Aug.  sextas  ann6s  continuos  quinque.  |  S.  q.  d.  1.  e.  n.  c* 

Pompeiis  pictum  in  pariete,  iam  JSeapoli  (IF1156  vidit  Zangemeister  praeter 
litteras  non  multas  iam  evanidas).  —  1)  '/w  mentem  venit  notissimus  Plinii  locus 
5S,  2, 51,  ubi  inter  iudicum  vocabula  etiam  nongentorum  vulgare  potius  quam 
legitimum  ponit;  fieri  potest,  ut  halneum  aliquod  nongentum  dictum  sit  tanquam 
balneum  iudicum  vel  equitum,  id  est  elegantioribus  destinatum,  ut  halneum  iudicum 
Carthagine  fuisse  traditnr'  (Mommsen)  —  2)  Noiae  non  intelleguntur. 

5724  thermae  |  M.  Crassi  Friigi  |  aqua  marinaS  et  baln.  |  aqua 
dulci.  lanuarius  1. 

Pompeiis  rep.  extra  portam  Herculanensem ,  iam  Neapoli  (X1065  vidit  Momm- 
sen).  —  1)  Thermas  has  marinas  (aquas  calidas  in  ipso  mari  vaporantes)  possessas 
a  M.  Licinio  Crasso  Frugi  (qui  eonsul  fuit  a.  p.  Chr.  64)  memorat  Plinius  n.  h. 
51,  2,  3.     Cf.  Schoene  apud  Nissenum  pomp.  Studien  p.  158.  159. 


Tituli  operum  locorumque  publlcorum.  —  Thermae.  Piscinae.         413 

5725  1.  2.  3. 
beoe               salvu               peripsu 
lava!               lolu.'               ma  su.' 

Brixiae  rep.  in  nymphaei  pavimcnto  opere  musivo  (V  4500  vidit  Mommsen 
titulot  1  et  S).  —  1)  Jta  acclamari  solebat  post  balneum,  ut  apparet  ex  pattione 
Perpetuae  et  Felicitatis  (Ruinart  ed.  1715  p.  101 ,  cf.  K.  I.  Neumann  roem.  Slaat 
und  Kirche  I  p.  175)  et  ex  colloquiis  servatit  in  codice  MonlepessulaJio  (corp.  Gloss. 
Lal.  5  p.  i87,  24).  —  2)  IIsQltpTjfia  aov.  Hac  acclamatione  usos  esse  Alexandriae 
salutantes  vel  discedentes  videtur  colUgi  posse  ex  Euseb.  hist.  eccl.  7,  22,  7. 

Ceterum  similit  est  titulut  Africantu  et  ipte  in  opere  mutivo  intcriptus,  FIII 
8424  cf.  p.  970. 

5726  Cn.  Melissaeo  Cn.  f.  Apro,  M.  Stajo  M.  f.  Rufo  Ilvir.  iter.  i.  d.S 
labrum  ex  d.  d.  ex  p.  p,  f.  c*     Constat  IIS  g)CCL^ 

Pompeiis  in  thermarum  prope  foinim  caldario ,  labrum  marmoreum  lilteris 
aeneis  (X  817  vidit  Mommsen).  —  1)  Duoviri  iure  dicundo  iterum  fuerunt  lul.  5 — i 
p.  Chr.,  cf.  X  824.  893.  —  2)  Ex  decreto  decurionum  ex  pecunia  publica  faciun- 
dum  curarunl.  —    3)  Sestertium  quinque  milibus  ducentis  quinquaginta. 

5727  .  .  .  I  ad  horrea  Sempron.  i  ad  balneum  vetus  |  in  quattuor/  J 
plurab.  pondo  Pojoo^DCLXII*  |  et  labella  IV,  idem  (  donus  pro  se  et  suis. 

/n  Nemore  Aricino  rep.  (XIF  4190  viderunl  Huebner  et  Galti).  —  1)  Fortasse 
intellegendi  sunt  rivi  vel  fistulae  spectantes  ad  quattuor  labella  infra  memorata. 
—  2)  8662  (CCLXII  pro  BGLXll  Gatti). 

5728  M.  Annius  |  Sacerdos  |  eq.  R.,  p.  m.^  cujrator  et  disjpunctor,  | 
conchas  de  |  suo  posuit. 

Satafi  (Ain-Kebira)  Mauretaniae  (8396  cf.  20240  vidit  Gsell).  —  1)  Patronus 
wunicipii. 

5729  M.  Lucceius  C.  f.  |  Illlvir.  aed.  [po^j  piscinam  |  purgandam 
et  lorica^w]  |  imponendam  de  urbanorum  |  opereis*  coeravit. 

Lacedognae,  ubi  fuit  Aquilonia  (IX  6257  nuper  descr.  Calabrese  rector  semi- 
narii  loci  illius).  —  1)  Operas  civibus  imperari  poluisse  in  aedificalionibus  publi- 
cis  eique  rei  aediles  praefuisse  docet  lex  coloniae  Genelivae  c.  98  (cf.  Eph.  epigr. 
2  p.  127)  (Momms.). 

5730  beatissimis  temporibus  dd.  nn.  Valentiniani  et  Valentis  per- 
petuorum  Augg.,  procons[M?am  v.  c.  P.  AmpeUi\  provisio]\ne  v.  c.  Fabii 
Fabiani,    piscioam    quae    antea    tenuis    aquae   pi^^jra^    fluenta    capiebat, 

nunc  \e[ro Mnda]|rum  intonantium  motibus  reduodantem,  Q.  Ba- 

silius  Flaccianus  fl.  pp.,  augur'  et  cur.  [rei  pub.  restituit]  |  et  excepto[no* 
ea7s/]ructo  adq.  perfecto  cum  .  .  .  lio  Maximo  Au  .  .  .  ano 

Calamae  (f^III  5555  vidit  Renier).  —  1)  Nomen  proconsulis  expletum  ex 
titulo  q7iem  ideyn  Basilius  Flaccianus  posuit  FIII  5557.  —  2)  PICRA  Iraditur.  — 
3)  Nota  augurem  aetate  Falentiniani  et  falentis.  —  4)  Alterum  exceptorium  est 
tupra  N.  5065. 

Piscina  cum  fuUonica  coniuncta  est  supra  N.  5594.  Cf  praeterea  N.  5298. 
5520.  5707.  5767.  5772  cet. 


414  Caput  XIII. 

5731  salvis  I  dd.  nn.  Honorio  et  |  Theodosio  pp.  Augg.,  |  admini- 
strante  Q.  Senjtio  Fabricio  luliano  |  v.  c,  iterum  procos.,  v.  s.  i.*,  [  sta- 
tuas  et  ornatum  |  piscinales  conlocavit  |  M.  Aurelius  Resti|tutus  ex  toga.^ 
cur.  j  r.  p.,  cum  splendijdo  ordine  suo. 

Membrcssae  (Medjez-el-Bab)  in  Africa  (Gauckler  bull.  archeol.  du  eomite  des 
travaux  hist,  1894  p.  272).  Aut  similis  aut  eadem  fuit  FIIl  1297.  —  1)  p^ice  sacra 
iudicante.  lulianus  bis  proconsul  Africae  fuit  per  annos  412—414  (cod.  Theod.  11, 
50,  64;  12,  1,  476  cet.;  cf.  Pallu  de  Lesserl  fastes  des  prov.  afr.  II  p.  127).  —  2)  Ex 
togato  (advocato).     Cf  Flll  S.  1118S.  12299  (==  Eph.  ep.  7,  102). 

5732  [fortissimisl  |  invictissimisque  princ.  |  ddd.  nnn.  Valentiniano  | 
Valenti  et  Gratiano  Aug.*,  |  Fl.  Antigonus  v.  p.,  p.  p.*,  |  colymbum^  nemus 
vetustate  lap|sum  testacio  picturis  ac  statuis  |  cum  omni  cultu  ador[nayiY]. 

Romae  (FI  1179  vidit  Henzen).  —  1)  Inter  a.  567—573.  —  2)  Fir  perfectis- 
simus,  praepositus.   —  3)  Cf  supra  N.  5698;  FIII  2638  cet. 

5732*    (crux)  intus  aquae  dulces  biboque  sedilia  saxo 

nimfarumV  que  Florenti  fundala  labor[e]^ 
de  donis  dei. 
Atn- Medudja  prope  Mactarim  Africae,    ad  fontem,    in  ruderibus  nymphaei 
(Gauckler  bull.  du  comite  des  travaux  hist.  1899  p.  CLXIX).  —  1)  Cf.  Fergil.  Aen. 
1, 167. 168.  —  2)  labores  traditur. 

5733  Flavius  Philippus  v.  c,  praef.  urbi,  j  nymphium'  sordium 
squalorem  (sic)^  \  foedatum  et  marmorum  nuditate  defor|mem^  ad  cultum 
pristinuni  revocavit. 

Romae  rep.  prope  S.  Mariae  in  Montibus,  tabula  marmorea  (FI  51912  descr. 
Gatti  bull.  comunale  1887  p.  555).  Aliae  duae  tabulae  iisdem  verbis  inscriptae 
dudum  prodierunt  aliis  locis  urbis  (FI  1728 a.b).  —  1)  nymfiuni  est  FI  1728^. — 
2)  /n  ceteris  exemplis  recte  est  squalore.  —  3)  Littera  postrema  erasa. 

5734  .  .  [Papm]s  Papiae   1.  Stepanus,  | us  M.  1.  Diogenes,  ] 

(et  alia  nomina  decem,  in  his)  C.  Artorius  Artor.  1.  Dipil.  |  [Ueisce]  mag.^  la- 
cum  lovei  de  stipe  et  de  sua  pequn.  |  [/acm]nd.  coeraver.,  Cn.  Papeirio 
Carb.  iter.  cos.'' 

Capuae  (Eph.  ep.8, 475  vidit  Ihm).  —  \)  Cf.  iV.  5361  not.  1.  —  2)  A.  u.  c.  670. 

5734*  P.  Cerrinius  .  .  [/".],  |  L.  Crassicius  .  .  [/".]  |  Ilvir.  i.  d.  |  viam 
straver[wnf]  |  et  lacus  fecerun[f  d.  d.]  \  pro  ludis. 

Benevenli  (IX  1645  descr.  saec.  XFI  Accursius). 

5735  ex  testamento  |  Saturnini  Rufi  f.  |  Sergia  Salvia  lib.  |  et  heres  \ 
lacum  et  aeramenta^  |  f.  c 

SietefiUa  prope  Alcoleam  del  Rio,  ubi  fuit  Arva  Baeticae  (I1 1071  cf.  Archaeo- 
logical  journal  1899  p.269).  —  t)  Similiter  I1 1478.  Lacus  praeterea  N.  3548.  3765 seq. 

5736  Lania  M.  f.  Celerin.  |  receptaculum  |  aquae  inchoatum  |  ab 
Amarantho  lib.  |  suo  consummavit, 

Maceratae  Fellriae  (cf.  N.  3711)  rep.  (XI  6058  vidit  Bormann). 


Titali  operum  locorumque  publicorum.  —  Nympbaea.  Cisternae  cet.        415 

5737  P.  Vibius  P.  f.  Urbicus,  |  P.  Anulenus  Bassus  |  llvir.  i.  d.,  | 
cisternam'  ex  p.  p.  reOcieDldam  curaverunt. 

Epidauri  Dalmatiae  (III  1750  temel  descripta).  —  i)  Cf.  N.  3S46.  SS69. 

5738  A.  Aigius  C.  f.,  I  L.  Runlius  C.  f.  Sisipus,  |  M.  FuGdius  M. 

f.'  I  [fljid.*,    de  s.  s.^  |   \ad  coUigendas  \  aqu]as   cae[/cs/es]*   clouacas'   fa- 
ciuD[rf.]  I  coer.  eidemque  |  probaruDt. 

Arpini  (I  1178.  X  S679  vidit  Mommsen;  Ritschl  tab.  LXXI*).  —  1)  Q.  Fufi- 
dium  equitem  Romanum  ex  Arpino  memorat  Cic.  ad  fam.  1S,  11.  —  2)  De  tribus 
aedilibvs  Arpinalium  Cf.  ad  N.  SS9S.  —  3)  De  senatus  sententia.  —  4)  Supplevit 
Mommsen.    Cf.  N.  S77i.  —  5)  Cf  supra  N.  5S.90. 

5739  puteus  I  aquae. 

Pompeiis  in  atrio  domus  iuxta  puteum  sed  obslructum,  scriptum  in  pavimento 
operis  tessellati  (X  881  cf.  Fiorelli  descrizione  di  Pompei  p.  S1S).  —    Cf.  N.  S861. 

5740  puteal  |  Thaddai.  ' 

Cordubae,  puleal  (II  2252  vidit  Huebner). 

5740*  Agatbyrsus  Aug.  n.  |  ser.  arkarius  fontjem  dilapsum  rejstituit, 
item  mu|rum  cingendum  |  et  alvea  ponenda  |  curavit. 
Romae  (FI  8718  descr.  saec.  Xf^II  lac.  Spon). 

5741  fons  felicissimus  |  Traianus  Dacicus,  ||  vdqev^ia^  evTvxeoTa- 
%ov  I  Tgatavov  ^axtxbv,  \  an.  XII*  imp.  Nerva  Traiano  |  Caesare  Aug. 
Germanico  |  Dacico  |  per  Sulpicium  Simium^  |  praef.  Aeg.  (Inplintho)''^^- 
fiwvig  I  Kr^aojviov  \  MaXklrrjg*. 

In  Thebaide  ad  montem  olim  Claudianum  (cf.  supra  N.  2612),  iam  DJebel 
Falire,  in  tribus  lateribus  arae  quadratae  (III 24  descr.  Wilkinson).  —  1)  Cf.  supra 
N.  2485  fin.  (not.  24).  —  2)  29  Aug.  108  —  28  Aug.  109.  —  3)  Est  C.  Sulpicius  Si- 
milis,  postea  praefectus  praetorio,  2^ifiiog  vel  ^lfifiiog  plerumque  dictus  in  Aegypto; 
cf.  Prosopogr,  imp.  Rom.  III  p.  289,  735,  item  supra  N.  5463.  —  4)  Nomen  archi- 
tecti  ut  videtur. 

5742  Q.  Folvius  Q.  f.  M.  [n.]'  |  hance  aqua[m]  |  indeixsit  apu[f]  | 
P.  Atilium  L.  f.  |  pr.  urb.' 

Tribus  mil.  passum  a  Caiata  (Caiazzo)  rep.  prope  fontem  et  aquaeductus 
antiqui  rudera  (X  8236  imaginem  exhibet  Mommsen  ad  ectypum).  —  1)  Filius 
fortasse  Q.  Fulvii  Nobilioris  consulis  a.  u.  c.  601.  —  2)  Aquam  publican  fuisse 
populi  Romani  censet  Mommsen  l,  c,  occupatam  autem  a  Fulvio  iure  tum  Ueito 
aut  cum  agro  vicino  item  publico  aut  propter  contiguum  agrum  ipsius  privatum^ 
et  ne  ab  alio  rursus  occuparetur,  factam  occupationem  praetori  urbano  nun- 
tiavisse. 


Ediotum  Augusti  de  aquaeduotu  Vena&ano. 

5743     [£<i]ict[Mm  im]p.  Ca[esaris  AugusliY  (finis  huius  versus  et  prae- 

terea  sex  fere  toti  evanuerunt)  —    ] |  (8) 

Venafranorum  nomin[e] [ius  sit  Zice]alque.  | 


416  Caput  XIII. 

(9)  Qui  rivi  specus  saepta  fon[fes] que  aquae  [ducen- 

d]ae  reficiundae  |  (10)  causa  supra  infrave  libram  [facti  aedejficati  structi 
sunt,  sive  quod  |  (11)  aliut  opus  eius  aquae  ducendae  ref[i«jundae  causa 
supra  infrave  libram  |  (12)  factum  est,  uti  quidquid  earum  r[er]um  factum 
est,  ita  esse  habere  itaque  |  (13)  reficere  reponere  restituere  resarcire 
semel  saepius,  fislulas  canales  |  (14)  tubos  ponere,  aperturam  committere, 
sive  quid  aliut  eius  aquae  ducen-|(15)dae  causa  opus  [er]it,  facere  placet: 
dum  qui  locus  ager  in  fundo,  qui  |  (16)  Q.  Sirini '"  L.  f.  Ter.  \est  esseve] 
dicitur,  et  in  fundo,  qui  L.  Pompei  M.  f.  Ter.  Sullae  |  (17)  est  esseve 
dicitur,  m[acer]ia  saeptus  est,  per  quem  lociim  subve  quo  loco  |  (18)  spe- 
cus  eius  aquae  p[erwe]nit,  ne  ea  maceria  parsve  quae  eius  maceriae  | 
(19)  aliter  dirual^wr  toUat]\ir  quam  specus  reficiundi  aut  inspiciendi 
cau|-(20)sa:    [neve    quid   ibi  j?n]vati   sil,    quominus    ea   aqua  ire  fluere 

ducive   poss[rt].     (21) Dextra  sinistraque    circa  eum  rivom  circa- 

que  I  (22)  ea  o[pera,  quae  eius  aqu^ae  ducendae  causa  facta  sunt,  octonos 
pedes  agrum  |    (23)  [u]acuo[m  esse^  placet],    p[e]r  quem  locum  Venafranis 

eive,   qui  Venafrauorum  |  (24)  [nomine] ,   iter  facere  eius  aquae 

ducendae  operumve  eius  aquae  (  (25)  [ductus  faciendor]u[m]  reficiendorum,' 
quod  eius  s.  d.  m.''  fiat,  ius  sit  liceatque,  j  (26)  quaeque  ea^rum  re- 
r]um  cuius  faciendae  reficiendae  causa  opus  erunt,  quo  |  (27)  proxume 
poterit,  advehere  adferre  adportare,  quaeque'  inde  exempta  erunt,  | 
(28)  quam  maxime  aequaliter  dextra  sinistraque  p.  VIII  iacere,  dum  ob  eas 
res  damnjj]  |  (29)  infecti  iurato  promittatur.  Earumque  rerum  omnium 
jta  habendarum  |  (30)  colon.'*  Yen[afra]ms  ius  potestatemque  esse  placet, 
dum  ne  ob  id  opus  domi|-(31)nus  eorum  cuius  agri  locive,  per  quem 
agrum  locumve  ea  aqua  ire  fluere  |  (32)  ducive  solet,  invius  fiat;  neve 
ob  id  opus  minus  ex  agro  suo  in  partem  agri  (  (33)  quam  transire  trans- 
ferre  transvertere  recte  possit;  neve  qui'  eorum,  per  quo|-(S4)rum  agros 
ea  aqua  ducitur,  eum  aquae  ductum  corrumpere  abducere  aver{- (35)  tere 
facereve,  quo  minus  ea  aqua  in  oppidum  Venafranorum  recte  duci  ( (36)  fluere 
possit,  liceat.  ( 

(37)  Quaeque  aqua  in  oppidum  Venafranorum  it  fluit  ducitur,  eam 
aquam  (  (38)  distribuere  discribere  vendundi  causa  aut  ei  rei  vectigal  in- 
ponere  consti|-(39)tuere,  Ilviro  Ilviris  praefec."  praefectis  eius  coloniae 
ex  maioris  partis  decurij-  (40)  onum  decreto,  quod  decretum  ita  factum 
erit,  cum  in  decurionibus  non  |  (41)  minus  quam  duae  partes  decurio- 
num  adfuerint;  legemque  ei  dicere  ex  |  (42)  decreto  decurionum,  quod 
ita  ut  supra  scriptum  est  decretum  erit,  ius  po|-  (43)  testatemve'  esse  pla- 
cet;  dum  ne  ea  aqua,  quae  ita  distributa  discripta  deve  qua  j  (44)  ita 
decretum  erit,  aUter  quam  fistulis  plumbeis  d.  t.'  ab  rivo  p.  L  du- 
catur;  neve  j  (45)  eae  fistulae  aut  rivos  nlsi  sub  terra,  quae  terra  itineris 
viae  publicae   limi|-(46)  tisve  erit,   ponantur  conlocentur;    neve   ea  aqua 


Titali  operum  locorumqae  publicoram.  —  Aquaeductus.  417 

per  locum  privatum  in|-  (47)  vilo  eo,  cuius  is  locus  erit,  ducatur.  Quam- 
que  legem  ei  aquae  tuendae  op[«]|-(48)ribusve,  quae  eius  aquae  duclus 
ususve  causa  facta  sunt  erunt,  tuendis  |  (49)  |//yjri  praefect]\   [e]x  decu- 

rion.  decreto,  quod  ita  ut  s.  s.  e.  factum  erit,  dixeri[n;,  |  (50)  eam 

^rjraam  ratamque  esset  placet    |    (Undecim  versus  evanidi  facli)  I  (62) 

Venafranae  s (63) atio  quam  co- 

lono  aut  incoIa[e] |  (64)  da is  cui  ex  decreto  decurio- 

num  ita,  ut  supra  comprensum  est,  ne|- (65)  gotium  datum  erit,  agenti, 
tum,  qui  inter  civis  et  peregrinos  ius  dicet,  iudicium  |  (66)  reciperatorium 
in  singulas  res  lt&  X  reddere,  lestibusque  dumtaxat  X  deounj-(67)tiand[o 
gjuaeri  placet;  dum  reciperatorum  reieclio  inter  eum  qui  aget  et  |  (68) 
eum  quocum  agetur  ita  fi[e/,  ut  ex  lege,  ^juae  de  iudicis  piivatis  lata 
est,  I  (69)  licebit  oporlebit. 

Prope  Venafrum  rep.  (X  484S  Mommsen  bis  vidit  lapidem,  Henzen  ectypum 
gypsaceum).  —  1)  Videtur  aquaeductus,  ad  quem  haec  inscriptio  pertinuit,  ab 
Augusto  Venafranis  extructus  eique  hoc  edicto  ius  conslitutum  esse.  Cf.  Mommsen 
Zeitschr.  f.  gesch.  Rechtswissenschaft  1S,  18S0  p.  29S.  —  1")  Vocabulum  non  certae 
lectionis.  —  2)  Cf.  N.  S7H,  —  3)  Insere:  causa.  —  4)  Sine  dolo  malo.  —  5)  Scr 
cui.  —  6)  Praffecto.  —  7)  Scr.  potestalcmque.  —  S)  Dumtaxat. 

5744  iussu  imp.  Caesaris  |  Augusli  circa  eum  |  rivom  qui  aquae  | 
ducendae  causa  |  factus  est,  octonos  |  ped.  ager  dexlra  |  sinistraq.  va- 
cuus  I  relictus  est. 

Prope  Venafrum,  cippi  complures  positi  iuxta  aquaeductum,  cuius  vestigia 
ab  oppido  usque  ad  fontem  Vollumi  per  XIV  m.  p.  apparent  (X  4843  duos  vidit 
Mommsen).     Cf.  Mommsen  Zeitschr.  f.  gesch.  Rechtswiss.  1S,  18S0  p.  291. 

5745  hac  rivi  aquar.  |  trium*  eunt;  cippi  |  positi  iussu  |  A.  Didi 
Galli*,  I  T.  Rubri  Nepotis,  |  M.  Corneli  Firmi^  |  curatorum  aquar. 

Romae  rep..  cippi  tres,  duo  a.  1869  in  villa  olim  Negronia,  ubi  nunc  est  statio 

viae  ferratae,  tertius  in  destruendo  colle  q.  d.  Monte  della  Giustizia  prope  eandem 

stationem  viae  ferratae  (VI 1248  p.  847  =  51SS9  vidit  Huelsen).  —  1)  luliae  Tepulae 

Marciae.    Cf.  N.  S746*;  Frontin.  de  aq.  9.  68.  69.  —  2)  Curator  aquarum  fuit  ab 

a.  S9  ad  a.  49  (Frontin.  c.  102;  cf.  supra  N.  970).  —  3)  Adiutores  videntur  fuisse 

Didii  Galli;  cf.  Frontin.  c.  49. 
— — - 

lul.  Tep.  Mar. 

imp.  Caesar 

divi  f. 

Augustus 

ex  s.  c. 

CIII 
P.  CCXl 

a)  Rep.  ad  viam  Latinam,  circa  6^/3  chiL  a  statione  viae  ferratae  urbis  Romae, 
est  Romae  (VI 51S61^  vidit  Huelsen).  —  Similes  cippos  novimus  praeterea  undeeitn, 
V1 1249  =  VI  l5lS6i^-'\ 

Dessau,  Insciiptiones  Latinse  II.  27 


5746»> 

5746° 

Mar. 

lul. 

imp.  Caesar 

Imp.  Caesar 

divi  f. 

divi  f.  Augustus 

Augustus 

ex  s.  c. 

ex  8.  c. 

CCCII 

00  Clll  P.  CCX± 

P.  CCXJ. 

418  Caput  XIII. 

b)  Alicubi  in  Marsis  rep.,  est  Tibure  (FI 31362^  =  XIF  4076  vidi).  —  Similes 
cippos  praeterea  novimus  quinque  vel  sex,  FI  31S6S^  seq.,  prope  Tibur  vel  supra 
Tibur  omnes  repertos. 

c)  Prope  Grottam  Ferralam  rep.  (FI 51563^  "^Xir^S^S  descr.  Tomassettius) . 
Cippos  huius  generis  Augustus   etiam  ad  aquam   dictam  Anienem  coUocavil 

(VI  i245  ==  31358),  Tibenus  et  Claudius  ad  aquam  Virginem  (N.  3747).  In 
his  paene  omnibus  numerus  pedum  in  fine  est  GGXL,  in  quattuor  tantum  videtur 
numervs  diversus  esse ;  de  qua  re  cf.  Huelsen  VI  p.  5124. 

5747*  Virg.  I  Ti.  Caesar  Aug.  |  pontif.  maxim.,  |  irib.  pot.  XXXVIIP.  J 
I.      I  P.  [(7JCXL. 

5747^  Virg.  I  Ti.  Claudius  (  Drusi  f.  Caesar  |  Aug.  Germanicus  ] 
pontifex  maximus,  |  tribunic.  potestat.  1111%  |  cos.  Ili,  imp.  VIII  p.  p.  |  I. 
P.  CCXL. 

Romae  in  monte  Pincio  rep.,  cippi  duo  (VI  1233*.  1234=  VI  31363*^  vidit 
Henzen).  —  1)  A.  36/57.  —  2)  A.  44.  —  Ad  aquam  Virginem  pertijient  etiam  tituli 
supra  editi  Claudii  N.  203  et  Constantini  N.  702.  —  Praeterea  ex  titulis  supra 
(vel  infra)  editis  hi  pertinent  ad  aquas  urbis  Romae :  ad  aquam  Marciam  N.  98,  ad 
aquam  Claudiam  N.3312,  ad  aquas  Claudiam  et  Anienem  novam  N.  318,  ad  eas- 
dem  ut  videtur  N.  793,  ad  arcus  Caelemontanos  aquae  Ciaudiae  N.  424,  ad  castellum 
aliquod  aquae  Claudiae  N.  3791,  ad  aquam  Traianam  N.  290,  ad  aquam  Alsietinam 
N.  3796.    Servos  vilicos  et  castellarios  aqvarum  urbis  habes  N.  1612  seq.  1974  seq. 

5748  aqua  Aug.',  |  put.  p.^  |  cip.  XVIL 

Sub  monte  Albano  Tusculum  versus,  cippus  (XIV  2367  ^  delineavit  de  Rossi 
ann.  inst.  arch.  1875  tab.  TU  fig.  1,  cf.  p.  170).  Quattuor  similes  cippos  (in  quibus 
numerus  tantum  diversus  est)  in  eadem  regione  repertos  habes  XIV  2367 ^^'^•^.  — 
1)  De  hac  aqua  Augusta  nihil  compertum.  —  2)  Puteus  pubUcus?  (Rossij.  Cf. 
XIV  4147:  aquae  ductus  per  |  p.  p.  |  p.  p. 

5749  ex  auctoritale  |  imp.  Caes.  Traia|ui  Hadriani  |  Aug.  nemini  J 
arandi  serjendi  ^  pang|endive  ius  |  est  intra  id  j  spatium  agjri  quod  tute|lae 
ductus  I  destinatum  J  est. 

Prope  Lugdunum,  loco  dicto  Chagnon,  ad  Rive-de-Gier,  cippus  rep,  a.  1887 
(XIII  1625  Hirschfeld  vidit  ectypum).  —   1)  Cf  Frontin.  de  aq.  c.  127.  129. 

5750  irap.  Caesar  T,  Aelius  Hadrijanus  Antoninus  Aug.  Pius  pontif.  J 
maxim.,  trib.  potest.  VI*,  cos.  HI,  p.  p.,  imp.  II,  |  coloniae  Minerviae* 
Nerviae  Aug.  |  Scolacio  aquam  dat. 

Prope  Scolaciujn  (Squillace)  rep.  (X  105  cf.  Eph.  ep.  8,  236  Huelsen  vidit  ec- 
typum  Roem.  Mitth.  1890  p.  69).  —  1)  A.  145  (VI  correctum  ex  V).  —  2)  Cf  Vellei. 
1,  13:  post  annum  (i.  e.  a.  u.  c.  651)  Scolacium  Minervium,  Tarenlum  Neptunia 
(sc.  deductae  coloniae) ;  ubi  non  quattuor,  sed  duas  tantum  significari  colonias 
Mommsenus  comprobavit  (act.  minor.  Lips.  1849  p.  49). 

5751  imp.  Caesare  T.  Aelio  Hadriano  Antonin[o  Anq.  Pio  p.  m.]  \ 
p.  p.,  civitas  Odessitanorum  aquam  novo  [ductu  addu]\\\l,  curante  T.  Vi- 
trasio  PoUione*  leg.  Aug.  [pr.  pr.].  \  Idyad^rit  ''^'^X^IA  I  ovtoxqcctoql 
KaiauQL  TiTtot  ^iXlcoi  '.AdQiav(oi  ^AvTcov^eivojt,  2€^aaT(oi,]  \  Evae^ei 
aQXiEQSl  fieyiaTtoi  TiaTQl  TtaTQidog,  tj  7t6k[ig  'Odrjaai\\Tcov  xaivm  ohctf} 


Titull  operum  locorumque  publicorum.  —  Aquaeductus.  419 

%6   vdwQ    kaijyayev^    7tQovoovixi[vov    Titov   Ovi]\TQaalov    IlcjlXltovog 
7CQea^EVT0v  %al  avviaxQa%[riYov\ 

Farnae,  ubi  fuit  Odessus,  jiostea  Constantinopoli  (III  762  cf.  S.  p.  1566  ad 
quattuor  vel  quinque  apographa).  —  1)  Cf.  N.  4112  seq. 

5752  divo  I  AntODin[o]  |  Aug.,  |  ex  cuiu[s]  |  indulgeni[ta]  |  aqua 
vic[o]  I  Augustor[«m]  |  Verecundens.  |  perducta  est,  |  dedic.  |  D.  Fonteio  ( 
FroDtiniano  |  leg.  Aug.  pr.  pr.*,  |  d.  d.  p.  p. 

f^erecundae  prope  Lambaesim  (FIII  420S  cf.  p.  4769  vidit  ^ilmanns).  — 
1)  Cf  N.  1082.  24S2.  3054.  SSi2. 

5753  imp.  Caesari  !!!!!!!! !^  \  Aug.  Germanico  |  pont.  max.,  trib. 
pot.  III,  I  imp.  VII,  cos.  X*,  p.  p.  I  opus  aquae  ductus  exstructum  |  supra 
terram  et  lapidibus  |  quadratis  a  novo  tectum^  | 

Lilybaei  (Marsala)  (X  7227  semel  descripta  saec.  XFIII).  —  1)  Nomen  Do- 
mitiani  sine  dubio  fuit  abrasum.  —  2)  A.  84  (ante  d.  44  Sept.).  —  3)  In  fine  deesse 
aliquid  non  traditur. 

5754  imp.  Caes.  divi  Traiani  |  [ParfA]i[c]i  [fili\  divi  Nervae  nepote 
[rr]a[iano]  |  Hadriano  Aug.  pont.  max.,  trib.  pot.  . .,  cos.  III,  |  Q.  Servilius 
Candidus  sua  |  impensa  aquam  quaesitam  et  elevalam  |  in  coloniam  perduxit. 

Lepti  Magna  (FIII  11  deser.  saec.  XFIII  Hebenstreit  Lipsiensis). 

5755  L.  Menacius  L.  f.  Vel.  |  Priscus  |  equo  pub.,  praef.  fabrum, 
aed.,  I  llvir,  Ilvir.  quinq.,  trib.  mil.,  |  flamen  Augustor.,  patron.  colon.,  | 
aquam  Aug.  in  superiorem  |  partem  coloniae  et  in  inferiorem  |  inpensa 
sua  perduxit  et  in  tutelam  |  eius  dedit  -HS^  CCCC. 

PoUte  rep.  in  a?nphiiheairo  (y  47  vidit  Mommsen). 

5756  L.  Maruliius  L.  Marulli  Arabi  |  filius  Quir.  Aeternus  Ilvir  |  aquas 
earumque  ductum  |  d.  s.  d. 

Pirigueux,  ubi  fuit  Vesuna  Petrucoriorum   (XIII  966  vidit  Hirschfeld). 

5757  Gavia  Q.  f.  Maxima  |  in  aquam  ttS  Q^  CCC  DDD*  |  testa- 
mento^  dedit. 

yeronaCy  duo  exempla  eiusdem  i7iscriptionis,  alterum  rep.  a.  4826,  alterum 
a.  4891  (V  5402  cf.  Herm.  3,  4869  p.  467  vidit  Mommsen  exemplum  prius  repertum; 
aiterum  ed.  Ricci  Notisie  degli  scavi  4895  p.  44).  —  1)  Quingenta  milia.  De  hae 
nota  testis  est  Priscianus  de  fig.  num.  p.  407,  24  Keil  (lucum  restituit  Momrnsen 
Herm.  40,  4876  p.  472);  reperitur  ea  in  aliis  duabus  inscriptionibus  Feronensibus 
V5447.  5867  et  in  urhana  infra  N.  3799  et  Campana  XS624,  praeterea  in  codici- 
bus  Ciceronis  ad  Att.  9,  9,  4.  —  2)  Nota  centenum  milium  excidit  C.  I.  L.  l.  c.  errore 
typographico.  Intellege:  sestertium  sescenta  milia. —  3)  Focabulum  mutilum  {. . .  »- 
mento)  in  exemplo  dudum  noto,  plenum  in  novo. 

5758  C.  L.  T.  Voluseni  L.  f.  |  Curio,  CleraensS  |  Macedo*  aquam  | 
adducendam  |  ex  d.  d.  c. 

Sestini  (XI 6016  =  Notizie  degli  scavi  4889  p.  S9  vidit  Bormann).  —  1)  Idem 
est  supra  N.  2691.  —  2)  Idem  videtur  esse  in  t.  Sestinate  XI  6049.  Clemens  et  Ma- 
cedo  reperiuntur  praelerea  in  titulo  quudam  cretaceo  (XI  instr.). 

Adde  similes  titnlos  supra  N.  444.  165.  5866.  5868  cet. 

27* 


420  Caput  XIII. 

5759  M.  Volcio  M.  f.  |  Sabioo,  tr.  mil.,  j  quod  aquam  luliam  |  pe- 
qunia  sua  adduxit,  |  Rufrani  vicani. 

Presenzani  (Rufris,  cf.  supra  N.  80)  in  Campania  (X  4855  vidit  Mommsen). 

5759*  imp.  Caes.  divi  Severi  |  nepos  divi  Magni  Antonini  61.  |  M. 
Aurel.  Severus  !!!!!!! !^  \  Pius  Felix  Aug.,  pontif.  max.,  |  trib.  pot., 
p.  p.,  cos.,  aquam  |  usibus  mil.  coh.  V  Gallo.  in|duxit,  curante  Mario  Va- 
leriano^  |  leg.  eius  pr.  pr. 

South  Shields  (Haverfield  Archaeological  journal  4895  p.  294  cum  tab.).  — 
1)  Erasum  nomen  Alexandri.  —   2)  Idem  supra  N.  2619. 

5760  res  publica  |  populusq.  Corfini{ensis  formam  aquae  |  ductus' 
vetustate  |  corruptam  d.  d.  refecit. 

Casielvecchio,  ubi  fuit  Superaequum  Paelignorum  (IX  5508  vidit  Dressel).  — 
1)  Apparel  aquaeductvm  Corfiniensem  per  agnim  vicinum  Superaequanum  transiisse. 

5761  in  honorem  domus  |  Augustae  |  Diismia  M.  f.  Numisilla,  |  no- 
mine  suo  et  L.  Trebi  Secundi  (  viri  sui,  aquam,  quae  a  C.  Asioio  | 
Gallo*  perducta  interciderat,  |  repetitam  a  capite,  adiecta  structiira  |  spe- 
cus  et  puteorum  novis  bracchis  |  ampiiatam,  s.  p.  reduxit. 

Teate  Marrucinornm  (1X5018  vidil  Dressel).  —  1)  Cf.  supra  N.  SOSO  not.75. 

5762  L.  Vennius  Sabi^njus  cum  |  Efficace  fil.  fontem  et  |  concep- 
tum  aquae  suis  |  terminis  usq.  ad  kaput  |  formae  publicae  |  Tifernatibus 
Tiberinis  |  d.  d. 

Proi>e  Tifemum  Tiberinum  (Citta  di  Castello)  rep.  (XI  3942  vidit  Bormann). 

5763  ....  [aquam  per]  .  .  .  |  agros  quaesitam  ab  o[rji[ji]n[e]  |  sua 
perductam  dedicavit  et  |  lacus  et  fistulas  et  arculam  |  aeneam  sua  omni 
fecit  impens. 

Castulone  rep.,  est  Granatae   (II  5280  vidit  Huebner). 

5764  Annia  L.  f.  Victorina  [ob\  \  memoriam  M.  Fulvi  Mojderati  mariti 
et  M.  Fulvi  I  Victorini  f.  aquam  sua  om|ni  inpensa  perduxsit,  fac|lis  ponti- 
bus  et  fistulis  et  |  lacuis^  cum  suis  orna|mentis  dato  epuio  |  dedicavit. 

Santisteban  del  Puerto  (prope  Castulonem),  cui  loco  nomen  videtur  fuisse 
Ilugo  (II  5240  cf.  Boleiin  de  la  R.  Academia  de  la  historia  58,  1901  p.  467  Fita 
vidit  ectypum).  —  1)  Sic  (LAGViS)  Fita. 


5765  T.  Flavius  lustinus  Ilvir,  q.  a.S  super  -K-S  XXXV  |  quae  ob 
hon.  quinquennal.  praesentia  pollicit.  |  rei  p.  intulit,  lacum  a  fundamentis 
pecunia  sua  fecit,  |  sumptu  suo  aquam  induxit. 

Turri  (Porto  Torres)  in  Sardinia  rep.,  est  Sassari  (X  79S4  vidit  Mommsen).  — 
1)  Quaestor  alimentorum  (Momms.). 

5766  Lucretia  M.  f.  |  Sabina  |  ad  aquam  perducend.  |  dominae^ 
fistulas  I  s.  p.  f. 

Treae  in  Piceno  (IX  S6S2  vidit  Mommsen  paene  integram).  —  1)  Ad  aedem 
Isidis  aliusve  deae  (Momms.J. 


Tituli  operum  locorumque  publicorum.  —  Aquaeductus.  421 

5767  P.  Faianius  P[/«]beius  llvir  iter.  |  aquam  ex  ag[ro]  suo  in 
muoicipium  |  Forum  INovom  [pe]cunia  sua  adduxit  |  et  lacus  om[ne]s  [/]ecit 
et  in  piscinam  |  quae  in  campo  est  saliendam  |  curavit  idemque  proba- 
vit;  I  et  cum  venditor  soli,  in  quo  balneum  est  |  parum  cavisset  emptori  de 
aqua  |  ut  posset  in  balneo  fluere,  |  aquam  suam  in  id  balneum  ne  care- 
rent  |  commodo  municipes  |  P.  Faianius  Plebeius  dedit. 

Fori  JNovi  (f^escovio)  in  Sabinis  (IX  4786  pars  intuenli  dextra  bis  descripta 
sane.  Xf^I .  sinistra  semel  saec.  XIX:  composuit  Mommsen). 

5768  C.  Sennius  C.  f.  Vol.  Sabinus  praef.  fabr.  |  balineum,  campum, 
porticus,  aquds  iQsque  |  e^rum  aquarum  tubo  ducendarum,  ita  ut  r^cte  | 
perfluere  possint,  vicanis  Albinnensibus  d.  s.  d. 

Prope  Albens  in  Sapaudia  rep.  (XII  2494  Hirschfeld  vidit  eetypum  maioris 
partis).     AKud  exemplum  eiusdem  tituli,  sed  minus  inlegrum,  est  XII  249S. 

5769  [re]rent.  Cutteus  et  Mai[a]  |  Monnula  eius  una  cum  |  [T]e- 
rentiis  Culteo  lanuario  Considio  |  Augustino  et  Feliciano  [^]lis  |  aquagium 
novo  opere  a  so|lo  extructum  suis  possessionibus  [  constituerun[f]  et  de- 
dicaverunt. 

Ain-Temouchent  in  Mauretania,  cf.  stipra  N.4S01,  rep.  (FIII S. 21671  vidit  Gsell). 

5770  T.  Flavio  T.  f.  Quir.  Flaviano  |  aedili,  quaestori  designato  | 
municipio  Capenae  foederato  |  T.  Flavius  Aug.  lib.  Mytbus  et  |  Flavia  Diogis 
parentes  filio  piissimo  |  fecerunt  et  sibi  et  suis  libertis  libertabusq.  |  utrius- 
que  sexus  posterisquae  eorum  |  cum  balineo  et  aedificis  quae  sunt 
iuncta  |  ex  utraque  parte  secus  viam  cum  aquae  |  ductu  ex  fundo  Cutu- 
leniano  et  iugera*  |  agri  Cutuleniani  p.  m.^  IIII  ita  ut  depalatum  est.  |  H. 
m.  b.  n.  s. 

Ad  montem  Soracte,  ubi  videtur  fuisse  Capena  (XI  5952  ier  quatterve  de- 
seripta  saec.  XFII.  XFIII).  —  1)  Scr.  iugeribus.  —  2)  Plus  minus. 

5771  Mummius  Niger  |  Valerius  Vegetus*  consular.  |  aquam  suam 
Vegelianam,  quae  |  nascitur  in  fundo  Antoniano  |  raaiore  P.  Tulli  Varro- 
nis*  cum'  eo  loco,  |  in  quo  is  fons  est  emancipatus,  duxi[f]  |  per  millia 
passuum  VDCCCCL  in  viljlam  suam  Calvisianam,  quae  est  |  ad  aquas  Pas- 
serianas*  suas,  compara|tis  et  emancipatis  sibi  locis  itinerijbusque  eius 
aquae  a  possessoribus  |  sui  cuiusque  fundi,  per  quae  aqua  |  s.  s.*  ducta 
est,  per  latiludinem  structujris  pedes  decem,  fistulis  per  Iatitudi|nem 
pedes  sex,  per  fundos  Antonian.  |  maiorem  et  Antonianum  minor.  |  P. 
Tulli  Varronis  et  Baebianum  et  |  Philinianum  Avilei''  Commodi  |  et  Petro- 
nianum  P.  Tulli  Varronis  |  et  Volsonianum  Herenni  Polybi  |  et  Funda- 
nianum  Caetenni  Proculi  |  et  Cultolonianum^  Corneli  Latini"  |  et  Serranum 
inferiorem  Quintini  |  Verecundi  et  Capitonianum  Pistrani  |  Celsi  et  per 
crepidinem  sinisterior.  |  viae  publicae  Ferentienses'  el  Scirpi|anum  Pistra- 
niae  Lepidae  et  per  viam  |  Cassiam  in  villam  Calvisianam  suam,  |  item 
per  vias  limitesque  publicos  |  ex  permissu  s.  c.'** 


422  Caput  XIII. 

Prope  Fiterbo  in  aquaeductu  rep.,  est  Filerbi  (XI  SOOS'  vidit  Bormann; 
particula  alterius  exempli  esl  XI  SOOS^).  —  1)  Fortasse  idem  est  IX  948;  inter 
maiores  eius  videtur  fuisse  Q.  Valerius  Vegetus  consul  suffeclus  a.  p.  Chr.  92.  — 

2)  Cf.  N.  i002.  1047.  —  3)  Oratio  videtur  paullum  turbata.  —  4)  Aquae  Passaris 
viemoranlur  in  tabula  Peutingerana ,  ut  extantes  ad  viam  Cassiam ,  IX  mil.  a  Foro 
Cassi;  item  a  Martiale  6,  42,  6.  Formam  aqtiaeductus,  qualis  esse  potuit,  adumbra- 
vit  Lancianius  le  acque  p.  S79.  —  5)  Supra  scripta.  —  6)  Sic  Borm.,  Avilli  legerat 
JSissen.  —  7)  ISomen  mirum.  Cf.  N.  5770.  —  8)  Latiarii  Nissen,  Laitialis  priores. 
—  9)  Scr.  Fcrentiensis.  Via  dicta  ab  oppido  Ferentio,  quod  memorant  Tac.  hist. 
2,  SO  aliique;    cf.  supra  N.2S42.  S01S.  —  10)  Senatus  consulto. 

5772  C.  Oppius  Verus,  L.  Turpilius  [  Priscus  f.,  Illlvir.  i.  d.  |  aquam 
caelestem  dilabentem  monjtibus  collectam  inlerciso  aggere  |  per  formam 
cur.'  sua  factam  in  pisci|nis  repurgatis  longo  tf^mpore  cesjsantibus  p.  p.^ 
perduxerunt    |    et  pe (Hinc  Hlinc,  Utteris  maioribus)  ex  —  S.  C. 

Corae  (X  6S26  Mommsen  vidit  partem).  —    1)  Cura.  —  2)  Pecunia  publica. 

5773  T.  Statius  P.  f.  Marr.,  |  T.  Ammaus  P.  f.  Nerva,  |  C.  Caedius 
T.  f.  Pansa  |  aed.*,  ex  p.  d.^  aquam  |  saliendam  c^ 

Secenari  prope  Castelvecchio,  ubi  fuit  Superaequum  Paelignorum,  liiteris  ve- 
tuslis  (IX  3S12  vidit  Dressel).  —  1)  Nota  tres  aediles  pagi.  —  2)  Pagi  decreto.  — 

3)  Curaverunt. 

5774  L.  Faberius  C.  f,  Pom.  Murena  |  augur,  Illlvir,  aed.,  |  aqua 
quae  fluebat  exlacu  conlegit  et  salientem  in  lacu*  redegit,  |  d.  s. 
p.  f.  c. 

Antea  ad  S.  Felice  Circeo,  ubi  fuerunt  Circeii,  est  Terracinae  (X  6428  vidit 
Mommsen).  —  1)  Fortasse  lacum  (duobus  postremis  litteris  contignatis), 

5775  M.  M.  Lartieni  Sabini  pater  |  et  filius,  quinquennales,  aquam  | 
in  fanum  sua  inpensa  pcrduxerunt,  salienltes  quadrifaria  suo  loco  resti- 
tuerunt,  canales  ve|tustate  corruptos  et  dissupatos  restituerunt ,  fistujlas 
omnes  et  sigilla  ahenea  posuerunt,  tecta  refecejrunt;  omnia  sua  inpeosa 
fecerunt. 

In  Aequiculis  loco  dicto  S.  Pietro  di  CoHe  rosso,  deinde  Fiamignani  (IX  41S0 
vidit  Dressel). 

5776  Mercurio  Aug.  sac.  |  pro  salute  imp.  Caes.  M.  Aurelli  Severi 
Ale|xandri  Pii  Felicis  Aug.  p.  m.,  p.  p.,  trib.  pot.  XII',  |  procos.,  et  luliae 
Mameae  Aug.,  matris  Aug.  |  et  senat.  et  pat.,  tot.  q.  domus  divinae  eo- 
rum  I  Q.  Cervius*  L.  f.  Lucretius  Maximus  et  C.  Geminius  |  C.  f.  Victoricus 
aediles  s.  p.  f.  et  ob  dedicationem  |  epulum  decurionibus  et  missilia  po- 
pulo  I  dedcrunt  et  fistula  plumbea  cum  epitonio'  |  aereo  ad  labrum  lapi- 
deum  aqua  u[/]  saliret  |  aeque  sua  pecunia  curaverunt.  |  L.  d.  d.  d. 

He7ichir  Khamissa  prope  Bir  Mscherga,  ubi  fuit  municipium  Giufitanum  Africae 
(Bulletin  du  comitS  des  travaux  hist.  189S  p.  205,  cf.  Revue  de  phil.  1894  p.  171 
Cagnat  vidit  ectypum).  —  1)  A.  2SS.  —  2)  Idem  nomen  eodem  fere  loco,  VIII  861 


Tituli  operum  locoramque  publicorum.  —  Aquaeductus.  423 

fCernius  Revu»  de  phil.).  —  3)  Cf.  Farro  de  re  r.  3,  H,  16;  Seneca  ep.  86,  6;  Ulpian. 
Dig.  19,  1,  17,  8;  ntruv.  9,  9,  11;  10,  1S,  S.  S. 

5777  [aqua  addncta  curam  agente  injnio'  Ru[/?n]o  c.  v.,  qui  Thys- 
drum  I  ex  indulgeutia  principis  cujrat,  et  coloniae  sufficiens  et  |  per  pla- 
taeas  lacubus  inperlita,  |  domibus  etiam  certa  condijcione  concessa,  felicis 
saecujli  providentia  et  instinctu  |  Mercurii  potentis,  Thysdrita|nae  col. 
praesidis  et  conserva[toris  numinis,  dedicata  est. 

Thysdri  (El  Djem),  deinde  Carthagine  (FIII  S1  cf.  p.  11S6  viderunt  Wilmannt 
»t  Sehmidt).  —  1)  Supplevit  Mommsen. 


5778  Isidi  Aug.  I  L.  Figihus  Secundus,  Fl.  Crispinus  |  aediles  lacum 
quod  annis  IIII  |  cessaverit  ut  saleret  (sic)  curaverunt. 

Lambaesi  (FIII  2651  cf.  p.  18101  viderunt  Wilmanns  et  Schmidt).  —  1)  Bis 
tilulum  incidere  coepit  quadratarius ;    unde  cemuntur  sed  erasae  litterae  Isis. 

5779  ex  s.  c.  honoris  Q.  Paconii  Q.  f.  |  Lepta[e]'  ergo,  |  lacus 
fistulaeque  coQ|stitutae  substructae,  quo  |  commodius  in  eius  domum  | 
aqua  pura  duceretur',  quod  |  is  de  r.  p.  saepe  numero  bene  |  meritus 
esset  merereturq.  |  Q.  Paconius  Q.  f.  Lept[a]  Illlvir  |  quinquennalis  ex 
s.  c.  I  locavit  idemqu[e]  probavit. 

Calibus  rep,  in  fronte  magni  labri  (vasca)  marmorei  (X  46S4  semel  descripta 
a  Caleno  quodam  anno  18S8).  —  1)  Lepta  amicus  Ciceronis  et  praefectus  fabrum 
eius  in  Cilieia,  Calenus  fuit  vel  certe  cum  Calenis  compluribus  necessitudine  con- 
iunctus  (Cic.  ad  fam.  9,  15) ;  ad  hunc  vel  ad  filium  eius,  quem  Cicero  memorat 
ad  fam.  6,  18,  4.  S,  videtur  pertinere  haec  inscriptio.  —  2)  Simililer  C.  Titio  Chre- 
simo  in  t.  Suessano,  quem  edemus  inter  municipales  (X  4760),  decemitur  ut  aqnae 
digitas  in  domo  eius  flueret. 

5780  C.  Cavarius  Sex.  f.  Ter.^  Vi . . .  |  Apulus  Illlvir  i.  d.,  pontifex, 
pr[fle/".]*,  I  patronus  munic[tpi],  |  Corneliae  P.  f.  lustae  matris  no[min«]  | 
aquam  salutarem  impensa  sua. 

Pontecurvi  ad  Lirim,  videtur  pertinere  ad  Interamnam  Lirenatem  (X  S411 
semel  descripta,  quod  apographum  servavit  codex  Pighii  Berolinensis).  —  1)  Tere- 
iina  irihus  Interamnatium ,  cf.  C.  I.  L.  X  p.  SiS.  —  2)  De  praefectis  Inleramnae 
creari  solitis  cf.  Mommsen  ad  X  S405. 

5781  C.  Aculenus  Q.  f.  L  . . ,,  |  C.  Teucidius  N.  f.  Lib  .  .  |  Illlvir.,  | 
aquam  Ventinam  ex  s.  c.  |  cludendam  cellasque  Fontis  |  et  Ventinae  et 
Virium*  |  faciendas  concamerand.  |  curarunt,  probarunt  |  dedicaruntque. 

Pinnae  FesHnorum  (IX  55S1  vidit  Mommsen).  —  \)  Cf  N.  5870.  5871. 

5782  C.  Vesidieno  Cn.  f.  |  Basso  aed.,  |  Illlvir.  iur.  dic,  |  Illlvir 
quinq.,  publice  |  d.  d.,  |  quod  aquam  novam  |  conquirendam  et  |  in  mu- 
nicip.  perducend.  |  et  nymphaeum  faciend.  |  pec.  pub.  c.  (Fluvius  barbatus 
sedens,  sinistro  cubito  innixus,  dextra  sublata  delphinum  (?)  gerens). 

Urbini  (XI  6068  vidil  Bormann). 


424  Caput  XIII. 

5783    I  et  singu[/os] |  iulegritatis ]  qui  tem- 

poribus  cura[e  suae]  |  inter  cetera  [beneficia  etiam]  |  ornamentum  moeni- 
bus  I  et  salutem  civibus  |  perpetuam  perductis  |  fontibus  contulerit,  |  po- 
pulus  curiar.  X,  |  loco  ab  ordine  dat[o],  |  alteram  statuam  posuit  |  et  ob 
dedicationem  |  decurionib.  sportulas  |  curiis  epulactris'  eius  |  deder. 

Henschir  Medeina,  ubi  fuit  municipium  Althiburitanum  Africae  (VIU  1828 
vidit  Wilmanns).  —   1)  Lectionem  certam  esse  ait  Wilm.  (epul.  actores?  Momms.). 

5784  Pelaginii.'  |  P.  Fundanio  P.  f.  Pap.  |  Prisco  patron.  municipi,  | 
omnibus  honorib.  |  et  oneribus  functo,  |  palron.  civit  Auscul.,  |  qui  cum 
multa  et  |  maxima  in  rem  p.  saepilus  praestiterit,  fontem  |  quoque  no- 
vum  cum  granjdi  sumptu  fabricae  sua  pecujnia  induxit  et  cives  patrijam- 
quae  reformavit,  |  caplatores*  |  palrono  praestantissimo.  |  L.  d.  d.  d. 

Ausculi  Apuli  (IX  663  semel  descripta  saec.  XFI).  —  1)  Signum  sine  dubio 
Fundanii  (PELAGINII  A  traditur).  —  2)  M :  CAPLATORES  traditur. 

5785  felicissimis  teraporibus  d.  d.  n.  n.  imp.  Caes.  M.  luli  Philippi ' 
invicti  Pii  Felicis  et  imp.  Cae?.  M.  luli  Philippi  invicti  Pii'  |  FeHcis  Augg. 
et  Marciae  Otaciliae  Severae  Aug.*  aqua  fontis,  quae  multo  tempore  de- 
perierat  et  cives  inopia  |  aquae  laborabant,  instantia  M.  Aurelii  Athonis 
Marcelli  v.  e.  proc.  Augg.,  rarissimi  praesidis  n.,  palroni  munijcipii,  in- 
novato  opere  aquae  ductus  abundans  in  fonte  est  perducta. 

In  Mauretania  loco  dicto  Kherbet  Zembia  (olim  Lemellef)  (FIII  8809  vidit 
Wilmanns).  —  1)  Lilterae  punctis  signatae  eradi  coeptae  sunt,  sed  legnntur. 

5786  aquaeductum  |  leg.  111  Aug.  DiocIeli|ani*  et  Maximiani'  Augg.  | 
nn.,  multorum  incuri|a  dilapsum  et  per  Ion|gam  annorum  seri|em  neg- 
lectum,  invicjlissimi  ac  restitutojres  et  propagatores  |  orbis  sui  Diocletianus  | 
et  Maximianus  Augg.  |  curante  Aureho  |  Maximiano  v.  p.,  p.  p.  N.*,  |  et 
Clodio  Honorato  |  v.  e,,  praef.  leg.  eiusd.,  |  in  melius  refoi[matum  ad  in- 
tegri|tatem  restitue|runt. 

Lambaesi  (FIII  2S72  vidit  Wilmanns).  —  1)  Nomina  imperatorum  erasa,  sed 
leguntur.  —  2)  Viro  perfectissimo,  praeside  provinciae  Numidiae. 

5787  impp.  Caess.  C.  Aur.  Valerius  Diocletianus  p.  |  f.  invictus  Aug. 
et  M.  Aurelius  Valerius  Majximianus  p.  f.  invictus  Aug.  aquae  ductum  | 
Titulensem  ab  originem  (sic)  usque  ad  civita|tem  longa  vetuslate  cor- 
ruptum  I  per  Aurelium  Maximianum  v.  p.,  p.  p.  N.',  ad  meIio|rem  statum 
additis  limis^  restituerunt,  curantibus  Aejmiho  Lucino  augure,  cur.  rei  p., 
et  lulio  Aurelio  r. 

Lambaesi,  otim  in  nymphaeo  (ibi  ubi  N.  36S6),  deinde  in  praetorio  (VIII  2660 
vidit  Wilmanns).  —  1)  Firum  perfectissimum,  praesidem  provinciae  Numidiae, — 
2)  Aggeribus  obliquis?  (VIII  p.  1112). 

5788  aquam  Titulensem,  quam  ante  anDOs  |  plurimos  Lambaesitana 


Titali  operam  locorunaque  publicorum.  —  Aquaeductus.  425 

civitas  in|terverso  duclu  vi  torrentis  amiserat,  |  perforato  inonte,  instituto 
etiam  a  |  solo  novo  duclu,  Severinius  Apronianus  v.  p.  p.  p.  N.,  |  pat. 
col.*,  restituit,  cur.  Aelio  Rufo  v.  e.,  fl.  pp.,  cur.  r.  p. 

Lambaesi  in  nymphaeo,  deinde  in  prae^orio  (FIll  2661  vidit  IFilmannt).  — 
1)  Vir  perfeclisiimut  praetes  provinciae  Numidiae,  patronus  coloniae. 

5789  quod  pro  beatiludine  tem|porum  splendidae  coloni|ae  Con- 
stantinae  felicitas  |  requirebat,  salvis  ddd.  nnn.  |  piis  felicibus  victoribus 
ac  I  triumfatoribus  semp[e]r  |  Auggg.*,  fistulam,  quae  ex  |  elemento  cae- 
lesti  totius  |  anni  substantiam  vitae  |  adquae  usui  populi  provi|sa  aquae 
copia  summ[t]{nistrat,  formavit,  con|pIevit  aquae,  dedicavit  |  Caecina  De- 
cius  Albinus  |  iunior  v.  c,  consularis  s.  f.  |  p.  N.'  Constantinae,  cu|rante 
Ecdicio  sacerdotale ". 

Cirtae  rep.  a.  486S,  mox  periit  (FIIl  7034  ab  uno  tantum,  sed  accurate  de- 
scripta).  —  1)  Significatur  unum  ex  coHegiis  ternorum  Augustorum  exeuntis  sae- 
culi  p.  Chr.  quarti,  fortasse  Falentinianus  iunior  cum  Theodosio  et  Arcadio 
(a.  S83—392;  cf.  supra  N.  785).  —  2)  Videtur  is  qui  praefectus  urbi  fuit  a.402; 
cf  supra  N.  796  not.  —  3)  Cf  supra  N.  SSSo  not.  2;  N.S9I0.  —  4)  Sc.  provinciae. 

5790  salvis  dd.  nn.  n[n.]*  |  Theodosio  et  Placido  Valentiniano  s[c»i- 
per  AuQg:^^ 

subductos  olim  latices  patrieque  nega[;os]  | 
restituit  populis  puro  Flaviolus  am[ne].  | 
Cu[ra]nte  |  Valerio  Euhodio  principale  ac  |  primore  eiusdem  urbis. 

Pulae  in  Sardinia,  ubi  fuit  Nora ,  iam  Cagliari  (X  7342  vidit  Mommsen).  — 
1)  Allerum  nn.  abundat.  —  2)  A.  423— 4S0. 

5791  castellum'  aquae  Claudiae  regioni  pr[tOTae]*  |  dispositio*  dedit 
et  usui  tradidit  iussu''  |  rationis  Augustae  dd.  nn.  Valentin [tant]  (  et  Va- 
lentis  victorum*  |  Gai  Caeioni  Rufi  Volusiani  v.  c,  ex  pra[e/".  praet.],  \ 
praef.  urbi",  iudicis  iter.  sacrar.  cogn  [t/ionum],  |  curante  Eustochio  v.  c, 
consu[/jare  aquar^iitn]. 

Romae,  incertum  quo  loco  urbis  rep.  (VI  3866  cf.  Eph.  ep.  4,  843  vidit  Henzen). 
—  1)  Castellarium  aquae  Claudiae  habes  supra  N.  1615,  castellarium  aquae  Anionis 
veteris  N.  1974.  —  2)  De  aqua  Claudia  in  regionem  primam  urbis  perducta  cf. 
Laneiani  le  acque  p.  137  seq.  —  3)  Huc  trahendum  nomen  praefecti  quod  sequitur 
Gai  Caeioni  Rufi  Volusiani.  —  4)  Similiter  supra  N.  733.  762  iussit  imperator, 
disposuit  praefectus  praetorio  vel  magisler  militiae,  curavit  magistratus  ipsi  rei 
praepositus.  Cf.  etiam  N.  773.  773.  —  5)  Parum  apte  haec  collocala;  id  quod 
videtur  animadvertisse  ipse  quadratarius ,  ideoque  spatium  vacuum  reliquisse.  — 
6)  Volusianus  praefectus  urbi  fuit  a.  363,  cod.  Theod.  8,  3, 22  cet.  (cf.  Seeck  ad  Sym- 
machum  praef  p.  CLXXVIII). 

5792    rcatio.  |  [4] . . .  [ad]  castellum  ped.  CX.    Af  | lum- 

ferebra'  et*  castellum  | [?«<'•]  •  •  •  ooooCCCXX^     Ab  castello  ad 

co| lum  ad  vinias  Anchariorum  ped.  | [Af  t>tn]ieis  An- 

chanim  (sic)  ad  castellum  qui  |  ....  ias  Pacianas  p.  CCCXX.     Af  vinieis  ) 


426  Caput  XIII. 

[Pacianeis?]  ad  castellum  qui  est  conlra  |  . . .  [ped.]  B^CCCCi.  Af  villa 
Paciana  ad  castel.  |  [qui  est  s]ub  segete  Paciana  p.  CCIXXXV.  Af  |  [ca- 
stell]o   qui  est  sub  segete  ad  castel.  ad   |  [compitu]m  Traecis  p.  cx)CCXC. 

At  (sie)  angulo  | ad  cast.  qui  est  ad  compitum  Trae[  [cis  p-]  '  • .    Ad* 

angul.  Traec.  ad  cast.  qui  est  sub  |  [se^.?J  Gavidi*  CCCXiV.  Ab  sef^ijete 
Gavidi  ad  ca\[stellu]m  ped.  BCCCXXX.     S.  pe.  1^(D®®B-CTXX«. 

Prope  S.  Filtorino,  ubi  fuit  Amiternum ,  rep.  (Notizie  degli  scavi  4891  p.  96. 
5S5  ectypum  contulerunt  Huelsen  et  Borsari),  —  1)  Vocabulum  mirum  (primum 
legerant  lum  herebra).  —  2)  Fortasse  scr.  ad.  —  3)  Numerus  ftiit  aut  2520  aut  5520 
aut  4520.  —  4)  Scr.  ab  (sic  legerunt  primum,  l.  c.  p.  96).  —  5)  Insere  ped.  — 
6)  Summa  pedes  8670  (numeri  qui  cxtant  efficiunt  pedes  S4S0). 

5793  [jjmp.  Caes.  M.  Aurelio*  invicto  pio  felice  Aug. ,  amplissimo 
[sacerdote  dei  invicti  Solis  Elagabali^,  quaesita  re  per^  . . .  et]  |  Valenlinum, 
quibus  ea  res  delegata  est  ex  decreto  ordinis  et  colonor^wm,  ratione  ha- 
bita  aquarum  quae  antea  rfaj|ri^  solitae  sunt,   constitit  ita   debere  aquam 

decurrere,   siquando  fo |rentis;    quae  propterea  distributa  in- 

terim  non  est,  quoniam  tempora  [iniqua  id  prohibuerunt?].  \ 

Scala  I*.  Ex  VII  kal.  Octob.^  piimo  mane'',  |  quo  Claudiana'^  descendit^  ad 
Matricerigan|da^,  h.  P°. 

Maltius  Forltis"  k.»^  CGCCVIIP^      ex  h.  P^  d.  VII  kal.  Octobr.  |  in  h.  VS  >* 

d.  eiusdem,  p.  p.  s.*®  h.  IIIIS. 
Flavius  Adiujtor»'       k.  CCCL  ex  h.  VS  d.  VII  kal.  Octobr.  |  in  h.  XS  d. 

vet.  eiusdem  p.  p.  s.  h.  V. 

her.  Apulei  Faus-        k.  CXVII  ex  h.  XS  d.  VII  kal.  Octobr.  |  in  h.  XII  d. 

tini  eiusdem  p.  p.  s.  h.  IS. 

Apuleius  Rogatia-        k.  CX  ex  h.  XII  d.  VII  kal.  Octobr.  |  in  h.  IS  noctis 

nus  eiusd.  p.  p.  s.  h.  IS. 

(post  alia  multa) 

m-       k.  liFl  ex  h.  VIIS  d.  XV  kal.  Dec.  etXIIII  et  XIII, 

quo  I  Claudiana  ascend.^^,  et  XII  in  h. 

VII  d.  I  eiusdem,  p.  p.  s.  h.LXXIS. 

r-         k.  X  ex  h.  VII  d.  XII  kal.  Dec.  in  h.  VII  d.  XI 

....  kal.  I  Dec.  p.  p.  s.  h.  XXIIII. 

n-        k.  DCCCCXVIII       ex  h.  VII  d.  XI  kal.  Dec.  in  h.  V  d.  X 

lis  kal.  I  Dec.  p.  p.  s.  h.  XXII. 

ani       k.  DCC  ex  h.  V  d.  X  kal.  Dec.  in  h.  VIIIIS  noc.  I 

eiusd.  d.,  p.  p.  s.  h.  XVIS. 

X  k.  DXL  exh.VIIlISn.»8Xkal.Dec.  inh.XSd.VIIlI| 

kai.  Dec,  p.  p.  s.  h.  XIIL 

pu-         k.  CGCCLXXXX      ex  h.  XS  d.  VIIII  kal.  Dec.  in  h.  X   noc. 

eiusjdem  d.,  p.  p.  s.  h.  XIS. 

m        k.  DGLV  ex  h.  X  noc.  VIIII  kal.  Dec.  in  h.  VIIIS  | 

d.  VIII  kal.  Dec,  quo  Claudiana  desc,  | 

p.  p.  s.  h.  XS. 
(sequuntur  sequebanturque  multa  alia  per  complnres  paginas). 


Tituli  operuin  locorumque  publicorum.  —  Aqnaeductus.  427 

Jn  Numidia  jirope  Henschir  Merudna,  iibi  fiiit  Latnasba,  rep.,  tabulae  per- 
magnae  reliquiae,  iam  Algerii  (FIII  4440.  f^lll  S.  18587  nonnulla  addidit  Gsell 
recfi.  arch.  en  Algerie  p.  84  seq.).  —  1)  Mirum,  imperatorem  M.  Aurelium  tantum 
dici.  Ceterum  videtur  significari  Elagabalus.  —  2)  Supplevit  Henzen  C.  I.  L.  VIII 
p.  9i!6.  Cf.  supra  N.  475  nol.  2.  —  3)  Supplevit  Mommsen.  —  4)  Scalae  vocabulum 
obseurum.  Similiter  aliis  locis  eiusdem  catalogi  scriptum  est  scala  III,  scala  ... 
(scala  tertia  initium  habuit  a.  d.  VII  kal.  Nov.).  —  5)  2S  Sept.,  dies  primus  se- 
menstris  hfberni  (24  Sept.  aequinoctium ,  cf.  Columell.  de  r.  r.  9,  14,  11).  Videtur 
haec  aqua  hieme  tantum  distributa  esse.  Cf.  Dig.  43, 15, 1,  8,-  45,  20, 1,52.  —  6)  Ap- 
paret  non  a  media  nocte  computalum  esse  diem  usque  ad  noctem  mediam  sub- 
sequentem ,  sed  a  luce  oriente  ad  alteram.  Cf.  BHfinger  der  biirgerliche  Tag  (1888) 
p.  219.  —  7)  Nomen  aquae,  —  8)  Aqua  haec  modo  descendebat,  modo  ascendebat. 
El  videntur,  ut  par  est,  aquae  ascendentis  multo  plures  horae  agris  attributae 
esse  quam  descendentis ;  cf.  quae  exposuit  Schmidt.  —  9)  Sic  Gsell.  Nomen  loci 
ut  videlur.  —  10)  Hora  prima.  —  11)  Nomina  dominorum,  in  quorum  fundos 
aqua  fluere  debebat.  —  12)  Capita  intellegi  iam  putat  Momms.,  qui  antea  cogita- 
verat  de  cadis,  Hoc  apparet  definiri  mensuram  vel  ipsorum  fundorum  vel  fructuum 
unius  cttiusque. —  13)  Infra  agro  capitum  (?)  non  muUo  plurium  attribuitur  aqua 
pei'  horas  multo  plures.  Sed  tum  aqua  ascendebat,  hic  descendebat.  —  14)  Esr 
hora  prima,  scilicet  plena.  In  Africa  aquam  certis  horarum  spatiis  distribui 
inter  incolas  ait  Plin.  h.  n.  18,  188.  —  15)  7n  horam  quintam  et  dimidiam.  Cf. 
Bilfinger  die  antiken  Stundenangaben  (1888)  p.  105.  —  16)  Pro  parte  sua  (?).  — 
17)  Cf  not.  8.  —    18)  Noctis. 

Ad  aquarum  distributionem  pertinebant  etiam  tabulae  Tiburlina  XIV  5676 
et  urbana  (vel  polius  suburbana)  VI  1261,  in  quibtis  etiam  ichnographia  aquae- 
ductuum  incisa  fuisse  videtur. 

5794  Decim.  Secundious  |  v.  c,  procons.,  curat.  |  et  defens.*  Amfis- 
sensium  |  salutera.  Ut  memini,  non  |  repurgari  modo  aquae  dluctum, 
verum  etiam  indu|ci  aquam  iusseram.  Confes|tim  igitur  in  veteres  cisterj- 
nas  aqua  ut  semper  cucurjrerat  inducatur,  gratia|s  agente  beatitudini 
tem|poris  et  moderationi  meje  Hesperio,  quod  fundus,  |  qui  aquam  publi- 
cam  occjupavit,  publicus  non  fit.  Sa|ne  si*  similis  interceptio  itejrum 
fieri  possit,  in  cisternis  |  ipsis  lapideo  titulo  posito  un|de  aqua  veniat  ad- 
scribite,  u|t  nulla  invadendi  publicum  |  relinquatur  occasio.  Memo|res 
eritis  perfecta  haec  |  omnia  ante  diem  decimu|m  kalendarum  Ianuaria|rum 
vos  ad  officium  nun|tiare  debere.     Opto  bene  |  valeatis. 

Amphissae  Locrorum  (III  568  cf.  p.  1517.  2516^^  viderunt  Cyriacus,  fVheler 
et  nuper  Perdrizet  bull.  de  corr.  heliSn.  19,  1895  p.  391).  —  1)  Defensori.  — 
2)  Fortasse  scr.  ne. 

5795 Patientia  Virtus  Spes  

(protome  (protome  muliebris,  (protome 

muliebris)  Amazoni  timilis)  muliebris) 

II  Etrusco':  'Et  Salditani  ci|viias'  splendidissima  et  j  ego  cum  Sal- 

ditanis  rogjamus  te,  domine,  uti  Nonijum  Datum  veteranum  |  leg.  III  Aug. 
libratorem'  |  horteris  veniat  Saljdas,  ut  quod  relicum*  |  est  ex  opere  eius 


428  Caput  XIII. 

perfi|ciat',  Profectus  sum  et  in|ter  vias  latrones  sum  |  passus;  Dudus 
saucius  e|vasi  cum  meis;  Saldas  ve|ni;  Clementera^  procura|torera  con- 
veni.  Ad  mon|tera  me  perduxit,  ube  (sic)  cunicujlum  dubii  operis  fle- 
bant,  I  quasi  relinquendus  ha|bebatur',  ideo  quot  perjforatio  operis  cuni- 
cu]li  longior  erat  effect.,  |  quam  montis  spatiura.  |  Apparuit  fossuras  a 
ri|gorem  (sic)  errasse,  adeo  ut  |  superior  fossura  dex|jtram  petit  ad  meri- 
di]em  versus,  inferior  ]  similiter  dextram  ]  suara  petit  at  septenjtrionem: 
duae  ergo  partes  relicto  rigore  er]rabant.  Rigor  aulera  ]  depalatus  erat 
supra  I  raontera  ab  orientera  (sic)  \  in  occidentem.  Ne  quis  ]  tamen  le- 
genti  error  ]  fiat  de  fossuris,  quot  (sic)  est  j  scriptum  'superior'  et  )  'in- 
ferior',  sic  intellega|raus:  superior  est  pars,  qua  )  cuniculus  aquam  re- 
cipit,  ]  inferior,  qua  emittit.  Cura  ]  opus  adsignar.',  ut  scirent,  )  quis 
quem  modum  suum  ]  perforationis  haber.,  ]  certamen  operis  injter  clas- 
sicos  mili)tes  et  gaesates"  dedi  j  et  sic  ad  comperlusijjonem  montis 
convene)run  (sic),  Ergo  ego,  qui  prijraus  librara  feceram,  )  ductum  at- 
signaveram,  )  fieri  instituerara  se)cuDdura  formara  quam  |  Petronio  Celeri 
pro.'  )  dederam"".  Opus  effectum,  )  aqua  missa,  dedicavit  )  Varius 
Clemens  proc."  ]  Modios  V^ 

Ut  lucidius  labor  meus  circa  duc.  j  hoc  Saldeose  pareret,  aliquas 
ejpistulas  subieci.  ] 

Porci  Velustini*^  ad  Crispinum":  |  'Benignissime,  domine,  fecisti  et  | 
pro  cetera  humanitate  ac  benivo]lentia  tua,  quod  raisisti  ad  me  Noni]um 
Datum  evocatum,  uti  tractare  ]  cura  eo  de  operibus,  quae  curanda  )  sus- 
cepit.  Et  ideo,  quaraquara  terajpore  urguerer  et  Caesarea  (sic)  fesjlinarem, 
tamen  Saldas  excucur]ri,  et  aquae  ductum  bene  inchoa]lura  sed  magni 
operis  inspexi  et  ]  quod  absolvi  sine  curara  (sic)  Noni  Da]ti  non  polest, 
qui  it  siraul  diligen]ter  et  fldeliter  tractavit.  Et  ideo  j  rogaturus  eram, 
concedere  no]bis,  uti  raensibus  aliquis  reiagen)dae  iraraoraretur,  nisi  in- 
cidis|set"  inflrmitatem  contractam  ]]  \ex  multis  et  magnis  laboribus] 

Lambaesi,  basis  sex  laterum ,  cuius  dimidia  tantum  pars,  scilicet  tres  latera 
supersunt  (FIII 2728  cf.  FIII S.  i8122  viderunt  Wilmanns  et  Sckmidt).  —  1)  Signi- 
ficatur  M.  Falerius  Etruscus  legatus  exercitus  Africani  a.  4S1  (supra  N.  S3S1) 
et  a.  1S2  (FIII  2S43.  FIII  S.  178S4).  Epistulam  apparet  scriptam  esse  a  Vario  Cle- 
mente  procuratore.  —  2)  Saldae  oppidum  maritimum  Mauretaniae  Caesariensis, 
hodie  Bougie.  —  3)  Cf.  supra  JS.  2422.  —  4)  Inchoaverat  aquaeductum  ante  mullos 
annos,  Petronio  Celere  proeuratore,  cf.  infra  not.  9.  —  5)  Cf.  not.  9.  —  6)  Scr. 
haberetur.  —  7)  Adsignarem.  —  8)  Cf.  Mommsen  Herm.  22  p.  S49.  —  9)  Procu- 
ratori.  C.  Pelronius  Celer  procurator  Mauretaniae  Caesariensis  fuit  a.  137  (FIII 
S.  21663,  itifra  inter  terminus).  —  10)  Apparet  nonnulla  excidisse.  —  11)  De  hoc  pro- 
curatore  Mauretaniae  Caesariensis  vide  supra  JS.  1362.  —  12)  Hoc  obscurum.  Momm- 
senus  coniecit  indicari  mensuram  aquae  certo  tempore  ex  aquaeductu  profluentis.  — 
13)  Procurator  Mauretaniae  Caesariensis  a.  1S0  (dipl.  mil.,  III  S.  p.  2215).  —  14)  Z/«- 
gatus  exereilus  Africani  per  annos  147 — 1S0  (supra  N.  1070).  —  15)  Excidit  in. 

5796    [imf.  Caesar  divi  f.]  \  Augustus  ]  [pjontif.  max.  ]  [/brjraam* 


k 


Titnli  opernm  loconimqoe  publicorum.  —  Aqaaeductus.   Emissaria.     429 

Menlis*  attrib.  |  [r]ivo  aquae  Augustae'  |  [q]uae  pervenit  in  |  nemus  Cae- 
sanim*,  |  [ut?]  ex  eo  rivalibus'  qui  |  [per  6Juccinam  accipieb.  |  .  .  . 

j4d  viam  Clodiatn  15  mil.  pass.  ab  urbe,  prope  la  Galero,  iegebat  tabula,  cutn 
reperta  est,  canalem  derivatum  ex  lacu  Braccianensi  (VI  51S66.  XI  3772*  =  No- 
tizie  degli  scavi  488)7  p.  182  Barnabeius  vidit  ectypum).  Explicare  temptavit  Bar- 
nabeius  L  c.  —  1)  Supplevit  Bamaheius ;  cf.  N.  5760.  —  2)  Fortasse  forma  sic 
appellata.  Bamabeius  mentis  significari  putat  aquam  ex  duclu  decidenlem,  con- 
ferens  Fitruv.  4,  3,  6.  —  3)  Est  aqua  Augusta  sive  Alsietina,  de  qua  Frontinus 
de  aq.  c.  11,  ab  Augusto  destinata  potissimum  naumachiae,  ab  ipso  trans  Tiberius 
extructae,  in  quo  loco  iam  nemus  Caesarum  esie  ipse  Augustus  ait  Mon.  Ancyr. 
4,  43.  —  4)  Cf  not.  3.  —   5)  Cf  Gell.  14,  1,  4;  Dlg.  45,  20,  1,  26. 

5797  imp.  Caesar  divi  T.  August.  ponlif.  |  maxim.  flumen  Sebaston  * 
a  Schedii'  induxit,  |  quod  per  se  toto  oppido  flueret,  praefect.  Aegypti  | 
C.  lulio  Aquila',  anno  XXXX  Caesaris*.  |  avroxQaTcoQ  Kalaag  ^eov 
vlog  ^s^aoT.  aQ%if.QBvg  \  Ttora^ov  ^e^aaxbv  ano  ^xedlag  ^yaysv  \ 
di*  olr]g  Tt~g  Tiokeiog  QeovTa,  eTti  enaQxov  \  Trjg  .AlyvrtTov  Falov  'lov- 
XLov  ^A-AvXai.  I  L  M*  KalaaQog. 

Alexandriae  Aegypti  rep.,  delata  Vindobonam  (III  S.  12046  =  Eph.  ep.  7 
p.  448  Mommsen  vidit  ectypvm).  —  1)  Memoral  hunc  canalem  Strabo  (cf  not.  2).  — 
2)  Oppidum  Nilo  appositum,  ita  diclum  a  ponte  quo  fluvins  ibi  iunctus  erat,  cf 
Strabo  17  p.  800.  —  3)  Cf  loseph.  ant.  19,  5,  2.  —  4)  Anno  p.  Chr.  10/11.  — 
6)  "Exovg  xsaaaQaxoaxov. 

5797*  [im-p.  Caes.  divi]  \  Ne[rvae  fil.  Nerva]  |  Tra[ianus  Aug.  Germ.]  \ 
Dac[ims  trib.  pot.]  .  .  \  \m[p.  .  .  .,  cos.  .  .  .  p.  p.]  \  fossam*  [fecit  \  q]ua 
\nuu[dationes  Tiberis  \  ojdsidue  u[rbem  vexantes  \  rivo]  peren[ni  instituto 
arcerentnr]  *. 

Romae  in  coenobio  S.  Pauli,  originc,  ut  videtur,  Ostiensis  (Xlf^  88  vidi). — 
1)  Fossam  hatic  memorat  Plin.  ep.  8,  17:  Tiberis  alveum  excessit,  quamquam  fossa, 
quam  providentissimus  imperator  fecit,  exhauslus.  —  2)  Supplevit  Mnmmsen. 

Similis  est  titulus  Claudii  supra  N.  2ff7.  —  In  titulo  qui  prodiit  in  ruderibus 
Bisicae  in  Africa  est:  fluvium  quoque  cuius  incarsu  civitas  vexabatur  avertit  (Bull. 
areh.  comite  trav.  hist.  1894  p.  249). 

5198  Macrinus,  Diadumeni  Aug.  I.  proc.  Antoniani'  disp.,  hic  |  ambu- 
lavit  a  villa  Polii  Felicis^  quae  est  Epilimones',  |  usque  ad  emissarium 
Paconianum,  Nerva  et  Vestino  cos.* 

Prope  Neapolim  in  cuniculi  antiqui  montis  Pausilypi  pariete,  scariphatum  in 
teetorio  (Eph.  ep.  8,  357  cf.  Mommsen  Herm.  18,  1885  p.  159  legerunt  de  Petra, 
Sogliano  aliique).  Alias  duas  inscriptiones  similes,  sed  breviores  ab  eodem  Ma- 
erino  eodem  loco  incisas  omisi  (Eph.  8,  555.  336).  Praeterea  in  parietibus  eius- 
dem  cuniculi  incisi  sunt,  spatiis  centenum  pedum  (29,  57  metr.)  interiectis,  numeri 
C,  CC,  CCC,  CCCC,  D  cet.  (Eph.  8,  559;  Momms.  l.  c).  Similiter  parietibus  emissarii 
Claudiani  iacus  Fucini  insertae  fuerunt  tabellae  inscriptae  ped.  DCC ,  ped.  DCCC  cet. 
(IX  5888  seq.).  Emissarii  alicuius  mentio  esl  praeterea  in  fragmenlis  Tusculanis 
Xiy  2625.  —  1)  Idem  supra  N.  1474.  Antonianus  fortasse  diclus  ab  Antonia  Drusi. 
—  2)  Cf  Stat.  silv.  2,  2.  5, 1.  —  3)  Cf  Momms.  Herm.  l.  c.  p.  160.  —  4)  A.  65. 


430  Caput  XIII. 

5799  opera   loc/   |    [m  y]ia  Caecilia'^  de  H[5]    | [i]d  mil.» 

XXXV:  poDtem  in  fluio*;  |  [pecuni]»  adtributa  est,  populo  coost.  |  [HS] 
...  Q.^  Pamphilo  mancupi  et  ope.^  |  [cur.]  viar.''  T.  Vibio  T[e]muudino' 
q.  urb.  I 

[Via  gla]itid  sternenda  af  mil.  [LXXVIII  |  et  per  i]p[6]nninum  muu- 
nien[rfa  per  mil.  pass.]  XX,  pecunia  adtributa  [esf,  |  populo  c]ons[f.]  •ftS' 
n lllli)*   L.  Rufilio  L.  1.  I  . .  .  sti  mancupi;    cur.  viar.  T.  Vib[jo].  | 

[Via  af]  mil.  LXX[XXy]IlI  ad  mil.  CX  . . .  |  . . . .  la  Interamnium"» 
vo[rsMS   I    ad  mil.    C]XX;    pecunia   adtri  [6ufa   |    cs/,    popu\\o   const.  -ft^ 

q_  («I . . ." ,  I  .  .  T.  Sepunio  T.  f.  Q |  . . .  [cur.  via]r.  T.  Vibio 

Tem[MMrfmo].  | 

.  .  .  arcus  dela[psMs]  .  .  .  .  |  .  .  mancupi;  [cur.  viar.  \  T.  Vihio  Te- 
muudino]  q.  urb. 

Roviae  rep.  non  procul  a  porta  Collina  (VI  5824  et  melius  Fl  51605  cf,  Nolizie 
i896  p.  87  seq.  correxit,  adiutus  ab  amicis,  Huelsen ,  qui  tiiulum  exaratum  putat 
aetate  fere  Sullana).  —  1)  Locata.  —  2)  Viam  hanc  Caeciliam  7iominis  praeterea 
ignoti,  Huelsen  putat  ra?num  fuisse  viae  Sulariae  et  pervenisse  breviore  tramite  quam 
hanc  ad  mare  Hadriaticum,  stratam  autem  esse  ab  eodem  L.  Caecilio  Melello,  cuius 
est  tilulus  N.  6810.  De  singulis  praeter  Huelsenum  Notizie  l.  c.  egit  Persichelti  Roem. 
Mitth.  1898  p.  195 — 220.  —  3)  Miliarium.  —  4)  Fluvio.  —  5)  Incertum  quid  subsit 
(fortasse  excidit  I.). —  6)  Operis. —  7)  De  cura  viarum  aetatis  liberae  rei  publicae 
cf.  Momm^en  Staatsr.  Il^  p. 668.  —  8)  Nomen  praeterea  plane  inaudituvi.  —  9)  Centum 
quinquaginta  milibus  (prioris  signi  maior  pars  periit),  —  10)  /n  hac  parle  viae 
oidetur  sletisse  titulus  infra  N.  5810.  —  11)  Sexcentis  (vel  etiam  pluribus)  mili- 
bus,'   de  nota  quingentum  miliuin  cf.  ad  N.  S7S7. 

Similis  operum  locatio  est  in  fragmento  urbano  Notizie  degli  scavi  1899  p.  10. 

5800  L.  Vo[/]ca[ciMs] '  ..  [/".]  I  cur.  viar.^  |  e  lege  Visellia*  de  conl. 
sen[;,]'',  I  Cn.  Corneli,  Q.  Marci,  L.  Hostil[t],  |  C.  Antoni,  C.  Fundani,  C.  Po- 
pili,  I  M.  Valeri,  C.  Anti»,  Q.  Caecili».  |  Opus  constat  n.'  tfk^(Dl  XXIF. 

Romae  rep.  in  Caelio  monte  Palatinum  versus,  est  Tolosae  (1 595  ;  V1 1299.  51S90 
vidit  Hirschfeld,'  imaginem  Ritschl  tab,  LXXIa).  —  1)  Nomen  enucleavit  Hirschfeld. 
—  2)  viar.  vocabulum  hodie  deperditum  viderunt  Marinius  et  Dumege.  —  3)  Cf. 
Mommsen  Staalsr.  II^  p.  669  not.  5.  —  4)  De  conlegarum  senlentia,  Conlegium  in- 
tellegt!  iribunorum  plebis,  cf.  not,  6.  —  5)  Servarunt  priores  (cf.  not.  2).  —  6)  Ex 
novem  his  nomiidbus  tria  supersunt  in  praescriptione  legis,  quam  anno  ut  videtur 
u.  c.  685  rngaverunt  tribuni  plebis,  supra  N.  58.  —   7)  Nummis.  —  8)  21072. 

5801  P.  Claudio  k[p.  /•.],   I  C.  Fourio'  |  aidiles*.     (In  fronte)  M\V 

(a  tergo)  X^ 

Mesae  in  paludibus  Pomptinis,  columna,  inscriptio  legitur  in  vertice  co- 
lumnae  (X  6858  p.  1019  et  melius  Eph.  ep.  8,  676.  900  delineavit  Huelten  Roem. 
Mitth.  1889  p.  84).  —  1)  Videntur  intellegi  P.  Claudius  ^ppi  fil.  Pulcher  qui  consul 
fuit  a.  u.  c.  SOS,  et  C.  Furius  Pacilus  consul  a.  u.  c.  S05  (Huels.).  —  2)  Aediles  curu- 
tes  fuerunt  utpote  patricii.  —  3)  Numeris  Mommsenus  (Xp.  1019)  putat  significari 
Appiae  miUarium  quinqvagesimum  lertium,  decnnovii  (cf.  ad  N.S821)  decimum. 


Titnli  operum  locorumque  publicorum.  —  Viae.  431 

5802    P.  Menates'  P.  f.  |  aid.  pl.  |  XXX. 

IVdzzani  qui  vicus  est  in  sinistra  Tiberis  ripa,  28  mil.  pass.  ab  urbe  Roma, 
agrum  Sabinum  versus,  columna  (I  6S5.  XI  6616  solus  videtur  descripsisse  circa 
a.  4800  los.  lust.  di  Costanzo  monachus  Benedictinus ,  homo  aceuratus).  Columnam 
Bormann  putat  stetisse  ad  deverticulum  viae  Flaminiae.  —  1)  Idem  nomen  apud 
Farronem  de  r.  r.  2,  14. 

5808    M.  Aemilius  M.  f.  M.  n.  |  Lepidus  cos.'  |  CCIXIIX*.  (luxta)  XV». 
5804    M.  Aemilius  M.  f.  M.  n.  |  Lepid.cos.'  |  CCXXCVI^   (j  sinistra) 

\\\V    (a  dextra)   XXP. 

Prope  Bononiam,  columnae  duae  conorum  similes,  altera  in  vico  Castel 
S.  Pietro,  altera  Borgo  Panigale,  nunc  utraque  Bononiae  (I SSS.  S56.  XI  6642.6646 
vidit  Bormann,  hanc  nuper  conlulit  Brizio;  Ritschl  tab.  XLFIlIa  b).  Tertia  similis 
columna  prope  Castel  S.  Pietro  reperta  est,  sed  mutila  (1  357.  XI  6641).  —  1)  Est 
consul  a.  u.  c.  S67,  quem  scriptores  tradunt  viam  Aemiliam  ab  Arimino  per  Bono- 
niam  Placentiam  usque  stravisse.  —  2)  Ariminum  Roma  cum  numerentur  m.  p. 
fere  242,  Arimino  Bononiam  77,  cippi  signati  CCLXFIII  et  CCLXXXFI  steterint 
necense  est  circa  Bononiain.  —  3)  ^^  Bononia.  S.  Pietro  a  Bononia  circa  45  mil. 
abest,  Borgo  Panigale  circ.  4  (Bormann).  —  4)  Significatur  intervallum  a  Mulina. 

5^05    M.  Aemiliu.  |  M.  f.  Lepidus  |  cos.* 

Inter  Ariano  et  Grottaminardom  (a  Benevento  orientem  versus),  scriptum  in 
superficie  columnae  (IX  6075  vidit  Dressel).   —   1)  Potest  esse  is  qui  praecedit. 

5806  S.  Postumius  S.  f.  S,    n.   |   Albinus   cos.»   |   C[X]XII   Genua 

CiI'[eJmO[MaJWj  .  ]    XXVI  l  .      (Posteriore  scriptura,  intrusum  supra  Postumii  no- 
men)  VUIl. 

Feronae,  columna,  nescimus  quo  loco  reperta  (I  540.  V  8045  recognovit 
Mommsen;  Ritschl  tab.  LFa).  —  1)  Consul  a.  u.  c.  606  (Borghei  opp.  5,  87).  — 
2)  Fia  haec  Postumia  fuit  duplex,  altera  cispadana  a  Cremona  Genuam,  per  milia 
passuum  422,  ut  ex  hoc  lapide  apparet,  cuius  extrema  pars  Genuam  versus  me- 
moratur  in  monumento  anni  u.  c.  657  (infra  N.  5946),  altera  transpadana  a  Cre- 
mona  Aquileiam  et  ad  mare  Hadriaticum,  quae  memoratur  a  Tac,  hist.  3,24  et  in 
titulo  Aquileiensi  supra  N.  5566  (cf.  ibid.  not.  2).  —  3)  Intervallum  ut  videtur  a 
Cremona  ad  eum  locum  ubi  dppus  hic  antiquitus  stetit. 

5807  P.  Popillius  C.  f.  |  cos.'  |  a.XXXI». 

Prope  Atriam  rep.,  colwnna  infra  acuta  (1 550.  F 8007  recognovit  Mommsen ; 
Rilschl  tab.  LIFa  a).  —  1)  Consul  a.  u.  c.  622.  Idem  etiam  Capua  Regium  viam 
fecit,  teste  titulo  supra  N.  25.  —   2)  Milia  videntur  numerari  ab  Arimino. 


T.  Quinctius  T.  f.  |  Flamininus*  |  cos.  |  Pisas  .  .  .  .* 
In  agro  Florenlino,  Pisas  versus  non  longe  a  Montelupo  (1559.  XI  6674  vidit 
Bormann;    Ritschl  tab.  LFIb).    —     1)   Intellegendus    videtur    consul    a.  u.  c.  654 
(Momms.).    —    2)  Numerus  non  videtur  hic  fuisse,    vel  certe    non   extat  (XXXII 
hue  intruserunt  ex  documento  quodam  medii  aevi  XI  849*,  fidei  suspectae). 

5809     L.  Corneliu|8  L.  [/".]  Cina  cos.'  |  [CXJIII'. 

Tribus   milibus  a   Venafro  Neapolim    versus,    lapis   crassus   figurae    conicae 
(I  558.  X  6905.    Ritschl  tab.  LFIa).  —  1)  Eius  nominis  cum  duo  fuerint  consules. 


432  Caput  XIII. 

a.  u.  c.  627  et  a.  u.  667  ad  670,  illi  potius  est  adscribenda  propter  n  non  geminatam 
(IUomms.  vol.  1  l.  c).  —  2)  Supplevit  Mommsen.    Miliarius  est  viae  Latinae. 

5810  L.  Caecili.  Q.  f.  |  Metel.  cos.»  |  CXIXl  |  Roma. 

In  Piceno,  ad  vicum  S.  Omero,  pari  fere  intervallo  ab  Asculo,  Interamnia 
Praeluttianorum,  Castro  Novo,  rep.  loco  vix  antiquo,  scilicet  ita  devio  et  eminenti, 
ut  nullo  ttmpore  per  eum  via  transire  potuerit,  ad  sepulcrum  adhibita  (I  561.  IX 
59S5  vidit  Dressel).  —  1)  Aut  is  qui  consul  fuit  a.  u.  c.  61S  aut,  id  quod  praefert 
Mommsen  (I  l.  c),  propter  cognomen  additum,  consul  a.  u.  c.  637.  —  2)  Lapidem 
olim  stetisse  ad  viam  Caeciliam  vel  ad  diverticulum  viae  Caeciliae  Inleramniam 
versus  (memoratum  N.  S799  v.  15),  scilicet  prope  ipsam  Interamniam,  a  qua  S.  Omiro 
abest  circa  chil.  16,  putat  Huelsen  Notizie  degli  scavi  1896  p.  98. 

5811  Cn.  D[o]m[jW]ii[s]  |  cos.»  |  CXII. 

Prope  Mondragone  (in  lilore  Campano)  rep.,  est  Neapoli  (1  629.  X  6872  re- 
cognoverunt  Mommsen  et  Zangemeister).  —  1)  Incertum  quis  ex  Cn.  Domitiis 
Ahenobarbis  quos  consules  habuerunt  anni  u.  c  562.  592.  652.  658.  In  eodem 
lapide  extat  titulus  Nervae  X  6875. 

His  miliariis  consulum  liberae  rei  publicae  adde  miliarios  viae  Latinae  in- 
scriptos  nomine  C.  Calvisii  Sabini  consulis  a.  u.  c  715,  supra  N.  889.  —  Aetatis 
Caesarianae  sunt  lapides  viarii  N.  59.  40. 

5812  M'.  Sergi.^  M'.  [/".]  |  procos.»  |  XXI'. 

In  Hispania,  ad  aquas  calidas  de  Mombuy,  a  Barcinone  septentrionem  versus 
(I  1486.  II  4956  descripserunl  duo  Hispani  amici  Huebneri,  quorum  alLer  initio 
legit  MA  SERGI  MA/  —  1)  Manii  Sergii  complures  memorantur,  in  his  unus  a.  590 
legatus  in  Graeciam  (Polyb.  51,  9).  Titulus  hic  videtur  pautlo  anliquior  quam 
N.  5815,  propter  nominis  formam  (Momms.).  —  2)  Hispaniam  rexisse  pulandus 
est  aetate  liberae  rei  publicae  praetor  dignitate  proconsulari.  —  3)  Milia  nume- 
ranlur  a  Barcinone.    Viam  Huebner  putat  processisse  Barcinone  Ilerdam  versu*. 

5813  Q.  Fabius  Q.  f.  Labeo  |  procos.»  |  XCIP. 

Ilerdae  (1 1484.  II 4924  descr.  saec.  XFI  Ant.  Augustinus).  Eadem  inscriptio, 
numero  tantum  milium  diverso  (XCIIII),  descripta  est  saec.  XVI  ab  Ilerda  occi- 
dentem  versus  in  lapide  postea  adhibito  ab  Augusto  (II  4925  cf.  4920).  —  1)  Di- 
versus  Q.  Fabius  Labeo  consul  a.  u.  c  571,  fortasse  is  quem  memorat  Cic  Brut. 
21,  81,  cuius  extanl  nummi,  illius  ut  videtur  filius ,  aut  alius  praeterea  ignotus. 
Hispaniam  rexisse  putandus  est  praetor  dignitate  proconsulari,  saec  ab  u.  c  sep- 
timo  (Momins.).  —  2)  Milium  numerum  Huebner  coniecit  computatum  esse  a 
summo  Pyrenaeo,  a  quo  Barcinonem  usque  fuerunt  milia  XCVII,  teste  itine- 
rario  Ant. 

5814  M'.  Aquilli[ws  M\  f.  cos.,  |  M]dviog  "AY.vlli\pq  Md\viov 
viog  [vTcarogK  \  L.]  Aquillius  \M'.  f.]  M'.  n.  Floru[s*  q.]  |  restilu[rt. 
XX/]I1I.  I  [Ae^vKiog  Axvio^g  (sic)  M]aviov  vlog  \  [M]aviov  de  vl[o)- 
vog  0X(o]qog  %af.iiag  \  aTtOAaTio^riqoev].  \  KJ. 

In  via  Eplieso  Sardes,  prope  Tire,  24  chil.  ab  Epheso  (III  S.  14202 ,  4  Haus- 
souWer  Revue  de  philologie  1899  p.  295  vidit  ectypum).  —  1)  Est  consul  a.  u. 
c  625,  vide  supra  N.  27.  —  2)  Apparet  hunc  L.  AquilUum  Florum  (diuersum  ab 
eo  qui  est  supra  N.  928,  sed  cf.  ib.  not.  1)   descendere  a  consule  a,  u.  c.  625. 


Titiili  operum  loconimqne  poblicoram.  —  Viae.  433 

5815  imp.  Caesar  divi  f.  |  Augustus  cos.  XI,  |  tribu.  potest.  VIII *,  | 
ex  s.  c»  I  XCVIIII. 

Prope  Trisungi  ad  fluvium  Tnientum  rep.,  miliariut  viae  Salariae  (IX  S9S0 
ter  ut  videtur  descripta).  —  1)  A.  758/9.  —  2)  Idem  in  aliis  miliariis  eiusdem 
fere  temporis  tam  huius  viae  Salariae  (IX  S9i5.  S9S4)  quam  Appiae  (IX  S986  = 
X  6914.  IX  S989  —  X  6917)  et  Latinae  (X  6905).    Cf.  Mommsen  Staatsr.  III  p.  1146. 

5816  imp.  Caesar  |  Augustus  imp.  X,  |  tribunicia  |  poteslate  XP.  |  -IK)I". 
In   ora  Liguriae  inter   Monaco   et  Mentone  rep. ,    est  Monaci   (V  8094   vidit 

Mommsen).  Cippus  miliarius  est  viae  luliae  Augustae,  de  qua  ef.  ad  N.  5825. 
Similes  miliarii  Augusti  eiusdem  tractus  huius  viae  V  8088.  8098.  8100.  8101.  810S. 
—  1)  A.  740/1. —  2)  Milia  numerantur  a  Roma,  cf.  N.S825not.S.  Una  cum  hoc 
repertus  est  miliarius  Hadriani  dupHci  numero  inseriptus ,  CCXXII  (scilicet  a  Pla- 
eentia,  cf.  N.  S825  not.  1),  et  DCI  (F809S). 

5817  imp.  Caesar  {  divi  f.  Augustus  p.  p.,  |  pontif.  maxum.,  |  cos.  XIII, 
tribunicia  |  potestate  XXXVl»,  |  imp.  XIIIP.  |  XX «.  |  [P.  For.]*  \\i\\\(sie) 
DCCCCXXP.  I  DCCCCIP.  |  P.  R.« 

Inter  Narbonem  et  Tolosam  loco  dicto  St.  Couat  rep.,  columna,  est  Narbone 
(XII  S671  vidit  Hirschfeld).  —  1)  A.  p.  Chr.  15/4.  —  2)  Erratum  in  numero  (cf. 
supra  N.  100  seq.),  in  hoc  et  in  alio  miliario  eiusdem  regionis  (XII  S667).  — 
3)  Figinti  milia  passuum,  a  Narbone  scilicet.  —  4)  Per  Forum  lulii  (supptevit 
Hirschfeld).  —  5)  Fidetur  indicari  intervallum  a  Roma  duplici  modo.  Quomodo 
ii  numeri  computati  sint,  quaesivit  Hirschfeld  l.  c.  p.  667'.  Similiter  in  columna 
Augusti  reperta  16  mil.  pass.  a  Narbone  Pyrenaeum  versus  lectum  est  ....  luUi 
DCCCCXVII,  I DCCCXCVIII  (XII  S668).  —  6)  Notae  obscurae. 

5818  Ti.  Caesar  j  divi  Aug.  f.  Aug.  |  pontif.  max.,  |  trib.  pot.  XXXIII ',  | 
refecit  et  |  restituit.  |  V. 

Prope  Manduel  inter  Arelate  et  Nemausum,  columna,  iam  Nemausi  (XII S60S 
vidit  Hirschfeld).  —  \)  A.  31/32.  —  Eodem  modo  inscriptae  fuerunt  multae  aliae 
cohimnae  viae  Arelate  Nemausum  et  Nemauso  Narbonem  ducentis  XII  SSS8.  SS92. 
SS96  cet.  Ad  eandem  viam  pertinent  inscriptiones  Claudii,  quarum  unam  dedimus 
N.200. 

Alios  mxliarios  Tiberii  habes  supra  N.  1S1.  1S2. 

5819  I.'  I  Imp.  Caesar  |  Vespasianus  Aug.  |  pontif.  maxiu].,  |  trib. 
potestat.  VII,  I  imp.  XVII,  p.  p.,  censor,  |  cos.  VII  design.  VIII*.  |  Imp. 
Nerva  Caesar  |  Aiigustus  pontifex  |  maximus,  tribunicia  |  potestate^  cos. 
III,  pat.  I  palriae  refecit. 

Romae,  olim  in  aedibus  privatis,  nunc  in  area  Capitolina,  columna  marmorea 
(X  6812/5  recognovit  Dressel). —  1)  Putalur  esse  columna  miliaria  prima  viae  Ap- 
piae,  recte  ut  videtur  collata  simili  X  6817/8  (cf.  quae  exposui  Bull.  deW  Inst. 
4882  p.  127).  —  2)  A.  76  (ante  kal.  luL).  —  3)  A.  97. 

Ad  viam  Appiam  pertineni  praeterea  N.  280.  827.  5801.  5821  seq.  5875. 

5820  XLVIII.  I  Imp.  Nerva  |  Caesar  Augustus  |  pontifex  maximus,  | 
tribunicia  potestate,  |  cos.  IIII*,  |  pater  palriae  |  faciendam  curavit. 

In  Aequis  in  vico  Sorbo,  lapit  miliarius  viae  Valeriae  (IX  5969  descripsit 
Caroltu  Promis).  —   \)  A.  98. 

DcflSAU,  Inscriptiones  Latlnae  II.  28 


434  Caput  Xm. 

5821  VI'.  I  Imp.  Caesar  |  divi  Nervae  |  filius  Nerva  |  Traianus 
Aug.  I  Germanicus  |  Dacicus  |  pontif.  max.,  |  trib.  pot.  Xllll,  |  imp.  VI, 
cos.  V*,  p.  p.  I  XVIIIP  silice  sua  pecunia  |  stravit.  |  XLVIIII. 

In  via  Appia,  sex  mil.  pass.  a  Foro  Appi  rep.,  eolumna  (X683S  vidit  Mommsen). 

—  1)  Miliarius  sextus  Deeennovii  ef.  not.  3.  —  2)  Dec.  iOQ/llO.  —  3)  Decennq- 
viuni  (vf.  supra  J\.  8i7  not.  2).  —   Similes  erant  X  6833.  6834.  6839. 

5822  IIII*.  I  Imp.  Caesar  |  M.  Aurellius  Antoninus  |  invictus  Pius 
Felix  Aug.  I  Part.  max.,  Brit.  max.,  Germ.  |  max.,  pont.  max.,  trib.  po- 
tes.  (sic)  I  XVUII*,  imp.  III,  cos.  IIII,  procos.  |  viam  ante  hac  lapide 
albo  I  inutiliter  stratam  et  |  corruptam  silice  novo,  |  quo  firmior  comme- 
an|tibus  esset,  per  railia  pas|sum  (sic)  XXl  sua  pecunia  fecit.  |  LXXI  ^. 

Monticeli  inter  Fundos  et  Tarracinam  in  via  Appia  (X68S4  vidit  Mommseji). 

—  1)  Quaritu  lapis  viae  anno  216  refectae,  2)  septuagesimus  primus  a  Roma. 
Idem  numerus  duplex  repertus  X  68SS.  —  3)  A.  216. 

5823  [CCXjVP.  I  Imp.  Caesar  divi  |  Traiani  Parlhici  f.  |  divi  Nervae 
n.  Traia|nus  Hadrianus  Aug.  |  pont.  max.,  trib.  pot.  IX ^  |  cos.  III,  viam 
luliam  I  Aug.^  a  flumine  Treb|bia^  quae  vetustate  j  interciderat,  sua  |  pe- 
cunia  restituit.  |  DCV^ 

Prope  Tropaea  Augusti  (Turbia)  rep.,  est  Nizzae  (T  8102  vidit  Mommsen). 
Similes  miliarii  Hadriani  in  eadeni  ora  duo  alii  reperti  sunt,  F  809S.  8106.  — 
1)  Nvmerus  sic  suppletus  propier  miiiarium  F  809S,  in  cuius  capile  est  CCXII.  Milia 
videntur  numei-ari  a  Placentia  (cf.  not.  4).  —  2)  A.  12S.  —  3)  f^ia  haec  lulia 
Augusta,  strata  ab  Augusto  a.  740/1  (ef.  N.  SS16),  a  Poslumia  (cf.  N.  3806  iiot.  2) 
divergebat  Dertonae;  cf.  Mommseji  C.  I.  L.  F  p.  827  seq.  —  4)  Intellege  a  Pla- 
ventia  (in  simili  miliario  V  8106  fuit  Trebia).  —  5)  Numerabantur  Roma  Arimi- 
num  milia  221 ,  Arimino  Placentiam  168,  a  Placentia  autem  ad  eum  locum  ubi  haec 
columna  stetit  indentvr  nvwcraia  esse  milia  216  (cf.  not.  4),  fiunt  605. 

5824  [iw;).]  Caes.  T.  Ael[ms]  |  Hadrianus  Anloninus  |  Aug.  Pius 
p.  m.,  tr.  p.  VI',  cos.  III,  |  imp.  II,  p.  p. ,  viam  Aemiliam^  |  vetustate  di- 
lapsam  operib.  [  ampliatis  restituendam  cur.  |  A  Roma  m.  p.  CLXXXVIIP. 

(Litteris  multo  peioribus  et  inaequalibm)  pro.  Roma.*  et  rei  p.  dd.  nn.  \ 
FFII.  Valetiniano  (sic)  et  [  Valente  victoriosisjsimis  semper  Aug.,  |  m.  p. 
CLXXXVIIP. 

Rimazzani,  18  mil.  pass.  a  Pisis  Romam  versus,  rep.,  est  Pisis  (XI  6664  vidit 
Bormann).  —  1)  A.  145.  —  2)  De  hac  via  Aemiiia,  Aureliae  continualione,  ef. 
Mommsen  C.  I.  L.  V  p.  88S^.  —  3)  In  itinerario  Ant.  (p.  289  seq.)  Roma  Pisas  via 
Aurelia  numerantnr  milia  passum  CCXIX,  aliquanto  plus  quam  hic  lapis  indieare 
videtur.    Cf.  Hirsckfeld  C.  I.  L.  XII  p.667*.  —  4)  Prnpagatoribus  Romani  (imperii). 

5825  imp.  Antoninus  |  Pius  Felix  Aug.'  |  poni  curavit.  |  DXC^ 
Prope  Bordigheram  ut  videtur  rep.,  est  f^entimigliae  (F' 8089  vidit  Movimsen), 

Miliarius  est  eiusdem  viae,  cuius  N.  S816.  S825.  Gemelli  tunt  F  8087.  8090  cet.  — 
1)  Caracalla;  nam  de  Elagabalo  ne  cogites,  obslat  nomen  in  omnibus  his  miliariis 
illaesum.  (Mnmms.).  —  1)  A  Roma,  cf.  N.  6816.  S825  not.  S. 


Titnli  operum  locorumque  publicorum.  —  Viae.  435 

5826  inripp.  Caess.  Valer|io  Diocletiano  et  |  Aurelio  Valerio  |  Maxi- 
miano  Piis  Fe|licib.  semper  Augg.  |  et  Flavio  Valerio  |  Constantio  [et] 
GaIeri|o  Val.  Maximiano  |  nobb.  et  invictis  Caess.',  I  ab  ur.  Rom.  CXCI.* 

Fani  Forlunae,  columna  (XI  6633  vidit  Smetiut).  —  1)  A.  293-303.  — 
2)  Rovia  Fanum  numerantur  in  itinerariis  antiquis  (cf.  Bormann  C.  I.  L.  XI 
y.  995 — 1000)  mitia  passuum  fere  CLXXXII,  Fano  Pisaurum  mil.  pans.  VIII.  Stetit 
omnino  hic  lapis  aliquanto  a  Fano  Pisaurum  versus,  4  mil.  a  N.  S827. 

5827  defensori  pacis  |  et  conservatori  |  imperii  Romani  |  d.  n.  Con-      )^ 
stantio  |  maximo  victori  |  ac  triumfatori  |  semper  Aug.,  |  b.  r.  p.  n.'  (In 
parle  ima)   CLXXXVII*    (In  parle  aversa  titulus  Falentiniani  et  Valentis). 

Prope  Pisaurum  rep.  Fanum  versus,  nunc  Pisauri,  coiumna  (XI  6632  vidit 
Bormann).  —   \)  Cf  JN.697  fin.;  712  not.  1,  cet.  —  2)  Cf.  ad  N.  S826.. 

5828  imp.  Caesar  divi  f.  Augus|tus  ponl.  ma[a;.],  cos.  XI  desig.  |  XII, 
imp.  XV,  trib.  potes.  XIIX*,  |  viam  Sebasten  curante  |  Cornuto  Aquila  leg. 
[s«]o  I  pro  praetore  [/]ecit. 

Yonuslar  prope  Selki  Serai  Pisidiae  (III  S.  IHOl^  viderunt  Anderson  et 
Ramsay).  Lapides  duos  gemellos  Selki  Serai,  lertium  in  ruderibus  Comamorum 
vidit  Ramsay,  illos  nuineris  XLIV  et  XLV,  liune  numero  CXXil  distinctum  (III 
14401**'.  6974);  in  hoc  milia  numerari  ab  Antiocliia  Pisidiae  statuit  idem.  — 
1)  A.  748  (post  kal.  lul). ^^ 

5829  V.  [Ti.  C]aesar  divi  Augusti  f.  |  [iM^]ustus  imp.,  pont.  max.,  | 
[trib.]  polest.  XliX^,  cos.  11  |  [yjamj  a  colonia  Salonitan.  |  . . .  [»j]unit  . . . 

vici| (quantum  perierit,  incertum)  [et  idem\  •  •  .  |  [mwjnit  ad  [st/mjmum 

moutem  Ditiunum  |  Uicirum^  per  millia  passuum  |  a  Salonis  LXXVliD,  | 
P.  Dolabella  leg.  pro  |  pr.^ 

5829*    [Ti.  Cjaesar  divi  Augusti  f.  |  [iwjgustus  imp.,  pontif.  max.,  | 

irib.  polest.  XXI*,  [cjos.  111  |  viam  a  Salonis  ad *  [cjastel.  |  Daesitia- 

tium"  per  m[i7/.  jjassjuum  |  CLVl  munit,  |  el  idem  viam  ad  Ba  . .  [^u]m[ejn  | 
quod  divid ^  [aj  . . .  ibus,  |  a  Salonis  muui[/  mil.  /)asjsuum  |  CLViii. 

Salonis  (III  5198.  3201  cf.  III  S.  10156.  10159  vidit  Mommsen  in  turri  cat/ie- 
dralis  ecclesiae  toco  incommodo  positas;  7iuper  cum  doctis  Dalmalis  cumpturibus 
contulit  Ilirschfeld).  —  1)  A.  p.  Chr.  16p.  —  2)  Ditiones  memorant  Plin.  h.  n.  3, 142 
aliique;    de  Ulciro  dixit  Bauer  arch.  ep.  Miltli.  17,  159.    —    3)  Cf.  N.  938.  2280. 

5953.   —   4)  A.  19/20.  —    5)  Forlasse  HE . . .  «c/  LI —    ^)  Cf  supra  N.  1989 

not.  6.  —  7)  IHBIS  . . .  vel  THBIS  . . .  videlur  esse  in  lapide. 

Ad  aliam  viam  Salonis  oriundam  pertinuit  similis  eiusdem  aetatis  titulus 
quem  dedimus  supra  N.  2478. 

5830  [Ti.  C/aMdiJu[s  Drusi  f.  |  Cjaesar  [Aug.  Germ.  \  p]ont.  ma[a?. 
t\r\b.   I   pot.  illl',    imp.  Vlll,    |   cos.   desig.  IIIl,    p.  p.,    |   ab  Mog.   m. 

p.  I  LIX*. 

Prope  Cobtens  rep.  a.  1898,  loco  antiquo,  columna  (Bodewig  fVestd.  Zeitschr.  /7, 
1898 p. 227).  Miliarius  est  ciaeMigontiaco  Coloniam  Agri ppinam  ducentis. —  1)  25 lan. 
44/5.  —  2)  De  numero  cf.  Bodewig  l.  c.  p.  250.  —  Geniellus  est  miliarius  eiusdem 
viae  prope  Capelten  rep.  Brambach  1941,  quem  reslituit  Zangemeister  /Vestd.  Zeitschr. 

3,  1884  p.  311. 

28* 


436  Caput  xm. 

5831  imp.  Caes[ar]  |  Vespasianu[s  Aug]  |  pontif.  ma[a;.,  trib.]  \  pot. 
X»,  imp.  .  ."  I  censor,  cos.  [VIII  des.]  \  VII[//]  |  viam  Flavi[am]»  .  . 

Polae  (VldSJ  vidit  Mommsen).  —  \)  J.78  (post  kal.  luL).  —  2)  Fuit  XVIIl 
aut  XIX  aut  XX  (cf.  svpra  JV.  2S3  seq.).  —  3)  Via  haec  Flavia  videlur  memorari 
etiam  in  titulo  anni  sequentis  V  7988. 

5832  ......',  I  Caesar[«  Aug.  f.  Domitia\xio  \  cos.  [///?],  |  Cn.  Cor- 

[nelio  Clemen]it'^  \  leg.  [Aug.  pro  pr.],  |  iler  de[rec/im  ab  ir^ejntorate  (  in 
R[aefmm?] |  A[6  Argentorate  m.  p.  .  .]. 

Offenburg  rep.,  fragmentum  columnae  (Brambach  195S;  Zangemeister  Westd. 
Zeitschr.  5,  i8S4  p.  247,  qui  explevit).  —  1)  Perierunt  nomina  Vespasiani  et  Titi. 
Domitianus  memoratur  i?i  miliariis  patris  et  fratris  etiam  supra  N.  2S5.  26S.  — 
2)  Cf.  N.  997.  1992.  S9S7. 


5833  imp.  Tilo  Caesare  divi  |  Vesp.  f.  Vespasiano  Aug.  |  pont.  max., 
trib.  pot.  IX,  I  imp.  XV,  p.  p.,  cos.  Vlir,  |  Caesare  divi  Vesp.  f.  |  [Domi- 
tiano]^  cos.  VII,  |  C.  Calpetano  Rantio  |  Quirinale  Valerio  |  Festo'  leg. 
Aug.  pro  pr.,  |  via  nova  a  Rrac.  |  m.  p.  XXXIIII. 

Portella  do  Homem  ad  viam  Bracara  Augusta  (Braga)  Asturicam  ducente 
(II 4858  cf.  Eph.  ep.  8  p.  472  n.  256  nuper  vidit  Capella  presbyter  Bracarensis).  Ex 
ingenti  numero  miliariorum  prope  Bragam  extantium  (II 475S  seq.,  II  S.  6209  seq., 
cf.  Eph.  ep.  8  p.4S5),  nonnullos  iam  supra  exhibuimus  N.  490. 72S.  730.745.  —  1)  A.  80 
(ante  kal.  luL).  —  2)  Vocabulum  erasum.  —  3)  Cf.  supra  N.  989,  infra  N.  S927. 

Adde  titulos  supra  N.  265.  26S.  269. 


5834  imp.  Caesar  |  divi  Nervae  f.  Nerva  |  Traianus  Aug.  Germ.  |  Da- 
cicus  pont.  max.,  |  trib.  pot.  XV*,  imp.  VI,  cos.  V,  |  p.  p.,  redacta  in  for- 
mam  |  provinciae  Arabia  viam  |  novam  a  finibus  Syriae  |  usque  ad  mare 
Rubrum  |  aperuit  et  stravit  per  |  C.  Claudium  Severum  |  leg.  Au[g.  pr.pr.]^. 

Trans  lacum  Asphaltitem,  in  via  quae  a  Kerak  ducit  Wadi  Musa  (Petram),  inler 
Dhat-Ras  el  Thawdne,  SS  miL  pass,  a  Petra  (III  S.  add.  postr.  vidit  Domaszewski). 
Viae  huius  primariae  provinciae  Arabiae  miliarios  nuper  demum  magno  numej-o 
invesligaverunt  Briinnow  et  Dnmaszewski  (ex  quibus  selegimus  praeterea  N.  S842. 
S845.  S84S).  —  1)  A.  iH.  —  2)  Numerus  milium  periit,  servatus  in  aliis  compluri- 
bus  miliariis  ab  eodem  legato  in  eadem  via  posilis  (numerabantur  milia  a  Petra). 

5835  imp.  Caesar  |  divi  Traiani  |  Parthici  f.  divi  |  Nervae  nepos  | 
Traianus  |  Hadrianus  Aug.  |  pontif.  max.,  trib.  |  pot.  VII',  cos.  III,  viam  ( 
a  Cartbagine  Thejvestem''  mil.  p.  CXCl  [  DCCXXXX^  stravit,  (  P.  Metilio  ) 
Secundo'*  leg.  j  Aug.  pro  pr.  (  cos.  desig.,  (  per  (leg.  II1>'  Aug. 

Theveste,  coluirma  loco  aniiquo  reperta  (VIII  40114  =  22175  nuper  vidit 
SchuUen).  —  1)  A.  125.  —  2)  De  hac  via  cf.  VIII  p.  86S,  suppL  p.  2092.  Praeter 
hunc  lapidem  ad  caput  viae  coUocatum  per  singula  milia  coHocnti  eranl  miliarii 
Uadriani,  Caracallae,  Maximini  (ex  his  unum  dedimus  supra  N.  488),  aliorum  im- 
peratorum  (supra  N.  S89.  S90).  —  3)  Eodem  modo  subtililer  numerus  passuum  in- 
dicatur  in  alio  titulo  Hadriani  N.  S87S  et  in  tilulo  Claudii  supra  N.  209.  In 
tabula  Peutingerana   intervalla  stalionum   Carlhagine  Thevestem  efficiunt  497,  in 


Titali  openun  locornmque  publicorum.  —  Yiae.  437 

iHnerario  Ant.  (p.2S.S6)  495.  —  4)  Cf.  mpra  N.40S8.  —  5)  leg.  UI  in  litura  resti- 
tutum.     Cf.  tvpra  N.  SOS.  S296  not.  8. 


5bf36  imp.  I  Caes.  divi  Sepf/t]|mi  Severi  Pi[t  i]|rabici  Adiab[ent]|ci 
Parthici  m[ax.]  |  Brittanici  max[t][mi  nepos,  divi  |  M.  Aureli  Anto[«t]|ni 
Pii  Partl)[tct  »ja]|ximi  Brittan[tct]  |  maximi  Ger[»«ant]|ci  maximi  Ad[taftc]|- 
nici  maximi  [/?/.,  M.]  |  (Aurelio  Sev[e]|ro  Al[fa;a]n[^ro]  |  Pio  felici)'  [Aug.]  | 
pontifex  m[aa;i]jmus,  tribu[nt]|ciae  potes[/a]|iis///,  cos. ///*  |  p.  p.:  |  Kar- 
thagine  m.  [p.]  .  .,  |  Hippon[e]  R.  m.  p.  .  .,  |  Cirtae  m.  p.  L. ..,  |  Lam- 
baese  m.  p.  C . .,  |  Thevesle  m.  [p] 

Ifi  Numidia  rep.  loco  dicto  Fedj  Siiiud  vel  Siuda,  ubi  videtur  fuisse  Vatari 
(cf.  infra),  est  Ain-Beida  (FIII  10118.  222i7  viderunt  IVilmanns  et  Schmidt). 
Fatari,  teste  tabula  Peutingerana,  bivium  fuit  viarum  Cirta  Thevestem.  et  Cirta 
Carthaginem.  —  1)  Quae  uncis  (  )  inclusimus.  in  litura  reposita  sunt;  scilicet 
fuerunt  hic  primum  Elagabali  nomina,  deinde  his  erasis  intrusa  sunt  Severi 
Alexandri;  deinde  etiam  Alexandri  vocabulum  erasum.  —  2)  Et  ante  et  post  cos. 
numerus  lli  videlur  erasus;  scilicet  inscriptio  cum  posita  esset  Elagabali  anno  tertio, 
post  mortem  eius,  erasis  numeris  illis,  adnptata  est  Alexandri  anni  primo. 

5837  ...  I  felici  Aug.  trib.  p.,  cos.  111,  |  p.  p.,  procos.,  Avar.*  L* 
Xim,  I  Med.»  1.  Xn,   Ner.^  1.  XXV. 

Alichamps  (cf.  C.  I.  L.  XIII  p.  171)  rep.  (Renier  Annuaire  de  la  societS  des 
antiq.  de  Fr.  18S0  p.  239,  cf.  Hirschfeld  C.  I.  L.  XIII  p.  178,  Fillefosse  bull.  des 
antiq.  de  France  1898  p.  580).  —  1)  Avaricum  (Biturigum,  hodie  Bourges).  —  2)  Leu- 
gas  (cf.infraN.S847not.5).  —  3)  Mediolanum  (Chateau-meillant)  inter  Avaricum 
et  Augustonemetum  (tab.  Peut).  —  4)  Neriomagum  (Neris;  cf.  C.I.L.  XIII  p.  178). 

^  ~T7.  [ab] 

Autessioduro*. 
.  .  .  XVI     Siduo»  ab      m.  p.  XX  .  . 

Autessioduro. 
....  II       Intaranum'     ab     m.  p.  XX  .  .  . 

Autessioduro 
sic: 

Odouna\ 

Intaranum. 
....  XX     Intar[annm    ab]      [m.  p.]  .  . 

Auguttoduni  Haeduorum  (Autun)  rep.  c.  a.  1840  (XIII  26S1*>  vidit  Hirschfeld; 
Detjardins  GSographie  de  la  Gaule  IFp.  22  cum  tab.).  Allerum  fragmentum  eius- 
dem  monumenti,  sed  exiguum,  repertum  est  a.  1895  (XIII  2681^),  tertium  multo 
maius  prodiisse  videtur  anle  ducentos  vel  plures  annos,  sed  ex  eo  pauca  tantum 
nomina  enotata  habemus  (XIII  2681');  ex  hit  videtur  colligi  potte,  eiiam  viam 
Roma  Auguttodunum  in  eodem  monumento  enarratam  fuitte.  Simile  monumentum, 
ted  non  idem,  Eumenii  aetale  expotitum  fuit  Auguttoduni  in  porticibut  pubUcit 
(Eumen.  pro  rettaur.  tcolit  20);  cf.  Hirschfeld  C.I.L.  XIII  p.  405^.  —  1)  Hodie 
Auxerre  (cf.  C.  I.  L.  XIII  p.  449).  —  2)  Locut  ignotut.  —  3)  Entraint  (cf.  C.  I.  L. 
XIII  p.  446).  —  4)  Ouanne  (inter  Auxerre  et  Entrains). 


438 


Caput  XIII. 


5839 


[J^onna] ' 
[fli^ojmagus 


1.  VIIII 

[i4nff/]nnaciim  1.  VIll 
[Confl]aentes  1.  VIII 
[fiojudobrjga 
[Fojsolvia 
[fi/]ngium 
[Mo]gontiac. 
[^M^conica^ 
[fiorfi]  itomag. 


I. 

[iVowjiomag.'*  1. 
Durocorter.  1. 
ad  Ones         1. 


XV* 
XV 
XII 
XII 


Au":.  Suessionum 


1.  VIII 
1.  VIII 
I.  VIII 
1.  XII 
1.  VIIII 
1.  XI 


1. 

Isara 


XII 
XVI 


Item 
a  Cas- 

tello» 

tines  At- 
[rebatum 
1.  XIIII. 

Nemetac.  1. . . 


Item 

a  B^a^ffflco] 


Roudium        1.  VIIII 
Seeviae  I.  VIII 

Samarabriva 

••• W 

In  civitate  Tungrorwm  (Tongres)  rep.,  esi  Bruxellis,  cippus  octo  laterum,  ex 
quihus  tria  tantum  supersvnt  et  ea  mutila,  litteris  non  aetatis  Diocletiani,  ut  vo- 
luerunt  nonnulli,  sed  multo  antiquioribus  (Bull.  de  VAcad.  roy.  des  scie7ices  de 
BruxellesA,  1857  tab.adp.i74;  Desjardins  Geographie  de  la  Gaule  IT p.51  cumtab.; 
Schuermans  Congres  de  la  fSderation  arch.  et  hist.  de  Be/gique  d  Tongres  1901,  I, 
item  cum  tab.).  —  1)  Superest  haec  pagina  ex  descriptione  viae  Colonia  Agrippina 
(vel  potius  Aduatuca  Tungrorum  per  Coloniam  Agrippinam)  Argenlorate  ducentis, 
eodem  fere  modo  descripta  in  tabnla  Peulingerana.  —  2)  Leugas  (cf.  N.  §8i7  seq.).  — 

3)  De  nomine  loci  (hodie  Oppenheim)   cf.  Zangemeister   C.  I.  L.  XIII  2  p.  19i.  — 

4)  Hac  pagina  continebalur  via  per  Durocortorum  Remorum  (Reims)  et  Augustam 
Suessionum  (Suissons)  Samarobrivam  ducens.  —  5)  Castellum  Menapiorum  (Cassel). 
Cf.  tab.  Peut.;   itin.  Ant.  p.  576.  577. 

Itineraria  perscripta  in  vasculis  argenteis  repertis  in  Aquis  calidis  quae  sunt 
yicarelU  (XI  5281—5284)  hie  non  repeto. 


5840  [jjrap.  Nerva  Caes.  |  [^]ug.  ponlif.  ma[a;.,  |  t]r\h.  potest.,  c[o5. 
///,  I  p.]  p.,  restituit,  per  |  [PJomponium  |  [i5]assum  leg.  |  [i]ug.  pro 
p[r.]^  I  Mil.  p.  LXXX^  |  JI^ 

Inter  Amasiam  et  Gangra ,  loco  dicto  Iskelib,  columna  (III  S.  6897  vidit 
Gustavus  Hirschfeld).  —  Similes  miliarii  multi  alii  in  hac  regione  reperti  sunt.  — 
1)  De  hoc  legato  Galatiae  cf.  Prosopogr.  imp.  Rom  III  p.  75  n.  S50.  Contul  suff. 
fuit  a.  p.  Chr.  95  (dipl.  mil.).  —  2)  Milia  numerantur  ab  Amasia. 


5841  \imp.  Caes.  \  M.  Aurelius  Antoninus  \  trib.  potest.  XVI,  cos.  III,  \ 
et  L.  Aureli]us  Verus  |  trib.  potest.  II*,  cos.  II,  |  divi  Antonini  fili,  |  divi 
Hadriani  nepotes,  |  divi  Traiani  Parthic.  pronep.,  |  divi  Nervae  abnepo- 
te[s],  I I  m.  p.  V,  ctTtd  xoL  Aikiag  KaTtitwX.  \  (iiX.  e. 

Hora  una  et  dimidia  ab  Hierosolymis,  el-Bireh  versus,  prope  Ramah  (III 
S.  6649  Fillefosse  vidit  ectypum).  —   1)  A.162. 

5842  [imp.  Caesar  \  P.  Helvius  Pertinax  Au]g.  \  pi[mcep]s  [sen]H[/us], 
cos.  II,  j  pont.  [wao;.],  trib.  pot.*  |  [et  Caesar]  Helvius  |  [Pertinax  filiu]3 


Tituli  operum  locorumqae  publicorum.  —  Yiae. 


439 


princeps  |  iu[o]ent[Mf]is*,  per  |  P.  Aelium  [5«]veria|num  M[aa;i»ijum  |  leg. 
[A]ug.  pr.  pr.',  I  a  Rab.*  m.  p.  Xlll. 

In  via  primaria  provinciae  Arabiae,  de  qua  supra  N.  S834,  prope  vicum  Mote 
(III  add.  postr.,  descr.  Domaszewski).  —  1)  A.  19S.  —  2)  De  Pertinace  iuniore  cf. 
snpra  N.  410  not.  2.  —  3)  Legatus  pro  praetore  Arabiae  fuit  etiam  anno  494,  tesU- 
bus  aliis  miliariis.  —   4)  Rabba  sive  Areopolis  Arabiae. 

5843  imp.  Caes.  |  M.  Aurel.  |  Antonino*  |  Pi[o]  Fel.  Aug.,  |  di[t;]i 
Ant[o]n[mi]  |  fil.,  divi  Se[u«]|ri  [ne]pos,  cos.,  |  trib.  pot.*,  |  per  Flavium  | 
Iulianu[m  |  leg.  A%ig]  p[r.  pr.],  |  a  Meda.'  |  m.  p.  |  XIII. 

In  eadem  via,  adrivum  Wadi  If^aleh  (III  add.  postr.,  descr.  Domaszewski). — 
1)  Focabulum  erasum,  sed  legilur.  —  2)  A.  218.  — -  3)  Medaba.  Lociis  memoratus  iam 
in  antiquissima  inscriptione  Moabitide  (Sniend  u.  Socin  Inschr.  des  Konigs  Mesa  p.  13) 
et  in  Feti^e  Testam.  (fosu.  13.  9  cet.),  Euseb.  onomast.  s.  v.  MsSSa^d;  hodie  Madeba. 

5844  imp.  Caesari  G.  |  lulio  Vero  |  Maximino  P.  f.  |  Aug.  n.,  et  | 
G.  lul.  Vero  |  Maximo  nob.  |  Caes.,  filio  |  Aug.  n.,  |  ctTtb  ^Eo^.^  (.i.  g"'',  | 
mil.  VI. 

Trans  lordanem,  in  via  Hierichuntc  Heshunlem  (III  S.  add.  postr.  I41S4^,  vidiL 
Domaszewski).  —  1)  ^Atco  'Ea^ovvTog  (sic  perscriptum  in  alio  lapide  eiusdem 
viae,  III  S.  141S2^).  ^Ea^ovq  est  Hebraeorum  Hesbon  (cf,  loseph.  ant.  15,  S,  4; 
Euseb.  onomast.  s.  v.^Eaos^wv),  hodie  Hesban.  —  2)  Mslha  e§  (numerus  g  super- 
scriptum  est  litterae  M,  hocque  inlerpositum  inter  and  et  Ea^.). 


5845 

5845*          imp.  Caes. 
divi  Nervae  fil.  [iVerwa] 

5845'' 

imp.  Caesar 

Traianus  Au^^-.  Germanic.] 

P.  Helvius  Perti- 

Dacicus  pont.  [waa?.]. 

nax  Aug.  princeps 

trib.  pot.  XV,  \m[p.  VI,  cos.  V], 

senatus,  cos.  II, 

p.  p.,  redacla  '][n  formam] 

pontif.  maximus,  trib. 

provincia[e]  A[rabia  viam] 

pot.,  p.  p.,  et  Caesar  Hel 

novam  a  fini[6MS  Syriae] 

vius  Pertinax  fi[/.], 

usque  ad  mar[e  Rubrum] 

princeps  iuvenlutis* 

aperuit  et  strav[tY  per]^ 

vuKav 

^aaiXev 

cd^avave 

lysvvrd-rig 

mil. 

mil. 

X\P 

XV» 

In  eadem  via  in  qua  N.  S834,  ad  vadum  /tuminis  Arnonis,  hodie  ff^adi  Modjib, 
eolumnae  tres  humi  iacentes  (III  S.  add.  postr.  14149,  38—40  vidit  Domaszewski). 
Priorum  duarum  inscriptionum  extremae  partes  erasae  sunt,  tertia  tota,  ut  accla- 
matio  Graeca  intruderetur ,  pertinens  ad  lulianum.  Mille  passibus  ab  his  extant 
quatluor  columnae,  in  quas  inlrusa  sunt  verba  Graeca  [avzo]xQUTaf{Q]  —  'lov- 
kia[v6g]  —  [A^vyovarog  —  slg  al[£]l  ^a[aileig]  (III  S.  14149,  41—44  vidit 
Domaszewski).  —  1)  Aliud  exemplum  inscriptionis  supra  N.  S842.  —  2)  Aliudt 
exemplum  inscriptionis  N.  SS34.  —  3)  Milia  numerantur  a  Rabba  sive  Areopoli 
(cf.  N.  S842) ;    in  allero  utro  numero  videtur  error  inesse. 


440  Caput  XIII. 

5846  d.  n.  I  CoQStanliuo  nob.  |  Cs.^  |  Strata  |  Diocletiana  |  a  Palmyra  | 
Aracha  |  VIII. 

Duabus  fere  horis  a  Palmyra  Erek  verstis  (III  S.  6719  vidit  Sterrett).  — 
1)  Haec,  quae  reperiuntur  etiam  III  S.  6718,  fortaxse  postea  addita  sunt. 

5847  imp.  Cae[s.  I.]  |  Septimio  Se|vero  Pio  Perjtinace  Aug.  Ara|bico 
Adiabenico  |  Parthico  max.  |  p.  p.  [cos.]  III*,  et  imp.  Caes.  |  M.  Aur.  Anto- 

nino  I  Pio  [Fe/j]ce  |  [Aug.  cos.] |  . .  .  .^,  curante  L.  P.  |  Postumo 

leg.  Augg.  I  p.  p.  Ab  Aug.  Suess.  leug.'  j  VII. 

Prope  Soissons  rep.  (Hist.  de  l'Acad.  des  inscr.  S,  1723  p.  SSO;  Seymour  de 
Ricci  Revue  arch.  59,  4901  p.  592).  —  1)  J.  202.  —  2)  Erasum  sine  dubio  nomen 
Getae.  —  3)  Leugae  pro  milibus  passuum  in  viis  publicis  Galliarum  numerabantur 
inde  a  temporibus  Septimii  Severi  (Rotli  ann.  Rhen.  29,  1860  p.9seq.;  cf.  Zange- 
meisler  Wesld.  Zeitschr.  5,  257  not.  2). 

5848  im[p.  Caes.  divi  Septimi]  Sev[m'  Pii]  \  nepoti,  divi  Antonini 
Pii  I  Mag.  filio,  M.  Aur.  Severo  |  Alexandro  Pio  Fei.  Aug.,  |  pontifici 
max.,  tribunicie  potes.,  |  cos.S  patri  patrie,  civ.  Aur.  Aq.,  j  ab  Aquis 
leug.  I  XVII. 

Noettingen  prope  Pforzheim  rep.  (Brambach  1960  ad  ectypum).  —  1)  A,  222. 
Leugas  habes  etiam  supra  N.  364.  566.  5857.  5859,  infra  N.  5882  \ 

5849  imp.  Caesar  M.  Au|relius  Commodus  |  Antoninus  Aug.  Pi|us 
Sarmatic.  Ger|ma.  Brittannicus*  |  burgis  novis  pro|vincia  munita  mijliaria 
conlapsa  vejtustate  restituit  |  per 

Ai7i-Temouchent  in  Mauretania  rep.,  est  Oran  (f^III  S.  22629  vidit  Gsell). — 
1)  A.  48i  vel  183  (cf  supra  N.  592  not.  2,  593  not.  5). 

Eiusdem  fere  aetatis  est  titulus  similis  Maurus  supra  N.  596. 

5850  imp.  Caesar  [I,]  |  Septimius  Seve|[rMS  Pius  Pertinax  |  et  M. 
Aurelius  \  Anto]nmus  [Augg.,  \  Arabb.,]  Adiabb,*  Par[fAj]jci  maximi,  et  [P. 
Sep\timius]  Geta^  nobi|Hssimus  Caesar,  J  miliaria  n[o]vae^  |  praetenturae  | 
poni  iusserunt,  |  curante  P.  AeHo  |  Peregrino  p[r]oc.  |  Augg^^'.].''  Coh[o]r.  I 
Pann.'  |  A  Lucu  m.  p,  III. 

In  Mauretania  prope  locum  dictum  Timziuin,  ubi  videlur  fuisse  Lucus  oppi- 
dum  praeterea  ignotum  (FIII  S.  22602  vidit  Gsell  particulas  lapidis  adlatas  Oran 
in  museum).  Miliarius  eadem  fere  inscriptione  inscriptus,  in  cuius  fine  est  nume- 
rus  FIII,  in  eadem  regione  repertus  est  FIII  S.  22611.  —  1)  Nota,  Severi  cogno- 
mina  communicata  cum  eius  filio.  —  2)  Focabuli  erasi  reliquias  agnovit  Gsell.  — 
3)  In  miliario  gemello  FIII S.  22611  dicitur  esse  [rajova.  —  4)  Procurator  notus  ex 
multis  aliis  inscripiionibus,  —   5)  Cf.  N.  2003. 

5851  imp.  Caes.  L.  Sep|timius  Seve|rus  Pertinax  J  Aug.  p.  p.,  pontif.  J 
max.,  trib.  pot.  J  III*,  imp.  IIII,  cos.  J  II,  procos.,  mijharia  restijtuit  per 
Cn.  ]\uQ|nium  Martijalem  proc.  sujum.    A  Sitifl  m.  p.  VL 

Buhirae  prope  Sitifim  rep.,  columna  (FII1 1056  vidit  IFilmanns).  —  1)  A.  495. 
Eadem  inscriptio  legitur  in  miliario  Sitifenti  FIII  10351. 


Tituli  operum  locorumque  publicorum.  —  Yiae.  441 

5852  imp-  Caes.  M.  Aurell.  j  Severus  Antonijnus  Pius  Felix  Aug.  | 
Part.  max.,  Bril.  max.,  |  Ger.  max.,  pontif.  |  max.,  miliaria  vejtustate  di- 
lap|sa  restituit.  |  VllII. 

In  Numidia  inter  Lamasbam  et  Ngaus,  loco  dicto  Henscliir  el-Bir,  columna 
(nil  10597.  FIII  S.  22500  vidit  Gsell).  Eodem  modo  multi  alii  eiusdem  regionis 
miUarii  inscripti  sunt  (f^III  S.  22457.  22446.  22447.  22454.  22514). 

5853  imp.  Caes.  M.  Aur|rellius  (sic)  Anto|[nm]us'  Pius  Fe|lix  Aug.*, 
(livi  I  Magni  Antoni|ni  Olius,  mil.  co]mmeantibus  |  inuovavit. 

frope  Lamasbam  Numidiae  (FIII  S.  22427  vidit  Gsell).  —  1)  Vocabulum 
erasum.  —  2)  yl.  218/222.  —  Eodem  modo  concepti  sunt  eiusdem  regionis  miliarii 
quam  plurimi,  tam  eiusdem  Elagabali  quam  Severi  Alexandri  (FHI  S.  22428, 
22458.  22439.  22455.  22458.  22468.  22469). 

5854  [imp.]  Caes.  M.  Aujrelius  Severus  |  Alexander  Pijus  Felix  Aug. 
pojntif.  max.,  trib.  p|ot.,  p.  p.,  cos.,  divi  |  Magni  Anto|nini  fil.,  miliaria  | 
commeantijbus  ino[wa]vit,  |  de.*  r.  p.  sua  Lajmasba. 

Ibi  vbi  N.  5852  (Vlll  10401  =  22506  vidit  Gsell).  —  1)  Fortasse:  dedicante. 

5855  imp.  Caesar  |  L.  Domitius  Aujrelianus  Pius  |  Felix  Aug.  mi|- 
liaria  orbis  |  sui  restitu|it. 

Inler  Zarai  Numidiae  et  Sitifim,  prope  Bir  Akrisch  (VIII  10374  vidit  tVil- 
manns). 

Miliarii  etiam  supra  N.  25,  miliaria  N.  806 ;  III S75S  cet.   Quinarii  lapides  N.  732. 

5856  imp.  Caes.  divi  |  Nervae  f.  Ner|va  Traianus  |  Aug.  German.  j 
Dacicus  pontif.  |  [m]aximus,  trib.  |  p[o/e]state  XV  *,  imp.  (  VI,  cos.  V,  p.  [p., 
s]ub|structionem  con|l [ra  /]abem  montis  |  fecit. 

Antrodoci,  ubi  fuit  Interocrium,  ad  viam  Salariam,  fortasse  ab  aquis  Cutiliis 
eo  adlata  (IX  5947  viderunt  Mommsen  el  Stevenson).  —  1)  A.  111. 

5857  imp.  Caesar  |  divi  Traia|ni  Parlbici  f.  |  divi  Nervae  n.,  |  Traia- 
nus  Hadri|anus  Aug.  pont.  |  max.,  trib.  pot.  V11I\  cos.  III,  procos.,  vijam 
prolapsam  |  nova  substruct.  |  rest. 

Prope  Massam  Martano,  ibi  fere,  ubi  fuit  mansio  ad  Martis  viae  Flaminiae 
(cf.  C.  I.  L.  XI  p.  694),  basis  calcaria  (XI  6619  =  Notizie  degli  scavi  1888  p.  681 
vidit  Bormann).  —  \)  A.  124. 

5858  imp.  Caes.  L.  Septimius  ]  Severus  Pius  Pertinax  j  Aug.  Arabic. 
Adiabenic.  |  Partbic.  maxim.  pontif.  |  maximus,  trib.  pot.  VIIII'  |  imp.  XI, 
cos.  II,  p.  p.,  desig.  \IV,  \  procos.  et  |  imp.  Caes.  M.  Aurelius  |  Antoninus 
Pius  August.  I  trib.  pot.  IIII,  designat.  cos.^  |  procos.  et  |  P.  Septimius 
Geta  nobiliss.  |  Caesar^  |  murum  ad  defension.  viae  vetustate  con|labsum 
restituerunt*. 

Prope  Capuam  rep.,  est  Neapoli  (IX  5980  =  X  6908  vidit  Mommsen).  — 
\)  A.  201.  —  2)  desig.  III  videtur  extra  ordinem  adiectum,  scilicet  designatione  eo 
ipso  tempore  promulgata  quo  hic  titulus  incisus  esl.  —   3)  Cf.  not.  2.  —  4)  Era- 


442  Caput  XIII. 

sum,  sed  legitur.  —  5)  In  iilulo  Neapolitano  nuper  reperto  (Notizie  degli  scavi 
4892  p.  480)  est  de  iisdem  imperatoribus :  tnolem  novam  ad  dejrensionem  viae  |  ad- 
Juvione  maiis  |  corruptae  fecerunt.     Cf.  etiam  iitulum  Ardeatinum  supra  N.  489. 

5859  [imp.  Caes.  Au]g.^  M.  Aure|[/ms  in?o]ninus  Pius  Fe\[ix  iu]g. 
Parlhicus  max.  |  [fir]ilannicus  max.,  p.  m.,  p.  p.,  |  cos.  IH  desig.  IIII*,  j 
viam  inundatione  aque  (sic)  |  inlerruptam  restituit, 

Capuae  in  ponte  olim,  iam  in  museo  (X  6876  vidit  Mommsen).  —  1)  Sic  vi- 
deiur  fuisse  in  lapide.  —  2)  A.  2/2. 

5860 I '    Pius  Felix  |  iuvictus  Augustus   |   viam  Aq- 

niam*  longa  incuri[a]  |  negleclam  influentibus  |  palustrib.  aquis  eververa- 
tam,  I  sic  et  commeantib.  inviam,  |  inter  plurima  indulgentiar.  j  suar.  in 
Aquileiens.  providentissim.  |  princeps  restituit. 

Prope  Aquileiam  rep.  a.  4806  (V  7992  semel  ut  videtur  descripta).  Alterius 
exempli  eiusdem  tituli  fragmentum  est  V  7992*  (c/.  p.  1092).  —  1)  Erasum  for- 
iasse  Maximini  nomen ,  cuius  est  similis  titulus  Aquileiensis  supra  N.  487.  —  2)  Cf. 
supra  N.  S57S. 

5861  imp.  Caes.  M.  0[peZ^jj«sJ*  Severus  [Macri|«Ms]'  Pius  Felix  Aug.,  | 
cos.  IP,  et  M.  0[peZ/ms]'  |  Antoninus  [Dia\dumenianusy  Caes.  vi|am  stra- 
tam  nov^am  instituerunt.  |  IIIIX^ 

Prope  Tunetem  loco  dicto  Henschir  et  Awinia ,  columna  (FIII  S.  2122  vidit 
Cagnat).  —  1)  Nomina  Macrini  fitiique  eius  erasa.  —  2)  A.  218  (de  Macrino 
iterum  consule  cf.  supra  N.  463  not.  2).  —  3)  Incertum  unde  milia  numerata  tint 
(lapis  fortasse  aliunde  in  locum  illum  allatus). 

5862  [imf.  Caes.  M.  Aurelio  Antonino  |  Pio  Felice  Aug.  pjont.  |  m., 
trib.  pot.  XVIII*,  imp.  III,  |  [cos.]  IIII,  p.  p.,  procos.,  respub.  |  cent.*  Sub- 
urbur.  vias  ex|austas  r[«]slituit  ac  no]vis  mun[rtjo]nib.  dilatavit.  |  XXI. 

Bordj  Mamra  inter  Cirtam  et  Sitifim,  columna  (FIII  1033S  cf.  add.  p.  2145 
videtur  vidisse  Delamare).  —   1)  A.  21 S.  —  2)  Fortasse  scr.  gent. 

5863  imp.  Caesar  divi  IServae  f.  |  Nerva  Traianus  Aug.  Germ.  | 
pontif.  roaximus,  trib.  pot.  IIII,  |  pater  patriae,  cos.  III',  |  montibus  excisi[s] 
anco[rM]bus  |  sublatis  via[m]  i[ecit]. 

A  dextra  Danuvii,  paulo  anle  Orsovam,  ubi  alveus  fluminis  coarctatur,  vivae 
rupi  incisum  (II1 1699  III  S.  8267  diligenter  examinavit  Benndorf).  —  1)  A.  100. 

5864  imp.  Caes.  M.  Aurel.  Antoninus  |  Aug.  Armeniacus  et  |  imp. 
Caes.  L.  Aurel.  Verus  Aug.  Arjmeniacus  viam  fluminis  |  vi  abruptam  inter- 
ciso  I  monte  restituerunt  per  |  lul.  Verum  leg.  pr.  pr.  provinc.  |  Syr.  et 
amicum  suum,  |  inpendiis'  Abilenorum. 

5864*  pro  salute  |  imp.  Aug.  Antoni|ni  et  Veri,  M.  VoIIusius  Maxi- 
mus  I  1  leg.  XVI  F.  f.^  |  qui  operi  inlstitit,  v.  s. 

In  monte  Antilibano  prope  SHk-  ff^ddi-  Barada,  ubi  fuii  Abila  Lysaniae,  ad 
fluvium  fFadi  Barada  in  rupe  incisum  (III  199.  201  viderunt  Lepsius  aliique).  — 
1)  Cf.  supra  N.  595.  —  2)  Centurio  legionis  decimae  sextae  Flaviae  fidelis. 


Tituli  operum  locorumque  publicorum. —  Viae  et  pontes.  443 

5865  imp.  Caes.  M.  Aurelius  |  AntoniDus  Pius  Felix  Augustus  |  Part. 
niax.,  Brit.  max.,  Germ.  maximus,  |  ponlifex  maximus,  |  montibus  inminen- 
tibus  I  Lyco  flumini  caesis  viam  delatavit,  |  per  [leg.  III  Gallicamy  \  Anto- 
ninianam  suam. 

5865*    invicle  imp.  |  Antonine  Pie  Felix  Aug.,    |   multis  annis  im-     y^ 
peres 1 

Prope  Berytum,  Byblum  versus,  ad  ostia  flnvii  ISahrel-Kelb,  in  rupe  ad  viam 
(J/I  206/7  priorem  videmnt  Lepsius,  ffaddington,  alii).  —  1)  Legionis  nomen  era- 
sum  ftiisse  videtur,  cf.  supra  N.  2514  nol.  4  (adde  fVaddingtnn  2S4S).  —  y4d  vias 
manu  Ifgionnm  faelas  pertinent  etiam  tituli  supra  editi  N.  1S1.  2478.  2479.  S85S. 

58fi6  imp.  Caesar  |  divi  Nervae  f.  |  Nerva  Traianus  |  Aug.  Germ. 
Daci[c.]  I  pont.  max.,  tr.  pot.  |  XIII*,  imp.  VI,  cos.  V,  |  p.  p.,  j  viam  et  pon- 
tes  I  Benevento  Brundisium  |  pecunia  sua  [fecit]. 

Prope  Paduli,  inter  Beneventum  et  Aequum  Tuticum  (IX  600S  semel  vel  bis 
descripta).  —  \)  A,  109.  —  Lapis  viae  Traianae,  de  qua  cf.  supra  N.291. 

5867  imp.  Caesar  Vespas|ianus  Aug.  pontif.  |  max.,  trib.  pot.  X,  imp.  | 
XX,  cos.  IX',  p.  p.,  censor  |  viam  Aug.  ab  lano-  |  ad  Oceanum  refelcit, 
pontes  fecit,  |  veteres  restituit. 

Jn  moniibus  Sierra  Morena  loco  dicto  Gualmason  rep.,  est  Sevillae  (JJ  4697 
vidit  Huebner).  —  1)  A.  79.  —  2)  Cf.  supra  N.  102.  —  Ad  eandem  viam  primariam 
provinciae  Baeticae  pertinent  tituli  supra  editi  N.  102.  193.  269,  iiem  lapides  Ti- 
berii  II  4712.  471S  aliique. 

5868  [itn]^.  Caes.  M.  Aurelius  cet et]  imp.  Caes.  Lu[cms]  |  Aure- 

lius  Verus  Aug.,  |  trib.  potest.  IIP,  cos.  III,  |  [yi]as  per  fines  Ceutro|- 
[n]um  vi  torrentium  |  e[u]ersas,  exclusis  |  [/?]uminibus  et  in  nat[M|ra]lem 
alveum  redu[c/w,  |  wj]olibus  pluribu[s  locis]  \  positis  item  F[oro  CL^  \ 
{e]mpla  et  baline[a«  |  pec.]  sua  reslit[wer.]. 

Bourg-Saint-Maurice,  prope  Aime  (Aximam  Ceutronum,  cf.  supra  N.289. 
605),  rep.  (XII  107  cf.  p.  80S  Hirschfeld  vidit  ectypum).  —  1)  A.  165.  —  2)  Foro- 
claudiensibtis  (supplevit  Mommsen;  cf.  N.  289.  60S  not.  2). 

In  lapide  viae  Traianae  (cf.  ad  N.  S866)  IX  6011  est  [/Jabentem  viam  [am\- 
pl\iss\m\s  operib[M«  |  «jusceperunt  ob[(e|c]lisque  molib[uf  |  su]a  pecunia  mu|nierunt. 

5869  imp.  Caesar  |  M.  Antoni|us  Gordiajnus  Pius  Fe[lix  invic|tus 
Aug.  pon{lif.  maxijmus,  trib.  po|test.  II',  cos.,  |  p.  p.,  proconsul,  |  vi[am] 
imbrijbus  et  velus|tate  conlapjsam  cum  ponjtibus  restituit'. 

Inler  Cirtam  et  fiusicade,  Ivco  diclo  Smendu  (FIII  S.  22571  vidil  Schmidl). 
—  1)  A.  259.  —  2)  Similiter  concepti  sunt  multi  alii  miliarii  eiusdem  viae,  in  his 
is  quem  dedimus  supra  N.  471. 

5870  imp.  Caesar  |  M.  lulius  Philip|pus  Pius  Felix  |  Augustus  pon- 
tijfex  maximus  lri|buniciae  potesjtalis*,  paler  patr.,  |  proconsul,  vi|am  quae 
a  Nora  |  ducil  Bitiae  ve|luslate  corrupta  (sic)  reslituit,  cu|rante  M.  Ulpio  | 
Victore  proc.  |  suo,  e.  v. 


444  Caput  XIII. 

In  Sardinia,  5  vel  6  mil.  pass.  a  ruderibus  Norae,  columna  (X  7996  partem 
inferiorem  Caralibus  vidit  Mommsen).  Eiusdem  viae  alii  iniliarii  X7997 seq.  Eph. 
ep.  8,  759  seq.  —  1)  A.  Mi. 

Millarins  Sardos  dMimns  inm  N.  iOS.  245.  SH.  530.  S58.  672.  720. 

5871  imp.  Caes.  [M.  lul.  |  P]hilippo  '][nvicto  \  P]io  Fel.  Aug.  p[ont.]  | 
max.,  trib.  po[f.]  . .,  |  cos.,  et  M.  lul.  Plii[/.]  |  nob.  Caes.,  princ.  |  iuven- 
tutis,  r[e]s  |  pub.  Cuiculinor.  (sie),  |  devota  numini  |  maiestati[q.]  eor.,  J 
vias  torrentib.  |  exhaus[f]as'  res|[/rt]uit  ac  no\[is  \  munitionibus  dilatavit].^ 

Prope  Cuicul  (Djemila)  ul  videtur  rep.,  columna,  est  Fedj-Mzala  (f^IIJ  S.  22597 
vidit  Gsell).  —  1)  Eodem  modo  FIII  S.  22399.  —  2)  Suppletum  ex  lapide  eiusdem 
regionis  N.  S862. 

5872  ex  auctoritate  |  imp.  Caesaris  |  Traiani  Hadrijan.  Aug.  pontes  \ 
viae  novae  Rusi|cadensis  r.  p.  Cir|tensium  sua  pecu|nia  fecit,  Sex.  lulio  j 
Maiore  leg.  Aug.  |  leg.  III  Aug.  pr.  pr.* 

Prope  Constantinam  rep.  (F1IH0296  vidit  Wilmanns). —  1)  Cf.  supraN.  4341'^. 
Alius  eiusdem  viae  miliarius,  quem  item  res  publica  Cirtensium  constituit,  est 
FIII  S.  22570  =  Ef>k.  ep.  S,  1155. 

5873  ex  auctoritate  |  imp.  Caesaris  Traiani  |  Hadriani  Aug.,  |  via 
nova  I  a  Cirta  Rusicadem  |  strata  per  |  possessores  |  territori  |  Cirtensium. 

Rusicade  (Philippeville),  columna  (FIII  10322  vid.it  Wilmanns), 

5874  ex  auctoritate  |  imp.  Caes.  T.  Aeli  Hajdriani  Antonini  |  Aug. 
Pii  p.  p.,  via  a  Mile|vitanis  munita  ex  |  indulgentia  eius  de  [  vectigali_X9- 
tari.  I  II. 

Milev  Numidiae,  columna  (FIII  10527  vidit  fVilmanns).  Videtur  stetisse  ad 
viam  quae  Milevi  Chullu  ducebat,  i?i  qua  reperti  sunt  duo  miliarii  iisdem  plane 
verhis  inscripti,  nisi  quod  numeri  in  fine  sunt  III I  et  VI  (FII1 10528.  FIII  S.  22591). 

5875  imp.  Caesar  |  divi  Traiani  |  Parthici  f.  divi  |  Nervae  nepos  | 
Traianus  Hadrianus  |  Aug.  pont.  max.,  trib.  |  pot.  VII',  cos.  ill,  |  viam 
Appiam  per  |  millia  passus  |  XVDCCL^  longa  |  vetustate  amisjsam,  ad- 
iectis  I  flS-  XI  XLVII*  ad  |  HSDLXIXC  quae  |  possessores  agrolrum  con- 
tulerunt,  |  fecit. 

Passo  di  Mirabella,  non  longe  ab  Aeclano  Bcneventum  versus,  cippi  duo  ge- 
melli  (IX  6073  vidit  Dressel).  —  1)  A.  123.  —  2)  Cf  N.  385S  not.  3.  —  3)  Sester- 
tium  undecies  (centenis)  et  quinquaginta  septem  milibus  (X  ante  LVII  erasum  in 
exemplo  utroque).  —  4)  In  altero  cippo  BG  pro  C,  sed  D  erasa. 

Similes  cippi  alii  duo  reperti  sunt  Beneventi  (IX  6072.  Notizie  degli  scavi  1897 
p.  160),  sed  in  his  praeterea  duplices  numeri  leguntur,  scilicet  in  alterius  capite  V, 
in  alterius  VIII  (tot  milia  passuum  distasse  putandi  sunt  Benevento),  subscriptum  in 
allero  CLXVIIH,  in  altero  CLXXII  (quot  milia  aberant  Roma). 

5876  imp.  Caesar  |  M.  Antonius  Gor|dianus  Pius  Felix  |  Aug.  poo- 
tif.  maxi|mu[s],  trib.  potest.  V,  cos.  II',  |  [p.]  p.,  procos.,  viam  quae  a 
Nuceriam  (sie)  Saler|[nMm]   usque   porrigitur,   j   [di]utina  incuria  pror|[»M« 


Tituli  operum  locorumque  publicorum.  —  Viae  et  pontes.  445 

cjorriiptam  provi|[rf]entia  sua  reddito  or]dinario_v££tigalL  tute|[/ae]  eius  re- 
Stituit.  I  II.   (j4b  altera  parte  exlat  tilulus  luliani  X  6955  «=  Henzen  5186). 
Salemiy  iam  Neapoli  (X  6954  vidit  Mommsen).  —  1)  A.  242. 

5877  Ti.  Claudio  Ti.  fil.  Cor.  |  Bithynico  |  quaest.,  Ilvir.,  aed.,  Ilvir. 
i.  d.,  I  Ilvir.  quinq.,  praef.  fabr.  |  Hic  permissu  imp.  Caes.  Traiani  ) 
Hadriani  Aug.  viam  per  |  passuum  duum  milium  |  euntibus  in  Apuliam  j  .  .* 

Flumeri  prope  Aeclanum  (IX  1414  semel  descripta  saec.  XF).  —  1)  /n  fine 
mutilam  esse  non  traditur. 

5878  Ti.  Claudio  |  Ti.  fil.  Ti.  nepoti  |  Cor.  Maximo  q.,  |  Ilvir. 
quinq.  |  Hic  cum  ageret  ae|tat.  ann.  XX,  in  colon.  |  Aeclan.  munus  edi- 
dit  [  impetrata  editione*  ab  imp.  |  Antonino  Aug.  Pio,  in  quo  |  honore 
sepultus  est.  |  Cuius  mater  Geminia  M'.  fil.  |  Sabina  ob  honorem  eius  in  | 
via  ducente  Herdonias*  j  tria  milia  passuum  ex  d.  d.  in|tra  lustrum  ho- 
noris  eius  r^[praeseptata  pecunia  stravit. 

Aeclani  rep.  (IX  11S6  bis  ut  videlur  deseripta).  —  1)  Cf.  N.  5058.  5062  not.  6. 
—  2)  Herdoniae  oppidum  Apuliae.  Eandem  viam  Mommsen  (C.  I.  L.  IX  p.  99*)  putat 
memorari  in  tilulo  Aeclanensi  fracto  (IX  1175:  [quod  viam]  straverit  per  milia 
pass[«um]  . . .,  I  ad  kaput  eiusdem  viae  ....  cet.),  item  in  eo  qui  praecedit,  item 
IX  670 ;   eandem  este  viam  Aeclanensem  supra  N.  1571. 

5879  r«i.  Bovius  IV.  I  et  M.  1.  Hilaru[s]  |  mag.  Aug.  |  viam  stravit  j 
long.  p.  LVIII  I  d.  d. 

Frigenti  prope  Aeclanum  (IX  1048  vidit  Dressel). 

5880  Q.  Ovius  Ov.'  f.  I  ir.  pl.*  viam  |  stravit. 

Fenusiae  (I  1265.  IX  458;  Ritschl  tab.  LIXc).  —  1)  Ovii.  —  2)  Tribunus 
plebis  non  populi  Romani,  qui  extra  urbem  negotium  facere  non  potuit,  sed  colo- 
niae  f^enusinae. 

5881  L.  Appuieius  |  C.  f.  Ani.  Niger  |  Ilvir,  |  curator  viarum  j  ster- 
nendarum,  |  pedum  decem  |  millia  viam  |  sua  pecunia  |  fecit. 

Allifis  (IX  2545  vidit  Mommsen  praeter  postremum  vocabulum). 

5882  C.  Minatius   |   Bithus  Aug.*    |    ex  d.  d.   |   ad  stratam    |   refic. 

Neapoli  in  museo,  incertum  ubi  rep.  (X  1885  vidil  Mommsen).  —  1)  Au- 
gustalis.  —  2)  Sesterlium  duo  milia. 

5882»  d.  Mer.*  |  L.  Vatini.  Fel.*  |  miliaria  a  vico  |  Saravo'  i.  XII* 
c.  i.",  I  V.  s.  I.  m. 

In  Fosegi  montis  cacumine  Donon,  ubi  orilur  Saravus  fluvius,  columna 
(Zangemeister  wesld.  Zeitsckr.  1901  p.  116).  —  1)  Deo  Mercurio.  —  2)  L.  Fatinius 
Felix.  —  3)  Diversum  hunc  vicum  a  Ponte  Saravi  (Saarburg)  putat  Zangemeister.  — 
4)  Levgis  duodecim  (Foulot,  Zang.;  LXII  legerat  Mowat,  et  sane  deest  punctum 
inter  L  et  XII).  —  5)  Constitui  iussit. 

5883  pro  pace  A[m^.  t]n  honorem  Ti.  Claudi  |  Germanic[i  Au]^.^ 
divi  Aug.  perpetuus  sacerjdos  G.  lulius  [Aquila^  |jr]aef.  fabr.  bis  in  aerar. 


446  Capat  XIII. 

delatus'  |  a  cos.  A.  GabiD[/o  Secundo^  Ta\mo  Statilio  Corvino  moD|teni 
cecidit  et  [viam  et  s]essionem  d.  s.  p.  f.  |  'Ytceq  rfjg  ^€^a[oTrjg  eig^- 
vrjg  etg]  t^v  veifirjv  Ti^eqiov  KXav\8Lov  reQiiav[iy.ov  2ۤa0T0v\,  rov 
£7covQavlov  ^EOV  I  ^^aOTOu  (sic)  dQy\iSQevg  JTatogj  '[ovkiog  '^y^vlkag 
ETtaQxog  I  Sig  elg  %o  aiQ[aQLOv  cp€Q6/x£v]og  vrco  vTcaxwv  ^QXov  Fa|- 
§€Lvlov  2eiio[vvdov  TavQOv  2Ta]T€Lllov  Koqovlvov,  tov  Xocpov  \  xoipag 
Trjv  od[dv  y.al  to  ^dd-Qov]  Iz  Tijjv  idlcov  vTcaQxovTcov  \  €TCoirja€v. 

Prope  AmastriTn,  in  riipe  incisa  (III S.  6985  descr.  Gustavus  Hirschfeld,  Mommsen 
vidit  ectypum).  —  1)  Cognomen  suppletum  ex  Graecis.  ISon  diversus  vir  eiusdem 
nominis  qui  a.  49  cohorlibus  Romanis  praepositus  (Tac.  ann.  i2, 1S),  a.  S7/8  pro- 
euraior  fuit  Ponti  et  Bithyniae  (III 346).  —  2)  Cf  supra  J\.  2683  not.  S.  —  3)  Connil 
suff.  a.  inc.     Idem  est  X  4881.  —  4)  Consul  ord.  a.  4S. 

Ad  hunc  sequentesque  titulos  adde  titulos  viarum  et  ipsos  in  rupibus  incisos 
supra  N.  39.  1279.  2724.  S865  seq. 


5884  via  facta  ex  HS  XXIIDC  |  C.  Domitio  Dextro  IP  P co  . . 

Fusco  cos.,  (  M.  Valerio , |  curalorib., vio  Venusti  con- 

[ductore'!] |  marmora  [subministrante?Y. 

Ad  viam  Simplonensem,  supra  Vogognam  Domodossolam  versus,  Tntpi  incisa 
(F  6649  vidit  Mommsen).  —  1)  Consul  ord.  a.  196,  cum  Thrasea  Prisco,  cui  Fuscus 
videtur  esse  substitulus  (idem  consulum  par  V  6S96).  —  2)  Svpplevit  Mommsen, 

5885  munificentia  ddd.'  Augg.  que  |  nnn.^  hoc  iter  ub[/J  homines 
et  I  animalia  cum  periculo  |  commeabant  apertum  est,  |  curante  Apinio 
Program|matio  cur.  r.  p.  lul.  Ka[r.]^  |  ddd.  nnn.  Valentinia[no]  |  et  Va- 
lente  Augg.  IIII  co[s.J^ 

In  iugo  Alpium  Carnicarum  q.  d.  Monte  della  Croce  sive  Pliikenalpe,  ad  viam, 
quae  Aquileia  ducebat  Agnontum  (Lienz)  Norici,  hora  dimidia  a  summo  vionle, 
rupi  incisum  (F  1862  vidit  Mommsen).  —  1)  Prima  d  videtur  excisa  esse,  item 
prima  n.  —  2)  Curatore  rei  publicae  luliae  Karnicae.  —  3)  A.  575. 

5886  [/.  0.]  m.  I  [Triviis  Quadri]s'\\s,^  ceterisque  dib.  |  aram  o[6 
solutum  merit]o^  sollemne  votum  d[erf.]^  |  Hermias  succeptor  operis 
aeterni,  |  titulum  immanem,  moDtem  Aipinum  |  ingentem  litteris  inscripsit, 
quot  saepe  |  invium,  commiantium  (sic)  periclitante  |  popu[/]o,  ad  pontem 
Iransitum  non  |  placuit^  curae  ef  Attio  Braeliano  |  q.*  eorum,  viro  or- 
nato,  viam  nov.  |  demonstrante  Hermia.  Mulia  nijmis  fides  operisque  pa- 
ratus  unajnimes  omnes  hanc  viam  expUcuit". 

Ibi  fere  ubi  N.  S88S,  cenlum  fere  passibus  sub  summo  monte,  rupi  inscriptuvi, 
litteris  pessimis  (V 1865  scalis  admotis  descripsit  Mommsen). —  1)  Cf.  N.  5950  seq. 
—  2)  Supplevit  Momvisen.  —  3)  Scr.  praebuit.  —  4)  Scr,  curante  (curiae  el  Bue- 
cheler). —  5)  Quaestore. —  6)  Distichon  imperfectum  (Buechelercarm.epigr.89t). 

5^87    I  cuius  voragine  semper  attrita  s[M]ut  pecora,    |   nunc 

providentia  bonorum  lucet  felix  strata  gurgus. 

In    lilore   Maurelaniae    inter    Dellys  et   Tigzirt,    supra    lorrentem  quendam 


Tituli  operum  locorumque  publicorum.  —  Yiae  et  pontes.  447 

rupi   incttum    (Gtell   bull.   areh.  du    comite  des   Iravaux   hist,  4899  j).   CLXXXI 
uegre  legit). 

5888  \piam  a  projmontorio  |  [vtV/aJe  Pausilip.  (»ie)  \  [diu  njeglectam  | 
. . .  ratus  V.  c,  Camp.  |  [com.^  usui  /^jublico  reddidit. 

In  crypta,  qua  per  montevi  Pausilyfii  IVeapoli  itur  Puteolos  (X  4488  vidit 
Mommsen). 

5889  [Ajanc  yiam,  derectam  |  per  Atium  ceoturion.  post  |  senten- 
tiam  dictam  ab  A.  Plautio*  |  legato  Ti.  Claudi  Caesaris  Aug.  |  Germ.\ 
et  postea  translatam  a  |  Rundictibus^  in  fines  C.  Laecani  |  Bassi^  rcsti- 
tuit  iussu  Ti.  Claudi  |  Caesaris  Aug.  Germ.  imperatoris  |  L.  Rufellius 
Severus  primipilaris. 

Prope  Materiavi,  qui  vicus  distat  a  Tergeste  horis  duabus  Fiume  versus,  est 
Tergeste  (f^698  vidit  Mommsen). —  1)  Is  qui  Britanniam  devicit,  consul  suff.  a.p. 
Chr.  S9.  Qua  legatione  functus  sit,  cum  hanc  sententiam  dixit,  non  liquet.  — 
2)  Rundictes  praeterea  ignoli.  —  3)  Cos.  ord.  a.  64  (cf.  Plin.  n.  h.  26,  1,  S,  cet.). 

5890  C.  Clodio  C  f.  I  Quir.  Adiutori  |  praetori,  |  tribuno  plebis,  | 
quaestori,  |  quod  ex  reditu  113  'X"  |  legato  a  Clodis'  |  rei  publicae  Cam- 
panorum  |  viae  tutela  praestatur. 

Capuae  (X  5854  ad  exemplum  Camilli  Pellegrini  auctoris  aceurati),  — 
1)  Sestertium  decies  (centenum  milium).  —  2)  Scilicet  ab  hoc  Clodio  Adivtore  et 
a  Clodio  Capitone,  cuius  similis  titultis,  sed  mntilus.   vna  repertus  est  (X  5852). 

5891  C,  Caesio  C.  f.  Ouf.  |  Silvestri  p.  p.*,  |  patr.  munic,  |  curatori 
viarum  |  et  pontium  Umbriae  |  et  Piceni  allecto  ab  |  optimo  imp.  T. 
Aelio  I  Antonino  Aug.  Pio  p.  p.  imp.  II,  j  liberti  patrono  |  optimo  ac 
dignissimo.  |  L.  d.  d.  d. 

Prope  Albacinam  in  (Jmbria  rep.,  ubi  fuit  Tuficum  (XI  5697  vidit  Bor- 
mann).  —  l)  Primipilari.  Eidem  viro  eodem  loco  positi  fuerunt  tiluii  XI 5696. 
5698.  5699;    eundtim  iam  habuimus  in  tilulis  eiusdem  loci  supra  N.  2666*.  5642. 

5892  1. 

L.  Fabricius  C.  f.  cur.  viar.'        idemque       L.  Fabricius  C.  f.  cur.  viar. 
iaciundum  coeravit  probavit.  faciundum  coeravit. 

U.  Lepidus  M'.  f.  M.  Lollius  M.  f.  cos.* 
lex  8.  c.  probaveruD[/]. 

2. 

L.  Fabricius  C.  f.  cur.  viar.       idemque       L.  Fabricius  C.  f.  cur.  viar. 
faciundum  coeravit  probaveit.  faciundum  coeravit. 

M.  Lollius  M.  f.  Q.  lep\[dus  M\  f.  c]os. 

[ex  8.  c.  probaveruDt. 

Romae   in  ponte  quo   ex  urbe  itur   in  insulam  Tiberinam  qui  vulgo  dicitur 

ponte  de'  qualtro  capi  (l  600.  FI  4505.     Ritscht  tab.  LXXXVU).  —  1)  Curator  via- 

rum  praeterea  ignotus,   a  quo  hunc  pontem  a.  u.  c.  692   aedificalum   esse  indicat 

Dio57,45:  xal  ^  yetpvQu  ^  h.^lvrj  ^  ig  x6  vrjaldiov  zo  iv  xip  Ti^egidi  tp^QOvaa 


448  Caput  XIII. 

xatsaxevd&r],    ^a^gixta   xXTjd^eZaa.   —   2)   Consules  a.  u.  c.  755.     Ceterum   hanc 
partem  inscriptionis   nonnt/lli  in  suspicionem  vocaverunt,   scilicet  recenti  tempore 
restitutam  (C.  I.  L.  I  p.  SS9),  non  recte,  cf.  Huelsen  Roem.  Mitlh.  1891  p.  15S  not.  4. 
Ad  pontes  urbis  Romae  praeterea  pertinmt  N.  769.  771.  777.  S926  (not.  6). 

5893  L.  Caninius  GallusS  |  L.  Volusenus  Catulus  f.%  |  G.  Caedicius 
Agrippa,  |  M.  Acilius  Memmius  Glabrio,  |  Q.  Fabius  Balbus  |  curatores 
riparum  et  |  alvei  Tiberis  ex  s.  c.  |  reficiundam'  curaver.  idemque  pro- 
baverunt. 

Romae,  lapis  extractus  ex  fundamentis  pontis  Cestii  (f^J  51S45  vidit  Huelsen ; 
Bull.  comunale  4889  p.  16S).  —  1)  Consul  suff.  a.  p.  Chr.  2.  —  2)  Cf  infra  N.  S9i0 
not.  4.  —  3)  Fortasse:  ripam  fBorsari).    Cf.  Huelsen  Roem.  Mitth.  4889  p.  28S. 

5894  dd.  nn.  providentissimi  impp.  |  Diocletianus  et  Maximianus  | 
invicti  Augusti  ripam  per  seriem  [  temporum  conlapsam  ad  pristinum  | 
statum  restituerunt  per  pedes  CX,  |  curante  Manio  Acilio  Balbo  |  Sabino 
V.  c,  curat.  alvei  Tiberis  |  riparum  et  cloacarum  sacrae  urbis. 

Romae  trans  Tiberim  rep.   (FI  4242   vidit  Hmzen). 

Terminos  positos  a  curatoribus  riparum  Tiberis  infra  dabimus  N.  S92S  seq. 

5895  pro  felicilate  dominorum  |  Augustorumque  j  nostrorum  |  ri- 
pam  a  parte  sinislra  macelli  |  iactis  molibus  propter  incursione  |  in- 
gruentium  procellarum  |  Valerius  Hermonius  Maximus  v.  c,  |  cons.  Camp., 
incoavit  adque  perfecit. 

5895*  pro  felicitate  dominorum  |  Augustorumque  |  nostrorum  |  ri- 
pam  a  parte  dextra  |  macelli  iactis  molibus  (reliqua  sic  fere  ut  supra). 

Puteolis  rep.,  iam  NeapoU  (X  1690.  4691  vidit  Mommsen).  Ad  idem  opus 
pertinet  N.  792. 

Ad  litoris  marini  munitionem  spectat  etiam.  N.  489. 

5896  M.  Caicilius  L.  f.*,  |  L.  Atilius  L.  f.  |  praef.^  |  pontem,  peila[s]  | 
faciundum  |  coirave[re]. 

Jn  Samnio,  prope  Castel  di  Sangro,  in  dextra  ripa  Sangri  fluvii,  non  longe 
a  ponte  (IX  2802  repperit  Dressel,  Mommsen  vidit  ectypum).  —  1)  L.  f.  potius 
quam  C.  f.  —  2)  Magistratus  Aufidenae,  ad  quod  oppidum  locus  pertinebat,  vel 
praefecti  operi  faciundo  (Mommsen). 

5897    isurcio,   C.  Albarenius  C.  f. ,   M.  Pomponius   Q.  f.  Pi- 

sander'  |  . . .  .  onius  L.  f.  T.  ulla^  C.  Pomponius  L.  f.  Scapula,  adlegatei^  | 
[|)]ontem  faciendum  d.  d.  s.  locarunt,  eidemque  probarunt. 

Patavii  in  ponte,  loco  antiquo  (F  284S  vidit  Mommsen).  —  1)  Aut  sic  aut 
Tisander.  —  2)  Sic  (T.  VLLA)  est  in  lapide.  —  3)  Adlegati  qui  fuerint,  non  liquet. 

5898  imp.  Caes.  Nerva  |  Traiano  Aug.  Ger.  |  Dacico  pont.  max.,  | 
trib,  pot.,  cos.  V*,  p.  p.,  |  Aquiflavienses  |  pontem  lapideum*  |  de  suo  f.  c. 

Chaves  in  Porlugallia,  in  ponte  fluvii  Tamego,  ex  adverso  tituli  supra  N.  2S4 
(II  2478  cf.  p.  902  et  Eph.  ep.  8  p.  406,  nuper  vidit  P.  Martinus  Capella  presbyter 
Bracarensis  sed  renovatum).  —  1)  A.  105  — 111.  —  2)  Cf.  N.  608. 


Titali  operam  locoramque  pablicorum.  —  Riparam  manitiones.  Pontes.     449 

5899  imp.  Caes.  L.  Seplijmius  Severus  Pius  |  Pertinax  Aug.  Ara|bic. 
Adiab.  Parlbi[c.],  |  princ[e]ps  feb[c.],  ponltif.  max.,  trib.  pot.  |  XIP,  imp. 
VIII',  cos.  II*,  I  procos.,  et  imp.  Caes.  |  M.  Aurel.  Antoni|nus  Aug., 
Augusti  I  D.  fil.,  procos.,  imp.  UP,  |  et  P.  Septimius  G[e]|ta^  Caes.,  fil.  et 
fra|ler  Augg.  nn.,  |  pontem  Chabilnae'  fluvi  a  sojlo  restituerunt  |  et  tran- 
situm  I  reddiderunt,  |  sub  Alfenum  Scnecionem  |  leg.  Augg.  pr.  pr.',  cu- 
rante  Ma|rio  Perpetuo'  leg.  Augg.  leg.  |  XVI  F.  f. 

In  ponte  fluvii  Bolam-Su,  prope  Kiachlam,  in  eonfinits  Commagenes  et  Cappa- 
dociae  (UI  S.  6709  vidit  Puchslein  Sitzungsber.  Berlin.  Akad.  18S5  p.  36.  S7,  ecty- 
pum  vidit  Mommsen ;  cf.  Humann  et  Puchstein  Reisen  in  Kleinasien  u.  Nordsyrien 
tab.  XLI  seq.).  Alterum  eiusdem  inscriptionis  exemplum  eodem  loco  extans  est 
III  S.  6710,  tertii  fragmentum  III  S.  6711.  —  1)  A.  204  (sed  cf  not.  2.  5).  — 
2)  Numeri  corrupti.  lam  a.  198  Severus  fuit  imperator  undecimum  (vide  N.  421 
not.  8),  inde  ab  a.  202  consul  terlium.  Ceterum  iidem  numeri  sunt  III  S.  6710  et  in 
alia  inscriptione  ei/isdem  pontis,  quam  infra  dabimus  inter  municipales.  —  3)  Hic 
quoque  numerus  corruptus  (cf.  supra  N.  431  not.  10).  —  4)  f^ocabulum  erasum.  — 
5)  Nomen  antiquum  fluvii  ex  hac  inscriptione  primum  innotuit,  —  6)  Legatus 
hic  Syriae  eliam  Britanniam  rexit  inter  annos  20S  et  208,  cf.  supra  N.  2618.  — 
7)  Cf  supra  N.  116S. 

5900  aeterni  impera|tores  DiocIe|tianus  et  Maxi  mianus  Augus|ti  et 
perpetui  |  Caesares  |  Constantius  |  et  Maximia|nus  pontem  |  Matauro.* 

In  agro  Forosemproniensi,  prope  pontem  Matauri  (cf.  supra  N.299);  iam 
Urbini  (XI  6623  vidit  Bormann).  —  1)  Sic  (cum  a)  scriptum  constanter  in  titulis 
Urvinatium  Mataurensium,  cf.  C.  I.  L.  XI  p.  894. 

5901  P.  Baebius  Ve|nustus,  P.  Baejbi  Veneti  f.^  P.  B|aebi  Baesiscejris 
nepos,  Or|etanus,  pelen|le  ordine  et  po|pulo  in  hon|orem  domus  |  divinae 
poDt|em  fecit  ex  U%  \  XXC  circensib|us  editis  dono  |  d.  i.  d.* 

Almagri,  prope  rudera  Oreli,  in  Hispania  Tarraconensi  (II  5221.  II  S.  6559 
descr.  Fita  doctus  Hispanus).  —  1)  Dedit  idemque  dedicavit. 

5902  schola  armatur.*  |  Fl.  Mariano  v.  p.,  praef.  |  classis  et  cura- 
tori  I  reip.  Misenatium ,  cuius  |  nobis  (sic)  argumentis  |  ponte  (sic)  iig- 
neum,  qui  per  |  multo  tempore  vetustate  |  coolapsus  adque  destitujtus 
fuerat,  per  quo  duIIus  |  homiaum  iter  facere  |  potuerat,  providit,  fecit  | 
dedicavilque,  ob  meritis  eius  |  honestissimus  ordo  digno  |  patrono.  (In 
latere)  d[ed]icata  idib.  Apribb.  |  [QMin]lill6  et  Prisc6  |  cos.'' 

Miseni  rep.,  est  Neapoli  (X  5544  vidit  Mommsen).  —  1)  Cf.  supra  N.  2362. 
2565.  Celerum  hoc  superest  ex  titulo  vetustiore,  ad  quem  pertinuit  inseriptio  la- 
teris.  —   2)  A.1S9:  remnnsit  ex  titulo  vetustiore. 

5903  dd.  DD.  impp.  Caess.  Gratianus  [et^  |  Valentinianus  triump. 
s[emp.  Augg^  \  pontem  vetuslale  corru[/jfMoj]  |  in  usum  cursus  publici 
res[n7Mi]  I  aptariq.  iusserunt,  |  cur.  ag.  F[/.J  . .  .[lino  c.  r.  p.  P.* 

Prope  Pisaurum   ad  fluviolum  Genica  rep.,   est  Pisauri  (XI  6328  vidit  Bor- 
mann).   —    1)  Titulus  incisus  est  post  mortem  falentis  (Aug.  378)  et  ante  Theo' 
Dkssau,  Inscriptiones  LatinM  II.  29 


450  Caput  XIII. 

dotium  declaratum  Augustum  (lan.  579).  —  2)  Curatore  rei  publicae  Pisauremis? 
(postrema  litteris  minoribus  perscripta). 

Alii  pontium  tituli  (praeter  memoratos  ad  N.  S892)  sunt  supra  N.  111.  987. 
S93.  595.  479.  €08.  627.  832  cet.  3892. 

5904  poDtem,  portas,  aquiduct.,  quaru  r[ertim]  .  •  •'   |   usus  longa 

incuria  et  vetustate   co  .  .  /,  |  civitati  restauravit  ac  reddi[rfrt] | 

et  ad   praeturianam   Gall.   praefect [wram]   |    iudicio   Aguste  (sic)  remune- 
ratio[n!s]  j  evect[Ms  est]  .  .  . 

Narbone  (XII  45SS  vidit  Hirschfeld).  —  1)  Quantum  perierit,  incertum. 

5905  pro  bealiludine  |  temporum  dd.  nn.  {  Constanti  et  |  Gonstan- 
tis  AAuugg.  I  stationem  a  solo  fece|runt  Vitrasius  Orfitus  et  Fl.  |  Dulci- 
tius  vv.  cc,  consulares  |  p.  S.',  instante  Fl.  Valeriano  |  ducenario,  agente 
in  reb.  et  pp.''  cursus  |  publici. 

Ad  Thermas  Selinuntias  (Sciacca)  in  Sicilia  (X  7200  bis  descripta  saec.  XFII). 
—  1)  Provinciae  Siciliae.  —  2)  Praeposito. 

5906  salvis  ddd.  nnn.  |  Gratiano  Valentiniano  et  Theodosio  |  victo- 
ribus  semper  Augustis',  |  Valerius  Anthidius  v.  c,  a.  v.  praef.  prael.',  | 
stabulum"  ne  animalia  cursus  publici^  |  longi  itineris  labore  diutius  de- 
pererirent,  |  providit  constituit  aedificavit  |  adque  dedicavit,  |  curante  FI. 
Asterio  deputato.  (Postea  addila  tndentiir,  in  fine  versus  paenultimi)  IVDIX 
MEIS   (in  fine  ultimi)  HX. 

Rep.  in  via  Cassia  loco  dicto  la  Storta,  IX  m.  p.  ab  urbe  (FI  1774  vidit  Bor- 
mann).  —  1)  Inter  a.  579 — 585.  —  2)  Agens  vices  praefectorum  praetorio.  Ad 
eundem  Anthidium  vicarium  rescripsit  Gratianus  cum  coUegis  a.  581,  cod.  Theod. 
9,58,6.  Idem  memoratur  in  frustulo  FI 586S  =  5194S.  —  3)  Stabulum  cum  prae- 
sepiis  et  cellis  in  t.  sepulcrali  quem  infra  dabimus  (FI 8415  =  Orell.  4577).  —  4)  Ad 
cursum  publicum  spectant  etiam  N.  214.  7SS. 


5907    beatissimis    temporibus    dominorum    nostroru[m] (    et 

Theodosi*   semper  et  ubique  vincentium,   administrante  Pomp | 

V.  c.  amplissimoque  proconsule  et  Thersio  Crispino  Megethio  v.  c  le[^.] 
.  .  .  .,  I  Valentinus  vir  honestissimus,  curalor  re.  p.,  locum  rui[nis  o6si]|- 
tum,  qui  antea  squalore  et  sordibus  foedabatur,  ad  ne[cessa]|rium  usum 
et  ad  peregrinorum  hospitalitatem  in  meliorem  ....  [  adum''  et  aspectum 
propria  pecunia  reformavit,  felicit[er]. 

Calamae,  nunc  Parisiis  (FIII  3541  cf.  p.  1638  vidil  Wilmanns).  —  1)  Potius 
quam  Gratianus  Falentinianus  iunior  Theodosius  (a.  579 — 585)  significantur  Ho- 
norius  et  Theodosius  iunior  (a.  408 — 425).  Cf.  Pallu  de  Lessert  fastes  des  pro- 
vinces  africaines  II  p.  152.  —  2)  Fortasse  fuit  aditum  litteris  contignatis  (Schmidt), 


5908    horrea  imp.  Caesaris  divi  Traiani  Parthici  f.  divi  Nervae  ne- 
potis  Traiani  Hadriani  Augusti  cos.  III  (protomae  Hadriani  et  Sabinae). 


Titnli  operum  pablicorum.  —  Stationes  cursus  publici  cet.  Horrea.         451 

Andraki  in  Lycia,  ubi  fuitAndriace  emporium  Myronim,  supra  portam  granarii 
(III  S,  6758  viderunt  Schneider  et  Studniczka).  Imago  monumenti  est  Reisen  im 
siidwesll.  Kleinasien  II  p.  28  cf.  p.  48. 

Ad  korrea  publica  pertinent  etiam  N.  239.  64S.  ItJ.  Cf.  praeterea  N.  1404. 
4620—1627.  3302.  3663—3668.  5721. 

5909  (aquila  inter  duot  capricomos)  impp.  L.  Sep.  Severo  |  P.  Pert. 
et  M.  Aurel.  |  Antonino  Augg.  |  et  P.  Sept.  [Getaey  Caes.,  |  horreum  n. 
n.',  qura.  agente  |  Aiacio  Modesto  1[«^.]' 

In  casteilo  limitis  Germanici  Capersburg  (Jacobi  Limesbl.  n.  27,  1898).  — 
t)  Nomen  erasum.  —  2)  Liiterae  significationis  incertae  (de  horreo  numeri  Nid- 
densis  cogitaverunt,  coniectura  plane  incerta).  —  3)  Ideni  legatus  supra  N.  453. 

5910  pro  magniticentia  temporura  |  principum  maximorum  domi|- 
norum  orbis  Valentiniani  et  |  Valenti[s]  semper  Augg.,  horrea  |  ad  secu- 
ritatem  populi  Romani  |  pariter  ac  provinciahum  conjstructa  omni  ma- 
turitate  |  dedicavit  Publilius  Caeionius  |  Caecina  Albinus  v.  c,  cons.  |  sexf. 
p.  N.  Cons.' 

Rusicade  (Philippeville)  Numidiae  rep.  (FIII 797S  cf.  198S2  partem  maiorem 
viderunt  Wilmanns  et  Schmidt,  minorem  ablatam  in  Franciam  addidit  Villefosse). 
—  1)  Cf  N.  SSSS  nol.  2. 

5911  ex  oilScina  Homoni,  |  utere  fehx,  Vasconi,  |  in  )^1  proc*  Tibe- 
riano  |  factus  est  horreus  |  d.  n.  Valentiniano  Aug.  j  ter  et  Eutropio 
V.  c  I  cons.*,  scrib.  Elefanto  |  ....  t  vi ...  et  Neb .... 

Oreli  in  Hispania  Tarraconensi ,  iam  Granatulae  (II  5222.  II  S.  6540  descr. 
Fita  doctus  Hispanus).  —  1)  Procurante.  —  2)  A.  387. 

5912  horrea  |  fortia  et  fehcia'  |  Cassior.  Divitiani  |  et  Mariani. 

Cartennis  (Tenes)  in  ora  Mauretaniae  rep.  (VIII  9669  vidit  fVilmanns).  — 
1)  Cf  N.  6018.  6019. 

5913  in  his  horreis  privatis  |  Q.  [r]inei  Sacerdotis  Cl[e]m[en/ts]  *  | 
\oQ\antur  \  ^]orrea  apothecae  compendiaria  armaria  |  intercolumnia  et  loca 
armaris  ex  hac  |  die  et  ex  k.  Iuli[s]  .... 

Romae  (FI  55860  semet  descripta  saec.  XVII  ab  ignoto  auctore).  —  1)  qi.  in 
els  sacerdotis  clm...  traditur.  Fortasse  consut  ord.  a.  1S8,  qui  quattuor  illis  no- 
minibus  videtur  usus  esse  (cf.  Prosopogr.  imp.  Rom.  III  p.  525  n.  172). 

5914  [m  his  A]orreis  | [C]aesaris  Aug.  loc  |  \horrea  com- 

pendi]aT.  armdiia  et  loca  | rdr.  ex  hac  die  et  ex  |   [kal.  lanua- 

ris\.        L6x  horre6rum.  | [a/m]dve  quid  ante  idus  Dec.  p6nsi6ne 

soMta  renuntiet.     Qui  n6n  |  [renuntiaverit yro  i]nsequente  ann6 

non  trans6gerit,  tanti  hab6bit,  quanti  eius  gener.  |  [horreum  armariumve 
eo  anno  ibi  locari  solebit,  si  modo  ali  localum  n]on  erit.  Quisquis  in  his 
horreis  conductum  habet,  elocandi  et  |  [substituendi  ius  non  habebit  .... 
.  .  .  cu]stodia   n6n   praestabitur.     Quae   in    his    horreis    invecta    inlata  | 

29* 


462  Caput  XIII. 

[emnt,  pignori  erunt  horreario  si  quis  pro  pensionib\us  satis  ei   [non  fe- 

ce]rit.     Quisquis   in   his   horreis  conductum  habet  el  sua  | 

fuer.  v6nia.     [Qwijsquis  io  his  horreis  conduct.  habet, 

pensi6ne  soliita  chirogr,  | [Quisquis  habens  conductu]m  horreum 

su[a  ibi]  reliquer.  et  custodi  n6n  adsignaver.,  horrearius  sine  culpa  erit. 
Romae  extra  portam  Siilariam  rep.  (VI 337A7  vidit  Huetsen;  imaginem  optime 
factam  Gatti  bull.  arch.  munidpale  1883  tab.  XVIJI  cf.  p.  449). 


5915  M.  Holconius  Rufus  d.  v.  i.  d.  tert.*,  |  C.  Egnatius  Postumus 
d.  V.  i.  d.  iter.,  |  ex  d.  d.  ius  luminum  |  opstruendorum^  ftS-  oooooo'  | 
redemerunt  parielemque  ]  privatum  col.  Ven.  Cor.''  |  usque  at  tegulas  j 
faciundum  coerarunt, 

Pompeiis  rep.  in  templo  sito  ad  forum  (vel  ad  id  templum),  quod  Feneris 
dicebatur,  sed  quod  constat  esse  Jpollinis  (X  787  vidit  Mommsen).  —  1)  Duovir 
iure  dicundo  tertium  (duovir  iure  dicundo  Rufus  fuit  a.  u.  c.  734 /2,  teste  titulo 
X  890;  cf.  supra  N.  3658).  —  2)  Quae  lumina  obslructa  sint  (vel  quibus  lumini- 
bus  obstructum)^  contra  Schoenium  (cf.  C.  I.  L.  l.  c;  Nissen  pomp.  Studien  p.  218 
seq.)  exposuit  Mau  apud  Overbeck  Pompeji  ed.  4  p.  636,  45  (cf.  Mau  Pompeji  p.  77). 
—  3)  Sestertium  tribus  milibus.  —   4)  Coloniae  Veneriae  Curneliae  (Pompeiis). 

5916  M.  Saufeius  M.  f.  Rutilus,  |  C.  Saufeius  C.  f.  Flacus  |  q.S  |  cu- 
linam  f.  d.  s.  s.  c.*,  eisdemjq.  locum  emerunt  de  |  L.  Tondeio  L.  f. 
Publicum  I  est  longu  p.  CXvl»VIlIS,  |  latum  af  muro  ad  |  L.  Tondei  vorsu 
p.  XVL 

Praeneste  (14445.  XIV  5002;  Ritschl  tab.LIIla).—  1)  Quaestores.  —  2)  Fa- 
ciendam  de  senatus  sententia  curaverunt. 

5916*  C.  Volumnius  C.  f.  Flaccus,  |  Q.  Volumnius  Q.  f.  Marsus  | 
llllvir.  i.  d.  I  cruptam  et  locum  ubi  crupta  est  et  aream  |  ubi  viridia  sunt 
municipio  Signino  de  sua  peq.  deder. 

Signiae  (1  4447.   X  3974;  Ritschl  tab.  XC  B). 

5917  LoUia  M.  f.  Quarta  ex  testamento  |  scholam,  domum  et  horti 
qui  emerentur  |  de  sua  pequnia,  coloniae  populoque  Telesino  |  dedit. 

Teletiae  (IX  2251  vidit  Mommsen). 

5918  Favoniae  M.  f.  (  Verae,  |  quae  domum  Karalibus  |  populo 
Norensi  donajvit,  j  M.  Favonius  Callislus  |  Augustalis,  primus  |  Aug.  per- 
petus  f*«c;  d.  d.',  I  ob  munificentiam  in  honjorem  filiae  pientissimae  J  lu- 
noni  sacrum  |  d.  d. 

Pulae  in  Sardinia,  ubi  fuit  Nora,  est  Cagliari  (X  7344  vidit  Mommsen).  — 
1)  Decrelo  decurionum. 

5918*    Vesbinus  Aug.   1.  phetrium*   Augustahbus  |  municipi   Caeri- 

tum  loco  accepto  a  re  p.  |  sua  inpensa  omni  exornalum  donum  dedit.  | 

Descriptum  et  recognitum  factum  in  pronao  aedis  Marlis  |  ex  com- 


Tituli  operom  pablicornm.  —  Loca  publica.  458 

mentario,  quem  iussit  proferri  Cuperius  Hostilianus  per  T.  Rustium  Lysi- 
poDum  I  scribam,  in  quo  scriptum  erat  it,  quod  infra  scriptum  est:  | 

L.  Publiiio  Celso  II  C.  Clodio  Crispino  cos.*,  idibus  Aprilib.,  |  M. 
PoDtio  Celso  dictatore,  C.  Suetooio  Claudiano  aedile  iuri  dicundo,  praef. 
aerari.  Commentarium  cottidianum  municipi  |  Caeritum,  inde  pagina  XXVII 
kapite  VI.  | 

'M.  Pontius  Celsus  dictator  et  C.  Suetonius  Claudianus  decuriones 
in  templo  divor.  corrogaverunt,  ubi  Vesbinus  Aug.  lib.  petit,  |  ut  sibi 
locus  publice  daretur  sub  porticu  basilicae  Sulpicianae,  uti  Augustalib. 
in  eum  locum  phetrium  faceret,  ubi  ex  |  consensu  decurionum  locus 
ei,  quem  desideraverat,  datus  est,  placuitq.  universis  Curiatio  Cosano' 
curatori  ob  eam  rem  |  epistulam  mitti.  In  curiam  fuerunt  Pontius 
Celsus  dictat.,  Suetonius  Claudianus  aed.  iuri  dic,  M.  Lepidius  Nepos  | 
aedil.  annon.,  Pollius  Blandus,  Pescennius  Flavianus,  Pescennius  Natalis, 
Poilius  Callimus,  Petronius  Innocens,  Sergius  Proculus'.  |  Inde  pagina 
altera  capite  primo.  'Magislratus  et  decurion.  Curiatio  Cosano  saL 
Idib.  Aug.  Desideranti  a  nobis  |  Ulpio  Vesbino  consilium  decurion. 
coegimus,  a  quib.  petit,  ut  sibi  locus  publice  in  angulo  porticus  basilic. 
daretur,  quod  se  Augustalib.  |  phetrium  publice  exornaturum  secundum 
dignitat.  municipi  polliceretur.  Gratiae  huic  actae  sunt  ab  universis,  pla- 
cuit  tamen  tibi  |  scribi,  an  in  hoc  quoque  et  tu  consensurus  esses. 
Qui  locus  rei  p.  in  usu  non  est  nec  ullo  reditu  esse  polest^.  Inde 
pagina  VIII  kapite  primo.  |  'Curiatius  Cosanus  mag.*  et  dec.  Caereta- 
nor.  sal.  Ego  non  tantum  consentire  voluntati  vestrae  set  et  gratulari 
debeo,  si  qui  rem  p.  n.'  |  exsornat.  Accedo  itaq.  sententiae  vestrae  non 
tanquam  curator,  sed  tanquam  unus  exs  ordine,  cum  tam  honesta  exs- 
sempla  (sic)  |  etiam  provocari  honorifica  exornatione  debeat  (sic).  \  Data 
prid.  idus  Septembr.  Ameriae*'.  |  Act.  idib.  lunis  Q.  Ninnio  Hasta  P. 
Manilio  Vopisco  cos.^  |  Dedicatum  k.  Aug.  isdem  cos. 

Caere  rep.  a.  1S48,  tahula  marmorea,  deinde  Romae,  iam  Neapoli  (XI  5614 
Mommsen  vidit  ectypum;  cf.  Uuebner  ex.  scr.  epigr.  40(74).  —  1)  Focabulum 
alibi  nondum  repertum  (t.  Orell.  3788  spurius  est) ;  (pQrjXQHOV  sive  scholam  signi- 
ficari  pulant.  —  2)  A.  115.  —  3)  Idem  memoratur  in  t.  Amerino  XI  4547,  idem- 
que  fuit  dominus  figlinarum  quarundam  suburbanarum,  XV  96 — 102. 111.  —  4)  Ma~ 
gittratibu^.  —  5)  Rem  publieam  nostram.  —   6)  Cf.  not.  5.  —  7)  A.  114. 

5919  IHI  noo.  Septcmbr.  in  curia  templi  basilicae  Augusti  AoDidnae, 
scribundo  adfuerunt  |  Q.  Graoius  Atticus,  M.  Sllaccius  Albinus,  A.  Clodius 
Maximus,  M.  Amullius  Lupus,  M.  Fabius  Firmus.  |  Quod  T.  Aufidius  Thra- 
sea,  Ti.  Claudius  Quartinus  llviri  v.  f.*  de  desiderio  Laeli  Atimeti  optimi 
civis,  q.  d.  e.  r.  f.  p.,  d.  e.  r.  i.  c.':  |  Cum  M.  Laelius  Atimetus  vir  pro- 
bissimus  et  singuUs  et  universis  karus  petierit  in  ordine  nostro,  uti  so- 
larium^   |   aedifici,   quod  extruit  in  transitorio,   remitteretur  sibi  ea  con- 


464  Caput  XIII. 

dicidne,  ut  ad  diem  vitae  eius  usus  et  fructus  |  potestasque  aedifici  sui 
ad  se  pertineret,  postea  autem  rei  p.  nostrae  esset:  placere  huic  ordini 
tam  gratam  voluntatem  optimi  civis  |  admitti,  remittique  ei  solarium,  cum 
plus  ex  pietdle  promissi  eius  res  publica  nostra  postea  consecutura  sit. 
In  curia  f.  n.  LXXXXIl^ 

Puteolis  rep.,  est  JSeapoli  (X  478S  vidit  Mommsen).  —  1)  Verha  fecerunt.  — 
2)  Quid  de  ea  re  fieri  placeret,  de  ea  re  ita  censuerunt.  —  3)  Cf.  Vlpian.  Dig.  45, 
8,  2,  17 ;  Marquardt  Staatsverwaltung  ll^  p.  4S0  not.  2.  —  4)  In  curia  fuerunt 
numero  LXXXXII, 

5920  exemplaria  litte|rarum  rationalilum^  dominorum  nn.*  |  scripta- 
rum,  pertinenjtes  ad  Adrastum  |  Augg.  nn.  lib.,  quibus  aei  (sic)  \  per- 
missum  sit,  aedifl|care  loco  cannabae  |  a  solo'  iuris  sui  pecunia  |  sua, 
prestaturus  (sic)  solari[um  sicut  caeteri  (sic).  | 

Aelius  Achilles,  Cl.  Perpetu|us\  Flavianus  Eutychus'|  Epaphrodito  suo 
salutem:  |  Tegulas  omnes  et  inpensa  |  de  casulis  item  cannabis  |  et  aedi- 
ticiis  idoneis  adsigna  |  Adrasto  procuratori  |  columnae  divi  Marci*,  ut  |  ad 
voluptatem  (sic)  suam  hospiti|um  sibi  exstruat,  quod  ut  |  habeat  sui  iuris  et 
ad  hejredes  transmittat.  Litterae  datae  VIII  idus  Aug.  |  Romae  Falcone 
et  I  Claro  cos.'  | 

Aelius  Achilles,  CI.  Perpetulus*,  Flavianus  Eutychus®  Aquijho  Felici^ 
Hadrasto  (sic)  Aug.  lib.  |  ad  aedificium,  quod  custodi|ae  causa  columnae  cen- 
teinariae®  pecunia  sua  exstrucjturus  est,  tignorum  vehes  |  decem,  quanti 
fisco  consti|terunt,  cum  pontem  necesjse  fuit  compingi,  petimus  |  dari 
iubeas.     Litterae  datae  |  XIIII  kal.  Sept.  Roraae  |  Falcone  et  Claro  cos.'°  ( 

Rationales  Seio  Superstiti  i  et  Fabio  Magno".  Procurajtor  co- 
lumna  (sic)  centenariae  |  divi  Marci  exstruere  habi|tationem  in  contermi- 
nis  I  locis  iussus  opus  adgredijetur,  si  auctoritatem  vesjtram  acceperit. 
Petimus  |  igitur  aream,  quam  demojnstraverit  Adrastus  hb.  |  domini  n., 
adsignari  ei  iubea|lis,  praestaturo  secundum  |  exemplum  ceterorum  so|- 
larium.  Litterae  dalae  |  VU  idus  Sept."  Romae,  red|ditae  III  idus  Sept. 
Romae  |  isdem  cos.'^ 

Romae  effossa  a.  1777  in  platea  q.  d.  Montis  Citorii,  non  longe  a  columna 
Antonini  (FI  1585  ^  vidit  Henzen).  Tractavit  Mommsen  Zeitschr.  f.  gesch.  Rechts- 
wiss.  15,  1850  p.  556  seq.  Ex  alia  epistula  ad  eandem  rem  pertinente  videtur 
superesse  frustulum  F1 1585  *.  —  1)  Cf.  supra  N.  1480.  Procuratorem  Augusti  a 
rationibus  et  adiutorem  eius  intellegi  pulat  Hirschfeld  Verw.  p.  56.  —  2)  Fidetur 
intellegi  Severus  cum  Albino  Caesare.  —  3)  Videtur  excidisse  aedificium  vel  simile 
quid.  —  4)  Fortasse  idem  Claudius  Perpetuus  procurator  Mauretaniae  sub  Com- 
modo  (supra  N.  596).  —  5)  Tertium  quartumque  nomen  putant  Claudii  Perpetui. 
—  6)  Apparet  significari  columnam  cochlidem  quae  exstat  non  longe  ab  eo  loco 
ubi  titulus  repertus  est;  memoratur  in  Notitia  urbis  reg.  IX.  Cf.  Petersen  die 
Marcus-Saule  auf  Piazza  Colonna  (1896)  p.  1  seq.  In  frustulo  VI  1585^  eadem 
columna  appellatur  [divoruni\  Marci  et  Faustinae.  —  1)  6  Aug.  195.  —  8)  Idem  qui 
supra  N.  1S87,   eo   tempore  procuraior  operum  publicorum   (cf.   ib.    not.  3).  — 


Tituli  operum  locorumque  publicorum.  —  Termini.  455 

9)  Sic  dicta  ab  alliludine  centum  pedum.  Cf.  Calderini  ap.  Petersen  (u.  not.  6) 
p.  30.  —  10)  19  Aug.  193.  —  11)  Curatorei  ut  videtur  operum  pubUcorum  (for- 
tatte  ad  alterum  perlinet  N.  4iS8).  —  12)  7  Sept.,  13)  11  Sepl.  19S. 

5921  [T.]  Septumius  ]  [5]abinus  |  aed.  cur.'  |  areas  a  cippo  |  ab  (ric) 
Tiberim  (  atlrib.  .  .  . 

Romae  rep.  in  alveo  Tiberis,  cum  fundamenta  iaciuntur  novi  ponlis,  pauUo 
siipra  insulam,  cippus  (FI  31759  descr.  f^agUeri;  BuUett.  comunale  1883  p.  100 
n.  1018).  —  1)  AUum  titulum  ab  eodem  aedile  curuU  positum  memorat  PUn.  k.  n. 
54,  95;  cf  eUam  VI  S6258. 

5921*    permissu  |  aedilium  Cn.  |  Aninius  Forlujnatus  occup. 

Pompeiis  pictum  in  uno  ex  arcubus  amphithealri  (IF  1096  semel  deseripta 
anno  1813).  De  hoc  simiUbusque  tituUs  eodem  fere  loco  extantibus  IV  1096  * 
(p.  202).  1097  seq.  2996.  2996*,  dixerunt  Schoene  Herm.  4, 138;  Mommsen  Staatsr. 
/y  p.  S08  not.  1. 


Termini. 

Terminos  pomerii  urbis  Romae  habes  supra  N.  215.  2i8.  511  (iam  accedit 
Notizie  degU  scavi  1900  p.  13),  terminos  agri  pubUci  Gracchanos  N.  24seq.  (ac- 
cedit  Notizie  1897  p.  119). 

•  Tennini  riparum  Tiberis. 

5922*  M.  Valerius  M.  f.  |  M'.  n.  Messal.,  |  P.  Serveilius  C.  f.  |  Isau- 
ricus*  ces.^  |  ex  s.  c.  termin. 

5922^  P.  Serveilius  C.  f.  |  Isauricus,  |  M.  Valerius  M.  f.  |  M'.  n.  Mes- 
sall.'  I  cens.  \  ex  s.  c.  termin. 

Prope  Romam  rep.,  cippi  duo,  aUer  in  dextra  ripa  Tiberis  pauUo  supra  pontem 
Milvium,  aUer  in  sinistra  ripa  pauUo  infra  ezindem  pontem  (VI  SlSiO*."  hunc 
vidit  Huelsen,  iUum  vidit  et  fortasse  solus  servavit  Fea).  Similes  cippi  praeterea 
sedecim  (connumerato  eo  qui  sequitur)  reperli  sunt  (VI  SlSiO^  seq.;  Notizie  degU 
scavi  1896  p.  S2i,  1897  p.  10.  252)  ;  unius  ex  his  imaginem  edidit  Ritschl  tab.  LXXXIXa. 

1)  De  MessaUa  cf.  supra  N.  46.    P.  Servilius  Isauricus  inleUegitur  is  qui  consul 

fuit  a.  u.  c.  673.  Censorem  ulmmque  fuisse  testatur  Valer.  Max.  8,3,6.  9,14,5; 
gesserunt  censuram  anno  699/700,  cf.  Momms.  C.  l.  L.  I  p.  179  (ed.  I).  Quod  olim 
coniecerant,  Messallam  ripam  dextram,  Isauricum  sinistram  terminavisse,  ut  atte- 
rius  nomen  in  terminis  ripae  dextrae,  allerius  in  terminis  ripae  sinistrae  priore 
semper  loco  sit  (C.  I.  L.  I  l.  c),  id  iam  refutatum  est  (cf.  Huelsen  C.  I.  L.  VI  p.  3109). 
—  2)  In  reUquis  omnibus  cippis  est  cens. 

5922°  M.  Valerius  M.  f.  M'.  n.  |  Messalla,  ]  P.  Servilius  C.  f.  Isauricus,  | 
censores  |  ex  s.  c.  termin.  r.  r.'  prox.  cipp.  p.  . . .  |  Curatores  riparum 
qui  primi  terminaverunt  |  ex  s.  c.  restituerunt*. 

Infra  urbem  rep.  in  dextra  Tiberis  ripa,  ad  pontem  qui  nunc  est  viae  fer- 
ralae,  miUe  fere  pass.  a  porla  Portuensi  (VI 51340^  pleniorem  quam  1612.  V1 1254« 
detcr.  VagUeri  BuU.  comunale  1894  p.  255).  —  1)  Recto  rigore  (sic  in  aUo  termino 
Tiberino  N.  5932),  item  infra  N  5947  *  et  alibi.   —    1\  Cf.  N.  5925 \  5924^. 


456  Caput  XIII. 

5923*  <C.  Asinius  C.  f.  Gallus>S  |  C.  Marcius  L.  f.  L.  n.  |  Censori- 
Bus,  I  cos.^  I  ex  s.  c.  termin. 

5923^  C.  Marcius  L.  f.  L.  n.  |  Censorinus,  |  <C.  Asinius  C.  f.  Gallus)  J 
cos.  I  ex  s.  c.  terrain. 

5923°  C.  Marcius  L.  f.  L.  n.  |  Censorinus,  |  <C.  Asinius  C.  f.  Gallus)"  | 
cos.  j  ex  s.  c.  termin.  |  r.  r.  proximus  cipp.  ped.  .  . .' 

^92^^  <C.  Asinius  C.  f.  Gallus),  |  C.  Marcius  L.  f.  Censorinus  |  cos.  \ 
ex  s.  c.  termin.  r.  r.  prox.  cipp.  p.  XIIXS.  |  Curatores  riparum  qui  primi 
terminaver.  |  ex  s.  c.  restituerunt"'. 

Romae  rep.,  cippi  quattuor,  pinmi  duo  a.  1891  extra  portam  Flaminiam 
(Notizie  1891  p.  163),  tertiits  a.  176S  in  alveo  Tiberis  e  regione  Ripettae,  quartus 
(ISotizie  188S  p.  547)  in  villa  Farnesina  (VI  31S41 «  ^  f  ••  omnes  vidit  Huelsen,  ter- 
tium  vidit  etiam  Henzen  VI 123S^).  Eiusdem  generis  cippi  praeterea  sedecim  re- 
perti  sunt  (VI  l.  c),  —  1)  C.  Asinii  Galli  nomen  in  omnibus  his  titulis  erasum 
(ef.  supra  N.  97.  16S)  et  postea  restiiutum.  —  2)  Const/les  fiierunt  a.  u.  c.  746.  — 
3)  Haec  (inde  a  r.  r.)  alia  manu  postea  adiectum  (numerus  pedum  evanuit),  ut  in 
similibus  titulis  VI  51S41 '  *.  —  4)  Totus  titulus  uno  tenore  perscriptus  item  ut 
reliqui  tituli  similes  VI  31541«  (VI  ISSSf).  51S41^  (VI  123S^).  51S41\  ut  obser- 
vavit  Iluelsen. 

5924"*  imp.  Caesar  divi  f.  |  Augustus  |  pontifex  maximus,  |  tribunic. 
potest.  XVII*,  I  ex  s.  c.  terminavit,  |  r.  r.'  prox.  cipp.  ped.  CCVP  (inpostica) 
r.  r.  proximus  cippus  ped.  CGV'*. 

5924^  imp.  Caesar  divi  f.  |  Augustus  |  pontifex  maximus,  ]  tribunic. 
potest.  XVII,  I  ex  s.  c.  terminavit  (in  latere  dextro)  r.  r.  prox.  cipp.  ped. 
XXIV  ^  (in  postica)   r.  r.  prox.  cipp.  ped.  CCVI**. 

5924°  imp.  Caesar  divi  f.  |  Augustus  |  pontifex  maximus,  |  tribunic. 
potest.  XVII,  I  ex  s.  c.  terminavit  |  r.  r.  prox.  cipp.  ped.  XLF  (in  latere 
sinistro)  r.  T.  prox.  cipp.  p|ed.  XXIV*  (in  postica)  T.  T.  prox.  cipp.  p.  1!!!'^. 

Romae  rep.  locis  antiquis  non  mullum  inter  se  distanlibus  cf.  not.  3.  S, 
eippi  tres,  in  dextra  ripa  Tiberis,  ubi  locus  dicebalur  Prati  di  Castello,  inter 
novos  pontes  Ripettae  et  Humberti  (cf.  Huelsen  Roem.  Mitth.  1891  p.  130),  cum  al- 
veus  fluminis  dilataretur  anno  1890  (VI  51S42  ^  •  ••  vidit  Huelsen  cf.  Marchetti  No- 
tizie  degli  scavi  1890  p.  187.  84.  8S).  Cippi  ita  inscripti  innotuerunt  viginti  duo 
(V1 1236.  51S42).  —  1)  A.  74718.  —  2)  Recto  rigore  (cf  N.  S922  <=  not.  1).  —  3)  Hic  nu- 
merus  intervallum  indicat  ab  proximo  cippo  superiore,  id  est  a  N.S924^;  in  cuius 
postica  idem  nnmerus  perscriptus  est.  Et  distabat  hic  cippus  a  N.  S924^  cum  re- 
pertus  est  metr.  circ.  60  (206  ped.  Rom.  ==  metr.  circ.  61),  teste  Marchettio  Notizie 
l.  c.  p.  187.  —  4)  Hic  numerus  remittere  debebat  ad  proximum  eippum  inferiorem, 
qui  tamen  desideratur  (inter  cippos  qui  extant  proximus  fuit  VI  51S42\  cf. 
Huelsen  Roem.  Mitth.  1891  p.  133).  —  5)  Numeri  in  dextris  lateribus  cipporum 
ripae  dextrae  positi,  iudice  Huelseno  C.I.L.  VI  p.  5110,  remittebant,  in  locis  angu- 


Titali  opernm  locorumqne  publicorum.  —  Termini  riparnm  Tiberis.      457 

iosis,  ad  cippos  a  ripa  magia  recedentes ,  hic  nvmerus  remittil  sine  dubio  ad  cip- 
pum  N.SQSi",  in  cuius  latere  sinistro  idem  numerus  reperilur.  Et  aberat  cippus 
N.  5924^  a  N.  5924'',  cum  repertus  est,  metr.  7,06  (ped.  Rom.  24  <-■  metr.  7, 10),  teste 
Marchettio  Nolizie  l.  c.  p.  187.  —  6)  Idem  numerus  qui  in  antica  cippi  l\l.  S924^, 
cf.  not.3  (omittit  hunc  numerum  Marchetti  l.  c.  p.  84).  —  7)  Idem  numerus,  teste 
Huelseno,  in  postica  pruximi  cippi  superioris  VI  31342«.  —  8)  Idem  nvmerus  in 
latere  dextro  cippi  N.  5924^;  cf.  not.  S.  —  9)  Numerus  anliquitus  erasus  (inscrip- 
tionem  posticae  om.  Marchetti). 

5924*^  [t»ip.  Caesar  divi  f.  \  Av,gmtus\  \  ponlif[ea;  maximus\  \  tribu- 
nici[a  'potest.  XF//],  |  ex  s.  c.  itv\rninavit\  \  Curatores  riparum  i\[ui  primi]  \ 
terminaverunt  ex  s.  [c.  rest.\ 

Romae  in  ripa  sinistra  Tiberis  infra  pontem  Fabricium,  cippus  loco  antiquo 
rep.  (VI  51542^  =  Bull.  comunale  1894  p.  2S4  viderunt  Vaglieri  et  Huelsen). 

5925  C.  Vibius  C.  f.  RufusS  |  Sex.  Sotidius  Sex.  f.  Strabo  |  Libus- 
cid.,  I  C.  Calpetanus  C.  f.  Slatius  Rufus',  |  M.  Claudius  M.  f.  Marcel- 
lus',  I  L.  Visellius  C.  f.  Varro*  |  curator.  riparum  et  alvei  Tiberis  |  ex 
8.  c.  termin. 

Romae  rep.  ad  Tiberim  e  regione  ecclesiae  S.  lohannis  Evangelistae  (VI 12S7 
=  51544^  descr.  saec.  XVI  Accursius  aliique).  Eiusdem  inscriptionis  alia  duo 
exempla  Romae  prodierunt,  sed  fracta  (VI  51344^  ").  —  1)  Consul  suffectus  videtur 
fuisse  a.  p.  Chr.  16  (cf.  Prosopogr.  imp.  R.  III  p.  424  n.  396).  —  2)  Idem  infra  N.S959. 
—  3)  Praetor  a.  p.  Chr.  19  (fast.  fratr.  Arv.).  —  4)  Consul  ord.  a.  24  p.  Chr. 

5926  Paullus  Fabius  Persi[cMs]*,  |  C.  Eggius  Marull[Ms],  |  L.  Sergius 
Paullus*,  I  C.  Obellius  Ru[/m«],  |  L.  Scriboniu[s  Zt6o?]*  |  curator('[s  ripa- 
rv,m\  I  et  alv[et  Tiheris\  \  ex  auctorit[afe]  |  Ti.  Claudi  Caesaris  |  Aug.  Ger- 
manicjt]  |  principis  s[iij]'*  |  ripam  cippis  pos[tfts]  |  terminaverunt  a  tr[t5]a- 
r[to]'  I  ad  pontem  Agrippa[e]". 

Romae  rep.  in  ripa  sinistra  Tiberis  prope  S.  Blasii  della  Pagnotta  (VI 51S4S 
vidit  Huelsen;  Notizie  1887  p.  525).  —  1)  Consul  ord.  a.  p.  Chr.  34,  cf.  supra 
N,  9S1.  —  2)  Fortasse  is  qui  fuit  proconsul  Cypri^  notus  ex  actis  apostolorum.  — 
3)  Fortasse  filius  L.  Scribonii  Libonis  consulis  a.  p.  Chr.  19.  —  4)  Cf.  lUommsen 
Staatsr.  3,  1114  not.  1.  —  5)  Cf  supra  N.  1657  (not.  2).  —  6)  Be  ruderibus  huius 
pontis,  a  seriptorum  nullo  memorati,  post  Borsarium  (Notizie  l.  c.)  dixit  Huelsen 
Roem.  Milth.  1889  p.  28S,  1891  p.  153. 

5927  ex  auctoritate  |  imp.  Caesaris  Vespasiani  |  Aug.  p.  m.,  tr.  p.  IIIP 
imp.  X  p.  p.,  I  cos.  IIII  desig.  V  censor.*,  |  C.  Calpetanus  Rantius  Quiri- 
nalis  I  Valerius  Festus'  ciirator  riparum  |  et  alvei  Tiberis  terminavit  r.  r.  | 
(in  altero  ex.)  prox.  cipp.  p.  LIIS —  (in  attero)  prox.  cipp.  p.  CLXXIIII. 

Romae,  duo  ul  videtur  lapides,  diversis  locis  ad  ripam  Tiberis  rep.  (VI 
1258  =  51346  uterque  aliquoties  descriptus  saec.  XVI,  neuter  tamen  ab  auctoribus 
optimae  notae;  versuum  divisio  in  altero  non  nimis  cerla,  in  altero  plane  incerta 
est).  —  1)  Tribunicia  potestate  quartum  Vespasianus  fuit  kal.  lul.  72/5,  cos.  IIII 
a.  78,  cos.  V  a.74,   censuram  suscepit  anno  73  (cf.  tupra  N.247);   videtur  igitur 


458  Caput  Xlll. 

hic  titulus  positus   anno  73  ante   kalendas   lulias.  —    2)  Cf.  supra  N.  989.  S85S. 
Coniul  suffectus  fuerat  a.  71. 

5928  [ex  auctoritate  \  imp.  Caes.  Vespasiani  Aug.  \  p.]  m.,  Ir.  p.  V, 
imp.  XI,  I  p.  p.,  cos.  IIII  I  desig.  V*,  censor.,  |  C.  Diilius  Aponianus"  |  cu- 
rator  riparum  |  et  alvei  Tiberis  |  [ferwmajvit  rip.  Veient.'  |  [r.  r. 
proxim.  ci]]i.  p.  CCXXXVI. 

Romae  rep.  in  ripa  dcxtra  Tiberis  prope  villam  Farnesinam  (VI  S1S47  vidit 
Huelsen^  Gatli  bult.comunale  1887  p.iS). —  1)  Tribunicia  potestate  quintum  Fespa- 
sianus  fuit  kal.  lul.  73/74,  consul  quintum  processit  k.  lan.  7i  (cf.  supra  N.  S46. 
247);  tilulus  positus  igitur  secwido  semestri  73.  —  2)  Idem  memoratur  Tac.  hist. 
3,  40.  14.  —  3)  Cf  N.  S929\  S934. 

5929*  [ex  auctoritate  \  imp.  Caesaris]  |  Vespasiani  Aug.  |  p.  m.,  tr. 
p.  V*,  imp.  XIII,  I  p.  p.,  cos.  V  I  desig.  VP,  ceosor.,  |  [C.j  Caecina  Paetus* 
curat.  I  riparum  et  alvei  Tiberis  |  [fermmjavit  rip.  Veie[nf.]  prox.  |  cipp. 
p.  . .  .« 

t9*^^  ex  auctor[t7are  |  t]mp.  Caesar[zs]  |  Vespasiani  Aug.  [p.]  \  m., 
tr.  p.  VI*,  imp.  XIV,  p.  p.,  |  cos.  V  desig.  VI  *  cens.,  |  C.  Caecina  Pae- 
tu[s]^  I  curator  ripar.  et  |  [ai]vei  Tiberis  terniin.  |  [rip.]  . . .  nt.*  prox.  cipp. 
p.  C|... 

Romae,  lapides  duo,  alter  repertus  in  ripa  dextra  Tiberis  prope  villam  Fame- 
sinam,  alter  in  alveo  Tiberis  sub  arcu  primo  (Campum  Martium  versus)  pontis  vufgo 
dicto  Sixti  (Fl  S1S48^  ^  vidit  Huelsen,  hunc  etiam  Henzen  Eph.  ep.  4,  807;  frag- 
mentum  tertii  exempli  est  FI  S1Si8^).  —  1)  Tribunieia  potestate  quintum  Fespa- 
sianus  fuit  kal.  lul.  73/i,  sextum  kal.  Iut.74/S,  cos.  F  ex  kal.  lan.  anni  74,  cos. 
sextum  a.  7S ;  prior  igilur  titulus  positus  est  priore  semestri  anni  74,  alter 
altero  semestri  eiusdem  anni,  —  2)  Cf.  infra  N.  6049  not.  5.  —  3)  Numerus  pedum 
numquam  perscriptus  fuit.   —    4)  Nomen  partis  ripae  Cistiberinae  (Huels.). 

5930  ex  auctoritate  |  imp.  Caesaris  divi  |  Nervae  fil.  Nervae  |  Traiani 
Aug.  Germanici  pontif.  |  max.,  trib.  potest.  V\  cos.  IIII,  p.  p.,  |  Ti.  lulius 
Ferox^  curator  alvei  |  et  riparum  Tiberis  et  cloacar.  |  urbis  terminavit 
ripam  |  r.  r.  ad  prox.  cipp.  p.  LXXXVI. 

Romae  rep.  in  ripa  dextra  Tiberis  non  longe  a  ponte  vulgo  dicto  Sixti 
(Fl  51349^  vidit  Huelsen;  Notizie  degli  scavi  4884,  492;  Bull.  comunale  4884,  41). 
Eiusdem  inscriptionis  praelerea  alia  undecim  exempla  innotuerunt  (VI 31349^  **? J» 
in  quibus  solum  numeri  in  fine  positi  diversi  sunt,  praeterea  pro  ad  prox.  cipp.  in 
nonnullis  est  proximo  cippo  (sic  perscriptum  VI 4239^^  =  31Si9^  y  vel  prox.  cipp.  — 
1)  J.  401.  —  2)  Cf.  Plin.  ep.  2,  11,  S,  cet.  Idem  etiam  anno  103  ripam  Tiberis 
terminavit,   testibus  inscriptionibus  VI  S1SS0.     Cf,  etiam  N.S932. 

5931  ex  auctoritate  |  imp.  Caesaris  divi  |  Traiani  Parthici  f.  |  divi 
Nervae  nepotis  |  Traiani  Hadriani  |  Aug.  pontif.  max.,  trib.  |  potest.  V, 
imp.  1111%  cos.  III,  I  L.  Messius  Rusticus^  curator  |  alvei  et  riparum  Ti- 


Titali  operum  locoramqae  piiblicorum.  —  Termini.  459 

beris  el  ]  cloacarum  urbis  r.  <r.  restituit  |  secunduin  praecedentem  |  ter- 
minationem,  proxim.  cipp.*  |  ped.  CVII. 

Romae  rep.  prope  montem  Testaceum  (Fl  1240'^  cf.  SISSS^  temel  descripta 
circa  a.  1700).  Cippi  eodem  modo  (excepto  numero  in  fine)  inscripti  praeterea 
tres  innotuerunt  (FI  1240  ■  •»  ^),  pmeterea  fragmentum  quarti  (Fl  S1SS2').  — 
1)  j4.  121.  —  2)  In  his  solis  cippis  Hadrianus  dicitur  imperator  quarlum,  cf.  supra 
N.  S17  not.  2.  —  3)  Consul  suff.  a.  114  (dipl.  mil.).  —  4)  cippi  traditur. 

5932  [im/).  Caesar  T.  Aelius  \  Hadr]\aDUs  An [fonmMs]  |  Aug.  Pius 
potifex  (sic)  maxim.,  |  Irib.  pot.  XXIIII',  imp.  II,  cos.  IIII,  p.  p.  |  [A.]  Pla- 
torio  Nepote  |  Calpurniano  curat.  |  alvei  Tiberis  et  ripar.  et  cloacar.  | 
urbis,  terminos  vetust.  dilapsos  |  exallavit  et  restit.  rect.  rigore  |  proximo 
cippo  p.  *  positos  ex  autolritate  (sic)  imp.  Caes.  divi  Nervae  fil.  Nervae  | 
Traiani  Aug.  Germ.  pont.  max.  trib.  |  potest.  V,  cos.  IIII,  p.  p.,  curalore  | 
alvei  Tiberis  et  ripar.  et  cloacar.  |  lulio  Feroco'. 

Romae  rep.  in  ripa  sinistra  Tiberis,  ubi  dicilur  via  Giulia  (VI S1SS5  =  Bull. 
comun.  1890,  327  vidit  Gatii).  —  1)  A.  161.  —  2)  Numerus  pedum  omissus  tam 
hic  quam  in  duobus  exemplis  inscriptionis  N.  S9SS.  Nimirum  post  cippos  positos 
curator  numeros  addere  debuit  sed  neglexit,  —   3)  Cf.  N.  S930. 

5933  [imp.  Cjaesar  M.  |  [iure/jius  Antoninus  |  [Aug.]  pontifex  max.,  | 
tribunicia  potest.  XV*,  |  cos.  III,  et  |  imp.  Caesar  |  L.  Aurelius  |  Verus  Aug. 
tribunic.  |  potest.,  cos.  II,  termin.  |  vetustate  delapsos  |  exaltaverunt  et  re- 
stituer.  |  r.  r.  proximo  termino  ped.  *  j  positos  ex  auctoritate  |  imp.  Cae- 
saris  Nervae  Traiani  |  Aug.,  curante  A.  Platorio  |  Nepote  Calpuroiano  | 
curatore  alvei  Tiberis  et  |  riparum  et  cloacarum  |  urbis. 

Romae,  cippus  rep.  in  ripa  sinistra  Tiberis  prope  montem  Testaceum  (FI 
1241^  =S1SS4^  vidit  Henzen).  Cippus  cum  gemella  inscriptione  est  VI  1241^  = 
SiSS4^  ==  Henzen  S472.  —    1)  A.  161.    —   2)  Cf  N.  S932  7iot.  2. 

5934  [ex  auctoritate  \  imp.  Caesar.  L.  Septimii  Severi  Pii  \  Pertinacis 
Aug.  Arabi]c.  [Adiab.  pont.  max.  (  tr.]  pot.  VI',  imp.  X,  cos.  II,  [p.  p.,  et]  \ 
M.  Aurel.  Antonini  Caes.  |  imp.  destinati  |  terminos  vetustate  dilapsos  exj- 
altavit  et  restituit  r.  V.'  |  Ofilius'  Valerius  Macedo  curat.  alvei  |  Tiberis 
et  riparum  et  cloacar.  urbis. 

Romae  rep.  in  ripa  dexlra  Tiberis  non  longe  a  ponte  Sixti  (VI  S1SSS  vide- 
runt  Huelsen  et  Vaglieri).  —  1)  A.  198.  —  2)  Ripa  Veientana  (cf  N.  S928.  S929^). 
—  3)  Primus  recte  legit  Vaglierius.  Ofilius  Macedo  quindecimvir  sacris  faciundis 
fuit  a.  204,  cf.  supra  N.  SOSO"  (p.  288). 

Ad  opera  facta  a  curatoribus  riparum   Tiberis  pertinent  tituli'  N.  S89S/4. 


5935  id  quod  intra  |  cippos  ad  camp.*  versus  {  soli  est,  Caesar 
August.  I  redemptum  a  privalo  |  publicavit. 

Romae  rep.  in  campo  Martio  haud  longe  a  Pantheo,  cippus  Tibtirtinus  de- 
eempedalis  (VI  874  aUquoties  descripta  a  saec.  XVI  ad  XVIII).  —  1)  Campus  in- 


460  Caput  XIII. 

tellegendus  est  non  Agrippae,  qnippe  qui  pertinuerit  ad  regionem  sepiimam  a  dextra 
via  Flaminiae,  sed  ipse   campvs   Marlius.     Cf.  Lanciani  buU.  comun.  1885  p.  11. 

5936  [tmp.  Cjaesar  Augustu[.s]  |  ex  privato  in  publicum  |  restituit, 
in  parlem  dextram  recta  |  regione  ad  proxim.  cippum  |  ped.  CLXXXII,  | 
et  in  partem  sinistram  recta  |  regione  ad  proxim.  cippum  |  ped.  CLXXVIII. 

Romae  ad  ripam  Tiberis  sub  Aventino  (FI  1262  descripserunt  saec.  XVI 
Knibbe  auctor  accuratus  aliique).  Similium  inscriptionum  duarum  reliquiae  in 
Esquiliis  repertae  sunt  (VI  31S72  =  Bull.  comunale  1888  p.  257,  1895  p.  28).  — 
Ad  similes  restitutiones  locorum  publicoruni  pertinent  etiam  inscriptiones  supra 
editae  JS.  211.  249;  ad  restituliones  agrorum  sacrorum  IS.  5259.  5240. 

5937  L.  Calpurnius  Piso,  |  M.  Sallvius  |  pr.  aer.*  |  areara*  ex  s.  c. 
a  privatis  |  publica  pecunia  |  redemptam  terminaver. 

Romae,  cippvs  rep.  svb  CapiloHo  ad  S.  Mariae  Consolationis  (VI  1263  vidit 
Henzen).  —  1)  Praetores  aerarii  fuerunt  ab  a.  751  u.  c.  ad  tempora  Claudii.  — 
2)  Aream  Satumi  significari  putat  lordan  Top.  4,  2  p.  564. 

5938  Cn.  Sentius  Saturninus,  |  C.  Clodius  Licinus  |  cos.*  |  termina- 
verunt^  locum  |  publicum  ab  privato. 

Romae  rep.  ad  montem  Testacevm  (VI  1264  semel  descripta  saec.  XVIII). 
Similis  cippus,  sed  in  quo  nomina  consulum  alio  ?nodo  collocata  sunt,  nescio  quo 
loco  urbis  Romae  rep.,  est  V1 1265.  —  1)  Consules  suffecti  fuerunt  a.  p.  Chr.  4.  — 
2)  terminarunt  cippus  gemellus  VI  1265. 

5939  T.  Quinctius  Crispinus  |  ValerianusS  |  C.  Calpetanus  Statius 
Rufus^  I  C.  Pontius  P[a]elignus^  |  C.  Petronius  Umbrinus,  |  M.  Crassus 
Frugi*,  I  curatores  |  locor.  publicor.  iudicand."  |  ex  s.  c.  causa  cognita  |  ex 
privato  in  public.  restituer. 

Romae  in  Aventino  rep.  circvm  maximum  versus  (V1 1266  vidit  Smetius).  — 
1)  Consul  suff.  a.  p.  Chr.  2  (cf.  supra  iV.  6026).  —  2)  Cf  supra  N.  S92S.  —  3)  Cf. 
supra  N.  942.  —  4)  Consul  a.  p.  Chr.  27  (cf.  supra  J\.  9S4).  —  5)  De  his  cura- 
toribvs  cf.  Mommsen  Staatsr.  II^  p.  995  not.  4. 

5940  L.  Asprenas*,  |  P.  Viriasius  Naso  tr.  pl.^  |  M.  Caecilius  Cor- 
nutus^  I  L.  Volusenus  Catulus^  |  P.  Licinius  Stolo',  |  curatores  locorum 
publicorum  |  iudicandorum  ex  s.  c.  ex  privato  |  in  publicum  reslituerunt. 

Romae  rep.  in  via  Merulana  prope  ingressum  villae  lustinianae  (VI 51S75  = 
Bull.  comunale  188S  p.  97  vidit  Lancianivs).  Cippi  eadem  inscriptione  inscripti 
praeterea  alii  duo  prodierunt  (VI  1267"^).  —  \)  L.  Nonius  Asprenas  consul 
suff.  a.  p.  Chr.  6  (svpra  N.  1S1  not.3;  N.  927).  —  2)  Proconsul  Cretae  inter  annos 
51  et  57  (supra  N.  138).  —  3)  A.  p.  Chr.  24  periit  praetorrus  (Tac.  ann.  4,  28).  — 
4)  Idem  ut  videtur  svpra  N.  3895,  ubi  f.  additum  ad  distinguendum  enm  a  patre 
cognomine  etiam  tum  vivo.  Cf.  praeterea  Quint,  inst.  10,  1,  24.  —  5)  Forlasse 
filius  P.  Licinii  Stolonis  triumviri  monetalis  circa  a.  u.  c.  759  (Momms.  Roem. 
Miinzw.  p.  744), 

5941  L.  Asprenas,  |  M.  Caecilius  Cornutu[s],  |  L.  Volusenus  Catu- 
lus,   I   P.  Licinius  Slolo,   |   C.  Pontius  Paelignus',   |   curatores  locorurt» 


Titiili  operum  locoramque  publicoram.  —  Terminationes.  461 

pubIicoru[m]   |   iudicaDdorum   ex  s.  c.  ex  privato   |    in   publicum    rede- 
gerunt. 

Romae  rep.  sub  Aventino  ad  Tiberim  (FI  51S7i  vidit  Huelten;  BulL  comu- 
nale  1886  p.  Vll  n.  1S73).  Eodem  fere  loco  repertum  esse  cippum  supra  N.  211 
notat  Uuelsen.  —  1)  Quattuor  primi  redeunt  N.  5940,  C.  Pontius  Paelignus  N.  S9S9. 
Curator  locorum  publicorum  itenim  dicitur  supra  N.  942. 

5942  ex  auctoritite  |  imp.  Caesaris  |  Vespasiani  Aug.  |  loca  publica 
a  privatis  |  possessa  T.  Suedius  Cleraeos  |  tribunus',  causis  cognitis  et  | 
mensuris  factis,  rei  |  publicae  Pompeianorum  |  reslituit*. 

Pompeiis  extra  portam  Herculanensem  rep.  cippus  quadratus,  est  Neapoli  in 
viiueo  (X 1018  vidit  Mommsen).  —  1)  Cohurlis  praetoriae  puto.  Idem  memoratur 
Tac.  hist.  1,  87.  2,  12.  Anno  79  fuit  praefectus  castrorum  legionis  in  Aegypto 
tendentis  (III  55). 

5943  public.  Fid.'  |  L.  Manili.  Q.  f.,  |  L.  Marci.  L.  f.,  |  duovirei  111*  | 
terminavere. 

Ad  viam  Salariam,  ubi  fuenint  Fidenae,  cippus  (I  1111.  XI f^  4065  vidit 
Detlefsen).  —  1)  Publicum  Fidenalium.  —  2)  Ter. 

5943^  ex  auctoritate  et  senten|lia  |  imp.  Caesaris  T.  Aeli  Antojnini 
Aug.  Pii  determinajtio  [/Jacta  publica  Mustitajnorum. 

Ad  montem  Djebel  bu  Kohel  circ.  S  chil.  a  Musti  provinciae  Africae  (Carton 
decouvertes  en  Tunisie  p.  62), 

5943»»  K.'  Vedo . . . ,  I  V.»  Autrodiu.»  C.\  |  S.  Racectiu.^  S.,  |  S.  Te- 
ditiu.^  S.  I  staluendos*  |  locaverunt. 

In  agro  Falerno,  quattuor  mil.  pass.  a  Francolise,  est  Portici,  cippus  lapidis 
Tiburtini  (X  4719  cf.  p.  1012  viderunt  Zangemeisler  lapidem,  Movimsen  ectypum 
gypsaceum).  —  1)  Praenomen  ignotum.  —  2)  Vibius.  —  3)  Numina  gentilicia  prae- 
ttrea  inaudita.  —  4)  f.  omissum  consuetudine  Osca  (lordan  quaestiones  archaeic. 
find.  lect.  Regiom.  aest.  1884];  Buecheler  mus.  Rhen.  1884  p.  4i1).  —  5)  Intellege: 
terminos  (Momms.).  Titulum  ad  agrum  Falernum  saec.  u.  c.  quinto  civibus  Ro~ 
manis  divisum  pertinere  coniecit  MomTnsen  l.  c.  (cf.  C.  I.  L.  X  p.  563^). 


5944  L.  Caicilius  Q.  f.  |  procos.*  |  terminos  |  finisque  ex  |  senati 
consolto  I  statui  iusit  inter  |  Patavinos  |  et  Atestinos.  (In  alio  cippo  minore, 
qui  huic  impositus  et  cum  eo  iunctus  fuit)  .  . .  |  senati  [c]o[nsu]ltO  Sta[fUt]  |  iusit. 

Teoli  in  collibtu  Euganeis  rep.,  nunc  Patavii  in  museo  (1  S48.  V  2492  vidit 
Mommsen;  imaginem  Ritschl  tub.  LyillB.C).  —  1)  Incertum  utrum  L.  Caecilius 
Metellus  Calvus  consul  a.  u.  c.  615,  an  Meteltus  Diadematus  consul  a.  u.  c.  657.  lllum 
praefert  Borghesius  (opp.  6,  460.  S15),  propterea  quod  hic  non  videtur  Gattiam  cis- 
alpinam  administravisse,  et  propter  simiHtudinem  harum  inscriptionum  cum  N.  S94S. 

5944*  [L.  Caeicili\\is  Q.  f.  pro  cos.'  |  terminos  finisque  ex  |  senati 
consulto  stalui  |  iousit  inter  Ateslinos  |  et  Patavinos.  (infra)  L.  Caeicilius 
Q.  f.  pr|o  cos.'  [exj*  terminos  |  finisque  ex  senati  |  consullo  statui  iusit  | 
inter  Ateslinos  |  Palavinosque. 


462  Caput  XIII. 

In  colUbus  Euganeis  ad  montem  Venda  rep.,  est  Atesie  (I  547.  V  S491  vidit 
Mommsen;  imaginem  Ritschl  tab.  LFIIIa).  Inscriptiones  duas  simul  incisas  esse 
putat  Momms.,  similiter  ac  in  N.  S9i4.  —  1)  Cf.  N.  S9H  not.  1.  —  2)  ex  errore 
positum,  mox  deletum. 

5945  Sex.  Atilius  M.  f.  Saranus*  pro  cos.  |  ex  senati  consulto  | 
inter  Atestioos  et  Veicetinos  |  finis  terminosque  statui  iusit. 

In  pago  Lobia  (prope  Lonigo),  pari  fere  intervallo  a  Verona  Vicetia  Ateste, 
cippus  ingens  rotundus,  est  Veronae  (I  S49.  V  2490;  imaginem  Ritschl  LVb).  — 
1)  Consul  a.  u.  c.  618.  Serrani  cognomen  sic  scriptum  etiam  in  nummis  quibusdam 
et  in  titulo  antiquissimo  I  42. 


Sententia  Minuciorum   de  finibus  Genuatium   et  Veturiorum 

Langensium. 

5946  Q.  M.  Minucieis  Q.  f.  Rufeis*  de  controvorsieis  inter  |  (2)  Ge- 
nuateis  et  Veiturios*  in  re  praesente  cognoveruut,  et  coram  inter  eos 
controvosias  composeiverunt,  |  (3)  et  qua  lege  agrum  possiderent  et  qua 
fineis  fierent  dixserunt.  Eos  fineis  facere  terminosque  statui  iuserunt;  | 
(4)  ubei  ea  facta  essent,  Romam  coram  venire  iouserunt.  Romae  coram' 
sentenliam  ex  senati  consulto''  dixerunt  eidib.  |  (5)  Decemb.  L.  Caecilio 
Q.  f.  Q.  Muucio  Q.  f.  cos.®  —  Qua  ager  privatus  casteli  Viluriorum  est, 
quem  agrum  eos  vendere  heredemque  |  (6)  sequi  licet,  is  ager  vectigal.  nei 
siet.  —  Langatium*  fineis  agri  privati.  Ab  rivo  infimo,  qui  oritur  ab 
fontei  in  Mannicelo'  ad  flovium  |  (7)  Edem;  ibi  terminus  stat.  Inde  flo- 
vio*  suso  vorsum  inflovium  Lemurim.®  Inde  flovio  Lemuri  susum  usque 
ad  rivom  Comberane.*"  |  (8)  Inde  rivo  Comberanea  susum  usque  ad  com- 
valem  Caeptiemam;  ibi  termina  duo  stant  circum  viam  Postumiam."  Ex 
eis  terminis  recta  |  (9)  regione  in  rivo  Vendupale.  Ex  rivo  Vindupale  in 
flovium  INeviascam.  Inde  dorsum  fluio  Neviasca  in  floviura  Procoberam.'* 
Inde  I  (10)  flovio  Procoberam  deorsum  usque  ad  rivom  Vinelascam  infu- 
mum;  ibei  terminus  stat.  Inde  sursum  rivo  recto  Vinelesca;  |  (11)  ibei 
terminus  stat  propter  viam  Postumiam.  Inde  aiter  trans  viam  Postumiam 
terminus  stat.  Ex  eo  termino,  quei  stat  |  (12)  trans  viam  Postumiam, 
recta  regione  in  fontem  in  Manicelum.  Inde  deorsum  rivo,  quei  oritur 
ab  fonle  en  Manicelo,  |  (13)  adlerminum,  quei  stat  ad  flovium  Edem.  — 
Agri  poplici  quod  Langenses  posident,  hisce  finis  videntur  esse.  Ubi 
comfluont  |  (14)  Edus  et  Procobera,  ibei  terminus  stat.  Inde  Ede  flovio 
sursuorsum  in  montem  Lemurino  infumo;  ibei  terminus  |  (15)  stat.  Inde 
sursumvorsum  iugo  recto  monte  Lemurino;  ibei  termIn[M]s"  stat.  Inde 
susum  iugo  recto  Lemurino;  ibi  terminus  |  (16)  stat  in  raonte  pro  cavo." 
Inde  sursum  iugo  recto  in  montem  Lemurinum  suramum;  ibi  terminus 
stat.     Inde  sursum  iugo  |  (17)  recto  in  casteium,  quei  vocitatust  Ahanus; 


Titali  openim  locoramqne  publicorum.  —  Terminationes.  463 

ibei  terminus  stat.  Inde  sursum  iugo  recto  in  montem  loventionem"; 
ibi  terminus  |  (18)  stat.  Inde  sursum  iugo  recto  in  montem  Apeninum, 
quei  vocalur  Boplo;  ibei  terminus  stat.  Inde  Apeninum  iugo  recto  | 
(19)  in  montem  Tuledonem;  ibei  terminus  stat.  Inde  deorsum  iugo  recto 
in  flovium  Veraglascam  in  montem  Berigiemam  |  (20)  infumo;  ibi  terrai- 
nus  stat,  Inde  sursum  iugo  recto  in  montem  Prenicum;  ibi  terminus 
stat.  Inde  dorsum  iugo  recto  in  |  (21)  flovium  Tnlelascam;  ibi  terminus 
stat.  Inde  sursum  iugo  recto  Blustiemelo  in  montem  Glaxelum;  ibi  ter- 
minus  stat.  Inde  |  (22)  deorsum  in  fontem  Lebriemelum;  ibi  terminus 
stat.  Inde  recto  rivo  Eniseca  in  flovium  Porcoberam ;  ibi  terminus  stat.  | 
(23)  Inde  deorsum  in  floviora  Porcoberam,  ubei  conflovont  flovi  Edus  et 
Porcobera;  ibi  terrainus  stat.  —  Quera  agrum  poplicum  |  (24)  iudicamus 
esse,  eum  agrura  castelanos  Langenses  Veiturios'"  po[si]dere  fruique  vi- 
detur  oportere.  Pro  eo  agro  vecligal  Langenses  |  (25)  Veiturisi"  in  popli- 
cum  Genuara  dent  in  anos  singulos  vic.  n.  CGCC'*.  Sei  Langenses  eara 
pequniara  non  dabunt  neque  satis  |  (26)  facient  arbitratuu  Genuatiura, 
quod  per  Genuenses  mo[r]a  non  fiat,  quo  setius  eam  pequniam  acipiant: 
tura  quod  in  eo  agro  |  (27)  natum  erit  fruraenti  partem  vicensumam, 
vini  partera  sextam  Langenses  in  poplicum  Genuam  dare  debento  |  (28)  in 
annos  singolos.  —  Quei  intra  eos  fineis  agrum  posedet  Genuas  aut  Vi- 
turius,  quei  eorum  posedeit  k.  Sextil.  L.  Caicilio  |  (29)  Q.  Muucio  cos., 
eos  ita  posidere  colereque  liceat.  Eus",  quei  posidebunt,  vectigal  Lan- 
gensibus  pro  portione  dent  ita  uti  ceteri  |  (30)  Laogenses,  qui  eorum  in 
eo  agro  agrum  posidebunl  fruenturque.  Praeter  ea  in  eo  agro  niquis 
posideto  nisi  de  raaiore  parte  I  (31)  Langensium  Veituriorum  sententia, 
dura  ne  aliura  intro  raitat  nisi  Genuatem  aut  Veituriura  colendi  causa. 
Quei  eorura  |  (32)  de  maiore  parte*°  Langensium  Veituriura  sententia  ita 
non  parebit",  is  eum  agrum  nei  habeto  nive  fruimino.  —  Quei  |  (33)  ager 
compascuos  erit,  in  eo  agro  quo  minus  pecus  [p]ascere  Genuates  Veitu- 
riosque  liceat  ita  utei  in  cetero  agro  [  (34)  Genuati  compascuo,  niquis 
prohibeto,  nive  quis  vim  facito,  neive  prohibeto  quo  minus  ex  eo  agro 
ligna  materiaraque  |  (35)  suraant  utanturque.  —  Vectigal  anni  primi  k. 
lanuaris  secundis  Veturis  Langenses  in  poplicum  Genuara  dare  |  (36)  de- 
bento.  Qnod  ante  k.  lanuar.  primas  Langenses  fructi  sunt  eruntque, 
vectigal  invitei  dare  nei  debento.  —  |  (37)  Prata  quae  fuerunt  proxuma 
faenisicei  L.  Caecilio  Q.  Muucio  cos.  in  agro  poplico,  quem  Viiuries 
Langenses  |  (38)  posident  et  quem  Odiates  et  quera  Dectunines  et  quera 
Cavaturineis  et  quera  Mentovines  posident,  ea  prata,  |  (39)  invitis  Langen- 
sibus  et  Odiatibus  et  Dectuninebus  el  Cavalurines  et  Mentovines",  quem 
quisque  eorura  agrura  |  (40)  posidebit,  inviteis  eis  niquis  sicet  nive  pascat 
nive  fruatur.  Sei  Langueses  aut  Odiates  aut  Dectunines  aut  Cavaturines  | 
(41)  aut   Mentovines    raalent    in   eo  agro    alia  prata    inraittere   defendere 


464  Caput  XIII. 

sicare,  id  uli  facere  liceat,  dum  ne  ampliorem  |  (42)  modum  pratorum 
habeant,  quam  proxuma  aeslale  habuerunt  fructique  sunt.  —  Vituries 
quei  controvorsias  '^^  |  (43)  Genuensium  ob  iuiourias  iudicati  aut  damnati 
sunt,  sei  quis  in  vinculeis  ob  eas  res  est,  eos  omneis  |  (44)  solvei  mittei 
leiberique"  Genuenses  videtur  oportere  ante  eidus  Sextilis  primas.  — 
Seiquoi  de  ea  re  |  (45)  iniquom  videbitur  esse,  ad  nos  adeant  primo  quo- 
que  die  et  ab  omnibus  controversis  et  hono  publ.  h.^^  |  (46)  Leg."  Moco 
Meticanio  Meticoni  f.,   Plaucus  Peliani.  Pelioni  f. 

Tabula  aenea  rep.  a.  1306  sex  mil.  pass.  a  Genua  in  valle  Polceverae  fluvii  (1 499. 
V  77i9  Rilschl  tab.  XX).  De  locis  in  hac  tabula  memoratis  post  Serram  (mem. 
acdd.  Genu.  2,  4809)  egerunt  Grassi  et  Desimonis  Alti  della  societa  ligure  di  sloria 
patria  5,  4864;  Poggi  ibid.  50,  4960,  unusquisque  cum  tabulis  geographicis.  — 
1)  Intellegitur  M.  Minucius  (sic  supra  N.  S770)  Rufus  consul  a.  u.  c.  6H  cum 
fratre  Q.  Minucio  Rufo  (supra  iV.  i0i7).  Hi  cum  oriundi  essent  ab  eo  qui  subegit 
Ligures  Q.  Minucio  Rufo  cos.  a.  SS7,  avito  iure  patroni  Ligurum  videntur  fuisse 
ideoque  ad  hanc  rem  disceptandam  selecti  esse  (Momms.).  Cf.  Mommsen  Staatsr. 
III  p.  4203  not.  4.  —  2)  lidem  qui  paullo  post  dicuntur  Langenses  Veilurii  (o.  2i 
seq.),  Langenses,  Langates.  —  3)  Cf.  Dig.  4,  8,  27,  4  (Mommsen).  —  4)  Cf.  Momm- 
sen  Staatsr.  III  p.  4202.  —  5)  A.  u.  c.  657.  —  6)  Cf.  not.  2.  Ab  iis  vicus  Lan- 
gasco  (circ.  4S  chil.  a  Genua)  nomen  trahere  creditur.  —  7)  De  colle  Maniceno 
vocato  cogitavit  Serra  (contradixerunt  lam  Desimonis  p.  SS9.  S77  seq.  quam  Poggi 
p.  269).  —  8)  Fluvii  nomen  videtur  excidisse.  —  9)  Fortasse  rivus  hodie  dictus 
Lemme  sive  Lemo.  —  10)  Comberaneam.  —  11)  Cf.  supra  N.  S806  not.  2.  — 
12)  Idem  ''fl.umen  Porcifera^  quod  recenset  Plin.  h.  n.  5,  S,  48  proxime  Genuam, 
hodie  Polcevera.  —  13)  termins  aes.  —  14)  Sic  (PRO  .  CAVO)  est  in  aere  (for- 
tasse  subest  nomen  montis).  —  15)  Colle  dei  Giovi  (cf.  Nissen  ital.  Landes- 
kunde  4,  250).  —  16)  Cf.  not.  2.  —  17)  Casus  primus.  —  18)  Fictoriatos  num- 
mos  quadrigentos  (nummi  huius  nominis  quatluor  aequabant  denarios  tres).  Cf. 
Borghesi  opp.  2,285  seq.;  Mommsen  Roem.  Milnzw.  p.589seq.  —  19)  Scr.  eis. — 
20)  Requiritur  de  maioris  partis.  —  21)  Inlellege:  quem  eorum  ita  possedisse  non 
parebit  (Momms.).  —  22)  De  his  cf.  Poggi  p.  547  seq.  —  23)  Controversias  ob 
iniurias  iudicari  mire  dictum  est,  videtur  accusativus  explicandus  ad  similitu- 
dinem  eorum  quae  sunt:  servitutem  servire,  iusiurandum  iurare  (Mommsen).  — 
24)  Videlur  scribendum  leiberareique  et  deinde  a  Genuensibus.  —  25)  /«  cor- 
ruptela  quid  lateat,  ignoratur.  Requiri  videtur:  et  ab  omnibus  controversiis  ab- 
ttineant.  —  26)  Legati. 


Deoretum  proconsulis  Sardiniae  de  finibus  Fatulcensium  et 
Galillensium. 

5947  imp.  Othone  Caesare  Aug.  cos.  XV  k.  Apriles*.  | 
(2)  Descriptum  et  recognitum  ex  codice  ansalo  L.  Helvi  Agrippae'  pro- 
cons.,  quem  protuHt  Cn.  Egnalius  |  (3)  Fuscus  scriba  quaestorius,  in  quo 
scriptum  fuit  it,  quod  infra  scriptum  est,  tabula  V  D'  VIll  |  (4)et  VIllI  et  X. 
'III  idus  Mart.  L.  Helvius  Agrippa  procos.  caussa  cognita  pronuntiavit:  | 
(5)  Cum  pro  utiUlate  publica  rebus  iudicatis  stare  conveniat,  et  de  caussa 


Tituli  operum  locorumque  publicorum.  —  Terminationes.  465 

Palulcensi]- (6)  um*  M.  luventius  Rixa  vir  ornatissimus  procurator  Aug.' 
saepius  pronuntiaverit,  fi|-(7)ues  Patulcensium  ita  servandos  esse,  ut  in 
tabula  ahenea  a  M.  Metello*  ordinati  |  (8)  essent,  ultimoque  pronuntiaverit, 
Galillenses'  frequenter  relractantes  controver|- (9)  siae*  nec  parentes  de- 
creto  suo  se  castigare  voluisse,  sed  respectu  clementiae  optumi  |  (10)  maxi- 
mique  principis  contentum  esse  edicto  admonere,  ut  quiescerent  et  rebus  | 
(11)  iudicatis  starent  et  intra  k.  Octobres  primas  de  praedis  Patulcensium 
recederent  vacuam|-(12)  que  possessionem  traderent;  quodsi  in  contumacia 
perseverassent,  se  in  auctores  |  (13)  seditionis  severe  anima  adversurum  (»ic)\ 
et  post  ea  Caecilius  Simplex'  vir  clarissli-(14)mus,  ex  eadem  caussa  aditus 
a  Galillensibus  dicentibus:  tabulam  se  ad  eam  rem  |  (15)  pertinentem  ex 
tabulario  principis  adlaturos,  pronuntiaverit,  humanum  esse  |  (16)  dilatio- 
nem  probationi  dari,  et  in  k.  Decembres  trium  mensum  spatium  dederit, 
in|-(17)tra  quam  diem  nisi  forma  allala  esset,  se  eam,  quae  in  pro- 
vincia  esset,   secuturum;  | 

(18)  ego  quoque  aditus  a  Galillensibus  excusantibus,  quod  non- 
dum  forma  allata  esset,  in  |  (19)  k.  Februarias  quae  p.  f."  spatium 
dederim,  et  moras"  illis  possessoribus  intellegam  esse  iucun|- (20)  dam : 
Galilenses  ex  finibus  Patulcensium  Campanorum,  quos  per  vim  occu- 
paverant,  intra  k.  |  (21)  Apriles  primas  decedant.  Quodsi  huic  pro- 
nuntiationi  non  optemperaverint,  sciant,  |  (22)  se  longae  contumaciae  et 
iam  saepe  denuntiatae  anim.  adversioni'^  obnoxios  |  (23)  futuros.  In 
consilio  fuerunt:  M.  lulius  Romulus  leg.  propr.,  T.  Atilius  Sabinus  q."  | 
(24)  pro  pr.,  M.  Stertinius  Rufus  f.",  Sex.  Aelius  Modestus,  P.  Lucretius 
Clemens,  M.  Domitius  |  (25)  Vitalis,  M.  Lusius  Fidus,  M.  Stertinius  Rufus."  | 
Signatores:  Cn.  Pompei  Ferocis.  Aureli  ]  (26)  Galli.  M.  Blossi  Nepotis, 
C.  Cordi  Felicis.  L.  Vigelli  Crispini.  L.  Valeri  Fausti  M.  Luta|-  (27)  ti 
Sabini.  L.  Coccei  Genialis.  L.  Ploti  Veri.  D.  Veturi  Felicis.  L.  Va- 
leri  Pepli. 

Tabula  aenea  rej),  in  Sardinia  inieriore  ad  vicirn  Eslerzili.,  est  Sassari 
(X  78Si    vidit   Mommsen).     Tractavit    Mommsen    Herm.  2    p.  102    cf.   3,  167.    — 

I)  18  Marl.  69.  —  2)  Idem  fortasse,  quem  memorat  Dio  67,  3.  —  3)  Fidetur  intel- 
legendum  esse:  capitibus.  —  4)  Populus  hic,  nominatus  etiam  in  t.  Sardo  X  7933, 
praelerea  ignotus  est  (Palvic-  legerunt  primi  aeris  editores).  —  5)  Sardinia  sub 
procuratoribus  fuit,  usque  ad  annum  67,  quo  anno  Nero  eam  senatui  reddidit  pro 
Uberata  Ackaia  (Pausan.  7,  17,  3).  Cf.  Mommsen  C.  I.  L.  X  p.  777.  Rixa  hic  vide- 
tur  uUim7is  fuisse  procuratorum.  —  6)  Consul  a.  u.  6H9,  qui  triumphavit  ex  Sar- 
dinia  a.  643.  —  7)  Populus  et  ipse  ignotux,  nisi  quod  in  gemma  X  8061, 1  dicitur 
inscriptum  esse  Larum  |  Galillensium.  —  8)  Scr.  contvoversiam.  —  9)  Primus  ut 
videtur  proconsulum  Sardiniae  post  procuratores,  praedecessor  L.  Helvii  Agrippae. 
Consul  suffectus  fuit  a.  69  exeunte  (Tac.  hist.  2, 60  cet.).  —  10)  Proximae  fuerunt.  — 

II)  5cr.  moram. —  12)  Sic,  cum  puncto  inter  anim.  et  adversioni.  —  13)  Quaestor. 
—  14)  Filius  (scilicet  eius  cuius  nomen  postea  perscriptum,  vide  noU  15).  —  15)  Sub- 
sequitur  filium  longo  intervallo,  scilicet  loei  minus  honorati. 

Dessau,  Inscriptiones  Latinae  11.  30 


466  Caput  XIII. 

5947*  Q.  Gellio  Sentio  Augurino  procos.'  decreta  |  ex  tabellis  reci- 
tata  kalendis  Martis.  Cum  optimus  maximusque  |  princeps  Traianus  Ha- 
drianus  Aug.  scripserit  mihi  uti  adhibitis  mensojribus  de  cootroversiis 
finium  inter  Lamienses  et  Hypataeos  cognita  causa  |  terminarem  egoque 
in  rem  praesentem  saepius  et  continuis  diebus  |  fuerim  cognoverimque 
praesentibus  utriusque  civitatis  defensoribus,  |  adhibito  a  me  luHo  Victore 
evocato  Augusti  mensore,  placet  initium  |  finium  esse  ab  eo  loco  in  quo 
Siden  fuisse  comperi,  quae  est  infra  con|saeptum  consecratum  Neptuno, 
indeque  descendentibus  rigorem  serlvari  usque  ad  fontem  Dercynnam,  qui 
est  trans  flumen  Sperchion,  it[a  ut  per]  \  amphispora''  Lamiensium  et 
Hypataeorum  rigor  at  fontem  Dercynn[am  supra]  \  scriptum  ducat  et  inde 
ad  tumulum  PeHon  per  decursum  Sir  .  ,  .  |  at  raonumentum  Euryti  quod 

est  intra  finem  Lam[?ensmm]  .  .  .  |  Erycaniorura  et  Proherniorum^ 

I  •  •  •  thraxum*  et  Sido |  .  .  .  .  const .... 

Inter  Lamiam  et  Hypatam  in  vico  Myxiates,  deinde  Lamiae  (III S86  cf.  12506 
vidit  ffilhelm).  —  1)  Proconsule,  scil.  Macedoniae.  Fortasse  idem  commemoratur 
a  Plinio  ep.  4,  27.  9,  8.  —  2)  Amphispora  videntur  esse  ipsa  arva,  de  quibus  certa- 
batur,  essentne  a  Lamiensibus  conserenda  an  ab  Ilypataeis  (Momms.).  —  3)  Proemam 
in  Thessalia  memorant  Liv.  56,  14,  12,  Strabo  i  p.  45i,  Steph.  Byz.  —  4)  Primae 
litterae  non  certae. . 

Simile  decretum  de  finibus  inter  Delphos  ei  Anticyrenses  est  III 367  cf.  p.  987. 
4517,  —  Terminationis  Callatide  ad  Pontum  repertae  fragmenta  edidit  Tocilescu 
arch.  ep.  Mitth.  aus  Oesterr.  19,  1896  p.  104. 

5948  L.  Trebius  )  Secundus  prjaefctus  (sic)  castr]orura  inter  |  Ona- 
stinos  et  |  Narestinos*  ter|rainos  posit  (sic)  ius|su  L.  Volusi  Satu|rnin.  leg. 
pro  pr|aetore^  C.  C[ae[sar]is  A[ugusti]  \  G[em]an[?c]i'  ex  |  sentententija  (sic) 

quara  is  ath|irito  (sic)  consiiio  dixit. 

In  Dalmatia  rep.  loco  dicto  Krug  di  Jesenice  di  Poljica  (a  Salonis  meridiem 
versus),  est  Spalati  (III  S.  8472  Hirschfeld  vidit  ectypum).  —  1)  De  his  civitatibus 
Dalmatiae  cf.  Hirschfeld  l.  c.  —  2)  Cf.  supra  JS.  925,  infra  N.  S949.  S9S2.  — 
3)  Quae  punctis  distinximus,  erasa,  ex  parte  tamen  legunlur. 

5949  . .  [ra]ullius  T  . .  I  . .  [?e]g.  Vn  et  L.  Sa[/|«ms],  M.  Sueto  ce[n|- 
?]uriones  leg.  X[/  |  m]dices  dali  ex  j  [c]omventione  a  |  [£.  Fjolusio  Satur|- 
[n]ino  leg.  propr.  |  [C.]  Caesaris  Aug.  |  [Ger]manici  inter  |  .  .  . 

Prope  Promonam  Dalmatiae  rep.  (III  S.  9852  cf.  add.  postr.  p.  2528,  11 
vidit  Patsch). 

5950  L.  Arruntius  |  Camil[/]us  Scrijb[o]nianus*  Ie[^.]  projpr.  C.  [C]ae- 
[s]aris  Aug.  |  Germanici,  iudicem  |  dedit  M.'  Coehum  D  |  leg.  VH  inter 
Sapuates  |  et  [Ia]raatinos^  ut  fines  |  [rep]eret  et  terminus  (sic)  po[n.]. 

In  Bosnia  non  longe  a  lajce  et  a  Ferbano  fluvio  loco  dicto  Vaganj  in  rupe 
incisum   (III  5.  S564»  cf.  p.  216S.  2270  Hirschfeld  et  Patsch  viderunt  ectypa).  — 

1)  Consul  fuit  a.  p.  Chr.  52,  a.  42  in  Dalmatia  rebellavit,  cf.  supra  N.  137  not.  1.  — 

2)  Sapua  et  Lamat(e)  videntur  memorari  a  Geographo  Ravennate,  cf.  Hirschfeld  l.  c. 


Tituli  operum  locorumque  publicorum.  —  Termini.  467 

5951  Ti.  [C/Jaudius  L  .  .  .  .,  |  C.  Avillius  Clemen[s],  ]  L.  Coelius 
Capella,  P.  |  Raecius  Libo,  P.  Valeri|us  Secundus  iudices  |  dati  a  M.  Pom- 
peio  Silva|no  leg.  Aug.  propr.'  inter  |  rem  p.  Asseriatium  et  rem  p.  Al]- 
veritarum'  in  re  praesenti  per  |  [sententijam  suam  determinalverunt. 

In  Dalmatia  loco  diclo  Dobropoljci  rep.,  non  longe  a  Podgradje  ubi  fuit 
Asseria  (III  S.  9938  vidit  Hirschfeld).  —  1)  Legatus  Dalmatiae  fuit  a.  69  (Tac. 
hist.  2,  86.  5,  50).  —  2)  De  Asseria  cf.  C.  I.  L.  III  p.  570;  Alveria  ignota. 


5952     I  .  .  .  .  [ijnter  Ner[a|sft]nos*  et  Pituntijnos' 

lermini  r[«cjo]gniti  et  reslitu[fe]  a  |  .  .  [P]isone^  leg.  pro  pretore  |  [Ti.'\ 
Claudi  Caesaris  [Aug.  \  G]ermanici  per  C.  Mar|ium  Maternum  7  leg.  |  VII 
C.  p.  f.,  quos  L.  Volus|[tws  Saturninusy  .  .  . 

In  Dalmalia,  inter  Salonas  et  Naronam,  prope  vicum  Dubrava  di  Poljica 
(III  S.  12794  =  Bulic  bull.  dalmato  1890  p.  I4S).  —  1)  lidem  Narestini  N.  S948. 
—  2)  De  his  cf.  C.  I.  L.  III  l.  e,  —  3)  Fortasse  is  qui  coniuravit  in  Neronem 
(cf.  Prosopogr.  imp.  Rom.  I  p.  279  n.  227)  aut  L.  Piso  consul  ord.  a.  27.  —  4)  Cf. 
N.  5948/9. 

5953  [e]x  edictu  (sic)  P.  Corjneli  Dolabele  (sic)  leg.  |  pro  pr.*  determi- 
njati  fines  Geminus*  |  pri.  posterior  leg,  [  VII  inter  Neditas'  |  et  Corinienses,  j 
restituti  iussu  A.  |  Duceni  Gemini*  |  leg.  Augusti  pr.  p[r.]  |  per  A.  Resium 
[3/]a|ximum  D  leg.  XI  ]  C.  p.  f.  pr.  posterior.  |  et  Q.  Aebutium  |  Libera- 
lem*  astat.  j  posteriore  leg.  |  eiusdem. 

5953*  fines  inter  Neditas  et  Corinienses  derect[t]*  mensuris  actis 
iussu  [Z)M]ceni'  Gemini  leg.  per  A.  Resium  Maximum  D  legionis  XI  prin- 
cipem  posteriorem  co[r.]  I'  et  per  [Q.]  A[e]butium^  Liberalem  0  eiusdem 
leg.  astatum  posteriorem  chor.  I. 

Prope  Karin  (Corinium)  Dalmatiac  (III  S.  9975  in  ecclesia  vici  Popovic  vidit 
Hirschfeld;  III  2885  in  ecclesia  vici  Novigradi  semel  descripta  saec.  XFI).  — 
1)  Cf.  snpra  N.958.  5829.  Praefuit  Dalmatiae  ab  a.  U  ad  a.18.  —  2)  Intellege: 
per  Geminum  principem  posteriorem.  —  3)  Nedinum  hodie  Nadin  (cf,  C.  I.  L.  III 
p.  571).  —  4)  Idem  memorattir  Tac.  ann.  15,  18,  hist.  1,  14.  Legatus  Dalmatiae 
videtur  fuisse  sub  Nerone.  —  5)  Ad  Aebulium  Liberalem  Seneca  dedit  libros  de 
beneficiis  (Hirschfeld);  cf.  eliam  supra  N.  1015  not.  5.  —  6)  derectus,  7)  Meceni, 
S)  COPl,  9)  D.  Aelbutium  traditur.  —  Ad  fines  Neditarum  et  populi  aUcuius  vicini 
spectat  etiam  III 2882. 

5953^  ex  conventione  finis  |  inter  Ortoplinos'  et  Pare|ntinos^  aditus 
ad  aquam  |  vivam  Ortoplinis  pasus  (sic)  |  D  latus'   l*. 

In  Dalmatia  (Croatia  quae  nunc  est),  inter  lablanac  et  Kosinj gomji  rupi  incisum 
(BruJisrnid  Fjesnik  nov.  ser.  5,  1901  p.  100  cum  imagine  photographica,  cf.  Patsch 
die  Lika  in  roemischer  Zeit  1900  p.  22seq.).  —  1)  Ortopla  oppidum  maritimnm 
lapydiae,  Ptol,  2,  16,  3,  Plin.  h.  n.  5, 140,  cf.  Patsch  l.  c.  —  2)  Parentini  in  Dal- 
matia  ignoti.  —  3)  Sic  imago  edita  l.  c.  (delatus  legit  editor).  —  4)  Latus  passum 
nnum,  intellegit  Patsch;  fortasse  fuit  p.  (pedesj  sequenle  numero. 

5954    [ex  auctoritate  |  t]mp.  Aug.  |  [fijnes  dere[cft  |  tnrjer  Dien[ses  | 

30* 


468  Caput  XIII. 

et  0/ojssoni[os  |  ex  cJonvention[e]  |   ipsorum   [   [imjp.  Nerva  [rjra^ialnjo 
Ca[es]ar[«]  |  Aug.  German [tco]  |  IIIl  cos.' 

Jn  rnonte  Olympo  rep.,  medio  fere  loco  inter  Dium  et  Olossonem  (Elassona) 
oppida  (III  S91  cf.  p.  989  vidit  Heuzey).  —  \)  A.  iOl. 

5955  [ex  aujct.  imp.  Vesp[a]|siani  Cae[s.J  Aug.  p.  p. ,  fi|nes  pro- 
vinciae  no|vae  et  veter.  de|recti  qua  fossa  |  regia  fuit*  per  Rultilium 
Gallicum  |  cos.,  pont.^  et  Senjtium  Caecili[a]|num  praeto|rem',  iegato[s]  | 
Aug.  pro  pr. 

In  agro  Thibursici  Bure,  provinciae  Africae,  loco  dicto  Henschir  Schellu 
(nuper  repertam  Cagnat  misit  qui  descripsit  ex  eciypoj.  —  1)  Cf.  Plin.  h.  n.  S, 
4,SS:  (Africa)  dividitur  in  duas  provincias  veterem  et  novam  (cf.  Tissot  Geogr. 
de  la  prov.  d'Afr.  II  p.  5  seq.),  discretas  fossa  inter  Africanum  sequentem  et  reges. 
—  2)  Cf.  supra  N.  1007.  S02S.  In  Africa  eum  fuisse  legatum  censibus  accipiendis 
ex  Statio  Silv.  1,  i,  83  coniecerat  Mommsen.  —  3)  Ad  hunc  pertinet  t.  Amiter- 
ninus  1X4194,  quem  non  recie  a  Mommseno  attributum  esse  temporihus  Gordiani 
iam  apparet. 

Gemellus  lapis  prodiit  prope  Henchir  es  Sudr,  ubi  fuit  municipium  Abthug- 
nitanum,  quem  tractavit  Cagnat  comptes  rendus  de  l'Academie  des  inscr.  1894  p.  46. 
Ex  tertio  simili  superest  fragmentum  f^III  S.  14882. 

5956  ex  auctori|tate  imp.  Caesaris  |  divi  Traiani  Parth[t]|ci  filio  (sicj 
divi  Nervae  |  nepotis  Traiani  Ha|driani  Aug.  p.  p.,  pon|tifici  maximo  (sic), 
trib.  I  poteslatis  XX*,  cos.  II[/],  (  Antius  Rufinus  in|ter  Moesos  et  Thra|ces 
fines  posuit. 

Olim  Sistov  ad  Danuvium,  iam  Bukaresti  (III 749  cf.  p.  992.  1S58  vidit 
Domaszewski) .  —  1)  A.  156. 

Huius  cippi  praeterea  alia  tria  exempla  prodierunt  in  regione  a  Sistov 
meridiem  versus  inter  Danuvium  et  Haemum,  unum  non  longe  a  Svistov  loco  dicto 
lajdzi  (III  S.  14i22 , 1) ,  alterum  prope  vicum  Butovo  (III  S.  12407  =  arch.  ep. 
Mitth.  13  p.  209),  tertium  loco  dicto  Hodnica  (duabus  horis  a  Tirnowo  sept.  versus 
(III  p.  992  ad  n.  749);  cf.  Premerstein  oesterr.  Jahresh.  I  1898  Beibl.  p.  186  qui  hos 
cippos  putat  spectare  ad  tei-minationem  factam  inter  provinciam  Thraciam,  quae 
illo  tempore  ad  Danuvium  usque  pertinuerit,  et  Moesiam. 

5957  ex  auctoritat[e]  |  imp.  Caes.  Vespasian[i]  |  Aug.  pontificis  max.,  | 
trib.  potest  V,  cos.  V  |  desig.  VF,  p.  p.,  |  Cn.  Pinarius  Cornel.  |  Clemens^ 
leg.  eius  pro  pr.  |  exercitus  Germanici  |  superioris  inter  |  Viennenses*  et 
Ceutronas''  |  terminavit. 

In  Alpibus  Graiis  ad  iugum  Col  de  la  Forclaz  inter  Chamounix  et  Si.  Ger- 
vais-les-Bains,  rep.,  delata  dicitur  in  oppidum  Sallanches  (XI1 115  cf.  p.  805  Hirsch- 
feld  vidit  ectypum  gypsaceum).  —  1)  A.  74.  —  2)  Cf.  N.  1992.  S852.  —  3)  Sic  in 
lapide  legit  Allmer.  —  4)  Cf  N.  S868. 

5958*  ex  auctoritate  |  imp.  Nervae  Traiani  |  Caes.  Aug.  Germani|ci 
Dacici  |  L.  Minicius  Natalis  |  leg.  Aug.  pro  pr.*  inte[r]  |  Madaurenses 

et  I  Musulami[os]  *. 

5958^    [ex  auctoritate]  |  imp.  Nervae  Traiani  |  Caes.  Aug.  Ger.  Dacici  | 


Tituli  operum  locorumque  publicorum.  —  Termini.  469 

C08 p.  fp.]  I  L.  Acilius  Stra[6o  G]ell|ius  Numm[«]s'  leg.  Aug.  I 

pr.  pr.  inter  Musul.  |  et  Madaurenses. 

Prope  Madauram  Africae  in  rupe  quadam  monlix  Bu-Sessu,  tituli  duo  iuxta 
positi  (FIII 4676  solam  priorem,  utramque  descriptam  habes  a  Faure  duciore  Gallo 
Bull.  arch.  de  comit.  des  travaux  hist.  1896  p.  276).  —  1)  Legatus  exercitus  Africani 
fuit  a.  lOijS,  cf.  supra  N.  1029  (not.  4).  —  2)  Musulamiorum  nomen  late  diffusum 
in  Africa  (Tac.  ann.  2,S2seq.,  Florus  2.31,  Plin.  h.  n.  ^,4,50,  ceL;  accedunt 
tituli  is  qui  sequitur  et  FIII  270  =  11451),  iiem  in  Mauretania  (FIII  9288),  cf. 
etiam  siipra  N.  2003.  Praefectus  gentis  Musulamiorum  est  supra  N.  1433;  cf.  Tou- 
lain  mem.  des  anliq.  de  France  S7,  1896  p.  275  seq.;  Gsell  mel.  de  VEcole  de  Rome 
19 f  1899  p.  47.  —  3)  Homo  praeterea  ut  videtur  ignotus;  ex  eadem  stirpe  is  ad 
quem  perlinent  tituli  III  429.  X  1486. 

5959  ex  auctoritate  |  imp.  Caes.  Traiani  |  Aug.  Ger.  Dacici  |  L.'  Mu- 
nalius  GalUis*  |  leg.  pro  pr.  |  finibus  Musulamior.'  I  •  •  •  legiis*  vestusta- 
lis  I  .  .  .  lam'  abolevit. 

Inter  Thevestem  et  Ammaedaram,  circ.  14  chil.  a  Thevesle  (FIII  10667  cf. 
FIII  S.  16692  descripserunt  Tissot,  Farges,  et  nuper  Milhavet,  ctiius  exemplum  misit 
Cagnat).  —  1)  Praenomen  solus  legit  Milhavet.  —  2)  Cf.  N.  284.  —  3)  Cf.  ad  eam 
quae  praecedit.  —  4)  Sic  Farges  et  Milhavet,  .  .  .  legii  Tissot.  —  5)  .  .  .  otam 
Mithavet. 

5960  ex  indulgentia  imp.  Caes.  Hadjriani  Aug.  fines  |  adsignati 
geD|ti  Numidarum  |  per  C.  Petroni|um  Celerem'  |  proc.  Aug.  pro.  |  [M. 
C]aes[anens.]. 

In  Maurelania  loco  diclo  Guerria  rep.  (FIII  8814  vidit  IFilmanns).  Alterum 
exemplum  eiusdem  tituli  in  eadem  regione  repertum  est  FIII  8815.  —  1)  Procu- 
rator  Maurelaniae  fuit  a.  157,   cf.  N.  S963  (item  N.  S79S  not.  9). 

5961  termini  positi  inter  |  Igilgilitanos,  in  |  quorum  finibus  kas|tel- 
lum  Vicloriae  |  positum  est,  el  Zimiz.*,  |  ut  sciant  Zimizes,  |  non  plus  in 
usum  I  se  haber.  ex  auctolritate  M.  Velti  La|tronis  proc.  Aug.  |  qua*  in 
circuitu  |  a  muro  kast.  p.  |  B.^  Pr."  LXXXIX,    Torjquato  et  Libone  cos.* 

Igilgili    (Djidjelli)    in    ora    Mauretaniae    (FIII  8569    vidit   fFilmanns).   — 

1)  Gens    memorata    etiam    in    tabula    Peutingerana    (inter  Igilgili  et  Chullu).  — 

2)  Quam.  —  3)  Passus  quingentos.  —  4)  (Anno)  provindae.  —  5)  A.  128. 

596S    limes  I  Maur. 
5962*  limes  |  pr.  Afri.* 

In  agro  Auziensi,  loco  dicto  Guell-Zerga  (FIII  S.  20817.  20818^;  huius 
quinque  exempla  prodiisse  dicuntur  quorum  duo  vidit  Purgold).  —  1)  Sic  Purgold 
in  uno,  PRAlRs  in  altero;  PRATRl  in  quinque  legisse  sibi  visus  est  regionis  illius 
habitator  Robert.  Mommsenus  significari  putat  limitem  inter  comitem  Africae  et 
ducevi  Mauretaniae. 

5963  ex  au[c/or]itate  |  imp.  Caes.  divi  Traiani  Parthici  [/".]  |  divi 
Nervae  nepotis  Traian[t]  |  Hadriani  Aug.  p.  p.,  p.  m.,  tr.  pot.  XX[/],  | 
cos.  III,  procos.,  auspiciis  L.  Aeli  C[a|M.]*  imp.,  imp.  fil.*,  cos.',  termini 


470  Caput  XIII. 

pos.  j[n]|ter  Regienses"  et  saltum  Cu  .  .  .  |  per  C.  Petronium  Celerem' 
proc.  Au[^.],  I  an.  provin."  LXXXXVIII. 

In  Mauretania  prope  locum  dictum  Er-Rahel  rep.  (FIII  S.  21665  vidit  Gsell). 
—  l)  j4.  457.  Mirum  terminos  positos  dici  non  solum  ex  auctoritate  imperatoris 
sed  etiam  auspiciis  filii  eius.  —  2)  Imperatoris,  imperatoris  filii.  —  3)  Expectaveris 
cos.  n.  —  4)  Ad  Regias^  statio  viae  per  Mauretaniam  mediterraneam  ducentis  me- 
moraiur  in  itinerario  Anton.;  ea  videtur  fuisse  loco  dicto  Arbal,  cf.  C.I.L.  FIII 
p.  S6i8.  —  5)  Cf.  JS.  S960.  —  6)  Anno  provinciae  (cf  N.  S961). 

5964  limes  |  agrorum  a  Garjgilio  Goddeo  dec*  |  p.  p."  secundum 
ius|sionem  v.  p.  Iucun|di  Peregrini  p.  n.'  |  inter  territorijum  Aureliese* 
et  p|rivata  [r]ation[e]'  |  .  .  oc  .  .  . 

In  Mauretania ,  regione  oppidi  Bordj.  Medjana  loco  diclo  Satar  (VIII  8811 
cf.  20618  Cagnat  vidit  ectypum).  —  1)  Decurione.  —  2)  Publice  positus  (?).  — 
3)  Praesidis  nostri.  —  4)  Incertum  unde  dicttim.  —  5)  Ad  privatam  rationem  im- 
peratoris  bonam  partem  huius  regionis  pertinuisse  docent  etiam  tituli  N.  S96S  (cf. 
not.  6)  et  VIII  8810. 

5965  d.  n.  1  imp.  Cae.  M.  Au|relio  Severo  Ale|xandro  Pio  Felice  | 
Aug.,  terminac'  [a])grorum  defenijcionis''  Matidiae'  ad[signantur  colo|nis 
Kasturrensi.,  |  iussu  v.  e.''  Axi  Aelilani"  proc  Aug.  r.  p.®  |  per  Cae.  Mar- 
tiale  I  agrimesore. 

In  Mauretania,  in  eadem  regione  in  qua  N.  S964,  loco  dicto  Meris  (VIII 8812 
ef.  p.  1946  Cagnat  vidit  ectypum).  —  1)  Scr.  tertninat.,  2)  definitionis.  —  3)  Fundi 
olim  Matidiae  Augustae.  —  4)  Viri  egregii.  —  5)  Cf.  N.  1571.  5656.  3849.  — 
6)  Rationis  privatae  (cf.  N.  1571  not.  2). 

5966  .  .  .  [fer|mm]i  Augu[sf.]  |  positi  ex  aucjtoritate  ra|tionalium  | 
per  Fabium  Celerem  ev[oc.]*  |  Aug.  n. 

In  Africa,  regione  Byzacena,  18  chil.  a  Mactari  (Gauckler  bull.  des  anti- 
quaires  de  France  1898  p. 114;  Cagnat  vidit  ectypum).  —  1)  ex.  Gauckler,  sedparti- 
culam  Hllerae  V  (post  E)  enotavit  Cagnat. 

5967  tinis  I  Caesaris  |  n. 

Prope  confinia  provinciae  Asiae  et  Pamphyliae,  inter  Apolloniam  Pisidiae  el 
Sagallassum,  loco  dicto  Pardis  (III  S.  6872  cf.  12147  vidit  Ramsay  Historical  Geo- 
graphy  ofAsia  minor  p.  172).  —  Ad  terminationem  inter  praedia  Caesaris  et  Sagal- 
lassenses  pertinet  etiam  titulus  Graecus  Amer.  j'ournal  of  archaeology  2,  1886  p.  129. 

5968  ....  [termini  positi  inte]r  [/)]ra|ta  leg.'  [e]l  flnes  |  roboreti^ 
Fl.  1  Marc  per  Augu|slianum  Belli|cum'  proc  ]  Aug. 

Prope  Knin  Dalmatiae,  ubi  fuit  Burnum,  rep.  (III  S.  15250  Hirschfeld  vidit 
ectypum).  —  1)  Cf.  N.  24S4/S.  —  2)  Vocabulum  ante  medium  aevum  adhuc  non 
repertum  (Bulic).  —  3)  Eundem  cum  Bellico  sive  Bellicio  Sollerte  (supra  N.  1051, 
cf.  item  N.  2710  not.  1)  putat  Hirschfeld. 

5969  [ter.  Aug.?  \  p]ralorum  cioh.  IIII  Gall.'  injter  coh.  IIII  G|all.  et 
civitate|m  Bidunienj^sem]'' .  .  . 

Castro  Calvon  prope  la  Bafleza  provinciae  Legionensis  Hispaniae,  cippus 
(Eph.  ep.  8  p.  408  n.  151  Huebner  vidit  ectypum).  —  1)  Vtdetur  esse  eadem  cohors 


Tituli  operum  locorumque  publicorum.  —  Termini.  471 

quarta  Gallorum.  quae  pottea  fuit  in  Britannia  IFII  705/i  cel.,  cf.  supra  iV.  A8i9) 
(Cichorius) ;  titulut  videtur  esse  primi  p.  Ckr.  saeculi  (Huebn.).  —  2)  Bedunia 
Callaeciae  oppidum  (it.  Ant.  p.  4S9) ,  hodie  la  Bafleza  (cf.  Huebner  ad  Eph.  8 
p.  40i  n.  120).  Terminos  qvi  dividebaiit  prata  legionis  Hispaniae  et  civitates  fini- 
timas  dedimus  snpra  N.  24S4.  24SS  (accedunt  Eph.  ep.  8  p.  S07  n.  2916  ef). 

5970  [»]nip.  Caesar.  Aug.  ponlif.  |  maxim.,  Iribunic.  pot.  XXVIII',  | 
cos.  XIII,  pater  palr. :  |  terminus  Augustal.  inler  |  Bietisam  et  Mirobr. 
et  Salm. 

Ledesmae  prope  Salamancam,  ubi  videtur  fuisse  Bletisa,  provinciae  Lusitaniae 
(II  8S9  cf.  suppl.  p.  1031  saepius  descripta  saec.  XVI).  Similes  termini  duo  eodem 
anno  positi  extabant  in  oppido  vicino  Ciudad  Rodrigo ,  ubi  videtur  fuisse  Miro- 
briga  (II  8S7.  8S8),  alitis  eiusdem  fere  temporis  prope  Monsanto  (II  460).  — 
1)  A.  7S8/9  (p.  Chr.  S/6). 

5971  [Ti.  Claudto  Drusi  f.  \  Caes.  Aug.  Germanico]  |  po[nf.]  max. 
trib.  [poJ|tes[r.  Vllll],  p.  p.,  imp.  XVI,  |  cos.  II[//,  ceJnsor[e],  te|rmin[t] 
agror.  decujmanor.  [resfijjluti  et  novat[i]  Q.  Veranio  |  C.  Pompeio  Gallo 
cos.',  I  f.  c.  0[s]tip.* 

Prope  Ostipponem  (Estepa)  Baeticae  (II  1438  sernel  descripta  saec.  XFII).  — 
1)  A.  49.  —  2)  Faciundum  curaverunt  Ostipponenses?  (Huehn.). 

5972  imp.  Domiti|ano  Caes.  Aug.  |  divi  Aug.  Vesp.  f.,  |  Augustalis 
te|rminus  c.  c.  C.  lul.*  |  Ucubitanor.*  inter  Aug.  Emer.^ 

f^aldecaballeros,  qui  locus  est  inter  Toletum  et  Emeritam  ad  Anatem  fl.  (II 636 
descripserunt  nuper  Hispani  quidam,  accurate  ut  videtur).  —  1)  Colonorum  coloniae 
Claritatis  luliae  (cf.  Plin.  h.  fi.  5,  12).  —  2)  De  Ucubi  oppido  Baeticae  vide  C.  I.  L. 
II  p.  210.  —  3)  Augusta7ios  Emeritenses.  Ceterum  mire  dicitur  terminus  Ucubita- 
norum  inter  Emeritenses.  Notat  Huebner  Faldecaballeros  tam  ab  Ucubi  quam  ab 
Emerita  non  paullum  distare;  sed  agros  fructuarios  non  raro  procul  sitos  fuisse  a 
coloniis  municipiisve  quorum  erant.  De  agris  publicis  Emeritae  locus  est  in  oor- 
pore   Gromaticorum  p.  S1  =  83  Lachm. 

5973  trifinium  |  llvir.*  Sacilernusi,^  ldi|ensis,  Soliensis'  |  ex  sen- 
tentia  |  lulii  Proculi  |  iudic,  |  imp.  Caesare  |  [Z)o»H7jiano*  |  Aug. 

In  Baetica,  inter  Cordubam  et  Emeritam,  loco  dicto  f^illanueva  de  la  lara 
(II  2349  semel  descripta  saec.  Xf^I).  —  1)  Focabulum  corruptum;  terr.  vel  llf 
terr.  (Irium  territoriorum)  in  lapide  fuisse  coniecit  Mommsen.  —  2)  Saoliensis 
oppidi  Baeticae  (Plin.  h.  n.  5,  10;  C.  I.  L.  II  p.  SOS)  vientionem  subesse  putant.  — 
3)  Nomina  locorum  ignota.  —  4)  loviniano  vel  luvenciano  dicitur  lectum  esse  in 
lapide;    scilicet  vestigia  vocabuli  erasi  errorem  peperprunl. 

5974  iines  positi  inter  |  Caesarenses  ad  |  Libanum^  et  Gigarte|nos* 
de  vico  Sidonior.  |  iussu /.'/.' .'  pro[c.  Aug.]  \  per  Dom[tfttt»n  .  . 

In  vico  Syriae  Abrin,  quo  dicitur  delata  ex  castello  Museiliha  (inter  Byblum 
et  Tripolim),  est  Parisiis  (III 183  vidit  Mommsen).  —  1)  Cf.  Eckhel  3,  360,  cet.  — 
2)  Cf  Plin.  h.  n.  5,  78,  cet. 

5975  flnes  I  Aquens.  (in  parie  opposita)  fines  I  Arelat. 

Belcodene  prope  Aquas  Sextias  rep.,  lapis  quadratus,  est  Massiliae  (XII  531^ 


472  Caput  XIII. 

vidit    Hirschfeld).     Alias   timiles   inscriptiones    circa    Aquas    Sextias    rep.    habes 
XII  S5i^  seq. 

5976  p.  Hipp/  (ab  altera  parte)  Cirtensium. 

Rep.  in  monte  Djebel  Edugh,  50  fere  chil.  ab  Hippone  Regio  Rusicadem  versus 
(FIU  10858  cf.  474ff7  Schmidt  vidit  ectypum).  —  l)  Publium  Hipponensium. 

5976*  munic.  Aug.  |  Hipp.  reg.  (in  parte  opposita)  col.  V.  P.  lul.* 
Thabr|acenorum. 

Inter  Hipponem  Regium  et  Thagaste  (SHk  Jghas),  prope  vicum  Blandan 
(Comptes  rendus  de  l'Acad.  d'  Hippone  1897  p.  LV).  —  1)  Colonia  Victrix  Pia 
htlta?  (Papier). 

5977  ex  auct.  |  P.  Cassi  Sejcundi*  leg.  |  Aug.  a.  p.  Sig.*  (in  parte 
opposita)  a.  a.   C 

5977*    ex  auc.  P.  Cassi  |  Secundi  leg.  |  Aug.  a.  p.  S.*  (in  parte  op- 

posita)  a.   d.   S.^ 

Prope  Sigus,  cippi  locis  antiquis  reperti  (VIII  S.  19155. 19154  =  Eph.  ep.  S,  865. 
864  vidit  Schmidt).  In  superficie  utriusque  lapidis  rigores  quidam  incisi  sunt.  — 
1)  Consul  suffectus  fuit  a.  158.  —  2)  Ager  publicus  Siguitanorum.  —  3)  Agri  ac- 
cepti  (?)  Cii'tensium  (cf.  N.  S978).  —  4)  Ager  divisus  Siguitanis.  Terminus  separa- 
bat  agrum  publicum,  scilicet  qui  pro  indiviso  civitati  adsignatus  esset  (cf.  Rudorff 
rom.  Feldm.  II  596),  ab  agro  diviso,  scilicet  qui  a  singuHs  parliculatim  possidere- 
tur  (Schmidt). 

5978  ex  auct.  I  imp.  Caesaris  |  Traiani  Hadriani  |  Aug.  |  agri  accept.* 
Cirt.  I  separati  a  publ.^  (in  parte  opposita)  a.  p.  C 

Prope  Sigus  (VIII  S.  19104  Schmidt  vidit  ectypum).  Gemellus  est  cippus  ad 
vicum  Krub  agri  Cirtensis  rep.  VIII  70S4  cf.  19451.  —  1)  Accepti?  (In  titulo  ge- 
mello  primum  legerant  accip.,  non  recte  vt  videtur.)  —  2)  A  publico.  (In  titulo 
gemello  primum  legerant  separati  riv[o]).  —   3)  Ager  publicus  Cirtensium. 

5979  (in  superficie  lapidis,  hinc)  a.  p.  C*  (illinc)  a.  a.  C^  (In  latere) 
a.  a.  C- 

Ain-el-Bordj,  ubi  fuit  Tigisis  (VIII  10821  =  18768  semel  descripta).  — 
1)  Ager  publicus  Cirtensium.  —   2)  Agri  accepti  (?)  Cirtensium. 

5980  a.  p.   C   (in  parte  opposita)  a.   a.   M.'' 

Milevi  in  Numidia  (VIII  7089  =  8211  descr.  Reboud  auctor  accuratus).  — 
1)  Vide  N.S979  not.  1.  —  2)  Agri  accepti  (cf.  N.S978)  Milevitanorum. 

5981  ex  auctoritate  |  imp.  Nervae  Traia|ni  Caesaris  Aug.  |  Ger.  fines 
derejcti  inter  rem  [pMJblicam  col.  Phijlippiensem '  et  |  Claudianum  Ar|temi- 
dorum  |  s.  p.  c* 

In  agri  Serrhensis  Macedoniae  uico  quodam  (III  S.  14206,  4  descr.  Papageorgiu 
Thessalonicensis  Byzant.  Zeitschr.  5,  1894  p.  501).  —  1)  Phi|lippensem,  2)  s.  r.  c. 
aliud  exemplum  (Utterae  singulares  obscurae). 

5982  C  Helvidius  Priscus ',  arbiter  |  ex  conpromisso  inter  Q.  |  Til- 
lium  Eryllum,    procurato|rem   Tilli   Sassi*,    et  M.    Paquium   Aulanium,  J 


Tituli  operum  locorumque  publicorum.  —  Termini.  473 

actorem  muDicipi  Histoniensium,  |  utrisq.  praesentibus  iuratus  senten- 
tiam  I  (lixit  in  ea  verba,   q.  inf.  s.  s.'  | 

Cum  libellus  vetus  ab  actoribus  Ilistoniensium  |  prolatus  sit,  quem 
desideraverat  Tillius  |  Sassius  exhiberi,  et  in  eo  scriptum  fuerit,  |  eorum 
locorum,  de  quibus  agitur,  fa|ctam  determinationem  per  Q.  Coelium 
Galjlum:  M.  lunio  Silano  L.  Norbano  Balbo  |  cos."  VIH  k.  Maias  inter  P. 
Vaccium  Vitulum*  |  auctorem  Histoniensium  fundi  Heriani[ci  et  Titiam 
Flaccillam  proauctorem"  Til|li  Sassi  fundi  Vellani  a.  e.'  in  re  praesenti  | 
de  controversia  finium,  ita  ut  utrisq.  |  dominis  tum  fundorum  praesenti- 
bus  I  Gallus  terminaret,  ut  primum  palum  |  figeret  a  quercu  pedes  circa 
uDdecJim,  abesset  aulem  palus  a  fossa  —  neque  |  apparet,  quod  (sic)  pe- 
des  scripti  essent  |  propter  vetustalem  libelli  interrupti  |  in  ea  parte,  in 
qua  numerus  pedum  |  scritus  (sic)  videtur  fuisse  —  inter  fos|sam  autem 
et  palum  iter  communem  (sic)  |  esset,  cuius  propietas  (sic)  soli  Vacci  Vi- 
tuli  esset;  |  ex  eo  palo  e  regione  ad  fraxinum  notatam  pal|um  fixum  esse 
a  Gallo  el  ab  eo  palo  e  regione  ad  |  supercilium  ultimi  lacus  Serrani  in 
partem  sinisterioj[rew  rfjerectam  finem  ab  eodem  Gallo  |  .  .  .  . 

Prope  Campomarino  non  longe  a  mari  Hadriatico  rep.  (1X2827  vidit  Dressel). 
Tractavit  Mommsen  Abhandl.  sachs.  Gesellsch.  d.  Wiss.  2,  484.  —  1)  Fortasse  Hel- 
vidius  Priscus  praeior  anno  p.  Chr.  70  (supra  N.  993).  —  2)  Fortasse  Q.  Tillius  Sas- 
sius  frater  Arvalis  temporibus  Neronis  et  Flaviorum  (cf.  N.  S0S6).  —  3)  Quae  infra 
scripta  sunt.  —  4)  A.  p.  Chr.  19.  —  5)  Idem  memoratur  in  titulo  eiusdem  re- 
gionis  IX  6512.  —  6)  Auctor  est  qui  alium  possessione  fundi  antecessit  proximus, 
proauctores  sunt  possessores  vetustiores  (Momms.).  Idem  vocabulum  in  instru- 
mentis  saeculi  p.  Chr.  sexti,  apud  Marini  pap.  dipl.  n.  89.  121  p.  158.  18S.  — 
7)  Actum  esse  (ae  sine  puncto,  idque  adiunctum  ad  vocabulum  quod  praecedit,  lapis). 

5982*  inter  Maltamonenses'  Cens.  Sejcundini  v.  c.  et  Semilitenjses* 
Quartes  h.  f,*  in  tempore  |  limites^  ebulsi  sunt  et  quia  in|teri[«ranf  p]o- 
siti  de[nt/o]  .  .  . 

Sanluri  in  Sardinia  (43  chil.  a  Cagliari)  rep.  (Eph.  ep.  8,  719  =  Notizie  degli 
scavi  1889  p.  284  delineavit  Crespi,  Mommsen  vidit  ectypum).  —  1)  Notabilia  elhnica 
formata  a  latifundiis  (Momms.).  —  2)  Honestae  feminae.  Cf.  N.  6027  not.  1  (cele- 
rum  lectio  non  omnino  cerla).  —  3)  Initium  vocabuli  non  certum  (Momms.). 

5983  terminus  |  Giddilitajnorum,  |  praef.*  n.  portu.  (in  parte  opposita) 
terminus  |  Euthiciano|rum.  (in  latere  angusto)  ollam*. 

Prope  Cuglicri  rep.,  loco  qui  dicitur  Sisiddu,  1  chil.  a  Sardiniae  ora  occiden- 
tali,  est  in  museo  Cagliarensi  (X  7950  vidit  Mommsen).  In  alio  termino  in  eadem 
regione  rep.  lectum  est  [Cjiddilitajnorum  ct  in  parte  opposita  Euthiciano|rum  (Eph. 
8,  752).  —  1)  Litlerae  contignatae  sic  videntur  legendae  esse;  quid  subsit,  non 
liquet.  —  2)  Significari,  ollam  defossam  esse  sub  termino  (cf.  Hygin,  p.  140  Laehm.) 
putant  Renier  et  Monnnsen. 

5983*  terminus  |  quintus  |  Uddadhaddar  j  Numisiarum  (ab  altera  parte) 
Eutychiani. 

Prope  Cuglieri  in   Sardinia  rep.    (Pais  Rendiconti  delta   Accad.  dei  Lincei, 


474  Caput  XIII. 

cl.  di  sc.  morali,  ser.  V  t.  7,  i89Z  p.  928  =  Noiizie  degli  scavi  1894  p.  iS3).  — 
Huius  persimiles  fuerunt  X  7931.  7952  (in  hoc  v.  4.  2  est  [ter]m'mus  |  [*e]cundus,  in 
utriusqve  v.  4  fuit  Numisiartim  vocabulum). 

5984  ad  I  promuntur.  |  Veneris*  |  public.  Circeiens.  |  usq.  ad  ma- 
rem  (sic)  \  a  termino  LXXX^  |  long.  ped.  L,  [la]i.  pe.  CCXXV. 

Prope  montem  Circeiorum  in  rupe  laevigata  (X  6430  vidit  Mommsen).  — 
1)  Boc  nomine  promunturium  Circeiense  alibi  non  appellatum.  —  2)  Octogesimo ,' 
cf.  Mommsen  l.  c. 

5985  fossa  publica  |  et  intra  fosjsam  |  .  .  . 

Ste.  Colombe  prope  Ficnnavi  rep.,  slelae  pars  superior  (XII  1908  vidit 
Hirschfeld). 

5986  caput  limitis*  |  Lontriconis  |  permutatum  |  ex  d.  d. 

Catajo  prope  Este  in  museo,  videtur  non  aliunde  advecta  ut  aliae  eius  musei, 
sed  in  illa  regione  reperta  (F  2346  vidit  Mommsen).  —  1)  Cf.  Gromat.  p.  307,  16 
Lachm.  Vicani  capite  limitis,  scilicet  vici  alicuius  dicti,  memorantur  in  t.  Mo- 
goniiacensi  XIII  6764  =  fVestd.  Zeiischr.  11,  1892  p.  289. 

5987  P.  Scipionis  |  Orestini*  |  privat.  (in  altero  latere)  col.  Herc. 
Tel.''  I  P.  Scipio  ded.  |  loc. 

Telesiae  rep,,  est  Neapoli  (IX  2219  vidit  Mommsen;  unam  lilteram  supplevit 
ex  lapidis  gemelli  fragmento  quod  vidit  Telesiae).  —  1)  Homo  ut  videtur  nobi- 
lis,  sed  praeterea  ignotus.  —  2)  Coloniae  Herculiae  (C.  I.  L.  IX  p,  205)  Telesinae. 

M.  TuUi  M.  f.  area  privata  supra  N.  3398^. 

5988  inler  duos  ]  parietes  |  ambitus  privat.  |  Flavi  Sabini'. 
Romae  rep.  in  Quirinali  (VI  29788  aliquoties  descripta  saec.  Xf^I).  —  1)  Cf. 

supra  N.  533 1  not. 

5989  ab  angulo  |  qui  ripam  |  contingit  |  usque  at  viam  j  Flami- 
niam  |  Calpurniae  |  M.  f.*  Messallae  |  privata. 

Romae  rep.  ad  ripam  Tiberis,  cippus  (VI  29782  vidit  Fabrettius).  —  1)  For- 
tasse  Calpurnia  uxor  fuit  M.  Messallae  Corvini,  cf.  Prosopogr.  imp.  Rom.  III  p.  567. 

5990  locus  in  quo  |  maceria  est  et  j  maceria  privata  |  M.  Mes- 
sallai  I  Corvini. 

Romae  (VI  29789  descr.  Fabretlius  aliique). 

5991  in  agro  |  P.  Paacili  ]  terminus  |  totus  est  |  conlocat. 

Prope  Marino  oppidum  agri  Albani,  cippus  lapidis  qui  Albanus  dicittir,  in 
duobus  lateribus  contiguis  eodem  tittilo  inscriptus  (1 1126.  XIV  2488  vidi). 

5992  terminus  |  privatus  |  loco  pri|vato  |  Terti  Magi  |  Mansueti. 
Prope  Aquileiam  (V  1030  cf.  p.  1023  viderunt  Majonica  et  Gregorulli). 

5993  C.  Sesti  C.  f.  murus  |  totus  proprius  est  |  et  locus  ubei  is 
murus  stat. 

Romae  (VI  29790  semel  descripta  saec.  XVII). 

5994  C.  Larli  Garruli  |  parietes  privati  privato  solo. 
Angerae  ad  lacum  Verbanum  (V3483  solus  servavit  Cyriactts). 


Titali  locorum  pablicorum.  —  TerminL  475 

5995  fines  I  fasciae*  |  fundi  |  Pacatiani. 

Foroiulii  (Frejus)  rep.  (XII  6052  misit  rniefosse;  Bull.  det  antiq.  de  France 
4888  p.lSO).  —  1)  Focabulum  inedio  aevo  pro  certa  agri  portione  in  Gallia  meri- 
dionali  usurpatum,  ut  docet  Ducangius  (Hirschf.).  Limites  fasciati  sunt  apud 
tcriptorem  grom.  p.  408,  21  Lachm.  (Fill.). 

5996  limes  I  fiindi  |  Sallustiani. 

Prope  Cirtam,  rupi  bis  incisa  (FIII  7U8  alteram  vidit  tf^ilmanns). 

5997  finis  coll.  |  Larum  |  in  dom.  luiian.* 

Lugduni,  tabella  marmorea  (XIII  4747  Hirschfeld  vidit  ectypum).  —  1)  Do- 
mus  quacdam  privata. 

5998  cippi  lii  fioiunt  |  hortos  Calyclan.  |  et  Taurianos*. 

Romae,  cippi  duo  reperti  in  Esquilino  (f^I  29771  alteram  vidit  Henzen,  alte- 
rius  ectypum  Huelsen).  —    1)  Tauriainos  alterum  exemplum. 

5999  partes  |  introrsus  ad  |  viara  Campana '  (sic)  \  versus  ad  proxim.  | 
cippum,  proprius*  in  |  loco  proprio  hortoru  |  Cocceianorum  oneri  |  ferundo 
vigiliario'  |  quod  est  hortorum  |  Titianorum  Noniae  C.  f.  |  r.  r."  1.  p.  LVI. 

Prope  Romam  extra  portam  Portuensem  in  ripa  Tiberis  2  mil.  pass.  ab  urbe 
(VI  29772  solus  vidit  circa  a.  1840  Aloysius  Biondi).  —  1)  Cf.  supra  N.  3048 
(not.  5).  Alia  via  eiusdem  nominis  supra  N.  3480.  —  2)  Intellege:  locus.  Cf.  Huelsen 
Roem.  Mitth.  4891  p.  343  not.  —  3)  VigiUarium  reperitur  praeterea  in  compluribus 
fitulis  Osliensibus  (XIF  2Si.  S27.  4868;  v.  infra  inler  sepulcra/es).  —  4)  Recto  ri- 
gore  (v.  svpra  N.  3922"  not.  4). 

6000  A  via  public[a]  |  ad  maceriem  |  hortorum  M.  Titi  ]  long. 
p.  DXXCS,  I  et  &  macerie  |  hortor.  Coccei |[anor]  .  .  . 

Romae  rep.  trans  Tiberim  (Fl  29773  vidit  Huelsen  Roem.  Milth.  4891  p.  H4i). 

6001  af  specujlu  Diane*  [  usq.  f.*  Cle|meiJtia|no,  P.'  Pro|clini  pass.  | 
p.  m.  oo. 

In  Lalio  prope  vicum  La  Colonna  rep.,  deinde  Romae  (XI F  2772  viderunt 
Helbfg  et  Kaibel).  —  1)  Speculum  Dianae  nomen  fuisse  lacui  Nemorensi  tradit 
Servius  ad  Ferg.  Aen.  7,  S16;  sed  inter  eum  lacum  el  locum  ubi  hic  cipput  re- 
pertus  est  intersunt  non  solum  7  vel  8  milia  pass.  sed  etiam  mons  Albanus.  — 
2)  Fundo.  —   3)  Sie  Mommsen  (de  pedalura  Proclini  cogitaverat  de  Ros.ii). 

6002  deverticlum  |  privatum. 

Labic.is  (Monte  Compatri)  in  Latio  (XIF  4254  vidit  Tomassetti). 

6003  M.  Agrippa  |  privat.  |  iter.    . 

Romae  rep.  in  alveo  Tiberis  una  cum  N.  S924  (FI  29784  =  Bull.  municipale 
488S  p.99  n.407).  

6004  [rt]cr»  Q.  Critonii.  |  Iter  debetur  |  [Q.]  Critonio  Q.  f.  et  |  ..  Pom- 
ponio  Siloni,  |  [ali]  nuUi. 

Fontana  fredda  (in  montibus  Euganeis)  prope  Ateste  rep.,  terminus  (F  2S47 
vidit  Mommsen).  —  1)  Supplevit  H.  Erman. 

6005  via  privajta  C.  Q.  Larjgis '  L.  f.  et  C.  |  Oli  Salvi.  |  Iter  de- 
beljur  fundo  |  Eniano  et  |  .  .  .  .* 


476  Caput  XIII. 

Montagnanae  prope  Ateste  rep.,  termtnus  (F  2S48  vidit  Mommsen).  —  1)  Lar- 
giis  duobus.  —  2)  Festigia  supersunt  ex  litteris  . .  EXSAV  . .  E  . . 

0006  per  hanc  |  viatn  fundo  |  C.  Marci  C.  1.  |  F*hileronis  |  iter 
actus  I  debetur. 

Stimigliani  in  Sabinis,  ctppus  e  lapide  Tiburtino  (IX  4792  vidit  Smetius). 

6007  via  quae  ducit  [  per  agrum  |  Nonianum  |  a  m.*  XX  devertic.  | 
sinistrosus  (sic)  \  per  compitum  |  secus  piscinam  |  in  fundo  |  Decimiaoo  | 
Thalamiano  |  iunctis  debetur  |  ita  uti  hodie  |  in  uso  est. 

Romae  rep.  sub  Aventino,  est  Neapoli  (FI  29784  vidit  Mommsen).  —  1)  Mi- 
liario. 

6007*     iter  privat.  |  fundi  j  Nepotiaoi. 

Prope  Interamniam  rep.  (IX  S086  semel  descripta). 


iter  privat.    j    Anoi   Largi.    |    Precario    utitur    |    Antonius 
AstraUs. 

In  agro  Romano  ad  viam  Aurelinm  (XI  5745  descr.  Hieronymus  Amati). 

6009     privatum,  |  precario  |  adeitur. 

Capuae,  nunc  Neapoli  (14245.  X4480  vidit  Mommsen;  Ritschl  tab.  LlXd). 


6010  vieam  |  precaream. 

Nabresinae  rep.,  est  Tergeste  (I  4464.  F  700  vidit  Mommsen;  Ritschl  tab. 
LXXlB). 

6011  iter  I  precar.  |  Q.  Gavi  |  Phari. 
Feronae  (V  5472  vidit  Mommsen). 

6012  via  inferior  |  privatast  |  T.  Umbreni  C.  f.,  |  precario  itur,  |  pe- 
cus  plostru  I  niquis  agat. 

Prope  Civita  Ducale,  in  Aequorumvel  Sabinorum  agro  (1X4474  vidit  Dressel). 
Cf.  supra  N.  3595:  extra  maceria  in  agrum  precario. 

6013  via  sive  ager  est  |  infra  fontem  j  Q.  Maeli  Cerdonis  |  loogum 
p.  ooCC,  latum  |  p.  X,  usque  ad  rivom  |  Consuletum  privata  |  est  Q.  Maeli 
Cerdojnis. 

Fianelli  in  Sabinis,  cippus  (IX  4794  vidit  Smetius). 

6014  aditum  et  |  cisternam  |  communem. 
Baiis  rep.  (X  54S7  semel  descripta  saec.  XFIII). 


6014*    iter  et  scala  |  commuoe. 
Baulis  (X  54S8  vidit  Mommsen). 


6015  paries  lateric.  |  communis,  solum  |  inter  duos  parietes  |  luli 

Celsi. 

S.  Fictorini,  ubi  fuit  Amilemum  (IX  422S  vidit  Dressel). 

6016  iugmentum  et  |   paries  insuper  pri|vatus  aedium  Precil.*  |  L. 
Ponti  Astyli  et  |  Aciliae  Theocritae. 

Romae,  nunc  CusercoH  (VI  24740  vidit  Bormann).  —   1)  Praecilianarum. 


Tituli  aedificiorum  privatorum.  477 

6017   I  A.  I.  Philenioues  immiss[a  |  dom]u  meae'  tigilla,  L.  Cas- 

sius  I  L.  1.  Primus  D.  Marcium  D.  1.  |  Phiiem^ojoem  precario  |  rogavit,  utei 

eo  pariete  |  immissa  essen[/]. 

Benevenli  (Gatti  J\'otizie  degli  scavi  1897  p.  165).  —  1)  Supplevit  Hirtchfeld 
(. .  um  eae  edituni  esl). 

6017*   precario  aqua  recipitur  |  tegul.  ±XXXX. 

Nolae  (X  128S  vidit  Mommsen). 

6018  praeldia  for.  |  fenc[t]|a». 

Bomae  (FI  29778*  vidit  Nenzen).  —  1)  Sic  videlur  legenduvi  esse  collatis 
iV.  S912.  6019  (felicla  eu-cepit  Henzen). 

6019  in  his  |  prae|[rf]is  M.  Cl.  |  Corne|liani  et  |  Cyrillae  |  eius,  in 
u,traque  par|te,  (ab  altera  parte)  fortija  felici|a  in  utraque  |  parte. 

Yammone  in  Libano  monte  (III  148  cf.  p.  ffJI  vidit  Renan). 

6020  in  his  praediis  |  Caeliae  Maximae  c.  f.  |  turres  salutem  sal- 
tus  I  eiusdem  dominae  meae  |  constituit  |  Numidius  ser.  act. 

Ain-el-Tin  in  Numidia   (f^III  S.  19328  Schmidt  vidit  ectypum). 

6021  in  his  praediis  M.  Aureli  |  Vasefanis  v.  p.  castram  se|ne 
cuiiusque  commodum*  laboribus  |  suis  filis  nepo[f]ibusque  suis  |  abituris^ 
perfecit.    Coepta  nonas  |  Februarias  . . .  VII . .  o [a]n.  p.'  CCC*. 

Ammi  Musa  in  Mauretania  (FIII  S.  21S51  melius  quam  yill  97 2S  Cagnat  vidit 
ectypum).  —  1)  Fortasse  dicere  voluit:  sine  cuiusque  incommodo.  —  2)  Habitu- 
ris  (?).  —   3)  Anno  provinciae.  —  4)  A.  p.  Chr.  359. 

6022  •  .  •  .  salv[e?]l  In  his  praedis  privatis  |  [P.  luli  /u]niani  Mar- 
tialiani*  c.  v.  |  ....  vecligalia  locantur  | vi  Tironiiliani  eius  Leontior. 

A  Mascula  (Khenchela)  Numidiae  17  chil.  inter  meridiem  et  occidentem,  loco 
dicto  Tamagra  (Gsell  et  Graillot  mel.  de  1'Ecole  fr.  de  Rome  15,  1893  p.  470  ad  ec- 
typum).  -  \)  Cf  N.1177.  1178. 

6023  in  praediis  |  L.  Memmi  Victorici  et  filiorum,  |  a  solo  exstruc- 
torum  et  dedi]catorum  Fusco  II  et  Dextro  cos.' 

Sidi  Amor  prope  Siccam  Feneriam  (el-Kef)  Africae  (Cagnat  Bull.  du  ComitS 
des  travaux  hist.  1898  p.  1S6  accurate  ut  videtur  a  Rieder  descriptam).  —  1)  A.  22S. 

6024  praedia  Pullaenorum 

i  Decimi  cc.  ii.',  filiorum  Celsini  Pupiani  e.  v.-  et  Roiae  Titiniae. 

Henschir  el  Kadi,  inter  Thubursicum  Bure  et  (Jci  maius^  lapis  olim  cotlocatus 
supra  portam  adhuc  extantem  qua  aditus  fuisse  putandus  esse  ad  latifundia  Pul- 
laenorum  (Carton  decouvertes  en  Tunisie  p.  234).  —  1)  Clarissimorum  iuvenum.  — 
2)  Egregii  viri.  —  In  his  praediis  fortasse  factae  sunt  lucemae  PuHaeniorum  no- 
mine  inscriptae,   Carthagine  et  in  Sardinia  reperiri  sotitae  (FIIl  S.  p.  2259). 

6025  in  his  praed[m]  |  Rufi  Volusiani  c.  v.  et  |  Caeciniae  LoIIianae 
c.  f.*  et  niio|rum  cccc.  vvw.*,    Thiasus  proc.  fecit. 

Bir  Tersat,   inter   Thuggam  et  Thignicam  Africae  (Carton  decouvertet  en 


478  Caput  XIII. 

Tunisie  p.  44i).  —    1)  Cf.  supra  N.  4iSi  not.  2.  —  2)  Inlellege :  quattuor  clarissi- 
morum  virorum. 

Similes  tituli  Africani  VIU  8578.  8421.  8690.  FIII  S.  44437.  20875  (=  Eph. 
ep.  S,  1505).  20954  (=  Eph.  ep.  S,  962)  ,•    cf.  praeterea  supra  N.  S720  seq. 

6037  in  praedis  o.  f.*  |  Aureliae  Felicilatis  |  villa  fundi  Barbani  ) 
a  solo  inquata^  Anto|nino  Aug.  et  Advento  [  cos.^  red.''  Q.  Parfidio 
Primo,  I  agente  Pauliniano. 

In  agro  Narniensi  (XI  4127  vidit  Bormann).  —  1)  (H)onestae  feminae.  Cf. 
Hirschfeld  Sitzungs-Berichte  Akad.  Berlin.  1901  p.  609.  —  2)  Incohata.  —  3)  A.  218. 
—  4)  Redemptore. 

6038  [Plautiano  II  et]  \  Septimio  |  Geta  II  cos.*  |  horti  instituti. 

Lambaese  (FIII  26SS  vidit  Renier;  in  eodem  lapide  tilulus  sepulcralis  FIII 
5340).  —  1)  A.  205. 

6029  hortulus  hic  Vari  est  opus  Alcinoi. 

In  agro  suburbano  rep.  ad  vicum  La  Colonna,  herma  acephalus  (XIF  2775 
ex  Fiscontio).  Buecheler  epigr.  n.  886.  Eodem  loco  prodiit  epigramma  Graecum 
item  scriptum  in  herma  (Inscr.  Gr.  Ital.  1011  =  Kaibel  epigr.  n.  829),  ex  quo  colli- 
gitur  ibi  fuisse  aXGoq  Movaaig  isgov. 

6030  in  hoc  I  pomario  |  gestationis  |  per  circuitum  |  itum  et  redi- 
tum  I  quinquiens  (  efficit  passus  |  mille.* 

Romae  (FI  2977S  vidit  lustus  Lipsius).  —  1)  Similiter  supra  N.  SSS9. 

6031  virdiari  |  circuil.   |  habet  peldes  ooCL,  |  efficit  |  V  passus  ) 

co  CL. 

Romae  (FI  29777  vidit  Huelsen).  —  1)  Quinquies. 

6032  gestatio  |  circini  exterior  |  a  dieta  ApoUinis  |  ad  dieta  eandem  | 
in  circuitu  p.'  ooCC|LXXVn,  eff.='  VIIP  m.  p."  II  et  p.*  CCXV[/]«,  |  e.'' 
XLVIP  m.  p.  XII  et  p.^  XVIIII.  |  Gestatio  interior  a  dieta  |  eand.  in  cir- 
cuit.  p.*  cx>  eff.='  V  I  p.'  oo,  e.^  LX»  m.  p."  XI[/]'°. 

Romae,  terminus  (FI  29774  viderunt  Smetius  aliique).  —  1)  Pedes.  —  2)  Ef- 
ficit.  —  3)  Octies.  —  4)  Milia  passuum.  —  5)  1277  X.  8  =  10216  ped.  =  2  mil.  pass. 
216  ped.  —  6)  Quadragies  septies.  —  7)  Quinqui.es.  —  8)  Passus.  —  9)  Sexagies.  — 
1 0)  XIII  plerique,  XIIII  Ligorius.    Ceterum  vide  diagramma  propositum  C.  I.  L.  FI  l.  c. 

De  porticibus  gestationibusque  hortorum  privatorum,  quae  ad  imitationem 
publicarum  campi  Martii  extrui  solebant,  egit  de  Rossi  Notizie  degli  scavi  1888 
p.  709 — 714,  bull.  comunale  1889  p.  5SS  seq.,  1890  p.  284  seq. 

6033  pausilypon*  |  Meltiae  T.  1.  Hedon6i. 

Ad  lacum  Sabatinum,  tabula  magna  marmorea  litteris  ut  videlur  aetatis 
Augusti  (XI  5516  vidit  Bormann).  —  1)  Fidetur  intellegenda  villa  itidem  nomi- 
nata  ut  celebris  Fedii  Pollionis  prope  Neapolim  sita  (Borm. ;  sic  etiam  Promis  mem. 
acad.  scient.  Taurin.  28,  1876  p.  501). 

6034  in  his  praedis  |  insula  Sertoriana  |  bolo  esse  Aur.  Cyriacetis  |  filie 
meae  cinacula  (sic)  n.  VI,  tabernas  |  n.  XI  et  repossone  subiscaHre*.  Feliciter. 

Romae  rep.  in  foro  boario,  pictum  in  tectorio  parietis  litteris  rubrit  (FI 29791 


Tituli  locorum  publicomm.    Tituli  aedificiorum  privatorum,  479 

vidit  Huelsen;  de  Bossi  atli  deW  accad.  pontif.  archeol.  ser.  II  t.  2  tab.  IFimaginem). 
—  1)  Repositionem  subscalartm.    Cf.  0.  Richter  Herm.  20,  1885  p.99. 

6035  insula  Arriana  Polliana  [Cjn.  Al[fe]i*  Nigidi  Mai,  locantiir  ex  [k.] 
lulis  primis  tabernae  cum  pergulis  suis  et  c[e]nacula'  equestria'  et  do- 
mus.    Conduclor  convenito  1'rimum  [C]n.  Al[/e]i'  Nigidi  Mai  ser. 

Pompeiis  pictum  in  pariete  (IF  138  p.  195  semel  ut  videtur  detcripta).  — 
1)  Gd.  Alifi  traditur.  Cf.  supra  N.  3145.  —  2)  coenacula  traditur.  —  3)  Lectio 
corrupta  (equii.  Iria  coniecit  Zangemeister,  et  veslibula  Momms.). 

Aliam  locationem  Pompeianam  habuimus  supra  N.  S723. 

6036  hospitium  hic  locatur,  |  tticlinium  cum  tribus  lectis. 
Pompeiis  pictum  in  pariete  (IF  807  vidit  Zangemeister). 

6037  Mercurius  hic*  lucrum  |  promit[f]it,  ApoUo  salulem,  | 
Septumanus  hospitium  |  cum  prandio.   Qui  venerit,  |  melius  uletur  post;  | 
hospes,  ubi  maneas  prospice. 

Lugduni  (XIII 2501  descr.  saec.  XFII  lacobus  Spon).  —  1)  f^ocabulum  iiisertum 
contra  metrum.  —  Supra  portam  xenodochii  titulum  collocatum  fuisse  Sponius 
recte  censet. 

6038  hospes,  hospitium  t[t]bi  |  ad  lucum  Decidiorum.  |  Hic  lucus 
sacer  macerie  |  cinctus  cum  aditis  suis  agro  non  cedit. 

Capuae  (X  4104  vidit  Mommsen).  —  Titulum  sepulcralem  ut  videtur  (cf.  supra 
y.  1849  V.  6,  et  infra  inter  sepulcrales)  tamen  hic  collocare  placuit. 

6039  si  nitidus  vivas,  |  eccum  domus  exornata  est;  | 

si  sordes,  patior,  |  sed  pudet,  hospitium. 
Tarracone  (II  4284  vidit  Huebner).  Buecheler  carm.  epigr.  n.  882.  —  Tabulam 
in  domo  privata  hospitum  cubiculis  adfixam  fuisse  existimat  Huebner, 

6040  Genio  populi  Lambesis  felici[f]erl  et  qu[t]  |  in  Aeh  Rufi 
[mfr]av[e]ris,  annos  dulces  habet[o]I 

Lambaese  in  opere  musivo  (FIII  2600  aliquoties  ut  videtur  descripta), 

6041  invida  sidereo  rumpantur  pectora  visu, 

cedat  et  io  nostris  |  lingua  proterva  locis. 
Hoc  studio  superamus  avos  gratumque  |  renidet 
aedibus  in  nostris  summus  apex  operis. 
Feliciter. 

Prope  Sitifim,  opus  tessellatum,  in  quo  capnt  Oceani  et  Nereides  (FIII  8509 
imago  est  Recueil  de  notices  et  de  memoires  de  la  sociite  archeol.  de  Constantine  27 
p,  245  tab.).     Buecheler  n.  885. 

6042  plura  faciatis,  mejliora  dedicetis. 

Sitifi,  in  opere  tessellato  pavimenti  antiqui  (FIII  8510  ad  delineationem 
edilam  in  actis  societatis  archaeologicae  Constantinienis  1873ji8;  alias  inscriptio- 
nes  eiusdem  pavimenti  mutiias  omisi),  Similis  inscriplio  in  parva  basi  marmorea 
tuus  incerti  FI  29848. 


480  Caput  XIII. 

Senatus  consulta  de  aedificiis  non  diruendis. 

6043     Cn.  Hosidio  Geta,  L.  Vagellio  cos.^  |  X  k.  Octobr.,  s.  c.  | 

Cum  provideolia  optumi  principis  teclis  quoque  |  urbis  nostrae  et 
totius  Italiae  aeternitati  prospexerit,  quibus  |  (5)  ipse  non  solum  praecepto 
augustissimo  set  etiam  exsempio  |  suo  prodesset,  conveniretq.  felicitati 
saeculi  instantis^  |  pro  portione  publicorum  operum  etiam  privatorum 
custodi[a]^,  |  deberentque  apstinere  se  omnes  cruentissimo  genere  |  ne- 
gotiationis,  ne[c]  inimicissimam  pace  faciem  inducere  |  (10)  ruinis  domum* 
villarumque,  placere:  si  quis  negotiandi  causa  |  emisset  quod  aedificium, 
ut  diruendo  plus  adquireret  quam  |  quanti  emisset,  tum  duplam  pecu- 
cuniam,  qua  mercatus  eam  rem  j  esset,  in  aera[nMm]'  inferri,  utiq.  de 
eo  nihilo  minus  ad  senatum  |  referretur.  Cumque  aeque  non  oportere[f]® 
malo  exsemplo  vendere  quam  |  (15)  emere,  ut'  venditores  quoque  coerce- 
rentur,  qui  scientes  dolo  malo  |  [co]otra®  hanc  senatus  voluntatem  vendi- 
dissent,  placere :  lales  |  venditiones  inritas  fieri.  Ceterum  testari  senatum, 
domini[s'  nihil]  \  constitui,  qui  rerum  suarum  possessores  futuri  aliquas 
[parfes]  |  earum  mutaverint,  dum  non  negotiationis  causa  id  factum  [sit].  \ 
(20)  Censuere.     lo  senatu  fuerunt  CCCLXXXIU.  | 

[Q.]  Volusio,  P.  Cornelio  cos.'"  VI  non.  Mart.,  s.  c.  [  . 

Quod  Q.  Voiusius,  P.  CorneHus  verba  fecerunt  de  postulatiooe  neces- 
sari[orMm]  |  AUiatoriae  Celsil[/]ae,  q.  d.  e.  r.  f.  p.,  d.  e.  r.  i.  c:  | 

Cum  s.  c,  quod  factum  est  Hosidio  (ieta  et  L.  Vagellio  cos.,  claris- 
simis  viris,  ante  d[iem  X.]"  k.  |  (25)  Oct.  auctore  divo  Claudio,  cautum 
esset,  ne**  quis  domum  villamve  dirueret,  qu[o  plus]^^  \  sibi  adquireret, 
neve  quis  negotiandi  causa  eorum  quid  emeret  venderetve,  |  poenaq.  in 
emptorem,  qui  adversus  id  s.  c  fecisset,  constituta  esset,  [ut]  |  qui  quid 
emisset  duplum  eius  quanti  emisset  in  aerarium  inferre  cogere[tur  et 
eius  qui  vendidisset  inrita  fieret  venditio**,  de  iis  autem,  qui  rerum  | 
(30)  suarum  possessores  futuri  aliquas  partes  earum  mutassent,  dum 
modo  I  noo  negoliationis  causa  mutassent,  nihil  esset  novatum;  et  ne- 
cessari  |  AUiatoriae  Celsil[Z]ae**,  uxoris  Atilii  Luperci  ornatissimi  viri, 
exposuisjsent  huic  ordini,  patrem  eius  Allialorium  Celsum  emisse  fun- 
dos  cum  aedificis  in  |  regione  Muliniensi ",  qui  vocareotur  campi 
Macri",  in  quibus  locis  mercatus  a[^]i  supe-|  (85)  rioribus  solitus  esset 
temporibus,  iam  per  aliquod  annos  desisset  haberi,  eaque  |  aedificia 
longa  vetustate  dilaberentur  neque  refecta  usui  essent  futura,  quia  ne- 
que  I  habitaret  in  iis  quisquam  nec  vellet  in  deserta  [a]c  ruentia'*  com- 
migrare:  ne  quid  |  fraudi  multae  poenaeq.  esset  Celsil[/]ae  **,  si  ea  aedi- 
ficia,  de  quibus  in  hoc  ordioe  actum  |  esset,  aut  demolita  fuisseot,  aut 
ea  condi[c]iooe '®  sive  per  se  sive  cum  agris  vendi-|(40)disset,  ut  emptori 
sioe  fraude  sua  ea  destruere  toUereque  liceret.  |   lo  futurum  autem  ad- 


Titali  locorum  pnblicorum.    Tituli  aedificiorum  privatorum.  481 

monendos  ceteros  esse,  ut  apstinerent  se  a  tam  foedo  genere  nego- 
tialion.,  hoc  praecipue  saeculo,  quo  excitari  nova  |  et  ornari  universa*', 
quibus  felicitas  orbis  terra|rum  splenderet,  magis  conveuiret,  quam 
ruinis  aedificiorum  ullam  partem  deform[are]"  |  Italiae  et  adhuc  retinere 
priorum  temporum  [incuriam  quae  universa  affecisset]  \  (45)  ila  ut  dice- 
retur  senectute  actum  .  .  .  .  |  Censuere.    In  senatu  [fuerunt]  .... 

Herculanei  rep.,  extabat  NeapoU ,  tabula  aenea  (X  1401  semel  ut  videtur  de- 
tcripta  circa  a.  1603,  quod  apographum  tribus  exemplis  ad  nos  propagatum 
est  hic  illic  interpolatis).  Memorant  horum  senatus  consultorum  alterum  Paulus 
(v.  infra  not.li)  et  imp.  Alexander  Cod.  lust.  8, 10,2;  cf.  etiam  Dig.  59,  i,  48.  Utrum- 
que  tractavit  Bachofen  die  Bestimmungen  der  roem.  Kaiser  ilber  die  Erhaltung  der 
Privatgebaude  in  Rom  und  Jtalien  (Ausgewdhlte  Lehren  des  roem.  Civilrechts,  1848, 
p.  18S  seq.),  qui  noscere  non  potuit  legum  municipalium  postea  demum  repertarum 
l\.6086.  6087.  6089  capita  huc  spectantia,  Tarentinae  (v.  32  seq.),  (Jrsonensis  (cap. 
LXXF),  Malacitanae  (cap.  LXIl).  —  1)  Consules  fuerunt  ante  a.  47  (cf.  not.  2), 
post  a.  44  (cf.  Dio  60, 20).  —  2)  Instabant  nempe  ludi  saeculares  a  Claudio  celebrati 
anno  47.  —  3)  custodiae  ex.  1.  II,  custodia  ex.  III.  —  4)  Domuum.  —  5)  aera.  ex  I.  II, 
aerarium  ex,  III.  —  6)  oportere,  7)  emerint,  8)  intra  traditur.  —  9)  dominio  tra- 
ditur.  —  10)  Consules  ordinarii  a.  p.  Chr.  S6.  —  11)  decim.  vel  decem.  tradi- 
tur.  —  12)  Haec  verbo  tenus  refert  Paulus  Dig.  18,  1,  S2.  —  13)  quam  vel  quod 
traditur  (quo  plus  Paulus).  —  14)  Huc  usque  Paulus  l.  c.  —  15)  Celsiliae  traditur. 
—  16)  Scr.  Mutinensi  (cf.  not.  17).  —  17)  matri  ex.  I.  II.  Campi  Macri  circa  Mu- 
tinam  et  Parmam  saepius  memorantur  (Colum.  7,  2,  3,  Strab.  S  p.  216  cet.).  — 
18)  deserta  cruentia  vel  deseri  ac  ruentia  traditur.  —  19)  conditione,  20)  in  uni- 
versa,    21)  deformem  traditur. 


DxssAU,  Inscriptiones  Latinae  II.  31 


CAPVT  XIIII. 
TITVLI  MVNICIPALES. 


Urbs  Roma.    Tribus, 

6044   I  [njunc  quoniam   n  . .  . .  |  [a]nnorum  LX,  Seiani  sce- 

[lerati]  |  .  .  .  itatio  et  inprobae  comitiae  (sic)  \  [jjuae  fuerunt  in  Aventino, 
ubi  I  [5e«]anus  cos.  factus  est,  et  ego  |  [rfe]bilis  inutilis  baculi  comes*,  ) 
ut  supplex  fierem  omni  nunc'  |  Vos  rogo,  boni  contri![6M]les*,  si  semper 
apparui  |  [w]obis  bonus  et  utilis  tri|[6MZ]is,  si  nunquam  offic[«  mei  \  im- 
memor  f]m  nec  rei  ...  |  ....  m  co |  ....  rif ...  . 

Romae,  iam  JNeapoli  (Fl  1024 S  vidit  Mommsen;  Huebner  ex.  scr,  epigr.  10S8). 
—  1)  De  comitiis  quibus  Seianus  consul  factus  est  (anno  extremo  vitae  suae,  id 
est  in  annum  p,  Chr.  51),  nihil  narrant  scrtptores ;  nisi  fortasse  huc  pertinet  lu- 
venal.  10,  23  seq.  (Mommsen  Staatsr.  III  p.S48  not.2;  cf.  eiusdem  librum  die  Tri- 
bus  p.  208).  —  2)  Se  ipsum  appellat  inutilem  baculi  comitem ,  deplorans  senectutem 
suam.  —  3)  Fortasse  omni  nunc  [vi\  \  vos  rogo  (Hirschfeld).  —  4)  Cf.  Mummsen 
Staatsr.  III  p.  497  not. 

6045  imp.  T.  Caesari  |  divi  f.  j  Vespasiano  Aug.,  |  plebs  urbana,  | 
quae  frumentum  |  publicum  accipit,  |  et  tribus  [XXX  F]. 

Romae  prope  arcum  Titi  rep.,  est  JSeapoli  (FI 94S  vidit  Mommsen).  —  Alios 
titulos  positos  a  quinque  et  triginta  tribubus  habes  N.  468.  476.  286.  Cf.  Mommsen 
Staatsr.  III  p.  443.  464. 

6046 


numerus 

s  lr[ibulium  et\ 

quibus  locis  [frumentum 

accipimt  ?] 

Pal. 

h.» 

IIIICLXXXXP 

i[nl 

.... 

Suc. 

h. 

IIIILXVIII  in  . 

Esq. 

h. 

cx)M:CLXXVII 

a[d] 

CoL 

h. 

CCCCLVII  i[n] 

•    • 

Rom 

.h. 

LXVIII  .  . 

VoL 

h. 
h. 

LXXXV  .  . . 
s  .  .  .  . 

• 

Romae  rep.  prope  arcum  GalHeni,  est  Neapoli  (FI  40244  vidit  Mommsen).  — 
1)  Homines  (cf.  supra  N.  523).  —  2)  De  his  numeris  cf.  Mommsen  Staatsr.  III 
p.  446  not.  S. 


Titoli  manicipales.  —  Urbs  Roma.    Tribus.  483 

6047  Q.  Trebonius  Q.  1.  Cla.  Aristo  |  ex  patribus  libertiDJs*  |  sibi  et 
suis  lib.  libertabusque  |  posterisque  eorum. 

6047*  Q.  Trebonius  Q.  1.  Cla.  Gallus  |  ex  patribus  libertinis  |  sibi  et 
suis  posterisq.  eorum. 

Romae  (Fl  27609  Smetius  videtur  vidiste).  —  l)  C/".  Mommsen  Staatsr,  III 
p.  U1. 

6048  Aesculapio  et  Hygiae  |  sacrum  |  C.  Oppius  C.  1.  Leonas  | 
Vlvir  et  Aug.',  |  honoralus  in  tribu  |  Cl.*  patrum  et  liberum  |  clientium' 
et  adcensus  |  patr6ni'',  sanctissimis  |  communicipibus  suis  d.  d.  |  Quorum 
dedicatione  |  singulis  decuri6nibus  |  XIIP,  Augustalibus  XII  et  |  colonis 
cenam   dedit.  |  L.  d.  d.  d.   (In  latere  Apollo,  in  altero  latere  Diana.    In  postica) 

dedicati  (sic)  idib.  lanuar.  Plautio  Quintilio  (sic)  et  |  Statio  Prisco  cos." 
(mulier  stans  cum  eomu  copiae  et  gubemaculo^  mulier  stans  manu  parvulum 
sustinet,  adsident  pueri  puellaeve  duo). 

Auximi,  inde  ab  a.  HSl  Mediolani  (IX  5825  vidit  Mommsen).  —  1)  Sevir 
et  Augustalis.  —  2)  Claudia.  —  3)  Cf.  infra  iV.  6057;  Mommsen  Staatsr.  III  p.  276 
not.  5.  Tribulis  (eiusdem)  tribus  Giaudiae  patruum  (sic)  et  liberorum  clientium  est 
in  t.  Ostiensi  infra  N.  6165  (=  XIF  374).  —  4)  Cf.  iV.  1946  seq.  —  5)  Denarios 
temos.  —  6)  A.  159. 

6049  Paci  aeternae  |  domus  |  imp.  Vespasiani  |  Caesaris  Aug.  |  libe- 
rorumq.  eius  ]  sacrum,  |  trib.  Suc.  iunior.*  (in  latere  sinistro)  dedic.  XV 
k.  Dec.''  I  L.  Annio  Basso^*  |  C.  Caecina  Paeto'  cos. 

(In  latere  dextro) 
y*  Ti.  Claudi  Niciae:  |  C.  Acilius  Abascantus',  |  D.  Annius  Crescens,  j 
T.  Asinius  Apollonius  |  (sequuntur  vel  sequebantur  nomina  plus  cenlum^). 

y  D.  Roeti  Secundi:  |  L.  Albius  Auctus,  |  M.  Antonius  Fortunatu[s],  J 
A.  Aemilius  Eutychu[s]  |  (sequuntur  vel  sequebantur  nomina  plus  nonaginta). 

©'  y  Cn.  Pompei  Pelatis:  |  Sex.  Aemilius  Ampliatus,  |  M.  Aemilius  For- 
tunatUS,  I  A.  Atinius  Callinicus  |  (sequuntur  nomina  plus  ocloginta). 

(In  tergo) 

y  Cn.  Corneli  Successi:  |  ©  P.  Annius  Urbanus,  |  C.  AUienus  Epigo- 

nUS,  I  Q.  Aelius  Communis  |  (sequuntur  nomina  plus  septuaginta). 

7  L.  Rubri  Secundi :  |  Sex.  Avonius  Saturninus,  |  P.  Attius  Primige- 

nius,  I  (sequuntur  nomina  plus  octoginta). 

7  Ti.  luli  Primigeni:  |  C.  Albanius  Speratus,  |  L.  Antistius  Faustus,  | 

(sequuntur  nomina  plus  octoginta). 

y  M.  Caeli  Lesbi:  |  M'.  Otacilius  Idmon.,  immun.,  |  T.  Artidius  Thea- 
gen.,  I  P.  Annius   StephanUS,  |  (sequuntur  nomina  plus  octoginta) 

y  Sex.  ...ti  luvenis:  |  P.  A[n]nius  Ampliatus,  (  C.  [4]ebutius  Resti- 

tutUS,  I  (sequuntur  nomina  plus  nonaginta). 

Romae  rep.  ad  arcum  Severi  a.  1547,  una  cum  N.  6050 — 6052,  basis  magna, 
est  Neapoli  (FI 200  vidit  Mommsen).  —  1)  Tribus  Sueusana  iuniorum  (cf.  N.6050. 

31* 


484  Caput  XIIII. 

Corpus  seniorum  eiusdem  iribus  est  JS.  60S5).  —  2)  Natalis  Fespatiani.  —  2»)  Cf. 
Tac.  hist.  5,  SO.  —  3)  Cf.  supra  N.  S929.  Consules  fuisse  a.  70  probabiliter  statuil 
Borghesius  opp.  4,  SS1.  —  4)  Centuria.  —  5)  Nomina  recensentur  ex  ordine  litte- 
rarum.  —  6)  Numerum  iustum  uniuseuiusque  centuriae  fuisse  homines  CXX  suspi- 
catur  Mommsen  Staatsr.  III  p.  S6S  not.  5  cf.  p.  266  not.  1.  —  7)  Defunctus  (ef. 
N.  SUO  not.  1). 

6050  Paci  August.  I  sacrum,  |  L.  Caesilius  Tauriscus  Tarquinies.*,  | 

C.  Portumius  Phoebus  II,  |   L.  Silius  Carpus,  |  L.  Statius  Patroclus  II,  | 

D.  Novius  Priscus,  |  P.  Suillius  Celer,  |  Ti.  Claudius  Hermetis  I.  Helius,  | 
P.  Agrasius  P.  f.  Marcellus  |  curatores  trib.  Suc.  iunior.,  s.  p.  d.  d.,  |  per- 
missu  M.  Arricini  Clementis^  (in  latere  sinistro)  ponend.  cur.  |  L.  Fae- 
nius  I  Euanthes  iunior. 

Romae  rep.  una  cum  ea  quae  praecedit  (V1 199  viderunt  Metellus  et  Smetius). 
—  1)  Tarquiniensis.  —  2)  Adfinis  Fespasiani  (Tac.  hist.  4,  68),  consul  suff.  a.  75 
nt  videtur  (fasti  fer.  Latin.) ;   tunc  fortasse  fuit  praetor  (cf.  N.  5616  not.  5). 

6051  Fortiinae  reduci  |  domiis  August,  |  sacrum,  |  Irib.  Suc.  corp. 
foeder.*:  |  M.  AUius  Tyrannus,  C.  Furinius  Faustus,  |  C.  Fulvius  Phoebus 
aurar.,  L.  Vennonius  Zosimus,  |  C.  Aurehus  Primus  |  immunes*  per- 
petuo  d,  d.    (in  latere)  dedicalum  III  idus  Octobr, 

6053  Victoriae  |  imp.  Caesaris  Vespasiani  |  Augusti  |  sacrum,  |  trib. 
Suc.  corp.  luhani^  |  C.  luhus  Hermes  mensor,  ]  bis  hon.^  in  curat.*  funclus, 
et  nomine  |  C.  Iiih  Regilh  fiU  de  su6  f6cit:  |  cui  populus  eius  corporis 
inmunitatem  |  sex  centuriarum'  decrevit. 

Romae  rep.  una  cum  N.  6049.  60S0,  bases  duae  marmoreae,  sunt  Neapoli  (Fl 
496.  198  vidit  Mommsen;  prioris  basis  plane  similis,  sed  mutila,  fuit  VI  197).  • — 
1)  Cf  Mommsen  Siaatsr.  III  p.  277.  —  2)  Cf  N.  60S6.  —  3)  Conferendum  corpus 
Augustale  in  tribubus  Palatina  et  Esquilina  (N.  60S8.  6060);  cf.  Mommsen  Staatsr. 
III  p.  277.  —  4)  Honore,  5)  curatione  (cf.  Mommsen  Staatsr.  III  p.  190  not.  1).  — 
6)  Scilicet  sex  centurias  habuit  corpus  lulianum  (cf.  Mommsen  Staatsr.  III  p,  277 
not.  1). 

6053  trib.  Suc.  cor.  sen.  7  I'  j  Q.  Pomponeus  Agathop.  |  cur.  7"* 
suae  d,* 

Romae,  operculum  cistae  ex  ebore  (VI  55997  =  Bull.  arch.  comunale  188S 
p.  161).  —  1)  Tribui  Sucusanae  corpori  seniorum  (cf.  N.  1911  v.  4,  N.  60S7)  cen- 
turiae  primae,  —  2)  Curator  centuriae.  —  3)  Dat. 

6054  [C]n.  Ussaeus  Cn.  f.  Po[/.]  |  Proculus  cur.*  [//?]  |  tribus  Pol- 
hae  et  [7^/)er]  |  consensum  tribuhum  |  cont[m]uis  annis  duobus,  |  vix. 
[ann.]  ..XXXVH,  men.  VL 

6055  M.  Lucc[oftms]  .  .  |  Saturninu[s  eurator]  \  factus  suffra[pts  tri- 
hus\  I  PoUiae  sibi  e[t] |  Lucconi  Martial[is]  .... 

Romae  rep.  una  cum  N.  S167  (VI 55994.  55995  =  Notizie  1887  p.  191;  Bull. 
comunale  1887  p.  18S.  186).  —  1)  Cf  N.  S167.  —  2)  Centurio  (supplevit  Mommsen 
StaaUr.  III  p.  IX). 


Tituli  municipales.  —  Urbs  Roma.  Tribug.  486 

6056  dis  manibus  |  M.  Quintilio  M.  f.  \  Pol.  Vibiano  |  immuni  ho- 
norato,  |  curatori  XVI  \  M.  |  Quintilius  Vibianus  et  |  M.  Quintilius  Besi- 
dianus  |  patri  suo,  item  Quintilia  |  larine  optimo  et  bene  |  de  se  merenti 
patroDO  et  |  coniugi,  permissu  pientis|simorum  tribulium  aram  |  posuerunt, 
vixit  ann.  LV.  |  Hil.  ser.  cur.* 

Romae  (FI 102U  cf.  Nottzie  degli  scavi  1896  p.  S90).  —  1)  Curatori  decimum 
sextum  sc.  corporis  trihulium.  —  2)  Hilarus  servus  curaviL 

6057  (a'cia)  dis  manibus  |  P.  Aelio  P.  61.  Bellenio  Aristoni  electo 
ob  I  Gdem  et  industriam  suam  a  tribulibus  tribus  |  Palatinae  corporis 
seniorum  clientium'  perp.'  |  scribae  et  viatori  et  in  ea  administratione 
ita  I  versato,  ut  universi  tribules  qui  advivente  eo  dono  |  delphicae' 
aereae  cum  omni  cultu  exornatae,  sed  et  |  testamento  divisione  exequia- 
rum  eius  |  honorati  sunt,  tam  integrum  et  industrium  |  virum  amissum 
dolerent.  |  P.  Aelius  Bellcnius  Aristo  filius  patri  carissimo  et  |  Claudia 
Quartilla  coniugi  carissimo,  cum  quo  |  vixit  annis  XXVI  mensib.  Vlll  die  I, 
perseverante  |  inter  se  concordia  in  diem  quo  curo  eo  vibere  licuit,  et  | 
sibi  et  sorori  fratribusque  suis,  et  Claudiae  Primae  |  posteris  et  libertis 
libertabusq.  posterisq.  eor.  fecer. 

Bomae  (FI  40i13  bU  ut  videtur  deseripta  saec.  XFI).  —  1)  Cf.  iV.  60i8.  — 
2)  Perpetuo.  —  3)  Sc.  tripodis. 

6058  d.  m,  I  (vir  in  lecto  recumbens)  J  M.  Blossi  Felicis  |  viatori  trib. 
Pal.  I  corpore  August.*,  j  Pacuvia  Soteris  |  coniugi  suo  et  |  M.  Blossius 
Speratus  |  patri  patrono  |  b.  m.  fecer. 

Romae  (FI  40216  vidit  Henzen).  —  1)  Fiatori  tribus  Palatinae  corpore 
Augustfih'. 

6059  d.  m.  I  M.  Antoni  lulijani,  AugustaU  |  immun.  Misen.  |  item 
August.  Cum.*,  j  adlect.  trib.  Palat.^,  |  vixit  ann.  XXV  |  m.  X.  d.  V,  Val. 
Redempt.  mat. 

Miseni  rep.,  est  Neapoli  (X  5676  vidit  Mommsen).  —  1)  Cumis.  —  2)  Adlecto 
Iribui  Palatinae. 

6060  dibus  securis  |  M.  Salluvi  |  Fehcissimi  |  Herachtiani  tribu  | 
Esq.  corpore  Aug.*,  |  puero  piiss.  et  dulciss.,  ]  M.  Salluvius  |  Antiochus  pat. 
fec.  et  sibi ,  |  vix.  ann.  XII  men.  IIII  dieb.  XI. 

Romae  (FI  10217  bis  vel  ter  descripta  saec.  XV.  XFI).  —  1)  Tribu  Esquilina 
eorpore  Augustali. 

6061  d.  m.  I  C.  luli  Valeri  Lucihani  tribuH  |  tribus  Palatine  corp. 
iunioris*.  qui  |  vixit  annis  quinque  meses  VII  dies  VllII.  |  lulia  Calliroe 
mater  filio  dulcissimo. 

Romae  (FI  10218  viderunt  Smetius  aliique).  —  1)  minoris  nonnulli. 
Corp.  iuniorum  luvenal.  in  tribu  Palatina,  supra  N.  525. 


486  Caput  XIIII. 

6062  d.  m.  |  L.  Aemilio  Daphno  Pomp|tina,  vixit  ann.  IIII  d.  VI.  | 
Livia  Daphne  fil.  dulcissimo. 

Ostiae  rep.,  est  in  Anglia  (XIV  SS2  vidit  Huebner). 
[  J]ribulis  tribus  Pupiniae  est  infra  N.  61S0. 

6063  M.  Baebius  |  Asclepiades  lustinus  |  qui  vixit  annis  IIII  |  mens. 
III  dieb.  XIIII,  trib.  |  Offentinae  conlegio  ae|niatorum^  frumento  |  pu- 
blico,  supervixit  Ius|tinus  secundo  fra|tri  suo  dies  n.  CIIII.  |  Asclepiades,  | 
lustina  parentes. 

Romae  (VI  40221  vidit  Henzen).  —  1)  Cf.  Mommsen  eph.  ep.  8  p.  2S7  not.  1. 
De  frumento  publico  cf.  eliam  supra  N.  2049.  2165. 

6064  d.  m.  I  L.  Aurelio  Tycheniano  |  L.  Aurelius  Stephanus  pater  j 
filio  dulcissimo  et  pientissi|mo  bene  merenti  feci  tituiu  (sic).  |  [rjyche- 
nianus  dicit:  fatis  ab|[r]eptus  hic  iaceo,  reUqui  tri[[6M]m  ingenuam*,  fru- 
mentum  |  [pM&/]icum  et  aeneatorum^;  ]  [jM/cwn^que  leget,  nolo  |  [experiatur 
/Mc]tum  sic  I  [ut  pater  expertus  est?]. 

Bomae  (FI  10220  vidit  Henzen).  —  1)  Cf  Mommsen  Staatsr.  III  p.  4i7,  4.  — 
2)  Cf.  N.  6065. 

6065  d.  m.  I  Sextiae  Saturninae  |  C.  Sexti  Daphni  et  |  Sextiaes  Sa- 
turninae  |  fil.,  q.  vix.  ann.  VI  m.  VII  |  dieb.  XIIII,  inc.  fr.  publ.  |  div. 
Faust.  iunior.* 

Romae  (VI  40222  aliquoties  descripta  saec.  XVI).  —  1)  Incisae  (cf.  supra 
N.  2165;  vita  Diadum.  2,  40)  frumento  publico  divae  Faustinae  iunioris.  (Cf.  vit. 
M.  Anton.  7 :  ob  hanc  coniunctionem  —  Veri  et  Lucillae  —  pueros  et  puellas  no- 
vorum  nominum  frumentariae  perceptioni  adscribi  iusserunt;  ib.  26:  novas  puellas 
Faustinianas  instituit  in  honorem  uxoris  mortuae.  —  0.  Hirschfeld  Philolog.  4870 
p.  40  not.  45.) 

6066  d.  m.  I  Eutycheti  filio,  |  qui  vixit  annis  VI  |  diebus  VI,  incisus  | 
ingenus  (sic)  qui  accepit  |  congiarium  X  C*,  |  fecit  pater  be]ne  merenti. 

Romae  (VI  10228  vidit  Henzen).  —  1)  Denariorum  centum. 

6067  d.  m.  I  Q.  Ter6nti  Prisciani  j  vixit  annis  IIII  men|sibus  VH, 
frumentum  j  publiciim  acc^pit  menjsibus  VIIII,  j  Terentia  Sabina  | 
alumno  fecit. 

Romae  (VI  40227  vidit  Henzen).  ' 


Quintum  annum  et  decimum  |  Narcissus  flore  iuventae  | 

hoc  iacet  abreptus  |  conditus  in  tumulo.  | 
Quisquis  ades  lector,  |  fatum  miserabile  cernis,  | 
Parcae  nam  inpubem  quem  |  rapuere  mihi,  | 
maeret  cara  soror  ]  quae  fratrem  luget  |  ademptum;  | 
mater»  habet  natum,  |  Fiorum*  lux  candida  |  torquet.  | 
Hic  septimum  decimum  |  frumentum  publicum  |  accepit,  |  sextum  deci- 
mum  I perdidit. 


Tituli  municipales.  —  Urbs  Roma.   Tribus.   Frumentum  publicnm.       487 

Romae,  iatn  Oxonii  (FI 10226  vidit  Huebner).  Buecheler  carm.  epigr.  n.  U19. 
—  1)  Sc.  defuncta  antea,  —  2)  Florus  videtur  etse  pater  superstes  (ceterum  cf. 
Bueeheler  l.  c). 

6069  C.  Sergius  C.  fil.  Alcimus  |  vixit  ann.  III  mensib.  III  |  die- 
bus  Iribus,  |  frumentum  accepit  |  die  X  ostio  XXXIX ',  |  Sergius  Alci- 
mus  f.  suo. 

Romae  (FI  4022^^  vidit  saec.  XFII  Gudius).  —  1)  Cf.  Hirschfeld  Philolog.29, 
mo  p.  64. 

6070  d.  m.  I  C.  Vibius  C.  f.  Celer  \  vix.  ann.  IIII  mensib.  XI,  | 
frum.  ac.  d,  VII  ostio  XV,  |  Vibius  Celer  f.  suo. 

Romae  vel  in  agro  urbano  rep.  (VI  10228  cf.  55991  vidi  Neapoli  exemplum 
fortasse  recens  incisum). 

6071  Ti.  Claudius  Aug.  lib.  |  lanuarius,  curator  |  de  Minucia^  die 
XIIII  I  oslio  XLII,  et  (  Avonia  Tyche  uxor  eius  |  Pituaniani*  solaria  de 
sua  I  impesa . . .'  fecerunt. 

Romae  (Fl  40225  aliquoties  descripta  saec.  XVI).  —  1)  Cf.  Hirschfeld  Verw. 
p.  454,  4.  —  2)  Jgnomen  fortasse  et  lanuarii  et  Tyches.  —  3)  Vocabulum  erasum 
fuisse  indicant  descriptores. 

6072  [ex  aucfo]ritate'  Tarraci  Ba^ssj"  v.  c.  pjraef.  urbi  [  nomina  aere 
i[ncisa]  . . .  nariorum  qui  sibi  pecun[ia»n  . . .  et  locum]  spectaculis  et  panem 
populi  contra  |  disciplinam  P 

Valerius*     Traianenses 
Laurentius  de  teglatu 
Urbicus       Caelimontiensibus 
Gyriacus      Gameliensibus 
Serpentius  Tascogensibus 
Adquisitus  Isacis^ 
Mercurius   Decennensibus" 

monetaris 

ad  lacum  longum 

Noenses  de  ara 

Matidiae 


[per  Cajndidum 

Epictetinses 



.  orium  et 

Viator 



.  atium 

Aquilenses  ' 

... 

.  ienses 

Bonifatius 

[per] ...  .um 

Adeodatus 



Statuavalerianenses 

Romae  rep.  prope  S.  Petri  in  vinculis,  fragmenta  magnae  tabulae  marmoreae, 
suppleta  ex  fragmenlis  similium  tabularum  (cf.  not.  4.  4)  aliis  loeis  urbis  repertarum 
(VI 54895*^  viderunt  Gatti  et  Huelsen,  cf.  bull.  comunale  4894  p.542seq.).  Omisi 
fragmenta  eiusdem  tabulae  5^S55'^~''.  —  1)  Ex  hac  praescriptione  in  tabula  VI 54895 
haec  tanlum  extant  ...raef,  urbi  [  ....panem  populi  contra  |  . . . .  sueverant  (supplevi 
ex  VI  4766  =  51894  et  10099  =  51899).  —  2)  Praefectus  urbi  paullo  post  a.  568,  cf. 
Ammian.  Marc.  28, 4, 27.  —  3)  detel[icta . . .]  (Hirschfeld  act.  acad.  Berol.  4894  p.  8S5), 
de  Te][iquorum  commodis?]  (Momms.).  —  4)  Nomina  suppteta  ex  VI 54894. 54899.  Ce- 
terum  ad  fragmenta  similium  tabularum  edita  VI 54894  seq.  iam  accedit  Notizie  degli 
scavi  1899  p.  555  «=  Bull.  comunale  1899  p.  251.  —  5)  Scr.  Isiacis.  —  6)  Qui  habitabant 
in  regione  Decennii  inter  Lateranum  et  portam  Metroviam  (ef.  Huelsen  bull.  l.  c. 
p.  5SS).  —  7)  Fortasse  qui  habitabant  in  vico  longi  Aquilae,  regione  decima  quarta 
(N.  6075,  pag.  489).  —  8)  De  vico  statuae  Valerianae,  regione  eadem  (cf.  ib.). 


488 


Caput  XIIII. 


6073       *  imp.  Caesari  divi 

Traiani  Parthici  fil. 
divi  Nervae  nepoti 
Traiano  Hadriano 
Aug.  pontif.  maximo, 
tribunic.  potestat.  XX  \ 
imp.  II,   cos.  III,    p.  p. 
magistri  vicorum  urbis 
regionum  XIIIF. 

(In  latere  sinistro): 

L.  Ceionio  Commodo,  Sex.  Vetuleno  Civica 


Reg.  I 

cur. 

.  .   Curtius   D.  1.  lucundus, 

denuntiat.  3 
P.  Helvidius  P.  1.  Hermes. 

vico  Camenarum'' 

C.  Publiiius  0.  1.  Ciirestus 

M.  Uipius  M.  1.  Pyrallus 

Ti.  lulius  Ti.  1.  Atimetus 

M.  Servilius  L.  f.  Celer 

vico  Drusiano 

(nomina  quattuor) 

vico  Sulpici^  ulterior. 

(nomina  quattuor) 

vico  Sulpici^  citerioris 

(nomina  quattuor) 

vico  Fortunae  obsequent. 

(no7nina  quattuor) 

vico  pulverario 
(nomina  quattuor) 
[vi\co  Honor.  et  Virtut.® 
(nomina  quattuor) 
vlco  trium  ararum' 
(nomina  quattuor) 

vico  Fabrici 
(nomina  quattuor) 

Reg.  X. 

cur. 
C.  Cornelius  C.  1.  Encolpus, 

denuntiat. 

L.  Velius   L.  f.  Salutaris. 

vico  Padi 

(nomina  quattuor) 


vico  curiarum  * 
M.  Carvilius  M.  L  Crescens 
C.  Naevius  C.  I.  Ampliatus 
L.  Valerius  L.  f.  Euhelpistus 
M.  Ulpius  Aug.  L.  Gaetulicus 
vico  Fortunae  Respicient.* 
(nomina  quattuor) 

vico  Salutaris 
(nomina  quattuor) 

vico  Apollinis 
(nomina  quattuor) 
vico  huiusque  diei^" 
(nomina  quattuor) 


Reg.  XIII 

cur. 
P.  Caesius  P.  1.  Crescens, 

denuntiat. 

Sex.  Licinius  Sex.  [/.]  Eu- 

[tychus. 

vico  Fidii 

(nomina  quattuor) 

vico  frument. 
(nomina  quattuo?) 

vico  trium  viarum  " 
(nomina  quattuor) 

vico  Caeseti 
(nomina  quattuorj 

vico  Valeri 
(nomina  quattuor) 

vico  laci  miliari 
(nomina  quattuor) 


Pompeiano  cos.* 

vico  Fortunati 
(nomina  quatluor) 
vico  capitis  canteri 
M.  Octavius  M.  f.  Quietus 
L.  Vallius  L.  1.  Phoebus 
P.  Fulvius  P.  1.  Martialis 
M.  Gavius  M.  1.  Amphion 

vico  Larum  alitum 

L.  Faenius  L.  I.  Laurentinus 

L.  Cornelius  P.  f.  Viator 

P.  Postumius  D.  I.  Crepnos 

L.  Olius  L.  1.  Primitivus 

vico  novo 

(nomina  quattuor) 

vico  Loret.i*  minoris 

(nomina  quattuor) 

vico  Armilustri" 

(nomina  quattuor) 

vico  columnae  ligneae 

(nomina  quattuor) 

vico  materiario 
(nomina  quattuor) 

vico  mundiciei 

(nomina  quattuor) 

vico  Loreti*^  maioris 

(nomina  quattuor) 

vico  Fortunae  dubiae 

(nomina  quattuor) 


I 


Titall  municipales.  —  Urbs  Roma.  Vici. 


489 


Reg.  XII 
cur. 

L.  Helv[i(/{]us  L.  I.  Bum 

. .  Annius  L.  I.  Thre  . . .  cu  . 

denuntiat. 

L.  Statilius  D.  1.  Nu  . . . 

vico  Veneris  almae 

(nomina  qtiattuor) 

vico  Piscinae  publicae  " 

(nomina  quattuor) 

vico  Dianae 
(nomina  quattuor) 

vico  . . .  ceios. 
(nomina  quattuor) 

vico  Triari 

(nomina  quatluor) 

vico  [«i/jani "  salientis 

(nomina  quatluor) 

vico  laci  tecti 
(nomina  quattuor) 
vico  Fortunae  mammosae  ^® 
(nomina  quattuor) 
vico  compiti  pastoris 
(nomina  quattuor) 
vico  portae  Ruduscuianae*' 
(nomina  quattuor) 
vico  porta  Naevia  " 
(nomina  quattuor) 


(In  latere  dertro): 

vico  Victoris 
(nomina  quattuor) 

Reg.  Xilll 

cur. 

L.  Lepidius  L.  1.  Montanus, 

denuntiat. 
P.  Granius  P.  I.  Felix. 
vico  Censori  '* 
(nomina  quattuor) 

vico  Gemini 
(nomina  quattuur) 

vico  Rostrate 
(nomina  quattuor) 
vico  longi  Aquilae  '^ 
(nomina  quattuor) 
vico  Statae*"  Siccianae 
(nomina  quatluor) 

vico  Quadrati 

(nomina  quattuor) 

vico  Raciliani  minor. 

(nomina  quattuor) 

vico  Raciliani  maioris 

(nomina  quattuor) 

vico  lanuclensis 

(nomina  quattuor) 

vico    Brutiano 


vico  Larum  ruralium^' 

(nomina  quattuor) 

vico  statuae  Valerianae" 

(nomina  quattuor) 

vico  Salutaris 
(nomina  quattuor) 

vico  Pauli 
(nomina  quattuor) 
vico  . . .  mi  publici 
(nomina  quattuor) 

vico  luc. .  ii 
(noinina  quattuor) 

vico  Pacrai . . 

(nomina  quattuor) 

vico  laci  restituti 

(nomina  quattuor) 

vico  Saufei 
(nomina  quattuor) 

vico  Sergi 
(nomina  quattuor) 

vico  Ploti 
(nomina  quattuor) 

vico  Tiberini 
(nomina  quattuor) 


(nomina  quatluor) 
(In  tergo  nihil  umquam  scriptum  fuit). 

Romae,  basis  magna  marmorea ,  inde  a  saec.  XF  ad  aedes  Conservatorum  in 
Capitolio  (VI  97S  contulit  Henzen  cum  Augusto  Wilmanns  et  C.  Zangemeister).  — 
1)  A.  1S6.  —  2)  Septimio  Severo  et  Antonino  fiHo  eius  a.  S01  titulum  posuerunt 
nescio  qui  . . .  i  urbi  (sic)  sacrae  reg.  XIIIL  —  3)  Denuntiatores  regionum  praeterea 
ignoli.  Ceterum  cf.  supra  N.  340  fin.  —  4)  Vicus  ita  dictus  a  luco  Camenarum 
(Camenas  in  regione  prima  memorat  Notitia  urbis,  cf.  luvenal.  5,  16;  Becker  Top. 
p.  m  seq.).  —  5)  Cf  N.  6078.  —  6)  Cf.  supra  N.  5617  not.  5.  —  7)  Cf  supra 
N.5616  not.2.  —  8)  Cf  Tac.  ann.  12,  24,  Notit.  urb.  reg.  X.  —  9)  Cf  Notit. 
urb.  reg.  X.  —  10)  Cf.  Preller-Iordan  roem.  Mythologie  II  p.  187  not.  1.  —  11)  Stc 
priores  (a  non  agnovit  Hensen;  trium  virum  praefert  Huelsen).  —  12)  Cf  Varro 
de  l.  L.  S,  52;  Plin.  h.  n.  1S,  40,  158;  Becker  Top.  p.  449.  —  13)  Cf  N.  5506 
not.  2.  —  li)  A  piscina  publica  universa  regio  duodecima  nomen  acceperat,  cf. 
supra  N.5682*  not.  2.  —  15)  Supplevit  Huebner.  —  16)  Cf  Preller-Iordan  Roetn. 
Mythol.  II  p.  187.  —  17)  Varro  l.  Lat.  S,  165,  cet.;  lordan  Top.  I  1  p.  255.  254.  — 
18)  Cf.  N.  5619  not.  5.  —  19)  Huc  videntur  pertinere  Aquilenses  N.  6ff72  (not.  7).  — 
20)  Cf.  N.  5507  seq.  —  21)  Vocabulum  non  omnino  certum  ('puteaiium  lapis  ad- 
mittere  vitus  est  lordano).  —  22)  Statuavalerianentes  memorantur  N.  6072. 

Titulos  a  magistris  vicorum  vrbanis  positos  habes  praeterea  supra  N.  5219. 
5505—5509.  5615—5621.  5772  (?).  S61S;    vici  urbani  nomine  posUus  est  N.  872. 


490  Caput  Xmi. 

6074 I Faustus,  I  Cn llius  Flaccus,  ]     Cn.  [Pacjtu- 

meius  Syntrophus. 

Irap.  Nerva  Traiano  Cajesare  Aug.  Ger.  III,  Sex.  lulio  |  Frontino  III  cos.', 
magistri  |  anni  CVIP:  |  M.  Opticfijus  Helpistus  |  (alia  nomina  tria). 

|o  c[os.],  I  magi[s/n]  |   anni :  |  D.  Mundicius  D.  1.  Po- 

ti  .  .  .  I  (alia  nomina  tria). 

T.  Rustio  Caepi|[one'  cos.,  magistri  anni]  LXXX*:  | 

[re]lix  I  (reliquiae  aliorum  trium  nominum). 

Romae,  fragmenta  incertum  quo  loco  urbis  reperta  (VI  2222  vidit  de  Rossi). 
Supersunt  ex  fastis  magistrorum  vici  alicuius.  Singula  capita  quomodo  se  exce- 
perint  et  quantum  inter  ea  exciderit,  non  apparet.  —  1)  A.  u.  c.  8S3,  p.  Ckr.  400.  — 
2)  Apparet  primos  magistros  huius  vici  iniisse  a.  u.  c.  747.  Cf.  supra  N.  5165 
not.  5.  —  3)  Fir  huius  nominis  videtur  memorari  Suet.  Dom.  5.  —  4)  [C^jLXXX 
tupplet  Henzen,  referens  ad  annum  p.  Chr.  475, 

6075  Varro  Murena*,  |  L.  Trebellius  aed.  cur.  |  locum  dederunt.''  —  | 
L.  Hostilius  L.  1.  |  Philargurus,  \  A.  Pomponius  |  A.  1.  Gentius,  (  A.  Fabri- 
cius  I  A.  1.  Buccio,  |  M.  Fuficius  |  0.  1.  Aria  |  mag.  veici  |  faciund.  coer.  | 
ex  p.  L.^ 

Prope  Romam  rep.,  inter  septimum  Latinae  et  septimum  Labicanae  miliarium, 
columna  (VI  4524  vidit  Henzen).  —  1)  Videtur  is  qui  supra  N.  S97.  —  2)  Cf. 
Mommsen  Staatsr.  II  ^  p.  S07.  —  3)  Ex  pondo  quinquaginta,  sc.  argenti;  quod 
fortasse  non  debuit  addi,  cum  statua  ipsa  argentea  columnae  superposita  fuerit 
(Henzen). 

6076  L.  Titinius,  mag.  |  vici  col.  Vimin.*,  Apoll.  |  sacrum. 

Romae  in  colle  Viminale  rep.  (VI  2228  vidit  Henzen,  qui  incisum  esse  putat 
aetate  fere  Augusti).  —   1)  Idem  vicus  memoratur  VI  2227. 

6076*  L.  Cornelius  L.  1.  Philargur,;  |  Fannia  D.  1.  Asia;  |  Fannia 
0.  l.  Sura,  mater;  |  P.  Aquillius  P.  et  Fanniae  1.  |  Aprodisius  dissignator,  | 
mag.  vici  a  foro  Esquilin.;  |  Fannia  D.  1.  Helena, 

Romae  exlra  portam  Maiorem  rep.  (VI  2225  contuHt  Brunn). 

6077  .  .  Curtilius  Hermeros  |  fecit  sibi  et  |  Curtiliae  Thelidi  |  con- 
iugi  suae  carissimae  |  et  libertis  libertabusque  |  suis  posterisque  eorum:  j 
magister  vici  ab  Cyclopis*  |  region.  pri.,  faber  argentarius. 

Romae  (ffl  2226  vidit  Kiessling).  —  1)  Vicus  praeterea  ignotus.  Antrum 
(vel  atrium  Cyclopis)  situm  in  regione  urbis  secunda  confert  lordan  Top.  II p.  389. 


6078  T.  Quinctius  Q.  f.,  L.  TuIh[Ms]  .  .  [/•.],  .  .  Caltili.  Calt.  L'  | 
mag.  de  duobus  pageis*  et  vicei  Sulpicei'  (mulier  vel  potius  dea,  Maia  ut 
videtur,  el  Mercurius  libantes  ad  aram). 

Prope  Romam  rep.  extra  portam  S.  lohannis,  8  mil.  pass.  ab  urbe,  est  in  Vati- 
cano  (VI  2221.  52452  contulit  Huelsen).  De  anaglypho  cf.  Samter  Roem.  Mitth. 
4895  p.  225  seq.  —  1)  Calliliae  liberlus.  —  2)  Cf.  lordan  Roem.  Topogr.  4,  4  p.  278 
not.,  qui  confert  septem  pagos  (Dionys,  ant.  2,  SS.  5,  54.  Plut.  Rom.  2S);  Mommsen 
Staatsr.  III  p.  116  not.7  fin.     Pagum  htinc,  ita  appellatum,  ibi  fuisse  ubi  titulus 


Tituli  municipales.  —  Urbs  Roma.   Vici.   Pagi.  491 

repertus  est  putat  Samter  l,  c.  p.  S25.  —  3)  /n  regione  pritna  urbit  fuerunl  vicus 
Siilpici  ulterioris  et  vicus  Sulpici  citerioris  (N.  6075) ;    cf.  etiam  vit.  Elag.  •/?,  8 

6079  .  .  [Pjupius  A.  f.  mag.  |  [pa]'^.  lanicol.,  porticu  |  [cejllam  cu- 
linam  |  [ar]am  de  pagi  sentent.  |  [/hjciunda  coiravit. 

Romae  trans  Tiberim  rep.  (I  80i.  FJ  2H9  vidit  Detlefsen).  Similis  inscriptio 
fuit  in  fiavimento  tessellato  eodem  loco  reperto  (I  802  =  FI  2220). 

6080  Genio  |  Ti.  Caesaris  |  divi  Augusti  |  fili  |  Augusti  |  C.  Fulvius 
Chryses  mag.  |  pagi  Amenlini'  minor.,  |  donum  dedit  |  V  k.  lun.  |  L.  Cal- 
purnio  Pisone  |  M.  Crasso  Frugi  cos.* 

Romae,  lapis  utrimque  eodem  fere  modo  instriptus  (FI 2S1  vidit  de  Rossi). — 
1)  Inter  oppida  quae  in  Latio  clara  fuerunt  Plin.  h.  n.  5,  68  nominat  Amitinum. 
Cf.  supra  N.  2676  not.  4.  —  2)  A.  27  p.  Chr. 

6081  mag.  He[rc.]  |  suffragio  pag.  prim[j]  . . .  |  ludos  fecer^wnfj. 
Romae  rep.  in  monte  Caelio  (FI 50888  =  Notizie  degli  scavi  1887  p.  445  descr. 

Gatti).     Ad  ludos  Herculi  editos  a  magislris  fortasse  et  ipsis  pagi  alicuius,  per- 
tinet  fragmentum  I  1558  =  VI  555. 

6082  .  .  •  eisque  curarent  \\x\erenturque  \  ar] bitratu  aediiium  plei- 
beium ',  |  [^weijcomque  essent,  neive  ustrinae  in  |  eis  loceis  regionibusve*, 
nive  foci  ustrj|naeve'  caussa  fierent,  nive  stercus*  terra[w]Ive  intra  ea  loca 
fecisse  coniecisseve  veli[<]  |  quei  haec  loca  ab  paago*  Montano  ||  [redempa 
habebit;  et  uti  si  is  stercus  in  eis  loceis  fecerit  terramve  \  in  eaj  loca  ie- 
cerit,  in  [eum  .  .  .  wajnus  iniectio  pignorisq.  ca[pjo  siet.] 

Romae  rep.  a.  1875  ad  campum  Esquilinum,  cippus  opistographus  (FI  5825. 
51577  viderunt  Henzen  et  Huelsen).  Superesse  statuit  Mommsen  ex  senalus  consulto 
pertinente  ad  tuendum  locum  aliquem  sacrum  situm  in  campo  Esquilino  sepullurae 
plebis  destinato,  itaque  obnoxium  talibus  iniuinis.  Ad  eundem  campum  pertinent 
cippi  VI  51614.  51615.  —  1)  Cf.  Mommsen  Staatsr.  IP  p.  507  not.  2.  —  2)  RE- 
aONIBVSVE  lapis.  —  3)  Scr.  ustrinae.  —  4)  Cf  supra  N.  4912.  —  5)  PAACO  lapis. 
—  De  montanis  cf.  supra  N.  5i28. 

6083  Q.  Marcius  Natalis,  |  vixit  ann.  XXX,  |  verna  Velabrens.,  |  dul- 
cissimus  mihi. 

Romae  ad  viam  Appiam  rep.  (VI  22084  viderunt  Henzen  et  de  Rossi). 

6083*  Terentia  Albana  |  ann.  XXV  mens.  XI,  |  dies  XIV  minus 
quam  ann.  XXVI.  |  Ego  sum  quae  in  Carinis  peperi.  0  di  |  superi  et  in- 
feri.   0  mater  musera  (sic). 

Romae,  iam  Veronae  (VI  2722f7  vidit  Mommsen). 

60^4  d.  m.  I  Cn.  Domiti  Prijmitivi  qui  vix.  |  ann.  VII  dieb.  VII,  j 
fecerunt  |  Domitiae  Lavica|na  mater  et  Ia|nuaria  avia  et  |  Cassianus  pater 
et  s[o]|dales  viae  Lavican[ae]. 

Prope  Romam  ad  viam  Labicanam  rep,  (Borsari  Notisie  degli  scavi  1894 
p.  205). 


Lex  lulia  municipalis. 

6085  ...  I  (1)  Quem  h.  1.'  ad  cos.  profiterei  oportebit^,  sei  is,  quom 
eum  profiterei  oportebit,  Romae  noD  erit,  tum  quei  eius  |  (2)  negolia  cura- 
bit,  is  eaedem^  omnia,  quae  eum,  quoius  negotia  curabit,  sei  Romae 
esset  h.  1.  profiterei  |  (3)  oportebit",  item  isdemque  diebus  ad  cos.  pro- 
fitemino.  j 

(4)  Quem  h.  1.  ad  cos.  profiterei  oportebit,  sei  is  PVP.^  seive  ea 
V9.^  erit,  tum  quei  eius  PVP.  VS.ve'  tutor  erit,  item  eadem|-(5)que 
omnia  in  iisdem''*  diebus  ad  cos.  profitemino^  ita  utei  ei*  quae  quibusque 
di[ejbus  eum  eamve,  sei  PVP.  VS.ve  non  |  (6)  est^  h.  1.  profiterei  oporteret.  [ 

(7)  Sei  cos.,  atque*"  h.  1.  professiones  fierei  oportebit,  Romae  non 
erit,  tum  is,  quem  profiterei  oportebit,  quod  eum  profiterei  |  (8)  oporte- 
bit,  ad  pr.  urb."  aut,  sei  is  Romae  nou  erit,  ad  eum  pr.,  quei  inter 
peregrinos  ius  deicet,  profitera[?]no,  ita  utei  |  (9)  eum  ad  cos.,  sei  tum  Ro- 
mae  esset,  h.  1.  profiterei  oporteret.  | 

(10)  Sei  ex  eis  cos.  et  pr.",  ad  quos  h.  1.  professiones  fierei  oporte- 
bit,  nemo  eorum  Romae  erit,  tum  is,  quem  profiterei  oportebit,  |  (11)  et*^ 
quod  eum  eum"  profiterei  oportebil,  ad  tr.  pl.*^  profitemino,  ita  ute[t] 
eum  ad  cos.  pr.'^  urb.  eumque  quei  inler  peregri|-(l2)nos  ius  deicet,  sei 
tum  Romae  esset,  h.  I.  profiterei  oporteret.  | 

(13)  Quod  quemquem*®*  h.  I.  profiterei  oportebit,  is,  apud  quem  ea 
professio  fiet,  eius  que"''  profitebitur  nomen,  et  ea  quae  proj  (14)  fessus 
erit,  et  quo  die  professus  sit,  in  tabulas  pubHcas  referunda  curato,  ea- 
demque  omnia,  quae  uteique  in  tabulas  |  (15)  rettulerit,  [i]ta  in  tabulam  in 
album  referunda",  idque  aput  [/"^orum,  et  quom  frumeutum  populo  da- 
bitur,  ibei  ubei  frumen|(16)lum  populo  dabitur,  eottidie  maiorem  partem 
diei  propositum  habeto,  u.  d.  p.  r.  1.  p.'*  | 


1)  Hac  lege.  —  2)  Professiones  has  pertinere  ad  recensum  plebis  urbanae 
factum  a  Caesare  fruinentationum  causa,  quem  memorat  Suet.  Caes.  41,  statuit 
Savigny  verm.  Schr.  5  p.376.  Sed  cf.  Hirschfeld  Philol.  29,  WO  p.QOseq.;  Nissen 
mus.  M.  4S,  1890  p.  103.  —  3)  Scr.  eadem  (EAFDEM  aes.).  —  4)  Scr.  oporteret.  — 
5)  Pupillus.  —  6)  Pupilla.  —  7)  Pupilli  pupillaeve.  —  7*)  Errorem  subesse  tuspi- 
catur  Momms.  —  8)  Scr.  et.  —  9)  Scr.  esset.  —  10)  Scr.  ad  quem.  —  11)  Prae- 
torem  urbamint.  —  12)  Praetoribtts.  —  13)  Dele  et,  14)  item  alterum  eum.  — 
15)  Tribunum  plebei.  —  16)  Insere  que.  —  16")  Quemque.  —  l^**)  Scr.  quei.  — 
17)  Insere  curato.  —  18)  Unde  de  plano  recte  legi  possit. 


Tituli  municipales.  —  Lex  lulia  muuicipalis.  493 

(17)  Queiquomque  frumentum  populo  dabunt"  damdumve  curabil, 
nei  que'"  eorum,  quorum  nomina  h.  1.  ad"  cos.  pr.  tr.  pl.  in  taj-(18)bula 
in  albo  proposila  erunt,  frumentum  dato  neve  dare  iubeto  neve  sinito**. 
Quei  ad  versus  ea  eorum  quei*"  frumentum  |  (19)  dederit,  is  in  tr.  m.  I'" 
HS  looa  populo  dare  damnas  esto,  eiusque  pecuniae  quei  volet  petitio  esto.  | 

(20)  Quae  viae  in  urbem*''  Rom.  propiusve  u.  R."*  p.  0*%  ubei  con- 
tinente  babitabitur,  sunt  erunt,  quoius  ante  aediOcium  earum  quae  | 
(21)  viae  erunt",  is  eam  viam  arbitratu  eius  aed.",  quoi  ea  pars  urbis 
h.  1.  ob  venerit,  tuealur";  isque  aed.^  curato,  uti,  quorum  |  (22)  ante 
aedificium  erit,  quamque  viam  h.  1.  queraque  tueri  oportebit,  ei  omnes 
eam  viam  arbitratu  eius  tueantur,  neve  eo  |  (23)  loco  a^jwa]*'  consistat, 
quo  minus  conmode  populus  ea  via  utatur.  | 

(24)  Aed.  cur.,  aed.  pl.,  quei  nunc  sunt^',  queiquomque  post  h.  I. 
r.'^  factei  createi  erunt  eumve  mag.^^  inierint,  iei  in  diebus  V  proxumeis,  | 
(25)  quibus  eo  mag.  designatei  erunt  eumve  mag.  inierint,  inter  se  pa- 
ranto  aut  sortiunto,  qua  in  partei  urbis  quisque  |  (26)  eorum  vias  publi- 
cas  in  urbem*^  Roma,  propiusve  u.  R.  p.^*  [iH]'^,  reficiundas  sternendas 
curet  eiusque  rei  procurationem  |  (27)  habeat.  Quae  pars  quoique  aed.*' 
ita  h.  1.  ob  venerit,  eius  aed."  in  eis  loceis,  quae  in  ea  parlei  erunt,  via- 
rum  ref)cien|-(28)darum  tuemdarum  procuratio  esto,  utei  h.  1.  oportebit.  | 

(29)  Quae  viam  per^*  aedem  sacram  et  aedificium  locum  ve  publicum 
€t  inter  aedificium  privatum  est  erit,  eius  |  (30)  viae  partem  dimidiam  is 
aed.,  quoi  ea  pars  urbis  ob  venerit  in  qua  parte  ea  aedis  sacra  erit  seive 
aedificium  |  (31)  publicum  seive  locus  publicus,  tuemdam  locato.  | 

(32)  Quemquomque  ante  suum  (sic)  aedificium  viam  publicam  h.  I.  tueri 
oportebit,  quei  eorum  eam  viam  arbitratu  eius  aed.,  |  (33)  quoius  opor- 
tuerit,  non  tuebitur,  eam  viam  aed.,  quoius  arbitratu  eam  tuerei  opor- 
tuerit,  tuemdam  locato;  |  (34)  isque  aed.  diebus  ne  minus  X,  antequam 
locet,  aput  forum  ante  tribunale  suom  propositum  habeto,  quam  |  (35)  viam 
tuendam  et  quo  die  locaturus  sit,  e[f]  quorum  ante  aedificium  ea  via  sit; 
eisque,  quorum  ante  acdificium  |  (36)  ea  via  erit,  procuratoribusve  eorum 
domum  denuntietur  facito,  se  eam  viam  locaturum,  et  quo  die  locaturus  | 
(37)  sit;  eamque  locationem  palam  in  foro  per  q.  urb.^^  eumve  quei 
aerario  praerit*',  facito.     Quamta  pecunia  eam  |  (38)  viam  locaverit,  tam- 

19)  Scr.  dabit.  —  20)  Scr.  quoi. —  21)  Foi'tasse  scr.  a  (Mommseri).  —  22)  Ca- 
vet  lex  ne  ■profetsi  ante  sitbsortitionem  frumenlum  publicum  accipiant  (Momms.). 
—  23)  Tritici  modios  singulos.  —  24)  Scr.  urbe.  —  25)  Urbem  Romam.  —  26)  Pas- 
sus  mille.  —  27)  Scr.  via  erit.  —  28)  Aedilis.  —  29)  Scr.  tuelo.  —  30)  ao  aes. 
(emendavit  Conradi).  —  31)  q.  n.  s.  Mommseno  videnlur  adiecta  post  legem  demum 
perscriptam.  —  32)  Rogalam.  —  33)  Magistratum.  —  34)  Scr,  urbe.  —  35)  Cf. 
not.  2S.  26.  —  36)  Nota  millenaria  plerumque  in  hoc  aere  deformata,  —  37)  Ae- 
dilei. —  38)  Ser.  via  inter.  —  39)  Quaestorem  urbanum.  —  40)  Cf.  Mommsen  Staatsr. 
in  p.SS7  not.4fin.  (^  JI'  p.5H  not.3). 


494  Caput  XIIII. 

e085|  lae  pecuniae  eum  eosque,  quorum  ante  aedificium  ea  via  erit  pro 
portioni,  quamtum  |  (39)  quoiusque  ante  aedificium  viae  in  longitudine  et  in 
latitudine  erit,  q.  urb.*S  queive  aerario  praerit,  in  tabula[s]  |  (40)  publicas 
pecuniae  factae  referundum  curato,  Ei  qu[e]i  eam  viam  tuemdam  re- 
demerit,  tamtae  pecuniae  eum  eos|-(41)ve  ad  tribuito*^  sine  d.  m.*^  Sei  is, 
quei  ad  tributus  erit,  eam  pecuniam  diebus  XXX  proxum[e]is,  quibus 
ipse  aut  pro|- (42)curator  eius  sciet  adtributionem  factam  esse,  ei,  [q]uo\ 
ad  tributus  erit,  non  solverit  neque  satis  fecerit,  is  |  (43)  quamtae  pecu- 
niae  adtributus  erit,  tamtam  pecuniam  et  eius  dimidium  ei,  quoi  ad  tri- 
butus  erit,  da[r]e  debeto,  |  (44)  inque  eam  r[e]m  is,  quo  quomque  de  ea 
re  aditum  erit,  iudicem  iudiciumve  ita  dato,  utei  de  pecunia  credita  | 
(45)  iudiciumque"  dari  oportebit.  | 

(46)  Quam  viam  h.  1.  tuemdam  locari  oportebit,  aed.,  quem  eam  viam 
tuendam  locare  oportebit,  is  eam  viam  per  |  (47)  q.  urb.,  queive  aerario 
praerit,  tuemdam  locato,  utei  eam  viam  arbitratu  eius,  quei  eam  viam  lo- 
candam  |  (48)  curaverit,  tueatur.  Quamlam  pecuniam  ita  quaeque  via  lo- 
cata  erit,  t.  p.***  q.  urb.**,  queive  aerario  praerit  |  (49)  redemptorei,  quoi  e 
lege  locationis  dari  oportebit,  heredeive  eius  damdam  ad  tribuendam  curato.| 

(50)  Quo  minus  aed.''^  et  Illlvir.  vieis  in  urbem  purgandeis",  Ilvir. 
vieis  extra  propiusve  urbem  Rom.  passus  [M]*^  |  (51)  purgandeis,  quei- 
quomque  erunt,  vias  publicas  purgandas  curent  eiusque  rei  potestatem 
habeant,  |  (52)  ita  utei  legibus  pl.ve  sc.*®  s.  c.*"  oportet  oportebit,  eum^' 
h.  1.  n.  r."  I 

(53)  Quoius  ante  aedificium  semita  in  loco  erit,  is  eam  semitam  eo 
aedificio  perpetuo  lapidibus  perpetueis  |  (54)  integreis  continentem,  con- 
stratam  recte  habeto  arbitratu  eius  aed.,  quoius  in  ea  parte  h.  1.  viarum  | 
(55)  procurator"  erit.  | 

(56)  Quae  viae  in  u.  R."  sunt  erunt  intra  ea  loca,  ubi  continenti 
hab[t]tabitur,  ne  quis  in  ieis  vieis  post  k.  lanuar.  |  (57)  primas  plostrum 
interdiu  post  solem  ortum,  neve  ante  horam  X  diei  ducito  agito,  nisi 
quod  aedium  |  (58)  sacrarum  deorum  inmortalium  caussa  aedificandarum, 
operisve  publice  faciumdei  causa,  adv[e]hei  porta|-(59)ri  oportebit,  aut 
quod  ex  urbe  ex  ve  ieis  loceis  earum  rerum,  quae  publice  demoHenda 
loca"  erunt,  pubU|-(60)ce  ex  portarei  oportebit,  et  quarum  rerum  caussa 
plostra  h.  1.  certeis  hominibus  certeis  de  causeis  agere  |  (61)  ducere  licebit.  | 

(62)  Quibus  diebus  virgines  Vestales,  rex*^  sacrorum,  flamines  plostreis 
in  urbe  sacrorum  publicorum  p.  R."  caussa  |  (63)  vehi  oportebit,  quaeque 

41)  Quaestoi-  urbanus.  —  42)  C/".  Mommsen  Staatsr.  IP  p.  43S,  2. 448, 2.  —  43)  Dolo 
malo.  —  44)  Scr.  iudicem  iudiciumve.  —  45)  Tantam  pecuniam.  —  46)  Aediles.  — 
47)  Cf.  Mommsen  Staatsr.  II  ^  p.SOS.  —  48)  Deest  in  aere  spatio  vacuo  relicto. — 
49)  Plebeive  scitis.  —  50)  Senalus(ve)  consultis  (cf.  v.  72).  —  51)  Scr.  eius  (Momms.). 
—  52)  Hac  lege  nihil  rogatur.  —  53)  Scr.  procuratio.  —  54)  Urbe  Roma.  —  55)  Scr, 
demoliendae  locatae  (Hugo).  —  56)  Scr.  regem.  —  57)  Populi  Romanit' 


Tituli  municipales.  —  Lex  lulia  municipalis.  495 

plostra  triumphi  caussa,  quo  die  quisque  triumphavit",  ducei  oportebit, 
quaeque  |  (64)  plostra  ludorum",  quei  Romae  aut  urbei  Romae"°  publice 
feient,  inve  pompam  ludeis  circiensibus  ducei  agei  opus  |  (65)  erit:  quove" 
minus  earum  rerum  caussa  eisque  diebus  plostra  interdiu  in  urbe  du- 
cantur  agantur,  e.  h.  1.  n.  r."  | 

(66)  Quae  plostra  noctu  in  urbem  inducta  erunt,  quo  minus  ea  plostra 
ioania  aut  stercoris  ex  portandei  caussa  |  (67)  post  solem  ortum  h."  X 
diei  bubus  iumenteis  ve  iuncta  in  u.  R."  et  ab  u.  R.  p.  M  esse  liceat, 
e.  h.  1.  n.  r."  | 

(68)Quae  loca  publica  porticusve  [p]ublicae  in  u.  R.**  p.ve  u.  R."  p.[oo] 
sunt  erunt,  quorum  locorum  quoiusque  porticus  |  (69)  aedilium  [e]orumve 
mag.,  quei  vieis  loceisque  publiceis  u.  R."  p.ve  u.  R,"*  p.  cnj"*  purgandeis 
praerunt,  legibus  |  (70)  procuratio  est  erit,  nei  quis  in  ieis  loceis  inve 
ieis  porticibus  quid  in  aedificatum  inmolitomve  (sic)  habeto,  |  (71)  neve 
ea  loca  porticumve  quam  possideto,  neve  eorum  quod  saeptum  clausumve 
habeto,  quo  minus  eis  |  (72)  loceis  porticibusque  populus  utatur  pateant- 
ve,  nisi  quibus  uteique  leg.  pl.ve  sc.  s.ve  c^  concessum  permissumve  e."  | 

(73)  Quibus  loceis  ex  lege  locationis,  quam  censor  aUusve  quis  mag.*' 
pubhceis  vecligalibus  ultrove  tributeis  |  (74)  fruendeis  tuendeis  ve  dixet 
dixerit,  eis,  quei  ea  fruenda  tuendave  condu[c]ta  habebunt,  ut  utei  fruei 
liceat  I  (75)  [a]ut  ulei  ea  ab  eis  custodiantur,  cautum  est:  ei  quo  miuus 
ieis  loceis  utantur  fruantur  ita,  utei  quoque®®  eorum  |  (76)  [ex  t\Q[ge  lo- 
co]tionis  ieis  [sine  d{olo)  m^alo^Y^  utei  fruei  licebit,  ex  h.  I.  n.  r.  | 

(77)  Quos  lud [os]  quisque  Romae  p.ve  u.  R."  p.  00'^'  faciet,  quo  mi- 
nus  ei  eorum  ludorum  caussa  scaenam  pulpitum  ceteraque,  |  (78)  quae  ad 
eos  ludos  opus  erunt,  in  loco  pubUco  ponere  statuere,  eisque  diebus,  qui- 
bus  eos  faciet,  loco  pubHco  utei  |  (79)  liceat,  e.  h.  I.  n.  r.®*  | 

(80)  Quei  scribae  librarei  magistratibus  apparebunt,  ei  quo  minus  lo- 
ceis  publiceis,  ubei  is,  ''quisque  eorum  apparebunt,  |  (81)  iuserit,  appa- 
rendi  caussa  utantur,  e.  h.  I.  n.  r.  | 

(82)  Quae  loca  serveis  publiceis  ab  cens.^'  habitandei  utendei  caussa 
ad  tributa  sunt,  ei  quominus  eis  loceis  utantur,  e.  h.  1.  n.  r.  | 

(83)  Queiquomque  in  municipieis  coloneis  (xic)  praefectureis  foreis 
conciliabuleis  c.  R."  llvir.  Illlvir.^*  erunl,  ahove  |  (84)  quo  nomine 
mag.  potestatemve  su[/]ragio  eorum,  quei  quoiusque  municipia^'  coloniae 
praefecturae   |   (85)  foro^"   conciUabuli  erunt,   habebunt:    nei  quis  eorum 

58)  Scr.  triumphabit.  —  59)  Insere  caussa.  —  60)  Insere  Tp(ropius)  ^(assus)  M 
(Momms.).  —  61)  Scr.  quo.  —  62)  Eius  hac  lege  nihil  rogaiur.  —  63)  Horis  (ad 
h.  X  praefert  Momms.).  —  64)  Propiusve  urbem  Romani.  —  64»)  Cf.  not.  56.  — 
65)  Urbis  RoiKae.  —  66)  Cf.  v.  32.  —  67)  Est.  —  68)  Magistratus.  —  69)  Scr. 
quoique.  —  70)  Paucae  litterae  perierunt  aere  diffracto.  Supplevit  primus  editor 
Mazochius.  —  71)  Insere  quoi.  —  72)  Censoribus.  —  73)  Civium  Romanorum.  — 
74)  Duovirei  quattuorvirei.  —   75)  Scr.  municipi,    76)  fori. 


496  Caput  XIIII. 

e085|  que"  in  eo  municipio  coloniae"'  praefectur[a  f]oro  conciliaj-(86)bulo 
"senatum  decuriones  conscriptosve  legito  neve  sublegito  neve  coaptato" 
neve  recitandos  curato,  |  (87)  nisi  in  demortuei  damnateive  locum  eiusve, 
quei  confessus  erit,  se  senatorem  decurionem  conscreiptumve  |  (88)  ibei 
h.  1.  esse  non  licere.  | 

(89)  Quei  minor  annos  XXX  natus  est  erit,  nei  quis  eorum  post  k. 
lanuar.  secundas  in  municipio  colonia  praefe|- (90)  ctura  Ilvir.*"  Illlvir., 
neve  quem  alium  mag.  petito  neve  capito  neve  gerito,  nisei  quei  eorum 
stipendia  |  (91)  equo  in  legione  III,  aut  pedestria  in  legione  VI  fecerit, 
quae  stipendia  in  castreis  inve  provincia  maiore[m]*'  |  (92)  partem  sui 
quoiusque  anni  fecerit,  aut  bina  semestria,  quae  ei  pro  singuleis  anneis" 
procedere  oporteat",  |  (93)  aut  ei  vocat[?]o®'  rei  militaris  legibus  pl.ve 
sc.''^  exve  foidere  erit,  quocirca  eum  inveitum  merere  non  |  (94)  oporteat. 
Neve  quis,  que[i]  praeconium  dissignationem  libitinamve  faciet,  dum  eo- 
•rum  quid  faciet*^  in  muni|-(95)cipio  colonia  praefeclura  Ilvir.  Illlvir. 
aliumve  quem  mag.  petito  neve  capito  neve  gerito  neve  habeto,  |  (96)  neve 
ibei  senator  neve  decurio  neve  conscriptus  esto,  neve  sententiam  dicito. 
Quei  eorum  ex  eis,  quei  s.  s.  s.*",  |  (97)  adversus  ea  fecerit,  is  HS  looo 
p.  d.  d.  e.",  eiusque  pecuniae  quei  volet  petitio  esto.  | 

(98)  Queiquomque  in  municipio  coloniae^*  praefectura  post  k.  Quicl. 
(sic)  prim.  comitia  Ilvir.  Ilrvir.®^  aleive  quoi  mag.  |  (99)  rogando  sub  ro- 
gandove  habebit,  is  ne  quem,  quei  minor  anneis^  natus  est  erit,  Ilvir. 
Illvir.*^  quei^*  ibei  |  (lOO)  aliura  mag.  habeat,  renuntiato  neve  renuntiarei 
iubeto,  nisi  quei  stipendia  equo  in  legione  III,  aut  sti|-(101)pendia  pe- 
destria  in  legione  VI  fecerit,  quae  stipendia  in  castreis  inve  provincia 
maiorem  partem  sui  |  (102)  quoiusque  anni  fecerit,  aut  bina  semestria, 
qua'"  ei  pro  singuleis  annueis  procedere  oporteat,  cum  eo^*  |  (103)  quod 
ei  legibus  pl.  sc.  proceder[e]  oportebit,  aut  ei  vocatio^'  rei  militaris  le- 
gibus  pl.ve  sc.  ex  ve  foedere  |  (104)  eril,  quo  circa  eum  invitum  merere 
non  oporteat.  Neve  eum,  quei  praeconium  dissignationem  libitina[m]ve  | 
(106)  faciet,    dum   eorum   quid   faciel,    Ilvir.   ill[/]vir.,    queive   ibei   mag. 


77)  5cr.  quem,  77*)  colonia.  —  78)  Insere  in.  —  79)  Scr.  coptato. —  80)  Duovi- 
ratum. —  81)  rnaiorei  aes.  —  82)  Scr.  annueis  (cf.  v,  102).  —  83)  Excidisse  censet 
Momins.  (collatis  vv.  101 — lOi):  dum  taxat  quod  ei  legibus  pl.ve  sc.  procedere  opor- 
tebit.  —  84)  vocato  est  in  aere  ('vocatio  etiam  in  lege  repetundarum;  cf.  Plaut. 
Trin.  11,  cet.).  —  85)  Huc  perlinent  quae  scripsit  Cicero  (ad  fam.  6, 18, 1)  ad  Leptain 
initio  anni  u.  c.  709  (de  tempore  cf.  0.  E.  Schmidt  der  Briefwechsel  des  Cicero 
p.  270.  275):  quaesivi  e  Balbo...,  quid  esset  in  lege:  rescripsit  eos,  qui  facerent 
praeconium,  vetari  esse  in  decurionibus,  qui  fecissent,  non  vetari  . . .  neque  erat  fe- 
rendum,  ...  eos  qui  aliquando  praeconium  fecissent,  in  municipiis  decuriones  esse 
non  licere.  —  86)  Supra  scriptei  sunt.  —  87)  Populo  dare  damnas  esto.  —  88)  Ser. 
colonia.  —  89)  Scr.  llvir.  Illlvir.  —  90)  Excidit  XXX  (cf  v.  89).  —  91)  Scr.  queive.  — 
91»)  Scr.  quae.  —  92)  Fortasse:  dum  \(axat).  —  93)  Cf  not.  84. 


Tituli  municipales.  —  Lex  lulia  municipalis.  497 

sit,  renuntjato,  neve  in  senatum  neve  in  de|-(106)curionum  conscripto- 
Tum^*  numero  legito,  sub  legito  coptato  neve  sententiam  rogato  neve 
dicere  neve  (  (107)  ferre  iubeto  sc.  d.  m.®*  Quei  ad  versus  ea  fecerit,  is 
HS  DDD  p.  d.  d.*"  esto,  eiusque  pecuniae  quei  volet  petitio  esto.  | 

(108)Quae  municipia  colonia  (sic)  praefectura  (sic)  fora  conciliabula  c.  R." 
sunt  erunt,  nei  quis  in  eonim  quo  municipio  |  (109)  colonia  praefectura" 
conciliabulo''  senatu  decurionibus  conscreipteisque  esto,  neve  quoe"  ibi  in 
eo  ordine  |  (110)  sententemtiam  r«'c>  deicere  ferre  liceto:  quei  furtei,  quod 
ispe  (nc)  fecit  fecerit,  condemnatus  pactusveest  erit;  |  (111)  queive  iudicio 
fiducio***,  pro  socio,  tutelae,  mandalei,  iniuriarum,  deve  d.  m.*"*  condem- 
natus  est  erit;  queive  lege  |  (112)  Plaetoria  *"''  ob  eamve  rem,  quod  ad- 
versus  eam  legem  fec[j]t  fecerit,  condemnatus  est  erit;  queive  depugnandei  | 
(113)  caussa  auctoratus  est  erit  fuit  fuerit;  queive  in  iure*"^  abiuraverit, 
bonamve  copiam  iuravit  iuraverit;  quei'°^  |  (114)  sponsoribus  creditoribusve 
sueis  renuntiavit  renuntiaverit,  se  soldum  solvere  non  posse,  aut  cum 
eis  I  (115)  pactus  est  erit,  se  soldum  solvere  non  posse;  prove  quo  datum 
depensum  est  erit;  quoiusve  bona  ex  edicto  (  (116)  eius,  qu.  i.  d.""  prae- 
fuit  praefuerit,  praeterquam  sei  quoius  quom  pupillus  esset  reive  publicae 
caussa  abesset,  (  (117)  neque  d.  m.*°^  fecit  fecerit  quo  magis  r.  p.  c.  a.,"^ 
possessa  proscriptave  sunt  erunt;  queive  iudicio  publico  Romae  (  (118)  con- 
demnatus  est  erit,  quo  circa  eum  in  Italia  esse  non  liceat,  neque  in  in- 
tegrum  restitus'"^  est  erit;  queive  in  eo  (  (119)  municipio  colonia  prae- 
fectura  foro  conciliabulo,  quoius  erit,  iudicio  publico  condemnatus  est 
erit;  quemve  (  (120)  k.'**  praevaricationis  caussa  accussasse  fecisseve  quod 
iudicatum  est  erit;  quoive  aput  exercitum  ingnominiae  (  (121)  caussa  ordo 
ademptus  est  erit;  quemve  imperator  ingnominiae  caussa  ab  exe[rjcitu 
decedere  ius[t]t  iuserit;  (  (122)  queive  ob  caput  c.  R."*  referundum  pecu- 
niam  praemium  aliudve  quid  cepit  ceperit;  queive  corpor[c]  quaestum  [ 
(123)  fecit  fecerit;  queive  lanistaturam  artemve  ludicam  (sic)  fecit  fecerit; 
queive  lenocinium  faciet.  Quei  (  (124)  adversus  ea  in  municipio  colonia 
praefecturave *"  foro  conciliabulo  "*  decurionibus  conscripteisve  [/"Juerit  j 
(125)  sentemtiamve  dixerit,  is  HS  DT^  p.  d.  d."  esto,  eiusque  pecuniae  quei 
volet  petitio  esto.  ( 

(126)  Quoi  h.  I.  in  municipio  colonia  praefectura  foro  conciliabulo  se- 
natorem  decurionem  conscriptum  esse  [  (127)  inque  eo  ordine  sentemtiam 

94)  Scr.  conscriptonimve  (Mumms.).  —  95)  Sciens  dolo  malo.  —  96)  Populo 
dare  damnas.  —  97)  Insere  foro.  —  98)  Insere  in.  —  99)  Scr.  quoi.  —  100)  Scr. 
fiduciae.  —  101)  Dolo  malo.  —  102)  Cf.  Cic.  de  n.  d.  3,  30,  74.  —  103)  Insere 
bonam  copiam  abiuravit  (Momms.).  —  104)  Scr.  queive.  —  105)  Quei  iure  dicundo 
(QVID  in  aere,  pro  Q.I.D).  —  106)  Rei  publicae  causa  abesset.  Deinde  apparet  ex- 
cidisse  bona  possessa  proscriptave  sunt  erunt.  —  107)  Scr.  restitulus.  —  108)  Kalum- 
niae.  —  109)  Civis  Romanei.  —  110)  Notantur  satellites  proscriptionis  Sullanae,  — 
111)  Dele  ve.  —   112)  in  senatu  inserit  Mommt. 

Dkssau,  Inscriptiones  Latinae  II.  32 


498  Caput  XIIII. 

6086|  dicere  ferre  non  licebit,  nei  quis,  quei  in  eo  municipio  colonia  prae- 
feclura  |  (128)  foro  conciliabulo  senatum  decuriones  conscriptos  habebit,  eum 
in  senatum  decuriones  conscriptos  |  (129)  ire  iubeto  sc.  d.  m.* ;  neve  eum 
ibei  sentemtiam  rogato  neive  dicere  neive  ferre  iubeto  sc.  d.  m. ;  neve 
quis,  que[jj  |  (130)  in  eo  municipio  colonia  praefectura  foro  conciliabulo 
sufragio  eorum  maxumam  potestatem  habebit,  |  (131)  eorum  quem  ibei  in 
senatum  decuriones  conscriptos  ire,  neve  in  eo  numero  esse  nive  sen- 
temtiam  ibei  dicere  |  (132)  ferreve  sinito  sc.  d.  m.;  neve  quis  eius  ratio- 
nem  comitieis  conciliove  [habeto,  et  si  creatus  erit,  eutn  adversus  h.  l.  ieis 
comitieis  conciliove]^"  creatum  est"*  renunliato;  neve  quis,  quei  ibei 
mag.  potestatemve  habebit,  eum  cum  senatu  decurionibus  conscriptos'"* 
spectare  neive  in  convivio  |  (134)  publico  esse  sin[«]to  sc.  d.  m.®*  | 

(135)  Quibus  h.  1.*  in  municipio  colonia  praefectura  foro  conciliabulo 
in  sinatum "®  decurionibus  conscripteis  esse  |  (136)  non  hcebit,  ni  quis  eo- 
rum  in  municipio  colonia  praefectura  foro  concihabulo  llvir.'"  Illlvir. 
aliamve  |  (137)  quam  potestatem,  ex  quo  honore  in  eum  ordinem  perve- 
niat,  petito  neve  capito;  neve  quis  eorum  ludeis,  |  (138)  cumve  gladiatores 
ibei  puguabunt,  in  loco  senatorio  decurionum  conscriptorum  sed[e]to  neve 
spectato;  j  (139)  neve  convivium  pubHcum  is  inito;  neive  quis,  quei  ad- 
versus  ea  creatum  renuntiatum"*  erit,  ibei  Ilvir  llllvir  |  (140)  esto,  neve  ibei 
mag."'  potestatemve  habeto.  Qu[ei]*'"'  adversus  ea  fecerit,  is  HS  OD"^  p.  d. 
d.""  esto,  eiusque  pecuniae  quei  |  (141)  volet  petitio  esto.  | 

(142)  Quae  miinicipia  coloniae  praefecturae  *^*  c.  R.''  in  Itaha  sunt 
erunt,  quei  in  eis  miinicipieis  coloneis  |  (143)  praefectureis  maximum  mag. 
maximumve'"^  potestatem  ibei  habebittum,  cum  censor  aUusve  |  (144)  quis 
mag.  Romae  popuh  censum  aget,  is  diebus  LX  proxumeis,  quibus  sciet 
Romae  c[e]nsum  popuH  |  (145)  agi,  omnium  municipium  (sic)  colonorum 
suorum  queique  eius  praefecturae  erunt,  q.  c.  R.^^^  erunt,  censum  | 
(146)  agunto"'',  eorumque  nomina  praenomina,  patres  aut  patronos,  tribus, 
cognomina,  et  quot  annos  |  (147)  quisque  eorum  habet,  et  rationem  pe- 
cuniae  ex  formula  census,  quae  Romae  ab  eo,  qui  tum  censum  |  (148)  po- 
puli  acturus  erit,  pro  posita  erit,  a[6]  ieis  iurateis  accipito;  eaque  omnia 
in  tabulas  pubhcas  sui  |  (149)  municipi  referunda  curato;  eosque  hbros  per 
legatos,  quos  maior  pars  decurionum  conscriptorum  |  (150)  ad  eam  rem 
legarei  mittei  censuerint  tum,  cum  eas^^^  res  consuleretur,  ad  eos,  quei 
Romae  c[e]nsum  agent,  |  (151)  mittito;  curatoque,  utei,  quom  amphus 
dies  LX  rehquei  eruut,  ante  quam  diem  ei,  queiquomque  Romae  |  (152)  cen- 

113)  Haec  excidisse  puiat  Momms.  —  114)  Scr.  esse.  —  115)  Scr.  conscripteis 
ludos,  —  116)  Scr.  senatu.  —  117)  Duoviratum,  —  118)  Scr.  creatus  renuntiatus.  — 
119)  Magistraium.  —  120)  QVIF  aes.  —  121)  Fora  et  conciliabula  omittuntur; 
cf.  Momms.  C.  I.L.  I  p.  4SS  ad  l.  —  122)  Scr.  maximamve.  —  123)  Quei  cives  Romanei. 
—  124)  Scr.  agito.  —  125)  Scr.  ea. 


Tituli  municipales.  —  Lex  lulia  municipalis.  499 

sum  age[r] '",  (inem  populi  cesendi  (sic)  faciant,  eos  adeam '"  librosque 
eius  municipi  coloniae  praefecturae  |  (153)  edant ;  isque  censor,  seive  quis 
alius  mag.  censum  populi  aget,  diebus  V  proxumeis,  quibus  legatei  eius  | 
(154)  municipi  coloniae  praefecturae  adierint,  eos  libros  census,  quei  ab 
ieis  legateis  dabuntur,  accipito  |  (155)  s.  d.  m.,  exque  ieis  libreis,  quae 
ibei  scripta  erunt,  in  tabulas  publicas  referunda  curato,  easque  tabulas  | 
(156)  eodem  loco,  ubei  ceterae  tabulae  publicae  erunt,  in  quibus  census 
populi  perscriptus  erit,  condenda  '''*  curato.  | 

(157)  Qui  pluribus  in  municipieis  coloneis  praefectureis  domicilium 
habebit,  et  is*"  Romae  census  erit,  quo  magis  (  (158)  in  municipio  colonia 
praefectura  h.  1.'  censeatur,  e.  h.  1.  n.  r."  | 

(159)  Quei  lege  pl.ve  sc."°  permissus  est  [f]n\i,  utei  leges  in"*  mu- 
nicipio  fundano"*  municipibusve  eius  municipi  daret,  |  (160)  sei  quis*" 
is  post  h.  1.  r.'*^  in  eo  anno  proxumo,  quo  h.  1.  populus  iuserit,  ad 
eas  leges  [addiderit  commutaverit  conrexerit]^^^,  municipieis  "^  fundanos  j 
(161)  item  teneto,  utei  oporteret,  sei  ea[e]  res  ab  eo  tum,  quom  primum 
leges  eis  municipibus  lege  pl.ve  sc."**  dedit,  |  (162)  ad  eas  leges  additae 
commutatae  conrectae  essent;  neve  quis  interced[t]to  neve  quid  facito, 
quo  minus  |  (163)  ea  rata  sint,  quove  minus  municipis  fundanos  teneat '" 
eisque  optemperetur. 

Tabula  ahenea,  cuius  pars  inferior  (inde  a  v.  76,  cf.  not.  70)  reperta  est  a.  47Si 
prope  vicum  Lucaniae  Pisticcio  in  alveo  torrentis  Salandrella,  circiter  8  mil.  a  Poli- 
coro  sive  Heraclea  antiqua,  superior  paullo  post  ut  videtur  eodem  loco  reperta 
translata  est  in  Britanniam,  sed  anno  fere  1760  reportata  in  llaliam;  nunc  utra- 
que  pars  servatur  Neapoli  (Ritschl  tab.  XXXIII.  XXXI K  Mommsen  C.  I.  L.  1  206). 
In  parte  aversa  (vel  potius  antica)  extat  titulus  vetustus  Graecus,  quem  edidit  post 
alios  Kaibel  inscr.  Gr.  Sicil.  Ital.  n.  6iS.  Tabulam  Heracleae  prostitisse  docet  argu- 
mentum  inscriptionis  Graecae.  Legem,  cuius  partem  postremam  (nam  in  fine  nihil 
deest  superestque  spatium  vacuum)  in  hac  tabula  tenemus,  esse  luliam  municipalem 
(sic  titulus  supra  N.  3406),  memoratam  a  Cicerone  ineunte  ann»  709,  cf.  supra 
not.SS,  demonstravit  Savignyus  Zeitschr.  f.gesch.  Rechtswiss.  9, 1856  p.  500 seq.,  ver- 
mischte  Schriften  5  p.  279  seq.  (non  recte  dubitat  de  Petra  monumenti  dei  Lincei  VI 
p.  45Sseq.),  qui  putat  eandem  esse  quam  nude  municipalem  appellant  iuris  aucto- 
res  (Ind.  Dig.  Flor.  inter  scripta  Pauli;  Dig.  SO,  1  tit.,  ib.  SO,  9,  5;  cod.  lust.  7,  9, 1). 
Lata  est  a  Caesare  dictatore  antequam  in  Hispaniam  proficisceretur  exeunte  a,  u. 
c.  708  (de  tempore  Nissen  mus.  Rhen.  4S,  1890  p.  100). 


126)  agei  aes.  —  127)  Scr.  adeant.  —  128)  Scr.  condendas.  —  129)  Fortasse 
scr.  sei  is  (Momms.).  —  130)  Plebeive  scito.  —  131)  Fortasse  delendum  in  (Momms.). 
—  132)  Cuius  populus  fundus  factus  erat.  Cf.  Marquardt  Staatsveno.  I^  p.S2  not.  5. 
Quae  civitates  significentur,  quaesiverunt  Savigny  verm.  Schr.  5,  541 ;  Mommsen 
Stadtrechte  des  lat.  Gem.  Saipensa  u.  Malaca  p.  409  not.  4S ;  Nissen  mus.  Rhen.  4S, 
1890  p.  10S.  —  133)  Scr.  quid.  —  134)  Post  hanc  legem  rogatam.  —  135)  Haec 
excidisse  vidit  primus  editor  Mazochius.  —  136)  Scr.  municipis.  —  137)  Scr. 
teneant 

32* 


600  Caput  Xim. 

Lex  municipii  Tarentini. 

6086  VIIIP  ....  II  ne  esse  liceat  neive  qu[ts|  quod  eius  niunicipi  pe- 
quniae  publicae  sacrae  |  (2)  religiossae  C««c;  est  erit''  fra[M]clato  neive  av[oJr- 
tito  neive  facito  quo  eorum  j  (3)  quid  fiat,  neive  per  li[ff]eras  publicas 
fraudemve^  publicum  peius  |  (4)  facito'*  d.  m.*  Quei  faxit,  quant[t]®  ea  res 
erit  quadruplum'  multae  esto,  |  (5)  eamque  pequniam  mu[n]icipio  dare 
damnas  esto  eiusque  pequniae  |  (6)  magistratus  quei  quomque  in  muni- 
cipio  erit  petitio  exactioque  esto.  | 

(7)  Illlvir.  aedilesque*  quei  h.  I.'  primei  erunt  quei  eorum  Tarentum 
venerit'",  |  (8)  is  in  diebus  XX  proxumeis  quibus  post  b.  1.  datam  primum 
Tarentum  venerit  |  (9)  facito  quei  pro  se  praes  stat"  praedes  praediaque 
ad  Illlvir.  det  quod  satis  j  (10)  sit,  quae  pequnia  public[o  sa]cra  reli- 
giosa  (sic)  eius  municipi  ad  se  in  suo  magistratu  |  (11)  pervenerit,  eam 
pequni[a]m  municipio  Tarentino  salvam  recte  esse  futur[a]m",  |  (12)  eius- 
que  rei  rationem  r[«d]diturum  ita  utei  senatus  censuerit.  Isque  Illlvir,  | 
(13)  quoi  ita  praes  dabitur,  ac[c]ipito  idque  in  tabu[/ets  f]ubliceis  scriptum 
sit  I  (14)  facito.  Quique  quomqu[e]  comitia  duovireis  a[erf]ilibusve"  rogan- 
deis  I  (15)  habebit,  is  antequam  maior  pars  curiarum  quemque  eorum 
quei  I  (16)  magistratum  eis  comitieis  petent"  renuntiabit,  ab  eis  quei  pe- 
tent  praedes  |  (17)  quod  satis  sit  accipito,  [^Juae  pequnia  publica  sacra 
religiosa  eius  municipi  |  (18)  \ad\  quemque  eorum  in  eo  magistratu  per- 
venerit,  eam  pequniam  municipio  j  (19)  Tarentino  salvam  rec[fe]  ess[e 
/M?t«]ra[m",  et]usque  rei  ration[e]m  redditurum  |  (20)  ita  utei  senatus 
ce[nsM]erit,  [t]dque  in  [ffl6MZ]eis  publiceis  scriptum  sit  facito.  j  (21)  Quod- 
que  [gMOt]que  neg[oft  |)M6]lice  in  m\unid^{\o  de  s.  s.  datum  erit  ne- 
gotive  I  (22)  publicei  gesserit  pequniamque  publicam  [deder]it  exegerit,  is 

1)  Tabulam  nonam  fuisse  legis  significatur  (similis  indicatio  supra  N.  38, 
item  in  lege  Comelia  de  viginti  quaestoribus,  C.  I,  L.  n.  202  =  Bruns  font.  iur. 
ed.  S  p.  88).  —  2)  Agitur  de  crimine  peculatus.  SimiUter  lex  lulia  peeulatus, 
Dig.  48,  45,  1 :  ne  quis  ex  pecunia  sacra  religiosa  publicave  auferat  cet.  —  3)  Fix 
sana  haec,  certe  excidisse  quaedam  videntur.  Per  litteras  fraudem  sese  non  fac- 
turos  iurant  scribae  coloniae  Genetivae  (N.  6089)  cap.  LXXXl.  —  4)  Quo  id  peius 
fiat,  lex  lulia  peculatus  (Dig.  l.  c),  de  moneta  publica.  —  5)  Dolo  malo.  —  6)  quanta 
editio  Romana.  —  7)  Cf.  Mommsen  Strafrecht  p.  771;  Paulus  sent.  S,  27  cet.  — 
8)  Magislratuum  nomina  vix  ea  quae  Tarenti,  Graeco  in  oppido  etiam  post  civi- 
tatem  Romanam  acceptam,  in  usu  fuerunt,  sed  in  lege  ab  initio  sijie  dubio  non 
solis  Tarentinis  scripta  Romana  magistratuum  vocabula  posita.  Inde  etiam  id  ex- 
plicandum  quod  modo  quattuorviri  nominantur,  modo  duoviri  (v.  i4),  modo  utri- 
que  (v.  39).  —  9)  Hac  lege.  —  10)  Videntur  hoc  anno  magistratus  facti  ab  eo 
qui  Tarentinis  iussu  populi  Romani  hanc  legem  dedit,  —  11)  Fide  Mommseni  com- 
mentarium  (eph.  ep.).  —  12)  Cf.  legis  Malacitanae  (infra  N.  6089)  cap.  LX.  — 
13)  Cf.  not.  8.  —  14)  Fortasse  nonnuUa  exciderunt.  Ceterum  cf.  legis  Malac. 
cap.  LIX. 


Titall  manicipales.  —  Lex  mumcipii  Tarentini.  601 

quoi  ita  negotium  |  (23)  (latum  erit  negotive  quid  publice  gesser[tYj  pe- 
quniamve  publicam  dederit  |  (24)  exegerit,  eius  rei  rationem  senatui  red- 
dito  refertoque  in  di[«6]us  X  proxume[ts]  |  (25)  quibus  senatus  eius  muni- 
cipi  censuer[i]t  sine  d.  m.'  | 

(26)  Quei  decurio  municipi  Tarentinei  est  erit  queive  in  municipio 
Tarenti[no  mj  |  (27)  senatu  sententiam  deixerit,  is  in  o[pjj]ido  Tarentei 
aut  intra  eius  muni[cipt]  |  (28)  fineis  aedificium  quod  non  minu[s]  MD  te- 
gularum  tectum  sit  habeto"  [stnej  |  (29)  d.  m.*  Quei  eorum  ita  aedificium 
suom  non  habebit  seive  quis  eorum  |  (30)  aedificium  emerit  mancupiove 
acceperit  quo  hoic  legi  fraudem  f[aa;t7],  |  (31)  is  in  annos  singulos  •ffS^ 
n.  OO  municipio  Tarentino  dare  damnas  esto.  | 

(32)  Nei  quis  in  oppido  quod  eius  municipi  e[rjit  aedificium  detegito 
neive  dem[oZt7o]  |  (33)  neive  disturbato'"  nisei  quod  non  deterius  restitu- 
lurus  erit  nisei  d[e]  s.  s.  |  (34)  Sei  quis  adversus  ea  faxit,  quant[t]  id  aedi- 
ficium  f[ii]erit,  tantam  pequni[a]m  |  (35)  municipio  dare  damuas  esto 
eiusque  pequniae  [^tijei  vol[e]t  petiti[o]  est.  |  (36)  Magi.  quei  exegerit,  di- 
midium  in  [pjublicum  referto  dimidium  iu  l[«]deis  quos  |  (37)  publice  in 
eo  magistratu  facie[{]  consumito,  seive  ad  monumentum  suom  |  (38)  in 
publico  consumere  volet  l[tcef]o,  idque  ei  s.  f.  s."  facere  liceto.  | 

(39)  Sei  quas  vias  fossas  clouacas  Illlvir  Ilvir  aedilisve'*  eius  muni- 
cipi  caussa  |  (40)  publice  facere  immittere  commutare  aedificare  munire 
volet,  intra  |  (41)  eos  fineis  quei  eius  municipi  erun[f]*®,  quod  eius  sine 
iniuria'"  fiat,  id  ei  facere  |  (42)  liceto.  | 

(43)  Quei  pequniam  municipio  Tarentin[o]  non  debebit  sei  quis  eo- 
rum  quei  |  (44)  municeps  erit  neque  eo  sexennio   [pjroxumo,   quo  exeire 

volet*',    duovimm  ||  a (ex  hac  altera  pagina   plerumque  primae  tantum 

uniuscuiutque   versus  iitterae  supersunt,    raro    vocabula,   sub  finem   autem   haec) 

. . . .  I  re I  eas  i |  testainenl[o] |  facto  moT{[uus'\ | 

oporteret |  item  iei  on)D[e<] |  sei  ceivitate |  frau[(/e] 

. . .  I  a  qo[o] I  eode[m] |  fine |  iuris {  de  ite . . . . 

Tarenli  rep.,  tabulae  aeneae  pars,  continens  paginam  unam  paene  integram, 
alterius  frustula  exigua  (Monumenti  anlichi  della  R.  Accad.  dei  Lincei  6,  4895/6 
p.  4H  tab.  XIFjXF,  primus  descr.  Viola,  vidit  etiam  Gatti,  adnotaverunt  de  Petra 
et  Scialoja.  Nuper  Mommseni  causa  relegit  H.  Schoene).  Scriptura  tabulae,  magis 
etiam  sermo,  indicant  hanc  legem  paullo  antiquiorem  esse  quam  eam  quae  prae- 
cedit.  Est  lex  data  (v.  8)  municipio  Tarentino  (v.H.  18teq.),  paullo  postquam  Ta- 
rentum  municipium  factum  ett,  scilicet  post  bellum  sociale,  ante  annum  u.  c.  69S 
(Cie.  pro  Arch.  i,  7.  S,  10).  —  lam  Iractavit  Mommsen  Eph.  ep.  9,  p.  1  teq. 


15)  Similia,  nec  tamen  eadem  in  iege  coioniae  Genetivae  (N.6087)  cap.XCI  (infra 
p.S06).  —  16)  Cf  tupra  N.6045,-  leg.  col.  Genetiv.  (N.6087)  cap.LXXF;  leg.  Malacitan. 
(N.6089)  cap.  LXII.  —  17)  Sine  fraude  sua.  —  18)  Cf.  not.  8.  —  19)  Idem  in  iege 
coloniae  Genetivae  cap.  LXXFII.  —  20)  Intere  privatoram  (Scialoja).  —  21)  Apparet 
agi  de  iis  qui  in  aliam  civilatem  domicilium  transferre  voluerunt. 


502  Caput  XIIII. 

Lex  coloniae  Genetivae  luliae  s.  Ursonensis. 

6087  [LXI .  .  .  Cui  quis  ita  ma]|num  inicere'  iussus  erit,  iudicati 
iure  ma|nus  iniectio  esto  itque  ei  s.  f.  s.*  facere  liceto.  Vin|dex  arbitratu 
Ilviri  quique'  i.  d.  p.*  locuples*  |  esto.  Ni  vindicem  dabit  iudicatumque* 
faci|et,  secum  ducilo'.  lure  civili  vinctum  habeto\  |  Si  quis  in  eo  vim 
faciet,  ast*  eius  vincitur,  dujpli  damnas  esto  colonisq.  eius  colon.  HS  ccbo 
ccloo*  d.  d.'"  esto,  eiusque  pecuniae  cui"  vo[let  petitio,  Ilvir.  quique^ 
i.  d.  p.*  exactio  iudicatijoque  esto. 

LXII"*.  Ilviri  quicumque  erunt,  ii  Ilviri'*  in  eos  singulos  |  lictores 
binos,  accensos  sing.*^  scribas  bi|nos,  viatores  binos,  librarium,  praeco- 
nem,  |  haruspicem,  tibicinem  habere  ius  potestasjque  esto.  Quique  in 
ea  colonia  aedil.  erunt,  |  iis  aedil.  in  eos  aedil.  sing.  scribas  sing.,  publij- 
cos  cum  cincto  limo"  IIII,  praeconem,  haruspijcem,  tibicinem  habere  ius 
potestaslq.  esto.  Ex  eo  |  numero,  qui  eius  coloniae  coloni  erunl,  ha- 
bejto.  lisque  llvir.  aedihbusque,  dum  eum  mag."  habejbunt,  togas  prae- 
textas,  funaha,  cereos  ha|bere  ius  potestasq.  esto.  Quos  quisque  eojrum 
ita  scribas  lictores  accensos  viatorem  |  tibicinem  haruspicem  praeconem 
babebit,  iis  |  omnibus  eo  anno,  quo  anno  quisque  eorum  |  apparebit,  mi- 
litiae  vacatio  esto,  neve  quis  e|um  eo  anno,  quo  mag."  apparebit,  in- 
vitum  I  miHtem  facito  neve  fieri  iubeto  neve  eum  |  cogito  neve  ius  iu- 
randum  adigito  neve  a|digi  iubeto  neve  sacramento  rogato  neve  [  rogari 
iubeto,  nisi  tumultus  Ilahci  Galhci|ve  causa.  Eisque  merces  in  eos 
singul.,  qui  IIvi[ris  apparebunt,  tanta  esto":  in  scribas  sing.  [  ItSrooCC, 
in  accensos  sing.  Ii-S  DCC,  in  lictores  |  sing. -ftS-DC,  in  viatores  sing. 
IIS  CCCC,  in  hbra(nos  sing.  "S  CCC,  in  haruspices  sing.  IrS  D,  prae[- 
coni-JftS-CCC;  qui  aedilib.  appareb.":  in  scribas  j  sing.  HS  DCCC,  in 
haruspices  sing.  ftS-C^  in  ti||bicines  singul.  ifS  CCC ,  in  praecones  sing. 
H^  CCC.  I  Iis^°  s.  f.  s.^'  kapere  Hceto. 

LXIII.  Ilviri,  qui  primi  ad  pr.  k.  lanuar.  mag.  habebunt,  appa- 
ri[tores  totidem  habento,  ^'sing.  apparitores  ex  h.  1.  ha|bere  hceto^^  lis- 
que  apparitorib.  merces   tanta  esto,  |  quantam  esse  oporterel,   si  partem 

1)  Cf.  Gai.  4,  21.  De  rebus  in  hoc  capite  memoratis  egerunt  Mommsen  Eph. 
ep.  S  p.  109;  Exner  Zeitschr.  f.  Rechtsgesch.  15,  1878  p.  592  seq.  —  2)  Sine  fraude 
aua.  —  3)  Scr.  quive.  —  4)  lure  dicundo  praerit.  —  5)  Cf.  Dig.  SO,  16,  254, 1.  Lex 
Rubr.  c.  22  vers.  fin.  —  6)  Scr.  iudicatumve.  —  7)  Cf.  Legis  XII  tab.  reliq.  ed. 
33>  Schoell  p.  122.  —  8)  Cf  supra  N.  30S0  not.  3«  (p.  286).  —  9)  SesterUum  viginti 
milia.  —  10)  Dare  darnnas.  —  11)  Sic  paene  constanier  scriptum  in  hac  lege 
(cf.  not.  68.174);  debuit  esse:  qui.  —  11*)  Numeri  hi  postea  additi,  infra  primum 
unius  cuiusque  capitis  vocabulum,  quod  paulto  marginem  versus  excurrit.  —  12)  Ser. 
iis  (in  aere  est  IK)  llviris.  —  13)  Singulos.  —  14)  Cf.  infra  adN.6519. —  15)  Magittra- 
tum. —  16)  Magistratibus.  —  17)  De  his  mercedibut  cf.  Mommsen  Eph.  ep.5  p.  1ff7. 
—  18)  Apparebunt.  —  19)  Errorem  in  numero  esse  suspicatur  Momms.  —  20)  For- 
tasse  itque  iis,  ut  paullo  post  (cap.  LXIII).  —  21)  Insere  quot,    22)  tcr.  licet. 


Tituli  municipales.  —  Lex  Ursonensis.  503 

IIII"  anni   arrip|uissent",   ut  pro  portione,   quam   diu   apparuissint  (nc)^^, 
nier|cedem  pro  eo  kaperenl",  itque  iis  s.  f.  s.  c.  I." 

LXIIII.  Ilviri  quicumque  post  colon.  deduclam  erunt,  ii  in  die|bus  X 
proxumis,  quibus  eum  mag.  gerere  coeperint,  at  |  decuriones  referunto, 
cum  non  minus  duae  partes  |  aderinl,  quos  et  quot  dies  festos  esse  et 
quae  sacra  |  fieri  publice  placeat  et  quos  ea  sacra  facere  placejat.  Quot 
ex  eis  rebus  decurionum  maior  pars,  qui  |  tum  aderunt,  decreverint  sta- 
tuerint,  it  ius  ratum|que  esto,  eaque  sacra  eique  dies  festi  in  ea  colon.  | 
sunto. 

LXV.  Quae  pecunia  poeuae  nomine  ob  vecliga[/]ia,  quae  |  colon. 
G.  lul."  erunt,  in  publicum  redacta  erit,  eam  |  pecuniam  nequis  erogare 
neve  cui  dare  neve  atlri|buere  potestatem  habeto  nisi  at  ea  sacra,  quae 
in  I  colon.  aliove  quo  loco  colonorum  nomine  fiat^*,  |  neve  quis  aliter 
eam  pecuuiam  s.  f.  s.*  kapito,  nive^'  quis  |  de  ea  pecunia  ad  decuriones 
referundi  neve  quis  |  de  ea  pecunia  sententiam  dicendi  ius  potestat.  |  que 
habeto.  Eamque  pecuniam  ad  ea  sacra,  quae  |  in  ea  coloo.  ahove  quo 
loco  colonor.'*'  nomine  |  fient,  IWm  (sic)  s.  f.  s.*  daio  (sic)  attribuito  itque 
ei  facere  |  ius  potestasq.  esto.  Eique  cui  ea  [pjecunia  dabi|tur  s.  f.  s. 
kapere  liceto. 

LXVI.  Quos'  pontifices  quosque  augures  G.  Caesar,  quive  |  iussu 
eius  coloo.  deduxerit,  fecerit  ex  colon.  Gejoet.,  ei  pon[i]ifices  eique  au- 
gures  c.  G.  I."  sunto,  eiq.  |  pon[f]i[^]ces  auguresque  in  pontificum  augu|- 
rum  conlegio  in  ea  colon.  sunto,  ita  uti  qui  |  optima  (sic)  lege  optumo  iure 
in  quaque  colon.  |  pontif.  augures  sunt  erunt.  lisque  pontificibus  |  augu- 
ri[6]usque,  qui  in  quoque  eorum  collegio  j  erunt,  liberisque  eorum  militiae 
munerisq||ue  publici  vacatio  sacro  sanctius^'  esto,  uti  pon|tifici  Romano 
est  erit,  eaque'^  mihtaria  ea  omni|a  merita  sunto.  De  auspiciis  quaeque 
ad  eas  res  perjtinebunt  augurum  iuris  dictio  iudicatio  esto.  Eis|que 
pontificib.  auguribusque  ludis,  quot  pubhce  majgistratus  facient,  et  cum 
ei  pontific.  augures  sa|cra  publica  c.  G.  I."  facient,  togas  praetextas  ha- 
ben|di  ius  potestasq.  esto,  eisque  pontificib.  augurib.-|q.  ludos  gladiato- 
resq.  inter  decuriones  spectajre  ius  potestasque  esto. 

LXVII.  Quicumque  pontif.  quique  augures  c.  G.  1."  post  h.  1.^^  da|- 
tam  in  conlegium  pontific.  augurumq.  in  demoijtui  damnative  loco  h.  1. 
lectus  cooptatusve  erit,  |  is  ponlif.  augurq.  in  c.  lul.^"  in  conlegium  (sio) 
pontifex^*  |  augurq.  esto,  ita  uti  qui  optuma  lege  in  quaque  |  colon.  pontif. 
auguresq.  sunt  erunt.     Neve  quis  |  quem  in  conlegium  pontificum  kapito 


23)  Quartam.  —  24)  Scr.  apparuissent.  —  25)  De  re  cf.  Momms.  Eph.  ep.  S 
p.  108.  —  26)  Sine  fraude  sua  capere  liceto.  —  27)  Coloniae  Genetivae  luliae.  — 
28)  Scr.  fiant.  De  re  cf.  Momms.  Eph.  ep.  3  p.  406.  —  29)  Scr.  neve.  —  30)  colo- 
nori  aes.  —  31)  Scr.  sacrosancta.  —  32)  Scr.  aeraque.  —  33)  Hanc  legem.  — 
34)  Colonia  lulia.  —  35)  Scr.  pontificum. 


604  Caput  xnil. 

6087]  suble|gito  cooptato  nisi  tuDC  cum  minus  tribus  pon|tificib.  ex  iis, 
qui  c.  G.^®  sunt,  erunt.  Neve  quis  quem  |  in  conlegium  augurum  sublegito 
cooptato  nijsi  tum  cum  minus  tribus  auguribus  ex  eis,  qui  |  colon.  G.  I." 
sunt,  erunt. 

LXVII[/]".  Ilviri  praef.ve^*  comitia  pontific.  augurumq.,  quos  h.  1.  | 
habere^®  oportebit,  ita''°  habeto  prodi[c]ito '*\  ita  uti  |  llvir.  creare  facere 
sufficere  h.  1.  o.**^ 

LXIX.  Ilviri  qui  post  colon.  deduc[f]am  primi  erunt,  ei  in  su|o 
mag.''^  et  quicumq.  Ilvir.  in  colon.  lul.  erunt,  ii  in  |  diebus  LX  proxu- 
mis,  quibus  eum  mag.  gerere  coe|perint,  ad  decuriones  referunto,  cum 
non  minus  |  XX  aderunt,  uti  redemptori  redemptoribusque,  |  qui  ea  red- 
empta  habebunt  quae  ad  sacra  resq.  |  divinas  opus  erunt,  pecunia  ex  lege 
locationis  |  adtribuatur  solvaturq.  INeve  quisquam  rem  alilam  at  decurio- 
nes  referunto  neve  quot  decurijonum  decret.  faciunto  antequam  eis 
redempltoribus  pecunia  ex  lege  locationis  attribualur  |  solvaturve  d.  d.'*'', 
dum  ne  minus  XXX ^**  atsint,  cum  |  e.  r.''^  consulatur.  Quot  ita  decre- 
verint,  ei  Ilvir.  ||  redemptori  redemptoribus  attribuendum  |  solvendumque 
curato,  dum  ne  ex  ea  pecunia  |  solvant  adtribuant,  quam  pecuniam  ex 
h.  1.  I  [ad  e]a  sacra,  quae  in  colon.  aliove  quo  loco  pu|blice  fiant,  dari  ad- 
tribui  oportebit. 

[I]XX.  Ilviri  quicu[m]que  erunt  ei''^  praeter  eos,  qui  primi  |  post 
h.  1.  [fa]cti  erunt,  ei  in  suo  mag."*  munus  lu|dosve  scaenicos  lovi  lunoni 
Minervae  deis  |  deabusq.  quadriduom  m.  p.''^  diei,  quot  eius  fie|ri  opor- 
tebit^",  arbitratu  decurionum  faciun|to  inque  eis  ludis  eoque  munere  unus- 
quis|que  eorum  de  sua  pecunia  ne  minus  HS  oo  oo  |  consumito  et  ex  pe- 
cunia  publica  in  sing.  |  llvir.  d.  t.*'  HScxjoo  sumere  consumere  liceto, 
it|que  eis  s.  f.  s.^  facere  liceto,  dum  ne  quis  ex  ea  |  pecun.  sumat  neve 
adtributionem  faciat,  |  quam  pecuniam  h.  1.  ad  ea  sacra,  quae  in  co|lon. 
aliove  quo  loco  publicae  (sic)  fient,  dari  |  adtribui  oportebit. 

LXXI.  Aediles  quicumq.  erunt  in  suo  mag.  munus  lu|dos  scaenicos 
lovi  luDoni  Minervae  tri|duom  maiore  parte  diei,  quot  eius  fieri  pote|rit, 
et  UDum  diem  in  circo  aut  in  foro  Veneri  |  faciunto,  inque  eis  ludis  eo- 
que  munere  unus|quisque  eorum  de  sua  pecunia  ne  minus  HScxoo  |  con- 
sumito  deve  publico  in  sing.  aedil.  HS  oo  |  sumere  liceto,  eamq.  pecuniam 
Ilvir  praef."  |  dandam  adtribuendam  curanto  itque  iis  |  s.  f.  s.  c.  liceto". 


36)  Coloniae  Genetivae.  —  37)  LXVII  aes.  —  38)  Praefectusve.  —  39)  Scr. 
facere  (Momms.). —  40)  Dele  Mi  (Momms.). —  41)  prodigito  in  aere  legit  Huebn. — 
42)  Hac  lege  oportebit.  —  43)  Magistralu.  —  44)  Decurionum  decreto.  —  45)  Me- 
diam  X  deletam  esse  in  aere  primum  crediderant,  negat  Huebner.  —  46)  Ea  res.  — 
47)  Dele  ei,  —  48)  Magistratu.  —  49)  Maiore  parte  (cf.  cap.  LXXI).  —  50)  Scr. 
poterit  (cf.  cap.  LXXI).  —  51)  Dumtaxat.  —  52)  Praefeclusve. 


Tituli  municipales.  —  Lex  UrsonensiB.  505 

LXXIl.  Quotcumque  pecuniae  stipis  DomiDc  iD  aedis  |  sacras  datum 
iolatum  erit,  quot  eius  pecuui  ae  eis  sacriis  (sic)  super  fuerit,  quae  sacra, 
uti  h.  1.  d."  I  oportebit,  ei  deo  deaeve,  cuius  ea  aedes  erit,  fac|ta  it'*^  ne 
quis  facito  ueve  curato  neve  iDterce|dito,  quo  miDUS  iD  ea  aede  codsu- 
matur,  ad  |  quam  aedem  ea  pecunia  stipis  nomiDe  dajta  coDlata  erit,  Deve 
quis  eam  pecuuiam  alio  |  coDsumito  ne[t;ej  quis  facito,  quo  magis  iD  ||  alia 
re  coDsumatur". 

LXXllI.  Ne  quis  inlra  fines  oppidi  colon.ve,  qua  aralro  |  circum- 
ductum  erit",  hominem  mortuom  |  inferto  neve  ibi  humato  neve  urito  neve 
homi|nis  mortui  moDimentuDi  aedificato.  Si  quis  |  adversus  ea  fecerit,  is 
c.  c.  G.  lul."  HS  DD**  d.  d.^^  esto  |  eiusque  pecuuiae  cui^°  volet  petitio 
persecu|tio  exactioq.  esto.  Itque  quot  iuaedificatuDi  |  erit  Ilvir  aedil.ve 
dimolieodum  curauto.  Si  |  adversus  ea  mortuus  iulalus  positusve  erit,  | 
expiauto  uti  oportebit. 

LXXIV.  Ne  quis  ustrioam  Dovam,  ubi  homo  mortuus  |  combustus 
DOD  erit,  proprius^*  oppidum  pas|sus  ©■  facito.  Qui  adversus  ea  fecerit, 
HS  DD"  c.  I  c.  G.  lul."  d.  d."*  esto,  eiusque  pecuniae  cui®"  volet  petijtio 
persecutioq.  ex  h.  1.**  esto. 

LXXV.  Ne  quis  in  oppido  colon.  lul.  aedificium  detegito  |  neve  de- 
mohto  neve  disturbato,  nisi  si  praedes  |  Ilvir.  arbitratu  dederit  se  reraedi- 
ficaturum  (sic)^  aut  |  nisi  decuriones  decreverint,  dum  ne  minus  L  adjsint, 
cum  e.  r.*^  consulatur*'.  Si  quis  adversus  ea  fece.^^  |  q.  e.  r.  e.",  t.  p.®* 
c.  c.  G.  lul."  d.  d.  e.",  eiusq.  pecuniae  qui^*  volet  pe|titio  persecutioq.  ex 
h.  1.  esto. 

LXXVI.  FighDas  teglarias  maioris  (sic)  tegularum  CCC  tegujlariumq. 
in  oppido  colon.  lul.  ne  quis  habeto.  Qui  |  habuerit  ita*^  aedificium  is- 
que  locus  publicus  |  coIod.  lul.^"  esto,  eiusq.  aedificii^*  quicumque  in 
c.  I  G.  lul.  i.  d.  p.",   s.  d.  m."  eam  pecuoiam  iu  pubhcum  redi[p]ito. 

LXXVII.  Si  quis^*  vias  fossas  cloacas  Ilvir  aedil.ve  publice  |  facere 
inmittere  commutare  aedificare  mujnire  intra  eos  fines,  qui  colon.  lul. 
erunt,  volet,  |  quot  eius  sine  iniuria  privatorum  fiet,  it  is  face|re  liceto. 

LXXHX.  Quae  viae  publicae  itinerave  publica  sunt  fuerunt  |  intra 
eos  fines,  qui  colon.  dati  enint,  quicumq.  |  hmites  quaeque  viae  quaeque 


53)  Hac  lege  data.  —  54)  Scr.  ruerint.  —  55)  De  re  cf.  Momms.  Epk.  ep.  5 
p.  406.  1ff7.  —  56)  Cf.  infra  N.  6508.  —  57)  Colonis  coloniae  Genetivae  luliae  (cf. 
supra  N.  22S3).  —  58)  Sestertium  quinque  milia.  —  59)  Dare  damnat.  —  60)  Cf. 
not.  14.  —  61)  Scr.  propius.  —  62)  Hac  lege.  —  63)  De  re  cf.  supra  N.  6086 
V.  52  seq.  (not.  46).  —  64)  Fecerit.  —  65)  Quanti  ea  res  erit.  —  66)  Tantam  pe- 
cuniam.  —  67)  Dare  damnas  esto.  —  68)  Sic  recte  scriptum  hoc  soh  loco;  cf. 
not.  44.  —  69)  Scr.  id.  —  70)  Coloniae  luliae.  —  71)  Hic  quaedam  videntur  exci- 
ditse  (Momms.  Eph.  ep.  5  p.  442).  —  72)  lure  dicundo  praerit.  —  73)  Sine  dolo 
malo.  —  74)  Fortasse  scr.  quas  (Scialoja  monum.  dei  Lincei  6,  425).  Eadem  in  lege 
Tarentina  (N.  6086)  v.  59  seq. 


506  Caput  XIIII. 

6087[  itinera  per  eos  a|gros  sunt  erunt  fueruntve",  eae  viae  eique  limi- 
tes  I  eaque  itinera  publica  sunto. 

LXXIX.  Qui  fluvi  rivi  fontes  lacus  aquae  stagna  paludes  |  sunt  in 
agro,  qui  colon.^*  h[wt]usc.  colon.  divisus  ||  erit,  ad  eos  rivos  fontes  la- 
cus  aquasque"  sta|gna  paludes  itus  actus  aquae  haustus  iis  item  |  esto, 
qui  eum  agrum  habehunt  possidebunt,  uti  |  iis  fuit,  qui  eum  agrum 
habuerunt  possederunt.  |  Itemque  iis,  qui  eum  agrum  habent  possident 
ha|bebunt  possidebunt,  itineris  aquarum  lex  ius|que  esto. 

LXXX.  Quot  cuique  negotii  publice  in  colon.  de  decur.  sen|tentia 
datum  erit,  is  cui  negotium  datum  erit  e|ius  rei  rationem  decurionib.  red- 
dito  refertojque  in  dieb.  CL  proxumis^'  it  negotium  confecerit  |  qui- 
busve  it  negotium  gerere  desierit,  quot  eius  |  fieri  poterit  s.  d.  m." 

LXXXI.  Quicumque  Ilvir.  aed.ve  colou.  lul.  erunt,  ii  scribis  |  suis, 
qui  pecuniam  publicam  colonorumque  |  rationes  scripturus  erit,  ante- 
quam  tabulas  |  publicas  scribet  tractetve,  in  contione  palam  |  luci  nun- 
dinis  in  forum  ius  iurandum  adigi|to^^  per  lovem  deosque  Penates  "^sese 
*^pecuniam  pu|bhcam  eius  colon.  concustoditurum  rationes|que  veras  ha- 
"^biturum  esse,  u.  q.  r.  f.  e.  v.®°  s.  d.  m.",  nejque  se  fraudem  per  litteras 
*facturum  esse  sc.  d.  m.'*^  Uti  quisque  scriba  ita  iuraverit,  in  tabulas  ] 
publicas  referatur  facito.  Qui  ita  non  iurave|rit,  is  tabulas  publicas  ne 
scribito  neve  aes  |  apparitorium  mercedemque  ob  e.  r.*^  kapito.  |  Qui  ius 
iurandum  non  adegerit,  ei  HS  loo  mul|tae'^  esto,  eiusq.  pecuniae  cui 
volet  petitio  perjsecutio  ex  h.  1.  esto. 

LXXXII.  Qui  agri  quaeque  silvae  quaeq.  aedificia  c.  c.  G.  L",  | 
quibus  publice  utantur,  data  adtributa  ejrunt,  ne  quis  eos  agros  neve  eas 
silvas  ven|dito  neve  locato  longius  quam  in  quinquen|nium,  neve  ad  de- 
curiones  referto  neve  decujrionum  consultum  facito,  quo  ei  agri  eaeve  j 
silvae  veneant  aliterve  iocentur.  Neve  si  vefnierint,  itcirco  minus  c.  G. 
lul."  sunto.  Quique  iis  |  rebus  fruc^fjus*"  erit,  quot  se  emisse  dicat,  is  in  | 
iuga  sing.  inque  annos  sing.  HS  C^*  c.  c.  G.  lul."  d.  d.^®  ||  [esto,  eiusque 
pecuniae  cui  volet  petitio  persecutioqiie  ex  hac  lege  esto.] 

(Deest  tabula,  vet  potius  tabulae  pars  dimidia,  quae  conlinebat  capita  legis 
ab  octogesimo  tertio  ad  nonagesimum.) 

[XC7.  Si  quis  ex  hac  lege  decurio  augur  pontifex  coloniae  Genetivae 
luliae  factus  creatusve\  erit,  tum  quicumque  decurio  augur  pontifex  hu- 
iusque  |  col.  domicilium  in  ea  col.  oppido  propiusve  it  oppidum  p.  oo"  | 
non  habebit  annis  V  proxumis,  unde  pignus  eius  quot  satis  |  sit  capi  pos- 

75)  Fortasse  scr.  quique  limites  per  eo8  agros  sunt  erunt  (Momms.).  —  76)  Co- 
lonis.  —  77)  Scr.  aquas.  —  78)  Insere  quibus.  —  79)  De  re  cf.  Mommsen  Eph. 
ep.  5  p.  408.  —  80)  UH  quod  recte  faclum  esse  volet.  —  81)  Scientem  dolo  malo.  — 
82)  Eam  rem.  —  83)  Scr.  multa.  —  84)  fruclus  aes.  —  85)  Cenium.  —  86)  Passus 
mille.    De  re  cf.  Mommsen  Epfu  ep.  2  p.  ISi. 


Tituli  muuicipales.  —  Lez  Ursonensis.  507 

sit,  is  in  ea  col.  augur  pontif.  decurio  ne  es|to,  quive"  Ilviri  in  ea  col. 
erunt,  eius  nomen  de  decuriojnibus  sacerdotibusque  de  tabulis  publicis 
eximendum  |  curanto,  u.  q.  r.  f.  e.  v."    idq.  eos  Ilvir.  s.  f.  s.*  f.  1.** 

XCII.  Ilviri  quicumque  in  ea  colon.  mag.  habebunt,  ei  de  Iegatio|- 
nibus  publice  mittendis  ad  decuriones  referunto,  cum  |  m.  p.^°  decurion. 
eius  colon.  aderit,  quotque  de  his  rebus  |  maior  pars  eorum  qui  tum  ad- 
erunt  constituerit,  |  it  ius  ratumque  esto.  Quamque  legationem  ex  h.  I. 
ex  ve  I  d.  d.'\  quot  ex  hac  lege  factum  erit,  obire  oportuerit  |  neque  obierit 
qui  lectus  erit,  is  pro  se  vicarium  ex  eo  |  ordine,  uti  hac  lege  de.ve" 
[<iecre/o]'^  d.  o.^*,  dato.  Ni  ita  dederit,  in  |  res  sing.,  quotiens  ita  non 
fecerit,  HS  ccloo  colon.  hujiusque  col.  d.  d.  e.*^  eiusque  pecuniae  cui " 
volet  petitio  |  persecutioque  esto. 

XCIII.  Quicumque  Ilvir  post  colon.  deductam  factus  creatusve  |  erit 
quive  praef.®''  qui  ^®  ab  Ilvir.  e  lege  huius  coloniae  relicjtus  erit,  is  de  loco 
publico  neve  pro  loco  publico  neve  |  ab  redemptori  (sic)  mancipe  praed.ve" 
donum  munus  mercedem  |  aliutve  quid  kapito  neve  accipito  neve  facito, 
quo  I  quid  ex  ea  re  at  se  suorumve  quem  perveniat.  Qui  atlversus  ea 
fecerit,  is  HS  ccloo  ccloa  c.  c.  G.  lul."  d.  d.  e.",  eiusque  pecuniae  cui" 
vo[/]et  petitio  persecutioque  esto. 

XCIIII.  Ne  quis  in  hac  colon.  ius  dicito  neve  cuius  in  ea  colon.  | 
iuris  dictio  esto  nisi  fivir.»*  aut  quem  Ilviri^^  praef.*°"  |  reliquerit,  aut 
aedil.,  uti  h.  I.  o.*°^  Neve  quis  pro  eo  |  imper.  potestat.ve  '"^  facito,  quo 
quis  in  ea  colonia  |  ius  dicat,  nisi  quem  ex  h.  1.  dicere  oporteri  (sic). 

XCV.  Qui  reciperatores  dati  erunt,  si  eo  die  quo  iussi  erunt  |  non 
iudicabunt,  Ilvir  prae^/.Jve '*•'  ubi  e.  r.*""  a.'°^  eos  rec.^*"'  |  eumque  cuius 
res  a.*°*  adesse  iubeto  diemque  cerfltum  dicito,  quo  die  atsint,  usque  ateo, 
dum  e.  r.*°*  |  iudicata  erit,  facitoque,  uti  e.  r.  in  diebus  XX  |  proxumis, 
quibus  d.  e.  r."^  rec.**'®  dati  iussive  e|runt  iudicare,  iudic.'"*,  u.  q.  r.  f.  e. 
v.®°  Testibusque  |  in  eam  rem  publice  dum  ta[a;jat  h.*°*  XX,  qui  colon.  | 
incolaeve  erunt,  quibus  his ""  qui  rem  quaere)re  "'  volet,  denuntietur  fa- 
cito.  Quibusq.  ita  tesjlimonium  renuntiatum  "^  erit  quique  in  tes|timonio 
dicendo  nominati  erunt,  curato,  |  uti  at  it  iudicium  atsint.  Testimo- 
niumq.,  |  si  quis  quit  earum  rer.,  quae  res  tum  age[tur,  sciet  aut  audierit, 
iuratus  dicat  facijto,  uti  q.  r.  f.  e.  v.'°,  dum  ne  omnino  amplius  |  h.'"  XX 

87)  Scr.  quique.  —  88)  Uti  quod  recte  factum  esse  volent.  —  89)  Facere  H- 
ceto.  —  90)  Maior  pars.  —  91)  Becurionum  decreto.  —  92)  Decurionumve.  — 
93)  decreto  deest  in  aere.  —  94)  Dari  oportet.  —  95)  Cf.  Mommsen  Eph.  ep.  2  p.  146. 
—  96)  Dele  qui.  —  97)  Praedeve.  —  98)  Duoviri.  —  99)  Ser.  Ilvir.  —  100)  Prae- 
fectum.  —  101)  Hae  lege  oportebit.  —  102)  Imperio  potestateve.  —  103)  PRAEIVE 
aes.  —  104)  Ea  res.  —  105)  Agitur.  —  106)  Reciperatores.  —  107)  De  ea  re.  — 
108)  ludicetur.  —  109)  Hominibus.  —  110)  Scr.  is.  —  111)  Scr.  quaeret.  —  112)  Ser. 
denuntiatum.  —  113)  Homines. 


508  Caput  XIIII. 

6087[  in  iudicia  singula  teslimonium  dicejre  cogantur.  Neve  quem  invitum 
testimojnium  dicere  cogito,  cui  ""^  ei,  quae  "^  r.""  tum  agejtur,  gener  socer, 
vitricus  privignus,  patron.  |  lib.,  consobrinus  "^  propiusve  eum  ea  cogna|- 
tione  atfinitatemve  (sic)  contingat.  Si  Ilvir  ]  praef.ve,  qui  ea  "*  re  colon. 
petet,  non  ade|rit"^  ob  eam  rem,  quot  ei  morbus  sonticus,  |  vadimonium, 
iudicium,  sacrificium,  funus  |  familiare  feriaeve  dedicales^^"  erunt,  quo  | 
minus  adesse  possit  sive  is  propter  magistrajtus  potestatemve  p.  R.  minus 
atesse  poterit:  |  quo  magis  eo  absente  de  eo  cui  iis^^*  negotium  |  faces- 
set  recip.  sortiantur  reiciantur  res  iu|dicetur,  ex  h.  I.  n.  r.*^^  Si  privatus 
petet  et  is,  cum  |  de  ea  re  iudicium  fieri  oportebit,  non  aderit  |  neque 
arbitratu  Ilvir.  praef.ve  ubi  e.  r.  a.*^^  excujsabitur  et*^''  harum  quam  cau- 
sam  esse,  quo  minus  |  atesse  possit,  morbum  sonticum,  vadimonium,  |  iu- 
dicium,  sacrificium,  funus  familiare,  feriae  '^°  |  dedicales  *^°  eumve  propter 
mag.  potestatemve  |  p.  R.  atesse  non  possit*^®:  post  ei  earum  quarum 
r.  r.*"  I  h.  1.  quaestio  erit,  actio  ne  esto.  Deq.  e.  r.^^*  siremps  ||  lex 
resque  esto,  quos'^^  si  neque  iudices  relecti'^"  neq.  recip.  |  in  eam  rem 
dati  essent. 

XCVI.  Si  quis  decurio  eius  colon.  ab  Ilvir.  praefve  postulabit,  | 
u[f]i  ad  decuriones  referatur  de  pecunia  publica  de[que  multis  poenisque 
deque  locis  agris  aedificis  j  pubhcis  quo  facto  queri  *^'  iudicarive  opor- 
teat:  tum  |  Ilviri"^  quique^  iure  dicundo  praerit  d.  e.  r.^°^  primo  |  quo- 
que  die  decuriones  consuHto  decurionum|que  consultum  facito  fiat,  cum 
non  minus  m.  p,*"  |  decurionum  atsit,  cum  ea  re"^  consuletur.  Uti  m. 
p.^  I  decurionum,  qui  tum  aderint,  censuer.,  ita  ius  |  ratumque  esto. 

XCVII.  Ne  quis  Ilvir  neve  quis  pro  potestate  in  ea  colon.  |  facito 
neve  ad  decur.  referto  neve  d.  d.^^''  facito  |  fiat,  quo  quis  colon.  colon.*^^ 
patron.  sit  atoptetur|ve  praeter  eum,  que^^"  c.  a.  d.  a.  i."^  ex  lege 
luha"*  est,  eum|que,  qui  eam  colon.  deduxerit,  hberos  posterosve"*  |  eo- 
rum,  nisi  de  m.  p.'*"  decurion.  erunt"*  per  tabellam  |  sententiam  "^,  cum 
non  minus  L  aderunt,  cum  e.  r.'"*  |  consuletur.     Qui  atversus  ea  feceri[/], 

114)  Scr.  qul,  115)  cuia.  —  116)  Res.  —  117)  Insere  sit.  —  118)  Fortasse 
scr.  ex  (Demburg ;  sed  cf.  Bruns  kl.  Schr.  2,  293).  —  119)  Plura  excidisse  (cum  de 
ea  re  iudicium  fieri  oportebit,  eo  absente  de  eo  cui  is  negotium  facesset  reciperatores 
sortiuntor  reiciuntor  res  iudicator:  si  non  aderit)  censet  Momms.  —  120)  Scr.  deni- 
cales. —  121)  5cr.  is.  —  122)  Ex  hac  lege  nihil  rogatur. —  123)  Ubi  ea  res  agetur. 
—  124)  Scr.  ei.  —  125)  Scr.  ferias.  —  126)  Scr.  posse.  —  127)  Scr.  earum  rerum 
quarum.  —  128)  Deque  ea  re,  —  129)  Scr.  quasi.  —  130)  Scr.  delecti.  — 
131)  Scr.  quaeri.  —  132)  Scr.  Ilvir.  —  133)  Scr.  res.  —  134)  Decurionum  decre- 
tum.  —  135)  Colonis,  coloniae.  —  136)  Scr.  cui.  —  137)  Colonis  agrorum  dan- 
dorum  adsignandorum  ius.  —  138)  Legem  luliam  agrariam  intellegit  Momms. 
Eph.  ep.  2  p.  420.  Ceterum  de  adoptatione  patronorum  agitur  etiam  alio  loco  etus- 
dem  legis  (cap.  430,  infra  p.S45  ubi  vide  not.  234).  —  139)  Scr.  posterosque.  — 
140)  Maioris  partis.  —  141)  Scr.  qui  tum  aderunt,    142)  sententia. 


Tituli  munictpales.  —  Lex  Ursonensis.  509 

HS  00  colon.  I  eius  coloii.  d.  d.*'  esto,  eiusque  pecuniae  colon.  eius  | 
colon.  cui  volet  petitio  esto. 

XCVIII.  Quamcumque  munitionem  decuriones  huius[ce  coloniae  de- 
creverint,  si  m.  p."'  decurionum  |  atfuerit,  cum  e.  r.*'  consuletur,  eam 
munitionem  |  fieri  liceto,  dum  ne  amplius  in  annos  sing.  in|que  homines 
singulos  puberes  operas  quinas  et  |  in  (iumenta  plaustraria)  "*  iuga 
sing.  operas  terjnas  decernant.  Eique  munitioni  aed.  qui  tum  |  erunt  ex 
d.  d."  praesunto.  Uti  decurion.  censu|erint,  ita  muniendum  curanto,  dum 
ne  injvito  eius  opera  exigatur,  qui  minor  aonor.  XIIII  |  aut  maior  an- 
nor.  LX  natus  erit.  Qui  in  ea  colon,  |  intrave  eius  colon.  finis  domi- 
cilium  praedi|umve  habebit  neque  eius  colon.  colon."*  erit,  is  ei|dem 
munitioni  uti  colon.  parento  "^ 

XCVIIII.  Quae  aquae  pubhcae  in  oppido  colon.  Gen.  ||  adducentur, 
Ilvir,  qui  tum  erunt,  ad  decuriones,  |  cum  duae  partes  aderunt,  referto, 
per  quos  agros  |  aquam  ducere  liceat.  Qua  p[ar]s'"  maior  decurion.,  | 
qui  tum  aderunt,  duci  decreverint,  dum  ne  |  per  it  aedificium,  quot  non 
eius  rei  causa  factum  |  sit,  aqua  ducatur,  per  eos  agros  aquam  ducere  | 
i.  p.que"*  esto,  neve  quis  facito,  quo  minus  ita  (  aqua  ducatur. 

C.  Si  quis  colon."^  aquam  in  privatum  caducam  du|cere  volet  is- 
que  at  llvir.  adierit  postulabit|ve"^  uti  ad  decurion.  referat,  tum  is 
Ilvir,  a  quo  |  ita  postulatum  erit,  ad  decuriones,  cum  non  mijnus  XXXX 
aderunt,  referto.  Si  decuriones  m.  p.^",  qui  |  tum  atfuerint,  aquam  cadu- 
cam  in  privatum  duci  |  censuerint,  ita  ea  aqua  utatur,  quot  sine  pri- 
va|tim"°  iniuria  fiat,  i.  potest.  e."' 

CI.  Quicuraque  comitia  magistralus '"  creandis  subrogan|dis  habe- 
bit,  is  ne  qua*"  eis  comitis  pro  tribu  accijpito  neve  renuntiato  neve 
renuntiari  iubeto,  |  qui  eorum  quae"''  causa  erit,  quae  tum'"  h.  I.  in 
colon.  I  decurionem  nominari  creari  inve  decurionibus  |  esse  non  oporteat 
non  liceat. 

CII.  Ilvir  qui  h.  1.  quaeret  iud."®  exercebit,  quod  iudicium  |  uti 
uno  die  fiat  h.  1.  praestitu[fu]m  *"  non  est,  ne  quis  |  eorum  ante  h.  [/]  '*® 
neve  post  horam  XI  diei  quaerito  |  neve  iudicium  exerceto.  Isque  llvir 
in  singul.  ]  accusatores,  qui  eorum  delator  erit,  ei  h.'^^  IIII,  qui  |  sub- 
scriptor  erit,  h.  II  accusandi  potest.'®°  facito.  Si  |  quis  accusator  de  suo 
tempore  alteri  concesserit,  |  quot  eius  cuique  concessum  erit,  eo  amplius 


143)  Maior  par$  (post  ro.  p.  duae  litlerae  erasae,  fortasse  d.  d.^.  —  144)  Quae 
vneit  (  )  inclusi,  insitieia  apparet  esse  (cf.  not.  190),  —  145)  Colonus.  —  146)  Scr. 
pareto.  —  147)  PR  . , . .  S  videtur  esse  in  aere.  —  148)  lus  potestasque.  —  149)  Scr. 
postulabitque,  —  150)  Scr.  privati.  —  151)  lus  potestasque  esto.  —  152)  Scr.  magi- 
stratibus.  —  153)  Scr.  quem.  —  154)  Scr.  in  earum  qua  (cf.  lex  Malacit.  cap.  S4).  — 
155)  Scr.  e  qua  eum.  —  156)  ludicium(ve) .  —  157)  praestitum  aes.  —  158)  Horam 
primam.  (hv  L  aes).  —  159)  Horat.  —  160)  Potestatem. 


510  Caput  XIIII. 

e087|  cui  I  concessum  erit  dicendi  potest.  facito.  Qui  de  suo  |  tempore 
alteri  concesserit,  quot  eius  cuique  conces|serit,  eo  minus  ei  dicendi  potest. 
facito.  Quot  horas  |  omnino  omnib.  accusatorib.  in  sing.  actiones  di|cendi 
potest.  fieri  oporteb.,  totidem  horas  et  alter[um  tantum  reo  quive  pro  eo 
dicet  in  sing.  actiones  ||  dicendi  potest.  facito. 

CIII.  Quicumque  in  col.  Genet.  Ilvir  praef.ve^*  i.  d.  praerit,  is'^' 
colon.  I  incolasque"^  contributos  quocumque  tempore  colon.  fin.  |  divi- 
dendorum"^  causa  armatos  educere  decurion.  cen."'',  |  quot  m.  p.°°  qui 
tum  aderunt  decreverint,  id  e.^^®  s.  f.  s.*  f.  1."®  Isjque^"  llvir.  aut  quem 
Ilvir  armatis  praefecerit  idem  |  ius  eademque  anima  adversio  (sic)  esto,  uti 
tr.  mW^'  p.  R."«  in  |  exercitu  p.  R.^^'  est,  itque  e.*'*  s.  f.  s.*  f.  1.'^"  i. 
p.que  e.^",  dum  it,  quot  |  m.  p.^"  decurionum  decreverit  qui  tum  ad- 
erunt,  fiat. 

CIIII.  Qui  limites  decumani  qui  "^  intra  fines  c.  G.^^  deducti 
factijque  erunt,  quaecumq.  fossae  limitales  in  eo  agro  erunt,  |  qui  iussu 
C.  Caesaris  dict.  imp.  et  lege  Antonia  "^  senat.que  |  c.  pl.que  sc."^  ager 
datus  atsignatus  erit,  ne  quis  limites  ]  decumanosque  opsaeptos  neve  quit 
immolitum  neve  |  quit  ibi  opsaeptum  habeto,  neve  eos  arato,  neve  eis"* 
fossas  I  opturato  neve  opsaepito,  quo  minus  suo  itinere  aqua  |  ire  fluere 
possit.  Si  quis  atversus  ea  quit  fecerit,  is  in  |  res  sing.,  quotienscumq. 
fecerit,  HS  oo  c.  c.  G.  I."  d.  d.®^  esto,  |  eiusq.  pecun.  cui"*  volet  petitio 
p.q."^  esto. 

CV.  Si  quis  quem  decurion.  indignum  loci  aut  ordinis  dejcurionatus 
esse  dicet,  praeterquam  quot  libertinus  |  erit"^  et  ab  Ilvir.  postulabitur, 
uti  de  ea  re  iudicijum  reddatur,  Ilvir  quo  de  ea  re  in  ius  aditum  erit,  [ 
ius  dicito  iudiciaque  reddito.  Isque  decurio,  |  qui  iudicio  condemnatus 
erit,  postea  decurio  |  ni "'  esto  neve  in  decurionibus  sententiam  dici|to 
neve  Ilvir."*   neve  aedilitatem   petito   neve    |    quis  Ilvir   comitis   sufl"ragio 


161)  Scr.  eum.  —  162)  Dele  que.  —  163)  Scr.  defendendorum.  —  164)  Cen- 
suerint.  —  165)  Ei.  —  166)  Facere  liceto.  —  167)  Scr.  eique.  —  168)  Tribuno 
militum.  —  169)  Populi  Romani.  —  170)  Scr.  decumanique.  Caput  hoc  redit  in 
Corpore  Gromaticorum  (Schr.  der  roem.  Feldmesser  ed.  Lachmann  I  p.  263),  sic: 
qui  limites  decumanique  hac  lege  deducti  erunt,  quaecumque  fossae  limites  in  eo 
af^ro  erunt,  qui  ager  hac  lege  datus  adsignatus  erit,  ne  quis  eos  limites  decuma- 
nosve  obseptos  neve  quid  in  eis  molitum  cet. ;  ubi  dicitur  esse  legis  Mamiliae  Rosciae 
Peducaeae  Allienae  Fabiae  caput  quinquagesimum  quartum.  Eadem  fere  ex  lege 
lulia  agraria  citat  Callistratus  Dig.  ^7,  Si,  5.  Cf.  Mommsen  Schr.  der  roem. 
Feldm.  II  p.  224;  Eph.  ep.  2  p.120.  —  171)  Fidetur  significari  lex  quampost  mortem 
dictatoris  tulit  Antonius  de  coloniis  deducendis  (Cic.  Phil.  S,  4,  40);  cf.  Momms.  Eph. 
ep.  2  p.H9.  —  172)  Senatusque  consultis  plebique  scitis.  —  173)  Sic  etiam  optimus 
codex  corporis  Gromatici. —  174)  Cf.  not.  H  (recte  qui  eorpus  grom.).  —  175)  Per- 
secutioque.  —  176)  De  libertinis  admissis  inter  decuriones  coloniarum  Caesarianarum 
cf.  Mommsen  Eph.  ep.2  p.  432.  —  177)  Scr.  ne.  —  178)  Duoviratum, 


Titoli  manicipales.  —  Lex  UrsonensiB.  511 

eius  rationem  |  habeto  neve  Ilvir.  neve  aedilem  renunti|ato  neve  renun- 
tiari  sinito. 

CVI.  Quicumque  c.  c.  G.  erit,  quae  iussu  C.  Caesaris  dic[f.]  ded."'  | 
est,  ne  que"**  in  ea  col.  coetum  conventum  coniuj [ra/ionem]  .  .  . 

(Deesl  labula  coniinens  capita  legit  CFl — CXXII.) 

\CXX1H.  Ilvir  ad  quem  de  ea  re  in  ius  aditum  erit,  ubi  iudicibus, 
apud  quos  ea  res  agetur,  maiori  parti  eorum  planum  factum  non  erit,  eum 
de  quo  iudicium  datum  est  decurionis  loco  indignum  esse,  eum]  qui  accu- 
sabitur  ab  his  iudicibus  eo  iudicio  absolvi  |  iubeto.  Qui  ita  absolutus 
erit,  quod  iudicium  [pr]aevari[cation."*  causa  {fac]lum^^^  non  sit,  is  eo 
iudicio  h.  1.*"  absohitus  esto. 

CXXIIII.  Si  quis  decurio  c.  G.""  decurionem  c.  G.  h.  1.  de  in- 
dignilate  ac|cusabit,  eum  "^  quem  accusabit  eo  iudicio  h.  1.  condemna|rit, 
is  qui  quem  eo  iudicio  ex  h.  1.  condemnarit,  si  volet,  |  in  eius  locum 
qui  condemnatus  erit  sententiam  dice|re,  ex  h.  1.  Hceto  itque  eum  s.  f. 
s.  iure  lege  recteq.  fa|cere  Hceto,  eiusque  is  locus  in  decurionibus  senj- 
tentiae  dicendae  rogandae  h.  1.  esto. 

CXXV.  Quicumque  locus  ludis  decurionibus  datus  designatus"®  |  re- 
hctusve  erit,  ex  quo  loco  decuriones  ludos  spectare  |  o."\  ne  quis  in 
[e]o"*  loco,  nisi  qui  tum  decurio  c.  G."*  erit,  quijve  tum  magist[r]atus 
imperium  potestatemve  colono[r.]  "^  |  suffragio  (gerel)  *^  iussuque  C.  Cae- 
saris  dict.  cos.  prove  |  cos.  habebit,  quive  pro  quo  imperio  potestateve 
lum  I  in  col.  Gen.  erit,  quibusque  locus  '®*  in  decurionum  loco  |  ex  d.  d.  col. 
Gen.  d.  o."*,  quod  decuriones  d.  e.  r.*^^  cum  non  minus  |  dimidia  pars  de- 
curionum  adfuerit  cum  e.  r.*^''  consulta  erit,  |  (ne  quis  praeter  eos,  qui 
s.  s.  s."^  qui  locus  decurionibus  dajtus  atsignatus  rehctusve  erit,  in  eo 
loco)*®*  sedeto  neve  |  quis  ahura  in  ea  loca  sessum  ducito  neve  sessum 
[d]uci  I  iubeto  s.  d.  m.*^''  Si  quis  adversusve  '^*  ea  sederit  sc.  d.  m.*^* 
[siv]e  I  quis  atversus  ea  sessum  duxerit  ducive  iusserit  sc.  d.  m.,  |  is  in 
res  sing.,  quotienscumque  quit  d.  e.  r.^°°  atv[er]sus^°^  ea  |  fecerit,  HS  OO 
c.  c.  G.  I.  d.  d.  esto,  eiusque  pecunia[e  c]ui  eorum  |  volet  rec.^°^  iudicio*"' 
aput  Flvir.  praef.ve  actio  pelitio  perse|cutio  ex  h.  \l.]  i.  potest.que  e."* 


179)  Deducta.  —  180)  Scr.  quem.  —  181)  . .  .\EVARI|CATION,  182)  EQITVM 
aes  (vel  certe  ectypum). —  183)  Hac  lege.  —  184)  Coloniae  Genetivae.  —  185)  Scr. 
eainqDe. —  186)  Scr.  atsignatus. —  187)  Oportebil.  —  188)  io  aes.  —  189)  coionos 
aes.  —  190)  Hic  et  in  sequentibus  multa  praeler  senlentiam  inlrusa;  quae  uncis  ^  ) 
seclusi.  —  191)  Ser.  locos  (Bueckeler).  —  192)  Dari  oportebit.  —  193)  Scr.  decr(e- 
verint).  —  194)  Ea  res.  —  195)  Supra  scripti  sunt.  —  196)  Cf.  not.  490.  —  197)  Seiens 
(expectaveris  sc.  pro  s.)  dolo  malo.  —  198)  Dele  ve.  —  199)  Cf.  not.  W.  —  200)  De 
ea  re.  —  201)  atviesus  videtur  esse  in  aere.  —  202)  Reciperatorio.  —  203)  Sic  etiam 
cap.  ^iS  fin.,  cap.  128  —  cap.  152  fin.  cum  similibus  locis  prioribus  (cap.  LXXiy. 
LXXF.    LXXXI.  XCII.   XCIII.  XCVIL  CIIII)  reciperatorii  iudicii  nulla  fiat  men 


512  Caput  XIIII. 

6087[  CXXVl.  Ilvir,  aed.,  praef.,  quicumque  c.  G.  1.*°'*  ludos  scaenicos 
faciet,  sijve  quis  alius  c.  G.  I.  ludos  scaenicos  faciet,  colonos  Geneti|vos 
incolasque  hospites*"^  atventoresque^°®  ita  sessum  du|cito,  ita  locum  dato 
distribuito  atsignato,  uti  d.  e.  r.^^°  <de  |  eo  loco  dando  atsignando)  de- 
curiones,  cunj  non  min.  |  L  decuriones,  cum  e.  r.^"^  c.^*'^  in  decurioni- 
bus  adfuerint,  |  decreverint  statuerint  s.  d.  m.^°^  Quot  ita  ab  decurio- 
nib.  I  de  loco  dando  atsignando  statuendo^'"  decretum  erit,  |  it  h.  1.  i. 
r.  q.*"  esto.  Neve  is  qui  ludos  faciet  aliter  aliove  |  modo  sessum  ducito 
neve  duci  iubeto  neve  locum  dato  |  ne'^"  dari  iubeto  neve  locum  attri- 
buito  neve  attribui  |  iubeto  neve  locum  atsignato  neve  atsignari  iubeto 
ne|ve  quit  facito,  quod'^"  aliter  aliove  modo,  adque  uti  |  locus  datus  at- 
signatus  altribulusve  erit,  sedeant,  ne|ve  facito,  quo  quis  alieno  loco 
sedeat,  sc.  d.  m.'^^  Qui  atver|sus  ea  fecerit,  is  in  res  singulas,  quo- 
tien[sc]umque  quit  |  atversus  ea  fecerit,  Hs  loo  c.*'''  c.  G.  1.^°''  d.  d.  e", 
eiu[squ]e  pecunijae  cui  volet  rec.^"^  iudicio  aput  Ilvir.  pr[a]ef.ve  actio  pe[ti- 
tio  persecutioque  h.  I.  (ius  potestasque)  esto. 

CXXVII.  Quicumque  ludi  scaenici  c.  G.  1.^°''  fient,  ne  quis  in  or||- 
chestram  ludorum  spectandor.  causa  praeter  mag.*"  |  prove  mag.  p.  R.*% 
quive  i.  d.  p.'''^  [e]t  si  quis  senator  p.  R.*^^  est  erit  |  fuerit,  et  si  quis 
senatoris  f.*"  p.  R.  est  erit  fuerit,  et  si  |  quis  praef.  fabrum  eius  mag. 
prove  magistrato  (sic)^  |  qui  provinc.  Hispaniar.  ulteriorem  (Baeticae 
pra|erit)'^'*  optinebit,  erunt^'®,  et  quos  ex  h.  1.  decurion.  loco  |  (decu- 
rionem)  sedere  oportet  oportebit^^",  (praeter  eos  |  qui  s.  s.  s.  ne  quis 
in  orchestram  ludorum  spectanjdorum  causa)  sedeto  (neve  quisque  mag. 
prove  mag.  |  p.  R.  q.  i.  d.  p.  ducito),  neve  quem  quis  sessum  ducito  | 
neve  in  eo  loco  sedere  sinito,  uti  q.  r.  f.  e.^^'  s.  d.  m. 

CXXVin.  IP"  aed.^"  pra[e]f.  c.  G.  I.  quicumque  erit,  is  suo  quo- 
que  anno^^''  mag.  |  imperioq.  facito  curato,  quod  eius  fieri  poterit,  |  <u. 
q.  r.  f.  [e.]  v.*°>"^  s.  d.  m."^  mag.  ad  fana  templa  delubra,  que"'  |  ad  mo- 
dum  decuriones  censuerint[^],   suo  quemque"*   anno  fiant  eaqu[e]''^®  (d. 

tio.  Fidetur  hic  quoque  interpolaUo  (cf.  not.  490)  grassata  esse.  Cf.  Mommsen  Eph. 
ep.  2  p.  UO;  Bruns  Zeitschr.  15  p.  10  =  KL  Schriften  2,  290. 

204)  Coloniae  Genetivae  luliae.  —  205)  Scr.  hospitesque.  —  206)  Cf.  supra 
N,  S671—3673.  —  207)  Ea  res.  —  208)  Consuletur.  —  209)  Sine  dolo  malo.  — 
210)  Scr.  statutum.  —  211)  Jus  ratumque  (i.  r.  q.  recte  editum  Eph.  ep.  2  p.  228).  — 
212)  Scr.  neve.  —  213)  Scr.  quo.  —  214)  Colonis.  —  215)  Magistratum.  —  216)  lure 
dicundo  praerit.  —  217)  Filius.  —  218)  Manifestum  emblema.  Baetica  provin- 
cia  sub  finem  demum  Augusti  constituta  (cf.  supra  N,  105).  —  219)  Scr.  erit.  — 
220)  De  re  cf.  Mommsen  Eph.  ep.  2  p.251.  —  221)  Insere  v.  —  222)  Scr.  Ilvir.  — 
223)  Aedilis  mentio  hic  supervacua.  —  224)  Exspectaveris  sui  cuiusque  anni 
(Momms.).  —  225)  Totum  hoc  caput  scatet  repetitionibus  molestis  (cf.  Fabricius 
Herm.  5S  p.  208).  —  226)  Sine  dolo  malo  ('VORF .  IVS  .  DM  aes).  —  227)  Scr. 
quem.   —    228)  Scr.  quoque.  —  229)  Scr.  eiqu[e]. 


Tituli  municipales.  —  Lex  Ursonensis.  613 

d.)  suo  quoque  anno  |  iudos  circenses,  sacr[t]Qcia  pulvinariaque  |  fa- 
cienda  curent,  que  [o]d  modum  (quitquil)  de  iis  |  rebus,  mag.  creandis, 
[/u]dis  circensibus  facien|dis,  sacrificiis  procu[r]andis,  pulvinaribus  fa|- 
ciendis  decuriones  statuerint  decreverint,  |  (ea  omnia  ita  fiant).  Deque 
iis  omnibus  rebus  |  quae  s.  s.  s.  quotcumque  decuriones  statuerint  |  de- 
creverint,  it  ius  ratumque  esto,  eiq.  omnes,  |  at  quos  ea  res  pertinebit, 
quot  quemque  eorum  |  ex  h.  1.  facere  oportebit,  faciunto  s.  d.  m.''"^  Si 
quis  I  atversus  ea  fecerit  quotiensque""  quit  atver|sus  ea  fecerit,  HS  ccloo 
c.  c.  G.  I."  d.  d.  e.",  eiusque  pecun.  |  cui  eorum  volet  rec.^"'  iudic.  aput 
Ilvir.  I  praef."'  actio  petitio  persecutioq.  e.  h.  1.  |  ius  pot.  esto. 

CXXIX.     Ilvir.  aediles  praef.  c.  G.  I."*  quicumqu.  erunt  decurionesq. 

c.  G.  I.  qui|cumq[M]e*"  erunt,  ii"*  oranes  d.  d.^^^  diligenter  parento 
optemperanlo  s.  d.  m.*"^  fa|ciuntoque  uti  quot  [que^raq."®  eor.  decu- 
rionura  d."^  agere  facere  o."*  ea  om|nia  agant  faciant,  u.  q.  r.  f.  e.  v."® 
s.  d.  m."°^  Si  quis  ila  non  fecerit  sive  quit  atver|sus  ea  fecerit  sc.  d.  m.''*", 
is  in  res  sing.  HS  ccloo  c."'  G.  I.  d.  d.  e."^  eiusque  pecuniae  cui "'  | 
eor.  volet  rec.^''*  iudic.  aput  Ilvir.  praef.ve  actio  petitio  persecutioque  ex 
h.  1.  I  ius  potestasque  e. 

CXXX.  Ne  qiris  llvir  aed.*"  praef.  c.  G.  I."''  quicunque  erit  ad  de- 
curion.  c.  G.*"  referto  neve  decurion.  |  consulito  neve  d.  d.^"  facito 
neve  d.  e.  r.''''^  in  tabulas  p.^"**  referto  neve  referri  iubeto  |  neve  quis 
decur.   d.  e.  r.^*\    q.  d.   r.   a."^    in   decurionib.   sententiam   dicito   neve 

d.  d.*^'  scrilbito,  neve  in  tabulas  pu[6]licas  referto,  neve  referundura  cu- 
rato,  quo  quis  |  senator  senatorisve  f.  p.  R.^*"  c.  G.  patronus  atoptetur 
suraatur  fiat"'  nisi  de  trijura  partiura  d.  (d.)"''  senten[^]  per  tabellara 
(facito)*"  et  nisi  de  eo  homine,  de  quo  |  tum  referetur  consuletu[r,  d.] 
d.  fiat,  qui,  cum  e.  r.  a.^^',  in  Italiam  sine  impe[r]io  privatus  |  erit.  Si 
quis  adversus  ea  ad  [dec]urion.  rettulerit  d.ve  d."*  fecorit  faciendumve  j 
curaverit  inve  tabulas  p[u6?icas]  rettulerit  referrive  iusserit  sive  quis  in 
decurionib.  |  sententiam  di[a;]erit  d.ve  [rf.*"  8crips]eni  in"^  tabulas  publi- 

230)  Scr.  quotienscumque.  —  231)  Praefectumve.  —  232)  Coloniae  Genetioae 
luliae.  —  233)  qui|cumqe  aet.  —  234)  1"I  aes.  —  235)  Decurionum  decretis.  — 
236)  CNMQ  aes.  —  237)  Decreto.  —  238)  Oportebit.  —  239)  Uti  quod  recte  factum 
esse  volent.  —  240)  Sciens  dolo  malo.  —  241)  Scr.  c.  c.  —  242)  Dare  damnas  esto.  — 
243)  Cf.  not.  H.  —  244)  Reciperalorio.  —  245)  Coloniae  Genetivae.  —  246)  Decre- 
tum  decurionum.  —  247)  De  ea  re.  —  248)  Publicas.  —  249)  Qua  de  re  agilur.  — 
250)  Populi  Romani.  —  251)  De  re  cf.  Mommsen  Eph,  ep.  2  p.  147.  De  adoptando 
patrono  cum  iam  actum  sit  supra  cap.  XCFII,  hoc  caput,  item  id  quod  sequitur, 
Fabriciiu  Herm.  SS  p,  2tS  insertum  putat  a  M.  Antonio  paucis  mensibus  post  mortem 
Caesaris,  cum  municipia  Italiae  certatim  Brutum  et  Cassium  patronos  adoptarent.  — 
252)  Haec  insiticia  putat  Mommsen;  cf.  not.  Hi  (facta,  sc.  sententia  —  pro  facito  — 
requirit  Fabricius  Herm.  55  p.  208).  —  253)  Cum  ea  res  agetur.  —  254)  Decurio- 
numve  decretum.  —  255)  Scr.  inve. 

Dkssau,  Inscriptiones  Latinae  II.  33 


5 14  Caput  Xim. 

6087|  cas  rettulerit  referendumve  |  curaverit,  in  res  sing.  quo[aensctt]mque 
quit  atversus  ea  fecerit,  ex^^^  HS  ccclooo^"  c.  c.  G.  I."*  |  d.  d.  e.'^",  eiusque 
pecuniae  cui  ^^^  [eor.  vole]t  rec.  iudic.  aput  Ilvir.  interregem  praef.  actio  ) 
petitio  persecutioqu[e  ex  h.  l.  i.  po?]est.que  e. 

CXXXI.  Neve"^  quis  llvir  aed.  praef.  [c.  G.  I.  gMtCM^mque  erit  ad 
decuriones  c.  G.  referto  neve  d.  con|sulito  neve  d.  d.  facito  neve  d.  e.  r. 
in  tabulas  publicas  referto  neve  referri  iubeto  |  neve  quis  decurio  d.  e.  r. 
in  decurionib.  sententiam  dicito  neve  d.  d.  scribito  nejve  in  tabulas 
publicas  referto  neve  referundum  curato,  quo  quis  s[e]nator  |  senatori[s]ve 
r.  p.  R.^"^  c.  G.  I.^^^  hospes  atoptetur^®",  bospitium  tesserasve*^*  hospi[f]a- 
les^®'*  cum  I  quo  fi[a?,  n]isi  de  maio[r]is^®^  p.^®"  decurionum  sententia  per 
tabellam  facito^®*  et  nisi  |  de  eo  [A]omine,  de  quo  tum  referetur  consule- 
tur,  d.  d.  fiat  qui,  cum  e.  r.  a."^  in  Italiam  |  sine  imperio  privatus  erit. 
Si  quis  adversus  ea  ad  decuriones  rettulerit  d.ve  |  d.^^''  fe[c]erit  facien- 
dumve  curaverit  inve  tabulas  publicas  rettulerit  re|f[e]rrive  iusserit  sive 
quis  in  decurionibus  sententiam  dixerit  d.ve  d.  |  scripserit  in  tabul. 
public.  rettulerit  referendumve  curaverit,  |  is  in  res  sing.,  quotienscum- 
que  quit  adversus  ea  fecerit,  HS  ccbo  c.  c.  |  G.  luliae^^*  d.  d.  e.^''^  eius- 
que  pecuniae  cui  eorum  volet  recu.  iudic.  |  aput  IIvir%  pref.ve  (sic)  actio 
petitio  persecutioque  h.  1.  ius  potest.que  esto. 

CXXXII.  Ne  quis  in  c.  G.  post  h.  1.^^^  datam  petitor  kandidatus,  | 
<quicumque  in  c.  G.  L^"  mag."  petet,)  magistratusve  peten|di  causa  in  eo 
anno,  quo  quisque  anno  petitor  |  kandidatus  mag.  petet  petiturusve 
erit,  (mag.  pel.tendi)^®*  convivia  facito  neve  at  cenam  quemve^®^  |  vocato 
neve  convivium  habeto  neve  facito  sc.  [d.]  m.,  |  quo  qui[s]  ^™  suae  peti- 
tionis  causa  convium  (sic)  babeat  |  ad  cenamve  quemve^^^  vocet,  praeter 
(dum)  quod  ip|se  kandidatus  petitor  in  eo  anno^^S  mag.  petat,  |  vocar[ji] 
dum  taxat"^  dies  sing.  h."^  VIlII(convium  (*/c;  |  habeto)  si  volet,  s.  d.  m.*°'* 
Neve  quis  petitor  kandidatus  |  donum  munus  aliudve  quit  det  largiatur 
petijtionis  causa  sc.  d.  m."°  Neve  quis  alterius  petitionis  |  causa  convivia 
facito  neve  quem  ad  cenam  vocajto  neve  convivium  habeto,  neve  quis 
alterius  pe|titionis  causa  cui  quit  d[on]um  munus  aliutve  qu[it]  \  data 
donato  largito  sc.  d.  m.  Si  quis  atversus  ea  |  fecerit,  HS  loa  c.  c.  G. 
I.  d.  d.  e.,  eiusque  pecuniae  cui  eor.  |  volet  rec.  iudic.  aput  Ilvir.  praef. 
actio  petitio  per|sec.que  ex  h.  1.  i.  potest.que  esto. 


256)  Scr.  is.  —  257)  .Sestertium  centum  milia  (sic  videntur  accipiendae  esne 
notae  contra  consuetudinem  contignatae).  —  258)  Colonis  coloniae  Genetivae  lu- 
liae.  —  259)  Scr.  ne.  —  260)  Cf.  Mommsev  Eph.  ep.  5  p.  U7.  —  261)  Scr.  tes- 
sera,  262)  hospitalis  (HOSPIIAIES  aes).  —  263)  maiosis  aes.  —  264)  Partis.  — 
265)  Scr.  facla  (Fabric,  cf.  not.  232).  —  266)  Ifanc  legem.  —  267)  Colonia  Genetiva 
lulia.  —  268)  Cf.  not.  490.  —  269)  Scr.  quem.  —  270)  quit  aes.  —  271)  Insere 
quo.  —  272)  Insere  in. 


Tituli  manicipales.  —  Lez  UrsonenBis.  516 

CXXXIII.  Qui  col.  Geu.  lul.^^^  h.  1.  sunt  erunt,  eorum  omDium 
uxojres,  (quae  in  c.  G.  I.  h.  1.  sunt,  eae  mulieres)"®  legibus  c.  G.  I."*  vi|ri- 
que  parento  iuraque  {ex  h.  1.),  quaecumque  in  |  hac  lege  scripta  sunt, 
omnium  rerum  ex  h.  1.  hab[en]|to  s.  d.  m. 

CXXXIV.  Ne  quis  Ilvir  aedil.*"  praefectus  c.  G."\  quicumque  erit,  post  | 
h.  I.  ad  decuriones  c.  G.  referto  nive  decuriones  consu|lito  neve  d.  d."° 
facito  nive  d.  e.  r*^\  in  tabulas  publicas  re|ferto  neve  referri  iubeto  neve 
quis  decurio,  cum  e.  |  r.  a."^  in  decurionibus  sententiam  dicito  neve  d. 
d.  I  scribito  neve  in  tabulas  publicas  referto  nev[e  re]|ferundum  curato 
quo  cui  pecunia  publica  a[liutve]  \  quid  honoris  habendi  causa  munerisve 
<l[andi  poi]|licendi"'*  statua  danda  ponenda  detur  (\o[netur,  nisi 

Tabulae  aeneae  quattuor*),  rep.  anno  1870  vel  paulo  post  prope  Vrsonem 
(Onina)  Baeticae,  priores  duae  inde  ab  a.  18^6  adservantur  Matriti  in  museo  pu- 
blico,  in  quod  etiam  reliquae  duae  (quae  ante  illas  prodierant  et  quas  diu  serva- 
verat  Malacae  in  museo  privato  marchio  Loring)  nuper  inlatae  sunt  (II  S.  S459 
ad  ectypa,  quae  et  ipse  vidi,  ediderunt  Huebner  et  Mommsen  Eph.  ep.  2  p.222seq., 
5  p.91—96).  Pertinent  tabulae**)  ad  legem  datam  coloniae  luliae  Genetivae  (cf. 
cap.  65.  105.  126  cet.)  Urbanorum  (cf.  Plin.  h.  n.  3,  12) ,  deduclae  Ursonem  iussu 
C.  Caesaris  dictatoris  (cap.  66.  104.  106)  et  ex  lege  Antonia  (cap.  104).  Scripta 
lex  videtur  anno  u.  c.  710,  fortasse  post  mortem  devium  dictatoris,  vel  certe  tunc 
demum  supplementa  quaedam  recepit  (Momms.  Eph.  ep.  2  p.  120,  5  p.97 ;  Fabri- 
cius  Herm.  55,  1900  p.  210  seq,).  Exemplum  autem  quod  habemus  incisum  esse  non 
aetate  Caesariana  sed  multo  postea  scriptiirae  genere  comprobatur  (specimina  non- 
nulld  dedit  Huebner  ex.  scr.  ep.  n.  803);  fortasse  incisum  est  temporibus  Flavio- 
rum***)  cum  aliarum  quoque  civitatium  Baeticae  leges  in  aes  inciderentur  (N.6088. 
6089).  Capita  quaedam  (c.  129 — 131)  postea  incisa  sunt  litteris  minoribus  in  spatio 
antea  vacuo  relicto,  item  postea  additi  sunt  numeri  singulis  capitibus  adscripti.  — 
Antequam  inciderelur,  lex  subiit  manum  interpolatoris  qui  relegens  eam  sub 
finem  potissimum  turbavit  vel  oneravit  insertis  additamentis  (cap.  98,  not.  144) 
et  rejjetitionibus  inanibus,  quas  quantum  fieri  potuit  uncis  ()  inclusimus  (cf. 
not.  190.  203.  218.  225.  252).  (Minus  recte  ut  puto  festinationi  M.  Antonii  re- 
petitiones  has  attribuit  Fabricius  Herm.  l.  c.)  Cf.  Mommsen  Eph.  ep.  2  p.  421, 
5  p.9f7. 

*)  Numerabantur  quinque,  cum  tertia,  quae  sola  integra  est,  in  duas  partes 
diffisa  inventa  esset. 

**)  Videntur  fuisse  universi  instrumenti  quinta  (vel  potius  quintae  pars  po~ 
sterior),  sexta  (sextae  pars  prior),  septima  (integra),  nona  (eius  pars  prior).  Cf. 
conspectum  quem  dedit  Huebner  C.  I.  L,  II  p.  855. 

***)  Inaequalitate  quadam  nequaquam  lempora  diversa  indicari  ectypis  opUmis 
eollatis  mihi  constitit. 


273)  Coloni  Genetivi  lulienses.—  274)  Coloniae  Genetivae.—  275)  Insere  prove 


33* 


516  Caput  XIIII. 


Lex  municipii  Salpensani. 

[R.     Ut    magistratus   civitatem    Romanam    conse- 
quantur. 

XXI.  .  .  Qui  Ilvir  aedilis  quaestor  ex  hac  lege  factus  erit,  cives  Ro- 
mani  sunto,  cum  post  annum  magistratu]  \\  abierint,  cum  parentibus 
coniugibusque  hac  liberi',  qui  legitumis  nuptis  quaesiti  in  potestatem 
parentium  fuerunt^  item  nepotibus  ac  neptibus  filio  |  natalis^  qui  quae- 
que  in  potestate  parentium  fuerint:  dum  ne  plures^*  c.  R.^  |  sint,  qua® 
quod  ex  h.  1.'  magistratus  creare  oportet. 

R.'    Ut  qui  civitat.  Roman.  consequantur,   maneant   in   eo- 
rundem  m.  m.*  |  potestate.  | 

XXII.  Qui  quaeque*  ex  h.  1."  exve  ex*"  edicto  imp.  Caesaris  Aug. 
Vespasiani,  imp.ve  Titi  |  Caesaris  Aug.,  aut  imp.  Caesaris  Aug.  Domitiani, 
p.  p.",  civitatem  Roman.  |  consecutus  consecuta  erit:  is  ea  in  eius,  qui 
c.  R.'*  h.  1."  factus  erit,  potestate  |  manu  mancipio,  cuius  esse  deberet 
si  civitate  Romana"  mutatus  |  mutata  non  esset,  esto,  idque  ius  tutoris 
optandi  habeto,  quod  |  haberet,  si  a  cive  Romano  ortus  orta  neq.  civitate 
mutatus  mu|tata  esset. 

R.    Ut  qui  c.  R."  consequeotur,  iura  libertorum  retiueant.  | 

XXIII.  Qui  quaeve  '^h.  1.  exve  edicto  imp.  Caes.  Vesp.  Aug.  imp.ve 
Titi  Caes.  Vespasian.  Au.  |  aut  imp.  Caes.  Domitiani  Aug.  c.  R.  conse- 
cutus  consecuta  erit:  is  in  |  libertos  libertasve  suos  suas  paternos  pater- 
nas,  qui  quae  in  c.  R."  [n]on  |  venerit,  deque  bonis  eorum  earum  et  is, 
quae  libertatis  causa  inposita  |  sunt,  idem  ius  eademque  coudicio  esto, 
quae  esset,  si  civitate  mutatis"  |  mutatae"  non  esset. 

R.    De  praefecto  imp.  Caesaris  Domitiani  Aug.  | 

XXIIII.  Si  eius  municipi  decuriones  conscriptive  municipesve  imp. 
Caesaris"  Domitian.  |  Aug.  p.  p.  Ilviratum  communi  nomine  municipura 
eius  municipi  dejtulerant^^  imp.ve*^  Domitiani^'  Caesaris^*  Aug.  p.  p.  eum 
Ilviratum  receperit  |  et  loco  suo  praefectum  quem  esse  iusserit:  is  prae- 
fectus  eo  ve"  esto,  quo  |  esset  si  eum  Ilvir.  i.  d.**  ex  h.  1.  solum  creari 
oportuisset,  isque  ex  h.  1.  solus  |  Ilvir  i.  d.  creatus  esset. 

1)  Scr.  ac  liberis,  2)  faerint,  3)  natis.  —  3*)  Prohibetur  ne  subrogationibus 
maior  numerum  municipum  ad  civitatem  perveniat.  Cf.  Mommsen  Stadtr.  p.  40S 
not.  58;  Hirschfeld  zur  Gesch.  des  lat.  Rechts  p.S.  —  4)  Cives  Romani.  —  5)  Scr. 
quam.  —  6)  Hac  lege.  —  7)  Rubrica.  —  8)  Mancipio  manti  (mom  est  in  aere).  — 
9)  Scr,  quaeve.  —  10)  Dele  ex.  —  11)  Patris  patriae.  —  12)  Civis  Romanus.  — 
13)  Dele  Romana.  —  14)  Civitatem  Romanam.  —  15)  Insere  ex.  —  16)  Sor.  mutatus, 
17)  mutata.  —  18)  Scr.  Caesari.  —  19)  Scr.  detulerint.  —  20)  Scr.  imp.que.  — 
21)  Scr.  Domilianus,    22)  Gaesar.  —  23)  Scr.  iure.  —  24)  lure  dicundo. 


Tituli  municipales.  —  Lex  mnnicipii  Salpensani.  517 

R.     De  iure  praef.,  qui  a  Ilvir.  relictus  sit.  | 

XXV.  Ex  Ilviris  qui  in  eo  muuicipio  i.  d."  p.'",  uter  postea  ex  eo 
muDicipio  proficiscetur  |  neque  eo  die  in  id  municipum  (sic)  esse  se  re- 
diturum  arbitrabitur,  quem  |  praefectum  municipi  non  minorem  quam 
annorum  XXXV  ex  |  decurionibus  conscriptisque  relinquere  volet,  facito 
ut  is  iuret  per  |  lovem  et  divom  Aug.  et  dium  (sic)  Claudium  et  divom 
Vesp.  et  divom  [  Titum  Aug.  et  Genium  imp.  Caesaris  Domitiani  Aug. 
deosque  P[ejnates:  |  quae  Ilviri*'  qui  i.  d.**  p.",  h.  I.  facere  oporteat,  se, 
dum  praefectus  erit,  d.  [f.]"  quae  eo  |  tempore  fieri  possint  facturum, 
neque  adversus  ea  [/"Jacturum^*  scientem  |  d.  m.**;  et  cum  ita  iuraverit, 
praefectum  eum  eius  municipi  relinquito.  li^*  |  qui  ita  praefectus  relictus 
erit,  donec  in  id  municipium  alteruter  ex  Ilviris  |  adierit'*,  in  omnibus 
rebus  id  ius  e[a]que  potestas  esto,  praeterquam  de  praefec|to  relinquendo 
et  de  c.  R.''  consequenda,  quod  ius  quaeque  potestas  h.  1.  Ilviri  in**  iure 
dicundo  praeerunt  datur.  Isque  dum  praefectus  erit  quojtiensque  muni- 
cipium  egressus  erit,  ne  plus  quam  singulis  diebus  abesto.  | 

R.    De  iure  iurando  Ilvir.  et  aedil.  et  q.^  | 

XXVI.  Duovir.,  qui  in  eo  municipio  [t.]  d.  p.'",  item  aediles"  in  eo 
municipio  sunt,  item  |  quaestores  qui  in  eo  municipio  sunt,  eorum  quis- 
que  in  diebus  quinq.  |  proxumis  post  h.  1.^*  datam,  quique  Ilvir.  aediles 
quaestoresve  postea  ex  h.  1.  |  creati  erunt,  eorum  quisque  in  diebus  quin- 
que  proxumis,  ex  quo  Ilvir  |  aediles^'  quaestor  esse  coeperit,  priusquam 
decuriones  conscriptive  |]  habeantur,  iuranto  pro  contione  per  lovem  et 
dium  (sic)  Aug.  et  divom  Claudi|um  et  divom  Vespasianum  Aug.  et  divom 
Titum  Aug.  et  Genium  Domitiani  |  Aug.  deosque  Penates:  se,  quodquem- 
que^°  ex  h.  1.  exquod*^  re  communi  m.  m."'*  Flavi  |  Salpensani  censeat, 
recte  esse  facturum,  necve*^  adversus  h.  1.'®  remve  commu|ne[m]  muni- 
cipum  eius  municipi  facturum  scientem  d.  m.^°,  quosque  prohi[bere  possit 
prohibiturum,  neque  se  ahter  consilium  habiturum  neq.  ahter  |  daturum 
neque  sententiam  dicturum,  quam  u[/]"  h.  1.  exqua"  re  communi  |  muni- 
cipum  eius  municipi  censeat  fore.  Qui  ita  non  iuraverit,  is  flS  X  | 
municipibus  eius  municipi  d.  d.*'  esto,  eiusque  pecuniae  deque  ea  pecunia 
mu|nicipum  eius  municipi  cui"  voiet,  cuique  per  hanc  legem  Hcebit,  actio 
petijtio  persecutio  esto. 


25)  Praeerunt.  —  26)  Scr.  llvir.  (duovirum).  —  27)  Praeest.  —  28)  Dum- 
taxat  (d.  p.  aes).  —  29)  acturum  aes.  —  30)  Dolo  malo.  —  31)  Scr.  ei.  —  32)  Scr. 
redierit.  —  33)  Civitate  Romana.  —  34)  Scr.  Ilviris  qui.  —  35)  Quaestorum.  — 
36)  Praesunt. —  37)  Insere  qui.  —  38)  Hanc  legem. —  39)  Scr.  aedilis.  —  40)  Scr. 
quodcumque,  41)  exque.  —  42)  Municipum  municipii.  —  43)  Scr.  neque.  — 
44)  Insere  ex.  —  45)  Scr.  exque.  —  46)  Dare  damnas,  —  47)  Scr.  qui  (cf.  supra 
N.6087  not.41;  recle  lex  Malac.  cap.  S8). 


618  Caput  XIIII. 

e088[     R.    De  intercessione  Ilvir.  et  aedil.''*  q.^'^  j 

XXVII.  Qui  Ilvir.  aut  aediles  aut  quaestores  eius  municipi  erunt, 
his  Ilvir.  inter  |  se  et  cum  aliquis  alterutrum  eorum  aut  utrumque  ab 
aedile  aedilibus  |  aut  quaestores "^  quaestoribus  appellabit,  item  aedilibiis 
inter  se,  '"interlcedendi  in  triduo  proxumo  quam  appellatio  facta  erit 
poteritque  |  intercedi,  quod  eius  adversus  h.  1.  non  fiat,  et  dum  ne 
amplius  quam  semel  |  quisque  eorum  in  eadem  re  appelletur,  ius  potestas- 
que  esto,  neve  quis  |  adversus  ea  quicquam®'  intercessum  erit,  facito.  ( 

R.    De  servis  apud  Ilvir.  manumittendis.  | 

XXVIII.  Si  quis  municeps  municipi  Fiavi  Salpensani,  qui  Latinus 
erit,  apud  Ilvir.,  |  qui  iure  dicundo  praeerunt  eius  municipi,  servom 
suom  servamve  suam  |  ex  servitute  in  libertate*^  manumiserit  liberum 
liberamve  esse  iusserit,  |  dum  ne  quis  pupillus  neve  quae  virgo  mulierve 
sine  tutore  auctore  (  quem  quamve  manumittat  iiberum  liberamve  esse 
iubeat:  qui  ita  (  manumissus  iiberve  esse  iussus  erit,  iiber  esto,  quaeque 
ita  manumissa  (  iiberave"  iussa  erit,  iibera  esto,  uti  qui  optum"  iure 
Latini  iibertini  iijberi  sunt  erunt;  tum"  is  qui  minor  XX  annorum  eril 
ita  manumittat,  |  si  causam  manumittendi  iusta^®  esse  is  numerus  decurio- 
num,  per  quem  (  decreta  h.  1.  facta  rata  sunt,  censuerit. 

R.    Detutorumdatione.  I  / 

XXIX.  Cui  tutor  non  erit  incertusve  erit,  si  is  e[a]ve^®*  municeps 
municipi  Fiavi  Saipensani  |  erit,  et  pupilli  pupiliaeve  non  erunt,  et  ab 
Ilviris,  qui  i.  d.'^*  p.^  eius  municipi,  postu(iaverit,  uti  sibi  tutorem  det, 
"eum,  quem  dare  voiet,  nominaverit:  dum'*  is,  |  a  quo  postuiatum  erit, 
sive  unum  sive  plures  coiiegas  habebit^®*,  de  omnium  colle|garum  senten- 
tia,  qui  tum  in  eo  municipio  intrave  fines  municipi  eius  erit*",  (  causa 
cognita,  si  ei  videbitur,  eum  qui  nominatus  erit  tutorem  dato.  Sive  (  is 
eave,  cuius  nomine  ita  postulatum  erit,  pupii.  pupiliave  erit,  sive  is,  a 
quo  I  postulatum  erit,  non  .habebit  collegamque®"  eius  in  eo  municipio 
intrave  (  fines  eius  municipi  nemo  erit:  cum"*  is,  a  quo  ita  postulatum 
erit,  causa  co(gnita  in  diebus  X  proxumis  ex  decreto  decurionum,  quod 
cum  duae  partes  (  decurionum  non  minus  adfuerint  faclum  erit,  eum,  qui 
nominatus  |  erit,  quo  ne  ab  iusto  tutore  tutela  habeat^',  ei  tutorem  dato. 
Qui  tutor  h.  1.  j  datus  erit,  is  ei,  cui  datus  erit,  quo  ne  ab  iusto  tutore 
lutela  habeat^',  tam  iuslus  |  tutor  esto,  quam  si  is  c.  R.'*  et^*  adgnatus 
proxumus  c.  R.  tutor  esset. 


48)  Insere  et  (nisi  potius  delendum  q.).  —  49)  Scr,  quaestore.  —  50)  For- 
tasse  inserendum  item  quaestoribus  inter  se.  —  51)  Scr.  quid,  quom  (vel  insere  post- 
quam).  —  52)  Scr.  libertatem.  —  53)  Insere  esse.  —  54)  Scr.  optumo.  —  55)  Scr* 
dum.  —  56)  Scr.  iustam.  —  56*)  ereve  aes.  —  57)  Insere  et.  —  58)  Scr.  tum.  — 
58«)  Cf.  Hirschfeld  lat.  Recht  p.  4  not.  6.  —  59)  Scr.  erunt.  —  60)  Scr.  coUegam, 
coUegave.  —  61)  Scr.  abeat.    Cf.  Horat.  sat.  2,  S,  218.  —  62)  Fortasse  insere  ei. 


Tituli  municipales.  —  Lex  municipii  Malacitaui.  519 

Prope  Malacam  rep.  a.  48S1  una  cum  N.  6089  et  una  cinn  eo  adservata,  ta- 
bula  aenea  (II  1965  edid.  privms  Berlanga,  illustravit  Mommsen  die  Stadtrechte 
der  latinischen  Gemeinden  Salpensa  und  Malaca  [Abh.  der  phil.-hitt.  Ct.  der  sdchs. 
Gesellsch.  d.  ff^iss.  2,  1857  p.  371  seq.J).  Pars  est  legis  municipio  Flavio  Salpen- 
sano  (vide  cap.  S8.  29)  datae  (cap.  26)  temporibus  Domitiani,  ante  annum  84,  quo 
is  Germanicus  dici  coeplus  est,  paullo  postquam  Salpensa  oppidum,  quod  in  Baetica 
fuisse  prope  Utreram,  20  fere  m.  p.  ab  Hispali,  tituli  I1 1281.  1286  declarant,  una 
cum  reliquis  Hispaniue  oppidis  (Plin.  h.  n.  5,  30)  ius  Latii  a  ^espasiano  acceperat. 
Quomodo  factum  sit,  ut  pars  legis  Salpensanae  reperta  sit  Malacae,  loco  a  Sal- 
pensa  complurium  dierum  itinere  (plus  minus  centum  mil.  passuum)  distante,  in- 
certum  est  (foriasse  lex  Malacae  in  aere  incisa,  nam  noji  in  omnibus  oppidis 
fabros  aerarios  fuisse  tali  operi  aptos  consentaneum  est,  numquam  Salpensam  per- 
venit;  exemplum  cuius  partem  habemus  numquam  publice  propositum  fuitse  vi- 
detur  indicare  Domiliani  nomen  illaesum). 


Lex  municipii  Malacitani. 

6089     [R.    D^  nominatione  candidatorum. 

LI.  Si  ad  quem  diem  professio]  |  fieri  oporlebit,  nullius  nomioe 
aut  I  pauciorum,  quam  tot  quod  creari  oporjtebit,  pr[o]fessio  facta  er\[t], 
sive  ex  his,  |  quorum  nomine  professio  facta  erit,  |  pauciores  erunt  quo- 
rum  h.  1.'  comitiis  rajtionem  habere  oporteat,  quam  tot*  crejari  oportebit: 
tum  is  qui  comitia  ha|bere  debebit  proscribito,  ita  u.  d.  p.  r.  i.  p.^  |  tol 
nomina  eorum,  quibus  per  h.  1.*  |  eum  honorem  petere  licebit,  quod 
de|runt  ad  eum  numerum,  ad  quem  creajri  ex  h.  1.  oportebit.  Qui  ita 
proscripti  |  erunt,  ii,  si  volent,  aput  eum,  qui  ea  cojmitia  habiturus  erit, 
singuli  singu[los  eiiusdem''*  condiciones'  nominato,  |  ique  item,  qui  tum 
ab  is  nominati  erunt,  si  |  volent,  singuli  singulos  aput  eunjdem  eandem- 
que  (sic)  condicione  nomina|to;  isque,  aput  quem  ea  nominatio  fac|ta 
erit,  eorum  omnium  nomina  projponito  ita  ut*  u.  d.  p.  r.  1.  p.',  deque 
is  om|nibus  item  comitia  habeto,  perinde  |'  ac  si  eorum  quoque  nomine 
ex  h.  l.  de  |  petendo  honore  professio  facla  esset  |  intra  praestilutum  diem, 
petereque  |  eum  honorem  sua  sponte  cepissent'  ne|que  eo  proposito  de- 
stitissent.  | 

R.   De  comitiis  habendis.  | 

Lll.  Ex  llviris  qui  nunc  suot,  item  ex  is,  qui  |  deinceps  io  eo  mu- 
oicipio  Ilviri  erunt,  |  uter  maior  nalu  erit,  aut,  si  ei  causa  qu|ae  inciderit 
q.  m.*  comitia  habere  pos|sit,  tum  alter  ex  his  comitia  Ilvir.,  item  |  aedih- 
bus,    item  quaestoribus  rogandis   |   subrogandis   h.  1.  habeto;    utique   ea 


1)  Hac  lege.  —  2)  Insere  quot.  —  S)  Ut  de  plano  recte  legi  possint.  — 
4)  Hanc  legem.  —  4«)  Cf.  not.  9.  —  5)  Condicionis.  —  6)  Dele  ut.  —  7)  Scr.  coepis- 
sent.  —  8)  Quominus. 


520  Caput  Xini. 

fi089|  dis|tributione  curiarum,  de  qua  supra  con(prehensum  est,  sufTragia 
ferri  debe|bunt,  ita  per  tabellam  ferantur  facito.  |  Quique  ita  creati  erunt, 
ii  annum  unum  |  aut,  si  in  alterius  locum  creati  erunt,  |  reliqua  parte 
eiius*  anni  in  eo  honore  |  sunto,   quem  suffragis  erunt  consecuti.  | 

R.    In  qua  curia  incolae  suffragia  |  ferant.  | 

LIII.  Quicumque  in  eo  municipio  comitia  liviris,  ]  item  aedilibus, 
item  quaestoribus  rogan[dis  habebit,  ex  curiis  sorte  ducito  unam,  |  in  qua 
incolae,  qui  cives  R.*°  Latinive  cives  j  erunt,  suffragio"  ferant,  eisque  in 
ea  cu|ria  suffragi  latio  esto.  | 

R.    Quorum  comitis  rationem  habe|ri  oporteat.  | 

LIIII.  Qui  comitia  habere  debebit,  is  primum  Ilvir.  |  qui  iure  di- 
cundo  praesit*^  ex  eo  genere  injgenuorum  hominum,  de  quo  h.  1.  cau|tum 
conprehensumque  est,  deinde  proxi|mo  quoque  tempore  aediles  item 
quaesto|res  ex  eo  genere  ingenuorum  hominum,  |  de  quo  h.  1.  cautum 
conprehensumque  est,  |  creando*^  curato;  dum  ne  cuiius  comiftis  ratio- 
nem  habeat,  qui  Ilviratum  pejtet  et*'*  qui  minor  annorum  XXV  erit,  qui|ve 
intra  quinquennium  in  eo  honore  |  fuerint;  item  qui  aedihtatem  quaestu- 
ram|ve  petet,  qui  minor  quam  annor.  XXV  erit,  |  quive  in  earum  qua 
causa  erit,  propter  1|  quam,  si  c.  R.'*  esset,  in  numero  decuriojnum  con- 
scriptorumve  eum  esse  non  Hce(ret. 

R.   De  suffragio  ferendo.  | 

LV.  Qui  comitia  ex  h.  1.  habebit,  is  municipes  cu(riatim  ad  suf- 
fragium  ferendum  vocajto  ita,  ut  uno  vocatu  omnes  curias  in  (  suffra- 
gium  vocet,  eaeque  singulae  in  (  singuhs  consaeptis  suffragium  perta|bellam 
ferant.  Itemque  curato,  ut  ad  cis[tam  cuiiusque  curiae  ex  municipibus  ( 
eiius  municipi  terni  sint,  qui  eiius  cu|riae  non  sint,  qui  suffragia  custo- 
diant  |  diribeant,  et  uti  antequam  id  faciant  qulisque  eorum  iurent,  se 
rationem  suffra|giorum  fide  bona  habiturum  relaturumjque.  Neve  prohi- 
b[e]to,  q.  m.*  et  qui  hono|rem  petent  singulos  custodes  ad  singu|las  cistas 
ponant.  lique  custodes  ab  eo  (  qui  comitia  habebit,  item  ab  his  positi  ( 
qui  honorem  petent,  in  ea  curia  quisjque  eorum  suffragio  "  ferto,  ad  cuiius 
cujriae  cistam  custos  positus  erit,  e[oJrum|que  suffragia  perinde  iusta  rata- 
que  sunjto  ac  si  in  sua  quisque  curia  suffragium  [  tulisset. 


9)  Sic  (EIIVS)  paene  constanter  scriptum  in  hac  tabula,  semperque  CVIIVS,  item 
semet  (cap,  39)  maiiorem  (cf.  C.  I.  L.  II  ind.  gramm.  p.  1188).  De  getninata  I  cf.  Quintil. 
inst.  ■/,  4, 11,  cet.  Noli  autem  propter  hanc  scribendi  rationem  credere  tabulam  hanc 
antiquioribus  temporibus  incisam  esse  quam  N.  6088,  in  qua  solito  more  i  simplex 
scribitur.  Nec  quidquam  ei  rei  tribuendum  quod  altera  I  plerumque  eminet  in  altum, 
nam  etiam  aliae  litterae  complures  saepe  ullra  reliquarum  altitudinem  in  hac  tabula 
producuntur  (Huebner  C.  J.  L.  II  p.2S9^). —  10)  Romani. —  11)  iScr.  suffragium. — 
12)  Scr.  praesint.  —  13)  Scr.  creandos.  —  14)  Dele  et.  —  15)  Civis  Romanus. 


Titali  iDanicipales.  —  Lex  municipii  Malacitani.  521 

B.  Quid  (le  his  fieri  oporteat,  qui  |  suffragiorum  numero 
pares  erunt.  | 
LVI.  Is  qui  ea  comitia  habebit,  uti  quisque  curiae  |  cuiius  plura  quara 
ahi  suffragia  habue|rit,  ita  priorem  ceteris  eum  pro  ea  curia  |  factum 
creatumque  esse  renuntiat[o] ",  |  donec  is  numerus,  ad  quem  creari  opor|- 
tebit,  expletus  sit.  Quam"  in  curia  totidem  |  suffragia  duo  pluresve 
habuerint,  ma|rilum,  quive  maritorum  numero  erit,  |  caehbi  hberos  non 
habenti  qui  mari|torum  numero  non  erit;  habentem  liberos  non  habenti; 
plures  liberos  haben|tem  pau[c]iores  habenti  praeferto  priorem]que  nun- 
tialo  ita,  ut  bini  hberi  post  no|men  inpositum  aut  singuli  puberes  amislsi 
v[i]rive'*  polentes  amissae  pro  singuhs  |  sospitibus  numerentur.  Si  duo 
pluresve  to|tidem  suffragia  habebunt  et  eiiusdem  ]  condicionis  erunt,  no- 
mina  eorum  in  |  sortem  coicito,  et  uti  quiiusque  (sic)  nomen  sor|ti  ductum 
erit,  ita  eum  priorem  alis  renunti|at"*. 

B.  De  sortitione  curiarum  et  is,  qui  cujriarum  numero 
partes"  erunt.  | 
LVII.  Qui  comitia  h.  I.  habebit,  is  relatis  omnium  |  curiarum  tabulis 
nomina  curiarum  in  sorjtem  coicito,  singularumque  curiarum  no|mina 
sorte  ducito,  et  ut  cuiiusque  curiae  j  nomen  sorte  exierit,  quos*"  ea 
curia  fecerit,  |  pronuntiari  iubeto;  et  uti  quisque  prior  |  maiorem  partem 
numeri  curiarum  con|fecerit,  eum,  cum  h.  I.  iuraverit  caverit|que  de  pe- 
cunia  communi,  factum  crea|tumque  renuntiato,  donec  tot  magistra|tus 
sint  quod  h.  I.  creari  oportebit.  Si  toti[dem  curias  duo  pluresve  habe- 
bunt,  I  uti  supra  conprehensum  est  de  is  qui  |  suffragiorum  numero  pares 
essent,  ita  |  de  is  qui  totidem  curias  habebunt  fa|cilo,  eademque  ratione 
priorem  quemjque  creatum  esse  renuntiato.  | 

K.    Ne  quid  fiat,  quo  minus  comitia  hajbeantur.  | 

LVIII.  Ne  quis  intercedito  neve  quit  aiiut  fajcito,  quo  minus  in  eo 
muncipio  (ne)  h.  1.  |  comitia  habeantur  perficiantur.  |  Qui  aliter  adversus 
ea  fecerit  sciens  H  d.  m.",  is  in  res  singulas  HS  X  mu|nicipibus  muni- 
cepii  (sic)  Flavi  Malacitani  |  d.  d.  e."  eiiusque  pecuniae  deque  ea  pe- 
cun.  I  municipi  eius  municipii,  qui  volet  cuique  |  per  h.  I.  licebit,  actio  pe- 
titio  persecutio  esto.  | 

R.    De  iure  iurando  eorum,  qui  maiorem  |  partem  numeri 

curiarum  expleverit.  | 

LIX.     Qui  ea  comitia  habebit,    uti  quisque  eorum,   |   qui   Ilviratum 

aedilitatem   quaesturam|ve  petet,   maiiorem   partem  numeri  curia|rum  ex- 

pleverit,    priusquam    eum    factum    |   creatumque    renuntiet,    iusiurandum 


16)  renuntiatq.  ae$.  —  17)  Qua.  —  18)  utrive  aes.  —  18*)  Renuntiato.  — 
19)  Scr.  pares.  —  20)  quod  aes,  sed  correctum  in  quos.  —  21)  Dolo  malo.  — 
22)  Dare  damnas  esto. 


522  Caput  XIIII. 

6089[  adi|gito  in  contionem  (sic)  palam  per  lovem  et  dijvom  Auguslum  et 
divom  Claudium  et  divom  ]  Vespasianum  Aug.  et  divom  Titum  Aug.  |  et 
Genium  imp.  Caesaris  Domitiani"  Aug.  |  deosque  Penates:  se  eumque''*  ex 
h.  I.  facere  |  oportebit  facturum,  neque  adversus  |  h.  1.  fecisse  aut  factu- 
rum  esse  scientem  |  d.  m.''*' 

B.  Ut  de  pecunia  communi  municipum  caveatur  ab  is,  qui 
llviratum  |  quaesturamve  petet.  | 
LX.  Qui  in  eo  municipio  llviratum  quaesturamjve  petent  quique 
propter  ea,  quod  pauciorum  |  nomine  quam  oportet  professio  facta  |  esset, 
uominatim  in  eam  condicionem  |  rediguntur,  ut  de  his  quoque  suffragijum 
ex  h.  1.  ferri  oporteat:  quisque  eorum,  |  quo  die  comitia  habebuntur,  ante 
quam  |  suffragium  feralur  arbitratu  eius  qui  ea  |  comitia  habebit  praedes 
in  commune  mujnicipum  dato  pecuniam  communem  eojrum,  quam  in 
honore  suo  tractaverit,  |  salvam  is  fore.  Si  d,  e.  r.^^  is  praedibus  minus  | 
cautum  esse  videbitur,  praedia  subsignato  |  arbitratu  eiiusdem.  Isque  ab 
iis  praedes  praejdiaque  sine  d.  m.**  accipito,  quoad  recte  caujtum  sit,  uti 
quod  recte  factum  esse  volet.  |  Per  queni  eorum,  de  quibus  Ilvirorum 
quaes|torumve  comitiis  suffragium  ferri  oporjtebit,  steterit,  q.  m.®  recte 
caveatur,  eius  qu[t]^®  cojmitia  habebit  rationem  ne  habeto.  | 

R.   De  patrono  cooptando.  ( 

LXI.  Ne  quis  patronum  publice  municipibus  muni|cipii  Flavi  Mala- 
citani  cooptato  patrocini|umve  cui  deferto,  nisi  ex  maioris  partis  de|curio- 
num  decreto,  quod  decrelum  factum  |  erit,  cum  duae  partes  non  minus 
adfue|rint  et  iurati  per  tabellam^''*  sententiam  tu|lerint.  Qui  aliter  adversus 
ea  patronum  |  publice  municipibus  municipii  Flavi  Ma|lacitani  cooptaverit 
palrociniumve  cui  |  detulerit,  is  HS  X  n.  in  [j?Jubhcum  munici|pibus 
municipii  Flavi  Malacitani  d.  d.  e. ;  eis|que*^  adversus  h.  1.  palronus 
cooptatus  cuilius"*  patrocinium  delatum  erit,  ue  magis  |  ob  eam  rem  pa- 
tronus  municipium  (dc)  municipii  Flavi  Malacitanitanii  (sic)  esto.  | 

R.  Ne  quis  aedificia,  quae  restitutu|rus  non  erit  de- 
struat^*.  I 
LXII.  Ne  quis  in  oppido  municipii  Flavi  Malacita|ni  quaeque  ei  op- 
pido  continentia  aedificia  |  erunt,  aedificium  detegito  destruito  derao|liun- 
dumve  curato,  nisi^®  decurionum  con|scriptorumve  sententia  cum  maior 
pars  I  eorum  adfuerit,  quod  restiturus  (sic)  intra  proxijmum  annum  non 
erit.  Qui  adversus  ea  fece|rit,  is  quanti  e.  r.  e.^,  t.  p.^'  municipibus 
municipi  |  Flavi  Malacitani  d.  d.  e.^^  eiusque  pecuniae  (  deque  ea  pecunia 


23)  Nomen  erasum,  sed  legitur.  —  24)  Scr.  se  ea  quae.  —  25)  De  ea  re.  — 
26)  que  aes.  —  26»)  Cf.  infra  N.6299.  —  27)  Scr.  et  is  qui.  —  28)  Scr.  cui|ve.  —  28»)  Cf. 
similia  praecepta  lcgis  Tarentinae  (N.  6086)  v.  Siseq.  et  Ursonensis  (N.6087)  cap.  7S ; 
item  N.  6045.  —  29)  Insere  de.  —  30)  Ea  res  eril.  —  31)   Ta7itam  pecuniam. 


Tituli  municipales.  —  Lex  municipii  Malacitani.  523 

inunicipi  eius  municipii  |  qui  Tolet,  cuique  per  h.  I.  lice[6]it,  actio  petitio  | 
persecutio  esto.  | 

R.  De  locationibus  legibusque  locatio|num  proponendis 
et  in  tabulas  mujnicipi  referendis.  | 
LXIII.  Qui  Ilvir  i.  d.  p.",  vectigalia  ultroque  tributa,  |  sive  quid 
aliut  communi  nomine  munici|pum  eiius  municipi  locari  oportebit,  lo|cato. 
Quasque  locationes  fecerit  quasque  |  leges  dixerit,  quanti  quit  locatum  sit 
et'^  prae|des  accepti  sint  quaeque  praedia  subdita  (  subsignata  obligatave 
sint  quique  prae|diorum  cognitores  accepti  sint,  in  tabujlas  communes 
municipum  eius  (sic)  municipi  |  referantur  facito  et  proposita  babeto  per  | 
omne  reliquom  tempus  honoris  sui,  ita  ut  |  d.  p.  r.  1.  p.^  quo  loco  de- 
curiones  conscripti|ve  proponenda  esse  censuerint.  | 

R.  De  obligatione  praedum  praediorum  |  cogn  itorumque.  | 
LXIV.  Quicumque  in  municipio  Flavio  Malacitaoo  |  in  commune 
municipum  eiius  municipi  |  praedes  facti  sunt  erunt,  quaeque  praedia  | 
accepta  sunt  erunt,  quique  eorum  praeldiorum  cognitores  facti  sunt  erunt: 
ii  omjnes  et  quae  cuiiusque  eorum  tum^''  erunt,  cum  |  praeesC«c>  cogni- 
torve  factus  est  erit,  quaeque  pos|tea  esse,  cum  ii  obligati  esse  coeperiint 
ce|perint^\  qui  eorum  soluti  liberalique  non  sunl  |  non  erunt  aut  non  sine 
d.  m.  sunt  erunt,  eajque  omnia,  quaeque^®  eorum  soluta  liberata|que  non 
sunt  non  erunt  aut  non  sine  |  d.  m.  sunt  erunt,  in  commune  municipum  | 
eiius  municipii  item  obhgati  obli  gataeque  (sic)  sunto,  uti  ii  eaeve  (sic) 
p.  R."  obligati  obli|galave  essent,  si  aput  eos,  qui  Romae  aerajrio  praes- 
sent,  ii  praedes  i^ijque^*  cognito|res  facti  eaque  praedia  subdita  subsignajta 
obligatave  essent.  Eosque  praedes  eaque  |  pracdia  eosque  cognitores,  si 
quit  eorum,  in  |  quae  cognitores  facti  erunt,  ila  non  erit,  |  qui  quaeve 
soluti  liberati  soluta  hbera|taque  non  sunt  non  erunt  aut  non  sine  |  d.  m. 
sunt  erunt,  Ilviris,  qui  ibi  i.  d.  prae|runt,  ambobus  alteriusve^^  eorum  ex 
de|curionum  conscriptorumque  decreto,  qujod  decretum  cum  eorum  partes 
tertiae  |  non  minus  quam  duae  adessent  factum  |  erit,  vendere  legemque 
his  vendundis  dicere  |  ius  potestasque  esto;  dum  ea  (sic)''^  legem  is  rejbus 
vendundis  dicant,  quam  legem  eos,  |  qui  Romae  aerario  praeerunt,  e  lege 
prae|diatoria  praedibus  praedisque  vendunjdis  dicere  oporteret,  aut,  si  lege 
praediajtoria  emptorem  non  inveniet,  quam  le(gem  io  vacuom  vendendis 
dicere  opor(teret;  et  dum  ita  legem.  dicant,  uti  pecu(niam  infore'*'  muni- 
cipi  Flavi  Malacitani  [  referatur  lualur  solvalur.  Quaeque  lex  |  ita  dicta 
[e]rit**,  iusta  rataque  esto.  j 


32)  lure  dicundo  praeerit.  —  33)  Insere  qui.  —  34)  Insere  faerunt  (Momms.).  — 
35)  Ser.  coeperunt  coeperint.  —  36)  Dele  que.  —  37)  Populo  Romano.  —  38)  in- 
que  aes.  —  39)  Scr.  alterive.  —  40)  Enm.  —  41)  Sic  aes.  Requiritur  pecunia  in 
publicum  municipum  vel  pecunia  inde  redacta  in  commune.  —   42)  dictarit  aes. 


524  Caput  Xmi. 

6089f  R.  Ut  ius  dicatur  e  lege  dicta  praedibus  |  et  praedis 
vendundis.  | 
LXV.  Quos  praedes  quaeque  praedia  quosque  cog|nitores  Ilviri  muni- 
cipii  Flavi  Malaci|tani  h.  1.  vendiderint,  de  iis  quicumque  |  i.  d.  p.^*,  ad 
quem  de  ea  re  in  ius  aditum  erit,  |  ita  ius  dicito  iudiciaque  dato,  ut  ei, 
qui  I  eos  praedes  cognitores  ea  praedia  mer|cati  erunt,  praedes  socii**  he- 
redesque  eorum  |  isque"*,  ad  quos  ea  res  pertinebit,  de  is  rebus  (  agere 
easque  res  petere  persequi  re|cte  possit. 

R.    De  multa,  quae  dicta  erit.  | 

LXVI.  Multas  in  eo  municipio  ab  llviris  prae|fectove  dictas,  item 
ab  aedilibus  quas  ae|diles  dixisse  se  aput  Ilviros  ambo  alter|ve  ex  is  pro- 
fessi  erunt,  Ilvir,  qui  i.  d.  p.**,  in  |  tabulas  communes  municipum  eiius 
mu|nicipi  referri  iubeto.  Si  cui  ea  multa  dicta  |  erit  aut  nomine  eiius 
alius  postulabit,  ut  |  de  ea  ad  decuriones  conscriptosve  refe|ratur,  de  ea 
decurionum  conscriptorumjve  iudicium  esto.  Quaeque  multae  non  |  erunt 
iniustae  a  decurionibus  con|scriptisve  iudicatae,  eas  multas  Ilviri  |  in 
publicum  municipum  eiius  municipii  redigunto.  | 

R.  De  pecunia  communi  municipum  |  deque  rationibus 
eorun  dem.  ] 
LXVII.  Ad  quem  pecunia  communis  municipum  |  eiius  municipi  per- 
venerit,  heresve  ei|ius,  isve  ad  quem  ea  res  pertinebit,  in  die|bus  XXX 
proximis,  quibus  ea  pecunia  |  ad  eum  pervenerit,  in  publicum  muni|ci- 
pum  eiius  municipi  eam  referto.  Qui[que  rationes  communes  negotiumve 
qu|od  commun[e]  raunicipum  eius  municijpi  gesserit  tractaverit,  is,  he- 
resve  eiius*'  |  ad  quem  ea  res  pertinebit,  in  diebus  XXX  |  proximis,  qui- 
bus  ea  negotia  easve  ratio|nes  gerere  tractare  desierit  quibusque  |  decu- 
riones  conscriptique  habebuntur,  |  r[a?]iones"  edito  redditoque  decurioni|- 
[6]us  conscriptisve  cuive  de  his  accipi|endis  cognoscendis  ex  decreto 
decurio|num  conscriptorumve,  quod  decretum  |  factum  erit  cum  eorum 
partes  non  mijnus  quam  duae  tertiae  adessent,  nego|tium  datum  erit.  Per 
quem  steterit,  q.  |  m.  ita  pecunia  redigeretur  referrejtur  quove  minus  ita 
rationes  redde|rentur,  is,  per  quem  sleterit  q.  m.  rationes  |  redderentur 
quove  minus  pecunia  redige|retur  referret^wr],  heresque  eius  isque  ad 
qujem  ea  res  qua  de  agitur  pertinebit,  q.  e.  r.^*  |  erit,  tantum  et  alterum 
tantum  munici|pibus  eiius  municipi  d.  d.  e.,  eiusque  pecuni|ae  deque  ea 
pecunia  municipum  munijcipii  Flavi  Malacitani  (eius  ea  pecunia  |  muni- 
cipum  Flavi  Malacitani)*'  qui  volet  cuique  per  h.  1.  licebit  actio  peftitio 
persecutio  esto.  I 


43)  lure  dicundo  praeerit.  —  44)  Cf.  Cic.  pro  domo  18^  48:  praedem  socium.  — 
45)  Scr.  iique.  —  46)  Insere  isve.  — <  47)  rniones  aes.  —  48)  Quanti  ea  ret.  — 
49)  Quae  uncis  inclusimus,  orta  sunt  ex  dittographia. 


Tituli  municipales.  —  Lex  municipii  Malacitani.  625 

R.  De  constituendis  patronis  causae,  cum  |  rationes  red- 
dentur.  | 
LXVIII.  Cum  ita  rationes  reddentur,  Ilvir,  qui  decuriofnes  conscrip- 
tosve  habebit,  ad  decuriones  |  conscriptosve  referto,  quos  placeat  publi|cam 
causam  agere,  iique  decuriones  con|scriptive  per  tabellam  iurati  d.  e.  r. 
decerjnunto,  tum  cum  eorum  partes  non  minus  |  quam  duac  tertiae  ad- 
erunt,  ita  ut  tres,  qujos  plurimi  per  tabellam  legerint,  causam  |  publicam 
agant,  iique  qui  ita  lecti  erunt  temjpus  a  decurionibus  conscriptive  (sic), 
quo  caujsam  cognoscant  actionemque  suam  or[dinent,  postulanto,  eoque 
tempore  quod  is  |  datum  erit  transacto,  eam  causam  uti  quod  |  recte  factum 
esse  volet  agunto.  | 

R.    De  iudicio  pecuniae  communis.  | 

LXIX.  Quod  m.  m.*"  Flavi  Malacitani  nomine  pejtetur  ab  eo,  qui 
eius  municipi  munici|pes"  incolave  erit,  quodve  cum  eo  agetur  |  quod 
pluris  HS  clo  sit  neque  tanti  sit,  ut  ||  \de  ea  re  proconsulem  ius  dicere 
iudiciaque  dare  ex  hac  lege  oporteat :  de  ea  re  Jlvir  praefectusve,  qui  iure 
dicundo  praeerit  eius  municipii,  ad  quem  de  ea  re  in  ius  aditum  erit,  ius 
dicito  iudiciaque  dato  .... 

Tabula  aenea,  rep.  una  cum  ea  quae  praecedit  prope  Malacam  Hispaniae 
a.  4851,  diu  servabatur  Malacae  apud  marchionem  Loring,  nuper  translata  est 
(una  cum  N.  6088  et  cum  legis  N.  6087  parte  posteriore)  Matritum  (II  i964  cf. 
p.  8!78  edidit  primus  Berlanga  a.  i85S,  itlustravit  Mommsen  una  cum  N.  6088). 
Imagines  utriusque  tabulae  optime  factas  edidit  Berlanga  ''monumentos  historicos 
Malacitanos'  (Malac.  4864).  Specimina  tantum  scripturae  edid.  Huebner  Ex.  scr. 
epigr.  n.  807.  808.  —  Pars  esl  legis  Malacae  sive  municipio  Flavio  Malacitano 
(cap.  LXI.  LXII.  LXIF  seq.)  datae  eodem  sine  dubio  tempore,  quo  Salpensae 
data  est  lex  N.  6088.  Exarata  esse  videtur  haec  tabula  alia  manu  ac  N.  6088, 
litterarum  certe  forma  non  eadem  est  sed  hic  illic  diversa  (cf.  Huebner  C.  I.  L. 
II  p.  259*^);  nec  tamen  ulla  causa  est  ut  vet  hanc  vel  iltam  incisam  esse  putemus 
post  tempora  Domitiani,  cuius  aetati  utraque  scriptura  optime  convenit. 

Atiarum  duarum  tegum  municipalium  Hispaniae  frustula  nuper  prodierunt, 
sed  minutissima,  quorum  allerum  videtur  accurate  respondere  legis  Malacitanae 
cap.  LXFII  (Eph.  ep.  9,  262). 


50)  Municipum  municipii.  —  51)  Scr.  rouniceps. 


526  Caput  XIIII. 

Epistulae  imperatorum  de  constitutione  eivitatium. 

6090  .  .  .  .  ovi  penitus | Tymandenis  item  |  .  . . .  ad 

scientiam  nostram  ) tua  pertulit,   contemplati  sumus  |  (5)  [Tyman]- 

denos  voto  praecipuo,  summo  etiam  |  studio  optare,  ut  ius  et  dignitatem 
civitajtis  praecepto  nostro  consequantur,  Lepide  |  carissime.  Cum  itaque 
ingenitum  nobis  |  sit,  ut  per  universum  orbem  nostrum  civi|-(lo)tatum 
bonor  ac  numerus  augeatur  eGs|que  eximie  [c]upere*  videamus,  ut  civi- 
tatis  I  nomen  bonestatemque  percipiant,  isdem  |  maxime  polbcentibus  quod 
apud  se  decu|rionum  sufficiens  futura  sit  copia,  cre|-(l5)didimus  adnuen- 
dum.  Quare  volumus,  [  ut  eosdem  Tymandenos  bortari  cujres,  ut  voti  sui 
conpotes  redditis^  |  cum  ceteris  civitatibus  nostris  ea  que  |  ipsos  conse- 
cutos  ius  civitatis  conpe|-(20)tit  recognoscere,  obsequio  suo  nitan[tur  in- 
plere.  Ut  autem  sic  uti  ceteris  |  civitatibus  ius  est  coeund[«  ?]n  curiam,  ) 
faciendi  etiam  decreti  et  gerend.  cejtera  que  iure  permissa  sunt,  ipsa 
quo)-(25)que  permissu  nostro  agere  possit,  et  j  magistratus  ei  itemque 
aediles,  quaes|tores  quoque  et  si  qua  aba  necessaria  |  facienda  sunt,  creare 
debebunt.  Quem  j  ordinem  agendarum  rerum  perpeluo  |  (30)  pro  civitatis 
merito  custodiri  convelniet.  Numerum  autem  decurionum  ]  interim  quin- 
quaginta  bominum  injstituere  debebis.  Deorum  autem  injmortalium  favor 
tribuet,  ut  aucti[s  |  (35)  e]orum  viribus  adque  numero  mai[or  e]|orum  ba- 
beri  copia  possit. 

Yassi  Feraii  in  Pisidia,  ubi  fuit  Tymandus  (III  S.  6866  Mommsen  vidit  ec- 
typum).  —  1)  supere  lapis.  —  2)  Scr.  reddili. 

6091  Have  Ablabi*  carissime  nobis.*  |  Incole  Orcisti,  iam  \xwz(sic) 
oppidi  et  I  civitatis,  iucundam  munificienjtiae  (sic)  nostrae  materiem  prae- 
buejrunt,  Ablabi  carissime  et  iucundissijrae,  Quibus  enim  studium  est 
urbes  vel  nojvas  condere  vel  longaevas  erudire  vel  in|termortuas  reparare, 
id  quod  petebatur  acc[e]|plissimum  fuit.  Adseruerunt  enim  vicum  suum  ) 
spatiis  prioris  aetatis  oppidi  splendore  floru)isse,  ut  et  annuis  magistra- 
tum  (sic)  fascibus  orna)retur  essetque  curiabbus  celebre  et  populo  )  civium 
plenum.  Ita  enim  ei  situ  adque  ingenio  |  locus  opportunus  esse  perbi- 
betur,  ut  ex  qu|attuor  partibus  [c]o  totidem  in  sese  congruant  )  viae,  quibus 
omnibus  [p]ubbcis  mansio  [eja  me[rfi]|alis  adque  accommoda  esse  dicat[M]r. 
Aquaru[m]  |  ibi  abundantem  aflu[c]ntiam,  labacra  quoqu[e]  j  pubbca  pri- 
vata[5ue]  eorum,  istatuis  veterum  |  principum  ornata,   [et  p]opulum  com- 

m[a]nentium  adeo  celebre[m] ali  ibidem  sunt,  )  [/iajcile  complean- 

tur  pr[oyj]sa  ex  decursibus  )  praeterfluentium  [a^Juarum,   )rum 

numerum  copiosum.  Quibus  cum  omni)bus  memoratus  locus  abundare 
dicatur,  c[ow)/]igisse  adseruerunt,  ut  eos  Nacolenses'  si[6i  )  a]dnecti  ante 
id  temporis  postularent.    Quo[rf  j  es]t  indignum  temporibus  nostris,  ut  tam 


i 


Tituli  monicipales.  —  Epistulae  imperatorum  de  constit.  civit.  527 

o[p|p]ortuniis  locus  civitatis  nomen  amittat,  |  et  inutile  commanentibus, 
ut  depraeda|[f]ione  potiorum  omnia  sua  commoda  utilit[aj|tesque  deper- 
dant.  Quibus  omnibus  quas[t]  |  quidam  cumulus  accedit,  quod  omnes  | 
[t]bidem  sectatores  sanctissimae  religilonis  habitare  dicantur.  Qui  cura 
praeca(rentur,  ut  sibi  ius  antiquum  nomenque  |  civitatis  concederet  nostra 
clementia,  |  sicuti  adno[/]ation)[s]  no[sfr]ae  s^lubiecta]  \  cum  precibus  ex- 
em[p]la  [f]estantur,  huiusmojdi  sententiam  dedimus.  Nam  haec  quae  in 
pre|[ce]m  contulerunt,  et  nominis  et  dignitatis  ||  reparationem  iure  quaej- 
runt  obtinere.  f*roind[e  5ra][vitatis  tuae  interces[stone]  |  quae  fuerant  mu- 
[tilata]  I  ad  integrum  pris[c]i  [honoris  \  re]duci  sancimus,  ut  et  ipsi  |  [o]p- 
pidumque  dihgen[fta  sua  |  /]uitum  expetito  legum  [arf|q]ue  appellationis 
splen|dore  perfruantur.  Par  es[t  |  t^^itur  sinceritatem  tuam  |  [^]uod 
promptissime  pro  tempo|[n]s  nostri  dignitate  conces[st|m]us,  erga  sup- 
plicantes  fe[s|/t]nanter  implere.  Vale,  Abla[6j,  |  ca]rissime  et  iucundis- 
sime  nobis. 

(In  eiusdem  lapidis  latere  sinislro.) 
[i]ct.  prid.  I  kal.  lulias  |  [C]onstantinopoli. 

[7]mp.  Caes.  Constantinus  |  maximus  Guth.  victor  ac  trium|[/"]ator 
Aug.  et  Fl.  Cla.  Constantinus  |  Alaman.''  et  F[/.  /]ul.  Constantius  nnbb.  | 
[C]aess.  salutem  dicunt  |  ordini  civit.  Orcistanorum.  |  Actum  est  in- 
dulgentiae  nosjtrae  munere,  ius  vobis  civita|tis  tributum  non  honore 
modo  I  verum  libertatis  etiam  privijlegium  custodire.  Itaque  Najcolen- 
sium  iniuriam  ultra  injdulgentiae  nostrae  beneCcia  |  perdurantem  prae- 
senti  relscribtione  removemus,  idque  |  oratis  vestris  petitionique  |  deferi- 
mus,  ut  pecuniam,  quam  |  pro  cultis  ante  solebatis  in|ferre,  minime 
deinceps  dependajtis.  Hoc  igitur  ad  virum  praest[a]|ntissimum  rationalem 
Asianae  dioeceseos  lenitas  nostra  |  perscribsit,  qui  secutus  for|mam  in- 
dulgentiae  concessae  |  vobis  pecuniam  deinceps  pro  |  supra  dicta  specie 
expeti  a  vo|bis  postularique  prohibebit.  |  Bene  valere  vos  cupimus.  |  [5]asso 
et  Abla[6io]  cons.^ 

AUkel,  ubi  fuit  Orcislus  Phrygiae  (JIl  S.  7000  lapidem  vidil  Ramsay,  qui  quomodo 
eum  invesligaverit  narrat  Herm.  22,  1887  p.SlOseq.,  eciypum  Atommsen).  Praeter 
has  imperatorum  epistulas  in  eodem  lapide  extat  inilium  petilionis  ab  Orcistanis 
ad  imperatores  missae,  item  pars  extrema  alterius  epistulae,  praeftcti  praetorio  ut 
videtur  ad  ipsos  Orcistanos.  —  1)  Ablabius  praefectus  praelorio  Orientis  certe  ab 
a.  526  ad  a.  557  (cf.  Seeck  ap.  Pauly-Wissowa  Realencycl.  I  p.  105),  occisus  post 
mortem  Constantini.  —  2)  Epistulam  habemus  Constantini,  datam  ut  videtur 
inter  a.  525  et  526,  certe  datam  ad  preces  Orcistanorum  (quarum  initium  in  hoc 
ipso  lapide  epistutae  Constantini  subiunctum  est)  scriptas  inter  eos  annos,  sei- 
lieet  cjim  Caesares  essent  Crispus  occisus  a.  526,  Constantinus ,  Constantius  Cae- 
tar  creatus  a.  525.  —  3)  Nacolea,  civilas  Phrygiae,  ibi  ubi  hodie  Sidi  Ghasi,  cf, 
C.  I.  L.  III  p.  62.  1265.  —  4)  De  Jlamannici  cognomine  cf.  supra  N.  724  not.  1.  — 
5)  A.  551.  —  Confer  rescriptum  Constantini  et  filiorum  supra  N.  703. 


528  Caput  XIIII. 

6092  imp.  Cae[«.]  Vespasianus  Aug.  pon|tifex  maximus,  tribuniciae  |  po- 
testatis  VlIIl,  imp.  XIIX,  consul  |  VIII ',  p.  p.,  salutem  dicit  Illlviris  et  | 
decurionibus  Saborcnsium^  |  Gum  multis  difficuitatibus  infirmita|tem  vestram 
premi  indicetis,  per[mitto  vobis,  oppidum  sub  nomine  meo,  ut  |  voltis, 
in  planum  extruere^  Vecti|galia,  quae  ab  divo  Aug.  accepisse  diciltis, 
custodio;  si  qua  nova  adicere  vol|tis,  de  his  procos.  adire  debebitis, 
ego  I  enim  nuUo  respondente  constitu|ere  nil  possum.  Decretum  vestrum  | 
accepi  VIII  ka[Z.]  August.  Legatos  dimi|si  IIII.  ka[/.]  easdem.  Vaiete.  | 
Ilviri  C.  Cornelius  Severus  et  M.  Septimi|us  Severus  pubiica  pecunia  in 
aere  |  inciderunt. 

Caflete  la  Real  (Inlra  Malagam  et  Sevillam)  saec.  X.F1  reperta ,  lamina  aenea 
(II  H23  cf.  p.  867  fortasse  setnel  tantum  descripta).  —  1)  A.  78  (post  kal.  luL). 
—  2)  Sabora  memoralur  apud  Plinium  h.  n.  5,  -/2.  —  3)  Permittitur  Saborensibus, 
ut  oppidum,  quod  paullo  ante  cum  reliqua  Hispania  ius  Latii  acceperat,  Flavium 
appellaretur  et  ex  monte  in  situm  planum  commodioremque  transferretur  (Momms.). 


Tesserae  et  tabulae  patronatus. 

6093  [consc]riptes  cose.*   T.*  Fa [fraifecti  \   et  p]raifectura 

tot[a  Fundi  kospitium]    |   fecere   quom  Ti.  C ,   |    [?]n    eius  fidem 

om[nes   nos  tradimus  et]   |   covenumis^,    co[ptamus   eum  patronum],  \  M. 
Claudio  M.  f." [cos.] 

Piscis  aenei  fragmentum,  Fundis  dicebatur  rep.,  postea  fuit  Agnone  in  Sam- 
nio:  inscriptio  legitur  in  parte  aversa  plana  (IS3S.  X6231  vidit  Mommsen;  Ritscht 
tab.  II k).  De  tesseris  his  antiquissimis  cf.  Mommsen  C.  I.  L.  I  l.  c.  —  1)  Consensu. 
—  2)  Littera  non  omnino  certa.  —  3)  Convenimus.  —  4)  Consules  ila  appellati  cum 
inulti  fuerint  saeculo  a.  u.  c.  sexto  (a.  532.  339.  SiO.  5H.  Si6.  SS8.  S71.  388.  399, 
item  a.  602),  horum  annorum  uni  haec  tessera  erit  adtribuenda  (post  annum  602 
nemo  fuit  huius  nominis  consul  usque  ad  a.  703). 

Similis  tessera  hospitalis,  eiusdemque  fere  aeiatis,  videtur  fuisse  piscis  aeneus,  in 
cuius  parte  aversa  plana  legitur  A.  Hoslilius  A.  f.  |  Mancin.  (X  8072,  42  Neapoli  vidit 
Dressel).  —  Monumenta  huius  generis  argumenti  mere  privati,  alterum  repraesen- 
tans  caput  arietis  dimidiatum  rep.  in  Marsis  Notizie  degli  scavi  4893  p.  87,  alterum 
dextras  duas  iunctas  exhibens  rep.  in  Hispania  II  S.  3762,  hoc  loco  indicasse  sufficit. 

6094  C.  Pomponiu[s] |  hospilium  lesseram [hospitalem 

quom]  I  s[e]natu  populoque  Cur[u6i7ano  ?] [fecit  eidemque]  \  eius  studio 

benificieis  ....  [devincti  publicel  |  preivatimque  C.  Pompon[m»»] 

[posterosque]  |  eius  patronum  sibei  [)o[sterisq.  sueis  coptaverunt]  . .  \  quom 

hospilale  tessera |  Hiraiiconis  f.,  Zentuc |  sufeles.   Muthu- 

iinim  Hi |  Milcatonis  f.  (alia  jwmina  complura  mutila).  \  Act.  a.  d.  VI 

k.  Mai.  C.  Caesar[e] «... 

Tunete  Parisios  missa,  tabula  aenea  (FIII  40323  ad  imaginem  editam 
in  actis  academiae  Parisiacae  a.  4809,  cf.  Huebner  ex.  scr.  epigr.  n.  862).  — 
1)  Significatur  umis  ex  comulatibus  C.  Caesaris  dictatoris  (a.  u.  c.  €9S.  706. 708. 709). 

if5 


I 


Titali  municipales.  —  Tesserae  et  tabulae  patronatus.  529 

6095  P.  Sulpicio  Quirinio  C.  Valgio  cos.'  |  senatus  populusque  civi- 
tatium  stipendiariorum  |  pago  Gurzenses  hospitium  fecerunt  quom  L.  Do- 
mitio  I  Cn.  f.  L.  n.  Abenobarbo  procos.V  eumque  et  postereis  (<tc>  |  eius 
sibi  posterisque  sueis  patronum  coptaverunt  (sic),  |  isque  eos  posterosque 
eorum  in  fidem  clientelam|que  suam  recepit.  |  Faciundum  coeraverunt 
Ammicar  Milchatonis  f.  |  Cynasyn.,  Boncar  Azzrubalis  f.  Aethogursensis,  | 
Mutbunbal  Saphonis  f.,  Cui.  Nas.  Uzitensis. 

Ex  Africa  Cortonam  advecta,   labula  aenea  (FIII  68  viderunt  Mommsen  et 
Bormann,  cf.  Huebner  ex.  scr.  epigr.  865).  —   1)  A.  u.  c.  742.  —  2)  Cf.  l\.S601. 
Una  cum  hac  prodiit  similis  tabula  FIII  69.   anni  p.  Chr.  65. 

6096  lill  Don.  Mart.  |  imp.  Caesare  XJII  cos.S  Acces  Licirjoi  loter- 
catieDsis'  tesseram  |  hospitalem  fecit  cum  cijvitate  Palantina  sibi  |  et  filiis 
suis  posterisque.  |  Aneni  Ammedi  per  mag.  |  Flaisicum'  hospitio  Ammi  | 
Caenecaeni  .  .  .* 

In  Hispania  prope  Paredes  de  Nava  agri  Pallantini,  quae  civitas  est  con- 
ventus  Cluniensis,  rep.,  lamella  aenea  (II  S.  3765  =  Huebner  ex.  scr.  epigr.  863).  — 
1)  A.  u.  c.  732.  —  2)  Intercatia  oppidum  Faccaeorum.  —  3)  Sine  dubio  gentis  nomen 
(Huebn.).  —  4)  Kih.il  deesse  putat  Huebn.    Ceterrnn  cf.  Mommsen  Herm.  3,  1871  p.  578. 

6097  anno*  Cn.  Cinnai  Magn[j',  L.  Messallae  Volesi  cos.]^  \  XV  k.  No- 

vembris \  Q.  Marius  Balbus  hosp[t7iMw  fecit  cum]  |  senatu  populoque 

....   I   liberisque  eor[ttm  eosque  liberos]   \  posterosque  eor^wm  in  fidem] 
clientelamqu[e  swam  liberorum]  \  posterorumq[Me  suorum  recepit].  \  Eg[e- 

runt]   I  M.  Fabius (et  alia  nomina  iria). 

In  Baetica  prope  Grazalemam  rep.,  est  Malriii,  tabula  aenea  (II  1545  vidit 
Huebner  cf.  ex.  scr.  epigr.  n.  866).  —  1)  Sic  (anno  consulum)  dictum,  non:  illis  con- 
sulibus,  quoniam  mense  Oetobri  iam  alii  consules  suffecti  erant.  —  2)  A.  p.  Chr.  5. 

6098  M.  Aemilio  Lepido  L.  Arruot.  |  cos.*  |  k.  Mais  |  ex  insula  Ba- 
liarum  maiore  senatus  |  populusque  Bocchoritanus*  M.  Atilium  |  M.  f.  Gal. 
Vernum  patronum  coopta|verunt;  (  M.  AtiHus  M.  f.  Gal.  Vernus  sena- 
tum  I  populumque  Bocchoritanum  in  fidem  |  clientelamque  suam  suorum- 
que  recepit.  |  Egerunt  |  Q.  CaeciHus  Quinctus,  |  C.  Valerius  Icesta  | 
praetores. 

Pollentiae  (Pollenza)  in  Balearium  insula  maiore,  tabula  aenea  (II 5695  cf.  II 
S.  p.  962  Huebner  vidit  ectypum).  —  1)  A.  p.  Chr.  6.  —  2)  Cf.  Plin.  h.  n.  5,  77. 

6099  L.  Silano  flamin[e]  |  Martiali,  C.  Vellaeo  |  Tutore  cos.*  |  non. 
Decembr.  |  senatus  populusque  Siagitanus*  hospijtium  fecerunt  cum  C.  Silio 
C.  f.  Fab.  Aviola  |  trib.  mil.  leg.  III  Aug.,  praefecto  fabrum,  |  eumque 
poslerosque  eius  sibi  posteris|que  suis  patronum  coptaverunt.  |  C.  Silius 
C.  f.  Fab.  Aviola  eos  posterosque  |  eorum  in  fidem  clientelamque  suam  | 
recepit.     Agente  Celere  Imilchoois  |  Gulalsae  filio  sufete. 

6099*  L.  Silano  flam.  Mart.,  |  C.  Vellaeo  Tutore  cos.*  |  pridie  non. 
Decemb.  |  civitas  Apisa  maius'  hospitium  |  fecit  cum  C.  Silio  C.  f.  Fab. 

Dessatj,  Inscriptiones  Latinae  II.  34 


530  Caput  XIIII. 

Aviola  I  trib.  milit.  leg.  III  Aug.,  praef.  fabr.,  |  eum  liberosque  posteros- 
que  eius  (  sibi  liberis  posterisque  suis  pajtronum  coptaverunt.  |  C.  Si- 
lius  C.  f.  Fab.  Aviola  trib.  milit.  |  leg.  III  Aug.,  pr.  fabr.,  civitatem  Apijsam 
maius  liberos  posterosque  |  eorum  sibi  liberis  posterisque  |  suis  in  fidem 
clientelamque  |  recepit.  Egerunt  |  Hasdrubal  (sequuntur  nomina  pleraque 
corrupta,  in  fine)  Aris  loiapoi,  |  Saepo  Chanaebo  legati. 

6100  M.  Crasso  Frugi  L.  Calpurnio  |  Pisone  cos.*  |  III  non.  Febr.  | 
civitas  Themetra  ex  Africa  hospitium  |  fecit  cum  C.  Silio  C.  f.  Fab,  Aviola 
[eu]m  \  liberos  posterosque  eius  sibi  liberis  j  posterisque  suis  patronum 
cooptavejrunt.  |  C.  Silius  C.  f.  Fab.  Aviola  civitatem  Theme|trensem  libe- 
ros  posterosque  eorum  ]  sibi  liberis  posterisque  suis  in  fidem  |  clientelam- 
que  suam  recepit.  |  Egerunt  Banno  Himilis  f.,  sufes;  Azdrubal  Baisil- 
lecis  f.,  I  Iddibal  Bos[f]haris  f.,  leg.* 

Zenani  in  valle  Trumplinorum  supra  Brixiam  rep.,  tabulae  aeneae  tres 
(V  4922.  4921.  4919  huius  ectypum  ex  ipso  aere  sumptum  edidit  Maffeius,  illae 
cirea  a.  1600  bis  vel  ter  descriptae  postea  non  comparuerunt).  Quarta  similis  tabula 
ett  V  4920.  —  1)  Consules  suffecti,  sine  dubio  circa  a.  p.  Chr.  27  (anno  26  ut 
puto,  cf,  Prosopogr.  imp.  Rom.  II  p.  246  n.  S48).  —  2)  Cf  C.  I.  L.  VIII  p.  424.  — 
3)  Cf  ib.  p.  97.  —  4)  J.  p.  Chr.  27.  —  5)  Legati. 

Tabulas  has  apparet  una  olim  adservatas  fuisse  in  villa  Silii  Aviolae.  Simi- 
liter  ex  ruderibus  domorum  vel  villarum  prodierunt  tabulae  una  cum  pluribus 
aliis  ad  eundem  virum  pertinentibus  repertae  N.  6111.  6117.  Contra  ex  tabulariis 
municipalibus  et  aliae  pleraeque  prodierunt  et  potissimum  Paestanae  N,  6112.  6114. 

6101  M.  Licinio  Crasso  |  L.  Calpurnio  Pisone  c6s.*  |  IIII  k.  Maias  | 
gentilitas^  Desoncorum  ex  gente  Zoelarum^  |  et  gentilitas  Tridiav6rum  ex 
gente  idem  |  Zoeldrum  hospitium  vetustum  antiquom  |  renovaverunt ,  ei- 
que  omnes  alis  alium  in  fijdem  chentelamque  suam  suorumque  Iibero|rum 
posterorumque  receperunt.  Egerunt  |  Arausa  Blecaeni  et  Turaius  Clouti, 
Docius  Elaesi,  |  Magilo  Clouti,  Bodecius  Burrali,  Elaesus  Clutami,  |  per 
Abienum  Pentili  magistratum  Zoelarum.  |  Actum  Curunda.  |  Glabrione  et 
HomuIIo  cos."  V  idus  lulias  |  idem  gentiUtas  Desoncorum  et  gentihtas  | 
Tridiavorum  in  eandem  clientelam  eadem  |  foedera  receperunt  ex  gente 
Avolgigorum  |  Sempronium  Perpetuum  Orniacum^  et  ex  gente  |  Visaligo- 
rum  Antonium  Arquium,  et  ex  gente  |  Cabruagenigorum  Flavium  Fron- 
tonem  Zoelas.  |  Egerunt  [  L.  Domitius  Silo  et  |  L.  Flavius  Severus  | 
Asturicae. 

Asturicae  ut  videtur  rep.,  deinde  Romae,  iam  Berolini,  tabula  aenea  fastigiata 
(II  2633  cf  Huebner  ex.  scr.  epigr.  n.  874).  —  1)  A.  p.  Chr.  27.  —  2)  Cf  supra 
N.  3639.  —  3)  Cf  Plin.  h.  n.  3,  28;  Huebner  C.  I.  L.  II  p.  363.  —  4)  A.  152.  — 
5)  Cf  Plol.  geogr.  2,  6,  33. 

De  hac  tabula  dixit  Mommsen  roem,  Forsch.  4,  529  not,  S, 


6102    C.  Laecanio  Basso,  |  Q.  Terentio  CuIIeo|ne  cos.'  |  Clunienses 
ex  Hispania  |  citeriore  hospitium  fe|cerunt  cum  C.  Terentio  |  Basso  C.  f. 


i 


Tituli  municipales.  —  Tesserae  et  tabulae  patronatus.  531 

Fab.  Mefanate  |  Etrusco*,  praefeclo  alae  |  Augustae,  liberis  posleris|que 
eius,  sibi  liberis  posterijsque  suis.  Egerunt  leg.  |  C.  Magius  L.  f.  Gal.  Silo,  | 
T.  Aemilius  Fuscus. 

Cluniae  in  Hispania  rep.,  tabula  aenea  (II  S.  d79i  Huebner  vidit  ectypum). 
—  1)  Consules  suffecti  fuerunt  aestate  anni  p.  Chr,  40  (fast.  fer.  Lat.,  C.  I.  L.  I  ed.  2 
p.  58).  —  2)  Cf.  supra  N.  2249  not.  1. 

6103  Nerone  Claudio  Caesare  |  Aug.  Germanico  L.  Antistio  Vetere 
cos.'  I  k.  Augustis  |  Q.  lulius  Q.  f.  Qui.  Secundus  legatus  pro  |  praetore^ 
hospitium  fecit  cum  |  decurionibus  et  colonis  colonia  |  lulia  Aug.  legionis 
VII  Tupusuctu  sibi  |  liberis  posterisque  suis  eosque  pa|trocinio  suo  tuendos 
recepit.  Agentibus  legatis  |  Q.  Caecilio  Q.  f.  Palatina  Firmano,  j  M.  Pom- 
ponio  M.  f.  Quir.  Vindice. 

Hippone  Regio  Africae  empta  ab  Hispano  quodam,  reperta  sine  dubio  Tu- 
pusuctu  (cf.  supra  N.  645),  iam  Parisiis,  tabula  aenea  (FIII  8837  vidit  ff^ilmanns, 
cf.  Huebner  ex.  scr.  epigr.  870).  —  1)  A.  55.  —  2)  Fortasse  legatus  fuit  provin- 
ciae  Baeticae. 

6104  Nerone  Claudio  Caesare  |  Aug.  Ger.  II,  |  fl.]  Caesio  Martiale 
cos.S  VIII  I  idus  Decembris  civitas  Pomjpe[/]onensis  hospitium  renovajvit 
cum  L.  Pompeio  [I.]  f.  Ani.  |  Primiano  |  liberis  posterisq.  eius.  |  Egerunt 
leg.  Sex.  I  Pompeius  Nepos,  .  .  Sergius  Cresjcens. 

Prope  Pompaelonem  (Pamplona)  rep.,  tabula  aenea  (II  2958  semel  descripta 
saec.  XFII).  —  \)  A.  57. 

6105  imp.  Domitiano  [Aug.  VIII]  \  T.  Flavio  Sabi[no  cos.y  \  idibus 
Iu[n.]'^  I  in  colonia  Flavia  Pacis  Deultensium  i[n  curia?\ . . . .  |  lalca  et  C. 

Occeius  Niger  Ilviri  verba  fec[erMwf i4t;t]|di6  Quiet6^  leg.  Aug.  ornatis- 

simo  viro  [deferendum  patrocinium]  \  coloniae  nostrae  esse,  q.  d.  e.  r. 
fie[rt  p.,  d.  e.  r.  i.  c.']  |  Cum  militaverimus  in  leg,  VIII  Aug.  et  emer[tYts 
XXV  stipendiis]  \  a  sacratissimo  imp.  in  coloniam  Deultum  [deducti  simus, 
pe{en]|dum  ab  eo  ut  secundum  summam  human  [tMem  suam  digne\tur 
j>af]rocinium  succipere  coloniae  n[ostrae,  tabulamque  \  de  ea  re  con]scriptam 
in  domu  sua  poni  pe[rmittat,  ut  ita  \  ipse  gaudeat]  humanitate  sua  in- 
crementi[5we  nostri  \  status  ita  officia]que  eius  nota  sint.'      ]  [5crt]bendo 

adfuerunt  (sequuntur  vel  sequebantur  nomina). 

Romae  rep.  in  Esquilino,  tabula  aenea  (VI  5828.  31692  contulit  Huelsen,  cf, 
Huebner  ex.  icr.  epigr.  872  ;  imago  est  Bull.  commiss.  arc/i.  comunale  di  Roma  1877 
tab.  IV.  F).  —  1)  A.  82.  —  2)  Sic  vel  Iu[/.].  —  3)  Deultum  oppidum  Thraciae.  — 
4)  Fortasse  T.  Avidius  Quietus,  qui  videtur  fuisse  legatus  Britanniae  a.  98  (dipl. 
mil.).  Sed  eum  cum  patronut  cooptaretur  a  Deultensibus,  legatum  Augtuti  pro 
pr.  fuisse  provinciae  Thraciae  nequaquam  cerlum  est.  —  5)  Cf.  N.  6106  not,  6.  — 
6)  Supplementa  sunt  Mommseni. 

6106    L.  Arruntio  Stella   |   L.  lulio  Manno  cos.*  |  XIIII  k.  Nov. 
M'.  AciUus  Placidus,  L.  Petronius  Front6  |  llllvir.  i.  d.  s.  c*     Ferentini 
in   curia  aedis  Mer|curi,   scribundo   adfuerunt  Q.  Segiarnus  Mae|cianus, 

34* 


532  Caput  XIII. 

T.  Munnius  Nomantinus.  |  Quod  universi  v.  f.»:  T.  Pomponium  Bassum*, 
claris|simum  virum,  demandatam  sibi  curam"  ab  |  indulgentissimo  imp. 
Caesare  Nerva  Traiano  |  Augusto  Germanic6,  qua  aeternitati  Italiae  |  suae 
prospexit,  sccundum  liberalitalem  eius  |  ita  ordinare,  ut  omnis  aetas 
curae  eius  merito  |  gratias  agere  debeat',  futurumque,  ut  tantae  |  virtutis 
vir  auxili6  sit  futurus  municipio  |  nostro,  q.  d.  e.  r.  f.  p.,  d.  e.  r.  i.  c.':  | 
Placere  conscriptis  legatos  ex  hoc  ordine  |  mitti  ad  T.  Pomponium 
Bassum,  clarissi|mum  virum,  qui  ab  e6  impetrent,  in  clien|telam  amplis- 
simae  domus  suae  muni|cipium  nostrum  recipere  dignetur,  |  patronumque 
se  cooptari,  tabula  |  hospitali  incisa  hoc  decret6  in  dom6  |  sua  posita, 
permittat.  Censuere.  |  Egerunt  legati:  |  A.  CaeciHus  A.  f.  Quirinalis 
et  I  Quirinalis. 

Romae  rep.  in  Quirinali,  iam  Florentiae,  tabula  aenea  (f^i492;  cf.  Huebner 
ex.  scr.  epigr.  n.  87S).  —  1)  Consules  videntur  fuisse  a.  101  cf.  Marlial.  12,  5,  10; 
Mommsen  Hermae  vol.  5  p.  123  sq.  —  2)  Senatum  consuluerunt.  —  3)  Verba  fe- 
cerunt.  —  4)  Idem  supra  JS,  S8i0  (not.  1).  —  5)  Curam  Pomponio  Basso  deman- 
datavi  pertinuisse  ad  pecunias  alimentarias  perspicitur  ex  tabula  Feleiate  N.  667S  C= 
X1 1147)  pag.  5, 15.  55.  —  6)  Quid  de  ea  re  fieri  placeret,  de  ea  re  ila  censuerunt. 

6107  Sex.  Sulpicio  Tertullo  |  Q.  Tineio  Sacerdote  cos.'  |  k.  Sept.  | 
[c]ol6nia  Iuli[a]  Augusta  [£/]s[g/]is  hospitijum  fecit  cum  M.  Aristio  Ba[/]- 
bin6  Atijniano  eum^gwe]  sibi  hberis  posterisq.  |  suis  patro[num]  coopta- 
verunt.  |  M.  Aristius  Balbinus  Atinianus  hosjpitium  fecit  cum  populo 
colon.  luliae  j  Aug.  Uselis,  hberos  posterosque  eo|rum  in  fidem  chente- 
lamque  suam  |  suorumque  recepit.  |  Egeruut  legati  |  L.  Fabriciu[s]  Faustus 
llvir  qq. ,  Sex.  lunius  Cassi|anus,  C.  Asprius  Fehx,  C.  Antistius  Vetus 
scrib. 

In  agro  Caralitano,  fortasse  prope  vicu7n  Usellus,  ubi  (Jselis  videlur  fuisse, 
rep.,  est  Cagliari,  tabula  aenea  (X  7843  vidit  Mommsen;  cf.  Huebner  ex.  scr.  epigr. 
n.  87S).  —  1)  ^.  1S8. 

6108  Materno  et  Br[a]d[Ma]  |  cos.^  [k]aV  Novem.  respubhca  Pom- 
pelonensis  |  cum  P.  Sempronio  Taurino  [  Dam[o]nitano'  liberis  posterisq.  j 
eius  hospitium  iunxit  eum|que  sibi  civem  et  patronum  [  cooptavit.  |  Ege- 
runt  T.  Antonius  Pa|ternus  et  [I.]  Caecihus  |  Aestivus. 

Pompaelone  (Pamplona)  rep.  una  cum  N.  6104,  tabula  aenea  (II  2960  semel 
descHpta  saec.  XFII).  —  1)  J.  18S.  —  2)  cal.  traditur.  —  3)  Cf  Plin,  h.  n.  5,  5,  24, 
Ptol.  2,  6,  65. 

6109  imp.  Caes.  M.  Aur.  Severo  Alexandro  |  cos.'  eidib.  Aprilibus  | 
concihum  conventus  Clunien[s.]  |  G.  Marium.  Pudentem  Cornelia|uum  leg. 
leg.',  c.  V.,  patronum  |  sibi  hberis  posterisque  suis  |  cooptavit  ob  mulla 
et  egregia  |  eius  in  singulos  universoslque  merita,  per  legatum  |  Val.  Mar- 
cellum  I  Cluniensem. 

Romae  rep.  in  Aventino,  est  in  bibliotheca  Faticana,  tabula  aenea  (FI  14S4 
vidit  de  Rossi).  —  1)  A.  222.  —  2)  Legatum  legionis  (septimae  Geminae  ut  videtur). 


Tituli  municipales.  —  Tesserae  et  tabulae  patronatus.  533 

6110  C.  Vettio  Attico  et  |  C.  Asioio  Praetextalo  cos.*  [  pr.  idus 
April.  I  PeltuiDi  Vestinis  in  curia  Aug.,  ordinem  habentibus  T.  Avidijacco 
Restituto  et  T.  Blaesio  Natale  aedd.  qq.^  scribundo  adjfuerunt**.  Quod 
universi  verba  fecerunt:  |  Nummiani  Variam,  c.  f.',  sacerdotem  Veneris 
Felicis,  ea  adfectijone  adque  prono  animo  circa  nos  agere  coepisse  pro 
instituto  I  benivolentiae  suae,  sicut  et  parentes  eius  semper  egerunt,  ut  | 
merito  debeat  ex  consensu  universorum  patrona  praefecturae  |  nostrae 
fieri,  quo  magis  magisque  hoc  honore,  qui  est  aput  nos  potissijmus, 
tantae  claritati  eius  oblato  dignatione  benignitatis  eius  glori|osi  et  in 
omnibus  tuti  ac  defensi  esse  possimus,  q.  d.  e.  r.  f.  p.,  d.  e.  r.  i.  c.'*:  | 
Placere  universis  conscriptis  Nummiae  Variae,  c.  f.,  sacerdoti  Veneris  ) 
Felicis,  pro  splendore  dignitatis  suae  patrocinium  praefecturae  nosjtrae 
deferri  petique  ab  eius  claritate  et  eximia  benignitate,  ut  hunc  |  honorem 
sibi  a  nobis  oblatum  libenti  et  prono  animo  suscipere  [  et  singulos  uni- 
versosque  nos  remque  publicam  nostram  in  cli[entelam  domus  suae  re- 
cipere  dignetur  et  in  quibuscumque  [  ratio  exegerit,  intercedente  auctori- 
tate  dignitatis  suae,  tutos  de|fensosque  praestet;  tabulamque  aeneam  huius 
decreti  n.'  verba  contijnentem  ofFerri  ei  per  Avidiaccum  Restitutum  et 
Blaesium  Natalem  qq.,  |  item  Numisenum  Crescentem  et  Fl.  Priscum  pri- 
mores  ord.  n.*  viros.     Censuer. 

Romae  olim,  tabula  aenea  (IX  Si29  ad  ectypum  servatum  in  codice  Pighii 
Berolinensi  cf.  Huebner  ex.  scr.  epigr.  n.  878).  —  1)  ^.  242.  —  2)  yiediles  quin- 
quennales.  Apparet  Peltuini  aediles  summum  magistratum  fuisse;  cf.  Mommsen 
C.I.L.  IX  p.  524.  —  2»)  Aut  desunt  nomina  eorum  qui  scribendo  adfuerunt,  aut 
corrigendum:  scribundo  adfuerunt  universi  (cf.  N.  272).  Quod  verba  cet.  —  3)  Cla- 
rissimam  feminam.  Eadem  Varia  memoratur  IX  593.  5456;  fortasse  eadem  est 
F4355.  —  4)  Cf  N.  6106  not.  6.  —  5)  Nostri. 

6111  Populonii'.  [  Dd.  nn.  Crispo  et  Constantino  iun.  nobb.  (  Caess. 
iterum  III  idus  Mart.  conss.*,  |  coloni  coloniae  Concordiae  Ulpiae  Traianae  | 
Augustae  Frugiferae  Hadrumetinae  |  Q.  Aradium  Valerium  Proculum  v.  c, 
praesidem  provinc.  Val.  Byzacenae,  liberos  posterosque  eius  |  sibi  liberis 
posterisque  suis  patronum  coopta[verunt.  Q.  Aradius  Valerius  Proculus 
V.  c,  praeses  |  provinc.  Val.  Byzacenae,  colonos  coloniae  Com|cordiae 
(Jlpiae  Traianae  Augustae  Frugiferae  |  Hadrumetinae,  liberos  posterosque 
eorum  in  [/i]|dem  clientelamque  suam  liberorum  |  posterorumque  suorum 
recepit. 

6111*  dd.  nn.  Crispo  et  Constantino  nobill.  Caess.  II  coss.  (  V  idus 
April.  I  decuriones  et  coloni  coloniae  Aeliae  Aujgustae  Mercurialis  Thaenit.' 
cum  Quin|to  Aradio  Valerio  Proculo  v.  c,  praesid.  s."  |  provinc  Val.  Byzac, 
hospitium  clieotejlamque  fecissent^  et  sibi  liberisque  suis  [  posterisque 
eorum  cooptassent,  Quintus  [  Aradius  Val.  Proculus  v.  c,  praes.  provin. 
Val.  [  Byzac  a  decurionibus*   et   colonis  col.  Ael.  Aug.  [  Merc  Thaenit. 


534  Caput  XIIII. 

hospitio  clientelaque  |  suscepisset  liberisque  suis  posteris|que  eorum.  In 
quam  rem  legatos  ire  |  dixerunt  universos  ordinis  viros  |  censentibus 
cunctis.  Agentibus  |  curiam  Q.  Valerio  Marcello  et  C.  Hor|tensio  Con- 
cilio  duoviris. 

6111^  Feliciter.  |  Dd.  nn.  Crispo  et  Constanjtino  nobb.  Caess.  it. 
coss.  I  X  kal.  Mai.  |  Quod  Q.  Aradium  Val.  Proculum  |  c.  v,,  praesidem 
prov.  Val.  Byzac,  |  Faustianenses'  patronum  coopjtaverunt  cum  liberis 
posterisque  |  eius,  tesseram  hospitalem  |  cum  eo  fecerunt,  uti  se  in  fidem  | 
atque  clientelam  vel  suam  |  vel  posterorum  suorum  |  reciperet,  atque  ita 
in  hac  |  re  splendidissimus  ordo  |  eiusdem  civitatis  Fausti|anensis  legatio- 
nem  projsecutus  est. 

6111*'  b.  b.'  I  Petronio  Probiano  et  Anicio  luHano  coss.*  |  prid.  ka- 
lendas  Apriles  j  coloni  coloniae  Aeliae  Hadrianae  Aug.  |  Zamae  Regiae'  [ 
Q.  Aradium  Valerium  Proculum  ipsum  |  liberos  posterosque  eius  sibi  li- 
beris  poste|risque  suis  patronum  cooptaverunt.  |  Q.  Aradius  Valerius  Pro- 
culus  colonos  |  col.  Ael.  Hadrianae  Aug.  Zamae  Reg.  ipsos  li|beros 
posterosq.  eorum  sibi  liberis  posteris|que  suis  in  clientelam  recepit.  Ege- 
runt  I  C.  Mucius  B[r]utianus  Faustinus  Antonianus  v.  e.,  flam.  Aug.  p.  p., 

aug.,    CUr.   r.   p.   (sequuntur  alia  nomina). 

Romae  rep.  ibi  ubi  N.  iS40—1S42  (Fl  1687.  168S.  1688.  1686  vidit  Mommsen 
Neapoli,  cf.  Huebner  ex.  ser.  epigr.  n.  882,  881.  885,  praeter  tertiam).  Una  repertae 
sunt  similes  tabulae  VI  1684.  1689.  —  1)  Signum  Falerii  Proculi,  cf.  ad  N.  1240. 
1242.  —  2)  ^.  521.  —  3)  Thaenae  in  ora  Africa,  cf  C.  I.  L.  FIII  p.  10.  —  3»)  Scr. 
praeside.  —  4)  Requiritur  fecerunt  et  sic  deinceps.  —  5)  Structura  perturbata.  — 
6)  Civitas  praeterea  ignota.  —  7)  Bonis  bene  (cf.  N.  441$  not.  2).  —  8)  A.  522.  — 
9)  De  Zama  cf.  supra  ad  N.  44S4  not.  2. 

6112  Fl.  Feliciano^  et  Fabio  Titiano  conss.*  |  pridiae  (sic)  kal.  Ma- 
ias  I  An[f]on[m]s  Re  .  .  .  o*  et  Oppius  Silbester  Ilviri  |  coloniae  Paestano- 
rum  cum  in  curia  Caesarea  |  frequentes  decuriones  adfuissent,  berba  j 
fecerunt:  landudum  (sic)  per  decretum  nostrum  |  patronatus  ho[n]orem* 
Aurelio  Gentiano*  v.  p.'  |  optulimus  tabulamque  aeream  subsecutu|ram 
pollicili  sumus.  Itaq.  optimum  est,  |  sanctissimi  condecuriones,  ut  spon- 
sioni  I  nostrae  pareamus.  Quapropter  offeren|da  est  tabuia  patronatus 
eidem  Aurelio  |  Gentiano  v.  p.,  quam  cum  suscipere  fuerit  |  dignatus, 
speramus  forte",  quod  et  nos  et  |  patriam  nostram  in  omnibus  fobeat.  | 
Ab  ordine  dictum  est:  placet;  placet  comlpleri  sponsionem  nostram,  ut 
tabula  I  patronatus  aere  inciso  Aurelio  Genti|ano  v.  p.  offeramus,  quam 
credimus  |  eum  et  libenter  suscipere  et  in  om|nibus  nos  patriamque 
nostram  |  fobere. 

Paesti  rep.,  tabula  aenea,  est  Neapoli  (X  476  vidit  Mommsen;  cf.  Huebner 
ex.  scr.  epigr.  88S).  —   1)  Cf.  not.  4.  —  2)  J.  557.  —   3)  haorem  ineisum  est.  — 


Tituli  municipales.  —  Teaserae  et  tabulac  patronatus.  535 

4)  Erasum  nomen  eitit  cui  tabula  oblata  est,  item  erata  nomina  alteriut  contuUs 
alteriutque  duoviri.  —  5)  f^iro  perfectistimo,  —  6)  Scr.  fore.  —  In  parte  averta 
eiutdem  tabulae  extat  decretum  plane  eitdem  verbit  conceptum,  anni  p.  Chr.  547. 
Apparet  cum  Aureliut  Gentianut  netcimut  quam  ob  causam  meruisset  ut  honor 
eius  tolieretur,  tabulam  patronatus  quae  Paesti  remanterat  post  annos  decem  ad- 
hibitam  etse  ad  similem  usum.    Tertium  timile  decretum  Paestanorum  est  N.  6114. 

6113  ADtoDio  MarcellJDo  |  et  Petrooio  ProbiDo  cods.'  |  II  Dooas 
Maias,  |  succIamaDte  populo  empurii  NauDae'  |  de[v.j^  ofTereDciam  tabulam 
aeris  iocisam  |  patroDatus  M.  Sal.  Balerio  viro  spleodido,  |  cui  iam  dudum 
secuudum  bocis^  eiusdem  populi  |  et  boluotatem  ouorem  patroDatus  ei 
oblatum  est,  |  q.  d.  e.  r.  f.  p.,  d.  e.  r.  i.  c'  Cum  devotus  populus  |  iam 
pridem  M.  Sal.  Balerio  publice  oDorem  patroDatus  |  ei  optulerit,  cuius 
immeusa  bcDeficia  semper  dod  taDtum  |  iD  muoicipes^  sed  berum  etiam 
iu  Dos  ipsos  coDtulerit,  |  empurium  quoque  Dostrum  ita  semper  dilexerit,  | 
ut,  ubicumque  res  exegit,  tutos  defeososq.  praestiterit,  |  propter  quod 
oecesse  est  eum  remuDerari  oportere:  (  placet  ilaque  uuiverso  populo  em- 
purii  NauuitaDi,  tabulam  |  aere  iucisam  ei  offerre  devere,  quo  digue 
ODore  I  sibi  collatum  a  devotissimo  populo  empurii  uostri  libcDti  |  aoimo 
SUSCipiat.  |  CeosueDtibus   C.   lul.   Secuud.   (sequuntur  plura  nomina  corrupta). 

Nereti  (Nardo)  in  Calabria  rep.  a.  1S9S,  tabula  aenea  fastigiata  (IX  10  descr. 
Hieronymut  quidam  Marciano,  satis  accurate  ut  videtur).  —  \)  A.  541.  —  2)  Em- 
porium  hoc  praeterea  ignotum.  —  3)  deo  (vel  ded.^  apographum;  correxit  Hirtch- 
feld.  —  4)  Foces.  —  5)  Quid  de  ea  re  fieri  placeret,  de  ea  re  ita  centuerunt.  — 
6)  Intellege  Neretinos. 

6114  (caput  iuvenit  capiltatum  et  pileatum)   Helpidi    homo   felix,  (    deus 

te  servetl'  |  Flaviis  Leoutio  et  Bodoso  codss.',  [  VI  idus  Apriles.  (  Cum 
cibes  frequeutes  colouiae  PaestaDo[rum  coegisseut,  berba  feceruut:  [ 
NoD  aliuode  aestimamus  statum  cibitatis  [  altiorem  cultioremque  reddi, 
Disi  iDdustrium  ^«cj  virorum  patrociuio  fulciautur  |  optimi  cibes.  Igi- 
tur  Helpidio  hoDestisjsimo  viro  pro  digDitate  sua  patrooatum  [  offeramus. 
Credimus,  quod  iu  omoibus  oos  [  patriamque  oostraai  fobere  digoe- 
tur.  (  Helpidio.  |  Placet.  Placet  Helpidio  hoDestissimo  (  viro,  cuius  tauta 
aequitas  traDquiIIi|tas  digDitas  iustitia  iuDoceDtia  huma(Ditas  ex  origiDe 
propa[^]ata  moDstra|tur,  cuiusque^  proles  sauctissimi  et  eius  (  veueravilis 
flos  decusque  est,  tabulam  (  patrouatus  sic,  uti  pareotibus  eius  op[tulimus, 
offeramus.  Quem  si  accipejre  fuerit  diguatus,  speramus  quod  |  pro  ho- 
oestate  DomiDis  sui  io  omoibus  j  oos  aequo  siuceraeque  auimo^  aspijcere 
ac  fobere  digDetur. 

Paesti  rep.,  tabula  aenea,  est  Neapoli  (X  478  vidit  Mommsen  cf.  Huebner  ex. 
tcr.  epigr.  n.  884).  —  1)  Hucutque  tcriptum  in  fastigio  tabellae.  —  2)  A.  544.  — 
3)  Scr.  civisque.  —  4)  Scr.  animo  sinceraeque. 

6115  ....  [Aomo]  felixl*  j  Post  codss.  dd.  dd.  Arcadi  III  et  ODori  II  ( 
Augg.'  (^'   ka.  April.  Geuusiae*,  |  refereotibus  Val.  Fortuoato  et  Aur.  | 


536  Caput  Xim. 

Silvano  qq.*,  verva  fa[c]ta*  sunt  de  cooptanjdo  patrono  Fl.  Sucesso  hor- 
nat[o]  et  exlplendido  (tic)  viro,  quod  t[an?]a  falmiliaritate  et  [mrfM]stri|a  sua 
singulos  u[m]bersos|que  tueatur  et  fobeat:  plajcet  igitur  huic  tabula[m]  | 
aere  incisum  (sic)  per  viros  [2?]ri[n]cipales  j  offerri  et  aput  [p]enates  do- 
mus  I  huius  dedicari.     Censuerunt. 

NeapoU,  incertum  ubi  reperta  (fortasse  Genusiae,  cf.  not,  4),  tabula  aenea 
(IX  2S9  vidit  Mommsen ,  cf.  Huebner  ex.  scr.  epigr.  n.  887).  —  1)  Cf.  N.  6114.  — 
2)  A.  593.  —  3)  Sextum.  —  4)  Genusia  oppidum  Apuliae,  C.  I.  L.  IX  p.  27.  —  5)  Quin- 
quennalibus.  —  6)  FAOTA  est  in  aere  neglegenler  scripto,  et  similiter  deinceps. 

6116  A  (signum  Cliristi)  UJ  |  Fl.  Hygino  V.  c,  comiti  |  et  praesidi  p. 
M.  G.',  I  ob  merita  iustitiae  |  eius  tabulam  patrojnatus  post  decursam  |  ad- 
ministrationem  |  ordo  Tipasensium  |  optulit. 

Cordubae,  tabula  ae?tea  rep.  a.  1672  (II  2210  bis  ut  videtur  descripta),  — 
1)  Provinciae  Maurelaniae  Caesariensis. 

6117  (monogramma  Ckristi)  \  Cl.  Lupicino^  V.  c,  (  consulari  I  Maxime 
Senonie^  |  ob  inlustria  merila  |  civitas  Senonum'  |  patrono  suo  dedicavit. 

6117*  (monogramma  Christi)  |  Cl.*  v.  c,  consulari  Maxime  I  Senonie, 
Autissiodu|rensium  civitas.®  | 

Tantis  pro  meritis  felix  |  provincia  per  t[e]^  | 
que  tribuit  tabulas  |  statuas  decernere  vellet. 

6117  (monogramma  Christi)  \ 

pectora  si  resecet  scrutans  |  Aurelianorum^  | 

hoc  opus  (vacat)^. 
Inter  Burdigalam  et  Aginnam  (Agen)  rep.  in  ruderibus  villae  antiquae,  prope 
vicum  Monsejour,  tabulae  aeneae  tres  in  fastigium  triangulare  superne  finienles 
(XIII 921  vidit  Hirschfeld ;  cf.  Huebner  ex.  scr.  epigr.  886).  Buecheler  carm.  epigr. 
n.  329.  —  1)  Lupicinus  hic  diversus  a  Lupici?io  magistro  militum  inde  ab  a.  5S9 
(Amm.  Marcell.  18,  1,  7  cet.),  consule  ord.  a.  367,  illustris  dig?iitatis  viro.  —  2)  Pro- 
vincia  Senonia,  memorata  in  Polemii  Silvii  laterculo  (Momms.  chron.  min.  I  p.  S38) 
et  i?i  Notilia  Galliarum  (ib.  p.  387)  et  in  Notitia  dignitatum,  videtur  instituta  esse 
a  Magno  Maximo  (cf.  supra  N.  787).  —  3)  Agedincum,  hodie  Sens  (cf.  C.  I.  L. 
XIII,  1  p.  443).  —  4)  Lupicini  nomen  omissum  videtur,  —  5)  Autessiodorum,  hodie 
Auxerre;  cf.supraN.3857.  —  6)  ti  aes.  —  7)  Civitas  Aurelianorum,  antea  Cena- 
bum,  hodie  Orleans;  cf.  C.  I.  L.  XIII,  1  p.  472^.  —  8)  Cf  Buecheler  l.  c. 

Omisi  aera  nonnulla  minora  vel  fracta:  FS127.  3912;  FI 29682.51693 ;  1X2464; 
XI  8U  (=  Huebner  ex.  scr.  epigr.  864);  FIII  69  (=  Huebner  n.  871);  Eph.  ep.  8,  227 
(X  1719  non  huc  pertinet).  —  Si?nilia  monumenla  patronatus  collegioru?n  dabimvs 
infra  cap,  XV. 


6118    tessera  pagi  [  Minervi.  |  M.  Grattius  |  M.  f.  Pap.  |    mag.  pagi  | 
d.  s.  p.  d. 

Hippone  Diarrhylo  (Bizerte)  rep.  intra  vas  aeneum,  tabula  aenea  ansata, 
ad  appendendum  (Fillefosse  comptes  rendus  de  1'Acad.  des  inscr.  1895  p.  520 
imasrine). 


apta 

cum  imagine) 


Titali  municipales.  —  Tabulae  patronatus.  Tesserae  paganicae.         537 

6119  tesseram  paga|nicam  L.  Verajlius  Felicissi|mus  patronus  |  paga- 
nis  pagi  |  Tolentines.  hos|tias  lustr.  et  tesser.  [  aer.  ex  voto  1.  d.  d.,  |  Vid. 
Mas.  (tic)  Telicit. 

Tolentini,  tabella  aenea  cum  foraviine  tupra  ad  appendendum,  iam  Berolini 
(IX  SS6iS  cf.  Hiiebner  ex.  scr.  epigr.  910). 

6120  tessera*  |  pagana,  fecit  |  L.  Farusanus  |  Favor  magis|terio  suo 
pub.  I  donavit  pa[yJo  |  Paetiniano',  |  fundo  C.  Terenti  |  lunioris  |  L.  P. 
servitor'. 

Petignani,  qui  victu  est  prope  Perusiam  ad  Tiberim ,  rep.,  tabella  aenea  ansata, 
in  ansa  foramen  ad  appendendum  (XI 1947  vidit  Bormann).  —  1)  Signum  quoddam 
hoc  loco  extans  videtur  esse  interpunetionis  vice.  —  2)  Apparet  ab  hoc  pago  nomen 
vici  Petignano  ortum.  —  3)  iVora  intellego. 

Tesseras  has,  licet  diversas  ab  iis  quae  praecedunt,  tamen  hoc  loco  collocare 
placuit.     yHlefossius  conlulit  tesseram  supra  editam  N.  S162.    Ceterum  cf.  N.  6S07. 


Alba  decurionum. 

6121     L.  Mario  Maximo  II,  L.  Roscio  Aeliano  cos.', 

M.  Antonius  Priscus,  L.  Annius  Secundus'  Ilvir.  quinquenn. 
nomina  decurionum  in  aere  incidenda  curaverunt. 


quinquennalicii: 

T.  Ligeriu  s    Postuminu  s  " 

T.  Annaeu  s    Rufu  s 

L.  Abucciu  s    Proculu      s 

8    Rufu  s 

Flavianu     s 


patroni  cc.  vv.^: 
App.  Claudiu  s    luiianu  s^ 
T.  Loreniu      s      Celsu  s 
iM.  Aediniu      s    lulianu  s^ 
L.  Didiu  s    Marinu  8° 

(et  alia  nomina  viginti 

septem,  in  his) 
M.  Statiu      s     Longinu  s^ 
C.  Petroniu  s       Magnu  s* 
M.  Statiu      s  Longinusiun.    C.  Galbiu    s    Soterianu 

patroni  eeqq.  RR.*:  L.  Abucciu  s   lulianu 

P.  Gerellanu  s   Modestu  s       C.  Siliu       s   Ant[A]u 
T.  Ligeriu  s    Postuminu  s '"    P.  Aelin      s    Victorinu 


T.  Aeliu 
T.  Aeliu      s 
M.  Antoniu  s    Priscu 
L.  Anniu     s    Secundu 
allecti  inter  quinq.: 


T.  Munatiu  s  Feli 


IlTiralicii: 


T.  Flaviu 
r.  Galbiu 
T.  Aeliu 
T.  Aeliu 
Q.  Coeliu 


s  Crocalianu  s'^    A.  Caeselliu  s  Proculu 


aedilicii: 

T.  Flaviu  s     Grocaliann  s 

(et  alia  nomina  duo- 

deviginti,  in  his) 

L.  Faeniu  s     Merop  s  iun. 

quaestoricii : 

L.  Ceiu  s  Asclepiodotianu  8 

(et  alia  nomina  octo) 

pedani: 

Q.  Fabiu  s     Fabianu    s 

(et  alia  nomina  tri- 

ginta  et  unum)  *^ 

praetextati: 

T.  Flaviu    s  Frontinu  s 

C.  luliu      s  Hospitali  s  iun. 

L.  Abucciu  s  Proculu  s  iun. 

(et  alia  nomina  vi- 

ginti  duo). 


sll 
s  Soterianu  s  '^  L.  Faeniu  s  Merop  s  II 
s  Rufu  s  ^^    L.  Abncciu  s  Maximianu  s 

8  Flavianu     s'^    Q.  luniu        s  Alexande    rll 
s  Sabinianu    s  (et  alia  nomina  viginti 

quinque) 
Canusii  rep.,  est  Florentiae,  tabula  aenea  (IX  558  Mommsen  vidit  ectypum). 

—  1)  A.  225.  —  2)  Redeunt  hi  inter  quinquennalicios  extremi.  —  3)  Clarissimi 
viri.  —  4)  Videtur  esse  is  qui  iterum  consul  fuit  ordinarius  a.  224.  —  5)  Praefectus 
.4egypti  videtur  fuisse  eo  ipso  quo  hoc  album  incisum  est  tempore,  teste  papyro  Oxy- 
rynchitano  (ed.  Grenfell  et  Hunt)  n.  5S.  —  6)  Filius  ut  videtur  eius  qui  supra  N.  1596. 

—  7)  Fortasse  idem   qui,    testibus  nummis,    legatus   Moesiae   inferioris  fuit  sub 


538 


Caput  XIIII. 


Macrino.  —  8)  Nomen  erasum  (sed  legitur).  Fortasse  hic  Magnus  vir  consularis 
occisus  a  Maximino  (Herod.  7, 1,  S ;  vit.  Maacimin.  40,  i).  —  9)  Equites  Romani,  — 
lO)  Idem  redit  inter  quinquennalicios  loco  primo.  —  11)  Redit  inter  aedilicios  loco 
■primo.  —  12)  Redit  inter  allectos  inter  quinquennales  loco  primo.  —  13)  Redeunt 
inter  quinquennalicios.  —  14)  Cf.  not.  40.  —  15)  Quinquennalicios  seplem  cum  ad- 
lectis  his  quattuor  decemprimos  vel  undedmprimos  ordinis  fuisse  coniecit  Seeck  in 
eph.  Beitrage  zur  alten  Gesch.  1,  436,  parum  probabiliter.  —  16)  Nomina  hucusque 
enumerata,  praeter  patronorum  nomina,  centum  esse,  id  est  iustum  numerum  de- 
curionum,  dudum  observatum  est.     Cf.  Marquardt  Staatsvenv.  I  ed.2  p.489. 


6123 

albus  ordinis  col.  Thamg.*, 
vv.  cc.*: 
Vulcacius  Rufinus^  ptr.* 
Marius  Decianus      ptr. 
Insteius  Lampadius  ptr. 
Pompeus  Deuterius  ptr. 
Cornelius  Valentinus  ptr. 
Valerius  Erenianus' 
Sessius  Pulverius' 
Valerius  Porphyrius 
Cessius  Trigetius 
Cessius  Andanius 

Plotius  Florentinus  vir  p.',    fl.  p. 


Plotius  Pretextatus  fl.  p. 
Agrius  Pretextatus"  fl.  p. 
Cincius  Innocentius  fl.  p. 
lulius  Gubernius  fl.  p. 
Vallius  Candidus  fl.  p. 
Fl.  Aquilinus"  fl.  p. 
Fl.  Faustinianus  fl.  p. 
Virius  ManiUanus  fl.  p. 
Fl.  Donatianus  fl.  p. 
Octavius  Falacer  fl.  p. 
Antonius  Petronianus"  fl.  p. 
Annius  Verissimus  fl.  p. 
AciHus  Concessanus  fl.  p. 
Gargilius  Calventianus  fl.  p. 
Sessius  lanuarianus  fl.  p. 

pontifices: 
Plotius  Romulus 

(et  alia  nomina  tria) 

auffures : 


Elius  AmpeUus  vir  p.^ 

sacerdotales*: 
lul.  Paulus  Trigetius  ptr. 
Antonius  Victor  fl.  p. 
curator : 

Octavius  Sosinianus  fl.  p. 
duoviri : 

Sessius  Cresconius  aug.'° 
Papirius  Vitalis"   fl.  p. 
Corfidius  Valentinianus  fl.  p. 
(et  aUa  nomina  flaminum  perpetuorum 
sedecim^^,  in  his) 

Ciaudius  Saturus  fl.  p.,  exct." 
AureUus  Maximus  fl.  p.,  exct. 

Thamugade  rep.,  iam  Lambaese  in  praetorio,  basis  ita  in  duas  partes  fracta 
ut  quae  oUm  latera  eius  fuerunt,  iam  duae  tabulae  sint  gemeUae  (FIIl  S40S  cf. 
yill  S.  478ii  viderunt  Wilmanns  et  Schmidt).  In  antica  basis  est  titulus  T.  Flavii 
Mocimi  (FIll  l.  c),  sed  ibi  incisus  muUo  antequam  latera  aptarentur  albo  ordinis 


lulius  Victorinianus® 

(et  aUa  nomina  duo) 

ediles: 
AureHus  Rufinus 
lul.  Valerinus 

quaestores : 
VetiUus  Saturninus 

duoviralici: 
Flavidius  Sudianus 

(et  aUa  nomina  undecimj^^. 


Titali  mimicipales.  —  Alba  decurionum.  539 

recipiendo  (cf.  Hirschfeld  Verw.  p.  275  nol.  4),  id  quod  faclum  e$l  temporibut  cir- 
citer  Falentiniani  (cf.  not.  45,  item  not.  5).  —  1)  Coloniae  Thamugadentit.  — 
2)  Firi  clarissimi.  —  3)  Idem  est  supra  N.  12S7  (cf.  ib.  not.  S).  Consularis  Nu- 
midiae  fuit  sine  dubio  ante  a.  547,  quo  consul  ordinarius  fuit,  sed  in  vivis  potest 
fuisse  etiam  temporibus  f^alentiniani.  —  4)  Patronus.  —  5)  Hunc  quoque  et  eos 
qui  sequuniur  apparet  recenseri  tamquam  patronos,  quamquam  in  iis  omissum  ptr. 
(Momms.  eph.  5,  81 ;  aliter  Seeck  in  eph.  Beitrage  zur  allen  Gesch.  1. 161).  —  6)  Hic 
redit  inter  decuriones  in  fragmento  similis  albi  FIIl  17905^  (cf.  ad  N.6122*).  — 
7)  Vir  perfectissimus  (post  patronos  viros  clarissimos  apparet  recenseri  patronos  se- 
cundi  ordinis).  —  8)  Flamen  perpetuus.  Haec  nota  non  minus  triginta  sex  viris  in 
hoc  albo  adscriptum  est;  quem  numerum  explicare  temptavit  Mommsen  eph.  5,  82 
(aliter  et  fortasse  rectius  Hirschfeld  Sitzungsber.  Berlin,  Akad.  1888  p.  861  not.  154, 
cf.  Herm.  26,  132,  Schmidt  mus.  Rhen.  47, 1892  p.  126).  —  9)  Sacerdotales  provinciae. 

—  10)  Augur  (infra,  post  pontifiees,  recensentur  alii  tres  augures).  —  11)  Hunc 
quoque  duovirum  fuisse  putat  Mommsen.  Sequuntur  deinde  ii  qui  solo  flaminis  no- 
mine  inter  decuriones  eminebant.  —  12)  Cf.  not.  8.  —  13)  Excusatus  (cf.  N.  6122*). 

—  14)  Nomen  erasum.  —  15)  Flavius  Aquilinus  et  Antonius  Petronianus  flaminet 
perpetui  redeunt  in  titulo  supra  N.  SSS4  posito  inter  annos  564  et  567.  —  16)  Plura 
alia  nomina  secuta  ette  in  una  pluribusve  tabulis  olim  iuxta  positis  probabile  est. 

6122*    Elius  Victor  dumvir  %\xc.] 

Sextilius  Praetexlatus  dumvir  c.  . . 

edilici  non  excusati: 

Claudius  Firminus  iun. 

Vetilius  Cresces 

Ciaudius  Ticeriu[«] 

Sextus  Simpliciu[s] 

Annius  Urc  ... 

Ciaudiu[s]  .... 
Thamugade  (FIII  S.  17905  *  vidit  Cagnat).     Similia  fragmenta  ibidem  reperta 
sunt  FIII  S.  17905  ^~^,  ea  pertinent  omnia  ad  unum  vel  ptura  alba  ordinis  Thamu- 
gadentit.     Possis  adeo  tuspicari   hoc  fragmento  continuari  tecundam  paginam  in- 
tcriptionit  quae  praecedit.     Cf.  Schmidt  mut.  fihen.  47,  1892  p.  125. 

6122 '^  \}n  htnorem?]  —  [^]ug.  Anxiano '  adstante  ordine  | ri- 

bus,  Autonius  lustinianus*  rector  |  []^rovinciae  nomin\di  tam  decurionum 
quam  etiam  collegia |[/orum  collegiorum  o]mnium  publice   incidi  praecepi, 

ut  I  [t.  s.  s.]. 

[/Jacundas  Faustinus  Salutari  (tic) 

iscolius  cum  ff.'      Primus  cum  ff.'      Leo 

ix  Procuio  et 

iscolius  Herclanio  Yppasius 

(tequuntur  tequebanlurve  alia  nomina  complura). 
Anxani  (Lanciano)  in  Frentanit  (1X2998  vidit  Dressel).  —  l)  Fortasse  tcr.: 
Anxani.  —  2)  Idem  tupra  N.  5S88.  —  3)  Filiit. 


540 


Caput  XIIII. 


6123 


Fasti  magistratuum  municipalium. 
,  [et  6e]lla*  facta  a  bello  Marsico. 


P.  Petinius,  P.  Publilius  aed. 
L.  Sempronius,    L.  Scribonius'^ 
k.  lul.    Paul.  Aemilius    a.TiOu.c. 

C.  Memmius 
k.  Novem.  M.  Herennius. 
Bellum  Hilluricum 

ex  k.  lul.  ad  k.  lul.^: 
Q.  Larcius,    C.  Rumeius  Ilvir. 
M.  Metilius,  L.  Annaeus  aed. 
hoc  anno  quaestores  creati^ 
ex  k.  lul.  ad  k.  lul.: 
C.  Sulpicius,   C.  Salvius  Bubulcus  q. 
imp.  Caesar  II ,   L.  Volcacius   ah  u.  c. 
k.  lanuar.  P.  Autronius  72^ 

k.  Mais    L.  Flavius 

C.  Fonteius 
k.  luL  M.  Acilius 
k.  Septembr.  L.  Vinucius 
k.  Oct.  [(?.]  Laronius^ 
ex  k.  luL  ad  k.  lul.: 
C.  Aemilius,   Q.  Pontienus  Ilvir., 
C.  Valerius,   C.  Turpilius  aed., 
L.  Livius  Ligus,  L.  Cornelius  q. 
Cn.  Domitius,   C.  Sosius      a.u.c.722 
k.  lul.  L.  Cornelius 
k.  Nov.  M.  Valerius. 
ex  k.  lul.  ad  k.  Sept.  praefecti®: 
T.  Licinius,  L.  Cornelius 

ex  k.  Sept.  ad  k.  Febr.': 
C.  Plotius,  C.  Annaeus  Ilvir. 
ex  k.  lul.  ad  k.  Febr.': 


C.  Annius,   Sex.  Vettius  aed. 

ex  k.  lul.  ad  k.  lul.: 
L.  Scutarius,  M.  Calpurnius  q. 
imp.  Caesar  III,   M.  Valerius         a. 

k.  Mais  M.  Titius  725 

k.  Oct.    Cn.  Pompeius 
Bellum  Acti. 

ex  k.  Febr.  ad  k.  lul.': 
Sex.  Titius,   L.  Geminius  Ilvir. 
P.  Sextilius,  Q.  Luccius  aed. 
ex  k.  lul.  ad  k.  lan.:' 
L.  Scutarius,   T.  Sepunius  Ilvir., 
T.  Antonius,  M.  Valerius  Mess.  aed., 
L.  Annius,   C.  Valerius  q. 
imp.  Caesar  IIII,    M.  Licinius    a.72i 

k.  lul.  C.  Antistius. 
Bellum  Alexandreae 

eid.  Sept.  M.  Tullius 

k.  Nov.  L.  Saenius 
ex  k.  lan.  ad  k.  lan.: 
L.  Cornelius,   Q.  Vettius  Ilvir. 
C.  Cassius,  C.  Geminius  Nig.  [aed.] 


imp.  Caesar  V,   Sex.  Appuleius  a.  725 
L.  Oppius,   L.  Livius  Ilvir.  q." 
M.  Narius,   C.  Mestrius  aed. 
Q.  Plestinus,   Sex.  Fadius  q. 
imp.  CaesarVl,  M.  Agrippa  II  a.726 
idem  censoria  potest.  lustrum  fecer." 

ex  k.  lan.  ad  k.  lul.": 
L.  Gavius,   C.  Geminius  Nig.  Ilvir. 
C.  Caetronius,   C.  Clodius  aed. 

Venusia  ut  videtur  saec.  XF  Neapolim  adlala,  cerle  traditur  una  cum  frag- 
mento  hemerologii  1X421  quod  JSeapoli  extabat  in  lapide  Venusia  adlato  (1X422  semel 
deseripta  saec.  XV,  quod  apographum  Mommsenus  restituit  usus  potissimum  codice 
Ambrosiano  A  SSinf.).  —  1)  Paullo  post  bellum  Marsicum  Venusini  videntur  ad  civi- 
tatem  Romanam  pervenisse.   Similis  praescriptio  videtur  fuisse  etiam  in  fastis  Caere- 


Tituli  municipales.  —  Fasti  magistratuum.  641 

tanis  (C.  I.  L.  I  ed.  %  p.  212).  Cetetnim  quamquam  consules  Romani  et  bella  in  his 
fastis  perscripti  erant  inde  a  belio  Marsico,  magistratus  municipales  videntur  ibi 
perscripti  fuisse  a  colonia  demum  a  triumviris  a.  714  renusiam  deducta  (cf.  quae  «x- 
posuit  Momms.  l.  c).  —  2)  Consules  anni  u.  c.720.  Omissum  nomen  M.  Anlonii  eonsulis 
uno  die  (Dio  49,  59).  —  3)  Apparet  iam  tunc  kalendas  lulias  sollemnes  fuisse  magi- 
stratibus  municipalibus  ineundis.  De  qua  re  dixit  Mommsen  C.I.L.  X  p.90.  Cf.  infra 
N.  6124  not.  6.  —  4)  Fidentur  quaestores  f^enusiae  hoc  primum  anno  creati  esse.  — 
5)  L.  traditur  (cf  1 740.  IX  1SS4.  X  8041, 18).  —  6)  Praefecti  creati  in  menses  duos, 
cum  fortasse  propter  contentiones  candidatorum  duumviri  creari  non  potuissent,  — 
7)  Mirum  duoviros  itemque  aediles  hoc  anno  creatos  esse  ad  kalendas  Febr.  tan- 
tum,  iisqtte  eo  die  alios  substiiutos j  solis  quaestoritus  per  integrum  annum  munere 
suo  fungentibus.  —  8)  Cf.  not,  7.  —  9)  Novi  magistratus  in  sex  menses  tantum 
creati,  fortasse  ut  successores  eorum  kalendis  lanuariis  inirent.  —  10)  Fidetur  exci- 
disse  nominum  par.  —  11)  Quinquennales  (nota  Fenusiae  eo  ipso  anno  quinquen- 
nales  creatos  quo  Romae  census  actus  est;  Mommsen  Slaatsr.  //'  p.  570).  Ceterum 
hos  quoque  magistratus  kalendis  lanuariis  iniisse  apparet.  —  12)  Cf.  Mommsen 
Staatsr.  II  ^  p.  557  not.  1.  —  13)  Fidetur  his  magistralibus  semestre  tantum  spa- 
tium  datum  exse,  ut  successores  eorum  nirsiis  kalendis  luliis  inirent. 


6124    

suf.'  A.  Plautius,  L.  Nonius. 
T.  Salvius  Parianus,  A.  Terentius  Uvir.; 
Sex.  Aponius  Proculus,  Q.  Nolcennius  aed. 
L.  Cassius  Longinus,   M.  Vinicius  cos.*,  a.  p.  Chr.  30 

suf.  C.  Cassius  Longinus,  L.  Naevius  Surdinus'. 
M.  Sentius  Rufus,   Q.  Vibi[ejdius  Sedatus  Ilvir. ; 
P.  Subidius  Pollio^    Sex.  Parianus  Serenus  aed, 
Ti.  Caesar  Aug.  V  cos.'  a.  p.  Chr.  54 

suf.  VII  id.  Mai.  Faustus  Cornelius  Sulla,  Sex.  Teidius  Catull.  cos. 
suf.  k.  lul.  L.  Fulcinius  Trio  cos. 
T.  Oppius  Proculus,   M.  Staius  Flaccus  Ilvir.  iter.  q.*; 
M.  Atinius  Florens,   A.  Cluvius  Celer  aed. 
suf.  k.  Oct.  P.  Memmius  Regulus  cos.' 
Cn.  Domitius  Ahenobarbus  cos.'  a.  p.  Chr.  52 

suf.  k.  lul.  A.  Vitellius  cos. 
M,  Valerius  Postumus,   Q.  Luceius  Clemens  llvir.; 
C.  Sentius  Severus,    L.  Ippellius  Atticus  aed. 
Ser.'  Sulpicius  Galba,   L.  SuIIa  Felix  cos.  a.  p.  Chr.  55 


Nolae  (X  4255  bis  descripta  saec.  XFI  exeunte).  —  1)  Consules  suffeetos 
fuisse  anno  p.  Chr.  29  ex  hac  tabula  et  ex  fastis  fratrum  Arvalium  (C.  I.  L.  I 
ed.  2  p.  71)  perspicilur.  —  2)  Consules  ordinarii  a.  p.  Chr.  50,  3)  suffeeti  eodem 
anno.  —  4)  Idem  nomen  ut  videlur  C.  I.  L.  X  774.  —  5)  Omissum  nomen  Seiani, 
consulis  ordinarii  cum  Tiberio  a.  51.  —  6)  Duoviri  iterum  quinquennales.  Inter- 
amnae,   item  Pompeiis   alii  anni  videntur  habuisse  duovirorum   vel  quattuorviro- 


542 


Caput  XIIII. 


rum  loco  duoviros  vel  quattuorviros  quinquennales  (infra  N.  6125.  659S.  6598), 
Quod  nomina  magistratuum  perscripta  sunt  post  consulem  suffectum  kalendis  luliis, 
ante  contulem  suffectum  kalendis  Octobribus,  documento  est  eos  iniisse  kalendis 
luliis.  —  7)  Omissum  nomen  alterius  consulis,  Camilli  Scriboniani,  quod  is  bellum 
civile  movit  a.  p.  Chr.  42  (vide  supra  N.1S7  not.  1 ;  N.S950).  —  8)  Galba  cum 
consulatus  tempore  Lucii  praenomine  usus  sit,  Servii  postea  demum  resumpserit 
(Sueton.  Galb.  4),  fasti  hi  non  per  annos  quos  referunt,  sed  tempore  posteriore 
perscripti  sint  necesse  est  (Momms.). 


6125 

. .  [Fonteio  Capto^ne  L.  lulio  Rufo      cos.'  C.  Avidius  Octav  .... 

ius  Priscus     „,,  .     .    ,  „  M.  Clodius  M  .  . 

Kuius  imp.  Vespasiano  IIII " 

[Ti.  Silio  Ital.  P.]  Galerio  Trachalo        cos.^  k.  Apr.^^  Cavarius  .  . 

lius  Tiro                          ^  Avidius  lus  .  .  . 

Paulus  Domitiano  II  Caes  .  .  .*' 

[Ser.  Sulpicio  Gjalba  II  T.  lunio"        cos.^  k.  Apr."  Titus  et  Dom  . ." 

nius  Verus     Illlvir.  i.  d.  Cn.  Mummeius  . . . 

s  RuUus      Illlvir.  p.  I.  P.^  [praef.]'* 

aius  Niger  Illlvir.  p.  1.  P."  M.  Rarronius  .  .  . 

imp.    Vespasian]o  II  Tito  filio             cos.®  imp.  Vespasiano  V .  . ." 

ius  Macro     ,,„  .        ,  „„        k.  Apr."  C.  Titedius 

llilvir.  p.  1.  P. 
fius  Longus  P.  Cornelius  .  .  . 

s  Marcellus  Illlvir.  p.  1.  P.®    imp.  Vespasiano  VI . ." 

Maritimus  C.  Vibius  Tro  .  . 

[imp.  Vespasia]no  III  M.  Cocceio  Nerva  cos.*°        C.  Safinius  Ce  . . . 

Extabat  cum  primum  descripta  est  inter  Casinum  et  Interamnam  Lirenatem, 
pertinuisse  videtur  ad  Interamnam;  iam  Romae  in  museo  Capitolino  (X  5405  vi- 
derunt  Ilenzen  et  Dressel).  —  1)  A.  67.  —  2)  Quattuorviri  iure  dicundo.  — 
3)  A.  68.  —  4)  Quinquennales.  Ut  anno  68,  ita  etiam  anno  75  (cf.  not.  45),  item- 
que  sine  dubio  anno  78  quinquennales  creati  esse  putandi  sunt.  Sorae  quinquen- 
nales  fuerunt  anno  79  (Eph.  ep.  8,  892) ;  aliis  autem  annis  Pompeiis  et  Nolae  (cf. 
N.  6124  not.  6).  De  his  diversitatibus  cf.  Mommsen  C.  I.  L.  l.  c.  —  5)  Scr.  Vinio.  — 
6)  A.  69.  —  7)  Quattuorvir  praefectus  lege  Petronia  (sic  legit  Mommsen  eol- 
laiis  titulis  Pompeiano  N.  6559  et  Aesernino  N.  6518).  Apparet  hoc  anno  unum 
tantum  quattuorvirum  iure  dicundo  Interamnae  creatum  esse  et  in  locum  vacantem 
factos  quattuorviros  praefectos  lege  Petronia  duos.  —  8)  A.  70.  —  9)  Cf.  not.  7. 
Apparet  hoc  anno  quaituorviris  substituta  esse  duo  paria  praefectorum ,  qui  non 
plus  sex  menses  officio  fungebantur.  —  10)  A.  71.  —  11)  ^.  72.  —  12)  Cur  ka- 
lendis  Aprilibus  hoc  anno  et  insequentibus  inierint  magistratus,  nescimus,  — 
13)  A.  75.  —  14)  Cf.  not.  12.  —  15)  Ut  a.  68,  ila  etiam  anno  75  quinquennales 
creati  sunt;  nam  Caesaribus  solum  summum  officium  convenit.  —  16)  De  prae- 
fectis  Caesarum  cf  N.  6285.  6286;  item  N.  6088  cap.  24.  —  17)  A.  74.  — 
18)  A.  75. 


Titali  municipales.  —  Fasti  magistratuam.  543 

6136  

.  .  [fulgur  in  fundo?] 

Volusiind  arb[orc  ful]- 

D.  mine  icta  cond[iYum  per]* 

OD.  a^dilicios 

us.  Ilvir.  c.  p.  q.':  C.  Cuperiu[«]  .  .  . 

C.  Arriu[s]  .  .  . 
[Domitia- 

nus  X,  C.  Oppius  5]abin.*      Domitianus  XVI,  Q.  Volus[tM«  Saturninus]* 

noc.  idib.  lan.  L.  Venuleius  A[pronian.] 

n.  k.  Mai.  L.  Stertinius  Avitus  Ti.  l[ulius  Celsus 

[Afo]dest.  Polemaean.y 

k.  Sept  C.  Iiilius  Sllanus,  Q.  Aru[/eniis?j. . . 

Ilvir. :  L.  Terentius  Tertiu[s] 


Ottiae,  iam  Romae  (XIFiiS  cf.  Eph.  ep.  7  p.  55S  vidi).  Est  frustulum  fasto- 
rum  magisiratuum  coloniae  Ostiensis  pertinens  ad  annos  85.  84.  91.  92  p.  Ckr. 
Aliud  frustulum  pertinens  ad  annos  19 — 21  est  XIF  2ii.  —  1)  Consules  ordinarii 
a.  84  p.  Chr.  —  2)  Supplevit  Mommsen.  —  3)  Duoviri  censoria  potestate  quin- 
quennales.  —  4)  Consules  ordinarii  a.  p.  Chr,  92.  —  5)  lidem  consules  suffecti  in 
dipl.  mil.  XXII  (XF)  C.  I.  L.  III  p.  8%18.  Alterius  nomen  suppletum  ex  titulo  Intcr. 
Graec.  Ital.  1966. 


\ 


Antiqmssima  nonnulla. 

6127  Q.  Lainio  Q.  f.  praifectos'   pro  trebibos''  fecit. 

In  margine  superiore  lebetis  aenei ,  incertum  quo  loco  reperti  (Amitemi  pro- 
diisse  una  cum  N.  4052  sine  causa  coniecit  Garruccius;  Campanum  rectius  fortasse 
putal  lordan),  qui  fuit  Romae  apud  Castellanium  negotiantem  rerum  antiquarum,  iam 
est  in  museo  Britannico  (1X4204  =  Eph.  epigr.  2  p.  208  Mommsen  vidit  ectypum; 
lordan  quaestiones  archaeicae  [ind.  lection.  universitat.  Albertin.  a.1884]  cum  ima- 
gine),  —  1)  Praefectus  ex  genere  eorum,  qui  inde  a  saeculo  urbis  conditae  quinto 
Capuam  Cumas  atque  in  alia  Campaniae  oppida  mittebantur  (Momms.  eph.  l.  c; 
lordan  l.  c).  —  2)  Intellege  tribus  non  populi  Romani,  sed  oppidi  eitis  cuius 
praefectus  erat  Laenius, 

6128  C,  Manlio  Aci.'  |  cosol*  pro  |  poplo*  |  Arimenesi. 

In  Nemore  Dianae  (cf.  supra  N.  5255  seq.)  rep.,  tabella  aenea  (XI F  4269  cum 
imagine;  vidit  0.  Hirschfeld).  —  1)  Aci.  potius  quam  Ao..  —  2)  Consul  Arimi- 
nensis ;  Romae  a.  u.  c  S7S  consul  fuit  L.  (non  C.)  Manlius  Acidinus,  —  3)  SimiUter 
tabella  aenea  supra  N.  2989,  —  De  AHmino  cf.  infra  N,  66S9  seq. 

6129  A.'  Cervio  A.  f.  cosol»  |  dedicavit. 

Beneventi  (IX  1655  descr.  saec  XFII  lohannes  de  Fita).  —    1)  In  alia  sche- 
dula  de  Vita  potuit  V.  —  2)  Alium  consulevi  Beneventanum  habet  tupra  N.  5096. 
Pluret  inscriptiones  Beneventanas  habes  infra  N.  6490  seq. 


544  Capat  XIIII. 

6130  L.  Paconios  Ti.  f.  pr.*  |  dedicavit. 

Setiae  (IHS9;  X6466;  Rilschl  tab.  Le).  Litterae  pervetustae  sunt  (L  pro  L, 
n  pro  P).  —  1)  Praitor.   Postea  Setiae  quattuorviri  fuerunt  (cf.  supra  N.  S597). 

6131  Q.  Pomponius  Q.  f.,  |  L.  Tulius  Ser.  f.  |  praitores  aere  | 
Martio  emerut  (sic). 

Corae,  litteris  antiquissimis  (I  H4S;  X  6327  vidit  Mommsen;  imaginem  Ritsehl 
tab.Ls).  —  1)  Aetate  posteriore  Corae  praefuerunt  quattuorviri  (supra  N.S772). 
Duoviros  tituU  antiquissimi  Corani  supra  N.  S396  aedi  dedicandae  fuisse  putat 
Mommsen  C.  /.  L.  X  p.  64S. 

6132  L.  Terentio  L.  f.,  |  C.  Aprufenio  C.  f.,  |  L.  Turpilio  C.  f.,  | 
M.  Albani.  L.  f.,  |  T.  Munatio  T.  f.  |  quaistores'  |  aire  moltaticod*  |  de- 
deront. 

Firmi  in  Piceno  rep.  una  cum  N.  5i88,  tabella  aenea,  iam  Parisiis  (I  181 ; 
IX  S5S1  Mommsen  vidit  ectypum;  Ritschl  tab.  XCFlIa  praef.p.91). —  1)  Septem 
quaestores  in  t.  vetusto  Beneventano  IX  1656.  —  2)  Cf.  N.  6207.  6251. 


6132*    V.'  Avilio  V.  f.,  V.  Alfieno  Po.  f.  pagi  veheia^ 

Prope  Massaccio,  ubi  fuit  Cupra  Montana,  rep.,  in  margine  palerae  aeneae, 
litterae  punctim  exaratae  (IX  S699  ad  imaginem  et  apographum,  confecta  saec. 
XFIII).  —  1)  Vibios  (imago  etiam  L  admittit).  —  2)  De  pago  aliquo  Veheiano 
cogitat  Mommsen,  qui  per  magistros  Avilium  et  Alfienum  dedicaverit  hanc  pate- 
ram;  '^veheia'  idem  esse  ac  '^scitu',  vel  ^decreto'  apud  veleres  Picentes  conieeit 
lordan  quaestiones  archaeicae  find.  lection.  universitat.  Albertin.  188iJ  p.  7. 

6132^    M.  Pelrucidi.'  C.  f. ,  L.  Pacidi.'  P.  [/".] '   |   aras  crepi- 

dine^  colu[mnas]  .  .  .  .,  |  magistris*  de  alec[torum^  sententia]  .  .  . 

Prope  Cellino,  inter  Hadriam  Piceni  et  Interamniam  Praetuttianorum  (Bar- 
nabei  Notizie  degli  scavi  189S  p.  ili  cum  imagine).  —  1)  In  utroque  nomine  CI 
litterae  more  insolito  contignatae.  Significari  mediam  quandam  vocem  inder  CI 
et  SI  coniecit  Pascal  (Notizie  l.  c.  p.  41S).  Petrucidii  nomen  II  49Gi7,  1.  — 
2)  Quantum  in  finibus  singulorum  versuum  perierit,  non  apparet.  —  3)  Crepidi- 
nem.  —  4)  Magistri  (sc.  ii  quorum  nomina  initio  tituli  positi  sunt).  Coniungen- 
dum  hoc  cum  nominibus  v.  1.  —  5)  Allecti  videntur  hic  dicti  esse  qui  ordinem 
efficiebant,  ut  alibi  conscripti. 


Titnii  municipales.  —  Ostia.  646 

6133  C.  Tuccius  L.  f.  Vot.',  duomvir.  |  Attia  uxor. 

Inler  Ostiam  et  Romam  rep.,  epistylium  litleris  vettistis  (Xlf^  426  vidit  Zange- 
meister).  Uic  unus  ex  antiquissimis  titulis  Ostiensibus.  Eiusdem  aetafis  is  quem 
dedi  supra  N.  S595.  —  1)  Feturia  vera  tribus  Ostiensium  (cf.  C.  I.  L.  XIF  p.  4), 
Palatina  (quae  et  ipsa  saepe  in  Ostiensibus  reperitur,  cf.  supra  N,  2214)  postea 
demum  introducta  videtur  (cf.  Mommsen  Staatsr.  III  p.  16S  not.  2,  p.  445  not.  4). 

6134     P.  Cornelius  Statius  XXvir»   h.   a.  ii.  s.  [/).]  .  .  . 

[XX]  .  .  [Z,«]cilius  Gamala»  vir  h.  a.  h.  s.  p.'  Ilvir  locum  eid  .  . .« 

Ostiae  rep. ,  est  Romae  ad  S.  Pauli  (XIT  540  vidi).  —  1)  Figinliviri  M 
(notae  h.  a.  ii.  s.  p.  quomodo  explicandae  sint,  adhuc  latet)  aliunde  non  innotue- 
runt  (de  notis  similibus  obviis  in  titulis  Pompeianis  vide  infra  N,  65S7  not.  2).  — 
2)  Quae  litleris  minoribus  expressi,  postea  adiuncta  videntur.  De  Lucilio  Gemala 
cf  N.  6147. 

6135  C.  Granio  |  C.  fil.  Quir.  |  Maturo'  |  d.  d.  decurioni  adlec,  | 
cui  ordo  gratuitum  |  decurionatum  et  statuam  |  ob  mu[n]ificentiam  eius  | 
decrevit.  |  C.  Granius  Rufus,  |  L.  Granius  Celsus,  |  .  •  • 

Romae  in  museo  Patieano,  sed  origine  sine  dubio  Ostiensis  (Xlf^ 562  vidi).  — 
1)  Ad  eundem  Granium  Matunivi  pertinent  tiluli  Ostienses  XIF  565.  464. 

6136  P.  Celerio  P.  f.  Pal.  j  Amando  |  dec.  decreto  dec.  |  aliec- 
tus  (sic).  Hunc  I  dec.  funere  publ.  |  efferendum  censuer.  |  eique  honores 
omne  (sic)  \  et  turis  p,  XX*  |  decreverunt.  Pater  |  honore  usus  inpensam  | 
remisit.  Vix.  ann.  XIIX  |  mensibus  XI  diebus  VIII.  |  Scantia  Sp.  f.  Lan- 
thanusa  |  mater  fecit. 

Ostiae  rep.,   est  Romae   (XIF  521    vidi).   —    1)  Haec  verba  postea  Htteris 
minoribus  adiecta. 

6137  d.  m.  I  M.  Annio  M.  f.  Pal.  Proculo  |  decurioni  col.  Ost., 
fla.  divi  I  Vespasiani,  patrono  fabrum  |  navalium  Ost.,  vixit  ann.  XXV  | 
mens.  VI  die.  XXVIIII  h.  IIII  (kinc  apex  flaminicus,  itlinc  fasces  ut  videtur. 
luxta)  d.  m.  I  Anniae  Iucun|dae  M.  Anni  |  Proculi  matris. 

Pisis,  sarcophagus,  prodiit  in  ecclesia  cathedrali,  extat  in  Campo  Sancto,  ori- 
gine  videtur  Ostiensis  (XIF  292  vidit  Bormann). 

6138  Q.  Plotio  Q.  fil.  I  Quir.  Romano  |  equo  pubiico  exorn.  |  a  divo 
Hadriano,  |  aed.,  flam.  Rom.  et  Aug.,  |  flamini  divi  Titi.  |  Huic  decurio- 
nes  I  statuam  pubUce  ponend.  |  decreverunt.  |  Plotius  Niger  pater  honore 
usus  I  de  suo  posuit.  L.  d.  d.  d.  (in  latere)  dedic.  XVI  k.  Apr.  |  T.  Hoenio 
Severo  |  M.  Peducaeo  Priscino  |  cos.* 

Ostiae.,  iam  Romae  (Xlf^  iOO  vidi).  —  1)  17  Mart.  141. 

6139  P.  Nonio  P.  f.  I  Pal.  Livio  |  Anterotiano  |  equo  publ.  exor- 
nato  ab  |  imp.  M.  Aurelio  Antonino  Aug.,  |  dec.  dec.  decur.'  adiecto,  | 
flamini  divi  Hadriani,  |  saUo  Laurent.  Lavinatiu.',  |  aedili,  pr.  sacr.  Volk. 
faci.*,  I  Livia  |  MarceiUna  |  nepoti  dulcissimo.  |  L.  d.  d.  d.  p. 

Dessau,  Inscriptiones  Latinae  II.  35 


546  Caput  XIIII. 

Ostiae  in  theatro  rep.  (XIF  590  vidi).  Gemellus  est  titulus  eidem  Nonio 
Anterotiano  ab  amico  quodam  (T.  Tinucio  Sosiphane)  positus  (XIV  591).  —  1)  De- 
creto  decurionum  decurioni.  —  2)  Alius  salius  Laurentium  Lavinatium  est  in 
t.  Ostiensi,  quem  edidit  Mowat  bull.  des  antiquaires  de  France  1896  p.  212.  — 
3)  Aedili,  praetori  sacris  Folkani  faciundis.  —  Cf.  N.  6142  not.  2. 

6140  M.  lunio  M.  f.  Pal.  |  Fauslo  |  decurioni  adlecto,  |  flamini  divi 
Titi,  duumviro,  |  mercatori  frumentario,  |  q.  aerari,  flamini  Romae  |  et 
Aug.,  patrono  cor[p.]  |  curatorum  navium  marinar^wm]  S  |  domini  navium 
Afrarum  |  universarum^  (item  |  Sardorum  (sic)y.  \  L.  d.  d.  d.  p.  (inlatere) 
\dedic.]  XII  kal.  Octobres  |  [Severo  II  e]t  Pompeiano  II  co[s.'',  [  cura  a]gen- 
tibus  P.  Aufidio  |  .  .  .  .  o,  M.  Clodio  Fortuna|[/mno  P]udente,  L.  Tadio 
Fel.  I  [mag.  qq.  lustri?]  XV  ^ 

Ostiae  (XIF4142  vidit  Gatti).  —  1)  Idem  corpus  N.  6146.  —  2)  Supra  N.  SS9 
dedimus  titulum  quem  Ostiae  posuerunt  domini  navium  Carthaginiensum  ex  Africa.  — 
3)  Haec  postea  adiecta  (requiritur  Sardarum^.  —  4)  A.  47S.  —  5)  Postrema  erasa. 

6141  L.  Licinio  L.  fil.  Pal.  |  Herodi  |  equit.  Rom.,  decuriali  |  de- 
curiae  viatoriae  |  equestris  cos.^  decurioni,  |  quinquennali,  duumviro,  | 
sacerdoti  Geni  col.^  flam.  |  Rom.  et  Aug.,  curat.  oper.  publ.,  |  quaestori 
aer.,  aedili,  flam.  |  divi  Severi,  sodali  Arulensi',  |  praet.  prim.  sac.  Volk. 
faciu.*,  I  ordo  Augustal.  |  optimo  civi  ob  merita. 

Ostiae,  iam  Romae  (XI F  575  vidit  de  Rossi).  —  1)  Cf.  supra  N.  1921  (not.  2). 
—  2)  Cf.  N.  6134.  —  3)  Sodales  Arulenses  in  solis  titulis  Ostiensibus  memorati 
(N.  6144.  XI F  452  Eph.  ep.  7,  1227)  qui  fuerint  et  unde  nomen  traxerint,  nesci- 
mus.  —  4)  Cf  N.  6142  (not.  2).  6145  (not.  1).  6144  (not.  1). 

6142  Cn.  Sergius  Cn.  1.  |  Anthus  pater,  |  Augustalis,  fecit*  ||  Cn. 
Sergio  Cn.  f.  Vot.  |  Prisco  filio  suo  |  praetori  |  sacris  Volcani^  ex  d.  d.  | 
aedili  adlecto. 

Romae  in  ecclesia  quadam,  uma  marmorea,  oriunda  sine  dubio  Ostiis  (XIV412 
descr.  Smetius  aliique).  Titulus  duobus  paginis  scriptus  erat.  —  1)  Hic  incipiebat 
pagina  altera.  —  2)  De  praetoribus  et  aedilibus  sacris  Volcani  faciundis  Osliensi- 
bus  cf.  C.  I.  L.  XIF  p.  4;  Mommsen  Staatsr.  III  p.  777  (ad  titulos  qui  sequuntur 
adde  supra  N.  5299).  Pontifices  quoque  Ostiae  a  Volcano  appellabantur,  cf. 
N.  6149  not.  10. 

6143  d.  m.  I  L.  Aureli  L.  f.  Pal.  |  Fortunatiani  fili  |  dulcissimi,  pr. 
pr.  sacr.  |  Volka.^  vix.  an.  IIII,  me.  VII,  |  d.  XVII. 

Ostiae  (XIV 506  vidi).  —  1)  Nota  praetorem  primum  (cf.  ad  N.  6144  not.  1) 
saeris  Volkani  faciundis  annorum  quattuor. 

6144  memoriae  |  M.  Corneli  M.  f.  Pal.  Valeriani  Epagathiani  eq. 
[R.],  I  decurioni  splendidissimae  coloniae  Os[?tmsts],  |  flamini,  praetori  IP 
sacra  Volkani  [fac.  \  et]demque  sodale  Arulen [st]S  |  decurioni  Laurentium 
vici  Aug.,  ems[dem  loci  Illlviro]',  \  patrono  corporis  lenunculariorum 
[tabulariorum]  \  auxiliariorum  Ostiensium*;  qui  vix.  annos  XII  me[ns«s]  . .,  | 
M.  Cornelius  M.  f.  Palat.  Valerianus  decurio  f. 


II 


Titoli  mamcipales.  —  Ostia.  647 

Rotnae,  ted  origine  videtur  Ostiensis  (XIF  341  aUquoties  deseripta  saec.  XVI). 
—  l)  Praetori  secundo.  Praetor  primus  N.  6141.  Aed.  sacr.  Volcani,  eiusdem  pr. 
terU  Xir  576.  —  2)  Cf.  A.  6141  not.  5.  —  3)  Cf.  N.  6180.  —  4)  Cf.  N.  6175. 

6145  d.  m.  I  A.  Fabio  A.  fil.  Pal.  |  Feliciano  |  aedilii  (sic)  sacr. 
Volk.  f.S  I  qui  vixil  annis  XVIIII  |  mens.  I  dieb.  XXIIII.  |  A.  [Fjabius  Felixs  ] 
filio  dulcissimo. 

Ostiae  (XIF  551  vidi).  —   1)  Cf.  N.  6142  not.  2. 

6146  Cn.  Sentio  Cn.  fil.  |  Cn.  n.  T6r.  F6iici  |  dec.  decr.  aedilici6 
adl.,  d.  d.  d.  adl.',  |  q.  a.*  Ostiens.,  Ilvir.,  q.'  iuvenum  |  —  hic  primus  om- 
nium,  quo  anno  dec.  adl.  est,  et  |  q.  a.  fact.  est  et  in  proxim.  annum 
Ilvir  designat.  est  |  —  quinq.  curat6rum  navium  marinar.^  grdtis  adl^ct.  | 
inter  navicular.  maris  Hadriatici'  et  ad  quadrjgam  |  fori  vinari',  patr6n6 
decuriae  scrfbcir.  c^rarior.  |  et  librari6r.  et  lict6r.  et  viat6r.'  item  prae- 
conum  et  |  ei(sic)  argentari6r.*  et  negotiat6r.  vin^rior.  ab  urbe®,  j  item 
mensor.  frumentari6r.  Cereris  Aug.*°,  item  corpor.  |  scapharior.  et  lenun- 
culari6r.  traiect.  LucuUi"  et  |  dendr6phorum  et  t6g^t6r.  a  foro  et  d6 
sacom^r.",  |  et  libert6r.  et  serv6r.  public6r.",  et  ole^ri6r.  et  iuven.  |  ci- 
sianor.",  et  veteranor.  Aug.",  item  beneflciari6r.  pr6c.  |  Aug.*®,  et  piscator. 
pr6polar.";  curat6ri  lusiis  iuvenalis.  |  Cn.  Sentius  Lucilius  (  Gamala  Clo- 
dianus  f.",  |  patri  indulgenlissimo. 

Ostiae  rep.,  est  Florentiae  (XIV  409  vidimus  Henzen  el  ego).  —  1)  Decurio- 
num  decreio  aedilicio  adlecto,  decurionum  decreto  decurioni  adlecto,  —  2)  Quaestori 
aerarii.  —  3)  Quaestori.  —  4)  Idem  corpus  N.  6140.  XIV  565.  564.  —  5)  Idem 
corpus  VI  9682.  —  6)  Intellege:  item  gratis  adlecto  in  collegium  aliquod  con- 
sistens  ad  quadrigam  fon  vinarii.  Collegia  fori  vinarii  infra  N.  6168.  —  7)  Sunt 
decuriae  apparitorum  duovirum  et  aedilium  Ostiensium.  Eaedem  decuriae  (exceptis 
viatoribus)  N.6148.  Scribas  Ubrarios  Ostienses  habes  praeterea  N.4569.  6165;  ce- 
rarios  infra  N.  61S0.  6151.  —  8)  ^pte  iunguntur  argentarii  sive  coactores  argen- 
tarii  praeconibus;  cf.  Mommsen  Herm.  12  p.  94.  100.  —  9)  Cf.  N.  6162  not.  S.  — 

10)  Cf  N.  61SS  not.  1    et   de  Cerere  N.  5559.     Mensores  Portuenses  N.  1272.   — 

11)  Cf  supra  N.  4215  not.  2;  infra  N.  6174  not.  5.  A  quo  LucuUo  hic  traiectus 
nomen  habuerit,  incertum.  —  12)  Cf.  N.  6165  (not.  4).  —  13)  InteUegitur  corpus 
famiUae  pubUcae,  cf.  N.  61S2.  61S5.  —  14)  luvenes  cisiani  ignoti  (cisiani  for- 
tasse  iidem  qui  aUbi  dicuntur  cisiarii).  —  15)  Etiam  Puteolis  veterani  corpus 
effecerunt,  infra  N.  6528  (not.  1).  —  16)  InteUege  procuratorem  annonae  OsUae 
consistentem,  cf  stipra  N.  1427—1451.  1442.  1S54.  —  17)  Cf  supra  N.  5624.  — 
18)  Idem  Clodianus  P.  LuciUo  Gamalae  aUeri  pairi,  naturaU  ut  videtur,  posuit 
titulum  qui  sequitur. 

6146»  memoriae  |  P.  LuciH  Gamalae*  |  Cn  Sentius  |  Lucilius  Gamala  | 
Clodianus  |  patri. 

Ostiae  sine  dubio  rep.  cum  ea  quae  praecedit  (quamquam  id  non  traditur), 
est  Florentiae  (XIV  577  viderunt  Henzen  et  Bormann).  —  1)  Fortasse  is  qui  se- 
quitur;  honores  fortasse  enumerati  in  aUo  titulo  eiusdem  monumenti  deperdito. 

_—  — 


548  Caput  Xnil. 

6147  P.  Lucilio  I  P.  f.  P.  n.  P.  projnep.  Gamalae'  |  aed.  sacr. 
Volk.,  I  [a]edili,  d.  d.  allecto  |  [p^jratis  decurioni,  |  [/)]ontifici,  Ilvir.  cen- 
so|riae  pot.  quinquennal.  |  in  comitis  facto^  cura|[for]i  pecuniae  publicae 
exigen|[d]ae  et  adtribuen^ae,  |  [t]n  ludos  cum  accepisset  public.  |  lucar, 
remisit  et  de  suo  erogati|onem  fecit.  |  [/d]em  sua  pecunia  viam  silice 
stravit  |  [^-^uae  est  iuncta  foro  ab  arcu  ad  arcum.  |  [/d]em  epulum  trichi- 
linis'  CCXVII  |  colonis  dedit.  |  [/d]era  prandium  sua  pecunia  coIoni[s]  | 
Ostiesibus  bis  dedit.  |  [/]dem  aedem  Volcani  sua  pecujnia  restituit.  | 
[/]dem  aedem  Veneris  sua  pecujnia  constituit.  |  [/d]em  aed.  Fortunae 
sua  pecujnia  constituit.  |  [/d]em  aed.  Cereris  sua  pecunia  |  constituit.  | 
[/d]em  pondera  ad  macellum  |  cum  M.  Turranio  sua  pecujnia  fecit.  | 
[Idem]  aedem  Spei  sua  pecunia  |  [cons]tituit.  |  [/d]em  tribunal  in  foro 
mar|moreum  fecit.  |  [j?]uic  statua  inaurata  d.  d.  |  p.  p.  posita  est,  |  [i]tem 
ahenea  d.  d.  p.  p.  posita  |  [p]roxume  tribunal  quaes.,  |  [propt]erea  quod 
cum  res  publica  |  [^j^raedia  sua  venderet  ob  poI|[/]icitationem  belii  na- 
valis*,  I  #&XV  CC  rei  publicae  donav[rt.  |  Hu\nc  decuriones  funere  pu[- 
[6]lico  effer[cndMm]  cen[s]uerunt. 

Ex  Portu  Romano  Romam  adlata  (XIF  57S  cf.  p.  48S  quinquies  ut  videtur 
descripta  saec.  XFI,  pars  insuper  bis  descripta  saec.  XFIl).  —  1)  Eiusdem  ho- 
minis  est  titulus  XI F  376  =  eph.  ep,  5  p.  522,  quem  edidit  primus  C.  L.  Fiscon- 
tius  ann.  inst.  arch.  1837  p.  523  sed  spurium  iudicavit,  vindicavit  Mommsen  eph. 
ep,  l.  c.  Fixisse  Lucilium  Gamalam  saeculo  p.  Chr.  secundo  ex  hoc  altero  titulo 
effxdtur.  Diversus  P.  Lucilius  G  .  . .  memoratus  in  fastis  Ostiensibus  XIF  244 
(cf.  supra  N.  6126  not.),  quippe  multo  antiquior;  item  diversus  videtur  is  qui  supra 
N.  6154.  Minus  certa  res  est  de  Lucilio  Gamalo  N.  61^^.  —  2)  Boc  pertinere  ad 
munus  quod  sequitur  collata  XIF576  putat  Mommsen.  —  3)  Cf.  infra  N.6360, — 
4)  Naumachiam  Ostiendbus  promissam  significari  coniecit  Cavedonius;  Momm- 
senus  (eph.  l.  c.  p.  551)  putat  agi  de  bello  Marcomannico  proeliisque  in  Rheno  et 
Danuvio  commissis,  eo  tempore  Oslienses  imperatori  ad  sumptus  belli  sustinendos 
pecuniam  promisisse. 

6148   I  Fabio  Hermog[eni]  |  equo.  publ.,  scribaeS  aedil[j],  | 

dec.  adlect.,  flam.  divi  Hadri[ant],  |  in  cuius  sacerdotio  solus  ac  p[nwus 
ludos]  I  scaenicos  sua  pecunia  fecit.  |  Hunc  splendidissimus  ordo  dec[M- 
rionum  funere  publico]  \  honoravit  eique  statuam  equestre[m  cum  in]\- 
scriptione  'ob  amorem  et  industria[m]'  ]  in  foro  ponendam  pecun.  publ. 
decr[emf]  |  inque  locum  eius  aedil.  substituendum  .  .^  \  putavit  in  sola- 
cium  Fabi  pat[m],  |  qui  ob  honores  ei  habitos  -HS-  L  m.  n.'  |  dedit,  ex 
quorum  usuris  quincunci[6tts  ]  quot]mms  XIII  kal.  Aug.  die  natali  eius 
dec[Mnont6t*s  1  st]ngulis  X  V*  dentur  et  decuri[aW6tis  |  ce]raris*  X  XXXVHS, 

libraris  X  [XXJCVIIS],    Ii[cfor]ibus  X  XXV.     (in  latere): |  in  aede 

Romae  et  Augusti,  pIacu[tY]  |  ordini  decurionum  praesente  |  Fabio  patre, 
uti"  sportulas  |  die  natal.  Hermogenis  fili  |  eius  praesentibus  in  foro  ante  | 
statuas  ipsius  dividi,  |  stipulatione  interposita.' 


Titoli  municipales.  —  Ostia.  549 

Ostiae,  nunc  Romae  (Xiy  SSS  vidi  inscriptionem  primariam,  inseriptionem 
lateris  tudit  Detlefsen).  —  1)  Cf.  infra  not.  S.  —  2)  ^ut  nomen  excidit  fratrit 
eius,  cuitis  aedilitas  solacium  esse  potuit  patriy  aut  vocabulum  non.  —  3)  Sester- 
tium  quinquaginta  milia  nummum.  —  4)  Denarii  quini.  —  5)  Cf.  N.  6146  not.  7. 
Non  singulis  scribis  cerariis,  sed  decuriae  scribarum  cerarorium  denarios  57^/% 
dari  iussit  Fabius;  totidem  decuriae  scribarum  librariorum;  2S  denarios  decuriae 
lictorum.  Quod  autem  una  cum  decurionibus  apparitores  hos  perpetua  Hberalitate 
honoravit  Fabius,  causa  videtur  fuisse  quod  filius  Hermogenes  fuerat  scriba.  — 
6)  nti  delendum  (aut  paullo  post  pro  dividi  scribendum  dividerentur^.  —  7)  Ap- 
paret  orationem  non  integram  esse  (fortasse  quae  desunt  scripta  erant  in  alia 
parte  lapidis). 

6149  D.  Fabio  D.  filio  Pal.  |  Floro  Vera[n]o'  |  sacerdot.  sanct. 
reg[tn.]',  |  iudicio  maiestatis  eius  |  elect.  Anubiaco,  prima'  [  (dec.  Laur. 
vic.  Aug.,  quattervi.)^,  |  naviculario  V  corpor.  |  lenunculariorum  Ost.'  | 
honorib.  ac  munerib.  |  omnib.  funct.,  sodali  |  corp.  V  region.  col.  Ost.  | 
Huic  statuam  Flavius  |  Moschylus  v.  c,  Isiacus  |  huius  loci,  memor  eius  | 
sanctimoniae  castitat.,  |  testament.  suo  costitui  (sic)  |  ab  heredib.  suis  ius- 
sit,  I  patrono  munditiario®  |  b.  m.''  |  L.  d.  d.  d.  p.  (hi  latere)  ob  honore 
quo  die  sacerd.  fa[c/Ms  est],  \  dedicat.  XVII  kal.  A  . .  .*  |  ter  et  semel  |  cos."  | 
Locus  datus  a  lulio  |  Faustino  pont.  Vulk.  |  aed.  sacrar.*",  permisit  |  act." 
Fl.  Moscyli  [  sub  qq.  c.  p."  |  Q.  Veturi  Firmi  Felicis  |  Socratis  et  |  L. 
Flori  Euprepetis.  |  Ob  cuius  dedicatione  |  dedit  decurionibus  S  III  |  cum 
officio"  basilices. 

Romae,  ubi  reperta  sit  non  traditur,  stelit  sine  dubio  Ostiae  (Xlf^SSS  vidi). 
—  1)  Aut  Verano  in  lapide  fuit  aut  Veratio.  —  2)  Sc.  Isidis.  —  3)  Non  intetle- 
gitur,  iam  erasis  vocabulis  quae  sequebantur.  —  4)  Decurioni  Laurentium  vico 
Augustano,  quatterviro.  Cf.  infra  N.  6180.  Substituta  haec  in  locum  aliorum  vo- 
cabulorum  erasorum.  —  5)  Cf.  N.  6175.  6174  not.  5.  —  6)  Focabulum  incertae 
lectionis.  —  7)  Bene  merenti.  —  8)  Significatur  16  Mart.  aut  16  lul.  —  9)  Ftde- 
tur  indicari  annus  231,  quo  Decius  Augusius  tertium  cvm  filio  primum  consule 
fasces  gerebat.  —  10)  Pontifices  f^'olkani  et  aedium  sacrarum  Ostienses  habuimus 
etiam  supra  N.  4176.  4402.  5451.  Cf  ad  N.6142  not.2.  —  11)  Actor.  —  12)  Sub 
quinquennalitate  censoriae  potestatis.  —    13)  /.  e.:  officialibus  (Hirschfeld). 

6150  [d.]  m.»  A.  Egrilio  A.  f.  Secundo  Trheptiano  (sic)  \  [de]zMV. 
Laur.*  vico  Augustan.',  scrib.  colieg.  fabr.  tign.  Ost.,  decuriali  scriptus 
cerar.,  |  [f]ribuli  tribus  Pupiniae*,  A.  Egrilius  Ision  et  lulia  Proba  coniux 
fecerunt. 

Ostiae  (XIF  547  vidi).  —  1)  d.  a  sinistra  tabulae  potita  erat,  m.  a  deictra.  — 
2)  Laurentium.  —  3)  Cf  N.  6180.  —  4)  Cf.  N.  6061  teq. 

6151  A.  Egrilius  A.  f.  |  Plarianus,  |  decurial.  scr.  cer.',  et  |  CI.  Ti. 
f.  Hermione  |  fecerunt  |  Cl.  Ti.  f.  Irenae,  |  lib.  Jibertabus  posrisq.  (sie) 
eorum. 

In  monasterio  quodam  Sardiniae,  sed  videtur  lapis  Ostia  adlatus  (XI  f  546 
descr.  Nissardi  Calaritanus).  —   1)  Decurialis  scriptus  cerari. 


550  Caput  XIIII. 

6152  pro  salutem^Mc;  |  Aug.  ./././*  |  A.  Ostiensis  |  Asclepiades  |  aedi- 
tus  (sic)  Capitoli'  |  signum  Martis  |  corpori  familiae  |  publice  (sic)  \  liber- 
torum  I  et  servorum  |  d.  d. 

Romae,  sed  vix  ibi,  Ostiae  potius,  rep.  (VI  i79.  XIF  52  vidi).  —  1)  LHterae 
illae  erasae.  —  2)  Capitolium  Ostiense,  praeterea  ignotum. 


nonnu 


6153 

familia 

publica  ^ : 

Ost.^  Herme        s 

tab.» 

Onesimu  s 

Dion[2/]siu  s 

ark." 

Ost.  Callistu     s 

Euaristu     s 

ark. 

Geminius  Trophimianus* 

Ost.  Eutychu     s 

Ost.  Appianu    s 

Ost.  Asclepiade  s 

Vetulenius  Primion 

Ost.  Liberali       s 

Mamidia  Hygia 

Ost.  Primio        n 

Ost.  Sabinu     s 

Ost.  Polygonu    s 

Mumius  Luciu  s 

Faustu        s 

Onesimu    s 

Ost.  Epafroditu  s 

Ost.  Sanctu     s 

(sequuntur  alia  nomina  sexaginta  et  unum). 
Osiiae  (XIV  2SS  cf.  Revue  arch.  5,  S9,  1896  p.  12  semel  descripta  exeunte 
saec.  XVIII).  —  1)  Cf.  J\.  61S2.  Gollegio  |  familiae  |  publicae  t.  Venafranus  X48a6; 
cf.  III  S.  7906.  —  2)  Ostiemis,  vel  Ostiensius.  Ita  dicti  liberti  coloniae  Ostiensis 
(cf.  N.  6518.  6320.  6547.  6677  cet.).  Ante  servorum  nomen  videtur  esse  spatium  vacuum 
relictuvi,  destinatum  eidem  nomini,  si  libertalem  nacti  essent.  —  3)  Tabularius.  Cf. 
N.  6517  cet.  —  4)  Jrkarius.  —  5)  Apparet  in  corpus  libertorum  et  servorum  publi- 
corum  admissos  esse  etiam  homines  liberos  a  familia  publica  alienos. 

6154  Genio  coloniae  |  Ostiensium  |  M.  Cornelius  |  Epagathus*,  cu- 
rat.*  I  Augustal.,  argent.  p.  X  d.  d.,  |  ob  dedicatione  eius  |  viritim  dedit 
5  I  n.'  I  id.  Dec.  Stloga  et  Severo  cos.*  '     " 

Ostiae  rep.,  est  Romae  (XIV  8  vidit  Henzen).  —  1)  Idem  infra  N.  6174.  — 
2)  Cf  N.  61S9.  6160.  6161.  6164.  —  3)  Denarios  singulos  nummos.  —  4)  A.  141. 

6155  Q.  Aeronio  |  Antiocho  |  sevir.  August.  |  et  qq.  eiusdem  |  ordi- 
nis,  idem  |  qq.  corp.  mensor.  |  frum.  adiutorum  |  Ostiensium',  |  Aninia 
Anthis  I  coniunx.  |  L.  d.  d.  d.  d.  p. 

Ostiae  (XIV 41 40  vidit  Gatti).  —  1)  Mensores  frumentarii  adiutores  OsUenses 
etiam  supra  N.  1451.  5559,  mensores  frumentarii  N.  1429.  6140.  6165.  6169,  mensoret 
adiutores  N.  5559,   mensor  N.  3005. 

6156  (protome  viri)  L.  Voluseio  |  0-  1.  Dio  sev.  Aug.  I  idem  quin- 
quennal.  |  Have  Diae  (sic)^\  \  bene  valeas,  |  quisquis  esl*  ||  (protome  muUeris) 
luliae  Sp.  f.  ]  Thaidi.  |  Have  ThaisM  |  Dii  tibi  |  bene  faciant^ 

Ostiae,  cippus  in  quo  duo  tituli  iuxta  positi  (XIV  459  descripserunt  saec.  XVI 
Smetius  aliique).  —  1)  Verba  viatoris.  —  2)  Respondent  defuncti. 

6157  .  .  [ijntonio  |  .  .  .  q.  v.  annis  XXXVI,  |  [scujiro  Augustali 
idem  qq.',   |   [d]endroforo  *,   Laur.  Labinat.^  |    homini  bono  et  iucundis- 


Tituli  muaicipales.  —  Ostia.  561 

si[mo,    I    ^fjarcia   Hilara    coniugi    duici[sst'mo] ,    |    cum    quo    vixit    annis 
X... 

Ostiae,  iam  Romae  (XIF  393  vidi).  —  1)  00  (pro  QiQ)  lapit.  —  2)  Dendro- 
phorot  Ottienies  habuimut  iam  supra  N.  4173.  4176.  —  3)  Cf.  N.  S0O7  not.  1. 

6158  L.  Lepidio  Eutycho  |  seviro  Aug.  idem  |  quinq.  in  colonia  | 
Ostiensi  |  et  in  municipio  |  Tusculanorum,  |  et  quinq.  perpetuo  corpor.  | 
fabrum  navalium  |  Ostiensium,  |  Fortunatus  lib.  et  Alexa  act. 

Ottiae,  iam  Romae  (XIf^372  vidit  Michaelis). 

6159  Cn.  Statilius  |  Crescens  |  Crescentianus  |  Vlvir  Aug.  q.  q.  et 
curat.  ordin.  |  Augustal.,  et  Vlvir.  Aug.  Tusculis  (tic)^  \  fecit  sibi  et  Sta- 
tiliae  Atalante  coniug.  |  et  lib.  libert.  post  eor.  In  f.  p.  XXI,  in  a. 
p.  XXXII. 

Ottiae,  deinde  Romae  (Xlf^  421  vidit  Bormann). 

6160  dis  manibus  |  A.  Grani  Attici  |  seviri  Augustali  (sie),  \  adlectus 
inler  primos  |  quinquennalis,  |  curator*  perpetus  (sic). 

Ostiae  (XIF  360  vidi).  —  \)  Cf.  N.  6154  not.  2. 

6161  d.  m.  I  L.  CaruUius  |  Epaphroditus  |  Vlvir  Aug.  idem  qq.  | 
Hic  sum  positus,  qui  |  semper  sine  crijmine  vixi,  | 

et  quem  mi  dederat  |  cursum  Fortuna  |  peregit*.  | 
Cuius  ossua  et  cine|res  hic  lapis  in|tus  habet.  | 
Huic  Vlviri   |    Aug.  post  curam    |    quinquennali|tatem   optuler.  |  qui  egit 
annis  |  continuis  IIII. 

Ostiae,  lapis  ^ad  modum  hermae  capite  truncato^  (XI y  316  servavit  Fabrel- 
tius).  —  1)  Scr.  peregi.     Ceterum  hic  versus  sumptus  ex  Verg.  Aen.  4,  6S3. 

6162  d.  m.  I  L.  Carulli  Fe]- (homo  stratus)  licissimi  bis.',  |  VI*  Aug. 
idem  |  qq.,  L.  L.^  qq.  cor[p]or.*  |  vin.  urb.  e\t\  Os[f.]',  |  vix.  a.  LXXV, 
L.  I  CaruUius  |  Felicissimus  |  pat.  b.  m.  fec. 

Ostiae,  iam  Feronae,  uma  (XIV  318  vidit  Mommsen).  —  1)  Biselliarii  (cf. 
supra  N.  S651,  infra  N.  6296.  6372.  6373  cet.).  —  2)  Scr.  Vlviri.  —  3)  Laurentis 
Lavinatis.  —  4)  CORFOR  lapis.  —  5)  Quinquennali  corporis  vinariorum  urbano- 
rum  et  Ostiensium.     lidem  fortasse  negotiatores  vinarii  ab  urbe  supra  N.  6146. 

6163  (vir  in  lectulo  stratus,  adtidet  mulier)  dis  nianibus  |  L.  Calpurnius 
Chius  sevir  Aug.  |  et  quinquennalis,  |  idem  quinq.  corporis  mensor.  |  fru- 
mentarior.  Ostiens.'  et  curat.  |  bis,  |  idem  codicar.*  curat.  Ostis  et  III  ho- 
nor.^,  I  idem  quinquennal.  collegi  Silvani  |  Aug.  maioris  quod  est  Hila- 
rionis  |  functus  sacomari*,  idem  magistro'  ad  Marte  |  Ficanum*  Aug., 
idem  in  coUegio  dendrofor.,  |  fecit  sibi  el  |  Corneliae  Ampiiatae  coniugi 
suae  I  carissimae,  cum  qua  vixit  annis  XXXI,  |  Calpurniae  L.  lib.  Pthen- 
gidi  libertae  |  carissimae,  L.  Calpurnio  Forti  vern.,  lib.,  |  L.  Calpurnio 
Felici  lib.,  L.  Calpurnio  Adaucto  vern.,  lib.,  |  Calpurniae  L.  f.  Chiae 
vern.,    Calpurniae   L.   f.   |   Ampliatae   vern.^^    L.   Calpurnio  L.  f.   Felici 


552  Caput  XIIII. 

vern.'',  (  L.  Calpurnio  L.  f.  Pal.  Chio  Felicissimo,  |  libertis  libertab.  poste- 
risq.  eorum  b.  m. 

Ostiaerep.,  iam  Romae  (XIF  509  vidi). —  1)  Cf.N.61SS. —  2)  Codicariorum. 
Cf.  N.  6175.  —  3)  Ter  honoratus.  —  4)  Functionis  sacomariae,  intellegit  Mommsen, 
referens  ad  collegium  Silvani.  In  arae  Ostiensis  XIFS1  latere  legitur  votum  Silvano 
et  in  frontis  margine  superiore  . .  ram  sac  ....  onam  Aug.  Genio  . . .  sacomar. ;  quae 
quamquam  non  intelleguntur,  tamen  demonstrant  coniunctionem  quandam  Silvani 
cum  sacomario  Ostiae.  —  5)  Scr.  magister.  —  6)  Cognomen  Martis  (vel  signi  Martis) 
a  Borghesio  (bull.  Inst.  arch.  1846  p.  104)  relatum  ad  Ficanam  oppidum  quod  dici- 
tur  fuisse  ad  viae  Ostiensis  lapidem  undecimum  (Liv.  1,  55  cet.;  Festus  p.  260  s.  v. 
Puilia  saxa).  —  7)  Filios  libertorum  natos  in  aedibus  patroni  putat  Mommsen. 

6164  P.  Horatio  |  Chryseroti  |  seviro  Augustal.  idem  |  quinq.  et 
immuni  Larum  Aug.  |  ex  s.  c:  seviri  Augustales  statuam  |  ei  ponendam 
decreverunt,  quod  |  is  arcae  eorum  liS  L  if .  n.  dederit,  |  ex  qua  summa 
ifS- X  m.  n.  ob  honorem  curae  |  Sex.  Horali  Chryserotiani ,  et  reliquo- 
rum*  I  ttS  XL  lin.  n.  excepta  stipulatione^  ex  usuris  |  semissibus  et  m.  U' 
s.  s.  s.^  quod  annis  idib.  Martis  |  natali  suo  inter  praesentes  hora  W 
usque  [  ad  asse  (sic)  dividiatur  (sic)  deducta  ornatione  statue  (sic)  \  et  fa- 
miliae  Augustal.'  HS  C  n.;  quotsi  ita  |  factum  non  erit,  tum  ea  HS  XL 
r .  n.  I  dari  rei  p.  Ost.  sub  eadem  condicione  |  qua  s.  s.'  est.  Ob  cuius 
dedicatione  dedit  |  decurionibus  X  V  et  Augustahbus  X  V;  |  isque  honore 
sibi  habito  sumptum  stajtuae  ordini  Augustalium  remisit.  (in  latere)  de- 
dic.  I  XV  kal.  [/a]nu[ar.]  |  Mamertino  et  Rufo  |  cos.' 

Ostiae,  iam  Romae  (XIF5S7  vidi). —  1)  Scr.  reliqua.  —  2)  Insere  ut.  —  3)  Non 
intellegitur  (sed  similiter  etiam  XIF451).  —  4)  Summae  supra  scriptae.  —  5)  Fami' 
liae  Augustalium  destinantur  sestertii  centum,  reliqua,  deducta  summa  necessaria 
ad  ornationem  statuae,  ipsis  Augustalibus.  —   6)  Supra  scriptum.  —  7)  A.  182. 

6165  Marco  Licinio  |  Privato'  |  (decurionatus  ornamentis  hono- 
rato  et)^  |  biselliario  in  primis  constituto  |  inlatis  rei  pubUcae  sestertis  | 
quinquaginta  mihbus  n.,  |  <quaestori  et  qq.  corporis  pistorum  Ostiens.  et 
Port.^>,  I  magistro  quinquennal.  coUegi  |  fabrum  tignuariorum  lustri  | 
XXVnU''  et  decurioni  eiusdem  |  numeri  decur.  XVP,  decuriali  scrib.  | 
hbrario*,  tribuli  tribus  Claudiae  |  (patri  et  avo  decurionum)''  |  patruum(«tc) 
et  liberorum  clientium^  |  (patri  equitum  Romanorum)  |  universus  nume- 
rus  I  caligalorum*  |  collegi  fabrum  tignuarior.  Ostiens.  |  magistro  optimo, 
ob  amorem  et  merita  eius.  |  L.  d.  d.  d.  p. 

Ostiae  in  thealro  rep.  (XI F"  574  vidi).  —  1)  Idem  memoratur  in  latere  batit 
supra  N.  613.  —  2)  Quae  uncis  inclusi,  posiea  litleris  minoribus  addita  sunt.  — 
3)  Portensium.  —  4)  Collegium  fabrum  tignuariorum  Ostiensium  lustra  numera- 
visse  etiam  ex  aliis  titulis  scimus.  Sed  principium  huius  numerationis  incertum.  — 
5)  De  sedecim  decuriis  numeri  (ita  dicebatur  plebs  collegii)  fabrum  tignuariorum 
Ostiensium  cf.  N.  1428  not.  4.  —  6)  Cf  N.  4569  not.  1,  6146  not.  7.  —  7)  Cf  N.  6048 
not.  5.  —  8)  Siniiliter  plebs  huitu  collegii  dicta  etiam  in  aliis  titulis  ab  eo  positis, 
tupra  N.  61S.  1428. 


Titali  municipales.  —  Ostia.  553 

6166  C.  lulio  I  Tyranno'  |  mag.  qq.'  colleg.  |  [/]abr.  tignuar.  Ostis  | 
lustri  XXII'.  Huic  |  primum  omnium  iini|versi  honorati  stajtuam  ponen- 
(lam  I  decreverunt  |  ob  merita  eius.  |  L.  d.  d.  d. 

Ostiae  in  theatro  rep.  (XI f^  570  vidi).  —  1)  Ad  eundem  hominem  pertinet 
Eph.  ep.  7,  4ti6.  —  2)  Magistro  quinquennali.  —   3)  Cf.  N.  616S  not.  4. 

6167  d.  m.  I  C.  Similius  Philocyrius  |  sevir  Aug.  idem  qq. ,  ma- 
gister  I  quoquae  r«'c/  collegi  fabrum  tig|nuarior.  Ost.  lustri  XXXVI,  |  item 
scrib.  eiusd.  numeri,  fec.  sibi  ]  et  Similiae  Philete  |  coiugi  unibyriae  ^«c>, 
et  I  Similiae  Romane  ]  filiae,  et  libertis  Hberjtabusquae  posterisque  |  eorum. 
In  f.  p.  LXXX,  in  agr.  p.  XXIIII.  |  Gaudenti  et  Lampadi^ 

Prope  Ostiam  rep.,  est  Neapoli  (XIF  418  vidit  Mommsen).  —  1)  Fortasse  slc 
errore  quadratarii  solutae  Htterae  qq.  —  2)  Signa  defunctortim  ut  videtur. 

6168  L.  Valerius  Threp[(]us  |  fecit,  mag.  qq.  |  coUeg.  fabr.  tignua- 
ri|orum  Ost[e]nsium,  curat.  |  negotiantium  fori  vinariS  |  qq.  colleg.  Geni 
fori  I  vinari,  e  .  .  .  pe  .  .  .  palris  |  e[t]  Valer[iae]  .  .  .  stae. 

Amalfiae,  sed  videtur  ex  ruinis  Ostiensibus  eo  adlata  (X  S4S.  XI V 450  semel 
deseripta  saec.  XFIII).  —  1)  Cf  supra  N.  6146  not.  S. 

6169  P.  Aufi[dio  FaustianoY  \ |  .  .  .  [patrono]  |  corpo- 

rum  mensorum  |  frumentariorum  |  et  urinatorum,  decurioni  adlecto  | 
Africae  Hippone  Regio,  |  corpus  mercatorum  |  frumentariorum  [  qq.  per- 
petuo. 

Ostiae  rep.  pone  theatrum  in  area  quae  fuit  fortasse  forum  coloniae  (XI F  505 
vidi).  —  1)  Nomen  supplevi  ex  N.  1427,  quem  titulum  idem  homo  nomine  cor- 
poris  mercatorum  frumentariorum  Ostiensium  ponendum  curavit. 

6170  T.  Testio  Helpidiano  |  seviro  Aug.  idem  q.  q.,  |  item  patrono 
et  q.  q.  |  corporis  treiec[{]us  |  marmorariorum,  |  IIII  Testii  Helpidianus,  | 
Priscus,  Priscianus  |  et  Felix,  fili  et  heredes,  |  patri  dulcissimo. 

Salemi,  sed  videlur  ex  ruinis  Ostiensibus  eo  adlata  (X  542.  XIf^42S  aliquo- 
ties  descripta  saec.  XFI). 

6171  .  .  Pacceio  L.  f.  |  q.  pro  pr.,  |  Ostienses  |  naviculariei. 
Tibure  (XIF  5605  bis  descripta  saec.  XIX  ineunte). 

6172  P.  Martio  Quir.  (  Phiiippo  |  curatori  viae  Praenestinae,  j  aedi- 
licio  curuli',  v.  q.'  ab  aerario,  |  tribuno  fabrum  navahum  Portens.',  | 
corpus  fabrum  navalium  |  Ostiens.,  quibus  ex  s.  c.  coire  Hcet*,  |  patrono 
optimo,  I  s.  p.  p.  (Inlatere)  dedicata  III  idus  Apriles'  |  Scapula  Tertullo 
et  Tineio  Clemente  cos.",  |  cura  agentibus  Calocaero  lib.  |  et  C.  Vettio 
Optato,  M.  Clodio  Minervale,  qq.  per. 

Ostiae  rep.,  iam  Neapoli  (XIF 169  vidi).  —  1)  Exspectaveris  v,  aedilicio,  vet 
scr.  aedilicio.  —  2)  Fiatori  quaestorio.  —  3)  Fortasse  fabri  navales  hi  Portenses 
pars  fuil  corporis  navalium  Ostiensium.  —  4)  Idem  corpus  eodem  die  posuit  titulum 
XIF168.  —  5)  Natalis  imperatoris  Severi.  —  6)  A.  19S. 


554 


Caput  XIIII. 


6173  C.  Veturio  C.  f.  Testio  |  Amando,  |  eq.  R.,  patrono  et  |  de- 
fensori  V  corporum  |  lenuncularior.  Ostiens.\  |  universi  navigiarii  corpor.  | 
quinque  ob  insignem  eius  |  in  d[e/end]endis  se  et  in  tuendis  |  eximiam 
diligentiam  dignissimo  |  [a]tque  abstinentissimo  viro,  |  ob  merita  eius;  | 
[5Mtn]q.  corporis  splendedissimi  codicar.  |  L.  d.  d.  d.  p.  (in  latere)  ded.  . . . 
\Annio  Largo\  \  Pra[s?ina  Messalino]  co[s.]*. 

Ostiae  (XIV  ilH  vidit  Hirschfeld).  —  1)  Eadem  quinque  corpora  lenuncula' 
riorum  N.  6149,  fortasse  eadem  quae  una  cum  codicariis  posuerunt  titulum  supra 
N.  4435.  Arelate  quoque  videntur  fuisse  quinque  corpora  naviculariorum  (supra 
N.  1432;  Hevue  epipcr.  1900  p.  114).  —  2)  ^.  147. 

6174  M'.  Acilio  Glabrione  M.  Valerio  Homulo  (sic)  cos.'  |  ordo  corpo- 
ratorum  lenuncularior.  1  tabulariorum  auxiliares.*  Ostiens.' 


patroni: 
M.  Sedatiu  s  C.  fil.  Severianu  s* 
T.  Prifernius   Sex.  f.  Paetus  Rosianus  Geminus^ 
M.  Sedatiu   s  M.  f.  Severus  lulius  Reginus* 
C.  Aleiu*         C.  fil.  Fuscianu  s' 


L.  Volusius  Maecianu  s' 
L.  luliu     s  Memo       r 
M.  Cipiu    s  Proclianu  s 
T.  Aureliu  s  Aug.  lib.  Strenion 
L.  Mariu    s  Germanu  s 


q.  q. 

M.  Gornelius  M.  f. 

Secundus 


T.  Flaviu      s    Eieuthe     r 
(et  alii  multi,  in  hit) 

P.  Corneliu  s    Phoebu    s"' 

A.  Muciu      s    Maiu         s' 
(deinde  in  alia  pagina) 

P.  Freganiu  s    Lucri        o 
Statiliu    s    Augustali  s 
Herennuleius  Phiietianus' 
Liciniu     s    Hedianu    s 


Cipiu       8 
Firmaniu  s 


Felici        0 
Epaphro- 

[ditian. 
Victo        r 


quinq.  perp. : 
M.  Corneliu  s  Epagatbu  s 

quinq. : 
M.  Antistiu  s  Heliu       s 


L.  luliu  s 
M.  Corneliu  s 
T.  Corneliu  s 


M'. 


plebs : 
Lolliu     s   Marinu 
(et  alii  multi) 


Memor  f. 

Secundu     s 

Feli  X 

Herennuleiu  s  Fructu  s 

Cominiu  s  Caecilianu  s 

Valeriu  s  Proculu       s 

(et  alii  multi) 


,  Herennuleius  Vettianus 
Lolliu  s  Marinus  f. 
Manlianu  s 
Aprili  s 
lanuariu  s  *° 
Ostiensi    s  •** 


L.  Publiciu  s 
A. 
M'. 

T.  Manliu     s 
L.  Aureliu    s 
M.  Publiciu  s 
M.  Publiciu  s 
(et  alii  multi,  quorum 
postremi) 
M.  Corneliu  s   Fortunatu  s  " 
@  M.  Antistiu  s  Helianu      s 
M.  A  . . . .         Maritimu  s 
Ostiae  olim,  iam  Romae  (XIV  2S0  vidi).  —  1)  A.  1S2.  —  2)  Auxiliaresium 
(vel  errore  primus  casus  positus).  —  3)  Aliud  album  eiusdem  ordinis  N.  617S.    Idem 
eorpus  memoratur  supra  N.6144;  aliud  eiusdem  generis  N.6146  (not.11);  quinque 
corpora   lenunculariorum    Ostiensium  N.  6149.  6175.     Ex    albo    alterius    cuiusdam 
ex  his  quinque  corporibus  superest  N,  6176.  —  4)  lidem  quattuor  viri  etiam  alio- 
rum  collegiorum  Ostiensium  patroni  fuerunt  (XIV  246  seq.,  cum  notis) ;  de  primo 
cf.  supra  N.  S425  not.  1;  de  secundo  N.  1067  not.  1.  —  5)  Scr.  Ailius.  —  6)  Auctor 
iuris,   amicus  M.  Aurelii;  cf.  Prosopogr.  imp.  Rom.  s.  v,     Celerum  apparet  spaliu 
vacuo  separari  patronos  ordinis  senatorii  a  patronis  ordinis  inferioris.  —  7)  A.  192 
hic  factus  erat  primus  erat  inter  plebeios  (N.  617S).    —    8)   Hic  secundus,    9)  hic 
tertius  inter  plebeios  a.  192.    —    10)  Hi  duo  in  albo  anni  492  reperiunlur   omali 
quinquennalitate  perpetua.  —   11)  Cf.  N.  617S  not.  17. 


Tituli  municipales.  —  Ostia. 


665 


6175    <imperatore  Caesare 
ordo  corporatorum  lenuDCularior 

patr.  senaL^: 
!  !  !  !  !  !  !  !  !  !  !  !  !  !  .'* 
L.  Fabius  Cilo  Septiminas' 
M.  Umbilius  Maximinus '^ 


Augusto)'  P.  Helvio  Pertinace  II  cos.% 
tabularior.  auxiliar.  Ostiensium'. 

plebs : 
P.  Corneliu  s  Phoebu  s  " 
A.  Muciu  8  Maiu  s** 
A.  Herenuleius  Philetian." 
A.  Herenuleius  Vettianus  " 
T.  Manliu     s   Manlianu  s" 

s    Primitivo  s*^ 

s    Rufinu       8 " 

s   Natalia      n.'' 

s   Agathopu  8 

8   Daphnu     s 

X 
X 


L.  Furiu 
Q.  Marciu 
M.  Cipiu 
C.  Clodiu 
L.  Valeriu 
M.  Corneliu  s    Feli 
T.  Corneliu  s    Feli 
M.  Publiciu  s    Mercurin  s 
M.  Publiciu  s    Valen        s 
M.  Liciniu     s    Secundu 
L.  Furiu       8    Crescen 
M.  Cornel.  Aphrodisiu 
M.  Cornel.  Fortunatu 
(et  alia  nomina  CCL,  ]ier  septem 
paginas  distributa) . 


equit.  Rom.: 
L.  Fnrius  Public.  Marcell.  pa.' 
L.  Furius  Public.  Marcellin. 
M.  Cornelius  Valerianus" 
Sex.  Sextilius  lulianus  f. 
L.  Valerius  Daphnu  s  •" 
Sex.  Sextilius  lulianus*"  p." 

qq.  pp.'2: 
M.  Publicius  lanuarius  '^ 

quinquennal.  p.  p.: 
M.  Publicius  Ostiensis "  sen. 

qq.  II: 
M.  Cornelius  Valerianus  " 

qq.  perpet: 
L.  Valerius  Daphnus  '* 

qq.  pp.: 
M.  Gipius  Victor 

qq.  perpet. : 
Sex.  Sextilius  lulianus  pa. 

qq.: 
M.  Curtius  Victorinus 

qq.: 
A.  Herenuleius  Vettianus*^* 

Romae  effossa,  sed  oriunda  sine  dubio  Ostia,  est  in  museo  Capitolino  (XIF  iSI 
vidi).  —  1)  Haec  reslituta  in  locum  nominis  Commodi  (consulis  septimum)  erasi.  — 
2)  J.  192.  —  3)  Cf.  ad  iV.  6174  not.  3.  —  4)  Patroni  senatores.  —  5)  Nomen  erasum.  — 
6)  Cf.  supra  N.  1141.  1142.  —  7)  Spatium  vacuum  relictum  inter  patronos  primi 
et  secundi  ordinis,  si  forte  alii  senatores  patroni  eooptarentur.  —  8)  Pater  (sci- 
licet  eius  qui  sequitur).  —  9)  Idem  infra  inter  quinquennales.  Idem  videtur  me- 
morari  N.  6144  fin.  —  10)  Hi  quoque  infra  inter  quinquennales. —  11)  Pater  (sci- 
licet  eitis  qui  paulo  ante).  —  12)  Quinquennalis  perpetuus.  —  13)  Duo  fii,  quin- 
quennales  anno  192,  in  plebe  eiusdem  collegii  fuerunt  a.  152,  cf.  N.  6174  (not.  10).  — 
14)  Idem  supra  inter  patronos. —  15)  Idem  nomen  infra  inter  plebeios. —  15*)  Hic 
quoque  redit  inter  primos  plebis.  —  16)  Octo  lii  primi  (vel  vetustissimi)  plebeiornim 
in  eodem  coilegio  iam  fuerunt  a.  152,  cf.  N.  6174.  —  17)  Hic  quoque  in  eodem 
collegio  iam  fuit  a.  152,  sed  loco  paene  extremo  (N.  6174). 


566  Caput  XIIII. 

6176  Ti.  Claudio  Severo  et  C.  Aufidio  Vict[onno  cos.]  ^  |  ordo  cor- 
porator.  lenuncula [norMm]  |  pleromariorum  auxiliarior.  Osten[smm]*. 

patr.:  M.  Cipius  Vitalis  et  T.  Antistius  Favor 
qq. :     L.  Veius  Adiutor      M.  Cloelius  Carus 
(et  alii  quattuor) 
plebs : 
M.  Cipius  Ostiensis     P.  Cloelius  Primus  iun. 
Q.  Atilius  Lucrio        P.  Clylius  Laeonas 

(et  alii  decem  et  septem). 
Ostiae  rep.,  est  Romae  (XIF  SS2  vidi).  —    1)  A.  200.  —   2)  Pleromariorum 
cognomine  hoc  collegium   distinguitur  ab  eo  cuius  sunt  iV.  6174.  6i7S.    IIXi^Qtofia 
navigii  genus. 

6176*  [M.  Aelio  Aurelio  \  Caesari,  \  itnp.  T.  Aeli]  j  Hadriani  An- 
[fomm]  I  Aug.  Pii  p.  p.  [filio],  \  corpus  pisto[rMm]  |  coloniae  0[stiens. 
et]  I  portus  utrius[5Me]^ 

Civitavecchta  rep.,  oriunda  sine  duhio  ex  Ostia  vel  ex  Portu  (XIF  101  bis 
vel  semel  descripta  saec.  XFIII).  —  1)  De  duplici  portu  Ostiensi  cf.  N.  6179. 

6177  imp.  [Caesari]  \  M.  Aur[e?jo  Antonino]  \  Aug.  \\ontifici  maximo, 
trib.]  I  pot.  X  . . .,  [imp. .,  cos.  .,  p.  p.,  divi]  \  Ant[ontm  Pii  filio] ,  |  divi 
[Hadriani  nepoti],  \  divi  Tr[aiam'  P]arthic.  |  pronepot.,  divi  |  Nervae  ab- 
nepot.,  I  corpus  saburrariorum '  |  s.  p.  p.*,  |  cura  agentibus  |  patrono 
Claudio  Blastiano,  |  qq.^  Claudio  Eutych[e]n.,  |  Munnenio  Gaiano. 

In  Portu  Romano  rep.,  est  Pisauri  (XIF  102  vidit  Bormann).  —  1)  Sabur- 
rarii  sunt  qui  saburram  ad  naves  advehunt,  —  2)  Sua  pecunia  posuit.  —  3)  Quin- 
quennalibus. 

Susceptorum  Ostiensium  sive  Portuensium  corpus  posuit  titulum  supra  N.  124S. 

6178  pro  salute  impp.  Severi  et  Antonini  |  Augg.  et  Getae'  nobi- 
lissimi  Caes.  et  luliae  Aug.,  |  m.  Augg.  et  castr.,  Genio  saccariorum  sala- 
rior.  I  totius  urbis  camp.  sal.  Rom.^  Restitutianus  Corne|iianus  de  XVI 
ab  aer.*  et  ark.''  sal.  Romanarum®  cum  |  Ingenua  fiha  donum  dedit  (Alatere) 
dedicantibus  |  Sallustio  Saturnino  |  et  Orfito  procc.  |  Augg.  nn.  (Ab  altero 

latere  navicula,  a  cuius  prora  oriuntur  funes  duo). 

Rep.  in  stagno  Portuensi  loco  dicio  Campo  Saline  (cf.  not.  5),  batis  semicir- 
culata,  trdnslata  Ro?nam  (Gatti  Notizie  degli  scavi  1888  p.  228;  Lanciani  Bull. 
comunale  1888  p.  86).  —  1)  Pars  vocabuli  erasa,  sed  legitur.  —  2)  Corpus  sacca- 
riorum  portus  urbis  Romae  (qui  prius  dicebatur  portus  Ostiensis,  cf.  C.  I.  L.  XIF 
p.  6)  memorat  conslitutio  Falentiniani  cod.  Theod.,14,  22,  1.  Saccarii  salarii  vi- 
dentur  operam  dedisse  salibus  comportandis.  —  3)  Campi  salinarum  Romanarum. 
Nomen  loco  mansit  per  saecula,  cf.  Nibby  annlisi  della  carta  dei  dintomi  di 
Roma  I  p.  569.  Ceterum  distinguunt  has  salinas  a  dextra  Tiberis  positas  dictas  Ro- 
manas  a  salinis  proprie  Ostiensibus  Nibby  et  Lanciani  l.  c.     (De  salinis  Ostiensi- 


Tituli  municipales.  —  Oatia.  Portua.  Vicu8  Augnstanus.  657 

bus  cf.  C.  I.  L.  XIF  p.  4.)  —  4)  Sedecim  ab  aerario  (sive  sedecim  fuerunt  qui 
collegium  effecerunt,  sive  coUegium  iUud  conslabat  ex  sedecim  decuriis)  prae- 
terea  ignoti.  —  5)  Arkarius  (sic  potius  legendum,  quam  coniungendum :  ab 
aerario  et  arca).  —  6)  Litteras  anarum  substitutas  esse  in  locum  aliarum  erasarum 
significatur. 

6179 

Salonia  Carpime  M.  Cutius  Rusticus 

Saloniae  Euterpe  tibicor«c^  M.  d.  m.  Portus 

sacerdoti  M.  d.  m.  Port.  Aug.^       Aug.^  et  Traiani  felicis' 

et  Traiani  lelicis',  patronae         fecit  sibi  et  Cutiae  The- 
d.*     suae  optimae  bene  meren-  odote  et  iibertis  liber-  m.' 

ti  fecit,  et  sibi,  et  Salonio  tabusq.  posterisq.  eorum: 

Hermeti,   Salonio  Dorae,  Sa-        pars  dimidia  ad  dextra. 

loniae  Tertiae  et  eor.  filis: 

pars  dimidia  intrantib. 
laeva. 

Romae  inde  a  saec.  XVI,  sed  forlasse  eo  allata  ex  Ostia  vel  ex  Portu  Romano 
(XIV  408  vidit  Henzen).  —  1)  d.  a  sinistra,  m.  a  dextra  tabulae.  —  2)  Malris 
deum  magnae  Portus  Augusti.  Eadem  est  Mater  deum  Transtiberina ,  cuius 
sacerdotem  Ostiensem  habuimus  supra  N.  4406,  sic  dieta  ab  Ostiensibus^  quod  Ti- 
berit  inter  moenia  coloniae  et  Portum  interfluebat.  —  3)  ...  [port]a8  Traiani  felicis 
est  in  t.  Portuensi  XIV  90. 

De  portu  Ostiensi,  inchoato  a  Claudio  et  amplificato  a  Traiano,  cf.  C.  I.  L. 
XIV  p.  6  (supra  N.  207.  3797^^  procuratores  portus  ulriusque  Ostiensis  /tabes  supra 
N.  1435.  1555;  cf  N.  572). 

6180  d.  m.  I  L.  Arrio  Vitaliano  dec.  |  Laur.  vico  August.S  Illllvir. 
eiudem  loci,  |  quaest.  aer.,  flam[mt]  .  .  .,  |  qui  vix.  anni[s]  .  .  .  men|sib.  X 
dieb  .  .  .  .  I  .  .  .  ianus  |  .  .  . 

Ostiae  (XIV  501  vidi).  —  1)  Decurioni  Laurentium  vico  Augustano.  Eius- 
dem  vici  decuriones  et  magisirattu  in  multis  aliis  inscriptionibus  Ostiensibus, 
cf  supra  N.  6144.  6149.  6150;  C.  L  L.  XIV  p.  185.  Situs  fuit  inter  Ostiam  et  Lavi- 
nium,  teste  titulo  supra  N.  1554. 


Inscriptiones  Ostienses  habes  etiam  supra  N.  554.  572.  608.  615.  687.  1292. 
1427.  1428.  1429.  1451.  1455.  1442.  1484.  1582.  1590.  1640.  1916.  1984.  2061. 
2154.  2155.  2164.  2170.  2217.  2741.  3005.  5026.  5299.  5585.  5776.  4111—4115. 
4155.  4141.  4155.  4162.  4175.  4176.  4200.  4201.  4212.  4215.  4227.  4265.  4369. 
4373.  4406.  5255.  5595.  5451.  5694,  alias  dabimus  infra  inter  sepulcrales  vulgares; 
Portuenses  habes  supra  N.  207.  559.  805.  2225.  2855.  5129.  4294.  4402.  4405.  5465. 


558 


Caput  XIIII. 

6181 

6182 

.  .  .  Numice*  Lavinas 

.  .  .  [sacerjdote 

.  [yjirecta^  Pilumni 

inae 

[ponjtifex  sacris  votum 

[cjlara  sanguis  Aeneae 

[pjrisci 

[mjaximus  petitorum 

[/]ulo 

[pjrosperetis  eventus 

a  iura  Laurentum^ 

Praticae,  inter  Ostiam  el  Ardeam,  ubi  Lavinium  fuisse  praeter  hos  etiam 
tituli  supra  editi  N.  62.  62^  declarant,  rep.  (XIF  2063.  2066  vidit  Bormann).  Sunt 
reliquiae  choliamborum,  cf.  Buecheler  carm.  epigr.  n.  212.  —  1)  jDe  Numico  tive 
Numicio  cf.  Liv.  1,  2,  6;  Dionys.  ant.  4,  64;  Tibull.  2,  S,  45  cet.  —  2)  Supplevit 
Buecheler  (virectum  legitima  scriptura ,  Verg.  Aen.  6,  658  cet.),  conferens  lucum  Pi- 
lumni  Ferg.  Aen.  9,  5.  De  Pilumno  cf.  praeterea  Verg.  Aen.  10,  76  cet.  —  3)  Deos 
Lavinii  cultos  precatur  pontifex  Laurentium  Lavinatium,  ut  et  eventus  prosperent 
(fortasse  imperatori)  et  iura,  eadem  quae  privilegia  dicuntur  N.  6185,  Lauren- 
tium  Lavinatium  tueantur. 

De  sacris  Lavinii  peragi  solitis  cf.  praeterea  supra  N.  S004. 

6183  divo  Anlonino  Aug.  |  senatus  populusque  Laurens,  |  quod 
privilegia^  eorum  non  |  modo  custodierit,  sed  etiam  |  ampliaverit,  cura- 
tore  I  M.  Annio  Sabino  Libone*  c.  v.,  |  curantibus  Ti.  lulio  Nepotiano  | 
et  P.  Aemilio  Egnatiano  praet.  |  II  q.  q.^  Laurentium  |  Lavinatium. 

Praticae  (XIV  2070  vidi).  —  1)  Cf.  N.  6181  v.  7;  de  privilegiis  sacerdotum 
praeterea  N.  S0S4  not.  2.  —  2)  Propinquus  imperatoris  M.  Aurelii,  cf.  Mommsen 
ad  III  S.  7060  =  Eph.  ep.  5  p.  1S9.  —  3)  Praetoribus  iterum  quinquennalibus.  Alios 
praetores  Laurentium  Lavinatium  habuimus  supra  N.  1429.  1886.  2741,  alium  prae- 
torem  quinquennalem  N.  6187. 

6184  d.  n.  Galerio  Vai.  |  JVlaximiano  |  fortissimo  ac  |  baeatissimo 
Caes.S  I  principi  iuventutis,  |  lun.  Priscilianus  Maximus  |  v.  c,  cur.  Laur. 
Lav.,  [  dic.  n.  m.  q.*  eius. 

Praticae  (XIV  2076  vidi).    luxta  extabant  tituli  collegarum,  XIV  2074.  207S. 

—  \)  A.  295/503,  cf.  N.  650 seq.  —  2)  Dicatus  numini  maiestatique. 

6185  •  .  [Pnsci\lia]no^  Maximo  c.  v.,  |  vati  primario,  quaes|tori  can- 
didato,  prae|tori  urbano,  pontifici  |  maiori,  pontifici  dei  |  Solis,  electo  ad 
legation.  |  provinciae  Asiae,  patrono  |  et  curatori  L.  L. ,  sacerdota|les  et 
populus. 

Praticae  (Tomassetli  Notizie  degli  scavi  1895  p.509).  —  1)  Recte  supplevit  editor. 

6186  Valerio  Frumejntio  v.  p.,  patro|no  et  defesori,  |  abitatori  cibi- 
tatis,  I  qui  pos  (sic)  multum  |  temporis  aeditio|nem  debotionis'  |  renobabit 
et  itejrabit,  pro  meri|tu  m[Mm^ce]ntie  }  sue  ordo  cibes|que  Laurentum  J  L.  L.'' 

Romae,  num  Pralicae  reperta  sit,  plane  incertum  est  (XIV  2080  vidi).  — 
1)  Est  edilio  in  honorem  imperatoris  ideoque  cum  devotione  coniuncta  (Mommt.). 

—  2)  Lavinatium. 


Tituli  municipales.  —  Lavinium.  Bovillae.  569 

6187  pro  salute  |  Q.  Petili  Felicis  pr.  et  qq.  L.  L.',  |  Pergamis  et 
Calliope  |  et  Nice'  lib.  et  Pergamus'  act. 

Romae   (Fl  2971 S  viderunt  de  Rotri  el  Gatti).   —    \)  Cf.  IV.  €183  not.  S.  — 

2)  Hdem  hominet  FI  SS984. 

6188*  P.  Sufenati  P.  f.  Pal.  Myroni  |  equiti  RomaDO,  decu|ria]i  scri- 
barum  aedilijum  curulium',  luperco^  Laurenti  |  Lavinati,  fretriaco  Neapoli 
ADti|noiton  et  Eunostidon',  decujrioni,  Illlviro^  Albajni  Longani'  Bovil- 
lenjses  decuriones  ob  me|rita  eius.   L.  d.  d.  d. 

6188^  P.  Sufenati  P.  f.  Pal.  |  Myroni  |  equiti  Romano  (deinde  eadem 
quae  tiipra,  ted  in  fine)  Albani  Lon|gani''  Bovillenses  |  municipes  ob  meri|ta 
eius.   L.  d.  d.  d. 

6188°  P.  Sufenati  P.  f.  |  Pal.  Severo  Sempro|niano  decuriali  |  scri- 
barum  aedilium  curu|IiumS  fretriaco  Neapoli  Eujnostidon,  decurioni  et  | 
sacerdoti  ApoIIijnis^  Albani  Longajni*  Bovillenses  delcuriones  ob  meri|ta 
Sufenatis  Her|metis  patris  eius.  |  L.  d.  d.  d. 

Prope  moenia  urbit  ad  portam  Appiam  rep.,  tituli  tres  in  una  basi,  ti  vera 
traduntur,  inscripti,  postea  ex  ea  desecii  (V1 1851^^^  primum  titulum  vidit  Henzen). 
Fortasse  basis  ex  ruderibus  Bovillarum  via  Appia  (cf.  ad  N.  6189)  ad  urbem 
Romam  allata  erat.    —    1)  Cf  IV.  1879.  1885.  4886  cet.   —    2)  Cf.  JS.  494S  seq.  — 

3)  Cf  infra  ad  N.  6455.  —  4)  Boviilis.  —  5)  Cf  N.  6189  not.  1. 

6lS> 

C.  Dissenio  C.  Dissenio  Quir.              C.  Dissenio 

C.  f.  Quir.  Fusco  Fusco  praef.  fabr.,  C.  f.  Quir.  Fusc[o] 

Hadriano.  curatori  et  patrono,              Sabiniano. 

C.  Dissenius  Fuscus  C.  Dissenius  Fuscus 

pater,  honore  Albani  Longani                     pater,  honore 

publice  oblatae  Bovillenses*  ob  merita          publice  oblatae 

statuae  content.,  sua  [eius  statuae  content,   sua 

pec.  fec.  h.  c^                                pec.  fec. 

Ad  viam  Appiam  rep.  loco  dicto  le  Fratocchie,  ubi  fuerunt  Bovillae,  deinde 
Romae  (XIF  2409  vidit  Huebner).  —  1)  Bovillenses  posteros  et  successores  veteris 
Albae  Longae  habitot  ette  ex  hoc  et  ex  aliit  titulis  constat.  Gentes  quoque  Ro- 
manae,  quae  Alba  oriundae  esse  pulabanlur,  sacra  gentittcia  Bovillit  peragebant.  Cf. 
supra  N.  2988  (not.  S.  5).  —   2)  Honoris  causa. 

6190  locus  adsignatus'  ab  C.  Diss[e]nio  C.  f.  Qui[r.  Fusc6\  \  cura- 
tore  rei  publicae  Bovillensium.  Dedi[cafa]  |  VIIII  k.  lanuar.  Sex.  Sul- 
picio  Tertullo  Q.  Tinei[o  5ac«r]|dote  cos.*  Cuius  ob  dedicationem  dedit 
ordin[i  dccMn][onum  sing.  HS  VIIII,  item  ordini  Augustalium  s\[ng.  ftS] ..,  | 
quod  permiserunt  in  clupeo^  quod  ei  posuerun[/  ante]  \  templum  noum  (tic) 
pingere  efBgiem  Ma[n/iae]  |  Severinae  virginis  Albanae  maxi[mae^  soro\- 
ris  suae',  post  excessum  vitae  eiu[».  Eic\  \  primus  comitia  magistratuum 
[crtandorum]  \  causa  instituit  M.  Civica  Barbar[o  M.  Bieti^lio]  Regulo  cos.*, 
anno  urbis  conditae  [DCCCCX?''  \  con]sentiente  C.  Diss[en]io  Fusco  cur. 


560  Caput  Xlin. 

Rep.  ad  viam  Appiam ,  XI  circUer  ab  urbe  lapide,  eodem  sine  dubio  loco  quo 
N.6189,  est  Romae  in  museo  raticano  (KlF%ilO  descripsit  Henzen). —  1)  Apparet 
deesse  inscriptionem  primariam,  scilicet  inscriptionem  statuae  cui  locus  adsignaba- 
tur  a  C.  Dissenio.  —  2)  A.  iS8.  —  3)  Cf.  supra  iV.  SiS0—S432.  —  4)  De  virgini- 
bus  Festalibus  Albanis  cf.  supra  N.  S014.  —  5)  Manlia  Severina  cum  soror  eius 
fuisse  videatur,  cui  titulus  positus  est,  ipse  fortasse  fuit  L.  Manlius  Severus  quat- 
tuorvir  Bovillensium,  cuius  titulum  dedimus  supra  N.  494S.  —  6)  A.  1S7.  —  7)  In- 
certum  utrum  annus  a  Roma  vel  a  Bovillis  conditis. 

Alios  titulos  BoviUenses  dedi  N.  2988.  4942.  SI96. 

6191  Clange  |  Hilarionis  v.  a.  XX,  |  perit  in  monte  Albano  |  XIIII 
kal.  lul.  I  L.  Arruntio  M.  Lepido  cos.' 

Romae  rep.  in  Exquiliis  prope  sepulcrum  familiae  Arruntiae  (VI  S931  seq.),  iam 
Cusercoli  (VI  i4844  vidit  Bormann).  —  1)  48  lun.  an?ii  p.  Chr.  6.  Periit  puto  feriis 
Latinis,   quibus  fortasse  una  cum  Hilarione  L.  Arruntium  consulem  comitata  erat. 

Titulos  lovi  in  summo  monte  Albano  dicalos  dedimus  supra  N.  2990. 3072.  — 
De  sacerdotibus  Cabensibus  moniis  Albani  vide  ad  N.  3009.  —  Fastos  feriarum  Lati- 
naruvi  editos  C.  I.  L.  I  (ed.  2)  p.  SS  seq.  =  XIV  2236—2244   liic  non  repeto. 

6192  Rubria  Prima  |  Albaniesis^  |  P.  Rubrius  P.  I.  Utilis.  |  Amice, 
havel  et  valel  ego  hic  (  situs  sum. 

Romae,  ut  videtur^  vel  prope  Romam  rep.,  tabella  columbarii,  est  in  oppido 
Genazzano  (VI  2SS48  vidi).  —  1)  Significatur  puto  origo  ex  fundo  Albano  im- 
peratorum.     Cf  C.  I.  L.  XIV  p.  247. 

6193  Cn.  Dupilius  Cn.  f.  |  Hor.,  tr.  mil.  in  leg.,  |  flam.  Mart.S  q., 
aed.,  I  dictat.  Ariciae*.  |  Cn.  Dupilius  M.  f,  |  Hor.  pater.  |  M.  Dupilius  Cn. 
f.  I  Hor.  frater.  |  Mulvia  L.  f.  mater.  |  Martia  M.  f.  uxor.  |  Dupilia  Cn.  1. 
Hilara  L  |  Cn.  Dupilius  Cn.  1.  Secund.  1.  ]  Cn.  Dupilius  Cn.  1.  Epaphrod. 
1.  I  In  f.  p.  XVI,  in  a.  p.  XIIX. 

Romae  (XIV 2169  solus  descr.  Sirmond).  —  1)  Flamen  Martialis  (Ariciae).  — 
2)  Dictatores  Aricini  memorantur  (una  cum  aliis  magistratibus  Aricinis)  in  titulis 
repertis  in  Nemore  Aricino  ad  fanum  Dianae  (supra  N.  3245;  XIV  419S). 

Ordinem  Aricinorum,  servum  arcarium  rei  publicae  Aricinorum  habes  supra 
N.  4283.  32S5. 

6194  senatus  p.  q.  Lanvinus  ex  p.  p.  |  Ti.  Claudio  Caesari  Aug. 
Germanico  pont.  max.,  tr.  pot.  II S  |  C.  Caecio  Pulchro  dictatore,  P.  Au- 
tronio  Celso  L.  Laberio  Maximo  aedil. 

Romae,  sed  reperta  sine  dubio  Lanuvii  (XIV 2097  vidit  Henzen).  —  1)  A.  42/45. 

6195  [imp.  Caesari  \  dioi  Hadr]idim  f.  |  [divi  ?V]aiani  |  [Parth]ici 
nep.  I  [divi]  Nervae  pronep.  |  [T.  Aeli]o  Hadriano  |  [infjonino  Aug.  Pio  | 
[pont.]  maximo,  tribun.  |  [potest]at.  II,  cos.  IP,  p.  p.,  |  [scnafjus  populus- 
que  I  [iamjvinus  veteres^ 

Lanuvii  (XIV  2400  descr.  saec.  XVI  Fulvius  (Jrsinus  aliique).  —  1)  A.  159.  — 
2)  Cur  veteres  dici  voluerint  Lanivini,  non  constat. 

Alios  titulos  positos  a  senatu  populoque  Lanivino  habes  supra  N.  447S. 
S195.  S686. 


Tituli  municipales,  —  Aricia.   Lanuvium.  661 

6196  C.  Agilleius  C.  [/".]  |  Mundus  (  rex  sacr.',  ae(l[i7.],  |  flamen 
Dial[»s]»,  1  I.  S.  m.  r.» 

Genzani  prope  Lanuvium  (XI f^  2089  vidit  Bormann).  —  1)  Alium  regem  sacro- 
rum  Lanuvinum  habuimus  supra  N.  4016.  —  2)  Flaminem  Dialem  non  solum 
Roma,  sed  eliam  Tibur  (supra  N.  1138)  Laviniumque  (N.  S004)  habuerunt  et,  ut  ex 
hoc  titulo  discimus,  Lanuvium;  item  ut  videlur  Mutina  (XI 8S6).  —  3)  Be  lunone 
Sospite  matre  regina  Lanuvii  potissimmn  culta  vide  ad  N.  5097  (item  N.  S685). 

6197  Silv^no  sacr.  |  D.  Granius  Pal.  Celer*  |  flam.  maximus. 
Lanuvii  rep.,    est  Genzani,   basis  marmorea  (XI P^  2092   vidi).    —    1)  Nomen 

patris  deficiens  et  tribus  Palatina  Granimn  libertinmn  fuisse  ostendunt. 

6198  .  •  Dastidius  C.  f.  Celer  pro  honore  ae[d.]',  |  [C.]  Dastidius 
Sp.  f.  Apollinaris  pater  pro  honor[e]  |  flamoni  HS  XV  |  in  refectionera 
balinei  intulerunt. 

Lanuvii  (XIF  2115  vidi).  —  1)  Aedilitatis.  —  2)  Pater  nominatus  secundo 
loco,  quippe  ipse  patre  ingenuo  carens.  Lanuvii  flamines  etiam  eos  fieri  potuisse 
qui  honoribus  arcerentur  demonstrat  N.  6197. 

6199  C.  Sulpicio  Victori  |  patri  ee.  qq.  RR.^  homini  |  innocentis- 
simo,  patrono  |  municipi,  s.  p.  L.^  ob  in|parem'  obsequium  et  |  erga  se 
inmensam  mu|nificentiam  eius  equesltrem''  ponendam  cen|suerunt  dedi- 
carumq.  (sic)  |  Ob  cuius  dedicationem  (  viritim  divisit  decurilonibus  et 
Augustalib.  |  et  curis**  n.®  XXII II  et  curie  |  muHerum  epulum  |  duplum 
dedit. 

Prope  Lanuvium  (XI y  2120  servavit  Fabretti).  —  1)  Equitum  Romanorum 
duorum.  —  2)  Scr.  s.  p.  q.  L,  —  3)  Scr.  incomparabile[m].  —  4)  Sc.  statuam.  — 
5)  Curiis.  —  6)  Nummos. 

6200  C.  Mari  C.  f.  Qui[e]|ti,  haruspicis,  a[e]di|lis  bis,  flam.  Martijahs, 
allecti  in|[f]er  dictatorios,  (   [/]ocum  dedit.* 

Prope  Lanuvium  (XI F  4178'^  descr.  Tomassetti).  —  1)  Quis  locum  dederit, 
non  apparet;  fortasse  imperfecte  descriptus  titulus. 

6201  D cirio  D.  f.  Pal.  |  Auspicato  (  aedili  municipi,  j  curatori 

muner.,  |  municipes,  curiales  [  [e]t  curia  . . .  amonal.*  [  ob  merita  eius. 

Lanuvii  ut  videtur  rep.,  est  Romae  (XIF  2H4  recognovimus  ego  et  Dressel).  — 
1)  Flamonal.  legit  Henzenus,  Flamonae  Marinius.  —  De  curiis  municipalibus  cf. 
N.  6089  cap.  LIII  seq.;  N.  6824  seq. 

6202  curia  Clodia  Firma. 

Lanuvii  in  exhedra  quadam  vel  scamno   (XIV  2126  ter  descripta  saec.  XIX). 

6203  Q.  Avili  C.  f.  Lanvine,  salvel  [   KoLVxe  ^AoviXlLB  raiov  vli, 

Pw^als,  I  %Q7]Oxi,  x<^tQ^- 

Oxonii,  ara,  unde  venerit  non  traditur,  venit  sine  dubio  ex  Graecia  vel  Asia 
(III  S.  7242  vidit  Michaelis). 

Alios  titulos  Lanuvinos  (praeter  citatos  ad  N.  619S)  habes  supra  N.  516.  897. 
2676.  5097.  5955.  4016.  S685.  3707;   alium  dabimus  infra  in  capite  de  coUegiis. 

D.ESSAU,  Inscriptiones  Latinae  n.  36 


562  Caput  XIIII. 

6204  P.  Sulpicius,  C.  Antonius  cen[s.]' 

p.  h.  n.  t.^  vico  Galb.,       P.  Peticius  P.  1.  Apollo(loru[s]. 
Tusculi  (1  p.  568.  XIFM14  vidi).  —  1)  Censores  populi  Romani  a.  u.  c.742 
(fasti  Colot.,  C.  I.  L.  I  ed.  2  p.  64).     Quomodo  factum  sit,  ut  hi  tiiulum  posuerint 
Tusculi,  non  apparet.  —  2)  Litterae  singulares  non  intelleguntur. 

6205  0.  Coelius  Q.  f.  Latin.S  M.  Decumiu[s]  |  aed.  de  s.  s.^ 
Tusculi,   sub  moenibus  oppidi  in  margine  fontis  aniiqui  (I  H2S.    XIF  2626 

Ritschl  tab.  Lc).  —  1)  Hic  fortasse  Q.  Caelius  sive  potius  Coelius  Latiniensis,  memo- 
ratus  a  Cicerone  de  imp.  Cn.  Pompei  49,  38.  —    2)  Aediles  de  senatus  sententia. 

6206  C.  Volcacius  C.  f.  Labeo,  |  M.  Plaetorius  L.  f.  M.  n.^  |  aid. 

Tusculi  (XIV  2658  vidit  de  Rossi).  —   1)  Cf  N.  6214  not.  3. 

6207  M.  Acilius  Can  .  .  -S  |  ! !  ! !  f'  Gem [mus]  |  aed.  q\n[q.]  (sic)  j 
argento  multatic[to]. 

Tusculi    (XIV  2624  vidi).   —    1)  Aut  Can . . .   aut  Cam —    2)   Nomen 

alterius  aedilis  erasum.    Aediles  videntur  fuisse  magistratus  eponymi  (XIV  p.  234). 

6208  .  .  .  d[e]  I  [s]enatus  |  sententia  |  ex  muneribus  |  C.  Fabi  C.  f. 
Passieni  |  Saturnini*  |  auguris,  aed.  lustr.'' 

Tusculi  (XIV 2628  vidi).  —  1)  Idem  videturmemorari  XIV  2620.  —  2)  augu- 
ris  Augusti  priores  editores  nonnuUi,  non  recte.  Alios  aediles  /ustrales  Tusculanos 
(eosdemque  monitores  sacrorum)  habes  supra  N.  902  (ubi  cf.  not.  5).  S432. 

6209  M.  Ponlio  M.  f.  I  Quir.  Felici  |  senatori,  aedil.  [  munic,  so- 
dal.'  I  itemq.  aedil.*  |  et  curat.  sodal.,  |  municipes  et  |  incol.  ex  a.  c*  | 
ob  innoc^  et  adjsiduit.  ceterasq.  |  administr.  eius.  |  Posit.  VllII  k.  lunias  | 
M.  Antonio  Rufino  |  S.  Octavio  Lenat[e]  |  cons."  (in  latere)  sta.  dedicat.'  j 
po[pu?o  epu^lu'  I  et  mul[sum]  |  de[rfrt]. 

Tusculi  (XIV  2656  vidit  Mommsen).  —  \)  Sc.  iuvenum.  Cf.  N.  6212.  6237  cel. 
—  2)  Ex  aere  collato.  —  3)  Innocentiam.  —  4)  A.  454.  —  5)  Statuae  dedicatione.  — 
6)  Sic  videtur  supplendum  esse  (pol  . . . .  lu  excepit  Momms.). 

6210  Sex.  Octavius  Sex.  f.  Pal.  Felicianus  |  senator  municipi  et 
aedil.,  rexs  sacr.,  |  ob  honorem  oblatum  sibi  praefectur.  |  a  collegio  den- 
droforum  scholae  eo|rum  loco  inpetrato  ab  ordine  partem  aujxit  (omne 
opere)'  totamque  pecunia  sua  consummavit. 

Tvsculi  rep.,  est  Romae  (XIV  2654  vidit  de  Rossi).  —  1)  Quae  uncis  {  )  in- 
clusi,  litteris  minoribus  poslea  intrusa  sunt. 

6211  Flaviae  C.  f.  |  Tarentinae  |  municipi  et  |  sodali.*  |  Cornelia  D. 
f.  I  Secunda  |  mater  posuit. 

Tusculi  (XIV  2654  vidit  Henzen).  —  1)  Cf  N.  6242. 

6212  Plutiae  |  A.  f.  |  Olympiadi  |  sodali  |  iuvenum^  |  L.  d.  d.  d. 

Romae,  Tusculanam  puto  (XIV  2653  vidit  Henzen).  —  1)  Notabile,  Tusculi 
feminas  fuisse  inter  sodales  iuvenum.  Extant  tesserae  plumbeae  inscriptae  sodales 
Tusculane  (sic  videtur,  cf.  Rostovzew  Revue  numism.  4898  p.  273). 


Tituli  municipales.  —  Tusculum.  Labici.  Gabii.  563 

6213  sod^les  I  Msus  I  iuvenalis*. 

Roinae,  Tusculi  ut  videlur  rep.  (XI f^  2640  uidil  Henzen).  —  t)  Gurator  lasus 
[iuvenaUs]  in  t.  Tusculano  posito  anno  p.  Chr.  32  vel  33  (XI F  2S92). 

6214  aed[rt.  o]edis  Cafs^  |  et]  PoV  ex  d.  d.:  |  M'.  Avilius  D.  1.»  | 

Stabilio,  |  .  .  Anicius  P.  1 ,  |  . .  Furius  P.  1.  .  .  .,  |  . .  Plaetorius  D. 

[/.]'  .  .  .,  I  .  .  Volcacius  C.  1.'  ...  I  mag.  fac.  coer. 

Tusculi  (Tomassetti  Notizie  degli  scavi  4901  p.  280).  —  1)  De  hoc  collegio 
Tusculaiio  cf.  ad  titulum  Tusculanum  supra  N.  3596  (nam  hunc  quoque  Tusculi 
reperlum  esse  nuper  rescivi  ex  schedis  quibusdam  Kellermanni).  —  2)  Fortasse 
hic  periit  aUquid.  —  3)  Diversi  hi  a  Plaetorio  Folcadoque  N.  6206. 

6215  M.  Tusculdnio  |  Amiantho  |  mag.  aeditu.  |  Castoris  Polluc.*,  | 
Augustdlium  h.  f.*,  |  M.  TuscuMnius  |  M.  f.  |  Receptus  |  fr^tri. 

Tusculi  (XIF  2637  viderunt  de  Bossi  aliique).  —  1)  Magistro  aedituorum 
Castoris  PoUucis.     Cf.  ad  N.  6214  not.  1.  —  2)  Augustalium  honore  functo. 

6216  M'.  Fictorio  M'.  1.  |  Synhistori,  cur.  |  aedituom  Castoris  |  et 
Pollucis  I  XVI,  I  aeditui  |  Castoris  et  PoUucis  |  post  mortem  |  h.  c* 

Romae  (FI  2202.  XIF  2629  ter  quatterve  descripta  saec.  XVII— XIX).  — 
1)  Honoris  causa. 

Alios  titulos  Tusculanos  agrique  Tusculani  dedi  supra  N.  47.  4S3.  863.  902. 
9S2.  957.  963.  1043.  4060.  4073.  4436.  4494.  4379.  3066.  3442.  3432.  3588.  5596  (de 
hoc  N.  6244  not.  4).     Cf.  etiam  N.  4980.  ^046—3018. 


6217  d.  m.  I  Parthenio  arcario  |  rei  publicae  |  Lavicanorum  |  Quin- 
tanensium'. 

In  Lalio  inter  oppida  La  Colonna  et  Monte  Compatri,  ab  illo  circiter  2  chil., 
ad  veterem  ut  videtur  viam  Labicanam  (XIV 2770  vidi).  —  1)  Ad  Quintanas  man- 
sio  viae  Labicanae  memoratur  in  tabula  Peutingerana  et  itinerario  Antoniniano. 
Quod  nomen,  ductum  ut  videtur  a  praedio  privato  aliquo,  aetate  labente  ad  ipsos 
Labicos  apparet  transiisse,  Situm  ipsum  oppidi  Labici  monstravit  titulus  quem 
Maximiano  dicavit  ordo  Labican.  Q.  Q.,  nuper  repertus  in  vinea  Moretti,  quem 
edidit  Tomassetti  Bull.  comunale  4899  p.  289,  Notizie  degli  scavi  4900  p.  34. 


6218  Agusiae  T.  f.  Priscillae  |  sacerdoti  Spei  et  Salutis  Aug.  |  ex 
d.  d.  Gabini  statuam  publice  po|nendam  curaverunt,  quod,  post  |  in- 
pensas  exemplo  inlustrium  feminar.  |  factas  ob  sacerdotium,  etiam  opus 
portic.  I  Spei  vetustate  vexatum  pecunia  sua  refectu|ram  se  promiserit 
populo,  cum,  pro  |  salute  principis  Antonini  Aug.  Pii  |  patris  patriae  libe- 
rorumque  eius,  |  eximio  ludorum  spectaculo  edito,  |  rehgioni,  vesle  do- 
nata  |  universis,  satis  fecerit.  |  Cuius  statuae  honore  contenta  |  inpensam 
populo  remiserit'.  |  L.  d.  d.  d.  | 

Rep.  a.  4792  ad  viam  Praenestinam  XII  fere  m.  p.  ab  urbe  Roma,  una  cum 
multis  aliis  inscriptionibus  Gabinis,  extat  Romae  in  villa  Borghesia  (XIV 2804  vidit 
Henzen).  —   1)  Scr.  remisit. 

— —  ^gg^ 


564  Capat  XIIII. 

6219  M.  lulio  Zotico  I  decurioni,  |  patri  decurionum  |  et  sevir6 
Augustalium ,  |  qq.  eiusdem  ordinis,  |  dendrophori  qq.  su6  |  perpetu6  et 
patrono  |  dignissimo  ob  me|rita  eius.  L.  d.  d.  d.  (in  latere)  dedik.  VIII 
kal.  lul.  I  imp.  M.  Aurellio  A[n]to[m|wo]*  Pio  Felic.  Aug.  [i//j*  |  P.='  Va- 
lerio  Comazonte  |  II  cos.^  |  cur.  Abudio  Prisco  Cassidario  (  Demetrio  et 
Celerino  Statieno  |  Clementiano. 

Rep.  una  cum  N.  6218  et  una  eum  ea  adservata  (XI f^  2809  vidi).  —  1)  No- 
men  Antonini  Elagabali  et  numerus  consulatus  erasa  sunt.  —  2)  De  praenomine 
Comazontis  cf.  Prosopogr.imp.Rom.  III  p.SSS  n.i2;  Boissevain  in  editione  Dionit 
Cassii  111  p.  4S2.  —  3)  A.  220. 

6220  Fl.  T.  fil.  Variane  |  ob  merita  |  Crescentis  |  Augustor.  lib.  patris 
eius,  I  qui  omnes  honores  |  municipi  n.  delatos  sibi  |  sincera  fide  gessit,  | 
dec.  populusq. 

Rep.  una  cum  N.  6218.  6219  ibidemque  adservata  (XIF  2807  vidit  Henzen). 

6221  P.  Clodius  Helix,  |  L.  AtiHus  Thamyrus  |  praefecti  Augustal.*  | 
basim  posuerunt  et  |  statuam  refecerunt  |  d.  s.  p.  ex  d.  d. 

Rep.  eodem  loco  quo  N.  6218  seq.,  videtur  periisse  (XIV  2803  bis  vel  semel 
descripta).  —  1)  Praefectos  Augustales  hos  fuisse  libertinos  indicant  cognomina 
Graeca;  similiter  N.  6222,  itemque  supra  N.  948,  ex  quo  titulo  videtur  colligi 
posse  praefectos  hos  quattuorvirorum  loco  (supra  N.  272)  interdum  Gabiis  fuisse. 

6222  L.  Pi[nnms] ,  |  L.  Pin[nms]  Nedymus  |  praefecti  Au- 

gustales  I  L.  Pinnius  Porphyrio  q. 

Rep.  una  cxan  N.  6218,  videtur  periisse  (XIF  2811  semel  descripta). 

Alias  inscriptiones  Gabinas  dedi  supra  N.  272.  521.  948. 129S.  1609.  4118.  S449. 


6223  M.  Aurel[toj  |  Caesari,  |  imp.  Caes.  T.  Aeli  |  Hadriani  Antonini  ) 
Aug.  Pii  pontif.  max.,  |  trib.  pot.  III,  cos.  IIP,  p.  p.,  fiHo  |  senatus  Fi- 
denatium. 

Prope  Romam  rep.  via  Salaria  (ad  duodecimum  chiliomelrum  viae  ferratae 
Hortam  ducentis),  ubi  fuerunt  Fidenae  (Eph.  ep.7, 1269  descr.  Lanciani).  —  1)  A.  140 
(mirum  est  M.  Aurelium  patris  in  tertio  consulatu  collegam  non  dici  consulem). 

6224  magno  et  |  invicto  imp.  |  GalHeno  Pio  |  FeHci  Augus|to  senatus 
Fid.,  I  devoti  numini  |  maiestati  q.  eius,  |  dict.*  C.  Petr.  PodaHrio  |  et  T. 
AeHo  Octobre,  cujr.  ag.  T.  Ter.  Octobre. 

Prope  Romam  rep.  via  Salaria  ad  villam  marchionis  Spadae,  ibi  fere  ubi 
N.  6223  (X1F40S8  aliquoties  descripta  cum  reperta  est  anno  1767).  —  1)  Dictato- 
ribus  (collegium  dictatorum  praeterea  non  reperitur.  Singulos  dictatores  habes 
Nomenli  supra  N.  2740.  4378,  Lanuvii  supra  N.  6194  cf  N.  6200,  Ariciae  N.  6193). 
Duoviri  Fidenates  posuerunt  titulum  multo  antiquiorem  supra  N.  S94S. 


Titali  municipales.  —  Fidenae.  Ficalea.  Nomentum.  Aquae  Albulae.       566 

6225  imp.  Caesari  |  divi  Antooini  Pii  |  filio  divi  Hadriani  |  nepoti 
divi  Traiani  |  Parthici  pronepoti  |  divi  Nervae  abnepoti  |  M.  Aurelio  Anto- 
nino  Aug.  p.  m.,  |  tr.  pot.  XVI •,  cos.  III,  optimo  et  |  indulgentissimo  prin- 
cipi,  I  pueri  et  puellae  alimentari^  |  Ficolensium'. 

Romae,  incerlum  quo  loco  reperta,  ted  ttetit  rine  dubio  Ficuleae  (XIF  400S 
vidit  de  Rosti).  —  \)  A.  i6i.  —  2)  C/.  N.  6620.  —  3)  De  Ficulea  sita  ad  viam 
Nomentanam  non  procul  ab  urbe  Roma  vide  C.  I.  L.  XIF  p.  ii7.  Titulot  Ficuleruet 
dedi  iam  supra  N.  5813.  S587.  3720. 

6226  .  .  [FJerulano  |  Phaedro  sacerdoti  |  [iVjomentanorum  Matris 
d.  m.  I  [/(ica«]  aunis  XXV  et  sanitate  |  [(jMJomodo  volui  hilaris  annis  LXX.  | 
Curiose,  quit  at  te.  (in  latere)  et  Melizusae  vernae  sua[ej,  |  vixit  annis  XVIII, 
posita  hic  a.'  XXX. 

Nomenti  (la  Mentana),  iam  Romae  (XIV  5936  vidit  Henzen).  —  1)  Annorum? 
(ted  duplex  annorum  numerus  quid  significet,  nescio). 

Aliot  titulot  Nomentanot  dedi  supra  N.  908.  2740.  4578. 

6227  Attini  Aug.  |  sac.  |  C.  luhus  Sp.  f.  luhanus  |  Proculus  sacer- 
dos  I  M.  d.  m.  I.  |  ad  aquas  Albulas'  |  d.  d. 

Tibure  (XIF  5354  saepius  descripta  saec.  XVI).  —  1)  De  aquis  Albulit  siti* 
tub  Tibure  cf.  tupra  N.  5892  (iam  accedit  Notizie  degli  tcavi  4902  p.  113), 


I 


6228  C.  Bicleio  C.  f.  Cam.  Prisco  |  omnibus  honoribus  |  functo, 
optime  de  re  |  pubhca  Tiburtium  |  merito,  |  s.  p.  q.  T.'  (in  latere)  Hic  rem 
pubhcam  |  Tib.  ex  asse  |  heredem  |  fecit. 

Tibure  (XIV  5634  vidi).  —  1)  Senatus  populusque  Tiburs. 

6229  Tul.  Tullius  Tul.  f.,  P.  Sertorius  P.  f.  censores. 

Tibure  (I  4120.  XIV  5683  semel  ut  videtur  descripta  saec.  XV.  Titulus  ter  in 
eodem  lapide  repetitus). 

6230  L.  Nonius  L.  f.  Pansa,  |  Tul.  TuIHus  Tul.  f.,  |  C.  Manius  C.  f.,  | 
L.  Magilius  L.  f.  iterum  |  Illlvir.  d.  s.  s.  f.  c' 

Tibure  (1 4424.  XIV  5666  saepius  descripta  saec.  XVI).  —  1)  Quattuorviri  de 
senatus  sententia  faciundum  curarunt  (hoc  collocatum  e  regione  quattuor  nominum). 
Alios  titulos  a  quattuorviris  Tiburtinis  positos  dedi  supra  N.  3588.  3346. 

6231  M.  Scaudius  C.  f.,  |  C.  Munatius  T.  f.  |  aediles  aere  multatico. 
Tibure,  pavimentum  operis  musivi  (XIV  5ff78  vidi).     Alium  titulum  ab  aediii- 

but  Tiburtinit  potitum  habet  tupra  N.  5700. 

6232  C.  Terentius  |  Valens  |  IUlvir  aedihcia  |  pot.,  praef.  qq.  sal.*,  | 
praef,  rivi  supern.*,  |  patron.  munic. 

Tibure  (XIV 5682  vidi).  —  1)  Praefecto  quinquennali  talientium?  —  2)  Prae- 
fecto  rivi  tupernatit.  De  cura  aquarum  apud  Tiburtet  cf.  C.I.  L.  XIV  p.567.  Tri- 
bunvm  aquarum  Tiburlinum  habuimut  tupra  N.  4889. 


566  Caput  XIIII. 

6233  M.  Tullio  M.  f.  I  Cam.  Blaeso'  |  pontifici,  cur.  |  fan.  H.  v.% 
salio^  I  TuUia  Berenice  |  uxor  et  TuUia  |  Blaesilla  filia,  |  1.  d.  s.  c,  |  patrono 
municipii. 

Tibnre  (XI F  4238  vidit  Gatti).  —  1)  Idem  s7ipra  IS.  1061.  3630.  —  2)  Cura- 
tori  fani  Herculis  victoris.  Cf.  N.  40U.  4061.  1101.  llOi.  1889.  5416.  —  3)  Salios 
Tiburtinos  habes  etiam  supra  N.  102S.  1101.  llOi.  1889;  salios  Anagninos  N.  62S9. 
6260.     De  saliis  oppidorum  Transpadanae  N.  6701.  6745. 

6234  M.  Lurio  M.  f.  Palat.  Lucretiano  |  patrono  municipi,  |  Tiburtes 
municipes  |  aere  collato,  quod  |  honore  sibi  quinquen|naiitatis  oblato  XX 
paria  |  gladiatorum  et  venation.  |  sua  pecunia  ediderit.  |  L.  d.  s.  c* 
(In  latere)  dedicata  I  VIIII  kal.  August.  |  L.  Eggio  Marullo  |  Cn.  Papirio 
Aeliano  cos.'' 

Tibure  (XIF  5665  vidi).  —  1)  Locus  datus  senatus  consuUo.  —  2)  A.  184. 

6235  Q.  Hortensio  |  Q.  f.  Col.  |  Faustino  |  advocato  fis|ci,  praef. 
fabr.,  patrono  municipi,  |  coUegium  fabrum  [  Tiburtium  ob  |  merita.  |  L. 
d.  s.  c  I  (in  latere)  curantibus  I  M.  Helvio  Exspectato  (sic)  et  |  C.  AUiano 
Tiburtino,  (in  altero  latere)  curantibus  I  C.  AUiano  Tiburtino  et  |  M.  Helvio 
Expectato.  |  Dedicata  ]  III  id.  Mai.  Maximo  et  Orfito  cos.* 

Tibure,  iam  Romae  (XIF  564S  vidi).  —  1)  15  Mai.  172. 

6236  C.  Maenio  C.  f.  Cam.  |  Basso  |  aedili,  Illlviro,  mag,  i  Hercu- 
laneo  et  AugustaliS  |  praefecto  fabrum  |  M.  Silani  M.  f.  sexto^  |  Cartha- 
ginis,  I  tr.  mil.  leg.  IH  Augustae,  |  quinquenna[/j]. 

Inagro  Tiburtino,  Ficovaro  versus  (XIF  566S  vidi).  —  1)  Cf  N.6242  not.1, 
624S  not.  2.  —  2)  Cf  supra  N.  2503  not.  1. 

6237  T.  Trebulano  |  T.  f.  Cam.  Nepoti  |  Herc  Aug.,  |  T.  Trebu- 
lanus  T.  lib.  Nepos  Herc  |  Aug.,  aedU.  iuvenum'  Tiburi.  |  Publicia  Satur- 
nina  coniux. 

Tibure  (XIV  5684  vidi).  —  1)  Cf  N.  6209;  item  N.  6264  cet. 

6238  Ti.  Claudio  |  Saiviano  |  Herculano  |  Aug.  gratis  |  creato  | 
duplicario*. 

Tibure  (XI F  5636  saepe  descripta  saec.  XFI— XVIII).  —  1)  Augustales  dupli- 
carii  Puteolis  infra  N.  6551.  6552.  6559  (fionor  dupli  supra  N.  3348). 

6239  Calvinae'  |  M.  Silani  fil.  |  delicio  |  luniae  Sp.  f.  Tyrannidi,  | 
ux6ri  optumae,  |  C.  Albius  LivilMe  1.  |  Thymelus  Herc  |  AugustaUs. 

Tibure  (XIV  5661  saepius  descripta  saec.  XV.  XVI).  —  1)  Intellegitur  lunia 
Calvina,  Silani  eius  qui  memoratur  N.  6236  filia,  abneptis  divi  Augusti.  Eius  de- 
licium  aliquando  fuerat  Tyrannis,  uxor  Thymeli. 

6240/1  M.  Varenus  D.  et  M.  Lartidi  1.  Diphilus*  |  mag.  HercuL  d.  s. 
p.''  f.  c 

Tibure,  mensae  duae  marmoreae,  rep.  a.  1885  (XIV  5688.  5687  titulos  duos 
paetie  gemellos  descr.  Galti).  —  1)  Vixit  temporibus  Tiberii,  collato  titulo  Nolano 
X  1233.  —  2)  de  sua  pec.  XIV  5687  (hic  t.  praelerea  uno  versu  perscriptus). 


Tituli  municipales.  —  Tibur.  567 

6242  P.  Flavius  Sp.  f.  Cam.  Decimus,  |  P.  Flavius  Palestricus  H.  A.',  | 
M.  Trebienus  Tiburtinus  H.  A.,  |  cur.,  |  cultoribus  domus  diviuae  |  et  For- 
tunae  Aug.  Lares  |  Augustos  d.  d. 

Tibure  (XIT  5S61  descripta  saec.  XFII  et  XFIII).  —  1)  Herculaneus  Au- 
gustalis.  Alius  Herculanus  (sic)  Augustalis  est  supra  N.  5191.  Titulum  ab  Her- 
culaniis  Augustalibus  positum  dedi  supra  N.  1101.     Cf.  N.  624S  not.  2. 

Herculanei  Augustales  fuerunt  eliam  Grumenti  (X  230.  231). 

6243  Forlun.  praetoriae  |  sacrum  |  L.  Mucius  Nicephor  |  mag.  Her- 
cul.  Aug.,  I  Cn.  Coponius  Epagatus  (sic)  \  curator.  primi  d.  s.  p.  |  culto- 
ribus  d.  d. 

Tibure,  nune  Romae  (XIF  SSiO  vidit  Henzeti). 

6244  Saufeiae  Alexandriae  |  v.  V.*  Tiburtium  |  caplatores  Tiburtes  | 
mirae  eius  innocentiae  |  quam  vibae  decreverunt  post  |  obitum  posuerunt.  | 

L.  d.  s.  c» 

Tibure,  postea  Romae  (XIF  S677  aliquolies  descripta  saec.  XFl.  XFII).  — 
1)  Firginis  Festalis.  —   2)  Cf  N.  6234  not.  1. 

6245  C.  Sextilius  |  v.  V.*  Tiburtium  |  lib.  Ephebus  |  Hercuianius  j 
Augustahs*  I  curator|.  .  .^  (in  latere)  Quod  L.  Alfenatius  [Priscu]?>*  et  M. 
Mucius  Tiburtinus  HHviri  |  HH  k.  Septembres  ....  aditu  dato  Sextilio 
Eph[e6o],  I  cognita  petitione  [eius  qua  cjontinebatur,  uti  permi[^fcre/Mr]  | 
ei  basim  marmo[ream  sua  j]mpensa  omni  sub  Ihens^awro]  |  Herculis  et 
Augus[fi  porta]  Esquihna  pon[e]re,   s\[cut  d.  e.  r.]  \  aucloritas  per[scripta 

est,  q.  d.  e.  r.]  f.  p.,  d.  e.  r.  i.  censuer.':  ]  [C]um  C.  Sextihus,  Sa [aje 

virginis  Vestahs  [lib.]  \  Ephebus  non  hod[i«  primum]  munificus  erga  rem 
pubUc[am],  j  exornaturus  s[i]t  [eam  posi]ta  base  marmorea  sub  |  thensauro 
Herc[M^!s"  por]ta  Esquihna,  |  agere  grate[s  5]exl[i7io  Ephebo]  permittique 
it  titu[/o]  I  quoque  nomine  s[mo  inscript]o  significari,  adi[ec/o  inj  |  in- 
scriptione  l[a/er«  se»t]atus  n.  consuUo  q[MO  |  /]acilius  celeri  q[Mo]|que 
exemplum  e[iMS  |  sjequi  vehnt.  (  [C]ensuerunt.  |  [^qjuilla  et  Titiano  c[os.'  j 
5c]ribendo  adfuer[Mnf]  |  .  .  Attius 

Tibure  ( XI F 5679  vidi  partem  dimidiam  inscriptionis  lateris;  reliqua  restituta 
ex  apographis  factis  saeculo  XFI).  —  1)  Cf  N.  6244  not.  1.  —  2)  Apparet  coUegium 
Herculis  cultui  Tibure  destinatum  aetate  imperatoria  Augustum  quoque  colendum 
sibi  sumpsisse,  ut  alibi  Augustales.  Thesaurus  quoque  Herculis  dictus  Herculis  et 
Augusti  (vid.  not.  6).  Ad  Herculis  cultum  Tiburtinum  pertinent  tiluli  supra  editi 
N.  2642.  2706.  5401.  5414  seq.  54ii.  54S2.  —  3)  Hic  deesse  aliquid  non  Iradilur.  — 
4)  Nomen  supplelum  ex  XIF  42S6.  —  5)  Cf  N.  S505  not.  5.  —  6)  Idem  qui  paullo 
antea  Herculis  et  Augtuti  dictus.  —  1)  A.  p.  Chr.  127. 

Alios  titulos  Tiburtinos  (praeter  citatos  ad  N.  6233  not.  2.  3,  N.  624S  not.  2) 
habes  supra  N.  19.  118.  196.  318.  729.  918.  921.  947.  9S0.  964.  986.  1013.  102S.  1042. 
1043.  1071.  1072.  1158.  1182.  118S.  1186.  1207.  1391.  1S84.  1S8S.  1942.  2637.  2642. 
2706.  2742.  3098.  3143.  3238.  3248.  3292.  3700.  3821.  4017.  4237.  4979.  S191.  S388. 
5546.  S377.  6171. 


568  Caput  Xim. 

6246  C.  Magulnius  C.  f.  |  Scato  Maxs.,  |  C.  Saufeius  C.  f.  |  Flac- 
cus'  I  pr.  1  sacraverunt. 

Praeneste  (11456.  XI F 2906''  vidi).     luxta  extat  hasis gemella  XIV 2906^,  in 
qua  nomina  praetofum  alio  ordine  collocata  sunt.  —  1)  Cf.  supra  JV.  3916. 
Alium  titulum  a  praetoribus  Praenestinis  positum  dedi  supra  N.  4020. 

6247  C.  Saufeius  C.  f.,  |  M.  Saufeius  L.  f.  |  Pontanes'  |  aid. 
ex  s,  c. 

Praeneste  (1 1142.  XIF5000  quater  ut  videtur  descripta  saec.  XFI.  XFII).  — 
1)  Sic  tria  apographa;   utrique  Saufeio  videtur  cognomen  fuisse  Pontanus. 

Titulum  a  quaestoribus  duobus  Praenestinis  posilum  dedi  supra  N.  S916. 

6248  C.  Caesius  M.  f.,  |  C.  Flavius  L.  f.  |  duovir.  quinq.  |  aedem  et 
portic.  I  d.  d.  s.  fac.  coer.  |  eidemq.  prob. 

Praeneste,  iam  Ro7nae  (1  1140.  XI F  2980  Rilschl  tab.  XCIIIb).  Titulum  a 
duoviris  Praenestinis  positum  dedi  supra  iV.  3667. 

6249  C.  Voluntilius  Q.  f.  Varus  |  llvir.  iter.,  cur.  aed.  sacr.' 
Praeneste,  tegulae  complures,  omnes  fractae,  sed  ita  ut  se  invicem  suppleant 

(XIF  4091,  9.    XF  2297  vidit  Dressel).   —    1)  Alium  curatorem  aedium  sacrarum 
Praenestinum  habuimus  supra  N.  1420  (not.  7). 

6250  M.  Albinius  M.  f.  Men.  |  aed.,  Ilvir,  Ilvir.  quinq.,  |  Aug.',  mag. 
August.''  design.;  |  Valeria  Callisto  uxor.  (in  parte  aversa)  n.  XX'. 

Praeneste  (XIF  2974  vidi).  —  1)  Nota  Augustalem  ingenuum  et  summis  hono- 
ribus  in  colonia  fungentem.  Cf.  N.  6232.  6233.  —  2)  Magistri  Augustales  libertini 
supra  N.  89.  3373,    cf.  N.  6473  cet.  —  3)  Nota  quadratai-ii. 

6251  L.  Herennio  L.  f.  |  Men.  Cossutiano  |  decurio  adlectus  |  curia 
Praeneste  |  annorum  XVII,  [ymjt  annis  XVIH. 

Falmontone  prope  Praeneste  (XIF  2987  vidit  Mommsen).  A  decurionibus 
populoque  coloniae  Praenestinae  positi  sunt  tituli  supra  N.  5787.  5788. 

6252  Cn.  Voesio  |  Cn.  fii.  Apro  |  quaestori,  aedili,  Ilviro,  |  flamioi 
divi  Aug.,  Vlviro  |  Augustali,  curatori  annon.  (  triennio  continuo,  curat. 
muneris  publici'  gladiatori  III*,  |  quot  is  tempore  honorum  cu}rarumque 
suarum,  plenissimo  |  munificentiae  studio,  voluptatib.  |  et  utilitatibus  po- 
puli  plurima  |  contulerit,  ludum  etiam  gIadi|atorium  et  spoliar.*  solo 
empto  I  sua  pecunia  exstructum  publice  op|tulerit;  cuius  meritis  postu- 
lante  populo  |  statuam  publice  poni  placuit.   D.  d. 

Praeneste  (XIF  5014  vidi).  —  1)  Cf  N.  6233.  6281  cet.  —  2)  Ter.  —  3)  Ad 
hoc  spoliarium  videtur  pertinere  fragmentum  supra  N.  3662. 

6253  P.  Acilio  P.  f.  Men.  |  Paullo  Illlllvir.  Aug.,  q.  col.,  |  aed., 
Ilvir.,  I  flamini  divi  Aug.,  |  cur.  annonae,  |  cur.  muneris  publici,  |  cur. 
kal.,  cultores  lovis  |  arkani  |  regio  macelli'  |  patrono  dignissimo.  |  L.  d. 
d.  d.  (in  laiere)  dedicata  V  idus  |  Maias  |  Arriano  et  Papo  |  cos.^  |  curante 
Ti.  CI I  Vitale  IIIIII|vir.  Aug. 


Tituli  municipales.  —  Praeneste.  Anagnia.  569 

Praeneste  (XI f^ 2972  vidi  titulum  frontis).  —  1)  lidem  dicuntur  amatores  re- 
gionis  macelli  cultores  lovis  arkani  m  t.  Praetiestino  XIF  2937  (=  Orell.  5043).  lup- 
piter  arkmius  memoratur  etiam  supra  JS.  5696  v.  47  (not.  2).  —  2)  A.  245. 

6254  Sex.  Maesio  Sex.  f.  Rom.  Celso  praef.  |  fabr.,  D  leg.  IIII 
Maced.,  q.,  aed.,  Ilvir.,  flamin.  |  divi  Aug.,  sortilego*  Fortunae  Primi- 
geniae^,  |  Sex.  Maesius  Echio  lib.  fecit  sibi  et  |  Sex.  Maesio  Celeri  filio 
suo  et  Maesiae  Pinoe  coniugi  et  |  Sex.  Maesio  Potho  conliberto,  posteris- 
que  suis. 

Praeneste  (XI f^  2989  vidit  Mommsen).  —  1)  Sortilegus  ab  Venere  Erucina  est 
FI  2274.  —  2)  Be  Fortuna  Primigenia  Praeneste  culta  vide  supra  IV.  5685—5696. 

6255  M.  Scurreius  Fontinaiis  |  sacerdos  Fortunae  Primig.  lectus  ex 
s.  c,  I  Illlllvir.  Aug.,  cur.  sevir.,  quinq.  perp.  datus  ab  |  imp.  Hadriano 
Aug.  collegio  fabr.  tign.  |  cum  Scurreio  Vestale  filio  sua  pecunia  fecit.  | 
Loc.  dat.  d.  d. 

Praeneste,  nunc  Romae  (XIF  5005  vidi). 

6256  L.  Urvineio  L.  L  Philomuso,  |  mag.  conl.  libert.',  |  pubhce 
sepulturae  et  statuae  in  foro  locus  |  datus  est,  quod  is  testamento  suo  la- 
vationem''  populo  gratis  |  per  triennium  gladiatorumque  paria  X  et  For- 
tunae  Primig.  |  coronam  auream  p.  F  dari,  idemque  ludos  ex  ftS  ij^  uD;  per 
dies  V  fieri  iussit.  |  Phihppus  \.  monumentum  de  suo  fecit. 

Praeneste  (XIF501S  vidi).  —  1)  Magistro  conlegii  libertorum.  (Apparet  Prae- 
neste  liberlinos  proprium  coUegium  habuisse,  cuvi  ad  Augustalitatem,  certe  per  ali- 
quod  tempus ,  non  admittereiitur.  Cf.  N.  62S0  not.  1;  C.  I.  L.  XIF  p.  290.)  — 
2)  Cf.  supra  N.  5672.  —   3)  Pondo  unius. 

Alius  titulo  Praenestinos  habes  supra  JS.  U.  376.  4024?  1219.  1263.  1420. 1569. 
1571.  2681.  2684.  2749.  3172.  3419.  3420.  3599.  3683.  56S5»  seq.  3684  seq.  3787.  3788. 
4020.  4092.  5194.  5209'.  5514.  5629.  5667.  5672.  5916. 


6257  M.  Arrius  M.  f.  L.  n.,  |  L.  Vitorius  C.  f.  |  aid.  sen.  cop.* 

Anagniae  (X  5916  vidil  Mommsen).  —  1)  Aediles  senatores  coptati.  Cf. 
N.  6258. 

6258  C.  Abutlio  L.  f.  Lacon[i]  |  aid.  sen.  cop.',  aid.  ite[r.],  |  pontif., 
augur.,  [5.]*,   ex  s.  c.  .  .jentutis  amorisque  tit... 

Anagniae  (X  5914  semel  descripta  saec.  XFIII  a  Marangonio  homine  non 
nimis  accurato).  —  1)  Aidili  senatori  coptato  (ita  significari  per  aedilitatis  gra- 
dum  in  curiavi  adlectionem  putat  Mumrnsen).  —  2)  0  traditur  pro  Q. 


6259    M.  Rubrio  L.  f.  |  Porculo» 

\  pr.,  aid.,  q.,  |  pont.,  salio,  |  munic. 

et  incol. 

Anagniae  (X  5926  vidit  Mommsen). 

—  1)  Sic  potius  quam  Proculo. 

6260    L.  Pantilio  L.  f.  pr.,  q.,  |  ponl.,  |  L.  Pantilius  L.  f.  pater  |  pr. 
bis,  q.  bis,  sal.',  pont.,  |  Cemelliae  P.  f. 

Anagniae  (X  5925  vidit  Mommsen).  —  1)  Cf.  N.6iS9;  N.6233not.3. 


570  Caput  XIIII. 

6261  L.  Cominio  L.  f.  L.  n.  Pa[/.]  |  Firmo  pr.,  q.  aer.  et  ali[m.]*;  | 
Oppiae  Sex.  et  0-  1.  Eunoea[e]. 

Exemplum  periit,  castae,  lugete,  puellae. 

Oppia  iam  non  est,  erepta  est  Oppia  Firmo. 

Accipite  hanc  animam  numeroque  augete  sacr[afo]'^ 

Arria  Romano  et  tu  Graio  Laodamia, 

Hunc  titulum  meritis  servat  tibi  fama  superstis, 
sibi  suis  posterisq.  eorum. 

Anagniae  (X  S920  bis  descripta  saec.  XFl).  Buecheler  earm.  epigr.  n.  423.  — 
1)  Quaestori  aerarii  et  alimentorum.  —  2)  Sic  Momms.,  sacr[a<aTO]  Buech.  Csacro- 
rum  alterum  apographum,   sacri . . .  alterum). 

6262^  T.  Flavio  Karo  |  s.  p.  q.  A.*  |  ex  leg.  populi  |  ob  insignem  | 
munificentiam  |  erga  se  et  r.  p.  |  statuam  ei  |  ponend.  censuer.  |  Ob 
quarum^  dedicatione  |  dedit  decurionib.  X  III,  item  |  sexvir.  X  II,  et  po- 
pulo  X  I. 

6262^  Flaviae  Karae  |  Gentiae  flamin.,  |  s.  p.  q.  A.  |  ex  legatis 
populi  I  in  honorem  |  Fl.  Kari  patris  |  eius  statuam  |  ei  ponendam  |  cen- 
suerunt. 

Anagniae,  eippi  duo  eadem  manu  incisi  (X  S925.  S924  vidit  Mommsen).  — 

1)  Senatus  populusque  Anagninus.  —  2)  Sc.  statuarum  duarum  ipsius  et  Flaviae 
Karae  fiUae. 

6263  Ti.  CI.  Ti.  fil.  Pub.  Crescentiajno  p.  m.',  qq.,  praet.,  q.  bis, 
sacer|doti  iuvent.  Aninae  («jc;  *,  s.  p.  q.  A.  |  amantissimo  sui  ac  praesltan- 
tissimo  ob  nimiam  eius  |  erga  municipes  patriamque  ad|fectionem,  quod 
is  in  hono|ribus  enixe  adque  inpenssime  (sic)  |  in  omnibus  patriae  suae 
Iar|giter  functus  sit,  dignissimo  patrono,  poni  censuerunt.  |  D.  (sic) 
d.  d.  d. 

Anagniae  (X  3919  vidit  Mommsen).  —  1)  Patrono  municipii.  —  2)  A  ''iuven- 
tute  Anagnina^  non  diversum  coUegium  iuvenum  N.  6264.  Sacerdos  (collegii)  iu- 
venum  etiam  Brixiae  fuit,  cf.  N.671S,  item  ut  videtur  Veronae  (N.6699),  item 
Mediolani  (N.  6732). 

6264  P.  Vegellio  P.  f.  Pub.  Primo  |  eq.  R.,  Ilvir.,  q.  al[t]ra.,  cur. 
pec.  I  annon.\  q.  aerar.  arcae  pu|b.*,  cur.  r.  p.  Trebanorum,  ex|sempUs 
munif[ic]entiae  sua[e  optime  meren[fi],  collegius  i|uvenum  patrono  dig- 
nissimo  |  ob  renovatam  ab  eo  lusus  (sic)  iuve|uum,  quod  vetustate  tempo- 
rum  I  fuerat  obliteratum^  ob  quam  hon|oris  huius  oblationem  die  nata|lis 
SUi   eidem   COIlegio   V   kal.   Oct.   (nihil  deest,  adestque  spatium  vactium). 

Anagniae  (X  S928  vidit  Mommsen).  —   1)  Curatori  pecuniae  annonariae.  — 

2)  Quaestori  aerarii  arcae  publicae, 

Alios  titulos  Anagninos  dedimus  supra  N.  406.  912.  1909.  5728. 

6265  Aelie  Laenil|lae  Aug.  lib.,  matri  |  Ragi  Bi[f]hynici,  |  XXvir.*  et 
honorati  I  ob  merita  eius. 


Tituli  municipales.  —  Anagnia.  Aletrium.  Verulae.  Ferentinum.        571 

I^ope  Anagniam  (X  S913  solus  descr.  saec.  XFIII  Marangonius  auctor  non 
nimis  accuratus),  —  1)  Cuius  generis  viginliviri  fuerint,  ignoratur. 

6266  C.  Iiili6  C.  f.  Pub.  Rtif6  |  veler^oo  coli.  VI  pr.  |  D  Aquilii 
Maximi,  |  praetori,  a6d.,  Illlviro  i.  d.  |  nninicipi6  Aletri.  |  C.  lulius  C.  f. 
Rufinus  fralri  |  bene  merenli  et  sibi  posterisque  suis. 

Ferentini  olim,  iam  Alatri  (X  SS32  vidit  Mommsen). 

6267  C.  lulio  Augusti  1.  I  Heleno  |  ex  decreto  decur.  |  municipii 
Aletrinat.  |  et  pollicitatione  sevir.  |  et  municipum  et  incolar.,  |  ob  me- 
rita  eius. 

Aletrii  (hodie  Alatri)    (X  S808  vidit  Smetius). 

Multo  antiquiorem  titulum  Alelrinatem  dedi  supra  N.  SS48. 

6268  L.  Alfio  L.  f.  Cor.  |  Valentino  lT|vir.  II  q.  q.,  p.  m.  V.>,  |  cu- 
rat.  rei  p.  col.  |  Casinatium*  et  |  patrono,  ordo  |  seviralium  et  |  Augusta- 
lium  ob  I  merita  eius.  |  L.  d.  d.  d.  (in  latere)  dedicata  kal.  lun.  |  Laterano 
el  I  Rufino  cos.^,  |  ob  cuius  dedicati|one  dedit  decur.  et  |  Vlvir.  et  Augus. 
XIIII,  I  dendrophor.  3E  III,  adiec|to  pane  et  vino,  popu|lo  XI.  Curante 
Urgujlanio  Secundo. 

Fierulis  (X  S796  vidit  Mommsen).  —  1)  Patrono  municipii  Ferulani.  — 
2)  Meliore  aetate  Casinum  dicitur  municipium,  N.  629i.  662i;  cf.  Mommsen  Herm.  48, 
1883  p.  163  not.  3.  —  3)  A.  197. 

6269 [rfiujidi  iussit  XII  k.  Octobr.  die  natalis  sui  |  [decurioni]- 

bus  et  Xviris*  et  q.  u.  v.  i.*  uxoribusque  |  \filis  /ra]tribus  et  filiabus 
sororibusq.  simul  |  [rfiscMmftenjtib.,  item  Vlviris  Aug.  et  uxorib.  eorum  | 
[praescnftft] us  sportulas,  item  populo  fieri  |  [epu?Mm]  et  pueris  nuces  spargi 
die  s.  s.'  et  |   [facta?  m]luminatione. 

Ferentini  (X  5849  vidit  Mommsen).  —  1)  Decemviri  Ferentinatet  aliunde 
nonnoti. —  2)  Quibus  una  vesci  ius?  (Momms.,  cf.  adN.6271  not.9).  —  3)  Supra 
tcripto. 

6270    L.  [P]acuvio  L.  f.  Pol.  |  Severo  |  [////]viro  aed.  pot.,  Illlviro  | 

[i.  d.,  /]lllvir.  quinq.  censor.  |  [potest.,  pontif]\ci^  praef.  fabr.,  | tium 

prim.  I ori  pr.  | [pe]regrini  *  | p.  [d]ecur  | 1 1 

(In  latere) 
Mulsum  crustula,  municeps,  |  petenti  | 
in  sextam  tibi  di[»Jidentur  hora[m]:  | 
\de\  te  tardior  au[/]  piger  quereri[s]'. 
Ferentini  (X  S844  vidil  Mommsen).  —  1)  Nimis  lacera  quam  ut  rettilut  queant 
(sermo  videlur  hic  fuisse  de  donis  a  Paeuvio  relictis).  —  2)  Fertut  hendecatyllabi : 
Buecheler  carm.  epigr.  1S06. 


572  Caput  XIIII. 

6271  A^  Quinctilio  A.  f.  |  Pal.  Prisco  |  lirivir.  aed.  potest.,  llllvir. 
iure  I  dic,  Illlvir.  quinq.  adlecto  ex  s.  c,  |  pontif.,  praef.  fabr.  |  [^u]ius 
ob  eximiani  munificent.,  quam  in  munic  |  suos  contulit,  senat.  staluam^ 
publice  ponend.  in  foro,  ubi  ipse  |  vellet,  censuere.  H.  a.  i.  r."  Hic 
ex  s.  c  fundos  Ceponian.  |  et  Roianum  et  Mamian.  et  pratum  Exosco  ab 
r.  p.  redem.'  |  ii%  LXX  m.  n.  et  in  avit.  r.  p.  reddid.",  ex  quor.  reditu 
de  ffS  IV  m.  CC  ]  quod  annis  VI  id.  Mai.  die  natal.  suo  perpet.  dare- 
tur  praesent.  |  municipib.  et  incol.  et  mulierib.  nuplis  crustul.  p.'  I, 
mulsi  hemiu.',  |  et  circa  triclin.  decurionib.  mulsum  et  crust.  et  sportul. 
H-S-  X  n.,  I  item  puer.  curiae  increment.',  et  Vlvir.  Aug.  quibusq.  u. 
V.  e.^  crust.  |  mulsum  et  HS  Vlll  n.;  et  in  triclin.  meo  ampl.  in  sing.  h.'" 
RSr  I  n.;  et  in  orn."  |  staluae  et  imag.  mear.  res  p.  perpet.  -HSrXXX  n. 
impend.  arbitr.  Illlvir.,  |  aedilium  cura.  Favorabil.  est'^  si  puer.  plebeis 
sine  distinctione  liber|latis'*  nucum  sparsion."  mod.  XXX  et  ex  vini  urnis 
VI  potionum  |  eministration.  digne  incrementis'*  praestiterint. 

Ferentini,  sub  moenibus   oppidi,   rupi  incisum   (X  S835  vidit  Mommsen).  — 

1)  Ad  hanc  stdtuam  videtur  pertinuisse  titulus  eiusdem  Quinctilii  Prisci  X  S852.  — 

2)  Honore  accepto  impensam  remisit.  —  3)  Redemit.  —  4)  Fundos  illos  a  Quinctilio 
Prisco  rei  publicae  Ferentinatium  gratis  redditos  esse,  ea  condicione,  ut  fundi  illi 
in  perpetuum  locarentur  pensione  annua  sestertium  milium  quattuor  et  ducento- 
inim,  coniecit  Mommsen.  Aviti  vocabulo  diuturna  propriaque  possessio  signi- 
ficatur,'  cf.  Zangemeister  C.  I.  L.  IV  p.  426  (ad  tabellas  ceratas  Pompeianas ,  in 
quibus  perscriptae  sunt  summae  rei  publicae  Pompeianorum  numeratae  ob  avi- 
tum  fundi  alicuius).  Etiam  in  titulo  Stabiano  Notizie  degli  scavi  4897  p.  64  est 
avitu  patr,  f.  (Sogliano  l.  c),  —  5)  Sestertium  quattuor  milibus  et  ducentis.  (Sunt 
usurae  semisses  pretii  fundorum  illorum,  Cf,  Billeter  Gesch.  des  Zinsfusses  p.  221.)  — 
6)  Pondo.  —  7)  Hemina.  —  8)  Curiae  incrementa  appellantur  filii  decurionum.  — 

9)  Quibusque   una    vescendum    est?    (Momms.).     Cf.   N.  6269  ?iot,  2;    N.  6284.  — 

10)  Singulos  homines,  —  11)  Ornatum.  —  12)  Desiderium  testamento  expressum 
significari  videlur.  —  13)  Ne  servilis  quidejn  loci  pueros  ab  hac  sparsione  arceri 
voluit  (Momms.).  —   14)  Cf.  N.  6269.  —   15)  Cf  not,  8, 

Titulos  multo  antiquiores  arcis  Ferentinalis,  positos  a  censoribus,  dedi  supra 
N.  S542  —  S54S.  Decj'etum  senatus  Ferentinatium  supra  N.  6106,  Titulum  posi- 
tujn  a  senatu  populoque  Ferentinate  habes  supra  N.  475,  alium  positum  a  Feren- 
tiJiatibus  Novanis  supra  N.  421  (alter  positus  ab  iisdem  est  X  S828). 

6272  T.  lulio  Eut[yjcheti  patron.  |  et  rectori  colleg.  |  dend.  Sign., 
qq.,  ob  I  plura  sepius  bene|ficia  et  munificent.  |  largitionesque,  que  |  circa 
collegium  sujum  exibuerit,  dignisjsimo,  ex  aere  coljlato  statuam  colIe|- 
gium  dendrofor.  |  posuerunt.  Cuius  de|dic.  dedit  sing.  ss.  XXXII  |  et 
epulum  ded. 

Signiae  (X  S968  bis  ut  videtur  descripta  saec.  XFI.  Xyil). 
Alios  tilulos  Signinos  dedi  supra  N.  549S.  S456.  S440.  5916». 

6273  Paul.  Toutia  M.  f.  et  |  consuplicatrices*. 

Corae  in  eodejn  ut  videtur  saxo  quo  N.  5488  (I  11SS.  X  6S18  referunt  lu- 
cundus  et  post  multum  temporis  Fea).  —  1)  Sic  Fabrettius  ex  schedis  quibusdam 


Tituli  municipales.  —  Signia.  Cora.  Ulubrae.  Privernum.  Tarracina.      573 

(lucundianis),  Tontia  et  consulpicatrices  codex  lucundi  Feronemis,  Touscia  et  con- 
supplicatrices  Fea. 

Alios  titulos  Coranos  dedi  N.  5386.  3487.  3488.  3708.  3819.  3596.  3772. 
6151. 

6274  aedem  Ro[mfl«  ei\  \  Augu[sfi]  |  ortlo  Ulu[6]ra[nMs'  decr.\  \  suo 
ex  pecun[ta  pM6/.]  |  vetustate  i\[ilapsam\  \  a  funclamenti[s  restituit],  \  C. 
Serio  Augurin[o]  |  C.  Trebio  Sergian[o  cos.Y 

Prope  Cisternam  in  paludibus  Pomptinis  rep.,  est  Feliiris  (X  6483  vidi).  — 
1)  Uluhrae  oppidum  memoratum  potissimum  propter  solitudinem  et  statum  exilem 
(C.  I.  L.  X  p.  642).  —  2)  J.  p.  Chr.  132. 

6275  d.  m.  I  M.  Petroni  M.  f.  |  Col.  Montani  |  veteran.  |  ex  praetor.*  | 
Aug.,  I  decur.,  Ilvir.  |  Ulubr.,  |  quaestori  |  r.  p. 

Inter  Coram  et  Sermonetam,  est  Cisternae  (X  6489  vidit  Mommsen).  —  1)  Fe- 
terani  ex  praetorio. 

6276  C.  Oppius  I  Sp.  f.  Col.  I  Rufus  pagi  |  magister,  idem  |  prae- 
fectus  Ulubris  |  iure  dicundo.  |  [Si  qui]  malus  est,  male  pereat  |  ... 
. . .  vi  vera  pra  . . .  t . . 

Sermonetae  (X  6490  vidit  Mommsen).  —  Adde  titulum  supra  N.  3367. 

6277  . . .  .|avunculo  .  . . .  |  patrono,  curatori  colo|niae  Privernatium,  | 
Nepesinorum,  Ametinojrum  et  Truentinatium,  |  ordo  decurionum  |  et  po- 
pulus  coloniae  Pri|vernatium  ob  eximiam  |  diligentiam  et  abstinenjtiam 
eius.  I  Evae^l. 

Privemi  rep.  a.  1793    (X  6440  bis  vel  ter  descripta).    —    1)  Signum  eius  cui 
titulus  positus  est  (inter  EYC  et  6BI  est  O  cum  M  intus  posita). 
Alios  titulos  Privemates  dedi  supra  N.  1230.  2129. 

6278  Caeiia  C.  f.  Ma[c]rin[rtJ  ex  [fesrjament[o  ^]S  C[CCy  fieri  ius- 
sit.  In  cuius  ornatum  |  et  tu[fc]iam  HS  . .  reIiq[M]id.  Eadem  in  memo- 
ria[mj  Macri  flli  sui  Tarricin^nsibus  |  H&  |x|*  r[e/i]quid,  ut  ex  reditu 
eius  pecuniae^  darentur  cen[f]um  pueris*  alimentor^MJm  nomine  sing.  | 
mensib[MS  sijng.  pueris  colonis  X  V,  puellis  colonis  s[t]ng.  in  mens.  sing. 
X  IIIP,  pueris  usq.  ad  annos  XVI,  puellis  |  [usq,  ad\  annos  XIIII,  ita  ut 
semper  C  pueri  C  puellae  per  successiones  accipiant. 

Terracinae  (X  6528  vidit  Mommsen).  —  1)  Sic  videtur  supplendum  esse  (ses- 
tertium  trecentis  milibus).  Cuius  generis  opus  significetur,  non  apparet.  —  2)  Set- 
terlium  decies  (centum  millium  nummum).  —  3)  Cf.  not.  3.  —  4)  Una  cum 
centum  pueris  etiam  centum  puellas  memorari  debuisse  ex  sequeniibus  apparet.  — 
5)  Usurae  annuae  pecuniae  a  Caelia  Macrina  relictae,  si  quincunces  fuerunt,  efficere 
debebant  sesteri.  30000  sive  denarios  12300,  aliquanto  ptus  quam  alimenta  ab  eadem 
Macrina  centum  pueris  centumque  puellis  destinata.  Mommsenus  coniecit  usuras 
fuisse  non  quincunces  sed  trientes  cum  parte  tertia  (4^/3).  Cf.  Billeter  Gesch.  des 
Zinsfusses  p.  224.     Similis  donatio  infra  N.  6818.     Cf  etiam  N.  977.  2927. 

Alios  titulos  Tarracinenses  habes  supra  N.  282.  827.  879.  1053.  1754.  2815. 
4057.  4567.  3031,   alium  infra  inter  sepulcrales. 


574  Caput  Xim. 

6279  ....  aed.,  interrex',  |  .  .  .  f.  Cn.  |  [n.  Aem.?]  Fusc.  |  [/ra/]ri,  | 
Clodiae  |  C.  Fusci  |  uxori. 

Jd  Fundos  rep.  (X  6232  vidit  Mommsen).  —  1)  Cf.  JS.  6285  not.  3. 

6280  Q.  Gavius  Q.  f.  Nauta,  |  M.  Caius  C.  f.,  |  G.*  Braccius  C.  f.  j 
aed.^  ex  s.  c.  fac.  coer.  |  eidemq.  probar. 

Fundis  loco  aniiquo  in  moenibus  oppidi  (I  4189.  X  625S  vidit  Mommsen). 
Gemelli  sunt  tiluli  eodem  fere  loco  extantes  X  6254.  6253.  —  1)  C.  tituli  duo  ge- 
melli.  —    2)  De  tribus  aedilibus  Fundanis  cf.  supra  N.  3523 — 3523, 

6281  L.  Runtio  L.  f.  Aem.  |  Gemello  |  aedili  II  quinq.*,  |  quod 
curam  muner.  |  publici  splendide  |  administraverit,  |  Fundani  aere  con- 
lato.  I  L.  d.  d.  d. 

Fundis  (X  6240  vidit  Mommsen).  —  1)  Aedili  iterum  quinquennali.  Fundis 
cum  magistratus  non  essent  nisi  aediles,  potestas  censoria  quinlo  quoque  anno  his 
Iributa  sit  necesse  est.    Aed.  bis  quinq.  bis  Fundis  est  in  t.  Narbonensi  XII 4537. 

Alios  titulos  Fujidanos  dedi  S7ipra  N.  523.  983.  4973.  3187.  3525—3523.  6095. 

6282  T.  Acilio  P.  f.  An.  ]  Florentino  |  equo  publ.,  praef.  coh.  |  V 
Breucorum,  |  Formiani  omnium  |  ordinum  viri,  |  quod  is  testamento  suo  j 
H&  C  m.  fi.  legaverit,  ex  qua  |  summa  tensae'  Minervae  |  ex  argenti 
libris  centum  |  [c]um  parergis  suis  to[tis  \  fierent]. 

Formiis  (Mola  di  Gaeta)  (X  6102  vidit  Mommsen).  —  \)  De  tensis  deorum 
cf.  Marquardt  Staatsverw.  III  ed.  2  p.  309,  3  (item  supra  N.  1987  fin.). 

6283  L.  Varronio  L.  f.  |  Pal.  Capitoni  |  scribae  aedilic,  |  accenso 
velato,  I  llviro  quinquen.,  |  curatori  aquarum,  |  patrono  coloniae,  |  ordo 
regalium*;  |  quorum  honore  |  contentus  sua  pecun.  |  posuit.  L.  d.  d.  d. 

Prope  Formias  rep.  (X  6094  vidit  Mommsen),  —  1)  Mommsen  cogitavit  de 
collegio  clientium^  quod  palronum  suum  regem  appellaverit. 

6284    I  magisteri  I.  o.  m.  p.  d.  m.^  |  s.  p.  p.*,  cuius  de- 

dicat.    I   decur.  in  luc.  publice   |    vescentib.  sing.  H&  XX  ii.   |   dedit.  L. 
d.  d.  d. 

Formiis  (Molae)  (X  6075  vidit  Mommsen).  —  1)  Litterae  p.  d.  m.  obscurae. 
2)  Sua  pecunia  posuit. 

6285  L.  Arrio  Salano  |  praef.  quinq.  Ti.  Caesaris,  |  praef.  quinq. 
Neronis  et  Drus^j]  |  Caesarum  designato*,  tub.  sac.  p.  R.*,  |  aed.  III,  au- 
guri,  interreg[?]^  |  trib.  milit.  legion.  III  August.,  |  leg.  X  Geminae,  prdef. 
equit.,  I  praef.  castr6r.,  praef.  fabr.  |  Oppia  uxor. 

Formiis  (Mola  di  Gaeta)  (X  6101  vidit  Mommsen).  —  1)  Praefecto  quinquen- 
nali.  —  2)  Tubicini  sacrorum  populi  Romani;  cf.  N.  6286  not.  3,  —  3)  Interreges 
inveniuntur  etiam  Fundis  (N.  6279),  Beneventi  (N.  6492),  Narbone,  Nemaizsi,  Crsone 
(N.  6087  cap.  150  fin.  p.  314). 

Alios  titulos  Formiis  vel  prope  Formias  r.epertos  habes  N.  420.  886.  1212. 
1483.  1300.  1383.  1943.  4108.  4109.  3329.  3347.  3376.  6293  (?) 


Tituli  municipales.  —  Fundi.  Fonniae.  Fabrateria.  Arpinum.  Sora.      576 

6286  Q.  Decio  Q.  f.  M.  n.  |  Saturnino*  |  pontif.  minori  Romae*, 
tubicini  |  sacror.  publ.  p.  R.  Quirit.',  praef.  fabr.  cos.  |  ter,  curatori 
viarum  Labic.  |  et  Latinae,  |  trib.  mil.,  praef.  fabr.  i.  d.  et  sortiend.  |  iudi- 
cibus  in  Asia*,  |  Illlvir.  i.  d.  Veronae,  |  q.  bis,  Ilvir.  i.  d.,  Ilvir.  iter. 
quinq.,  praef.  |  quinq.  Ti.  Caesaris  Augusti,  iter.  |  Drusi  Caesaris  Ti.  f., 
tertio  Neronis  |  Caesaris  Germanici  f.,  ponlif.,  flamini  |  Romae  et  divi 
August.  perpetuo,  ex  auctor.  |  Ti.  Caesaris  Augusti  et  permissu  [e]ius  |  co- 
optato  coloniae  patrono,  |  publice  d.  d. 

Aquini  (X  S395  vidit  Mommsen).  —  1)  Ad  eundem  pertinent  tituli  Aquinates 
X  S392.  S394.  —  2)  Cf.  supra  N.  UW  (not.  4).  2932  cet.;  Marquardt  Staalsverw. 
II I^  p.  244.  —  3)  Alii  tubicines  sacrorum  supra  N.  2701^.  6285;  cf.  Marquardt 
Staatsverw.  IIP  p.  436.  —  4)  Cf.  Mommsen  Staatsrecht  I  ed.  2  p.  224  not.  3. 

6287  .  .  Septimio  L.  f.  Tro.  Herm[efi  |  /]lllvir.  q.  q.,  pat.  mun. 
Fabra[f.]  |  vet.',  curat.  k.  arce  decur,^  om|nibus  honor[j]bus  et  muneri- 
bu[s  I  p]erfuncto,  iuvenes  Herculan[t  |  rf]ignissimo  p[af.]  ob  merita  eius  | 
[e]  collato  pos[Me]ruut.  Ob  cuiu[s  |  rf]edicatione  si[n]g.  discunben[^  |  de- 
dit  s]s.  II  et  d[o]uavit  eis  ss.  II  [m.  |  n.],  ut  e[.'c]  usuris  eo[rM]m  die  na- 
tali  I  [e]ius  V  non.  Mai.  [o]ranibus  annis  |  [s]portulae  divid[anf]ur  iuveni- 
bus.  I  L.  d.  d.  [d.] 

Ceccani,  ubi  fuit  Fabrateria  vetus  (X  S6S7  vidit  Mommsen).  —  1)  De  Fabra- 
teria  vetere  et  nova  cf.  Momms.  C.  I.  L.  X  p.  SS2.  Si6 ;  supra  N.  1950.  —  2)  Cu- 
ratori  kalendarii  arcae  decurionum?  ( Momms.). 

6288  d.  m.  I  T.  Elvio  Fregella|no  coniugi  incompara|bil.  atq.  kar., 
neg.  iu|venc.\  dec.  Fabrat.  no|van.*,  omnib.  honorib.  |  per^/^^unct.,  qui  vix. 
ann.  |  XXXVIII  mens.  VIIII  |  dieb.  XII,  Caecilia  Vic|torina,  cum  qua  |  vix. 
ann.  XVI  mensib.  |  VI  dieb.  XIIII,  bene  |  de  se  m.  f. 

In  agro  Fregellano  vel  potius  Fabraterno  inier  Ceprano,  ubi  Fregellae 
fuerunt,  et  Aquinum  (X  SS8S  solus  descripsit  saec.  XFIII  Cayro  Anagninus).  — 
1 )  Negotiatori  iuvencorum,  vel  iuvencario  ?  —    2)  Cf.  N.  6287  not.  i. 

6289  Felici  Victorio  |  v.  e.,  |  patrono,  |  pro  meritis  |  ordo  Cereatij- 
norum  |  Marianorum^ 

Casamare,  ubi  fuerunt  Cereatae  Marianae,  olim  vicus  Arpinatium  (X  S781 
vidit  Mommsen).  —  1)  Cf  Plin.  h.  n.  3,  S,  63  cet. ;  C.  I.  L.  X  p.  S64.  Titulos  Arpi- 
nates  dedi  N.  SS93.  S738. 

6290  M.  Baebio  M.  f.  |  Rom.  Secundo  ]  aed.,  praef.  i.  d.,  Ilvir.,  | 
(\[q.],  viocuro  ex  s.  c.  II  d.  d.',  |  M.  Baebius  M.  f.  Rom.  Sabinus,  |  M. 
Valerius  M.  f.  Rom.  Septiminus,  |  M.  Valerius  M.  f.  Rom.  Secundinus  | 
hered.  eius  ex  testament.  [eiM]s.  |  L.  d.  d.  d.  Cuius  dedic.  crustum  |  et 
mulsum  populo  divisum  |  est. 

Sorae    (X  8744   vidit  Mommsen).    —    1)    Fiocuro  ex  senatus  consulto  iterum 

decrelo  decurionum ;  nisi  forte  in  lapide  hodie  detrito  fuit  ex  s.  c.  et  d.  d.  (Momms.). 

De  colonia  Sorana  vide  supra  N.  2226.  —  Alius  t.  Soranus  N.  3411.  Cf.  N.  4469. 


b"^  Caput  XIIII. 

6291  M.  Bar[r]onio  M.  f.  Ouf.  |  Surae'  11  quinq.,  |  aug.,  tr.  mil., 
praef.  |  fabr.,  d.  d.  publice  |  post  mortem. 

6291*  Dentriae  L.  f.  Pollae  |  sacerdoti  divae  |  Angustae  |  post  mor- 
tem  I  d.  d. 

Aquini  (X  3401.  S41S  hanc  descr.  saec.  XVI  Smetius,  illam  saec.  XVIII  Cayro 
Anagninus).  —  1)  Ad  eundem  pertinet  X  3400. 

Alios  titulos  Aquinates  dedi  supra  N.  4139.  2108.  3555.  6286,  prope  Aquinum 
repertos  N.  2926.  5456.  3780. 

6292  Pompeiae  [  Cn.  f.  Phoebe  |  sacerdot.  |  divarum  |  d.  d. 

San  Germano,  ubi  fuit  Casinum  (X  3201  aliquoties  descripta  saec.  XVIII).  — 
Titulos  Casinates  habes  etiam  supra  N.  87.  972.  5530.  5428.  5784.  5865.  4095. 
3563.  3363.  3628.     Cf.  praeterea  N.  6268.  6294.  6624  (=  XI 3278). 

6293  Pompeiae  |  Q.  f.  Calullae  |  sacerd.  August.,  |  decr.  dec,  |  re- 
missa  pec.  publ.  |  C.  Truttedius  |  Pius  fil.  |  L.  d.  d.  d. 

Minturnis  rep.,  iam  Neapoli  (X  6018  vidit  Mommsen). 

Titulos  Minturnenses  habes  etiam  N.  389.  476.  632.  871{1).  1066.  1368.  2490. 
3318.  3319.  3062.  3603.     Cf.  N.  6294. 

6294  Corelliae  C.  f.  Gallae  Papianae  |  uxori  C.  Corelii  N.  f.  Fab.,  | 
quae  testamento  dedit  coloniae  |  Menturnensi  HS-  C  et  municipio  Casini 
H&  C,  I  ita  uti  VH  idus  Mart.  natali  suo  |  quodannis  crustulum  et  mul- 
sum  detur,  (  ex  testamento  fieri  iussit  HS  C. 

In  Latio,  inter  Labicos  et  Praeneste  loco  dicto  San  Cesareo  (XIV2S27  vidi). 

6295  L.  Viilio  C.  f.'  Tromen.  |  Atiliano  praef.  fabr.,  |  praef.  cob., 
trib.  milit.,  |  proc.  Aug.,  patron.  colon.,  |  qui  rogatus  ab  ordine  parijter 
et  populo,  gladiatori  |  muneris  publici  curam  |  susciperet,  fecit  et  expli- 
cito  I  quod  promiserat  inpendium  |  bigae,  quam  populus  ex  collatione  | 
legativi  epuli  offerebat,  remisit  |  eo  anno  quo  et  optimus  imperator  | 
Hadrianus  Augustus  etiam  |  duumviralus  honorem^  suscepit.  |  L.  Stertinius 
L.  Hb.  Parthenopaeus  |  amico  incomparabili.  |  L.  d.  d.  d. 

Caietae  ut  videtur  descripta,  nec  tamen  res  certa,  eum  in  antiquissimis  Cyriaci 
codicibus  nulla  sit  loci  indicatio:  Minturnis  titulum  stetisse  coniecit  Mommsen  (X6090 
servavit  Cyriacus).  —  1)  L,  lulio  cod.  Hamilton.  234  f.  68.  —  2)  Cf.  vit.  Hadr.  19, 1. 

6296  C.  Titio  i  Chresimo  Aug.  II.*  |  Huic  ordo  decurionum,  |  quod 
pro  salute  et  indulgen|tia  imp.  Antonini  Pii  Felicis  Aug.*  (  et  ex  Tolun- 
tate  populi  munus  (  familiae  gladiatoriae  ex  pecunia  |  sua  diem  privatum 
secundum  dignijtatem  coloniae  ediderit,  honorem  |  biselli  quo  quis  optimo 
exemplo  in  (  colonia  Suessa  habuit  et  ut  aquae  (  digitus  in  domo  eius 
flueret  com|modisque  publicis  ac  si  decurio  fru[eretur,  et  Titio  Chresimo 
filio  eius  (  ob  merita  patris  honorem  decuriona[tus  gratuitum  decrevit.  | 
Ordo  decurionum  et  Augustalium  (  et  pleps  universa.  (in  latere)  [Q.  S]os- 
sio  Falcone  C.  lulio  |  Erucio  Claro  cos.^  j  nonis  Septembr.  |  Suessae  in  h[y]- 
bI[j]otheca  M[afiJ|diana*  scribundo  adfu[6rMnf]  j  T.  lulius  Bassus  M.  Maesius 


Tituli  municipales.  —  AquiQum.  Casinum.  Minturnae.  Suessa.  Teanum.  Cales.    577 

Q...,  I  M.  Arrius  AdiulorVe<rf«oa/»v;  |  Quod  universi  (reliqua  lacera.  In  fine) 
L.  d.  d.  d. 

Suestae  (X  4760  tradimt  Smetius  et  lucundus)  —  1)  Augustali  iterum.  Cf. 
N.  6507.  6S16.  6S66.  6723.  6725  cet.  —   2)  Significaiur  Commodus.  —  3)  A.  19S.  — 

4)  Matidiae  multi  tituli  positi  Suessae   (X  4744 — 4747;    cf.  supra  ad  N.  527).  — 

5)  Quae  sequuntur,  uno  lantum  exemplo  tradita. 

Alium  titulum  Snessanum  dedi  supra  N,  1225. 

6297  L.  Pdpius  L.  f.  Ter.»  Pollio  duovir  L.  Papio  L.  f.  Fai.'  patri  | 
mulsum  et  crustum  colonis  Senuisanis'  et  Caedicianeis^  1  omnibus,  mu- 
nus  gladiatorium ,  cenam  colonis  Senuisanfs  |  et  P^pieis*.  Monumentum 
■KS  A  ®  ®*  ex  testamento,  |  arbitr^lu  L.  Novercini  L.  f.  Pup.  P611i6nis. 

Carinolae  in  agro  Falerno  (11199.  X4727  vidit  Mommsen;  imaginem  Ritschl 
tab.  XCIFa).  —  1)  Nota  tribus  diversas  patris  et  filii.  —  2)  De  colonia  Sinuessa 
cf.  C.  I.  L.  X  p.  465.  —  3)  Fictis  Caedicii  in  agro  Falerno  memoratur  a  Plinio  n. 
h.  14,  6,  62  (qui  tradit  distare  eum  a  Sinuessa  mil.  pass.  V  vel  VI);  cf.  Festus  ep. 
p.  45  s.  V.  Caediciae  tabernae.  —  4)  Hominibus  gentis  Papiae.  —  5)  Sest.  12000. 

6298  Cn.  Vesiculanus  M.  f.  |  M.  Vesiculano  V.  f.  patri,  |  trib.  pl.», 
Ilviro  i.  d.,  |  praef.  rebus  divinis^ 

Teani  Sidicini  (X  4797  vidit  Mommsen).  —  1)  Rari  tribuni  plebis  extra  Romam 
(N.  S880.  6443").  —  2)  Ad  sacra  Teanensium  spectant  etiam  tituli  supra  N.  510S. 
5112.  5115.  5546.  5547  (praeterea  invenies  titulos  Teanenses  N.  2259.  S677). 

6299  pater  posuit,  |  C.  Flavio  P611ioni  |  Augurali  C.  n.,  C.  pron.,  | 
Illlvir.  i.  d.,  loco  dato  |  s.  c.  pe[r  fjabellam*. 

6299*  pater  posuit,  |  C.  Flavio  Pollioni  |  Fimbriae,  C.  n.  C.  pron.,  [ 
in  senatum  cooptato,  |  loco  dato  s.  c.  per  tabellam*. 

Prope  Cales,  lapides  duo,  alter  in  vico  Pelruli,  alter  Visciani,  ille  hodie  est 
NeapoH  (X  4648.  4649  illum  vidit  Mommsen,  hunc  Brunn).  —  1)  Augetur  honor 
eo,  quod  senatores  non  per  discessionem,  sed  per  tabellas  suffragium  ferunt.  Nota 
res  ex  lege  Malaeitana  (supra  N.  6089)  cap.  61  (Momms.). 

6300  L.  Rubrio  L.  f.  Galeoni  |  Illlvir.  i.  d.,  q.,  leg.  s.  c* 
Calibus  rep.,   est  Neapoli  (X  4658  vidit  Mommsen).   —    1)  Legato  senatus 

contulto. 

6301  L.  Aufellio  Rufo  ]  p.  p.  leg.  VII  C.  p.  f.,  |  Illlvir.  quinq.,  | 
flamini  divi  Aug.,  |  patrono  municipi,  |  vicus  Palatius*. 

Prope  Cales  rep.,  est  Neapoli  (X  46i1  vidit  Mommsen).  —  1)  Cf.  ad  N.6661. 
Alios  titulos  Calenos  dedi  N.  1115.  5214.  5584.  5585.  5779.     Caleni  arUfices 
infra  in  titulit  inttrumenti  domettici. 


6302  pagus  Herculaneus*  scivit  a.  [d.]*  X  Termina[/io]':  |  conlegium 
seive  magistrei  lovei  compagei  s[unt]  |  utei  in  porticum  paganam  re- 
ficiendam  |  pequniam  consumerent  ex  lege  pagana,  |  arbitratu  Cn.  Laetori 
Cn.  f.  magistrei  |  pageiei  (tic),  uteique  ei  coniegio  seive  magistri  |  sunt 
lovei  compagei  locus  in  teatro  |  esset  tam  qua  sei  sei  (sic)  lu[d]os*  fecis- 
sent*.   I   L.  Aufustius  L.  1.  Strato,   C.  Antonius  M.  1.   |   Nico,   Cn.  Avius 

Dessau,  Inscriptiones  Latinae  II.  37 


578  Caput  Xmi. 

Cn.  1.  Agathocles,  C.  Blossi.  |  M.  I.  Protemus,  M.  Ramnius  P.  l.  Diopant.,  j 
T.  Sulpicius  P.  Q.  pu.^  I.,  Q.  Novius  Q.  1.  Protem.,  |  M.  Paccius  M.  1. 
Philem.,  M.  Licculeius  M.  1.  |  Philin.,  Cn.  Hordeonius  Cn.  1.  Euphemio,  | 
A.  PoUius  P.  1.  Alexand.,  N.  Munnius  N.  1.  |  Antiocus',  C.  Coelio  C.  f. 
Caldo,  I  [L.]  Domitio  Cn.  f.  Ahenobarb.  cos.* 

Recale  prope  Capuam,  deinde  Capuae,  iam  Neapoli  (1  371.  X  5772  vidit 
Mommsen;  Ritschl  iab.  LXF  imaginem),  —  1)  De  pagis  Campanis,  qui  ante  colo- 
niam  Capuam  deductam  rei  publicae  instar  fuerunt,  cf.  Mommsen  C.  I.  L.  I  p.  1S9. 
X  p.  367.  —  2)  AO  lapis.  —  3)  ^4  Febr.  Cf.  Cicero  ad  Att.  6, 1, 1 :  a.  d.  V  Termi- 
nalia;  Mommsen  Chronologie  p.  4S  ed.  S.  —  4)  LVOOS  lapis.  —  5)  Cf.  N.  3754% 
et  alibi.  Ludos  fecisse  narrantur  magistri  fanorum  Campani  in  titulis  N.  5183. 
5540.  5597.  —  6)  Pupi.  —  7)  Sunt  magistri  duodecim  fani  lovis  compagi  (sive 
quo  alio  nomine  fuit).  Titulos  a  magistris  fanorum  Capuae  positos  habemus  mul- 
tos,  cf  snpra  N.  5183.  5540.  5541.  5597.  5770.  3361.  3754.  Adde  Notizie  degli  scavi 
1895  p.  164.  —   8)  A.  u.  c.  660. 

6303 

. .  Alfidius  C.  f.  Strab.,     Cn.  ////us  Cn.  f.,  M.  Pontius  M.  1.  Sal., 

M.  Pandius  M.  f.,  M.  C[qoelius  C.  f.,         A.  Ocratius  M.  1.  Alex. 

P.  Octavius  P.  f.,  M.  Heidius  M.  f.,  C.  Hostius  M.  1.  Herm. 

C.  Cornelius  C.  f.  Sap.     L.  Decumius  N.  f.  Stab.  A.  Rubrius  A.  f.  praec. 
Heisc.  magistr.  ex  pagei  scitu  in  servom  lunonis  Gaurae*  [co]ntule.,  |  P.  Cor- 
nelio  Lentulo,  Cn.  Aufidio  Oreste  cos.^   m 

Ad  S.  Prisci  prope  Capuafn  rep.,  est  Neapoli  (1375.  X  5785  vidit  Mommsen; 
Ritschl  tab.  LXlFg).  In  eodem  saxo  (antea  ut  videtur)  incisus  fuit  iiiulus  supra 
N.  3641.  —  1)  Gaurus  mons  supra  Cumas  et  Puteolos;  sed  cum  is  non  comprehen- 
deretur  finibus  agri  Campani,  Mommsenus  non  ab  eo  nomen  hoc  lunonis  derivatum 
putat.  —  2)  A.  u.  c.  685. 

6304  Q.  Peticio  M.  f.  Fal.  |  mag.  fani  Dianae*,  |  ex  testamento 
Q.  Petici  I  M.  f.  Fal.  1|  L.  Peticio  M.  f.  Fal.  fratri. 

Capuae  (X  5918  vidit  Mommsen).  —   1)  Scil.  Tifatinae.     Cf.  ad  N.  6503. 

6305  C.  Velleio  C.  f.  Pal.  Urbano  |  mag.  fan.  Dian.  Tif.S  |  ho^orato 
equo  publ.  |  ab  imp.  Antonino  Aug.  |  cum  ageret  aetatis  an.  V.  |  C.  Vel- 
leius  Urbanus  et  TuUia  |  Nice  parentes.   L.  d.  d.  d. 

Olim  ad  S.  Angeli  in  Formis  prope  Capuam,  nunc  Neapoli  (X  5924  vidil 
Mommsen  praeter  paucas  litteras).  —  1)  Magistro  fani  Dianae  Tifatinae.  Cf. 
supra  N.  5240.  5241.  5261.  5325  (not.  1).  3580  (not.  2).  3361. 

6306  d.  m.  s.  (  C.  Terentio  |  C.  111.  Pal.  |  Charino  |  pr.  i.  d.>  montis  | 
Dianae  Tif.,  |  C.  Terentius  |  Hypercompus  |  filio  bono  |  contra  votum. 

Inpago  Pontelatone  agri  Caiatini,  circ.  12  m.  p.  a  Capua,  iam  Capuae  (X  4364 
vidit  Mommsen).  —  1)  Cf.  Mommsen  Staatsr.  III  p.  799  noi.  2. 

6307  . .  aberi[ae]  |  C.  f.  Tett[tae]  |  Prisc[ae  |  sjacerd.  pub[/ic.  |  n]u- 
minis  Cap^wae],  |  !!!!!!  \  elect.  a  splend[td.]  J  ordine,  |  d.  d. 


Titali  municipales.  —  Capua.  579 

Capuae  (X  5920  vidit  Mommsen  praeter  v,  1  ei  primam  litteram  versut  se- 
cundi).  —  Aliud  sacerdotittm  muliebre  Campanum  habuimus  in  titulo  longe  anti- 
quiore  supra  iV.  3548. 

6308  inssu  imp.  Caesaris  |  qua  aratrum  ductum'  |  est. 

Capuae  vel  prope  Capuam  cippi  complures  ingentes  (X  582S  cf.  p.  976  u?ium 
nuper  repertum  vidit  Dressel,  alium  in  pago  Marciani.ii  vidit  Duhn,  tertium  ab- 
lalum  in  museum  Neapolilanum  Mommsen).  Fidentur  cippi  hi  stetisse  circa  po- 
merium  coloniae  Capuae  (cf.  Mommsen  C.  I,  L.  X  p.  568  c.  6).  —  1)  Cf  N.  6087 
cap.  73. 

6309  [co/o mo /u]lia  Fellx*  kvi%[usta  Capua]  \  fecit.  |  [Divus  Hadr\\di- 
nus  Aug.  \restituU  \  e]t  coiunioas  ad[?ecjf.  |  /mp.  Caes.  T.  i4e/]ius  Hadria- 
nu[«  Antoninus  \  Aug.]  Pius  dedicavi[r]. 

Capuae  in  amphitheatro  rep.  (X  5832  vidit  Mommsen).  —  1)  Cf.  N.  6510. 

6310  consecravit  |  ac  dedicavit  |  Concordia  lulia  |  Valeria  Felix  | 
Capua'  per  |  Virium  Gallum  v.  c,  |  corr.  Campaniae^ 

Capuae  (X  5867  vidit  Mommsen).  —  1)  De  nominibus  coloniae  Capuae  cf. 
Mommsen  C.  I.  L.  X  p.  568  c.  7.  —  2)  Cum  inde  ab  a,  521  vel  certe  ab  a.  551  Cam- 
paniae  praefuerint  non  correclores,  sed  consulares,  Mommsenus  titulum  positum 
putat  suh  Diocletiano  aut  sub  Constantino. 

6311  l*.  Aelio  P.  fil.  I  Philologo  |  Aug.^  decurioni  Capuae  |  ornato 
sententia  Ilviral.,  |  Aelia  Aphrodisia  |  mater  et  sibi  fecit. 

S.  Angeli  in  Formis  prope  Capuam,  iam  Neapoli  (X  5904  vidit  Mommsen).  — 
1)  Nota  Augustalem  factum  decurionem;  nisi  forte  aug.  significat  augurem.  — 
August[a//*]  Capuae  maximus  est  supra  N.  3189. 

6312  M.  AHio  M.  I.  Blasto  |  Augustali  Capuae  |  et  libertis  liberta- 
bus  eius  |  posterisque  eorum.  ]  Huic  moniment6  c6dunt  |  ex  agr6  qu6qu6 
versu  I  pedes  quinquageni. 

Neapoli  in  museo   (X  5945  vidit  Mommsen). 

6313  d.  m.  s.  I  Q.  Annio  lanuario  |  exactori  operum  publ.  |  et 
theatri  a  fundamentis.  |  Huic  ordo  decurionum  |  ob  merita  eius  honorem  | 
Augustalitatis  |  gratuitum'  decrevit.  |  Vixit  ann.  JLXXI;  vivos  |  sibi  fecit 
posterisque  |  suorum. 

Captiae  (X  5907  vidit  Brunn).  —  1)  Cf  N.  6566  cet. 

6314  Caecilia  SalutarJs  mat.  |  (protomae  viri  et  mulieris  manibus  iunciis)  \ 

P.  Octavio  P.  lib.  Successo  |  lic*  llvirali  Capuae,  |  Caeciliae  Q.  f.  Salu- 
tari,  I  sibi  suisque  solo  privato  |  vivi  fecerunt. 

Casertae  (Capuana  sine  dubio),  iam  Neapoli  (X  5959  vidit  Mommsen).  — 
1)  Lictori. 

6315  d.  m.  s.  I  P.  Corneho  P.  f.  Procujlo  scribae  dumviraU  Ca- 
puae  I  testamento  fieri  iussit,  arbitratu  |  Cornehae  P.  f.  Proculae. 

Capuae  (Eph.  ep.  8,879;  Sogliano  Notizie  degli  scavi  1896  p.  201). 
_        _        ___  _ 


680  Caput  XIIII. 

6316  Q.  Alfius  Q.  f.  I  Fal.  lustus  scrib.  |  llvir.  et  q.»  Capuae  |  vivus 
sibi  fecit  |  [a]nn.  agens  aet.  LV,  |  et  |  .  .  . 

Casapullae  prope  Capuam  (X  5906  vidit  Mommsen),  —  1)  Scriba  duoviralis 
et  quaestorius. 

6317  Alexander  |  colon.  tab.',  |  Privati  arc.  |  Cretae*  f.' 

Capuae,  lapis  utrimque  eisdem  verbis,  sed  forma  litterarum  diversa  inscriptus 
(X  5958  vidit  Mommsen).  —  1)  Coloniae  tabularius.  —  2)  Arcarium  Cretae  fuisse 
in  colonia  Capua  inde  explicaiur,  quod  coloni  agros  vectigales  habuerunt  in  in- 
sula  Creta  (cf,  C.  I.  L.  X  p.  568).  —  3)  Filius  (Q\.  in  altero  exemplo). 

6318  C.  Campanio  |  col.  lib.*  |  Ursulo,  Lupulus  |  col.  Capuae  arcar.  ] 
amico  optimo. 

Capuae  (X  5940  vidit  Mommsen).  —  1)  Coloniae,  sc.  Capuae,  liberto. 

6319  Macedoni  |  Euphrosyni*  arc.  |  magister  (sic)  familiae  (  lima- 
tae^  I  Salvilla  mamma. 

Capuae  (X  59i2  vidit  Mommsen).  —  1)  Intellegendum  vel:filio,  vel :  vicario. 
—  2)  Intelleguntur  servi  publici  limo  cincto.  Cf.  supra  N.  6087  (lex  col.  Genet.) 
cap.  62;   infra  N.  6696;   Mommsen  Staatsrecht  I  (ed.2)  p.510  not.  1. 

Titulos  Capuae  vel  prope  Capuam  repertos  dedi  iam  (praeter  citatos  ad  N.  6302 
not.  7)  N.  22.  24.  79.  23i.  888.  992.  H73.  1181.  1863.  1947.  2171.  222S.  2686.  2997. 
3004.  3064.  3079.  3099.  3240.  3241.  3261.  3280.  3348.  3413.  3443.  3523.  3609.  3737. 
408S.  4362.  4918.  S380.  S509.  S708.  S890. 


6320  sanctissimo  deo  [  Genio  coloniae  |  Puteolanorum '  |  Nemonia 
Calliste  Nemoni  |  Eutychetis  cum  duobus  |  M.  M.  Nemonis  M.  filiis  |  Euty- 
chiano*  et  Gemelliano  |  fratribus  suis  et  |  Nemonia  lanuaria  filia  sua  | 
dono  dant.  (Supra)  dikata  ]  L.  Venuleio  Aproniano  II,  L.  Sergio  Va[ullo  II 

COS.y      (In  latere  virgo   citharam   et  plectrum  tenens.     In  altero   latere  Fictoria 
coronam  porrigens  iuveni,  citharam  et  plectrum  tenenti). 

Puteolis  rep.,  postea  Neapoli  (X  1S65  aliquoties  descripta  saec.  XFIII).  — 
1)  Genio  coloniae  Puteolanorum  dedicatus  est  etiam  titulus  supra  N.  544  (praeterea 
X1S64seq.);  ad  eundem  pertinet  N.  226.  —  2)  Idem  supra  N.  4526.  —  3)  A.  168. 

6321  Aiig.  sacr.  |  centuria  |  Petronia^ 

Puteolis  rep.  (X  8178  vidit  Mau).  —    1)  Cf  infra  N.  6331. 

6322  [t]mp.  Caesar[t]  \  divi  Vespasiani  [/".]  ]  Domitiano  Au[^.]  |  Germ., 
pont.  ma[a;.],  |  trib.  potest.  XIII*  |  imp.  XXII  Cos.  XVI  |  censori  perpet., 
p.  [p.],  reg.  vici  |  Vestoriani  et  Calpurniani*. 

Neapoli,  sed  videtur  esse  Puteolana  (X  1651  vidit  Mommsen).  —  1)  A.  95/i. 
—  2)  AUas  regiones  Puteolanas  habes  supra  N.  1224^.  1224^.  1251.  De  regionibus 
Nolanis  infra  N.  6548.  6549;  de  Neapolitanis  N.64S9not.2;  cet. 

6333  [imp.  Caesari  |  divi  Traiani  \  Parthici  fil.  \  divi  Nervae]  ne- 
pot.  Traiano  |  Hadriano  Aug.  |  pontif.  maximo,  |  trib.  pot.  V  cos.  III  |  in- 
quilini  vici  1  Lartidiani. 


Tituli  municipales.  —  Capua.  Puteoli.  581 

Puteolit  (Eph.  ep.  8,  360  detcr.  Sogliano  Notizie  degli  tcavi  1890  p.  47).  — 
1)  A.  /2/. 

6324  Licini.  |  AIQo  Licinio  |  v.  p.,  patrono  co|loniae,  ex  comi[tibus,  | 
regio  Thermensijum  vere  patrono. 

Neapoli,  origine  fortaste  Puteolana  (X  1680  detcr.  Jucundtts  aliique). 

6325  dedicata  |  XVI  k[a]l.  lunias  domino  n.  imp.  Gordiano  |  Pio 
Felice  Aug.  II  et  Pompeiano  cos.'  |  Geminio  Tutijcio  Aemiliano  |  c.  v.,  | 
patrono  dignis|simo  et  inconpajrabili  mirabili[$]  |  muniQcentiae,  |  regio 
Hortensiana*. 

Salemi,   ted  fortasse  Puieolit  adlata  (X  S21  temel  detcripta  saec.  XV).  — 

1)  A.  241.  —  2)  Cf  ad  N.  6322. 

6326  coloniae  Clau.  |  Neronesi  Putiolane'  |  feliciter!  |  Scripsit  C. 
lulius  Speratus.  |  Sperate,  va.' 

Pompeiis,  scariphatum  in  pariete  eiusdem  domus  in  quo  N,  4181^  (IV  2152 
tab.  F  4  vidit  Zangemeister).  —  1)  Cf.  N.  6327.  —  2)  Vale.  Alias  inscriptiones 
parietarias  Pompeianas,  in  quibus  Puteolorum  mentio  fit,  habes  N.  6443^.  6444. 

6327     *   1   Augustali  colonia   |   Neronensi'  Claudia   j   Augusta 

Puteolis. 

Coreno  inter  Minturnas  et  Casinnm  (X  S369  ad  exemplum  editum  a.  1813  a 
Notarjafini).  —  1)  Initio  periisse  aliquid  non  traditur.  —  2)  Cf.  Tac.  ann.  14,  27: 
vettu  oppidum  Puteoli  ius  coloniae  et  cognomentum  a  Nerone  apiscuntur.  Cf.  infra 
N.  6444  not.  3.  Damnato  Nerone  oppidum  appellabatur  colonia  Flavia  Atigusta 
Puteoli  (X16S0—1654,  supra  N.  480). 

6328  L.  Licinio  |  Primitivo  |  ornamentis  decurion.  honorcito,  |  cu- 
ratori  Augustal.  perp.,  |  Augustales  corpor.  |  ob  perpetuam  et  plurifariam  | 
munificentiam  eius  et  quod  |  r6s  negotiaque  eorum  |  integre  administret.  | 
Cuius  dedic.  decurionibus  |  sing.  -ft&XII,  Augustahb.  4fS'Vin,  ingenuis  | 
et  veter^n.  corp.'  II&  VI,  municipib.*  H-S  IIII  n.  j  et  epulum  decurionib. 
et  Augustahb.  ded.,  |  item  pr.  idus  Febr.  die  pervigilii  dei  patrii'  |  alte- 
rum  tantum  dedit.  |  L.  d.  d.  d.  (in  latere)  dedic^t.  III  k.  Aug.  ]  Pudente 
et  Orfito  I  cos.*  (in  altero  latere)  curante  L.  Laecanio  Primitivo. 

Miseni  rep.,  sed  videlur  Puteolana  cf.  N.  6328*,  est  Neapoli  (X  1881  vidit 
Mommsen).  —  1)  Feteranis  corporatis.   Cf.  N.  6146  not.  15;  C.  I.  L.  ^784.  2475  cet.  — 

2)  Municipes  videntur  dici  coloni  Puieolani  cf.  supra  N.  1401  not.  4.   —   3)  Deut 
patriut  etiam  N.  3299.  5054.  Fortatte  tignificatur  Genius  coloniae.  —  4)  A.  169. 

6328^  in  praediis  |  Au[^]ustalium  corporat.  |  quae  eis  L.  L[a]eca- 
nius  I  [P]rimilivos^  curator  ips6r.  |  [p]erpetuus  [rf«]dit,  ita  ut  ex  re- 
di[;]ii  I  [e]orum  quodannis  die  natdilis  sui  |  XI  k.  lan.  divisio  fiat  et 
epulentur. 

Puteolis,  iam  Neapoli  (X  1880  vidil  Mommsen).  —  1)  Idem  N.  6328  inscr.  lat. 


682  Caput  xnn. 

6329  d.  m.  |  Q.  Insteio  |  Diadumeno  |  Augustali,  |  coluit  annis  | 
XXXXV,  I  vixit  annis  |  LXXXIIII  mens.  |  VI  dieb.  XV,  |  heredes.  (in  latere) 
decessit  VIII  idus  lunias  |  PoUione  II  et  Apro  II  cos.^ 

PuteoUs,  iam  Neapoli  (X  i877  vidit  Mommsen).  —  1)  A.  476. 

6330  C.  Ca6sonio  |  Eudiacono  |  patri,  |  cultor.  7  Corn61.^  |  ob  me- 
rita  eius. 

Puteolis  rep.  (X  4874  vidit  Mommsen).  —  1)  Eadem  centuria  Cornelia  posuit 
Puteolis  tilulum  supra  N.  S486.  Corpus  Augustalium  Puteolanum  videtur  fuisse 
distributum  in  centurias,  cf.  N.  6351. 

6331  A.  Arrius  Chrysanthus  |  marmorarius  |  Augustdl.  Puteolis  |  dup- 
pliciar.  (sic)  y  Petr6n.*  |  vivus  sibi. 

Marani  prope  Neapolim,  iam  Neapoli  (X  4875  vidit  Mommsen).  —  1)  Cen- 
turia  haec  Petronia  etiam  N.  6324  et  X  4888. 

6332  d.  m.    I    Q.  Aemilio  Helpide|phoro   decur.    et  dendjroforo   et 

Au[gust.]  duplic.',  |  qui  vixit  an .  .  .  me.  II  d.  XXV.  |    [4e]milia ina 

co|[mpe]  ben[e  mere]u.  fec. 

Neapoli  in  museo  (X  4790  vidit  Mommsen).  —   1)  Dupliciario. 

6333  Gaviae  M.  f.  |  Fabiae  Rufinae  |  honestissim.  matron.  et  ra|- 
rissim.  femin.,  M.  Aur.  ! ! !  !^  proc.  |  summar.  rat."  uxori,  M.  Gavi  Pu- 
te|olani  Ilvir. ,  aed. ,  cur.  muner.  gla|diatori  quadriduo  et  omnibus  | 
honorib.  et  munerib.  perfunc.  |  filiae,  M.  Gavi  Fabi  lusti  s[p]Iendi|diss. 
eq.  R.,  augur.,  Ilvir.  II,  q.  II,  |  cur.  muner.  glad.  et  om[m'6us  Aonojjrib. 
et  munerib.  perfun[c?«  sorori].,  |  res  publica  peq.  sua  oblat 

Neapoli  (X  478S  uidit  Mommsen  praeter  partem  postremam  quam  seruavit 
Muratorius).  —  1)  Tres  quattuorve  litterae  scalpro  deletae.  —  2)  Cf.  N.  4740  fin. 

6384  Gaviae  M.  fil.  |  Marciauae'  |  honestae  et  incompara|biIis 
sectae'  matron.,  Gavi  |  Puteolani  decurion.,  omnib.  |  honorib.  functi, 
fil.,  Curti  Cris|pini  splendidi  equitis  Romani,  |  omnib.  honorib.  functi, 
uxori,  Ga|vi  lusti  splendidi  equit.  Romani  |  sorori.  Huic  cum  ob  exi- 
mi[tt]m  pujdorem  et  admirabilem  cas[?jV]a|tem  inmatura^  et  acerba  morte  ) 
interceptae  res  p.  funus  public,  |  item  foleum  *  et  tres  statuas  decr.,  |  M. 
Gavius  Puteolanus  pater,  hon.*  |  decreti  contentus,  sua  pequn.  |  posuit. 
L.  d.  d.  d.  (in  latere  litteris  minutis)  L.  Bruttio  Crispino  L.  Roscio  Aeliano 
cos.^  I  V  kal.  Novembr.  |  in  templo  divi  Pii ,  scribundo  adfuerunt  Caep.'' 
Proculus,  Cossutius  Rufinus,  |  Cl.  Priscus,  Calp.  Pistus.  Quod  postulante 
Annio  Proculo  o.  v.*  de  decernendo  |  funere  publico  Gaviae  M.  f.  Mar- 
cianae  b.  m.  f.®,  item  decem  libris  folei  locisq.  |  tribus  concedendis  quae 
ipsi  elegerint  in  quibus  statuae  eidem  Marcia|nae  secundum  eiusdem 
Proculi  postulationem  ponerentur,  P.  Manlius  Egnatilus  Laurinus  duo- 
virum  v.  f.*°,  q.  d.  e.  r.  f.  p.,  d.  e.  r.  i.  c."  Optasse  quidem  singulos 
uni|versosque   nostrum   in   honorem   Curti   Crispini   magistratus   n.,   pri- 


Tituli  municipales.  —  Puteoli.  Misenum.  Cumae.  583 

marii  |  viri,  item  Gavi  [Pjuteolani  soceri  eius  adaeque  o.  v.",  Gaviae  Mar- 
ciaoae  r.  m.  f."  |  vivae  potius  honoris"  conferre  quam  ad  huius  modi 
decretum  prosiUre,  ut  de  |  solacio  viventium  quaereremus  ei"  ideo  quod 
pertineat  etiam  ad  memoriam  |  puellae  ipsius  cohonestandam:  placere 
huic  ordini  funus  pubHcum  ei  de|cerni  et  decem  hbras  folei  mitti  con- 
cedique  secundum  postulationem  Anni"  |  o.  v.'^  ut  loca  quae  elegerint 
slatuendis  tribus  statuis  de  consensione  noslra  |  consequantur. 

Puteolis  rep.,  est  Neapoli  (X  1784  vidit  Mommsen).  —  1)  Soror  Gaviae 
Rufinae  N.  6333.  —  2)  Sic  curis  secundis  in  layide  deprehendil  Mommsen.  — 
3)  IN  •  MATVRA  lapis.  —  4)  Fidetur  intellegi  foliatum,  genus  unguenti,  cf.  Marlial. 
44,  48,  9;  44,  27,  9  cel.;  edict.  Dioclet.  (fr.  Delph.  v.  S).  —  5)  Honore.  —  6)  J.  187.  — 
7)  Caepio.  —  8)  Omato  viro.  —  9)  Bonae  memoriae  feminae.  —  10)  Ferba  fecil,  — 
11)  Quid  de  ea  re  fieri  placeret,  de  ea  re  ita  censuerunt.  —  12)  Ornati  viri.  — 
13)  Fidetur  scr.  b.  m.  f.  (not.  9).  —  14)  Scr.  honores.  —  15)  Dele  ei.  —  16)  Ex- 
cidit  Proculi. 

Alios  titulos  Puteolanos  habes  N.  136.  226.  300.  333.  336.  344.  480.  933. 
4488.  2748.  3364  —  3366.  4271.  4272.  4290.  4291.  4326.  4330 \  4330^.  4972.  3186. 
3317.  3383.  3389.  3893.  3919.  6343  cet.;    cf  N.  1934. 


6335  L.  Aemil.  Pertinaci  Acjceiano  L.  fil,,  eq.  R.*,  nato  |  eq.  R.*, 
et  dec.  col.  Mis.^  |  q.  vixit  ann.  XL  m.  IIL  |  Aemil.  Agape  et  |  Sofia 
fratri  karissim. 

Puteolis  olim,  nunc  Neapoli  (X  3674  vidit  Mommsen).  —  1)  Equiti  Rotnano. 
—  2)  Equite  Romano.  —  3)  Decurioni  coloniae  Misenensis.  De  colonia  Miseno 
cf.  Mommsen  C.  I.  L.  X  p.  S17.  Ab  ordine  et  populo  Misenale  posittis  est  titulus 
tupra  N.  5689.    Augustalis  Misen.  N.  6039.    De  classe  Misenensi  supra  N.  2840  seq. 

6336  luUo  Longino  |  principaU  col.  Mis.  |  ex  XP.\  qui  vix.  an.  LIIII  | 
dies  IV.  lul.  Maria  uxor  |  b.  m.  f. 

Castellamare  Stabiarum  rep.,  Miseno,  ut  videtur,  advecta,  arca  in  qua  cer- 
nuntur  Apollo  et  Musae  novem  (X  8132  =  de  Rossi  bull.  arch.  crist.  1879  p.  119).  — 
1)  Ex  decem  primis?  (de  Rossi). 


6337  Herodes  Aphrodisi  f.  |  Ascalonit.,  vixit  an|nis  XXXXII,  |  locum 
emit  ab  ordine  |  Baulanorum*.  |  Demetrius  viUcus. 

Puteolis  rep.,  nunc  S.  Agathae  Gothorum  (X  1746  vidit  Mommsen).  — 
1)  Mommseno  videlur  significari  non  ordo  municipii  Baulani,  quod  nullo  tempore 
fuit,  sed  ordo  collpgii  servorum  domus  Augusti,  consistentium  in  villa  Baulis  (inter 
promunturium  Misenum  et  Baianutn  lacum;  cf.  Tac.  ann.  14,  4,  cet.). 

Gollegium  Bau\a(norum)  est  in  t.  Baulis  rep.  X  1747. 


Sextiae  L.  f.  K^ni  *  |  monumentum  pubUce  |  factum  d.  d.  c.  L'  | 
quod  ea  munifica  crga  |  coloniam  fuit. 

Prope  Cumas  rep.  ad  lacum  Fusari,  est  Neapoli  (X  570S  vidit  Moinmsen). — 
1)  Sc.  uxori.  Fortasse  hic  lulius  Canus  quem  memorant  Seneca  dial.  9,  14  aliique. 
—  2)  Decreto  decurionum  coloniae  luliae?  (Momms.).  Cf.  supra  N.  3054  not.  6.  De 
Cumis  eolonia  cf,  Mommsen  C.  I.  L.  X  p.  351.    Pr(aetor)  Gumis  etiam  in  titulo  No- 


584  Caput  Xnil. 

tizie  degli  scavi  1898  p.  192.  —  Titulos  Cumanos  maxime  memorabiles  dedi  tupra 
iV.  108.  3170.  4058.  4040.  4174.  417S  (ex  hoc  intellegitur  Baias  fuisse  comprekensas 
finibus  Cumanorum). 

6339  d.  m.  I  L.  Caecili6  Dioscoro  |  curat6ri  Augustalium  |  Cumauor. 
perpetuo  |  itemque  Augustali  |  dupl.*  Pute61an6r.  |  et  ciiratori  perpet.  j 
emba6nltdri6rum'  |  III'  Piscin6nsium,  |  vixit  annis  LXXIII  m.  VIII.  |  Cae- 

Cilius  Hermias    patrono    b.  m.   f.    (In  parte  aversa  eiusdem  cippi)   d.   m.   j   L. 

Ca6cili6  Dioscoro  |  patrono  et  |  Caeciliae  Marciajnae  patrona^  |  et  Caeciliae 
Piste  I  coiugi,  |  L.  Caecilius  Hermias  |  b.  m.  f. 

Baiis  rep.  (Nottzie  degli  scavi  1897  p.  12  Sogliano  vidit  ectypum).  —  1)  Cf. 
supra  N.  6332.  —  2)  Sogliano  confert  Caelium  ap.  Cic.  ep.  8,  1,  21 :  ego  qui  sci- 
rem  Q,  Pompeium  Bauiis  embaeneticam  facere.  —  3)  Trierum?  (Sogliano). 

6340  Heuresi.  |  Gn.  Stennio  Egnatio,  Gn.  Stenni  |  Egnati  Rufi  lil., 
Fal.  Primo  Illlvir.  |  II  qq.*,  omnibus  oneribus  et  |  honoribus  functo, 
sac.  p.^  I  deae  Isidis  et  Serapidis,  curat.  |  operum  publ.,  ingenui  hono- 
rati  I  et  Augustales  patrono  dignissi|mo  ob  inOnita  merita  eius;  cu|ius 
dedicatione  singulis  universisq.  eorum  IS-centenos  n.  |  dedit,  diem  autem 
ludorum  plenissilme  exhibuit.    L.  d.  d.  d. 

Acerris    (hodie  quoque  Acerra)    reperta  dicitur,  est  Neapoli    (X  57S9  vidit 
Mommsen).  —  1)  Quattuorviro  iteinim  quinquennali.  —  2)  Sacerdoti  publico. 
Acerris  reperlutn  est  etiam  epigramma  quod  supra  dedi  N.  157. 

6341  L.  Pompeio  Fehcissimo  |  immuni  dendr.  Suessul.*  |  et  sacerd. 
M.  d.  XVvir.*  in  |  vico  Novanensi,  patri  L.  |  Pompei  Felicissimi  decur.  et  | 
Ilvir.  et  q.  alim.  et  omnibus  |  rebus  ac  munerib.  perfu|ncto,  cultor.  I.  o. 
m.  s.'  I  Hortensens  (sic)  patron.  |  b.  m.,  ob  sing.  erga  se  Iibe|ralitatem 
et  praes|tantiam.   L.  d.  d.  (sic). 

Prope  Maddaloni  (inter  Capuam  et  Nolam)  rep.,  est  Neapoli  (X  5764  vidit 
Mommsen).  —  1)  Dendrophoro  Suessulae.  —  2)  Sacerdoti  Matris  deum  quindecimvi- 
rali.    Cf.  supra  N.  5557.  4151  not.  4.  —  3)  Cultores  lovis  optimi  maximi  sanctissimi? 

Alii  tituli  Suessulani  prodierunt  Arienzi ,  cf.  C.  I.  L.  X  5765.  576S. 

6342  L.  Antistio  L.  f.  Gal.  Tiron  |  praef.  decurion.  j  decreto  iure  ] 
dicundo*. 

Abellae  (X  1203  vidit  Mommsen).  —   \)  Cf  N.  63S9  not.  2. 
Alios   iitulos  Abellae  vel  prope  Abellam  repertos  vel  ad  Abellam  spectantet 
habes  N.  2666.  3186.  S0S8.  S438.  5S10.  S6S1. 


6343 

M. 

Salvio  Q. 

f.   1 

Venusto 

1   decurioni 

1   [6e]nefic. 

dei 

Cae- 

saris  *. 

Nolae  (X  1251  vidit  Henzen) 

.  —  1)  Cf.  Mommsen  Staatsr.  II  ed.  2  p. 

712. 

6344  P.  Sextilius  P.  f.  Fal.  |  Rufus  |  aid.  iterum,  Ilvir.  quinq. 
Pompeis,  |  decurio  adl^ctus  ex  veterib.  Nola*,  |  Aufidiae  St.  f.  Maximae  | 
matri,  |  L.  Petronio  L.  f.  Fal.  V6ro.  vitrico,  decurioni  Nola,  |  ex  testa- 
men[/]o  HSoob'  arbitratu   Fidf  1. 


Tituli  municipales.  —  Gumae.  Acerrae.  Suessula.  Abella.  Nola.        585 

Nolae  (X  127S  vidit  Mommten).  —  1)  Colonia  ab  Avgtuto  Nolam  deducta, 
veteret  Nolanot  in  civitale  remantitte,  ted  loco  inferiore  et  iure  honorum  carentet 
ex  hoc  titulo  coUegit  Mommsenut  C.  I.  L.  X  p.  142.  —  2)  Numerut  non  omnino 
eertut. 

6345  [N.]  Cluvius  M'.  f.«  I  nrivir  |  [CJaudi,  ITvir  |  Nolae,  inivir  | 
quiDqueooal.  |  [C(apu]a[e],  de  suo  faciuod.  |  coeravit,  idem  restituit,  |  lovi 
0.  m.  sacr. 

Puieolit  (I  1236.  X  1S72  ter  detcripta  taec.  XFI),  —  1)  Eiutdem  viri  ett 
titulut  item  Puteolit  rep.  X  1S7S  (cf.  p.  9f74),  unde  et  praenomen  eiut  et  Capuae 
vocabulum  suppletum. 

6346  T.  Vedius  T.  f.,  |  T.  Vitorius  Co.  f.  |  llviri  |  libripeodes*  |  ex 
d.  d.  p.  p. 

Nolae  (X 1277  ad  exemplum  Sirmondi).  —  1)  Duoviri  libripendet  tunt  opinor 
ipti  aedilet  (Mommt.  C.  I.  L.  X  p.  142 J. 

6347  Augusto  I  sacrum,  |  restitueruot  |  Laurioieoses  |  pecuoia  sua,  | 

Cultores  |  d.  d.   (In  latere   victimarius   cum  vacca,  in  altero  latere  et  in  postica 
instrumenta  sacrificii.) 

Nolae  olim,  est  Neapoli  (X  1238  vidit  Mommten). 

6348  (ante  pedet  ttaluae)   Cleraeotiaoi.  |    (In  fronte  batit)   Pollio  lulio  | 

Clemeotiaoo  v.  p.,   j   patrooo  ioimitabili  |  largissimo,   cuius  facta  |  eoa- 
rari  (tic)  ooo  possuot:  |  eius  meritis  regio  lovia  |  statuam  ceosuit. 

6349  (ante  pedet  ttatuae)  Pollio  lulio  Clemeotiaoo  |  (tji  fronte  batit) 
subveotori  civium  |  oecessitatis  aurariae*,  |  defeosori  libertatis,  |  redooatori 
viae  populi,  |  omoium  muoerum  recreatori,  |  uoiversa  regio  Romaoa  | 
patrooo  praestaotissimo  |  statuam  collocavit.  |  Curaote  Cl.  Plotiaoo*. 

Nolae  (X  12SS.  12S6  vidit  Mommjten).  Tertia  similis  inscriptio  fuit  Nolae 
X  12S7,  cuiut  part  tantum  legi  potuit.  —  1)  Inlellegilur  chrytargyrum  (functio 
auraria,  cod.  Theod.  13,  1,  13).  Cf.  Marquardt  Staatsverw.  II  ed.  2  p.  237.  — 
2)  Hunc  versum  /labet  tolut  Sirmondut. 

6350^    M  pagus  I  Agrifaous. 

6350^    *  I  pagus  I  Capriculaous. 

6350°    '  I  pagus  I  Laoita. 

6350^    '  I  pagus  I  Myttiaous. 

Nolae  (X  1278 — 1280  primam  et  tertiam  vidit  Mommsen;  quariam  addidit 
Patroni  Notizie  degli  scavi  1900  p.  101).  —  1)  Scriplura  erasa.  —  2)  Hic  quoque 
scriptura  erasa  fuit,  quamquam  id  non  traditur. 

6351  L.  Sattio  L.  1.  Phileroli  magistro  |  Mercuriali  et  Augustalei  *  | 
Nolae,  et  Daeriae  D.  1.  Rufae  uxori  |  et  L.  Sattio  L.  L  Amplidto,  |  ex 
testameoto  L.  Satti  L.  1.  Philerotis. 

Nolae  (X  1272  vidit  Mommten).  —  1)  Titulut  videtur  tcriptut  vivo  Augtuto 
(Momms,). 

Titulot  Nolanot  habet  etiam  N.  S392.  6017  K  6124. 


686  Caput  XIIII. 

6352  L.  Mammio  Maximo*  |  Augusldli  |  municipes  et  incolae  |  aere 
conlato. 

Ilerculanei  in  theatro  rep.,  tabula  aenea,  una  cum  statna  aenea,  est  Neapoli  in 
museo  (X  4432  vidit  Mommsen).  —  1)  Idem  Ilerculanei  posuit  titulos  supra  N.  4i3. 
4S0.  m.  SS8i,  item  ut  videtur  X  Ui8. 

6353  M.  Claudio  |  Marcelli  |  Aesernini*  iib.  |  Hymenaeo*  |  Augustali. 
Herculanei  potius  quam  Pumpeiis  rep.,  est  Neapoli  (X  4488  vidit  Mo7nmsen). — 

1)  Cf.  Tac.  ann.  5,  41  et  alibi;  supra  N.  S92S  (not.  3).  —    2)  Ide^n  ut  videtur  in 
catalogo  Herculanensi  X  440S  fr.  l  I  v.  3. 

Alios  titulos  Hercula7ienses  dedi  N.  74^.  2S0.  2S7.  274.  890.  896.  896\  896^. 
1989.  5649.  SS27.  SS78.  SS81.  S616.  S657.  S657\  S657^.  6045. 


Colonia  Pompeii. 

Inscriptiones  Pompeianas  dedi  iam  supra  N.  65.  64.  122.  224.  4990.  5180. 
5207.  5640.  5641.  578S.  S004.  S0S5.  S198.  S55S.  S582.  S598.  S598».  SS58.  S602.  S619. 
S627.  S656.  S658.  3658"— S6S5^.  S6S5^.  S706.  S724.  S726.  S91S.  S942,  jn-aeter  parte- 
tarias,  de  quibus  vide  ad  N.  64i4. 

6354  M.  Porcius  M.  f.\  L.  Sextilius  L.  f.,  Cn.  Cornelius  Cn.  f.,  |  A. 
Cornelius  A.  f.  Illlvir.*  d.  d.  s.  f.  locar.' 

Pompeiis  ante  templum  Apollinis,  ara  ex  lapide  Tibu7'tino;  inscriptio  utrim- 
que  repetita  (X  800  vidit  Mommsen).  —  1)  Eiusdem  nominis  vir,  sed  incertum 
an  idcm,  .supra  N.  S627.  S656  (eundem  putat  Nissen  pomp.  Stud.  p.  227,  diversum 
Mommsen  ad.  C.  I.  L.  X  p.  844).  —  2)  Coloniae  Pompeianae  magistratus  fuerunt 
duoviri  et  aedilcs;  quattuorviro7'um  nomine  hic  videtur  comprehendi  utrumque 
par.  Cf.  Mommsen  C.I.L.  X  p.95^.  —  3)  J9e  decuridnum  senlentia  faciundum 
locartmt  (in  exemplo  altero  loc.  pro  locar.^. 

6355  .  .  .  Cuspius  T.  f.,  M.  Loreius  M.  f.  |  llllvir.',  L.  Septumius 
L.  f.,  I  D.  Claudius  D.  f.  Illlvir.^  ex  1  pequnia  publica  d.  d.  |  s.  f." 
curaverunt. 

Scafati  prope  Pompeios  (X  958  solus  descr.  saec.XFl  Accursius). —  1)  Quat- 
tuorvii'i,  scilicet  iure  dicundo.  lidem  duoviri  appellantur  supra  N.  S55S.  —  2)  Quat- 
tuorviri,  sc.  aedilicia  potestate.  —  3)  De  decurionum  sententia  faciundum. 

6356  L.  Caesius  C.  f.  d.  v.  i.  d.,  |  C.  Occius  M.  f.,  |  L.  Niraemius 
A.  f.  I  Ilv.*,  I  d.  d.  s.  ex  peq.  publ.  |  fac.  curar.  prob.  q. 

Pompeiis  rep.,  in  thermis  ut  videttir,  nunc  Neapoli,  saxa  duo  lapidis  Tibur- 
tini,  eade7n  inscriptione  inscripta  (I  4230.  X  819  Ritschl  tab.  LXXXIXe).  —  1)  Duo- 
viri  (aedilicia  potettate  ut  videtur).  Aetatis  videtur  esse  Sullanae  cf.  Nitsen  pomp. 
Studien  p.  1.32. 

6357  Q.  Tullius  Q.  f.,  |  M.  Cinnius  M.  f.  |  d.  v.  i.  d.S  |  C.  Mam- 
mius  L.  f.,  C.  Naevius  M.  f.  |  d.  v.''  v.  a.  s.  p.  p.'  ex  d.  d.  |  Constat 
H&  DCLXXHS. 

Pompeiis  rep.   in  aede  Apollinis,   sed  fortasse  loco  non  suo,   est  Neapoli  in 


Tituli  municipales.  —  Herculaneum.  Pompeii. 


687 


muteo  (X  803  vidit  Mommsen;  lapidis  gemelli  fragmentum  X  804).  —  1)  Duo- 
viri  iure  dicundo.  —  2)  Duoviri;  3)  litterae  significationis  incertae  (v.  a.  sacr. 
p.  p.  infra  i\.  6i30*,  v.  a.  s.  p.  proc.  N.6367);  viis  aedibus  sacris  publicis  procuran- 
dis,  iam  intellegunt  plerique,  Hoc  videbalur  certum  esse  (cf.  Mau  Pompeii  p.  11), 
duoviros  hos,  memoratos  eliam  infra  N.  6387.  6389.  6391  seq.  6406<^.  6i21^.  6431^,  col- 
legas  fuisse  duumvirorum  iure  dicundo  scd  dignilate  inferiores;  nec  diversos  fuisse 
ab  aedilibus,  praesertim  cum  hi  ipsi  inlerdum  dicti  sint  aediles  v.  a.  s.  p.  p.  (cf.  infra 
N.  6419  not.  1).  Sed  in  inscriptione  nuper  reperta  N.  6403  adest  etiam  Ilvir  \(ure) 
6(icundo)  V,  a.  s,  p.  p.    Nolae  aediles  videntur  dicti  esse  duoviri  libripendes  (N.6346). 

6357»    A.  Livius  A.  f.,  |  L.  Acilius  L.  f.  |  aed.  |  sl.'  deder. 
Pompeiis  rep.  loco  non  suo,  in  aedibus  privatis,  litteris  vetustis  (Notizie  degli 
scavi  1900  p.  148).  —    1)  Stlocum  intellegit  Sogliano,  fortasse  recte. 

6358  C.  Tillius  C.  f.  Ruf.  iter.,  |  P.  Maccius»  P.  f.  Melas''  |  llvir. 
iur.  deic.  |  ex  d.  d.  fac.  coer. 

Pompeiis  rep.  loco  non  suo,  inaedificata  aedibus  quibusdam  privatis  (X  8148 
cf.  p.  1006.  Eph.  ep.  8,  514;  in  superficie  eiusdem  lapidis  titulus  aliorum  duum- 
virorum  non  plene  lectus).  —  1)  Idem  gentilicium  etiam  in  t.  Pompeiano  Notiaie 
degli  scavi  1898  p.  422.  —  2)  Sic  Mau,  Veias  Mancini. 

6359  C.  Cuspius  C.  f.  Pansa  pater,  d.  v.  i.  d.  |  IIIl  quinq.*,  praef. 
i.  d.  ex  d.  d.*  lege  Petron.* 

6359*    C.  Cuspius  C.  f.  f.'  Pansa  pontif.,  |  d.  vir.  i.  d. 

Pompeiis  in  porta  ampkitheatri  (X  838.  8S9  vidit  Mommsen).  —  1)  Duovir 
iure  dicundo  quater  quinquennalis.  —  2)  Praefectus  iure  dicundo  ex  decreto  de- 
curionum.  —  3)  Lex  haec  (cf,  N.  6123  not.  7)  videtur  pertinuisse  ad  res  muni- 
cipales  ordinandas.  —  4)  Gai  filius,  filius  (scilicet  eius  cuius  slatua  ex  adverso 
posita  erat). 

6360  C.  Cuspio  C.  f.  Pansae  |  Ilvir.  i.  d.  quart.  quinq.,  |  ex  d.  d. 
pec.  pub. 

6360*  C.  Cuspio  C.  f.  f.'  Pansae  |  pontifici,  Ilvir.  i.  d.  |  ex  d.  d. 
pec.  pub. 

Povipeiis  in  foro  (/k  790.  791  vidit  Mommsen).  —  1)  Cf  N.  6339  not.  4. 

Quando  vixerint  hi  duo  Cuspii  Pansae,  incertum.  Eiusdem  nominis  vir  aedi- 
litatis  candidatus  infra  N.  6419. 

6361  M,  Holconio  Rufo'  d.  v.  i.  d.  IIII,  quinq.,  |  trib.  mil.  a  po- 
pulo,  Augusti  sacerdoti,  ex  d.  d. 

6361*  M.  Holconio'  M.  f.  Rufo  |  IIv.  i.  d.  quinquiens,  |  iter  quinq., 
trib.  mii.  a  p.,  |  flamini  Aug.,  patr.  colo.  d.  d. 

636P  M.  Holconio  M.  f.  Rufo  |  trib.  miL  a  popul.,  ITvir.  i.  d.  V,  j 
quinq.  iler.,  |  Augusti  Caesaris  sacerd.,  |  patrono  coloniae. 

Pompeiis,  tituli  tres,  primus  rep.  in  theatro  maiore,  est  Neapoli,  alter  item 
rep.  in  theatro  maiore,  tibi  legilur  in  ipsis  sedibus,  tertius  in  via  publica 
(X  837.  858.  830  vidit  Mommsen).  —  1)  Eidem  Holconio  Rufo  positi  sunt  tituli 
X  839.  947.  948.  Ipse  una  cum  Holconio  Celere  posuit  titulos  theatri  Pompeiani 
X  833 — 833  (supra  N.  3658).    Idem  in  tertio  duoviratu  cum  collega  posuit  titulum 


688  Caput  XIIII. 

mpra  N.  S91S.  Quartum  duovir  fuit  a.  u.  c.  731 /2  teste  titulo  infra  N.  6391.  Quin- 
quennalitatis  eius  mentionem  faciunt  etiam  tituli  scaripkati  IF  1886.  1918.  Idem 
nomen  praeterea  inter  signatores  apochae  n,  LXX.  —  2)  De  errore  quodam,  quem 
quadratarius  hoc  loco  commisit  et  mox  correxit,  Zangemeister  l.  c.  p.  968. 

6362  M.  Holcooio  Celeri  |  d.  v.  i.  d.  quioq.  designato,  |  Augusti 
sacerdoti'. 

6362*  M.  Holc6nio  M.  f.  Celeri  |  sacerd6ti  divi  Augusti. 

Pompeiis  rep,,  prior  titulus  in  theatro  maiore,  nunc  Neapoli  in  museo,  alter 
incertum  quo  loco  rep.,  est  item  Neapoli  in  museo  (X  840.  94S  vidit  Mommsen),  — 
1)  Ex  his  titulis  et  tertio  X  946  Mancinius  collegit  Celerem  designatum  esse  duo- 
virum  vivo  Augusto,  iniisse  magistratum  post  mortem  eius  (kal.  lul.  a.  p.  Chr.  1S, 
ut  iudicat  Mommsen  ad  X  840),  —  Eidem  Celeri  positus  est  titulus  X  946,  eidem 
aut  Holconio  Rufo  X  944,  Idem  una  cum  Holconio  Rufo  posuit  titulos  theatri 
Pompeiani  X833—83S  (supra  N.  S638). 

6363^  M.  Lucretius  L.  f.  Dec.  Rufus  |  Hvir.  iter.  quinq.,  |  trib.  milit. 
a  populo,  I  praef.  fabr. 

6363^  M.  Lucretio  Decidian.  |  Rufo  d.  v.  HI  quinq.,  |  pontif.,  trib. 
militum  |  a  populo,  praef.  fabr.,  |  M.  Pllonius  Rufus. 

6363°  M.  Lucretio  Decidian.  |  Rufo,  Hvir.  HI  quinq.,  \  pontif.,  trib. 
mil.  a  populo,  (  praef.  fabr.,  ex  d.  d.  |  post  mortem. 

6363*^  M.  Lucretius  Decid.  j  Rufus  Ilvir.  III  quinq.,  |  pontif.,  trib. 
miL  I  d  populo,  praef.  fab.  |  M.  Decidius  Pilonius  |  Rufus  reposuit. 

Pompeits  rep.,  quattuor  tituli,  primus  prope  forum ,  secundus  et  tertius  in  ipso 
foro,  quartus  in  curia  Isiaca  q.  d.  (Notizie  degli  scavi  1898  p.  171 ;  X  788.  789.  8S1 
hos  vidit  Mommsen). 

6364  M.  Lucretio  flam.  Martis  decuri- 
Pompei.  oni 

Pompeiis,  inscriptio  epistulae  pictae  una  cum  instrumento  scriptorio  in  pariete 
cubiculi  domus  privatae  (If^879{  Mau  Pompeii  p,  S49). 

6365  M.  Alleio  Luccio  Libeliae  patri,  aedili,  |  Ilvir.,  praefeclo 
quinq.\  et  M.  Alleio  Libellae  f.,  |  decurioni,  vixit  annis  XVII,  locus  mo- 
numenti  |  publice  datus  est.  AUeia  M.  f.  Decimilla,  sacerdos  |  publica 
Cereris,  faciundum  curavit  viro  et  filio'^. 

Pompeiis  extra  portam  Herculanensem  (X  1056  vidii  Mommsen).  In  eiusdem 
lapidis  parte  aversa  idem  titutus  repetitus  est,  sed  versibus  aliter  divisis.  —  1)  Duo- 
vir  iure  dicundo  quinquennalis  fuit  a.  p.  C.  26,  teste  titulo  X  896.  Memoratur 
praeterea  in  tilulo  supra  N,  5207.  —  2)  In  altero  ex.  est  filo. 

6366  A.  Umbricio  A.  f.  Men.  |  Scauro*  |  Ilvir.  i.  d.  |  Huic  decuriones 
locum  monum.  |  et  HSr  cx)  oo  in  funere  et  statuam  equeslr.  |  [in  f]oro 
ponendam  censuerunt.  |  Scaurus  pater  filio. 

Pompeiis  extra  portam  Herculanensem,  in  monumento  ornato  anaglyphis  opere 
tectorio  confictis,  quibus  repraesentantur  gladiatores   (X  1024  vidit  Mommsen).  — 


Tituli  municipales.  —  Pompeii.  589 

1)  Huius  ut  videtur  Seauri  (aut  patris)  nomen  in  amphoris  Pompeianis  1F2S74; 
Roem.  Mittlu  1896  p.  139. 

6367  N.  Popidius  N.  f.  Celsinus  (  aedem  Isidis  terrae  motu*  con- 
lapsam  |  a  fundamento  p.  s.*  restituit.  Hunc  decuriones  ob  liberalitatem  | 
cum  csset  annorum  sexs'  ordini  suo  gratfs  adlegerunt. 

Pompeiis  rep.  in  templo  Isidis,  est  IVeapoli  (X  846  vidit  Mommsen).  — 
1)  Significatur  terrae  motus  a.  63,  quo  Pompeios  graviter  affllctos  esse  narrant 
Seneca  nat.  qaest.  6,  4  et  Tacitus  ann.  15,  22 ,  confirmant  ipsa  rudera.  —  2)  Pe- 
cunia  sua.  —   3)  Cf.  supra  N.  2055  cet. 

6368  Eumachiae  L.^f.*  |  sacerd.  publ.  |  fullones. 

Pompeiis  in  eodem  aedificio  in  quo  N.  5785,  intus  in  ambulacro  cryptae 
(X  815  vidit  Mommsen).  —  1)  Eadem  Eumackia  aedifieium  ispum  dedicavit  (N.  5785). 
Patris  fortasse  eius  nomen  (L.  Eumachi)  in  tegulis  Pompeifs  potissimum  repertis 
(X  8042,  47)  et  in  amphoris  Carthaginiensibus  (FIII  S.  22657,  56).  Parentela  sine 
dubio  cum  ea  coniunctus  L.  Eumachius  Fuscus  duovir  v.  a.  s.  p.  p.  Pompeiis  a.  52 
una  cum  N.  Herennio  Fero,  infra  N.  6395. 

6369  Mamiae  (sic)  P.  f.'  sacerdoti  publicae;  locus  sepultur.  datus 
decurionum  decreto. 

Pompeiis  extra  portam  Herculanensem,  in  sedili  lapideo  (X  998  vidit  Mommsen). 
—  1)  Eadem  dedicavit  tilulum  Pompeianum  X  816.  —  De  sedilibus  his  sepulcralibus 
Mau  Roem.  Mitth.  1890  p.  280. 

6370  Istacidia  N.  f.  |  Rufilla  sacerd.  |  publica. 

Pompeiis  extra  portam  Herculanensem  non  longe  ab  ea  quae  praecedit,  cip- 
pus  hermae  similis,  ut  multi  alii  Pompeiis,  est  Neapoli  (X  999  vidit  Mommsen). 

6371  [4]IIeia  [Cn.  M]m  f.  |  [s]acerd.  V[enen]s  |  [e]t  Cerer[fs  pu]hV  \ 
ex  dec.  decr.  pe[c.  •puh^. 

Pompeiis,  fragmenta  rep.  loco  non  stto  (Sogliano  act.  acad,  archaeol.  Neap. 
15,  1890  p.  157;  Man  Roem.  Mitlh.  1892  p.  172).  —  1)  Supplevit  Huelsen  ([si]b\ 
Sogliano).     De  sacerdotibus  f^eneris  et  Cereris  cf.  supra  ad  N.  5551. 

6372  C.  Calventio  Quieto*  |  Augustali.  |  Huic  ob  munificent.  decu- 
rionum  |  decreto  et  populi  consesu  (sic)  bisellii  ]  honor.  datus  est  (bisel- 
lium  cum  suppedaneo ;  in  utroque  latere  corona  quema  cum  vittis). 

Pompeiis  extra  portam  Herculanensem  (X  1026  vidit  Mommsen).  —  1)  Idem 
(vel  certe  vir  eiusdem  nominis)  in  tabella  cerata  Pompeiana  aetatis  Neronianae 
n.  LXXXFU  (C.  1.  L.  IV  p.  365)  aliisque  nonnullis  (cf  ib.  p.  438). 

6373  Naevoleia  L.  lib.  Tyche  sibi  et  |  C.  Munatio  Fausto  Aug.  et 
paganoS  |  cui  decuriones  consensu  populi  |  bisellium  ob  merita  eius  de- 
creverunt.  |   Hoc  monimentum  Naevoleia  Tyche  libertis  suis  |  libertabusq. 

et  C.  Munati  Fausti  viva  fecit  (supra:  protome  muHebris,-  in  latere  dextro  bi- 
sellium  cum  suppedaneo,  in  sinistro  navigium;  subtus  anaglyphum  caerimonias 
funebres  exhibens). 

Pompeiis  extra  portam  Herculanensem  (X  1050  vidit  Mommsen).  —  1)  Cf. 
N.  6379  seq. 


690  Caput  XIIII. 

6374  C.  Novellius  |  Natalis  mag.  Aug.^ 

Pompeiis  extra  portam  marinam  rep.,  cippus  hermae  similis,  est  Neapoti  in 
museo  (X  4053  vidit  Mommsen).  —   1)  Magister  Augustalis. 

6375  C.  lulio  Caesare  dict.  iter.,  |  M.  Antonio  mag.  eq.\  j  mag. 
vici  et  compiti:  |  M.  Blattius  M.  f.,  |  (sequebantur  alia  nomina  septem).  \  \C. 
Caesjare  M.   Lepido   COS.^  |  .  .   Blattius  M.    f.  (deinde  alia  nomina). 

Pompeiis  non  procul  a  foro  in  tectorio  pilae  cuiusdam  pictum  litteris  parvis 
nigris  (If^60  cf.  p.  491  recens  repertam  legit  Fiorellius;  Zafigemeister  pauca  tan- 
tum  agnovit).  —  1 )  Significatur  annus  u.  c.  707.  Cf.  C.  I.  L.  I  ed.  1  p.  448  (ed.  3 
p.37).  —  2)  A.  708.  « 

6376  M.  Mundicius  |  Malchio,  |  M.  Clodius  |  Agatho  |  mag.  ex  p. 
c.  f.  c^ 

Prope  Pompeios  rep.  loco  dicto  la  Civita,  columna  (Sogliano  JSotizie  degli 
scavi  1898  p.  499).  —  1)  Ex  paganorum  consensu  faciundum  curaverunt. 

6377 jlius*  C.  1.  Philomus.  |  mag.  pdgi  Felicis  |  suburbani*, 

ex  teslam.  |  Arbitratu  ]  Rufionis  1.  HS^  ccloo. 

Scafati  prope  Pompeios  (Eph,  ep.  8,  517  vidit  Mau  Boem.  Mitth.  1889).  — 
1)  . .  lius  correctum  ex  lios.  —  2)  Sine  dubio  idem  pagus  qui  plerumque  dicitur 
Augustus  felix  (cf.  N.  6878),  Augusti  nomine  nondum  auctus  (Felicis  nomen 
derivatum  esse  a  Sulla  conditore  coloniae  Pompeianae  coniecerunt  Nissen  pomp. 
Stud.  p.  581  et  Mommsen  C.  I.  L.  X  p.  90''). 

6378  M.  Arrius  D.  1.  Diomedes  |  sibi  suis  memoriae,  |  magister  pag. 

Aug.   feHc.   suburb.^   (fasces  duo  cum  securibus). 

6378*  Arriae  M.  f.  |  Diomedes  1.,  sibi  suis. 

Pompeiis  extra  portam  Herculanensem  in  sepulcro  (X  1042. 1045  vidit  Momm- 
sen).  —  1)  Alios  magistros  pagi  Augusli  felicis  suburbani  Pompeianos  habuimus 
supra  N.  S0S5,  5.  S198. 

6379  N.  Istacidio  Heleno  |  pag,  pag.  Aug.S  |  N.  Istacidio  lanuario,  ] 
Mesoniae  Satullae.    In  agro  |  pedes  XV,  in  fronte  Ildes  (sic)  XV. 

Pompeiis  extra  portam  Herculanensem  (X  1027  vidit  Mommsen).  —  1)  Pa- 
gano  pagi  Augusti  (sc.  felieis  suburbani,  cf.  N.  6373.  6377.  6378). 

6380  L.  Laturnio  Grato  |  pagano*  |  et  ministro*. 

Pompeiis  rep.  extra  portam  Stabianam,  cippus  hermae  similis  (Notizie  degli 
scavi  1894,  1S;  Roem.  Mitth.  189S  p.  1S8).  —  \)  Cf.  N.  6379  not.  1.  Alteri  Holco- 
nionim  (supra  N.  6361.  6362)  titulum  X944  posuerunt  pagani.  —  2)  Cf.  N.  6381. 

6381  Dama  pup.  Agrippae',  |  Manlianus  Lucreti,  |  Anteros  Stai  Bufi,  | 
Princeps  Mescini,  |  ministri  pagi  |  Aug.  fel.  sub[Mr6]an.  |  primi  posie[rMn]t  j 
Ti.  Claudio  Nerone  iter.  j  Cn.  Calpurnio  Pisoue  cos." 

Pompeiis  (X  924  vidit  Avellinius,  non  lapidem  qui  dudum  periit,  sed  ecty- 
pum  inscriptionis  in  tectorio  expressum).  —  1)  Pupi  Agrippae  (cf.  supra  N.141) 
fuit  servus.  —  2)  A.  747. 


Tituli  municipales.  —  Pompeii.  591 

6382  Agalhemerus  Velti,  |  Suavis  Caesiae  Primae,  j  Pothus  Numi- 
tori,  I  Auteros  Lacutulani,  |  minist.  prim.  Fortun.  Aug.  iuss.  |  M.  Stai 
Rufi,  Cn.  Melissaei  d.  v.  i.  d.\  |  P.  Silio  L.  Volusio  Saturn.  cos.* 

Pompeiis  rep.  in  cella  aedis  Fortunae  (cf.  supra  N.  S598),  est  Neapoli  (X  824 
vidit  Motnmsen).  —  1)  lidem  duoviri  tupra  N.  S726  (iterationis  nota  videtur  hie 
omissa  esse).  Cf.  not.  2.  —  2)  Consules  svffecti  secundo  semestri  anno  p.  Chr.  5. 
In  titulis  prioris  semeslris  eiusdem  anni  N.  6387.  6393  adparent  alii  duoviri. 

6383  Martialis  C.  Oli  Primi,  |  M'.  Saldrius  Crocus,  |  Primigenius 
C.  6lf  Primi  |  min.  Fortunde  Aug.  |  iussii  |  Q.  Postumi  Modesti,  C.  Vibi 
Secundi  |  d.  v.  i.  d.\  |  C.  Memmi  luniani,  Q.  Brutti  Balbi^  aedil.,  |  [I. 
Z)]uvi6,  P.  Clodi6  cos.^ 

6384  L.  Numisius  Primus,  |  L.  Numisius  Optatus,  |  L.  Melissaeus  | 
Plocamus  |  ministr.  Fortun.  Aug.  |  ex  d.  d.,  iussii  |  L.  luli  Pontici,  P. 
Gdvi  P^sloris  |  d.  v.  i.  d.,  |  Q.  Poppaei,  C.  Vibi  aedil.,  |  Q.  Futio,  P.  Cal- 
visio  cos.* 

Pompeiis  rep.  in  basilica,  sed  fortasse  perlinebant  ad  aedem  Fortunae  Au- 
^gustae,  deinde  Neapoli  (X  826.  827  vidit  Mommsen).  —  1)  Duovirorum  iure  di- 
eundo.  lidem  duoviri  memoruntur  in  tabella  cerata  Potnpeiana  n.  CXLF  (C.  I.  L. 
IV  p.  394),  ex  qua  apparet  eos  duoviros  fuisse  a.  S6/S7,  Q.  Postumius  Modestus 
etiam  in  inscriptione  parietaria  Bull.  inst.  arch.  i883,  148.  —  2)  Ad  hunc  videntur 
tpectare  etiam  t.  parietarius  infra  N.  6403  et  amphora  Pompeiana  Notizie  degli 
scavi  1891  p.  341.  —  3)  Consules,  memorati  etiam  in  tabellis  ceratis  Pompeianis  (cf. 
C.  I.  L.  ly  p.  43S),  fasces  tenuerunt  mensibus  Nov.  Dec.  anni  cuiusdam,  quem  annum 
p.  Chr.  56  fuisse  colligitur  collata  hac  inscriptione  cum  tabella  cerata  n.  CXLV, 
cf.  not.l;  Momms.  Herm.  12,128  (P.  Clodius  Thrasea  est,  notus  ex  Tacito  aliis- 
que;   de  Duvio  cf.  supra  N.  979).  —  4)  Consules  hi  praelerea  ignoti. 

6385  Tauro  Statilio  |  Ti.  Platilio  r«c/  Aelian.  cos.=',  |  L.  Statius 
Faustus  pro  |  signo,  quod  e  lege  Fortunae  |  Augustae  ministorum  (sic)  po- 
nere  |  debebat,  referente  Q.  Pompeio  Amethysto  |  quaestore,  basis  duas 
marmorias  (sic)  decrever[M]nt^  |  pro  signo  poniret  (sic). 

Pompeiis  rep.  una  cum  N.  6382,  est  Neapoli  (X  82S  vidit  Mommsen). 
—  1)  Scr.  Plautio.  —  2)  Consules  fuerunt  a.  p.  Chr.  4S,  alter  ordinarius,  alter 
tiuffectus  certe  ex  mense  Apr.  (cf.  supra  N.  986  not.  S).  —  3)  Se.  minislri  For- 
tunae. 

6386  T.  D.  V.»  s.  I  M.  Fabius  Secundus  *  [  permissii  aedil.  |  A.  Hor- 
dioni  Proculi,  |  Ti.  Iiili  Rufi. 

Pompeiis  in  aede  Apollinis  rep.,  est  Neapoli  (X  801  vidit  Mommsen).  — 
1)  Litterae  significalionis  incertae  (varia  lemptaverunt  Nissen  pomp.  Stud.  p.  351 
aliique).  —  2)  Nominatur  in  tabelli»  ceratis  aelatis  Neronianae  n.  XXVIII  (C.  I.  L 
IV  p.  315)  cet. 

6387  A.  A.  p.  R.*  d.  d.  |  Gratus  Caesar.  I,  miuist.^  iussu  |  Q.  Cotri 
d.  v.  i.  d.',  I  C.  Anni  Maruli,  |  D.  Alfidi  Hypsai*  |  d.  v.  v.  a.  s.  p.  p.',  ( 
M.  Servilio  L.  Aelio  cos." 


592  Caput  XIIII. 

Pompeiis  (Eph.  ep.  8,  516;  Notizie  1890  p.U).  —  1)  Litterae  signi/icationis 
incertae  (Annonae  Augustae  popuH  Romani?  Momms.).  —  2)  Incertum  an  hic  unus 
ex  ministris  Mercurii  Maiae  Augusti,  qui  posuerunt  titulos  N.  6389  seq.,  quorum 
hic  sane  similis  est.  —  3)  Duoviri  iure  diciindo.  Jdem  duovir  in  titulo  simili 
eiusdem  semestris  infra  N.  6393;  sed  cur  hic  collega  eius  M.  Numislrius  Fronto 
omissus,  obseurum  (Frontonem  in  magistratu  defunctum  esse  coniecit  Sogliano  No- 
tizie  1890  p.  531).  —  4)  Idem  ut  videtur  D.  Alfidius  Hypsaeus  duovir  iure  dicundo 
cum  P.  Fettio  Celere  anno  incerto  (X  907.  908).  —  5)  Cf.  N.  6337  (not.  2.  3).  — 
6)  Consules  prioris  semestris  a.  p.  Chr.  3. 

6388  P.  Stallius  Agatho  |  minister  d.  d.»  |  imp.  Caesare  IX  i  M.  Si- 
lano  cos.*;  |  [nojvatum^  P.  Alfeno,  |  P.  Vinicio  cos.^  |  iussu  ]  M.  Pomponi 
Marcelli ,  |  L.  Valeri  Flacci  d.  v.  i.  d.,  |  L.  Obelli  Lucretian[i  |  A.  Perenni 
Merulini  \  d.  v.  v.  a.  s.  p.  p.y 

Pompeiis  rep.,  est  Neapoli  (X  884  vidit  Momm^en).  —  1)  Decurionum  de- 
creto.  —  2)  A.  u.  c.  729.  —  3)  Suppletum  ex  X  893.  —  4)  Consules  fuerunt  priore 
semestri  anni  p.  Chr.  2.  —  5)  lidem  magistratus  in  titulo  posito  anno  p.  Chr.  1, 
infra  N.  6392. 

6389  M.  Sitlius  M.  1.  I  Serapa  |  Merc.  Maiae  |  sacrum  ex  d.  d.  | 
iussu  1  P.Rogi  P.  f.  Vari,  [  M.  Melson[i]  A.  f.'  iter.  |  d.  v.  i.  [rf.],  |  N.  Pacci 
N.  f.  C[A]ilonis,  |  M.  Ninni  M.  f.  Polli[on.]  |  d.  v.  v.  a.  s.  p.  p.,  |  M.  Crasso 
Cn.  Lentulo  |  [cos.y 

Neapoli  in  museo  inter  Pompeiana  (X  886  vidit  Mommsen).  Gemellus  est 
lapis  ibidem  adservatus  X88S. —  1)  In  exemplo  altero  praecedit  nomen  Melsoni. — 

2)  A.  u.  c.  740. 

Similis  est  titulus  supra  N.  5207,  anni  ut  videtur  p.  Chr.  26. 

6390  Gratus  Arri,  |  Messius  Arrius  |  Inventus*,  |  Memor  Istacid.,  | 
[m{\ci.  Aug.  Merc.  Mai.^  |  \ex\  d,  d.  iussu  | Marcel.,  | 

Neapoli  inter  Pompeiana  in  museo  (X888  vidit  Mommsen).  —  1)  Idem  prae- 
nomen  in  colliberto  huius  Inventi  N.  6393.  —  2)  Ministri  Augusti  Mercurii  Maiae. 
Cf  N.  6391  not.  2. 

6391  A.  Veius  Phylax,  |  N.  Popidius  Moschus,  |  T.  Mescinius  Am- 
phio,  I  Primus  Arrunti  M.  s.',  |  min.  Aug.*  ex  d.  d.,  iussu  |  M.  Holconi 
Rufi  IV»,  I  A.  Clodi  Flacci  III*  |  d.  v.  i.  d.,  |  P.  Caeseti  Postumi  |  N. 
Tintiri  Rufi  |  [d.]  v.  v.  a.  s.  p.  p.,  |  [imp.  Coe]sare  Xlil ,  |  [M.  Plautio  Si]\- 
vano  cos.' 

Neapoli  in  museo  inter  Pompeiana  (X  890  vidit  Mommsen).  —  1)  Marci 
tervus.  Cf.  supra  N.  5381  not.  1.  —  2)  Ministri  Augusti.  lidem,  sine  dubio  mi- 
nistri  qui  ab  initio  videntur  Mercurium  et  Maiam  coluisse,  \minisf\vi  Merc.  Mai,  dicti 
in  fragmento  X  887  cf.  N.  3207.  6389,  ministri  Augusti  Mercurii  Maiae  N.  6390.  — 

3)  Cf  N.  6361.  —  4)  Idem  supra  N.  3035.  3602.  —  5)  A.  u.  c.  732. 

6392  L.  Caecilius  Felix,  |  Q.  LolHus  FeHx,  |  Q.  Arrius  Hieroni  (sic)  \ 
minist.  August.  |  ex  d.  d.,  iussu  (  M.  Pomponi  MarcelL,  |  L.  Valeri  Flacci '  j 
d.  V.  i.  d.,  I  A.  Perenni  Merulini,  ]  L.  Obelli  Lucretiani''  |  d.  v.  v.  a.  s. 
p.  p.  I  C.  Caesare  L.  Paullo  [  cos.» 


Titali  municipales.  —  Pompeii.  593 

Pompeiit  rep.,  est  ^eapoli  (X  891  vidit  Mommsen).  Fragmentum  lapidis  paene 
gemelli  ett  Notizie  degli  scavi  1900  p.  ¥J0.  —  1)  lidem  magistrattis  in  tilulo  supra 
N.  6388  posito  anno  p.  Chr.  2.  —  2)  In  titulo  gemnllo  praecedit  nomen  Obelli.  — 
3)  A.  p.  Chr.  1  (cuius  tamen  secundo  semestri  Paullo  successerat  M.  Herennius  Picent). 

6393  Messius'  Arrius  |  Silenus,  |  M.  Decidius  M.  M.  1.  |  [Fjaustus 
ung.*,  I  min.  Augusti,  |  M.  Numistrio  Frontone'  |  Q.  Cotrio  Q,  f.*  d.  v.  i.  d.,  J 
M.  Servilio  L.  Aelio  |  Lamia  cos.* 

Neapoli  inter  Pompeiana  (X  892  vidit  Mom?nsen).  —  1)  Cf.  N.  6S90  not.  4.  — 
2)  Unguentariut.  —  3)  Cf.  tupra  N.  578S.  —  4)  Cf.  N.  6S87.  —  5)  Consulet 
fuerunt  priore  temettri  a.  p.  Chr.  S.  Eiusdem  anni,  sed  exeuntis  est  titulus  supra 
N.  6S82 ,  positus  iussn  aliorum  duumvirum. 

6394  Inventus  Dentat.  Daph.*,  |  Felix  Melissaei  Faust.,  |  Nympho- 
dotus  Helvi,  |  Speratus  Caesiae  Mus.,  |  min.  Aug.,  d.  d.  iussii  |  M.  Hol- 
coni  Gelli  L.  Aeli  Tuber.  d.  i.  d.',  |  C.  Vergili  SaHnatoris  Cn.  Lucreti  J 
Decenlis  v.'  a.  s.  p.  p.,  J  C.  Asinio  C.  Antistio  cos.* 

Pompeiis  rep.   in  lemplo  Apollinis,   est  Neapoli   (X  893   vidit  Mommten).  — 

1)  Daphni.  —  2)  Scr.  d.  v.  i.  d.  —  3)  Expeclaveris  d.  v.  v.  —  4)  A.  p.  Chr.  2S. 

6395  PhiHppus  Melissaei  |  Fausti,  |  lanuarius  Piricati*  |  Quartio- 
nis,  I  lucundus  Holconi  |  Anterotis,  |  Auctus  Helvi  |  Nymphodoti*  J  mi- 
nistri  Aug.  J  iussu  |  M.  Lucreti  Manliani  L.  Albieni  Stai  Ilv.  i.  d.,  J  L. 
Eumachi  Fusci',  N.  Herenni  Veri  d.  v.  J  v.  a.  s.  p.  p.,  |  Cn.  Domitio 
Camillo  Arruntio  J  cos.* 

Pompeiit  rep.  in  aedibus  quibutdam  non  procul  a  foro,  est  Neapoli  (X  899 
vidit  Mommsen).    —    1)   Idem  gentilicium   est  Notizie  degli  scavi  1900  p.  Sii.  — 

2)  Idem  tine  dubio  qui  etiamtum  servus  ipte  fuerat  inter  ministros  Augusti  et  de- 
dicaverat  titulum  qui  praecedit.  —  8)  Cf.  supra  N.  6568.  —  4)  A.  p.  Chr.  S2. 

6396  ...  [FArom]mus*  Messi  Fausti,  |  [F/]acidus  Vei  Frontonis,  J  A. 
AreUius  Graecus  |  min.  Aug.  ex  d.  d.  iussu  J  [C.  Caesaris\^  M.  Vesoni  Mar- 
ceUi  I  Hvir.  i.  d.,  j  M.  Lucreti  Epidi  Flacci  |  praefecti',  J  L.  Albuci  D. 
Lucreti  llvir.  v.  a.  s.  p.  p.,  j  Paullo  Fabio  L.  ViteUio  j  cos.^ 

Neapoli  in  mitseo  inter  Pompeiana  (X  901  vidit  Mommsen).  Paene  gemellus 
fuit  lapit  diffracttit  X  902.  —  1)  Nomen  tuppletum  ex  titulo  gemello.  —  2)  Nomen 
abrasum  ex  titulo  gemello  (cf.  not.  S)  explevit  AvelUnius.  —  3)  In  t.  gemello 
X  902  ett  [M.  L]acTt[ti]  Epidi  Flac[ci  praef.  i.  d.]  |  C.  Caesaris.  Apparet  Pompeianos 
C.  Caetari  aduletcenti  illo  anno  duoviratum  obtulitte.  —  4)  A.  p.  Chr.  S4. 

6397 s  Adeptus,  J sius  Felicio  |  [C.  Caesare  Aug.]  * 

M.  Epidio  Flacco  J  quinq.,  M.  Holconio  Macro  |  praef.  i.  d.*,   L.  Licfnio 
C.  Adio'  I  vir."*  v.  a.  s.  p.  proc. 

Pompeiit  rep.,  ett  Neapoli  (X  904  cf.  Eph.  ep.  8,  S13  vidit  Mommsen).  — 
1)  Eratum  sine  dubio  nomen  C.  Caesaris,  ut  in  N.  6S96.  —  2)  Apparet  Pompeianot 
C.  Caesari  quinquennalitatem  obtulisse;  eiusque  loco  praefectum  esse  M.  Holconium 
Macrum.  —  3)  Fortasse  idem  supra  N.  1S19.  —  4)  Expectaveris  Ilvir. 

Fragmenta  aliarum  inscriptionum  huius  generis  habet  X  887.  889.  893.  894. 
896  teq.  905.  90S  teq. 

Dbssau,  Inscriptiones  Latinae  II.  38 


594  Caput  Xini. 

6398*    L.  Nir.»  lU  V.  W 
6398^  P.  Fur.  llv."  v.  b.^  o.  v.  f.* 
6398°  M.  Marium  |  aed.  faci.  |  oro  vos. 
6398<*  Q.  Caecil.  q.'  v.  benific»  o.  v. 

Pompeiis  pictum  variis  locis  urbis,  litteris  non  iis  quibtu  pictae  sunt  N.  6401  seq. 
aliaeque  multae,  sed  crassioribus  et  minus  elegantibus,  sine  dubio  antiquioribua 
(ly  24.  67.  64.  29  vidit  Zangemeister).  —  1)  L.  Niraemium.  Cf.  supra  N.  65S6.  — 
2)  Duovirum.  —  3)  Firum  bonum  (v.  b.  litterae  contiquatae).  —  4)  Oro  vos  fa- 
ciatis,  cf,  infra  N.  6400  not.  2.  —  5)  Quaestorem.  Quaesturae  Pompeianae  prae- 
terea  mentio  non  superst  nisi  in  altero  titulo  eiusdem  hominis  IV  SO  et  supra 
N.  SS58  et  in  titulis  Oscis.  —  6)  Virum  benificum, 

6399  N.  Barcha*  IIv.  v.  b.  o.  v.  f.^  ita  v[o]beis^  Venus  Pomp. 
sacra''  .  . 

Pompeiis  piclum  in  via  quae  a  foro  ducit  sept.  versus  (IV 26  ex  actis  effot- 
sionum  anni  4826,  restituit  Momms.).  —  1)  Numerium  Barcham.  —  2)  Duovirum, 
virum  bonum,  oro  vos  fadatis.  —  3)  0  .  VFITAV. . .  BEIS  exemplum  unum,  OVIRVR- 
BEIS  allud.  —  4)  Pomp.  sacra  . . . .  m  uno  tantum  exemplo  servatum  est.  Cf.  N.  S4S8. 

6400  L.  Rijsticelium  Celerem  Ilvir.  i.  d.  iter.,  d.  r.  p.*,  o.  v.  f.* 

Pompeiis  pictum  litteris  rubris  in  fronte  domus  privalae  in  ea  parte  urbis  ubi 
est  N.  6444,  in  tectorio  quod  Mau  antiquius  credit  terrae  motu  anni  6S  (IV  SS72 
Notizie  degli  scavi  4897  p.  48;  Roem.  Mitth.  4896  p.  9S).  —  1)  Dignum  rei  publicae, 
cf.  N.  6442^.  6449".  6427^.  6454".  64S8^.  —  2)  Oro  vos  faciatis  (litterae  tres  in  hae 
et  plerisque  inscriptionibus  sequentibus  contignatae),  cf.  N.  6398".  6434^  cet. 

6401  C.  Gavium  Rufum  Ilvir.  o.  v.  f.  |  utilem  r.  p.,  Vesonius  Pri- 
mus  rogat. 

Pompeiis  in  pariete  domus  Vesonii  Primi  (IV 3474  =  Bull.  Inst.  arch.  4876  p.  22). 

6403  L.  Veranium  Hypsaeum  |  Ilvir.  i.  d.*  tertio  quinq.*,  |  Casellium 
Marcellum  |  aed.^  optimos  collegas. 

Pompeiis,  in  eadem  via  in  qua  N.  6399  (IV  487  pleraque  vidit  Mommsen).  — 

1)  Sic  acla  et  Amicone,  ..ed.  Mus.  Borbon.   (non  vidit  hunc  versum  Momms.). — 

2)  Idem  quinquennalitatis  candidatus  memoratur  in  inscriptionibus  eiusdem  vici  IV 
47Q.  200.  —  3)  Idem  infra  N.  6444.  644S.  6447"  seq. 

6403  M.  Obellium  |  Firmum  Ilvir.  i.  d.  |  v.  a.  s.  p.  p.'  iter.', 
scripsit  C  . . 

Pompeiis  (Sogliano  Notizie  degli  scavi  4904  p.  2S9;  Mau  Roem.  Mitth.  4904 
p.  S24).  —  1)  Quinque  hae  litterae  (cf.  N.  6SS7  not.  S)  hic  primum  prodeunt  ad- 
iunctae  ad  Ilvir.  i.  d.  —  2)  Sic  litteras  contignatas  legit  Sogliano,  dubitat  Mau. 

6404*    Ceium  Secundum  |  Ilvir.  Q.  S.*  Caecili  lucundi  rogam. 

Pompeiis  pictum  in  pariete  domus,  quam  L.  Caecilii  lucundi  coactoris  fuisse 
non  solum  ex  hac  aliisque  inscriptionibus  (cf.  supra  N.  S640),  sed  etiam  ex  tabellit 
ceratis  ibi  repertis  apparet  (IV  S4SS  descr.  Mau  bull.  Inst.  arch.  4876  p.  24).  — 
1)  Quintus,  Sextus.  Quintum  et  Sextum  Caecilios  lucundos  L.  Caecilii  filios  putat 
Zangemeister  C.  I.  L.  IV  p.  277. 


Tituli  municipales.  —  Pompeii.  Tituli  picti.  595 

6404**    L.  Ceium  Secundum  Ilvir.  o.  v.  f.  Helpis  Afra  rog. 
Pompnis  in  vico  quodam  non  procul  a  theatro  tecto  (IV  ^QQSzy  detc.  Mat»), 

6404°    L.  Ceium    [5«CMnd]um  |  II v.  i.  d.  Primus  fullo  ro. 

Pompeiis  in  pariele  domus  Fesonii  Primi  fullonis,  cf.  iV.  6401  (IF  3478;  Mau 
BuU.  Inst.  arch.  1876  p.  S3). 

6404**   L.  C.  S.  Ilvir.  |  Felicio  lupinarius  |  rog. 

Pompeiis  non  procul  a  N.  640i*  (IFSiiS  descr.  Mau  Bull.  Inst.  arch.  1876  p.  2S). 

6404®  [L.]  C.  S.  Ilvir.  o.  v.  f.  |  Euhode  perfusor  cum  Secu[ndo]  | 
0.  V.  f. 

Pompeiis,  via  Stabiana  (IV840  ex  Avellinio  et  Garruecio). 

6404^    L.  C.  S.  bene  mer.  |  Ilvir.  o.  v.  f.  Hinnulus  |  cum  Papiiione  rog. 

Pompeiis  (IF  5S67  =  Bull.  Inst.  arch.  1874  p.  268  descr.  Mau). 

6405  Bruttium  Balbum'  Ilvir.  |  Gen[taZts]  |  T[og.]  \  Hic  aerarium 
conservabit. 

Pompeiis  (IF  3702  descr.  Mau  melius  quam  Eph.  ep.  1 ,  163).  —  1)  Idem 
Q.  Bruttius  Balbus  in  aliis  programmatis  IV  933^.  3773,  idem  ut  videtur  supra 
N.  6383. 

6406*  Paquium  *  Proculum  Ilvir.  i.  d.,  d.  r.  p.,  |  univer[st]  Pom- 
peiani  fecerunt. 

Pompeiis  pictum  in  amphitheatri  aditu  satis  obscuro  (IV 1122  cf.  p.  11  vidit 
Zangemeister).  —  1)  P .  AQVIVM  pictum  est. 

Haec  inscriptio  non  in  earum  numero  quae  candidatorum  commendationi  desti- 
natae  sunt  habendd,  sed  post  electionem  scripta  esse  videtur  (Zang.). 

6406^    Paquium  d.  i.  d.,  |  Veneri  rogant. 

Pompeiis  rep.  (IV  1146  NeapoU  vidit  Zangemeister). 

6406°    P.  Paquium  Procul.  ]  d.*  v.  a.  s.  p.  p.*  o.  v.  f.  Marcus  |  cum 

(reliqua  evanida), 

Pompeiis  (IV  5728  descr.  Mau  BulL  Inst.  arch.  1881  p.  32).  —  1)  Expeeta- 
veris  d.  V.  —  2)  Cf  N.  6431^  not.  1. 

6407*  [T]\.  Claudium  Verum  |  Ilvir.  Obelli  cum  patre,  favel  scis 
Vero  favere. 

6407^  Ti.  Claudium  V6rum,  |  scr.  [  Aemilius  Celer,  |  [d.  v.]  i.  d.  o. 
V.  f.,  vicini  Himer  .... 

Pompeiis  (IV  3828.  3820  vidxt  Mau;  SogUano  Notizie  1887 p.  40,  1891  p.  267). 

6408*  Pupium'  II  Ilvir.  i.  d.  o.  v.  f.  Appuleia  |  cum  Mustio  vicino  f.*  | 
et  Narcissus  vos  roga[f]. 

6408^  M.  Piipium  Rdfum '  Q  Ilvir.  i.  d.  dignum  r.  p.  o.  v.  f.  |  Mustius 
fullo  facit  I  et  dealbat  scr.  unicus  s[tne]  reliq.  sodalib.'  non.^ .  . 

Pompeiis,  a  sinistra  el  a  dextra  portae  tabernae  cuitudam  fulloniae,  quam 
Mtutii  fuisse  apparet,  non  longe  a  domo  Vettiorum  (IV  3327.  3529  SogUano  No- 

38* 


696  Caput  XIIII. 

tizie  1897  p.  199, •  Mau  Roem.  Mitth.  1898  p.  10  qnem  sequor).  —  1)  Nomen  candi- 
dati  litteris  magnis  scriptum  a  sinistra  reliquae  inscriptionis,  De  Pupio  Rufo  cf. 
infra  N.  6420«.  —  2)  Facit.  —  3)  Confert  Mau  quod  scriptor  Aemilius  Celer  in  in- 
scriptione  supra  N.  51 4S  adiecit  sing.  —  4)  Nonis?  (Mau). 

Ad  eundem  Pupium  Rufum  duoviratus  candidatum,  pertinent  aliae  inscriptio- 
nes  eiusdem  vici  (IF  30i.  353i  =  Notizie  degli  scavi  1897  p.16).  Eidem  aedili- 
tatem  rogari  titulo  IF1i2  putat  Mau  Roem.  Mitth.  l.c.  p.10.  Eiusdem  nomen  in 
triptycho  Pompeiano  N.  CIX. 

6409  L.  Statium  Receptum  |  Ilvir.  i.  d.  o.  v.  f.  vicini,  dig.  |  Scr. 
Aemilius  Celer  vic'  |  Invidiose  |  qui  deles  |  ae^p-Jrotes^ 

Pompeiis  (IF  S77S  descr.  Mau  Roem.  Mitth.  1889  p.  119;  Notizie  degli  scavi 
1888  p.  322).  —  1)  Ficinus.  Habitabat  Aemilius  Celer  in  insula  adiacente  teste 
inscriptione  picta  prope  ostium  domus  litteris  parvis  et  colore  nigro:  Ae[mili]QS 
Celer  hlc  habitat  (Sogliano  Notizie  l.  c.  p.  S21 ;  Mau  Mitth.  l.  c.  p.  119)  aliisque  in- 
scriptionibus  nomen  eius  referentibus.   Idem   est  supra  N.  S14S  (not.  3).  6407^,  — 

2)  Similiter  IV  762.  2960. 

_  - 

6410  M.  Holconium  Priscum,  |  C.  Gavium  Rufum  Ilvir.*  [  Phoebus 
cum  emptoribus  |  suis  rogat. 

Pompeiis  prope  portam  Herculanensem  (IV 103  ad  apographa  facta  saec.  Xirill). 
—  1)  Duoviros.    Idem  candidatomm  par  commendatur  IF1SS.  297.  506.  644.  1007. 

O^ll*  M.  Holconium  |  Priscum  Ilvir.  i.  d.  |  pomari*  universi  |  cum 
Helvio  Vestale  rog. 

Pompeiis  in  via  quae  a  foro  ducit  sept.  versus  (IV  202  vidit  Zangemeister). — 
1)  lidem  etiam  alibi  in  parietibus  eiusdem  vici  Pompeiani  (IF 149.  180. 18S.  206). 

6411^   Holconium  Priscum  |  Hv.  i.  d.  d.  r.  p.  o.  v.  f.  lucundus  rog. 
Pompeiis   in   fronte   aedium  Caecilii  lucundi   cf.  N.  6404^  (IV  5428  =  Bull. 
Inst.  arch.  1876  p.  24). 

6411°    M.  Holconium  |  Priscum  aed.,   pomari  rog. 
Ibi  ubi  N.  6411"  (IV  206  vidit  Mommsen). 

6411^  M.  Holconium  Priscum  aed.  |  Menecrates  cliens  b . . .  dormis*. 
Pompeiis  in  vico  qui  dicitur  lupanaris  (IV  822  vidit  FiorelU).  —  1)  Cf.  N.  6424^^. 

6412*  C.  lulium  Polybium  |  Ilvir.  muliones  rog. 

6412^   C.  lulium  j  Polybium  |  Ilvir.  i.  d.  |  dig.  rei  publ.  (sic). 

Pompeiis,  prior  bis  eastitit,  in  via  quae  e  medio  oppido  ducit  ad  portam 
Herculanensem  (IV  11S.  1S4.  121  hanc  Neapoli  in  museo  vidit  Zangemeister). 

6412°  C.  lulium  Polybium  |  Ilvir.  |  Infantio'  rogat. 
Pompeiis  in  domo  quadam  graphio  inscriptum ,  non  pictum  (IV  1226  vidit 
Zangemeister).  —  1)  Cf  N.  6416^.  6417K 

6412**  C.  lulium  |  Polybium  |  aed.  Licinius  Romanus  |  rogat  et  facit. 

Pompeiis  prope  forum  (IV  699  bis  ut  videtur  descripta). 

6412®   C.  lulium  Polybium  |  aed.  o.  v.  f.,  panem  bonum  fert. 

Pompeiis  (IV  429  descr.  AvelUnius). 


Tituli  municipales.  —  Pompeii.   Tituli  picti.  597 

6413*  Rustium  Verum*  d.  i.  d.  Vere  |  fac  qui  le  fe[ci7]. 
Pompeiit  (IF5760  vidit  Mau;  Sogliano  Notizie  1888  p.S22).  —  1)  A.  Rustius 
Ferus,  cf.  IF  2984. 

6413^  Rustium  Verum  a.*  v.  a.  s.  p.  p.  |  Augusto  feliciterl  aediles 
sic  decet. 

Pompeiit  (IV  427  descr.  AvelUnius).  —  1)  Fortasse  scr.  aed.  (Zangemeister), 

6414  M.  Casellium  et  L.  Albucium  aed.*  o.  v.  f.  |  Statia  et  Petro- 
nia  rog.  |  Tales  cives  in  colonia  in  perpetuo. 

Pompeiis  in  muro  domus  sitae  in  media  fere  urbe  (IF  S294.  3678  =  Fiorelli 
descr.  p.  597).  —  1)  Jdem  candidatorum  par  saepe  coniunctum  reperitur  in  in- 
scriptionibus  Pompeianis. 

6415  M.  C.  M.*  aed.,   M.  S.  M.*  aed.'   |   Pyramus  Olympionica,  J 

Calvos  rog.   (corona  et  ramus  palmae). 

Pompeiis  in  eodem  muro  in  quo  N,  6414  (IF  3291.  3674  =  Fiorelli  descr.  p.  397). 
—  1)  M.  Casellium  Marcellum.  —  2)  M.  Samellium  Modestum.  Cf.  IV 126  cet.  /  No- 
tizie  degli  scavi  1902  p.  210.  —  3)  aed.  litterae  contignatae  cum  M.  quae  praecedit. 

6416^  L.  Albucium  aed.  |  Thesmus  libert.  rog. 

6416^  L.  Albucium  Celsum  aed.,  |  T.  Genialis,  Infantio  rog. 

Pompeiis  prior  in  pariete  vici  cui  ab  hac  inscriptione  Thesmi  nomen  indi- 
derunt,  altera  in  eodem  pariete  in  quo  N.  6414.  6415  (IV  2983.  3680  =  Fiorelli 
descr.  p.  377.  397). 

6417*  M.  Casellium  Marcellum  ]  aed.,  agricolae  rog.  |  (nonnulla  non 
recte  lecla). 

6417^  Marcel[ijum  aed.,  lignari  j  plostrari  rog.  lassi  |  cum  [fjabio 
et  Crimio  et  |  C.  Nisio  I[n]fantione  |  ubiq.* 

6417°    Marcellum,  |  Fortunata  cupit. 

Pompeiis,  priores  duae  via  q.  d.  Nolana,  prope  portam  urbis,  tertia  in  via  quae 
a  foro  ducit  ad  porlam  Hercutanensem  (IV  490.  48S.  111  non  plus  semel  singulae 
descriptae).  —  1)  Hic  quoque  non  omnia  recte  lecta  esse  apparet. 

6418*  M.  Cerrinium  |  aed.,   Salinienses*  |  rog. 

6418^   M.  Cerrinium  |  aed.  Capito  rog.  |  Scr.  Fructus  pycta. 

6418°  M.  Cerrinium  Vatiam  |  aed.,  dignum  rei  p.,  Tyrannus  cupiens  | 
fecit  cum  sodales. 

Pompeiis  (IV  128.  387  p.  194.  221  secundam  vidit  Zangemeister).  —  \)  De 
Saliniensibus  cf.  infra  N.  6441  •>. 

6418**  M.  Cerrinium  |  Vatiam  aed.  o.  v.  f.,  seribibi  |  universi  roganl.  | 
Scr.  Florus  cum  Fructo  .  . 

6418®  Vatiam  aed.  rogant  |  Macerio  dormientes  |  universi  cum  | 

6418^    Vatiam  aed.  |  furunculi  rog. 

Pompeiis  piclum  via  q.  d.  degli  AugtutaU  (IV  581.  S7S.  S76  vidit  Zange- 
meister).  —  locose  haec  dicta  esse  putant. 


698  Caput  Xmi. 

6419*  Cuspium  I  Pansam  aed.  |  iuvenem  probum  j  dignum  rei  p.  o.  v.  f. 

6419^  C.  Cuspium  Pansam  aed.  |  d.  r.  p.  v.  a.  s.  p.  p.*  iuvenem 
probum  o.  v.  f. 

6419°  C.  Cuspium  Pansam  |  aed.  |  aurifices  universi  |  rog. 

6419*^   Cuspium  Pansam  j  aed.  lignari  universi  rog. 

6419®  C.  Cuspium  Pansam  |  aed.  d.  r.  [p.]  o.  v.  f.,  Saturninus  |  cum 
discentes^  rog. 

6419^  Cuspium  Pansam  aed.  |  Popidius  Natalis  cliens  cum  Isiacis'  rog. 

6419^  Cuspium  Pansam  |  aed.  Fabius  Eupor.*  princeps  libertinorum. 

Pompeiis  pictum  variis  locis  urbis,  lertia  in  muro  aedificii  Eumachiae,  sexta 
non  procul  ab  aede  Isidis,  septima  prope  portam  Herculanensem  (IFlOi.  317.710. 
960.  273.  4011.  117  hanc  translatam  Neapolim  vidit  Zangemeister).  Idem  Cuspius 
Pansa  etiam  in  aliis  inscriptionibus  parietariis  Pompeiorum.  Eiusdem  nominis  viri 
duo  iV.  6359.  6360.  —  1)  Apparet  magistralum  quem  Pansa  petebat  tam  nudo 
aedilitatis  voeabulo  significari  potuisse  quam  eodem  vocabulo  cum  adiectione  litte- 
rarum  v.  a.  s.  p.  p.  (cf.  Mau  Roem.  Mitth.  1889  p.  302).  —  2)  Similiter  W  673. 
694.  698  cet.  —  3)  Jsiaci  etiam  iV.  6430^.  —  4)  Idem  etiam  IF  120,  eiusdemque 
nomen  in  amphora  Pompeiis  reperta. 

6420*  Cn.  Helvium  Sabinum  |  omni  bono  meritum  |  iuvenem  aed. 
d.  r.  p.  0.  V.  f.  Dic  . .  rog. 

6420^  Cn.  Helvium  |  Sabinum  aed.,  Isiaci  |  universi  rog. 

Pompeiis,  variis  locis  urbis  pictum  in  parietibus  (IF  706.  787  ex  actis  ef- 
fossionum). 

6420"  Cn.  Helvium  Sabinum*  |  aed.  i.  p.^  d.  r.  p.  o.  v.  f.,  Pupius 
Rufus^  facit,  idem  probat. 

Pompeiis,  ibi  ubi  iV.  6408^  (IFSS5S.  3357  cf.  Notizie  degli  scavi  1897  p.  16).  — 
1)  Nomen  fortasse  seiungendum  esse  ab  iis  quae  sequuntur  putat  Mau.  —  2)  luve- 
nem  probum.  —  3)  Eiusdem  hominis  nomen  scariphatum  intus  in  eadem  domo 
(IV  4613  =  Notizie  1897  p.  25). 

6421*   N.  Herennium  1  Celsum  aed.  o.  v.  f.,  Amandus  rog. 

6421^^  N.  Herennium  Celsum  (  d.  v.  v.  a.  s.  p.  p.*  d.  r.  p.*  o.  v.  f., 
[d.]  est. 

Pompeiis,  altera  (N.6i21^)  in  muro  aedium  ^' del  Centenario^  (IF  63i.  3771  = 
Notizie  degli  scavi  1880  p.  299).  —  1)  Cf  N.  6451^  not.  1.  —  2)  Cf  N  6m  not.  1. 

6422*  M.  Lucretium  |  Frontonem  aed.  d.  r.  p. 
6422^    si  pudor  in  vita  quicquam  prodesse  putatur, 

Lucretius  hic  Fronto  dignus  honore  bene  est. 
Pompeiis  pictum  in  via  non  procul  ab  aedibus  Lucrelii  Frontonis,  cf.  N.  6422" 
(Sogliano  Notizie  degli  tcavi  1901  p.  282;  Paribeni  ib.  1902  p.  212). 

6422°  M.  Lucretius  Fronto  vir  fortis  |  et  ho[nestus?] 
Pompeiis  in  aedibus  quae  videntur  esse  Lucretii  Frontonis,  non  pictum,  ut 
eae  quae  praecedunt  et  sequuntur,  sed  seariphatum  in  tectorio  parietis  peristylii 
(Sogliano  Notizie  degli  tcavi  1901  p.  166;  Mau  Roem.  Mitth.  1901  p.  333). 


Tituli  municipales.  —  Pompeii.   Tituli  picti.  699 

6423     Popidium  Rufum  |  aed.  |  piscicapi  fac  . . 

Potnpeiit,  non  procul  a  theatro  (IF  836  ter  ut  videtur  descripta). 

6424*  L.  Popidium  Secundum  . . .  |  aed.,  iuvenem  innocuae  aetalis, 
d.  r.  p.  c  .  . .  uius  ....  uraus  cupit,  |  . . . .  o  facit. 

6424^  Popidium  Secundum  |  aed.  d.  r.  p.  probissimum  iuvenem  o. 
V.  f.  I  Rufine  fave,  et  ille  te  faciet.* 

6424°    . .  Popidium  Secundum  |  aed.  o.  v.  f.  Attale  dormis.* 
Pompeiis  (lF7iO  vidit  Zangemeister;  IFS409.  37i8  :==  Bull.  Inst.  arch.  m6 
p.  234,  4881  p.  32  descr.  Sogliano).  —  1)  Cf.  N.  6436.  —  2)  Cf.  iV.  64H^. 

6425  Postumium  Proculum  |  aed.  |  offectores*  rog. 

Pompeiis  via  Stabiana  (IF  864  viderunt  Avellinius  et  Mommsen). —  1)  Ex  ad- 
verso  huius  inscriptionis  fuit  officina  offectorum  sive  tinctoria  (FiorelU  descr.  di 
Pompeii  p.  484). 

6426  Sallustium  Capitonem  aed.  |  o.  v.  f.,  caupones  facite. 
Pompeiis  (IF  336  vidit  Mommsen). 

6427*  Suettium  |  aed.  o.  v.  f.,  Potitus  cliens  v[og.] 

6427^  Suettium  . . .  |  Potitus  cum  . .  |  dignos  coloniae  vir  .  . . . 
Pompeiis  (1^593.  5736  cf.  Notizie  degli  scavi  4879  p.  284  illam  vidit  Zange- 
meister,  hanc  viderunt  Mau  et  Sogliano). 

6428*  Trebium*  aed.  o.  v.  f.,  |  clibanari  rog. 
6428^   [A.y  Trebium  |  aed.  tonsores. 

Pompeiis  (IV  677.  743  vidit  Zangemeister).  —  1)  Pleno  nomine  A.  Trebius 
Valens  (NoUzie  degli  scavi  4897  p.  43).  —  2)  I  excepit  Zang. 

6429     A.  Vettium  aed.,  |  saccari  rog. 
Pompeiis  (IV  497  vidit  Zangemeister). 

6430*  A.  Vettium  Caprasium  |  Felicem  aed.  v.  a.  sacr.  p.  p.*  vicini  rogant. 

6430^  [A.]  Vetlium  Caprasium  |  Felicem  aed.  v.  a.  s.  p.  p.  o.  v.  f., 
Menecrates  |  et  Vesbinus  rog.    Scrib.  Ascaules. 

Pompeiis  (IF  3687  =  Notizie  degli  scavi  4898  p.  257  descr.  Sogliano  et  Mau; 
IF636  descr.  Fiorelli).  —  1)  Cf  N.  6357  not.  3. 

6431*  A.  Vettium  Firmum  |  aed.  o.  v.  f.,  dign.  est.  |  Caprasia  cum 
Nymphio  rog.,  |  una  et  vicini,  o.  v.  f. 

6431^  A.  Vettium  |  Firmum  verecundissimum  |  iuvenem  d.  (sic)  v. 
a.  s.  p.  p.'  o.  V.  faciatis. 

6431°    ..  Vettium  Firmum  |  aed.  o.  v.  f.,  dign.  |  est,  pomari'  facite. 

6431*^  A.  Vettium  Firmum  |  aed.  o.  v.  f.,  d.  r.  p.  o.  v.  f.  pilicrepi  facite. 

Pompeiis  (IF  474.  4S6.  483.  4447  primam  vidit  Mommsen,  seeundam  et  quartam 
vidit  Zangemeister).  —  1)  In  inscriptionibus  parietariis  Pompeianis  aediles  plerum- 
que,  non  duoviri  hi  magistratus  dicuntur  (exceptis  hac  et  N.  6406".  6424^  et 
IF4004).  —  2)  Cf.  N.  6444*. 


600  Caput  Xim. 

6432  Suettium  cum  Epidio  |  Ilvir.  i.  d.  o.  v.  f.,  dig.  suut.  |  Heren- 
nium  et  Verum  |  aed.  o.  v.  f. 

Pompeiit  (iri2i  Neapoli  in  museo  vidit  Zan^emeister). 

6433  o     ..•      r.    .        II  •     •     1  quorum  innoceutiam 
Suettios  Certum  Uvir.  i.  d.  ^  . 

Verum  aed.,  Celsum  collej^am  roff.     _,  .         ,.    .'     . 

Elamus  dissign.'  rog. 

Pompeiis  (IF697  vidit  Zangemeister).  —  1)  Cf.  N.  6438^  fin. 

P.  Paquium  Proculum*  Ilvir.  virum  b.*,  d.  r.  [p.] ,  o.  v.  f. 
A.  Vettium  \Caprast\um  Felicem  llvir.  v.  b.*  d.  r.  p.  o.  v.  f.,  digni  sunt. 
Q.  Marium  [Rufum]  M.  Epidium  Sabinum^  aediles  v.  a.  s.  p.  p.  o.  v.  f., 
s[crtp]sit  .  .  .  sius  dealbatore*  Onesimo.  Idigni  sunt. 

Pompeiis  (IF  22S  ex  actis  effossionum  anni  1829  et  Avellinio).  —  1)  Cf. 
N.  6406.  —  2)  rirum  bonum.  —  3)  Idem  N.  6438  ct  alibi.  —  4)  Cf  N.  6408^. 

6435  Procule,  Frontoni  |  tuo  officium  commoda. 

Pompeiis  non  procul  ab  aedibus  quae  videntur  fuisse  P.  Paquii  Proculi,  cf. 
Fiorelli  descr.  di  Pompei  p.iSSseq.  (If^  9W  cf.  p.  i9S  vidlt  Minervinius,  partem 
vidit  Zangemeister). 

6436  Sabinum  aed.  |  Procule  fac,  et  ilie  |  te  faciet.* 
Pompeiis  (IF  635  vidit  FiorelU).  —  1)  Cf  N.  6424K 

6437  Cuspi,  fac  Fadium  |  . . .  aed.  d.  r.  p. 

Pompeiis  (1F4068  vidit  Zangemeister). 

6438*  M.  Epidium  |  Sabinum  aed.'  |  Campanienses*  rog. 

6438^  M.  Epidium  Sabinum  |  ex  sententia  Suedi  Clementis'  d.  v. 
i.  d.  I  0.  V.  f. 

6438°  M.  Epidium  |  Sabinum  |  Ilvir.  iur.  dic.  o.  v.  f.  dignum  iu- 
venem,  |  Suedius  Clemens  sanctissimus  ]  iudex  facit,  vicinis  rogantibus. 

6438**  M.  Epidium  Sabinum  d.  i.  dic.  o.  v.  f.  |  dig.  est,  |  defenso- 
rem  coloniae,  ex  sententia  Suedi  Clementis  sancti  iudicis  |  consensu 
ordinis  ob  merita  eius  et  probitatem,  dignum  reipubiicae,  faciat.  |  Sabinus 
dissignator  cum  plausu  facit^ 

Pompeiis,  variis  locis  urbis  pictum  (IV  410. 791. 10S9.  768  primam  vidit  Mommsenf 
lertiam  Zangemeister ,  quartam  descr.  Minervini),  —  1)  Idem  N.  6434  v.  3.  — 
2)  Cf.  Mau  fioem.  Mitth.  1889  p.  299.  —  3)  T.  Suedius  Clemens  sub  Fespasiano 
controversias  inter  rem  publicam  Pompeianam  et  privatos  quosdam  composuit  (supra 
N.  S942).  Eius  auctoritatem  in  adiumentum  vocant  fautores  candidatorum.  —  4)  Fer- 
sus  est  senarius.    Cf.  Buecheler  carm.  epigr.  39. 

6439     ex  scito  I  ordinis  |  Primus  or|.  . 

Pompeiis  in  columna  theatri  scariphatum  (IF  S4S9  vidit  Zangemeister). 

6440»  VII  k.  Dec.  Salinis*  in  conventu  |  multa  ftSS  XX*. 
6440^  XIII  k.  Dec.  I  in  conventu  veni. 

Pompeiis  scariphatum  in  parietibus  variis  locis  urbis    (IV  S181   cf.  Sogliano 


Titali  municipales.  —  Pompeii.  Tituli  picti  et  scariphati.  601 

JNotizie  degU  scavi  4880  p.  185.  IFS888  Mau  Bull.  Irut.  Wi  p.  201).  —  1)  Cf.  iV.  6441*» 
not.  1.  —  2)  Sic  Uau,  +tS-  (reliquis  omittia)  Sogl, 

6441*  fullo  I  Cresces  |  Pompeianis  |  salutem. 

6441^  fuUo  I  Cresces  |  SaliDesibus'  |  salute. 

6441°  fullo  I  Cresces  |  Stabianis  |  salute. 

6441^  fullo  I  Cresces  |  Surenlinis  |  salutem 

6441®  Cresces  fuUonibus  et  ululae  suae  sal.'  (ulula  sive  noctua). 

Pompeiis  scariphalum  in  columnis  domus  privatae  (If^  4102.  4106.  4109.  410S. 
i118  cf.  Mau  Bull.  Inst.  arch.  1885  p.  250;  Sogliano  Nolizie  degli  scavi  1884  p.  50. 
51.  111).  —  1)  Salinenses  putat  Mau  (Roem.  Mitth.  1889  p.  299)  eos  qui  habitarent  in 
vico  quodam  vel  pago  Pompeiano  diclo  a  Salinis.  —  2)  De  loco  Farronis  (sat.  Me- 
nipp.  fr.  539  Buecheler :  eum  peius  formidant  quam  fullo  ululam)  monuit  Sogliano. 

6442*  Campani  salvele. 

Pompeiis  anle  porlam  Hereulanensem  scariphatum  in  pariete  (IF  1216  vidit 
Zangemeister). 

6442^   Cam[p]ani  salvete  |  viri.   Aulus  OIo  suo  |  salutem. 
Pompeiis   in  poste   ostii  domus  privatae  scariphatum   (IV  2353  p.  219   vidil 
Zangemeister). 

6443*  Campani  victoria  una  |  cum  Nucerinis  peristis  (supra  gladiator 
palmam  manu  sin.  tenens,  gradibus  descendit,  retro  eum  altera  palma;  a  sin.:  homo 
in  suggestu  stans,  alius  anle  svggestum). 

Pompeiis  in  muro  domus  privatae  extrinsecus  scariphatum  (1^1293;  imago 
est  Mtu.  Borbon.  vol.  VI). 

6443*^  Nucerinis  ]  infelicia. 

Pompeiis,  scariphatum  (IF 1329  vidit  Mommsen). 

6443°  Puteolanis  feliciterl  |  omnibus  Nucherinis  |  felicia;  et  uncu 
Pompeianis  |  Petecusanis. 

Pompeiis,  scariphatum  in  lupanari  (IF  2183  vidit  Zangemeister). 

6444  iudicis  Aug.  felic*  Puteolos,  Antium,  Tegeano*,  Pompeios  — 
hae  sunt  verae  |  coloni[ae]'. 

Pompeiis,  'Utteris  mullo  neglegentioribus,  quam  iis  quibus  ulebantur  in  pro- 
grammatis  candidatornm,  pictum  in  pariete  domus  Fettiorum  ante  annum  63,  cf.  ad 
j\.  6400  (IF3525  *=^  Sogliano  Rendiconti  Accadein.  Lincei  1897  p.  389;  Mau  Roem. 
Mitth.  1898  p.  49).  —  1)  Cf.  supra  N.  234.  —  2)  Tegeanum,  cuius  oppidi  curatores 
habemus  supra  N.  5054,  infra  N.  6449,  fuisse  intcr  Nuceriam  et  Nolam,  ibi  ubi 
labula  Peutingerana  collocat  mansionem  'ad  Teglanum  ,  statuit  Sogliano  l,  e, 
p.393seq.  —  3)  ludicia  Neronis  erga  Puteolos  et  Antium  (Tac.ann.14,27.  Suet. 
Ner.  9)  novimus,  utrumque  oppidum  novos  colonos,  illud  etiam  Neronensis  cogno' 
inentum  ab  eo  accepit  (N.  6326.  6327);  Pompeiis  fuisse  qui  simile  quid  et  suae  co- 
loniae  el  Tegianensibus  augurarentur,  ex  hac  inscriplione  apparet. 

Titulos  in  parietibtis  Pompeianorum  pictos  vel  scariphatos  dedi  praeterea 
supra  N.  234.  1319.  3822.  4181^.  5142—5147.  5181^  (cf.  5197  not.  6).  5723.  6055.  6526. 
6564.  6575,   alios  dabo  infra  variit  locis. 


602  caput  xnn. 

6445*  L.  Lusium  Saturni.  d.  v.*  v.  b.*  o.  v.  f.^ 

6445^  L.  Magium  |  Celerem  H-.*  v.  b. 

6445°  L.  Munatium  |  Caeserninum  |  Nuceriae  Ilvir.  |  quinq.  v.  b. 
0.  V.  f. 

6445^  L.  Munatium  |  quinq.  i.  d.  v.  b.  o.  v.  f.  |  Nucer. 
6445®  C.  Tampium  Sabeinum  |  tri."  ple.  v.  b.^  o,  |  v."  v.  facia. 

6445^  P.  Vitellium'  ...  |  aup  .  .  .»  o.  v.  f.  |  Constan  .  .  .»  |  Con- 
stanti  .  .  . 

Pompeiis  pictum  in  parietibus  sepulcrorum  sitis  extra  portam  Nucerinam, 
ibi  ubi  N.  S146  (irS862.  5871.  387S.  5837.  5872.  5876  cf.  Mau  Roem.  Mitth.  3,  1888 
p.  142 — 144).  Si  non  omnes,  certe  partem  harum  commendationum  (N,  6443"^^) 
spectare  ad  comitia  Nueerina  apparet.  Antiquiores  has  inscriptiones  quam  pleras- 
que  Pompeianas  eiusdem  generis  putat  Mau,  recentiores  tamen  quam  antiquissimas 
Pompeianas  N.  6598.  6399.  —  1)  Sic  C.  I.  L.  IF  l.  c.  (p.  p.  editum  est  Mitth.).  — 
2)  C/l  N.  6598^  not.  8.  —  3)  Cf.  ib.  not.  4.  —  4)  Duo(virum).  —  5)  Cf  Mommsen 
Staatsr.  IIL  p.  801  not.  3.  —  6)  Oro  volo?  (Mommsen  l.  c).  —  7)  P.  yitellius,  A. 
Vitellii  imperatoris  avus,  Nuceria  oriundus  erat  (Suet.  Fit.  2).  —  8)  Significatur 
Nuceria  Constantia  (cf.  supra  N.S146  not.2).  —  9)  Caupones'i  (Hirschfeld). 

6446  M.  Virti6  M.  f.  Men.  |  Ceraun6  |  ^edill,  Ilvir.  iure  |  dfcundo, 
pr^efect6  fabrum,  Vvir.S  |  cui  decuri6nes  ob  muniQcentiam  |  eius,  quod 
equom  magnum  posuerat  |  et  denarios  popul6  dedicati6ne  eius  |  dederat, 
duiimviratum  gratuitum  |  dederunt  Nuceri^e.  (infra  sella  curuUs  cum  scamno, 
inter  duos  pueros  apice  Phrygio  indutos,  qui  tahellam  inscriptionis  sustinere  vi- 
dentur.  A  dextra  et  a  sinistra  vir  togatus,  liclor  ut  videlur  fasces  et  bacilla 
duo  tenens). 

Nuceriae  rep.  sub  cineribus  Vesuvii,  est  Castellamare  (X  1081  vidi  ectypum 
gypsaceum  musei  Berolinensis).  —  1)  Quinqueviri  cuius  generis  fuerint,  non  con- 
stat  (diversi  quinqueviri  N.  6563  seq.). 

6447  Septimiae  L.  f.  Sil .  .  .  |  M.  AUio  M.  f.  Men.  K\x[fo\  \  praef. 
fabr.,  cen.*,  q.',  tr.  miL  a  p.',  t[q.  R.y.  \  Hunc  decuriojies  gratis  in 
ordinem  su[mw]  |  adlegerunt  duumviralium  numero  .  .  |  ordinem  adiit 
petiitque  ut  decreto  .  .  |  quoque  voluntatem  esse  adscrib^ej^en/.] 

Abellini  (X1132  bis  ut  videtur  descripta  saec.  XFIl).  —  1)  C^nsori,  2)  quae- 
stori,    3)  tribuno  militum  a  populo.  —  4)  Supplevit  Mommsen. 

6448  Digitiae  L.  f.  Rufinae  |  ob  eximiam  castitatem  [/']i|dem*  vere- 
cundiamque  |  eius  |  M.  Tullius  M.  f.  Maecia  Cicero  |  eq.  R.,  L.  L.*, 
p.  c.',  coniugi  remis|so  sumplu  publico  de  suo  |  posuit.  |  L.  d.  d.  d. 

6449  [M.  Tullio  M.  f.  Maec.]  \  Cicer[oni  Laur.  Lav.]  \  eq.  R.,  p[afr. 
atl.,  cur.  r.  p.]  |  Volceianor.  [i;tna/i]|um  Acerentino[rMm  |  Fe^liensium 
Buxentin [or.]  |  Tegianensium,  integr.  |  et  rarissimo  viro,  |  M.  Tullius  Com- 
mun[i]s  |  nutritor,  multis  larjgitionibus  eius  in  se  |  conlatis.   L.  d.  d.  d. 


Tituli  municipales.  —  Nuceria.  Lucanae  civitates.  Magna  Graecia.      603 

Paetti  (X483.  482  illam  vidit  Mommsen,  hanc  descr.  Paulus  Heyse  et  Hen- 
ricus  Brunn).  —  1)  eidem  lapis.  —  2)  Laurens  Lavinas.  —  3)  Patronus  coloniae. 
Alios  titulos  Paestanos  dedi  supra  N.  3820.  6112.  6114. 

6450  M.  Traesio  M.  f.  |  Pom,  Fausto  sen.  |  Illlvir.  qq.  Potent.,  |  cur. 
r.  p.  Bantinor.,  |  cur.  r.  p,  Atinatium,  |  ob  merita  eius,  |  dec,  Aug.  et 
plebs.  I  Cur.  L.  Porc.  Rufo*  |  ex  a.  c.'' 

Alinae  in  Lucania  (X  344  vidit  Mommsen).  —    1)  Litteram  s  iacentem  adiun- 
gunt  plerique,  non  vidit  Momms.  —  2)  Ex  aere  collato. 
Aliot  titulos  huius  Alinae  dedi  N.  3393.  3418. 

6451  d.  m.  I  C.  Stremponio  |  C.  f.  Pom.  Basso  ae.  p.',  |  pr.  llvir.* 
qq.,  auguri,  |  curatori  rei  p.  kajlendari  Polentinor.,  |  curatori  muneris 
peq.  I  Aquillianae  II,  q.  rei  pub.  III,  |  Helvia  Psychario  uxor.  |  C.  Strem- 
poni  Bassianu[s]  |  et  Faustina  fili  b.  m.  |  fecerunt. 

Grumenti  (Saponarae)  in  Lucania  (X  226  vidit  Kaibel).  —  1)  Aediliciu 
potestate.  —  2)  Alii  praetores  duoviri  Grumentini  supra  N.  3663.  X  208.  227. 

Alios  titulos  Grumentinos  dedi  N.  386.  1199.  2047.  3343.  4028.  3330.  3331. 
3469.  SS39.  S66S. 

6452  P.  Plaetorio  |  P.  f.  [PJom.  |  Urso  [  aed.,  Illlvir.  i.  d.,  |  [pjontif., 
augur.,  I  ministri  Laruni  |  Augg.  |  palrono.  |  L.  d.  d.  d. 

Potenliae  in  Lucania  (X  137  vidit  Mommsen). 

AUot  titulot  Potentinot  dedi  N.  2719.  3337.  4026.  4027. 


6453  C.  Iu[?i]u[s]  Andro|nicus  archon  |  et  lulia  Euporia  |  ex  voto 
donum  |  dederunt. 

Neapoli  (Notizie  degli  scavi  1896  p.  103). 

6454  HercuU  invicto  P.  Verg.  Restitutus  ob  insignem  numinis  [/a- 
voreni^  .  .  .  |  honore  demarchiae  perfunctus  aidiculam  sta[/Mas]  .... 

Neapoli  (X  1478  vidit  Mommsen). 

6455     I   [/aM]celarch[tsan/tS   m](imitabili  demarcho,   |  plurimis 

aetiam  alq.  |  insignibus  meritis  |  praeclaro,  fretores  |  Eubois''  vere  dig- 
nissimo. 

Neapoli  (Sogliano  Notizie  degli  scavi  1900  p.  269).  —  1)  Cf.  Kaibel  Inscr. 
Gr.  Sicil.  Ital.p.  191^.  —  2)  De  phretriis  Neapolitanis  dixerunt  Kaibel  l.  c.  p.  191^; 
Beloch  Campanien  (ed.  2)  p.  41.  148.  Antinoitas  et  Eunostidas  habuimus  supra 
N.  6188.  Ev^oelg  ex  hoc  primum  titulo  innotuerunt  (ex  Euboea  origines  Neapo- 
litanorum). 

6456  C.  Herbacio  Maec.  |  Romano  demarjchisanti,  Ilvir.  alijmento- 
rum  quaest.,  \  cur.  sacrae  pecun.',  |  cur.  II  frum.  compar.*,  |  se  vibo  fe- 
cit,  I  qui  ob  promiss.  venat.^  |  phetris^  divisit  qui|na  mil.  num. 

Neapoli  (X  1491  bis  descripta  saec.  XFI).  —  1)  Duovirum  alimentorum 
quaeitoremque  et  curatorem  pecuniae  tacrae  fortatte  etse  eundem  magittratum  qui 


604  Caput  XIIII. 

alibi  dicitur   quaestor  pecuniae  sacrae   alimentariae  co7iiecit  Mommsen  C.  I.  L.  X 
p^  ^72\  —  2)  Comparandi.  —  3)  Fenationem.  —  4)  Cf.  N.  64SS  not.  S. 

6457  dis  man.  sacr.  |  C.  Octavio  C.  f.  Maec.  Vero  |  praef.  iuven.*, 
equo  publico,  adjlecto  in  V  decur. ,  exornato  |  militiae*,  praef.  coh. 
. . .  icae,  I  fiamini  Virbiali^  et  auguri  et  |  aedili  Augustali*,  qq.  iuvenum*,  j 
Postumia  Procula  uxor  |  marito  karissimo  et  |  Octavia  C.  f.  Vera  filia  | 
patri  optumo  fecerunt. 

Neapoli  (X  1493  vidit  Mommsen  praeter  pauca  vocabula  in  quorum  locum 
in  ipso  lapide  alia  reeenlia  substituta  sunt).  —  1)  Cf.  N.  5683;  t.  Poetovione 
rep.  III  4045.  —  2)  Inteliege  ynilitiam  equestrem.  Cf.  supra  N.  2749  cet.  —  3)  Fla- 
monium  hoc,  ex  minoribus  Romae  unum  ut  videtur,  alibi  non  commemorati/r 
(titulus  Orell.  22/2  =  4022  non  recte  leclus  est,  cf.  XII  2238).  —  4)  Sacerdos 
potius  quam  magistratus  (Momms.). 

6458  [amjp.  C[a]e[s.  M.]  Aurellio  [Severo  \  i/eJxan[d]ro  [Pio]  Fel[tjci 
Au[^.  'pont.  1  majx.,  trib.^  pot.^  cos.,  p.  p.,  divi  Septim[i  |  5ejveri  Pii  [ne- 
pojti,  divi  Antonini  |  [Mjagni  Pii  [^/toj,  1  colonia  Aurelia  Aug.  |  Antoni- 
niana  Felix  |  Neapolis. 

Neapoli  rep.  (Eph.  ep.  8, 871  ectypum  vidit  Huelsen  Roem.  Mitth.  1890  p.  SOS).  — 
1)  Hucusque  erasum,  ilem  erasa  nepoti  et  filio  vocabula.  —  2)  A.  222. 

6459  Concessiani.  |  L.  Munatio  Concessialno  v.  p.',  patrono  colo|- 
niae,  pro  meritis  eius  |  erga  cives  muniOca  |  largitate  olim  hono|rem 
devitum  (sic)  praestan|tissimo  viro  praesens  |  tempus  exegit,  quo  etiam  | 
Munati  Concessiani  filii  {  sui  demarchia  cumulatiore  |  sumptu  liberalitatis 
abun|dantia  (sic)  universis  exibuit  civibus,  |  ob  [gjue  testimonia  amoris 
sincerisjsimi  re[^.J*  primaria  splendidissijma  Herculanensium  patrono  mi- 
rajbili  statuam  ponendam  decrevit. 

Neapoli  (X  1492  vidit  Mommsen).  —  1)  f^^iro  perfectissimo.  —  2)  Be  regio' 
nibus  civitalis  Neapolitanae  cf.  Mommsen  C.  I.  L.  X  p.  172.  970. 

6460  P.  Plotio  P.  f.  Pal.  Faustino  |  scribae  pubUco  Neapolitan.  { 
aedilicio,  Plotia  Nome  uxor.  |  'Ertl  vTtaxiov  ud.  ^A-kuXlov  ^Tgd^iovog  \ 
xa/  2i^%ov  NsQavlov  KanLxwvog^,  drj^aglxovvTog  'Egevviov  Mvt]- 
atriQog,  \  Tfj  nQ.  xaA.  |  Oy.xix)§qIo}v,  yQaq)oy.ev(Mv  (sic)  naQi^Gav  \  ^lov- 
kiog  ^AnoXXivcQLg,  JofAiTiog  ldoLatLy.6g,  \  ^IovkLog  nQoxkog  Aqt.  \ 
JIsQL  ov  nQOOavriveyy.ev  Tolg  kv  7tQoo-KXr^TO)L  \  ^Iov/.Log  AsLovLavog  6 
avtaQx^^v,  7t£QL  TovTov  I  Tov  nQuyfiaTog  ovTOjg  evrjQeOTrjosv  (ipsa  de- 
creti  verba  non  rettuli). 

Neapoli  rep.  a.  1889  (Sogliano  Monumenti  antichi  dei  Lincei  I  p.  S54).  — 
1)  Consulum  par  praeterea  ignotum,  quod  videtur  fasces  gessisse  a.  71,  ul  pro- 
bavit  Sogliano  l.  c,  collato  decreto  Graeco  Neapolitano  Inscr.  Gr.  Sicil.  Ital.  760 
facto  a.  p.  Chr.  71,  in  quo  idem  lulius  Livianus  dviagxov  nominatur. 

6461  ..  [CoJrneUus  L.  f.  Rom.  Gemellus  |  [aed.?]  bis,  q.,  Illlvir. 
iur.  dic.  bis,  gymnas|[tjarchus  ter,  t.  IIII  i.  d.' 


Tituli  municipales.  —  Magna  Graecia.  Bruttii.  605 

Feliae  (Roem.  Mitth.  1891  p.  346  ex  libro  quodam  de  Felia).  —   1)  Pottrema 
fortaste  manu  alia  addito  (t.  IIII  vix  tanum). 

6462    lovi  0.  m.  |  conservatori  |  domus  Aug.  |  M.  Cocceius  Aug.  |  lib. 
Pudeus  I  ob  honorem  (  prohedriae.  |  L.  d.  d.  d. 

Tarenti  (Notisie  degli  tcavi  1896  p.  110). 

Aliat  intcriptiones  Tarenlinas  dedi  supra  N.  379. 2351. 2923. 3237. 5700. 6086. 


6463  Q.  Laronius  Q.  f.,  j  L.  Libertius  C.  f.  pont.  max.*,  |  Illlvir. 
i.  d.  q.  c.  p.',   ex  s.  c.    Con.  HS  ^  . . 

Monteleone  in  Bruttiis,  ubi  fuit  Fibo  Falentia,  basis  apta  ad  mensuras 
recipiendas  (X  49  cf.  p.  1003  vidit  Barnabei).  —  1)  Pontifex  viaximus  etiam  in 
alio  t.  Fibonensi  X  50.  —  2)  Quaituorviri  iure  dieundo  quinquennales  censoria 
potestate.  —  3)  Constat  settertiis  (cf.  N.  6SS7,  cet.). 

6464  L.  Laberio  L.  I.  |  Optato  |  ornamentis  censor.*  |  honorato 
vix.  a.  XXII,  I  Clutoriae  L.  f.  |  Quartae  |  vix.  an.  XXIIII,  |  mater  filiae 
et  genero. 

Montelione  (X  60  solus  descr.  saec.  XFII  Gualterus).  —  1)  Nota  omamenta 
censoria  homini  libertino  attributa. 

6465  d.  m.  I  C.  Cornelijus  Troilus  |  Illlvir  a.  p.\  Illlvir  |  iur.  dic, 
q.  p.  p.-  et  I  alimentari|ae,  vix.  annis  |  XXX  mensibus  |  V.  Sestia  Ponjtice 
filio  duljcissimo  fec. 

Locris  (Gerace)  (X  20  descr.  Fitus  Capialbi  auctor  accuratus).  —  1)  (^at- 
tuorvir  aedilicia  potestate.  —  2)  Quaestor  pecuniae  publicae. 

Aliot  titulos  Locrenses  dedi  N.  361.  2232.  3927;  Reginos  N.  4576.  S471.  S491. 

6466  Futiae  C.  f.  |  Lollianae  |  tiliae  piissimae  C.  Futijus  Onirus 
iterum  Ilvir.,  item  |  dedit  decurionibus  HS  X  n.,  |  ut  ex  usuris  eorum 
quod|quod  (sic)  annis  VH  idus  Apriies  |  natale  filiae  meae  epulan|tes  con- 
frequentetis  |  HS  CCCC  n.'  et  in  profusionijbus  HS  CC  ii.*  neque  in  alios  | 
usus  convertatis.  |  L.  d.  d.  d. 

Crotone    (X  107    vidit    Kaibel).    —    1)    Sestertiis    quadringentis   nummit.   — 
2)  Uturae  temisses  decem  milium  nummum  sunt  600  num. 
Alium  titulum  Crotonentem  dedi  N.  4039. 

6467  imp.  Nervae  Traiano  |  Caes.  Aug.  Germ.  Dacic.  |  Q.  Fidubius 
Alcimus  ob  honor.  Aug.',  |  quem  primus  omnium  post  k.  Aug.  |  a  se- 
natu  conspirante  populo  acci[pere  meruit',  bisellium  ex  d.  d.  |  Hic  ob 
eundem  honorem  dec.iiSIIH,  |  Aug. -I4S  H,  populo  viritftS-I  didit  fnc;. 
Isdem  I.  d.  d.  d.'  |  et  h6c  amplius  im[a^meOT]  |  imp.  Caesari  Traiano 
Au[(/.  posuit]. 

Peleliae  (Strongoli)  (X112  Mommten  vidit  ectypum).  —  1)  Augustalitatis. — 
2)  Hinc  inlellegitur  Augustales  a  decurionibus  creari  solitos  esse  k.  Augustis;  hic 
enim  Alcimus  primus  Peteliae  extra  ordinem  post  legitimum  diem  creatus  est 
(Momms.).  —  3)  Bisellium  Mommsen  putat  positum  esse  imperatori  ab  Aicimo, 
puta  in  theatro,  postea  ab  eodem  imaginem  imperatoris  adieciam  esse. 


606  Caput  XIIII. 

6468  M'.  Megonio  M'.  f.  |  M'.  n.  M'.  pron.  Cor.  |  Leoni  |  aed.,  Illlvir. 
leg.  Cor.*,  I  q.  p.  p.^  patrono  mulnicipii,  Illlvir.  q.  q.,  |  decuriones, 
Augus|tales   populusque   |    ex  aere   conlat.   |   ob   merita  eius.'   (in  latere) 

Kaput  ex  testamento.  Rei  p.  municipum  meorum,  si  mihi  statua  pe- 
destris,  |  in  foro  superiore,  solea  lapidea,  basi  marmorea,  ad  exemplura 
basis  I  quam  mihi  Augustales*  posuerunt  prope  eam  quam  mihi  muni- 
cipes  I  (5)  posuerunt',  posita  fuerit,  HS  C  m.  n.®,  quae  eis  me  vivo  poUi- 
cilus  sum ,  dari  volo.  |  Ea  autem  condicione  iiS  C  rii.  n.*  q.  s.  s.  s.'  dari 
volo  ut  ex  usuris  semissibus  |  eius  pecuniae  omnibus  annis  die  natahs 
mei,  qui  est  X  kal.  April.,  |  distributio  fiat  decurionibus  epulantibus 
X  CCC,  deducto  ex  his*|  sumptu  strationis;  rehqui  inter  eos  qui  prae- 
sentes  ea  hora  erunt  |  (10)  dividantur.  Item  Augustalibus  eadem  con- 
dicione  X  CL  dari  volo  |  et  municipibus  PeteHnis  utriusque  sexus  ex  more 
loci  X  I  om|nibus  annis  dari  volo,  item  in  cena  parentahcia  X  L  et 
hoc  I  amplius  sumptum  hostiae,  prout  locatio  publica*  fuerit,  dari  volo.  ] 

A  vobis,  optimi  municipes,  peto  et  rogo  per  salutem  sacratissimi  prin- 
cipis  I  (15)  Antonini  Augusti  Pii  Hberorumque  eius,  hanc  voluntatem  meam 
et  dis|positionem  ratam  perpetuamque  habeatis,  totumque  hoc  caput  teslta- 
menti  mei  basi  statuae  pedestris,  quam  supra  a  \o&  (sic)  peti,  ut  mihi 
po|natis,  inscribendum  curetis,  quo  notius  posteris  quoque  nostris  |  esse 
possit  vel  eis  quoque,  qui  municiQ  erga  patriam  suam  erint,  ad|- 
(20)  moniat. 

Strongoli,  ubi  fuit  Petelia  Brutliorum,  rep.  a.  1892  (Barnabei  Notizie  degli  scavi 
1894  p.  20.  21).  —  1)  Quattuorviro  lege  Cornelia.  Lex  haec,  similiter  ut  Petronia 
(N.  6539),  vtdetur  pertinuisse  ad  res  municipales  ordinandas.  —  2)  Quaestori  pe- 
cuniae  publicae.  —  3)  Titulus  plane  gemellus  est  X  113.  —  4)  Fortasse  signi- 
fieatur  statua  ad  quam  pertinuit  N.  6469.  —  5)  Significari  statuam  ad  quam  per- 
tinuit  X  113,  eamque  fuisse  equestrem,  non  pedestrem,  coniecit  Barnabei  l.  c.  p.  26. 

—  6)  Sestertium  centum  milium  nummum.     Ettam   ob   memoriam  colendam  tam 
matris  quam  uxoris  idem  Leo  rei  publicae  intulerat  centena  milia  (N.  6470.  6471). 

—  7)  Quae  supra  scripta  sunt.  —  8)  Cf.  N.  6087  cap.  LXIX. 

6469  M'.  Megonio'  M'.  f.  |  Cor.  Leoni  |  aed.,  Illlvir.  leg.  Cor.',  |  quaest. 
pec.  p.,  I  patrono  municipi,  |  Augustales'  patrono  j  ob  merita  eius.  |  L.  d.  d.  d. 
(In  latere)  Kaput  ex  testamento.  |  Hoc  amplius  rei  p.  Petehnorum  dari 
volo  I  HS  X  n.,  item  vineam  Caedicianam  cum  |  partem  (sic)  fundi  Pom- 
peiani  ita  uli  optima  maxi|-(5)maq.  sunt  finibus  suis  qua  mea  fuerunt. 
Volo  au|tem  ex  usuris  semissibus  HSr  X  n.  comparari*  Augus|taHum  loci 
n.  ad  instrumentum  trichniorum  dulum,  quod  eis  me  vibo  tradidi,  can- 
delabra  et  lucerna[sj  |  bilychnes  arbitrio  Augustalium,  quo  facilius  stra- 
ti[o]|-(10)nibus  publicis  obire  possint.  Quod  ipsum  ad  utilitate[m]  |  rei 
p.  n.  pertinere  existimavi,  facihus  subituris  onus  Augu[s]|talitatis*,  dum  hoc 
commodum  ante  oculos  habent.  |  Ceterum  autem  temporum  usura  se- 
misse^  HS  X  n.  ad  instr[u]|mentum  Augustalium  arbitrio  ipsorum   esse 


Tituli  municip&les.  —  Petelia.  Rudiae.  607 

volo,  qu[o]  j  (15)  facilius  munus  meuin  perpetuum  conservare  possint  | 
neque  in  alios  usus  usuras  quas  ita  a  re  p.  acceperint  trajferri  volo 
quam  si  necesse  fuerit  in  pastinationem.  |  Vineam  quoq.  cum  parte  fundi 
Pompeiani  sic  ut  su|pra  dixi  hoc  amplius  Augustalibus  loci  5.  dar[i]  | 
(20)  volo.  Quam  vineam  vobis,  Augustales,  idcirco  dari  |  volo  quae  est 
Aminea^,  ut  si  cogitationi  meae,  qua  projspcxisse  me  utilitatibus  vestris 
credo,  consenseritis,  j  vinum  usibus  vestris,  dumtaxat  cum  publice  epulas 
ex|ercebitis,  habere  possitis.  Hoc  autem  nomine  relevati  inf-(25)pendis 
facihus  prosilituri  hi  qui  ad  munus  Augustalit[a]|tis  conpellentur.  —  Lo- 
catio  vineae  parlis  Pompeiani  vin[6]|am  colere  poterint*.  Haec  ita  ut 
cavi  fieri  praestariqu[e]  |  volo.  Hoc  amplius  ab  heredibus  meis  volo 
praestar[t]  |  rei  p.  Petelinorum  et  a  re  p.  Petelinorum  corpori  Au|- 
(30)gustahum  ex  praedis  ceteris  meis  palum  ridica[m]  |  omnibus  annis 
sufTiciens  pedaturae  vineae  |  quam  Augustahbus  legavi. 
(In  latere  sinistro)  [i  y]obis  autem,  Augustales,  peto  hanc  voluntatem  | 
meam  ratam  habeatis  et  ut  perpetua  forma  obser|vetis  curae  vestrae  man- 
detis.  Quo  faciUus  autem  |  nota  sit  corpori  vestro  haec  erga  vos  volun- 
tatem®,  |  totum  loco'"  kaput  quod  ad  vestrum  honorem  pertifnet. 

Peteliae  (StrongoU)  Bruttiorum  (X  44i  contuUt  Mommsen  ectypum).  —  1)  Sic 
(non  Meconio)  exempla  antiquiora  pleraque.  —  2)  Cf.  iV.  6^8  not.  1.  —  3)  Haec 
basis  ab  AugustaUbus  posita  videtur  antiquior  esse  quam  N.  6468,  sciUcet  posita 
ante  quattuorviratum  quinquennalem  a  Leone  susceptum.  Caput  ex  testamento 
post  mortem  demum  Leonis  adiectum  apparet.  —  4)  Insere  in  usum  (Moinms.).  — 
5)  Munera  seviralus  etiam  in  t.  Barcinonensi  II  4514  (infra  iV.  6957).  —  6)  Scr. 
usuras  semisses.  —  7)  Se.  cuius  vites  erant  Amineae.  —  8)  Capitis  de  locatione 
prima  tantum  et  postrema  verba  videntur  esse  relata  (Momms.).  —  9)  Scr.  voluntas. 
—  10)  Locare  kaput  se  dicit,  id  est  lapidi  ut  incidatur  se  cware  (Momms.). 

6470  LuciUae  C.  f.  Isaulricae*  f  municipes  PeteUni  f  ex  aere  con- 
lato,  I  in  cuius  memoriam  j  Megonius  Leo  |  rei  p.  HS  C  m .  n.  f  legavit. 

6471  Caediciae  L.  f.  f  Iridi  f  municipes  ex  f  aere  conlato  f  ob  merita 
Megojni  Leonis  fiU  eius,  f  in  cuius  memori|am  Leo  rei  p.  HS^  C  |  m.  n.  | 
legavit. 

PeteUae  (StrongoU)  rep.  (Eph.  ep.  8,  i60.  261  Ihm  vidit  ectypa).  —  1)  Uxor 
videtur  fuisse  Megonii  Leonis. 

6472  • .  Tuccio  M.  f.  Fab.  Ceri[a/]i  f  [e]xornato  eq.  pub.  a  sacra- 
tissifmo  principe  Hadriano  Aug.,  |  patrono  municipi,  Illlvir.,  f  aed.,  item 
acdiU  Brundisi,  M.  Tuccius  Augazo  f  optimo  ac  piissimo  fiUo,  ob  cuius  f 
memoriam  promisit  municipib.  Rudin.*  f  H&  LXXX  u.,  ut  ex  reditu  eo- 
rum  die  nataUs  |  fiU  sui  omnibus  annis  viscerationis  f  nomine  dividatur 
decur.  sing.  H&  XX  n.,  AugustaUbus  H&  XII  n.,  MercuriaUb.'  H&  X  n.,  j 
item  populo  viritim  HS  VIII  n.  f  L.  d.  d.  d. 

Rugge,  ubi  fuerunt  Rudiae,  rep.  (IX  23  vidit  Mommsen).  —  l)  De  Rudiit 
cf.  Mommsen  C.  I.  L.  IX  p.  6.  —  2)  Nota  Mercuriales  diversos  ab  Augustales. 


608  Caput  XIIII. 

6473    I  V.  a.  LXXX,  h.  s.S  |  huic  ordo  decurionum  | 

f.  1.  p.^  ornamentaque  |  Augustalitatis  |  decrevit. 

Brunditii  (IX  S8  aliquoties  descripta  saec.  XFIII).  —  1)  Hic  situs.  —  2)  Funus 
locum  publice. 

6474  [5]ex.  Pompe[jlM]s  D.  1.  Magnus  J  Mercuriahs  |  v.  a.  LXV, 
h.  s. 

6475  C.  Oc[tavw  C.  Z.]  |  Phila[r^i/ro]  |  mag.  Mer.  k[ugust.y 
Brundisii    (IX  33.  3i    vidit  Mommsen).    —    1)   Magistro  Mercurialium   Au- 

gustalium. 

Alias  inscriptiones  Brundisinas  dedi  supra  N.  71.  2017.  S819.  2826.  2874. 
4178. 

6476  d.  m.  s.  I  Liberahs  col.  |  col.  Sip.  ser.  arkar.',  |  qui  et  ante 
egit  rationem  |  ahmentariam*  sub  cura  |  praefector.^  annis  XXXII,  |  vivos 
sibi  Qcerat  (sic);  dedit  Augurino  |  rei  p.  ser.  vernae,  mesori  ^«c>,  flho  suo 
kariss.,  |  qui  vix.  ann.  XXIII  m.  VI  d.  X. 

In  ruderibus  Siponti  prope  Manfredoniam  rep.  (IX  699  vidit  JSissen).  — 
1)  Colonorum  coloniae  Sipontinae  servus  arkarius.  —  2)  Servos  civitatium  pecu- 
niam  alimentariam  curantes  habes  etiam.  N.  6349.  IX  3839.  XI 6073.  —  3)  Intellege 
praefectos  alimentorum. 

Aliam  inscriptionem  Sipontinam  dedi  supra  N.  3403;  cf.  N.  6477. 

6477  L.  Vibienus  L.  f.  Cla.  Licin[Ms]  |  Ilvir  Siponti,  Illlvir  Lu- 
ceria.  |  Vibiena  L.  f.  soror. 

Luceriae  (IX  806  bis  descripta). 

6478  C.  Sesc6nio  C.  1.  |  Bitho  |  Apolhndri  |  vix.  ann.  XXXVII. 

6479  M.  Staio  |  M.  et  D.  lib.  |  Lygdamo  |  ApoL,  eidem  |  Aug.'  H&  XV.  | 

Staia  I  Car  .  .    (in  utroque  latere  fascis). 

Luceriae  (IX  813.  816  vidit  Mommsen).  —  1)  Videlur  Apollinarium  collegium 
diversum  fuisse  ab  Augustalibus.     Cf.  N.  6472  not.  2. 

6480  d.  m.  I  Felici  s.  p.',  mensori  |  o  .  .  .  ticipui  |  .  .  . 

Luceriae  (IX  821  vidit  Mommsen).  —  1)  Servo  publico. 

Lucerinas  dedi  etiam  supra  N.  2206.  4912.  3381.    Cf.  etiam  N.  2224. 

6481  C.  Egnatio  |  C.  f.  Hor.  Maro  |  flam.  Ti.  Caesaris  |  Aug., 
pontif.,  Ilvir.  |  quinq.  ter,  praef.  |  fabrum.  |  Egnatiae  C.  f.  |  Marullae. 

Lavelli,  pertinet  ad  Fenusiam  (IX  632  viderunt  Mommsen  et  Hirschfeld). 
Fenusinas  inscripHones  dedi  N.  3197.  5083.  5083*.  5880.  6123. 

6482  C.  Mamercio  |  P.  f.  Maximo  |  aedih  Compsi|norum,  Illlvir.  i.  d.,  | 
Illlvir.  quinquen|nah,  quaestori,  |  Satria  Secunda  |  coniugi  bene  |  me- 
renti,  et  Sabi(no  et  Silvanae,  fi|lis  et      sibi  |  fecit. 

Ausculi  Apulorum  (IX  668  quatter  ut  videtur  descripta  saec.  Xf^I). 
Alios  titulos  Ausculanos  dedi  supra  N.  3784.  3882  (cf.  add.). 


Tituli  municipales.  —  Calabria.  Apulia.  Hirpini.  609 

6483  [. . . .  in  honorem  p]a[fjris  eius  ponentla[m]  curaverunt;  cuius  | 
dedicatione  decuri|onibus  singulis  X  V,  |  populo  intra  mu{run)  moranti- 
bus  I  X  singulos  .  .  . 

Compsae  (IX  982  vidit  Brunn). 

6484  d.  m.  I  pater  senatorisS  |  P.  Oppius  Gal.  Marcelli|nus  splen- 
didus  eques  R.,  P.  n.  P.  |  pron.  P.  abn.^  cur.  civitatium  |  conplurium^ 
princps  (tic)  col.  Aeclanens.,  |  patronus  Comps.,  Fratuentinor.',  Nereti- 
nor.,  I  sibi  et  Eppiae  Firmae  uxori  karissimae  |  et  Tettaeo  Marcellino  ne- 
poti  I  vivus  fecit. 

S.  Angelo  de'Lotnbardi  prope  Compsam  Aeclanum  versus  (IX  1006  viderunt 
Brunn  et  Dressel).  —  1)  pater  senatoris  collocatum  inter  d.  et  m.  —  2)  Patris 
nomen,   quod  coUocari  debuit  ante  tribum,   omissum.  —   3)  C/I  Plin.  h.  n.  3,  101. 

Eodem  loco  extantem  titulum  habes  si/pra  N.  2639. 

6485  C.  Neratio  C.  fil.  ]  C.  n.  C.  pron.  C.  abn.  Cor.  |  Proculo 
Betitio  Pio  |  Maximilliano*  |  quaest.,  llvir.  quinq.,  p.  c",  |  flamini  divi 
Hadriani,  |  curatori  operum  publ.  |  Venusiae  dato  ab  divo  |  Hadriano', 
curat.  kal.  |  Nolanorum  dato  ab  imp.  |  Antonino  Aug.  Pio,  |  Epaphroditus 
et  I  Conventa  lib.  (  L.  d.  d.  d. 

Mirabellae,  ubi  fuit  Aeclanum  (IX  1160  ter  descripta  saec.  Xf^.  XFI).  — 
1)  Ad  hominem  eundem  pertinent  tituli  eiusdem  loci  IX 1132, 1161.  1162.  —  2)  Pa- 
trono  coloniae.  —  3)  Cf.  N.  6489  not.  2.  —  4)  Cf.  Mommsen  Staatsr.  II  (ed.  2) 
p.  1033  not.  3;  supra  N.  SS02. 

6486  Cantriae  P.  fil.  |  PauUae  sacerd.  |  Augustae  Aeclano.  |  Cn.  En- 
nius  Dexter  matri  |  et  nutrici  suae  fecit.  |  Haec  argenteam  statuam  Feli- 
citatis  I  Aeclani  dedit. 

6487  Cantriae  |  P.  fil.  |  Longinae*  |  sacerd.,  flam.  |  div[ae]  luliae 
Piae  I  [4]u[^.*  e]t  Matr.  deum  |  m.  [/]d.'  et  Isidis  regin.  |  Haec  ob  hono- 
rem  |  sacerd.  HS  L~n.  r.  p.  d."  |  P.  d.  d.» 

Aeclani  rep.  (IX  llSi.  11S3  p.  69S  utramque  contulit  Dressel).  —  1)  Eadem 
videtur  memorari  in  t.  Aeclanensi  supra  N.  29S3.  —  2)  Fidetur  esse  lulia  Tili  f. 
(cf.  supra  N.  266),  in  nummis  post  consecrationem  dicta  diva  lulia  Augusta 
(Eckhel  6,  366).  De  lulia  Domna  cogitari  non  potest,  quoniam  Cantria  Longina 
vixit  multo  aniea  (N.  29S3  adnot.).  —  3)  Lectio  non  omnino  certa.  —  4)  Rei 
publicae  dedit.  —  5)  Publice  decreto  decuriomim. 

Alios  titulos  Aeclanenses  dedi  supra  N.  734.  1034.  112S.  29S3.  3444.  S518. 
SS84.  S878. 

6488  luliae  Aug.  |  imp.  Caesaris  |  [L.]  Seplimi  Severi  Pii  |  Pertinac. 
Aug.  Arab.  |  Adiab.  Part.  max.,  |  matri  Augusti  |  et  castrorum,  |  colonia 
lulia  I  Concordia  Aug.  |  Felix  Benevenlum*,  |  devota  maiestati  |  Augg., 
in  territorio  |  suo,  quod  cingit  |  etiam  Caudinorum  |  civitatem  muro 
tenus*. 

Arpaja,  qui  locus  est  in  valle  Caudina,  medio  fere  itinere  inter  Beneventum 
et  Capuam,   rep.  a.  1637  (IX  216S  solus  descr.  Lucas  Holstenius).    —    1)  Colonia 
Dessau,  Inscriptiones  Latinae  II.  39 


610  Caput  XIIII. 

Beneventana  etiam  svpra  N.  109,  de  Concordiae  nomine  vide  etiam  supra  N.418S 
(not.  2).  —  2)  Ipsa  Caudina  civitas  fuit  Montesarchii,  aliquanto  propius  Beneven- 
tum,  cf.  C.  I.  L,  IX  p.  67S ;  ibi  repertas  inscriptiones  dedimus  supra  N.  S526.  SS28. 

6489  I.  0,  m.  I  C.  Ennius  C.  f.  Firmus  |  permissu  decurion.  c.  B.*,  | 
Benevento  aedilis,  |  Ilvir  i.  d.,  quaestor,  |  curator  operis  thermarum  J 
datus  ab  |  imp.  Caesare  Hadriano  Aug.'' 

Inter  Benevenlum  et  Luceriam,  in  fendo  S.  Eleutherii,  ubi  videtur  fuisse 
Aequum  tuticum  (IX  1419  vidit  Dressel).  —  1)  Coloniae  Beneventanae.  —  2)  Eiusdem 
generis  curator  datus  ab  imperatore  N.  6483.  Cf.  Mommsen  Staatsrecht  (ed.  2) 
II  p.  i03S  not.  2. 

6490  Beneventum  |  Felixl  j  M.  Flavius  Marcellus  \  Rutilius  |  pro  ho- 
nore  llviratus  |  posuit.  |  L.  d.  d.  d. 

Beneventi  (IX  164S  viderunt  Mommsen  aliique). 

6491  .  .  Avidieno  T.  f.  Ste.  leg.  [XXX?]*  |  centurioni,  |  de- 
curioni. 

Beneventi,  litteris  pulchris  (IX  1604  vidit  Mommsen).  —  1)  Cf.  supra  N.  22SS. 

6492  C.  Oppio  . .  I  Capiton[/],  |  q.,  pr.,  in[?err.],  |  cens[on].* 
Beneventi,    litteris  antiquis    (I  1221.    IX  165S    fiitschl   tab.   LXXVIlo).    — 

Quaestor,  praetor,  inlerrex,  censor  municipii  Beneveniani,  ante  coloniam  a  triumviris 
deductam  (C.  I.  L.  IX  p.  156).     Consules  Beneventanos  habes  supra  N.  3096.  6129. 

6493  C.  Adiectio  |  C.  fil.  Stel.  |  Macedoni  |  pr.  Cer.  iur.  d.S  |  C. 
Adiectius  |  Narcissus  et  |  Ceia  Lucilla  |  nepoti.     L.  d.  d.  d. 

Beneventi  (IX  1657  vidit  Mommsen).  —  1)  Praetori  Ceriali  iuri  dicundo. 
Cf.  N.  6494  not.  2. 

6494  Verzobio.*  |  C.  Caelio  |  C.  f.  St.  Bassaeo  |  Donato  |  pr.  Cer.  i. 
d,  qq.^  I  adlect.  in  ord.  |  dec.  eq.  R.,  |  C.  Caelius  Dona|tus  et  Bassaea 
lanuaria  parent.  |  L.  d.  d.  d. 

6495  Navigi.»  I  C.  Caelio  |  C.  f.  St.  Bassaeo  [  Procilio  Faus|tino  pr. 
Cer.  i.  d.  qq.*,  |  adlect.  in  ord.  dec.  |  eq,  Rom.'',  |  C.  Caelius  Donajtus  et 
Bassaea  lanuaria  parent.  |  L.  d.  d.  d. 

Beneventi  (IX  1640.  164:1  hanc  viderunt  Mommsen  aliique).  —  1)  Signum 
hominis.  Cf.  N.  5718  not.  5.  —  2)  Praetori  Ceriaii  iure  dicundo  quinquennali. 
Apparet  aliquando  (fortasse  saeculo  altero  p.  Chr.  exeunte,  Mommsen  C.  I.  L.  IX 
p.  157)  praetores  Ceriales  summos  magistratus  Beneventi  fuisse.  —  3)  Signum  ho- 
minis.  —  4)  eq.  Rotn.  litteris  minoribus  postea  adiectum. 

6496  L.  Slaio  L.  fil.  |  Slel.  Scrateio  |  Man[i7j]ano  pr.  |  Cer.  i.  d. 
qq.S  I  filio  eq.  Romani  |  archiatri  Benev.  |  Hic  primus  ob  hono|rem  Ce- 
rial.''  tesseris  |  sparsis,  in  quibus  aurum  et  |  argentum,  aes  vesiem  |  len- 
tiam^  ceteraq.,  popu,  |  divisit.  |  L.  Staius  Rut.  Manilius*  |  pater. 

Beneventi  (IX  16SS  recognovit  Dressel).  —  1)  Cf  N.  6494  not.  2.  —  2)  Certa- 
litatis.  —  3)  Scr.  linteam.  —  4)  Idem  posuit  titulum  IX  1971. 


Titali  municipales.  —  Beneventum.  611 

6497  d.  m.  I  M.  Rulilio  |  Aeliano  dejcuri6ni  Be|neventano,  |  gram- 
niatico,  |  q.  v.  a.  LXXV,  |  Rutilia  Primitiva  |  coniugi,  cum  |  quo  vix. 
an.  XVIII. 

Beneventi  (IX  165i  descr.  Garruccius). 

6498  M.  Gavius  |  M.  01.  Palat.  |  Sabious  |  scriba»,  aed.  |  i.  d.*,  praef. 
fab.,  I  sibi  et  |  Nasenniae  M.  f.  (  lustae  uxori  b.  m. 

Benevenli  (IX  1646  viderunt  Mommsen  aliiqne).  —  1)  Commentariensis  rei 
publicae  Beneventanae  est  supra  N.  Si79.  —  2)  Alius  aedilis  iure  dicundo  Bene- 
ventanus  est  supra  N.  S610.    Cf.  Mommsen  C.  I.  L.  IX  p.  1S7. 

6499  L.  Lollio  L.  f.  Suavi  |  aedili,  praef.  fabr.,  |  L.  Lollius  Orio 
pat.,  Aug.  Claud.',  sibi  et  (  Hirriae  Tertullae  (  uxori. 

Beneventi  (IX  164S  vidit  Mommsen).  —   1)  Augtistali  Claudiali. 

6500  C.  lulio  Cypaero  j  Aug.  Claud.  (  honorato  biseliio,  (  M.  Rutilius 
Lupus  I  amico  optimo. 

Beneventi  (Notizie  degli  scavi  1894  p.  388).  —  y4lii  Augustales  Claudiales 
Beneventi  IX  1648.  1698,    Claudiales  Augustales  supra  N.  S066  et  IX  1689.  1701. 

6501  Nebuli.*  (  C.  Vesedio  Rufino  perf.  (  et  praestantissimo  viro,  j 
filio   Vesedi    lusti,    iniustr.    |    et    principalis    viri    Benejventanae    civitatis 

.  .  .  (  (deficiunt  versus  circiter  decem)  \ patrono,  (  Studium*  Palla- 

dianum'. 

Beneventi  (IX  1685  viderunt  Mommsen  et  Dressel).  —  1)  Cf.  N.  6494 
not.  3.  —  2)  Studia  dicta  coUegia  Beneventana  eliam  N.  6302  et  in  tabula  patro- 
cinali  IX  1681.  —   3)  Idem  collegium  memoratur  N.  6502. 

6502  Vesedio  Rufino  [  v.  p.*,  advocato  fisci  (  summe  (sic)  rei  iu- 
dicio  (  sacro  promolo,  patrojno  spledid.  (sic)  civ[i]talis  Bene|vent.  et  Pu- 
teolanorum,  [  palrono  studiorum  llll  |  Martesium  Verzobianum*  (sic)  |  et 
Martesium  PaHadia|norum'  et  1 [ | [ 

Beneventi  (IX  1682  descripsit  Mommsen,  recognoverunl  idem,  Hirschfeld, 
Dressel).  —   1)  Viro  perfectissimo.  —  2)  Cf  N.  6S05.  —  3)  Cf  N.  6S01. 

6503  Crispini.  (  C.  Vibio  Crisjpino  ab  avo  [  el  maioribus  (  collegi  et 
civi|tatis  patrono,  (  collegium  Mar|tense  Verzobianum  *. 

Beneventi  (IX  1684  videruni  Dressel  aliique).  —  1)  Idem  collegium  posuit 
titulum  IX  1686.     Cf  N.  6302.     De  agnomine  cf  N.  5718  not.  3. 

6504  Verzobio.*  j  C.  Umbrio  Eudrasto  C.  f.  [  Slel.,  patrono  colo- 
niae  (  Beneventanorum,  lar(gissimo  adque  honorifi(centissimo  viro,  (  quod 
is  a  solo  Canopum*  projpriis  sumptibus  fecerit,  [  collegium  Martensium  | 
infraforanum',  memor  [  liberalitatis  et  honorificen(tiae  eius,  patrono  prae- 

sjtantissimo  posuit. 

Beneventi  (IX  1683  vidit  Mommsen).  —  1)  Cf  N.  6494.  —  2)  Cf  vit. 
Hadr.  26,  7.  —   3)  Martenses  Beneventi  praeterea  IX  1687  et  IX  1951  p.  671.    Col- 

39* 


612  Caput  XIIII. 

legium  Martensium  etiam  Mediolani  f^S840,    sodales  Martenses  XI  4749,   convibium 
veteranorum  sive  Martensium  in  t.  Ravennate  sive  Salonitano  III  S.  14230^. 

6505  Claudio  lulio  |  Pacato  v.  c,  cons.  |  Camp.,  ob  aequita|tem  iu- 
dicis  et  |  patrocinia  iam  |  privati,  ordo  |  Beneventanus  |  patrono  post  | 
fasces  deposijtos  censuit  con|locandam. 

Beneventi  (IX  iS7S  aliquoties  descripla  saec.  XF.  XFI). 

6506  Tanonio  Marcellino  |  v.  c,  cons.  Camp.,  patro|no  dignissimo, 
ob  injsignia  beneficia  quijbus  longa  populi  taejdia  sedavit,  univerjsa  plebs 
Beneventalna  censuit  po|nendam. 

Beneventi  (IX  1S89  saepius  descripta  saec.  XF — XFII). 

6507  M.  Nasellius  M.  f.  Pal.  Sabinus,  |  praef.  coh.  1  Dalmatar.,  et 
Nasellius  Vitalis  |  pater,  Aug.  H  quinq.*,  paganis  communib.  pagi  Lucul.'  | 
porticum  cum  apparatorio^  et  compitum  a  solo  pecun.  |  sua  fecerunt 
et  in  perpetuum  VI  Id.  lun.,  die  natale  |  Sabini,  epulantib.  hic  paganis* 
annuos  X''  CXXV  dari  ]  iusserunt,  ea  condicione,  ut  non  lun.  pagum 
lustrent  |  et  sequentibus  diebus  ex  consuetudine  sua  cenent,  j  item  VI 
Id.  lun.,  die  natale  Sabini,  epulentur;  quod  si  |  factum  non  erit,  tum 
hic  locus  ut  supra  scriptum  |  est  cum  annuis  3E  CXXV  in  pertuum  (sic) 
ad  coUegium  medicor.  |  et  ad  libertos  n.  pertineat,  uti  i'  VI  Id.  lun.  die 
natale  |  Sabini  hic  epulentur. 

Beneventi  (IX  4618  viderunt  Mommsen  aliique).  —  1)  Alii  Augustales  iterum 
Beneventi  IX  169i.  169S,  alius  Augustalis  quinquennalis  IX  1662.  —  2)  Pagtu 
Lucu/lanus  praeterea  ignotus.  —  3)  Cf.  supra  N.  SSS2.  —  4)  Cf.  N.  S622.  — 
5)  Denarios.  —   6)  li. 

6508  C.  Safronius  C.  f.  Ste.  [  Secundus  aed.,  decur.  |  Beneventi, 
pag.  Vei|ani*  curat.,  patronus,  |  tricUnia  pec  sua  fec  |  et  dedicatione  pag.  | 
epulum  dedit,  ]  imp.  Vero  III  cos.* 

Pago  prope  Beneventum  (IX  4S03  vidit  DresselJ.  —  1)  Lapis  admittit  etiam 
Vetani.  Pagus  hic  videtur  comprehensus  fuisse  pertica  Beneventanorum.  — 
2)  A.  167. 

Imcriptiones  Beneventanas  habes  etinm  N.  109.  296.  1126.  12S9.  1545.  2117. 
225S.  2959.  5096.  5171K  5681.  4185—4186.  S065\  S066.  S068.  Sm.  Sm.  SS02. 
SS08.  SS11.  3610.  S754K  6017.  6129;  agri  Beneventani  N.  5050.  5110.  5S58;  aliae 
denique  prodibunt  infra  in  capite  de  collegiis. 


Tabula  alimentaria  Ligurtun  Baebianorum. 
6509    [im^p.  Caes.]  Nerva  Traiano  Aug.  G[erwan?c]o  II1[  |  [Q.]  Articu- 

leio  Paeto  [cos.]  ^   \    [ex  praecepto  optiin]i  maximiq.  principis  ob- 

ligarunt*  prae[dia] pto'  Ligures  Baebiani* [u]t  ex  in- 

dulgentia  eius*  pueri  puaellaeq.  (sic)  ?i[limenta  a]ccipiant. 

(Sequitur  enumeratio  fundorum  in  tres  paginas  distributa.     Paginae  primae 
reliquias  exiguas  non  repetivi). 


Titnli  municipales.  —  Tabula  alimentaria  Ligurum  Baebianorum.       613 

(pa^.  II) 
item  fund.  Pastoriani  pertica  Beneventana 
pago  Aequano,  adf.'  Priscia  Restitula  et  pop.'', 
aest.»  HS  LX,  f.»  HS  GXXV,  in  HS  VJIT»»,  n."  Callistus 
Rutili  Lupi." 


Crispia  Restituta  fund.  Pomponiani  pertica  HSLXXXIIX'^ 

Benevent.  pago  Aequano  in  Ligustino*^,  adf." 
Nasidio  Vitale,  aest.»  HS  L  in  HS  111 BXX" 


L.  Naeralio  Diadumeno,  fund.  Rubriani,  in  HB  XXV 

Beneventano,  pago  Ligustino,  aest. 
10  HS  XXXlill  in  HS  ^ 

T.  Amunio  Silvano  fund.  Trebelliani  et  Ap-  HS  C 

piani  cum  circeis  pago  Romano  aest. 
HS  XXXXVi  in  HS  1111 


Neratio  Corellio  fund.  Pacciani  et  casae  H^  L 

15  Aureliani,  adf.  lulio  Saturnino,  aest.  H$ 

XXTi  in  HSTT,  n."  Neratius  Marcellus" 
Cn.  Marcio  Rufinn**  fund.  Marciani  et  Satri-  HS  ^  LXI 

ani  aest.  HS  CXXX,  item  fund.  luliani  aest. 
H^  Xllll,  ilem  fund.  Aviliiani  aest.  HS 
20  XXXXII,  item  fund.  Vilelliani  et  Nasen- 

niani  et  Marcelliani,  adf.  Suellio  Flacco, 
aest.  HS  CXX  in  H^  X,  ilem  fund.  Guriani  et 
Satriani  pago  Herculaneo,  adf.  Tettio  Etrusco**, 
aest.  HSXXXV  in  HSTfl,  item  fundi  Albiani 
25  cum  casis,  pago  Meflano,  adf.  Nonio  Resti- 

tuto,  aest.  HS  CX  in  HS  X;  item  obiig.  VIIII20 
fund.  Caesiani  in  Benevent.  pago  Tuciano 
adf.  Messio  Apro,  aest.  HS  L  in  HSv/i^r>cx»: 
f.9  HS  CCCCLXVI  in  HS  XXXXII  CCGCXXXX 
(et  sic  deinceps) 
(pag.  III) 
....o  Feroce  fund.  Valeriani  Vascliani  cum  HB  C 

[/^arzjetinis  pago  Martiale,  adf.  Rutilio  Lupo, 
[a]est.  HST  in  HS  v/>  v/>  tD  cr 


,  tronio  Primigenio  fund.  Deciani  pago  Mar-  H^  L 

tiale,  adf.  Caes.  n.,  aest.  HS  XXX,  f.  HS  cr  cr 


A.  Plotio  Optato  fund.  Camuriani,  pago  Romano  HSXXV 

in  Ligustino,  adf.  reip.  Ligustinor.  et  pop.,  aest. 
HS  XVnn  in  HS  co 

(et  sic  deinceps) 
Prope  vicum  Macchia  rep.,  a  Benevenlo  sept.  versus,  tabula  aenea,  iam  Ro- 
mae  (IX  14SS  vidit  Mommsen,  conlulerunt  Henzen  et  Dressel).  —  1)  A.  401.  — 
2)  Cf.  not.5.  —  3)  . .  pto  vel  . .  pio  est  in  aere,  unde  iam  supplet  Mommsen:  [ut  ex 
e«i]pto  Ligures  Baebiani  [usuras  semestres  —  cf.  not.  16  fin.  —  i(nfra)  s(criptas)  per- 
cipiant  e]l  ex  indulg.  cet.  —  4)  Ligures  ad  quadraginta  milia  a.  u.  c.  S72  a  Comelio  et 
Baebio  consuUbus  traducti  in  Saninium  (Liv.40,38.41).  fiem  publicam  Ligurum  Cor- 
nelianorum  et  Baebianorum  (nive  duae  fuerunt,  quod  praefert  Mommsen  C.  I.  L.  IX 
p.lSS)  memorant  Plin.  h.  n.  3,103  et  liber  coloniariini  p.23S  inter  civitates  Campaniae. 


614  Caput  XIIII. 

Baehianorum  memoriam  servarunt  praeterea  tituli  IX  4466  et  is  quem  dedi  supra 
N.  3806,  Cornelianorum  t.  AlUfanus  infra  N.  6Si2.  —  5)  Imperator  Traianus  singulis 
civitatibus  Italiae  pecunias  adtribuit,  ex  quarum  reditu  pauperum  filiis  alimenla 
guotannis  praeberentur.  Ita  atitem  ea  res  instituta  est,  ut  pecuniae  illae  possessoribus 
fenori  darentur,  possessores  fundos  suos  civitati  obligarent  (et  quidem  fundos  longe 
maioris  pretii  quam  erat  pecunia  accepta,  cf.  not.  10),  tam  pro  sorte  quam  pro  usuris 
quam  quotannis  (vel  bis  per  annum,  cf.  not.  iS)  rei  publicae  penderent.  Cf.  Henzen 
ann.  inst.  arch.  i8H  p.  i2  seq.  —  6)  Adfinibus.  —  7)  Populo.  —  8)  Aestimali.  — 
9)  Fiunt.  —  10)  Scilicet  in  praedia  sestertium  centum  viginti  quinque  milibus 
aestimata,  octo  tantum  milia  accepit.  Tam  apud  Ligures  Baebianos  quam  Feleiae 
(infra  N.  667S,  not.  i6)  raro  decimam  partem  eius  summae  accipiebant  possessores,  in 
quam  fundi  ab  iis  obligati  aestimati  erant,  plerumque  minorem.  Siiniliter  Plinius  pro 
pecunia,  quam  in  alimenta  ingenuorum  ingenuarumque  (Comi)  promiserat,  agrum^ 
ex  suis  longe  pluris  actori  publico  (Comensium)  mancipavit  (Plin.  ep.  7,  i8).  — 
11)  Numerat  (?)  (sic  explicavit  Mommsen  ann.  inst.  1844  p.  69).  —  12)  Cf.  supra 
N.  586S.  6S00.  —  13)  Ita  significari  putat  Mommsen  C.  I.  L.  IX  p.  128  partem 
territorii  Beneventani  aliquando  Lignrum  Baebianorum.  —  14)  Adfine.  —  15)  In 
fundum  aestimatum  sestert.  SOOOO  Crispia  Restitula  acceperat  5S20  tantum,  pro 
quibus  usuras  pendere  debebat  sesl.  88,  id  est  usuras  sexlantarias  semunciarias 
(2^/ii°/o).  Usuras  has  sem,estrcs  fuisse,  ut  annuae  fuerint  quincunces  (ut  in  obli- 
gatione  Veleiate  infra  N.  667S)  coniecit  Mommsen  (probat  Billeter  Gesch.  des  Zins- 
fusses  p.  19i).  —  16)  Cf  not.  IS.  —  17)  Idem  ut  videtur  qui  supra  N.  1032.  2001. 
Is  in  Samnio  possidebat  (cf.  N.  1032  not.).  —  18)  Ex  maioribus  eius  cui  positus 
est  titulus  Beneventanus  N.  1343.  Ex  ditissimis  possessoribus  agri  Beneveniani 
fuisse  hunc  Marcium  Rufinum  apparet.  Cf.  Mommsen  Herm.  19,  1884  p.  40i.  — 
19)  Cf.  Prosopogr.  imp.  Rom.  III  p.  509.  —  20)  His  verbis,  quae  etiam  aliis  duobus 
locis  huius  tabulae  i^iveniuntur,  videtur  indicari,  novem  imperatoris  largitiones  prae- 
diorumque  obligationes  huic  decimae  praecessisse  (Henzen  ann,  inst.  1844  p.  14 — 1S), 

_  6510  C.  Minucius  C,  f.  Fal.  Thermus  pr.,  llvir  |  bis,  aquae  curator, 
q.  II,  quinq.,  sibi  et  |  C.  Minucio  Q.  f.  Fal.  patri,  |  Pont[j]ae  P.  f.  matri,  | 
Decimiae  Maxsimae  uxori,  |  Minuciae  Vicanae  lib. 

Telesiae  (IX  2254  vidit  Mommsen). 

Alios  titulos  Telesinos  dedi  N.  1164.  5572.  5706.  S060.  S52S.  SS07.  SS9S.  5690. 
S917.  S987. 

6511  Epitynchano  1  Telesinorum  |  ser.  ark.,  |  Adiutor  |  vicar. 

Telesiae   (IX  2244  vidit  Mommsen). 

6512  Sex.  Minio  Se[a;.  /.]  |  Ter.  Silvano  |  aed. ,  llvir.  II  quin- 
[^Mcnn.],  I  patr.  colon.  Allif  [anor.],  |  quaest.  sac.  p.  alim/,  quaest.  [p.  p.]*,  | 
defens.  r.  p.^  praep.  p.  frum.\  i[tem]  \  curat.  civitat.  Atinatium,  |  item 
curat.  Ligurum  Cor|nelianorum',  |  conlubernium  Veneris®  |  patrono  ob 
merita  eius.  |  L.  d.  d.  d. 

Allifis  (IX  25S4  vidit  Mommseji).  —  1)  Quaestori  sacrae  pecuniae  alimen- 
tariae.  Idem  qui  alibi  diciUir  quaeslor  alimentoi'um ,  in  t.  Faleriensi  infra  N.  6S87 
quaestor  alimentorum  Caesaris.  Cf.  Ilenzen  ann.  inst.  arch.  1844  p.  16.  —  2)  Quae- 
stori  pecu?iiae  publicae  —  3)  Defensori  rei  publicae,  —  4)  Praeposito  pecuniae 
frumentariae,  —  5)  Cf.  ad  N,  6S09  not.  4.  —  6)  Contubernium  Marti  cultorum  in 
t.  Augustano  III  5790, 


Titali  manicipales.  —  Samnium.  615 

6513  M.  Granio  M.  f.  |  M.  n.  Cordo  frat.,  |  tr.  mil.,  praef.  equit.,  | 
praef.  fabr.,  llviro  |  ter  quinq.,  aed.,  q.,  cur.  |  aquae  ducendae  AlliGs  | 
d.  d.  II   Oppidiae  |  C.  f.  Rufae  |  matri. 

AlUfis  (IX  2533  aliquolies  descripla  taec.  XFI). 

Titulu7n  positum  ab  ordine  Allifanorum  dedi  supra  N.  1247,  ab  Augustalibus 
(Allifanis)  1S.S0S9;  alios  denique  Allifis  vel  iti  agro  AlUfano  repertos  N.S87.  944. 
961.  5450.  5617.  5691.  S8S1. 

6514  ....  I  Serviliae  ser.,  vix.  an.  . .,  |  . .  Aedius  Serviliae  \[ib.  \ 
^]paphra  Aug.  Aliifis,  q.  [iw^.],  j  mag.  sacr.  lunonis*,  sibi  e[t  \  Ae]d'\ae 
Megiste  couiugi  s[uae  \  et  ifjartiali  et  Anterot[i]  |  fratribus  eius. 

AUifis  (IX  2565  vidit  Momvisen).  —  1)  De  Aedia  ServiUa  cf.  supra 
iV.  4575  not.  4.  —  2)  AUus  magist.  lunonis  sacror.  in  t.  AUifano  IX  2562. 

6515  L.  Aedius  L.  1.  j  Optatus  Aug.,  |  q.  Aug.*  Allifis,  |  sibi  et  | 
Methe  liber.  |  et  suis  |  v.  f. 

AUifis  (IX  2564  vidit  Mommsen).  —  1)  AugustaHs,  quaestor  AugustaUum. 

6516  .  .  .  [pra]efectus  |  .  .  .  .  Quirites. 
H.  m.  h.  n.  s. 

Bis  sexvir  factus  peregi  p j 

....  bis  populo  munus  dedi. 

Lib I 

....  primum  est  Augusti  parem  | 


Prope  Venafrum  rep.  (X  4913  vidit  Mommsen).    Buecheler  carm.  epigr.  n.  234. 

AUas  inscriptiones  Fenafranas  dedi  N.  2021.  2227.  2688.  2690.  51 SO.  5664. 

7543.  5744.  —  Aetate  labente  Fenafrum  Samnio  adtribulum  erat,  cf.  C.  I.  L.  X  p.  477. 

6517  M.  Celerio  M.  f.  j  Tro.  Corintho  j  llllvir.  i.  d.,  q.,  d.\  et  j 
M.  Celerio  M.  lib.  |  Corintho  sevir.  Aug.  |  Aeserniae  et  A[M]fidena[e],  | 
Oviae  C.  lib.  Vitali,  |  M.  Celerius  |  luslus  patri,  matri  |  et  fratri  fecit. 

Aeserniae  (IX  2658  viderunt  Mommsen  aUiqne).  —  1)  Quaestori,  decurioni. 
Titulos  Aeseminos  dedi  iam  supra  N.  72.  894.  895.  1248.  2228.  2732.  3329. 
3349.  3337.  3419.  5560».  5588. 

6518  d.  m.  I  D.  Publicius  D.  |  f.  Rom.'  Ephebus  |  aed.  pot.,  Illlvir.  | 
i.  d.,  Illlvir  lege  Pe|tronia^  v.  a.  XL,  j  h.  s.  e.,  |  patri  pientissimo. 

Aesemiae  vet,  si  parti  auctorum  fides,  Gnathiae  in  ApuUa  (IX  2666  cf.  p.  696 
semel  vel  bis  descripta  saec.  XFIII).  —  1)  Forlasse  scr.  Trom.  —  2)  Cf.  N. 6125  not.7. 

6519  d.  (ascia)  [m.]  |  L.  Saepinio  Orienti  Aug.*  |  et  L.  Saepinio 
Oresti*  j  Illlvir.  aed.  et  Felicule  (sic)  \  filiae,  Oriens  aliment.  |  Saepinat.* 
patri  et  fratr.  j  et  Thalia  conserva  eius  |  b.  m.  f. 

Saepini  (IX  2472  vidit  Dressel).  —  1)  AugustaU.  Pater  hic  Orientis  eiut  qui 
titulum  posuit,  vianumissus  a  re  pubUca  Saepinatium,  fiUo  in  servitute  remanente. 
—  2)  Frater  hic  Orientis   qui  titulum  posuit,  procreatus  ab  Orienle  seniore  post 


616  Caput  XIIII. 

libertatem  impetratam ,  quippe  cui  aditus  ad  honores  patuerit.  —  3)  j4 limentarius 
Saepinatium,  sc.  servus.     Cf.  supra  N.  6476. 

Jlios  titulos  Saepinates  supra  N.  W.  602.  1032—1034.  1076.  S524.  SS83. 

6520  Aucta  sibi  |  et  C.  Saepinio  |  muDicipi  [1]  Albano  |  patrono, 
[et]  V  I  C.  Saepinio  Diomedi,  |  et  Dion[y]siae  matri. 

Altiliae  prope  Saepinum  (IX  2533  semel  descripta  saec.  XFIll).  —  1)  fil;  traditur. 

6521  Sossulenae  |  C.  f.  oppidani'  |  ob  meritum  |  eius. 

Altiliae  prope  Saepinum  (IX  2473  vidit  Mommsen).  —  1)  Non  videntur  differre 
ab  urbanis,  cf.  N.  6522. 

6522  M'.  Betio  M'.  f.  |  Buriano  llvir.  |  i.  d.,  Ifvir.  quinq.  IT,  |  tr. 
mil.,  praef.  eq.,  |  urbani*. 

Boviani  ut  videtur  (IX  2568  bis  descripta  saec.  XFI  et  XVIII).  —  1)  Cf. 
N.  950'^.  5729.  IX  2855;  item  N.  6521. 

Bovianenses  titulos  dedi  supra  N.  70.  1253.  3169.  5017. 

6523  d.  m.  s.  (  C.  Pomponi  C.  f.  |  Vitalis  flaminis  |  divi  Vespa- 
siani,  |  aedili  (sic)  Terventi;  |  C.  Pomponi  C.  f.  |  Marcellini  equo  |  publico, 
patroni  |  municipi  Terventi,  aedil.,  |  C.  Pomponius  C.  f.  Vitalis  |  curator 
viae  Traianae  |  Pataesinae*,  patronus  |  municipi  et  omnibus  honojribus  in 
municipio  Terventi  |  functus,  flamen  divi  Traiani,  iudex  CCCC*  Romae 
decur.  V,  |  infelicissimus  pater  fecit. 

Prope  Terventum  (Trivento)  rep.  (IX  2600  vidit  Dressel).  —  1)  Fia  quam 
Dacia  in  provinciae  formam  redacta  Traianus  instituit  Potaissa  (sive  Patavissa) 
Napocam  (Mommsen;  cf.  C.  I.  L.  III  n.  1627  et  suppl.  p.  1426).  —  2)  Quadrin- 
genarius.     Cf.  supra  N.  4095,  infra  N.  6772.     Mommsen  Staatsr.  III  p.  536. 

6524  Herculi  ex  voto  aram  |  L.  Scantius  L.  lib.  Modestus  Vlvir  j 
Aug.,  mag.  Larum  Augustal.\   mag.  |  Cerialium  urbanorum.    L.  d.  d.  d. 

Histonii  (IX  2835  vidit  Mommsen).  —   1)  Magister  Larum  Augustalium. 

6525  P.  Paquius  P.  1.  Azmenus  |  mag.  Cerrial.  (sic)  \  sanctum  refecit  | 
pecunia  publica  )  idemque  probavit. 

Histonii  (IX  2857  semel  descripta  a.  1794). 

Alios  titulos  Histonienses  dedi  supra  N.  915.  971.  5178.  5562.  5591. 

6526  bene^/jiciario  tribuni  cohor.  V  [;>]r.:  j  C.  Atlio  C.  f.  Arn.  Cres- 
centi  I  aed.  Anxani  et  Cluvis',   aed.,   Illlvir.  i.  d.  | 

I¥ope  Anxanum  (Lanciano)  rep.  (IX  2999  vidit  Dressel).  —  1)  Cluviae  oppidum 
Samnii  (Liv.  9,  51;  Tac.  hist.  4,  5;  cf.  liber  col.  p.  260). 

6527  L.  Septimio  L.  f.  [  Arn.  Calvo  |  aed.,  Illlvir.  i.  d.,  praef.  J 
ex  s.  c*  I  [g^uinquennalicia  |  potestate  |  .  .  [5ep]timius  Calvus  |  .  ,  .  .  a- 
nus  fecit. 

Teate  (Chieti)  Ma7'rucinorum  (Eph.  ep.  8,  420  Ihm  vidit  ectypum).  —  1)  Cf. 
infra  N.  6552;  item  N.  6542.  6559. 

Atias  inscriptiones  Teatinas  dedi  supra  N.  1S77.  4137.  4138.  5761. 


Titali  manicipales.  —  Samniam.  Frentani.  Paeligni.  617 

6528  in  h[o«orcm]  |  Nummiae  Varijae  c.  f.'  M.  Nummi|o  lusto 
plebs  I  Peituioas,  palrojno,  ob  eximiam  |  adfectioDem  |  eius,  quam  UDi|ce 
exercuit.  Huic  |  splendidissimus  |  ordo  bisellium  |  decrcvit  [c]ubi|tumque' 
coDces|sit.     L.  d.  d.  d. 

Bominaci,  non  longe  a  ruderibus  Peltuini  (IX  5456  bis  ut  videtur  detcripta). 
—  1)  Clarissimae  feminae.  —  2)  GVBITVM  traditur.  Intellege  locum  in  cena 
decurionalem  (Momms.). 

Alias  inscriptiones  Peltuinates  dedi  supra  iV.  ^065.  S668.  6110,  cf.  etiam  N.  165  f 
regionis  illius  N.  5431.  4906.  S420. 

6529  d.  m.  s.  I  Q.  Stalio  Q.  f.  |  Quir.  Syro  |  aed.,  quaest.  alim.,  | 
quaest.  muD.  Pelt.,  |  praef.  iur.  dic.  mu[n.]  |  Pelt.,  vioc'  viae  Cl|aud.,  flam. 
divi  I  Aug.,  I  P.  Stalius  Q.  f.  Quir.  |  Severus  patri  |  pientissimo  |  p. 

Ofenae,  cui  loco  nomen  videlur  fuisse  Aufinum,  cf.  Plin.  h.  n.  5, 106  (IX  5584 
viderunt  Brunn  et  Dressel  praeler  litteras  nonnuUas).  —  1)  Viocuro.    Cf.  N.  6290. 

6530  .  .  .  asa  .  .  .  CorfiDieDsium,  sacer[rfof?J  .  .  .  .  |  ponlifici,  cura- 
tori  kaleodar.  rei  public,  aedil.,  praef.  llllvir.,  Illlvir.  i.  d,  |  Huius  propter 
morum  gravem  patieutiam  maximamque  verecuodiam  |  spleDdidissimus 
ordo  coDseDtieDte  populo  tabulas  patrociuales  ahcDeas  |  liberisq.  eius 
offerri  ceosueruDt.  Qui  accepto  hoDore  statim  |  splendidissimum  ordi- 
Dem  liberosq.  et  coDiuges  eorum  sed  et  populum  public  |  epulautes 
maximo  cum  gaudio  exhilaravit.  Huius  ob  merita  |  ordo  populusque 
CorfiDieDsium*  |  remuueraDdam  adfectioDcm  quem  (sic)  iu  siDguIos  uoi- 
versosque  cives  suos  exhibuit  |  liberisque  eiusequestris  dignilatis  pueris 
ex  pecunia  publica  poni  ceasueruDt.  |  Cuius  ob  dedicalioDem  obtulit  de- 
curionibus  et  universo  populo  iS  L  mil.  nummum,  |  quae  Mammiana' 
vocentur,  ex  cuius  summae  usuris  die  natahs  eius  VII  Idus  Febrar.  |  di- 
visionem  percipere  possiut.  Quod  si  die  praestiluto  coodicioDi  paritum 
Don  fuerit,  |  tunc  eius  diei  divisio  ad  Sulmonensium  civitatem  pertinere 
debebit.  Item  dedit  |  decurionibus  discumbentibus  et  liberis  eorum  sin- 
gul.  iSf  XXX  Dummos,  sevir.  Augustal.  |  vescenl.  singul.  4S-  XX  numm., 
plebei  universae  epulantibus  siogulis  IS  VIII  nummos.     L.  d.  d.  d. 

Prope  Rajano,  non  longe  a  loco  ubi  Corfinium  fuit,  rep.,  est  Sulmone  (IX  5160 
viderunt  Mommsen  et  Dressel).  —  1)  Insere  statuam  ei  ad  vel  simile  quid.  — 
2)  Videtur  is  cui  titulus  posilus  est  fuisse  ex  gente  Mammia,  fortasse  P.  Mammius 
Aufidius  Priscinus  eques  Romanus  memoratus  IX  5180. 

Titulos  Corfinienses  dedi  iam  supra  N.  1049.  2682.  5187.  4107.  43S8.  S417\ 
SS8S.  S642.  S676.  S760. 

6531  C.  Gaidio  L.  f.  |  Ser.'  Praesenti  |  ann.  XXXIIX,  |  decurio  j 
piimus  a  |  Betifulo^ 

Prope  Scanno  vicum  rep.,  qui  videtur  fuisse  territorii  Sulmonensis  (IX  508S 
vidit  Dressel).  —  1)  Ante  Ser.  magni  moduli  s  cemitur,  sed  a  titulo  ut  videtur 
aliena.  —  2)  Videtur  significari  Praesentem  primum  ex  pago  Betifulo  dicto  per- 
venisse  in  ordinem  Sulmonensium  (Momms.). 

Sulmone  repertos  titutos  dedi  supra  N.  2699.  55S1.  402S. 


618  Caput  XIIII. 

6532  Q'  Octavio  L.  f.  I  Sagittae*  quinq.  II,  |  pagus  Boedinus'. 
Prope    Castelvecchio    Subrego    rep.,    ubi   fuit    Superaequum    (IX  5S41   vidit 

Dressel).  —  1)  Idem  in  aliis  inscriptionibus  eiusdem  loci  Notizie  degli  scavi  4898 
p.  73,  i902  p.  424  (hanc  dabimus  infra  in  add.  ad  equestr.  ord.  inscr.),  Filius 
eius  v.t  videtur  Tac.  ann.  43,  44,  hist.  4,  44;  Sueton.  vit.  Lucan.  (p.  79  ed.  Reiff.). 

—  2)  Pagus  videtur  fuisse  territorii  Superaequani,  ut  pagus  Fece.Uanus  supra 
N.  952'^.    Ad  eandem  civitatem  pertinent  tituli  supra  editi  7V.  952.  S0S6.  SS99.  377S. 

6533  d.  m.  I  T.  Stlanius  Primus  |  sevir  Aug.  Marsis  |  sibi  et  |  lulio 
Proculo  I  filio.  \ 

Romae  (FI  29727  vidit  Henzen). 

6534  Q.  INovio  Q.  f.  Ser.  |  Secundino  omni|bus  honoribus  |  Mars.* 
Antino  |  functo,  qui  [  vicsit  annis  |  XXIII,  Q.  Novius  |  Secundinus  et  | 
Aelia  Rufina  |  filio  pientissi|mo  p. 

Prope  Civita  d'Antino,  ubi  fuit  Antinum  Marsorum  (IX  S839  fortasse  semel 
tantum  descripta  saec.  XI^III).  —  1)  Marsis.     Cf.  N.  3363. 

6535  d.  m.  I  Vaiiae  Montan|ae. 

Quod  par  pare|nti  fuit  facere  |  filiam, 

mors  inmalura  |  fecit  ut  faceret  infelix  |  parens.* 

Vixit  ann.  XXII.  |  Varia  Odyne  et  Montajnus,  populi  Antinatium  [  Marsor.* 

ser.  arcarius,  fi|[/me  /)]ientissimae. 

Prope  A7itinuin   in   rvpe  (IX  3843  Mommsen  vidit  partem).    —    1)  Buecheler 

carm.  epigr.  n.  463.  —  2)  Cf.  C.  1.  L.  IX  p.  362. 

6536  d.  m.  s.  I  L.  Marculeio  Saturnino  |  veterano  Augusti  cho.  VII  | 
pr.S  lillviro.  i.  d.,  quaestori  rei  p|ublice,  curatori  pecunia|e  alument[a]r., 
curatori  an|none  plebis,  curatori  operjum  pubHcor.,  curatori  apujt  lovem 
statorem^  qq.  cole|gi  fabrum  tignuariorum,  L.  Mjarculeius  Faustus  iunior  | 
Illlvir  iure  dic,  curatori  (sic)  annjone,   patri  optimo  et  sibi  fecit. 

Prope  Scurgolam,  pertinet  ad  Albam  Fucentem  (IX  5925  vidit  Mommsen 
partem  inferiorem).  —  1)  Saturninum  hunc  Mommsenus  C.  I,  L.  IX  p.  370.  374 
putat  commemorari  in  corpore  gromatico  ed.  Lachmann  p.  244.  —  2)  Idem  7nunut 
redit  in  t.  Albensi  IX  5950. 

Titulos  Albenses  dedi  iam  supra  N.  874.  5297.  5817.  5818,  agri  Albensis 
N.  502.  2489.  5330.  5310. 

6537  L.  Cresidio  L.  f.  Cla.  Basso  |  Ilvir.  Aequicl.',  Illlvir.  Cars.^  | 
Fortunatus  1.  fecit  et  sibi  |  et  Caecihae  Lucustae. 

Pescorochiani  in  Aequicuiis  (IX  4128  vidit  Dressel).  —  1)  Duoviro  Aequi- 
culorum.  De  re  publica  Aequiculorum  cf.  Mommsen  C.  I.  L.  IX  p,  588,  item  supra 
N.  4190  (jiot.  1).  4581  (not,  4.  4).    Ad  eandem  civitatem  pertinent  etiam  N.  3S2S\  3773. 

—  2)  Carsiolis. 

6538  M.  MetiUo  Succes|so  M.  MetiH  Repen|tini  patroni  colo|niae 
filio,  patrojno  ordinis  Augusjtalium  Martinor.,  |  collegium  dendro|phorum 
Carsiola|norum,  patrono,  |  ob  merita  eius.  |  L.  d.  d.  d. 

Ad  rudera  Carsiolorum  non  tonge  a  Pereto,  hodie  Arsoli  (IX  40&7  vidit 
Stevenson), 


Tituli  municipales.  —  Marsi.  Aequi.  Sabini.  619 

6539  Thoria  Ingenua  |  b.  c*  (corona)  \  C.  Petidio  Primioni  mag. 
Mart.* 

Pereti  prope  rudera  Cartiolorum  (IX  4ff70  vidit  Stevemon).  —  l)  Honorit 
causa.  —  2)  Magistro  Martino  (cf.  N.  6558).     Alius  [/njag.  Martin.  IX  4068\ 

Tilulum  a  senatu  populoque  Carsiolilano  posilum  dedi  supra  N,  S21 ;  alios 
eiusdem  loci  vel  regionis  N.  1905.  5554. 

6540  Q.  Avillienus  Q.  f.  Bassus   |   magister  luniusS  |   Illlvir.  aed. 

pot.,    I    IlUvir.   iur.   dic.    (luxla  reliquiae  allerius  tituli). 

Extra  Peretum  Carsiolos  versus  (IX  4062  vidit  Stevenson).  —  1)  Non  intel- 
legitur.     Cetertim  cf.  N.  6359. 

6541  d.  m.  s.  I  Q.  Vario  Lucano  seviro  |  Aug.  Mart.',  pat.  coll. 
fa|brum  tign.,  ann.  frum.^  |  populi,  q.  vix.  ann.  LXXVIIII  |  mens.  VIII 
dieb.  XV  horis  X,  fe[cit  sibi  et  Lolliae  Matidiae  |  coiugi  suae  ex  com- 
mune  (sic)  pau.' 

Pereti  prope  rudera  Carsiolana ,  nunc  Romae  in  museo  f^aticano  (IX  4071 
vidit  Dressel).  —  1)  Seviro  Augustalium  Martinorum.  —  2)  Curatori  —  videtur  enim 
excidisse  cur.  —  annonae  frumentariae.  —   3)  Paupertate? 

6542  dis  manibus  |  T.  Sellusi  C.  f.  Cla.  |  Certi^  |  a^dih  Recite,  quaest. 
IV,  1  duumviro  Chterniae,  |  pra6f.  fabr.  cos.  IP,  |  iiidici  ex  V  decuriis,  | 
vixit  annos  LXXXVII  |  sine  a6re  ali6no. 

Capradossi  in  Aequiculis ,  ubi  fuit  Cliternia  (IX  4169  vidit  Dressel).  — 
1)  Ad  eundem  pertinet  fistula  plutnbea  originis  incerlae  IX  6551.  —  2)  Praefecto 
fabrum  consuUs  ilerum. 

6543  [M.  i4^]rippai  L.  f.  |  cos.  tert.',  |  [prjaefectur.  Reatin.  | 
patrono. 

Reate  (IX  4677  vidit  Mommsen).  —   \)  Cf  supra  N.  129.  150. 
Alios  tilulos  Reatinos  habes  supra  N.  2460.  5410.  4055. 
Praefectura  Amilernina  supra  N.  5701. 

6544  C.  Apidius  P.  f.  Qui.  Bassus  prim.'  j  leg.  XI,  Vlllvir.  Ami- 
terni,  |  ex  testamento  factum  praeter  locum  i4S  C^  ]  arbitratu  |  Q.  Orfi 
Q.  f.  Qui.  Flacci  Caesi'  et  |  Q.  Porci  Q.  f.  Serg.  Sabini  et  |  Hygini  L 

In  agro  suburbano  loco  diclo  Lunghezza  (XI f^  5906  bis  tit  videtur  descripla 
saec.  XFI),  —  1)  Primipilus.  —  2)  Sesterlium  centum  (milibus).  —  3)  Idetn  memo- 
ratur  in  alio  titulo  suburbano  F1 19485;  eidem  positus  est  t.  Amiterninus  IX  4197. 

6545  Q.  Gavio  T.  f.  Cla.  |  Pedoni  |  tr.  mil.  A  populo,  |  praef. 
fabr.,  praef.  eq.,  |  octovir[o]  .  .  c.  f.  p.  q.*,  p.*  |  pro  o[cfo]viro,  |  ex  testa- 
mento  |  T.  Reulius  T.  f.  Qui.  Barba  et  |  Q.  Pompeius  Cn.  f.  Ser.  |  ex 
pecunia  I6gata  rogditi  fecer. 

La  Barele  in  agro  Amitemino  (IX  4519  solus  descripsit  saec.  XFI  Accursiiu). 
—  1)  Curatori  frumenti  publici,  quaestori?  (Hirschf).  —   2)  Praefecto. 


620  Caput  XIIII. 

6546  d.  m.  s.  I  C.  Cuspio  C.  f.  |  Poppae[a]no  |  iuvenum  magistr.,  | 
Viriviro t  .  .  I  an 

La  Barete  in  agro  Amilernino  (IX  4S20  vidit  Dressel). 

6547  M'.  Amiternius  municijpum  1.  lucundus  et  |  Petronia  Kalliste 
sibi  I  posterisque  suis. 

S.  Fittorino  prope  rudera  Amiterni,  nunc  Aquilae  (1X4254  vidit  Mommsen), 

6548  d.  m.  s.  |  T.  Septime|no  r  1.  Feliciojni  Illvir.  Aug.  |  Amiterni 
et  Pel|tuino*,  et  T.  Septijmeno  T.  1.  Amaran|to,  Aug.  Peltuino,  |  Septi- 
mena  T.  1.  |  Euche  coniugi  |  et  filio  et  sibi.  |  H.  m.  h.  n.  s. 

Collefracido  in  agro  Amitemino  (IX  4333  vidit  Dressel).  —  1)  Augustales 
Peltuini  non  tresviri  fuerunt,  sed  sexviri;  minus  proprie  igitur  hic  titulus  loqui- 
tur,  confirmans  ita  utrumque  genus  prdeter  numerum  non  magnopere  differre 
(Momms.). 

6549  P.  Trelleno  Epicado  |  lllviro  Aug,'  |  ex  testamento,  |  arbitratu  | 
Anterotis  I. 

Collettarae  in  agro  Amiternino  (1X4375  semel  descripta  saec.  XFIIl).  —  1)  Alium 
triumvirum  Augustalem  Amiterninum  habuimus  supra  N.  S6H.  Triumviri  hi  a 
solitis  sexviris  solo  numero  videntur  differre  (Mommsen  C.  I.  L.  IX  p.  597).  — 
Tj'iumvirum  condicionis  libertinae  habes  etiam  in  t.  Clusino  XI  2i2S. 

Alios  tilulos  Amiterninos  dedi  supra  N.  5628.  5701.  4052  (?).  4281.  SOIS.  S611. 
6013,  agri  Amiternini  N.  2488.  3578.  5480.  4050.  301S\  3221. 

6550  Sex.  Petronius  |  Sex.  fil.  Sempronianus  |  Vlllvir  (  aed[t7.] 
pot.S  I  mag.  iuven.  prini.,  |  Sex.  Petronius  |  D.  1.  [Zjmaragdus  |  Aug.^ 

Nursiae  (IX  4345  bis  descripta  saec.  XFIII).  —  1)  aed.  pleb.  pol.  alterum 
apographum,    aed.  vel  aedil.  p.  pot.  alterum.  —  2)  Augustalis. 

6551  d.  m.  I  T.  Varrutio  T.  f.  |  Quir.  Sabino  |  Illlvir.  aed.  potest., 
quaest.  |  aerari  Spoleti,  item  |  Vlllvir.  Ilvir.  pot.*  Nursiae,  |  Vibusia  L.  f. 
lonice  |  viro  suo  carissimo  fecit  |  cui  viro  coniunx*  et  vixit  cum  eo  an- 
nos  XLII. 

Trebiae  in  Umbria  (XI  3006  partem  mediam  vidit  Bormann).  —  1)  Octoviro 
duovirali  potestate.  —  2)  Haec  (semel  tantum  descripia)  corrupta  esse  videntur. 

6552  ....  [iM]spica[fo  qiii]  I  vix.  ann.  XVIII  m.  V  d.  XXI,  |  Q.  Au- 
fldius  Q.  f.  I  lustus  harispex,  Vlllvir,  |  praef.  iur.  dic.  ex  decreto  |  ordinis*, 
et  I  Maria  C.  filia  Maxima  |  parentes. 

Casciae,  quod  oppidum  a  Nursia  distat  circiter  10  m.  p.  (IX  4622;  ex  lapide 
Sordini  Notizie  degli  scavi  1895  p.  571).  —  1)  Cf  N.  6327. 

6553     T.  Petidio  T.  f.  |  Fab,  Cessino  |  Vlllviro  aediliciae  |  potestatis, 

Vlllvir.  IV  I  fanor.,  VIII  III*  aerari,  |  adlecto  supra  numer.  |  sevirum  Au- 
gustalium,  |  pleps  Trebulana  |  ob  merita  eius.  |  L.  d.  d.  d. 

Prope  Monteleone  ad  S.  Ficloriae,  ubi  fuit  Trebula  Muluesca  (IX  4896  vidit 
Stevenson).  —  1)  Octovir  iterum,  2)  octovir  tertium.  SimiUter  numerantur  octo- 
viralus  IX  4891. 


Tituli  municipales.  —  Sabini.  621 

6554  Aureliae  Cre[s]lcentiae  honestissim[e]  |  et  pudicissime  femine, 
patro.',  I  coiugi  Aureli  Felicissimi  pro|[c]. ',  e.  v.,  patroni  municipii  Tre- 
bulan.  (  Mut.,  ob  merita  et  be[ne]ficia  saepe  [  [t]n  se  conlata  statuam  po- 
nendam  |  [i]dem'  tricliniares*  decrejverunt'.  |  Dedicata  natali  die  XVII  kal. 
Feb.  I  Arriano  et  Papo  cos."  |  L.  d.  d.  d. 

Inter  Trebulae  rudera  (IX  489i  viderunt  Helbig  et  Stevenson).  —  1)  Patro' 
nae.  —  2)  Sic  potius  qiiam  ^xo\\.  (proximi),  quo  sane  dueere  videlur  Helbigii 
apographum.  —  3)  Item.  —  4)  Quid  tit,  obscurum.  —  5)  Scil.  Trebulani.  — 
6)  A.  243. 

6555  T.  Petronio  (  T.  f.  Serg.  |  Sabino  j  tr.  mil.,  raag.  iuvent.*  |  . . 

Trebulae  Mutuescae  (IX  4888  vidit  Stevenson).  —  1)  AHum  magisirum  iu- 
ventutis  Trebulae  Mutuescae  habes  supra  N.  274S. 

6556  M.  Valerius  |  Sabinus  |  Vlvir.  Aug.  II  sibi  et  |  M.  Valerio 
Eroti  I  patri  suo,  |  Rustiae  Philonice  |  uxori  suae,  |  M.  Valerio  Probo  | 
Vlvir.  Aug.,  I  M.  Valerio  Phoebo  |  Vlvir.  Aug.  II,  |  Valeriae  Pyrallidi  j 
t.  f.  i. 

Trebulae  (IX  4901  vidit  Stevenson). 

6557  P.  Avillius  Maius  seviris  |  Auguslal.  Treb.  Mutuesc.  d.  d. 
Monteleone  rep.,  patera  aenea,  deinde  Romae  (IX  489S  vidit  Henzen,  i^nagi- 

nem  Bruzza  bull.  arch.  municipale  187S  p.  74). 

Alias  inscriptiones  Trebulanas  dedi  supra  N.  2/».  442.  2744.  274S.  5478.  3479 
agri  N.  3076. 

6558  P.  Publilius  Anlhus  |  Vlvir  Augustalis  |  Curibus  Sabinis  | 
testamento  fieri  iussit  |  arbitralu  Gemelli  |  Neronis  Claudi  Caesa[m]  |  Aug. 
Germanic[t  1]  \  Primigeniaoi  tabul[flrt]  |  hereditatium*,  |  adiectis  de  suo 
H&  <di> 

Prope  Correse,  ubi  fuerunt  Cures  (IX  4977  ter  ut  videtur  descripla  saec.  XFI). 
—  1)  Cy.  N.  I64S  cet. 

6559  Baebiae  Pontiadi  |  optimae  feminae  |  decreto  ordinis  Cur. 
Sabin.*,  |  consesus*  decurionura  |  et  sevirum,  postulante  |  plebe  posue- 
runt.  I  Haec  gratias  agens  honore  |  contenta  sumptus  |  reraisit.  |  Ob  cuius 
dedicatione  vijritira  clustrum^  et  mul|sum  et  sportulas  dedit.  |  Posita  k. 
lunis  I  Cn.  Claudio  Severo  II,  |  Ti.  Claudio  Porapeiano  II  cos.*,  |  Illlvir. 
Cocceio  Galeriano,  Sextio  |  Potho.  L.d.d.cre.  (^«c^C*  |  (In  latere)  cura  agen- 
tibus  I  C.  lulio  Felice,  M'.  Paccio  Hermete,  |  P.  Vareno  Probo,  P.  Postu- 
mio  Zejussippo  (sic). 

Curibvs  (agli  Arci,  prope  Correse)  inler  rudera  fori  rep.  (IX  4970  vidit  Ste- 
venson).  —  1)  Curium  Sabinorum.  —  2)  Conses.ms?  —  3)  Sic  scriptum  eliam  in  aliis 
titulis  Curensibus  IX  49S7.  4976.  —  4)  A.  p.  Chr.  175.  —  5)  Locus  datus  decreto 
centnmvirum  (ita  decuriones  appellabantur  Curihux,  ut  et  Feiis;  cf.  supra  N.  460. 
5702.  S670;  infra  N.  6S79). 


622  Caput  Xnil. 

6560  Cocceia  L.  f.  V6ra   m '  |  ila   ut   ex   usiira   eius   sum- 

ma[e] |  III  non.  Mar.  die  natali  eiu[s  decuriones]  |  in  publico  decem 

trichilini[s]''  ....  |  et  sevirales  duobus  trichili[ms  epularentur]. 

Curibtis  rep.,  deinde  Romae  (IX  4971  vidit  Bormann).  —  1)  Excidit  summa. 

—  2)  Sic  scriptum  etiam  N.  6147  (not.  5)  ;  VI 4883.  10552. 

Alios  titulos  Curibus  repertos  habes  supra  N.  21.  267.  460.  6.50».  1026.  5702. 
gg4.T.  S670.  5709. 

6561  dedicata  III  kal.  lul.  |  Urso  et  Polemio  conss.',  |  ob  cuius 
dedicatione  |  dedit  plebi  urbane  |  ad  aepulum  convivii  |  panem  et  vinum, 
tauros  II  .  .  I  verbeces  XV,  praeterea  et  |  arcae  eorum  foUes*  n.  .  .,  |  ex 
quorum  usuris  per  [s?npM]|los  annos  convivium  [rfej|dicationis  sib.  ex- 
sibeant  (sic). 

Aquilae,  fortasse  pertinet  Amite7'num  (IX  421S  vidit  Mommsen).  —  1)  A.  558. 

—  2)  Cf.  Mommsen  Roem.  Milnzw.  p.  859  not.  567 ;  Marquardt  Staalsr.  II  (ed.  2)  p.  iS. 


6562  Q.  Poppaeo  Q.  f.  |  munic.  et  colon.'  |  patrono. 

Teramo,  ubi  fuit  Intcramnia  Praetuttianorum ,  cf.  C.I.L.  IXp.48S  (Notizie 
degli  scavi  1895  p.  5S2).  —  1)  Municipes  et  colonei.  Cf.  ad  eiusdem  hominis  titu- 
lum  supra  N.  S671. 

6563  T.  Licinius  T.  1.  Dem.  |  Vvir. 

6563* T.  1.  Eleuthe[rMs] ,    |    T.  1.  Pamphilus  Ruc  .  .  | 

Vvir,  I  Licinia  T.  1.  Eleutheris. 

Interamniae  Praeluttianorum  (IX  S072.  S070  huius  partem  vidit  Dressel). 

Alios  titulos  huius  Interamniae  habes  supra  N.  4177.  S595.  S666.  S671.  S681. 
6007^;  titulos  agri  Interamnntis  supra  N.  Si04.  6152^. 

6564  C.  Marcilius  |  Eros  purpura[r.],  |  Vvir  Truenli. 

Prope  Monte  Prandone,    duobus  mil.  pass.   a   litore  Adriatico,    nec  longe  ab 
ostio  fluvnnis  Tronto,  ubi  fuit  Truentum,  cippi  duo  (IX  S276  bis  descripta). 

6565  d.  m.  I  M.  Valerio  col.  1.*  |  Vernae  sexvir.  (  Aug.  et  Tib.*,  | 
lanuarius  [c]ol.  di[Sjp.]^  |  qui  fuerat  [arc^arius*  |  eiu[s,  jjtem  |  Vibia  Pri- 
mil[/]a  uxo[r  |  s]ib[t  e]t  po[sfe]ris  eorum. 

Asculi  rep.  (Eph.  ep,  8,  217  vidit  Barnabei  Notizie  degli  scavi  1887).  — 
1)  Colonorum  libertus.  Ihide  Falerii  gentilicium  sumpserit,  non  apparet.  —  2)  Au- 
gustalis  et  Tiberialis.  Alius  sexvir  Tiberialis  Asculi  est  IX  641S  cf.  Notizie  degli 
scavi  1896  p.  522.  Cf.  ad  N.  6698.  —  3)  Ab  alio  dispensatore  colonorum  Ascula- 
norum  positus  est  titulus  N.  S4S0.  —  4)  Sic  supplendum  (cf.  supra  N.  1S06.  1660. 
1661),  vel  etiam:  [utcjaiius  (cf,  N.SiS9). 

Alios  titulos  Asculi  rep.  habes  N.  1166.  4563.  S4S0. 

6566  L.  Caecilius  Proculus,  |  L.  Caecihus  Cinnamus  |  paler*  peq. 
sua.  1  Ob  hoc  August.  et  Vlvir.^  |  d.  d.  gratis  dat.  est.  (  Memor  Tigiae.*  [ 

Prope  Marano  in  ora  Piceni  rep.,  ubi  fuit  Cupra  Maritima  (IX  SSOl  cf. 
Eph.  ep.  8,  221  vidit  Gamurrinius  Notizie  degli  scavi  1888  p.  364).  —  1)  Filius  ut- 
poie  ingenuus  praecedit  patrem  libertinum.  —  2)  Auguslalitas  et  seviralus.  — 
8)  Tigiae  erasum.     Ceterum  quid  sibi  velit  haec  clausula,  non  apparet. 

Alios  tilulos  Cuprenses  habes  supra  N.  515.  1288.  3591. 


Titnli  municipales.  —  Picenam.  623 

6567  C.  Helvius  I  Agens  Vlllvir  |   gratuit.  dec.  cons.',  |  haruspex.  | 

Orbicia  ^.  1.  Procula  |  concubina  Agentis,  |  vix.  an.  XXX. 

Falerione  rep.,  est  Firmi  (IX  5447  vidit  Mommien).  —  1)  Decurionum 
consultn. 

6568  C.  Fuficio  I  C.  I.  Geniali  Vlli|vir.  Aug.»  Firmi  |  et  Falerione,  | 
Cardana  T.  f.  |  Procula  uxsor  |  posuit. 

Falerione  rep.,  est  Firmi  (IXSiiS  vidit  Mommsen). —  1)  Octoviro  Augustali. 
Alii  octoviri  vel  octoviri  Augustales  libertini  Falerionenses  IX  Si22.  S448.  S4S1, 
Firmani  IX  S567.  SS72—S574.  Octovirt  magislratus  supra  iV.  S666.  6S44  cet.  Cf. 
Borghesi  opp.  7,  221  seq. 

6569  C.  Calpurniu[s]  |  CelJadus  (sic)  \  Vlllvir  bisS  et  |  [4]ccavae 
Salvilla[e]  |  coniugi  | 

Firmi  Piceni   (IX  S571  vidit  Mommsen).  —  1)  Fortasse  scr.  sib, 
Alios  titulos  Falerionenses  habes  supra  N.  712.  1568.  S368.  S6S2,    Firmanos 
N.  5S5.  152S.  1417.  2757.  5188.  5866  (?).  6152. 

6570  M.  Fabio  M.  f.  V[e/.]  |  Maximo  aedijlitate  remissa'  |  llvir.,  praef. 
fabr.,  I  pleps,  patr.  col.^  |  R.  p.  r.' 

Falerione  rep.,  est  Firmi  (IX  S44S  vidit  Mommsen).  —  1)  Cf.  infra  N.  6821. 
—  2)  Patrono  coloniae.  —  3)  Eaedem  lilterae  in  aliis  duobus  titulis  F alerionensi- 
bus  IX  5444.  5453;  non  intelleguntur. 

6571  M.  Cernilio  ]  M.  f.  del.  Pollioni  [  ITdir.*  bis,  augusr^c;^  |  et 
Cernitiae  M.  1.  |  Nymphini'  conc*  |  eius,  Phiale  1.  |  d.  s.  f. 

Cinguli  in  curia  (IX  S688  vidit  Mommsen).  —  1)  De  liltera  Claudiana  cf. 
N.  211.  457S.  —  2)  Scr.  aug.  (Movims.).  —  3)  NHMP-  lapis,  littera  Claudiana,  ut 
supra  N.  5860.  —  4)  Concubinae. 

Titulum  a  Cingulanis  publice  positum  dedi  N.  SS8. 

6572  M.  Oppio  Capiloni  |  Q.  Tamudio  Q.  iil.  |  T.  n^  T.  pr.  n.  Vel. 
Milasio  |  Aninio  Severo  |  equo  publ.,  iudici  select.  |  ex  V  decur.,  praef. 
fabr.,  pont.,  |  q.  q.  II,  q.  liU',  p.  c*  et  p.  c  Aesis'  |  et  munic  Nu- 
manat."  idem  |  quinq.',  |  coloni  ob  merita  eius.  |  In  cuius  dedic  cenam 
col.  ded.  1  L.  d.  d.  d. 

6573  M.  Oppio  Capitoni  [  0-  Tamudio  Q._f.  T.  n.  |  T.  pr.  5.  Vel. 
Aninio  Severo  |  equo  publ.,  iudici  select.  |  ex  V  decur.,  trib.  leg.  VIII  | 
Aug.,  praef.  fabr.,  patrono  |  col.  Auxim.  et  col.  Aesis  |  et  munic  Nu- 
manat.,  |  ordo  et  plebs  Treiens."  |  patrono  municipi,  |  curatori  dato  ab  | 
imp.  Antonino  Aug.  |  L.  d.  d.  d. 

Auximi  (IX  S851.  S852  vidit  Mommsen).  —  1)  Quinquennali  iterum,  quae- 
stori  quater.  —  2)  Palrono  coloniae  (Auxijni).  —  3)  De  Aesi  (hodie  lesi)  cf,  C.  I.  L. 
XI  p.  920,  4)  de  Numana  munlcipio  C.I.L.  IX  p.  S72.  —  5)  Quinquennali,  sc. 
Numanae.  —  6)  De  Treia  cf.  C.  I.  L.  IX  p.  S59.  Titulos  aliquot  Treienses  dedi 
N.  957.  2780.  S766. 


624  Caput  Xini. 

6574    Q.  f-  I patrono  |  [rfec]uriones  publice,  |  [cui] 

primo  equiti  Romano  |  [po]st  coloniam  deductam  |  decurionum  consulto  | 
colonorumque  voluntate  |  patrocinium  delatum  est. 

Auximi  (IX  S8S6  vidit  Mommsen). 

Alios  titulos  Auximates  dedi  supra  IS.  877.  926.  10S9.  U1S.  S08i.  208S.  5775. 
S064.  6048. 

6575     I  colonia  |  Helvia  Ricina  |  Pertinax'. 

Prope  Maceratam  rep.,  inter  rudera  Ricinae  (IX  S7SS  vidit  MomTnsen).  — 
1)  Non  solum  Pertinacem,  sed  Severum  quoque  ut  conditorem  a  Ricinensibus 
cultum  esse  ostendit  titulus  IX  S7i7. 

Res  publica  Ricinens.  supra  N.  S67S.    Ad  eandem  pertinet  N.  2687. 


Etruria. 

6576  (sub  pino  (mulier  in  tkrono  (homo  barbatus 
vir  nudus  .itans               sedens,  dextra  velatus,  sin. 

sin.  remum  tenens)  avem  tenens)  volumen  tenens) 

Vetulonenses  V[oZ]centani  Tarquinienses 

Caere  rep.  a.  1840,  tabula  marmorea  anaglyphis  omata,  est  Romae  in  museo 
Lateranensi  (XI 5609  contulerunt  Bormann  et  E.  Loewy  ;  imago  esl  Ann.  inst.  arch. 
1842  tab.  C;  cf.  Benndorf  et  Schoene  ant.  Bildwerke  des  lat.  Mus.  p.  150  n.  212; 
ego  quoque  vidi).  Superest  ex  monumento  quo  duodecim  sive  potius  quindecim 
populi  Etntriae  (cf.  N.  6111.  661S  cum  not.)  repraesentati  erant.  ^ Populos  cum  ex 
ordine  liiterarum  dispositos  esse  appareat,  necesse  videtur  in  sinistra  parte  f^olst- 
niensium  et  f^olaterranorum  nomina  periissse    Bo7'm. 

6577  C.  Manlio  C.  f.  cens.  perpet.,  |  clientes  patrono  (sacrificium 
tauri).  (In  utroque  latere:  inler  duas  lauros  puer  dextra  rhyton,  sin.  pateram 
tenens.  In  postica  muUer  vestita  sedens  in  throno  paieram  et  cornu  copiae 
tenens). 

Caere  rep.,  est  Romae  in  museo  Lateranensi  (XI  5616  viderunt  Bormann 
aliique). 

6578  M.  Manlius  C.  f.  |  Pollio'  |  tr.  mil.  |  a  populo,  |  praef.  fabr.,  | 
cens.  perp.  |  .  .  . 

Caere  (XI 5617  vidit  Bormann). —  1)  Filium  eius  qui  praecedit  putat  Borm. 
Alios  titulos  Caeretanos  dedi  N.  247  (hunc  positum  a  senatu  populoque  Cae- 
rite).  1S67.  S0S2.  S918K 

6579  centumviri  municipii  Augusti  Veientis  |  R6mae  in  aedem  Ve- 
neris  Genetricis  cum  conv6nis|sent,  placuit  universis,  dum  decr6tum 
conscriberetur,  |  interim  ex  auct6ritdite  omnium  permitti  |  C.  Iiilio  divi 
Augusti  1.  Gel6ti,  qui  omni  tempore  |  miinicip.  Vei6s  non  s6lum  con- 
silio  et  griti^  adiuverit  |  sed  etiam  inp6nsis  suis  et  per  filium  suum 
celebrdri   |  voluerit,   hon6rem  ei  iilstissimum  decerni,   ut  |   Augustilium 


Titali  municipales.  —  Etruria.  626 

numer6  habe^tur  aeque  ac  si  e6  |  hon6re  lisus  sit,  hceatque  ef  omnibus 
spectaculis  |  mi!inicipio  nostro  bisellio  proprio  inter  Augus|t^Ies  considere 
c6nisque  omnibus  publicis  |  inter  c6ntumvir6s  interesse,  itemque  placere  | 
n6  quod  ab  e6  liberlsque  eius  vectigal  miinicipii  |  Augusti  Veientis  exi- 
geretur.  | 

Adfu6runt  |  C.  Scaevius  Curiatius,  |  L.  Perperna  Priscus  llvir.,  | 
M.  Fldvius  Rufus  q.,  |  T.  Vettius  Rufus  q.,  |  M.  Tarquitius  Saturnin.*,  |  L. 
Maecilius  Scrupus,  )  L.  Favonius  Lucanus,  (|  Cn.  Octavius  Sabinus,  |  T.  Sem- 
pronius  Gracchus,  |  P.  Acuvius  P.  f.  Tro.,  |  C.  Veianius  Maximus,  |  T. 
Tarquitius  Rufus,  |  C.  Iiilius  Merula*.  |  Aclum  |  Gaelulico  et  Calvisio  Sa- 
bino  cos.' 

Feiis  rep.,  est  Romae  (XI  S80S  viderunt  Henzen  et  Bormann).  —  1)  Idem 
supra  N.  2692.  —  2)  Idem  fortasse  supra  N.  5S87.  —  3)  -^.  p.  Chr.  26. 

6580  Victoriae  |  August.  |  sacrum  |  restilutae  post  anti|quissimam 
vetustaltem  |  ordo  Veientium.  |  (in  latere)  Dedicata  |  III  non.  lan.  |  Aemi- 
liano  II  et  Aquilino  cos.*  |  P.  Sergio  Maximo  |  M.  LoIIio  Sabiniano  |  Ilvir. 
qq.,  I  cura  agente  |  Veientio  lanuario  lib.  ark. 

Feiis  rep.,  est  Romae  (XI  S780  viderunt  Bormann  aliique).  —   1)  A.  249. 

6581  .  .  Aescionio  C.  [/".]  |  Capellae  Ilvir.,  |  [f]rib.  milit.,  praef. 
fab[r.,  1  TOMJnicipes  extramuran[j  |  et]  Augustales  ex  aere  conl.  |  ludis  in 
orchestra. 

f^eiis  rep.,  deinde  Romae   (XI  S798  vidit  Henzen). 

6582*  Cn.  Caesio  Athicto*  |  adlecto  inter  Cvir.,  |  omnib.  honorib. 
exornato,  |  Augustales  municipii  |  Aug.  Veientis  ex  aere  conlato  h.  c' 

6582^  Cn.  Caesio  1  Athicto  |  allecto  inter  Cvir.,  |  omnibus  honori- 
bus  I  exornato,  ex  aere  conlato  |  quam  municipes  omnis  |  ordo  ei  con- 
tulit  I  in  orcheslra  ludis  |  quos  fecerunt  |  P.  Memmius  Apulus  p.'  et  |- 
C.  Poppaeus  Priscus  Ilvir.  (In  latere)  dedicata  |  kalendis  |  Apriles  |  Maximo  | 
et  Glabrione  cos.*,  |  OIo  Ortesio  |  Fehce  et  Nemonio  |  Silvano  Ilviris  i 
Veientium. 

6582°  Cn.  Caesio  Ath[tcfo]  |  adlecto  inter  C[ytr.]  |  ob  pietatem  et  | 
munihcentiam  eius  |  erga  domum  divinam  |  et  municipium  Aug.  Veios,  | 
centumviri  et  seviri  et  |  Augustales  et  municipes  |  intramurani'  ex 
aerae  (sie)  quod  |  in  orchestra  conlatura  est  |  ludis  quos  fecerunt  |  Ver- 
gilius  Cogitalus  |  lulius  Senecio  Ilviri. 

Veiis  rep.  (XI 5809.  5807.  5808  hanc  Neapoli  descr.  Mommsen^  illas  Romae  Henzen 
et  Bormann).  —  1)  Idem  statuam  quandam  refecit  supra  N.  2692.  —  2)  Honoris 
causa.  —  3)  Incertum  utrum  p.  (pater)  vel  f.  (filius)  vel  II  (iteTnim)  sit  in  lapide. 
—  4)  A.  2S6.  —  5)  Municipes  intramurani  Feiis  etiam  in  titulo  longe  antiquiore 
supra  N.  922. 

Dessau,  Inscriptiones  Latinae  II.  40 


626  Caput  XUII. 

6583  Caesiae  Sabinae  |  Cn.  Caesi  Athicti  —  [  haec  sola  omnium  | 
feminarum  |  matribus  Cvir.  et  |  sororibus  et  filiab.  |  et  omnis  ordinis  | 
muheribus  municipib.  |  epulum  dedit  diebusq.  j  ludorum  et  epuli  |  viri 
sui  balneum  ]  cum  oleo*  gratuito  |  dedit,  |  —  sorores  piissimae. 

Feiis  rep.,  est  Romae  (XI  5811  vidit  Bormann).  —  1)  Cf.  N.  6728.  69S7  cet. 

6584  L.  Cascellio  L.  fil.  |  Volt.  Probo  |  quinquennali  |  adlect.,  q. 
alim.,  cur.  |  annonae,  decuriojnes  et  populus  Foro|cIodienses  praef.  | 
Claudiae*  ob  merita  |  eius  dignissimo.  L.  d.  d.  d.  |  Curantibus  |  Ti. 
lulio  Anlistiano,  |  T.  Volcasio  Mercatore,  |  T.  Volcasio  lanuario,  |  L.  Fufio 
Fructo.  (in  latere)  Hic  primus  omniu[m]  |  adlectus  in  ordine[m  ^MmJI- 
quennaUum  kal.  Ap[n7.]  |  Pudente  et  Orfito  c[os.]*  |  ob  honorem  sibi 
obIatu[m]  |  imaginem  Geni  praef.  |  Claudiae  ex  argenti  |  pondo  sex  cum 
base  I  aerea  de  sua  pecunia  |  rei  p.  d.  d.  |  Ob  cuius  dedicationem  | 
patronis  et  decurionibus  |  singulis  dedit  H[5]  C  n.,  item  |  ministeriis 
publicis  HS  L  n.,  |  item  municipibus  suis  |  epulum  cum  sportulis  |  dedit. 
(In  altero  latere)  dedicata  XII  kal.  lun.  I  Q.  Volusio  Flacco  L.  Aurelio 
Gallo  I  cos.^  I  ob  cuius  dedicationem  epulum  |  dedit  et  viritim  HS  vi- 
cenos  n. 

Fori  Clodii  rep.,  ibi  ubi  N.  1886  (Notizie  degli  scavi  1889  p.  8).  —  1)  De 
Foro  Clodio  et  praefectura  Claudia  cf.  Plin.  h.  n.  5,  SS  cet.;  C.  I.  L.  XI  p.  S02, 
item  supra  ad  N.  90i  not.  1  fin.  —  2)  ^.  163.  —  3)  ^.  174. 

Titulos  eiusdem  loci  habes  supra  N.  13S.  142.  1S4.  S55.  904.  916.  1886. 

6585  senatus  municipesque  |  C.  Aconio  C.  f.  |  Porru  (sic),  \  IIHvir. 
i,  d.  s.  c,  pontifici,  |  praefecto  perpetuo'. 

Faleriis  rep.,  iam  Romae  (XI  5116  vidit  Bormann).  —  1)  Cui  rei  praefecttu 
fuerit,  ignotum. 

6586  C.  Aconius  L.  f.  |  Porrus  |  q.,  Xvir  s.  c.  pro  |  Hllvir. 

Faleriis  rep.,  iam  Romae  (XI  5119  vidit  Henzen). 

6587  C.  liilius  C.  f.  H6r.  Sev6rus  |  sacerd.  Isid.  et  M^tr.  deum,  | 
qu^est.  alim.  Cdes.S  |  quaes.  r.  p.,  cur.  iiiv.,  |  IIHvir  ^ed.,  Illlvir  i.  d., 
IlHvir  quinq.  |  Hic  ob  hondrem  a^dilitat.  hanc  |  [po]rticum  vetustate  di- 
lapsam  |  [refecit^  in  quam  inpend.  m6nsiiris  |  . . .  HS  XXVHHCCC  n.  d.  d. 

Faleriis  rep,,  postea  Parisiis  (XI  5125  vidit  Mommsen).  —  1)  Cf.  supra 
N.  6S12. 

Alios  titulos  Faleriis  repertos  habes  supra  N.  S18.  998.  276S.  5085.  5111.  5124. 
5217.  4000.  4054.  S575.  S574,   regionis  Faliscae  N.  116.  8S0.  5654. 

6588  L.  Pacatio  Tyranno*  |  honorato  collegi  |  fabrum  tignariorum  j 
Romanensium,  ex  |  decreto  ordinis  municipi  |  Capenatium  foederato- 
rum*,  I  conlatione  facta  ordinis  |  eiusdem  municipi  et  |  Augustalium  et 
vicanorum,  |  item  libertorum  ipsius,  |  ob  merita  eius.  |  L.  d.  d.  d.  (in  la- 
tere)  dedicata  XIIII  k.  Oct.  |  lunio  Rustico  [//  |  Plautio'\  Aquilino  [cos.y  \ 
ludos  I  .  .  .  .  del.  .  nto. 


Tituli  mnnicipales.  —  Etrnria.  627 

In  vico  Leprignano,  reperta  esse  dicitur  loco  tribux  milibus  inde  distante 
diclo  Civitucola,  ubi  videtur  fuisse  Capena  (XI  S9S6  inscriptionem  frontis  viderunt 
de  Rossi  et  Bormann).  —  1)  Idem  memoratur  XI  5990.  —  2)  Titulos  ad  idem 
municipium  pertinentes  dedimus  supra  N.  409.  55S2.  S770.  —  3)  A.  162. 

6589  M.  Silio  Epaphrodito  patrono  sevirum  Aug.,  magistro  iuve- 
nu[TO]  iterum,  iuvenes  Lucoferonenses'  patrono  ob  merita,  quod  amphi- 
the[aJtru[TO]  col.  lul.  Felici  Lucofer.  s.  p.  f.  dedicavitque.  L.  d.  d.  d. 
H.  c.  i.  r.* 

Tradiiur  sine  loci  indicatione  (XI  5958  semel  descripta  ante  saec.  XII,  quod 
apographum  servavit  code.x  olim  abbatiae  Farfensis  iam  Vat.  6808  cf.  de  Rossi 
inscr.  clir.  II  p.  45J.  —  1)  De  luco  Feroniae  agri  Capenatis  et  de  oppido  Luco 
Feroniae  quod  memorant  titulus  urbanus  supra  N.  2049,  Plin.  h.  n.  5,  S1,  Ptol.  5, 
4,45,  cf.  Bormann  C.  I.  L.  XI  p.  S70,  qui  refutavit  coniecturam  de  Rossii  (ann. 
inst.  arch.  1885  p.  275  seq.),  Capenam  cum  Luco  Feroniae  et  tertia  aliqua  civitate 
ignota  effecisse  commune  quoddam  trium  civitatium.  —  2)  Honore  contenlus  im- 
pensam  remisit. 

6590  d.  m.  I  L.  Sulpicius  Severu[s]  |  et  Sulpicia  lustina  |  fili  L. 
Sulpicio  Clemejnti  Illlvir.  i.  d.,  Illlvir.  a.  p.S  |  quaestori  arcae  r.  p.  | 
Nepesinor.,  mag.  iuven.,  |  seviro  [eg]uitum^  praetojri  iuventutis,  patri  | 
optimo  posuerunt. 

Prope  Ronciglione,  quo  videtur  translata  esse  ex  Nepete  (XI  521S  viderunt 
Zangemeister  et  Bormann).  —  1)  Quatluorviro  aedilicia  potestate.  —  2)  Supplevit 
Zangemeister.  ''Nota  institutum  urbanum  sevirorum  equitum  in  hoc  municipio  ad 
iuvenes  translatum'  (Momms.). 

6591  M.  Anteio  |  M.  f.  Pap.  Restijtuto  pr.  iuv.',  [  aedili,  augur.,  | 
cur.  p.  p.*,  decur.,  |  August.  et  pop.  |  aere  conlato. 

Sutrii  (XI52S6  partem  vidit  Zangemeister).  —  1)  Cf.  N.  6S90.  —  2)  Cf  N.  6S92. 

6592  diis  manibus  |  T.  Valerio  T.  f.  |  Vel.  Victori  |  decurioni  Sutri,  | 
Ilvir.  i.  d.  iterum,  |  quinquennali,  |  curatori  pecuniae  |  publicae,  ponti- 
fici,  I  Patulcia  Exoche  |  coniunx  |  fecit. 

Sutrii  (XI  5261  vidit  Smetius). 

6593  d.  m.  I  C.  Coponi  Cresjcentis  dec.  |  Tuscanensium,  |  quaest. 
r.  p.,  veter.  |  Aug.  leg.  XIV  Ge|min.,  signifer  r.  m.*,  |  fecer.  C.  Gavius 
Priscus  I  fil.,  Scrib.''  Restitutus  her.,  |  v.  a.  L. 

Toscanellae,  ubi  fuit  Tuscana  (XI  2936  semel  descr.  saec.  XV  a  loh.  Tusca- 
nella).  —  1)  Scr.  b.  m.?  (Borm.).  —  2)  Scribonius. 

6594  d.  m.  I  M.  Furio  Restituto  |  Illlvir.  pro  aedile,  |  quaestori  Vul- 
cenltano,  Furius  Optatus  |  patri  pientissimo  f.  c. 

Octo  chil.  a  Pitigliano,  qui  locus  multo  magis  vicinus  est  ruderibus  Suanae 
(C.  1.  L.  XI  p.  422)  quam  Volcentanis  (Pellegrini  Notizie  degli  scavi  1898  p.  S7). 

Tilulos    Volcentanos   vel   agri    Volcentis   (cf.  C.  I.  L.  XI  p.  447)    dedi   supra 

N.  6SS.  5221.    —    Vicinae  civitatis  Visentinae  tilulos   dedi  supra  N.  5796.  5796^; 

Volsinienses  N.  4056.  S0i5,  Orvietanum  N.  5078,  regionis  Orvietanae  N.  4225. 
____  __ 


628  Caput  XIII. 

6595  M.  Aurelio  Elaini  filio  |  Marcello  |  pontif.  iur.  dic.  Sorr.  nov.^,  ) 
quaeslori  ark.  publicae,  |  patron.  coll.  fabr.  et  cent.  |  Huic  prim.  om- 
nium  splendid.  |  ordo  ex  sportul.  suis  ob  mer.  eius  |  statuam  ponendam 
censuer.  |  Cuius  ob  dedicationem  dedit  |  decurionibus  pane  vinu  (sic)  et 
S  X,  I  hoc  ampl.  ob  hon.  sibi  oblatum  |  I&  V  n.  popul.  in  annonam 
perpetuo  |  dedit.    L.  d.  d.  d.  C.  a.^  T.  Vario  Severo. 

Jd  Monie  Fiascone  in  ecclesia  quadam  (XI  5009  viderunt  Zangemeister  alii- 
que).  —  1)  lidem  Sorrinenses  novenses  in  aliis  titulis  eiusdem  regionis  XI  3010. 
SOiS.  3014.  Apud  scriptores  non  memorantur.  Cf.  Bormann  l.  c.  p.  4S4.  —  2)  Cu- 
ram  agente. 

6596  Sex.  Mecio  Sex.  f.  Sab.  |  Marcello  II  qq.  Satur|ni.',  q.  kal. 
r.  p.  et  aliment.,  |  curat.  pagi  Lucreti,  |  iuveni  o.'  et  amant.,  |  ob  multa 
eius  bene|ficia  pagani  pagi  |  s.  s.^  in  se  conlata  |  dignissimo  po|suerunt.  | 
L.  d.  ex  d.  d. 

Saturniae,  inter  Folsiniensem  lacum  et  Grosseto  (Notizie  degli  scavi  1899 
p.  48S).  —  1)  Duo(viro)  quinquennali  Satumiae.  De  Satumia  cf.  C.  I.  L.  XI  p.  419; 
Dennis  cities  of  Etruria  II  (ed.  S)  p.  27S.  —  2)  Optimo.  —  3)  Supra  scripti. 

6597  imp.  Caes.  M.  Aurellio  |  Antonino  Aug.  Pio  Felici  |  Partb. 
max.,  Brit.  max.  |  pont.  max.,  trib.  pot.  [  XVI',  imp.  II,  cos.  1111,  p.  p.,  | 

res  publica  Cosanorum  |  infatigabili  |  [mjdulgentia  eius  [ (In  la- 

tere):  [jmp.]  Caes.  M.  Aur.  Antonino  |  Aug.  Pio  Fel.  Parth.  max.,  |  Brit. 
max.  Illl,  et  |  Decimo  Caelio  Balbino'  |  cos.*,  dedic.  V  non.  Ma[jas]  |  per 
Porcium  Severinum  c.  [u.],  |  cur.  reip.  Cosanorum,  (  legato  Ennio  Hyacinto. 

Cosae  (Orbelello)  (XI  2633  vidit  Bormann).  —  1)  A.  213.  —  2)  Errore  ut 
videtur  omissus  numerus  II. 

6598  C.  Pompilius  Ceria[/js  llvir.]  \  i.  d.  quinq.,  praef.  Drusi  [Caes., 
trih.]  I  leg.  XXI  Rapacis;  |  Laeha  M.  f.  Broc[cAa]  .  .  .;  [  C.  Pompilius  C.  f. 
Sab.  Procu[^Ms]  .  .  .  |  pontifex  in  perpetuo  .  .  .  . ;  |  L.  Pompilius  •  •  •  | 
equo  pub.,  vix  .  .  . 

Volaterris  (Notizie  degli  scavi  4884  p.  418  ad  ectypum). 

6599  d.  m.  I  Q.  Largennio  |  Q.  f.  Gal.  Severo  |  aedili  Pisas  [  Q.  Lar- 
gennius  |  Chresimus  pater,  |  qui  ob  honore  |  biselli  -ftS-  L  n.  j  rei  p.  Pi- 
sanor.  |  dedit. 

Pisis  (XI  1441  vidit  Bormann). 

6600  d.  (ascia)  m.  I  Metlia  lanuaria  hic  adq.',  coni.  |  b.  m.  [  Q.  Obse- 
quentius''  Severinus  |  Aug.  Pisis,  cur.  kal.  Florentinor.,  |  sibi  posterisq.  suis. 

Pisis  (XI  1444  vidit  Bormann).  —  1)  Adquiescit.  —  2)  Nomen  gentilicium 
deductum  a  nomine  coloniae  Opsequentis  luliae  Pisanae  (supra  N.  139  fin.),  cuius 
vel  ipse  vel  pater  fuit  Ubertus. 

6601  L.  Papirio  L.  1.  |  Mandato  CIup.*,  (  Aug.  Pisis  et  Lucae,  |  L.  Pa- 
pirio  [  Apelli  patr[ono]. 

Lucae  (XI 1S28  vidit  Bormann).  —  1)  Clupeis  ?  (Borm.,  accipiens  de  patria). 


Tituli  municipales.  —  Etruria.  629 

6602  L.  Titinio  L.  f.  Petriniano'  Ilvir.  iter.  |  coloni  et  incolae. 

6603  A.  Octavio  Eroni  |  maiori  |  coloni  et  inquilini. 

Lutiae  rep.  (XI  4347.  4546  vidit  Bnrmann).  —  1)  Idem  est  supra  N.  5457. 

6604  C.  Umbricius  |  C.  f.  Sca.  Canso  |  col6n.  adlect.  |  d.  d.*  Flo- 
rent,  |  sibi  et  ||  Volturniae  C.  flliae  |  Tertuilae  |  uxori. 

S.  Casciano  prope  Ftorentiam  rf^p.  (XI  4617  vidit  Bormann).  —  1)  Colono 
adlecto  decreto  decurionum.     Cf.  N.  6873. 

Geiiio  coloniae  Florentiae  dedicatus  est  titulus  Notizie  degli  scavi  4890  p.409. 
Inscriptiones  Florentinae  eliam  supra  N.  4480".  3806.  4556.    Cf.  N.  5084. 

6605  [y.]  f.  I  C.  Gellio  |  C.  f.  Sca.  |  Etrusco  |  decurioni  |  Fior. 
Pozzolatico  prope  Florentiam  rep.  (XI  4609  vidit  Bormann). 


6606  .  .  [Flav]\o  Probo  |  fllio,  an.  XXIIII,  |  L.  Flavio  Fusco  |  filio, 
an.  XXIII,  I  commodis  |  decurioni[s]*  |  uso  d.  d.  |  In  fr.  p.  LXX,  |  [m] 
ag.  p.  LXXXX. 

S.  Pietro  in  Mercato  prope  Florentiam  (XI  4607  bis  descripta  sacc.  XFIII). 

—  1)  Cf.  N.  6296. 

6607  v.  [/:]  I  C.  Murr[jo]  | |  aedili,  Illlviro,  ]  pontifici,  | 

regi  sacrum,  |  C.  Murrius  |  Eucharistus  |  patrono  b.  m. 

Prope  Florentiam  rep.  (XI  4610  vidit  Bormann). 

6608  ....  quinq.  .  .*  |  decuriones  |  Arretinorum  veter.^ 

Arrelii  (XI  4849  vidit  Bormann).  —   1)  Ante  et  post  quinq.  vestigia  incerta. 

—  2)  Cf.  Plin.  h.  n.  2,  52:  Arretini  veteres,  Arretini  Fidentiores,  Arretini  lu- 
lienses.  Ad  Arretinos  Fidentiores  spectat  tegula  Arretii  reperta:  [r.]  p.  col.  Fid. 
(XI  6675,  4  vidit  Bormann).    Eos  putant  colonos  deductos  a  Sulla  (C.  I.  L.  XI  p.  556). 

6609  Q.  Spurinnae  Q.  f.  |  P.*  Quinliano  |  eq,  publ.,  Laur.  Lavin.,  ) 
aedil.,  iTvir.,  curat.  |  kalend.  pleb.  Arret.^  |  cur.  reipubl.  VetuIo|uensium, 
plebs  I  urbana.  |  L.  d.  d.  d. 

Arretii  (XI  4847  vidit  Bormann).  —  1)  Pomptina  (tribu).  —  2)  Curatori  ka- 
lendarii  plebis  Arretinorum. 

Alins  tilulos  Arretinos  dedi  supra  N.  50.  54.  56  seq.  969.  1000.  1552.  5019. 

6610  L.  Alflo  Quieto  Ilvir.  |  quinq.,  flamini  Aug.,  |  ptaef.  fabr.  II, 
aed.  Etiilr.S  |  L.  Alflus  FI6rus  patr6n6  |  b.  m.  et  sibi. 

Cliisii  (XI 2116  vidit  Bormann).  —  1)  Aedili  Etruriae,  sc.  quindecim  populorum. 

6611  hon.*  I  L.  Tiberio  Maefanali  Basi|lio  v.  e.^  ex  praetoribus 
XV  pop.^  I  defensori  ordinis  et  civium,  ]  decuriali*  urbis  aelernae,  |  ob 
hoc  quod  fide  cives  suos  |  populumq.  Clusinum  integritate  |  gubernarit, 
amore  dilexerit,  |  largitate  sublebarit,  humanijtate  foverit:  pro  merito 
ergo  benefl|ciorum   universi   statuam   laejlantes   votis  omnibus  obtuIei*unt. 

Clusii  (XI  2115  vidit  Bormann).  —  1)  Honori.  —  2)  Firo  egregin.  —  3)  Quin- 
decim  populorum.  —  4)  Cf.  Mommsen  Staatsr.  I  (ed.  2)  p.  527  not.  1 ;  supra  N.  1957. 
—  Alios  titulos  Cliuinos  habes  N.  m.  876.  4158.  2146.  5651.  5987. 


630  Caput  Xnil. 

6612  (protomae  complures)  AugUSta  |  Perusia. 

Perusiae  in  porta  quae  dicitur  antiqua  (vecchia)  vel  arcus  Augusti  (XI 19S9 
vidit  Bormann). 

6613  colooia  Vibia* 

(protomae  complures  humanae,   a  d.  et  a  sin.  protome  equina) 

Augusta    Perusia 

(protomae  duae  humanae) 

Perusiae  in  porta  quae  vulgo  dicitur  Martia  (XI  1930  vidit  Bormann;  ima- 

ginem  portae  post  alios  dedit  Noack  Roem.  Mitlh.  4897  p.  179).  —  1)  Coloniae  Fibiae 

nomen  Perusia  videtur  accepisse  temporibus  Fibii  Treboniani  Galli,  eivis  sui  (cf. 

N.  6116  not.  2). 

Reliquias  similis  inscriptionis  iuxta  aliam  portam  Perusinam  primus  fere 
observavit  Bormannus  X1 1951.  Portas  has  a  Tuscis  factas  putat  Noack  Roem. 
Milth.  l.  c.  p.  180,  inscriptiones  additas  Perusia  ab  Augusto  restituta. 

6614  Augusto  I  sacr.  |  Perusia  restituta. 

Perusiae,  cippi  quinque  eadem  inscriptione  inscripti  (XI 192S  quaituor  vidit 
Bormann). 

6615  C.  Betuo  C.  f.  Tro.  |  Ciloni*  Minuciano  |  Valenti  AntonioJ^  Celeri 
P.  Liguvio  1  Rufino  Liguviano  |  aedili,  llvir.  quinq.,  |  sacerdoti  111  luco- 
rum,  pr.  |  [£/r]uriae^  XV  populorum,  |  patrono  municipi,  |  Belua  Re- 
spectilla  fil.  |  patri  piissimo.    L.  d.  d.  d. 

Perusiae  (X1 1941  aliquolies  descripta  saec.  XFI.  XFII).  —  1)  Diversus  Betuus 
Chilo  memoratus  a  Tacito  hist.  1,  37.  —  2)  Supplevit  Mommsen  epigr.  Anal.  n.  8,  Ber. 
Sdchs.  Ges.  Wiss.  1850  p.  65  (I . . .  RIAE  exemplum  antiquissimum,  curiae  Holstenius, 
Umbriae  nonnuUi  ex  supplemento).    De  praetoribus  Elruriae  cf.  supra  N.  1429. 5015. 

6616  C.  Vibio  C.  f.  L.  n.  Tro.  |  Gallo  Proculeiano  |  patrono  Peru- 
sinorum,  |  patrono  et  curalori  r.  p.  Vetjtonensium^  iudici  de  V  dec, 
aedi|Ii,  patrono  collegi  centon.,  |  Vibius  Veldumnianus"  |  avo  karissimo. 
Ob  cuius  I  dedicationem  dedit  |  decurionibus  X  II,  plebi  X  I.  |  L.  d.  d.  d. 
(In  latere)  dedic.  idibus  lul.  I  imp.  M.  Aurelio  Antonino  Aug.  Pio  Fel.  II  ) 
et  P.  S[epttm]\o  Ge[t]a  no[bilissimo]  Caes.  cos,^ 

Perusiae  (XI  1926  vidit  Bormann).  —  1)  Cf  C.  I.  L.  XI  p.  747.  —  2)  Pater 
ut  videtur  Vibii  Treboniani  Galli  imperatoris,  ad  quem  etiamtum  privatum  per- 
tinet  titulus  Perusinus  supra  N.S27,  avus  Fibii  Afinii  Galli  Feldumniani.  —  3)  Lit- 
teras  erasas  ex  parle  agnovit  Bormann.     Significatur  annus  203. 

6617  L.  Proculeius  A.  f.  |  Titia  gnatus»,  |  Tillvir^    flvir.^ 
Perusiae,  urna   (XI  1945  vidit  Bormann).    —    1)  Cf.  supra  N.  268S  (not.  3). 

49S0  (not.  1).  —    2)  Cf.  supra  N.  268S  not.  1.  —    3)  Perusia  restituta  duoviros  ibi 
creari  coepisse  coniecit  Bormann. 

6618  P.  Volumnio  P.  f.  |  Violenti  |  Illlvir.,  llvir.\  I  miinicip6s  et  | 
incolie  |  ex  commodis. 

Perusiae  (XI  19i4  vidit  Bormann).  —  1)  Cf  ad  eam  quae  praecedit. 
Alios   titulos  Perusinos  habes  supra  N.  S27.    2683.    4366.    S434.   SS03,    agri 
Perusini  N.  3600.  6120. 


Titull  municipales.  —  Etruria.  Umbria.  631 

6619  Ti.  Claudio  Nero^ng] >,  |  Sex.  Veturius  C.  f.  Vlvir»,  T. 

Visti[nms]  .... 

Asisii  (XI  S42i  vidit  Bormann).  —  1)  Fidetur  indicari  aut  annus  a.  u.  c.  741 
aut  747.  —  2)  Antiqitissima  mentio  sevirum  municipalium  (Bormann).  Ceterum 
Nepete  anno  741/2  magistri  Augjistales  primi  creati  sunt,  cf.  snpra  N.  89.  Alius 
sevir  ingenuus  Aitisii  est  XI  S4i6.  Sed  fuerunt  Asisii  etiam  seviri  libertini,  cf. 
supra  N.  375S.  5369,  cet. 

6619*  Cn.  Decimius  Cn.  f.  Lem.  |  Bibnlus  [  6vocalus  leg.  XIII',  |  Vlvir.* 

Fuiginiis,  sed  Hispelli  dicilur  rep.  (XI  Si7S  Bormann  vidit  ectypum),  — 
1)  Fortasse  commilitonis  huius  Bibuli,  una  cum  eo  Assisium  deducti,  est  tilulus 
XI  1933.  —  2)  De  seviris  ingenuis  HispeUi  cf.  Bormann  C.  I.  L.  XI  p.  766. 

6619^  C.  Octavius  |  P.  C.  1.  Faustus  Miccus  |  Vlvir.  |  Marcia  Chila 
d.  s.  p.  f.  0. 

Collemaggio  prope  Asisium^  ubi  videtur  fuisse  Urvinum  Hortense  (XI  S179 
descr.  Conestabile). 

6620  C.  AlQo  C.  fil.  I  Ser.  Clementi  |  Maximo  Illlvir.  i.  d.,  |  aedili, 
q.  pecuniarum  |  publicar.,  q.  alimentor.,  |  pueri  et  puellae'  qui  ex  |  libe- 
ralitate  sacratis|simi  principis  aliment.  |  accipiunt  consensu  |  parentium 
ex  aere  |  conlaio.     S.  c.  1.  d.* 

Asisii  (XI S39S  vidit  Bormann).  —  1)  Cf  N.  6225.  —  2)  Sic  etiam  in  aliis 
titulis  Asisinatibus  N.  3398.  37S2. 

Alios  titulos  Asisinates  habes  supra  N.  S346  (hunc  positum  a  magistratibus 
qui  more  Umbro  marones  appellabantur),  praeterea  N.  292S.  3039.  3322.  3398. 
37S2.  S4S9. 

6621  d.  m.  I  Veiedio  L.  f.  Clu.  |  Crescenti  aed.,  |  Ilvir.  i.  d.,  q. 
reip.  I  et  aliment.  Arnat.',  |  Veiedius  Fortunat.  |  pater  et  Cispia  |  Mar- 
tina  mater. 

Rep.  prope  Asisium  loco  dicto  la  Bastia,  videtur  pertinuisse  ad  Arnam,  iam 
est  Perusiae  (XI  S614  vidit  Bormann).  —  1)  Cf  N.  6622  not.  2. 

6622  Phileros  |  qui  praefuit  templo '  |  Arnae  *,  (  Statia  Charite  |  For- 
tunae  d.  d. 

Civitella  d'Ame  prope  Asisium ,  ubi  fuit  Ama ,  rep.,  est  Perusiae  (XI  S608 
vidit  Bomiann).  —  1)  Ex  eodem  templo  videntur  prodiisse  tituli  XI S607  (—  Orell. 
1733).  S609  (=  Orell.  733).  S610  (=  Orell.  S410).  S611  (=  Orell.  1743),  Fortunae  om- 
nes  dicati.  —  2)  De  Ama  civitale  Umbriae  cf.  Bormann  C.  I.  L.  XI  p.  811. 

6623  C.  Matrinio  Aurelio  |  C.  f.  Lem.  Antonino  v.  p.*,  |  coronato 
Tusc.  et  Umb.*,  |  pont.  gentis  Flaviae^  |  abundantissimi  muneris  sed  et  | 
praecipuae  laetitiae  Iheatralis  edi[f]o[r]i,  |  aedili,  quaestori,  duumviro  |  ite- 
rum  qq.  i.  d.  huius  splendidissimae  |  coloniae,  curatori  r.  p.  eiusdem  | 
colon.  et  primo  principali,  ob  meritum  |  benevolentiae  eius  erga  se  | 
[p/e]bs  omnis  urbana  Flaviae  |  Constantis*  patrono  |  dignissimo. 

Hispelli  (XI S283  vidit  Bormann).  —  1)  f^iro  perfectissimo.  —  2)  Hoc  munere 
Antoninus  videlur  functus  esse  ante  coniunctionem  Umbriae  et  Tusciae  solutam,  de 


632  Caput  XIIII. 

qua  re  est  titultu  tupra  N.70S  (Mommsen  Ber.  Saehs.  Ges.  Wiss.  1850  p.215;  Bormann 
C.I.L.  XI  p.  766).  —  3)  Cf.  supra  N.  705  not.  42.  —  4)  Cf.  supra  N.  705  v.  39  seq. 

6624  C.  Alfius  C.  f.  Lem.  Ruf.  llvir  quin^?.]  |  col.  lul.  Hispelli'  et 
Ilvir  j  quinq.  in  municipio  suo  Casini;  |  C.  Alfius  C.  f.  Lem.  Quadralus 
Vlv[ir]  I  equo  publico,  in  honore  aed.  est  mortuu[s].  |  Alfia  C.  f.  Mi- 
misia  uxsor. 

Hispelli  (XI  5278  vidit  Bormann).  —  1)  Colonia  Hispellatium  etiam  supra 
N.  2733. 

Alios  titulos  Hispellates  habes  supra  N.  705.  997.  2645.  5377.  Fulginiates  dedi 
supra  N.  990.  991.  4058.  4338.  2650. 

6625  L.  lulio  L.  f.  I  Chi.  Marcialno*  aed.,  llvirjo,  omnibus  hono|ri- 
bus  in  splendijdissima  coloni[a]  |  Tuder*  probe  |  funclo  ob  melrita  eius 
cives  I  posuerunt. 

Tuder  (XI  4659  semel  ut  videtur  descripta  saec.  XFI).  —  1)  Coniugi  eiusdem 
viri  positus  est  iitulus  XI  4660,  ipsi  praeterea  is  qui  sequitur.  —  2)  Colonia  lulia 
Fida  Tucle[r]  positit  titulum  XI  4646.  Ad  deductionem  coloniae  Tuder  spectant 
tituli  siipra  editi  N.  2230.  2231.  Decuriones  et  populus  eoloniae  memorantur, 
item  sexvir  et  Atigvstalis  et  Flavialis  supra  N.  3001. 

6626  L.  luho  L.  f.  I  Clu.  Marciano  |  aed.,  Ilvir.  Tuder.,  |  vicani  vici 
Martis  |  Tudert.*  ex  aere  coU.  |  ob  merita  eius.  L,  d.  d.  d.  |  Curam 
agentibus  |  L.  luho  Privat.  patre  |  et  L.  luho  Primi[a]no  amico. 

Prope  Tuder  rep.  (XI 4750  vidit  Smetius).  —  1)  De  hoc  vico  Tudertium,  sito 
ad  viam  Flaminiam,  unde  in  itinerariis  memoratur  vocabulo  ''ad  Martis  ,  cf.  C.  I.  L. 
XI  p.  694.  996;  supra  ad  N.  5857. 

6627  [T.  Pt]narius  T.  f.  Clu.  Natta  |  [p]ontif.,  Illlvir,  pr.  sacr.,  Ir. 
mil.',  I  [T.  P«]narius  T.  f.  Clu.  llllvir,  |  pr.  sacr.,  pater. 

Interamnae  ad  Narem  (Terni)  (XI  4189  semel  descripta).  —  1)  Ad  hominem 
eiusdem  gentis  similibusque  muneribus  functtim  pertinet  XI  4746. 

6628  Sex.  Pomponius  C.  f.  Clu.  |  Balbus  Illlvir  i.  d.,  |  quaestor  a 
decurionibus,  |  tr.  mil. 

Interamnae  (XI  i490  vidit  Bormann). 

6629  A.  Pompeio  A.  f.  |  Clu.  q.,  patrono  |  municipi  Interamnat.  | 
Nahartis',  quod  eius  |  opera  universum  |  municipium  ex  summis  |  perei- 
culeis  et  diffilcuUatibus  expeditum  j  et  conservatum  est,  ex  |  lestamento 
L.  Licini  T.  f.  |  statua  statuta  est. 

Interamnae  (XI  4213  vidit  Bormann,-  Ritschl  tab.  LXXXFId).  —  1)  Curator 
civitatis  Interamnatium  Nartiuni  est  XI  4182. 

6630  T.  Fl.  T.  f.  Clu.  Isidoro  eq.  |  Rom.,  palri  duorum  eq.  pub.,  | 
omnibus  honorib.  honeste  |  functo.,  quinq.  II,  auguri,  |  sacer.,  pont.,  praet. 
sacror.,  |  patrono  municipi  Inte|ramnat.  Nart.,  Casuenti|nonim,  Vinde- 
natium,  j  v.  b.*  et  quidquid  in  egrejgium  hominem  laudis  |  dici  potest  in 
hocsit  I  beneficio  naturae  |  conlatum,  possessores,  |  inquihni,  negotiantes  | 


Titull  municipalos.  —  Umbria.  633 

viae  strate  cultores  |  Herculis,   rarissimo.  |  L.  d.  d.  d.     (in  laiere)  dedic.  | 
VIII  id.  Sept.  I  Sabino  II  et  Venusto  |  cos.' 

Interamnae  (Temi)  (XI 4209  vidit  Bormann),  —  1)  f^iro  bono.  —  2)  A.  240. 

Alias  inscriptiones  huius  Interamnae  habet  snpra  N.  1S7. 1233.  30S2.  3289.  S64S. 

6631  Sex.  Ticiaseno*  Sex.  f.  Sex.  |  nep.  Sex.  pron.  Clu.  Alliano  | 
pontifici,  flamini  Vicjtoriae  et  Felic.  Caesar.  |  perpetuo,  praef.  coh.  |  III 
Aslur.  eq.  c.  R.*,  trib.  leg.  |  II  Ifalic,  llllvir.  q.  q.,  Illlvir.  |  i.  d.  II,  sa- 
cerd.  V.  F.  C.*,  cur.  lusus  |  iuvenum,  Vlviri  Augustal,  j  patrono  ob  amo- 
rem  eius  |  erga  singulos  universosq. 

Ameriae  (XI  4371  descr.  saec.  XFI  Accursius  aliique).  —  1)  Sic  Accursius, 
Sexticlaseno  alii.  —  2)  Praefecto  cohortis  tertiae  Asturum  equitatae  civium  Ro- 
manorum.  —  8)  Sacerdoti  Fictoriae  Felicitatis  Caesaris.  Alius  sacerdos  Victoriae 
Felicitat.  Amerinus  est  XI  4367. 

6632  T.  Pelronio  T.  f.  |  T.  n.  Clu.  Proculo  |  I[//]Ivir.»  aed.  p., 
Illlvir.  I  i.  d.,  curalori  Iu|s»s  iuvenum  V.  F.  C.*,  |  iuvenes  Aug.  |  ob  m.  e., 
qui  [o]b  I  statuae  dedicatijonem  dedit  iuvejnibus  s.^  HS  XXX  n.,  |  adiecto 
pane  et  |  vino  epulantibus.  |  L.  d.  d.  d. 

Ameriae  (XI  439S  vidit  Bormann).  —  1)  InIVIR  lapis  pro  IlilVlR.  —  2)  Vie- 
toriae  Felicitatis  Caesaris  (cf.  N.  6631).  —   3)  Singulis. 

6633  T.  Calvisio  T.  fil.  |  [C]\\x.  Vero  augur.,  |  quinq.,  Illlvir.  aedil.,  | 
cur.  pec.  frum.  IIIP,  |  q.  p.  aer.  p.  p.^,  patrono  |  mun.  [ei\  Vlvir.  August.,  J 
procur.  iuvenum,  |  coUegius  (sic)  iuven.  ob  |  plurima  beneficia  et  |  muni- 
ficentiam  eius  |  erga  se  collata.    L.  d.  d.  d. 

iS.  Damiano  prope  rudera  Carsulana  (XI  4S79  vidit  Boj^ann).  —  1)  Curatori 
pecuniae  frumentariae  quatter.  —  2)  Quaestori  publico  aerarii  pecuniae  publicae? 
(I.  Schmidt). 

6634  Sagilti.  I  L.  Egnatio  L.  f.  Clu.  |  Victorino  Illlvir.  |  i.  d.  quinq., 
patrono  |  August.  itemque  |  fabr.,  editori  iuven.,  |  ob  insignis  vena|tionis 
ab  eo  edila[e],  |  iuvenes  ex  aere  coU.  |  patrono.  Cuius  ob  |  dedic.  dedit 
iuven.  sing.  Sl'  XH,  |  decur.  SI  XH  p.,  Vlvir.  SI  II . . 

Sangemini  prope  rudera  Carstilarum  (XI 4S80  vidil  Bormann).  —  1)  Sestertios. 

6635  d.  m.  I  C.  Cominieno  Forjtunatiano  Vlviro  |  Aug.  pinn.*  iuve- 
num,  I  Veturia  Aepikaris  |  coiugi  kar.  et  fiU  tres  |  Fortunatus,  Marcianus  | 
et  Aggrippinus  (sic)  patri  kari|simo. 

Prope  Acquasparta,  inter  vicos  Macerino  et  Porterta,  videtur  pertinere  ad 
Carsulas,  cf.  C.  I.  L.  XI  p.  66S  (Notizie  degli  scavi  1900  p.141).  —  1)  Pinnirapo? 
(Rostowzew  Roem.  Milth.  1900  p.  22S  collato  luven.  3,  1SS). 

6636  dedicata  id.  lan.  Antiochiano  II  et  Orf[t]to  cos.*,  qua  6e[di- 
catione]  \  sexviris,  iuvenibus,  collegiatis  et  populo  ulT[iusque  sextts  . . 

Prope  rudera  Carsularum  (XI  4S89  bit  ut  videtur  descripta  saec.  XVI).  — 
1)  A.  270. 

Alias  intcriptionet  Cartulanat  dedi  tupra  N.  S3S.  S36.  1901. 


634  Caput  XIIII. 

6637  d.  m.  I  L.  Vibusio  Secun|do  compital.  ]  Lar.  Aug.,  |  Vibusia 
Thetis  patro|no  et  coniugi  optijmo. 

6637»   Q.  Obellio  Q.  |  lib.  Aequali  |  comp.  Vlvir.  Aug. 

Spoletii  (XI  48i8.  4810  vidit  Bormann). 

6638  C.  Torasius  C.  f.  Hor.  Severus  llllvir  i.  d.,  |  augur,  suo  et 
P.  Mecloni  Proculi  Torasiani  pontif.,  |  fili  sui,  nomine,  loco  et  pecunia 
sua  fecit^  Idem  |  ad  celebrandum  natalem  fili  sui  in  publicum  dedit 
HSCCL,  I  ex  quorum  reditu  III  k.  Sept.  omnibus  annis  decuriones  in 
publico  I  cenarent  et  municipes  praesentes  acciperent  aeris  oclonos;  item  ] 
dedit  Vlviris  Aug.  et  compit.''  Larum  Aug.  et  mag.  vicorum  H&  CXX, 
ut  ex  reditu  |  eius  summae  eodem  die  in  publico  vescerentur.  Hunc 
ob  merita  eius  |  erga  rem  publicam  ordo  decurionum  patronum  municipi 
adoptavit. 

Spoletii;  in  parte  aversa  olim  extabat  iitulus  supra  iV.  739  (XI  4815  vidit 
Bormann).  —  1)  Thermas  videtur  fecisse,  quae  quamquam  restitutae  a  Constantio 
(supra  N.  739),  tamen  postea  quoque  appellabantur  '^Turasii  thermae'  (Cassiod. 
var.  4,  24;  cf.  Bormann  C.  I.  L.  XI  l.  c).  —  2)  Compitalibus. 

Alios  titulos  Spoletinos  dedi  IS.  739.  92S.  2777.  5/27.  3492.  3707.  4911. 
6272.  SS32.    Cf.  N.  6SS1. 

6639  .  .  [5a]trio  C.  f.  C.  n.  |  [C]or.  Barbaro  |  Hllvir.  iur.  dic,  | 
equo  publ.,  palron.  |  Camertes  |  aere  conlato  ob  |  annonam  quam  |  eis 
[/jlllvir.  suo  I  exhibuit;  honore  |  suscepto  conlaltionem  remisit. 

6640  C.  Veianio  C.  fil.  |  Cor.  Rufo  fil,  |  aediii,  Hllvir.  i.  d.,  patro|no 
municipi  et  complu|rium  civitatium,  equo  pu|blico,  curat.  rei  p.  Plesti- 
nor.'  I  dato  a  maximis  impp.  Antojnino  Aug.  !!!!!!!!! !^  \  Antonini 
Aug.  f.,  flamini  di|vor.  Aug.,  Laurenti  sacerdotio  |  ornato.  Huius  pater 
annonae  |  caritates  saepius  sustinuit,  (  epulum  frequenter  dedit.  |  Muni- 
cipes  Camertes  ob  plurim.  |  et  maxima  benef.  patris  eius  et  ips.  |  in  se 
conlata.  Honor.  accepto  |  quot  contuler.'  remisit.  Cuius  dedic.  epul^wm]  d. 
L.  d.  d.  d. 

Camerini  in  Umbria  (XI  5634.  S63S  vidit  Bormann).  —  1)  Cf.  Plin.  h.  n. 
3,  114;  C.I.L.  XI  p.  812.  —  2)  Rasura  periit  Commodo  Aug.  —  3)  Contulerant. 

Alios  titulos  Camertes  dedi  supra  N.  432  (ubi  memoratur  foedus  eis  confir- 
matum).  273S. 

6641  Camurenae  |  C.  fil.  |  Celerinae*  |  flam.  Feron.  (  municipi 
Septemp.^  (  municipes  et  incol.  [  Tuf.  utriusq.  sexus  j  ob  merita  eius.  | 
H.  a.  i.  s. 

6642  L.  Musetio  (  L.  f.  Ouf.  (  Sabino''  (  equo  publico,  (  patrono 
municipi  (  Tufic.  et  municipi  (  Attidiat.  et  Cuprens.  |  Mont.,  pontif., 
augur.,  [  Illlvir.  iuri  dicund.,  (  decuriones  et  plebs  |  ex  epulis  suis  ob 
merit.  [  eius.   L,  d.  d.  d. 


Tituli  mimicipales.  —  Umbria.  635 

6643  L.  Gresio  L.  f.  |  Ouf.  Proculo  |  Illlvir.,  |  muDicip.  et  in- 
colae  I  roerenti,  quod  inter  |  cetera  tempore  m[a]gist.  |  sui  in  karitate  olei 
civib.  I  suis  quattus^  lib.  pr.  p.*  |  e[{]  epul.  dedit,  |  idem  dedicatione  | 
[s]tatu[a]e  municip.  suis  |  decur.  S&  VI  et  plebeis  |  utriusque  xesus  (sie) 
\s]\n[g.\  I  S&[/]III  n.  dedit.   |   [I.  d.]  d.  d. 

Albacinae  vel  prope  Albacinam,  ubi  fuit  Tuficum^  rep.  (XI 3711.  3718.  3717 
vidit  Bormann).  —  1)  Eidem  positus  est  titulus  XI  3712.  —  2)  Cf.  supra  ad 
N.  373.  —  3)  Ad  eundem  virum  speclat  fragmentum  eodem  loco  rep.  XI  3719.  — 
4)  Qualtuor  assibus  (cf.  Buecheler  mus.  Rhen.  1902  p.  523).  —  5)  Librae  pro  por- 
tione  (Buecheler  l.  c). 

Alios  titulos  Tuficanos  dedi  supra  N.  2666.  5612.  3891. 

6644  C.  Aetrio  C.  f.  Lem.  |  Nasoni  |  equo  publico,  |  in  quinque  de- 
curis,  I  praef.  coh.  I  Germanor.,  |  trib.  mil.  leg.  I  Italicae,  |  testamento  poni 
iussit  I  idemque  municipib.  |  Sentinatib.  in  epulum  |  quod  XVII  k.  Germa- 
nicas*  |  daretur  |  HS  CXX  legavit. 

Sentini  (prope  Sassoferrato)  rep.  (XI  3743  aliquoties  deseripta  saec.  XFIII).  — 
1)  Cf  Siiel.  Domit.  15. 

Inscriptiones  Sentinates  dedi  iam  supra  N.  273.  4207.  4208.  4213.  4397  (regionis 
Sentinatis  ut  videtur  N.  3133);  de  tabulis  patrocinalibus  ibi  repertis  vide  infra 
capite  de  collegiis. 

6645  L.  Dentusio  L.  f.  Pap.  |  Proculino  eq.  p.,  |  curat.  kal.  Tif. 
Mat.*  da|[f]o  a[6]  impp.  Seve[r]o  et  An|[f]onino  Augg. ,  aed.,  Illlvir.,  | 
flam.,  auguri,  pa[f]ron.  |  coU.  cent,  Illlllviri  Aug.  |  et  plebs  urb.  ob 
pleraq.  |  merita  eius,  patrono.  |  Cuius  dedicaiione  dec.  |  5  III,  sevir.  et 
pleb.  ^  II  I  cum  pane  et  vino  dedit.  |  L.  d.  d.  d. 

Sestini  (XI  6014  vidit  Bormann).  —  1)  Curatori  kalendarii  Tifematium 
Mataurensium.  De  hoc  oppido,  sito  non  longe  a  Sestino,  dixit  Bormann  C.  I.  L. 
XI  p.  882. 

Inscriptiones  Sestinates  habes  etiam  supra  N.  201.  260.  981.  2691.  3319.  3738. 

6646  Sex.  Tettio  |  Sex.  f.  Pup.  |  Montano  |  Caesio  SabinoS  |  equo 
publico,  I  aed.,  pontiQci,  |  flamini  Traianali,  |  patrono  mun.,  |  plebs.  ur- 
ban.  I  H.  r.  i.  r.* 

Sassinae  (XI  6303  vidit  Bormann).  —  1)  Fortasse  filius  Caesii  Sabini  qui 
posuit  tilulos  XI 6489 — 6493;  eiusdem  quem  memorare  videtur  Martialis  7, 97.  9, 38. 
—  2)  Honore  recepto  impensam  remisit. 

6647  d.  m.  I  Celraniae  |  P.  f.  Severinae'  |  sacerdoti  |  divae  Mar- 
cian.,  I  T.  Baebius  Gemelli|nus  August.  ]  coniugi  sanctiss.  (in  latere:  muHer 
velata,  ad  pedes  astat  cista;  in  altero  latere)  caput  ex  testamento  |  Cetraniae 
Severinae.  |  CoUegis  dendropho|rorum  fabrum  centojnariorum  munic. 
Sassi.  I  HS  sena  milia  n.  dari  |  volo,  fideiq.  vestrae  col|legiali  commi[«]o, 
uti  I  ex  redilu  HS  qua[t]ern.  m.  |  n.  omnibus  annis  prid.  |  idus  lun.,  die 
natalis  |  mei,   oleum   singulis  |  vobis  dividatur,   e[{]  |  ex  redilu  HS  bi- 


636  Caput  XIIII. 

num  I  milium  n.  manes  |  meos  cola[/]is.  Hoc  |  u[f]  ita  faciatis,  fidei  | 
vestrae  committo. 

Sassinae  (XI 6520  vidit  Bormann). —  1)  Ad  eosdem  homines  pertinet  XI  6SH . 

Aliam  inscriptionem  Sassinatern  dabo  infra  in  capile  sepulcralium. 

6648  C.  Clodieno  C.  fil.  Stell.  Sereno  Vesnio  Dextro'  equiti  Ro- 
mano,  patron.  et  pontif.  Urvinat.  Mat.^  patrono  et  curatori  rei  p.  Foro- 
cornel.,  optimo  iustissimo,  splendidissimus  ordo  Forocornel.  ob  merita 
eius,  quod  industria  sua  statum  reip.  auxerit,  [tam]  sing.  quam  civis  in 
u[mw.] . .  .^ 

Urbtni,  ubi  fuit  Urvinvm  Mataurense,  cf  not.  2  (XI  6061  bis  ut  videlur  de- 
fcripta  saec.  XF~  exeunte;  versuum  divisio  incerta).  —  1)  Eiusdem  hominis  est 
titulus  XI  6060.  —  2)  Cf.  Plin.  h.  n.  3,  H4:  Urbanates  cognomine  Metaurenses  et 
alii  Hortenses.  Mataurenses  illi  dicti  quod  ager  eorum  Mataurum  tangebat,  cf. 
C.  I.  L.  XI  p.  894.  De  Hortensibus  cf.  ad  N.  6619^.  —  3)  Deesse  aliquid  non 
traditur. 

6649  Sex.  Abulenio  L.  f.  |  Stel.,  centur.  ieg.  XIX',  |  Xvir.%  aedil. 
et  llll|vir.  i.  d. 

Prope  Urbinum,  deinde  Pisauri  (XI  60S6  vidit  Bormann).  —  1)  Cf.  supra 
N.  2269  not.  1.  Titulus  est  aelatis  Augusti.  —  2)  Decemviri  etiam  in  aliis  titulis 
Urvinatibus  XI  6061'.  6065. 

Alios  titulos  Urvinates  habes  supra  N.  2743.  5782. 

6650  d.  m.  I  C.  Avidio  C.  f.  |  Naevidiano  |  Ilviro  qq.,  |  auguri  Sua- 
sae,  I  patri  pientissimo.  |  Et  tu  —  et  tibi. 

Suasae  rep.   (XI  6169  bis  ut  videtur  descripta). 

AUos  titulos  Suasae  repertos  hahes  supra  N.  967.  5673. 

6651  L.  Tilulenus  L.  I.  |  Tertius  oriundus  lulia  Fano  |  Fortunae, 
sexvir.  |  L.  Titulenus  Tituleni  1.  |  Ursio,  annorum  XII. 

6652  C.  Vergisius  C.  1.  |  Pamphilus  j  sexvir  Fanestriu.  |  ex  testa- 
mento. 

Fani  Fortunae  (Fano)  (XI  6238.  6240  vidit  Bormann). 

6653  L.  Statorius  D  1.  Auctus  mag.  vici  bis;  |  Fundania  C.  f.  Maxima 
uxor,  I  vivi  fecerunt  sibi.  |  In  fr.  p.  Xlll  |  in  ag.  p.  XIIII'. 

Fani  (XI  6237  vidit  Bormann).  —  1)  Haec  distributa  in  quattuor  angulos 
lapidis. 

Alios  titulos  Fanestres  dedi  N.  104.  706.  5679,  agri  Fanestris  N.  5540. 5826. 5827. 

6654  L.  Apuleio  |  Brasidae  |   habenti  IIII  lib.  ius*   |   dat.  ab  imp. 

....  I *  Aug.,  I  Vlvir.  Aug.,  ornament.  j  decurional.  honor.  |  et 

Aug.  mun.  AeL  Karn.^  |  colleg.  fabr.  |  patrono  et  quinq.,  |  ob  eximiam 
eius  erga  |  se  liberalitatem.  |  Cuius  dedicatione  cum  |  collega  singulis 
HS^  n.  L  I  adiecto  pane  et  vin.  ded.  |  L.  d.  d.  d. 

Pisauri  (XI  6358  vidit  Bormann).  —  1)  Quattuor  liberorum  iure  feminae 
libertini  generis  tutela  patronorum  liberabantur,  ita  ut  testamenti  faciendi  liberam 


Tituli  municipales.  —  Umbria.  Ager  Gallicus.  637 

potettalvm  haherent  (Gai.  3,  44;  Ulp.  29,  3 ;  cf.  supra  N.  1910,  ubi  corrigenda  quae 
adnotavi).  Viris  quattuor  liberorum  ius  tribuunt  tituli  tres,  hic  et  N.  39S2  et  S631 ,' 
scilicet  quatluor  liberorum  numerus  civibus  Romanis  in  Italia  consistenlibus  excu- 
sationem  dabat  a  tutelis  (cod.  lust.  5,66, 1;  fr,  Vat.  191.  247).  —  2)  Nomen  impera- 
toris  erasum,  Commodi  ut  videtur  (litterarum  M.  Aurel ....  non  certa  vestigia  eno- 
tavil  Bormann).  —  3)  Augustali  mimicipii  Aelii  Carnunti  (cf.  C.  I.  L.  III  p.  SSO). 

6655  Abeienae  C.  f.  |  Balbinae  |  flaminicae  |  IMsauri  et  Arimini,  | 
patronae  municipi  |  Pitinatium  Pisaurensium*.  |  Huic  anno  quinquen- 
na[Z.]  I  Petini  Apri  mariti  eius  |  plebs  urbana  Pisaujrensium  ob  merita  | 

eorum*.   Cui  |  imp | '  |  ius  commune  libero|rum*  con- 

cessit.     L.  d.  d.  d. 

Pisauri  (XI  63S4  vidit  Bormann).  —  l)  Cf  Pliri.  h.  n.  5,  1U;  C.  I.  L.  XI 
p.  889;  supra  N.  S711.  —  2)  Quaedam  omissa  a  quadratario.  —  3)  Nomen  impera- 
toris  erasum,  forlasse  Commodi.  —  4)  Cf.  Ulpian.  fr.  16,1^;  cod.  Theod.  8,17,4. 
1S,  14, 9;  Isidor.  orig.  S,  24, 13  (Voigt  Roem.  Reehtsgesch.  2,  1899  p.  289  not.). 

Alios  tilulos  Pisauremes  dedi  supra  N.  S83.  1129.  1187.  1422.  2073.  2693. 
2769.  2970—2983.  3082.  3381.  49S8.  S0S7.  S44S,  agri  Pisaurensis  N.  26.  S613.  S903; 
alias  dabimus  infra  diversis  locis. 

6656  C.  Galerio  C.  f.  Ann.  |  luliano  eq.  p.,  |  quaestori,  dumviro,  | 
curatori  Sa[s]sinatium',  |  curatori  Solonatium^  |  flamini,  patron.  col.  Aug.  | 
Arim.,  advoc.  public.  |  amantissimo,  decurion.  |  amantissimo  civium,  |  splen- 
didissimus  ordo  |  Ariminensium  |  meritis  fidei  |  bonitati  innocenjtiaeque 
eius.    (In  aversa)  Megelhi,  Megethi*. 

Arimini  (XI  414  semel  descripta  saec.  XF).  —  1)  Sarsinatiam  tradilur,  for- 
tasse  recle.  Cf.  C.  I.  L.  XI  p.  977.  —  2)  Solonales  viemorat  Plin.  h.  n.  3, 116  in 
regione  octava  Italiae.  —  3)  Fortasse  signum  luliani. 

6657  Cantiae  |  L.  f.  Saturninae  |  matri  colon.,  |  flaminicae,  |  sacerd. 
divae  Plotin.  |  hic  et  Foro  Sempronii'  |  d.  d.  |  publice. 

6658  Lepidiae  L.  f.  |  Proculae  |  sacerdoti  divae  |  Aug.  et  |  divae 
Ma[f]idiae  |  Aug.  d.  d.  p.  |  pecunia  ab  ea  |  remissa. 

Arimini  (XI  4ff7.  41S  semel  descriptae  saec.  XF).  —  1)  Cf  C.  L  L.  XI  p.  90S. 

6659  L.  Betutio  L.  f.  |  Pal.  Furiano  |  p.  p.  leg.  I  Ital.,  Ilvir.  | 
quinq.,  llvir.  i.  d.,  Illvir.  |  aedil.  cur.*,  pontif.,  |  flamini  divi  Nervae,  | 
patrono  colon.,  |  colleg.  fabr.*  |  amantissimo  patriae.  |  L.  d.  d.  d. 

6660  L.  Betutio  L.  f.  |  Pal.  Furiauo  |  aedili  cui  et  |  curulis  i.  d.' 
et  I  plebeia  mandata  |  est^  plebs  urbana  |  ex  aere  conlato  |  ob  hoaorem 
ab  eo  I  integre  et  sine  |  ambitione  |  administratum.  |  L.  d.  d.  d. 

Arimini  (XI  386.  387  semel  descriplae  saec.  XV;  titulus  prioris  gemellut  est 
XI  3SS).  —  1)  De  aedilibus  curulibus  Ariminensium  vide  Bormann  C.  1.  L.  XI  p.  77.  — 
2)  colleg.  centonarior.  titulus  alioquin  gemellus  XI  38S.  —  3)  luris  dictio.  —  4)  Ap- 
paret  tdem  significari  quod  in  altero  titulo  triumviri  et  aedilis  curulis  vocabulis. 

6661  C.  Memmio  |  C.  f.  An.  |  Mariano  |  flam.  divi  Claud.,  |  Flvir., 
IUvir.',  I  curatori  aedium*,  |  q.  alim.  ad  ar[frjam*,  |   vicaui  vic.  Velab.*  | 


638  Caput  XIIII. 

patron.  ob  mer[if.]  eius.    |    Cuius   dedicat.  singul.    |    HS^  ii.  Vlll  ded.   | 
L.  d.  d.  d. 

6662  M.  Veltio  M.  f.  I  Ani.  Valenti"*  |  imp.  Caesaris  Nerv.  |  Traiani 
opt.  Aug.  Ger.  |  Dacici  Part.  Ilvir.  quinq.  |  praef.,  flamini,  auguri,  |  pa- 
trono  coloniae,  |  vicani  vici  Aventin.''  )  optimo  civi  |  patrono  suo. 

6663  L.  Septimio  |  Liberali  |  Vlvir.  Aug.,  |  vicani  vici  Cermali'' 
ob  I  merita  eius,  quot  decurion.  |  et  vicanis  vicor.  VII*  sing.  |  in  annos 
X  III  in  perpet.  re[/.j*  |  et  in  eam  rem  fundos  XXI  |  obligari  iussit,  quo- 
rum  I  partem  \V  legis  Falc*  nomin.  |  deductam  ab  tutoribus  |  Septiraiae 
Priscae*  matris  |  suae  Lepidi[a]  Septimina  |  populo  concessit. 

6664  C.  Faesellio  C.  f.  An.  |  Rufioni*°  eq.  pub.,  L^.",  ]  cur.  reip. 
Forodr.'^  patr.  col.  Arim.  |  itemq.  vicanorum  vicorum  VII  |  et  coU.  fabr. 
et  cent.,  optimo  et  |  rarissimo  civi  quod  liberalitates  |  in  patriam  cives- 
que  a  maioribus  |  suis  tributas  exemplis  suis  supejraverit,  dum  et  anno- 
nae  populi  |  inter  c[e]tera  beneficia  saepe  |  subvenit  et  praeterea  singulis  j 
vicis  munificentia  sua  S&  XX  n.  ad  |  emptionem  possessionis,  cuius  de  | 
reditu  die  natalis  sui  sportular.  [  divisio  semper  celebretur,  |  largitus  sit, 
ob  cuius  dedicationem  |  &&  n.  IIII  vicanis  divisit,  |  vicani  vici  Dianensis. 
(In  aversa)   Proseri". 

Jrimini  (XI  W.  421.  449.  S79  semel  descriptae  saec.  XF).  —  1)  Cf.  N.  66S9. 
—  2)  Sacrarum?  —  3)  ad  aricam  traditur;  correxit  Hirschfeld.  —  4)  De  septem 
vicis  Ariminensibus  cf.  Mommsen  Staatsr.  III  p.  H4  not,  3.  Vicos  nomine  vico- 
rum  urbis  appellatos  habuit  etiam  Antiochia  colonia  Pisidiae,  cf.  supra  N.  S081 
(cum  not.  6).  —  5)  Filius  fortasse  M.  Vettii  Valentis  supra  N.  2648,  —  6)  Re- 
liquit  (rei.  traditur  pro  rel.).  —  7)  Sextam.  —  8)  Falcidiae.  Cf.  Gai.  2,  227; 
Dig.  SS,  2.  —  9)  Heres  haec  fuisse  putanda  est  Septimii  Liberalis.  —  10)  Fortasse 
parentela  coniunctus  cum  L.  Faesellio  Sabiniano,  cuius  titulum  Ariminensem  dedi 
supra  N.  1384.  —  11)  Laurenti  Lavinati.  —  12)  Curatori  rei  publicae  Forodruen- 
tinorum.  Idem  municipium  memoratur  in  t.  Parmensi  XI 4059  et  fortasse  a  Plinio 
h.  n.  5,  41S.   —    13)  Signum  ut  videtur  Rufionis. 

Alios  titulos  Ariminenses  dedi  supra  N.  84.  443.  433.  4492.  4381.  2648.  2739. 
3363.  3666.  S471\     Cf  N.  6128. 

6665  d.  m.  I  P.  Vettio  |  P.  fil.  Cam.  Sabino  |  eq.  p.,  Illlvir.  aed. 
pot.,  I  et  mag.  mun.  Raven.*,  |  Cornelia  Maximina  |  marito  incomparab.  | 
et  sibi  viva  posuit.  (A  dextra  vir  volumen  tenens,  a  sin.  figura  mulieris,  ad 
pedes  utriusque  cista.  In  latere  sin.:  vir  volumen,  mulier  coronam  tenentes  ma- 
nibus  iunctis,  inler  eos  cista.  In  latere  dextro:  eques  trabeatus  coronam  tenent. 
In  postica:  venatio,  venatori  superscriptum  ett)   Grego|ri. 

Mutinae,  sarcophagus  marmoreus  (XI  863  vidit  Bormann).  —  1)  Magistro 
municipii  Ravennatis.  Ravenna  solitis  magistratibus  videtur  caruisse,  cf.  Bormann 
C.  I.  L.  XI  p.  6. 

6666  M.  Aur.  Demetri[ano]  |  Sarapammoni  eq.  [pM6.],  |  auguri ,  dec. 
m.  R.*,  pat[rono]  |  coli.  fabr.  et  cent[onar.]  |  .  .  . 


Tituli  municipales.  —  Ariminnm.  Gallia  Cispadana.  639 

Ravennae  (XI  124  vidit  Bormann).  —  1)  Decurioni  municipii  Ravennatis. 
Patronus  municipii  Ravennatis  est  supra  N.  266i. 

6667  d.  m.  I  C.  Oclatio  |  Zosimo  Vlviro  |  m.  R.»,  Oclatia  |  Anthis  | 
coniiigi  sanctissimo  |  et  sibi  viva  p.  c.    . 

Ravennae  (XI  129  vidil  Bormann).  —  1)  Seviro  municipii  Ravennatis.  Au- 
gustal.  Ravenn.  est  in  titulo  nuper  reperto  Notizie  degli  scavi  1891  p.  329,  Aug. 
Raven.  XI  2,    Vlvir  Raven.  XI  6239. 

Alios  iitulos  Ravennae  reperlos  dedi  N.  699.  816.  818.  826.  836.  1027.  2082. 
2829.  2846.  2860.  2863.  2876.  2889.  2904. 


6668  V.  f.'  I  L.  Ursius  |  Sosander  |  vesliar.  Bonon.  |  sibi  et  Rufriae  | 
Calybe  coniugi  |  piissimae,  |  isdem  domo  |  Cremona  Vlvir.  |  In  front.  p. 
XXV,  I  in  agro  p.  XXV. 

Bononiae  (Brizio  Notizie  degli  scavi  1898  p.  467).  —  1)  ^ivTts  fecit. 

6669  Q.  Acutio  Sp.  f.  Optato,  |  Fuiviae  Quartae,  Regiensi;  |  C.  Ge- 
minio  C.  f.  Lepido;  |  P.  Refrio  Grato  Bononiens.,  |  P.  Cossutius  Zethi  L 
Bassus  Ap.*,  I  sibi  et  Speratae  lib.  suae,  |  et  amicis. 

IUutinae  (XI  84S  vidit  Bormann).  —  1)  Apollinares.  Cf.  C.  I.  L.  XI  p.  8i6  cel. 
ApolUnares  Mutinae  eundem  locum  tenuerunt  quem  alibi  Augustales. 

6670  Cn.  Bienus  L.  f.  Pol.  |  Broccus  Vlviral.,  |  aedihcius,  Ilvir  j 
Regio  Lepido. 

Regio  Lepido  (XI  972  aliquoties  descripta  saec.  Xni.  XFIII). 

6671  d.  m.  I  T.  legi  lucundi  |  Vlviri  Aug.,  |  et  Decimiae  Thal|liae 
eius,  I  Filetus  libertus.  ]  His  epule  debentur'  |  a  collegio  centona|riorum 
BrixeIIano|rum. 

Brixelli  (XI  1027  vidit  Bormann).  —  1)  Scilicet  caverat  Philetus  (vel  alius 
guit),  ut  centonarii  quolannis  in  honorem  bicvndi  et  uxoris  eius  epularentur. 

6672  d.  m.  I  Euchar|isti  publ.',  |  disp.  pec'  |  Chryseueljpistus  ser.  | 
b.  m.  d. 

Parmae  rep.,  est  Lodi  (X1 1066  vidit  Mommsen  praeier  finem).  —  1)  Publici.  — 
2)  Dispensatoris  pecuniae?  (Chrys.  separandum  esse  a  nomine  Euelpisti  et  coniun- 
gendum  cum  pecuniae  vocabulo  cetiset  Hirschfeld). 

6673  d.  m.  I  Onesimi  c.  P.  s.*  viL  |  macelii,  |  Allia  Prima  |  bene 
me|renti,  |  cu|m  quo  vi|xit  annis  |  .  .  .  . 

Placentiae  (XI  1231  vidit  Bormann).  —    1)  Co/oniae  Placentinae  servi. 

6674  L.  Suipicio  I  L.  f.  Gal.  Nep6ti  |  flam.  divi  Hadri^ni  |  Au- 
gustae',  I  iiidic.  ex  V  dec,  |  Ilvir.  Aug.',  |  Ilvir.  Plac,  |  EuthaI6s  lib.  j 
patrono  r.  p.'  |  d.  d.  (In  latere  utroque  hasta;  in  poslica  gladiator  dextra  fla- 
gellum  gerens,  sin.  hastam). 

f^eleiae  rep.,  est  Parmae  (XI  1192  vidit  Bormann).  —  1)  Augustam  Bagien- 
norum  significari  putat  Bormann.  —  2)  Augustae  (cf.  not.  1).  —  3)  Rei  puhlicae. 

Alios  titulos  Feleiates  (praeter  N.  6675)  dedi  N.  179.  S94.  900.  1079.  2284. 
3870.  SS60. 


640  Caput  XIIII. 

Tabvila  alimentaria  Veleias. 
6675     obligatio   praediorum'   ob  ■ftS'  deciens    quadraginta    quattuor 
rnilia  fsest.  1.044.000),   ut  ex  indulgentia   optimi  maximique  principis  imp. 
Caes.  Nervae  |  Traiani  Aug.  Germanici  Dacici*  pueri  puellaeque  alimenta 
accipiant:    legitimi  n.'  CCXLV  in  singulos  HSr  XVI*  n.', 

f."  HS  XLVIlXL  n.^  (47040), 

legitimae  n.='  XXXIV «  sing.»  HS'°  XH  n., 

f.  HS  ivDCCCXCVI  n.        (4896), 
spurius  I"  HS  CXLIV  (i44), 

spuria  I  HS  CXX  (120), 

summa  HS  LllCC  (52200), 

quae  fit  usura  ^>^^"  sortis  supra  scriblae.'' 

(I.)  C.  Volumnius  Memor  et  Volumnia  Alce  per  Volum.  Diadumenum 
libertum  suum  professi  sunt  |  fundum  Quintiacum  Aurelianum,  coUem 
Muletatem  cum  silvis,  qui  est  in  Veleiate  |  pag6  Ambitrebio,  adfmibus 
M.  Mommeio  Persico,  Satrio  Severo  et  pop.",  HS  cvm  (108.000);  acciper. 
debet"  HS  vmDCLXXXXH  n.*«  (8692)   et  fundum  s.  s."  obligare.  | 

(II.)  M.  Virius  Nepos  professus  est  praedia  rustica,  deducto  vectigali, 
HS  CCCXDXXXXV  (310545)  n. ;  |  accipere  debet  HS  XXVCCCLIH  (25353)  n.,  et 
obligare  fundum  Planianum,  qui  est  in  |  Veleiate  pago  lunonio,  adfinibus 
Prisco  Palameno  et  Velleio  Severo  et  pop.",  |  quem  professus  est  H&  XIIII, 
et  fundum  Suigianum  cum  casis  III,  pag.  s.  s.",  |  adfine  C.  Calidio  et 
Velleio  Proculo  et  pop.,  quem  professus  est  H&  XX,  et  fun|dum  Petro- 
nianum,  pago  et  adf.  s.  s.,  quem  professus  est  HS  illi,  et  fundum  |  Man- 
lianum  Hoslilianum  (et  multos  alios). 

(Sequuntur  multae  aliae  professiones  eadem  ratione  perscriptae; 
in  his  maxime  memorabiles  hae): 

(XIII.)  M.  Mommeius  Persicus  professus  est  praed.  rustica  in  Veleiate 
et  I  Placenteno  (sic),  deducto  vectigali  et  eo  quod  Cornelius  Gallicanus^*  | 
obligavit  |x|  CLXXXDC  (LI8O6OO)  n.,  accip.  debet  HS  XCIIIIDCCLXV  (94.765) 
n.  et  oblig.  |  fundum  Attianum  (et  multos  alios). 

(XFI.)  C.  Coelius  Verus  per  Onesimura  ser.  suum  prof.  est  praed. 
rustica  in  Plac.  |  et  Veleiate  et  Libarnensi,  deducto  vectigali  et  is,  quae  ante 
Corne|lius  Gallicanus*'  et  Pomponius  Bassus"  obligaverunt,  I& DCCCXLII[/] 
DCCCILXXVHH  (843.879)  n.,  accipere  debet  HS  LXVllDCCCL  (67.850)  n.  et 
obbg.  fund.  Collacterum  (et  multos  alios),  item  saltum  Bitiniam  Albite|mium 
qui  est  in  Veleiate  et  in  Lucensi  pagis  Albensi  et  Minervio  et  |  Statiello** 
adf.  re  p.  Lucensium  et  Annis  frat.  et  pop.,  quem  professus  est  |  HS 
CCCL  in  HS  XXX,  item  fund.  Atiliauum  Nitielium  (et  complures  alios). 

(XFII.)  L.  Annius  Rufinus  nomine  suo  et  C.  Anni  Veri  frat.  professus 
est  praed.  rustica,  |  deducto  vectigali  et  quod  Pomponius  Bassus  obligavit, 


m 


Tituli  municipales.  —  Tabula  alimentaria  Veleias.  641 

HS  |x|  XlillXC  (1.014090)  n.,  I  accipere  debent  HS  XXCmDCCCCL  (83.950)  et 
obligare  fundos  Solonianum  cum  |  communionibus  (et  multos  alios,  postremo) 
sallum  Bituuiam  et  Albitemium  |  Betutianum  qui  est  in  Veleiate  et  Lu- 
cense  pagis  Albense  et  Minervio  |  et  Statielo**,  adf.  r.  p.  Lucensium  et 
Coelio  Vero,   quem  professus  est  H&  CCCL  (350.000)  in  I&  XXX  (30.000). 

(XLIII.)  Coloni  Lucenses  publice  professi  sunt  saltus  praediaque  Bi- 
tunias  sive  quo  |  alio  vocabulo  sunt  pro  indiviso  pro  parte  tertia^",  quae 
pars  fuit  C.  Atti  Nepotis,  |  et  quascumque  partes  habuit  Attius  Nepos  cum 
Annis  fratrib.  et  re  p.  Lucensium  |  et  Coelio  Vero,  item  saltus  praedia- 
que  iuncta,  qui  Montes  appellantur,  quae  |  fuerunt  Atti  Nepotis  propria 
universaque,  item  saltus  praediaque  Uccilae  et  saltus  praediaque  Latavio 
vectigalia  et  non  vectigalia,  et  saltus  praediaque  Laejveli  (ei  multa  alia)'. 
qui  sunt  in  Lucensi  et  in  Veleiate  |  et  in  Parmense  et  in  Placentino 
et  montibus,  adf.  compluribus  exceptis  |  praedis  Caerelliano  colle  et 
praedis,  quae  Attius  Nepos  cum  Priscilla  ali[quando  possedit  H&  vi- 
cies  quinquies,  deductis  reliquis  colonorum  et  |  usuris  pecuniae  et  pretis 
mancipiorum,  quae  in  inemptione  eis  cesserunt,  |  habita  ratione  etiam 
vectigalium,  H&  |xvi|.  Accipere  debent  H&  CXXVIII  DCCjLXXX  (128.780)  n. 
et  obhgare  saltus  sive  praedia  quae  s.  s.  s.,  deducta  parte  quarta. 

(Post  alia): 

Item  obligatio  praediorum"  facta  per  Cornelium  GalHcanum  |  ob  HS 
LXXII  (72000),  ut  ex  indulgentia  optimi  maximique  principis  |  imp.  Caes. 
Nervae  Traiani  Augusti  Germanici  pueri  puellaeq.  |  alimenta  accipiant, 
legitimi  n.«  XHX,  in  singulos  HS  XVP  n.»,  |  fiunt  H&  m  CCCCLVI  (3456), 
legilima  HS  XII ;  fit  summa  utraque  |  H&  lil  DC  (8600),  quae  fit  usura 
^v^^'*  summae  s.  s. 

(XLFII.)  C.  Coelius  Verus  professus  est  saltus  Avegam  Veccium  Debelos  ] 
cum  figUnis  saltus  Velvias  Leucomelium,  qui  sunt  in  Vejleiate  pag.  Albense 
et  Velleio,   adf.  rep.  Lucensium  el  rep.  Vejveleiatium  (sic)^  H&  xc  (90000); 
accipere  debet  H&  fx  (9000);  item  prof.  est  fund.  Valerianum  (et  alios). 
(Sequuntur  complures  aliae  similes  professiones). 

Prope  Macinesso  agri  Parmensis  rep.  a.  1747,  ubi  paullo  post  effossionibus 
(nsiitulis  apparuit  fuisse  Feleiam,  magna  tabula  ahenea,  iam  Parmae  (XI  1147 
contulit  Bormann).  —  1)  Cf.  supra  N.  6309.  —  2)  Dacici  cognomen  ostendit  lianc 
obligationem  Feleiatem  esse  paullo  recentiorem,  quam  Ligurem  Baebianam  supra 
N.  6S09;  item  apud  ipsos  f^eleiates  praecessit  obligatio  alia  in  fine  huius  tabulae 
enarrata  (cf.  not.  24).  —  3)  Numero.  —  4)  Scilicet  menstruos.  In  legitimis  pueris 
puellisque  menstvua,  in  spuriis  annua  alimenta  computala  sunt.  —  5)  Nummos.  — 
6)  Fiunt,  —  7)  Nummi.  —  8)  Plerumque  puerorum  numerus  cui  alimenta  destinaban- 
tur  maior  erat,  quam  puellarum.  Cf.  infra  N.  6818.  —  9)  Singulae.  —  10)  Ut  hic,  ita 
etiam  alibi  puellis  alimenta  parciora  praebebantur  quam  pueris.  Cf.  infra  N.  6818 
(not.6.7). —  11)  Cum  ingenuis  legitimis  etiam  spuriorum  aliqua  cura  habebatur,  sed 
exigua.  —  12)  Quincunx.  Cf.  N.  6609  not.  IH  fin.  —  13)  Scilicet  sestertium  1044000.  — 
14)  Populo.  —  15)  Scr.  debent.  —  16)  Ut  apud  Ligures  Baebianos  (N.  6509),  ila  hic 
Dessau,  Inscriptiones  Latinae  IL  41 


642  Caput  XIIII, 

quoque  possessores  vix  decimam  parlem  accipiebant  eius  summae  in  quam  fundos  suot 
professi  erant.  —  17)  Supra  scriptum.  —  18)  Supra  scripto.  —  19)  De  Cornelio  Galli- 
cano  cf.  not.24.  —  20)  De  Pomponio  Basso  cf.  not.  24,  et  supra  N.  6106.  —  21)  Fidetur 
omissum  esse:  pro  parte  tertia;  nam  eundem  saltum  Bitiniam  (sivc  quo  alio  nomine 
fuit)  et  L.  Annius  Rufinus  suo  et  Veri  fralris  nomine  professus  est,  et  professi  sunt 
coloni  Lucenses,  atque  in  horum  professione  adiectum  est:  pro  parte  tertia.  Cf.  Bor- 
mann  C.I.L,  XI  p.  221^.  —  22)  Cf.  quae  adnotavimus  ad  professionem  quae  praecedit 
C.  Coelii  P'eri  (not.  21).  —  23)  Cf.  not.  21.  22.  —  24)  Haec  appendicis  instar  videntu 
adiecta  in  eadem  tabula,  spectant  antem  ad  tempora  paullo  antiquiora,  Traiano 
nondum  Dacico  appellato.  Apparet  antequam  Traianus  Feleiatibus  sest.  1044000 
largitus  esset,  iisdem  iussu  imperatoris  distribuisse  summam  longe  minorem  Cor- 
nelium  Gallicanum.  Praeterea  alia  distributio  pecuniarum  circa  eadem  tempora 
videtur  demandata  fuisse  Pompnnio  Basso. 

6676  in  colonia  lulia  Pojla  Pollentia  Herculanea,  |  referentibus  P. 
Muttieno  Pris|co  et  C.  Marcio  Histro  Hvir.  |  non.  Sept. :  |  quo[d  wjerba 
facta  sunt,  Settidium  |  Abas[ca]ntum  praeter  probitaltem  y[itae  c]um  ea  solli- 
citudine  |  adq^wje  ir.[rfi(s]tria  delegatum  sibi  |  officium  [m]  insula  Minervia 
tueri,  I  ut  non  [fanjtum  contentus  sit  cura  ac  |  dilige[ntta  r]eligioni  publicae 
satisfajcere,  verum  [ef]iam  quaedam  proprio  sum|[f]u  suo  ad  excolendum 
locum  excogitet  |  [et  ei  j]npenda[f]  et  propter  hoc  talis  adfecti|[oms  merita 
decret]o  publico  remuneranda  |  [esse] illis  por.  public.  gra|... 

Polae  (F  8139  Mommsen  vidit  ectypum.    Alterius  exempli  frtistulum  V  81i0). 

6677  d.  m.  I  Pollentiae  |  Processae  |  col.  Pol.  lib.,  |  Valerianus  |  sum- 
marum  |  dispensat.*  |  coUibertae^  |  rarissimae  |  posuit. 

Polae  (V  83  vidit  Mommsen).  —  1)  Cf.  supra  N.  S4S0  (not.  2).  —  2)  Minus 
proprie  Processam  coUibertam  appellat  Valerianus,  non  libertus  coloniae,  sed  servus, 

Alios  titulos  Polenses  habes  supra  N.  410.  198.  832.  8S3.  946.  16U  2229.  3747\ 
3747^.  4172.  4892.  4893.  5733. 

6678  C.  Cantio  L.  f.  |  Lem.  Septimino  eq.  |  publ.,  flam.,  patron.  | 
colon.  lul.  Parent.,  |  curial.  veter.  Par.\  |  omnib.  honorib.  |  municipal. 
functo,  I  praef.  et  patr.  coU.  fab.,  |  plebs  aere  conlato.  |  L.  d.  d.  d. 

Parentii  (F  335  vidit  Mommsen).  —  1)  Curiali  veteri  Parenti,  locum  scilieet 
in  curia  Pareniinnrum  obtinenti  a  mainrihus  acceptum  (Momms.). 

6679  d.  m.  I  Sex.  Fulcinio  |  Sex.  f.  VeL  Vero  |  dec.  Parent.,  | 
an.  XHII  dier.  XXXVH.  [  Huic'  ordo  pientissi|mus  decr.  su6  funus  pub.  | 
et  res  pub.  turis  Hb.  tres  |  titulis  publice  ferri  |  liniversi  censuerunt.  ) 
Huic  et  col.  fabr.  tiiris  |  mittendi  habuit  bon.  |  Quf  parentes  suos  [  mi- 
seros  senes  in  |  Mctii  reliquit.  |  Parentes  ffli6  |  pfentissimo  et  sibi  |  vfvf 
posuerunt. 

Parenti  (V  387  vidit  Mommsen).  —  1)  Slructura  impedita;  videtur  signi- 
ficari  decuriones  defuncto  decrevisse  funus  publicum,  item  decrevisse  ut  rei  publicae 
nomine  turis  librae  tres  in  funcre  ferrentur  nomine  rei  publicae  i?i  titulis  ex- 
presso,  consensisse  autem  de  his  decrelis  universos  (Momms.). 

Aiios  titulos  Parentinos  habes  N.  678.  3290. 


Tituli  municipales.  —  Histria.  643 

6680    L.  Fabio  [L.  f.]  |  Pup.  Sev[e]r[o]  |  quaestor.  |  urbano,  |  [de]- 

Cu[r.    et]    plebs    (    T[ergesti]nor.      (In   latere  inhienti  dextro) 

k.  [iV]ovembr.  |  [QMod] spanius  Lentulus  et  | s  Ne- 

pos  IIv[t]r.  iur.  dic.  v.  f.  |  [L.  Fahium  5]everum  clarissimum  vi[-(5)[rwOT 
m]ulta  iam  pridem  in  rem  p.  nos|[/ra]m  beneficia  contulisse,  ut  qui  a 
pri|[m]a  sua  statim  aetate  id  ege[r]it,  uti  in  ad|[iMt;fl]nda  patria  sua  et 
dignitate  ct  eI[o]quentia  cres|[ce]rel;  nam  ita  mullas  et  magnificas  causas 
publi|-(10)[c]as  apu[f]  optimum  principem  Antoninum  Aug.  Pium*  |  [a]d- 
seruisse  egisse  vicisse  sine  ullo  quidem  aerari  nos|[f]ri  inpendio,  ut 
quamvis  admodum  adulescens  senili|bus  tamen  et  perfectis  operibus  ac 
factis  patriam  suam  nos|que  insupe[r]  sibi  universos  obstrinxerit;  nunc 
vero  tam  gr|-(15)andi  beneficio,  tam  salubri  ingenio,  ta[m]  perpetua 
ut[i7]itate  rem  |  p.  n.*  adfecisse,  ut  omnia  praecedentia  facta  sua,  quam- 
quam  imjmensa  et  eximia  s[t]nt,  facile  superari[f];  nam  in  hoc  quoque 
mirajbilem  esse  c.  v.^  virlutem,  quod  cotidie  in  bene  faciendo  et  in 
pa|tria  sua  tuenda  ipse  se  vincat;  et  id[ctr]co,  [g]uamvis  pro  men- 
su|-(20)ra  beneficiorum  eius  impares  in  referenda  gralia  simus,  interim 
tamen  pro  tempore  vel  facultate,  ut  adiuvet  saepe  factu|[r]us,  rem[M]ne- 
randam  esse  c.  v.^  benevolentiam,  non  ut  illum  pro|niorera  habeamus, 
aliut  enim  vir  ita  natus  non  potest  facere,  sed  |  ut  nos  iudicantibus 
gratos  praebeamus  et  dignos  tali  decore  ta|-(25)lique  praesidio:  q.  f.  p., 
d.  e.  r.  i.  c.'',   primo  censente  Calpurnio  Certo:  | 

Cum  Fabius  Severu[s  vi]v  amplissimus  adque  clarissimus  tanta  pietate 
tanta  [7]ue  adfectione  rem  p.  n.^  amplexus  sit  itaque  pro  minimis  ma|[a;]i- 
misque  commodis  eius  excubet  adque  omnem  praestantiam  |  [s]uam  exerat, 
ut  manifestum  sit  id  eum  agere,  ut  non  modo  nobis,  sed  pro|-(30)ximis 
quoque  civilatibus  declaratura  velit  esse  se  non  ali  quara  |  [pa]triae  suae 
natum  et  civiha  studia,  quae  in  eo  quamvis  adraodura  |  iuvene  iara  sint 
peracta  adque  perfe[c]ta,  ac  senatoriara  dig|[ni]ta[f]era  hac  raaxime  ex 
causa  concupivisse,  uti  patriara  su| [am  c]um  ornatara  tura  ab  oranib[Ms] 
iniuriis  tutara  defensamque  |  (35)  praestarel,  interim  aput  iudices  a  Cae- 
[sar]<&  datos,  interira  aput  ip|[sMm  t]mperatorem  causis  publicis  patro[ct]- 
nando,  quas  cum  iusti|tia  divini  principis  tum  su[a]  eximia  ac  [pr]uden- 
tissiraa  oration.  |  s[e]m[pe]r  no[6]is  cura  victoria  firraiores  r[e]misit;  ex 
proximo  vero,  ||  (11  1)  ut  manifestatur  cael[es]tibus  litteris  Antonijni  Aug. 
Pii,  tam  feliciter  d[e]siderium  pu[6]Ucum  a|pud  eum  sit  prosecutus  im- 
pelrando,  uti  Car|ni  Catalique  atlributi  a  divo  Augusto  rei  publi|-(5)cae 
noslrae',  prout  qui  meruissent  vita  atque  cen|su,  per  aedilitatis  gradum 
in  curiara  nostrara  admi([fe]|rentur  ac  per  hoc  civitatem  Romanam  apis- 
ceren|tur*,  et  aerarium  nostrura  ditavit  et  curiam  coraplev[tY]  j  et  universam 
rera  p.  n.  cum  fomentis'  arapliavit  adm[tV]|-(10)tendo  ad  honorum  com- 
munionera  et  usurpation[em]  |  Romanae  civitatis   et  optimura  et  locuple- 

41* 


644  Caput  XIIII. 

tissimum  |  quemque,  ut  scilicet  qui  olim  erant  tantum  in  redit^w]  |  pecu- 
niario,  nunc  et  in  illo  ipso  duplici  quidem  per  |  honorariae  numerationem 
repperiantu[r,  e]t  &in[t]  \  (15)  cum  quibus  munera  decurionatus  iam  ut 
pauci[s  one]|rosa  honeste  de  pl[e]no  compartiamur.  Ad  cui[MS  rei]  \  gra- 
tiam  habendam,  ut  in  saecula  perm[a]nsu[ro  ems]|modi  beneflcio,  oportuerat 
quidem,  si  fieri  poss[e?  et]  \  si  verecundia  clarissimi  viri  permitteret,  uni- 
versos  n[os]  |  (20)  ire  et  gratias  ei  iuxta  optimum  principem  agere.  Sed  | 
quoniam  certum  est  nobis,  onerosum  ei  futurum  t[a]|le  nostrum  officium, 
illut  certe  proxime  fieri  opo[r]|tet  o*  statuam  ei  auratam  equestrem 
primo  quoque  |  tempore  in  celeberrima  fori  [n]ostri  par[fe]  poni  et  i[n]  \ 
(25)  basi  eius  hanc  nostram  c[o]nsensionem  adque  hoc  |  decretum  inscribi, 
uti  ad  posteros  nostros  tam  volt[Ms]  |  amplissimi  viri  quam  facta  per- 
[m]aneant:  petique  a  |  [Fa]bio  Vero  egregio  viro  patris®  Severi,  uti, 
quando  q[M«]|dem  et  commentum  hoc  ipsius  sit  providentiae,  qua  |  (30)rem 
publicam  n.  in[/]atigabili  cura  gubernat  et  in  hoc  |  plus  publici  bene- 
flci,  quod  talem  et  nobis  et  imperio  civem  p[ro]|creavit  adque  formavit, 
Cuius  opera  studioq.  et  ornatio[res]  [  et  tutiores  in  dies  nos  magis  magis- 
que  sentiamus,  uti  patiatu[r]  |  se  in  hanc  rem  ad  flli[M]m  suum  legari 
mandarique  sibi,  |  (35)  uti  gratias  publice  c[/]ariss[/m]o  viro  mandatu 
no[s]|tro  agat  et  gaudium  universorum  singuIorumqu[c]  |  ac  voluntatem  ut 
mag[^]ster  talium  rerum  in  notitia[m]  |  eius  perferat.     Censuerunt. 

Tergeste  (V  S32  vidit  Mommsen).  —  1)  ^4.  138J16L  —  2)  Rem  publicam 
nostram.  —  3)  Clarissimi  viri,  —  4)  Qiiid  fieri  placeret,  de  ea  re  ita  censuerunt. 
—  5)  Cf.  Mommsen  C.  I.  L.  Fp.S3,  Staatsr.  III  p.  767.  —  6)  Laiinitatem  igitur 
Carni  et  Catali  assecuti  sunt.  Cf.  Mommsen  Staatsr.  l.  c.  et  p.  641  not.'  Hirschfeld 
zur  Gesch.  des  lat.  Rechts  p.  iS.  —  7)  Cf.  Plin.  ep.  2,  7,  3.  —  8)  o  delendum.  — 
9)  Scr.  patre. 


L,  Vario  |  Papirio  |  Papiriano  |  Ilvir.  i.  d.,  Ilvir.  i.  d.  qq.,  | 
praef.  fabr.  Romae  |  et  TergesteS  |  flam.  Hadr.,  pont.,  augur.,  |  collegium 
fabrum  |  patrono  merenti. 

Tergeste  (F S4S  vidit  Mommsen).  —  1)  Idem  vir  posuit  titulum  Tergestinum 
V  Si6,  ubi  item  dicitur  Ilvir  i.  d.,  Ilvir  i.  d.  quinq.  Tergest.,  praef.  fabrum  Romae 
et  Terg.  Significari  Papirianum  functum  esse  praefectura  fabrum  dignitatis 
equestris  (Romae  vocabulum  adicitur  etiam  supra  N,  SS02 ,  cf.  Momms.  Staatsr.  II 
■ed.  3  p.  98  not.  1),  eundemque  praefuisse  fabris  Tergestinis  (cf.  supra  N.  4873)  con- 
iecit  Mommsen. 

6682  P.  Public*  Ursio  v.  s.  f.*  et  |  coniugi  kariss.  Voltiliae  |  Sa- 
turni.,  dum  |  saltus  pubh|cos  curo,  de|cidi  hoc  in  pri|vato  agello. 

Aidussinae  sive  Heidenschaft  inter  Tergeste  et  Nauportum  (F  715  cf.  Pais  1107 
Vidit  Majonica).  —  1)  Libertus  sine  dubio  rei  publicae,  Tergestinae  pulo,  — 
2)  Fivus  sibi  fecit, 

6683  Q.  Publicio  Tergest.  |  I.^  Felici  Septu|mia  Sp.  f.  Sexta,  |  Q. 
Publicius  Felijcis  I.  Ingenuus  |  v.  f. 


Tituli  municipales.  —  Tergeste.  Aquileia.  645 

Tergeste,  postea  Pasdorfin  Amtria  (V  628  descripta  saec.  XV  et  rursus  saec. 
XIX).  —  1)   Tergestinorum  liberto. 

Alios  titulos  Tergestinos  habes  N.  77.  989.  1579.  2U7\  2S47.  2702.  4104.  4110. 
3123;  cf.  item  N.  5SS4  not.  1. 

6684  d.  m.  I  M.  Volumnius  |  M.  f.  Cla.  |  Urbanus  |  dec.  col.  lul. 
Kar.',  I  Ilvir.  i.  d.  |  M.  Volumnius  |  Ardeatinus  |  patrono  b.  m.  |  et  luliae  | 
lucundae  |  uxori  karis. 

Apud  lulium  in  provincia  Foroiulii^,  i.  e.  Zuglii,  ubi  fuit  lulium  Camicum 
(V  1842  semel  descripta  saec.  XF).  —  1)  Colonia  lulio  Karnico.  Dec.  lul.  Carn. 
etiam  III  S.  11739. 

Alios  titulos  eodem  loco  repertos  dedi  N.  1349.  S443.  SS89. 

6685    I agathu[s  |  ll\l  liberorum*  iu[s  |  a]  divina 

maies[fa|f«]  consecutus  .  .  .  .  |  [y/]vir  Aug.  Aquii[eiae]  |  fecit,  si^ftijMe]. 

Cividale,  ubi  fuit  Forum  lulium  Carnorum  {V  1768  cf.  p.  10S1  bis  ut  videiur 
descripta  saec.  XVI).  —  1)  Sic.  vel  [III]l  liberorum;  cf  N.  66S4  not.1. 

6686  C.  Valer.  C.  f.  |  Vel.  Eusebeti  |  Illlv.  i.  d.,  IIIlv.  i.  d.  qq.,  | 
patron.  Sept.  Aureli.  |  Aug.  Illlllvir.S  patron.  |  coU.  cent.  et  dend.  Aquil.,  | 
ob  insignem  eius  erga  se  |  iargition.  et  liberalit[afem]  |  suffrag.  univers.  ex 
aere  [coll.],  \  coll.  fab.  |  patron.  dignissim.  |  L.  d.  d.  d. 

Fiumicelli  agri  Aquileiensis  (V1012  descr.  saec.  XVllI  BertoliJ.   —   1)  ''Au- 
gustales    seviri    videntur    hic    omari    cognomlne    Septimianorum    Aurelianomm 
(Momms.). 

6687  C.  Lucius  C.  f.  ManiacusS  ]  Vettia  M.  f.  Figuli,  ]  M.  Lucius 
C.  f.,  I  C.  Lucius  C.  f.  Maniacus*  |  Illlvir  i.  d.  populi  beneficio'';  |  C.  Lu- 
cius  C.  f.,  f.^ 

Cervignani  agri  Aquileiensis  (V  993  cf.  p.  1023  tradit  solus  lacobus  Valvasone 
de  Maniaco,  auctor  suspectus),  —  1)  Cognomen  his  duobus  fortasse  additum  a 
Valvasone  ex  nomine  ipsius.  —  2)  Videiur  intellegi  in  ipsis  comitiis  creatus,  non 
honoralus  ab  ordine  vicaria  praefectura  (Momms.).  Cf.  infra  N.  6771:  llvir.  suf. 
popul.  creato.  —  3)  Filius,  sc.  eius  qui  praecedit.     Cf.  N.  6339'.  6360'. 

6688  Isidi  I  sacrum  |  Ti.  Veturius  |  Fuscus'  |  vestiar.  |  tenuarius, 
limlvir  1  beneficio  ordinis*. 

Monasterii  prope  Aquileiam  rep.  (Pais  139;  Majonica  arch.  ep.  Mitth.  aus 
Oesterr.  4,  1880  p.  92).  —  1)  Idem  est  in  titulo  V  3063.  —  2)  Cf  N.  6515.  6756  cet. 

Alios  titulos  Aquileienses  dedi  svpra  N.  487.  347.  624.  623.  906.  1032.  1069. 
1559.  157i.  1469.  2029.  2234.  2552.  2555.  2561.  2408.  2425.  2658.  2670.  2671.  2705. 
2704.  2992.  5119.  5120.  5128.  5135.  5246.  5485.  5497.  5498.  5499.  5347.  5330.  5331. 
5332.  5717".  5738.  5769.  5947.  5932.  5962.  5966.  5977.  5978.  5980.  5993.  4101.  4222. 
4231.  4232'.  4232^.  4571.  4867—4874.  4894.  4893.  3566.  3573.  3860.  3992.  Cf 
N.  1466. 


M.  Armonio  |  M.  1.  Asturae  |  patrono  sexvir.  Foro  |  Corneli 
et  sexvir.  lulia  |  Concordia,  |  M.  Armonio  M.  1.  Aucto,  |  Opponiai  C.  1. 
Tertiai,  |  M.  Armonius  M.  1.  Salvius  |  sexvir  lulia  Concordia  |  testamento 
fieri  iussit. 


646  Caput  XIIII. 

Concordiae,  nunc  Portogniari  (V  1884  vidit  Mommsen). 

AUos  titulos  Concordienses  dedi  N.  755.  9S1.  93i\  1118.  1364.  1468.  1989. 
S774.  S571.  3378.  3379,  praeter  inscriptiones  sepulcreti  militaris  aetatis  labentis 
N.  2796  seq. 

6690  M.  Laetorio  |  M.  fil.  Pap.  |  Patercliano  |  Illlviro  iur.  dic.  II,  | 

allectO  I  aer.',   salio''  .  .,  |  patroilO  coll.  | (In  latere  epistula   Patercliani 

ad  collegium  quoddam  incisum  fuit  cuius  paucae  tantum  reliquiae  extant.) 

Opitergii  (V  1978  cf.  p.  1066  vidit  Mommsen).  —  1)  Cf.  N.  6693  not.  1.  — 
2)  Cf  N.  6701. 

6691  C.  Firmio  C.  f.  |  Menen.  Rufino  |  eq.  pub.,  Lauren.  |  Lav.,  dec, 
flamin.,  |  patrono  colle|giorum  fab.  cent.  |  dendr.  Feltriae  |  itemque  Ber- 
vens.S  I  colleg.  fabr.  Altijnatium  patrono. 

Feltriae  (F  S071  vidit  Mommsen).  —  1)  Cf.  Piin.  h.  n.  3,130,-  Mommsen 
C.  I.  L.  V  p.  337. 

6692  C.  Asconio  C.  f.  |  Fab.  Sardo  |  Illlvir.  i.  d.,  |  praef.  fabr., 
fratri;  |  Cusiniae  M.  f.  |  Sardi^  matri,  |  et  sibi,  |  Asconia  C.  f.  |  Augu- 
rini*  |  sacerdos  |  divae  Domitillae^. 

Patavii  (V  2829  vidit  Mommsen).  —  1)  Sardus  hic  pater  eius  qui  praecedit 
fnisse  putandus  est.  —  2)  Incertum  an  hic  Axigurinus,  senator  sub  Nerva,  ad  quem 
pertinet  t.  Patavinus  V  2822  (cf  p.  1073).  —  3)  Cf  N.  237. 

6693  L.  Duceii.  I  Atimeti,  |  Patavi  Aug.  Conc.*,  |  Pyrallidi  |  lib.  In 
f.  p.  XI,  I  r.^'  p.  XI. 

Pernnmia,  inter  Patavium  et  Ateste  (V  2323  his  decripla  saee.  XFIII).  — 
1)  Augustales  Concordiales  sive  Concordiales  Augustales  sive  nude  dictos  Concor- 
diales,  ordinis  libertini  omnes,  habes  praeterea  in  titulis  Patavinis  F2307.  2843. 
2863  (snpra  N.  2919  noi.).  2869.  2872.  2874.  2873.  3130.  —  2)  Retvo. 

Alios  titulos  Putavinos  dedi  supra  N.  614.  943.  980.  4297.  2022.  2919.  2993. 
3623.  3973.  4372.  3107.  3202.  3406.  3630.  3897. 

6694  A.  A.*  I  C.  Cluentius  C.  f.  |  Romul.*  Proculus  |  Ateste  aedilis, 
llvir,  quaestor  |  aerari  bis,  pontifex,  v.  s. 

Abani  prope  Patavium  (F  2783  vidit  Mommsen).  —  1)  Cf.  supra  N.  3894. 
3894^  not.  1.  —  2)  Romilia  tribus  Atestinorum.  —  Titulos  Ateste  pertinentes  dedi 
sitpra  N.  2236.  2243.  2336.  3006.  3232.  3944.  3944K  3943.  3986.  6004.  6003. 

6695  L.  Larliu[.s]  |  Maximus  |  Illlvir  i.  d.,  |  adl.  aer.*,  poot.,  |  uxori  | 
staluam  oblatam  a  ]  col.  cent.  m.  Vic*  d.  p.  s.  p. 

Supra  Ficetiam  in  vico  Chiupano  (V  3137  aliquoties  descripta  saec.  XF. 
XFII).  —  1)  Adlectus  aerario.  Idem  munus  in  t.  Opilergino  supra  N,  6690  et  Fel- 
trinis  F  2069.  2070;  cf.  Mommsen  C.I.L.  F  p.  186.  1196.  —  2)  CoUegio  centona- 
riorum  municipii  Ficentini. 

Alios  titulos  Ficetinos  dedi  si/pra  N.  301.  968.  3839. 

6696  honori  |  M.  Gavi  M.  f.  |  Pob.  Squilliani  |  eq.  pub.,  Illlvir. 
i.  d.,  I  Illlvir.  a.  p.,  v.  b,',  |  curatori  Vicetinor.,  |  apparitores  et  |  limo- 
ciocti'  I  tribunalis  eius. 


Tituli  municipales.  —  Trauspadana.  647 

Feronae,  tabula  aerea  inagna  (V  3401  vidit  Mommten).  —  1)  Quattuorviro 
aedilicia  potestate,  viro  bono.  —  2)  Cf.  siipra  N.  6319  (not.  2),  infra  iV.  7070. 

6697  d.  m.  I  C.  Calvenli  |  Firmini,  |  curatores  |  instrumenli  |  Vero- 
naes  |  ex  numero  |  coUeg.  fabr. 

Feronae  (V  3387  aliquoiies  ut  videtur  descripta  saec.  XF.  XFI). 

Alios  titulos  Feronenses  dedi  supra  IS.  90.  204.  S44.  1148.  1266.  1536.  1455. 
1870.  19S0.  2559.  2675.  2677.  2710.  5114.  5116.  5117.  5247.  52S0.  5264.  5462.  5S61. 
5S71.  5610.  5622.  5749.  5767.  5979.  S005.  S025.  S117.  S121.  S122.  SSS1.  S655.  5757. 

6698  L.  Stlanio  |  Homuncioni  |  Inlilvir.  Aug.  et  Neronien.*  (Ab 
altera  parie)  V.  f.  |  Stlania  L.  L  |  Cylheris  |  sibi  et  |  [Z.]  Stlanio  Homun- 
cioni  I  ....  0  sexviro  p[a;rono]. 

Fero7iae  (F  3429  oidit  Mommsen),  —  1)  Neroniensi,  vel  potius  Neronieno 
(Momms.).  Titulum  apparet  scriptum  esse  imperante  Nerone,  ut  titulum  Asculanum 
N.  6S6S  imperante  Tiberio. 

6699  Q.  Octavio  I  Q.  1.  Pob.'  Primo  |  Vlviro  Aug.,  |  sac.  iuven.%  | 

Octavia    Tiglis    pat.    |    Coniugi    b.    m.    et    sibi    |    V.   f.    (Sequitur  carmen  se- 
pulcrale). 

Prope  Feronam  loco  dicto  Falezo  (Fallese),  iam  Veronae  (V  341S  vidit 
Mommsen;  carmen  quod  non  repetivi,  traciavit  Buecheler  carm.  epigr.  n.l09S). — 
1)  De  iribu  liberlini  cf.  Mommsen  Slaatsr.  III  p.  441  not.  1.  —  1)  Cf  N.  6263  not.  2. 

6700  L.  Aufillenus  |  Ascanius  |  Vlvir  II  |  Cla.  et  Aug.'  |  sibi  et  | 
Catiae  T.  f.  |  Rodhae  (sic)  \  uxori. 

Avio  ad  Athesim ,  inter  Veronavi  et  Tridentum  (V  4008  vidit  Pais  C.  I.  L. 
suppl.  Ital.  I  n.  660).  —  1)  Sevir  iterum  Claudialis  et  Augustalis  (Veronae  ut  videtur). 

6701  C.  Viracio  |  Longino  ]  Vlvir.  Veron.  |  et  salio*,  el  |  Quintiae 
P.  f.  Quintae  |  C.  Viracius  Quintinus  | 

Brandico  prope  Brixiam,  iam  Veronae  (V  4492  vidit  Mommse7i).  —  1)  Salii 
fuerunt  etiam  in  aliis  oppidis  Transpadanis ,  Opitergii  (cf.  N.  6690),  Patavii,  Ti- 
cini  (cf.  N.  6745). 

6702  Q.  Caecilio  |  Telesphor.  Vljvir.  FlaviaU  |  Cremon.  et  munerar.,  | 
Calventia  |  Corneliana  |  marito  optimo  et  |  sibi. 

Brixiae  (V  4399  vidit  Mommsen). 

Ornamentis  decur.  Cremon.  [honoratus^l  est  supra  N.  S631.  De  tribu  Cremo- 
nensium  supra  N.  1468.  22S6. 

6703  lovi  I  M.  Poraponius  M.  f.  Primi[o]  |  et  C.  Pomponius  M.  f.  | 
aras  septe  posuerunt  |  paganic*  pagi  Farratic.  |  ex  scitu  pagi  pagano- 
rum  I  Farraticanorum*  et  permiss.,  |  [pr]opter  magisterium  pagi  |  [e]t  vo- 
cationem  in  perpetu^Mw]  |  sibi  et  filio,  |  finibus  Cremone[ns]ium  |  d.  p.  s. 

Pedergnagae  inter  Cremonam  et  Brixiam,  iam  Brixiae  (V4148  vidit  Mommsen). 
—  1)  Paganicas  (?)  —  2)  Eiusdem  nominis  pagus  Placentinojnim  memoratur  in 
tabula  alimentaria  Veleiate  (supra  N.  6ff7S)  5,  48  et  in  tegula  V  73S6. 


648  Caput  Xnil. 

6704  P.  Faonius  M.  f.,  ]  C.  Masurius  C.  f.  SabinusS  |  P.  Cutius 
P.  f.  Bibulus,  I  L.  Aemilius  C.  f.  Malo  [  fanorum  curatores  |  ex  pecunia 
fanatica  |  faciundum  curarunt  |  idemque  probarunt. 

Prope  Veronavi  ad  Santa  Manerba  rep.,  deinde  S.  Pietro  Incariano  (F  3924 
vidit  Mo?nmsen),  —  1)  Fortasse  parentela  coniunctus  cum  Masurio  Sabino  celebri 
iuris  consulto  aetatis  Tiberianae. 

6705  C.  Octavius  M.  f.  Cafpjito  |  memo[m]  suor^wjm,  |  nomine 
L.  P.  Octavior[M]m  M.  f.  |  Clementis  N  . .  ulla  .  .  [ejt  |  Staberi'  optumo- 
[rum\  fra[fr]um  |  ..udisnam*  Augustam  solo  p[n]vato  |  Arusnatibus  de[d?]t. 

Fumane  prope  Veronam,  ubi  caput  pagi  Arusnatis  fuisse  ex  hoc  et  sequenti 
titulo  intellegitur,  iam  Veronae  (V  5926  vidit  Mommsen).  —  1)  Tres  fratres  eius 
qui  tituluvi  posuit.  Idem  est  N.  6708  et  in  comphiribus  aliis  tilulis  eiusdem  re 
gionis.  —   2)  Aedificium  quoddam  videtur  indicari. 

6706  Nymphis  Aug.  |  et  Genio  pag.  |  Arusnatium,  C.  |  Papirius  Threptus 
(scrofa,  i?istrumenta  ad  sacrificandum). 

Fumane  prope  Veronam  rep.,  est  Veronae  (V3913  vidit  Mommsen). 
Titulos  pagi  Arusnatium  dedi  etiam  supra  N.  1Si8.  3317.  4898.  4899. 

6707*  L.  Redonius  |  Q.  f.  Planta  |  flamen  vovit,  |  manisnavius*  | 
posuit. 

O^O^''    P.  Valerius  P.  f.  |  Montanus  flam.  |  mannisnavius  *  |  dedit. 
Veronae  (V  3931.  3932  vidit  Mommsen).  —  1)  Videtur  sacerdotii  vocabulum 
Raetictnn  praeterea  ignotum. 

6708  P.  Octavio  P.  f.  Verecundo  |  pontif.  sacr.  Raet.',  |  Capito* 
patruus. 

Pontoni  prope  Veronam,  in  villa  nobilis  cuiusdam  Veronensis  (V  3927  cf. 
p.  1077  semel  vel  bis  descripta  saec.  XVII).  —  1)  Pontifici  sacrorum  Raeticorum. 
—  2)  Idem  Capito  nominatur  etiam  in  aliis  litulis  pagi  Arusnatium  agri  Vero- 
ne?isis,  cf.  N.  670S. 

6709  dis  deabusq.  |  omnibus  pro  |  salute  casteljlanorum  Verjvasium, 
C.  V.  Q|uadratus  1.  1.  p.  d. 

Vervo  in  valle  Anaunorum  (Val  di  Non),  iam  Veronae  (V  S0S9  vidit 
Mommsen). 

6710  d.  m.  I  Severae  |  Profuturus  |  coniugi  b.  m.,  |  deditq.  nomin. 
eius  I  gentil.  Argeniae*  ftS  n.  BC,  |  ut  ex  reditu  eor.  rosal.  et  |  parent. 
omn.  an.  in  pe[rp]et.  |  procurent. 

Toscolano  ad  lacum  Benacum  (V  4871  vidit  Mommsen).  —  1)  Gentilitas  haee 
praeterea  ignota.  —  Commune  Benacensium,  quod  hoc  loco  fuisse  demonstrant 
tituli  V  4866 — 4869,  Brixiae  ut  videtur  una  cum  Trumplinis  posuit  titulum  supra 
editum  N.  266. 

6711  G.  (sic)  Petroni  C.  f.  |  Pob.  Marcellini  |  inter  primos  col- 
le[^]i|ato  in   coUegio   naviculajriorum  Arehcensium ',   cui  |  collegio   dedit 


Tituli  municipales,  —  Transpadana.  649 

legavitqufe]   (  &&  n.  II  at  sollemnia  cibu[m]   |   et  rosarum   sibi  et  con- 
h\[gi].  I  Petronia  Pia  pat[ri]  |  pientissim[o]. 

Peschierae  ad  lacum  Benacum,  ubi  fuit  Arilica,  est  Feronae  (F  4015  vidit 
Mummsen).  —  1)  Arilicam  inter  Feronam  et  Brixiam  memorant  itineraria;  videtur 
fuisse  in  pertica  Feronensium  (Mommsen  C.  l.  L.  V  p.  400).  Alii  tituli  Arilicentes 
eodem  loco  reperti  sunt  V  4016.  4017.     Pais  669. 

6712  (protomae  viri  et  mulieris)  Reae  Triumi  f.*,  |  sacerdoti  I  Caesa- 
ris,  I  et  Ennae  Tresi  f.  ]  uxori. 

Rogni  in  valle  Camonica  (F  4966  ter  ut  videtur  descripta  saec.  XF—XFIII). 

—  1)  Lectio  non  certa  (Trinmiae  vel  Triciami  f.  vel  Firmiae  apograpka). 

6713  C.  Pladicius  C.  f.  |  Quir.  Casdianus  |  Ilvir  i.  d.  |  Camunnis,  j 
aedil.^  quaest.,  j  praef.  i.  d.  Brix.,  |  [t]udex  ex  V  dec,  equo  p.,  |  praef. 
coh.  1  I  Thrac.  equit.,  |  trib.  mil.  leg.  X  G.  p.  f.,  |  a  re  p.  Camunnor.,  | 
cui  in  hoc  |  pecuniam  legavit,  |  t.  p.  i. 

Cividate  in  valle  Camonica,  iam  Brixiae  (F  4957  vidit  Mommsen). 
Alius  titulus  eodem  loco  rep.  supra  N.  5525. 

6714  Genio  |  [coi]oniae  civicae  Aug.  |  Brixiae*  |  .  .  .  rgennius  Q.  f. 
Fab.  I  Sagitta  |  [y/]vir.  Aug.,  decurio^  |  [praef.]  fabr.,  praef.  i,  d.,  q.,  | 
[//]vir.  quinq.,  |  [d.]  p.  s. 

Brixiae  (F  4212  vidit  Mommsen).  —  1)  Eadem  nomina  Brixiae  supra 
N.4910. —  2)  Seviri  Augustales  Brixiani  honoribus  publicis  functi  F 4595.  4457. 

Alios  titulos  Brixiae  vel  prope  Brixiam  repertos  habes  supra  N.  114.  170. 
266.  579.  940.  942.  1149.  1150.  1333.  2272.  2468.  2694.  2790.  2793.  3018.  3037. 
3069.  3115.  3295.  3760.  3762.  4078.  4888.  4902.  4903.  4904.  4910.  5086.  5108\  5607. 
5631.  5725.  6702;    alios  infra  in  capite  de  collegiis. 

6715  M.  Publicio  I  M.  f.  Fab.  Sextio  |  Calpurniano  |  equo  publico,  | 
flam.  divi  lul.,  |  praef.  aedil.  pot.S  |  quaestor.  aerar.,  |  sacerd.  iuven.  Brix.,  | 
defensori  reip.  Brix.,  ]  coUegia  |  centon.  et  fabror.  |  L.  d.  d.  d. 

Herbusci  in  agro  Brixiano  (F  4459  fortasse  semel  tantum  descripta  saec.  XFI), 

—  1)  Praefecli  aedilicia  poteslate  Brixiani  etiam  supra  N.5607.   F  4904. 

6716  •  •  •  I  equo  pubhc. ,  decurioni  Brixiae  |  Veronae  Tridenti 
[iVtc]omediae,  |  cui  ordo  Brixianor.  |  statuam  aurat.  eq.  et  funus  pubhc. 
decr. ;  |  et  Clodiae  Q.  f.  Procillae  |  sacerdoti  divae  Plotinae,  |  Sex.  Valerius 
Poblicola  Priscilhan.  |  fihus. 

Otim  Ronchi  prope  Brixiam,  iam  Brixiae  (F448S  Momm^en  vidit  partem). 

6717  L.  Gaboni  Arunculeio  Valeriano'  v.  e.,  eq.  R.',  sacerd.  et 
principal.  omnib.  honorib.  funct.,  patri  et  avo  senator.,  curatori  suo,  ob 
merita  coll.  fabr.  et  cent.   L.  d.  d.  d. 

Brtxiae  (F  4333  descripta  saec.  XF;  versuum  divisio  ignoratur).  —  1)  Ad 
filium  huius  videtur  pertinere  F  4332.  —   2)  Firo  egregio,  equiti  llomano. 


650  Caput  Xini. 

6718  Bonum  Eventum  |  Vlvir.  so[cj]orum',  |  Sex.  Numisius  For- 
tunatus  I  et  L.  Lucretius  Primianus  |  Vlvir.  Augg.,  |  curatores  ordin.*, 
dalis  in  tut,'  [  -HS-  c/^  n.,  ex  quorum  usur.  die  |  id.  Mai.  sacr.  extis 
celebretur. 

Brixiae  (V  4203  vidit  Mommsen).  —  1)  Cf.  N.  6719.  6720.  6740  not.  2.  — 
2)  Ordinig,  sc.  sevirum  Auf^ustalium.  —  3)  Tutelam. 

6719  d.  m.  I  Clodiae  Ac|hiilee  sive  Cyjryle,  quae  vixit  |  ann.  XXVIIIl 
men.  XI  |  diaesVI,  L.  Vettius  |  Ursinianus  maritus  |  uxori  inconpara- 
bili;  I  qui  dedit  coil.  Vlvir.  |  soccior.  (sie)  HS  n.  oo,  ut  ex  |  usuris  aeorum 
profus.'  I  aei  tan  parent.  tan  ros.  |  quodannis  celebrent. 

Prope  Brixiam,  est  Brixiae  (F  4410  vidit  Mommsen).  —   1)  Profusiones. 

6720  pietali  \  Hostiiiae  |  Hostilianae  |  Vlvir.  Aug.  soci  |  quib.  ex 
permiss.  divi  Pii  |  arcam  habere  permiss.,  [  primae*  bene  raerenti  t.  u.* 

Brixiae  (F  4428  vidit  Mommsen).  —  1)  Prima  benemerens  dicitury  quod  eol- 
legio,  cum  primum  liceret,  id  est  statim  post  arcae  ius  datum  ab  imperatore,  sum- 
mam  aliquam  largita  est  (Momms.).  —   2)  Titulo  usa. 

6721  coll.  praec.  |  L.  Vettio  Pinn.  |  Vlvir.  Aug.  d.  d.  gr.*  | 
Pinna  t.  u.'' 

Brixiae  (P.  da  Ponte  Notizie  degli  scavi  1896  p.  SS8).  —  1)  Decreto  decurio- 
num  gratis.  —  2)  Titulo  usus. 

6721^  Ti.  Claudius  |  Auctus  |  Vlvir.  Aug.  et  iter.  |  d.  d.,  sibi  et  | 
Claudiae  Arretiu[ae]  |  uxori,  |  Ti.  CIaudi[o  ^e]rmogen[t],  |  Ti.  Claudio 
Attalo,  I  Ti.  Claudio  Trophim.  |  Vlvir.  Aug.,  |  Claudiae  Marcellin.  .  .  Clau- 
d[iae]  \  Hermione,  Ciaudio  Chresim[oJ. 

Brr.viae  ff^440S  vidit  Mommsen). 

6722  M.  Terentius  |  Pyramus  |  Vlvir  Aug.  |  L.  Appio  Aphobelo  | 
Vlvir.  Aug.  II'  I  gratuito,  amico;  |  Terentiae  Piste  |  so[ror]i;  |  Mes- 
sia[ej  .  .  ecusae  j  u[a;or]i;  |  P.  Postumio  Primioni,  1  Posturaiae  Quartae 
a."  b.  m. 

Salo  ad  lacum  Benacum  (l.  di  Garda),  videtur  perlinere  Brixiam  (f^4480  vidit 
Mommsen,  praeter  finem).  —  1)  Cf.  N.  6296  not.1 ;  N.6700,  cet.  —  2)  Amicis. 

6723  colleg.  fabror.  |  C.  Mefanati  |  Graciii  et  |  L.  Minicio  Alexan- 
dro  I  Vlviris  Aug.  et  |  Ursioni  Secundi  fll.,  |  qui  facultates  suas  |  coU. 
reliq.' 

Gabhionetae  prope  Cremonam,  iam  Mediolani  (F  4122  vidit  Mommsen).  — 
1)  Collegio  reliquerunt.  Collatis  titulis  F  4048.  4391.  4433  Brixianam  credide- 
rim  esse. 

6724  Coeliae  Paternae  |  matri  synagogae  |  Brixianorum. 
Brixiae  (f^4411  vidit  Mommsen). 

6725  P.  Clodio  P.  f.  I  Fab.  Surae  |  q.,  flamini  divi  |  Traiani,  pon- 
lif.,  1  llvir.  quinq.,  trib.  leg.  |  II  Adiulric.  piae  fid.,  |  curat.  rei  p.  Ber- 


• 


Titali  municipales.  —  Trauspadana.  651 

gom.  I  dat.  ab  imp.  Traiano,  |   curat.  rei  p.  Comens.  |  dat.  ab  imp.  Ha- 
driano,  |  collegia  |  fabror.  et  cent. 

Brixiae  (f^4368  descr.  Cyriacus  aliique). 

6726  P.  Mario  |  Vot.  |  Luperciano  |  eq.  R.  eq.  publ.,  omn.  |  honor. 
municipal.  adept.,  |  iudici  de  select.,  sacerd.  Caeninen.S  coll.  |  fabr.  cent. 
dend.  m.  B.*  patron.,  |  cuius  eximia  liberalitas  post  |  multas  largitiones 
hucusquc  I  enituit,  ut  lucar  Libitinae^  |  redemptum  a  re  p.  sua  uni- 
versis  |  civibus  suis  in  perpetuum  |  remitteret.  Huius  tot  et  tam  |  in- 
gentia  merita  ita  |  remuneranda  censuerunt,  |  ut  effigiem  illius  perpetua  | 
veneratione  celebrarent.  |  L.  d.  d.  d. 

Bergomi  (F  S128  vidit  Mommsen).  —  1)  Cf.  supra  N.  SOIS  not.  4.  —  2)  Muni- 
cipii  Bergomatium.  —  3)  ''Lucar  Libitinae  est  opinor  pecunia  sive  ei  deae  sive  rei 
publicae  pro  funere  solvenda,  pro  quo  reditu  Lupercianus  sortem  rei  publicae  ita 
dcdit,  ut  usurae  eius  in  intribiitionis  funerariae  locum  succederent  et  funus  fa- 
cientes  sic  ab  ea  liberarentur^  (Momms.). 

Alios  tilulos  Bergomales  dedi  supra  N.  2722.  S092. 

6727  [L.]  Minicius  L.  f.  Ouf.  Exoratus  |  flam.  divi  Titi  Aug.  Vespa- 
siani*  consensu  decurion.,  tr.  mil.,  HHvir  a.  p.^,  Hvir  i.  d.,  praef.  fabr.  | 
a  pr.  bis  et  cos.^  pontif.,  sibi  et  Geminiae  C.  f.  Priscae  uxori,  et  Mini- 
ciae  L.  f.  Bisiae,  v.  f. 

Rezzonico  ad  lacum  Larium  (Comensem),  iam  Menaggii  (FS259  vidit  Momm- 
sen).  —  1)  Comi  ut  videtur.  —  2)  Quattuorvir  aedilicia  potestate.  —  3)  Cf.  Momms. 
Herm.  i,  61  not.,  irifra  N.  6862  (nol.  4). 

6728  L.  Caecilius  L.  f.  Cilo  |  HHvir  a.  p.,  ]  qui  testameuto  suo 
"iJS  n.  XXXX  municipibus  Comensibus  |  legavit,  ex  quorum  reditu  quot 
annis  per  Neptunalia  oleum*  |  in  campo  et  in  thermis  et  balineis  omni- 
bus  quae  sunt  |  Comi  populo  praeberetur,  t.  f.  i.,  et  |  L.  Caecilio  L.  f. 
Valenti  et  P.  Caeciho  L.  f.  Secuodo^   et  Lutullae  Picti  f.  contubernali.  | 

Aetas  properavit,  faciendum  fuit.  NoH  plangere,  mater.  Mater  |  rogat 
quam  primum  ducatis  se  ad  vos.' 

Comi  (V  S279  vidit  Mommsen).  —  1)  Cf  N.  6S85  (not.  1),  N.  6957  (not.  2).  — 
2)  Cf,  supra  N.  2927  not.  1  fin.  —  3)  f^ersuum  particulae,  cf.  Buecheler  iSO. 

6729  P.  Alili  I  P.  f.  Ouf.  I  Septiciani  |  grammat.  Latini,  |  cui  ordo 
Comens.  |  ornamenta  |  decur.  decrevit.  |  Qui  universam  |  substantiam  [ 
suam  ad  rem  publ.  |  pertinere  voluit. 

(In  latere) 
Morborum  |  vilia  et  vitae  |  mala  maxima  |  fugi.  | 
Nunc  careo  |  poenis,  pace  |  fruor  placida*. 
Comi  (r  S278  vidit  Mommsen).  —  1)  Buecheler  1274. 

Alios  titulos  Comenses  habes  supra  N.  2721.  2725.  2927.  5122.  5285.  5709. 
4819. 

6730  Innocenti'  cum  Encratio^  vivas!  |  Gen.  et  hon.  |  Magi  Ger- 
mani  Statori  1  Marsiani  eq.  R.  eq.  p.,  dec.  dec.  V,  |  ex  D.  HH*  coll.  fabr 


662  Caput  XIIII. 

et  centon.,  |  curator.  ark.  Titianae  coU.  s.  s.^  |  anni  C.  L.  I*  colon.  G. 
A.  F.  Med.^  I  et  lunoni'  |  Cissoniae  Aphrodile  eius,  |  D.  XIF  ex  coll.  s.  s.*, 
patronis  |  plura  merentibus.  |  —  Innocenti  qui  sic  agis  bene  vivas! 

Mediolani   (V  3869  vidit  Mommsenus   excepto  versu  ultimo   qui  iam  deest). 

—  1)  Signa  Statorii  Marsiani  et  coniugis  eius.  —  2)  Ex  centuria  quarta.  — 
3)  Collegii  supra  scripti.  —  4)  Annum.  centesimum  quinquagesimum  priinum  col- 
legii  significari  putat  Mommsen  C.  I.  L.  V  p.  633.  —  5)  Coloniae  Gallienianae  (?) 
Jugustae?  Felicis?  Mediolani  (Momms.  C.J.L.  F  p.  654;  Gallieniana  etiam  Fe- 
rona,  supra  N.  344).  —  6)  Cf.  N.  3644.  3643.  —  7)  Centuriae  duodecim.  — 
8)  Cf.  not.  3. 

6731  Gen.  et  [A]on.  |  P.  Tutili  |  Callifontis  ]  Vlvir.  sen.»,  |  patr. 
D.  XII  coU.  I  aerar.  c.  A.  A.  M.*,  |  neg.  stip.  arg.^  |  splendid.,  et  |  lun.''  Pa- 
bliciae  |  C.  f.  Pomponiai  |  tt."*  coniug.  eius  |  et  lun."*  Tutiliae  |  P.  f.  Pom- 
ponian.  |  Constantii®  vivatisl  |  L.  Romatius  |  Valerian.  et  |  Vocatia  |  Valeria 
cum  I  filis,  clientes. 

Mediolani  (F  3892  descr.  saec.  XFl  Alciatus).  —  1)  Cf.  N.  6734.  —  2)  Patroni 
centuriarum  XII  collegii  aerariorum  coloniae  Aeliae  (?)  Augustae  Mediolani.  — 
3)  Negotiatoris  stipis  argentarii  (Momms.).  —  4)  lunoni.  Cf.  N.  6730.  —  5)  Fi- 
detur  corruptum.  —  6)  Constantius  signum  tam  Calliphontis  quam  uxoris  ut 
videtur. 

6732  d.  m.  I  C.  Valeri  |  Petroniani  |  decur.^  pontif.,  sacerd.  |  iuven. 
Med.S  causidic,  |  quinq.^  gratuit.  legation.  urbic.  |  et  peregrin.  pro  re  p. 
sua  funct.,  |  vixit  ann.  XXIII  mens.  VIIII  d.  XIIII,  |  C.  Valerius  Eutychia- 
nus  I  Vlvir  Aug.,  pater,  |  fil.  incompar.  et  sibi.  ((jtrimque  homo  togattis 
stans,  supra  eum)  Eudromil  (In  dextro  latere  homo  in  suggestu  sedens,  ante  eum 
stant  duo,  supra)  Constanti,  eudromi^!  |  (In  sinistro  latere  homo  in  lecto  cu- 
bans,  ante  eum  alius  stans;  supra  illius  caput)    eudromi! 

Mediolani  (F  3894  quatter  ut  videtur  descripta  saec.  XF.  XFI).  —  1)  Cf. 
supra  N.  6263  not.  2.   —    2)  Quinquies.    —    3)  EVAPOMI  unus  ex  auctoribus. 

6733  d.  m.,  V.  f.  I  Vinicia  TertuUina  |  sibi  et  C.  Novellio  Vict.  j 
Vlvir.  iun.S  dendrophoro,  mar.  suo,  |  et  NoveUiae  Tertullinae  fihae,  |  quae 
vixit  ann.  XXI  menses  VIIII,  et  |  Maximo  Comagio  Vero  Marsiano  | 
filio  suo,  Vlvir.  iuniori,  et  Co|magiae  Verinae  filiae  suae,  |  et  avviati- 
cis^  suis. 

Mediolani  (F  3902  vidit  Mommsen).  —  1)  De  sexviris  iunioribus  Mcdiolani, 
diversis  a  sexviris  Augustalibus,  sive  senioribus,  dixit  Mommsen  C.  /.  L.  F  p.  653*. 

—  2)  Nepotibus  ex  filio  (hodie  quoque  apud  Italos  ''abidtici').  Cf.  Ducange 
s,  v.  Avius. 

6734  P.  Valerio  P.  hbert.  Palat.  |  Tacito  |  Vlviro  seniori  |  et  Au- 
gustali. 

Mediolani  (F  3893  vidit  Mommsen). 

6735  C.  Petronio  Iucu[nrfo]  |  Vlvir.  sen.,  |  Petronia  Myrsile  patroDo;  | 


Tituli  municipales.  —  Transpadana.  653 

qiiae  HS  CCCC  leg.*  possessorib.  |  vici  Bardomag.*  in  herm.  |  luend.  et 
rosa  quod|annis  ornandam  (sic). 

Mediolani  (F  SS78  vidit  Mommsen).  —  1)  Legavit.  Cf.  ad.  N.  &7S7.  —  2)  Idem 
vicus  V  S87i. 

6736  . .  .'  Faustus  I  Vlvir  et  August.,  (  qui  inter  primos  |  Augustales  | 
a  decurionib.  |  Augustalis  factus  est,  |  Viriae  Maximae  |  uxori  carissim.  ) 
et  Urso,  Lupo,  Leoni  |  libertis  futuris  |  et  .  .  .  .' 

Mediolani  (V  S8S9  servavit  Cyriacus).  —  1)  Fractam  esse  non  traditur. 

Titulos  Mediolanenses  habes  praeterea  supra  N.  1i91.  2.^58.  2789.  S192.  543S. 
S43S'.  3997.  4224.  4270\  4619.  SHS.  S19S,-  alios  infra  inter  titulos  artificum  et 
negotiatorum. 

6737  L.  Geminius  |  L.  f.  Ouf.  Messius  |  Vlvir,  |  curator  aerari  | 
Mediol.,  Herculi  |  v.  s.  L  m. 

6738  Herc.  sac.  |  M.  Mascarpius  |  Symphorio  |  Vlvir  sen.  |  et  Aug. 
c.  d.  d.',  I  ornam.  dec.  |  ab  ord.  splendid.  |  m.  M.  honor.*,  |  cum  Mas- 
carpio  |  Festo  fiho  |  eq.  R.  eq.  p.,  |  Vlvir.  iun.,  dec,  |  vot.  soL 

6739  Herculi  |  L.  Valerius  |  Secundini  f.  |  Ouf.  Secundin.  |  Vlvir 
iunior,  |  item  Vlvir  Vercell.,  ]  et  nomine  |  L.  Valeri  Crispi  fili  j  et  Valeri 
Vitalis  I  fratris  sui,  |  v.  s.  1.  m.  |  L.  d.  d.  d. 

Laude  Pompeia  (V  6348.  6349.  63S1  vidit  Mommsen).  —  t)  Cultor  domus 
divinae  (sic  potius  quam:  creatus  decreto  decurionum).  —  2)  Ornamentis  decu- 
rionalibus  ab  ordine  splendidissimo  municipii  Mediolanensium  honorato. 

Vlvir  Fiavialis  Laude  est  supra  N.  4029.  Alios  titulos  Laudenses  habes  supra 
N.  16S.  SOOS. 

6740  ....  liHan.  eq.  R.   eq.  p.,    Illlvir.  a.  p.*,   ite|m  Illlvir.  i.  d. 

m.  N.^  flam.  d.  Traian.,  ]  q.  aer.,  qui  nuq.  rei  p.  nii  debuit.  |  Baebia 
Ateronia  c.  k.^  |  v.  f. 

6740*  d.  m.  I  P.  Ateroni  P.  lib.  Chresti  ]  Vlvir.  et  Aug.  s.  c.  d.  d."  | 
Volturnia  P.  f.  Apaihe  (sic)  coniug.  |  eximiae  caritatis  et  adfectio|nis  in 
matrimonio  insignis. 

Novariae  (V  6320.  6518  vidit  Mommsen).  —  1)  Quattuorvir  aedilicia  po- 
testate.  —  2)  Municipii  Novariensis.  —  3)  Coniugi  karissimo.  —  4)  Socii?  (cf. 
N.  6718  seq.)  cultoris  domus  divinae  (cf.  N.  6471*).     Similiter  N.  42S9. 

6741  V.  sibi  inc'  f.  |  dis  manibus  |  L.  Valerius  L.  f.  |  Primus 
Vlvir  inter  |  cultores  domus  dijvinae  Valenliae  matri,  |  L.  Valerio  Optato 
fratri. 

Novariae  (C.  L  L.  suppl.  Ital.  I  885  =  Notizie  degli  scavi  1884  p.  166).  — 
1)  'Quid  significet,  non  perspicio*  Momms. 

Alios  titulos  Novarienses  habes  N.  320S.  3805. 

6741*  Domitiae  |  Patruini  f.  |  Vettillae*  |  L.  Roscii  Paculi  |  cos.  de- 
sign.,  I  seviri  August.  |  socii  |  cultores  domus  |  divinae. 

Fercellis  (F66Si7  vtdit  Mommsen). —  1)  Eadetn  muUer  cum  marito  II  468. 


654  Caput  XIIII. 

6742  Tullio  Marc.  |  lib.  Achilleo  |  decurioni  |  ornamentario',  |  cul- 
tori  d.  d.^,  I  q.  q.  i . .  e.  |  c.  f.  c^  it.  |  curatore  muner.  j  Tulliani,  j 
Aelius  [ijsclepiades  |  amic[o]  kariss. 

T^-ibus  mil.  a  Pavia  rep.  (Pais  870  qui  vidit).  —  1)  Cf.  7V.  6982.  —  2)  Domus 
divinae.  —   3)  Quinquennali  iterum  collep^ii  fabrum  eenlonariorumque?  (Momms.). 

6743  Sex.  Sextilius  Sex.  f.  Papiria  Fuscus  flamen  Romae  et  divi  Claudii, 
Illlvir  i.  d.,   pontifex,   augur,  salius  grat.  d.  d.,  praefect.  fab[r.]  ded. 

Papiae,  i.  e.  Ticini  (V  6431  semel  descripta  ante  saec.  IX  quod  apographum 
servavit  vetus  codex  Einsidlensis,  cf.  supra  ad  N.  107). 

AHos  titulos  Ticinenses  dedi  supra  N.  107.  829.  2932.  4618. 

6744  C.  Metilio  |  C.  f.  Pomp.  |  Marcellino  |  eq.  R.  eq.  p.,  |  iudici 
ex  V  dec.  |  inter  selectos,  llvir.  |  qq.,  flam.  divi  Traiani,  ]  patrono  coUe- 
giorum  |  omnium,  patrono  colo|niae  Foro  luli  Iriensium^  |  patron.  causar. 
fidelissimo,  |  ob  insignem  circa  singu|los  universosque  cives  |  innocentiam 
ac  fidem,  |  homini  optimo,  civi  abstinen|tissimo,  coil.  fabr.  Dert.  patrono  j 
ob  merita  d.  d.  d. 

Mediolani  olim,  sed  Dertonae  fortasse  rep.,  iam  Anghierae  in  kortis  Borro- 
maeis  (V  757S  vidit  Mommsen).  —  \)  De  hoc  oppido  cf.  Mommsen  C.  I.  L.  rp.828^. 
f^idetur  fuisse  ibi  ubi  hodie  est  Voghera. 

6745  Genio  et  honor.  |  L.  Pompei  L.  f.  Pol.  Heren|niani  eq.  Rom. 
eq.  pub.,  I  q.  aer.  p.  et  ahm.,  aedil.,  |  Ilviro,  curatori  |  kaiendarior.  rei 
p.,  I  collegium  pasto|phorum*  Indus|triensium  patro|QO  ob  merita.  (  (inimo 
margine)  T.  Grae.  Trophimus  Ind.^  fac' 

Industriae  (Monteu  da  Po)  rep.,  est  Taurinis  (F  7468  vidit  Mommsen).  — 
1)  Cf  N.  4414  not.  1.  —  2)  Industriensis.  —  3)  Faciebat. 

6746  T.  LolHus  T.  1.  I  Masculus  |  Illlllvir  |  Rodincomagensis*,  |  po- 
situs  propter  |  viam  ut  dicant  |  praeterieutes:  |  Loili,  avel 

In  vico  Odalengo  regionis  Monferratensis  (F7464  quatter  utvidetur  descripta 
saec.  XFI — XFIII).  —  1)  Bodincomagus  priscum  nomen  Industriae,  cf.  Plin.  h.  n. 
3, 122;   Mommsen  C.  I.  L.  F  p.  843. 

6747  P.  VergiHo  P.  f.  P.  n.  Pol.  |  Laureae  aed.,  Ilvir.  i.  d.,  praef. 
fabr.,  I  iudici  de  IIII  decuriis*  equiti*  |  selectorum  publicis  privatisq'.,  | 
praef.  Drusi  Caesaris  German.  [f.]  Ilvir.  quinq. ;  |  P.  VergiUo  P.  f.  P.  n. 
Pol.  PauUino  |  equo  pubHco,  iudici  de  IIII  decu[r.],  |  praef.  fabrum,  praef. 
chortis  II  v[ef]eral[Kae?] iorum  exercitus  .... 

Hasiae  (F  7367  bis  descripta).  —  1)  Cf  Mommsen  Slaatsr.  III  p.  328  not.  1, 
p.  356  not.  1.  —  2)  Expectaveris  eq.  pub.,   idque  coUocatum  ante  iudici. 

6748  (protomae  viri,   muliens,  pueri)     C.    Fulvius     C.    1.    PhilologUS    | 

mag.  Minervalis*;  |  Pulfennia  T.  f.  Sabina  uxsor;  |  C.  Fulvius  C.  f.  Pol. 
Sabinus  |  filius. 

Cunici  inter  Asli  (Hastam)  et  Padum  fluvium,  iam  Taurinis;  videtur  perti- 
nere  ad  Hastam  (F7462  vidit  Mommsen).  —  1)  Cf  F  7497.  7363. 


Tituli  municipales.  —  Transpadana.  Liguria.  656 

6749  Castriciae  |  Salurninae  fil,  |  vixit  ann.  VI  S*  |  P.  Caslricius  Sa- 
turn[m.]  |  pat.,  mag.  Aug.  Poilen[r.],  |  Aug.'  Bagienn.  sibi  e[t]  |  Mettiae 
Paulin[ae]  |  uxori   optim[oe].    (protome  puellae  inter  duas  protomas  adultorum). 

Alt)ae  Pompeiae  rep,,  est  Pollentiae  (F  7604  vidit  Mommsen).  —  1)  Sex  et  di- 
midium.  —  2)  Augustalis. 


6750 I nae  | ituti  |  .  .  .  .  desig.,  |  [sa]cerdoti  |  [di- 

«]ae  Plotinae  |  [P]ollentiae,  |  divae  Faustinae  |  Taurin[t]s,  |  divae  Fausti- 
n[ae]  maio[n]s'  |  Concordiae '^,  |  coll.  dendr.  Poll.  |  L.  d.  d.  d. 

Prope  Pollentiam  rep.,  est  Taurinis  (V  76i7  vidit  Mommsen).  —  1)  Cf.  supra 
N.  S8S  not.  1.  —  2)  Cf.  N.  6689. 

6751  .  .  .  [£a]ur.  Lavin.,  |  [sacerdotji  urbis  Romae  |  [ae/]ernae  Ti- 
cini,  I  [ilem  pjahono  rei  publ.  |  [t/r6?]salvensium,  |  [rei  p]ubl.  Numana- 
tium,  I  [rei]  p.  Tolleutinatium,  |  [rei]  p.  Planinensium',  |  [ac^on]  causar. 
fideliss.,  I  [paf]ron.  rei  p.  Aug.  T[aMr.  |  06]  eius  erga  i[em  p.  \  fidem  at]que 
ac  . . . .  1  . . .  tin  . .  .* 

Taurinis  (F6991  vidit  Mommsen). —  1)  Urbisalvia,  Numana  (cf.  ad  N.6S72), 
Tollentinum,  Planitia  (cf.  ad  III  6202)  oppida  sunt  Piceni.  —  2)  Sic  aut  . . .  tia  . . . 

6752     I  Illlvir.  a.  p.  .  .  .  I  Huic  ordo  Augusta[norMm]  |  Tau- 

rinor.  patrocin^mm]  |  coloniae  decrevit  et  |  per  legatos  detulit.  |  D.  d. 

Taurinis  (V  7059  vidit  Mommsen). 

Alias  inscriptiones  Taurinenses  dedi  supra  N.  1007.  1008.  1021.  1021".  1701. 
2464.  2344.  2629.  2701.  3429.  38SSK  4138.  4139. 


6753  imp.  Caesa[rt]  1  divi  f.  August.  |  cos.  Xi',  imp.  Vl[//]»,  |  tri- 
bunic.  pot.,  I  Salassi  incol.,  |  qui  initio  se  |  in  colon.  con[L]^  |  patron. 

Augustae  Praetoriae  (Aosta)  rep.  (Notizie  degli  scavi  1894  p.  369;  Ferrero 
Atti  delle  R.  Accad.  delle  Scienze  di  Torino  30,  1894/3  p.  369).  —  \)  A.  731  seq. 
Cf.  N.87  seq.  —  2)  VIIII  numero  non  sufficere  spatium  adnotat  Ferrero.  yidelur 
igitur  titulus  antiquior  esse  anno  734  quo  Augustus  imp.  nonum  dici  coeptus  est 
(cf.  Momms.  mon.  Ancyr.  ed.  2  p.  1S).  —  3)  Contulerunt.  Apparet  ex  Salassis,  quos 
Varro  Murena  paene  ad  inlernecionem  afflixerat  a.  u,  c.  729,  nonnuUos  incola- 
rum  loco  receptos  esse  in  novam  coloniam  Augustam  Praetoriam  conditam  eo  ipso 
loco  quo  dux  Romanus  castra  habuerat  (Strabo  4  p.  203,  206;  cf.  Mommsen  C.  I.  L. 
V  p.  736). 


Alpes  Foeninae.    Alpes  Qraiae.    Alpes  Cottiae.    Alpes  maritiinae. 

6754  [»Jmp-  Caesa[ri]  |  divi  f.  Augusto  |  [c]os.  XI',  tribun.  po- 
tesl[afe],  |  pontifi[ci']  maxi[mo]*,  |  Nantu[afe]s'  patron[o]. 

S.  Maurice  in  valle  Poenina  (XII  143  vidit  Mommsm).  —  1)  A.  731 — 748 
(cf  supra  N.  86  seq.).  —  2)  Cf  N  96  not.  —  3)  Cf  sjipra  N.  2310. 

Tilulum  a  quattuor  ciuitatibus  vallis  Poeninae  eodem  loco  positum  dedi 
N.  169. 


656  Caput  Xlin. 

6755  [itn]]).  Caesari  divi  i\\l.  \  4]ugusto  cos.  XI,  |  [fjribunicia  po- 
testate  XVP,  |  [pa]tri  patriae,  |  [pon^jifici  maximo,  |  [ciu]itas  Sedunorum  | 

patroho. 

Sion  in  valle  Poenina  (XII  136  vidit  Mommsen).  —  1)  A.  746/7. 

6756  numini[6Ms]  |  Augusto[rMm]  |  Foroclaud[je«sesJ'  |  per  j  [Ael.]* 
Malli[aMMm]  |  proc.  Aug.  ]  .  .  .  . 

Aime-en-Tarantaise  (XII  i02  vidit  Mommsen).  —  1)  Cf.  supra  N.  S89.  60S  cet. 
—  2)  Suppletum  ex  XII  1W. 

6757  Ti.  lulius  Vibi  f.  Quadratus  |  vikanis  Segusinis^  |  posterisq. 
eorum  |  testament.  legavit. 

Susae  (F7%61  vidit  Mommsen).  —  1)  Fico  legari  non  potuit,  legatur  vicanis 
(Momms.). 

6758  T.  Cassio  T.  fil.  |  Quir.  Sextino  |  dec.  et  Ilviro  |  civitatis  | 
Ebroduniens.,  |  flamini  Aug.  |  provinciae  |  [C]ottianae,  |  [et]  Cl.  Tib.  fil.  | 
.  .  .  inae  j  .  .  .  .  ngeli  |  .  .  .  .  cliens. 

Segusione  (Susae)   (V  7259  descr.  Fernazza  a.  1788). 

Alios  titulos  Segusionenses  dedi  supra  N.  94.  848.  1493.  20S1.  21S8.  3390. 
3701. 

6759  . .  Flavio  Verini  fllio  Qui[r.  j  SJabino  decurioni,  Ilviro  [5a]|lin.* 
civitatis  suae,  llviro  [Folrjo  lulieusis,  flamini  provio^c.]  |  Alpium  maritima- 
rum,  optimo  |  patrono,  tabernari  Saliniense[s]  |  posuerunt,  curantibus 
Matu[c2S  I  ilfa]nsuet.  et  Albuci[aMO,  |  «]mp.  Commodo  III  et  An[tistio]  \ 
B[M]rro  co^s.]'** 

Cemeneli,  lamina  aenea{f.)  (V  7907  semel  descripta).  —  1)  De  Salinis  civi- 
tate  c/:  C.  I.  L.  XII  p.  9.  Adde  titulum  Dalmaticum  III  S.  14652.  Supra  N.  4849.  — 
2)  A.  181. 

6760   I  [Q]uir.  Lauro  dejcurioni  Ceme|nelensium,  |  equo  pub.,  | 

Aebutia  Laurea  j  mater.  j  L.  [d.  d.]  d. 

Cemeneli  (1^7903  vidit  Mommsen). 

Illliivir  et  incola  Gemenel.  in  titulo  Marti  Fintio  Fintii  dedicato  supra  N.4849. 

6761  C.  Memmio  |  Macrino  |  q.,  [//]vir.  Massil.,  |  [//]vir.  qq.,  item  j 
praefecto  |  pro  Ilviro  qq.,  |  agonothetae,  |  episcopo  |  NicaensiumS  |  amici. 

Nicaeae  (F7914  solus  descr.  saec.  XFII  Gioffredo  Niciensis).  —  1)  Nicaeam 
conditam  a  Massiliensibus,  etiam  imperatorum  aetate  mansisse  Massiliensium,  quod 
tradunt  Strabo  aliique,  tituli  hic  et  N.  6762  confirmant ;  cf.  C.  I.  L.  F  p.  916. 

6762  lovi  0.  m.  I  ceterisq.  diis  |  deabusq.  immort.  j  Tib.  Cl.  De- 
metrius  |  dom.  Nicomed.,  |  v.  e.,  proc.  Augg.  nn.  j  item  CC*  episcepseos  | 
chorae  inferioris*. 

Cemeneli  (F  7870  vidit  Pais  n.  1013).  —  1)  Ducenarius.  —  2)  Id  est:  im- 
axixpeQ)g  rrjg  pjtwpag  t/Jj  xdtu/  (ly  x^Q'^  V  ^«'fc   **^  opinor  ora  opposita  regioni 


Tituli  municipales.  —  Alpes  Cottiae  et  maritimae.  Sardinia.  Sicilia.        657 

mediterraneae  sive  ry  avto.    Momms.).     f^idetur  saec.  p.  Chr,  tertio  episcopo  Mas- 
siliensium  procurator  imperaloris  custos  et  moderator  adiunctus  esse  (Momms.). 

Alios  tilulos  Cemenelenses  dedi  supra  N.  651.  15ff7,  agri  Cemenelensis  N.  S459. 
4664.  48S5. 


Sardinia. 

6763  Q.  Gabinio  A.  f.  Quir.  |  Recepto  |  llllviro  iur.  dic.  |  quinq., 
perpetuo  |  flamini  divor.  Aug.  |  ex  consensu  provin.  (sic) 

Caralibus  (Cagliari)   (X  7S99  vidit  Mommsen). 

Alios  litulos  Caralitanos  liabes  supra  N.  1558.  1559.  1560.  1402.  5550.  Cf. 
N.  5918. 


6764  L.  Cornelio  Quir.  Marcello,  |  L.  Corneli  Lauri  patri,  Illlvir. 
II  iur.  I  dic,  flam.  Aug.  II,  pontifici  sacrorum  |  publicor.  faciendorum^ 
patrono  mujnicipi  d.  d.  cooptato,  et  adlecto  in  [  quinque  decurias  et  inter 
sa[cjei  jdotales  prov.  Sard.,  ob  merita  [«]ius  |  in  re  publica,  Sulcita[m  e]x 
tesjiamento  ipsius  [^posuerunt^ 

Sulcis  (Isola  di  S.  Antiuco)  in  ora  Sardiniae  rep.,  est  Caralibus  (X  7518  vidit 
Mommsen).  —  1)  Alius  ^pontifex  sacrorum'  est  in  t.  item  Sulcitano  X  7519. 
Alium  titulum  Sulcitanurn  hahes  aupra  N.  6552. 

6765  d.  m.  I  L.  luli  Castrijci  eq.  R.,  pricipi  (sic)  |  civitatis. 

Otim  Pirri  in  agro  Caralilano,  nunc  Staglieni  prope  Genuam,  arca  ornala 
(X  7808  Mommsen  vidit  eclypum). 

6766  Q.  Allio  Q.  f.  Col.  I  Pudentillo  |  auguri,  |  curiae  XXUl»  et  | 
ministr[/]  Larum  |  Aug.  ex  [a]ere  |  coUato. 

Turri  Libisonis  (Porto  Torres)  rep.,  est  Sassari  (X  7955  vidit  Mommsen).  — 
1)  Forlasse  scrib.  XXIIIl  (Hirsch/eld  Herm.  26,  1891  p.  150  not.). 

Alios  tilulos  Turritanos  dedi  supra  N.  5526.  5765.  Prope  Turrim  repertus 
est  vel  certe  extat  eliam  t.  Ostiensis  N.  6151. 


Sicilia  et  insiilae  adiacentes. 

6767  CoDcordia6  Agrigenti|norum  sacrum,  |  res  public^  ('«iV  Lily- 
bitanojrum,  dedicautibus  |  M.  Haterio  Candido  procos.  |  et  L.  Cornelio 
Marcello'  c.  |  pr.  pr. 

Agrigenti  (X7192  vidit  Mommsen).  Sine  causa  hunc  titulum  olim  sibi  per- 
suaserunt  pertinere  ad  pulcherrimum  templum  Graecum  inde  dictum  templum  Con- 
cordiae.  —  1)  Idem  in  titulo  Panhormitano  X  7266.  Idem  ut  videtur  memoratur 
a  Tacito  ann.  16,  8,  occisus  a.  68  (hist.  1,  57). 

6768  L.  Pinarius  Rufus  ob  honorem  |  aedilitatis  imaginem  Gen[tt]  | 
municipi  Lilybitanorum  ex  arg.  [p.]  V  p.  s.  [p.] 

Lilybaei  ( Marsalae)   (X  7225  solus  descr.  saec.  Xf^II  Gualterus). 

6769  salvis  Plotino  et  |  Rufae  (sic)  Logus*  ser.  |  act.  port.  Lily- 
bitni*  (sic)  I  hoc  sacrarium  (  ex  voto  exornavit. 

Dbssad,  Iuscriptioiies  Latmae  II.  42 


658  Caput  XIIII. 

Prope  Marsalam  (Lilybaeum)  in  pavimento  operis  tesseUati  (X72SS  vidit  Momm- 
sen).  —  1)  Fortasse  scr.  Rufa  Eulogus.  —  2)  Servus  actor  portus  Lilybitani. 

6770  M.  Marcio  M.  f.  |  Cla.  Bieti  Glauco  patri  |  senatoris,  equo 
pujblico  exornato,  pa|trono,  ob  merita  eius  |  quae  in  cives  suos  |  confert, 

c.  V.,  adlecto  |  inter  tribunicios  |  ab  imp.  Caesare  |  (M.  Aur.  Conimodo)' 
Anto|nino  Pio  felice  |  Aug.,  tribules  trib.  |  lovis  Aug.  pecunia  |  sua  1.  p., 

d.  d.  d. 

Marsalae  (X  7257  vidit  MomTnsen).  —  1)  Quae  uncis  inclusimus,  in  litura 
restituta  sunt. 

6770*  C.  Bultio  Geminio  |  Titiano  procos.  |  prov.  Sicil.,  cos.,  c.  v.,  | 
ob  insignem  eius  |  benivolentiam  |  erga  ordinem  et  |  patriam,  XII  trib.  | 
patrono  merenti. 

^Tl^^  C.  Bultio  Geminio  |  Marcello  c.  i.,  |  in  honorem  |  Gemini 
Titiani  (  patris,  XII  trib.  j  patrono  merenti. 

Lilybaei  sine  dubio,  quamquam  N.  6711^  non  Marsalae,  sed  Mazarae  extat 
(X  7255.  7206  illam  vidit  Mommsen). 

6771  d.  m.  8.  I  Q.  Atilio  Q.  f.  |  Cla.  Severo  |  praef.  fabr.,  |  fivir. 
suf.  I  popul.'  crejato. 

Catinae  (X  7023  vidit  Mommsen).  —    1)  Duoviro  suffragiis  populi, 
Honores  municipales  Siciliae  etiam  infra  N.  6969. 

6773     Quir.  Postum[o,  patro]no  [mwjnicipii,  |  [flamini  divi 

J7]adriani  perpetuo,  [ex]  quinq.  decur.  iudi|[c«w  inter]  quadringenarios*  ad- 
lecto  a  divo  Anto|  [nmo  Au]g.  Pio,  omnib.  honorib.  civitatis  suae  ho|- 
[nesfissjmje  functo,   item  legatione  gratuita  apud  |  [rfjuMm]  Hadrianum  et 

apudamphssimum  ordinem  de  | allib.^  redhibendis,  pleps  Gaulitana 

ex  aere  con|  [Za/o  o]b  plura  merita  eius,  d.  d. 

In  insuta  Gaulo  (Gozzo)  prope  Melilam  (X  7607  cf.  p.  994  vidi).  —  1)  Cf. 
supra  N.  6S25  not.  2.  —  2)  Scr.  [vectig]a]\h.1  (Henzen);  [c]allib.?  (Mommsen). 

Aliam  inscriptionem  Gaulitanam  dedi  N.  121 ;   Melitenses  N.  5973.  S41S. 


Africa. 


6773    divo  Augusto  I  conditori',  |  Siccenses. 

Siccae  (el  Kef)  (Gauckler  bull.  des  antiq.  1898  p.  114).  —  1)  De  Sicca  colonia 
/iugvxti  cf.  infra  N.  6785. 

%ll^l^  divo  Augusto  I  sacrum  |  conventus  |  civium  Bomanor.  |  et 
Numidarum'  qui  |  Mascululae  habitant.^ 

Henschir  Gergur,  inter  Siccam  et  Similthu,  circiter  20  chil.  a  Sicca ,  ubi  Mas- 
cululam  fuisse  ex  hoc  titulo  colUgitur  (FIII  S.  1S77S  =  Eph.  ep.  S,  S97  vidit 
Cagnat).  Eiusdem  loci  titulum  dedi  supra  N.  4470.  —  1)  Cf.  Kornemann  de  civi- 
bus  Romanis  in  provinciis  imperii  consistentibus  (Berol.  1891)  p.  46  not.  1.  Similiter 
Cyzici  titulus  positus  divo  Auguslo  a  civibus  Rovtanis  Cyzici  habitantibus  et  Cyzi- 
cenis,  supra  N.  217.     f^ide  eliam  infra  N.  7180.  —  2)  Cf.  Kornemann  l.  c.  p.  49. 22. 


I 


Tituli  municipales.  —  Sicilia.  Africa.  659 

6776  C.  lulio  Maeandro  |  socero  |  L.  Popili  Primi',  |  Afri  et  cives  | 
Romani  Suenses  |  ex  aere  collato  |  ob  meritum  |  d.  d. 

Schauwdscky  non  longe  a  valle  Bagradae,  a  Membressa  (Medjez-el-Bab)  9  chil. 
tept,  versus  (BuU.  arch.  du  cotnitS  des  travaux  hist.  4894  p.  S21).  —  1)  Idem  cum 
Popilio  Fauslino  posuil  titulos  FIII  S.  44808.  44809. 

Aliam  inscriptionem  ibi  repertam  dedi  supra  N.  5572. 

6777  imp.  Caes.  divi  |  Traiani  Parlhici  |  f.  divi  Nervae  |  nepoti 
Traiano  |  Hadriano  Aug.  |  pontifici  max.,  J  trib.  pot.  XIII*,  |  cos.  III,  p.  p.  | 
cives  RomaDi  qui  (  vico  Hateriano  |  morantur*. 

Henschir  Zengru,  inler  Henschir  Tarf  esch  Schna,  ubi  fuit  municipium  Apisa 
maius,  et  Bir  Magra  (Bull.  arch.  du  comitS  des  travaux  htstor.  4895  p.  256).  — 
1)  A.  429.  —  2)  Episcopi  a  Vico  (H)ateri  vel  Fico-(H)aterienses  memorantur  in 
actis  ecclesiae  (coli.  Carth.  a.  444  c.  498  [Mansi  aet.  concil.  4,  446];  not.  Byz.  94; 
conc.  Carth.  a.  323,  ep.  synod.  pr.  Byz.  a.  649  [Mansi  40,  927] ;  ex  his  apparet,  lo- 
cum  fuisse  intra  fines  provinciae  Byzacenae  temporibus  Diocleiiam  constitutae). 

6778  imp.  [Caes.]  |  divi  [Traiani]  |  Parlhi[ct  fil.  divi]  j  Nervae  nep. 
Tra|iano  Hadriano  |  Aug.  pontif.  max.,  |  trib.  pot.  XIP,  cos.  III,  p.  p.,  | 
cives  Romani  culjtores  Larum  et  |  imaginum  Aug.  s.  p.  f. 

Tipasae  in  Numidia  (FIII  S.  47445;  Bull.  Comite  trav.  hist.  4896  p.  277).  — 
1)  A.  428. 

6779  imp.  Caesari  T.  Ae[/io]  |  Had[rtano]  Anton[mo]  |  Au[^.,  c]on- 
ditori  munic[i]pj]  Giglhenses  pu[6/ece]. 

6780  M.  Servilio  P.  f.  Quir.  |  Draconi  Albuciano  |  Ilviro,  flam.  perp.,  | 
quod  super  multa  in  remp.  |  merita  et  amplissimum  |  munificentiae  stu- 
dium  lejgalionem  urbicam  gratuijtam  ad  Lati[Mm]  maius'  pe|tendum  du- 
plicem  susce|perit  tandemq.  feUciter  |  renuntiaverit,  ordo  publijce  ponen- 
dam  censuit,  et  |  cum  is  honore  contentus  |  pecuniam  rei  p.  remisis|set, 
populus  de  suo  posuit. 

Gigthi  (Bu  Ghara)  ad  Syrtim  minorem  rep.  (Cagnat  Comptes  rendus  de  VAc. 
des  inscr.  4902  p.57.  58).  —  1)  Cf.  Gai.  4,96:  maius  est  Latium,  cum  et  hi,  qui 
decuriones  leguntur  et  ei  qui  honorem  aliquem  aut  magistratum  gerunt,  civitatem 
Romanam  consecuntur ;  minus  Latium  esl,  cum  hi  tantum,  qui  vel  magistratum 
vel  honorem  gerunt,  ad  civitatem  Romanam  perveniunt.  Cf.  Hirsehfeld  zur  Gesch. 
des  lat.  Rechts  (4879)  p.  2seq.  Mommsen  Zeilschr.  f.  Rechtsgesch.  Rom.  Abth.  25, 
4902  p.  34.    Infra  N.  6781  not.  1;     item  N.  6848. 

6781  T.  Flavio  T.  fih  |  Quir.  Gallico  |  proc.  Aug.  prov.  |  Afric. 
tract.  Kart.,  |  [pra^e^/".]  classis  (deinde  plura  evanida)  .  .  .  Hadri|  [an.]  .  .  . 
dato  (rursus  nonnuUa  evanida),  |  decuriones  c.  R.*  et  |  [mMn]icipes  [r]hisi- 
duenses*. 

Krisch  el  fVdd  in  valle  Bagradae,  ubi  fuit  Thisiduo  (FIII 4269.  44765  Schmidt 

recognovit  ad  ectypum).  —  1)  Cives  Romani.    Apparet  Thisiduenses  Latio  maiore 

donatos  fnisse  (cf.  N.  6780).     Minus  Latium  habebant  civilates  Hispanae,  ad  quas 

pertinent  tituli  supra  editi  N.  4984.  4982,  item  Salpensa  (N.  6088).  —  2)  Cf  supra 

N.  4498  (not.  3). 

__________  — - 


660  Caput  XIIII. 

6782  Genio  col.  luliae  |  Hipp,  Diarr.^  sacr.  |  colon.  col.  luliae  | 
Carpit I  gulu ^*  |  qui  s  .  .  .^  |  iustissimis  .  .  .  |  d.  d.  p.  p. 

Bizertae,  ubi  fuit  Hippo  Diarrhytus  (FIIIISOG  cf.4iS5S;  Gauckler  bull.  du 
comite  489i  p.  240).  —  1)  De  colonia  Hippone  Diarrhyto  cf.  Mommsen  Staatsr.  III 
p.79S  not.4(fin);  de  eadem  et  colonia  Carpitana  Komemann  ^' coloniae'  (Pauly- 
Wissowa  IFp.  SSS).  —  2)  Carpitan.  et  co  . .  sa  . .  |  gulu  . . . ,    3)  qui  so  . . .  Gauckler, 

AHum  titulum  Bizertae  repertum  dedi  svpra  iV.  6148. 

6783  Genio  coloniae  luliae  Veneriae  Chirtae  novae  *  •  •  .  |  [civcs  Ro- 
mani^  qui\  \  Aubuzza'  consistunt,  paganicum^  pecunia  sua  a  solo  [r«- 
sti\\.\x^Y\unt\. 

Hr.  Djezza,  2S  chil.  a  Sicca  meridiem  versus  (FIII  S.  46567  ==  Eph.  epigr.  5, 658 
vidit  Cagnat).  —  1)  Sic  Sicca  appellata  etiam  in  aliis  titulis  (FIII  4652),  cives 
Cirlhenses  Siccenses  infra  N.  6848.  —  2)  Supplementum  non  certum,  Cf.  infra 
N.  7480.  —  3)  Aubuzza  praeterea  ignota,  pagus  sine  dubio  fuit  Siccensium.  — 
4)  Idem  vocabulum  eliam  in  alio  titulo  eodem  loco  reperto  FIII  S.  46568;  videtur 
significari  aedificium  quoddam  pagi  publicum.     Muri  paganicenses  N.  6889. 

Alios  titulos  Siccenses  dedi  N.  429,  482.  5798,  SSOS,  6775,  6818. 


6784  im[p.] I [trib.\  potest.  XVIII  [cos.  111?  p.  p.]»  | 

colonia  Iu[^m]  .  .  .  .  |  Tertiadecini[anorMm]^  |  Uthina  ex  [Africa]'  |  in- 
dulgenlia  eius  au[cta  et  conservata\. 

Romae  in  foro  rep.  (Notizie  degli  scavi  4900  p.S70;  Cesano  Rendiconti  deW 
Accademia  dei  Lincei  4900  p.  680;  Huelsen  Roem.  Mitth.  4904  p,  96),  —  1)  Ad 
Hadrianum  referunt  Huelsen  l,  c.  et  Kornemann  Philolog.  60,  4904  p.442,  probabiliter. 
—  2)  Cf.  Kornamann  l.c.  —  3)  De  supplemento  cf.  supra  N,  SS6  (fin,).  442  (fin.). 

6785    imp.  Caesari  |  M.  Aurelio  Kar.  |  Pio  Felici  Aug.  |  pont.  max., 
trib.  p.,  I  cos.,  p.  p.,  proc,  coL  |  lul.  Neap.  devot.  |  numini  eius. 

Neapoli  Africae  (Nebel  Kedim),  cf  infra  N,  6828.  6902  (rill  968  vidit  mi- 
manns). 

6786  imp.  Caes.  |  M.  AureUo  |  Valerio  |  [Maximi\ikno  \  Pio  Felici  | 
invicto  I  Aug.  |  col.  FI.  Aug.  [  Aemerita^  j  Ammaed.  |  d.  d.  p.  p. 

Ammaedarae  (Hidra),  cf,  supra  N.  S649,  item  N.  578,  447.  6810  (FIII  508 
vidit  ff^ilmanns),  —    1)  Idem  cognomen  coloniae  Aventicensis,  supra  N.  4020. 

6787  d.  n.  I  Flavio  Valerio  |  Constantino  nob.  Caes.'  numini  | 
maiestatique  eojrum''  col.  Aelia  Au|relia  Aug.  Mact.,  |  d.  d.  p.  p. 

Mactari  (FIII  S.  44804  Cagnat  vidit  ectypum).  —  1)  A,  506—508.  —  2)  Sci- 
licet  Constantini  et  reliquorum  imperatorum.     Similiter  N.  6791, 

6788  magno  ac  forlissi|mo  principi  |  imp.  Caes.  Liciniano  |  Licinio 
Pio  Felici  |  invicto  Aug.,  |  col.  Aurelia  Commoda'  p.  f.  |  Aug.  Pupput, 
numini  maiesjtatique  eius  devotissima. 

Suk-el-  Abiod  prope  Hammamet  (Gauckler  comptes  rendus  de  1'Academie  des 
inscriptions  4899  p,  366),  Aliam  inscriptionem  Puppitanam  dedi  supra  N.  S564.  — 
1)  Gol.  lulia  Aurelia  Gommoda  Thuburbo  maias  supra  N.  498. 


Tituli  municipales.  —  Africa.  661 

6789  ....  I  [col.]  ...  I  Aug.  Zama*  m[aior?  |  djevola  numi[ni  | 
matejstatique  ei[ws,  |  d.  d.]  p.  [p.] 

Henschir  Djdma  (FIU  S.  46U2  =  Eph.  ep.  S,  U7S  vidit  Schmidl).  —  1)  Cf. 
mpra  A.  4i54  not.5.  Adde  titulum  Comptes  rendus  de  VAcad.  des  inscr.  1898 
p.  276,  in  quo  memoratur  curator  Zamensium  Regiorum. 

6790  imp.  Caes.  C.  Valejrio  Diocletiano  |  Pio  Felici  Aug.  |  ponti- 
(ici  max.,  |  trib.  pot.,  cos.  |  111',  p.  p.,  procos.,  |  resp.  muni[ci]|pi  Ma- 
riani*  |  Thibaritanorum  |  devota. 

Thibari  (Bull.  arch.  du  Comite  des  travaux  histor.,  Apr.  1902).  —  1)  A.  287 — 289. 

—  2)  Mariana  dicta  in  eadem  regione  etiam  colonia  Ucilanorum  maiorum,  supra 
N.  1554,-  C.  1.  L.  FIII  p.  1487.     Cf.  Aur.  Vict.  vir.  ill.  7S. 

6791  forlissimo  |  ac  nobil.  Cae.  |  Flavio  Valejrio  Constanjtio  res  p. 
mujnicipii  Tbim.*  |  Bure'  numini  |  eorum^  devo|ta  in  aeternum. 

Henschir  Kuschbatihia ,  inter  Thibursicum  Bure  et  Thibarim  (VIII  S.  15420 
vidit  Cagnat).  —  1)  Thimidensium,  cf.  N.  6816.  —  2)  Idem  agnomen  Thubursico 
(cf.  N.  6792  not.  1)  oppido  provinciue  proconsvlaris.  —  3)  Cf.  N.  6787  nol.  2. 

6192  d.  n.  Fl.  Gratiano  |  perpetuo  Aug.  |  municipium  |  Septimium 
li|berum'  Aulo|des'  numini  |  maiestatiq.  |  eius  devotisjsimum. 

Henschir  Sidi  Reiss,  non  longe  a  valle  Bagradae  (FIII  S.  14333  vidit  Cagnat). 

—  1)  Praeter  hoc  oppidum  in  inscriptionibus  municipia  libera  appellantur  eliam 
Thibursieum  Bure,  Thugga,  Thysdrus  (svpra  N.  1450.  5926;  infra  N.  6796,-  supra 
N.  2911),  Septimia  omnia.  Cf.  Mommsen  Staatsr.  III  p.  811  not.  1.  —  2)  Nomen 
praeterea  ignotum. 

6793  . . .  p  . .  .mo|. . . .  Aug.  pont.  (  max.,  trib.  potest.,  |  cos.,  [p. 
p.],  procos.,  I  mu[ntct]p[m]m  Sept.  |  Aurelium  Severi|an[Mm  Aug.]  Apoll.  | 
Sululitanum  de|votum  numini  |  maiestatiq.  eius. 

Henschir  Bir-el-Oesch  (FIII  S.  12541  =  Eph.  ep.7,85  vidit  I.  Schmidt). 

6794  Aureliae  Dio|nysiae  Aureli  |  Dionysi  pajtroni  filiae,  |  muni- 
cipes  I  municipii  Aurel  li  Alexandria|ni  Augusti  |  Magni  |  Giufitani. 

Henschir  Khamissa  prope  Bir  Mscherga  (JBull.  comite  travaux  hist.  1895  p.  204). 
Gemellus  est  titulus  FIII  866  positus  coniugi  eiusdem  DionyHi. 

6795  imp.  Caes.  divi  Magni  Antonini  Pii  fil.,  divi  Severi  Pii  nep., 
M.  Aurelio  [S^e^vero  Alexan[rf]ro*  Pio  Felice  Aug.  pont.  max.,  trib.  pot.  VIIP, 
cos.  III,  p.  p.,  et  I  lulia  M[at/?OTaca]  *  Aug.  malre  Aug.  et  castrorum  et 
senatus  et  patriae,  macelium  velusta[fe]  collapsum  m[«nt]cipium  Septimium 
Aurelium  Antoninianum  [AlexandrianumY  Herculeum  Frugiferum'  Tliig- 
nica,  devotum  numini  maiestatiq.  eorum,  pec[tinio  'puhlic]^  a  solo  re- 
[/ec]it  itemque  dedicavit. 

Henschir  Ain  Tunga,  ubi  fuit  Thignica  (FII1 1406  cf.  14906  fragmeiita  plera- 
que  viderunt  Wilmanns  Schmidt  Cagnat).  —  1)  Alexandri  et  Mamaeae  nomina 
erasa.  —  2)  /I.  229.  —  3)  Frugifera  dicta  etiam  colonia  Hadrumetina,  cf. 
N.  6111. 


662  Caput  XIIII. 

6796  imp.  Caes.  divi  Antonini  Magni  Pii  fil.,  divi  Septimi  Severi 
Pii  [nep.]  \  M.  Aurelio  Severo  Alexandro  Pio  Felici  Aug.  palri  patr[me]  | 
pontifici  maxirao,  tribunicia  potestate  XI *,  consuli  III,  [et  luliae  Mameae 
matri  Aug.]  j  et  castrorum  et  senatus  et  patriae,  municipium  Septimium 
[iMre]|lium  liberum  Thugga,  conservatori  libertatis,  ob  m  .  .  . 

Thuggae  (FIIIU84  p.958  partem  intuenti  .nnistram  descripserunt  complures 
peregrinatores  saec.  XFIII.  XIX;  partem  intuenti  dextram  adiecit  Gauckler  Bull, 
archeol.  du  Comite  des  travaux  historiq.  1901  p.  CXLIX).  —    1)  A.  2S2. 

6797  divo  Aug.  sacrum  et  |  Ti.  Claudio  Caesari  Aug.  |  Germanico 
pon.  max.,  trib.  |  pot.  VIll,  imp.  XVP,  cos.  IV,  p.  p.,  cens.,  |  C.  Artorius 
Bassus  pon.,  aed.,  Ilvir,  cur.  |  Lucusiae^  patronus  pagi,  dedicavit.  |  lulius 
Venustus  Thinobae  filius,  |  honoribus  peractis  flamen  divi  Aug.,  et  |  Ga- 
binia  Felicula  uxor,  et  Faustus  f.  eius  |  —  huic  senatus  et  plebs  ob  me- 
rita  eius  |  omnium  portarum^  sententis  ornam.  |  sufetis  gratis  decrevit  — 
suo  et  Fausti  Thinobae  patris  |  honoribus  peractis  flam.  divi  Aug.,  et 
Firmi  qui  (sic)  \  civitas  ornamenta  sufetis  ob  merita  sua  decrevit,  et  1 
Saturi  sufetis  II  qui  a  civitate  et  plebe  suffragio  |  creatus  est,  et  Insti- 
toris,  honoribus  peractis  |  flamen^  divi  Aug.,  fratrum  suorum  nomine,  s. 
p.  f.,  I  curatore  luHo  Firmo  fiho. 

Thuggae  (Homo  Comptes  rendus  de  l'Acad.  des  inscr.  et  b.-l.  1899  p.  565). — 
1)  A.  48.  —  2)  Quid  subsit,  ignoratur.  —  3)  Ex  institutis  aetatis  Punicae  hoc  vi- 
detur  remansisse.  —  4)  Scr.  flaminis.  —  De  Thugga,  pago  primum,  deinde  civitate 
(cf.  iV.  &8tl  not.  5),  mvnicipio  (N.  6796),  colonia  (N.S41)  cf.  C.  l.L.  FIII  p.175. 

6798  Victori|ae  Aug.  (  civitas  Avit|tensis  Bibba  |  d.  d.  p.  p.,  |  Man- 
hus  I  Honoratus  j  et  .  .  .  Metel[lus  sufetes  |  faciundam  |  curaverunt. 

Henschir  Bu  Ftis,  ubi  fuit  Avitla  Bibba  (FIII  797  cf  1226S  viderunt  fFil- 
manns  et  Schmidt).  —  Alios  titulos  eodem  loco  repertos  dedi  N.  4464.  S415. 

6799  Victoriae  |  Aug.  sacr.  |  anno  s[M/"]etatus  As|munis,  Multhum- 
ba|lis  f.,  et  Urbani,  Auchu|soris  f.,  principatu  Pu|dentis  Auchusoris  f., 
cu|ra  Clementis  Saphiris  .  .  .  d.  p.  p. 

Calamae  (Guelma)  Numidiae  (FIII  S506  vidit  Delamare). 

6800  Florus  I  Chanaris  |  f.  princeps  |  gentis  lNumi|darumS  p.  v.  | 
ann.  LXXV  |  h.  s.  e. 

Khamisa ,  ubi  fuil  Thubursicum  Numidarum  (XIII 4884  vidit  ff^ilmanns).  — 
1)  Cf  N.  8S8. 

6801/2  Zopyrus  Tiro|nis  f.  Bisicensis  |  ex  XI  primis',  |  vixit  annis  | 
LXXXVmi,  I  h.  s.  e. 

Ossa  quieta  precor  |  Zopyri  requiescant  |  in  urna 
et  sit  hum|us  cineri  non  onerosa  [precor]. 
(A  sinistra)   0.  t.   b.   [5.]*,    (a  dextra)  S.  t.  t.  1. 

Henschir  Bischka,  ubi  fuit  Bisica  (FIII  S.  12502  ==  Eph.  epigr.  S,  502  descr. 
Poinssot).  —  1)  Ex  undecim  primis.  Cf.  N.  68S7  not.  4.  —  2)  Ossa  tibi  bene 
quiescant. 


Tituli  municipales.  —  Airica.  663 

6803  luliae  Domnae  Aug.  |  malri  castrorum,  |  matri  Augustorftm]  \  \ 
imp.  Caes.  L.  Seplimi  Severi  Pii  |  Pertinacis  Aug.  coniugi,  |  Q.  Silicius 
Victor  et  C.  Tadius  For|tunatus  ob  honorem  flam.  |  sui  perpetui  statuam 
cum  I  base  ex  HS  binis  milib.  n.  legi|timis,  adiectis  tertis  ex  delcreto 
paganor.  pagi  Mercurialis  |  veteranorum  Medelilanor.,  |  s.  p.  f.  idemque 
dedicaverunt. 

Non  longe  a  Carlhagine  rep.,  18  niil.  pass.  a  Tunete,  est  Florentiae  (nil  88S 
cf.  12587  vidit  Henzen).  —  1)  Litterae  extremae  post  Getam  occisum  erasae. 

6804  .  .  .  FIaminali[s]  |  Saturi  [/".]  qui  fl|amonium  c.  N.  c.'  |  item 
principatu  |  civitalis  suae,  do|num  merentibus  |  civibus  Fortunae  |  signum 
marmor|eum  dedit,  s.  p.  f.  item  |  dedicavit. 

Henschir  Bu  Atfdn  (VIII  4836.  FHI  S.  16911  vidit  Schmidt).  —  1)  Civitatis 
Nattabutum  (cf  FIII  48S6)  consecutvs. 

6805  Neptuno  Aug.  sacr.  |  seniores  et  plebs  Titulitan.*  |  aere  con- 

lato   fontem   (reliqua  lectionis  dubiae). 

Ain- Madjuba,  circ.60chil.  a  Sicca  yeneria  meridiem  versus  (Bull.  des  anti- 
quaires  des  France  1897  p.  SOl).  —  1)  Episcopus  Titulitanus  memoralur  inier  epi- 
scopos  provinciae  proconsularis  a.  484. 

6806  imp.  Caesari  |  divi  Hadrialni  f.  divi  Traia|ni  Parthici  ne|poti 
divi  Nervae  |  pronepoti  T.  Ae|lio  Hadriano  |  Antonino  Aug.  |  Pio  pontif. 
max.,  I  trib.  pot.  XHP,  |  imp.  H  cos.  HH  |  p.  p.  |  seniores  Ucu|bitani 
aere  |  conlato  po|suerunt. 

6807  imp.  Caes.  M.  Aurelio  |  Antonino  Pio  Aug.  Fe|Hci  Parth.  max., 
Britt.  I  raax.,  Ger.  max.,  pont.  max.,  |  trib.  pot.  XVH^  imp.  HI,  cos.  IIII,  j 

p.  p.  procos.,  optimo  maxi|moque  principi  (sequitur  maiorum  enumeratio), 
decur.  |  Sic'  Ucubi  morantes  et  seni|ores  k.*  Ucubis  aer.  conl.  [p.j,  |  d.  d. 
Henschir  Kaussdt  (FIII  S.  1S666.  1S669  Cagnat  vidit  ectypum).  —  1)  A.  1S0.  — 
2)  A.  214.  —  3)  Decuinones  Siccenses.  Videtur  Ucubi  pertinuisse  ad  territorium 
Siccense.  —  4)  KastelU.  Alium  titulum  a  senioribus  castelli  alicuius  positum> 
itern  ut  videtur  in  territorio  Siccensi,  dedi  supra  N.  444.  Cf.  Kornemann  Philolog.  60, 
1901  p.  422.     Cf.  FIII  S.  17527:  univtrsi  seniores  Mas  . . .  rensium. 

6808  ApolUni  Aug.  sacrum  ]  pro  salute  |  imp.  Caes.  divi  M.  Anto[- 
nini  Pii  Germ.  Sarm.  |  fil.,  divi  Pii  nep.,  dijvi  Hadr.  pronep.,  [diyij  | 
Traian.  abnep.,  divi  |  Nerva[e  ad]nep.,  |  M.  Aureli  (Commodi)*  |  Antonini 
Aug.  Sar[m.]  |  Germ.  pont.  max.,  trib.  |  potest.  VII',  imp.  IIH,  |  cos.  III, 
p.  p.  I  Q.  Abonius  . .  fil.  Se|cundus  ob  honor.  |  XI  pr.',  quem  ei  ordo  |  suus 
sponte  decrevit  |  s[fa]iuam  ex  HS  lill  mil.  |  n.  legitimis  ampliata  plecunia 
posuit,  et  ob  dejdicationem  decurion[i|6]us  sportulas  et  epulum  |  [populo 
dedit.    L.  d.  d.  d.] 

Hemchir  Debbik,  8  chil.  a  Sidi  Median  sive  FalU  (VIII  S.  14791  vidit  Cagnat).  — 
1)  Commodi  nomen  erasum  (vel  in  litura  restitutum).  —  2)  A.  182.  —  3)  Undecim 
primatus.    Simililer  FIII  S.  12006.  12007.   [Ob]  hon[or]em  flam.  sive  XI  pr.  est  FIII 


664  Caput  XIIII. 

iS.  147SS,   ob   honorem   fl.  p.  p.  sive  XI  \>[r.]  Bull.  des  antiquaires  de  France  1898 
p.  212,-  ob  spem  XI  primatus  FIII  S.  U87S.     Cf.  N.  68S7  (not.  4j. 

6809  florente  proconsu|latu  Petroni  Probi[a]|ni*  v.  c,  procons., 
V.  s.  [t.]%  I  luliiis  Tullius  |  Priscus  v.  c,  |  leg.  alm.  Kar.^  |  curante  Ae- 
milio  I  Victore  v.  e.,  |  fla.  p.  p.,  curatore  |  reip.,  conlocavit. 

Sidi  Median,  vbi  fuit  colonia  Vallis  (FIII 1277  cf.  U772  viderunt  fFilmanns 
et  Schmidt).  —  1)  De  Prohiano  constile  a.  522,  proconsule  Africae  a.  51i — 516 
cf.  Seeck  Symmach.  p.  XCIF  (hic  Probianus  memoratur  supra  N.  1266).  —  2)  Fice 
sacra  iudicantis.  —  3)  Legatus  almae  Karthaginis  (sic  etiam  FIII  928  —  1120S 
et  in  actis  collationis  Carthagine  a.  ill  habitae). 

6810  M.  Cornelium  Procu|leianum  Corneli  Rogali|ani  eq.  R.  filium, 
eq.  R.,  sacer|dotalem  p.  A.  v.S  ob  stu|dia  mores  modestijam  et  obsequia 
erga  |  cives  suos  splendijdissimus  ordo  de|creto  suo  statuae  |  honore  cu- 
mula|vit.  j  L.  d.  d.  d. 

Ammaedarae  (FIII  S.  11S46  =  Eph.  ep.  S,  1171  vidit  Cagnat).  —  1)  Provin- 
ciae  Africae  veteris.   De  Africa  vetere  et  nova  cf.  supra  N.  S9SS  not.  1. 

6811  C.  Otidio  P.  f.  Quir.  lovino  |  praefecto  fabrum,  |  sacerdoti 
provinc  Afric  |  anni  XXXVIIII*,  qui  primus  |  ex  colonia  sua  hunc  [  ho- 
norem  gessit.  |  Cui  cum  ordo  pecunia  publ.  |  statuam  decrevisset,  titulo  | 
contentus  pecuuia  sua  posuit.  |  Curatore  Q.  Otidio  P.  f.  Quir.  |  Prae- 
nestino  fratre,  praefecto  fabrum. 

Simitthu  (Flll  S.  14611  =  Epk.  ep.  7,  707  vidit  Cagnat).  —  1)  A.  109—111,  cf. 
N.  6812  not.  4.  6.  Fidetur  Fespasiamis  demum  sacerdotium  provinciae  Africae  in- 
stitiiisse,  cf.  Hirschfeld  Silzungsber.  Berlin.  Akad.  4888  p.  841 ;  Krascheninnikof 
Philolog.  1894  p.  175.  —  Adde  N.  6840. 

6812  P.  Mummio  L.  f.  Papir.  |  Saturnioo»  sac  p.  A.'^  a.^  CXIIM,  | 
dec,  Ilvi[ra]l.  municip.  |  Furnitani;  cui  cum  or|do  honorem  fl."  ob[tulis- 
set,  pron.'  cum  or|nament.  temp.  Merc  |  [ob]  excusation.  honor.  |  [s.  p, 
feci]t,  ob  cu[ms  de\dicatio]nem  (reliqua  lacera). 

Henschir  Budja,  uhi  fuit  municipium  Furnitanum  (FIII  S.  12059  —  Eph.  ep. 
7,81  vidit  Cagnat).  —  1)  Idem  est  in  tilulis  eiusdem  loci  FI II 12028.  12029,  fuit- 
que  FIII  12050.  —  2)  Sacerdoti  provinciae  Africae.  —  3)  Anni.  Cf.  N.  6811.  — 
4)  De  tempore  cf.  not.  6.  —  5)  Flamonii.  —  6)  Pronaum.  Ad  eandem  rem  vi- 
detur  spectare  titulvs  FIIl  S.  12050,  qui  positus  videtur  Commodo  consuli  quartum, 
i.  e.  inter  annos  185 — 18S. 

6813  C.  Annioleno  C.  f.  |  Arn.  Karthagi|nensi  Galliano  |  flam.  divi 
Titi,  I  civitas  Uccula  |  decreto  Afror.'  |  posuit. 

Henschir  Durdt,  ubi  fuit  (Jccula  (FIII  S.  14564  vidit  Cagnat).  —  1)  Titulum 
Thamugadensem  FIII  S.  17899  postdt  concilium  pr[owmc/ae]  Africae. 

6814  C.  Sulpicio  I  C.  Sulpici  |  Perenis  f.  |  Arn.  Ampe[i]|io  sacerdo|ti 
Cererum  |  Karthagini  |  anni  CXXX'  |  d.  d.  p.  p. 

Prope  Bisicam  (FIIl  S.  12518  =  Eph.  ep.  7,  692  semel  descripta).  —  1)  Sa- 
cerdos   Cerer.   c.  I.  K.   anni  CLXXXXVII    est  supra  N.  4464,-   alius  ann(i)   CXGVIII 


Tituli  mnnicipales.  —  Africa.  665 

Bull.  des  antiquaires  de  France  1898  p.  268;  tertitis  videlur  esse  FIII  S.  13529  (cf. 
nilefosse  tnim.  des  antiquaires  1897  p.  25).  Magistratum  Carthaginiensem  tempo- 
rum  Avgvsti  habuimus  supra  iV.  1945. 


6515  C.  lulio  Maximo  equo  publico  |  exornato,  aedilicio,  quaesto|rio 
splendidissimae  col.  lul.  |  Aureliae  Antonianae*  Kartha[ginis,  curatori  rei 
publicae  |  splendidis[.simt  wjunicipii  Ab[lhuogitanorum,  ob  iosignem  [  eius 
erga  rempublicam  et  or[dinem  et  universos  cives  adjfeclionem  et  simpli- 
citatem  [  ordo  sua  pecunia  posuit. 

Henschir  es-Suar,  ubi  videtur  fuisse  Abthungi  (Bull.  du  comite  189S  p.  S26). 

1)  Scr.  Antoninianae.     Cf  FIII  1220. 

6816  Hymet[»]\  |  C.  lulio  Regino  decurioni  |  Karthag.,  aed.,  Ilvir. 

quin|quennalicio  genlis*  Severij , | [curjator.  [  splendi- 

dissimae  rei  publicae  |  Thimidensium  Regiorum,  ord.  |  decurionum  ex 
sportulis  suis  [  ob  merita  d.  d. 

Sidi  Ali-el-Sedfini  prope  Uthinam  rep.,  est  Florentiae  (FIII  885  cf.  12586 
videnmt  Marini  et  Henzen).  —  1)  Idem  signum  supra  N.  1256.  —  2)  Cf.  JV.  4440,  cet. 

6817  Ponti.  I  C.  Helvio  C.  f.  Arn.  Honora[to  aedil.,  Hvir.,  Ilvir.  qq. 
Il[7]  I  et  curat.  aliment.  distrib.,  |  ob  insignes  liberalita[tes  in  rem  pub. 
et  cives  |  amorem,  viro  bono,  |  col.  lul.  CurubisS  d.  d.  p.  p. 

Prope  Ciirubim  (Kurba)  (FIII  980  vidit  Wilmanns).  —  1)  Colonia  lulia  di- 
citur  Curubis  etiam  FIII  S.  12452. 

Alias  inscripliones  Curubitanas  dedi  supra  N.  5519.  5520. 

6818  P.  Licinio  M.  f.  Quir.  |  Papiriano  procur.  |  Augg.  imp.  Caes. 
M.  Aureli  [  Antonini  Aug.  Germanic.  [  Sarmatici  maximi  p.  p.  et  |  [rft]vi 
Veri  a  rationibus,  cui  |  splendidissimus  ordo  Siccen[sium  ob  merifa  eius 
et  CU  . .  .  (reliqua  evanida).  (In  latere  sinistro):  municipibus  meis  Cirthensibus'  ] 
Siccensibus  carissimis  mihi  dare  |  volo  HS  |XIIIJ.*  Vestrae  fidei  com- 
mitto,  I  municipes  carissimi,  ut  ex  usuris  [  eius  summae  quincuncibus'*' 
quodan|nis  alantur  pueri  CCC  et  puellae  CC,  pueris*  |  ab  annrs  tribus 
ad  annos  XV  et  accipiant  j  singuli  pueri  X  IIS*  menstruos",  puellae  [  ab 
annis  tribus  ad  annos  XIII  X  W.  Legi  [  autem  debebunt  municipes  item 
in|colae  dum  taxat  incolae  qui  intra  |  continentia  coloniae  nostrae  ae|di- 
ficia  morabuntur.  Quos,  si  vo|bis  videbitur,  optimum  erit,  per  (  Ilviros 
cuiusque  anni  legi,  curajri  autem  oportet,  ut  in  locum  adjulti  vel  de- 
mortui  cuiusque  sta|tim  substituatur,    ut  semper  ple[nus  nuraerus  alatur. 

Siccae  (El  Kef),  cf  N.  6775  (FIIl  1641  vidit  mimanns).  —  1)  Cf  N.  6785.  — 

2)  Sestertium  terdecies.  —  2»)  Sest.  65000,  sive  denar.  16250.  —  3)  fFilmanru  corri- 
gendum  esse  censet  CCC/  aliter  enim  denarii  2450  quotannis  superessent.  —  4)  Scr, 
pueri.  —  5)  Denarios  binos  srmissem.  —  6)  Id  est  annuos  denarios  50;  in  tre- 
cenlos  igitur  pueros  impendi  debebant  annui  denarii  9000.  —  7)  Dmarios  binos. 

6819  numini  Augustorum  sacrum  |  C.  Aurelius  Saturninus  Papiria 
Cilonianus  [   llvir,   inlata  reip.  ilviratus  honoraria  summa,   [   amplius  de 


666  Caput  Xim. 

suo   signum  Lupae*   cum  insignib.  |   suis  posuit  et  expostulante  populo 
diem  ludo|rum  scaenicorum  edidit  d.  d. 

Henschir  el  JWden,  ubi  fuit  municipium  Aurelia  Vina  (Vllld$8  ef.  i2438  vidit 
fVilmanns).  Eodem  loco  repertus  est  titulus  supra  iV.  HIO,  —  1)  Cf.  N.  6820. 
6912.  69iS. 

6820  •  .|nus  pr[ae/".  i.  d.  q.  //]|virali[s  signum]  Lupae  cum  [jemeZ|- 
Z]is  A\\\ohus  ex\  \  summa  hon[orana]  |  duoviratus  sui  fejcit  idemq.  dedi- 

cavit  I  lupas. 

Henschir  el  Haudria  (VIII  S.  42220  =  Eph.  ep.  7,  85  vidit  Schmidt). 

6821  Constanli.  |  Victoriae  Aug.  sacr.  j  M.  Cimbrius  Felicis  fil.  | 
Pap.  Saturninus  q.,  llviral.'  |  ob  honorem  aedilitatis  in|termissae*  et  II vi- 
ratus  sui  |  ex  1-S  VIII  mil.  n.,  inlatis  prius  |  reip.  summis  honoraris,  poj- 
suit  et  ob  dedicationem  orjdini  epulas  dedit.   L.  d.  d.  d. 

Henschir  Mscherga,  ubi  fuit  municipium  Giufitanum  (VIII 862.  yill  S.  42582 
videnint  fVihnanns  et  Cagnat).  —  1)  Quaestoricius,  Ilviralicius.  —  2)  Cf.  N.  6S70. 
Tilulos  eodem  loco  repertos  dedi  iam  supra  N.  3075.  5776.  6794. 

6822  C.  Memmio  Felici  |  flamini  Aug.  perp.  |  ulriusque  partis  | 
civitatis  Thignicenjsis,  C.  Memmius  |  Fortunatus  flam.  |  Aug.  perp.  utrius|- 
usque  (sic)  partis  civi|tatis  Thignicensis  |  propter  eximiam  |  pietatem  et 
afTectiolnem  fraternam,  quam  cir|ca  se  et  liber.  exhibet,  posuit. 

Thignicae,  cf  N.  679S  (flll  4419.  rill  S.  1S212  vidit  Schmidt). 

6823  .  .  [Fjeturio  L.  fil.  [Quir.  \  l^jortunato  o[6  summam  \  in  d]iem 
vitae  a^rf/ecfjjoKnjem  et  admini[sfra?io|n]em  Ilviratus  in[com|p]arabilem  et 
inn[ocen]|tiam  singularem  [«/«'] |litatibus  publicis  |  commodisque  |  exhibi- 
tam,  curiafles  universi  co[/.]  \[ul.]^  \  Aug.  Num[«rf]icae  [5i]m[!]|thensium 
pro  tot  [f]a[n]|tisque  meritis  eiu[s]  ae|re  coilato  posu[e]|runt.  Loco 
da[fo]  I  d.  d. 

Prope  Simitthu  (Schemtu)  in  ponle  Bagradae  adhibita  (VIII  4261  cf.  44642 
diligenter  descr.  fVilmanns).  —    1)  Cf  VIII  S.  22497  =  Eph.  ep.  S,  1116. 

6824  curia  lovis^:  acta  |  V  k.  Decembres,  |  Materno  et  [i]ttico 
cos.*,  I  natale  civi[f]atis^  Quot  j  bonum  faus[/]um  M\cem(sic):  \  placuit 
inter  eis  (sic)  et  conve|nit  secundum  [djecretum  |  pubhcum  [o]b[s]er- 
vare:  j  Si  quis  flam^en*  ejsse  volue[rif]  |  d,  d.*  vini  amp.' III,  p[raeferea  | 
pane  et  sale  et  ci[6an*a]^;  |  si  quis  magister  ...  [d.  d]  \  vini  amp.  II,  [si 
quis  quaestor  |  rf.]  d.  X  II  .  .  .  .  (duo  vel  tres  versus  perierunt  —  In  latere  dextro) 
si  quis  flamini  male  dixerit  |  aut  manus  iniecerit,  d.  d.  X  I[//];  |  si 
magister  questori  imp[e]|raverit  et  non  fecerit,  d.  d.  |  vini  amp.;  si  in 
concilium  |  presens  non  venerit,  d.  d.  c.';  j  si  questor  alicui  non  n[M]|n- 
tiaverit,  d.  d.'  X  I;  si  a[/tgMis]  j  de  ordine  decess[erif  et  alicui  non  nun- 
tiaverit^,  d.  d.]  .  .  .  .  (in  latere  sinistro)  si  qis  (sic)  at  vinu  inferend.  ierit  | 
et  abalienaverit,  d.  d.  duplu.;  |  si  quis  silentio  questoris  |  aliquit  dona- 
verit  et  ne[^|oye]rit*",  d.  d.  duplum;  |  [s]i  quis  de  propinquis  deces|serit 


Tituli  municipales.  —  Africa.  667 

at  miliarium  VI"  et  cui  |  nuntiatur  non  ierit",  d.  d.  X  II;  |  si  quis  pro 
patre  et  |  matre  pro  socrum  [pr]\o  socra[»w,  d.]  d.  X  V,  i[f]em  qu[t]  |  pro- 

pin[5]us  (sic)  decesserit,  |  d.  d.  X  IIII;  questor |  maioribus  at  t'e | 

....  [P]ompeius  tu | id 

Henschir  ed-Dekir,  H^i  chil.  a  Simitthu  Thabracam.  versus,  videtur  perti- 
nere  Simiithu;  iam  Parisiis  (FIII  S.  14683  =  Eph.ep.  S,498  lapidem  vidit  Cagnat, 
ectypum  I.  Schmidt).  —  1)  Videtur  esse  lex  quam  curia  lovis  sive  lovia  Simittliu 
sibi  posuit;  cf.  Schmidt  mus.  Rhen.  43,  1890  p.  603.  —  2)  A.  185.  —  3)  Apte  natali 
civitatis  curia,  quae  pars  fuit  civitatis,  decreta  facit.  —  4)  Flamen  curiae.  Cf. 
iV.  6844.  —  5)  Dare  debebit.  —  6)  Amphoras.  —  7)  Supplevit  Mommsen.  — 
8)  Congium?  (Schmidt).  —  9)  Seil.  quaestor.  —  10)  '^Significari  videtur  multa 
ei  imponenda,  qui  quaestori,  ut  taceat  commissum  suum,  aliquid  donaverit  idque 
se  commisisse  negaverit'  Sihmidt  l.  c.  —  11)  Sextum.  —  12)  Similia  in  lege  col- 
legii  Dianae  et  Antinoi  Lanuvina  (XIF2H2),   quam  infra  dabimus  (col.  4  v.  26). 

6825     [et  quod |  .  .  .  fesf]amen|[fo  suo]  curiae  |   [Ca«?e»]tiae 

HS  X  I  [m.  n.  /e]gavit'  |  b.  merito  p.  p.%  |  curia  Caelest.'  |  mesuleum 
p.*  sua  I  et  exuvias*  fec,  j  et  natali  eius  XI  k.  |  April.  aepulantur. 

Simitthu  (FIII  S.  14615  =  Eph.  epigr.  5,  494  vidit  I.Schmidt).  —  1)  . .  cavit 
lapis.  —  2)  Pro  pietate.  —  3)  Curia  Caelestia  a  dea  Caelesli  (N.  4429  seq.)  nomen 
traant.     Eiusdem  nominis  curia  FIII  829.  —  4)  Pecunia.  —  5)  Scr.  exequias. 


P.  Modio  Felicis  t)|iio  Primo  quaesto|ricio,  Ilviralicio,  j  ad 
remuneraudam  |  liberalitatem  eius  |  memoriamque  per|petuo  servandam  | 
universae  curiae. 

Henschir  Bu  Scha,  ibi  ubi  N.  1547.  S713  cet.  (FIII  S.  123S4  ==  Eph.  epigr. 
6,  514  descr.  Poinxsot). 

6827  pro  salute  imp.  Antonini  Aug.  Pii  j  liberorumq.  eius*  j  . .  Cin- 
cius  C.  f.  Arn.  Victor,  cum  ad  tuendam  j  rempublic.  suam  ex  consensu 
decuriojnum  omnium  iampridem  patronus  |  factus  esset,  porticum  templi 
Cererum*  ve|tustate  consumptam  a  solo  restituit  et  |  statuam  Genii  curiae 
ex  iiS  IIII  m.  n.  in  curia  po|suit,  et  die  dedicationis  decurionib.  spor- 
tulas  I  asses  octonos  et  universis  civibus  epulum  |  ded.,  cumq.  propter 
eiusdem  Cinci  Victoris  |  merita,  quae  circa  r.  p.  suam  et  uuiversos  |  ci- 
ves  exhibuisset,  M.  Cincium  Felicem  lulianum  j  fil.  eius  ex  consensu  et 
favore  patronum  expostu|lassent  et  fecissent,  Cincius  Victor  pater  eius 
ad  am|pliandam  benignitatem  suam  statuam  Fortunae,  |  cum  ex  iS-  V  ni. 
promisisset,  ampliata  pec.  d.  s.  p.  ide[»ig.]  |  dedic.  et  ea  die  decurionib. 
pagi  et  civit.'  sportulas  |  a.  VIII*  et  universis  civibus  [ep]ulum  ded[t7]. 

Henschir  Ain  Edja,  ubi  fuit  Agbia  (FIII  1548  cf.  15550  viderunt  f/^ilmatins 
et  Schmidt).  —  1)  A.  158—161.  —  2)  Cf  N.  4459  seq.  4464-4466.  4468.  — 
3)  Pagus  et  civitas  saepe  in  inscriptionibus  dicta  vicina  Thugga.  Cf.  Schulten 
Philolog.  S3,  1894  p.  678,   mus.  Rhen.  SO,  189S  p.  SS  not.  —   4)  Asies  octonos. 

6828  memoriae  M.  Numisi  |  Clodiani  dec,  auguris,  j  homini  bono, 
qui  decedens  testamento  su[o]  |  ad  remunerandos  cujriales  curiae  Aeliae 


668  Caput  XIIII. 

ss.  X  I  mil.  n.  reliquit,    ob  hono|rem  eius  hanc  statu|am  idem  cur.*  sua 
pecuni[a  posuer. 

Nebel-Kedim  in  ora  Africae,  ubi  fuit  Neapolis  (F III 974^  vidit  fFilmanns ). — 
1)  Curiales. 

6829  memoriae  |  M.  Caecili  Feli|cis  Martialis,  |  C.  Caeci[/i]  Felicis  | 
e.  V.*,  flam.  perp.  |  fili,  |  decuriones  et  j  Caereales^ 

Hennchir  Bischka ,  ubi  fuit  Bisica  (FIIl  S.  i2300  =  Eph.  epigr.  5,  1220  vtdit 
I.  Schmidt).  —  1)  Egregii  viri.  —  2)  Cf.  supra  N.  446S ;  epulum  curis  et  Caerea- 
licis  exibuer.  rill  S.  46417. 

b830  d.  m.  s.  I  Q.  lulius  Ter|tius  Urbanus  |  pater  tot  fas|cium*  et 
fl.  pp.,  I  patronus  |  Cerealiuni,  |  vixit  annis  |  LXXXVIII,  |  h.  s.  e. 

Henschir  Sidi  Abd  er-Rebbu  prope  Henschir  Mest  sive  Mustim  (FIII  S.  4SS89  = 
Eph.  epigr.  5,  S87  bis  ut  videiur  descripta).  —  1)  Scilicet  liberos  habuit  eomplures 
magistratibus  mtmieipalibus  functos. 

6831  d.  m.  s.  I  Lusi  Fortunatiani  (  aedilis  et  munejrarari  (sic)  item 
duovilru  et  munera|rius\  (  agens  vices  curato|rum  rei  publicae,  pius  j  vixit 
annis  (  XXXXXVI,  [  his  (sic)  semper  in  pace. 

Krisch  el  fFdd,  ubi  fuit  Thisiduo,  iam  Parisiis  (FIII  4270  cf.  44764  vide- 
runt  Wilmanns  et  Fillefosse).  —  1)  Cf.  FIII  S.  44340:  aedilicio,  llvirali,  iuveni 
munerario. 

6833  d.  m.  s.  (  M.  Velidi[us  Musti(olus  Mus(ti  t'.,  flam.  [  annuus*, 
p.=^  [  v.  a.  LXXV,  [  h.  s.  e. 

Thubursici  Numidarum  (FIII  S.  47467 ^  Gsell  rech.  arch.  en  Algerie  p.  33S 
n.  457).  —  1)  Cf  N.  6858  (not.  4).  —  2)  Pius. 

6833  d.  m.  s.  [  C.  Paccius  Ro(gatus  fl.  p.  p.»,  [  Ilvir  col.  Sic.*,  | 
pref.  (sic)  \  caste.^  [  v.  a.  LXXVIII,  h.  s.  e. 

Henschir  Sidi  Merzug  (FIII  S.  45726  =  Eph.  epigr.  5,  595  vidit  Cagnat).  — 
1)  Flamen  perpetuus.  —  2)  Duovir  coloniae  Siccae.  —  3)  Praefectus  castelli. 
Cf.  N.  6807^.  De  praefecto  quodam  castellorum  territorii  Carthaginiensis  cf.  N.  494S 
(not.  2) ;  de  castellis  Cirfensibus  N.  686S  seq. 

6834  M.  Gentio  Quarjto  civi  castelli  j  Suf.,  M.  Genti|us  Quartinus  ( 
veteranus  fijlius  fec. 

Sufibus  (Sbiba)  (FIII  S.  11427  vidit  Cagnat). 

6835  [sp/]endidissimus  et  [  [/"^elicissimus  ordo  [  col.  Sufetan[ae]  (  P. 
Magnio  Aman[rfo  /?.]  [  p.  p.,  inter  quin[^?^enna?«](cios  adlecto,  qu[i  j?rae](- 
ter  summ.  hono[ranaw]  (  flamoni  pp.  et  quinquen(nalitatis  amplius  II&  L 
n.  [  obtulerit,  ex  cuius  quanti[tatis  usuris  quodannis  [  XII  k.  Nov.  die 
natali  dei  [  Herc.  Geni  patriae*  divisi[ones  dec.  dantur.  [  Q.  Magnius 
Maximus  [  Flavianus  fil.  eius,  eq.  R.  (  honore  cont.'  s.  p.  f.  et  (  ob  de- 
dic.  sportulas  [  dedit,     L.  d.  d.  d. 

Sufibus  (Sbibtt)  (FIII  262.  FIII  S.  11430  viderunt  fFilmanns  et  Schmidl). 
—  1)  Citat  fFihnannsius  Augustini  epi.st.  50,    scriptam  "auctoribus   et  principibus 


Tituli  municipales.  —  Africa.  669 

vel  tmioribtu  coloniae  Suffectanae ',  qua  queritur  de  caede  texaginla  christianorum 
interfectorvm,  quod  signum  Herculis  frcglssent.  —  2)  Contentus, 

6836  L.  Caelio  Plautio  Catullino  c.  v.,  tribu|nicio,  curalori  rei 
publicae,  ob  insignem  eius  |  clemenliam  el  circa  singulos  universosq.  | 
cives  praeslantia  innocentia  quam*  cirjca  frumentariae  rei  largam  mo- 
dejralionem  et  praeslantiam  singullarem,  omnium  virtutum  viro,  |  curiae 
universae  statuarum  bojnorem  pro  meritis  suis  hac  titu|li  aeternitate 
signarunt. 

Slntla,  ubi  fuit  Sufetula  (Vlll  1155i  vidit  Cagnat).  —  1)  Scr.  que. 

6837  .  .  ae*  deae  ornam.  |  L.  Aemilius  [Fjelix  rei  |  curiae*  suae  do- 
navit,  I  set  et  X  sescentos,  quos  ]  praesentes  intulit,  ex  quojrum  usuris 
centesim.  concuri|ates  eius  epulentur  die  nalajlis  sui,  qui  est  iduum 
Maiar. 

Theveste  (FIIl  1845  cf.  16501  viderunt  fVilmanns  et  Schmidt).  —  1)  y^ut 
.  .  bae  aut  .  .  idae  aut  . .  sae.  —    2)  Nota  rem  curiae  dlctam  pro  area. 

6838  .  .  .  [5a]turnini  |  [SJaturniani  |  [^awjjn.  p.  p.  filio,  |  [n«]poti 
C.  lul.  Romu|leani  eq.  R.,  pontif.,  |  qui  primus  |  a  condita  civijtate  sua 
ob  I  honorem  fla|moni  annui*  |  munus  [f/i>]bus  |  . .  mnibus  senis^|. . .  curiae 
suae  I  [rfgf?!^],  univer| [sae]  curiae  |  [et  i]ugustales  |  [pecwnjja  sua.  |  Locus 
datus  ex  |  decreto  ordinis. 

Theveste  (VIII 4888  vidit  Renier).  —  1)  Cf.  N.  6852.  6846  (not.  2).  0.  Hirsch- 
feld  Herm.  26,  1891  p.  1S1.  —  2)  [/'ffrjihus  (sc.  gladiatortnn)  senis  propustiil  Mommt. 

6839 

1.  2. 

Aureliae  Excepti      Q.  Crepereio  Germani  filio  Pap.  Rufino 
filiae  I  lanuariae,  auguri,   aedih,   praef.  i.  d.,   Ilvir.  ob  in|- 

sponsae  I  etuxo-     signem  eius  vitam  quietamque  disciplinam  ct  in 
ri  I  Q.  Creperei  muneris  editione  promtas  | 

Rufini.  hberalitates  quas  in  cives  suos  exercuit,  curiae  | 

universae  et  Augustales'  sumtu  proprio  posuerunt,  | 
Cuius  honoris  remunerandi  causa  idem  RuQnus  spor- 

tul.  decurionib.  et  lib.  Caes.  n.'  itemq.  foren|- 
sibus'  et  amicis,  curiis  quoque  et  Augustalibus  | 

aureos  binos  et  populo  vinum  dedit,  et  |  ludos  edidit. 

Theveste  (FIII  S.  I6SS6  vidi).  —  1)  Attgustales  rari  in  Africa  fuerunt  etiam 

Ammaedarae  (supra  N.  578),   item  ul  videtur  Thamugade  (FIII  2530).  —   2)  Li- 

bertis  Caesaris  nostri.  —    3)  Collegium  forensium  fvit  etiam  Caesareae  (Bull.  det 

antiquires  de  France  1898  p.  189). 

6840  Dianae  Aug.  |  P.  luhus  Li|beralis  salcerdot[a]lis  p.  A.*,  IIv[tr]  | 
II  et  qq.  p.  i.  d.*  in  |  col.  Thysjdritana,  [  f.  p.*,  nomine  |  fiharum  |  sua- 
rum  Iu|liarum  de|dit  idemq.  |  dedic.  d.  d. 


670  Caput  Xim. 

Thamugade  (FIII  2343  vidit  mimanns).  —  l)  Cf.  N.  68i0  seq.  Idem  homo 
VIII  42S2.  —  2)  Quinquennalis  praefectus  iure  dicundo.  —  3)  Flamen  perpetuus. 

6841  imp.  Caesar  divi  |  Nervae  f.  Nerva  Traianu[s  |  Aug.]  Germa- 
ni[c]us  pontif.  |  [max.]  ir[i]h.  pot.  ![///',  co]s.  III,  p.  p.,  co[/.  |  ilfar]c[jja- 
nam  Tr[at]anam  Th[a|mM5a]cli''  per  (leg.  III)^  Au[g.  \  fec,  L.  M]unali[o] 
Gallo*  leg.  I  Aug.  pro  pr. 

Thamugade  in  Numidia,  anle  arcum  triumphalem,  olim  sine  dubio  in  fronte 
eius  (FIII  %5S5.  VIII  S.  17842  pleraque  fragmenta  vidit  Cagnat).  Titulus  gemellus, 
magis  eliam  mutilus,  olim  sine  dubio  in  fronte  opposita  arcus,  est  VIII  S.  47845. 
—  1)  A.  100  (numerus  plene  in  t.  gemello). —  2)  [y/ia^mugadi  in  t.  gemello.  Colo- 
niae  Ulpiae  Thamugadis  est  in  t.  urbano  VI 4805^.  —  8)  Cf.  supra  N.505  not.  1 ; 
N.  S296  not.  3.  —   4)  Idem  legatus  in  litulo  eiusdem  anni  supra  N.  284. 

6842     I  [py^  salute  et  vic|toria  imp.  Nerfvae  Traiani  Caes.  J 

Aug.  Germanici    |    Dacici  condito|ris  col.,   T.  Flavius   |   Felix  conductor  | 
quintarum*  Mar|[s]yan^  s.  p.  f.  id[em|5we  dedicavit]. 

Thamugade  (VIII  S.  17841  vidi).  —  1)  Fectigal  quoddam  hoc  nomine  signi- 
ficari  videtur,  quod  T.  Flavius  Felix  conduxerat.  Memorat  quintam  aliquam  con- 
stitutio  data  a.  44S  (Nov.  Valentiniani  III  tit.  18,  4  c.  2).  —  2)  Cf  N.  6849;  item 
VIII  S.  16417 :  statuam  quoque  in  foro  Mar[5i/a]e.  Serv.  ad  Jen.  4,S8:  Marsyas,  eius 
(Liberi)  minister,  est  in  civitatibus  in  foro  positus,  libertatis  indicium ;  id.  ad  Aen. 
5, 20 :  apud  maiores  aut  stipendiariae  (civitates)  erant  aut  foederatae  aut  liberae; 
sed  in  liberis  civitatibus  simulacrum  Marsyae  erat  cet.  Cf.  Eckhel  4,  493;  H.Iordan 
Marsyas  auf  dem  Forum  in  Rom  (Berlin  1885). 

6843  Concordiae  et  ordinis, 

populi 
quod  sumtus  copiisque 

rei  p.  relevave- 

manibus  rint*. 

Thamugade  bases  duae,  olim  iuxta  collocatae  (VIII 2542  cf.  p.  4695  vidit  fVil- 
manns).  —  1)  Pertinet  titulus  ad  opus  publicum  factum  non  per  redemptores,  sed 
per  munitionem,  quale  significatur  legis  coloniae  Genetivae  c.  XCVIII;  cum  plebs 
manibus,  ditiores  iumentis  plostris  reliquis  copiis  opus  adiuvissent,  arca  publica 
relevata  est  (Momms.). 

6844  curia  Marcia:  |  curiales  eius  |  a  solo  sua  p.  fejcerunt,  id.  d. 

Thamugade  (VIII  S.  47906  vidi). 

Alios  titulos  Thamugadenses  dedi  N.  303.  30S.  40S.  434.  446.  610.  631—633. 
6S4.  839.  40SS.  4178.  4436.  27S4—27S3.  2937.  S476.  S476»  SSS4.  6122.  6122^;  alios 
Lambaesita7ios  N.  342.  584.  689.  4070.  4082.  1111.  11S4.  1162.  1194. 1196.  2999.  3024. 
3034.  3061.  3229.  3282.  3324.  3374.  3539.  3810.  3814.  3841—3844.  3893.  3895.  3935. 
4194.  4311\  4525.  4429.  4459.  4449.  4476.  4497.  4881.  S5S8.  5520.  5605.  5626.  5786. 
S788.  5795.  6028.  6040;  praeter  militares  N.470.  2294.  2296.  2303.  2306.  2314— 
2317  cet.  2344.  2354  cet.  2376.  2381  cet.  2396.  2397.  2415.  2415.  2419.  2422  cet. 
2437  cet.  2445-2447.  2449—2452.  2487.  2565.  2653.  2659.  2761.  2762. 

6845  curia  Antoniniana  —  c.  Papir.*  —  c.  Aur.  —  cur.  Satur- 
nia  —  c.  Aug.  —  c.  Traia. 


Tituli  munlcipales.  —  Numidia.  671 

Lambaesi  in  gradibut  amphitheatri  (FIII  S295  solus  descr.  Renier).  Prae- 
terea  in  iisdem  gradibus  signati  erant  cuneorum  nvmeri:  [c.]  VI,  c.  VII,  c.  VIII, 
c.  VII II.  —  1)  Curia  Papiria  nomen  traxit  a  trihu  domus  imperatoriae. 

6845*  d.  m.  s.  |  Memius  Co|mes  vixit  ajnis  LXXX,  curi|ales  eo*  fe|- 
cerunt  |  curia  lovia,  |  uxor  ei  fecit. 

Lambaesi  (f^III  S50S  vidit  mimanns).  —  1)  Ser.  ei?  Cf.  FIII  S298:  coniugi 
per  curiales. 

6846  curiae  luliae  |  felici  |  P.  Maccaeus  Siljvanus  vet.  ex  sig.'  |  ob 
honorem  |  flamoni*  in  se  |  conlatum  s.  p.  f. 

Lambaesi  (f^III  SS96  cf.  18094  viderunt  H^ilmanns  et  Schmidt).  —  1)  rete- 
ranus  ex  signifero.  —  2)  Videtur  significari  flamonium  curiae.  Cf.  Schmidt  mus, 
Rhen.  4S.  1890  p.  607.  —  De  sacris  curiarum  Africanarum  cf.  etiam  N.  3371. 

6847  Fortunae  Aug.  sacr.  |  dedicante  |  L.  Novio  Crispino*  leg.  Aug. 
pr.  pr.,  I  C.  Antonius  C.  f.  Col.  Alexander  |  Antiochia,  |  curiae  Hadrianae 
felici  I  veteranorum  (leg.  III)  ^  Aug. ,  |  ob  honorem  flaminat.  perpet.*  | 
quod'  in  se  absentem  confuler.  |  promissa  statua  ex  -HS^  Illl  m.  n.  |  am- 
phata  pecunia  fecit. 

Lambaesi  (FIII  S.  18214  vidi).  —  Persimilis  est  titulus  FIII  S.  182S4  dedi- 
catus  Minervae,  eidem  curiae  Hadrianae  positus  ab  alio  flamine.  —  1)  Cf.  N.  1070. 
Titnlus  positus  inler  annos  147  et  1S0.  —  3)  Cf  N.  6841  not.  3.  —  4)  Cf  Schmidt 
mus.  Rhen.  47,  1892  p.  128.  —   5)  quem  titulus  similis  VIII  S.  182S4. 

6847*  Victoriae  Aug.  |  L.  Aemilius  Forjtis  dumviralis  |  ob  honorem 
dumjviratus,  quem  |  in  se  ordo  et  |  cives  sui  contule)runt,  sicut  apud  j 
acta  pollicitus  |  est,  ex  KS  V  milibus  |  nummum  posu|it  idemque  dedij- 
cavit,  curauti|bus  Luciis  Aemi|liis  Simbolio  Germa|no  Pelusio  Purpurio  | 
Fortunio  liberis  |  eius. 

Lambaesi  in  foro  (FIII  S.  18241  vidit  Purgold).  —  1)  Cf  N.  6877,  item  N.  SSS3. 

6848  Hygiae  Aug.  sac,  |  quam  res  p.  Gemel|lens.'  ob  insignem  | 
amicitiam  ^  Lati[o]  |  uno  tempore  imlpetrat.'  at.''  dedica[«.],  |  For[f]is  et 
(quae  sequtmtur,  nimis  lacera). 

Lambaesi  in  foro  (VIII  S.  18218  particulas  disiecias  vidit  Schmidt,  omnia 
quae  reperta  fuerunt  solus  descr.  PoulleJ.  —  1)  Fidentur  significari  Gemellae  me- 
moratae  supra  N.  S31.  —  2)  Scilicet  quae  ipsi  cum  re  publica  Lambaesitanorum 
intercedebat.  —  3)  Nimirum  uno  tempore  ius  Latii  impetraverunt  Gemellenset  et 
Lambaesitani.     Cf  N.  6780.  —   4)  at  videtur  errore  repetilum  ette. 


6849  pro  sa|lule  |  et  in|colu|mita|te  dd.  |  nn.  Va|leria|ni  et  |  Gal- 
h[eni  |  Augg.  ||  C.  Iuh|us  Vic|tori|nus  |  aedi|hs  st[a]|tuam  |  Mar|syae*  ( 
quam  |  o[6  ho\no\vtm  |  a[e]di|[/t]ta|[ri«J  |  promijserat  |  sua  pejcunia  |  fecit  j 

et  de|dica|vit. 

Ferecundae  prope  Lambaesim  in  foro  rep.,  est  Lambaesi,  cippus  sex  laterum 
(VIII  4219  cf  18499  vidit  fVilmanns).  —  1)  Cf  N.  6842  not.  2. 


672  Caput  XIIII. 

6850  numioi  domus  Aug.  et  |  imp.  Caes.  divi  Hadriani  fil.  |  divi 
Traiani  Parthic.  nepot.  |  T.  Aelio  Antonino  Aug.  Pio  p.  p.,  |  pontifici 
maximo,  trib.  pot.,  |  dedicante  L.  Novio  Crispino*  |  leg.  Aug.  pro  pr.  cos. 
desig.,  I  possessores^  vici  Verecundensis^ 

Fereeundae  prope  Lambaesim  (FIII  4199  cf.  48495  vidit  Wilmanns).  —  1)  Cf. 
JS.  6847.  —  2)  Cf.  IV.  7071.  —  3)  T\c[us]  Augusf,or[7m]  Verecundens.  supra  N.  S7S%. 

6851  Genio  patriae  Aug.'  |  dedicante  lulio  |  Lepido  TertuUo*  leg. 
Aug.  I  pro  praetore,  |  quod  L.  Pompeius  Rogatus  |  testamento  suo  ex 
IS-  XX  n.  I  fieri  iussit,  ordo  Verecun.  |  faciendum  curavit. 

Ferecundae  (FIII  419S  cf.  p.  1769  vidit  Renier).  —  1)  Genius  patriae  Au- 
gustus,  videtur  idem  qui  antea  dicebalur  Genius  vici  Augustus  N.  68S2.  —  2)  Legatu* 
Numidiae  fuit  a.  194  (FIII  S.  17726). 

6852  Gen.  vici  |  Aug.*  [  Cn.  Baebius  |_Cn.  til.  Stellat.  |  Caerealis 
Ort.^fl.  pp.,  adiectis  |  at  legitimam  |  fl.'  H&  iTm.  rl.  |  K&  rfiCC  n.,  |  ex 
HB  Hi  DCC  n.,  I  amplius  |  inlatis  rei  p.  |  H-&  1  n.,  posuit  |  idemq.  |  de- 
dicavit. 

Ferecundae,  deinde  Lambaesi  (VIII 4194  cf.  18490  vidit  Wilmanns).  —  1)  Cf. 
N.  68S1.  —  2)  Horta.  Cf  C.  I.  L.  XI  p.  463.  —  3)  Flamofiii.  Titulum  Ferecun- 
densem  posilum  ob  honorem  flanionii  a.  212  iiabes  supra  N.  4S0. 

6852*  d.  m.  s.  I  Cn.  Baebio  Cn.  f.  [5/e//.  (7ae]reali  municipi  Orta- 
norum*  |  atque  Faleri[e?tsm»i,  FJerecundensium  incolae  |  et  flamini  per- 
[pefMo]  et  principi,  et  |  Severae  Inge[nM?  5e]veri  filiae  eius^  paren [^tftws]  | 
fili.     Vixit  p[a/er  anni]s  LXXX,  mater  anni[s]  .... 

Ferecundae  (FIII  4249  cf.  18S03  viderunt  mimanns  et  Schmidt).  —  i)  Cf. 
N.  68S2.  —  2)  Sc.  uxori. 

Alios  titulos  Ferecundenses  habes  siipra  N.  402.  430.  609.  S7S2. 


Cirta.    Coloniae  Cirtenses. 

6853  L.  Domitio  L.  f.  |  Tironi  auguri,  |  duomvir.^  viceusumari*  j 
h.  c'  I  (in  utroque  latere)  curante  L.  Sattio. 

Cirtae  (FIII  7099  vidit  Wilmanns  inscriptionem  anticae).  —  1)  Titulus  ex 
antiquissimis  repertis  Cirtae,  scriptus  antequam  triumviri  magistratus  ibi  essent 
cf.  Momms.  Herm.  1,  S2.  De  iure  quattuor  coloniaru7n  Cirtensium  dixit  Momrnsen 
Herm.  1,  S5  seq.  —  2)  Socii  qui  vicesimam  conduxerant,  fortasse  vicesimam  liber- 
tatis  (N.  1863,  cet.),  —  3)  Honons  causa. 

Titulos  Cirlem^es  dedi  etiam  supra  N.  41L  439.  440.  607.  674.  688.  691.  71S. 
7SH.  1067.  1068.  1102.  1105.  1103\  IIOS.  1119.  1165.  1177.  125S.  1236.  1457.  1458. 
2955.  5181.  5590.  5591.  3799.  4919.  4921\  4921^.  S176.  S176K  S42S.  5534.  5549. 
5555.  S789.  S872;  Rusicadenses  N.  399.  1146.  1147.  5074.  4117.  S475.  S647.  S648. 
3873.  3910;    Milevitanas  N.  4156.  3874.  3980. 

6854  Concordiae  |  coloniarum  |  Cirtensium*  |  sacrum.  |  C.  lulius 
C.  fll.  Quir.  I  Barbarus  quaest.,   |   aed.,   statuam,   quam  |  ob  bonorem  | 


Tituli  municlpales.  —  Numidia.  673 

aedilitatis  poIIi|citus  est,  sua  pecu|Dia  posuit.  |  L.  d.  d.  d.  (A  dextra)  polli- 
citus  I  V  idus  lan.,  de'|dicata  III  idus  |  Martias  IuIi|auo  II  et  Crispi|no  cos.' 
Cirtae  (yill  69ii  vidit  ff^ilmanm).  —  1)  Cirta,  htuicade,  Milev,  Chullu.    (Ad- 
ditur  Cuicul  ntpra  N.  SSS5).  —  2)  A.  2S4. 

6855  Veratiae  Fron|tonilIae  uxojri  probatissi|inae,  flamini|cae  IIII 
col.'  Cirltensium,  |  P.  lulius  T[A«]odorus  |  nuper  ex  centu|rione  legiona- 
rio  I  honesta  missio|ne  missus,  maritus,  |  d.  d. 

Cirtae  (Flll  7080  vidit  Wilm.anns).  —  1)  Alia  flaminica  quattuor  coloniarum 
N.  6856,  flamen  perpetuus  quattnor  coioniarum  N.SS5S.  Res  publ.  IIII  col.  Girt.  po- 
suit  titulos  supra  N.  459.  440,  res  pubiica  Cirtensium  titulum  N.  1177.  —  Dec.  lill 
col.  supra  N.  S475 ;  cf.  N.  68S4.    Lvdi  editi  per  qnattuor  colonias,  supra  N.  2955. 

6856  Clodiae  Vito|sae  TertuIIi|nae  flam.  IIII  col.,  |  P.  Clodius  P.  fil. 
Quir.  I  Quadratus  qui  [  el  Scipio,  frater  |  palr[«e]lis  eius,  |  eq[uo  pu]h\. 
orna|tus,  decurio  ea|rundem  coloni|arum,  ob  insigloem  in  se  amojrem  et 
muui|flcentiam  eiu[s]  |  p.  s.  d.  d.  |  L.  d.  d.  d. 

Thibili  (AnnHna)  in  Numidia  (nil  S.  18912  Schmidt  vidit  ectypum). 

6857  M.  Coculnio  |  Sex.  fil.  Quir.  |  Quintilliano*  lato  |  clavo  ex- 
ornato  ab  |  imp.  Caesare  L.  Seplimio  |  Severo  Pertinace  Augusto  Pio  j 
Parthico  Arabico  Parthico  |  Adiabenico*,  (|uaestori  desig.,  |  post  flamo- 
nium  et  honores  |  omnes  quibus  in  coionia  lulia  |  luvenali  Honoris  et 
Virtutis'  Cirta  |  patria  sua  functus  est,  |  Florus  Labaeonis  (sic)  fil.,  |  prin- 
ceps  et  undecimprimus*  |  genlis  Saboidum,  amico  merenti  |  de  suo  p[o- 
suit  trfe]mq.  dedic.  |  L.  [d.]  d.  d. 

Cirtae  (FIJI  7041  vf.  19425  viderunt  ff^Hlmanns  et  Schmidt).  —  1)  Ad  eun- 
dem  hominem  pertinent  lituli  Cirtenses  yill  6955.  7042.  19417.  19508.  —  2)  Cf. 
supra  N.42S;  N.421  not.2.  —  3)  Honos  et  Firlus  numina  tutelaria  cotoniae  Cirtae, 
testibus  eliam  nummis  (cf.  C.I.L.  flll  suppl.  p.  1849).  Ara  illis  ibi  dedicala: 
FIIl  6931.  Etiam  in  nova  Cirla  (N.  6785)  Sicca  Honos  et  Firtus  colebantur  (supra 
N.  3797.  3798).  —  4)  Cf  N.  4440.  6798.  6808. 

6858  Genio  populi  |  M.  Roccius  Felix  |  M.  fil.  Quir.,  eq.  publ.,  | 
IllvirS  sac.  urb.%  fl.  divi  |  M.  Antonini',  statuam  quam  |  ob  honorem 
Illviratus  promisit,  |  ex  II&  VI  mil.  n.  sua  pecunia  |  posuit;  ad  cuius 
dedicationem  |  sportulas  denarios  singulos  |  secundum  matricem  publi- 
cam   I    civibus  de  suo  dedit  itemque   |   ludos  scaenicos   cum  missilibus  ] 


Cirtae  (FIII  6948  vidit  fFilmanns).  —  1)  Triumvir,  sc.  coloniarum  Cirten- 
tium.  —  2)  Sacerdos  urbis  (Romae).  Alius  [*a]c.  urbis  Cirtensis  est  f^lll  7103 
cf.  19438.  —  3)  M.  Aurelii.  Flamen  perpetuus  divi  Magni  Antonini  in  quatluor 
coloniis  Cirtensibus  est  supra  N.  S473. 

6859 ari'  Libero  A[m^.]  sacr[wm]  |  Q.  Quadratius  [Q.  /".]  Quir.  | 

Quintulus  aedilic[tae]    potest[a]|tis,    statuam  cum  aed[{c]ula  et  |  columnis, 
quam   in   praefeclura    |    sua   pro   Illviris  agens*   sponte   pol|[/]icitus   est, 

Dessau,  Inscriptiones  Latinae  II.  43 


674  Caput  XIIII. 

praeter  leg[tY«]ma  HS  |  XX  ".  decurionatus  re[i  p.]  inlata  |  dedit  dedica- 
\\X[q.]  I  L.  d.  [d.]  d. 

Cirtae  (VUI  10867  =  Rec.  de  Const.  1878  p.  317  vidit  Poulle).  —  1)  Fortasse 
[p]a[<]ri.  —  2)  Alius  praef.  pro  Illvir.  est  FIH  S.  19489.  Diversi  hi  praefecti  pro 
triumviris  quattuor  coloniarum  a  praefectis  iure  dicundo  trium  coloniarum  (cf. 
N.  686S.  6863^). 

6860  .  .  .  ladi '  sacrum  j [Owojdratus  Baebianus  |  [equo  pnbl. 

exornatus?]  iudex*,  aedil.,  quaest.,  Illvir,  |  [Illvir  qq.  praef.  i.  d.  col.  Mile- 

vitanae]  Rusicadensis  Chullitanae^  | [praete]v  diem  ludorum  Flora- 

lium''  I [qu]os  Illvjr  sua  pecunia  fecit  | [et]  quod  quin- 

quennal.  publicum  | tem  tumultu  Gaetulorum  | li   fratris 

sui  centuri[ojnjs  leg pjatris  sui  eiusdem  volunlat.  | rei 

publicae   iulatis   h[o\norariis  s%mmis] novum  H&  C  mil.  [projmi- 

s[mef]  I  .  .  .  cro  sua  pecunia  feci[f]. 

Cirtae  (FIII  69S8  vidit  Wilmanns).  —  1)  Pi-imas  litteras  non  vidit  ff^il- 
manns,  habet  eas  solus  Cherbonneau.  —  2)  Fortasse  iudex  e  quinque  decuriis.  — 
3)  Cf.  infra  N.  6865  seq.  —  4)  Cf  supra  N.  S057.  S646  not.  2. 

6861  Sex.  Otacilius  M.  f.  |  Quir.  Restitutus,  |  M.  Otacili  Fructi  | 
pontificis  frater,  |  Illvir,  aed.  quaes|toriae  potestatis*,  |  augur,  super 
HS  XX  I  legit.',  quae  ob  hono.  |  aedilitat.  r.  p.  dedit,  |  et  H&  VI^  ob  diem 
lud.*  I  et  H&  XXXIV  inib.  legit^  |  ob  honor.  augurat.  |  r.  p.  intulit  et  at 
H&  IIII,  I  quae  in  voluptat.®  promijser.,  adiectione  a  se  facta  |  dextros' 
duos  sua  pec.  posuit  |  dedicavitq.    D.  d. 

Rusicade  (Philippeville)  in  foro  in  ruinis  basilicae  rep.  (FIII  7990  cf.  p.  1879 
vidit  Wilmanns).  Titulus  gemellus  est  FIII  7991.  —  1)  Illvir,  aed.  et  q.  pot.  est 
in  t.  Cirtensi  supra  N,  3181.  —  2)  Sestertium  viginti  milia  legitima.  —  3)  Ses- 
tertium  sex  milia.  —  4)  Ludorum.  —  5)  Inibi  legitima.  —  6)  Foluptates.  — 
7)  Dextri  quid  significent  parum  constat. 

6862  C.  Caecilius  Q.  f.  Gal.  Gallus  hab.*  |  equum  pub.,  aed.  hab. 
iur.  dic.  q.  pro  |  praet.*,  praef.  pro  Illvir.  IIIP,  praef.  fabr.  cos.  |  II  et 
praet.  II'',  hab.  orn.  quinq.  d.  d.',  ex  V  decuriis  |  dec.  III®,  quinquen- 
nalis,  praef.  i.  d.  Rusicadi,  |  flam.  divi  luli',  |  nomine  suo  et  Proxiniae 
M.  f.  Proculae  uxoris  suae  et  |  fil.  Gallae  et  Galli  et  Coruncaniae  et  Ni- 
gellinae  tribunal  |  et  rostra  |  s.  p.  f.  c*  (In  lc^ere  dextro)  c.  Caecilius 
Q.  (*ic)  Gal.  I  Gallus  s.  p. 

Philippeville ,  ubi  fuit  Rusicade,  nunc  Parisiis  (FIII  7986  vidit  fFilmanm). 
Titulum  primo  p.  Chr.  saeculi  adtribuit  Momms.  Herm.  1,  60.  —  1)  Habens.  — 
2)  Aedilis  habens  ivris  dictionem  quaestoris  pro  praetore.  —  3)  Pro  triumviro 
qualer.  —  4)  Praefectvs  fabrum  consularis  bis  (sive  delatus  a  duobvs  consvlibus; 
cf.  supra  N.  2683.  S883)  et  praetorius  bis.  /4Kvs  praef.  fabr.  a  pr.  bis  et  cos.  est 
supra  N.  67%7  (not.  3).  —  5)  Habens  ornamenta  quinquennalicia  decreto  decurio- 
num.  —  6)  Ex  quinque  decvriis  decuriarum  trium;  cf.  Monimsen  Staatsrecht  III 
p.  S36  not.  3.  —  7)  In  titulo  filiae  FIII  7987  dicitur  flamen  provinciae.  —  8)  Sua 
pecunia  facienda  curavit. 


Tituli  municipales.  —  Numidia.  675 

6863  0.  Sittio  (  Q.  fil.  Quir.  |  Fausto  Illviro,  |  praef.»  i.  d.  col. 
Ve|neriae  Rusicade*  |  el  col.  Sarn.  Milev.  |  et  col.  Minerviae  |  Chllu  C*/c;, 
aedili,  |  municipes,  ob  |  merita  eius  |  aere  conlato  |  d.  d. 

6863*  Aproniae  Sex.  fil.  Fi|dae  coniugi  |  Q.  Sitti  Q.  fil.  Quir.  Faus|ti, 
probati  ab  |  irapp.  L.  Septimio  Severo  |  Pio  Pertinace  Aug.  et  |  M.  Au- 
relio  Antonino  Aug. ,  |  in  quinq.  decurias  allecti  a  divo  (  M.  Antonino 
Pio^  flam.  perp.,  (  [///]vir.  quinq.,  Illvir.,  praef.  i.  d.  (  [co]l.  Vener. 
Rusic,  praef.  i.  d.  (  [c]ol.  Sarn.  Mil.  et  praef.  i.  d.  [  col.  Miner.  Chullu, 
aedil.,  (  amici  ob  merita  mariti  j  [cijus  in  se,  aere  conlato.  (  L.  d.  d.  d. 

Kheneg,  inier  Cirtam  et  Milev ,  ubi  fuit  pagu$  Tidditanorum  (FUl  6710.  6711 
vidit  Wilmanm).  —  1)  Alius  lllvir  Illl  col. ,  praef.  III  col.  est  in  t.  Rusicadensi 
tupra  N.  1147;  aed.,  Illvir,  quaestor,  qq.,  praef.  coloniarum  Milevitanae  et  Rusica- 
densis  et  Cliullitanae  supra  N.  2933.  —   2)  Cf.  N.  Sff77.  —  3)  Sc.  M.  Aurelio. 

6864    Co[ffj»iorft] [a]ed.,  !n[uguris\  . . . .  (  [///]vir.  prae^/".* 

t.  d.  in  I  col.]  Rusicad.  et  [in  col.  Chul]\\[tana  \  et]  bis  in  col.  Mil.  functi  j 
quinquenualis,  item  [so]|luta  contributione*  a  Cir[tensib.  iterum  in  col.  Mil. 
pa(tna  sua  primi  Illvir.,  fl.  p.  p.,  (  quod  ei  ad  legitimam  qua[nft]|tatem 
pro  adfectionum  in  ord[?][ne  adq.  in  populo  meritis  sufl^r^aj^gio  oblatum 
est'.  Qui  V.  a.  LX.  (  H.  s.  e.  0.  t.  b.  q.*  [  [TJurania  Cassia  Commodi 
f[t7.]  I  patri  piissimo. 

Milev  (Mila)  (FIU  8S10  vidit  fFilmanns).  —  1)  Praefectura.  —  2)  Fuerunt 
contributae  quattuor  coloniae  etiamtum  regnante  Elagabalo  (supra  N.  5473),  item  ut 
videtur  imperanle  Alexandro  a.  225  (supra  N.  S648):  soluta  contribulione  Commodu& 
primus  triumvir  Milevitanus  factus  est.  —  3)  Fortasse  significatur  remissio  peeu- 
niae  honorariae.  —  4)  Hic  situs  est.     Ossa  tua  hene  quiescant. 

6865  Genio  kastelli  Elefant.'  [  sacrum  [  Clodia  Donata  Prope[rf.]  ( 
Crescentis  uxor,  sta|tuam  Geni  patriae  ka[sf.]  |  Elef.  cum  base,  quam  |  de 
sua  liberalitate  (  ad  ornandum  kastel.  (  pol[/]icita  ex  H&  VIII  n.  [  sua  pe- 
cunia  constituit.  (  Ad  cuius  dedicationem  |  sportulas  X  ^  singulo[s]  (  et  vi- 
num  per  collegia  (  ad  aepulandum  dedit.  (   [LJ  d.  d.  d. 

Rouffach  inter  Cirtam  et  Milev  (Fars  Rec,  de  Constanline  33, 1899  p.  38S).  — 
1)  Castellum  hoc  diversum  videtur  fuisse  a  Mastarensi  (N.  6868),  sed  ei  vicinum. 
Episcopi  Elefantarienses  memorantur  a.  59S.  S94  (Mansi  act.  concil.  5,  847.  8S8)  et 
a.  484,  sed  hic  in  Mauretania  Caesariensi.  —   2)  Denarios. 

6866  [vfo  salute]  \  imp.  Caes.  M.  Au[reli  Severi  Antojnini  Pii  [F]e- 
licis  Aug.  (  Parthici  ma[a7t]mi  Brit[anici  maximi  [Ger]ma[nt]ci  |  [m]aximi, 
pontificis  max.,  trib.  po|test.  XVllP,  imp.  III,  cos.  IIII,  p.  p.,  pjrocos., 
et  luliae  Aug.  Piae  [  [F]elicis,  matris  Aug.  et  castrojrum  et  senatus  et 
patriae,  res  (  publica  castelli  Subzuajritani. 

Sadjar,  ubi  fuit  Subzuar  eastellum  Cirtentium  (^1116002.  FIII S.  19216  Schmidt 
vidit  ecfypum).  —  1)  A.  21S. 

6867  Cereri  (  Aug.  sacr.  (  lulia  Muslsiosa  Kasajriana  ex  (  consensu  | 
ordinis  casjtelli  Arsajcalitani  |  sua  pecunia  (  fecit.  [  L.  d.  d.  d. 

43* 


676  Caput  XIIII. 

El-Goulia,  non  longe  a  Sadjar  (FIII  6041  cf.  19223  viderunt  fVilmanns  et 
Schmidl). 

Adde  inscriptionem  castelli  Siguitani  supra  N.  4479. 

6867»  P.  Sittius  P.  fil.  I  Quir.  Felix  mag.  |  pag.  desig.,  v.  a.  XL,  | 
h.  s.  e.,  0.  t.  b.  q.*  |  P.  Sittius  Felix  |  v.  a.  LI,  h.  s.  h.  (sic).^  |  o.  t.  b.  q.* 
Sigus  (FIII  S70S  vidit  Renier).  —  \)  Cf.  iV.  6864  not.  4. 


nundinae  [Aa6e]ntur  hic  in  |  casteilo  Mastarensi'  die  |  III  kal. 
Septemb.  primarum  |  et  die  III  idum  Septcmbrium  |  [s]ubsequentium  et 
deinceps  |  suo  quoque  mense  ex  perjmissu  |  M.  AureH  Comini  Gas|siani 
leg.  Augg.  pr.  pr.  |  c.  v." 

Rouffach,  cf.  N.  686S  (FIII 65S7  vidit  Wilmanns).  —  1)  Nomen  etiajn  in  alio 
titulo  eiusdem  loci  FIII  63S6.  De  castello  Elefant.  cf.  N.  686S.  —  2)  Cf.  swpra 
N.  41S4.     In  vocabulo  Augg.  altera  g  videtur  erasa  fuisse,  sc.  interfecto  Geta. 

6869  Antonia  L.  f.  Saturnina*  vicu  |  et  nundina  V  kal.  et  V  idus 
sui  I  cuiusque  mensi[$]  constituit. 

Ain  Mechira  inter  Cirtam  et  Dianam  (FIIl  8280  cf.  20077  bis  descripta).  — 
1)  Ad  eandem  feminam  pertinet  t.  Cirlensis  FIII 7052,  ad  maintum  eius  C.  Arrium 
Pacatum  FIII  7031. 

Ad  nundina  instituta  a.  138  in  saltu  Beguensi  pertinet  senatus  consultum 
relatum  FIII  270.  Adde  titulum  repertum  Ain-Kerma  inter  Sitifim  et  Cirtam,  in 
quo  dicitur  lectum  esse  ex  resci [»'/>] to  dei  Probi  ...  nundinas  ...  celebrandas  cet. 
(Bull.  comiti  travaux  histor.  1898  p.  13S) ;    item  supra  N.  4490. 

IiibelluB  colonortun  saltus  Burunitani. 

0870    *  [intellegis  praevaricationem]  \\  (II)  quam  non  mo- 

dicum*  AlUo  Maximo  adv[er]|sario  nostro  set  cum  omnibus  fere  [con]- 
ductorib.  contra  fas  atq.  in  perniciem  |  rationum  tuarum  sine  modo 
exercuit  |  ut  non  solum  cognoscere  per  tot  retro  |  annos  instantibus  ac 
supHcantibus'  |  vestramq.  divinam  subscriptionem  |  adlegantibus  nobis 
supersederit,  ve|rum  eliam  hoc  eiusdem  AUi  Maximi  |  [c]ouductoris  arti- 
bus  gratiosissimi  |  [M?f]imo  indulserit,  ut  missis  militib.  |  [in  e]undem 
saltum''  Burunitanum'  ali |[os  wos]lrum  adprehendi  et  vexari  ali|[os  umc]iri, 
nonullos,  cives  etiam  Rojfmawos],  virgis  et  fustibus  effligi  iusse|[nY,  sci- 
/ic]et  eo  solo  merito  nostro  qu|[orf  venientes]  in  tani  gravi  pro  modulo 
me\[diocritat]is  nostrae  tamq.  manifesla  |  [iniuria  m]ploratum  maiestatem 
tu|[am   acerbiore]    epislula    usi   fuissemus.     Cu|[ms  nostrae   m]iuriae   evi- 

dentia,  Caes.,    |    [inde  profec]io  potest  aestimari,   qu|[od] quidem 

quem  maiesta|p] [ea;]sistimamu8  vel  pro  | t  omnino 

cognosj plane  gratificati  | mum  invenerit  |  .  . 

nostris   quibus    |    bamus  cogni) beret 

inte| [praes]tare  operas  | ret  ita  tot  re|[fro] t 

tu   ....   (deficiunt  quaedam). 

(III)  [Quae  res  co]mpulit  nos  miserrimos  homi|[wes  iam  rur]sum  di- 


Tituli  municipales.  —  Saltus  Burunitanus.  677 

vinae  providentiae  |  [tme  supl]\care,  et  ideo  rogamus,  salcratissime  imp., 
subvenias.  Ut  kapite  lejgis  Hadriane",  quod  supra  scriptum  est,  ad|- 
emptum  est,  ademplum  sit  ius  etiam  proccb.'  |  nedum  conductori,  ad- 
versus  colonos  am|pliandi  partes  agrarias  aut  operar.  prae|bitionem  iugo- 
rumve  et  ut  se  habent  littere  |  procc.'*  quae  sunt  in  ta[6]ulario*  tuo 
tractus  Ivar|thag.°,  non  amphus  annuas  quam  binas  |  aratorias,  binas 
sartorias,  binas  messo|rias  operas"  debeamus,  itq.  sine  uUa  contro|versia 
sit,  utpote  cum  in  aere  inciso  et  ab  |  omnib.  omnino  undiq.  versum  vi- 
cinis  nost.  |  perpetua  in  hodiernum  forma  pra[ejsl[?f]u|tum"  et  procc. 
litteris  quas  supra  scripsimus  |  ita  conf[ir]matum.  Subvenias,  et  cum 
homi|nes  rustici  tenues  manum  nostrarum  ope|ris  victum  tolerantes  con- 
ductori  profusis  |  largitionib.  gratiosismo  (sic)  impares  aput  |  procc.  tuos 
simu[s],  quib.  [pe]r  vices  |  succession.  per  condicionem  conductionis  notus 
est,  I  miser[ean]s '^  ac  sacro  rescripto  tuo  n."  amph|us  praestare  nos 
quam  ex  lege  Hadriana  et  |  ex  litleras  procc.  tuor.  debemus,  id  est  ter  | 
binas  operas,  praecipere  digneris,  ut  benejficio  maiestatis  tuae  rustici  tui 
vernulae  |  et  alumni  saltum  tuorum  u.  ultr.*"  a  conducjtorib.  agror.  fisca- 

lium   inquietemur  (defidunt  quaedam). 

(IV)  [Imp.  Ca]es.  M.  Aurelius  Commodus  Ani[fon«]nus  Aug.  Sarmat. 
Germanicus  |  Maximus"  Lurio  LucuUo"'  et  nomine  ajhorum.  Procc."  con- 
templatione  dislcipulinae^*  et  instituti  mei  ne  plus  |  quam  ter  binas  ope- 
ras"  curabunt,  |  ne  quit  per  iniuriam  contra  perpe|tuam  formam  a  vobis 
exigalur.  ]  Et  alia  manu:  scripsi.  Recognovi*'.  |  Exemplum  epistulae  proc. 
e.  V."  I  Tussanius  Aristo  et  Chrysanthus  |  Andronico  suo  sahitem.  Se- 
cundum  |  sacram  subscriptionem  domini   ii.    |  sanctissimi  imp.,   quam  ad 

libellum   |   suum   datam   Lurius  LucuUus (deficiunt  versus  sex)  [et 

a/tj|a  manu:  [opfjamus  te  feli|cissimum  be[ne  uiuejre.  Vale.  Dat.  |  pr.  idus 
Sept.  Karthagini.  |  Feliciter  |  consummata  et  dedicata  |  idibus  M[a]is 
Aureliano  et  Corne|han[oJ  cos.**  Cura  agente  ]  C.  lulio  P[e/]ope  Sala- 
puti,  mag. 

Suk  el  Khmis  in  valle  Bagradae  rep.,  est  Parisiis  (FIIl  10570  cf.  14464 
Mommsen  vidit  eciypum,  lapidem  recognoverunt  Cagnat  aliique.  Illuslravit  Momm- 
sen  in  Herm.  iS,  1880  p.  586  seq.,  p.  478).  —  1)  Periil  pagina  una  (quarta  fere 
pars  inscriptionis)  exceptis  paucis  litteris.  —  2)  Scr.  modo  ciim.  —  3)  (Jltima 
littera  paenultimae  superscripfa.  —  4)  De  saltus  vocabulo  cf.  Mommjten  Herm.  1S, 
p.  592;  Schulten  die  roem.  Grundherrschaften  (1896)  p.  17  seq. ;  item  supra  N.  145S. 
250S.  SS67.  S965;  infra  N.  6890.  7100.  —  5)  Locus  videlur  memorari  Fict.  Fit. 
pers.  Vand.  1,  58.  —  6)  Fortasse  huius  ipsiut ,  certe  similiter  ad  rem  agrariam 
Africae  pertinentis,  legis  Hadrianae  pars  prodiit  incisa  in  lapide  non  ita  longe  a 
Bagrada  meridiem  versus  loco  dicto  Ain-ff^assel  (Schulten  Herm.  29, 1894  p.  207 seq.). 
—  7)  Procuratoribus.  —  7*)  Procuratorum.  —  8)  laulario  (iilteris  contignatis) 
videtur  esse  in  lapide.  —  9)  Cf.  supra  N.  1456.  —  10)  /«  libello  simili  in  eadem 
regione  reperto  FIII  S.  14428  (cf.  Schulten  Herm.  29,  1894  p.  204)  legitur:  [operas] 
aralorias  IIII   sartorias  IIII  messicias  IIII.    —    11)  Leetio  non  omjiino  certa.  — 


678  Caput  XI III. 

12)  miserinus  (lilteris  ex  parte  contignatis)  lapis.  —  13)  Sic  videtur  esse  in  la- 
pide:  non.  —  14)  Non  ultra.  —  \h)  A.  180 — 185.  —  16)  Is  qui  nomine  colo- 
norum  imperatori  libellum  dedit.  Ceterum  rescriptum  imperatoris  ad  eundem 
Lurium  Lueullum,  incisum  est  etiam  in  lapide  reperto  loco  dicto  Ain-Zaga, 
FIII  S,  144S1,  quousque  saltum  Burunitanum  pertinuisse  apparet  (cf.  Tissot  Geo- 
graphie  de  VAfrique  II  p.50S).  —  17)  ^xocw&ioxts  perscriptum,  18)  discipul.  fa/>w 
FIII  S.  144S1,  desinens  in  sequenti  vocabulo  et.  —  19)  Focabula  ne  pl.  q.  ter  bi- 
nas  operas  vix  fuerunt  in  rescripto  imperatoris,  sed  intrusa  esse  putanda  sunt  a 
colonis  qui  reseriptum  incidendum  curaverunt.  —  20)  Cf.  supra  N.  558  (not.  2). 
III  S.  12556  fin.  —  21)  Procuratoris  egregi  virii.  —  22)  Consules  praeterea 
ignoti. 

De  libello  simili  in  eadem  regione  reperto  cf.  not.  10.  —  Cum  his  monu- 
mentis  Africanis  componendus  libellus  colonorum  imperatoris  Asianorum,  quo 
queruntur  de  iniuriis  libertorum  et  servorum  Caesaris  III  S.  14191 ;  de  quo  libello 
legit  Schullen  Mitth.  arch.  Instit.  Rom.  1898  p.  252  seq. 


Mauretania. 

6871  .  .  .  li   Albini    palroni   pr[oIum]ciae  Mauretaniae  Ca[«sairi>«]sis 

f[j7.],   Val.  Festi  et | melli  Latroniani  c.  p.  [matri?],  \  de- 

creto  concili  prov[mcme]  |  Mauretaniae  Caesar [lensjs].  |    H.  r.  i.  r.* 

Caesareae  (Scherschel)    (fFaille   nouvelle  miss.  arch.   a  Cherchel  [Alg.  1902] 
p.  52).  —  1)  Honore  recepto  inpensam  remisit. 

6872     I  provinciae  no[uoe?]*  .  .  .  |   ulterioris  T\u[gitanae]^  j 

populus  T\[ngitanm]  \  statuam  sua  imp[e»sa  •posuit]. 

Tingi  (Tanger)  (FIII  S.  21815  imaginem  edidit  Fillefosse  revue  arch.  ser.  III 
vol.  10,  1887  tab.  XIX).  —   1)  Ad  quam  ordinationem  provinciarum  haec  spectent, 


6873  Marti  |  deo  Aug.  |  Gen.  col.*  |  ex  testamento  j  P.  Herenni 
Ma|mertini  j  P.  Arrius  lanu|arius  Mamerjtinus  heres  |  posuit  et  ob  de|di- 
cationem  lu[dos  scaenicos  |  edidit  et  |  sportulas  de|curiooib.  dedit. 

Sitifi  (F III 8458  solus  descr.  Creully  auctor  accuratus). —  1)  Genio  coloniae. 
Colonia  Nerviana  Augusta  Martialis  veteranorum  dicitur  Sitifis  supra  N.  469.  SS7 
el  alibi.  —  Praeterea  dedi  titulos  Sitifenses  snpra  N.  69S.  802,  2794.  4193.  44SS. 
4498.  4S00.  SS96.  6042. 

6874  Genio  municipii  Rusuccuritani  |  C.  lulius  Rustici  til.  Quir. 
Felix  Rusuccuritanus  |  decurio  ab  ordine  allectus,  praef.  pro  Hviris  |  at- 
que  ab  ordine  electus,  llviru,  item  Ilviru  qq.,  |  flamen  Augg[^.]S  augur 
perpetuus,  deposita  ad  so|lum  domo  sua  veteri  templum  et  statuam  sua 
pecu|nia  fecit  et  dedica[yiY]. 

Tigsirt  in  ora  Mauretaniae,  ubi  videtur  fuisse  Rasuccuru  (FIII 899S  cf.  FIII 
S.  20710  vidit  Wilmanns).  —  1)  Tertia  s  erasa,  scilicet  pertinens  ad  Getam. 

6875  imp.  Caesari  |  divi  Hadriani  f.  |  divi  Traiani  Parthijci  nepoti 
divi  Nerjvae  pronepoti  T.  Ae|lio  Hadriano  An|tonino  Aug.  Pio  pon|tifici 
maximo,  trib.  j  potestatis  XV',  |  cos.  IIII,  pp.,  j  Q.  Pomponius  Saturni- 


Tituli  municipales.  —  Mauretania.  679 

nus,  I  T.  Pomponius  Suavis,  |  ob  benericium,  quo  in  civi|um  numerum 
decrelo  o[r|dtnts]  adsciti  sunt*,  p.  s.*  secun{[dt(m  poW]icitationem  suam  p.  d.* 

Saldit  (Bougie)  Maurelaniae  (Flll  S.  S0682  ==  Recueil  de  la  soeiiti  arch.  de 
CoTutantine  23, 42S).  —  1)  A.  152.  —  2)  Cf.  supra  N.  6604,  infra  N.  6933. 69S2. 703S. 
Mommsen  Staatsr.  III  p.  801.  —  3)  Pecunia  sua.  —  4)  Posuerunt,  dedicaverunt. 

De  colonia  Saldensi  cf.  supra  N.  649.  662 ,  quos  titulos  posuerunt  co\(oni)  co- 
\(oniae)  \\x\(iae)  Aug.  Sald.  legionis  VII  immunis  (de  legione  septima  in  Maureta- 
niam  deducta  cf.  etiam  N.  6105).  —  ^Ua  inscriptiones  Saldilanas  dedi  N.  5078. 
5484,  cf  N.  5795. 

6876  imp.  Caes.  L.  Septimio  Severo  Pio  |  Pertinace  Aug.  balneae 
municipum  |  municipii  Aelii  Chobae  p.  p.  factae,  |  dedicantibus  L.  Aiedio 
M.  fil.  Quir.  I  Victore,  M.  Aemili[o]  .  .  fil.  Arn.  Hono|rato  Ilviris,  a.  [pr.]' 
CLVIP. 

Ziamae  in  ora  Mauretaniae,  ubi  fuit  Choba,  rep.  (FIII 857S  cf.  p.  1906  vidit 
Wilinanns).  —  1)  Anno  provinciae.  —  2)  A.  p.  Chr.  196.  Cf  N.  S961  (not.  4.  S).  S965. 
(Mauretania  in  provinciae  forinam  redacta  est  anno  p.  Chr.  40,  cf.  Marquardt 
Staatsverw.  I  ed.  8  p.  485.) 

6877  jrftwo]'  Aurelio  Anto.*  |  L.  Septimi  Severi  |  Perti.*  Aug.  palri,  | 
pro  principatu^  j  statuam  quam  |  pollicitus  est  |  secundum  acta  |  publica^ 
P.  Valejrius  Longus  |  princeps,  |  P.  Valeri  Longi  |  principis  fil.,  |  posuit. 

Arbal  in  Mauretania  mediterranea,  ubi  videntur  fuisse  Regiae  (cf  supra 
N.  5963  not.  4),  rep.  (FIII  S.  21627  =  Eph.  epigr.  5, 1060  Schmidt  vidit  ectypum).  — 
1)  Divo  vocabulum,  quod  abesse  vix  potuit,  fortasse  scriplum  fuit  in  plintho  basis, 
nam  ipsa  basis  integra  est.  —  2)  Focabula  male  breviata.  —  3)  Cf.  N.  6801.  — 
4)  Cf  N.  6S47*. 

6878  imp,  Caes.  M.  Aujrelio  Anton[t]|no*  Pio  Felici  j  Aug.  p.  max., 
trib.  I  potestatis,  p.  p.,  |  cos.  IIP,  procons.,  |  divi  Pii  Severi  |  nepoti,  | 
divi  Majgni  Antonini'  |  Pii  f[t7to],  ordo  |  piu.  (sic)  et  populares  |  Alt,,  de- 

voti  uumi|ni  eius. 

Lamoriciere  in  Mauretania  mediterranea  rep.,  ubi  fuit  Altava  (FIII  S.  21723 
vidi  ectypum).  —  1)  Vocabula  punctis  notata  erasa  vel  eradi  coepta.  —  2)  A.  220. 

Alios  titulos  eodem  loco  repertot  dedi  tupra  N.  859.  2607  (cf.  N.  4496  not.). 

6879  L.  Tadio  L.  fil.  Quir.  |  Rogato  |  dec,  aed.,  iTvir.,  ITvir.  |  qq., 
Rusg,*  et  Rusg.^  I  consistentes  ob  |  merita  quod  frujmentum  intulerit  |  et 
annonam  pas|su[«  non\  sit  increscere,  |  aere  conlato. 

Algerii,  allata  dicitur  ex  Matifou,  ubi  fuerunt  Rusguniae  (FIIl  9250  vidit 
ffilmanns).  —  1)  Rusgunienset.  —  2)  Rusguniis,  (Decurionem  Rusguniensem  ha- 
buimus  tupra  N.  2766.) 

6880  C.  Ulpio  C.  f.  I  Qir.  (sic)  Matern.  |  aedil.,  ITvir.,  iTvir.  |  qq., 
omnibus  |  honoribus  [  functo,  princi[pi  loci,  aere  |  conlato,  |  Oppidon.* 

DuperrS,  in  valle  fluminit  ChSlif,  qua  nunc  iler  faciunt  Algerio  Oran, 
rep.,  iam  Algerii  (FIII  9643  vidit  fFilmannt).  —  l)  Oppidonovani.  De  Oppido 
novo  donato  iure  coloniae  a  Claudio  imperatore  cf.  Plin.  n.  h.  5,  2,  20;  Plolem. 
4,  2,  25,-  It.  Ant,  p.  38. 


680  Caput  Xim. 

68B1 

traosgredieos  paulumper  qua[e]|so  resisiste  (sic)  viator, 
atque  lege  |  quae  sine  fletu  reticere  nequi|bis. 
Hic  enim  positus  loculo  iajceo  infelicissimus  ipse,  patre  |  duoviro  questor., 
cui  non  licuit  nisi  una  die  kalendarum  |  lanuariarum'  praelextatum 
patre*  videre:  exinde  lecto  |  receptus  post  diem  vigesimum  funerl  red- 
ditus,  trans|gressus  vitae  annos  XVI  m.  X  d.  X.  Lugentem  matrem  pia  | 
cum  sorore,  fratrem  patremque  cum  luce  reliqui.  Haec  maerens  |  C.  Cae- 
lius  Donatus  C.  Caelio  Sedato  pater  tilio  fecit. 

DuperrS,  ubi  fuit  Oppidum  Novum,  cf.  N.  6880,  iam  Algerii  (FIII  9642  vidit 
Wilman7is).  Buecheler  carm,  epigr.  4603.  —  1)  Hic  igilur  (aliter  atque  in 
Italia;  cf.  N.  6123  not.  3)  magistratus  inibant  kalendis  lanuariis.  —  2)  Patrem. 

6882  C.  Fulcinio  M.  f.  Quir.  |  Optato  flam.  Aug.,  fivir.  |  qq.,  pontif., 
llvir.,  augur.,  |  aed.,  qu[aejstori,  qui  |  inrup[f«]one  Baquajtium'  co[/Joniam 
tuijtus  est,  [fes]timonio  decreti  ordinis  et  |  populi,  Cartennitani  |  et  in- 
colae  primo  ipsi  |  nec  ante  ulli,  |  aere  conlato. 

Tenes  in  ora  Mauretaniae,  ubi  fuerunt  Cartennae,  iam  Algerii  (FIII  9663 
vidit  Wilmanns).  —   \)  Cf  supra  N.8SS. 

Jlias  inscriptiones  Cartennitaiias   dedi  N.  S606.  3912. 

6883  !!!!!!!!'  \  Sapidae  Ziarur.  |  Messi  Sapidionis  j  Stratocletis  | 
Ilvir.  fil.,  I  Messia  Castula  |  duumvira%  amita  |  eius,  |  in  honorem  | 
fratris  (in  latere  sinistro)    pr.^   |    CLXXXVIIP. 

Caesareae  (Scherschel)  (F III 9407  cf.  2094S  viderunt  Wilmanns  et  Schmidt). 
—  1)  f^ersus  erasus ;  praeterea  in  margine  summo  basis  scriptum  vocabulum  cuius 
extremae  tantum  litterae  . . .  orae  lectae  sunt.  —  2)  Fortasse  duumvira  sic  dicta 
ut  consularis  femina  (Momms.).  —  3)  (Anno)  provinciae.  —  4)  A.  p.  Chr.  217. 

6884  .  .  lul.  Q.  f.  Quir.  |  [Cjlementi  aed.,  |  [//Jviro  iterum,  Uj[y]iro 
qq.,  flam.  Aug.,  j  [^Jrib.  ab  ordine  |  [ejlecto  pagi  Sa|[/u]taris  Silonen[[si]s, 
L.  Semproni[[M]s  Venustus  ami[[co]  optimo  ob  mer. 

Prope  Guraya  in  ora  Mauretaniae  rep.,  ubi  fuit  Gunugu  (FIII  S.  214S2  = 
Eph.  ep.  7,  80S  Cagnat  vidit  ectypum). 

6885  imp.  Cae[s.  Augustis^  M.]  Aurelio  A[»f]onino  Armeniaco  Par- 
thico  maximo  Medi[co,  trib.  po]t,es|tatis  .  .  .^  [c]os.  III,  et  Lucio*  Vero  Ar- 
meniaco  Parthico  maximo  Medico  \[rib.  potestatis]  \  XII  (sie)*,  cos.  III, 
veterani  et  pagani  coosistentes  aput  Rapidum  murum  a  fu[ndamentis 
/opjJlde"  quadra[f]o  exstruxerunt  pecunia  et  sumtu  omni  suo,  id  est 
veteranoru[m  et  paganorum]^  \  intra  eund[em]  enndem  (sic)  m^wjrum  in- 
habitantium,  adiuvante  et  curante  viro  [egregio]^  \  Baio  [P]udente^  pro- 
curator[e]  Augustorum,  oplimo  [pr]aeside  eo[demque  dedicante]'. 

Sur  Djudb  in  Mauretania,  7ibi  Rapidum  fuisse  ex  hoc  iilulo  et  ex  N.  638 
intellegitur,  ad  oppidi  antiqui  portam  occidentalem  (FIII  S.  20834  vidit  Purgold; 
gemellus  lapis,  sed  magis  niutilus,  fuit  ad  oppidi  portam  orientalem ,  quem  item 
vidit  Purgold  VUI S.  20835).  —  1)  ...  [Caesari]bus  Augwstis  titulus  gemellus  FIII 


Tituli  municipales.  —  Mauretania.  681 

S.  20835.  —  2)  Numents,  qui  in  utroque  exemplo  periit,  ineertvs,  cf.  not.  4.  — 
3)  Sic  in  utroque  exemplo;  debutt  esse  L.  Aurelio.  —  4)  Error  manifestus;  for- 
tasse  debuit  esse  YII.  —  5)  lapide  plene  extat  in  t.  gemello.  —  6)  Suppletum  ex  t. 
Semello.  —  7)  Cf  supra  iV.  1363. 

6886  impp.  Caess.  C.  Aurel.  Val.  l>iocletian[o]  |  et  M.  Aurel.  Val. 
Maximiano  injvictis  Piis  ff.  Augg.  et  Constan[fjV)]  |  et  Maximiano  nobilis- 
sijmis  Caesaribus,  T.  Aurel.  Litua'  |  v.  p.,  p.  p.  M.  Caes.''  centenarium  | 
aqua  Frigida'  restituit  a[f|5M]e  ad  meliorem  faciem  reforma| [uiY,  salvis  do- 
minis  nostris  mnltis  ann]\s  feliciter, 

In  Mauretania  inter  Saldas  et  Chobam,  6  chH.  ah  ora,  in  iugo  montis  Tizi 
Kafrida  (FIIl  S.  2021S  =  Eph.  ep.  5,  9S2  I.  Schmidt  vidit  ectypum).  —  1)  Cf 
7V.  627.  628.  —  2)  Cf  N.  628  not.  2.  —  3)  Centenarium  Solis  in  eadem  regione 
Mauretaniae  non  multis  annis  postea  extructum  VIII  87i2;  alia  centenaria  Afri- 
cana  FIII  9010;   Comptes  rendus  de  1'Academ.  des  inscr.  1902  p.55?>. 

6887  imp.  Caesar  M.  |  Aurelius  Severus  |  Alexander*  [ijnvictus  | 
Pius  1  Felix  Aug.  muros  |  kastelli  Dianesis  exjtruxit  per  colonos  eiusdem 
kastelli,  |  p.''  CLXXXXV^ 

Loco  dicto  Gellal,  18  chil.  a  Sitifi  (FIII 8701  bis  descripta).  —  1)  Nomen  erasum 
eilter  descriptojnim  videtur  agnovisse.  —  2)  (Anno)  provinciae.  —  3)  A.  p.  Chr.  254. 

6888  pro  salute  et  incolu|mitale  domini  nostri  imp.  Ca[es.]  |  M. 
Antoni  Gordiani  invicti  Pii  Fejlicis  Aug.  totiusque  domus  |  divinae  eius, 
murus  constitujtus  a  solo  a  colonis  eius  cas|telli  Cellensis,  dicatissi|me  de- 
voti  numini  eius  |  fecerunt,  a.  p.  CLXXXXXIIII*. 

In  Mauretania  loco  dicto  Kherbet  Zerga  (VIII  8777  semel  descripta).  —  1)  A. 
p.  Chr.  245.    Sic  scriptum  esse  pro  CCIIII  spatii  explendi  causa  putat  Mommsen. 

6889  imp.  Caes.  M.  Aur.  Sejverus  Alexander  |  Pius  Felix  Aug.  mu- 
rns  I  paganicenses*  Serte|itanis*  per  popul.*  suos  fejcit,  cur.  Sal.  Semp. 
Victore*  |  proc.  suo,  instantibus  Hel|vio  Crescente  dec  .  .  .  |  et  CI.  Kapi- 
to[n]e  pr[mcipe]^ 

Kherbet  Gidra  (VIII 8828  cf  20650  vidit  fVilmanns  praeter  finem).  —  1)  Cf. 
supra  N.  6785.  —  2)  Episcopus  Serteitanus  memoratur  a.  484  inter  Mauretanos 
Sitifenses  n.  28.  —  3)  Populares,  intellege  colonos.  —  4)  Ad  hunc  pertinet  C.  I. 
Gr.  2S09 ;  idem  memoratjir  in  aliis  titulis  Mauretaniae.  —  5)  Cf.  N.  6S77. 

6890  [iiny.]  Caes.  M.  Au|[reft]o  Severo  An|[;o]nino  Pio  Fel.  |  Aug., 
d.  n.,  Part.,  Brit.  |  max.,  cos.  IIU,  co|loni  capul  sal|tus  Horreorum  |  et 
Kalefacelenses  |  Pardalarienses'  |  aram  pro  salujte  eius  consa|craverunt  et 
no|men  castello,  |  quem  constitue  runt  Aureliane][nse]  Antoninial[nense]  po- 
suerunt,  |  et  d.  d.  |  An.  p.  CLXXIIIP. 

Ain  Zada,  non  procul  a  Sitifi  (VIII  8426  praeter  fragmentum  exiguum, 
quod  vidit  fVilmanns^  semel  tantum,  accurate  ut  videtur,  descripta).  —  1)  Eodem 
loco  Pertinaci  imperatori  titulum  VII f  842S  posuerunt  coloni  domini  n.  caput  saltns 
Horreor.  Pardalari.  —  2)  A.  p.  Chr.  215. 


682  Caput  XIIII. 

Hispaniae. 

Iiex  metalli  Vipascensis. 

6891  Centesimae  argentariae  stipulationis*.  Conductor 
ea[rMW  stipulatwnum^  quae  ob  auctio]\- (2)  nem  intra  fines  inetalli  Vipa- 
scensis  fient,  exceptis  iis,  quas  proc*  metallorum  iu[ssM  imp.  faciet,  cente- 
simam  a  vendito]\-(3)re  accipito.  Conductor  ex  pretio  puteorum,  quos 
proc.  metaliorum  vendet,  cen[tesimam  ne  exigito]'".  \  (4)  Si  instituta  auctione 
universaliter  omnia  addicta  fuerint,  nihilo  minus  venditor  ce[ntesimam  con- 
ductori  socio  acfo]|-(5)rive  eius  praestare  debeto.  Conductori  socio  acto- 
rive  eius,  si  volet  stipulari  a  [venditore,  is  promittito.  Conductor]  | 
(6)  socius  actorve  eius*  quoque  suramae,  quae  excepta  in  auctione  erit, 
centesimam  exigito.  [Qui  res  sub  praecone]  \  (7)  habuerit,  si  eas  non  ad- 
dixerit  et  intra  dies  decem,  quam  sub  praecone  fuerint,  de  condici[o«e 
vendiderit,  nihilo  minus  cow]|-(8)ductori  socio  actorive  eius  centesimam 
d,  d.*  Quod  ex  hoc  capite  legis  conduct[on  socio  actorive  eius  debebi- 
tur,]  I  (9)  nisi  in  triduo  proximo  quam  debere  coeptum  erit,  datum  solu- 
tum  salisve  factum  erit,   dvi[plum  d.  d.] 

(10)  Scripturae  praeconii.  Qui  praeconium  conduxerit,  prae- 
conem  intra  fioes  praebe[?o.  Pro  mercede  ab  eo  qui  vetiditionem]  \ 
(U)  X  L'  minoremve  fecerit,  cenlesimas  duas,  ab  eo  qui  maiorem*  X  C* 
fecerit,  centesimam  exig[«Yo.  Qui  mancipia  sub  praecone  venum]  \  (12)  de- 
derit,  si  quinque  minoremve  numerum  vendiderit,  capitularium  in  singula 

capita*  [X...,  si  maiorem  numerum  vendi]\- (13)  derit ,  in  singula  capita 
S  111  conductori  socio  actorive  eius  dare  debeto.  Si  quas  [res  proc.  me- 
tallorum  nomine]  fisci  ven|-(14)det*°  locabitve,  iis  rebus  conductor  socius 
actorve  eius  praeconem  praeslare  debeto.  Q[Mt  myenfan]um  cuiusque  rei 
vendun|-(15)dae  nomine  proposuerit,  conductori  socio  actorive  eius  X  I 
d.  d.'  Puteorum,  quos  proc.  metallorum  vendiderit,  em|-(16)ptor  cente- 
simam  d.  d.  Quod  si  in  triduo  non  dederit,  duplum  d.  d.  Conductori  so- 
cio  actorive  eius  pignus  cape."  liceto.  |  (17)  Qui  mulos  mulas  asinos  asinas 
caballos  equas  sub  praecone  vendiderit  in  k.  1'''  X  111  d.  d.  Qui  man- 
cipia  aliamve  quam  rejm  sub]  \  (18)  praeconera  subiecerit  et  intra  dies  XXX 
de  condicione  vendiderit,  conductori  socio  actorive  eius  [idem  d.  d.]  \ 

(19)  Balinei  fruendi.  Conductor  baiinei  sociusve  eius  omnia" 
sua  inpensa  balineum,  \quod  ita  conductum  habe]h\i  in  |  (20)  pr.  k."  lul. 
primas  omnibus  diebus  calfacere"  et  praestare  debeto  a  prima  luce  in  ho- 


Titali  manicipaleB.  —  Metallum  Vipascense.  683 

ram  septim[am  diei  mulieribus\  el  ab  hora  octava  |  (21)  in  horam  secun- 
dam  noclis  viris  arbitratu  proc."  qui  metallis  praeerit.  Aquam  in  [bali- 
neum"  usque  ad]  summam  ranam"  hypo|-(22)caustis  et  in  labrum  tam" 
muUeribus  quam  viris  profluentem  recte  praestare  debeto.  Conductor  a 
viris  sing.  |  (23)  aeris  seraisses  et  a  muUeribus  singulis  aeris  asses  exigito. 
Excipiuntur  liberti  et  servi  [Caes.  qui  proc.]  in  offi[c]is*"  erunt  vel  ] 
(24)  commoda  percipient,  item  inpuberes  et  milites.  Conductor  socius 
aclorve  eius  [instrumentum  balinei  et  e]a"  omnia  quae  |  (25)  ei  adsignata 
erunt  integra  conductione  peracta  reddere  debeto  nisi  siqua  vetustate  c[or- 
rupta  erunt.]  Aena  quibus  |  (26)  utetur  lavare  tergere  unguereque"  adipe 
e  recenti  tricensima  quaque  die  recte  debeto.  [Si  vis  maior  damnumve 
fatale"  in/)erfi]j-(27)erit,  quo  minus  lavare  recte  possit,  eius  temporis  pro 
rata  pensionem  conductor  repulare  debe[/o.  Praeter]  haec  et  siquid  j 
(28)  aliut  eiusdem  baUnei  exerceudi  causa  fecerit  reputare  nihii  debebit. 
Couductori  ve[nt/ere  ligna]  nisi  ex  recisamini|-(29)bus  ramorum  quae  ostili** 
idonea  non  erunt  ne  Uceto.  Si  adversus  hoc  quid  fecerit,  in  singul[a« 
vehes  EHS]  centenos  n.  fisco  d.  d.  |  (30)  Si  id  baUneum  recte  praebitum 
non  erit,  tum"  proc.  metaUorum  multam  conductori  quo[fj]ens  recte  prae- 
bilum  non  erit  usque  |  (31)  ad  liS  CC  dicere  Uceto.  Lignum  conductor 
repositum  omni  lempore  habeto,  quod  diebus [satis  sit].  \ 

(32)  Sutrini.  Qui  calciameutorum  quid  ioramentorumve,  quae  su- 
tores  tractare  so[lent^  fecerit  clavomve  cali]ga- (33) rem  fixerit  venditaveritve 
sive  quid  aUut,  quod  sutores  vendere  debent,  vendidis[se  intra  fines  con- 
victus  erit^  is]  |  (34)  conductori  socio  actorive  eius  duplum  d.  d.  Con- 
ductor  clavom  ex  lege  ferrariar^wm  vendito.  Conductori  soci]o  |  (35)  acto- 
rive  eius  pignus  capere  Uceto.  Reficere  calciamenta  nuUi  licebit  nisi  cu[m 
sua  dominive  quis  curaverit  re/ece]rit|-(36)  ve.  Conduclor  omne  genus  cal- 
ciamentorum  praestare  debeto:  ni  ita  fecer[jf  unicuique  ubi  volet  emendi] 
ius  I  (37)  esto. 

Tonstrini.  Conductor  frui  debeto  ita,  ne  alius  in  \[ico  metalli 
Vipascensis  inve]  \  (38)  territoris  eius  tonstrinum  quaestus  causa  faciat.  Qui 
ita  tonstrioum  fecerit,  in  sin[^u/os  ferramentorum  usus  X  .  .]  |  (39)  con- 
ductori  socio  actorive  eius  d.  d.  et  ea  ferramenta  commissa  conductori 
sunto.  [Excipiuntur  servi]  qui  |  (40)  duminos  aut  conservos  suos  cura- 
verint***.  Circitoribus,  quos  conductor  [non  miserit,  tondendi  ius  ne  es]io. 
Con|-(41)ductori    socio    actorive    eius  pignoris    captio   esto.     Qui   pignus 


684  Caput  XIIII. 

capientem  prohibuerit,  [m  singulas  |)roAif]bitiones  X  V  d.  |  (42)  d.''®    Con- 
ductor  unum  pluresve  artifices  idoneos  in  portionem  recipito.  | 

(43)  Tabernarum  fulloniarum.  Vestimenta  rudia  vel  recurata  ne- 
mini  m[ercede  polire  nisi  cui  conductor  soJ|-(44)cius  actorve  eius  locaverit 
permiseritve  liceto.  Qui  convictus  fuerit  adversus  ea  qui[d  fecisse,  in 
singulas  /ajcinias  |  (45)  X  III  *^  conductori  socio  actorive  eius  d.  d.  Pignus 
conductori  socio  actoriv[e  eius  capere  liceto.]  | 

(46)  Scripturae  scaurariorum  et  testariorum^^  Qui  in  fini- 
bus  mel[a//^  Vipascensis  .  .  .  scaw] rij- (47)  as  argentarias  aerarias  pulveremve 
ex  scaureis  rutramina^^  ad  mesuram  pondu^swe  purgare  tundere  ure]re  ex- 
pe|-(48)dire  frangere  cernere  lavare  volet  quive  lapicaedinis  opus  quo  quo 
modo  facien[(/Mm  suscipiet,  quos  ad  id]  faciendum  |  (49)  servos  mercenna- 
riosque  mittent,  in  triduo  proximo  profiteantur  et  solvan[f  X  .  .  .  .  con- 
ductori  gMo]que  mense  |  (50)  intra  pr.  k.'°  quasque:  ni  ita  fecerint,  duplum 
d.  d.  Qui  ex  alis  locis  ubertumbis"  ae[m  argentive  rwjtramina  in  |  (51)  fines 
metallorum  inferet,  in  p.  C  X  I  conductori  socio  actorive  eius  d.  d.  Qu[od 
ex  hoc  capite]  legis  condu|-(52)ctori  socio  actorive  eius  debebitur  neque 
ea  die,  qua  deberi  coeptum  erit,  soIu[/Mm  satisve  factum  enf],  d.  d.  d.^*  | 
(53)  Conductori  socio  aclorive  eius  pignus  capere  liceto  et  quod  eius  scau- 
riae  pu^r^^a^Mm^'  tunsum  ustum  expeditum  /rac] | - (54)  tum  cretum  lavatumque 
erit  quive  lapides  lausiae^*  expeditae  in  lapicaedi[ms  erunt,  commissa  ei 
sunto,  nisi  5M?d!]|-(55)quid  debitum  erit  conductori  socio  actorive  eius 
solutum  erit;  eii[cipiuntur  servi  et  liberti]  \  (56)  flatorum  argentariorum 
aerariorum  qui  flaturis  dominorum  patron^orMmgMe  operam  dant].  \ 

(57)  Ludi  magistri.  Ludi  magistros  a  proc.  metallorum  immunes 
e[sse  placet].  \ 

(58)  Usurpationes  puteorum  sive  pittaciarium.  Qui  intra 
t[ines  metalli  Vipascensis  puteum  /ocMm] [- (59)  que  putei  iuris  retinendi  causa 
usurpabit  occupabitve  e  lege  metaiUs  dicta,  h[iduo  proximo  quod  usur- 
paverit  occM;)a][-(60)verit  apud  conductorem  socium  actoremve  huiusce 
vectigalis  profiteatu[r] 

In  Lvsitania  meridionali,  prope  Aljuslrel  castellum  (non  longe  a  Beja),  ad 
aerifodinas  veteres  rep.,'iam  Lisboae,  tabula  aenea,  ab  utroque  latere  iisdem 
fere  verbis  (sed  versibus  aliter  dispositis,  ut  in  lacunis  non  respo?ideat  anticae 
postica,  sed  eam  ex  parte  expleal  cf.  not.  8.  10),  inscripta  (II  S.  S181  =  Eph.  ep.  3 
p.  463  seq.  cum  imagine,  et  commentariis  Huebneri  et  Mommseni,  adnotationibus 
Buecheleri).  Tertiam  tabulam  fuisse  ex  quattuor  pluribusve  apparet  ex  numero  III 
in  margine  inferiore  partis  anticae  exarato.  Est  lex,  secundum  quam  regebatur 
metaltum   f^ipascense   (nomeji  praeterea  non  repertum),   pertinens  non  solum   ad 


Tituli  municipales.  —  Lusitaaia.  685 

iptas  aerit  argentique  fodinas,  sed  ad  omnem  administrationem  lerritorii  quod 
metallo  adiunctuvi  et  procuraton  metallorum  subiectum  fuisse  apparet.  —  1)  Cf. 
Mommsen  Henn.  12 ,  1877  p.  100  seq.  —  2)  FendiUonum ,  3)  ab  emptore  exigito, 
supplent  nonnuUi.  —  4)  Procurator.  —  5)  Insere  eius.  —  6)  Daj'e  debeto.  — 
7)  Denarium  quinquaginta ;    ceteruni  aut  hie  requiritur  X  C   aut  paulo  post  X  L. 

—  8)  Linea  subducta  signavi  quae  etiam  in  postica  tabulae  servata  sunt,  — 
9)  Cf.  not.  7.  —  10)  fisci  ven-  suppletum  ex  scriptura  partit  posticae,  item 
paulo  post  -um  cuiusque  rei  vendun-,  et  sic  deinceps.  —  11)  Scr.  capere.  — 
12)  Kapita  singula  (k.  sing.  scriptura  posticae).  —  13)  Scr.  omni.  —  14)  pr. 
ka[^],  15)  [c]alfaciet  scriptura  posticae.  —  16)  Procuraloris.  —  17)  Sic,  vel:  al- 
veum.  —  18)  Cf.  Buecheler  C.  I.  L.  II  p.  801.  —  19)  tan  scriptura  anticae.  — 
20)  offiois,  21)  . . .  ta  aes.  —  22)  unguere  scriptura  posticae.  —  23)  Supplevit 
Hirsehfeld.  —  24)  Vstili.    Cf.  Buecheler  Archiv  f.  lat.  Lexikographie  2,  188S  p.  606. 

—  25)  tunc,  25»)  curaverit  scinptura  posticae.  —  26)  Dare  debeto  {.,.  debeto  scrip- 
tura  anticae).  —  27)  ^  II  scriptura  posticae.  —  28)  De  hoc  capite  cf.  Eph.  ep.  5 
p.  179  seq.  =  C.  I.  L.  II  p.  798  seq.  —  29)  A  rutro  ductum  vocabulum.  Cf.  Bue- 
cheler  l.  c.  (not.  24)  p.  605.  —  30)  kal.  scriptura  posticae.  —  31)  Cf.  Buecheler 
l.  c.  p.  606.  —  32)  Duplum  dare  debeto.  —  33)  In  pu . . .  desinit  pars  anlica.  Re- 
liqua  igitur  ex  parte  postica  tabulae  (numeratiu  versuum  procedit,  licet  re  vera  ea 
quae  sequuntur  in  postica  tabulae  sint  versus  46 — S2).  —  34)  Cf.  Buecheler  l.  c. 


6892  divo  Auguslo  I  Albinus  Albioi  f.  flamen  |  divi  Aug.  |  pro- 
vinciae  Lusitaniae. 

Emeritae  (II  473  ad  exemplum  factum  saec.  XFI  exeunte;  cf.  Krascheninni- 
kof  Philohg.  1894  p.  176  not.  153).  —  Alium  flaminem  Lusitaniae  habuimus  supra 
N.  2920.  2921.  [Z?]ecreto  coDciii  provin[ciae  Lusit.]  positus  est  titulus  Emeritensis 
Eph.  ep.  8  p.  S20  n.  502. 

6893  lovi  o.  m.  I  Flavia  L.  f.  Rufina  |  Emeriteosis  fla|minica 
provinc.  |  Lusitaniae,   item   col.  Emeritensis  perpet.  |  et  municipi  Sala- 

cien.  I  d.  d. 

Prope  Alca^er  do  Sal,  ubi  fere  fuit  Salaeia,  rep.  (II  52  p.  802  vidit 
Huebner). 

6894  L.  Porcio  L.  f.  |  Gal.  Himero  |  llvir.,  praef.  pro  |  Hvir.,  fla- 
mini  |  divorum  bis,  |  ob  merita  |  pleps  aere  conlato.  |  Huius  tiluli  honore  | 
contentus  impesam  |  remisit. 

Salaciae  (Alca^er  do  Sal)  (II  54  bis  vel  ter  descripta). 


6895  Domitia  L.  f.  |  Procuiina  |  [/"jlaminica  provin[c.]  |  Lusitan.  et 
flarain.  |  [mjunicipi  sui  prima  |  et  perpetua  .  .  .  .  | 

Talaverae  de  la  Beina,  ubi  fuit  Caesarobriga  (II 89S  cf.  p.  828  vidit  Fita). 

6896  Q.  lulio  Q.  f.  Gal.  Ploto  |  aed.,  iTvir.,  flamini  |  Germ.  Caesaris, 
flajmini  luliae  Aug.'  in  perpetum  (sic). 

Olisipone  (Lisboa)  (II  194  aliquoties  descripta  saee.  XVIII).  —    1)  Cf.  infra 
N.  6991  nut.  1.  —  De  Olisinone  cf  svpra  N.  525.  4099.  S640.  S699. 


686  Caput  XIIII. 

6897  C.  lulio  C.  f.  I  Gal.  Pedoni  \  Ilvir.,  flamini  |  divorum,  ob  |  rem 
p.  bene  |  administra|tam  et  annonam  inlata  |  pecunia  adiu|tam  pleps  |  aere 
conlato. 

Pace  (Bejae)  in  Lusitania   (II  SS  vidit  Huebner). 

6898  divo  Antonin[o]  |  Aug.  Pio  p.  p.,  |  optimo  ac  sanctisjsimo 
omnium  saec[M][lorum  principi  |  Q.  Talotius  Q.  f.  Quir.  Aljlius  Silonia- 
nus  Col|Iip[p|onensisS  evoc.  eius  |  [c]hor.  VI  praetoriae,  |  nomine  ordinis  | 
CoIIipponensium,  |  quod  decurionem  (  eum  remisso  honor[a]|rio  et  mune- 
ribus  et  |  oneribus  r.  p.  fecerin[?].  |  Dedicata  ex  d.  d.  |  XIII  k.  Octobr.* 
imp.  Cae[s.]  |  L.  Aurelio  Vero  Aug.  |  III,  M.  Um[m]idio  Quadrato  |  cos.', 
Ilvir.  I  Q.  AUio  Maximo  |  C.  Sulpicio  Siloniano. 

Leiriae,  non  longe  ab  ora  Portugalliae  inter  Lisboam  et  Coimbram.  (II  S.  SSS2 
ad  exemplum  qnod  misit  Soromenho).  —  1)  Cf.  Plin,  h.  n.  4,  21,  HS.  —  2)  Natalis 
Pii,  defuncti  anle  sexennium.  —  3)  /I.  167. 

6899  L.  Aelio  Aurelio  |  Commodo'  (  imp.  Caes.  T.  Aeli  (  Hadriani 
Antojnini  Aug.  Pii  p.  p.  filio,  [  col.  Pax  lulia  [  d.  d.,  [  Q.  Petronio  Ma- 
terno  [  C.  lulio  luliano  (  Ilvir. 

Pace  (Beja)  Lusitaniae  (II  47  saepius  descripta  saec.  XFI — XFIII).  —  1)  Cf. 
N.  SS7. 


6900  \l"  iIlf]arcio  Piero  j  Pacensi,  |  Augustali  col.  Pacensis  j  et 
municipii  Eborensis,  j  amici  ob  merita  eius  (  aer[e]  conlato  posuerunt.  ( 
L.  Marcius  Pierus  (  honore  contentus  (  inpensam  remisit. 

Pace  (Beja)  in  Lusitania  rep.  (Eph,  ep.  8  p.  SS7  n.  6  cf.  p,  498  vidit  Leite  de 
Fasconcellos). 

6901  Avitae  Modera(ti  filiae,  aviae,  [  ob  honorem  quot  (sic)  \  civis 
recepta  est^  (  Caperae^,  Cocceia  (  Celsi  fil.  Severa  [  Norbensis,  [  cura  et 
impensa  [  Avitae  Modera(ti  aviae  suae  [  posuit. 

Caperae  (Olivae)  in  Lusitania  (II81S  aliquoties  ut  videtur  descripta  taec.XFI). 

—  1)  Cf  supra  N.  687S  not.  2.  —  2)  De  Capera  cf.  supra  N.  S82S. 

6902    (  ann.  XXXIII,  (  G.  Blossius  Satujrninus  Galeria  (  Na- 

politanus  Afe[r^  Areniensis^  inco(la  Balsensis^  fili(ae  pientissimae,  j  h.  s.  e. 
S.  t.  t.  1. 

Prope  Pacem  (Beja)  Lusitaniae  rep.  (II 10S  bis  ul  videtur  descripta  saec.  XFIII). 

—  1)  De  Neapoli  Afrieae  cf.  supra  N.  678S.  —  2)  Tribus  Arniensis  videtur  significari 
(Grotefend).  —  8)  Ad  Balsam  pertinent  tituli  supra  editi  N.  S069,  S6S8.  S6S8^. 

6903  Aesculapio  (  deo  (  Cattius  lanuarius  (  medicus  Pacensis  |  [f]esta- 
mento  legavit  (  ob  merita  splendi[dissimi  ordinis  (  [quo]d  ei  quinqua- 
tri(.  .um*  praestiterit  [  [F]abius  Isas  heres  (  fac.  cur. 

Santiago  de  CaQim,  inter  Bejam  et  litus  Oceani,  ubi  fortasse  fuit  Merobriga 
(II 21  bis  fortasse  descripta  saec.  XFIII).  —  1)  ei  quinouatri(. . .  um  exemplum  opti- 
mum,  ..  quinquatri|cum  aliud  exemplum;  quid  subsit  obscurum. 


Tituli  municipales.  —  Lusitania.   Baetica.  687 

6904  C.  Varinio  Fido  aed.,  Ilviro,  fla(minali  provinciae  Baeti|cae 
annorum  LXX.  |  Varinia  Flaccilla  filia,  |  c.  f.',  |  fecit. 

Los  Sanlot  de  Maimona  inter  Hispalim  (Sevilla)  et  Emeritam  (11  985  et  me- 
Hut  Eph.  ep.  8  p.  58S  n.  89  Httebner  vidit  ectypum).  —  1)  Clarissima  femina.  Ea- 
dem  supra  N.  5106. 


6905  L.  Iulio_M.  f.  Q.  nep.  |  Gal.  Gallo  |  Mummiano  trib.  |  militum 
coh.  maritimae',  |  Ilviro  c.  c.  P.',  flamini  |  divor.  Aug.  provinc.  |  Baeticae.  ) 
lluic  ordo  c.  c.  P.*  statuam  |  equestrem  decrevit.  |  Aelia  Flaviana  uxor  j 
honore  usa  impensam  |  remisit. 

Cordubae  (II  iiU  vidit  Huebner).  —  1)  Cf.  supra  N.  2716.  3717.  —  2)  Colo- 
noruvi  coloniae  Patriciae,  i.  e.   Cordubae.     Cf.  supra  N.S079,   infra  N.  6915. 

6906  .  .  \Fahio  M.  fil.  Gal.]  .  .  .  do  |  [/?aw]ini  divor.  Aug.  |  provinc. 
Baet[»cae].  |  Huic  consummato  hono[re  ^a»i]oni,  |  Cattio  Sabino  U  Cornel. 
Anull[fn]o  cos.',  |  consensu  coocili  universae  prov.  Baet.  |  decreti  sunt 
honores  quantos  quisque  |  maximos  plurimosque  flamen  est  |  consecutus 
cum  statua.  |  M.  Fabius  Basileus  Celt.*  pater  |  honore  accept.  impens. 
remisit. 

Cordubae  (II  2221  vidit  Huebner).  —  1)  A.216.  —  2)  Celtitanus.  Celti  oppi- 
dum  Baeticae,   cf.  Plin.  h.  n.  3,  3,  11;    C.I.L.  II  p.  157. 

Alium  flaminem.  provinciae  Baeticae  habuimus  supra  N.  5ff79,  flaminem  colo- 
nxarum  immunium  provinciae  Baeticae  N.  5080. 

6907  Sex.  Allio  Mamerco  |  pontifici  perpetuo  |  col.  Astigitanae  et  [ 
flamini  divor.  August.  |  concili  immunes  \  Ilietises  Ilipenses  \  decuriones  | 
viritim  statuam  \  d.  d.^ 

Ecija,  ubi  fuit  Asiigi  (I1 1475  aliquotiens  descripta  saeculis  superioribus),  — 
1)  Quae  inclinati*  dedi,  a  parte  tantum  auctorum  relata,  suspecta  sunt,  certe 
eorrupta. 

6908  M.  Valerio  M.  f.  M.  n.  |  Q.  pron.  Gal.  Pullino  |  Ilvir.,  leg. 
perpetuo*  |  munic.  Pontif.',  |  praef.  fabr.,  flam.,  |  pontif.  Aug.,  mujnicipes 
et  incolae. 

Obulcone  (Porcuna)  (II  2152  vidit  Huebner).  —  1)  Legatut  perpetuut  prae- 
terea  inaudilut.  —  2)  Cf.  N.  6911. 

6908*  L.  Fabius  L.  f.  |  Gal.  Rnfinus  |  Ilvir.,  praef.  |  iur.  dic.  ab  | 
decurionibus  |  creatus*,  d.  d. 

Gadibut  (II  1751  aliquotiet  detcripta  taec.  XFL  XFII).  —  1)  Cf  N.  65i2. 

6909  Liciniae  Q.  f.  |  Rnfinae  |  sacerdoti  |  perpetuae  |  in  col.  C. 
luL*  et  in  |  munic.  C.  Ipsc'  |  et  in  munic.  Flor.  |  Iliberrit.',  amanjtis- 
simae  civium  |  suorum;  |  res  p.  Contrib.  Ipsc*  |  ob  merita  eius  |  sta- 
tuam  aere  conflato  d.  d.  |  Licinia  Q.  f.  Ruflna  |  honore  accepto  |  impen- 
sam  remisit. 

Prope  Baena   loeo  dieto  Cortija  de  Isear,   iam  Corduba»   (II  1572  cf.  p.  87t 


688  Caput  XIIII. 

vidit  Huebner).  —  1)  Colonia  Claritate  lulia  (Ucubi;  ef.  C.  I.  L.  II  />.  210).  — 
2)  C/:  not.  4.  —  3)  Cf.  supra  N.  2715  (versus  fi?i.) ,-  C.  1.  L.  II  p.  2SS.  —  4)  Res- 
publica  Contributa  Ipsca. 

6910  Libero  patri  |  Aug.  sacrum  |  in  houore  |  ponlificatus*  |  L.  Cal- 
purnius  |  L.  i.  Gal.  Silvinus  |  llvir  bis,  tlamen  |  sacr.  pub.  muuicip.  Alb. 
Ur.^  I  pontifex  domus  |  Augustae,  |  d.  s.  p.  d.  d. 

Arjima,  tibi  fuit  Urgao  vel  Urgavo  (II S10S  vidit  Huebner). —  1)  Pontificatus 
igitur  Urgavone  non  videtur  fiiisse  perpetuus.  —  2)  Municipii  Albensis  Urgavonis. 
Tilulum  II  2111  Hadriano  posuit  municipium  Albense  Urgavonense.  Cf.  Plin.  k.  n. 
3,  3,  10:    Urgao  quae  et  Alba. 

6911  C.  Cornelius  C.  f.  (  C.  n.  Gal.  Caeso  aed.,  |  flameu,  llvir  mu|- 
nicipi  Pontifici*,  |  C.  Cornel.  Caeso,  |  f.,  s^cerdos  j  Geni  municipi,  |  scrofam 
cum  I  porcis  triglnla*  impensa  ipso|rum  d.  d.^  (  pontifex  [  .  .  . 

Porcuna,  ubi  fuit  Obulco  (II  2126  ad  exernplum  Accursii).  —  1)  Titulum 
eodem  loco  repertuvi  II  2131  posuit  ordo  Ponlificiensis  Obulconensis;  cf.  N.6908; 
Plin.  h.  n.  3,  3,  10 :  XFII  m.  p.  remotum  (a  Baete)  in  mediterra7teo  Obulco  quod 
Pontificense  appellalur.  —  2)  Scrofam  cum  porcis  pertinere  ad  ius  Latii  obser- 
vavit  Hirschfeld  Goti.  gelehrte  Anzeigen  1870  p.  109S. 

6912  M.  Cornelius  Primigeiiius  Sing.'  [  ob  beneficium  quod  ab  or- 
dine  Sing.  (  locum  acceperam,  (  in  quo  statuam  ponerem  [  M.  Corneli 
Saturnini  f.  mei,  [  lupam  cum  infantibus  duobus"  (  d.  d. 

Prope  Anticariam  (Antequera),  sed  videtur  pertinuisse  Singiliam,  cf.  N,  6913 
fllSOeS  cf.  p.  879  descr.  Berlanga).  —  1)  Sin^iliensis.  —  2)  Cf  N.6819.  6820.  6915. 

6913  Lupae  Romanae'  (  M.  Valerius  Phoebus  (  Vlvir  Aug.,  (  cui  ordo 
munic.  Epor.  ob  merita  (  cenis  pubhcis  inter  decur.  con(venire  per[mjstf] 
I  insertis 

Monloro,  ubi  fuit  Epora  (II  21S6  aliquoties  descripta  saec.  XVI — XFIll).  — 
t)  Lupae  Augustae  dedicatus  est  t.  Baetulonensis  II  4603. 

6914  Neptuno  Aug.  [  sacrum  |  L.  lunius  Puteolanus  [  Vlvir  Au- 
gustalis  (  in  munipio  Suelitano*  |  d.  d.''  primus  et  perpetuus^  [  omnibus 
honoribus,  quos  |  hbertini  genere  potuerunt  [  honoratus,  epulo  dato  d.  s. 
p.  d.  d. 

In  ora  Baeticae  (non  longe  a  Malaca)  loco  dicto  Fuengirola,  ubi  videlur 
fuisse  Suel  oppidum  (II  19i4  semel  descripta  circa  a.  1600).  —  1)  Cf.  Plin.  h.  n. 
5,  5,  8  cet.  —  2)  Decreto  decurionum.  —  3)  Cf  N.  3640.  6913. 

6915  C.  Sempron[jo  C.  lib.]   \   JNigellioni [   Vlvir.  Aug.   in 

col.  Patric[m*,  item]  \  in  municipio  Singil.  VIvi[r.  Aug.]  |  perpetuo  d.  d. 
municipi  [wjm]  nicipum  Singil.  IIonor[m]  accepit  impensam  remis[rt].  | 
Huic  ordo  Singiliensis  recipi[enrfo]  j  in  civium  numerum  quantum  (  cui 
plurimum  libertiuo  decrevit.*  (  Iiem  huic  ordo  Singihens.  vetus^  (  eadem 
quae  supra  iu  univer(sum  decreverat,  suo  quoque  |  nomine  decrevit. 

Anlvquerae,  ubi  fuit  Anticaria,  sed  pertinet  sine  dubio  ad  oppidum  vieinum 


Titali  manicipales.  —  Baetica.  689 


Singiliam  cf.  tupra  JV.ISSi»  (112026  vidit  Huebner).  —  1)  Corduba.  Cf.  1^.6916 
(not.  1).  —  2)  In  tilulo  eiusdem  loci  11  iOiS  honores  quos  cuiqae  plurimos  libertiao 
decrevit.  —  3)  Nota   ordinem  veterem  Singitiensem  diversum   ab  univerto  ordine. 

6916  L.  Lucretio  Severo  |  PatricieDsi*  |  et  in  municipio  |  Flavio 
Axatitauo'  |  ex  incolatu  decurioni^   |   statuam  quam  testamento  |  s.  poni 

sibi  iussit  |  datis  sportulis  |  decurio[ni6u«  m.J  |  m.  F.^  Axatitani | 

simus  Xll  .... 

Lora  del  Rio  ad  Baetim,  ubi  fuit  Axati  (II 1055  ter  descripla;  versuum  divisio 
incerta  est).  —  \)  I.  e.  Cordubensi.  Cf  supra  N.  S079  not.  1,  N.  6905  not.  2,  —  2)  Cf. 
Plin.  h.  n.  3,  H.  —   3)  Cf  infra  N.  699i.  —  4)  Manicipii  Flavii. 

6917  P.  Rutiiius  P.  1.  Menelavo^sj  |  incola  ex  d.  d.*  municip.  |  muni- 
cipi  Pontif.  d.  s.  p. 

Prope  Porcunam,  ubi  fuit  Obulco  (II  21S5  semel  descripta).  —  1)  Mirum,  in- 
colam  aliquem  dici  ex  decrelo  decurionum  (cf.  Hirtchfeld  Golt.  gel.  Anzeigen  1870 
p.  1107,  qui  putat,  ex  decreto  decurionum  illum  de  suo  posuisse). 

6918  L.  Caesio  L.  f.  Poilioui  |  aed.,  llvir.,  censu  et  |  duomviratu 
bene  |  et  e  r.  p.  acto,  municip. 

Prope  Sevillam  loco  dicto  San  luan  de  Aznalfarache,  deinde  Sevillae,  Utteris 
optimis  (II  1256  vidit  Huebner). 

6919  Q.  Fulvio  Q.  |  Fulvi  Attiani  f.,  |  Q.  Fulvi  Rustici  n.,  |  GaL 
Carisiano  |  patrono  et  |  pontifici,  ob  me|rita  cenluriae*  |  Ores.'  Manens.  ) 
Halos.  Erques.  |  Peres.  Arvabores.  |  Isines.  Isurgut.,  |  in  locum  quem  ordo 
m.  m.  I  F.  A.'  decrevit,  posuerunt.    D.  d. 

Ad  Baetim  loco  diclo  Pefia  de  la  Sal,  ubi  fuit  Arva  municipium,  ubi  etiam 
titulus  supra  N.  5487  repertus  est,  iam  Sevillae  (I1 1064  vidit  Huebner).  —  1)  Cen- 
turiae  forlasse  quasi  Iribus  Arvensium,  dictae  ita  a  partibus  territorii  (cf.  Hygin. 
p.  122,  8  ed.  Lachm.).  Cf  etiam  N.  4564  not.  2.  —  2)  Oresisl  —  3)  Ordo  muni- 
cipum  municipii  Flavi  Arvensis  (cf.  N.  S487  not.  1). 

6920  d.  m.  I  Luciae  P.  f.  |  Avirciae  |  Acilianae  |  matri  piissumae.  | 
Huic  ordo  Italicens.  et  |  Romulens.  Hispalens.^  et  |  Caesarini  Asidonens.*  et  | 
Fortunales  Siarens.'  et  |  Aeneanici  Callenses*  |  decreverunt  inpensam  funeris  ) 
et  statuas.  |  M.  Aemilius  Afer  Acilianus  GI.  |  honore  usus  inpensam  |  remisit. 

Prope  el  Coronil  loco  dicto  Moguerejo,  ab  Utrera  meridiem  versus,  non  longe 
a  loco  ubi  creditur  fuisse  Salpensa  (Eph.  ep.  8  p.  522  n.  306  Huebner  vidit  ecty- 
pum).  Rempublicam  Callensem  hoc  loco  fuisse  perspicitur  etiam  ex  titulo  II 1S78. 
—  1)  Distinguuntur  ordines  Ilalicensis  et  Romulensis  (cf.  N.  SSS.  140S)  Hispa- 
lensis  a  civibus  Asidonensibus  el  Siarensibus  et  Callensibus ;  scilicel  haec  mun'cipia 
fuerunt,  illae  coloniae  (Huebner).  —  2)  Cf  PUn.  h.  n.  3,  11;  C.  l.  L.  II  p.  176.  — 
3)  Cf.  C.  I.  L.  II  p.  170.  Terenses  Fortunales  dicuntur  apud  Plin.  h.  n.  3,  14,  vitio 
codicum,  ut  iam  apparet  (utque  monuit  primus  editor  Fila).  —  4)  Cf.  Plin.  h.  n.  3, 14. 

6921    j  lul I  mutatione  |  oppidi'  muDi|cipes  et  io- 

co|Iae  pagi  Tran[s]|lucani  et  pagi  |  Suburbani. 

Monesterio  (inter  SevHlam  et  Meridam),  ubi  fuit  Curiga  (II  1041  vidit 
Huebner).  —  Cf  supra  N.  6092  (not.  3). 

Dkssau,  Inscriptiones  Latinae  II.  44 


690  Caput  Xlill. 

6922  C.  Caesari  Aiig.  f.  |  pontif.\   auguri,  |  Callaecia. 

Bracarae  (II  2422  cf.  p.  900  ad  apographa  no?i  satis  fida  saec.  XFI).  — 
1)  pontif.  om.  unus  ex  auctoribus,  Fortasse  tilulus  fuit  L.  Caesaris  (N.152).  C.  Caesar 
auguratu  carebat. 

6923  Genio  |  convent.  |  Asturicensis. 

6923*  Genio  |  convent.  j  Caesaraugust. 

Tarracone  (II  4072.  4073  cf.  p.  972).  Ad  tertiam  similem  inscriptionem  vi- 
detur  pertinuisse  II  4074.  Conventus  Asturum  posuit  titulum  supra  N.  1580,  con- 
ventus  Tarraconensis  N.  1576.  2715. 

6924  Isidi  Aug.  sacrum  |  Lucretia  Fida  sacerd.  perp.  j  Rom.  et 
Aug.  I  conventuus  Bracaraug.  d. 

Bracarae  Avgustae  (Braga)    (II  2416  cf.  p.  900  vidit  Huebner). 

6925  PaD[/A]eo  Tutdae'  |  ob  legaliones  in  |  concilio  p.  H.  c^  |  [ety 
apud  An[/oni]num*  |  Aug.  prospere  |  geslas,  |  m ien. 

Dertosae  (Tortosa)  (II  40S5  cf.  p.  1044  ter  ut  videiur  descripta  saec.  XFII). 
—  1)  Panideo  exempla  duo,  PANIIIEO  tertium;  emendavit  Huebner.  —  2)  Provin- 
ciae  Hispaniae  citerioris.  —  3)  et  inseruit  Marquardt.  —  4)  Anicienum  exempla 
duo,  Ani  . . .  num  tertiam. 

6926  C.  Annio  L.  f.  |  Quir.  Flavo  |  luliobrigens.  |  ex  gente  Cantaj- 
brorum,  |  provincia  Hispa|nia  citerior  |  ob  causas  utilita|tesque  publicas  | 
fideliter  et  con|sianter  defensas. 

Tarracone   (II  4192  cf.  p.  972  saepius  descripta  saec,  XV — XIX). 

6927  Q.  Caecilio  |  Gal.  Rufino,  |  Q.  Caecili  |  Valeriani  f.,  |  Saguntino 
ob  I  legationem  qua  |  gratuita  aput  |  maximum  princ.  |  Hadrianum  Aug.  | 
Romae  funct.  est,  ]  p.  H.  c. 

Tarracone   (II  4201  viderunt  Accursius  aliique). 

6928  C.  Cornelio  [C.  /".]  |  VaIentin[o]  |  Pompae[/]onensi*,  |  ob  lega- 
tionem  |  [c]ensualem''  gra|tuitam  summojpere  gestam  |  sub  imperatore,  | 
p.  H.  c. 

Tarracone  (II  4208  semel  descripta  saec.  XVI).  —  1)  Cf.  N.  6104.  —  2)  sen- 
sualem  traditur,  correxit  Huebner  collata  N.  6957,  qui  praeterea  titulum  caecit 
Incunis  hiare  putat. 

6929  L.  Ciodio  M.  f.  I  Vel.  Ingenuo  [  Pa[/]mensi  |  omnibus  honori- 
bus  I  in  re  publica  sua  perfunct.,  |  [p^ra^e/".]  fabrum,  [  flamini  Romae  j 
divor.  et  August.*  |  p.  H.  c,  |  p.  H.  c. 

Tarracone  (II  4205  semel  descripta  circa  a.  1800).  —  1)  Sic  etiam  N.  6955. 
6957  et  alibi  (C.  I.  L.  II  p.  1152). 

Tilulos  Tarraconenses  flaminum  provinciae  Hispaniae  citerioris  (praeter  eos 
qui  sequunttir)  habes  etiam  supra  N.  1393.  2714. 

6930  Cn.  Numisio  |  Cn.  fil.  Serg.  |  Modesto  |  Carlhag.,  omnib.  |  ho- 
norib.  in  re  p.  sua  |  functo,  electo  a  |  concilio  provinc.  |  ad  statuas  auran- 
das'  I  divi  Hadriani,  |  flam.  p.  H.  c,  |  p.  H.  c 


Tituli  municlpales.  —  Hispania  Tarraconensis.  691 

Tarraeone  (II  42S0  semel  descripta  saec.  XFl).  —  1)  curandas  conieeit  Hirsch- 
feld  Goeii.  Gel.  Anz.  4S70  p.  4096. 

6931  p.  II.  c.  I  M.  Flavio  M.  f.  |  Quir.  Sabino,  |  LimicoS  Ilvir.^] 
sacerdoli  |  convent.  |  Bracari,  |  flamini  |  p.  H.  c. 

Tarracone  (II  421S  semel  descripta  saec.  KFI).  —  1)  Cf.  C.  I.  L.  II  p.  3S0; 
supra  7V.  2Si. 

6932  L.  lunio  Bl[teesiJ  |  fil.  Quirifna]  |  Maroni  Aem[t7/o]  |  Paterno, 
Lancien[st]',  |  omnib.  in  re  publica  |  sua  honorib.  functo,  |  Ilvir.  bis,  sa- 
cerd.  Rom.  et  |  Aug.  convent.  Asturum  *,  |  adlecto  in  quinq.  decuri[(u  |  le]- 
gitume  Romae  iudicantium,  |  flamini  Augustali  p.  H.  c,  |  p.  H.  c. 

Tarracone  (II  4223  vidit  Huebner).  —  1)  Cf.  supra  N.  287\  —  2)  Alius  sacer- 
dos  Rom.  et  Aug.  convent.  Asturum  idemque  flamen  provinciae  Hispaniae  citerioris 
II  S.6094;  tertiut  ut  videtur  II S124. 

6933  M.  Valerio  |  M.  fil.  Gal.  Aniensi'  |  Capelliano,  |  Damanitano*, 
adlec|to  in  coloniam  |  Caesaraugustanam  |  ex  benefic.  divi  Hadriani',  ] 
omnib.  honorib.  in  utraq.  |  re  p.  funct.,  flam.  Rom.,  divor.  et  Aug.  | 
p.  H.  c. 

Tarracone  (H  4249  vidit  Huebner).  —  1)  Aniensis  tribus  Caesaraugustanorum. 
—  2)  Cf  supra  N.  6108.  —  3)  Cf  7V.  687S  (not.  2). 

6934  Tito  Mamilio  |  Silonis  fil.  Quir.  |  Praesenti  |  Tritiens  Magall.S  | 
omnib.  honorib.  |  in  r.  p.  sua  functo,  |  decuriali,  allec|to  Italicam  ex(cu- 
sato  a  divo  |  Pio,  flamini  p.  H.  c,  |  p.  H.  c. 

Tarracone  (II  4227  vidit  Huebner).  —  1)  De  Tritio  MagaUo  cf.  C.  I.  L. 
II  p.  394. 

6935  Cn.  Gavio,  Cn.  |  Gavi  Severi  filio,'  |  Quir.  |  Amethysto  |  Balea- 
rico  Palmensi  |  et  Guiuntano',  |  omnibus  honoribus  |  in  rebus  publicis- 
suis  I  functo,  I  [flamini  p.  H.  c.?] 

Tarracone  (II  4218  vidit  Huebner).  —  1)  JSomen  ignotum. 

6936  p.  H.  c.  I  L.  Domitio  |  M.  fil.  Serg.  |  Dentoniano  |  iudic 
dec.  V,  equo  |  pubHco  per  Traian.,  ]  Ilvir.  munic  Consaburon.',  |  flam[t]n. 
perpel.,  tribun.  milit.  |  cohort.  Astur.  Callaeciae  |  et  Mauretan.  Tingit.*,  | 

flam.  p.  H.  c. 

Tarracone  (II  4214  solus  ut  videtur  deser.  saee.  XFI  Augustinus).  —  1)  Duo- 
viro  municipii  Consaburonensis,  vel  potius  Consaburensis,  cf.  Piin.  Ii.  n.  3, 3, 2S  cet.; 
C.  I.  L.  II  2166.  —  2)  Esse  debuit  cohort.  {vel  cohor.  I)  Astur.  et  Callaec.  Mauretan. 
Tingit. 

6937  C.  Val.  Arabino  |  Flaviani  f.  Bergido  F.*,  |  omnib.  hon.  in 
re  p.  I  sua  func,  sacerdoti  |  Romae  et  Aug.,  p.  H.  c  |  ob  curam  tabu- 
lari  I  censualis*  fideliler  |  administr.,  statuam  |  inter  flaminales  |  viros  po- 
sitam  ex|ornandum  (sic)  univers.  |  censuer. 

Tarracone  (II  4248  saepius  descripta  saec.  XFI).  —  i)  Bergido  Flaviensi  (Ptol. 

2,  6,  29;  cf  Huebner  C.  I.  L.  II  p.  363).  —  2)  Tahularium  censuale  ad  aream  eon- 

eilii  provinciae  Tarraconensis  pertinere  eonieeit  Huebner  l.  e.  p.  S41, 
_  — 


692  Oaput  XIIII. 

6938  L.  Aufidio  Mascu(li  f.  Celeri  Mas|culiQO  Quir.,  (  Flaviaugustano*,  j 
flamini  designato,  (  r.  p.  s."  (  d.  d. 

Tarracone  (II  4196  vidit  Huebner).  —  1)  Incertum  quod  oppidum  signifiee- 
tur,  —  2)  Res  puhlica  sua  (Huebn.). 

Alius  flamen  designatus  eiusdem  provincae  est  in  t.  Asturicensi  II  Sli4 
(p,  XLF);   flamen  designatus  provinciae  Baeticae  in  t,  Cordubenst  II  S220. 

6939  Semproniae  [  Fusci  f.  Placidae  (  Pompaelonensi,  (  flaminicae, 
conjsensu  concili  (  p.  H.  c,  |  C.  Cornelius  Valens  (  maritus  (  s.  p.  f. 

Tarracone  (II  4246  saepius  descripta  saec.  XVI). 

6940  Paetiniae  Pa[ternae  Paterni  (  fll.,  Amocensi  Cluniens.  [  ex 
gente  Cantabro[r.],  (  flaminicae  p.  H.  c,  L.  An(tonius  Modestus'  (  Intercat. 
ex  gente  (  Vaccaeor.*,  uxori  pi|entiss.,  consent.  p.  H.  c,  s.  p.  f. 

Tarracone  (II  4233  cf,  p.  973  vidit  Huebner).  —  1)  Ad  hunc  spectat  t.  Tarra- 
conensis  II  6095.  —  2)  Cf.  N.  6096  not.  2.  Diversa  Intercatia  Asturum  supra  N.  2S80. 

6941  Val,  G.  V.»  Fidi  fil.,  (  Fidae,  Segobrlig."  ex  y»  Carlhag.,  (  fla- 
minicae,  uxo(ri  L.  Caecili  Por(ciani''  flam.  (  p.  H.  c,   p.  H.  [c.] 

Tarracone  (II  4232  vidit  Huebner).  —  1)  G.  Valerii.  —  2)  De  Segobriga 
cf.  C.  I.  L,  II  p.  S28.  —  3)  Conventu  (sic  etiam  in  aliis  titulis  Tarraconensibus, 
C.  /.  L.  II  p.  S41.  Eph.  ep.  8  p.  449  n.  499).  —  4)  Eiudem  nominis  vir  in  t.  Tarra- 
eonensi  II  4263  L.  Caec.  Porc[ta]|nus  ex  prov[mc.]  |  Africa  decuri[o  arf]|le[c/.]  in  col. 
Ta  [rrflc.] 

6942  M.  Fabio  M.  f.  (  Gal.  Paulino  [  equo  publico  |  donato  ab  (  imp. 
Caes.  Hadriano  |  Aug.,  (  Uerdenses'  [  civi  optimo  ob  (  plurimas  liberalitat.  j 
in  rem  public.  suam  (  loco  a  provincia  [  [twp]etrato  posuerunt.  |  D.  d. 

Tarracone  (II  4269  descr.  Accursius  alUque).  —  1)  Ilerda,  hodie  Lerida. 

6943  C.  Valerio  Avito  llvir.,  [  Val.  Fir[mina  fil.,  [  translato  [  ab  divo 
Pio  (  ex  munic  August.'  [  in  col.  Tarrac 

Tarracone  (II  4277  ad  exemplum  Posadae  accuratum).  —  1)  Videtur  signi- 
ficari  Saetabis  municipium  Augustanum  (C.  I.  L.  II  3625.  36SS)  provinciae  Tarra- 
conensis,  potius  quam  municipium  Augustum  GadfS  (Huebner). 

6944  L.  Cornelio  |  C.  f.  Gal.  [  Romano  [  flamini,  Hvir.  (  Osicerd.'  et  | 
Hvir.  coloniae  [  Tarraconens.,  [  Aemilia  Kara  [  uxor. 

Tarracone  (II 4267  vidit  Huebner).  —  1)  Cf  Plin.  h.  n.  3,  24;  C.  /.  L.  II  4944, 

6945  P.  Fabio  P.  f.  Ser.  [  Lepido  f.;  |  quae*  ex  d.  d.  Tarr.,  (  quod 
factum  post  |  mortem  eius,  posita  est,  (  adiectis  ornamentis  |  aedilicis,  re- 
missa  (  impensa  quam  mater  (  eius  lulia  Sex.  filia  |  Reburrina  (  de 
8U0  dedit. 

Tarracone  (II  4268  vidit  Huebner).  —   l)  Staiua. 

6946  C.  Calpurnio  (  P.  f.  Quir.  Flacco  [  flam.  p.  H.  c,  |  curatori 
terapli,  I  praef.  murorum  (  col.  Tarr.  ex  d.  d.  (  C.  Calpurnius  Flaccus  ( 
honorem  accepit,  (  impensam  remisit. 

Taracone  (II  4202  aliquoties  descripta). 


Tituli  mimicipales.  —  Hispania  Tarraconensis.  693 

6947  M.  Fabio  |  Asiatico  |  seviro,  mag.  |  Laruin  Aug.,  |  L.  Pom- 
peius  I  Severinus  |  amico  |  optimo. 

6947*  L.  Flavio  |  Chrysogono  j  seviro,  mag.  |  Larum  Aug.,  |  L.  Fla- 
vius  Siivinus  |  lib.,  sevirum,  mag.  |  Larum  Aug.,  et  |  Q.  Cornelius  Silvicus  | 
sevirum,  Cornelia  |  Festiva,  patrono  |  indulgenlissimo. 

6947**  d.  m.  I  L.^  Lucretio  |  INicepho|ro  seviro  |  Augustorum. 

Tarracone  (II  4i93.  4297.  4300  hanc  vidit  Huebner). 

Tihilos  Tarraconejises  habes  eliam  supra  N.  146.  599.  4140.  H4S.  1176.  1363. 
1393.  1399.  1360.  2S97.  2369.  2373.  2383.  2384.  2i16.  2714—2717.  2931.  2939  not. 
3603.  4436.  3276.  5299.  5301.  3403.  3483.  3618.  6039. 

6948  L.  Marcius  Q.  f.  GaL  Optatus  |  aedil.  Tarracone,  Ilvir.  Ilurone  | 
et  Ilvir  quinquennalis  primus,  |  praefectus  Asturiae,  tribun.  milit.  |  legio- 
nis  secundae  Augustae,  |  annor.  XXXVI  in  Phrygia  decessit. 

Malard  prope  Barcinonem,  ubi  videlur  fuisse  livro  (114616  vidit  Huebner). 

6949  L.  Val.  L.  fil.  I  Gal.  Faventino  |  Ilvirali  |  qui  annona  |  frumen- 
taria  |  empta  plebem  |  adiuvit,  et  ob  a|Iia  merita  eius,  |  coUegia  ka|Ienda- 
rium  I  et  iduaria  duo*  |  civi  gratissimo  |  posuerunt. 

Aesone  (Isona)  inter  Tarraconem  et  Pyrenaeum  (II  4468  cf.  Boletin  de  la 
R.  Acad.  de  la  Historia  32 ,  1898  p.  333  descr.  amicus  quidem  Fitae).  —  1)  Col- 
legia,   quae  kalendis  idibusve  uniuscuiusque  mensis  coire  solebant  (Mommsen). 

6950  M.  Baebio  M.  f.  |  Gal.  Crispo  [  aed.,  pontif.,  |  salio',  |  con- 
lusores. 

6951  C.  Voconio  C.  f.  |  Gal.  Placido  aed.,  |  llviro  II,  flamini  II,  | 
quaestori,  |  saliorum  magistro*. 

Sagunti  (Murviedro)  (II  3833.  3863  vidit  Huebner).  —  1)  Salii  extra  Italiam 
nusquam  inventi  praeler  hos  Saguntinos.  Eos  cum  Ardeatina  quam  voluerunt  ci- 
vium  origine  composuit  0.  Hirschfeld  Gott.  gel.  Anzeigen  1870  p.  1115.  —  2)  Alius 
saliorum  magister  II  5864. 

Alios  titulos  Saguntinot  habes  supra  N.  167.  949.  1576. 

6952  M.  Valerio  |  M.  f.  Quir.  |  Vindiciano  |  flamini  |  conventus  | 
Carthaginiensis  |  statuam  decrevit  |  conventus  |  Carthaginiensis. 

Carthagine  nova   (II  5418  vidil  Huebner). 

Alios  titulos  Carthaginis  Hispanae  (praeter  eum  qui  sequitur)  dedi  N.  444, 
483.  853.  840.  3552.  5555.  5374. 

6953  L.  Aemilius  M.  f.  M.  nepos  Quir.  Rectus  |  domo  Roma  qui 
et  Carthag.  et  Siceliitanus'  |  et  [4]ss[o]lan.'  et  Laced[ae]nionius  et  Ar- 
gius'  et  Ba[s]titanus^  |  scriba'  quaestorius,  scriba  aed[i]licius,  civis  |  ad- 
lectus,  ob  honorem  aedilitatis  Concordiae'  |  decurionum  testamento  suo 
fieri  iussit.  |  L.  Aemilius  Senex  heres  sine  deductione  XX'  |  vel  tributo- 
rum*  ex  CCL  libris  argenti  fecit. 

Carthagine  nova  (II  5424  ad  exemplum  factum  anno  1526,  cuitts  menda  non 


694  Caput  XIIII. 

viulta  corrigi  potuerunt  ex  aliis  titulis  eiusdem  hominis  Carthaginiensi  II  S4S5, 
quem  vidit  Huebner,  eoque  qui  sequitur).  —  1)  Sicelli  oppidum,  Hispaniae,  ut 
videtur  praeterea  ignotum;  cf.  C.  I.  L.  II  suppl,  p.  953.  —  2)  Aossetan.  traditur.  Cf. 
ad  JS.  69S4.  —  3)  Fidentur  significari  Argi  Achaiae  (cf.  supra  N.  867).  —  4)  Basti 
oppidum  Bastetanorum,  hodie  ut  videtur  Baza;  cf.  Huebner  C.  I.  L.  II  p.  4S8.  — 
5)  et  scriba  traditur.  —  6)  Cf  N.  6843.  —  7)  Ficesimae.  Cf  supra  N.  S402.  SS98.  — 
8)  Be  tributo  soli  in  quo  exstructa  fuit  aedicula,  accepit  Mommsen. 

6954  L.  Aemil.  M.  f.  M.  nep.  Quirina  Rectus  dorao  Roraa,  qui  et 
Karth.  |  et  Sicellitanus*  et  Assotanus  et  Lacedaemonius  et  Rastelanus  j  et 
Argius',  scriba  quaestorius,  scriba  aedilicius,  donatus  equo  publ.  |  ab 
imp.  Caesare  Traiano  Hadriano  Aug.,  aedilis  coloniae  Karthagi.,  patronus 
rei  publicae  Assotanor.  testamento  suo  |  rei  pub.  Assotan.''  fieri  iussit,  epulo 
annuo  adiecto. 

In  oppido  provinciae  Murciae  Caravaca  (II  S.  S9i1  deseripserunt  complures 
viri  docti  Hispani).  —  1)  Cf.  ad  tilulum  qui  praecedit.  —  2)  Videtur  Asso  vel 
Assot  situm  fuisse  prope  Caravacam. 

6955  P.  Val.  Dionysio  |  Vlvir.  Aug.,  |  cui  ordo  Dertosan.  |  ob  merita 
eius  I  aedilic.  honores  |  decrevit.  |  P.  Val.  Pardus  lib.  |  Vlvir  Aug.  | 
patrono  oplimo. 

Dertosae  (Tortosa)   (II  4062  vidit  Huebner). 

6956  L.  Licinio  |  Secundo  |  accenso  |  patrono  suo  |  L.  Licinio 
Surae  |  primo  secund.  |  tert.  cos.  eius,  |  llllllvir.  Aug.  |  col.  I.  V.  T.  Tar- 
rac*  et  |  col.  F.  I.  A.  P.  Barc^  |  [or]do  municipi  |  [F/a]vi  lamontan.^  | 
[i]nsula  minore^ 

Barcinone  (II  4S38  aliquoties  descripta  saec.  XVI.  XVII).  De  titulis  huic  viro 
Barcinone  positis  dixi  supra  N.  49S2.  —  1)  Colonia  lulia  Victrice  Triumphale  (?) 
Tarracone;  cf  C.  /.  L.  II  p.  S38^.  —  2)  Colonia  Faventia  (cf.  Plin.  h.  n.  3,  S2)  lulia 
Augusla  Pia  Barcinone.  —  3)  Cf.  Mela  2,  7,  20.  —  4)  Sc.  Balearium. 


6957  L.  Caecilius  L.  f.  |  Pdp.  Optatus  |  y  leg.  VIl  G.  fel.  |  et  7  leg.  XV 
ApoUin.,  I  missus  honestd  |  missione  ab  imp.  M.  |  Aur.  Antonioo  et  Aur.  | 
Vero  Aug.,  atlectus  a  Bar[c].  |  inter  immunes,  consecut.  |  in  (sic)  honores 
aediHcios,  |  Ilvir  III,  flam.  Romae  |  divorum  et  Augustorum*  |  qui  r.  p. 
Barc  ita  leg.'':  do  lego  |  darique  volo  X  VIID,  ex  |  quorum  usuris  semis- 
sibus  I  edi  volo  quodannis  spectac  |  pugilum  die  IIII  iduum  luni.  |  usque 
at  X  CCL  et  eadem  die  |  ex  X  CC  oleum^  in  thermas  publi[c.]  |  populo 
praeberi  et  [Zjecta"  praes|tari  ea  condicione  volo,  ut  |  liberti  mei  item  liber- 
torum  meorum  |  libertarumque  liberti  quos  honor  (in  latere)  seviratus 
contigejrit,  ab  omnibus  mu|neribus  seviratus'  ex|cusati  sint.  Quot  si  quis  j 
eorum  at  munera  |  vocitus  fuerit,  [  tum  ea  X  VI ID  at  |  rem  pub.  Tarrac.  j 
iransferri  iubeo  |  sub  eadem  forma  ]  speclaculorum  quot  |  s.  s.  est  eden- 
dorum  |  Tarracone.    (Sub  inscriptione  frontis)  L.  d.  d.  d. 

Barcinone  (11  4S14  vidit  Huebner  praeter  paucas  litteras).  —  1)  Cf.  N.  6929 


Tituli  municipales.       Hispania  Tarraconensis.  Aqoitania.  696 

not.  1.  —  2)  Legavit.  —  3)  Cf.  N.ff728  (not.4);  Mommten  eph.  ep.7  p.  439.  — 
4)  Scr.  ea  recte  vel  it  recte  (Momms.  p.  711).  —  5)  Cf.  N.  6469  not.  5. 

Aliot  titulot  Barcinonenses  dedi  N.  S68.  576.  lOW.  1952.  5777.  4008.  S486. 

6958  L.  Fabio  L.  f.  |  Quir.  |  Fabullo  |  aed.,  ilvir.  III,  1  flamiQi  di- 
vor.  I  Aug.  r.  p.  Mag.  |  ob  multa  eius  |  merita. 

6959  .  .  Maecius  Mae{cianus  Quirina  |  Montanus  ae|dilicius,  iter. 
IIvira|tu  in  insula  func|tus,  etiam  flamina|tu  provinciae  Hispajniae  citerio- 
ris,  ob  ae|ternitatem  honorum  |  suorum  memoriae  |  conlocavit. 

Magone  in  Baleari  insula  minore  (II  5710.  5711  cf.  p.  965  vidil  Huebner). 

6960  .  .  .  I  .  .  X  et  C.  Coroelius  |  Servinus  h.*  et  curatores  |  operis 
eius  p.'  I  Hic  r.  p.  Ebusi[f.]  XC  milia  |  numorum  legavit,  ut  ex  eis  |  quod- 
annis  tribulum  Romanis  |  penderetur*,  et  ne  cives  iniquo  |  tempore  tri- 
buta  pendere  |  cogerentur  reliqua  VI  milia  |  fenerarentur,  et  ex  usuris  | 
ludi  ederentur  quodannis  |  cum  vas  lum.  nate*  eius  V  |  .  .  . 

In  insula  Ebuso  (Iviza)  (II  5664  semel  descripta  saec.  XFl  non  sine  mendis). 

—  1)  Heredes.  —  2)  Posuerunt.  —  3)  Cf.  C.  I.  Gr.  2556:  avaS-svra  . . .  r^  [7i]6Xei 
&T]vdQia  fiVQLa  oxxaxiax^i^i-a  nsvraxoaia,  "va  ix  rov  xoxov  avxdiv  vnsQ  dvdQwv 
xal  yvvaixcav  xal  nai6(ov  iXevd^sQMV  TtjvImv  xax^  e[x]oq  Siddixai  ro  inixsipaXov. 
Revue  arc/i.  37,  1900  p.  489,  151:    Sovxa  .  .  .  x6  inixitpaXiov  vnhp  x^g  inagxlaq. 

—  4)  Scr.  natali. 


Aquitania. 

6961  flamen  item  |  dumvir',  quaestor  |  pagiq.  magister,  | 
Verus  ad  Augus|tum*  legato'  mu|nere  functus  | 
pro  novem  opti|nuit  populis*  sejiungere  Gallos.  | 
Urbe  redux  Ge|nio  pagi  hanc  |  dedicat  aram. 

Hasparren  in  Pyrenaeis  (XIII 412  Hirschfeld  vidit  ectypum;  imaginem  edidit 
luUian  Revue  des  Studes  anciennes  4,  1902  tab.  II  cf  p.  46).  Titulum  propter  litto- 
rarum  formam  ineunti  saeculo  p.  Chr.  tertio  adtribuit  Hirschfeld  Sitzungsher.  Bert. 
Akad.  1896  p.  457,  saec.  p.  Chr.  secundo  lullian  l.  c.  —  1)  Duumvir,  sc.  Tarbello- 
rum  (cf.  C.  1.  L.  XIII  p.  S5).  —  2)  Incertum  quis  imperator  significetur.  —  3)  Re- 
quiritur  legali  (legaturo  editum  est  C.I.L.,  errore  typographi).  —  4)  Novem  po- 
puli  Aquitaniae  propriae,  qui  inde  a  temporibus  Diocletiani  provinciam  Novem- 
populanam  efficiebant.    Cf.  Hirschfeld  Sitzungsber.  l.  c;  item  supra  N.  1374  not.  4, 

6962  L.  Valerius  Muntanus'  Tarbellus*  IIIIsi[5]nanus',   domu  Nar- 

b[one?]  .  . 

J^ope  Saguntum  Hispaniae  (II  5876  ad  exempla  non  bonea  facta  saec.  XFI). 
—  1)  Inter  Munt.  et  Mont.,  2)  inter  Tarbellius,  Trabellius,  Tabellius  variant  apo- 
grapha.—  3)  IIII  sicinianus  vel  llll  sicinanus  traditur.  Cf.  Plin.  h.n.4,108:  TarbelU 
Qua  ttuorsignani. 

6963  e.*  Hanaro  |  Dannorigis  f.  |  mag.  qualer  et  |  quaestori;  \  v.* 
Aldeni  Donni  61.,  uxori. 


696  Caput  XIIII. 

Prope  St.  Girons  rep.,  iavi  Tolosae  (XIII  S  vidit  Hirschfeld).  —  1)  Cf.  tupra 
N.  S140  not.  ■/.  —  2)  Fivae. 

Numinibus  Aquitaniae  dicatos  titulos  dedi  supra  N.  4316  seq.  (cf.  N.  3S79. 
4663).    De  Aquitania  adiecta  cf.  N.  7037  seq. 


Gallia  Narbonensis, 

6964 [iVaJrbone \flamen  | 

(2)  cum  rem  divinam  faciet  sacn^cafi Jitque,  lictores  \qui  magistratibus  ap- 

parent,  ei  apparento.]  |  (3) \secundum  lege]m  iusque  eius 

provinciae |  (4) ei  in  decuri6- 

nibus   senatuve   \sententiae  dicendae  signandique  .  .  .  itern]  |  (5) 

\inter  decuriones  s]enatoresve   subsellio   prim6   spectan[rfi  ludos 

publicos  ius  potestasque  esto.]  |  (6) \uxor  ^ajminis  veste  alb^ 

aut  purpurea  vestita  f\estis  diebus] |  (7) 

neve  invfta  iiirato*  neve  corpus  hominis  mor\tui  attingito  neve] J 

(8) \nisi  nccessajrii  hominis  erit  eique  spectacuHs  publicis 

eius  Tp\rovinciae  loco  ....  interesse  licelo].  \ 

(9)  De  honoribus  eius  qui  flamen  i\uerit.  \  (10)  Si  qui  flamen  fue]v'\i 
adversus  hanc  legem  nihil  fecerit,  tum  is  qui  flamen  erit  c[wm  primum 
poterit  ad  legatos  provinciae  referto  |  (11)  iique  per  tabell]as^  iiirati  decer- 
nant,  placeatne  ei  qui  (lamonio  abierit  permitti  sia\tuam  sibi  ponere.  Cui 
ita  decreverint  \  (12)  ius  esse  sfa]tuae  ponendae  nomenque  suum  patris- 
que  et  unde  sit  et  qu6  anno  fla[men  fuerit  inscribendi,  ei  \  (13)  ^arftojne 
intra  fines  eius  templi  statuae  ponendae  iiis  esto,  nisi  cui  imperator 
\Caesar  Augustus'  interdixerit  {?).    Eidem   \   (14)  i]n  curia  sua  et  concilio 

provinciae   Narbonesis    inter  sui    ordinis    secundum    le[^e»i] | 

(15)  sententiae  dicendae  signandique  ifis  est6,  item  spectaculo  publico  in 
provincia  \edendo  inter  decuriones  interesse  j)rae]|-(16)textato  eisque  diebus, 
quibus,  cum  flamen  esset,  sacrificium  fecerit,  ea  veste  pu[6/tce  uti,  qua 
in  eo  faciendo  usus  est].  j 

(17)  Si  flamen  in  civitate*  esse  des[imV].  |   (18)  Si  flamen  in  civitate 

esse  desierit,   neque  ei  subrogalus  erit,   lum  uli  quis[gwe] j 

(19)  in  triduo  quo  certior  factus  erit  et  poterit,  Narbon[e]  sacra  facito 
[omniaque  secundum  hanc  legem  per  reliquam]  \  (20)  partem  eius  anni  eo 
ordine  habet6,  quo  annuorum  flc5min[Mm  habentur,  eique  si  ea  fecerit  per 
dies  non  minus]  \  (21)  XXX,  siremps  lex  ius  causaque  esto,  quae  fl^mini 
Augus[/a^t  ex  hac  lege  facto  erit].  \ 

(22)  Quo  loco  conciliu[m  provinciae  habendum  sil].  (  (23)  Qui  in  con- 
cilium  provinciae  convenerint  iN  [arftonem,  ibi  id  habenlo.  Si  quid  extra 
Narbonem  finesve  ^ar6one]|-(24)sium  concilio  habit6  actum  erit,  id  ius 
ral[umque  ne  esto{?)]  | 


Titnli  municipales.  —  Gallia  NarbonenslB.  697 

(25)  De  pecii[Mia  sacris  destinata].  |  (26)  Qui  fl^moni6  abierit,  is  ex  e& 
pecunia    [quae  sacris   destinata  erit,   quod   eius  superfuerit,   statu]\- (^)  as 

imaginesve   imperatoris  Caes[am  Augusti arbilratu?  eius  qui 

eo  anno  pro]|-  (28)  vinciae  praeerit  intra   idem  t[e»ip?Mm  dedicato 

seque  omnia  sicut  hac  lege  cautum  est  de]  |  (29)  ed  re,    fecisse  apud  eum 
qui  ra[tiones  provinciae  putabit probato].   |   (80) templ 

Narbone  rep.  a.48S8,  tabula  aenea,  iam  Parisiit  (XII  60S8  Hirschfeld  vidit 
imaginem  pkoiographicam).  Fragmentum  est  legis  de  offieiis  et  honoribus  flaminis 
provinciae  Narbonemis.  Retinui  supplementa  quae  Mommsen  et  Hirschfeld  l.  c.  pro- 
posuerunt,  licet  incerta  vel  potius  sententiam  tantum  adumbranlia.  —  1)  Similia 
Romae  uxori  flaminis  Dialis  vel  ipsi  flamini  concessa  erant  (ef.  Marquardt  Slaats- 
verw.  III  ed.  2  p.  351.  529).  —  2)  Supplevit  Mispoulet  Bull.  critique  1888  p.  234 
(.  ..as  videtur  superesse  in  aere,  cf.  ibid.  p.  155);  primum  suppleverant  [decurione]s. 

—  3)  f^espasiani  nomen  hic  fuisse  probare  studuit  Krascheninnikof  Philolog.  1894 
p.  161  seq.  —  4)  Cf  Hirschfeld  Zeitschr.  fiir  Rechlsgesch.  9,  1888  p.  405. 

6965  imp.  Caesari  |  divi  Antonini  |  fll.,  divi  Hadriani  |  nepoti  divi 
Traiani  |  Parthici  pronepoti  |  divi  Nervae  abnepoti  |  L.  Aurelio  Vero  Aug. 
Ar|meniaco  pont.  maxim.*,  |  tribunic.  potestat.  IIII*,  (  irap.  II,  cos.  II,  pro- 
cos.,  I  decumani'  |  Narbonenses. 

Narbone  (XII 4544  vidit  Hirschfeld).  —  1)  Cf  supra  JS.  561  not.  1.  —  2)  A.  164. 
3)  Cf.  Mela  2,  7S ;    Plin.  h.  n.  5,  52. 

Titulos  Narbonenses  dedi  iam  supra  N.  112.  1064.  5298.  5789.  4119.  4120. 
4356  (?).  3424.  3904. 

6966  T.  Cominius  C.  f.  Po[l.]  \  duom  vir,  aedilis,  |  interrex*. 
Narbone  (XII  4589  vidit  Hirschfeid).  —  1)  Cf  N.  6283  not.  3. 

6967  Q.  Akanius»  |  Q.  f.  Rufus  |  Ter.»,  |  dictator  in  |  iuniliciis*. 

Narbone  (XII  4578  solus  exhibet  Lafont  auctor  satis  diligens).  —  1)  Idetn 
gentilicium  supra  N.  4962.  —  2)  Teretina  tribu,  potius  quam  ter  dictator  (Hirschf). 

—  3)  lunilicia   ad  nundinas    mense  lunio  Narbone   celebratas,    quibus   diclatorem 
praefectum  fuisse  putat,  refert  Lafont.     f^ocabulum  male  lectum  putat  Hirschf. 

6968  P.  Vlnicius  P.  f.  Pa|pir.  Secundus  aedil.,  llvir.,  |  quaestor  col6n. 
Iiilia  Pajtern^  Claud.  N^rb6  M^rt.,  |  d.  s.  p. 

Pirigueux,  ubi  fuit  Fesuna  Petrucoriorum,  cf.  N.  3735.  4638.  3736  (XIII  969 
vidit  Hirschfeld). 

6969  .  .  [i]ponio  L.  flL  Pap.  |  [CAa]ereae  auguri,  quaes|[^or]i  c.  I. 
P.  C.  N.  M.*,  aedilicis  or([nam]entis  honorato,  ob  |  [^Ma]m  rem  rei  p. 
Narbonens.  (  [USj  . . .  t)  intulil;  item  provinc.  (  [5jci7]ia  Syracusis  Ther- 
mis  (  [fl^im]eris  Panhormi  aedih([cis  e]t  dumvirahbus  \et  \  /']Iamonis  et 
au[^nra(/]ibus  ornamenl[t$]  j  honorato,  (  .  .  [/lpo]nius  Bias[fM5  (  j)a/]rono 
op[rimo]  (  d.  d. 

Narbone  rep.  a.  1892  (Allmer  rev.  epigr.  III  p.  130  n.  890).  —  1)  Colonia 
lulia  Patema  (cf  N.  6985  nol.  2)  Claudia  Narbone  Martio.    Cf.  N.  6968. 


698  Caput  XIIII. 

6970  L.  Vercio  Prisco  |  liliilvir.  Aug.  \  c.  1.  P.  C.  N.  M.'  et  Aquis  | 
Sextis,  I  M.  Aurunceius  M.  [/".]  |  amico  optim[o]. 

Narbone  rep.,  est  Tolosae  (XII  4424  vidit  Hirschfeld).  —  1)  Cf.  N.  6969 
not.  1.    —    2)  Alii  seviri  Narbonenses  N.  S493.  6971.  6984,    Aquisextiensis  N,  6986, 

6971  d.  m.  I  Tib.  luni  Eudoxi  |  navicul.  mar.*  |  c.  I.  P.  C.  N.  M.»,  j 
Ti.  lun.  Fadianus  |  liilllvir  Aug.  |  c.  I.  P.  C.  N.  M.^  et  |  cond.  ferrar.*  | 
ripae  dextrae^  |  fratri  piiss. 

Narbone  (XII  4398  vidit  Hirschfeld).  —  1)  Navicularii  marini.  —  2)  Cf. 
N.  6969.  —  3)  Conductor  ferrariarum.  —  4)  Ripam  dexlram  Rhodani  intellegen- 
dam  esse  ferrariasque  in  Helvorum  territorio  sitas  significari  censet  Desjardins 
geographie  de  la  Gaule  I  p.  413. 

6972  Liguiiae  Q.  fil.  |  Frontinae  |  Q.  Hortensi  Katulli.  |  Iluic  ordo 
Narbonensis  |  publice  funus  et  |  omnes  vectigales  decrevit. 

Narbone  (XII  4599  cf.  p.  846  vidit  Hirschfeld). 

6973  C.  Manlius  C.  f.  j  Pap,  Rufus  Umber,  |  exs  decuria  [  licto- 
rum  viatorum  |  quae  est  c.  1.  P.  N.  M.,  |  fecit  sibi  et  suis,  |  C.  Cassio 
Clementi  et  |  ...  sidiae  Restitulae  |  contubernali  et  |  C.  Cassio  Exorato 
filio,  I  C.  Cassio  Viatori  liber.  |  cum  aris  (sic). 

Narbone  (XII  4448  cf  p.  846  vidit  HirschfeJd). 

6974  Myrin[e]  |  Fausti  col.  |  Narbon|esium  servi  (  vicaria,  |  hic  est 
sepult.,  I  [5Joethus  conjtubernalis. 

Narbone  (XII  4431  aliquoties  descripta  saec.  XFI — XFIII). 

6975  C.  Annius  C.  f.  Cor.  |  interrex'  vovit,  |  posuit. 

Nemausi,  litteris  saeculi  primi  incipientis  (XII  S158  vidit  Hirschfeld).  — 
1)  Cf  N.  6966. 

Titulos  Nemausenses  dedi  iam  supra  N.  83.  1016.  1048.  1168.  2267.  2404.  5294. 
5763.  4288.  4419.  4348.  4363.  4768.  4771.  4771»— 4771'.  4842  —  4847.  3082.  3087. 
3093.  3096.  3101.  3120.  3205.  3274.  3636.  3680. 

6976  L.  Domitio  L.  f.  Vol.  |  Axiouno  pr.  liilvir.*  bis. 

Nemausi  (XII  5213  ier  quaterve  descripta  saec.  XFI.  XFII).  —  1)  Praetori 
quattuorviro ;  cf.  Hirschfeld  l,  c.  p.  582. 

6977  Pompeia  Toutodivicis  f.  |  C.  Mario  C.  f.  Vol.  Celso  Illlvir.; 
Pompeia  Toutodivicis  f.  sibi  et  viro  suo. 

Nemausi,  Utleris  aetatis  Augusti  (XII  5232  p.  856  vidit  Hirsehfeld). 

6978  <lis  manib.  |  Helvi  Ecimarii  |  Volt.  Vitdlis,  aed.  col.,  |  et  uxdris 
Togidciae  |  Erucinae. 

Nemami  (XII  5217  vidit  Hirschfeld).  


6979    d.  m.  I  Tertii  Sammii  Vol.  |  Kari  q.'  Nem.  et  decur.  |  et  Sam- 
miae  Atice  |  uxor.  et  |  L.  Ilortentii  Kari  fil.  |  t.  f.  i. 

Nemausi,  vel  Manduel  prope  Nemausum   (XII  5267   ter  ut  videtur  descript 
saec.  Xyi.  Xni).  —  1)  Quaestoris. 


Tituli  monicipales.  —  Gallia  Narbonensis.  699 

6980  [(?.]  Soillio  T.  f.  Volt.  I  Valeriino  |  [/]iilvir.  ab  aerdr.,  | 
[p]onliGci,  praefecl[o]  |  vigilum  et  arra6ru[m',  |  e]quum  publicum  ha- 
be[n/i],  I  d.  d. 

6980*  Q.  Soillio  T.  fil.  I  Vol.  Valeriino  |  equum  p.  habenti,  |  omnib. 
honoril).  |  domi  el  provinc.  j  flam6n.  functo,  |  ciirat6ri  Cabell.'  |  Avenniens. 
Foro  I  Iuli6ns.,  Apt6ns6s'  |  patrono. 

Nemausi  (XII 5274.  S275  cf.  p.  857  vidit  Hirschfeld).  —  1)  Magistratum  hune 
Nemausensem  habuimus  iam  supra  N.  S082,  ubi  vide  not.  2.  Hirschfeld  ff^iener 
Slud.  f.  cl.  Phil.  5,  4883  p.  320  not.  6,  Gall.  Studien  (Silzungsber.  Akad.  Wien.  407, 
4884  p.  239)  confert  xovQ  aTQttTrjyovg  inl  za  onla  civitatium  Asiae.  —  2)  Cabel- 
lionensium  (cf  C.  I.  L.  XII  p.  436).  —  3)  Cf  N.  6989. 

6981  .  ._ I  et  Philomuso  .  .  .'  |  Q.  Solonio  Q.  f.  Vo[/.]  | 

Severino  |  ex  V  decuriis,  equo  |  publico,  luperco,  |  Ililvir.  ab  aerdr.,  | 
pontifici,  I  fl^mini  provinciae  |  Narbon6nsis,  |  trib.  militum  leg.  VIII  Aug.  | 
civitas  Foroiuliensium  |  patr6no  | 

Nemausi  (XII  5184  vidit  Hirschfeld).  —  1)  [Curantibus] et  Philomnso 

[  tib{ertis)]  ?  (Momms.) . 

6982  d.  m.  I  L.  Velloudii  |  Statiiti  dec.  |  Sanit.*  et  dec.  |  orn.  col. 
Aug.  N.',  I  Sempr6nia  |  Statuta  patris  |  piissimi. 

Nemausi  (XII  5288  vidit  Hirschfeld).  —  1)  Decurionis  Sanitiensium  (Sani- 
tium,  hodie  Senez,  in  Alpibus  maritimis;  cf,  C.  I.  L.  XII  p.  9).  —    2)  Cf  N.  6983. 

6983  memoriae  |  M.  Atti  M.  fil.  Voll.  |  Paterni  equo  public.  |  ho- 
norato,  item  decu|rioni  col.  Apollinare  |  Reiorum',  decurioni  j  ornamen- 
taiio*  col.  Aug.  j  Nemausi,  an.  XXV  agenti,  j  Coelia  Sex.  filia  |  Paterna  | 
filio  piissimo. 

Nemausi  (XII  3200  vidit  Hirschfeld).  —  1)  Hodie  Riez,  cf  C.  I.  L.  XII  p.  49. 

—  2)  Cf.  XII  3038:  [rfecwrj^onibus  Nemausensium  et  ornamentai[tV*]. 

6984  C.  Aur^Iius  |  Parthenius  |  orndmentis  dec.  |  hon6r^tus  col. 
Aug.  I  Nemausi,  lillilvir  Aug.  |  col.  C6pia  Claud.  Aug.  Lugud.,  |  item 
Ndrb6ne  M^rtio  |  et  Fir.  liil.  Secund.  Arausi6ne'  |  et  Foro  lulii  P^cito*,  j 
ubique  gr^tuitis  hon6ribus. 

Nemausi  (XII  3203  vidit  Hirschfeld).  —  1)  Titulum  urbanum  Fl  31801  =  No- 
tizie  degli  scavi  4890  p.  286  proconsuli  ut  videtur  Galliae  Narbonensis  posuerunt 
[A'e]cundani  Firmo  lulio  Arausion.  Cf.  Mela  2,  H,  75;  Plin.  h.  n.  3,  36;  C.  I.  L.  XII 
p.  452.    Arausio  etiam  supra  N.  4140.  —  2)  Cf.  C.  L  L.  XII  p.  38. 

6985  d.  u).  I  G.  Paqui  Optati  |  lib.  Pardalae'  Illlll  |  Aug.  col.  lul. 
Pat.  Ar.^,  I  patrono  eiusdem  |  corpor.  item  patron.  |  fabror.  naval.  utri- 
clar.  I  el  centonar. ,  C.  Paquius  |  Epigonus  cum  liberis  suis  |  patrono 
optime  merilo. 

Arelate  (XII  700  vidit  Hirschfeld).  —  1)  Idem  uxori  posuit  titulum  XII  747. 

—  2)  Se(viro)  Augustali  colonia  lulia  Patema  Arelale  (ef.  N.  6988).  Paternae  cog- 
nomen  etiam  Narbo  habuil.   Cf  Hirichfeld  H^esideutsche  ZeiUchr.  8, 1889  p.  120  not.  4. 


700  Caput  XIIII. 

^liot  iitulos  Arelatenses  dedi  N.  1432.  2788.  2908.  2911.  3496.   441S.  4ff72. 
S204.  S97S.    Sextani  Arelatenses  FI1006. 


6986  [d.]  m.  I  M.  Frontoni  Eupori  |  llllllvir.  Aug.  col.  lulia  |  Aug. 
Aquis  Sextis,  navicular.  |  mar.  Arelat.*,  curat.  eiusd.  corp.,  |  patrono  nautar. 
Druen|ticorum^  et  utriclarior.  |  corp.  Ernaginensum'  (sic),  \  lulia  Nice 
uxor  I  coniugi  carissimo. 

Inter  Arelate  et  Tarasconem  ad  ecclesiam  S.  Gabrielis  (XII 982  vidit  Hirsch- 
feld).  —  1)  De  naviculariis  marinis  Arelatensibus  eorumque  corporibus  quinque 
cf.  tupra  N.  1432  (fin.),  ilem  N.  6987.  —  2)  Nautae  Druentici  etiam  XII  731.  — 
3)  Ernaginum  prope  Arelaie  memoratur  itin.  Ant.  p.  34i  et  alibi;  videtur  fuisse 
ibi  ubi  hic  tilulus  extat,  cf.  C.  I.  L.  XII  p.  12S. 

6987  .  .  .  [/Julianus*  naviculariis  |  [marjinis  Arelatensibus  quinque  | 
[cojrporum'' salutem.  |  Q[M]id  lecto  decreto  vestro  scripserim  |  ////////* 
proc.  Augg.  e.  v.,  subijci  iussi.     Opto  felicissimi  bene  valeatis.  | 

E.  e."  j  Exemplum  decreti  naviculariorum  majrinorum  Arelatensium  quin- 
que  corjporum,  item  eorum  quae  aput  me  acta  |  sunt,  subieci.  Et  cum  eadem 
querella  la|tius  procedat,  ceteris  etiam  inploranti|bus  auxilium  aequitatis 
cum  quadam  dejnuntiatione  cessaturi  propediem  obsequi  |  si  permaneat 
iniuria,  peto  ut  tam  indemni|tati  rationis  quam  securitati  bominum  |  qui 
annonae  deserviunt  consulatur.  |  Inprimi  charactere  regulas  ferreas  et 
adplicari  prosecutores  ex  officio  tuo  iujbeas,  qui  in  urbe  pondus  quod 
SUSCe|perint  tradant.  (Ex  secunda  pagina  pauca  tantum  vocabula  supersunt), 
Tabulae  aeneae  fragmentum,  nescio  qua  aetate  figuris  animalium  omata  et  in 
pateram  conversa,  prodiit  in  vionte  Libano  supra  Berytum,  ubi  antiquitus  stelerit, 
ignoratur  (III  S.  1416S^;  imago  accurata  est  Revue  epigraphique  1900  p.  114).  — 
1)  Fortasse  praefectus  annonae.  —  2)  Cf.  N  6986  nol.  1.  —  3)  Nomen  erasum,  fortasse 
procuratoris  annonne  provinciae  Narbonensis  (N.  1432).  —  4)  Exemplum  epistulae. 


[pjag^ni  pigi  Lucreti,  qui  sunt  fini|bus  Arelatensium *  locd 
Gargario,  Q.  Cor.  |  Marcelli  lib.  Zosimo  Illlllvir  Aug.  col.  lul.  |  Paterni 
Arelcile  ob  honorem  eius,  qui  n6tum  (sic)  fecit  |  iniuriam  nostram  omnium 
sdiec[M/orJum  sacrd|tissim6  principi  T.  Aelio  Ant6nino  [Pi6\,  .  .  r  R6mae  | 
misit''  per  mult6s  ann6s  ad  prciesides  pr[owiM«]^e  perse|ciitus  est  ioiii- 
riam  nostram  suis  in[pend»s  e]t  ob  hoc  |  d6navit  n6bis  in])endia  qua6 
f6cit,  ut  omnium  saecu|l6rum  sacr^tissimi  principis  imp.  Caes.  Ant6nini 
Aug.  Pii  I  beneficia  diirdrent  perman6rentqu6  quibus  fruer^mur  |  . . . .  et 
balineo  graluit6  quod  ablatum  erat  paganis  |  [fagi  Lucreti],  qu6d  usi 
fuerant  amplius  annis  XXXX. 

St.  Jean  de  Garguier  prope  Massiliam  (XII  S94  cf.  p.  81S  ad  apographum 
accuratum  Peirescii).  Tractavit  lullian  BuU.  Spigraphique  S,  188S  p.  163  seq.  — 
1)  Ex  hoc  titulo  aliisque  appdret  Arelatensium  territorium  paene  usque  ad  portat 
Massiliae  pertinuisse,  attributum  iis  sine  dubio  a  Caesare  dictatore.  Cf.  etiam 
tupra  N.  S97S.  De  territorio  Mastiliae  cf  N.  6761.  6762.  —  2)  [Patiente]r  Romae 
in[an]8it?  (Hirschf). 


Titnli  municipales.  —  Gallia  Narbonensis.  701 

6989  C,  Allio  C.  fil.  I  Volt.  Celeri  |  lIHvir.,  nam.,  |  augur.  col.  I.  | 
Apt/,  ex  V  dec.',  |  Vordenses  |  pa^^ojni  |  pa[fro]no. 

Aptne  (XII  1114.  vidit  HirsehfeU).  —    l)  Colonia  lulia  Apta.  —   2)  Decuriis. 

6990  d.  m.  I  Caeciliae  D.  f.  Aprullae  flam.  |  designatac  col.  Dea 
Aug.  Voc.',  I  e*  annos  Xllll  mens.  II  dies  V,  |  maritus  uxori  piissimae 
po|suit. 

Arelate  rep.,  est  Massiliae  (XII  690  vidit  Hirschfeld).  —  1)  Cf.  N.  6992.  — 
2)  Cf.  N.  6963  not.  1. 

6991  Catiae  T.  fil.  Servatae  flam.  |  lul.  Aug.  Vas.  Voc.*,  Q.  Se- 
cundio  I  Zmaragdo  Ifmivir.  Aug.,  marito  |  eius,  T.  Catius  Severus  frater 
et  h.  f.  c'  I  ex  testamento. 

yasione  (Faison)  rep.,  nunc  Avennione  cippus  litteris  saeculi  pritni  (XII 1S6S 
vidit  Hirschfeld).  —  1)  Flaminicae  luliae  Augustae  (titulus  positus  post  Ai/gusti 
mortem,  antequam  Claudius  aviae  divinos  honores  tribuit)  f^asiensium  Focontio- 
rum.  —  2)  Heres  faciendum  curavit. 

Inncripliones  Fasionenses  dedi  iam  N.  1521.  S709  (ubi  cf.  not.  5).  4266.  4S3S. 
4674.  4814.  481S.  4815*.  4841,  agri  Fasionensis  N.  979.  5614.  De  FoconUis  et  rasione 
cf.  Hirschfeld  Gallische  Studien  I  p.  2i  seq.  (Sitzungsber.  Akad.  Wiss.  IVien.  10S, 
1883  p.  292  seq.). 

6992  Sex.  Vencio  |  luventiano  |  flamini  divi  Aug.,  |  item  flamini  et 
cura|tori  muneris  gladi|atori  Villiani,  adIec|to  in  curiam  Lugudu|nen- 
sium  noraine  |  incolatus'  a  splenjdidissimo  ordine  |  eorum,  |  ordo  Vocon- 
tior.  I  ex  consensu  et  pos|tuIalione  populi  |  ob  praecipuam  |  eius  in  eden- 
dis  I  spcclaculis  lijberalitatem. 

Die,  ubi  fuit  Dea  Augusta  f^ocontiorum  (XII  1585  forlasse  semel  tantum 
deseripla  saec.  XVI).  —  1)  Cf  N.  6916. 

Deae  repertas  vel  ad  Deam  speelantes  inscriptiones  dedi  iam  N.  4140.  46%. 
5148. 

6993  d.  m.  I  Valeri  Maximi  |  iii.,  defuncl.  ano.  |  XIII  (sic),  |  praef. 
vigintivirorum*  pagi  |  Deobensis,  |  Valeria  mater  et  |  Cass.  Eros  mari- 
tus  I  eius. 

Seguret  prope  Fasionem,  iam  St.  Germain  (XI1 1376  vidit  Hirschfeld),  —  1)  Cf. 
C.  I.  L.  XII  p.  161/2.  A  vigintiviris  pago  Deobensi  videtur  praefectus  esse;  cf. 
Hirschfeld  Gall.  Studien  I  p.  40.     Ad  aedilem  pagi  alicuius  f^ocontii  spectat  N.  5614. 

6994  d.  m.  I  L.  Laeli  Fortunati  |  praef.  praesidio  et  |  privat.  Voc.', 
fla|mini  Aug.,  ponti|flci,  L.  Laelius  |  Olympus  filio  piissimo. 

Rasteau  prope  f^asionem  (XII  1368  semel  descripta  saec.  Xf^II).  —  1)  Sic 
traditur,  idque  defendit  Mommsen  C.  I.  L.  I.  c. 

6995  T.  Hompeio  T.  f.  [Vol.?]  \  Albino  |  tribuno  mil.  lcg.  [VI]  | 
Victric,  subpro[c.]  |  provinc  Lusilaniae,  [llvir.]  \  i.  d.  col.  lul.  Aug.  Flor. 
V[ieM«ae]*  |  Fompeia  T.  fil.  Sextina  [pa/ri?j 

Montmelian  non  longe  a  Chambiry  (inlra  fines  f^iennemium ,  cf.  not.  1)  ad 
dextram  Isarae  ripam  (XII  2337  ad  apographum  Pingonii  factum  saee.  XP'I).  — 


702  Caput  XIIII. 

1)  Supplevit  Mommsen  Herm.  18  p.  181.  Cf.  etiam  Hirschfeld  Sitzungsber.  Berl. 
Akad.  1897  p.  1115  not.  S.  Agrum  Fiennensiu7n ,  ut  olim  Allobrogum,  usque  ad 
summas  Afpes  pertinuisse  et  ex  aliis  apparet  (C.  I.  L.  XII  p.  S17)  et  ex  termino 
supra  N.  S9S7. 

6996  D,  lul.  D.  f.  Volt.  CapitoD[t]  |  auguri,  Ilviro  aerar[t]*,  |  fla- 
mini  Martis^  \v[ih.]  \  milit. 

Genavae  (XII  2615  bis  descripta  saec.  Xf^I.  XFII).  —  1)  Sc.  Fiennae.  Genava 
vicus  fuit  Fiennensium.  Cf.  N.  700i  et  C.  I.  L.  XII  p.  5S8.  Ch.  Morel  Geneve  et  la 
colonie  de  Fienne  (Mem.  Soc.  hist.  de  Geneve  vol.  20).  Hirschfeld  JFestd.  Zeitschr.  5, 
1889  p.  122.  —  2)  Ex  hoc  titulo  sequentique  videtur  colligi  posse  flamines  Mariis 
Fiennenses  (C.  I.  L.  XII  p.  219)  non  diversos  fuiste  a  flaminibus  luventutis. 

6997  D.  lul.  D.  f.  \[ol.]  I  Capitoni  |  flam.  luent.,  ilTvir.  |  [/]oc. 
public'  per[se5'.],  |  llvir.  aera[r.,  augur.],  |  praef.  fa[6]r.,  trib.  |  mil.  [leg.  II 
i]diu[^,  I  c]en[sor.  civ.  Remor.]  |  foederatae,  |  Remi  public.  |  [£.]  d.  d.  d. 

Fietmae  (XI1 1869  ad  exemplum  factum  saec.  XFI  exeunte).  —  1)  Cf.  iV.  6998. 
Eiusdem   lulii  Capitonis  sunt   duo  alii  tituli  Fiennenses,    supra  JS.  1580  et 
XII  1870. 

6998  Q.  Val.  C.  fil.  Volt.  I  Macedoni  |  flara.  luvent.,  q.  c.  V.S  |  Ilvir. 
aer.,  auguri,  |  lilvir.  [/.]  p.  p.^  —  Huic  |  divos  Hadrianus  |  l^tum  clavom 
cu[m]  I  quaest.  optuli[/]  |  et  petentis  |  excusati6nem  acc[ep.]  —  |  vicani 
Boxs[an?]  |  et  Noiomagens[es]^  |  patr6no. 

Tain  ad  Rhodanum  (cf.  supra  N.  i150),  fragmenta  variis  temporibus  reperta 
(XII  1785  partem  vidit  Hirschfeld;  cf.  Renier  nielanges  d^epigraphie  p.  68).  — 
1)  Quaestori  civitatis  Fiennensis.  —  2)  Triumviro  locorum  publicorum  persequen- 
dorum.  Cf.  N.  6997.  7004.  Summus  hic  videtur  fuisse  honor  apud  Fiennenses,  cf. 
Hirschfeld  C.  I.  L.  XII  p.  219,  IFestd.  Zeitschr.  8,  1889  p.  ISi  not.  39.  —  3)  De  Noio- 
ma^o  cf  C.  I.  L.  XII  p.  20S. 

6999  Sex.  Coelio  Volt.  Cdno^  |  quaest.*  |  Primus  libert.  s6vir.  |  Hic 
et  frater  propter  singularem  et  in  |  suos  pietatem  et  inter  se  concor- 
diam  ]  quam  in  consortione  iucundissuma  |  annum  LXXVII  agunt  ab  or- 
dine  |  decurionalu  digni  iudicati^  sunt.  |  Quam  dexteritatem  decurionum  | 
munificentia  renumeraverunt  |  posito  simulacro  Viennae*  argenteo  |  H^ 
n.  ccclooo  ccclooo. 

6999^  Sex.  Coelio  Vol.  Nigro*  |  quaestori*  |  Primus  libert.  s6vir.  | 
HlC  et  frater  (eadem  quae  in  praecedente). 

Fiennae  (XII  S864  vidit  Hirschfeld).  —  1)  Nota  cognomina  gemella  fratrum 
fortasse  geminorum.  —  2)  Cf.  not.  5.  —  3)  Apparet  non  quaesturam  propter  se  ipsam 
fratribus  his  grandaevis  tributam  esse,  sed  locum  in  decurionibus.  Unde  collegit 
Hirschfeld  ordini  Fiennensium  ius  adlegendi  in  decuriones  non  fuisse.  —  4)  Eadem 
dea  etiam  in  hoc  tilulo  nuper  reperto  in  foro  Romano  (Gatti  Notizie  degli  scavi 
1899  p.  289;  Huelsen  Beitr.  zur  alten  Gesch.  1902  p.  258)  numini  deae  |  Viennae  | 
ex  d.  d.  I  M.  Nigidius  Paternus  |  Ilviral.  pon.  cur.  (De  Arausione,  Nemauso,  Fasione 
diis  cf.  supra  N.  4841  seq. ;  Lovatelli  Bull.  arch.  communal.  Rom,  1891  p.  246.) 

Titulos  Fiennenses  dedi  etiam  N.  189.  15S5.  1580.  5400.  4418.  S98S. 


Titnli  municipales.  —  Gallia  Narbonensis.  703 

7000  d.  m.  et  quieli  |  aeternae  (  Lucili  Metiobi  |  signo  Saprici  | 
stator.  civitatis  |  Viennes.*,  qui  vixit  |  ann.  XXXVIII  m.  II,  |  Divicia  Do- 
mitijola,  mater  fililor.  III,  coniugi  |  karissimo  et  |  incompara|bili  ponen- 
dum  I  curavit,  et  fili  |  sub  ascia  |  dedicaverunt  (  (ascia). 

f^iennae  (XII  19iO  vidit  Hirichfeld).  —  1)  Statores  municipales  fuerunt  etiatn 
Netnausi  (XII  5509:  d.  ro.  |  Sex.  Aureii  |  Zossimi  |  statori  Nem.  |  cet.).  Cf.  Petron. 
126:  servot  aut  statores  altius  cinctos.  Stalores  viatorum  officio  funclos  esse 
putat  Hirschfeld,  reorum  sistendorum  munvs  iis  iniunctum  fuisse  Mommsen  l.  c. 

7001  Sex.  Iul[to]  .  .  I  Volt.  Seniofrt]  j  praef.  pagi  Valer.,  (  llvir. 
iur.  dic.  |  Sex.  Masuinnius  |  V6rinus  (  tiitori  optimo,  j  quf  me  per  ann. 
XIIII  (  vice  parentium  (  sustinuit  et  ad  alijquam  facultdtem  (  perduxit,  j 
sanctissimo  et  (  mereotissimo. 

St.  Sigismond  prope  Conflans  Sabaudiae,  in  finibus  Fiennensium,  cf.  ad 
N.  6993  (XII  2546  vidit  Hirschfeld). 

7002  C.  Valerius  . .  . .  us  praef.  |  pagi  Oct.  suo  e[f  ^AoJrum  suor.  j 
nomine  vican[ts  i4ti]gustanis  (  [dat.] 

7003  L.  lul.  Frontoni  (  praef.  equit.,  (  Illlvir.  iter.',  (  vicani  August. 
Aoste,  ubi  fuit  Augustum  vicus  (XII  2593.  2595  vidit  Hirschfeld).    Eiusdem 

loci  inscriptiones  dedi  N.  S3S0,  ex  vicinia  N.  2909.  S62i.  3768.  —  1)  Qualtuorviro 
iterum,  sc.  Ftennae. 

7004  L.  lul.  P.  f.  Vol.  Brocchus  Vai.  |  Bassus  praef.  fabr.  bis, 
trib.  (  mil.  leg.  VIII  Aug.,  Ilvir  iur.  dic.\  (  Illvir  loc.  p.  p.^  augur, 
pontif.,  Ilvir  [  et  flamen  in  col.  Equestre^  vikanis  [  Genavensibus 
lacuus^  dat. 

Genavae  (XII  2606  vidit  Mommsen).  Gemellus  est  t.  Genavensis  XII  2607, 
utriusque  imaginem  dedit  Ch.  Morel  Geneve  et  la  colonie  de  Fienne  (Mem.  Soc.  hist. 
de  Geneve  20,  576).  Idem  lulius  Brocchus  Novioduni  (cf.  N.  7003)  posuit  titulum 
XIII 3007  =  Inscr.  Helv.Ue.—  1)  Fiennae.  —  2)  Cf.  N.6998.  —  3)  Cf.  N.7003.— 
4)  Sic  leclum  saec.  XFII,  hodie  evanuit. 

7005  L.  Sergio  L.  f.  Corn.  (  Luslrostaio  Domijlino  omoibus  bono|- 
ribus  in  colonia  E|questr.*  et  in  col.  Vijennensium  funclo,  (  T.  lul.  Pom- 
peius  Ter|tullus  socero  op[timo. 

Novioduni  (Nyon)  (XIII  3011  vidit  Schmidt).  —  1)  Novioduni,  quod  nomen 
primum  reperitur  in  Nntitia  Galliarum  (chron.  min.  I  p.  596).  Cf.  supra  N.  2150 
not.1;   Plin.  h.n.4,  106  cet.    Hirschfeld  fFestd.  Zeitschr.  S,  1889  p.  122  not.  8. 

7006  D.  Valerio  Asialici '  libert.  [  Sissi  (sic)  Illlllviro  col.  Eq.  (  ex  t. 
yersoix  (inter  Genavam  et  Nyon),  iam  Genavae  (XIII 3012  ■■  Inscr.  Helv.  121 

vidit  Mommsen).  —  1)  D.  Falerius  Asiaticus  consul  a.  46  Fienna  oriundus  erat. 

7007     (  C.  Lucconi  Co[r.]  (  Tetrici  praefec[/tj  [  ar- 

cend.  Iatroc[tnts] *,  [  praefect.  pro  llvir[o],  |  Ilvir.  bis,  Qaminis  [  August. 

Novioduni  (Nyon)  (XIII  3010  =  Inscr.  Helv.  119  vidit  Mommsen).  —  1)  Idem 
munus  in  titulo  reperlo  loco  dicto  Daun,  in  finibus  Treverorum  ut  puto,  semei 
tantum  descriplo   XIII  6211  «  Brambach  756,  in  quo  est:  [praef.]  latr.  8r[c.] 


704  Caput  XIIII. 

Gallia  Comata. 

7008  C.  Valer.  C.  f.  Fab.  Ca|millo  quoi  publice  |  funus  Haeduo- 
rum  I  civitas  et  Helvet.'  decre|verunt  et  civitas  Helvet.*  |  qua  pagatim 
qua  publice  |  statuas  decrevit.  |  lulia  C.  luli  Camilli  f.  Festilla''  |  ex 
testamento. 

Aventici  rep.,  iam  Lausannae  (XIII  3110  vidit  Mommten  cf.  Herm.  16,  1881 
p.  4Siseq.),  —  1)  Helvetiorum  sc.  civitas,  cuius  caput  erat  Aventicum,  sub  legato 
Belgicae  et  postea  Germaniae  superioris.  —  2)  Eadem  FestiUa  N.  7010  et  in  duo- 
bus  aliis  tilulis  Helvetiis  XIII  SOSL  SOH  (cf.  supra  nd  N.  2697).  —  De  Aventico 
cf.  sttpra  N.  1020.  2697;   item  N.  ISW'. 

7009  C.  Flavio  Camill[o]  |  Hvir.  col.  Hel.,  flamini  |  Augusti  |  quem 
ordo  patronum  |  civitatis  cooptavit  eiq.  |  ob  merita  eius  erga  rem  |  publi- 
cam  scholam  et  |  statuas  decrevit,  |  vikani  |  Eburodunenses  |  amico  et 
patrono. 

7010  luliae  C.  luli  Caniil|li  filiae  Festillae  |  flaminicae  primae  Aug.*, 
vicinae  |  optimae  ob  egregia  |  eius  merita  |  vikan.  Eburodun. 

Yverdun,  ubi  fuit  Ehurodunum  vicus  Helvetiorum  (XIII  S063.  S06i  =  Inscr. 
Helv.  142.  145  vidit  Mommsen).   —    1)  primae  Aug.  inler  lineas  additum. 

7011  Soli,  Cenio,  Lunae  |  sacrum  ex  voto  |  pro  salute  Augus|to- 
rum  P.  Clod.  Corn.  [  Primus  curator.  vikajnor.  Lousonnensium  H',  |  HHHvir 
Augustal.,  c.  c.  R.  |  conventus  Hel.*,  d.  s.  d. 

Lousonnae  (Vidy  prope  Lausanne)  rep.  (XIII  S026  ==  Inscr.  Helv.  133  vide- 
runt  Mommsen  et  Schmidt).  Alium  titulum  Lousonnensem  dedi  N.  4774.  —  1)  Bis. 
—  2)  Curator  civium  Bomanorum  (cf.  N.  197.  7309)  conventus  Helvetici.  Cf. 
Mommsen  Herm.  16,  1881  p.477  seq.;  Kornemann  de  civib,  Bom.  in  provinciis  im- 
perii  consistentibus  p.  20.  74. 

7012  Genio  |  pag.  Tigor.'  |  P.  Graccius  |  Paternus  |  t.  p.  i.  |  Scri- 
bonia  |  Lucana  |  h.  f.  c. 

Muenchweiler  prope  Aventicum  (XIII S076  =  Inscr.  Helv.  139  viderunt  Mommsen 
et  Schmidt).     Cf.  Mommsen  Herm.  16,  1881  p.4S0seq.  —  1)  Cf  Caes.  b.  Gall.  1,  H. 
Tilulum  Turicensem  habes  supra  N.  1362. 


7013  lovi  o.  m.  I  Q.  Adginnius  Urbici  |  fil.  Martinus'  Seq.,  |  sacer- 
dos  Romae  et  Aug.  |  ad  aram  ad  confluentes  |  Araris  et  Rhodani,  |  flamen, 
llvir  in  civitate  |  Sequanorum. 

Lugduni  (XIII  1674  saepius  descripta  saee.  XFI).  —  1)  Ab  eodem  homine 
titulum  positum  Marti  Segomoni  habes  supra  N.  4357. 

7014     I  Aed[Mo]   I   summis  [honohbus]   |   apud 

suos  functo,  I  sacerdoti  ad  templ.  |  Rom.  et  Aug.  ad  conjfluent.  Araris  et 
Rhojdani  |  .  .  .  . 

Lugduni  (XIII  1714  vidit  Hirschfeld). 


Titali  manicipales.  —  Ara  Galliaruin.  706 

7015  C.  Servilio  |  Martiano  |  Arverno  (  C.  Servilii  ]  Domiti  filio,  | 
sacerdoti  ad  |  templum  Romae  |  el  Augustorum,  |  tres  provinciae  | 
Galliae. 

Lvgduni  (XIII  4706  vidit  Hirtehfeld). 

7016  L.  Osidio  .  .  .  .  |  Quieti  lilio  .  .  .  .  |  Nervio,  |  omnib.  hooori- 
\bus  apud\  I  suos  funct.,  sa[cerdoa]  |  ad  aram  Caes.  n.  [ad  ^«m]||)ium  Ro- 
mae  el  [Augusti  tn]|ter  confluen[^e5  Araris\  \  et  Rhoda[nf],  |  tres  prov[in- 
Ciae  GaUtaB\.  (Ad  tinUtram  paucae  lilterae  supersunt  ex  titulo  qui  ad  propinquum. 
Osidii  pertinebat;  sub  duobus  titulis  litleris  maioribus)    \tres  provinciae  6r]a|[iae. 

Lugduni  (XII1 1702  descr.  Boissieu).  —  /4Uos  titulos  speelantfs  ad  sicerdotes 
trium  provinciarum  Gnlliarum  (sic  XIII 53SS)  habes  N.  4638.  70i1.  70S0,  cf.  N.  SI63 
V.  U  (not.  14). 

7017  Tib.  Pomp6io  |  Pompei  lusti  fil.  |  Prfsco  Cadurjco',  omnibus 
ho[norib.  apnd  su6s  |  fiinct.,  trib.  leg.  V  |  Macedonicae,  |  iiidici  arcae  | 
Galliarum,   lil  |  |>r6vinc.  Gallide. 

7018  L.  Cassio  |  Melior[i]  |  Suessioni',  |  omnibus  ho|norib.  apud 
su|os  functo,  injquisitori  Ga[^/.],  |  111  prov.  Gall|iae]. 

7019  L.  Lentulio  |  Censorino  |  Pictavo,  |  omnibus  ho|noribus  apud  | 
suos  functo,  I  ciiral6ri  Rit.  |  V{visc6rum^  |  inquisit6ri,  |  tres  provin|ciae 
Galliae. 

Lugduni  (XIII  1686.  1690.  1697  vidit  Hirschfeld).  —  1)  Cf.  N.  7041.  —  2)  Cf. 
N.  7054.  —  3)  Cf.  N.  7038. 

7020  L.  Tauricio  |  Fiorenti,  Taurici  |  Tauriciani  filio,  |  Veneto,  |  al- 
lecto  ark.  Gall.',  |  patrun.  nautar.  |  Araricorum'  et  |  Ligericorum,  item  | 
Arecar[/]orum^  et  |  Condealium*,  |  [/]ll  provinc.  Galliae. 

7021  L.  Resio  Superiori  |  Viromand.,  eq.  R.,  |  omnibus  honorib.  ) 
apud  suos  funct.,  |  patron.  nautar.  |  Araricor.  et  Rbojdanicor.,  patron.  | 
Cond[efl/]ium  \[tem  \  /4]r[ec]arior.  Lugii[rf.]  |  consistentiu[m],  |  allect.  ar[fc.] 
Galliar.,  j  ob  allectnr.  fi(ieli|ler  administratam  |  tres  provinc.  Galliae. 

Lugduni  (\III  1709.  1688  hanc  vidit  Hirschfeld  sed  in  hac  quoque  non  paucas 
lilteras  hodie  evanidas  supplere  debuil  ex  apographis  saec.  XFI).  —  1)  Sic  lucun- 
dus  testis  optimus  et  antiquissimus.  Cf.  Hirschfeld  C.  I.  L.  XIII  p.  230'.  —  2)  Cf, 
infra  N.  7028  not.  3.  —  3)  Incerlum  unde  hi  appeltati.  —  4)  Dicti  videntur  a  Con- 
dale,  noinine  loci  ubi  Rhodantu  et  Arar  confluunt.  Cf.  N.  7056.  Nomen  saepe 
obvium  in  Gallia,  cf.  Holder  att-eeltisclier  Sprachschalz  s.  v. 

De  ara  Auguslo  ad  confluentem  Araris  et  Rhodani  dedicata  et  de  templo 
Romae  et  Augusli  ibidem  sito  uberrime  dixit  Hirschfeld  C.  I.  L.  XIII  p.  227  seq, 
Titulos  quos  ilio  loco  propositi  fuisse  videntur  cnmposuit  Hirschfetd  XII1 1673  seq., 
potiores  ex  his  dedimus  hic  et  supra  N.  2i2.  1152    1328*.  1390.  1441.  4537. 

7022  d.  m.  I  Nodesliae  Epigone  |  animae  dulcissimae,  |  Abascantus 
Galliarum  •  |  de  se  benemerenti  fec.  (In  latere)  Vllll  kal.  lal.  |  [L.  Aurelio 
Commodo]  \  M.  Plautio  Qnintillo  cos.* 

Dessau,  Inscriptionea  Latinae  II.  45 


706  Caput  XIII. 

7023  V  idus  Dec.  |  d.  m.  |  C.  Modesti  Thesei,  |  P.  Cl.  Iriura  Gal- 
liar.  I  lib.  Abascantus*  alumno  dulcissimo  |  qui  vixit  an.  VIH  |  mens.  V 
dieb.  XVIIII. 

Ostiae,  deinde  Romae  (XIF  S^S.  527  vidi  alteram).  —  1)  Sc.  servus  (idem  qui 
N.  7023,  nondum  manumissus).  AUus  III  provinciarum  Galiiarum  servus  FI  29687. 
—  2)  A.  477.  —    3)  Idem  posuit  titulum  supra  N.  4476. 


7024  [iS]ex.  Ligurius  Sex.  fil.  |  Galeria  Marinus  |  summus  curator 
c.  R.*  I  provinc.  Lug.,  q.,  Ilviralib.  |  ornamentis  suffrag.  |  sanct.  ordinis 
hono[ratus,  Ilvir  designatus  |  ex  postul.  populi,  ob  hono|rem  perpetui 
pontif.  dat.  |  Cuius  doni  dedicatione  de|curionib.  ^  V,  ordini  equesjiri*, 
Illlllviris  Aug.,  negoliato|rib.  vinaris  X  III,  el  omnib.  corjporib.  Lug. 
licite  coeuntibus  £  II,  |  item  ludos  circenses  dedit.     L.  d.  d.  d. 

Lugduni  (XIII 4921  vidit  Hirschfeld).  —  1)  De  summi  curatoris  civium  Ro- 
manorum  munere  cf.  Kornemann  de  civibus  Romanus  in  prov.  imp.  consist.  p.  54/ 
Mommsen  eph.  ep.  7  p.  44S.  —  2)  Cf.  N.  7050  nol.  4. 

7025  publice  d.  d.  |  [S]ex.  Vagirio  Sex.  fil.  |  Gal.  Martiano  |  q., 
aedili,  Ilviro,  patrono  |  omnium  corpor.,  summo  |  curat.  c.  R.*  provinc. 
Aqui[f.],  I  praefect.  fabr.  Roma[c],  |  tribuno  milit.  leg.  XX  V.  v.  |  Quam 
statuam  cum  ordo  |  [s]anctissim.  ob  eius  erga  |  rem  p.  suam  eximiam  | 
operam  et  insignem  |  [a]bstinentiam  ex  aerario  |  [p]ublico  poni  cen- 
suisse[f,  I  5]ex.  Vagirius  Gratus  |  [^]rater  fmpendio  remisso  |  [|)]ecunia  sua 
constituit. 

Lugduni  rep.  a.  4878  (XIII  4900  vidit  AUmer).  —    1)  Cf.  N.  7024  not.  1. 

7026  Ti.  Claudio  Ti.  f.  |  Gal.  Pio  decurioni  |  Luguduni,  llviralib.  | 
ornamentis  exorjnato,  Romae  in  lega|tione  defuncto,  |   Claudius  Spendon  | 

et  Cestia  C  .  .  er  .  .  .  .  |  par[enfes]  |  filio   .  .  .      (luxta  reliquiae  exiguae  alte- 
rius  tiluli). 

Falentiae  rejt.  a.  4875  (XII  4750  vidit  Hirschfeld). 

7027  d.  m.  et  memoriae  |  C.  Salvi  Mercuri  (  Illlllviri  Aug.  Lugud.,  | 
in  suo  sibi  positus.  |  Liberi  superstites  p.  c^ 

Lugduni  (XIII  4974  vidit  Hirschfeld  praeter  versum  primum).  —  1)  Ponen- 
dum  curaverunt. 

7028  (ascia)  d.  m.*  |  et  memoriae  aeternae  |  M.  Primi  Secundiani 
llllllvir.  Aug.  I  c.  C.  C.  Aug.  Lug.',  curator.  eiusd.  cor|por.,  nautae  Rho- 
danic.  Arare  na|vigant.',  corporat.  inter  fabros  |  tign.  Lug.  consist.,  negot. 
muriar.,  |  M.  Primius  Augustus  fil.  et  heres  patri  |  karissim.  ponend.  cur. 
et  sub  asc.  ded. 

Lugduni  (XIII  4966  vidit  Hirschfeld).  —  1)  d.  (cum  ascia)  a  sinistra,  m.  a 
dextra  tiiuli.  —  2)  Sevir  Augustalis  colonia  Copia  Claudia  Augusta  Lugduno.  Cf. 
supra  N.  4430.  6984.  —  3)  De  nautis  Rhodanicis  Arare,  deque  naulis  Rhodanicis  Rho- 
dano  navigantibus  vide  Hirschfeld  C.I.L.  XIII  1  p.  2S4*> ;  infra  N.  7030—7033. 


Tituli  muoicipales.  —  Lugdanum.  707 

7029  (asciae  duae)  d.  m.  |  Q.  Capitooi  Probati  I  senioris,  domo 
Rom.,  I  lllUivir.  Aug.  Lugudun.  |  et  Puteolis,  |  naviclario  marino,  |  Nereus 
etPalaemon'  |  liberti  patrono,  |  quod  sibi  vivus  insti|luit  posterisq.  suis,  | 
et  sub  ascia  dedicav. 

Lvgduni  (XIII  1942  vidit  Hirschfeld).  —  1)  Nota  nomina  tnarina  Ubertorum 
navicularii. 

7030  Minlhatio*  M.  fi[/.]  |  Vilali  negotiat.  vinari[o]  |  Lugud.  in  ka- 
nabis  con|si8t.*,  curatura  eiusdem  |  corpor.  bis  funct.  itemq.  |  q.,  naut^e 
Arare  navig.',  |  patr6no  eiusd.  corpori[»],  j  patr6n.  eq.  R.*,  llllllvir., 
utr[t]jclar.  fabr6r.  Lugud.  con|sist.,  cui  ordo  spl^ndidisjsimus  civitcit.  Al- 
bensium'  |  consessum"  dedit:  |  negoliAt6res  vinari  [Lug.]  \  in  kanab.  con- 
sist.  pai [rono];  |  ob  ciiius  staluae  ded[tca]|ii6ne  sporlul.  X  .  .  .  |  dedit. 

Lugduni  (XIII  49Si  vidit  Hirschfeld).  —  1)  Fortasse:  M.  Inthatio.  —  2)  Cf. 
Mommsen  Herm.  7, 50i  not.  2,  Westd.  Korresp.-Bl.  8,  1889  p.  20.  23.  —  3)  Cf.  N.  7028 
Hot.  3.  —  4)  Patrono  equitum  Romanorum  (Lugduni  consittentium.  Cf.  N.  7024). 
—  5)  ^lba  Helvorum,  provinciae  Narbonensis.  Cf.  N,  4140.  —  6)  Ludis  inier  de- 
curiones. 

7031  d.  m.  I  L.  Ililariani  Cinna|mi  civis  Lug.,  naute  |  Rhodanico 
Rho|dano  navigantis*,  |  curalori  eiusdem  |  corporis,  negotiatojris  [o/e]ari*, 
Q.  Maspe|tius  Severianus  s[o]|cer  eius  et  Cl.  Severi[a][nus  amicus  idem- 
qu[e]  I  heredes  p.  c.  et  sub  |  [as]cia  dedicaverun[/]. 

Lvgduni  (XIII  4996  aliquoties  descripta  saec.  XFIII,  non  sine  mendis  ut 
videtur).  —  1)  Cf  N.  7028  not.  5.  —  2)  q  hari  traditur. 

7032  C.  Mlius  Sabinianus  |  nauta  Rhod.,  |  in  hon6rem  |  nautdrum 
Rhodanic6r.  |  dat.  (In  latere  sinistro)  L.  d.  I  d6c.*  I  n.  R.  (In  latere  dextro) 
d^dicdti6ne  |  d6ni  huius  |  omnibus  |  ndivigantibus  X  III  |  dedit. 

Lvgduni  (XIII  2002  vidit  Hirschfeld).  —    1)  Locus  datus  decreto. 

7033  C.  Apronio,  |  Aproni  |  Blandi  fil.,  |  Raptori,  |  Trevero,  |  dec. 
eiusd.  civitatis,  |  n.*  Ararico,  patrono  |  eiusdem  corporis,  |  negotiatores 
vinari  |  Lugud.  consistentes  |  bene  de  se  [were]nti  |  patro[n]o,  |  cuius  sta- 
tua[e]  dedicajtione  sportulas  |  [rf]ed.  negot.  sing.  corp.  X  V. 

Lvgduni  (XIII  1911  vidit  Hirschfeld).  —  1)  Navtae. 

7034  d.  m.  I  et  memori[a«]  |  aeternae  |  Poppilli  (sic)  natio[ne]  |  Se- 
quano,  civi  |  Lugudunensi,  negotialori  ar|tis  prossariae',  |  adpertinentis* 
et  I  honorato  corpore  |  utriclariorum,  |  [et  coj(po[rts]  .  . 

Lugduni  (XIII  2025  vidit  Hirschfeld  parlem).  —  l)  ^r/em  tunicas  pectendi 
intellegi  apparet  collata  glossa  Latino- Graeca  corp.  Glostar,  Lat.2  p.l62:  prosa 
pexa  tunica.  —  2)  Scilicet  ad  corpus  utriclariorum. 

7035  d.  (ascia)  [m.]  \  et  memoriae  aelern.  |  Illiomari  Apri  lintiajri 
ex  civitate  Veliocas|sium',  sublecto  in  numer.  |  colonor.  Lug.',  corporajto 
inter  utriclar.   Lug.    |   consistentium  (sic)    |    qui  vix.  ann.  LXXXV    sine 

45* 


708  Caput  XIIII. 

u]|liu8  (sic)  animi  sui  laesione.  |  Aprius  liliomarus  fil.  pajtri  karissim.  p. 
c.  et  sub  a.  d. 

raise  prope  Lyon  (XIII 1998  vidit  Hirschfeld).  —  1)  Cf.  C.  I.  L.  XIII,  1  p.  S12. 
—  2)  Cf  N.  687S  not.  2. 

7036  [Di]anae  Aug.  sacrum  |  [/]n  honor.  pagi  Condat.'  |  C.  Gentius 
Olillus  I  magister  pagi  bis,  |  cuius  dedicalione  hono|ratis  praesenlib.  de- 
dit  I  [ep]uli  X  H.  |  L.  d.  d.  p.  Cond.* 

Lvgduni  ad  Araris  ripam  rep.  (XIII  1&70  vidit  Hirschfeld).  —  1)  In  pago 
Condate  sitvm  fuisse  aram  Romae  et  Avgusti  putat  Hirschfeld  l.  c.  p.  228.  Etiam 
supra  N.  1441  videtur  supplendum  esse  patr[ono  pagi  Conrfjate.  —  2)  Loeo  dato 
decreto  pagi  Condatium. 

Alios  tilulos  Lvgdunenses  dedi  supra  JS.  1172.  1172'.  1350.  1384.  1389.  1444. 
44S4.  1460.  1S63.  1659.  2119.  2124—2126.  2312.  2389.  2403.  2407.  2465.  3022.  5208. 
SS49.  4151—4154.  4794.  4815.  4817.  49S2\  S722.  S997.  6057. 


7037  Genio  Arverno  |  Sext.  Orgius  Suavis*  (  Aeduus. 
Clermont-Ferrand,   ubi   fuit  Augustonemelum   oppidum   Arvemorum,    rep. 

(XIII 1462  saepius  descripta  saec.  XFII—XIX).  —  1)  Idem  supra  N.  4651.  4652.  — 
De  Arvernis  cf.  supra  ad  N.  4S90.  4600. 

7038  Augusto  sacrum  |  et  Genio  civitatis  |  Bit.  Viv.* 
Burdigalae,  ara  ornata  (XIII  S66  vidit  Hirschfeld).    —    1)  Biturigum  Fivit- 

corum, 

7039  d.  m.  I  Nemetogenae*  anlciilae  publicae  d.  |  XXI',  et  Apa- 
ausjtro  marit.,  |  et  Primitivo  publ.' 

Burdigalae  (XIII  605  vidit  Hirschfeld).  —  1)  Idem  nomen  est  eUam  XIII  806. 
—  2)  Defunctae  XXI,  scHicet  annorum.  —  3)  Publico  (servo). 

7040  [C.  Mio]  C.  luli  Ricoveriugi  f.  Vol.  Marino  [flamini?  \  Au- 
gus]ta\i  primo,  c.  c.  R.',  quaest6ri,  yer^[obreto^,  [  lulia]  Marina  filia 
P[osmjY]. 

Saintes,  ubi  fuit  Mediolanum  Santonum  (XIII 1048  vidit  Hirschfeld).  —  1)  Cu- 
ratori  eivium  Romanorum.  —  2)  Supplevit  Mowat.  Cf.  Caes.  bell.  Gall.  1,  16,  5 
not.  Tiron.  ed.  Schuetz  tab.  XXXFI 37/  nummus  Lexoviensis  quem  citat  Hirschfeld 
Sitzungsber.  Berl.  Akad.  1897  p.  1116  nof.S.  —   Eiusdem  loci  titulum  dedi  N.  2531. 

7041  M.  Lucter.  (  Lucterii*  Sen[e]|ciani  f.  Leoni  (  omnibus  hojno- 
ribus  in  pa{tria  functo,  (  sacerd.  arae  (  Aug.  inter  conjfiuent.  Arar.  (  et 
Rhodani,  (  civitas  Cad.  [  ob  merit.  eius  (  publ.  posuit. 

Prope  Cahors  rep,,  ubi  fuit  Divona  Cadurcorum  (XIII  1S41  Hirschfeld  vidit 
ectypum).  —  1)  Lucterius  Cadurcus  noius  ex  Caesaris  commentariorum  de  bello 
Galiico  lib.  FII  et  FIII  einsdem  familiae  fuisse  videtur  (Hirschf). 

7042 '  (  ferrariar.,  guluater*,  praefectus  colon.,  (  qui  ante- 

quam  hic  quiesco,  liberos  meos  (  utrosq.  vidi  Nonn.'  Ferocem  flam.,  Ilvi- 
rum  bis,  ( 

Le  Puy  ad  Ligerim,  ubi  fuit  Anicium  Fellavorum   (XIII  1S77  vidit  Hirteh- 


Titoli  municipales.  —  Aquitania  adiecta.  Lugdunensis.  709 

feld).  —  1)  De  adsestore  ferrariarum  cogitavit  Allmer.  —  2)  Cf.  N.  704S  not.  2.  — 
3)  Nonnium,  vel  Nonnios.  —  Eiusdem  loci  titulum  dedi  supra  N.  466S. 


7043    Etruscillae  |  Aug.,  coniug.  |  Aug.  n.,  |  civilas  Vellavor.  |  libera. 

St.-Paulien  prope  Le  Puy,  ubi  fuit  Ruessium  (XIII  1S91  vidit  Hirschfeld).  — 
Eiusdem  ioci  titulum  dedi  supra  N.  3827. 


7044  G.  lul.  lullo  I  fuous  et  monim.  |  civit.  Segusiav6r.  |  publ.  prin- 
cipi  suo. 

Feurs,  ubi  fuit  Foritm  Segusiavorum  (XI H  4643  vidit  Hirschfeld). 

7045  C.  Sulp.  M.  fil.  Galli  omnibus  |  honoribus  apud  suos  func[ft],  | 
Ilvir.,  q.,  flaminis  Aug.,  p  . .  ogen  . .  .*  |  dei  Moltini,  gutuatri*  Marti[s]  j 
VI',  cui  ordo  quod  esset  civ[i's]  |  optimus  et  innocentissimus  |  statuas 
publ.  ponendas  decr[et?.] 

Matiscone  (Mdcon)  ad  Ararim,  in  finibus  Haeduorum  (XIII  2S8S  bis  ut  vide- 
lur  descripta  saec.  XIX).  —  Initio  intercidisse  in  honoretn  vel  simile  quid  putat 
AUmer.  —  1)  Subesse  vocabulum  Celticum  sacerdotem  significans  eoniecit  Hirschf. 

—  2)  Idem  vocabulum^  sacerdotem  vel  sacerdotale  munus  aliquod  significans,  est 
supra  N.  7042,  item  in  duobus  titulis  nuper  Augustoduni  Haeduorum  (Aulun)  de- 
tectis,  quos  infra  dabimus  in  addendis  ad  titulos  numinum  Galliae  (Revue  6pi- 
graphique  1900  p.  152  n.  1567.  4568),  denique  ap.  Hirtium  b.  G.  8,  38  a  quo  vocabu- 
lum  male  pro  nomine  habitum  esse  recte  fortasse  coniecit  Desjardins,  —  3)  Aut 
intellpgendnm:  sexies,  aut  statuendum,  loeum  esse  corruptum. 

7046  Q.  Secund.  |  Qvigonis  |  civis  Treveri,  |  lillllvir.  Augusjtalis  in 
Aeduis  |  consistentis,  |  omnib.  hono{rib.  inter  eos  |  functi,  Qvigojni*  Se- 
cundus  I  et  Hibernalis  |  liberti  et  he|red.  patrono  |  optimo  sub  as|cia  de- 
dicaver.  |  L.   d.    ex   d.   O.*  (In  utroque  latere  scutum). 

Autun,  ubi  fuit  Augustodunum  caput  Haeduorum  (XIII 2669  vidit  Hirschfeid). 

—  1)  Nola  nomen  gentilicium  libertorum  ex  cognomine  patroni  ductum.  —  2)  Locus 
datus  ex  decreio  ordinis. 

7047  M.  Ulpio  I  Avito  r  \  leg.  III  Aug.  |  IIII  Fl.',  J  opificcs  lorij- 
cari*  qui  in  Ae|duis  consist.  |  et  vico  Briviae  |  Sugnutiae'  res|pondent* 
quiq.  I  sub  cura  eius  fu|erunt,   erga  ibs[os  |  h.  m]er.  po[suer.] 

Monceaux-le-Comte  (in  finibus  Haeduorum)  rep.,  est  Nevers  (XIII  2828  vidit 
Hirschfeld).  —  1)  Centurio  legionis  tertiae  Augustae,  in  Africa  tendentis,  videtur 
in  Galiiam  Lugdunensem  provinciam  inermem  missus,  ut  ibi  officinae  loricariae 
praeesset,  deinde  ad  iegionem  quartam  Flaviam  in  Moesiam  translatus  (Hirschf).  — 

2)  Fabrica    loricaria  Augustodunensis   memoratur  in  Not.   dign.   occ.  cap.  9.  — 

3)  yieus  credilur  hodie  dictus  Breves,  ubi  adhuc  officinas  ferrarias  exerceri  per- 
hibeiur.  —  4)  Cf.  Ulpian.  dig.  SO,  1,  50:  qui  ex  vico  ortut  est,  eam  patriam  in' 
tellegitur  habere,  cui  rei  publicae  vicus  ille  respondet. 


7048  I.  0.  m.  I  et  Fortunae  reduci  pro  |  salute  itu  et  reditu  |  Tib. 
FI.  Veleris  palrono  |  optimo  aram  posuerunt  fabri  |  ferrari  Dibione  [co]n- 
sisi[f]entes  clientes  |  \v.]  s.  I.  m.  |  L.  d.  d.  p.  A.' 


710 


Caput  XIIII. 


7048*  I.  o.  m.  et  I  Fortunae  |  reduci  pro]  |  salute  itu  et  |  reditu 
Ti[6.]  I  Fl.  Veteris  |  patron[o]  |  optimo  et  |  tidelissimo,  |  lapidari  |  clieDtes 
eius  I  pag.  Andomo^  |  co[s]istentes  |  ex  voto  |  v.  s.  1.  m. 

Dijon  rep.  (XIII  S474.  S47S  non  sine  mendis  descriptae  saec.  XFII).  — 
1)  Castrum  Dibionense,  situm  in  finibus  Lingonum,  ante  Gregorium  Turonensem 
vix  memoratur,  ef.  Hirschfeld  C.  I.  L.  XIII  2,  p.  88.  —  2)  Locus  datus  decreto  paga- 
norum  Andomensium,  cf.  not.  S  (Hirschfeld).  —  3)  Nomen  loci,  qtiod  cum  Ande- 
matunno  (Langres)  apte  composuit  Fillefosse  comptes  rendus  de  VAc.  des  inscr. 
4889  p.  478,  praeterea  ignotum. 

7049  C.  Amatio  C.  Amat.  Patern.  |  fil.  [Pjaternino*  aedil.  vikan.  | 
Agied.%  aedil.  c.  S.^  actor.  p.*  pagi  j  Tout.*,  act.  [p.]*  quinquenn.  civit.,  | 
Ilvir.  ab  aer.'  muner.®%  praef.  anjnon.  design.,  iuen.  integerr.  |  Matern. 
Eucharistus  et  Pal[e]r.  |  Pollio  Sill.  off.^  eius  ob  mer.  p.  p.^  |  d.  n.  Decio 
Aug.  II  et  Grato  cos.",  1  kal.  Apr.*° 

Sens,  ubi  fuit  Agedincum  caput  Senonum,  rep.,  iam  Parisiis,  tabula  aenea 
(XIII 2949  vidit  Hirschfeld). —  1)  laternino  estinaere. —  2)  Fikanos  Agiedincenses 
ipsius  oppidi  Agedinci  incolas  intellegit  Hirschfeld  l.  c.  p.  445,  non  vici  alicuius 
ab  hoc  diversi.  —  3)  Aedili  civitatis  Senonum.  —  4)  Aclori  publico.  —  5)  Pagum 
Toutiacum,  sive  quo  alio  nomine  fuit,  ibi  fuisse  ubi  hodie  est  Toucy  (prope 
Auxerre)  observavit  Mowat.  —  6)  Actor  publicus  et  duovir  ab  aerario  supra 
N.  1441,  in  quo  titulo  haee  munera  fortasse  ad  eivitatem  Senonum  referenda  sunt 
(cf.  Hirsehfeld  ad  XIII  1684).  —  6')  Munerario.  —  7)  Officiales.  —  8)  Pecunta 
publica.  —  9)  A.  2S0,  —   10)  Haec  duo  vocabula  ab  utraque  parte  tituli. 

7050  in  ho[wor.  dom.  ijug.  Mart.,  Volk.  et  deae  sancti[s]s.  Vestae 
M.  Magiiius  Honor[afMS  ex  ujoto  pos.  [yro  se  sM]isqu[e]. 


Sext.  lul.  Thermiano 

sacerdoti  arae  in- 

ter   confluent.  Arar. 

et  Rhodani',  omnib.  ho- 

noribus  apud  suos 

functo,  socero^ 

4. 
luliae  Reginae 


Aquiliae  Flac- 

cillae  civi 

Aeduae,  luli 

[Thermiani] 

[coniugi, 

socrui] ' 

5. 


3. 

luliae  Thermio- 

lae  lul.  Thermia- 

ni  filiae, 

[co]  niugi. 


Magili  Honora- 

ti  et  luliae  Ther- 

miolae  filiae. 


M.  Aemilio  Nobili 

flamini  Aug.,  mune- 

rar.,  omnib.  honorib. 

apud  suos  functo,  fratri. 


M.  Magilio  Honorato* 

flamini  Aug.,   munera 

rio,  omnib.  honorib. 

apud  suos  functo 

Sens,  ubi  fuit  Agedincum  Seno7ium,  fragmenta  stylobatae  variis  temporibus 
reperta  (XIII  2940  composuit  lulliot,  vidit  Hirschfeld).  Eorundem  hominum  mo- 
numentum  extabat  Lugduni  ad  aram  Caesaris,  iisdem  ut  videtvr  diis  Marti  f^olkan» 
Festae  dicatum,  cuius  fragmenta  vide  XIII 4676.  —  1)  Cf  N.  70t3  seq.  —  2)  Socer, 
3)  socrus  eius  qui  monumentum  posuit  M.  Magilii  Honorati,  parentes  luliae  Ther' 
miolae.  —  4)  Is  ipse  qui  monumentum  posuit. 


Titali  municipales.  —  Gallia  Lugdunensis.  Belgica.  711 

7051  numiDib.  Augustor.  |  deo  Volkano  |  M.  Gemel.  Secundus  et 
C,  Scdat.  Florus  |  actor.  vicanor.  Portens.  tribunal  cum  |  locis  ex  stipe 
conlala  posuerunt. 

7052  deo  Vol.  |  pro  salute  |  vic.  Por.  et  nau.  |  Lig.* 

Nanles,   ubi  fuil  Portus  Namnetum   (XIII  5106.  5103   vidit  Hirschfeld).  — 

1)  Nautarum  Ligericorum. 

7053  in  honorem  |  domus  divinae  |  et  pagi  Matantis  |  Marti  Mul- 
loni*  I  L.  Campanius  Priscus  |  et  Virilis  fil.  sacer|doles  Romae  et  Aug.  | 
statuam  cum  suis  or|namentis  de  suo  posuerunt.  |   L.  d.  ex  d.  s. 

7053^  in  honorem  |  domus  divinae  |  et  pagi  Sextanmandui  |  Marti 
Mulloni  I  L.  Campanius  Priscus  et  Virijlis  fil.  sacerdotes  Romae  |  et  Aug. 
statuam  cum  suis  |  ornamentis  de  suo  posu|eruDt.  |  L.  d.  ex  d.  s. 

7053^  in  honorem  |  domus  divinae  |  el  pagi  Carnute|ni  Marli  Vi- 
cinno  |  L.  Campanius  Priscus  |  et  Virilis  fil.  sacerjdotes  Romae  et  Aug.  } 
statuam  cum  suis  or|namentis  de  suo  posu|erunt.  |  L.  d.  ex  d.  s. 

Rennes,  ubi  fuit  Condate  caput  Redonum  (XIII  5148 — 5130  Hirschfeld  vidit 
ectypa).  —    1)  De  Marte  Mullone  cf.  supra  N.  4378. 

7054  [n]um.  Aug.  d[eo  ybZj|kano  civit.  yi[romand.]  \  C.  Suiccius  La- 
[tinus]  \  sac.  Rom.  et  Au[^.,  p.  p.]  |  praef.  1.  Vlll',  cu[ra/or]  |  civitatis 
Sue[ss.,  tn]|quisitor  Ga[//.,  /ejjgatus  .  .  . 

Saint  Quentin,  ubi  fuit  Augusta  Firomanduorum  (XIII 3328  =  Revue  arch,  58, 
4901  p.  138  vidil  Hirschfeld).  —  1)  Praefectus  legionis  octavae  (Augustae). 

7055  [yjolka[no  s.  |  ct]ves  Rom[ont]  |  cent.'  |  [Fa]lenlin[i]  |  gesato- 
ru[m*  I  b]asem  [p.] 

Tongres,  ubi  fuit  Aduatuca  Tungrorum,  rep.  a.  1900  (ff^altzing  Bull.  Acad, 
Belg.  1901;  correxit  Musee  be/ge  1902  p.  94).  —  1)  Centuria.  Cf.  supra  N.  4364  noL  2. 
—  2)  Cf  N.  2331.  3793  (not.  8). 

Eiusdem  loci  titulos  dedi  supra  N.  4733.  3839.  [Civ]ea  Tnngri  supra  N.  4737. 
Aed(i7i«)  c(ivitalis)  T{ungrorum)  videtur  esse  in  titulo  quem  edidit  Zangemeister 
Rh.  Jahrb.  81,  1886  p.  84. 

7056  in  h.  d.  d.  num.  Augg.*  fara[6u]|rem'  exaedificaverunt  suo 
in[p]|endio  iimiores  vici  hic  cos[j]|stentes  loco  sibi  c[on]cesso  |  et  donato 
a  vikan[t5  £]ede|nsibu[$].  Dedicatum  efrecjtum  I...  idus  lulias  imp.  d. 
[n.  I  Philippo]  Aug.  et  Titiano  co[«.]*,   . . .  tio  et  Secundo  S[e[cu[ro]. 

Bilburg,  ubi  fuit  Beda  vicus,  rep.  (fFesld.  Korresp.-bl.  10,  1891  p.  104).  Eo- 
dem  loco  reperti  sunt  tiluli  supra  N.  4604.  3646.  —  1)  Numinibus  Augustorum.  — 

2)  Suppleverunt  et  expUcare  temptaverunt  Schroeder  aliique.  —  3)  A.  243. 

7057  in  h.  d.  d.  dea[e]  |  Epone  vica[n]{i  Relg.'  p.,  cujrante  G.  Ve- 
IJorio  Sacriijlio  q. 

Beim  stumpfen  Turm  prope  Heingerath  (Kr.  Bemkastel)  rep.,  est  Treveris 
(Brambach  864;  Heltner  Sleindenkmaler  des  Museums  zu  Trier  p.  62  n.  103).  — 
1)  Belginum  viemoratur  tab.  Peut. 


712  Caput  XIIII. 

7058  I.  0.  m.  I  vicus  Voclanni  (Jn  latere  aquila  et  angues  duo,  in  altero 
latere  vas  frugibus  repletum;  in  basi  supposita  Minerva). 

7058*  I.  0.  m.  I  et  vico  Vocla.  |  Urissulius*  Camjpanus  |  d.  d. 

7058^  [in  h.\  (I.  d.  I.  o.  m.  |  [et  mco\  Voclannionum  culinam  |  [ve- 
fus?]ate  conlabsam  infra  |  [striyti]  de  suo  restituerunt.  |  . . .  ius  Caupo, 
lulius  Statianus  |  (et  alU  muW). 

Pallien  prope  Trier  rep.  (Brambach  794 — 796;  Hetlner  Steindenkmdler  des 
Museums  zu  Trier  n.  42.  43.  44).  —  1)  VRI6-S-VLIVS  lapis. 

7059  in  h.  d.  [d.]  \  Genio  aren[a]|riorum*  con|sistentium  |  col.  Aug. 
Tre.^  I  Axsillius  Avjitus  sive  Sacruna  |  d.  d. 

Treviris  rep,  in  amphitheatro  (Brambach  770;  Hettner  Steindenkmdler  des 
Museums  zu  Trier  n.  88).  —  1)  Cf.  supra  N.  S148.  —  2)  Colonia  Augusta  Treve- 
rorum  (cf.  IU  4iSS ;  Brambach  i456.  4457).  De  civitate  Treverorum  cf.  supra 
N.  419.  1562\ 

7060*  [in  honore]m  domus  Augustae  |  .  .  .  .  [Celeris  f.  sac]erd.  Rom. 
et  Aug.  piscin.  et  campum  |  .  .  .  [A/edjiomatricis  et  advenis  dedit. 

7060^  |?]n  honorem  domus  Aug.  |  .  .  .  Celeris  f.  sac.  Rom,  et  Aug. 
camp.  et  piscin  .... 

Melz ,  lapis  ex  utraque  parte  scriptus  (Robert  epigraphie  de  la  Moselle  II  p.  19 
ef.  tab.  FI  fig.  S).  —  A  vicanis  vici  alicuius  Mettensis  positum  titulum  dedi  N.  4818. 

7061  Ti.  Claudio  |  Drusi  f.  Caesar.  |  Aug.  German [tco]  |  pont.  max., 
trib.  I  potest.  IIP,  imp.  III,  |  p.  p.,  cos.  des.  [///?]*  |  vicani  Marosajllenses 
pub.  I  Dedicaia  VIIII  k.  |  Octob.*  anno"  C.  |  Passieni  Crispi  |  II  T.  Statilio 
Tauro  co[s.]^ 

Marsal  rep.  a.  4842,  iam  Meiz  (Robert  epigraphie  de  la  Moselle  II  p.  8  lab.  VI 
fig.  2).  —  1)  2S  lan.  43144.  —  2)  Cf  N.  204  not.  2.  —  3)  Natalis  Augusti.  —  4)  Cf. 
supra  N.  6097  not.  4;  Mommsen  Staatsr.  II  (ed.  3)  p.  91  not.  4.  —  5)  A.  44. 


Britannia. 

7062  M.  Verec.  Diogenes'  Illlllvir.  col.  |  Ebor.  idemq,  mort.*,  cives 
Biturix  |  Cubus",  haec  sibi  vivus  fecit. 

Eburaci  (York)  (FII  248  saepius  deseripta  saec.  XVI— XVIII).  —  1)  Idem 
Eph.  ep.  3,  483.  —  2)  Haec,  quae  pars  tantum  auctorum  vtdit,  fortasse  non  recte  ex- 
cepta.  Alterius  municipii  vocabulum  latere  coniecit  Huebner,  —  3)  Cf.  C,  I.  L. 
XIII  1  p.  4S8. 

7uo3    (mulier  sedens,  flores  in  sinu  gerens,  iuxta  cista ;  situla  repleta  fructi- 

bus)  d.  m.  Regina  liberla  et  coniuge   |   Barates  Palmyrenus,   nalione  Ca- 
tuallauna*,  an.  XXX.   (Infra  titulus  Palmyrenus) 

South  Shields  (Eph.  ep,  4,  718*;  Archaeologia  Aeliana  40,  4883  p.  240  cum 
tab,),  —  1)  Mulieri  Catuvellaunae  (sic  VII  865,  similiterque  Dio  60,  20)  litulum 
posuit  maritus  Palmyrenus, 


Titnli  mnnicipalea.  —  Gallia  Belgica.  Britannia.  Germania  inferior.      713 

Germaniae. 

7064  [<](np>  Caes.  M.  \\\[reUus  Antoninus  Aug.]  \  et  imp.  Caes.  L. 
k\}[relius  Verus  Aug.]  \  scholam  c.  Tr.*  v[i]  igni[s  absumptam  reficiendam] 

curaverunt  ex  SH*  n.  .  .  .   |   in   eodem   incendio |   poni   iusserant 

degulu  .  .  . 

Xanten  (Brambach  216  ad  apographum  servatum  in  Pighii  codice  Berolinensi), 
—  1)  Coloniae  Traianae.     Cf.  IS.  706S. 

7065  Dianae  |  lunianius  |  Amabilis  j  Illlllvir  |  Aug.  c.  U.  T.'  ex  | 
iussu  ipsius  |  1.  m. 

Prope  Foorburg,  ubi  fuit  forum  Hadriani  Germaniae  inferiorit  (cf.  lll  4279), 
rep.  (Brambach  40  semel  descripta  saec.  XFI).  —  1)  Sevir  Augustalis  coloniae  Ulpiae 
Trainnae.  Cf.  N.  2907  (not.  5),  praeterea  IV.  2181  not.  4,  N.  4743.  Alius  [/]llIII(uir) 
Aagustalis  c.  U.  T.  est  in  tilulo  Nin^wegen  reperto  Brambach  82. 

7066  in  h.  d.  d.  |  Genio  colle|gi  peregr.  |  Ulp.  Decem|ber  et  Vere|- 
cund.  Corjnutus  d.  d. 

Prope  Foorburg  rep.,  est  Leidae  (Brambach  11  qui  vidit). 

7067  i.  h.  d.  d.  1  [G]enio  |  [c]ollegi  |  [/■]ocariorum  |  [consis/]en- 
tium  I  .  .  . 

Coloniae  Agrippinae  rep.  a.  1866  (Brambach  2041;  DUntzer  Ferzeich7i. 
Alterth.  d.  Mus.  in  Koln  p.  SS,  27). 

7068  (ex  imagine  numinis  svperest  pes  caligatus)   GeniO  |  hastlierum. 
Coloniae  Agrippinae  rep.  (Kisa  Korresp.  der  Westd.  Zeitschr.  12, 1895  p.  96). 

7069  d.  m.  Masclinio  Materno  |  dec.  c.  A.\  aediUcio,  dumviral.,  j 
curatoricio,  sacerdotali,  |  ex  comitibus,  MascHnius  Leo  |  patri  benemerit[o] 
fecit  I  Decentio  Caes.  et  Paulo  coss.' 

Tolbiaci  (Ziilpich)  rep.  (Brambach  S49  bis  forlasse  descripta).  —  1)  Decu- 
rioni  coloniae  Agrippinensi*.  —  1)  A.  332. 

7070  d.  m.  I  Senecioni  |  limocincto*  |  Geron   filio  |  piissimo  (canisj. 
Coloniae  Agrippinae  (fFestd.  Zeitsehr.  1894  p.  S15).  —  1)  Cf.  N.6696  (noL  2). 

7071     I  se  ....  I  t  .  .  .  I  possessor[c»]  *   (   ex  vico  Lucr[ej|iio 

scamno*  |  primo  ex  imp|e]|rio  ipsius. 

Coloniae  Agrippinae  (Brambach  548;  Schulten  Bonner  Jahrb.  105,  1898  p.  12 
ad  eclypum).  —  1)  Cf.  N.  68S0.  —  2)  Cf.  Scr.  Grom.  p.  3.  207  cet.;  Schulten 
l.  c.  p.  15. 

7072 I  .  .  .  .  ius  I  Secundus  |  dec.  col.  Aug.'  |  ex  evoc.  Aug. 

[n.]"  I  cum  pertic[a]  |  viatoria'  d.  d.,  |  v.  s.  1.  m. 

Prope  Rigomag^um  (Remagen)  rep.,  est  Mannhemii  (Brambach  640;  Haug  roem. 
Denkstoine  des  Anliquariums  zu  Mannheim  p.  50  n.  50).  —  1)  Significari  Au- 
giutam  Treverorum,  non  coloniam  Claudiam  Auguslam  Agrippinensem  (IX  1S48) 
statuit  Nisten  ann.  Rhenan.  98,  189S  p.  171.  Log.  praefert  Haug.  —  2)  Sic  sup- 
plendum  (superett  lineola  quae  supra  n.  posita  fuit).  —  3)  Apparitorum  corpus 
videtur  significari;    sed  perticae  vocabuium  mirum. 


714  Caput  Xnil. 

7073  C.  Lucius  Vi[c]tor  de[c.  cijvitatis  Vang.',  omnibus  hooeri- 
bus  (sic  traditur)  functus,  et  Victori^  Florentinus  et  Victorinus  fili,  ob 
amorem  patri[a]e  et  civium  portam  omni  sumptu  suo  exstructam  do- 
naverunt. 

ff^ormatiae  in  porta  oppidi,  tam  foras  quam  intus  (XIII 62H  cf.  Westd.  Korre- 
spondenzbl.  1892  p.  79  ex  codice  quodam  Stuttgartensi  saec.  p.  Chr.  XI  vel  XII).  — 
1)  Cf  N.  4833  not.  7.  —  2)  Cf.  N.  2403  not.  I. 

7074  in  h.  d.  d.  [  [Gjenio  vici  ca[[n]abar.*  el  vi||ca]nor.  Cana|beii- 
sium  I  Q.  Marlius  |  Optatus,  |  qui"  columnam  |  et  statuam  |  d.  d. 

Koenigshofen  prope  Strassburg  rep.  (XIII  S967  vidit  Mommsen).  —  1)  Cf. 
supra  N.  2476  cet.,  infra  N.  7140  seq.  —  2)  Cf  III  7776.  H900. 

7075  in  h.  d.  d.  |  d.'  Nymphis  |  vicani  Al|tiaienses^  |  aram  posuer.  | 
cura  Octoni  |   Terti  et  Castoni   |   Cassi,  X  k.  Dec.    |   Maximo  et  Aeliano 

co[s.] ' 

Alzey  rep.,  nunc  fFormatiae  (XIII 626S  descr.  Zangemeister  Westd.  Korresp.- 
Blatt  1887  p,  228).  —  1)  Deabus.  —  2)  Antiquum  nomen  oppidi  Alzey  hinc  prodit. 
—  3)  22  Nov.  223. 

7076  Ti.  Claudio  |  Caesari  Aug.  [  Germanico  |  pont.  max.,  trib. 
pot.  I  III',  imp.  HII,  p.  p.,  cos.  III,  I  cives  Romani*  mantijculdri'  negotia- 
tores,  I  C.  Vibio  Riifino  leg.  pro  pr.* 

Mogontiaci  rep.  a.  1878  (XIII  6797  vidit  Zangemeister.  Imaginem  dedit 
Koerber  Inschr.  d.  Mainzer  Museums  n.  117).  —  1)  A.  43.  —  2)  Curalor  civium 
Roman[or.]  Mogontiaci  est  in  titulo  eiusdem  aetatis  N.  246S.  —  3)  Fortasse  num- 
mularii.  Festus  p,  155  M.:  manticularum  usus  pauperibus  in  nurnmis  condendis 
etiam  noslro  saeculo  fuit,  lidem  fortasse  N.  7077.  Cf.  MomTnsen  Westd.  Korresp,- 
Blalt  1884  p.  51,  —   4)  Cf  supra  N.  2285  not.  3, 

7077  in  h.  d.  d.  |  deo  Mercu|rio  L.  Senilius  |  Decmanus  (sic)  q.*  | 
c.  c.  R.  m.  neg.  Mog.*,  |  c.  T.',  v.  s.  1.  1.  m.  Satjurnino  et  Gallo  cos.* 

Finthen  prope  Mogontiacum  rep. ,  est  Mogontiaci  (XIII  7222  =  Brambaeh 
n.  9S6  vidit  Zangemeistep).  —  1)  Quaestor.  —  2)  Curator  civium  Romanorum  man- 
ticulariorum  (?)  negotiatorum  Mogontiacensium  (Momms.  tVestd.  Korresp.-Bl.  1884; 
cf.  ad  N.  7076).  —  3)  Civis  Taunensis.    Cf  N.  7080.  7090.  7096.  —  4)  A.  198. 

7078  !!!!!!!'  \  T.  Florius  Sajturninus  vet.  |  ex  sig.  leg.  XXII  | 
Pr.  p.  f.  Alexandri|anae,  m.  h.  m.*,  al|lectus  in  ordi|[n]em  c.  R.  .  .'  Mo- 
g[onfmc.],  I  ex  voto  po[sMiY]. 

Mogontiaci  (XIII  6769  =  Brambach  1067  vidit  Zangemeister).  —  1)  Periit 
nomen  dei.  —  2)  Cf.  N.  2472  not.  2.  —  3)  Una  vel  duae  litterae  obscuratae,  for- 
tasse  Ai.  (Alexandrianorum?)  (Zang.) 

Alios  titulos  Mogontiacemes  habes  supra  N  419.  1010.  1188.  1998.  2248.  2261. 
226S.  2275.  2276.  2277.  2294.  2534.  2341.  2414.  2421.  243S.  2456.  2469  (cf.  N,  7081 
not.  1).  2472.  2491.  2S00.  2S04.  2S62,  2S7S.  2652,  27S4.  3138.  31S6.  363S.  3930*. 
4S96.  4615.  47S8.  4796. 

7079  in  h.  d.  d.  |  xlae  (sic)  Lune  |  Marcellinius  |  Placidinus  |  d.  c.  R. 


Titali  monicipales.  —  Germania  superior.  716 

Mog.'  I  et  Martinia  j  Martina  m.  e.*  |  ex  voto  p.  1.  1.'  |  Tacito  et  Aeini|- 
liano  cos.*  (  [frjal.  l[a]n.* 

ifogontiaci  (XIII  675S  —  Brambach  IISO  vfdit  Zangemeitter).  —  1)  Decurio 
civiurn  Romanorum  Mogontiaci.  —  2)  Mater  eius.  —  3)  Posuerunt  laeti  Ubentes.  — 
4)  A.  276.  —  5)  Sic  vel  \[u\\i. 

7080  in  h.  d.  d.  I.  o.  m.  conservatori  ai[cus  cum  st^ntjs,  |  quos  Da- 
tivius  Victor  dec.  civit.  Taun[gns.  vicanis\  Mo|gontiacensibus  [;)]romisit, 
Victor[ti]  *  .  .  [«]  .  .  .  us  I  filii  et  heredes  consumma[t;ertt«/]. 

Mogonliaci  rep.  a.  1898  (XIII  6703  vidit  Zangemeister.  Imaginem  Koerbe 
Inschr.  d.  Mainzer  Museums  n.  4H).  —   1)  Cf.  N.  7075. 

7081  I.  o.  m.  I  et  lunoni  |  Reginae  |  vicani  Mo|gontiacen|[s]es  vici 
no|vi    d.  S.  p.  (In  latere  dextro  Fortuna,  in  latere  sin,  Sol.,  in  postica  Luna). 

Mogontiaci  rep.  a.  1877,  basis  monumenti  maioris  (XIII  6722  vidit  Zange- 
meister).  —  1)  In  titulo  supra  N.  2469,  iam  XIII  6676,  eodem  fere  loco  quo  hie 
effosso,  curatorem  vici,  non  veteranorum,  item  vici  quaestorem  et  actorem  signi- 
ficari  putant  Domaszewski  et  Zangemeister  (XIII  2  p.  303). 

7082  I.  o.  m.  et  I  lunoni  Reginae  |  vicani  Salutares:  |  L.  Valer. 
r  ronto  |  (et  alia  nomina  plus  quadraginta,  pleraque  evanida).  (In  latere  sinistro 
Fictoria,  clypeum  tenens  in  quo  scriptum  est)  Vic.  |  Aug.  (In  latere  dextro  Ceres. 
In  postica  Apollo). 

Mognntiaci  (Xlll  6725  =  Brambaeh  994  vidit  Zangemeister ;  de  atiaglyphis 
cf.  Haug  Westd.  Zeitschr.  10,  1891  p.  S6  n.  121). 

7083  i.  \h.  d.]  d.  I  Genio  collegi  |  iuventutis  vici  |  Apollinesis,  Acu- 

tiu3  I  Ursus  et  Acutia  Ursa  |  donum  dederunt  |  imp.  . .  .  | | * 

et  Coma|zonte  cos.* 

Prope  Mogontiacum  ad  vicum  Dalheim  s.  Zahlbach  (XIII  6688  =  Brambach 
1158  solus  descr.  Hiegell  medicus  saec.  XFII  exeunte).  —  1)  Apparet  nomina  Ela- 
gabali  (tertium  consulis)  erasa  fuisse.  —  2)  A.  220. 

7084  .  .  .  .  I  et  Genio  iuentjulis  (sic)  Vobergjens.,  T.  GeniaUnius  | 
Crescens  v.  s.  1.  |  1.  m.,  AnuUino  |  11  et  Frontone  |  cos.' 

Mogontiaci  rep.  a.  1842  (XIII  6689  =  Brambach  1000  vidit  Zangemeister).  — 
1)  A.  199. 

7085  in  h.  d.  d.  Marti  Genio  Viclor|iae  sigoif.  ob  immunitatem  om|- 
nem  eis  concessam  a  vicanis  |  veteribus  consistentibus  cjastel.  Mattiac* 
Novianius  Mo|getius  (et  alia  nomina  undecim,  quorum  postrema)  Giamonius 
Adiutor,  lustus  Censorin[i]. 

Mogonliaci  rep.  a.  1900  (XIII  6740*  Zangemeister  vidit  eelypum;  Koerber 
JFestd.  Korrespondenzbl.  1900).  —   1)  Cf.  N.  7094.  709S. 

7086  vicani  |  capite  |  limitis'  |  ex  inl.*  imp.  |  d.  n.  Antoni|no  II  et 
Sac|erdote  cos.' 

Mogontiaci  (XIII  6764  —  /f^estd.  Zeitschr.  11,  1892  p.  289  ad  exemplum  aer- 
valum  a  Pighio  in  codice  Berolinensi  edidit  Zangemeister).  —  1)  Fortasse  nomen 
vici  (Zang.).  —  2)  Forlasse  scr.  ex  imp.  (Zang.).  —  3)  A.  219. 


716  Caput  Xmi. 

7087     I  M.  Val.  Putl [ens],  |  L.  Anto.  Placidn[s],  |  M.  Biracus 

Indutiu[s],  I  C.  Silvius  Senecio  (  piatiodanni*  |  vici  novi  sub  |  cura  d.  s. 

(In  latere  culter  ei  aspergillum,  in  altero  latere  rosa.) 

Mogontiad  (XI II  6776  vidit  Zangemeister ;  I.Becker  Ann.  Rhenan.  67,  1879 
p.  7).  —  1)  Quattuor  viri,  quibus  platearum  cura  mandata  erat.  De  vocabulo 
ef.  Holder  altcelt.  Siirachsckatz. 

7088  in  b.  d.  d.  |  Genium  pla.'  p.  p.  |  pret.*  L.  L.  Vic|tor  vet. 
le[^.]^  I  XXII  d.  d.  Laeto  ]  et  Ceriale  cos." 

Prope  Mogontiaci/m  in  Rheno  rep.,  basis  aenea,  est  Mogontiaci  (XIII  7261 
cf.  IVesld.  Korresp.-Bl.  1885  p.  22  vidit  Zangemeister).  —  1)  Plateae,  2)  post  por- 
tam  praetoriam?  —  3)  LEC  aes.  —  4)  A.  213. 

7089  1.  0.  m.  I  plat.  dext.*  e.  N.'^  |  Adiut.^  Sexlus,  |  Liberal.  Sperat.,  | 
Ammon.  Sejcundan.  mil.  |  d.  s.  fec. 

7089*  lun.  reg.  |  plat.  dex.'  |  eunt.  Nid.*  |  T.  Veter.  A[tessas  et  |  S. 
Masc.  Co|ncessus  |  d.*  fecer. 

CasteUi  Matliacorum  (Kastel)  rep.  a.  1810,  bases  duae  aeneae,  altera  est  Mo- 
gontiaci,  altera  IFiesbaden  (XIII  7264.  7265  =  Brambach  1311. 1312  vidit  Zange- 
meister).  —  1)  Plateae  dextrae.  —  2)  Euntlbvs  Nidam?  —  3)  Adiutorius.  — 
4)  De  (suo?). 

7090  I.  o.  m.  I  conservato[r].  j  Licin.  Tugna|tius  Publius  |  llv.  c.  T.* 
in  suo  I  ut  haberet  j  restituit  |  Altico  et  Pr[etextato  |  cos.''  (In  latere  dextro 
Mercurius,  in  sin.  Minerva,   in  postica  Hercules). 

Castelli  Mattiacorum  (Kastel)  rep.,  basis,  est  Mogontiaci  (XIII  7263  =  Bram- 
bach  1510  vidit  Zangemeisler).  Plerorumque  versuum  primae  litterae  in  tectorio 
scriptae  sunt,  sed  antiquo,  ut  iudicat  Zang.  —  1)  Duovir  civitatis  Taunensis.  Cf. 
N.  7077  nof.  3.  —  2)  A.  2i2. 

7091  [/.  0.]  m.,  I  lunoni  re|[9?]nae  Aquili|nius  Patern|us  d.  c. 
Matt.*  I  ex  voto  posu[«]t  |  1.  1.  m.  Dedicata  |  k.  Oct.  ter  et  bis  |  cos.* 

Castel  rep.,  est  Mogontiaci  (XIII  7266  =  Brambach  1515  vidit  Zangemeister). 

—  1)   Decurio   civitalis  Mattiacorum.     Alius  dec.  c.  Mat.  est  in  t.  Mogontiacensi 
fTestd.  Korresp.-Bl.  1901  p.  67.  —   2)  A.  248  (cf  Borghesi  opp.  7,  43). 

7092  L  0.  m.  I  et  lunoni  |  reginae  |  L.  Secund|iuius  Fajvoralis  | 
llllllvir  Aug.  I  c.  M.*  in  suo  p. 

Castel  rep.,  est  Mogontiaci  (XIII 7271  =  Brambach  1516  vidit  Zangemeister). 

—  1)  Civitatis  Mattiacorum. 

7093  [m  h.]  d.  d.  I.  o.  m.  e[f  /.  r.]  |  Meloni  Carantus  |  et  lu- 
cundus  de  suo  |  [d.]  d.  vico  novo  Me|lonior.,  Cethego  et  Claro  |  cos.* 
(Felicitas;  Mereurius.  In  latere  sin.  luno,  in  dextro  Fictoria;  in  postica  Her- 
eules). 

Castel  rep.,  est  Wtesbaden  (XIII  7270  =  Brambach  1521  vidit  Zangemeister). 

—  1)  A.  170. 

7094     I  vican[or.  vici  vete]\rh^  castelli  Mat|tiacorum,  Aur.  j 

Candidus  cornilcularius  Matic[o]|rum*  Gordianor.  |  allectus  inter  [t]p[sos]'. 


Titnli  monicipales.  —  Germania  superior.  717 

Oberolm  prope  Mainz  rep.  (XIII  7250  cf.  Wettd.  Korresp.-Bl.  1889  p.  S7  vidit 
Zangemeister).  —  1)  /4nte  repertum  tiiulum  A'.  708S  suppleverant  vican[/*  et  hasti- 
fe\m.  —  2)  Fidentur  intellegi  Malliaci.  —  3)  Sic  Mommsen  Korresp.-Bl.  l.  c.  p.  51. 

Dianae  IVl[a|i[^/]acae  videtur  esse  dedicatus  titulus  Wiesbaden  rep.  Westd.  Kor- 
respondenzbl,  1898  p.  78. 

7095  [i]n  h.  d.  d.  I  n[M]min.  Aug.  |  hastiferii  (sic)  |  sive  pastor.*  | 
coDsistent|es  kastello  |  Matliacorum'  |  [d]e  suo  posue|[r]unt  Vllll  kal.  | 
Apriles'  |  [/]iiliano  et  Cris|pino  co[s.]* 

Amoenebvrg  prope  Castel  rep.,  est  Wiesbaden  (XIII  7517  ef.  Westd.  Korresp,- 
Blatl  1887  p.  180  vidit  Zangemeister).  —  1)  Cf.  Mommsen  Herm.  22,  1887  p.  556 
fiot.3,  p.  557,  Westd.  Korresp.-Bl.  1889  p.  26;  svpra  N.7068.  —  2)  Hasliferi  civitatis 
Maltiacor.  posuerunt  tilulum  supra  N.3S0S.  —  3)  Dies  (2i  Mart.,  cf.  supra  N.it21 
not.  3)  videtur  indicare  hunc  quoque  tituium,  ut  N.  3805  (cf.  ib.  not.  1),  perti- 
nuisse  ad  sacra  Matris  deum.  —  4)  A.  224. 

7096  in  h.  d.  d.  |  Genium  plateae*  novi  vi|ci*  cum  edicula  (sic) 
el  ara  |  T.  Fl.  Sanctinus  mil.  leg.  XXII  |  P.  Alexan^d.]^  p.  f.,  imm.  cos.*, 
ei  Per[petuus  et  Felix  fratres,  c.  |  R.^  et  Taunenses*  ex  origilne  patris 
T.  Fl.  Materni,  ve|terani  coh.  III  praet.  piae  |  vindicis,  et  Aurelia  Am|- 
mias  mater  eorum,  c.  R.'  d.  d.  |  Agricola  et  Ciementino  cos." 

7097  in  h.  d.  d.  |  plat.  praetor.'  [  aram  qui  ]  et'°  Genium  |  Sat- 
tonius  I  Giatus  d.  d.  |  imp.  Alex.'  Aug.  |  III  et  Dione  cos." 

Htddernheim,  nbi  fuit  civitas  Taunensis,  rep.,  nunc  Wiesbaden  (XIII  7335. 
7337  =  Brambach  UU.  U46;  cf.  Huebner  ex.  script.  ep.  n.  6S2.  6S1).  —  \)  Cf. 
N.  7088,  item  7089.  7101.  —  2)  Genio  plaliae  (sic)  novi  civi  dedicatus  est  etiam 
titulus  eodem  loco  repertus  XIII 7336  =  Brambach  1445.  —  3)  Erasum,  sed  legitur. 
—  4)  Immunis  consularis.  Cf.  N.  2407  cet.  —  5)  Cives  Romani.  —  6)  ^'  Ex  ori- 
gine  palris  erant  cives  Taunenses  iuris  peregrini  vel  Latini,  deinde  postquam 
milites  legionarii  sunt  probati,  civitatem  Romanam  acceperunt'  cf.  Momms.  Staatsr. 
III  p.  781  adn.  2  et  LimesbL  p.  18.  —  7)  Civibus  Romanis.  —  8)  A.  230.  —  9)  Cf. 
N.  7088.  —  10)  qui  et  male  videtur  hoc  loco  insertum.    Cf  N.7074.  —  11)  A.  229. 

Titulos  eodem  loco  repertos  dedi  iam  N.  3201.  4250. 

7098  in  h.  d.  d.  vicanis  Aurel.^  si|gnum  Minervae  suo  |  impendio 
restituit  Fausjtius  Aeventinus  (sic)  quaeslor,  |  Lupo  et  Maximo  cos.* 

Oehringen  rep.,  est  Stuttgart  (XIII  6541  =  Brambach  1561  vidit  Zange- 
meister;  Ilerzog  et  Hettner  die  Kastelle  bei  Oehringen  fobergerman.-raef.  Limes 
/asc.  5]  p.  26).  —  1)  Aurelianensibus.    Cf.  supra  N.  i765  not.  4.  —  2)  A.  SSS. 

Alios  vicanos  huius  regionis  habes  supra  N.  5503.  59S0*>. 

7099  Deanae  |  in  b.  d.  d.  |  pr[o]  iuventute*  |  c.  Sum.»  lul.  H[e]rl- 
mes  [/".]  c. 

Rottenburg  (XIII  6358  =  Brambach  1629  ad  editionem  Apiani).  —  1)  Signi- 
ficatur  collegium  iuventutis;  cf  N.  7083.  7084.  —  2)  Civitatis  Sumelocennensis. 
Cf  supra  N.  2554.  4608;  XIII  2506.  Ad  procuratorem  x^oQaq  [I^OfiiJiOxevvtjalag 
xal  {vn](Q}.i.(uxaviiq  pertinet  titulut  in  Bithynia  reperttis  Westd.  Korresp.-Bl.  1886 
p.  260. 


718  Caput  XIIII. 

7100  in  honorem  |  domus  divin.  |  ex  decreto  ordinis  |  saltus  Su- 
melocennenlsis,  curam  agenlib.  |  lul.  Dextro  et  G.  Turran.  |  Marcia- 
no  .  .  .  [m]ag. 

Rotlenburg  rep.,  est  Stutlgart  fXIIl  6363  «=  Brambach  1633  vidit  Zange- 
meister). 

7101  in  h.  d.  d.  1.  o.  m.  |  platiae  de[a7frae?]*  c*  |  [5u]melocenes.  | 
vici  Grinar.'  |  maceriam  d.  s.  p. 

7101*  in  h.  d.  d.  |  [6re]nium  et  ang.*  |  vicanis  Gjrinar.  platie  |  Su- 
meloce[w.]  |  .  .  tiii[s]  .  .  f. 

Kbnge7i  (cf.  supra  iV.  4^608)  rep.  a.  1900  (Haug  et  Sixt  Roem.  Inschr.  Wiirtem- 
bergs  p.  383.  386  n.  497.  498).  —  1)  Sic  suppleverunt  editores,  collata  N.  7089.  — 
2)  Cives.  —  3)  Grinario,  vicus  Sumelocennensis  ut  ex  his  inscriptionibus  appareti 
memoratur  in  tab.  Peut.  —  4)  Anguem?  (Haug  el  Sixt).  Sed  litterae  contignatae, 
neque  omnino  certae. 

7102  I.  0.  m.  I  confanes|ses*  Armi|sses*  v.  s.  1.  |  1.  m. 

Prope  Metzingen  (agri  Sumelocennensis)  rep.,  est  Stutigart  (XIII  6378  = 
Brambach  1648  vidit  Zangemeister).  —  1)  Confanenses.  —  2)  Nomen  servari  voca- 
bulo  fluvii  Erms  ait  Zang. 

7103  in  h.  [d.  d.]  |  Genium  c.  |  Alisin.'  |  L.  Ave|ntinius  Mjaternus  \ 
d.  c.  S.  T.-'  1  don. 

Bonfeld  rep.,  est  Stuttgart  (XIII  648S  vidit  Zangemeister;  Haug  et  Sixt  Roem. 
Inschr.  Wiirtembergs  n.  564).  —  1)  Civitas  Alisinensis  nomen  duxil  a  fluvio  hodie 
Elsenz  (Zang.).  —  2)  Decurio  civitatis  sallus?  vel  Sueborum?  (cf.  N.7104),  T..  . 
(cf.  Zangemeister  Westd.  Zeitschr.  5,  1884  p.  243  not.  1;  Herzog  Bonn.  Jahrb.  102, 
1898  p.  96). 

7103*  vic.  Lop.*  Q.  Gabinius  —  Pompeianus. 

7103''    [vic.]  Lopodun.*  Q.  Vennonius  .  .  . 

Prope  Ladenburg  rep.,  iam  Carlsruhe,  epistylii  fragmenta  (XIII  6421  vidit 
Zangemeister;  Ann.  Rhen.  44/3,  1868  tab.  III).  —   1)  Ficanis  Lopodunensibus. 

7104  [«]mp.  Ca[es.]  |  L.  Septi[wjo]  |  Sever[o  Pi6\  \  Pertin[aci]  | 
Aug.  .  .  I  civit  [os]  I  Ulp.  S.  [N.y 

Ladenburg  rep.,  iam  Carlsruhe  (XIII  6420  =  Brambach  1713  vidit  Zange- 
meister).  —  1)  Civitas  (Jlpia  Sueborum  Nicretum.    Cf.  supra  N.  472.  332,  infra  7106. 

7105  M.  Aurelio  |  Anlonino  |  Caes.  imp.  de|stinaloS  imp.  |  L.  Sep- 
timi  Se[veri  Pertinjacis  Aug.  fili(o,  res  p.  Aqu.* 

Baden,  iam  Carlsruhe  (XIII  6300  =  Brambach  1663  vidit  Zangemeisler).  — 
1)  A.  197.  —  2)  Civitas  Aquensis  vel  Aurelia  Aquensis,  Aurelia  nominata  a  Cara- 
calla  (Zang.),  praetei-ea  memoratur  in  miliariis  supra  N.S8i8,  Brambach  1936  seq. 

Alios  titulos  Badae  repertos  dedi  supra  N.  2286.  2573. 

7106  di.  mani.  |  Terliniae  |  Florelntiniae  cives  (»ic)  Suebja  Nicreti^ 
vixit  a[n|nt]s  XVI  .  .   (In  latere:  ascia). 

Aubigny  (in  Haeduis)  rep.,  est  Chalon-sur-Sa6ne  (XIII  2633  vidit  Hirsch- 
feld).  —  1)  6/.  N.  4607  not.  1;  N.  7104. 


Tituli  mQDicipales.  —  Germania  saperior.  Raetia.  Noricam.  7 19 

Raetia. 

7107     di[s]  {J[e]abusq.  |  cives  R[om.]  nego\[iat.  |  JBr]ig[an]lieDS. 
Bregenz  (III  S.  13342  cf.  p.  2288  =  Mitlh.  Centralcomm.  1894  p.  2i9). 


7108  municipi  Ael.  Aug.*  negotiator.*  |  artis  vestiariae  et  lintiariae' 
aedem  |  cum  suis  ornamenlis  sibi  et  P.  pat.S  |  C.  Antonio  Aeliano  equiti 
Romano  |  decurioni  municipi  Ael.  Ang.,  filio. 

Augustae  Findeliciim  (Augsburg)  (III  S800  vidit  Mommsen),  —  1)  De  muni- 
eipio  Aelio  Augusto  Findelicum  cf.  Momvisen  C.  I.  L.  III  p.  711.  —  2)  Negotia- 
toret.  Tituli  negotiatorum  et  opificum  non  pauci  prodierunt  Auguttae.  —  3)  f^o- 
eabulum  suppletum  ex  apographis  vetusiis.  —  4)  Publio  patri?  (Momms.,  intellegens 
patrem  C.  Anlonii  Aeliani). 

7109     I  Silviae  T.  fil.  |  Materninae  |  sacerdotal.  |  .  .  . 

Augustae  Findelicum  (III  S827  vidit  Mommsen). 

7110  in  h.  d.  d.  deo  Silvano  |  templ.  cum  signo  ve|tustate  con- 
labsum  |  Sext.  Attonius  Privatus  |  cives  Trever,  Illlllvir  |  Augustalis,  pe- 
cunia  |  sua  restituit. 

Augusiae  yindelieum  (III  S797  aliquoties  descripta  saec.  XFI). 

7111  Volk.  sacr.  Aur.  |  Artissius  aedil.  |  territor.  contr.*  |  et  k.  R.' 
de  suo  fe[cit  v.  s.  1.  1.  m.  |  Posita  X  k.  S.'  |  Orfito  cos.* 

Regensburg  rep.  a.  1899  (III  S.  14370, 10  Mommsen  vidit  ectypum). —  1)  Aedilis 
territorii  contributi?  (sic  Dumasz.;  de  territorio  contrario,  seilicet  sita  inripa  op- 
posita  Danuvii,  cogiiavit  Mommsen).  —  2)  Kastrorum  Reginorum.  —  3)  23  Aug., 
dies  Volcanalium  (cf.  N.  4914).  —  4)  Fidetiir  intellegendus  esse  annut  178,  post 
quem  annum  Orfitum  consulem  habuit  annus  demum  270. 


Noricum. 


7112  P.  Ael.  Flavi  dec.  et  Tlvir.  et  flaminis  Ael.  |  Cetiensium', 
item  dec.  et  Ilvir.  e[t]  pontificis  |  colonia  Aurelia  Antoniniana  Ovil.,  trib. 
leg.  I  III  Aug.,  et  Aeiiae  P.  filiae  Flavinae,  filiae  eiusdem,  |  et  Ael.  Man- 
sueti  patris  eius,  et  Orgetiae  Sisiae  matris,  |  ex  precepto  (tic)  eius  Or- 
getia  Ursa  propinqua  |  inpendio  heredis  fieri  institit. 

Lambach  ad  Traun  fl.,  non  procul  a  Wels,  ubi  fuit  Ovilava  (III  5630  vidit 
Mommsen).  —  1)  Cf.  ad  N.  711$. 

7113 I   Aug.  sacr.   |   [t]n  memor.   |   M.  Ulp.  |   Sperati  | 

patris  I  optimi,  |  M.  Ulp.  |  [5]pectatus  |  [/]Ivir  i.  d.,  augur  |  m.  A.  C 

Karlslelten  prope  St.  Poelten,  in  qua  regione  fuit  Cetium,  cf.  Kubitschek  arch. 
ep.  Mitlh.  aus  Oesterr.  17,  1894  p.  1S6  (III  56S8.  11799  cf  p.  2S86  descr.  Ladek).  — 
1)  Augur  municipii  Aelii  Cetii. 


720  Caput  XIIII. 

7114  locus  [  sepullurae  |  cultorum  |  Geni  muQicipi  Agunt.  |  Secun- 
dus  Ant.  Pud.'  |  titulum  s.  s.  m.  c.''  d.  d.  |  luc' 

Prope  Lienz,  ubi  fuit  Aguonlum,  rep.,  est  Inmbruck  (III  S.  1148S  vidit 
Hirschfeld).  —  1)  Antonii  Pudentis,  sc.  servus.  —  2)  Supra  scriplum  municipii 
eultoribus?  (Momms.).  —  3)  Versus  non  finitus;  fortasse  debuit  esse:  lac[undut 
scripsii]  (Hirschf.). 

7115  .  .  Dripponio  Maximo  et  |  luniae  C.  f.  Bateiae  uxori,  |  C. 
Maximio  C.  fil.  luniano  |  decurioni  Viruniensium ,  |  defuncto  Romae 
in    legatione    |    ann.  XXX,    |    et    Dripponiae    Maximi    f.    Suadrae,    ann. 

xxxvin. 

Micheldorf  prope  Friesach,  non  longe  a  ruderibus  P^iruni  (III  S051  vidit 
Mommsen). 

Pannonia. 

7116  I.  0.  m.  1  nundinario  |  pro  salute  |  imp.  Gordiani  Aug.  |  G.  D.* 
Q.*  Victorinus  |  dec.  col.  Sisc,  Ilvira.',  |  eq.  Rom.,  sac  p.  P.  sup.^  |  et 
G.  D.  Victorinianus  |  fil.,  dec  col.  Sisc,  eq.  R.,  et  L[uc]ilia  Lucilia  j 
coniux,  sacerdot.,  |  Pio  et  Proculo  cos.^ 

Dogoj  prope  Sisciam  (Sziszek)  rep.  (III 5956.  III  S.  40820  Bomaszewski  vidit 
ectypum).  —  1)  JSomen  gentilicium.  —  2)  Quirina.  —  3)  Duoviralis.  —  4)  Cf. 
N.  7117  not.  2.  —  5)  A.  258. 

7117  T.  Cnorius  (sic)  Sabiiiiauus  |  ex  praef.  alae  contario[rum,  v.  e., 
et  L.  Val.  Verus  dec  c  C.  Savar.*,  sacerdotalis  (  p.  P.  s.*,  cryptam  vi 
ignis  I  exuslam  sumptibus  suis  (  refecerunt. 

Steiri  am  Anger,  ubi  fuit  Savaria  (III  4185  vidit  Mommsen).  —  1)  Decurio 
coloniae  Claudiae  Savariae.  —  2)  Sacerdotalis  provinciae  Pannoniae  superioris. 

7118  sign.  Victo.  [  Q.  Gav.  Maximus,  (  Q.  Tor.  Priscinus  (  mag.  coL 
Gen.  [  p.  P.  s.S  P.  Ael.  Exupe|ratus  et  T.  Aur.  |  Peculiaris  scri.  (  coll.' 
d.  d.,  (  Modeslo  11  et  Pro[bo  cos.^ 

Stein  am  Anger  (III  4168  vidit  Mommsen).  —  1)  Magistri  collegii  Genii  pro- 
vinciae  Pannoniae  superioris.  —  2)  Scribae  collegii.  —  3)  A.  228. 

7119  Genio  [  candidat.  (  Ven.  Vicl.,  [  Daphnus  (  coL  Sav.  vil.  [  kal.* 
Septimi|ani,  sac  P.  Ael.  (  Sabiniano,  d.  d. 

Stein  am  Anger  rep.,  est  Peslh  in  museo  (III 41S2  vidit  Mommsen).  —  1)  Fili- 
cus  kalendarii.     Cf.  Kuebler  Zeitschr.  f.  Rechlsgesch.  Roem.  Abth.  15,  1892  p.  1S7. 

7120  C.  Val.  Tettius  Fuscus  dec  (  c  U.  T.  P.',  q.,  aedil.,  praef. 
fabr.,  [  llvir  i.  d.,  augur  (  loca  colleg.  magno  Larum  (  et  imaginum  do- 
mini  n.  (  Caes.'*  ob  honor.  [  trib.  p.  s.  f. 

Poelovione  (III  4058  vidit  Mommsen).  —  1)  Decurio  colonia  Vlpia  Traiana 
Poetovione.  —   2)  Cf.  supra  N.  5S45  not.  1. 

7121  C.  Domitius  Zmaragdus  (  domo  Antiochia,  dec  (  municipi  AeL 
Carnunt.,  [  [a]mphitheatrum  impens.  (  [sua]  solo  publico  fec 


Tituli  municipales.  —  Noricum.  Pannonia.  721 

7122  C.  Vallio  C.  f.  Serg.  Scrib[o».?l  |  dec.  c.  S.  Aur.  Ant.  Karo.*, 
eq.  R.,  a[dl.]  |  in  V  dec.  inler  selecl.,  flam.,  o[tnn.]  \  honorib.  perfuncto.  I 
Vallia  Censorina  palri  pii[s».] 

Camunti  rep.  a.  1899  (III  S.  U3S9*'  '  vidil  Kubittchek;  Bormann  Bericht  det 
Fereint  Camuntum  fUr  das  Jahr  4899).  —  1)  Decurio  municipii  Aelii  Camunti 
(cf.  supra  IV.  6654  not.  3).  —  2)  Decurioni  coloniae  Seplimiae  Aureliae  Antoninianae 
Karnunti. 

7123  ....  I  Scarb.,  |  quaestor,  aed.  |  ob  honorem  llviralus  |  gralui- 
tum  d.  d. 

Scarbantiae  (Oedenburg)  (III  S.  143SS^*  descr.  Kubitsckek). 

7124  C.  Tit.  Antonius  |  Peculiaris  dec.  |  col.  Aq^umci],  dec.  m. 
[5tn]g.',  I  Ilvir,  flam.,  sacerdos  |  arae  Aug.  n.  p.  P.  infer.%  nymp.'  |  pec. 
sua  fecit  et  |  aquam  induxit. 

In  vico  Hungariae  Bath  Monoxtor  in  ripa  Danuvii  sinistra,  lapis  in  opere  po- 
silus,  delatus  eo  sine  dubio  ex  ruderibus  Aqninci  (III  S.  10i96  bis  descripta).  — 
1)  Decurio  municipii  Singiduni.  Cf.  C.  I.  L.  III  S.  p.  44Si.  —  2)  Sacerdos  arae 
Augutti  nostri  provinciae  Pannoniae  inferioris.  —  3)  Nymphaeum, 

7124*  C.  Tit.  C.  fil.  Serg.  Antonius  |  P[e]culians  dec.  col.  |  S[g]pt. 
Aq.*,  ilem  dec.  m.  |  Sing.  ornamentum  j  forus  (sic)  rei  puhlicae  |  d.  d. 

Alt-Ofen  sive  0'Buda,  ubi  fuit  Aquincum,  rep.  (III  S.  4049S  vidit  Domas- 
zewski).  —  1)  Decurio  coloniae  Septimiae  Aquinci.  Cf.  supra  N.  2iS7  (not.  5). 
C.  I.  L.  III  p.  439. 

7125  I.  o.  m.  t.*  pro  salute  j  adq.  incolumitale  |  !!!!!! !^\  p.  f. 
invict.  Aug.  to|tiusq.  domus  divi|ne  eius  et  civit.  Eralvisc'  T.  Fl.  Tit[i]a- 
nu|s  augiir  et  M.  Aur.  |  .  .  . 

Ad  Aquincum  (Budae,  loco  dicto  Blockberg)  rep.  (III  S.  40i18  vidit  Domas- 
zewski).  —  1)  Tonilratori?  —  2)  Nomen  imperatoris  erasum.  —  3)  Eravisci  sive 
Aravisci  memorantur  Plin.  h.  n.  3,  448.  Ptol.  2,  43,  3.  III 332S.  III  S.  43389  et  in 
dipl.  mit.  III  p.  88i.  888. 

Tilutos  Aiiuhicemes  habes  etiam  supra  N.  565.  S4S.  S70.  6S8.  4453.  S3i0. 
2335.  2336.  2363.  2373.  2390.  2391.  2393.  2409.  2U0.  2442.  2iS3  2i56.  2437.  2473. 
2814.  3020.  3093.  3109.  3131.  3281.  3316.  3357.  3559.  3360.  3373.  3637.  3638. 
3654.  3740—3742.  38S6.  3914.  3923».  3925.  4014.  4044.  4253*.  4253».  4260.  426i. 
4275.  4277.  4297.  4616.  46f6: 

7126  [signum  et  ar]am  Geni  civib.  R.  j  [^i  constxftinjt  Vetuss.*, 
quae  M.  UIp.  |  .  .  .  [ca?  tes]i.  -HS^  X  n.  fieri  iusserat,  |  [M.  Ulp.]  .  .  .  [Ilvir?] 
m.  Aq.',  d.  col.  Murs.',  sacerd.  |  [pr.  P.  inf.,  p.  p.  /]eg.  XII  Fulm.,  in 
memotiam  j  [patris  loco  eeleberrimo  (!)  fejrritori  ex  ttS-  XXXX  n.  fec. 

Duna-Penlete,  ubi  videtur  fuisse  Inlercisa  (III  S.  40303  vidil  Domassnoski).  — ■ 
1)  Fetussalinis.  Cf.  ilin.  Ant.  p.  243:  f^etussalinas,  cet.  (C.  I.  L.  III  p.  431,  ubi  sta- 
tuitur  fuisse  ibi  ubi  est  Adony).  —  2)  Municipii  Aquinci.  —  3)  Decurio  coloniae 
Mursae. 

Eiusdem  loci  iilulos  habes  supra  N.  2540.  3981. 

DxsBAU,  Insoriptiones  Latinae  IL  46 


722  Caput  XIIII. 

7127  [/•  0.  m.]  I  lunoni  \re\%.^  Min[e]rvae  |  [cleteris  ilis  deahus^^we]  | 
omnibus,  possessorj^fjs  vic[i]  Vindoniani  |  ex  voto  posueru|nt  q[M]or.  no- 
[mjina  sunt:  |  Aur.  Aep[tc/]elian.  sac.\  |  [^A\\\r.  Vetlianus  eq.  p.,  |  ....  [Fi]cto- 

rinus  de[c.],  | ^  (In  latere  sinistro)  item  M.  Aur.  I  Aepictetianu[s]  |  dec. 

col.  Aq.,  I  sacerdotalis,  |  aram  donavi[f]  |  in  onore  vic[fln.].  (in  latere  dexiro) 
Quae  ara  con|secrata  est  |  [j]n  possessi[o]n.  |  Aurelii  Vettijani  eq.  R.,  per|- 
missu  eius[dem  precario  |  petentibus  |  vicanis*  Vindoniani  (sic). 

Kissingwald  prope  Alt-Ofen  rep.,  est  Pest  in  museo  (III  3626,  III  S.  40370 
vidit  Domaszewski).  —  1)  Sacerdotalis.  —  2)  Sex  vel  octo  nomina  legi  non  po- 
tuerunt.  —  3)  Insere  vici. 


Dacia. 


7128  imp.  Caesari  |  Marco  Anton.  |  Gordiano  Pio  |  Felici  Aug.  pont.  | 
max.,  trib.  pot.  IIIP,  |  cos.  II,  p.  p.,  procos.,  |  concilium  prov.  |  Dacia- 
rum  111*  I  devoti  numini  |  maiestatisque  |  eius. 

Ex  Sarmizfgetusae  ruinis  delata  Clausenhvrg  (III  i4S4  descr.  Torma).  — 
1)  A.  241.  —  2)  Cf.  supra  N.  1097/8  not.  3,  N.  1099.  4398,  cet. 

7129  Marti  Aug.  |  pro  salute  imp.  |  Caes.  M.  Antoni  |  Gordiani  Pii  | 
Felicis  Aug.,  |  M.  Anlonius  |  Valentinus  |  eq.  R.,  dec.  m.  Apnl.',  |  sacer- 
dos  arae  Aug.  n.*,  |  coronatus  Dac.  |  lU^  d.  d. 

Fdrhely,  ubi  fuit  Sarmizegetusa  (III  143S  ter  ut  videtur  descripta  saec. 
XFI — XVIIl).  —  1)  Decurio  municipii  Apuli.  —  2)  Sacerdos  arae  Augusti  nostri. 
Cf.  N.  7147.  —  3)  Coronatus  Daciarum  trium. 

7130  •  .  .  [mMntctj)]!  iorum  Porolis.'  [e]t  |  Tibisc.*,  sacerdotal.  |  pro- 
vinciae^  |  donum  dedit. 

f^drhely  rep.  (III S.  7962  semel  deseripta).  —  1)  Cf.  N.  7133.  7149.  C.  1.  L.  III 
p.  W,    2)  ib.  p.  2i6.  —  3)  f5ac]erdotalis  Daciae  etiam  III  S.  7688. 

7131 [coniugi]  \  T.  Varen.  Probi*  |  qq.  col.  Sarm.,  | 

M.  Cominius  |  Quintus*  pontif.  |  et  bis  qq.  col.,  eq.  R.,  |  sacerdos  arae  J 
Aug.,  I  sorori  pientissi|mae.   L.  d.  d.  d. 

ydrhely  (III  1313  solus  descr.  saec.  XVI).  —  1)  Ad  hunc  pertinet  N.  7132. 
—  2)  Idem  N.  7133,  item  III  1473.   III  S.  7907. 

Alios  tilulos  Sarmizegetusenses  dedi  supra  N.  370.  334. 1046. 1097.  1324.  1370. 
4371.  4313.  2417.  2424(1).  2634.  3636.  3849.  3849».  3834.  4229.  4261.  4344.  3390. 
5548. 


7132  T.  [Va]r[en]io  |  Probo  |  llviral.,  item  (  qq.  col.,  (  Varen.  Pu- 
dens  (  fl.  coloniarum*,  |  eq.  p.,  praef.  coh.,  pa|tri,  ob  stratam  ab  (  eo  aream 
dimidiam  (  in  honorem  suum  j  ex  ss.  L  n.*  L.  d.  d.  d. 

In  vico  Zdm,  pertinet  ad  Sarmizegetusam  (II1 1482  vidit  Momm^en).  —  1)  Cf. 
N.  5080.  —  2)  Ex  testerlium  quinquaginta  milium  nummum. 


Titnli  manicipales.  —  Dacia.  723 

7133  M.  Comin.  M.  f.  |  l»ap.  Quinto  |  pontif.  col.  Sar.'  |  et  praef. 

q.  q.  pro  |  Antonino  imp.,  |  patr.  coU.  fab.,  eq.  P.,  |  ordo  col.  ob  mer.  | 

ipsius. 

Demsus  prope  Fdrhely  (111  1437  vidit  Mommsen).  —  1)  Pontifici  coloniae 
Sarmizegetusae. 

7134  Q.  lanuario  Q.  f.  |  Collina  Rufo  |  Tavio*  flamini,  |  qq.  prim. 
pro  imp.',  I  ordo  col.  Ulp.  Trai.  |  Dacic.  Sarmizeg. 

Sarmizegetusae  (Demsus)  (111  1S03  vidit  Mommsen).  —  1)  Tavium  Galatiae. 
—  2)  Quinquennali  primo  pro  imperalore. 

7135  .  .  .  [iur«]l.  C.  61.  Pap.  |  Valentino  dec.  |  col.  Sarmiz.  metr.S  j 
aedilic. ,  livirali  1  et  qq.,  praef.  col|leg.  fabr.  et  patrojno  eorundem,  | 
Aureli  Theophi|lus  et  Castor.  dec.  |  mun.  Porol.*,  amico  (  fidissimo.  |  L. 
d.  d.  d. 

Sarmizegetvsae  (Fdrhely)  (111  449S  solus  descr.  Mezerzius  saec.  Xyi).  — 
1)  Melropolis  (cf.  supra  N.  SS4.  C.I.L.  III  p.  228  et  in  indice  p.  2S45).  —  2)  Cf. 
N.  7130. 


7136  M.  Proc.  M.  fil.  Pap.  Niceta  |  Ilvir  et  fla[m]en  col.  Sarmiz.  | 
item  sac[er<i.j  Laurentium  |  Lavinat.,  aedem  Augustalibus  |  pecunia  sua 
faciend.  instituit,  |  eandem  M.  Proci[us]  Regulus  |  dec.  col.,  eq.  pubi.,  filius 
et  here[s]  (  eius,  pei[/ec]it  dedicav^rtj.] 

Fdrhely  rep.  (III  6270  vidit  Mommsen). 

7137  Genio  ord.*,  (  quem  Ulp.  Dom.  (  Hermes,  Aug.  col.*,  (  ob  ho- 
nor.  ornam.  (  dec'  proraiserat,  (  Val.  [TJnreptus  [et]  \  Domiti  (  Regulus 
[fljipponic.  (  Hermes  Onesimus  (  Auguslales  col.  h.  p.  c*  j  L.  d.  d.  d. 

rdrhe/y  (111  142S  solus  descr.  Mezerzius).  —  1)  Ordinis.  —  2)  Jugustali* 
eoloniae.  —  3)  Omamentorum  decurionalivm.  —  4)  Heredes  ponendum  curaverunt, 

7138  Genio  [  Ub.  et  servorum*  j  P.  Publicius  |  Anthus  et  Pubi.  ( 
Cietus  d.  d.  d. 

Fdrhely  (111  S.  7906  descr.  saec.  XFI  Ferantius).  —  1)  Intellegitur  corpus  Kber- 
torum  et  servorum  publicorum.    Cf.  supra  N.  6132.  61 S3  (not.).    Efth.  ep.  8, 182. 

7139  [fi]erculi  j  Aug.  (  .  .  Reginus  (  s[ac]erdos'  (  [f]n[s/]itu[/Jus  ab  ( 

Hei.  Perlinace  (  [c]os.* 

Karlsburg,  ubi  fuit  Apulum  (III  S.  T7S1  vidit  Domaszewski).  —  1)  Saeerdos 
provinciae  ut  videtur.  —    3)  Consulari.     Cf.  supra  N.  407  not. 

AUos  titulos  Apulenses  dedi  supra  IV.  S14.  116S.  2500.  2501.  2592.  2459.  2476. 
2477.  2746.  2998.  5007.  5010.  501S.  5019.  508S—5087.  5268.  5268*.  5268*».  5S82. 
8S94.  5756.  5744.  5847.  5848.  5920-5925.  4079.  4220.  4221.  4505.  4504.  4544. 
4546—4548.  4382.  4598.  4621.  SSS2.  S62S. 

7140  Libero  (  palri  et  Libe.'  (  Cl.  Alteius  Ceier  (  veteranus  ieg.  XIII  | 
Gem[in]ae,  d[e]c.  (  canabensium*  (  cum  sui[s]  v.  \.  s.  (  Li.  (sie)  d.  d.  d. 

Maros-Porto  prope  Carlsburg  (111 1095  vidit  Mommsen).  —  1)  Cf.  N.  3380  seq. 
—  2)  Cf  N.  7141. ^ 


724  Caput  XIIII. 

7141  pro  salute  Aug.  M.  d.  m.*  |  saactuin  |  T.  Fl.  Longinus  vet. 
ex  dcc'  al.  II  Pann.*,  |  dec.  col.  Dac.'',  dec.  mun.  Nap.',  dec.  kanab.  ( 
leg.  Xlll  G.',  et  Cl.  Candida  coniunx  et  Flavi  |  Longinus  Clementina 
Marcellina  fiL  |  ex  imperio  pecunia  sua  fecer.    L.  d.  d.  d. 

Aimli  (III  HOO  vidit  Mommsen),  —  1)  Matri  deum  magnae.  —  2)  Feteranus 
ex  decurione.  Cf.  N.  2S5i  cet.  —  3)  Alae  secundae  Pannoniorum.  —  4)  Decurio 
coloniae  Dacicae  (Sarmizegetusae).  —  5)  Cf.  N.  71S0.  —  6)  Decurio  kanabarum  legio- 
nit  decimae  tertiae  Geminae.    Ea  legio  Ai>uli  stativa  habebat.    Cf.  C.l.L.  IIIp.  182. 

Ad  canabas  Apulenset  pertinent  etiam  tiluli  tupra  N.  2476.  2477. 

7142  Bono  deo  |  puero  Pos|phoro'  |  T.  FL  Italicus  |  primus  IIlI|vir 
m.  A.  A.^  I  cum  Staii|lia  Lucia  |  coniuge  et  |  suis  ex  voto. 

Apvli  (III  H52  ler  descripta  saec.  XF—Xyill).  —  1)  Cf.  supra  N.  4546 -4548 
(Phosphoro  pars  descriplorum).  —  2)  Mvnicipii  Avrelii  Apuli  (cf.  supra  N.  5848). 

7143  I.  o.  m.  aelern.  |  C.  luL  Valeciti|nus  Illlvir  pri|mus  annualis'  | 
mun.  Sept.  Apul.''  |  et  patr.  coIL  fab.  |  muo.  s.  s.,  ex  voto  |  posuit  (in 
laleribus  duo  viri  fasces  tenenlfs). 

Apuli  (Karlsburg)  (III  1085  bis  descripta  saec.  XFIII).  —  1)  ''Severus  Apu- 
lensibus  ius  tribuit  quattuorvirorum  qitotannis  creandorum,  cum  id  antea  extra 
ordinem  tantum  iis  licueriC  (Mommsen).  —  2)  Municipii  SeptimH  Apuh'. 

7144  I.  o.  m.  I  C.  Seutius  |  Anicetus  |  dec.  col.  Sar.',  |  patron.  coL 
fabr.  I  prim.  |  mun.  Sept.  ApuL,  |  v.  s.  L  m.,  |  Augg.  [njnn.''  imp.  Ant.  II 
et  ....»  cos.S  I  X  k.  lun.,  lun.  XVIII,  die  lovis». 

Apuli  (Karlsburg)  (III  10S1  vidit  Mommsen).  —  1)  Decurio  coloniae  Sarmi- 
zegetusae.  —  2)  Una  littera  erasa.  —  3)  Getae  nomen  ernsum.  —  W  A.  205.  — 
6)  Cf.  Mommsen  Chron.  Rom.  p.  512.    Similis  indicatio  supra  N.  2S2S  (not.  6), 

7145  ....  c  I er  I  . .  .  [?Jn  balnr|[o]  populo  pii|blice  oleum  |  po- 

suit.  I  L.  d.  d.  d.  (in  latere)  . . .  rarissim[o.]  |  Sex.  Sentinas  Maxijmus  anno 
primo  I  [/^Jacli  municipi  |  posuit. 

Carlsburgi  (III  S.  7803  vidit  Domaszewski). 

7146  Aesculapio  et  Hygiae  (  P.  Ael.  Rufinus  dec.  mun.*  et  patro- 
nus  I  coll.  fabrum  colon.  ApuL'  |  pro  salule  sua  et  Ulpiae  IIel|pidiae  con- 
iugis  et  Ael.  |  Urbani  fili  ex  iusso  f.  |  port.'  per  p.  XXXX. 

Apuli  (Karlsburg)  (III  97S  vidit  Mommsen).  —  1)  Decurio  municipii  (dec. 
mun.  et  postea  insertum),  cf.  not.  2.  —  2)  Coloniae  Apulensis.  Per  aliquod  tem- 
pus  Apuli  duas  res  pubticas  fuisse,  municipium  et  coloniam,  statuit  Momnuen 
C.  I.  L.  III  p.  185.     Cf  N.  7149.  —  3)  Porticum. 

7147  P.  Ael.  P.  fiL  Pap.  |  Strenuo  eq.  |  p.,  sacerd.  arae  |  Aug.', 
auguri  et  (  Ilviral.  col.  (  Sarm.,  augur.  (  coL  ApuL,  dec.  [  col.  Drob.,  pa- 
t(ron.  collegior.  (  fabr.  cento[nar.  et  naut(ar.,  conduc.  pas(cui  salinar.  (  et 
commer|cior.,  Rufinus  (  eius. 

Apuli  (Karlsburg)  (III  1209  ter  ut  videtur  descripta).  —  1)  Cf.  N.  7151. 


Titali  municipales.  —  Dacia.  725 

7148  C.  Ant.  C.  fll.  Papir.  |  Valentino,  •^.>  |  dec.  col.  Apul.,  C.  |  Ant. 
Agrippinus  |  a  roilit.^  dec.  coi.  |  Napoc'  et  munic.  |  Pot.\  fll.,  et  Gaii 
Ant.  I  Marcellus,  Agrip|pinus  dec'  col.  A|pul.,  Marcella  et  Ajgrippina  ne- 
pot.  eius. 

Jn  vieo  Kotldrd  prope  CarUbvrg,  forlasse  ApuU  rep.  (III  S.  780i  vidlt  Do- 
maszewski).  —  1)  Quondam.  —  2)  Cf.  supra  N.  27S1  not.  6.  —  3)  Cf  N.  7150.  — 
4)  Pvtaissae.    Cf  C.  I.  L.  III  p.  178.  1582,  supra  N.  6523  not.  1.  —   5)  Decuriones. 

7149  [i4«s]cuIapio  et  N[^p]iae  L.  lu[/.  |  £]assinus  dec  col.  Apul., 
llvir  I  col.  Nap.,  flam.  col.  Drob.S  flam.  |  munic  Dier.',  dec  munic. 
Apul.  I  e[t]  Por.,  trib.  leg.  Ilil  Fl.,  pro  sa|Iute  1uli[ae]  Beronices  con[t]|u- 
[j]is  I  V.  I.  8. 

Jpuli  (Karlsburg)  rep.  a.  1898  (III  S.  14468  =  Oeslerr.  Jahresh.  Beibl.  5,  18S 
descr.  Jung).  —  \)  Cf  N.  7130*.  —  2)  Cf  C.  I.  L.  III 8217,  2  et  p.  248  (c.  XXXII). 

7150  [/.  0.  m.]  I  cons.  mu|nic.'  Aeli  |  Hadr.  Napoc,  |  cura  Ilvir. 
qq.  1  C.  Numeri  Deci|ani  et  luli  Ingenui  |  v.  s.  I.  m. 

Klausenburg  s.  Kolozsvdr,  ubi  fuil  Napoca  (III  S.  14465).  —  1)  Conservatori 
municipii.     Cf.  N.  7141.     Napoca  colonia  N.  7148. 

Allos  tilulos  Napocae  repertos  dedi  N.  4061.  4082.  4083. 


7150»  d.  m.  I  M.  Val.  M.  f.  |  Longinu[s]  |  med.  leg.  |  VII  Cl.,  |  ornat. 
orna|ment.  decu[r.]  |  a  splendid.  |  urdin.  m.  H.  D.\  \  vix.  an.  XXIII,  |  M. 
Victorius  |  .  .  anio  et  Victoria  |  [6re]mina  |  fil.  pien[f.]  |  p. 

Turn-Severin,  ubi  fuit  Drobeta  (III  S.  14216*  =  Tucilescu  arch.  ep.  Mitlh.  19, 
1896  p.  216).  —  1)  Ornalus  orjiamentis  decurionatibus  a  splendidissimo  ordine  mu- 
nicipii  Hadriani  Drobetae  (res  publica  mun.  Fl.  Hadriani  Drobet.  est  III  8017). 

7151  Geni.  pag.  |  Mic'  T.  Aur.  ]  [Ft]rminus  |  m[a]g.  pag.  eiujsd.  ex 
suo  I  fecit  1.  m. 

yajda-Huvyad,  delnde  Klausenburg  (lll  S.  7847  vidit  Domaszewski).  —  1)  Ge- 
nio  pagi  Miciemii.  Cf,  III  S.7852.  7868:  Dacia  te  voluit,  possedit  Micia  secum,  item 
supra  N.  1860  (not.  2). 

7152  Herculi  |  invicto  |  pr.*  inpera|toris  col.  |  [6r]alatarum '  |  [r]i. 
lulius  Majrcellinus  |  d.  d.  d. 

Al-Gyogy  prope  Ihermas  Feredo-Gyogy,  ubi  videtur  fuisse  Germisara  (III 
1S94  quatler  descripta).  —  1)  ProtecloriT  (Henzen).  —  2)  Collegium  Galatarum. 
Cf.  supra  N.  4082. 

7153  (eques)  d.  oi.  |  T.  AuF.  Aper  Dalmata*  princ*  |  adsignato'  ex 
Splon.^  I  vix.  an.  XXX,  Aur.  Saijtara  lib.  patr.  optimo  p. 

Zaiatna,  ubi  fuit  Ampelum  (III  1522  cf.  p.  1400  viderunt  Mommsen  et  Do- 
maszewski).  —  1)  Sic  Domasz.  (Afer  Delmata  legerat  Momms.  litleras  contignatas). 
—  2)  Cf.  N.  7165.  —  3)  Deductus  Ampelum  iussu  imperatoris.  —  4)  Spionum  op- 
pidum  Dalmatiae,  notum  praeierea  ex  N.  7162.  7165. 

Tiiulos  eiusdem  loci  dedi  iam  supra  N.  1594.  1595.  5014.  5582.  5589.  4071. 
4298.  4299. 


726  Caput  XIIII. 

7154  d.  m.  I  T.  Fabio  Ib[/j]o|maro*  domo  |  Augus.  Treve[r.]  |  quond. 
dec[Mr.  I  /f]anabar.^  vix.  |  annis  LX,  |  Fabii  Pulcher  |  Roraana  Aqui|leien- 
sis  per  lutores  suos  pos. 

In  vieo  Magyar-Peterd,  origine  fortasse  Apulensis  (III  iSli  descr.  saee.  XVIII 
Atnostus  auctor  aecuratus).  —  1)  lbiio[maro  traditur  (de  nomine  cf.  XII 1 2859).  — 
2)  Forta.ise  legionis  decimae  certiae.     Cf.  N.  71i0.  71il. 

7155  [dis]  faventibus  et  co[n|c]ordia  imp.*  evenit,  qii|od  a  primo 
adventu  |  suo  P.  F.  S.''  leg.  Augusto[r.]  |  donec  provincia  delceder.  ita 
singulos  un[j]|versosq.  benig[nj]tate  sua  |  tractarit,  oneribus  eliam  |  rel[c]- 
vaver[iV],  n.^  felicissim.  |  et  praeci[pjuis  virtulib.  |  eiiu[s]  obs[/rJicta  simul 
et  I  de[w]ota  provincia  .  .  .  | |  .  .  cerm.  d*.  .  . 

Vajda-Hunyad  inter  Sarwizegetusam  et  Apulum  rep.,  fortasse  oriunda  Sar- 
mizegetusa  (IIH412.  III S.  7902  vidit  Domaszewski).  —  1)  Imperatorum. —  2)  P.Fu- 
rius  Satuminus  (ita  plene  tituli  Dacici  III 943.  1171.  1177.  1460).  —  3)  Nomini.  — 
4)  In  fine  incerta  vocabulorum  vestigia. 


Dalmatia. 

7156  Neroni  Caesari  |  Germanici  f.,  Ti.  |  Aug.  n.,  divi  Aug.  pro.,  | 
flamin.  Aug.,  |  civitates  Liburniae^ 

Scardonae  (III  2808  cf.  III  S.  9879  viderunt  Mommsen  et  Hirschfeld).  — 
1)  Pars  inferior  lapidis  non  scripta,  destinata  fortasse  nominibus  civitatum  inct- 
dendis  (Ilirschf).  

7157  T.  Turrajmo]  |  T.  f.  Ser.  Seda[/oJ  |  decurioni,  lT[ytro]*  |  Scar- 
donis,  sacer[rfof2]  |  ad  aram  Aug.  Lib^wr»,]  |  Huic  ordo  Scardo[nj/an.]  j 
statuam  decre[urt].  |  lulia  Sex.  f.  Maxima  |  iopensa  remi[ssa]  |  d.  s.  p.  f. 
L.  d.  d.  d. 

Scardonae  (III  2810  bis  ut  videtur  descripta).  —  1)  Sic,  vel  Illlviro. 

7158  .  .  .  .  ius  I  Quir.  |  Genialis  |  [praef.  fabr.'i']  cos  et  |  p[rae^], 
sacerd.  |  at  a[r]am  Caesar[«]s,  |  dec.  |  le[sf]amento  po[nj]  |  iussi[f.  |  I. 
d.  d.}  d. 

Docleae  (III  S.  15827  Hirschfeld  vidit  ectypum).  Aram  a  Dalmatia  propria 
Augusto  dedicatam  Docleae  fuisse  coniecit  Hirschfeld  l.  c. 

7159  M.  Flavio  T.  f.  Quir.  |  Fronloni'  sacerd.  j  in  colonis  Naron.  | 
et  Epidauro,  |  Ilvir.  i.  d.  |  lu[/]io  Risin[>]o',  llvir.  |  [^Juinq.,  [/>]<m[f.]  in 
co[/.J  I  Sc[o](lr.,  Ilvir.  i.  d.  qui^n^.,  |  /?]am.  \divi  Titi],  praef.  [fabr.]  \ 
pleps  I  ex  aere  conla[fo]. 

Docleae  (111  S.  12695  cf.  p.  2233  ed.  Cagnat  mim.  des  antiq.  32  p.  327  de- 
tcriptam  a  Rowinsky).  —  1)  Idem  III  S.  12692,  IF.  —  2)  Cf  N.  4881  not.  1. 

7160  L.  Anicio  L.  f.  |  Paetinati  |  UUvir.  iure  dic.  |  quinquennal., 
prae.  |  quinq.  Drusi  Caesar.  |  Germanici*,  praefec.  |  quinq.  P.  Dolabellae*,  ( 
pontifici,  flamini  |  luliae  Augustae',  praef.  |  fabr.,  |  praefectur.  Phariac.  | 
Salonitan.^ 


Tituli  municipales.  —  Dalmatia.  727 

Salonis  (III  S.  1474i  =  BuUi  bull.  dalmalo  1902  p.  6).  —  1)  Est  Dnuus 
Germanici  fiUus,  Germanictu  dictut  etiam  su/ira  N.  107,  9.  —  2)  Cf.  N.  SS29  not.  3. 
—  3)  Cf.  N.  6991  nol.  1.  —  4)  Praefeclura  Phariaca  Salonilana  (ad  pharum  prope 
Salonas  exlruclum  refert  Hirschfeld). 

Alios  lilulos  Salonitanos  dedi  supra  N.  219.  257.  278.  728.  960.  1508.  1S28. 
1S57.  1S95.  2260.  2287.  2370  2379.  2506.  2530.  2552.  2586.  2587.  259i.  2600.  2616. 
2617.  3041.  5176.  5182'.  5710.  3943.  4005.  4105.  4106.  4282.  4887.  4907.  5112.  5119. 
5174:  5829.  5829: 

7161  C.  Curiatius  T.  f.  Serg.  |  Secundus  dom.  Augusta  |  Troade, 
vet.  leg.  VII  C.  p.  f.,  I  scriba  Salonis,  annor.  LXV,  h.  s.  e.  |  .  .  .  [m  agr.] 
p.  XX. 

Salonis  (III  2019  vidit  Mommsen). 

7162  T.  Flavio  |  T.  fll.  Tro  |  Agricolae  |  decur.  col.  Sal.,  |  aedili, 
Ilvir.  iure  |  dic,  dec.  col.  Aequi|tatis*,  Ilvir.  qq.  disp.'  |  municipi  Ridi- 
tar.',  I  praef.  et  patron.  coll.  |  fabr.,  ob  merita  eius  coll,  |  fabr.  ex  aere 
conlato;  |  curatori  rei  pub.  Splonisjstarura*  (sic),  trib.  leg.  X  G.  p.  f. 

Salonis  (III  2026  vidit  Mommsen),  —  1)  De  Aequo  sive  colonia  Aequitatis 
cf.  C.  l.  L.  III  p.  560  (item  hic  N.  1057.  4544.  7170).  —  2)  Dispunctori.  Cf.  N.  7163. 
Idem  munus  in  compluribus  oppidis  Mauretaniae  (cf.  N.  4456.  5728).  —  3)  Cf. 
N.  7164.  —  4)  Cf.  N.  7153  not.  4. 

7163  d.  m.  I  P.  Ael.  Rastoriano  |  eq.  R.,  decur.,  Ilviro  |  et  qq.  mu- 
nic.  [fi»(]|tuatium*,  dis[p.^  ci]|vitat.  Naron[«ns.],  |  q.  municipp.  Azina- 
[tumY  I  Splonistarum*  Ar[upm.?]  |  et  Ael[/]ae  Procili[anae?]  |  defunct. 
ann.  .  .  .,  |  Albia  Crisp[ma  coniugi]  |  incompara[6?7t  et  fi]\\\ae  infelicissi- 
m[ae]  |  et  sibi. 

Salonis  (III  S.8785  cf.  p.2156  vidit  Hirschfeld).  —  1)  Sic,  vel  [ff/«]taatiam, 
cf.  C.  I.  L.  III  p.  1026  cap.  /••  ///.  —  2)  Cf  N.  7162  not.  2.  —  3)  Huius  loci  me- 
moria  praeterea  superesse  videtur  supra  N.  2594  et  in  lalerculo  praetorianorum 
VI  32S62  fr.  14  (p.  3353).  —  4)  Cf  N.  7153  not.  4. 

7164  d.  nh  I  Q.  Rutilio  |  Q.  f.  Tiliano  |  ilvir.  qq.  |  et  |  Q.  Rutilio  | 
Q.  f.  Proculo  I  llvir.  qq.,  |  filio  |  eius,  |  principi  rau|nicipi  Ri|ditarum. 

7165  •  .  .  •  I   principi   |   Delmatarum,  |  ann.  XXII,    |   Claudia  Tib. 

fil.  I  .  . . 

Prope  S.  Danillo,  ubi  fuit  municipium  Riditarum  (III  2774.  2776  vidit 
Mommsen). 

7166  Q.  Safinius  Q.  f.,  |  Sex.  Marius  L.  1.  |  mag.  Naro.*,  |  Q.  Mar- 
cius  Q.  f.,  I  P.  Annaeus  Q.  1.  Epic»  |  q.^  |  tur.*  fac  coir. 

Fiddo,  ubi  fuit  Naruna  (II1 1820  cf.  8423  vidit  Hirschfeld).  Titulus  scriptus 
libera  re  publiea.  —  1)  Magistri  Naronae.  De  vico  Narona  cf.  Mommsen  C.  1.  L. 
III  p.  291.  —  2)  Epic.  in  sequenti  versu  exaratum,  sed  lineola  revocatum  ad 
superiorem.    Idem  homo  est  supra  N.  3354.  —  3)  Quaestores.  —  4)  Turrim. 

7167  Aug.  sacr.  |  C.  lulius  Macrini  lib.  |  Martialis  IliUIvir.  m.  M.' 
ob  I  honor.  Idem  ludos  scaenic.  |  per  trid.  d.  et  caotbar.  arg.  p.  S-*. 


728  Caput  Xmi. 

7167*  divo  Aug.  sacr.  |  Q.  Sextilius  Corinthus,  |  L.  Vibius  Ama- 
ranthus  (et  alU  quattuor)  \  llllllvir.  m.  M.  ob  h. 

Fiddo,  ubi  fuit  IVarona,  delalae  Zaram  (III  4769.  1770  vidit  Mommsen).  — 
1)  Sevir,  magister  Mercurialis?  —  2)  Pondo  unciarum  septem. 

7168  Genio  plebis  sac.  |  L.  Septimulenus  Vitalis,  |  Q.  Lusius  Acra- 
banus,  |  Q.  lulius  Daphnus,  |  M.  Curtius  Sporus  liinlviri  |  ob  h.  m.  M.' 

Naronacy  deinde  Legnagi  (III  i77S  vidit  Mommsen).  —  1)  Ob  honorem,  ma- 
gisiri  Mereuriales? 

7169  C.  Vibio  Severo  |  llTnivir.  annor.  XXV,  |  C.  Vibius  Ingenus 
pater,  |  IITIII^  Augustalis  |  Flavialis  Titialis  |  Nervialis,  vivos  fecit  |  et  sibi 
et  Vib[?]ae  Rhodope  |  uxori,  Ubertae,  vivae  et  |  C.  Vibio  Primigenio  | 
Iflillvir.,  liberto  optimo. 

JSaronae  (III  183S  partem  vidit  Mommsen),  —  1)  Intellege  llllllvir. 

7170  L.  Aurelio  (  L.  1.  Victori  (  domo  Aequo,  (  Aug.'  et  Seniae  | 
sac.  prim.  corp.  |  Augustalium,  (  ornat.  ornam.  (  decurionalib.,  (  pleb[s] 
Seniensium  (  aere  conlato.  (  Curante  Aur.  Secund. 

Zevgg,  ubi  fuit  Senia  (III  3016  semel  descripta  saec.  XF).  —  1)  Augustali, 
tcilicet  Aequi. 

7171  d,  m.  [  Ael.  Capito  dec.  (  municip.  Salvio*  (  natus  Starue^  qui  | 
vix.  an.  XLV,  Ael.  (  Victor  filius  ips|ius  patri  rarissim.  (  b.  m.  pos. 

Sucurac  prope  Salonas  (III S.  14249^  Hirschfeld  vidit  ectypum;  Bulic  oesterr. 
Jahresh.  II  Beibl.  109  imaginem).  —  1)  Salvium  sive  Salvia  videtur  memorari  Plol. 
2,  16,  6,  it.  Ant.  p.  269,  4,  alibi.  —  2)  Fortasse  Sarute  tabulae  Peutingeranae 
(Hirschf.  l.  c). 

Terminos  positos  inter  civitates  Dalmatiae  habes  supra  N.  S948  seq. 


Moesia. 

7172  Cereri  [  Aug.  j  C.  Severius  |  Valens  dec.  [  et  quaest.  II  |  munic. 
Ael.  I  Vim.  j  ob  hon.  |  [rf]ecur.  po[s]. 

Semendriae,  sed  ablata  ut  videtur  ex  Fiminacii  ruinis  (III  S.  8102  vidit  Do- 
maszewski). 

7173  M.  Val.  Speratus  (  vet.  leg.  VII  CI.*  ex  bf.  j  cos.',  dec.  m.  A. 
V.',  praef.  coh.  |  I  Aq.  vet.*,  v.  a.  LV,  e'  in  Britt.',  (  Lucia  Afrodisia 
con[iu[9]i  b.  m.  el  sibi  vivae  |  posuit. 

Kustolatz,  ubi  fuit  Fiminacium,  rep.  (III S.  126S9  Domaszewski  vidit  imaginem 
photographicam).  —  1)  Legio  septima  Claudia  Fiminacii  tendebat,  cf.  N,  2302.  — 
2)  Ex  beneficiario  consularis.  —  3)  Decurio  municipii  Aelii  yiminacii.  —  4)  De 
hac  cohorle  cf.  supra  N.  1998.  —  5)  Defunctus.  —  6)  Fidetur  cnhors  illa  per  ali- 
quod  tempus  in  Britannia  morata  esse. 

7174  I.  0.  m.  I  Sext.  Alp.  Alci[mus  o".  [o]rn.  (  dec.  mun.  Aur.  j  Aug. 
Mar.',  et  L.  |  Val.  Trofimas  Aug.  mu.  s.  s.* 

Oraije  prope  Dubravitza  rep.,  est  Belgradi  (III  S.  8141  vidit  Domaszewski): 


Tituli  municipaleB.  —  Moesia.  729 

—    1)  Omaiut   omamentit    decurionalibut   municipii   Aurelii   AvgxuU  Margi.  — 
2)  Avguttalet  inunieipii  tupra  tcripti. 

7175  L.  Anatinio  |  L.  lib.  Phoebo  |  Aug.  col.  Ulp.  |  Rat.,  ornato  | 
orDameiitis  |  decurional.,  |  immunitate  |  muner.  public.  |  concessa  ab  or|- 
dine  col.  eiusd.,  |  Augustal.  col.  e.*  |  aere  conlato  |  d.  d. 

Fidin  ad  Danuvivm,  ted  pertinet  Ratiariam  (1116294  cf.  III S.  p.  4i4*S  vidit 
Toeiletcv).  —  1)  Auguttalet  coloniae  eiut. 

7176  d.  m.  I  M.  Aurel.  Cliresto  |  dec.  aedilic.  col.  Ulp.  Rat.,  (  vixit 
ann.  LX,  et  |  M.  Aurel.  luliano  doc.  aedil.  |  col.  Rat.  data  immun.  ordin.*  | 
ob  instantia  aqueduct.,  v.  a.  XL,  |  Flavia  lulia  socro  et  marito  b.  m. 

Arier,  ubi  fuit  Ratiaria  (JII  S.  8088  vidit  Domatsewtki).  —  1)  Immunitate 
ordinaria  (Mommt.). 

7177  d.  m.  I  Sex.  Caelidi|us  Secundus  |  S.  C  Lupi  et  Maljaurae 
Comijniae  filio  (tic)  Ae|mil.*  Slobos,  |  cui  ordo  col.  |  Scup.  onores  (tic)  j 
aedil.  et  decu|rio[nJatus  con|tulit,  vix.  an.  |  XVllI  dies  XXXX,  |  h.  s.  e. 

Kucevista  prope  Scupot  (Uetkiib)  (III  S.  8i03  vidit  Domaszewski).  —  1)  Sex. 
Caelidii.  —  2)  Aemilia  tribut  Stobentium  (cf.  Kubittchek  imp.  Rom.  trib.  de- 
tcriptum  p,  S44). 

7178  T.  Aurelio  T.  fil.  Papir.  |  Flavino  primipilari  |  et  principi  or- 
dinis  col.  |  Oesc,  et  buleutae'  civitaUi[w]  |  Tyranorum  Dionysiopol.  | 
Marcianopol.  Tungroru[»j]  |  et  Aquincensium,  patron[o]  |  coUegi  fabr.,  ho- 
norat[o]  |  a  divo  Magno  Antonino  |  Aug.  SS  L  milia  n.  et  XXV*  [et]  j 
gradura  promotionis  |  [ob]  alacritalem  virtu[/?5  |  flrfyjersus  hostes  Ca[rpo5*  | 
et  res  prospere  et  \a[lide  ^«s]|tas.  Cl.  iNicom[erf«s]  buleuta  civitatis  [Ty^ 
ra]|norum  amico  dign[j55JOTo].  |  L.  d.  d.  d. 

Gigen  ad  Danuvium,  ubi  fuit  coionia  Ulpia  Oetcut  (cf.  N.  1465),  rep.,  ett 
Sophiae  (III  S.  14416  Bormann  vidit  ectypum).  Titulum  ab  ordine  Oetcentium 
pubiice  potilum  dedi  tupra  N.  4465.  —  1)  Cf.  N.  4465.  —  2)  Figinli  quinque 
(milia  nunimum).  Intelleguntur  dona  milUaria.  Cf.  Domatzewtki  ff-ettd.  Kor- 
retp.-Bl.  4900  p.  447.  —  3)  Cf.  Domaxzewtki  l.  e. 

7179  Genio  |  empor.  |  Pirel[/ensJMm] '  |  .  •  • 

Prope  Kotovo  rep.  (III  S.  42447  vidit  Cichoriux).  —  1)  Cf.  tupra  N.  5608. 

7180  I.  o.  m.  I  et  lunoni  |  regine  c.  R,*  |  el  Ressi  conjsistentes  vijco 
Ulmeto  p|ro  salute  imp.  |  Ael.  Antonini  Ca|es.  per  mag.  L.  Val.  Maxellius 
pos|suit  (tic  tradiiur)  de  suo  V.  s.  1.,  |  imp.  Antonino  |  III  cos.' 

In  Dobrudtcha  rep.  loco  dicto  Pantelimon  tive  Ceatatorman  (III  S.  44244** 
deter.  Tocileteu).  —  1)  Civet  Romani.    Cf.  N.  6774  teq.  —  2)  A.  440. 

7181  C.  lul.  C.  f.  Quadrat.  |  memoriam  sijbi  et  luliae  Te|rentiae 
con|iugi  suae  se  vi|vo  per  liberos  |  suos  fecil,  [(]o|ci  princeps,  |  quinqueu- 
Da|lis  territorii  |  Capidavensis*. 

Ibi  ubi  ea  quae  praecedit  rep.  (III  S.  42491  detcr.  Tociletcu  arch.  ep.  Mitth.  44, 
4892  p.  47).  —   1)  Capidava  memoratur  in  ilin.  Anton.  p.  224  et  alibi. 


730  Capat  XIIII. 

7181  d.  i.  m.*  |  Lucius  Pompe|ius  Vales  Da[f]us  |  Fabia*  Anquira',  | 
consist.  r.  Hist.*,  |  muneraque  fe|cit  Histro  in  |  oppido  arcon|tium  et 
aediiiciu  |  et  sacerdotium  |  at  Libej^wm,  e]t  sepul|crum  se  vivo  me  |  ipse 
sibi  fecit,  et  ara  |  posuit  qum  fuit  ann.  |  LXXVI,  et  .  .  .  Man|suetae  con- 
iu[^]i  suae  |  p.**  bene  merenti,  que  vixit  an.  L,  et  Do|nalo  filio  suo,  qui 
nuc  I  est  an.  XX  et  d.  m.  pl.'  V,  M.  ma|io.'  rerum  supr.  se  supra  . .  .|te' 
puosuit.  Quem  comedo' .  .jtus  cum  libertos  meos.  Scrip.  |  . . .  XHI  Octob. 
Barbaro  cos.*" 

Kulschuk-  (vel  Cuciuc)  -Kioi,  nunc  Bucaresti  (III  S.  12489  Domaszewski  vidil 
eclypum).  —  1)  Dis  inferis  manibus  (nisi  scribendiim  d.  m.).  —  2)  Significatur 
Fabia  tribus.  —  3)  Ancyra.  —  4)  Consistens  regione  (?)  Histri.  —  5)  Piae.  — 
6)  Dierum  minus  plus.  —  7)  Marcvs  maiorarius,  —  8)  Suprascripti,  suprascrip- 
<(a)e?  —  9)  Commendo.  —  10)  A.  137. 

7183  ordo  spl[endj]|didissima  (sic)  mun.  |  Trop.*  per  Tib.  Cla[urf.]  | 
Germanu  e[t]  M.  |  Aur.  Flaviu  d[MM]|mveros  adil[es],  |  Val.  Valerianus  e[/]  | 
lul.  Quirillus  qu[aej|stores,  Ulp.  Hercu[lanus  et  lul.  Hercula|[nM]s  [wa]g.  (?) 
pa[^.?]  Oc  .  .. 

Prope  Adam-Clissi  rep.,  est  Bucaresti  (III  S.  748 i.  12461  vidit  Domaszewski, 
delineavit  Tocilescu  arch.  ep.  Mitth.  aus  Oesterr.  17,  1894  p.  111).  —  1)  Municipii 
Tropaei.  [7Va]ianenses  Tropaeenses  in  titulo  anni  113/6  III S.  12470.  Alios  titulos 
eo  loco  repertos  dabo  infra  in  Addendis. 


7184  ....  I  M.  Ulp.  Marciano  |  vet.  ex  s.  c.  a.  I  D.',  |  pont.,  llviro 
qq.  I  m.  Tr.',  Marcii  An|tistius  Rufus  |  pontif.  et  Antistius  |  Domitius  ed., 
q.',  I  fratres,  |  o.  v.^ 

Iglitzae,  ubi  fuit  Troesmis,  rep.,  iam  Bucaresti  (III  7304  vidit  Domaszewski). 
—  1)  Ex  singulari  consularis  (cf.  N.  2324.  2339)  alae  primae  Dardanorum  (cf. 
supra  N.  2999).  —  2)  Duoviro  quinquennali  municipii  Troesmensis.  —  3)  Aedilit, 
quaestor.  —  4)  Optimo  viro. 

De  Troesmi  cf.  supra  N.  468.  2311.  2474. 

7185  d.  m.  I  M.  Ulpius  Longinus  |  ex  dec.  vet.S  bul.*  Tomitan.',  ) 
se  vivo  sibi  et  Ulpiae  Aquilinae  |  coniugi  suae  memoriam  fecit  |  in  prae- 
dio  suo. 

Constantza  s.  Kostendje,  ubi  fuerunt  Tomi  (III  770  cf.  p.  997.  2242  saepitu 
descripta).  —  l)  Ex  decurione  veteranus  (cf.  N.  2398.  7141  not.  2).  —  2)  Buleula. 
Cf  N.  1463.  7178.  —  3)  Cf  N.  1463. 

7186/7     ordinibus  Scythicis  curas  |  [q]m  sustulit  ae[^]ras'. 

Kostendje,  in  basi  statuae  (111  768  semel  descripta  circa  a.  1829).  Buecheler 
carm.  epigr.  n.  324.  —  1)  Statua  fuit  praesidis  provinciae,  qui  curias  provinciae 
Scytliiae  (a  Diocletiano  institutae,  cf.  supra  N.  1961  not.,  N.  4105)  dicitur  fovisse. 


Titali  municipales.  —  Moesia.  Macedonia  Asia.  731 

Macedonia. 

7188 I  Epidamno»  Sy . . .  |  eq.  R.,   aed.,   Ilvir.  q[q.\,  \  fla- 

mini,  augnr[»],  |  patrono  col.  Dy[rr.],  |  fabri  tignuarii  pr[oe]|fecto  suo 
perpet[no]  |  ob  merita  eius  qu[ae]  \  in  se  sacpius  libien[s]  (tic)  \  contulit, 
posueru[n/J.  |  L.  d.  d.  d. 

Dyrrachii,  deinde  Parisiis  (III  611  Mommsen  vidit  eclypum).  —  1)  Domus 
posita  ante  cognomen.  De  Epidamno  cf.  C.  I.  L  III  p.  117.  De  Dyrrachio  cf. 
praeterea  supra  JV.  S678. 

7189  C.  Vibius  C.  fil.  Vol.  Daphnus  |  orn.  dec.  hon.  an.  V  m.  IX 
h.  s.  e.  I  C.  Vibius  C.  fil.  Vol,  Florus  dec,  |  Ilvir  et  niunerarius  Philippis  | 
fil.  kariss.  [/".]  c. 

Dramae  prope  Philippos   (III  659  cf.  p.  1S2S  bis  descripta). 

Alios  titulos  Philipporum  dedi  supra  N.  2538.  4059.  5208.  5466.  5710  cf. 
etiam  N.  2718. 


Asia. 

7190  [».  c.  de  ;)]ostulatione  Kyzicenor.  ex  Asia,  |  qui  dicunt  ut  cor- 
pus  quod  appellatur  nejon'  et  habent  in  civitate  sua  auctoritate  |  [amplis- 
smi  o]rdinis  confirmelur.    Scri| [6enrfo  adfue]runi  M.  Aelius  imp.  Titi  Aeli  | 

[Hadriani  .4n]tonini  f.  Pap.  Auielius  Ve|[rMs]*,  s  M.  f.  Gal.  Verus, 

M.  Hosidius  |  M.  [/".]  A  . . .  [Ge<]a,  M.  Annius  M.  f.  Gal.  Libo,  Q.  |  Pom- 
p|etMs]  Q.  f.  Hor.  Bassianus,  L.  Fl.  L.  f.  |  Quir.  lulianus,  L.  Gellius  L.  f. 
Ter.  Severus  |  q.'  Sententia  dicta  ab  Appio  Gallo*  |  cos.  desig.  relatione 
1111*  concedente  |   imp.   Caes[are]   J[ilo  A]e\\o   Hadriano   An(io[ntno  Aug. 

Pio]  .  .  .  IIII  relatione  sua  | [Kyzicen]os  ex  Asia  | [quos 

neos  a]ppellant  | 

Cysici  rep.,  est  Londinii  (III  S.  7060  =  Eph.  ep.  3  p.  156  Mommsen  vidit  ee- 
typum).  Tractavit  Mommsen  l.  c.  —  1)  Cf.  Ziebarth  griech.  Fereinswesen  (1896) 
p.  111  seq.  —  2)  Cf.  supra  N.  353  not.  1.  —  3)  Quaeslores.  —  4)  Cf  III  S.  1S2U. 
—  5)  Quarta.     Cf  Mommsen  Staatsr.  II  (ed.  3)  p.  898  not,  4. 

7191  [s]plendidissimus  |  populus  |  coL  Aug.  Troadens.  |  Aurelium 
lobacchum,  |  curalore  |  . . .  idio  Menogeo. 

ijdjek  (vei  Vwedjek)  -Kiii,  horis  duabus  a  Bergas  (III S.  707S  descr.  Lolling). 

7192  Gen.  populi  |  C.  lulius  C.  f.  Ani.  lunianus  |  [/Jlvir  iter.,  Ilvir 
quinq.,  aed.,  |  ..  sacerdotali  C*(cj  et  Ilviralib.  |  [ornajraent.  et  iure  contio- 
nan[(/i  I  et  sfo/Juis  pedestrib.  et  equestr[i6.  |  s/Jaluis,  item  a  civitate  lliensi[um 
clupeisl  I  e]t  statuis  inaurat.  honor[a/}/sJ  |  consacravit. 

In  Troade  rep.,  pars  superior  ahlata  in  Brilanniam  (III  592  =  12246;  III 
S.  7075  Mummsen  vidit  ectypum  utriusque  partis.  In  eodem  lapide  poslen  exarattis 
litulus  Galerii  supra  N.  653,   adiecta  quoque  acclamatio  [si]c  XX,   sic  XXX). 

Titulos  positot  a  vici*  Alemandria»  dedi  tupra  N.  4018,  2718. 


732  Caput  XIIII. 

7193  [Dianae  Ephesiae  et  gerusiae  Ephesiorum^  C.  yjibius  C.  f.  Vof.^ 
Salutaris'  promag.  portuum  |  provinc.  Siciliae  item  promag.  frumenti  man- 
cipalis,  praefec.  |  cohor.  Asturum  et  Callaecorum,  trib.  mil.  leg.  XXII  Pri- 
migeniae  p.  f. ,  subpro|curator  provinc.  Mauretaniae  Tingitanae  ilem 
provinc.  Belgicae  |  Dianam  argenteam  item  imagines  argenteas  duas 
unam  urbis  Rojmanae  et  aliam  gerusiae''  sua  pecunia  fecit,  ita  ut  omni 
ecclesia  sii[pjra  |  bases  ponerentur;  ob  quarum  dedicalionem  in  sorti- 
tion[em]*  gerusiae  con|secravit  sestertia  decem  septem  milia  nummum.  j 
^AQTiiiidi  ^E^saia  ytal  Tfj  q>iXoo€^datwi  yeQovaia  ^Erpealwv  |  raiog 
Olei^Log  r.  vlog  Ovwcpsvriva  2akoviagiog  dgxwvrjg  \  Xifxivwv 
kTtaQxeiag  2i>c€liag  xat  aQx^oviqg  aelTov  di'f.iov  \  'Pwf^aiwv,  €7taQxog 
aneiQrjg  lAarovQwv  y.al  KaXkaiyiwv,  x^t,Xi\aQXog  Xeyiwvog  ■n^  IJQeL- 
fiiysviag  Ttiag  ^LdrjXswg,  dvT€7iiTQo\nog  knaQxeiag  MavQetaviag 
Tivy€itavr,g  y.al  knaQxeiag  \  BeXyixrjg,  '[AQtefiLV  oQyvQeav  xal  €ly.6vag 
aQyvQag  [/?'],  (xiav  rjyefio^vidog  Pw(j.i]g  /ai®  q)LXoa€§datov  yeQovaiag 
«X  Ttov  idiwv  I  kTVoirjaeVj  ativa  yia&ieQwaev  Yva  tiifrjtai  Tcatd  k/,- 
xXrjaiav  kitl  \  twv  ^aoewv,  <wg  rj  didta^ig  avtov  Tt€QL€X€L'  y.ad-LiQwo€v 
dh  I  v.ai  elg  xXrJQOv  tr~g  yeQovaiag  drjvdQia  tetQay.igxeiXLa  dLax6\aia 
TtsvtrjKovta.  \  ^Eiti  dvd^vndtov  r.LdxviXXiov  IIqoxXov,  ygafiiLiatevovtog 
Ti^.  KXavdiov  \  [lo]vXLavov  qiXooe^daiov  xal  (pLXo/tatQidog.  \ 

Ephesi  rep.  ante  thealrum  loco  non  suo  (III  S.  H19S,  4  descr.  Heberdey).  — 
1)  Primus  versus  in  plintho  basis  scriplus  periit,  furtasse  cum  basis  in  alios  usus 
converteretur.  —  2)  Sic  constanler  scriptum  (pro  Ouf.)  in  omnibus  huius  viri  ti- 
iulis,  iteni  Graece  constanter  OvaxpsvTiva.  —  3)  Huius  Sulutaris  praeter  tilulos 
ad  singula  donaria  ab  eo  posita  spectantes  extat  instrumentum  donationum  duplex, 
quod  incisum  Ephesi  in  inlroitu  theatri,  iam  est  in  museo  Britannico  (Hicks  Greek 
inscr.  in  the  British  Museum  n,  CCCCLXXXI  vol.  III  p.  128.  455),  factum  anno  p.  Chr. 
lOSji.  —  4)  Ad  haec  dona  spectant  ex  instriimento  supra  (not.3)  citato  v.  81  seq.: 
b(jLolo)q  xal  d[Q\yvQea  ^AQxefiig  ka[fi7ta6jj^6]Q[o]g,  bXxilq  XieixQuiv)  t,'  xal  etxutv 
agyvQea  tov  drjfiov  xov  '^Pwfxalwv  ....  xal  etxwv  aQyvQsa  xT^q  (piXoaepdaxov  ye- 
Qovaiaq  ....  xad-ieQWfitva  xy  xe  AQxefiLdi  xal  x^  ^E<peaiwv  yeQovala.  —  5)  De 
hac  sortitione  acium  erat  in  instrumento  supra  (not.  5)  cilato  post  v.  i54,  sed  locus 
periit.  —  6)  Insere  clV.Tjv. 


7194   Dianae  Ephesiae  |  et  phyle  Teion  *  |  C.  Vibius  C.  f.  Vof.^  Salutaris 

promag.  (  portuum  provinc.  Siciliae  (et  reliqua,  ut  in  N.  1795) Dianam 

argenteam  item  imagines  argenteas  duas,  |  [w]nam  Lysimnchi^  et  aliam  phyles 
sua  pecunia  fecit,  ita  ut  |  [o»i]n[i  e]cclesia  supra  bases  ponerentur;  ob 
quam  dedicatio|nem  in  sortitionem*  sex  phylaes*  consecravit  !1S  XXXIil 
CCCX[XX]lll[5]\  I  'AQtifidi  'Ecp€ai(^  xat  cpvX^  Trjiwv  P,  Ohei^Log  P. 
vlog  Olwcpevtiva  \  \2\aXovtdQLog  aQxcbvrjg  Xifiivwv  krtaQXsiag  ^lxs- 

Xiag  (et  reliqua) "AQtSfiiv  aQyvQkav  y.al  \  stxovag  uQyvQiag  dvo^ 

filav  .AvaifLaxov  v.ai  dXXrjV  trjg  cpvXrjg  \  £X  rw»'  idiwv  krtoirjos^, 
axLva  -Kai^LiQwasv  %va  ti&r]VtaL  \  xat^  kxxXrjalav  kv  t(p  ^satQc^  irti 


Tituli  municipales.  —  Asia.  73S 

Twv  ^daeiov,  wg  ij  didra^ig  \  avtov  neQLixw  xa&ifQwoBv  dk  elg 
xXfJQOv  lalg  «I  cpvXalg  \  drjvaQia  HTAF'  aa.  C  |  \E]icl  dv&VTtaTOv 
r. '^xviXUov  IIqotiIov  ,  yQay.^axevovtog  Ti^.  KXavdlov  |  'lovkiavov 
(piloae^daTov  %al  (piXoTtaTQlSog  t6  /9.  (In  parte  aversaj  Tei[oJo. 

7194*  [Z)jon]ae  Ephesiae  el  |  [ph]y\e  Sehaste  |  C.  [Fjjl.ius  C.  f.  Vof.* 
Salutaris  promag.  porluum   |  provinc.  Sicilia[<'J  |  (et  reliqna,  utin  N.7195) 

Diauam  argenteam  item  imagines  argentea[.s]  duas  unam  divi  Aug. 

[ajliam  phyles  sua  pecunia  fecit,  ita  ut  omni  ecclesia  |  in  theatro  supra 
bases  ponerenlur;  ob  quarnm  dedicationem  in  (  in  (sic)  sorlitionem*  ser 
phylaes  COnsecravit  HS  XXXIIt  CCCXXIII  S.*  (Deinde  eadem  Graece,  sic  ut 
supra).  (In  parte  aversa)  2e(iaaTfjg'  \  xai  ovvedQlov  veuinoiitiv,  I  xai 
avvedQiov  xQvaofpOQtDv^,  \  \x]ai  avvedQiov  xovQriTwv. 

7194^  [Djianae  Ephesiae  et  j  phyle  Carenaeon*  |  [C.  FJibius  C.  f. 
Vof.*  Salularis  promag.  portuum  |  [prjovinc.  Siciliae  (etreliqua,  uiinN.7193, 

sed  lacert) [Dianam]    argenteam    item    imagines    argenteas    duas 

unam  ( "*  et  aliam  phy^/pjs  sua  pecunia  fecit,  ita  ut  omni  |  [ecclesia  in 

f^]eati[o  8np]va  bases  ponerentur,  ob  quam  6e\[dicationem  in  sortiti]onem 
sex  phylaes  consec.  HS  XXXltl  CCCXXXUIS.  |  (Graeca  paene  tota  perienmt). 

Ef/hest  in  theatro  rep.,  bases  tres  (III  S.  14i9S,  6.  S.  7  III  606S,  primam  et 
secundam  descr.  Heberdey  cf.  Jahreshefte  des  oesterr.  arch,  Inst.  II  1899  app.  p.  4S  ; 
terliae  in  Brilanniam  ab/atae  vidi  ecty/mm).  Ex  aliis  similibiis  ba^ibus  supersunt 
III  lil95,  8.  10.  —  1)  De  sex  tribubus  Ephesiorum  cf.  Hicks  Greek  inscr.  in  the 
Brit.  Mus.  III p.  68 seq.  —  1)  Cf.  N.7193  not.2.  —  3)  Lysimachus  rex,  cuius  merita 
erga  urbem  Ephesum  apparenl  ex  Strabone  4i  p.  640.  —  4)  Quomodo  haee  surtitio 
instituenda  esset,  exposilum  erat  in  instrumento  supra  (N.  7195  noU  5)  citato 
V.  142  seq.  —  5)  Numerus  corruptvs,  corrigitur  ex  N.  7/54».  719i^.  —  6)  8333, 
7)  daauQitt  el  Cf  not.  8.  —  8)  Sesl.  33333^1%  (=  denar.  8333'/b).  Summarum  a  f^ibio 
Satutare  consecratarum  usurae  nomine  quotantiis  pro  denariis  centum  Ephesiis  nu- 
merari  debuisse  denarios  novem,  apparet  ex  instrumento  supra  (cf.  not.  4)  citato 
(cf,  Mommsen  Zeilschr.  f.  Numismatik  14,  1887  p.  40;  Billeter  Gesch.  dex  Zins- 
fusses  p.  104) ;  tribubus  igitur  Ephesiis  quotannis  dividundi  erant  denarii  750,  sive 
drachmae  Asiaticae  circ.  1000  (cf.  Mommsen  l,  c).  —  9)  Cf.  Kern  Herm.  56,  1901 
p.Sli.  —  10)  Cuius  dei  vel  viri  imaginem  cum  imagine  phyles  Carenaeon  dedica- 
verit  Salutaris,  ignoratur. 

7195  Dianae  Ephesiae  et  pueriis  (sie)  \  Ephesiorum  seraper  futuris 
et  I  paedonomis  et  paedeutaes  |  C.  Vibius  C.  f.  Vofent.  Salularis  Philar- 
temis  et  |  Philocaesar  promag.  provinc.  portuus  (sic)  Sicili|ae  item  pro- 

mag.  frumenti  mancipalis  eiusdem  |  \>iov'mc.  (h  reliqua,  7it  in  N. 7193) | 

imaginem  arg.  Minervae  Pammusae'  ut  omnibus  eccle|sis  (sic)  in  theatro 
poneretur  sua  pecunia  fecit  et  consti|tuit  pecuniam  ut  ex  usuris  pae- 
donomi  et  paedeute  omnib.  ann.  conv[(?Jntic.*  accipiant,  sicut  [i]n  |  diataxi 
superiore  caulum  est  |  l^Qtifndi  'Erpeal(jc  xai  Toig  [d]tei  kaoptivoig 
^Ecpealiov  naialv  %ai  natdovd^^oig  xai  naidevTalg  F,  OveL^iog  F.  viog 


734  Gaput  XIIII. 

Ovo)(pevteivtt  2ttkovraQiog  \  Q^iXaQre^ig  xai  OiXoxttioaQ  oQxojvrjg  Xi- 
fiivu)v  knaQxeiag  2ix€kiag  (et  reliqua)  etxova  aQyvQsav  l^&rjvag  Ilttfi. 
fiovaovf  %va  xid^rjTai  \  Y,axa  Ttaaav  ixxXrjoittVf  TCttd^iSQcuaev  dk  xal 
aQyvQiov  Eig  nXrjQOv  tb  iv  rjj  \  dittra^ei  TiQodiarerayfxivov.  (in  partit 
avertae  margine  superiore)   cpvXfj  ^OQiavrj. 

Ephesi  in  theatro  rep.  (III S.  14195,  9  descr.  Heberdey).  —  1)  Ad  hoc  signum 
Minervae  a  Vibio  Salutare  Dianae  Ephesiae  et  pueris  Ephesiorum  dedicatum  haec 
tpectant  ex  secundo  instrumento  supra  (N.  7193  not.  3)  citato  (v.  336  seq.):  eixwv 
aQyvQStt  'A^Tjvdg  Uafi/xovaov  bXxijg  avv  riS  eTiaQyiQ^  r^g  ^daewg  avxfg  Xsixqwv 
kntd  Tjfiiovvxlov  yQafifidtcov  oxxai,  j/  xad-iEQcofJtivrj  r^  xe  'AQziftidc  xal  xolg  aisl 
iaofievoig  'Ecpsaiojv  7iaL[a]l  ridijzai  xaxd  Ttdaav  vof^ifiov  ixxXrjalav  indvQ>  XTJg 
aekidog  ov  [o]i  naldeg  xa^itXo]vxaL.  —   2)  Cf.  Cic.  de  rep.  3,  35,  48. 

De  aliis  titulis  Dianae  Efihesiae  dicalis  vide  supra  N.  4046  cum  not. 

7196  kaput  ex  testamento  P.  Aeli  Onesimi  Aug.  li[6.]  |  Civitati 
Nacolensium*  patriae  meae*  amantissimae  quamvis  p[/u]Jrimum  debeam, 
pro  mediocritate  tamen  peculioli  mei  dari  volo  |  -HS-  CC  n.  ea  condicione 
uti  arbitratu  Corneli  .  .  .  .  ini  et  Corneli  [£fe]|syci  faeneretur  ea  pecunia  et 
ex  usuris  (\[uod  con/]ectum  fuerit  p[ro]|ximo  triennio  in  sitonico'  tribuant 
ut  q[«o](l[7]uod  annis*  possit  e[o]  |  frumentum  comparari.  Et  peracto 
triennio  volo  eius  omnis  pe[cuniae  usuras  quodquod  annis*  civibus  meis 
dividi  poIitogra|)[Ata]®  |  facta  die  felicissimo  natali  domini  n.  Traiani  Ha- 
driani.  Sporl[w]|li[s]  aulem  partem  dimidiam  eius  usurae  tribui  volo,   sic 

ut  [p]ar[s]  I  dimidia  die  festo  eoru[m  quae] idia  appellantur,  er[o- 

getu]v  .  .  . 

Sidi  Ghazi,  ubi  fuit  Nacolea  (III  S.  6998  Mommsen  vidit  ectypum).  — 
1)  De  Nacolea  cf.  supra  N.  6091  (not.  5).  —  2)  Notabile  est  Avgusti  libertum 
patriam  habere  suam  (Momms,).  —  3)  Pecunia  frumentaria  (cf.  C.  I.  Gr.  2140. 3422. 
5851,  a^  p.  1000).  —  4)  Quotannis.  —  5)  Civium  recensus. 

7197  diis  minibus  |  Heraclitus  Hermiae*  f.  |  Bargyli6tes  fyles  Alali- 
dos^  I  f6cit  sibi  et  suis  libertis  libertabusq.,  vix.  ann.  .  .  . 

fiomae  rep.,  ibi  ubi  N  1849  (FI  35438;  Nolizie  degli  scavi  1891  p.  S4.  TituU 
in  parte  aversa  extanlit  reliquiat  omisi).  —  1)  Idem  in  t.  tuburbano  Inscr.  Graec, 
Ilal.  1584.  —  2)  Phyle  huius  nominis  Corinthi  fuisse  putanda  est,  ita  apfiellata  a 
eonditore  Jlete.     Cf.  Pindar.  ol.  1S,  14  cum  tchol.;  Suidat  t.  v.  ndvxa  oxxci. 


Pisidia. 


7198  C.  Arrio  C.  f.  |  Quirina  |  Calpurnio  |  Frontino  |  Honorato  |  c. 
V.,  Uivir.  mone|lali  a.  a.  a.  f.  p.,  quaes|tori  candidato,  |  praetori  candid.,  | 
auguri,  cos.,  pa|trono  col.,  pos|lul.  pop.  in  theatro,  |  vic.  Velabrus'  (in 
alia)  vic.  aedilicius  (in  tertia)  vic.  patric[i]us. 

Yalowadj,  ubi  fuit  Antiochia  Pisidiae  (Ul  S.  6810-6812  primae  et  tecundae 
eetypa    vidit  Mommsen).    —    1)  Aliot    tret    vicot   huiut  Antiochiae    habet   tupra 


Titali  mnnicipales.  —  Asia.  Pisidia.   Syria.  Falaestina.  735 

N.  S081  (nol.  6).    Cf.  praeterea  N.  6661  nof.  4.  —  Ficos  Alexandriae  Troadis  habes 
supra  N.  1018.  2718. 

7199  L.  Cornelio  |  L.  f.  Ser.  Marcel|lo  aed.,  q.,  gram|mati ',  Hviro,  | 
Hortensia  M.  f.  Ga[/]la  avun|culo  suo  opti|mo  et  amantisjsimo  ob  me- 
ri|ta  eiiis. 

Kuyudjak  prope  Yalowadj  (III  S.  6833  deser.  Sterrett).  —  1)  yQaf/fxaTet. 

7200  L.  Flavio  Paiilo  ]  Ser.,  dec,  aedil.,  quaes[^J,  curalori  arcae 
saDlcluar[{]',  L.  Flavius  L.  f.  Ser.  |  Longus  f.  patri  suo  ob  |  merita  eius 
d.  d.  I  H.  c» 

7200*  L.  Flavio  L.  f.  |  Ser.  Crispino  |  sacerdoli  I.  o.  na.,  |  dec, 
L.  Flavius  L.  f.  |  Ser.  Longus  pater  |  d.  d.   H.  c' 

Yalowadj  (III  S.  6839.  6838  ter  descriptae).  —  1)  fn  titulo  III  S.  6840  is  qui 
hos  tilvlos  posuit  dicilur  curat.  {(trcae'^  sanctuariae.  —   2)  Honoris  causa. 

7201  St.  Pescennius  |  L.  f.  Ser.  praef.  |  Drusi  Hvir.  ann.  |  secund.*, 
pont.,  I  llvir  q^^.j . . . 

Yalowiidj  (III  S.  6843  vidit  Ramsay).  —  1)  Aut  Drusus  honorem  continuavit 
per  biennium,  aut  duovir  erealus  est  anno  coloniae  seeundo  (Momnis.). 

7202   I  C.  f.  Ser.  |  Saturnino  |  praef.  fabr.,  q.,  |  llvir.,  universo  | 

postulante  populo  |  ob  aequam  et  iDtejgram  iuris  dictio|nem. 

Prope  Yalowadj  (III  S.  68i4  Mommsen  vidit  ectypum). 

Alios  titulos  huius  Anliochiae  dedi  supra  N.  101.  998.  1017.  10S8.  1059.  2S57. 
22S8.  2696.  2708.  S070.  S081. 

7203  OvakeQlag.  \  L.  Pacciam  Vale|riam  Saturninam  |  honoravit 
col.  I  lul.  Aug.  Prima  Fi|da  Comama*  statujamque  posuit  Au|relia  Va- 
leria    |    Scriboniana  Fron|tiDa  filia  eius. 

(jrgiidlu,  ubi  fuit  Comama  Pisidiae  (III  S.  12149  descr.  Berard  bull.  corresp. 
heil.  16,  1892  p.  419).  —  1)  In  simili  inscriptione  III  S.  121S0  superscriptum  est 
SaxoQveivTjq,  videntur  aliae  duae  periitse,  quibus  nomina  Aovxlaq  et  Ilaxxlaq 
superxcriptae  erant.  —  2)  De  Comama  cf.  C.  I.  L.  III  S.  p.  12S0. 


Syria.    Palaestina. 

7204  [>mj».]  I  Caes.  L.  Septimium  |  [5e]ve[r.  Piutn]  Pertioacem  j 
[ilt/p.]  Arab.  Adiab.  Par,lhic. ,  princip.  fe|licissimum ,  poDjtif.  max.,  trib. 
po|test.  Xn*,  imp.  Vlll%  |  cods.  H',  procos.  |  quattuor  |  civitates  Com,[m]ag.* 
priDcipem  |  [iMjstissimum. 

Jbi  ubi  N.  S899,  id  est  in  ponte  fluminis  Chabinae,  in  confiniis  Cappadociae 
et  Commagenes,  columna  (III  S.  6712  — »  Eph.  ep.  S,  28  descr.  Puchstein).  Eodem 
loco  extant  similes  lituii  Caracallae  et  luliae  Domnae  (III  S.  6713.  6714),  extabat 
sine  dubio  aliquando  quartus  Gctae  dedicatus.  —  1)  A.  204.  —  2)  Cf.  supra 
N.  S899  not.  2.  5.  —  3)  Qualtuor  hae  eivitates  videnlur  fuisse  Samosata,  Doiiche, 
Germanicia,  Perre  (cf.  Mommsen  l.  e.). 


786  Caput  Xmi. 

7205     civilas  et  bule  Aradia  j  L.  DomiUo  C.   f.  "Fab.  Calullo  [pjraef. 
Aradi  (Rudd)  (III  S.  1416S »»  =  Rvvue  arch.  ser.  3,  30,  1897  p.  3H8). 


7206  M.  Fl.  Agrippam'  pontif.,  (  Ilviral.  |  col.  I*  Fl.  Aug.  Caesareae, 
ora[torem,  ex  dec.  dec.  pec.  publ. 

Prope  Caesaream  Palaestinae  rep.  (III  S.  12082  descr.  Schumacher  Zeitschr. 
Palaeslina-  f^erein  1889  p.  25).  —  1)  Sine  causa  hic  creditur  losephi  ludaei  rerum 
tcriptoris  filius  natu  minimus.  —  2)  Coloniae  primae  (cf.  N.  7203). 

7207  (protomae  duae)  d.  m.  |  Aur.  Maximo  civis  I  Surus'  ex  regione  | 
Zeugma  vico  Hennia,  |  an.  XXV,  Aur.  Bassus  Barathe  |  vivus  fecit  frat, 
et  Aur.  Sabino  |  civis  Surus'  ex  regione  Zeugma  |  vico  .  .  .* 

Celeiae  in  Norico  (III  S.  11701  vidit  Hirschfeld).  —  1)  Requiritur  catus 
tertius.  —  2)  Titulus  non  perscriptus. 


Cyprus. 

7208     fFenen  Paphiae  c.  R.  |  qui  Pa]phi  negotiantur.  |  [ldg)QodlTt] 
Jlacplat  \oi  ev\  lldcfM  'Pujfzaloi. 

Paphi  rep.  (III  S.  12101  =  Journal  of  hell.  studies  1888  p.  2Si). 


Oreta. 


7209  imp.  Caesari  L.  S^lptimio]  \  Severo  Fertinac[i  Aug.  p.  m.],  |  tr. 
p.  Ill',  cos.  II,  imp.  III*,  p.  p.,  I  c.  R.  q.  G.  c'  ex  summa  quam  |  intulit 
pro  decurionatu  suo  |  Fl.  Titianus  sacerdos  designajlus  divi  Traiani,  cu- 
rante  (  L.  Naevio  Exacesta  sacenlote  (  divi  Aug.  et  c.  c.  R.  G.  c* 

Gorlynae  (III  S.  12038  =  Eph.  ep.  7  //.  423, 5  descr.  Halbherr).  —  1)  A.  195.  — 
2)  Requiritur  llil.  —  3)  Cives  Romani  qui  Gortynae  consislunt.  Cf.  N.  6777  cet. 
—  4)  Ciiratore  civium  Romanorum  (cf.  N.  7011  not.  2)  Gortynae  consislentium 
(O  •  C  •  R  •  G  •  C  excepit  Halbherr,  C  C  R  C  C  aliud  apographum).  Cf.  hornemann 
de  civib.  Rom.  in  provinciis  imp.  consistentibus  (Berol.  1891)  p.  29.  —  Alios  litulot 
Gortynios  dedi  N.  158.  4051. 

7210  ....  dedit.  In  hoc  munere  X  D*  sunt,  quos  e  lege  (  coloniae 
pro  ludis  dare  debuit. 

Cnossi  (III  S.  12042  descr.  Halbherr).  —  1)  Denarii  quingenU. 


Typis  I.  B.  Hirsohfeldi,  lipsiae. 


Q 


K 


% 


I 


} 


X 


BINDING  SECT.  SEP  1  61969 


CN      Dessau,  Hennann  (ed.) 

521        Inscriptiones  latinae 

DiV  selectae 

V.2 

pars.l 


PLEASE  DO  NOT  REMOVE 
CARDS  OR  SLIPS  FROM  THIS  POCKET 


UNIVERSITY  OF  TORONTO  LIBRARY